Sygn. akt: KIO 145/22
WYROK
z dnia 4 lutego 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Beata Konik
Protokolant:
Klaudia Kwadrans
po rozpoznaniu na rozprawie 2 lutego 2022 r.
w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Kra
jowej Izby Odwoławczej 17 stycznia 2022 roku przez R. S. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą MAGIC SERVICE R. S. z siedzibą we Wrocławiu w
postępowaniu prowadzonym przez 16 Wojskowy Oddział Gospodarczy w Drawsku
Pomorskim (Jednostkę Wojskową 3378) z siedzibą w Olesznie przy udziale I. P.
prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą P.H.U. DK.K I. P. z siedzibą w
Bydgoszczy
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego,
orzeka:
1. Oddala
odwołanie.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Odwołującego i:
z
alicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych, zero groszy) uiszczoną przez
O
dwołującego tytułem wpisu od odwołania oraz 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy
tysiące sześćset złotych, zero groszy), stanowiącą koszt poniesiony przez
Odwołującego i z tytułu zastępstwa przed Izbą.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.), tj. z dnia 18 maja 2021 r. (Dz.U. z
2021 r. poz. 1129), na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 145/22
UZASADNIENIE
16 Wojskowy Oddział Gospodarczy w Drawsku Pomorskim (Jednostkę Wojskową
3378) z siedzibą w Olesznie, (dalej: „Zamawiający”) prowadzi w trybie podstawowym bez
negocjacji,
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.: „Usługa konserwacji i
naprawy pogwarancyjnej sprzętu informatycznego”, nr postępowania: 16 WOG-
SZP.27.12.103.2021.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień nr BZP
2021/BZP 00301006/01.
Przedmiotowe postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest prowadzone
na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019
r. poz. 2019 ze zm.), tj. z dnia 18 maja 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1129), dalej jako „ustawa
Pzp”.
W postępowaniu tym R. S. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą MAGIC
SERVICE R. S.
z siedzibą we Wrocławiu (dalej: „Odwołujący”) 17 stycznia 2022 roku złożył
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wobec czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty
złożonej przez I. P. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą
P.H.U. DK.K I. P.
z siedzibą w Bydgoszczy (dalej: „Przystępujący”) oraz zaniechania
odrzucenia oferty tego wykonawcy.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust 5 i 6 ustawy Pzp, przez zaniechanie
odrzucenia w/w oferty wykonawcy, który do złożonych wyjaśnień, pomimo wezwania
Zamawiającego, nie dołączył żadnych dowodów potwierdzających, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny oraz nie wykazał i nie udowodnił, że jego oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia;
2) art. 239 ust 1 w zw. z art. 226 ust 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust 5 i 6 ustawy Pzp przez
wybór oferty Przystępującego jako najkorzystniejszej, mimo, że oferta
Przystępującego powinna podlegać odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w
zw. z art. 224 ust 5 i 6 ustawy Pzp.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że posiada interes w uzyskaniu
zamówienia, gdyż w przypadku uwzględnienia odwołania jego oferta będzie przedstawiała
najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów oceny ofert i powinna zostać uznana za
ofertę najkorzystniejszą. Odwołujący może zatem ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez Zamawiającego przepisów Ustawy wskazanych w odwołaniu.
Odwołujący wskazał, że 10 stycznia 2022 r. został poinformowany przez
Zamawiającego o wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez Przystępującego.
Odwołujący wyjaśnił, że Zamawiający powziął wątpliwości co do zaoferowanej przez
Przystępującego ceny, wobec czego wezwał go do złożenia wyjaśnień wraz z dowodami w
zakresie
szczegółowej kalkulacji oraz ceny konkretnych elementów formularza cenowego i
czynników mających wpływ na zaproponowaną stawkę. Odwołujący wskazał, że 21 grudnia
2021 roku
Przystępujący złożył lakoniczne wyjaśnienia, nie poparte żadnymi dowodami,
które potwierdziłyby możliwość zdobycia części po tak zaniżonych cenach oraz nie dołączył
żadnych dowodów na wykazanie prawidłowości wyjaśnień dotyczących pozostałych
czynników kosztotwórczych. Odwołujący podniósł, że Zamawiający nie wezwał
Przystępującego do przedstawienia dowodów. W szczególności dotyczących:
• Świadczonych usług na terenach wskazanych w wyjaśnieniu – Odwołujący wskazał
na
brak dowodów w postaci umów, kontraktów itp., nie udowodniono równocześnie kosztów
dojazdu w kwocie 8,00 zł- (dla rbh spoza cennika , która nie podlegała ocenie)
• Brak dowodów na to, iż Przystępujący cokolwiek importuje – faktury zakupu lub inne
dokumenty
• Brak dowodów na możliwość zakupu części w tak preferencyjnych cenach – oferty
cenowe, faktury itp.
• oraz brak dowodów do pozostałych ogólnikowych stwierdzeń dotyczących
czynników które spowodowały możliwość obniżenia ceny.
Odwołujący zwrócił uwagę, że Przystępujący nie przedstawił ani jednego dowodu do
złożonych wyjaśnień będących iluzorycznym potwierdzeniem, iż zaproponowana stawka jest
skalkulowana w oparciu o szczególne warunki pozwalające na obniżenie stawki. W ocenie
Odwołującego, Zamawiający nie zweryfikował poprawności przesłanych wyjaśnień, pomimo,
że sam wezwał Przystępującego do przedłożenia „wyjaśnień wraz z dowodami”. Zdaniem
Odwołującego kalkulacja cenowa do poszczególnych pozycji z cennika, jest tego dalszym
ciągiem – czyli skalkulowano ofertę na podstawie nieistniejących dowodów, a więc fikcyjnych
wyliczeń - stanowiących jedynie pozory i będące iluzorycznymi.
Odwołujący wskazał, że Przystępujący w swoich wyjaśnieniach powołuje się na
doświadczenie w obsłudze tego typu urządzeń, co w ocenie Odwołującego nie ma
większego wpływu na możliwość zaoferowania cen za części poniżej kosztu ich zakupu, a
doświadczeniem dysponują wszyscy wykonawcy przystępujący do postepowań serwisowych
i nie jest to szczególny warunek. Zdaniem Odwołującego jest to próba zapełnienia treści
wyjaśnień ze względu na brak dowodów. Powołanie się na wiedzę i jej poszerzanie przez
serwisantów również nie jest zdaniem Odwołującego ani argumentem, ani dowodem na
możliwość zaproponowania zaniżonej kwoty na części. Odwołujący wskazał, że w celu
przedstawienia aktualnych cen rynkowych dołączył kilka wydruków z różnych stron i od
różnych dostawców.
W dalszej kolejności odnosząc się do wyjaśnień Przystępującego że „jest importerem
i dystrybutorem na Polskę części zamiennych i dokonuje zakupów bezpośrednio w
koncernach odpowiedzialnych za produkcję części na rynkach Uni Europejskiej”, Odwołujący
wskazał, że nie zostały przedstawione żadne dowody, a na oficjalnej stronie internetowej
Przystępującego firmy, brak informacji jakoby Przystępujący był dystrybutorem czy
importerem części. Ponad to Odwołujący wyjaśnił, że rynek części zamiennych, działa w
określony sposób i to, co opisuje Przystępujący jest nierealne, brak możliwości zakupu
części bezpośrednio w koncernach – większość części jest dystrybuowana przez konkretne
kanały do firm dystrybucyjnych, które w Polsce się tym zajmują. Przystępujący nie udowodnił
powyższego, wobec czego zdaniem Odwołującego Zamawiający nie powinien tak
lakonicznych wyjaśnień przyjąć.
W ocenie Odwołującego Przystępujący powinien udowodnić że jest importerem
części za pomocą faktur zakupowych lub ofert czy umów. Niestety brak takich dowodów, a
przedstawione wyjaśnienia są jedynie iluzoryczne.
Odnosząc się do twierdzenia Przystępującego że: „świadczy usługi u licznej grupy
klientów na terenie Piły, Wałcza, Drawska, Szczecinka, Szczecina (…) co sprowadza koszty
dojazdu czasami praktycznie do zera”, Odwołujący podniósł że nie zostało to twierdzenie
udowodnione.
Odwołujący wskazał, że faktem jest kilometraż, który Przystępujący musi
przebyć, Odwołujący przedstawił dokładny wykaz od siedziby Przystępującego do jednostek
Zamawiającego, który oscyluje na poziomie około 600 kilometrów – ponieważ zgodnie z
SWZ i Opz pkt.1 , należy przyjechać (i wrócić) na bezpłatną diagnozę i ponownie na serwis –
co będzie generować wymierne koszty w postaci czasu dojazdu serwisanta (około 6-7
roboczogodzin przy ok. 100km/h), kosztów paliwa i amortyzacji pojazdów, ubezpieczeń itp.
Odwołujący wskazał też, że Przystępujący dokonał również szczegółowej kalkulacji
jednej roboczogodziny, która jest podana dla napraw niestandardowych, tj. nie jest brana w
ocenie ofert pod uwagę, spoza cennika napraw najczęstszych, i wykazuje na tej
roboczogodzinie zysk w kwocie 109, 52 zł. Odwołujący wyjaśnił, że nie ma gwarancji czy
takie naprawy będą w ogóle miały miejsce, a ponadto wyliczenia bez dowodów
potwierdzających możliwość dojazdu za 8,00 zł brutto i wynagrodzenia w kwocie 55,60 brutto
(przy kilku godzinach dojazdu serwisanta) nie są zdaniem Odwołującego wiarygodne. Takie
wyjaśnienia w ocenie Odwołującego mają na celu wprowadzenie w błąd, bo ta kwota nie
podlegała ocenie i nie wchodziła w skład ceny, którą należało wyjaśnić.
Co do cennika i jego poszczególnych pozycji stanowiących załącznik do wyjaśnień
Odwołujący wskazał, co następuje. Po pierwsze, Odwołujący przedstawił kilka
przykładowych cenników z cenami rynkowymi i aktualnymi, aby zobrazować jak
Przystępujący zaniżył ceny części (załączniki nr 2). Po drugie, mając na uwadze powyżej
opisane koszty dojazdu i czas pracy serwisanta
, Zdaniem Odwołującego nie jest możliwym
bez poniesienia straty wykonać usługę na poziomie 20 czy 50 złotych, co w wielu pozycjach
jest tak wycenione. Mając również na uwadze darmową diagnozę i pozostałe czynniki
kosztotwórcze i brak dowodów na preferencyjne okoliczności. Ponadto zdaniem
Odwołującego wycenione kolejno części nie mają realnego odzwierciedlenia w cenach
rynkowych, a
Przystępujący nie przedstawił ani jednego dowodu na posiadanie tak
preferencyjnych warunków, na jakie się powołuje, co automatycznie winno zostać
podniesione
przez Zamawiającego w postaci żądania w uzupełnieniu wyjaśnień, tj. do
przedstawienia dowodów.
Odwołujący wskazał, że faktem jest iż ceny części i podzespołów rosną, a
dostępność jest mocno ograniczona.
Odwołujący argumentował, że zgodnie z postanowieniami SWZ - OPZ cenę oferty
należało skalkulować w oparciu o jednostkową cenę części wraz z diagnozą i naprawą. A
zgodnie z pkt.1 ppkt.a OPZ należało przy kalkulacji wziąć pod uwagę osobiste stawiennictwo
na wykonanie diagnozy
(bezpłatnej), a potem drugie na wykonanie naprawy.
Przystępujący próbuje również wykazać jakiś zysk w postaci 1% ze sprzedaży części,
ale
zdaniem Odwołującego nie ma gwarancji, że przy wszystkich naprawach będą
wymieniane, że zawsze będą zgody na naprawy, a ponad 1% na przykład z 2 zł z pozycji nr
3 lub 6 zł z pozycji nr 3 to odpowiednio: 2 i 6 groszy. Odwołujący wskazał, że przy wszystkich
pozycjach wyliczonych w załączniku nr 3 do SWZ zysk na poziomie 1 % to kwota około:
suma części -5.028 zł x 1% =50,28 zł (dodano wszystkie pozycje według zadeklarowanych
cen)x 1% = 50,28 zł. Zdaniem Odwołującego wątpliwym jest aby 50,28 zł zysku w skali ok.60
łącznie- pozycji cennika mogło być zadowalające, mając również na uwadze ogromną stratę
z niedoszacowania ilości roboczogodzin i dojazdu.
Z uwagi
na powyższe, zdaniem Odwołującego najprawdopodobniej Zamawiający w
ogóle nie zapoznał się w wyjaśnieniami Przystępującego lub nie zweryfikował prawidłowości
tej kalkulacji, choćby pod względem tego, że 1% zysku i niedoszacowany czas napraw z
diagnozą i dojazdem wskazują stratę i fakt iż cena jest rażąco niska. Ponadto zdaniem
Odwołującego przedstawienie wyliczeń bez przedstawienia dowodów nie jest wystarczające,
a same wyjaśnienia stają się pozorne.
Odwołujący zwrócił też uwagę na, jego zdaniem, szereg niespójności w wyliczeniach
czasów napraw z dojazdem, brak dowodów i wykazanie 50,28 zł pozornego zysku na całej
ofercie. Zaproponowana stawka jest
w ocenie Odwołującego wadliwa i Przystępujący nie jest
w stanie zrealizować omawiane Zamówienie z jakimkolwiek zyskiem, a nawet więcej –
poniesie realne straty.
Tym samym wbrew dokonanej przez Zamawiającego ocenie wyjaśnienia
Przystępującego potwierdziły, że jego oferta zawiera rażąco niską cenę i winna zostać
odrzucona jako rażąco niska na podst. art 226 ust.1 pkt 8 ustawy.
W omawianym przypadku jest to chęć zdobycia zamówienia za wszelką cenę i czyn
nieuczciwej konkurencji. Stawki są nierealistyczne i oferta powinna zostać odrzucona, jako
rażąco niska ze względu na niewyszacowanie czynników kosztotwórczych takich jak:
odległości, godziny dojazdów, ilość niezbędnych pojazdów, pracowników, koszty obsługi
biurowej, amortyzacja sprzętu i pojazdów, koszty zużycia materiałów i narzędzi i inne
czynniki mające wpływ na zaproponowanie stawki cząści z rbh i dojazdem, a przede
wszystkim
– brak jakichkolwiek dowodów.
Odwołujący podkreślił, że podstawą jest wykazanie zysku, który pokazuje, że
zaproponowana stawka nie jest rażąco niska i nie nosi znamion czynu nieuczciwej
konkurencji a w tym przypadku nie
jest to możliwe. Taka oferta cenowa nie jest w stanie
zagwarantować ani Zamawiającemu ani Przystępującemu realizacji umowy w sposób
należyty. Odwołujący wskazał że zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem orzecznictwa
złożenie wyjaśnień, które nie rozwiewają wątpliwości zamawiającego, co do rynkowego
charakteru ceny oferty, zrównane jest w skutkach z niezłożeniem wyjaśnień i powoduje
odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp (zob.
wyrok z dnia 13 października 2014 r., KIO 2031/14). Wyjaśnienia muszą być poparte
dowodami, co jasno i wyraźnie wynika z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp oraz z wezwania
wystosowanego przez zamawiającego. W razie przedłożenia przez wykonawcę
ogólnikowych wyjaśnień nie popartych dowodami, w należy uznać, iż wykonawca ten
żądanych wyjaśnień nie złożył i tym samym nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny, a
zatem jego oferta podlega odrzuceniu w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Odwołującego, oferta Przystępującego
powinna zostać odrzucona ze względu na rażąco niską cenę, a Zamawiający przy ocenie
złożonych ofert winien przyjąć, iż ratio legis przepisów dotyczących rażąco niskiej ceny jest
wspieranie uczciwej konkurencji oraz ochrona samego Zamawiającego przed nienależytym
wykonaniem zamówienia.
W złożonej pismem z 16 grudnia 2021 r. odpowiedzi na odwołanie Zamawiający
wniósł o oddalenie odwołania w całości.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, stanowiska stron złożone na piśmie i podane do protokołu
rozprawy
ustaliła, co następuje.
Odwołującemu zgodnie z treścią w art. 505 ustawy Pzp przysługują środki ochrony
prawnej, ponieważ jest wykonawcą biorącym udział w postępowaniu o to zamówienie
publiczne.
Do przedmiotowego postępowania odwoławczego przystąpienie w charakterze
uczestnika postępowania, po stronie Zamawiającego skutecznie zgłosił wykonawca I. P.
prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą P.H.U. DK.K I. P. z siedzibą w Bydgoszczy
(tj. Przystępujący).
Odwołanie zostało rozpoznane w granicach zawartych w nim zarzutów (art. 555
ustawy Pzp), podtrzymanych na rozprawie z uwzględnieniem zasady kontradyktoryjności
postępowania (art. 534 ust. 1 ustawy Pzp). Rozpoznając przedmiotowe odwołanie Izba miała
na uwad
ze treść akt postępowania (§8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie
postępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą z dnia 30
grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2453). Izba przy rozpoznaniu sprawy miała na uwadze
ponadto stanowiska Stron zaprezentowane w
pismach złożonych przez Strony i
Przystępującego.
Izba ustaliła następujące okoliczności faktyczne jako istotne dla rozstrzygnięcia
sprawy.
Na podstawie akt sprawy
Izba ustaliła, że 16 grudnia 2021 r. Zamawiający wezwał
Przystępującego w trybie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp do wyjaśnienia ceny wskazanej w pkt
3.1) formularza oferty. Jak wynika z treści wezwania: „(…) Wątpliwości Zamawiającego są
uzasadnione na gruncie cen rynkowych, które były podstawą ustalania wartości zamówienia
przez Zamawiającego. Cena całkowita oferty złożonej w terminie jest bowiem porównywana
z wartością zamówienia powiększoną o należny podatek od towarów i usług, ustaloną przed
wszczęciem postępowania. Zamawiający wycenił najczęściej wykonywane naprawy na 63
985,00zł .Wykonawca złożył ofertę na poziomie: 9 421,80 zł przy wycenie najczęściej
wykonywanych napraw określonych przez Zamawiającego.
W trakcie porównywania ofert cenowych Zamawiający powziął wątpliwości czy
wykonawca przy określaniu wartości usługi uwzględnił wszystkie koszty związane z naprawą
tzn.
„Wykonawca wyliczając cenę napraw zawartą w tabeli, w zakresie napraw urządzeń,
opierając się na swoim zawodowym doświadczeniu i warunkach wymaganych przez
Zamawiającego wymienionych w Opisie Przedmiotu Zamówienia, musi uwzględnić wszelkie
możliwe koszty związane z naprawą w tym zwłaszcza.
wszelkie koszty związane z zakupem części zamiennych,
wymianą wszystkich zepsutych części zamiennych,
ilość roboczogodzin niezbędną do naprawy.
koszty dojazdu serwisanta do Zamawiającego oraz transportu uszkodzonego sprzętu
w przypadku napraw warsztatowych.”
Zamawiający wskazuje konkretnie elementy formularza cenowego (załącznik nr 3 do
SWZ) wszystkie pozycje, wycena Wykonawcy, które podlegają wyjaśnieniu. Żąda
odpowiedzi, czy wykonawca uwzględnił w zaoferowanych cenach jednostkowych wskazane
w piśmie czynniki i elementy, i wymaga wprost przedstawienia kalkulacji zaoferowanych cen
jednostkowych. Zamawiający żąda dowodów dotyczących elementów, które wpłynęły na
wysokość ceny.
W związku z powyższym Zamawiający zwraca się do wykonawcy o udzielenie
wyczerpujących wyjaśnień oraz przedłożenie pełnej kalkulacji na poszczególne pozycje
formularza cenowego (od poz. 1 do 24) z wyszczególnieniem ww. kosztów.”
W odpowiedzi na powyższe, Przystępujący pismem z 21 grudnia 2021 r. złożył
wyjaśnienia wraz z kalkulacją.
10 stycznia 2022 r. oferta Przystępującego została wybrana jako najkorzystniejsza.
Izba zważyła co następuje.
W pierwszej kolejności Izba wskazuje na treść przepisów ustawy Pzp, będących
podstawą orzekania w przedmiotowej sprawie. Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Stosownie do treści art. 224 ust. 6 ustawy Pzp odrzuceniu, jako
oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił
wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie
uzasadniają podane w ofercie ceny lub kosztu.
Natomiast jak wynika z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp
, jeżeli zaoferowana cena lub koszt,
lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu
zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub
wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym
złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części
składowych. Zgodnie z ust. 2 ww. regulacji w przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej w
terminie jest niższa o co najmniej 30% od:
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej
przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert
niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się
o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z
okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia;
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania,
w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
Jak natomia
st wynika z art. 224 ust. 3 wyjaśnienia mogą dotyczyć w szczególności: 1)
zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy; 2) wybranych
rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo związanych z
realizacją robót budowlanych; 3) oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych
oferowanych przez wykonawcę; 4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy,
których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie
przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz.U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564) lub przepisów odrębnych właściwych
dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie; 5) zgodności z prawem w
rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej; 6)
zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 7) zgodności z
przepisami z zakresu ochrony środowiska; 8) wypełniania obowiązków związanych z
powierzeniem wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Ustawa Pzp przesądza również, że obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy (vide: art. 224 ust. 5 ustawy Pzp), a
ponadto stanowi, że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega
oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone
wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu (vide: art.
224 ust. 6 ustawy Pzp).
Reasumując powyższe: gdy zaistnieją przesłanki do wezwania wykonawcy do
złożenia wyjaśnień na podstawie art. 224 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp, ustawowym obowiązkiem
wykonawcy jest wykazanie, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. W takiej sytuacji
to na wykonawcy spoczywa ciężar dowodu, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska. Na
powyższe wskazuje wprost art. 224 ust. 5 ustawy Pzp. Mając na uwadze, że złożone
wyjaśnienia stanowią podstawę dla Zamawiającego do oceny prawidłowości zaoferowanej
ceny, oczywistym jest, że wyjaśnienia te powinny być wyczerpujące, w tym zawierające
uzasadnienie zaoferowanej ceny w tym wskazanie okoliczności wpływających na
zaoferowanie takiej a nie innej ceny oraz przede wszystkim potwierdzające jej realny
charakter. Niewątpliwie z treści art. 224 ust. 6 ustawy Pzp wynika, że nie tylko nieudzielenie
wyjaśnień w wyznaczonym terminie skutkować będzie koniecznością odrzucenia oferty,
podstawą do odrzucenia oferty w oparciu o tę przesłankę będzie również sytuacja gdy
złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. W
tym miejscu podkreślenia wymaga, że same wyjaśnienia nie są wystarczające ustawodawca
przesądził bowiem że muszą być one poparte dowodami zostawiając jednocześnie
wykonawcy swobodę w ich doborze.
Następnie wskazać należy, że jak wynika z art. 534 ust. 1 ustawy Pzp postępowanie
odwoławcze jest postępowaniem kontradyktoryjnym co oznacza, że strony i uczestnicy
postępowania odwoławczego obowiązani są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z
których wywodzą skutki prawne. W przypadku rozpoznania zarzutu rażąco niskiej ceny na
etapie postępowania odwoławczego ciężar dowodu rozkłada się analogicznie do tego w
postępowaniu o udzielenie zamówienia (vide: art. 224 ust. 5 ustawy Pzp). Oznacza to, że
stosownie do art. 537 ustawy Pzp ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny,
spoczywa na wykonawcy który ją złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania
odwoławczego albo na zamawiającym, jeżeli wykonawca, który złożył ofertę, nie jest
uczestnikiem postępowania odwoławczego. Skład orzekający w tej sprawie podziela
prezentowane w orzecznictwie Izby stanowi
sko, zgodnie z którym ustalony w ten sposób
ciężar dowodu nie ma charakteru absolutnego i nie zwalnia jednak odwołującego, który
podnosi zarzut rażąco niskiej ceny, od obowiązku wykazania i udowodnienia okoliczności,
które czyni podstawą zarzutu rażąco niskiej ceny, zgodnie z 534 ust. 1 ustawy Pzp,
zwłaszcza w sytuacji, gdy zamawiający nie miał wątpliwości co do realności ceny oferty
(vide:
wyrok z dnia 21 stycznia 2019 r., sygn. akt KIO 2617/18). Innymi słowy treść art. 537
ustawy Pzp nie uprawnia odwołującego do poprzestania na samych twierdzeniach i
przerzucenia na uczestnika postępowania lub zamawiającego ciężar dowodu.
Mając na uwadze opisane wyżej reguły dowodowe Izba uznała, że Odwołujący nie
wykazał w treści odwołania zasadności podniesionych zarzutów i z tego powodu odwołanie
podlegało oddaleniu.
Jak zostało wyjaśnione podczas rozprawy ocenie w ramach kryterium oceny ofert
podlegała cena zaoferowana w pkt 3.1) formularza ofertowego. W przypadku
Przystępującego cena ta wynosiła 9 421,80 zł. Jest to kwota, na jaką skalkulowane zostały
najczęściej wykonywane naprawy. Oprócz tej wyceny Zamawiający w pkt 4 formularza oferty
wymagał wskazania stawki roboczogodziny z tytułu naprawy przez cały czas obowiązywania
umowy wynosi (dotyczy
wszystkich typów urządzeń wielofunkcyjnych, zasilaczy, drukarek,
komputerów, monitorów, faxów, skanerów, notebooków, ploterów, projektorów, itp.) oraz
m
arży na części zamienne 20% (dotyczy wszystkich typów urządzeń wielofunkcyjnych,
zasilaczy, drukarek, komputerów, monitorów, faxów, skanerów, notebooków, ploterów,
projektorów, itp.). Dostrzeżenia wymaga, że wezwanie Przystępującego z 16 grudnia 2021 r.
odnosiło się tylko do wyjaśnienia ceny 9 421,80 zł wynikającej z załącznika nr 3 do
SWZ/oferty
, bez wezwania do wyjaśnienia stawki za 1 roboczogodzinę. Wobec powyższego
wszelką argumentację zawartą w odwołaniu dotyczącą tego aspektu wyjaśnień Izba uznała
za chybioną z uwagi na okoliczność iż celem Zamawiającego nie było wyjaśnienie tego
elementu ceny
, a złożone przez Przystępującego wyjaśnienia są w tym zakresie
nadmiarowe.
Odwołujący zarzucił, że zaoferowane za części ceny są poniżej kosztu ich zakupu i
załączył jako dowód (załącznik 2 do dowołania) „przykładowe cenniki”, tj. w istocie wydruki
ze stron internetowych, w tym, m.in. z
platform zawierających porównanie cen z różnych
s
klepów internetowych. Dowód ten dotyczy pozycji nr 4, 7, 8, 9, 14, 17, 20, 22 i 23
załącznika 3 do oferty Przystępującego. W zakresie pozostałych pozycji tego załącznika nie
został przedstawiony żaden dowód. W ocenie Izby przedstawiony dowód przedstawia
znikomą wartość dowodową dla rozpoznania sprawy. Izba stoi na stanowisku, że ceny w
zależności od źródła zakupu mogą się między sobą różnić a wykonawcy profesjonalnie
świadczący usługi będące przedmiotem zamówienia niekoniecznie muszą zaopatrywać się w
niezbędne części w klepach internetowych dostępnych konsumentom. Ponadto jak sam
wskazał Odwołujący są to „przykładowe cenniki”. Odnotowania w tym miejscu wymaga, że
sam Odwołujący załączając dowody do udzielonych przez siebie wyjaśnień w zakresie poz.
7,8,9 przedstawił wydruki (załącznik 6a) z jednej z platform gdzie cena za tę część której
dotyczą ww. pozycje załącznika 3 do SWZ/oferty kształtuje się na innym poziomie niż w
dowodzie załączonym do odwołania.
Odnosząc się do argumentacji odwołania na temat zysku z zakresu zamówienia
objętego załącznikiem nr 3 do SWZ/oferty w wysokości 1% Izba nie zgadza się ze
stanowiskiem Odwołującego jakoby zysk ten miał być liczony tylko od sprzedaży części. W
ocenie Izby nie sposób wysnuć taki wniosek ze złożonych przez Przystępującego wyjaśnień
z 21 grudnia 2021 r. Przystępujący w tej kwestii wskazał, że: „ Jednocześnie oświadczam, iż
w cenie napraw podzespołów z załącznika nr 3 zostało uwzględnione wykonanie wszystkich
czynności wyszczególnionych w SIWZ, w opisie przedmiotu zamówienia, oraz minimalny
zysk dla Wykonawcy w wysokości około 1%.” oraz: „Cena oferty wykonawcy, w kwocie
9421,80 zł brutto za części zawarte w zestawieniu (załącznik nr 3 do SIWZ) uwzględnia:
1) koszt zakupu nowych,
oryginalnych podzespołów (części) do urządzeń wielofunkcyjnych
2) koszt transportu i wymiany
3) zysk na poziomie 1 % netto.
”
Z przedstawionej kalkulacji wynika wprost, że obejmuje ona zarówno koszt części jak i koszt
usługi.
Ponadto wskazać należy, że w wezwaniu do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny
Zamawiający nie żądał szczegółowej informacji na temat tego jak został w tym zakresie
zamówienia wyliczony zysk.
Z wyjaśnienia kwestii dojazdu nie można również kategorycznie stwierdzić aby
Przystępujący pominął tę część wyjaśnień. Izba dostrzega, że wyjaśnienie Przystępującego
jest dość enigmatyczne gdyż powołał się on na usługi świadczone „u licznej grupy Klientów
na terenie Piły, Wałcza, Drawska, Szczecinka, Szczecina” oraz że jest „logistycznie i
organizacyj
nie przygotowany aby w trakcie jednego wyjazdu wykonać także usługi u innych
odbiorców, a przez to zniwelować koszty transportu, co sprowadza koszty dojazdu czasami
do praktycznie zera
”, natomiast nie wyjaśnił szczegółowo jak miałoby się to odbyć. Jednakże
Odwołujący poza powołaniem się na formalny aspekt zaniechania przedstawienia przez
Przystępującego na tę okoliczność wraz z wyjaśnieniami dowodów w żaden inny sposób nie
wykazał nieprawdziwości tego oświadczenia złożonego przez Przystępującego. W piśmie
procesowym z
28 stycznia 2022 r. w pkt 1 Przystępujący uściślił, że ma do dyspozycji lokal w
Pile, co w ocenie Izby jest dostatecznym wyjaśnieniem możliwości logistycznych
wskazanych w wyjaśnieniach z 21 grudnia 2021 r.
W zakresie zarzutu co do
poz. 7, 8 i 9 załącznika nr 3 do SWZ/oferty w zakresie w
jakim odnosi się on do zaniechana wyceny tych pozycji w zależności od ilości baterii
niezbędnej dla każdej z tych pozycji, Izba wskazuje że nie może być to okoliczność
przesądzająca o odrzuceniu oferty, gdyż pozycje te zostały wycenione a okoliczność, czy
cena ta dotyczy 1 szt. baterii czy wszystkich sztuk w sytuacji gdy dla danej pozycji niezbędne
jest zastosowanie większej ilości baterii podlegałaby ewentualnemu wyjaśnieniu w drodze
ponownego wezwan
ia, które w okolicznościach tej sprawy nie prowadziłoby do złożenia
nowych wyjaśnieniach lecz wyjaśnienia niejasnej kwestii w wyjaśnieniach już udzielonych, a
po drugie nie jest dla Izby jasne i niewątpliwe, gdyż nie wynika to z odwołania, że za każdym
raz
em w sytuacji ewentualnej naprawy konieczna będzie wymiana wszystkich sztuk baterii w
urządzeniu a nie jednej. Sam Odwołujący w odwołaniu ani na rozprawie nie prezentował
stanowiska, że tak właśnie jest. Natomiast niewątpliwie w załączniku nr 3 do SWZ/oferty
należało wskazać cenę jednostkową, która w zależności od ilości zostanie odpowiednio
przemnożona.
Odnosząc się do argumentacji w przedmiocie oświadczenia Przystępującego na
temat bycia dystrybutorem sprzętu i importerem wskazać należy, że jedynym argumentem
Odwołującego że tak nie jest było powołanie się na brak jakichkolwiek informacji na ten
temat na stronie internetowej Przystępującego. W ocenie Izby w okolicznościach tej sprawy
brak takiej informacji na stronie internetowej
nie musi wprost przesądzać o złożeniu
nieprawdziwego oświadczenia.
Twierdzenie Odwołującego, że oferta stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i jest
przejawem zdobycia zamówienia za wszelka cenę a zaoferowane stawki są nierealistyczne
co powinno skutkować jej odrzuceniem jako zawierającej rażąco niska cenę z uwagi na
niedoszacowanie czynników kosztotwórczych takich jak odległości, godziny dojazdów, ilość
niezbędnych pojazdów, pracowników, koszty obsługi biurowej, amortyzacja sprzętu i
pojazdów, koszty zużycia materiałów i narzędzi i inne czynniki mające wpływ na
zaproponowane stawki
, nie mogło zostać przez Izbę uwzględnione jako gołosłowne.
Dostrzec należy, że Odwołujący skupił się jedynie na formalnych aspektach
udzielonych wyjaśnień, wywodząc konieczność złożenia przez Przystępującego wraz z
wyjaśnieniami dowodów wyłącznie w oparciu o własne subiektywne przekonanie, że powinny
one zostać złożone, a jednocześnie w żaden sposób nie podważył samej realności
zaoferowanej przez Przystępującego ceny. Odwołujący domagał się zatem odrzucenia oferty
Przystępującego z uwagi właśnie na ten formalny aspekt jakim jest brak załączenia przez
Przystępującego dowód wskazanych przez Odwołującego w treści odwołania, jednak pomija
w tym twierdzeniu okoliczność, że kalkulacja, o którą zwrócił się Zamawiający do
Przystępującego również jest dowodem, a ponadto mając na uwadze treść wezwania nie
sposób stwierdzić aby Przystępujący nie odniósł się do wszystkich aspektów o jakie
Zamawiający zapytał.
Odnosząc się do przedstawionego przez Przystępującego dowodu w postaci faktury
w ocenie Izby dowód ten jest bez znaczenia dla rozstrzygnięcia odwołania, ponieważ
dotyczy poz. 2 i 15 załącznika nr 3 do SWZ/oferty, które to nie były przez Odwołującego w
treści odwołania kwestionowane.
W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji.
O kosztach
postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art.
575 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze
zm.) oraz § 8 ust. 2 związku z § 2 ust. 1 pkt 1) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 30 grudnia 2020 r.
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu
od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………..…