Sygn. akt: KIO 3399/21
WYROK
z dnia 30 listopada 2021 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Agata Mikołajczyk
Protokolant: Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 listopada 2021 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 listopada 2021r. przez
odwołującego: Jarper Sp. z o.o. (Kolonia Warszawska, Al. Krakowska 108A 05-552 Wólka
Kosowska)
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Związek Międzygminny
pod n
azwą "Natura” (ul. Plac Wolności 12, 05-600 Grójec),
przy udziale wykonawcy: PreZero Service
Wschód Sp. z o.o. (ul. Wrocławska 3, 26-600
Radom
) zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
orzeka:
Oddala odwołanie:
2. Ko
sztami postępowania odwoławczego obciąża odwołującego: Jarper Sp. z o.o.
(Kolonia Warszawska, Al. Krakowska 108A 05-
552 Wólka Kosowska) i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od
odwołania;
zasądza od odwołującego na rzecz zamawiającego: Związek Międzygminny pod
nazwą "Natura” (ul. Plac Wolności 12 05-600 Grójec) kwotę 3600 zł 00 gr (słownie: trzy
tysiące sześćset złotych zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art.
580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
………………..…………………..
Sygn. akt: KIO 3399/21
Uzasadnienie
Odwołanie zostało wniesione w dniu 19 listopada 2021r. przez odwołującego: Jarper Sp. z
o.o. z
siedzibą w miejscowości Kolonia Warszawska w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego: Związek Międzygminny pod nazwą "Natura”z siedzibą w Grójcu w trybie
przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z
dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.), [ustawa Pzp lub Pzp lub Ustawa
PZP]
w przedmiocie zamówienia publicznego na: „Odbiór i zagospodarowanie odpadów
komunalnych z nieruchomości zamieszkałych w gminach należących do Związku
Międzygminnego pod nazwą Natura” - zamówienie w 4 częściach. Numer referencyjny:
WOR.271.1.2021.
Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane w Dz.
Urz. UE 463897-2021-
PL z dnia 14 września 2021r.
Odwołujący podał, że odwołanie wniósł wobec czynności Zmawiającego polegającej:
na wyborze oferty wykonawcy PREZERO SERVICE WSCHÓD Sp. z o.o. jako oferty
najkorzystniejszej
w zakresie części I zamówienia (Gmina Belsk Duży), w zakresie części
II (Gmina Chynów) oraz w zakresie części III (Gmina Choszczyn),
na dokonaniu błędnej oceny oferty Odwołującego w kryterium oceny ofert „norma EURO
5”, w każdej z części zamówienia, oraz ewentualnie zaniechania wezwania Odwołującego
do wyjaśnienia treści oferty Odwołującego odnoszącej się do elementów podlegających
ocenie we wskazanym
powyżej kryterium oceny ofert.
Zaskarżonym czynnościom Odwołujący zarzucił naruszenie:
art. 239 ust. 1 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 Pzp poprzez przyznanie Odwołującemu 0
punktów w kryterium oceny ofert „norma EURO 5”, w każdej z części zamówienia, w
sytuacji, gdy z oferty wykonawcy
wynika, że Odwołujący dysponuje odpowiednią liczbą
pojazdów spełniających normę emisji spalin EURO 5 i powinien otrzymać maksymalną
liczbę punktów w tym kryterium, co najmniej w części I, części II i części III zamówienia,
or
az odpowiednio większą niż 0 liczbę punktów w tym kryterium w części IV zamówienia;
art. 223 ust. 1 Pzp w zw. z art. 16 Pzp poprzez zaniechanie wyjaśnienia z Odwołującym,
czy zaoferowane przez niego pojazdy są pojazdami z funkcją kompaktującą i przyjęcie,
wbrew oświadczeniom złożonym przez Odwołującego w JEDZ oraz bez żadnych
podstaw, że wszystkie zaoferowane pojazdy spełniające normę emisji EURO 5 są
pojazdami z funkcją kompaktującą, oraz ewentualnie zaniechanie wyjaśnienia z
Odwołującym, w jaki sposób przyporządkował on poszczególne pojazdy do
poszczególnych części zamówienia;
art. 16 Pzp, w tym zwłaszcza wynikającej z pkt 3 tego przepisu zasady proporcjonalności
poprzez przyjęcie, że wobec braku przyporządkowania przez Odwołującego w ofercie
pojazdów do poszczególnych części zamówienia i to w sytuacji, gdy Zamawiający nie
zawarł w SWZ wymogu dokonania takiego przyporządkowania, Odwołujący nie może
otrzymać punktów w kryterium „norma EURO 5” w żadnej z części zamówienia.
Pozbawienie Odwołującego punktów we wskazanym kryterium oceny ofert w każdej
części zamówienia jest, w realiach niniejszej sprawy, naruszeniem zasady
proporcjonalności. „Sankcja” zastosowana przez Zamawiającego, polegająca na
zaniechaniu przyznania Odwołującemu punktów w każdej części zamówienia, jest
bowiem działaniem nieadekwatnym do stopnia rzekomego naruszenia przez
Odwołującego wymogów SWZ, jak również nie jest konieczna dla zachowania
pozostałych zasad prowadzenia postępowania.
Wn
iósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu: (1)
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w zakresie części I - III
zamówienia, (2) unieważnienia czynności oceny oferty Odwołującego dokonanej w ramach
kryterium „norma EURO 5” w tych częściach zamówienia oraz przeprowadzenia ponownego
badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego, w tym ewentualnie wezwanie
Odwołującego do złożenia dodatkowych wyjaśnień.
Wskazał ponadto, że w jego ocenie doszło do niewłaściwej oceny jego oferty w
każdej z części zamówienia, jednakże z uwagi na okoliczność, iż przyznanie Odwołującemu
maksymalnej ilości punktów w kryterium „norma EURO 5” nie mogłoby zmienić pozycji
Odwołującego na liście rankingowej ofert złożonych dla części IV zamówienia, Odwołujący
nie żąda unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej dla tej części zamówienia
i powtórzenia badania i oceny oferty Odwołującego. Niemiej jednak z uwagi na powiązania
pomiędzy oświadczeniami złożonymi przez Odwołującego na potrzeby oceny oferty
Odwołującego dla każdej z części zamówienia, zarzuty odwołania oraz jego uzasadnienie
nawiązuje do wszystkich części zamówienia.
Odwołujący wskazał, że „ma interes w rozstrzygnięciu niniejszego postępowania
odwoławczego na jego korzyść. Oferta Odwołującego została sklasyfikowana odpowiednio
na drugiej (część II zamówienia) oraz trzeciej (pozostałe części zamówienia) pozycji tzw. listy
rankingowej, przy czym klasyfikacja ta jest wyłącznie wynikiem przyznania Odwołującemu 0
punktów w kryterium oceny ofert „norma EURO 5”. Gdyby Odwołujący we wskazanym
kryterium uzyskał maksymalną liczbę punktów (30 punktów) w części I – III zamówienia jego
oferta mogłaby zostać wybrana jako najkorzystniejsza. Naruszenie przez Zamawiającego
przepisów ustawy Pzp wskazanych w niniejszym odwołaniu może więc doprowadzić do
powstania po stronie Odwołującego szkody równej co najmniej zyskom, jakie Odwołujący
mógł osiągnąć, realizując zamówienie. Gdyby bowiem Zamawiający nie naruszył
wskazanych w niniejszym odwołaniu przepisów, Odwołujący mógłby uzyskać zamówienie w
części I – III zamówienia”.
W uzasadnieniu zarzutów wskazał w szczególności:
I. Wymagania wynikające z zapisów SWZ.
Zamawiający w rozdz. XVIII SWZ przyjął następujące kryteria oceny ofert:
Cena oferty brutto [C]
– waga kryterium 60% = 60pkt
Norma EURO 5 dla środków transportu [E]– waga kryterium 30 % = 30 pkt.
Akcja informacyjna [A]
– waga kryterium 10% = 10 pkt.
Dla kryterium „norma EURO 5” Zamawiający w pkt 3 ww. rozdziału SWZ wprowadził
następujące zasady przyznawania punktów:
„Zasady oceny ofert w kryterium „Norma EURO 5 dla środków transportu” – maksymalnie 30
pkt Wykonawcy zostaną przyznane punkty za wykazanie:
minimum 1 pojazdu przewidzianego do zbierania odpadów komunalnych spełniającego
poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5
– 10 punktów;
minimum 2 pojazdów przewidzianych do zbierania odpadów komunalnych spełniających
poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5
– 20 punktów;
minimum 3 pojazdów przewidzianych do zbierania odpadów komunalnych spełniających
poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5
– 30 punktów.
Uwaga: Wykonawca składa oświadczenie w przedmiocie dysponowania pojazdami
spełniającymi poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5. Potwierdzenie
emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 dla konkretnych pojazdów następuje
na podstawie kopii dokumentu (certyfikatu) potwierdzającego ten standard (akceptowane są
określone, powszechnie stosowane świadectwa potwierdzające klasę emisji spalin).
Wykonawca zobowiązany jest do dołączenia do oferty kopii dokumentów (certyfikatów)
potwierdzających emisję spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 dla pojazdów
przewidzianych do zbierania odpadów komunalnych.
Wykonawca może wskazać w celu uzyskania punktów w przedmiotowym kryterium te same
pojazdy, które wykazał na potwierdzenie warunku udziału w postepowaniu dotyczącego
zdolności technicznej.
Uwaga: Wykonawca, który składa ofertę na więcej niż jedną część zamówienia, może
posłużyć się tym samym potencjałem technicznym (wskazać te same pojazdy) dla dwóch lub
większej liczby części zamówienia, za wyjątkiem pojazdów z funkcją kompaktującą.
Wykonawca, który składa ofertę na więcej niż jedną część zamówienia, nie może posłużyć
się tym samym pojazdem/pojazdami z funkcją kompaktującą (wskazać tego/tych
samego/mych pojazdu/-
ów) dla dwóch lub większej liczby części zamówienia”.
W przypadku wskazania przez Wykonawcę tego samego pojazdu z funkcją kompaktującą w
dwóch lub większej liczbie części zamówienia, Zamawiający nie uwzględni tego pojazdu przy
przyznawaniu punktów w przedmiotowym kryterium w żadnej z tych części” (podkreślenia za
Zamawiającym – przypis autora).
3. W ślad za tak określonymi zasadami przyznawania punktów w kryterium „norma EURO 5”
Zamawiający wprowadził do Formularza oferty (zał. 2 do SWZ) następujący zapis:
„2. Oświadczamy, że dysponujemy:
dla Części I (Sektor 1 – Gmina Belsk Duży) ……………** pojazdami spełniającymi poziom
emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5
2) dla Cz
ęści II (Sektor 2 – Gmina Chynów) …………………** pojazdami spełniającymi
poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5
dla Części III (Sektor 3 – Gmina Goszczyn) ……………….** pojazdami spełniającymi
poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5
dla Części IV (Sektor 4 – Gmina Promna) ……………..** pojazdami spełniającymi poziom
emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 (…)
**wypełnia Wykonawca”
Już w tym miejscu zasygnalizowania wymaga, że Zamawiający wymagał wskazania przez
wy
konawców w ofercie wyłącznie liczby samochodów spełniających właściwą normę emisji
spalin dla danej części zamówienia (podania w wykropkowanym miejscu Formularza cyfry
jeden, dwa lub trzy). Zamawiający nie wymagał podania w ofercie ani informacji o tym, czy
pojazdy wskazywane przez wykonawcę mają funkcję kompaktującą, ani o tym, w jaki
samochód (np. o jakim numerze rejestracyjnym) będzie dedykowany do realizacji danej
części zamówienia. Jest to o tyle istotne, o ile Zamawiający z góry przewidywał, że ten sam
pojazd może - w określonych w SWZ warunkach – być przeznaczony do realizacji
zamówienia w różnych częściach zamówienia, a co za tym idzie jeżeli był to równocześnie
pojazd spełniający normę emisji spalin EURO 5 wykonawcy mogli otrzymać dodatkowe
punkty
w każdej części zamówienia de facto za ten sam pojazd.
Warto także zaznaczyć, że z dokumentów wymaganych przez Zamawiającego na
potwierdzenie spełnienia normy emisji spalin EURO 5 (np. certyfikatów) miało wynikać
wyłącznie to, że konkretny pojazd spełnia określony standard (standard właściwy dla danej
normy emisji spalin). Z dokumentów tych nie musiało wynikać, czy dany pojazd ma funkcję
kompaktującą i do realizacji zamówienia, w której części wykonawca zamierza go
przeznaczyć.
II. Okoliczności faktyczne. Oceny oferty Odwołującego dokonana przez Zamawiającego.
Odwołujący, składając ofertę, złożył w jej pkt 2 oświadczenie, że dla każdej z części
zamówienia dysponuje 3 pojazdami spełniającymi poziom emisji spalin minimum na
poziomie standardu EURO
5. Jednocześnie do oferty załączył certyfikaty EKMT
potwierdzające spełnienie przez pojazd silnikowy odpowiednich warunków technicznych i
wymogów bezpieczeństwa dla pięciu pojazdów.
Wraz z ofertą Odwołujący złożył również oświadczenie JEDZ, potwierdzając m. in., że
spełnia warunki udziału w niniejszym Postępowaniu (w tym celu w części IV oświadczenia
wypełnił sekcję a). Pismem z dnia 19 października 2021r. Zamawiający wezwał
Odwołującego, w trybie art. 128 ust. 1 i 2 Pzp do złożenia aktualnego oświadczenia JEDZ, tj.
oświadczenia, w którym w części IV wypełnione będą sekcje A, B i C.
Odwołujący w odpowiedzi na wskazane wezwanie złożył poprawione oświadczenie JEDZ,
oświadczając, że będzie dysponował następującymi pojazdami do realizacji zamówienia:
✓ W4 JAREK- MERCEDES- BENZ ECONIC 2629LL
– EURO V – pojazd przystosowany
do odbioru odpadów z funkcją kompaktującą, samochód do „trudnych dojazdów”
✓ WPI 5GY3- SCANIA P280DB6X2*4HNA- EURO V
– pojazd przystosowany do odbioru
odpadów funkcją kompaktującą, samochód do „trudnych dojazdów”
✓ WPI 83885- SCANIA P280DB6X2*4HNA- EURO V
– pojazd przystosowany do odbioru
odpadów funkcją kompaktującą, samochód do „trudnych dojazdów”
✓ WPI 83268- SCANIA P310DB6X2*4HNA- EURO V
– pojazd przystosowany do odbioru
odpadów bez funkcji kompaktującej, samochód do „trudnych dojazdów”
✓ WPI 83267- SCANIA P310DB6X2- 4HNA- EURO V
– pojazd przystosowany do odbioru
odpadów bez funkcji kompaktującej, samochód do „trudnych dojazdów”
Oceniając złożoną ofertę Zamawiający przyznał Odwołującemu 0 pkt w kryterium oceny
„norma EURO 5”, wyjaśniając ten sposób oceny oferty Odwołującego w decyzji o wyborze
najkorzystniejszej oferty z dnia 5 listopada 2021r. (doręczonej Odwołującemu w dniu 9
listopada 2021r.) następująco (uzasadnienie było takie same dla wszystkich części
zamówienia, a co za tym idzie Odwołujący zacytuje je tylko raz):
„Oferta ta otrzymała 0 punktów w kryterium „norma EURO 5”, gdyż wykonawca, składając
ofertę na wszystkie części zamówienia posłużył się tymi samymi pojazdami na każdą część
zamówienia, posiadającymi funkcję kompaktującą. Zamawiający w Rozdziale XVIII ust. 3
SWZ, zawierającym opis kryterium oceny ofert „norma EURO 5 dla środków transportu”,
zobowiązał wykonawców do złożenia oświadczenia w przedmiocie dysponowania pojazdami
spełniającymi poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 oraz do
dołączenia do oferty kopii dokumentów (certyfikatów) potwierdzających emisję spalin
minimum na poziomie standardu EURO 5 dla pojazdów przewidzianych do zbierania
odpadów komunalnych. Jednocześnie zamawiający zamieścił zastrzeżenie: „Wykonawca,
który składa ofertę na więcej niż jedną część zamówienia, może posłużyć się tym samym
potencjałem technicznym (wskazać te same pojazdy) dla dwóch lub większej liczby części
zamówienia, za wyjątkiem pojazdów z funkcją kompaktującą. Wykonawca, który składa
ofertę na więcej niż jedną część zamówienia, nie może posłużyć się tym samym
pojazdem/pojazdami z funkcją kompaktującą (wskazać tego/tych samego/-mych pojazdu/-
ów) dla dwóch lub większej liczby części zamówienia. W przypadku wskazania przez
Wykonawcę tego samego pojazdu z funkcją kompaktującą w dwóch lub większej liczbie
części zamówienia, Zamawiający nie uwzględni tego pojazdu przy przyznawaniu punktów w
przedmiotowym kryterium w żadnej z tych części. Wykonawca JARPER Sp. z o.o. na
wszystkie części zamówienia (gdyż nie wskazał, na realizację której części zamówienia
przeznacza poszczególne pojazdy) złożył dokumenty potwierdzające emisję spalin na
poziomie standardu EURO 5 pięciu pojazdów, z których każdy posiada funkcję
kompaktującą. W formularzu oferty wykonawca oświadczył, że w każdej z części zamówienia
dysponuje 3 pojazdami spełniającymi poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu
EURO 5. Wobec powyższego, z uwagi na zacytowane powyżej zastrzeżenie poczynione w
SWZ, zamawiający nie miał możliwości przyznania punktów wykonawcy JARPER Sp. z o. o.
w kryterium „norma EURO 5”.
III. Uzasadnienie zarzutów stawianych czynnościom i zaniechaniom Zamawiającego.
W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że na podstawie decyzji Zamawiającego z dnia
5 listopada 2021r. nie sposób ustalić, z czego Zamawiający wywodzi, że wszystkie pojazdy
wskazane przez Odwołującego w ofercie były pojazdami z funkcją kompaktującą.
Oświadczenie takiej treści nie znalazło się w ofercie Odwołującego. Wobec braku w SWZ
wymogu wskazania w ofercie rodzaju i wyposażenia pojazdu, Odwołujący nie złożył w
ofercie oświadczenia odnośnie tego, jakie wyposażenie ma każdy z zaoferowanych
pojazdów.
Oświadczenie odnośnie wyposażenia pojazdów wskazywanych na potwierdzenie
spełnienia warunku udziału w postępowaniu (a więc pośrednio kryteriów oceny ofert)
znalazło się dopiero w uzupełnionym w dniu 21 października 2021r. dokumencie JEDZ. W
tym oświadczeniu Odwołujący jednoznacznie wskazał jednak, że dwa z pięciu pojazdów są
pojazdami bez funkcji kompaktującej.
W ocenie Odwołującego wniosku co do posiadania przez zaoferowane pojazdy funkcji
kompaktującej Zamawiający nie mógł również wywieść z treści załączonych do oferty
certyfikatów – w certyfikatach znajdują się oświadczenia producenta odnośnie relacji mocy
silnika, poziomu hałasu, emisji spalin, wymogów bezpieczeństwa w zakresie lusterka
wstecznego, tachografu, urządzeń ograniczających prędkość, układu hamulcowego czy
układu kierowniczego do właściwych przepisów. Żadne z tych oświadczeń nie wskazuje by
konkretny pojazd był „z funkcją kompaktującą”.
Warto przy tym dodać w tym miejscu, że Zamawiający pisząc w SWZ o „pojazdach z
funkcją kompaktującą” dokonuje pewnego skrótu myślowego. Pojazd przystosowany do
odbioru odpadów komunalnych składa się z podwozia (nośnika) – samochodu ciężarowego,
który zabudowywany jest określoną zabudową. W tym przypadku ma to być zabudowa
przystosowana do odbioru odpadów komunalnych z mechanizmem załadowczym z funkcja
kompaktującą (zgniatającą odpady przy załadunku). Wymogi normy emisji spalin EURO 5
odnoszone są do samochodu ciężarowego będącego podwoziem pojazdu przystosowanego
do odbioru odpadów. Z tego też względu, przedstawione przez Odwołującego certyfikaty,
jako odnoszące się do nośników, z założenia nie mogły potwierdzać, czy dany pojazd będzie
ostatecznie wyposażony w zabudowę z funkcją kompaktującą. Jest to także o tyle istotne, o
ile wykonawca dysponując określoną liczbą pojazdów ciężarowych (nośników) ma możliwość
dokonywania zmian w ich zabudowie, tj. może zakupić u producenta pojazd z gotową
zabudową z funkcją kompaktującą, ale dla potrzeb realizacji danego zamówienia ta
zabudowa może zostać zdemontowana i na tym samym nośniku można zabudować inną
zabudowę. Rozwiązania takie są stosowane w praktyce i choć wiążą się z pewnymi
kosztami, nie są z założenia niemożliwe. Innymi więc słowy, okoliczność, że dany nośnik był
uprzednio z zabudową z funkcja kompaktującą, nie oznacza, że nie może on na potrzeby
kolejnego zamówienia zostać zabudowany zabudową bez tej funkcji. Certyfikat, o którym
mowa powyżej, siłą rzeczy nie będzie więc odnosił się do zabudowy jako takiej.
W tej sytuacji nie sposób ustalić, na jakiej podstawie Zamawiający przyjął, że wszystkie
pojazdy wskazane przez Odwołującego są i będą dla potrzeb realizacji tego zamówienia
pojazdami z funkcją kompaktującą.
Zaznaczyć przy tym należy, że jeżeli Zamawiający prowadził w tym zakresie jakieś
własne ustalenia, wykraczające poza treść oświadczeń i dokumentów złożonych przez
Odwołującego wraz z ofertą, ustalenia te winny być wskazane w decyzji o przyznaniu
Odwołującemu punktów w kryterium oceny ofert. Odwołujący nie może domyślać się, z
jakich względów Zamawiający przyznał mu określoną ilość punktów, a więc w tym
przypadku, z jakich względów Zamawiający przyjął, że wszystkie wskazane w ofercie
Odwołującego pojazdy będą na etapie realizacji zamówienia wyposażone w zabudowę
przystosowaną do odbioru odpadów z mechanizmem załadowczym z funkcją kompaktującą.
17. Za wyrokiem KIO 863/21,
podał, że: „Przekazanie samej karty zbiorczej oceny ofert bez
wskazania jakichkolwiek informacji wyjaśniających faktyczne powody przyznania bądź
nieprzyznania punktów poszczególnym wykonawcom w kryterium „Ocena koncepcji
wykonania przedmiotu zamówienia” nie spełnia wymogów pozwalających uznać taki
dokument za uzasadnienie w rozumieniu art. 253 ust. 1 ustawa z dnia 11 września 2019 r.
Prawo zamówień publicznych. (…) O podstawach takiej, a nie innej oceny, wykonawcy
powinni zostać zatem należycie powiadomieni, a już zwłaszcza w przypadku, gdy ich
koncepcja nie uzyskała maksymalnej liczby punktów. Wszystkie informacje o podstawach
czynności zamawiającego odwołujący powinien uzyskać z zawiadomienia o wyborze oferty
najkorzystniejszej. Sytuacja, w której wykonawca nie może poznać argumentacji, która
prowadziła do negatywnej oceny jego oferty, niewątpliwie nie sprzyja zasadom uczciwej
konkurencji, równego traktowania wykonawców i przejrzystości, wyrażonym w art. 16 ustawa
z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.”
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że w
niniejszej sprawie niewystarczające było wskazanie w piśmie z dnia 5 listopada 2021 r., iż
Zamawiający nie przyznał Odwołującemu punktów w kryterium oceny ofert „norma EURO 5”
z tego względu, że wszystkie wskazane przez niego pojazdy mają funkcję kompaktującą, ale
dodatkowo wyjaśnienia wymagało w oparciu, o jakie dane Zamawiający przyjął, że w istocie
wszystkie samochody wskazane w ofercie Odwołującego mają i nadal mieć będą funkcję
kompaktującą, skoro w tym zakresie w ofercie nie znajdowały się żadne oświadczenia.
Dodać na marginesie powyższego należy, że jeżeli Zamawiający wszedł w posiadanie
informacji odnośnie tego, że pojazdy wskazywane przez Odwołującego w ofercie mogą
posiadać funkcję kompaktującą, nie mógł podjąć ostatecznej decyzji o przyznaniu punktów
Odwołującemu w kryterium „norma EURO 5”, nie wyjaśniając wcześniej z Odwołującym,
jakie funkcje rzeczywiście będą posiadały pojazdy skierowane do realizacji zamówienia.
Wniosek co do konieczności wyjaśnienia z Odwołującym tej kwestii jest tym bardziej zasady,
jeśli uwzględni się, że (1) Zamawiający nie żądał od wykonawców złożenia w ofercie
oświadczenia co do posiadania przez pojazdy określonych funkcji, a (2) Odwołujący w
oświadczeniu złożonym na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu
(JEDZ) oświadczył, że co najmniej dwa pojazdy przeznaczone do realizacji zamówienia będą
bez funkcji kompaktującej.
Podstawą do skierowania do Odwołującego wezwania do wyjaśnienia tej kwestii jest
przepis art. 223 ust. 1 Pzp, zgodnie z którym w toku badania i oceny ofert zamawiający może
żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert oraz przedmiotowych
środków dowodowych lub innych składanych dokumentów lub oświadczeń.
We wskazanym przepisie mowa jest o tym, że Zamawiający „może” żądać od
wykonawców wyjaśnień, jednak na gruncie poprzednio obowiązujących przepisów (i
stanowisko to zachowuje swoją aktualność) Izba wyjaśniała, że w istocie, z uwagi na
podstawowe zasady prowadzenia postępowania, na Zamawiającym może spoczywać
obowiązek wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień co do treści złożonej przez niego
of
erty. Obowiązek ten aktualizuje się ilekroć Zamawiający poweźmie wątpliwości co do treści
złożonej oferty, a na skutek tych wątpliwości Zamawiający miałby podjąć czynność
niekorzystną dla wykonawcy.
Przykładowo wskazał na wyrok KIO 760/21, cytując: „Podkreślić należy także, że
zamawiający jest jednak zobowiązany do wystąpienia do wykonawcy z żądaniem złożenia
wyjaśnień, kiedy ich wystąpienie jest niewątpliwe, a więc w sytuacji kiedy zamawiający
zamierza odrzucić złożoną ofertę z powodu jej niezgodności z treścią SIWZ w szerokim
znaczeniu „niezgodności”. Zaniechanie przez zamawiającego tego trybu wyjaśniania
wątpliwości odnoszących się do treści złożonej oferty winno być uznane za naruszenie
przepisów postępowania, ponieważ to na zamawiającym, który ze swoich twierdzeń wywodzi
skutek prawny w postaci możliwości odrzucenia oferty, spoczywa ciężar udowodnienia
podstawy do zastosowania tej sankcji wobec oferty wykonawcy. Dopiero wyczerpanie tej
procedury uprawnia zamawiającego do ewentualnego ustalenia, że dana oferta nie
odpowiada treści SIWZ”.
W przywołanym wyroku Izba odnosi się wprawdzie do sytuacji, kiedy skutkiem
niewyjaśnienia oferty miałoby być odrzucenie oferty wykonawcy. Jednakże w ocenie
Odwołującego identycznie należy podejść do sytuacji, w której skutkiem wątpliwości
powstałych po stronie Zamawiającego miałoby być przyznanie wykonawcy mniejszej ilości
punktów w kryterium oceny ofert. Również w tym przypadku na Zamawiającym spoczywa
ciężar wykazania, że dany wykonawca nie może otrzymać określonej ilości punktów w
kryterium oceny ofert, a więc istnienie wyłącznie wątpliwości po stronie Zamawiającego jest
niewystarczające do tego by odmówić wykonawcy przyznania dodatkowych punktów.
Oczywiście zgodzić należy się z tym, że informacje zawarte w ofertach i oceniane w
ramach kryteriów oceny ofert nie podlegają uzupełnieniom, czy modyfikacjom po upływie
terminu składania ofert, a co za tym idzie proces wyjaśnień tej części oferty musi być
prowadzony z wykonawcą bardzo ostrożnie, jednak jest dopuszczony orzecznictwem Izby.
W niniejszej sprawie odnotować przy tym należy, że wyjaśnienie z Odwołującym, czy
zaoferowane przez niego pojazdy mają funkcję kompaktującą nie mogłoby prowadzić do
zmiany informacji zawartych w ofercie i podlegających ocenie w ramach kryterium „norma
EURO 5”, bowiem wykonawcy na potrzeby oceny ofert w tym Postępowaniu nie składali
oświadczeń odnośnie tego, jakie funkcje mają ich pojazdy wskazywane w ofercie.
Oświadczenie zawarte w ofercie odnosiło się tylko do ilości pojazdów i takie oświadczenie,
na skutek wyjaśnienia, nie mogłoby zostać zmienione.
Kolejno podnieść należy, że Zamawiający przyjmując założenie o tym, że wszystkie
zaoferowane przez Odwołującego pojazdy mają funkcję kompaktującą, nie przyznał mu
ostateczni
e żadnych punktów w kryterium oceny ofert. Warto jednak zaznaczyć, że nawet
jeśli przyjąć by, że zaoferowane przez Odwołującego pojazdy mają i będą mieć funkcję
kompaktującą (z czym Odwołujący się nie zgadza), Odwołujący powinien był otrzymać część
punktów w kryterium. Przedstawienie do oferty 5 pojazdów z funkcją kompaktującą powinno
dać Odwołującemu co najmniej 10 punktów w każdej z części zamówienia (nawet jeśli
Zamawiający nie mógłby przypisać piątego z pojazdów do żadnego zadania). Kierując się
zasadą wyrażoną w SWZ odnośnie tego, że żaden z pojazdów z funkcją kompaktującą nie
może być wskazany do realizacji więcej niż jednej części zamówienia, Zamawiający
powinien był przyjąć, że wykonawca może skierować wskazane przez siebie w ofercie
pojazdy co najmn
iej do realizacji czterech części zamówienia, co dawałoby mu po 10
dodatkowych punktów w każdej z części zamówienia.
W sytuacji natomiast, gdy dwa z pięciu przedstawionych przez Odwołującego w ofercie
pojazdów, będą pojazdami bez funkcji kompaktującej ilość punktów, jakie Zamawiający
powinien przyznać Odwołującemu w każdym z zadań wzrasta. Odwołujący może bowiem
skierować te dwa pojazdy z normą emisji spalin co najmniej EURO 5 do realizacji
zamówienia w każdym z czerech zadań, uzyskując w każdym z tych zadań 20 punktów w
kryterium oceny ofert „norma EURO 5”.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający powinien przyznać mu także punkty za 3
pozostałe pojazdy z funkcją kompaktującą, przypisując je do poszczególnych części
zamówienia według ich numeracji (pierwszy pojazd z funkcją kompaktującą do części
pierwszej zamówienia, drugi pojazd z funkcją kompaktującą do części drugiej zamówienia
itd.).
Podkreślił, że Zamawiający – mimo, iż SWZ dopuszczała zaoferowanie tych samych
pojazdów (pojazdów bez funkcji kompaktującej) do realizacji różnych części zamówienia –
nie wymagał zapisami SWZ, by wykonawcy w swojej ofercie „przypisywali” poszczególne
pojazdy do danej części zamówienia. Formularz oferty wymagał wyłącznie złożenia
oświadczenia co do ilości pojazdów z wymaganą normą emisji spalin dla danej części
zamówienia.
W tej sytuacji Zamawiający nie może obecnie czynić Odwołującemu zarzutu, że ten nie
„przypisał” pojazdów do części zamówienia i twierdzić, że z uwagi na to nie może przyznać
punktów w kryterium oceny ofert. Odwołujący „karany” jest bowiem obecnie mniejszą ilością
punktów za to, że Formularz oferty sporządził zgodnie z wymogami wprost wyrażonymi w
SWZ. Jeżeli Zamawiający uważał, że w sytuacji, gdy wykonawcy skorzystają z możliwości
przewidzianej SWZ i te same pojazdy przeznaczą do realizacji różnych części zamówienia,
nie będzie możliwe przyznanie punktów w kryterium oceny ofert bez uprzedniego
oświadczenia wykonawcy odnośnie tego, jakie pojazdy przypisuje do danej części
zamówienia, winien był żądać takiego oświadczenia w ofercie. Tymczasem Zamawiający nie
zawarł w SWZ takiego wymogu, a nawet więcej – nie oczekiwał podania w ofercie ani, jakie
pojazdy są przewidziane do realizacji zamówienia, ani jakie posiadają one funkcje.
Zamawiający oczekiwał wyłącznie podania ilości pojazdów z normą emisji spalin dla danej
części oraz certyfikatów (lub innych dokumentów), z których będzie wynikał fakt spełniania
wymaganej normy. Z dokumentów tych, jak wskazywano powyżej, nie wynikało i wynikać nie
musiało, jaką funkcję ma dany pojazd.
Zamawiający nie może więc obecnie twierdzić, że nie jest w stanie przyznać
Odwołującemu punktów w kryterium „norma EURO 5”, mimo iż ten złożył ofertę w sposób
ściśle odpowiadający wymaganiom SWZ. Stanowiłoby to naruszenie podstawowych zasad
prowadzenia postępowania, w tym zasady przejrzystości i równego traktowania. Wykonawca
byłby bowiem gorzej traktowany niż inni wykonawcy uczestniczący w postępowaniu tylko z
tego względu, że nie złożył w ofercie dodatkowych, niewymaganych zapisami SWZ
oświadczeń.
Brak przyznania punktów w omawianym kryterium byłby również sprzeczny z zasadą
proporcjonalności. W niniejszym Postępowaniu mamy do czynienia z taka sytuacją, że
Odwołujący, mimo iż dostosował się do wymogów SWZ wskazujących na to, jakie
oświadczenia i dokumenty ma złożyć wraz z ofertą w celu uzyskania dodatkowych punktów
w kryterium oceny ofert i w sytuacji, gdy wykazał, że istotnie posiada potencjał techniczny
wystarczający do uzyskania dodatkowych punktów w ilości maksymalnej przynajmniej dla
części zadań, i tak punktów tych nie uzyskuje.
33. Za wyrokiem KIO 371/17,
podał, że „definicji zasady proporcjonalności należy szukać w
orzecznictwie, które jednoznacznie potwierdza, że „zasada proporcjonalności to zachowanie
adekwatne do danej sytuacji, tym samym musi być ono właściwe w okolicznościach danej
sprawy, co oznacza, że podejmowane działania muszą odpowiadać założonym celom”.
W niniejszej sprawie, jak można założyć, bo sam Zamawiający w uzasadnieniu decyzji z
dnia 5 listopada 2021r. nie wskazuje żadnych motywów swojego postępowania,
Zamawiający obawia się, że przyznanie Odwołującemu punktów w kryterium oceny ofert
„norma EURO 5” mogłoby naruszyć zasady równej konkurencji, w szczególności zaś
w
ymagałoby przeprowadzenia z wykonawcą dodatkowych negocjacji. Jednakże z taką
sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie i Zamawiający, kierując się wyłącznie
zapisami SWZ i oświadczeniami, jakie uzyskał od Odwołującego wraz z ofertą, powinien był
samodzielnie przypisać ilość pojazdów do danej części zamówienia (dla przyznania punktów
kwestią obojętną pozostaje, który konkretnie z pojazdów danego rodzaju będzie przypisany
do danej części zamówienia). I tak:
Odnośnie pojazdów bez funkcji kompaktującej wyjaśnione zostało powyżej, że zgodnie z
SWZ mogą być one wykorzystane do realizacji każdej części zamówienia. Dwa tego typu
pojazdy wskazane w ofercie Zamawiający mógł więc przypisać do każdej z części
zamówienia, co daje Odwołującemu w każdej części zamówienia po 20 dodatkowych
punktów w omawianym kryterium oceny ofert.
Odnośnie pozostałych trzech pojazdów z funkcją kompaktującą Zamawiający mógł
przyjąć najprostsze rozwiązanie, a mianowicie przypisać po jednym z pojazdów do trzech
pierwszych
części zamówienia (wg kolejności części ustalonych w SWZ). Trudno byłoby
zarzucić Zamawiającemu w tym zakresie jakąkolwiek stronniczość, jeśli kluczem do
„przypisania” pojazdów do części zamówienia byłaby wyłącznie kolejność części ustalona w
SWZ, nie zaś warunki realizacji poszczególnych części zamówienia, możliwe miejsce
wykonawcy w rankingu ofert/możliwość uzyskania zamówienia itd.
W ocenie Odwołującego nic nie stało na przeszkodzie by poprawność takiego
„przypisania” pojazdów do części zamówienia Zamawiający potwierdził z Odwołującym w
trybie art. 223 ust. 1 Pzp, tj. wyjaśniając z nim treść oferty ocenianej w ramach omawianego
kryterium oceny ofert. Elementem oferty nie było wszak oświadczenie wykonawcy odnośnie
tego, do jakiej części zamówienia „przypisuje” dany pojazd, stąd potwierdzenie we
wskazanym trybie, że Zamawiający poprawnie odczytuje intencje wykonawcy nie
stanowiłoby niedozwolonej zmiany treści złożonej oferty. Skoro bowiem w ofercie nie było
oświadczenia o danej treści, nie ma czego w ofercie tej poprawiać.
Podsumowując powyższe podkreślił, że nie wszystkie pojazdy wskazane w ofercie
Odwołującego będą, na potrzeby realizacji tego zamówienia, wyposażone w zabudowę do
odbioru odpadów komunalnych z funkcją kompaktującą. Jak Odwołujący wskazał w JEDZ
(odnośnie tych samych pojazdów, choć w tym przypadku wskazywanych na potwierdzenie
spełnienia warunku udziału w postępowaniu) dwa z nich będą „pojazdami bez funkcji
kompaktującej”. W tej sytuacji Zamawiający nie był uprawniony do przyznania
Odwołującemu 0 pkt w kryterium oceny ofert „norma EURO 5” dla każdej z części
zamówienia. Dwa pojazdy, które są bez funkcji kompaktującej i które w związku z tym można
było wskazać dla każdej części zamówienia winny być ocenione w każdej z części
zamówienia, co oznacza, że za te dwa pojazdy Odwołujący w każdej części zamówienia
powinien otrzymać po 20 pkt w omawianym kryterium. Pozostałe trzy pojazdy bez funkcji
kompaktujące powinny zostać przypisane przez Zamawiającego do poszczególnych części
zamówienia samodzielnie (np. wg najprostszej z możliwych zasad, tj. pierwszy pojazd do
pierwszej części zamówienia, drugi pojazd do drugiej części zamówienia itd.), względnie
Zamawiający sposób przypisania pojazdów do części zamówienia winien był wyjaśnić z
Odwołującym. Zamawiający nie wymagał bowiem zapisami SWZ przypisania w ofercie
pojazdów do części zamówienia, a co za tym idzie nie może odmówić wykonawcy
przyznania punktów w kryterium oceny ofert „norma EURO 5” z tego tylko względu, że
Odwołujący nie zawarł w ofercie niewymaganego zapisami SWZ oświadczenia, zwłaszcza w
sytuacji, gdy przyjęcie opisanego powyżej sposobu przypisania pojazdów do części
zamówienia nie można uznać za naruszenie zasad konkurencji.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie (pismo z dnia 29.11.2021 r.) wniósł o
oddalenie odwołania wskazując w szczególności:
Przyjęte przez zamawiającego w rozdz. XVIII SWZ pozacenowe kryterium oceny ofert
dotyczyło normy emisji spalin na poziomie EURO 5 dla środków transportu [E]. Waga
powyższego kryterium wynosiła 30 % = 30 pkt. Zasady oceny ofert w kryterium „Norma
EURO 5 dla środków transportu” zostały określone w punkcie 3 Rozdziału XVIII SWZ.
Zgodnie z powyższymi zasadami wykonawcy mieli otrzymać w tym kryterium maksymalnie
30 punktów, przy czym maksymalną liczbę punktów mogli otrzymać wykonawcy, którzy
wskazali co najmniej 3 pojazdy spełniające normę emisji spalin na poziomie EURO 5.
Wykonawcy mieli składać oświadczenie w przedmiocie dysponowania pojazdami
spełniającymi poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5. Potwierdzenie
emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 dla konkretnych pojazdów następuje
na podstawie kopii dokumentu (certyfikatu) potwierdzającego ten standard (akceptowane są
określone, powszechnie stosowane świadectwa potwierdzające klasę emisji spalin).
Wykonawcy zobowiązani byli do dołączenia do oferty kopii dokumentów (certyfikatów)
potwierdzających emisję spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 dla pojazdów
przewidzianych do zbierania odpadów komunalnych. Wykonawcy mogli wskazać w celu
uzyskania punktów w przedmiotowym kryterium te same pojazdy, które wykazali na
potwierdzenie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej.
Jednocześnie w SWZ zamawiający wskazał, że wykonawcy, którzy składali ofertę na więcej
niż jedną część zamówienia, mogli posłużyć się tym samym potencjałem technicznym
(wskazać te same pojazdy) dla dwóch lub większej liczby części zamówienia, za wyjątkiem
pojazdów z funkcją kompaktującą. Wykonawcy, którzy składali ofertę na więcej niż jedną
część zamówienia, nie mogli posłużyć się tym samym pojazdem/pojazdami z funkcją
kompaktującą (wskazać tego/tych samego/-mych pojazdu/-ów) dla dwóch lub większej liczby
części zamówienia. W przypadku wskazania przez wykonawców tego samego pojazdu z
funkcją kompaktującą w dwóch lub większej liczbie części zamówienia, zamawiający nie
uwzględniał tego pojazdu przy przyznawaniu punktów w przedmiotowym kryterium w żadnej
z tych części.
Odnosząc się do opisanych w SWZ zasad przyznawania punków w kryterium „Norma
EURO 5 dla środków transportu” należy kolejno zważyć, co następuje.
Zamawiający w kryterium „Norma EURO 5 dla środków transportu” precyzyjnie
wskazał w jaki sposób będzie dokonywał oceny pojazdów spełniających normę emisji spalin
EURO 5.
Nie jest prawdą twierdzenie odwołującego, że zamawiający wymagał w formularzu
oferty podania wyłącznie liczby samochodów spełniających normę emisji spalin EURO 5.
Formularz w punkcie 2 nie zawierał instrukcji wypełnienia wykropkowanego miejsca w
formula
rzu ofertowym poprzez podanie cyfry 1, 2 lub 3, określającej liczbę pojazdów jakimi
dysponuje wykonawca. Wykonawca miał możliwość podania w ofercie konkretnych
samochodów na daną część zamówienia. Wykonawcy mieli możliwość złożenia oferty na 1,
2, 3 lub 4
części zamówienia. Obowiązkiem wykonawcy składającego ofertę na więcej niż
jedną część zamówienia, chcącego wskazać te same pojazdy dla dwóch lub większej liczby
części zamówienia, było takie sporządzenie oferty, aby nie budziło wątpliwości
zamawiającego, czy wskazane w ofercie pojazdy będą wykorzystywane przez wykonawcę
do realizacji całości zamówienia, czy też poszczególnych jego części. To na wykonawcy,
jako na profesjonaliście, w przypadku, gdy nosił się z zamiarem skierowania określonego
samochodu do k
onkretnej części, ciążył obowiązek wskazania tej okoliczności czy to w
formularzu oferty, czy też na dokumentach potwierdzających normę emisji spalin EURO 5.
Na wykonawcy będącym profesjonalnym uczestnikiem obrotu gospodarczego ciąży
obowiązek sporządzenia oferty w sposób kompletny, pozbawiony sprzeczności i zrozumiały.
Zarzucanie zamawiającemu na etapie odwołania, że nie przypisał samodzielnie pojazdów z
funkcją kompaktującą, w sposób wskazany w odwołaniu, tj. zgodnie z numeracją
poszczególnych części zamówienia, jest bezpodstawne. Zamawiający nie mógł arbitralnie
przypisać pojazdów w sposób prezentowany przez odwołującego, albowiem naruszałoby to
zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Poza tym pozostawałoby
to w sprzeczności z zasadami oceny ofert w kryterium „Norma EURO 5 dla środków
transportu”, w którym zamawiający jednoznacznie wskazał, że „w przypadku wskazania
przez wykonawców tego samego pojazdu z funkcją kompaktującą w dwóch lub większej
liczbie części zamówienia, zamawiający nie uwzględniał tego pojazdu przy przyznawaniu
punktów w przedmiotowym kryterium w żadnej z tych części”. Już tylko z powyższego cytatu
wynika, że zamawiający wymagał, ażeby wykonawcy składając oferty nie posługiwali się tymi
samymi pojazdami z funkcją kompaktującą dla więcej niż jednej części zamówienia.
Tytułem zobrazowania mechanizmu przyznawania punktów w przedmiotowym
kryterium należy wyjaśnić, że w celu uzyskania maksymalnej liczby punktów w tym kryterium,
wykonawca składający ofertę na cztery części zamówienia i jednocześnie zgłaszający
wyłącznie pojazdy z funkcją kompaktującą, powinien był zgłosić 12 pojazdów. Wówczas
zamawiający, badając ofertę, w której nie zostały przypisane pojazdy do poszczególnych
części zamówienia, przyznałby takiemu wykonawcy maksymalną liczbę punktów w
przedmiotowym kryterium. Z kolei wykonawca, zgłaszający dwa pojazdy bez funkcji
kompaktującej, w celu uzyskania maksymalnej liczby punktów w każdej części w danym
kryterium, zobowiązany byłby do wykazania co najmniej 4 pojazdów z funkcją kompaktującą,
bez jednoczesnego obowiązku przypisywania ich do poszczególnych części. Za pojazdy bez
funkcji kompaktującej opisany wykonawca otrzymałby punkty w każdej części (po 10 za
każdy pojazd) oraz za pojazdy z funkcją kompaktującą - po 10 punktów za jeden pojazd w
każdej części. Tymczasem odwołujący zgłosił łącznie 5 pojazdów na 4 części zamówienia,
nie przypisując jednocześnie żadnego z pojazdów do żadnej z części zmówienia.
Z dołączonych do oferty dokumentów (certyfikatów) nie wynika, jaką funkcję spełnia
dany pojazd odwołującego (kompaktująca, bez funkcji kompaktującej). Dopiero ustalenia
poczynione przez zamawiającego doprowadziły do weryfikacji funkcji pojazdów zgłoszonych
w ofercie. Pracownicy zamawiającego pozyskali dokumentację zdjęciową wskazanych w
ofercie pojazdów. Zamawiający w sposób nie budzący wątpliwości ustalił, że wszystkie
pojazdy wykazane w ofercie posiadają funkcję kompaktującą. Dowód: zdjęcia pojazdów
wykazanych w ofercie odwołującego.
Powyższe, jednoznaczne ustalenia czyniły bezprzedmiotowym wystąpienie do
odwołującego z wnioskiem o wyjaśnienie w trybie art. 223 Pzp, czy zaoferowane przez
odwołującego pojazdy posiadają funkcję kompaktującą, czy też nie. Uprawnienie
zamawiającego do żądania od wykonawcy wyjaśnień nie może prowadzić do żadnych
negocjacji z wykonawcą, którego treść oferty podlega wyjaśnieniu, a także dokonania
jakiejkolwiek zmiany w treści złożonej oferty. Zwrócenie się do wykonawcy (odwołującego) o
wyjaśnienie treści oferty, podczas gdy wątpliwości takich zamawiający nie posiadał,
stanowiłoby niedopuszczalne negocjowanie treści złożonej oferty. Poza tym podkreślenia
wymaga, że wyjaśnienia treści złożonej oferty nie mogą prowadzić do zmiany treści oferty.
Uwypuklenia wymaga okoliczność, że zasada równego traktowania wykonawców i uczciwej
konkurencji, a także zasada przejrzystości stoją na przeszkodzie negocjacjom pomiędzy
zamawiającym a wykonawcami dokonywanym po otwarciu ofert. Oferta nie może być
modyfikowana po jej złożeniu ani z inicjatywy instytucji zamawiającej, ani wykonawcy.
W następnej kolejności należy zwrócić uwagę na oświadczenie odwołującego
zawarte w ofercie, zgodnie z którym wykonawca dysponuje odpowiednim potencjałem
technicznym. Formularz oferty wyraźnie zobowiązuje do wskazania przez wykonawcę stanu
posiadanych przez niego pojazdów w dniu składania oferty, a nie w przyszłości. Punkt 2
formularza oferty brzmi: „Oświadczamy, że dysponujemy:…………” Formularz oferty zawiera
sformułowanie „dysponujemy”, a nie „będziemy dysponować”. Z powyższego wynika, czemu
nie zaprzecza również odwołujący, że wykonawca w dacie składania oferty nie zgłosił
pojazdów bez funkcji kompaktującej. Powoływanie się przez pełnomocnika odwołującego na
możliwość przebudowania pojazdów niejako potwierdza, że w terminie składania ofert
pojazdy te posiadały wyłącznie funkcję kompaktującą. W konsekwencji zamawiający nie
mógł przyznać wykonawcy w tym kryterium punktów. Nawet późniejsze (po terminie
składania ofert) dostosowanie pojazdów, którymi będzie posługiwał się wykonawca,
uniemożliwia przyznanie wykonawcy punktów w tym kryterium. Ostatecznie zamawiający
wyjaśnia, że załączone przez odwołującego do oferty dokumenty, potwierdzające spełnianie
przez pojazdy normy emisji spalin na poziomie EURO 5, służą potwierdzeniu zgodności z
cechami lub kryteriami określonymi w opisie kryteriów oceny ofert oraz zostały złożone na
potwierdzenie spełnienia kryteriów oceny ofert. W związku z powyższym należy zauważyć,
że w ustawie Pzp wyłączona została możliwość wezwania wykonawcy w sytuacji, gdy środek
dowodowy był wymagany przez zamawiającego na potwierdzenie zgodności z cechami lub
kryteriami określonymi w opisie kryteriów oceny ofert. Ustawa wyraźnie wyłączyła możliwość
uzupełnienia przedmiotowego środka dowodowego służącego potwierdzeniu zgodności z
cechami lub kryteriami określonymi w opisie kryteriów oceny ofert. Zamawiający nie może
zatem przewidzieć procedury poprawy przedmiotowych środków dowodowych w odniesieniu
do tych spośród nich, które służą potwierdzeniu zgodności z cechami lub kryteriami
określonymi w opisie kryteriów oceny ofert. Takich środków nie można uzupełnić,
oznaczałoby to bowiem uzupełnienie przedmiotu oferty. Postanowienie art. 107 ust. 3
uwzględnia dotychczasowy dorobek orzecznictwa KIO. Izba wielokrotnie wskazała, że nie
jest możliwe uzupełnianie dokumentów składanych na potwierdzenie spełnienia kryteriów
oceny ofert. W tym stanie rzeczy zamawiający nie miał możliwości przyznania odwołującemu
punktów w kryterium „Norma EURO 5 dla środków transportu”.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpienie zgłosił
wykonawca PreZero
Service Wschód Sp. z o.o. z siedzibą w Radomiu wnosząc także o
oddalenie odwołania.
Izba ustaliła i zważyła co następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
W rozdz. VII pkt 4
SWZ Zamawiający określił warunki w zakresie zdolności
technicznej lub zawodowej
wymagane od wykonawców, których nie wykazanie powodowało
odrzucenie oferty danego wykonawcy. Pod lit. a) opisa
ne zostały usługi, które wykonawca
musi wykazać, aby spełnić warunek zdolności zawodowej, a pod lit. b) – co do zdolności
technicznej
– Zamawiający podał: „Wykonawca spełni warunek, jeżeli wykaże, że: (…) b)
dysponuje lub będzie dysponował podczas realizacji zamówienia wyposażeniem
umożliwiającym realizację zamówienia, tj. odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości, w ilości co najmniej:” Dla każdej części wskazał na wymagane pojazdy w
podziale na pojazdy: z funkcją kompaktującą, bez funkcji kompaktującej oraz przystosowane
do tzw. „trudnych dojazdów”. W uwadze zaznaczył: „Wykonawca, który składa ofertę na
więcej niż jedną część zamówienia, może posłużyć się tym samym potencjałem technicznym
(wskazać te same pojazdy) dla dwóch lub większej liczby części zamówienia, za wyjątkiem
pojazdów z funkcją kompaktującą. Wykonawca nie może posłużyć się tym samym pojazdem
z funkcją kompaktującą dla więcej niż jedna część zamówienia”.
Do Formularza oferty wykonawca
Jarper (Odwołujący) załączył JEDZ. W części IV,
sekcja A, B i C JEDZ nie została wypełniona. Sekcja C dotyczyła zdolności technicznej i
zawodowej. W tym miejscu „Część IV: Kryteria kwalifikacji” podał: „ɑ: Ogólne oświadczenie
dotyczące wszystkich kryteriów kwalifikacji - W odniesieniu do kryteriów kwalifikacji
wykonawca oświadcza, że Spełnia wszystkie wymagane kryteria kwalifikacji” i zaznaczył
kwadracik TAK odnoszący się do stwierdzenia „Spełnia wymagane kryteria kwalifikacji”.
JEDZ
– jak podał w pkt 2 Formularza oferty - stanowił oświadczenie wykonawcy o którym
mowa w rozdziale IX ust.1 SWZ m.in., że spełnia warunki udziału w postępowaniu.
Z kolei w rozdziale XVIII Zamawiający opisał kryteria, którymi będzie się kierował przy
wyborze oferty, wraz z podaniem wag tych kryteriów i sposobu oceny ofert. W punkcie 1.2)
wskazał na kryterium: „Norma EURO 5 dla środków transportu [E- waga kryterium 30 % = 30
pkt
”. W zakresie tego kryterium w punkcie 3 podał:
„Zasady oceny ofert w kryterium „Norma EURO 5 dla środków transportu" maksymalnie 30
pkt Wykonawcy zostaną przyznane punkty za wykazanie:
1) minimum 1 poj
azdu przewidzianego do zbierania odpadów komunalnych spełniającego
poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 -
10 punktów;
2) minimum 2 pojazdów przewidzianych do zbierania odpadów komunalnych spełniających
poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 -
20 punktów;
3) minimum 3 pojazdów przewidzianych do zbierania odpadów komunalnych spełniających
poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 -
30 punktów,
Uwaga: Wykonawca składa oświadczenie w przedmiocie dysponowania pojazdami
spełniającymi poziom emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO. Potwierdzenie
emisji spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 dla konkretnych pojazdów następuje
na podstawie kopii dokumentu (certyfikatu) potwierdzającego ten standard (akceptowane są
określone powszechnie stosowane świadectwa potwierdzające klasę emisji spalin),
Wykonawca zobowiązany jest do dołączenia do oferty kopii dokumentów (certyfikatów)
potwierdzających emisję spalin minimum na poziomie standardu EURO 5 dla pojazdów
przewidzianych do zbierania odpadów komunalnych.
Wykonawca może wskazać w celu uzyskania punktów w przedmiotowym kryterium te same
pojazdy, które wykazał na potwierdzenie warunku udziału w postepowaniu dotyczącego
zdolności technicznej.
Uwaga: Wykon
awca, który składa ofertę na więcej niż jedną część zamówienia, może
posłużyć się tym samym potencjałem technicznym (wskazać te same pojazdy) dla dwóch lub
większej liczby części zamówienia, za wyjątkiem pojazdów z funkcją kompaktującą.
Wykonawca, który składa ofertę na więcej niż jedną część zamówienia, nie może posłużyć
się tym samym pojazdem/pojazdami z funkcją kompaktującą (wskazać tego/tych samego/-
mych pojazdu/„ów) dla dwóch lub większej liczby części zamówienia. W przypadku
wskazania przez Wykonawcę tego samego pojazdu z funkcją kompaktującą w dwóch lub
większej liczbie części zamówienia, Zamawiający nie uwzględni tego pojazdu przy
przyznawaniu punktów w przedmiotowym kryterium w żadnej z tych części.”
Zamawiający zatem w kryterium „Norma EURO 5 dla środków transportu” wskazał w
jaki sposób będzie dokonywał oceny pojazdów spełniających normę emisji spalin EURO 5,
które to pojazdy musiały także odpowiadać warunkom opisanym w SWZ, a mianowicie w
rozdz. VII pkt 4 lit. b). Co prawda w Formularzu ofertowym
wprost wymagał tylko podania
liczby samochodów spełniających normę emisji spalin EURO 5, jednakże punktacja – jak
wynikało z opisu i warunku z rozdz. VII pkt 4 lit. b) – mogła dotyczyć pojazdów z funkcją
kompaktującą lub bez tej funkcji z wynikającymi dla tej punktacji konsekwencjami.
Niewątpliwie źródłem informacji o oferowanych pojazdach był JEDZ i jego „Część IV: Kryteria
kwalifikacji
– pkt 9 sekcja C”. Jednakże informacje na które w odwołaniu powoływał się
Odwołujący nie wynikały z JEDZ złożonego z Formularzem oferty w dniu 15.10.2021 r.
Wynikały one z uzupełnienia JEDZ, a tak uzyskane informacje nie mogły stanowić podstawy
do oceny według wskazanego kryterium. Wezwanie z dnia 19.10.21 zostało skierowane do
wykonawcy na podstawie art. 128 ust.1 i 2 usta
wy Pzp do złożenia uzupełnionego JEDZ,
który to JEDZ stanowił oświadczenie wykonawcy o którym mowa w rozdziale IX ust.1 SWZ
m.in., że spełnia warunki udziału w postępowaniu, a nie w celu podania informacji dla oceny
oferty w spornym kryterium. W uzupełnieniu wykonawca załączył JEDZ obejmujący
pominięte sekcje A,B i C. W zakresie sekcji C w pkt 9 podał:
Będzie dysponował
następującymi
narzędziami,
wyposażeniem zakładu i
urządzeniami
technicznymi na
potrzeby realizacji
zamówienia:
W4 JAREK- MERCEDES- BENZ ECONIC 2629LL - EURO V - pojazd
przystosowany do odbioru odpadów z funkcją kompaktującą samochód
do „trudnych dojazdów
WPI 5GY3- SCANIA P280DB6X2*4HNA- EURO V - pojazd przystosowany
do odbioru odpadów funkcją kompaktującą, samochód do „trudnych
dojazd
ów”
WPI 83885. SCANIA P280DB6X2*4HNA- EURO V pojazd przystosowany
do odbioru odpadów funkcją kompaktującą samochód do „trudnych
dojazdów”
WPI 83268- SCANIA P310DB6X2*4HNA- EURO V pojazd
przystosowany do odbioru odpadów bez funkcji kompaktującej,
samochód do „trudnych dojazdów”
WPI 83267-
SCANIA P31 ODB6X2« 4HNA- EURO V - pojazd
przystosowany do odbioru odpadów bez funkcji kompaktującej,
samochód do „trudnych dojazdów/'
Tym samym, oferta dopiero
po jej uzupełnieniu w zakresie wymaganym wezwanie, mogła
zost
ać poddana – jako nie podlegająca odrzuceniu - ocenie według kryteriów SWZ, ale tylko
na podstawie informacji jakie wykonawca podał w formularzu oferty i jej załącznikach na
dzień 15.10.2021 r. Dokonując oceny oferty Odwołującego w kryterium „Norma EURO 5 dla
środków transportu”, Zamawiający zastosował się do ustalonej procedury oceny, w tym do
zastrzeżenia, że „w przypadku wskazania przez wykonawców tego samego pojazdu z
funkcją kompaktującą w dwóch lub większej liczbie części zamówienia, zamawiający nie
u
względniał tego pojazdu przy przyznawaniu punktów w przedmiotowym kryterium w żadnej
z tych części”. Wykonawca w JEDZ złożonym wraz z ofertą oświadczył, że spełnia warunki i
jednocześnie nie podał informacji, które pozwalałyby Zamawiającemu na inną ocenę, aniżeli
zastosowana w decyzji z dnia 5.11.2021 r. Tak jak podał w decyzji oferta wykonawcy nie
została odrzucona, jednakże w spornym kryterium uzyskała 0 punktów. Odwołujący zgłosił
łącznie 5 pojazdów na 4 części zamówienia, nie przypisując jednocześnie żadnego z
pojazdów do żadnej z części zmówienia i nie określając ich funkcjonalności. Z dołączonych
do oferty dokumentów (certyfikatów) także nie wynika, jaką funkcję spełnia dany pojazd
(kompaktująca, bez funkcji kompaktującej). Dopiero ustalenia Zamawiającego doprowadziły
do weryfikacji funkcji pojazdów zgłoszonych w ofercie z którego wynika, że każdy z pięciu
pojazdów posiadał (i aktualnie posiada) tylko funkcję kompaktującą. Zamawiający zatem nie
miał możliwości przyznania punktów wykonawcy JARPER Sp. z o. o. w spornym kryterium.
Izba stwierdza także, że SWZ – w zakresie kryterium - wymagała dysponowania pojazdami.
Tylko w przypadku warunku z rozdziału VII.4 wykonawca mógł powołać się na
dysponowanie lub, że będzie dysponował podczas realizacji zamówienia wyposażeniem
umożliwiającym realizację zamówienia. Izba wskazuje na punkt 2 formularza oferty i zawarte
w nim sformułowanie „dysponujemy”, a nie „będziemy dysponować”, które nie pozwala na
inną interpretację, aniżeli wskazywana przez Zamawiającego i Przystępującego wykonawcę.
W podsumowaniu, Izba dodatkowo
podnosi, że ustawa Pzp w jej art. 107 ust.3 –
tak jak wskazywał Zamawiający – nie pozwala na uzupełnianie przedmiotowego środka
dowodowego służącego potwierdzeniu zgodności z cechami lub kryteriami określonymi w
opisie kryteriów oceny ofert. Zamawiający zatem nie mógł stosować procedury wyjaśnień,
które służyłyby potwierdzeniu czy ustalaniu zgodności z cechami lub kryteriami określonymi
w opisie kryteriów oceny ofert. Ponadto w tej sprawie Odwołujący potwierdził – także
oświadczeniem Track Trading przedłożonym na rozprawie - że na dzień składania ofert nie
dysponował dwoma pojazdami bez funkcji kompaktującej.
Wobec powyższych ustaleń Izba uznała, że nie podlega uwzględnieniu zarzut
dotyczący naruszenia art. 239 ust. 1 Pzp oraz art. 223 ust. 1 Pzp w zw. z art. 16 ust. 1 i 2
Pzp, a także zarzut naruszenia art. 16 Pzp, w tym zwłaszcza – jak podnosił Odwołujący -
wynikającej z pkt 3 tego przepisu zasady proporcjonalności z uwagi na to, że w stanie
fakt
ycznym tej sprawy i w związku z art. 107 ust.3 Pzp nie było możliwe przyporządkowanie
przez Zamawiającego pojazdów do poszczególnych części zamówienia w sposób wymagany
przez Odwołującego w celu uzyskania przez tego wykonawcę w kryterium „norma EURO 5”
w
każdej z części zamówienia maksymalnej liczby punktów.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 i 575 ustawy Pzp oraz rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z
2020r. poz. 2437)
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
………………………………………