Sygn. akt: KIO 173/22
WYROK
z dnia 7 lutego 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Przemysław Dzierzędzki
Protokolant: Klaudia Kwadrans
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2022
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Kra
jowej Izby Odwoławczej w dniu 21 stycznia 2022 r. przez wykonawcę
Maxcalc sp. z o.o. w Antoniowie
w postępowaniu prowadzonym przez Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne sp. z o.o.
w Bytomiu
orzeka:
oddala odwołanie,
2. kosztami pos
tępowania obciąża Maxcalc sp. z o.o. w Antoniowie i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Maxcalc sp. z o.o. w Antoniowie
tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Maxcalc sp. z o.o. w Antoniowie na rzecz Bytomskie
Przedsiębiorstwo Komunalne sp. z o.o. w Bytomiu kwotę 3.600 zł 00 gr
(słownie: trzech tysięcy sześciuset złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesi
one z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia
11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………….…
Sygn. akt: KIO 173/22
U z a s a d n i e n i e
Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne sp. z o.o. w Bytomiu, zwane dalej
„zamawiającym”, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia na podstawie przepisów
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm.)
, zwanej dalej „ustawą Pzp” lub „Pzp”, którego przedmiotem jest „odbiór i
zagospodarowanie ustabilizowan
ych osadów ściekowych o kodzie 19 08 05 z Oczyszczalni
Ścieków Centralna, Miechowice, Bobrek.”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 17 listopada 2021 r., nr 2021/S 223-588135.
Wobec czynności i zaniechań zamawiającego w ww. postępowaniu w dniu 21
stycznia 2022
r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wniósł odwołanie wykonawca
Maxcalc sp. z o.o. w Antoniowie, zwany
dalej „odwołującym”.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 16 Pzp i art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp
przez odrzucenie swej oferty jako zawierającej
rażąco niską cenę, podczas gdy cena zaoferowana przez niego jest realna, rynkowo
uzasadniona oraz pozwala na należyte wykonanie zamówienia i osiągnięcie zysku przez
niego,
2) art. 16 Pzp i art. 239 ust. 1 Pzp
przez wybór jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
wykonawcę SOPOT II W. K. (Sopot) pomimo tego, iż oferta złożona przez Sopot nie była
najkorzystniejszą ofertą złożoną w toku postępowania.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty
unieważnienie czynności odrzucenia swej oferty,
powtórzenia czynności badania i oceny oferty z uwzględnieniem swej oferty,
powtórzenia czynności wyboru najkorzystniejszych ofert.
W uzasadnieniu
odwołania odwołujący wskazał, że zadanie wykonawcy polega na
transporcie osadów z oczyszczalni ścieków do miejsca ich zagospodarowania i następnie-
na samym zagospodarowaniu przedmiotowych osadów zgodnie z metodą wybraną przez
danego wykonawc
ę. Odwołujący wskazał, że w jego przypadku zagospodarowanie metodą
R10 polega na wykorzystaniu odpadów w rolnictwie poprzez rozprowadzenie na powierzchni
gruntu i zmieszania osadów z ziemią. Zdaniem odwołującego, przedmiot zamówienia nie jest
związany z szczególną i kosztowną technologią, bądź skomplikowanym know-how. W
zasadzie czynnikami kosztotwórczymi są tylko transport (samochód + kierowca) i
zagospodarowanie osadów (pole + rozprowadzenie i zmieszanie odpadów).
Odwołujący podniósł, że zamawiający dokonał nieprawidłowego określenia szacunkowej
wartości zamówienia, a zatem niewłaściwie określił wskaźnik, do którego- na podstawie
stosownych przepisów Pzp - odnoszone są ceny zaoferowane przez poszczególnych
wykonawców. Argumentował, że cena oferty wybranej jako najkorzystniejsza jest o 20%
niższa od szacunkowej wartości zamówienia, zaś średnia arytmetyczna ofert jest niższa od
tej wartości o 33,75%. W ocenie odwołującego powyższe fakty wskazują na zawyżenie
szacunkowej wartości zamówienia przez zamawiającego. Uważał, że odniesienie ceny
zaoferowanej przez ni
ego do szacunkowej wartości zamówienia jest nieprzydatne i nie niesie
żadnej wartości poznawczej.
Zdaniem odwołującego, cena ofertowa jest niższa od średniej arytmetycznej cen
zaoferowanyc
h przez pozostałych oferentów jedynie o 21,96%. Średnia wartość ofert
złożonych w toku postępowania wynosi 2.444.175,00 zł, a jego cena to 1.907.550,00zł. Cena
ofertowa nie odstaje zatem znacząco od średniej arytmetycznej pozostałych ofert- jest na
poziomie akceptowalnym przez zamawi
ającego, czemu zamawiający dał wyraz wybierając
ofertę Sopot, która jest o tyle samo niższa od szacunkowej przedmiotu zamówienia.
Odwołujący podniósł, że zamawiający w kwietniu 2021r. prowadził postępowanie
przetargowe na tożsame zadanie co w niniejszym przypadku, tj. na odbiór i
zagospodarowanie ustabilizowanych osadów ściekowych o kodzie 19 08 05 z Oczyszczalni
Ścieków Centralna, Miechowice, Bobrek. W toku powyższego postępowania, jednym z
oferentów był S. K. S., a zatem z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością osoba
powiązana z oferentem S. II W. K. (wskazuje na to ten sam adres oraz bardzo podobna
firma).
Odwołujący argumentował, że cena zaoferowana ówcześnie przez niego wynosiła
139,50 zł, czyli była wyższa od jego ceny jedynie o 12,33 zł - mniej niż 10%.
Zdaniem odwołującego, skoro niespełna pół roku temu cena niewiele różniąca się od
jego
ceny nie budziła żadnych wątpliwości zamawiającego to nie ma żadnych racjonalnych
przesłanek do uznania, iż obecnie jego cena może zostać uznana za rażąco niską. Zdaniem
odwołującego, skoro pół roku temu zamawiający nie miał zastrzeżeń do ceny 139,50 zł za
przedmiot zamówienia, to obecnie nie ma podstaw do kwestionowania ceny 127,17 zł za
dokładnie to samo.
Odwołujący wskazał, że czynnikami cenotwórczymi są:
1. koszt transportu-
zakres przedmiotu zamówienia oznaczony jako „odbiór”,
2. koszt zapewnienia terenu do wykorzystania osadów- zakres przedmiotu zamówienia
oznaczony jako
„zagospodarowanie”,
3. koszt pracowników,
4. zysk wykonawcy.
Ad. 1 koszty transportu
Odwołujący podniósł, że z ogólnej ceny ofertowej, skalkulował ten zakres przedmiotu
umowy na kwotę 30,00 zł/tona. Wskazał, że transport będzie odbywał się z oczyszczalni do
Gminy Zbrosławice, a zatem na trasach o następujących długościach:
1. oczyszczalnia Miechowice- 12,2 km,
2. oczyszczalnia Centralna- 14,3 km,
3. oczyszczalnia Bobrek- 12,2 km.
Odwołujący argumentował, że transport odpadów odbywał się będzie na bardzo krótkich
trasach, co wskazuje na niewielki koszt z tym związany. Według odwołującego realność
kosztu transportu wynika ponadto z umowy zawartej przez niego z EuroBud W. D., K. B. s.c.
w której usługę transportu (wraz ze sprzętem).
Ad. 2 - koszt zagospodarowania
Odwołujący wskazał, że z ogólnej ceny ofertowej, skalkulował ten zakres przedmiotu
umowy na kwotę 30,00 zł/tona. Odwołujący argumentował, że przyjął powyższą kwotę na
podstawie dotychczasowego doświadczenia ze współpracy z rolnikami. Stawka 30,00 zł
stosowana była odnośnie analogicznych usług w roku 2021r. i nie uległa zmianie.
Odwołujący ujawnił, że współpracował w tym zakresie z czterema podmiotami, tj.
Gospodarstwem Rolno Handlowym R. K., M. L. Agrolis, Gospodarstwem Rolnym P. Z. i
Gospodarstwem Rolnym S. K.-
na dowód czego złożył odpisy faktury VAT wystawianych
przez te osoby.
Ad. 3 - koszty pracownicze.
Odwołujący wskazał, że z ogólnej ceny ofertowej, skalkulował ten zakres przedmiotu
umowy na kwotę 30,00 zł/tona. Odwołujący argumentował, że ogólna cena ofertowa została
podana- zgodnie z SWZ-
dla poziomu 15000 ton/rok, co przekłada się na poziom 1250
to
n/miesiąc. W tym stanie rzeczy, na koszt wynagrodzeń pracowniczych przypada kwota
37.500,00 zł miesięcznie. Zdaniem odwołującego, powyższa kwota jest wystarczająca do
pokrycia koszt
ów wynagrodzeń pracowniczych, tym bardziej, że przy wykonywaniu
przedmiotu
zamówienia docelowo ma być zaangażowanych dwóch pracowników,
pracujących na zmiany.
AD.4- zysk.
Odwołujący wskazał, że z ogólnej ceny ofertowej, skalkulował ten zakres przedmiotu
umowy na kwot
ę 37,17 zł/tona. Zysk na poziomie ok. 25% całości ceny jest standardowym
zyskiem w tego typu zamówieniach. Przedmiotowy zysk jest zyskiem rynkowym, pozwalający
na wykonanie przedmiotu zamówienia w sposób należyty.
Zamaw
iający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania. W
trakcie rozprawy przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swego stanowiska.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia specyfikacji warunków
zamówienia (SWZ), informację z otwarcia ofert, ofertę odwołującego, wezwanie
zamawiającego z 15 grudnia 2021 r. skierowane do odwołującego do złożenia
wyjaśnień co do elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny wraz z
dowodami,
wyjaśnienia odwołującego z 20 grudnia 2021 r. co do ceny ofertowej
odwołującego, zawiadomienie o wyborze oferty najkorzystniejszej i odrzuceniu oferty
odwołującego z 10 stycznia 2022 r., załączniki do odwołania, załączniki do odpowiedzi
na od
wołanie, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i dokumenty
złożone przez strony w trakcie posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba postano
wiła nie dopuścić do udziału w postępowaniu odwoławczym w
charakterze uczestnika
postępowania odwoławczego wykonawcy W. K., prowadzącej w
Nakle Śląskim działalność gospodarczą pod nazwą Sopot II, W. K..
Zgodnie z art. 525 ust. 1 ustawy Pzp,
Wykonawca może zgłosić przystąpienie do
postępowania odwoławczego w terminie 3 dni od dnia otrzymania kopii odwołania,
wskazując stronę, do której przystępuje, i interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść
strony, d
o której przystępuje. Jak wynikało z pisma zamawiającego z dnia 26 stycznia 2022
r. znak BPK/DZ/23/2022
, zamawiający kopię odwołania wraz z wezwaniem do zgłoszenia
przystąpienia do postępowania odwoławczego przesłał ww. wykonawcy drogą elektroniczną
w dniu 26
stycznia 2022 r. Tym samym z ww. chwilą rozpoczął bieg termin na zgłoszenie
przystąpienia do postępowania odwoławczego. Trzydniowy termin na zgłoszenie
przystąpienia upłynął wykonawcy w dniu 31 stycznia 2022 r. (uwzględniając fakt, że dzień 29
stycznia
2022 r. był sobotą, a dzień 30 stycznia 2022 r. niedzielą - dniem wolnym od pracy
zgodnie z art. 509 ustawy Pzp). Tymczasem wykonawca doręczył zgłoszenie przystąpienia
do postępowania odwoławczego Prezesowi Izby dopiero w dniu 3 lutego 2022 r. (prezentata
Krajowej Izby Odwoławczej na zgłoszeniu przystąpienia z adnotacją o wpływie pisma).
Wskazać w tym miejscu należy, że dla zachowania terminu zgłoszenia przystąpienia do
postępowania odwoławczego znaczenie ma data doręczenia zgłoszenia do Prezesa
Krajowej I
zby Odwoławczej.
Wprawdzie pismo ze zgłoszeniem przystąpienia zostało nadane na poczcie w dniu 31
stycznia 2022 r. (stempel na kopercie),
jednakże ustawa Pzp wyraźnie nie łączy żadnych
skutków z nadaniem zgłoszenia przystąpienia do postępowania odwoławczego w placówce
pocztowej operatora wyznaczonego, inaczej niż w przypadku innych pism (por. przykładowo
przepis art. 580 ust. 2 ustawy Pzp, który ze złożeniem skargi na orzeczenie Izby w takiej
placówce łączy skutki wniesienia skargi do sądu). A zatem z nadaniem zgłoszenia
przystąpienia w placówce pocztowej operatora wyznaczonego w dniu 31 stycznia 2022 r. nie
można było łączyć skutków wniesienia pisma do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Powyższe stanowisko jest ugruntowane i prezentowane jednolicie w orzecznictwie Izby.
Prawidłowość tego stanowiska, na tle analogicznych przepisów poprzedniej ustawy Pzp
dotyczących wniesienia odwołania, potwierdza również uchwała Sądu Najwyższego z 7
lutego 2014 r., sygn. akt II CZP 90/13, w której stwierdził, że nie ma znaczenia dla
zachowania terminu do wniesienia odwołania okoliczność, kiedy pismo z odwołaniem
zostanie złożone w placówce operatora wyznaczonego.
Wobec powyższego stwierdzono, że wykonawca W. K., prowadząca w Nakle Śląskim
działalność gospodarczą pod nazwą Sopot II, W. K. nie uzyskała statusu uczestnika
postępowania odwoławczego.
Art. 16 ustawy Pzp stanowi, że Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia w sposób:
1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
2) przejrzysty;
3) proporcjonalny.
Stosownie do art. 224 ustawy Pzp:
1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco
niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w
dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od
wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub
ich istotnych części składowych.
2. W przypadku gdy
cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30%
od:
1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej
przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych
ofert niepodle
gających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający
zwraca
się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność
wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu
postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może
zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
Wyjaśnienia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć w szczególności:
1) zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy;
2) wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług
albo związanych z realizacją robót budowlanych;
3) oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez wykonawcę;
4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do
ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207)
lub prze
pisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane
zamówienie;
5) zgodności z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej;
6) zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
7) zgo
dności z przepisami z zakresu ochrony środowiska;
8) wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia
podwykonawcy.
4. W przypadku zamówień na roboty budowlane lub usługi, zamawiający jest obowiązany
żądać wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, co najmniej w zakresie określonym w ust. 3 pkt 4
i 6.
5. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy.
Odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
kt
óry nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z
dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp stanowi, że zamawiający odrzuca ofertę jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Art. 239 ust. 1
ustawy Pzp stanowi, że zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę
na podstawie kryter
iów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia.
Ustalono, że przedmiotem zamówienia jest odbiór i zagospodarowanie
ustabilizowanych osadów ściekowych o kodzie 19 08 05 z Oczyszczalni Ścieków Centralna,
Miechowice, Bobrek.
Ustalono także, że zamawiający ustalił wartość szacunkową zamówienia na kwotę
zł netto. Wartość ta została ustalona 15 października 2021 r. na podstawie
rozeznania rynku (
pkt 3 protokołu postępowania, w aktach sprawy, w dokumentacji
elektronicznej przesłanej przez zamawiającego).
Ustalono także, że do upływu terminu składania ofert do zamawiającego wpłynęły
następujące oferty:
odwołującego z ceną brutto 1.907.550,00 zł brutto,
2) wykonawcy SOPOT II W. K.
z ceną 2.980.800 brutto zł.
Zamawiający przeznaczył na sfinansowanie zamówienia kwotę 3.689.064,00 zł brutto.
(por. informacja z otwarcia ofert i o kwocie przeznaczone
j na sfinansowanie zamówienia, w
dokumentacji postępowania przekazanej przez zamawiającego na nośniku elektronicznym).
Ustalono ponadto
, że zamawiający pismem z 15 grudnia 2021 r. działając, na
podstawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp
, wezwał odwołującego do złożenia pisemnych
wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny zaoferowanej w formularzu
ofertowym, w związku z tym że zaoferowana cena jest niższa o co najmniej 30% od wartości
zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług ustalonej przed
wszczęciem postępowania. Zamawiający w wezwaniu wskazał, że w związku z powyższym
w wyjaśnieniu należy wskazać czy i jaki wpływ na wysokość zaoferowanej ceny mają w
szczególności okoliczności wymienione w art. 224 ust. 3 ustawy Pzp.
W dalszej kolejności ustalono, że w odpowiedzi na ww. wezwanie odwołujący złożył
wyjaśnienia z 20 grudnia 2021 r.
O
świadczył, że przedłożona oferta uwzględnia i spełnia wszelkie wymagania
określone w SWZ, jak również jest pełna, tj. obejmuje wszystkie koszty i wydatki jakie Spółki
zamierza ponieść z tytułu należytej oraz zgodnej z obowiązującymi przepisami realizacji
przedmiotowego zadania. Oferta została przygotowana z zachowaniem najwyższej
staranności, z uwzględnieniem posiadanego doświadczenia z lat wcześniejszych, które
pozwala na oszacowanie rzeczywistego nakładu pracy i kosztów.
Następnie zauważam, że zaoferowana cena jest niższa od średniej arytmetycznej cen
zaoferowanych przez pozostałych oferentów jedynie 0 21,96%. Średnia wartość ofert
złożonych w toku postępowania wynosi 2.444.175,00 zł, a nasza cena to 1.907.550,00zł.
Cena ofertowa nie odstaje zatem znacząco od średniej arytmetycznej pozostałych ofert, co
stanowi dodatkowy argument przemawiający za tym, że cena jest realistyczna, rynkowa i z
ca
łą pewnością nie jest rażąco niska.
Po trzecie oświadczam, iż wycena oferty- zgodna z SWZ i załącznikami do SWZ, a także
uwzględniająca realia rynkowe - została przeprowadzona na bazie doświadczenia
posiadanego z dotychczas r
ealizowanych przeze Spółkę umów, o tożsamym przedmiocie co
niniejsze zamówienie. Wszystkie zlecone nam zadania zostały wykonane prawidłowo, a
nabyte doświadczenie i skala działalności pozwalają nam na optymalne zaplanowanie
sposobu wykonywania przedmiotu umowy oraz uzyskanie preferencyj
nych warunków
cenowych u dostawców materiałów i sprzętu, a tym samym minimalizację kosztów przy
zachowaniu należytej jakości świadczonych usług.
Po czwarte oświadczam, że wszelkie koszty związane z opłaceniem pracowników-
wed
ług stawek wynagrodzenia wyższych niż minimalne- zostały w ofercie uwzględnione.
Tymczasem w ofercie Spółki skalkulowany jest zysk, w pełni pozwalający na
zachowanie rentowności firmy.
Celem podsumowania niniejszego pisma, podkreślam i ponownie zapewniam, że
złożona przez Spółkę oferta jest w pełni zgodna z SIWZ i wszelką inną dokumentacją
przetargową, czyni zadość przepisom prawa, jest uzasadniona ekonomicznie oraz jest
wiarygodna i realistyczna, a ni
ezależnie od tego - pozwala na osiągnięcie przez Spółkę
zysku na satysfakcjonującym i właściwym poziomie.
Do wyjaśnień załączono jako załącznik nr 1 kalkulację elementów cenotwórczych. W
kalkulacji zaprezentowano jednozdaniowo rozbicie ceny ofertowej na kilak składników. Treść
kalkulacji została przez odwołującego zastrzeżona jako tajemnica przedsiębiorstwa i nie
zostanie przytoczona.
Następnie ustalono, że pismem z 10 stycznia 2022 r., zamawiający zawiadomił
odwołującego o wyborze oferty wykonawcy Sopot II W. K. oraz o odrzuceniu jego oferty na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp
, gdyż oferta odwołującego zawiera rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający wskazał, że zaproponowana przez
wykonawcę oferta została odrzucona ze względu na rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami nie
uzasadnia rażąco niskiej ceny.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że cena oferty odwołującego (1.907.550 zł brutto) odbiegała o ponad
30% od wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o należny podatek VAT
(3.415.800,00 zł plus VAT). W tej sytuacji zamawiający, zgodnie z art. 224 ustawy Pzp, miał
nie tylko prawo ale i prawny obowiązek wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień co do
wylicz
enia ceny oraz złożenia stosownych dowodów. Realizując normę wynikającą z ww.
przepisu zamawiający skierował do odwołującego wezwanie do złożenia wyjaśnień w piśmie
z dnia 15 grudnia 2021 r.
W wezwaniu tym zamawiający nałożył na odwołującego obowiązek
wyjaśnienia w szczególności okoliczności, o których mowa w art. 224 ust. 3 ustawy Pzp.
Odwołujący zobowiązany został zatem z mocy powołanego wezwania do wyjaśnienia i
udowodnienia co najmniej nas
tępujących okoliczności wymienionych w art. 224 ust. 3 ustawy
Pzp:
1) zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy;
2) wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo
związanych z realizacją robót budowlanych;
3) oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez wykonawcę;
4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wyna
grodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów odrębnych
właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie;
5) zgodności z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej;
6) zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
7) zgodności z przepisami z zakresu ochrony środowiska;
8) wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia
podwykonawcy.
Jak wynika
ło z treści art. 224 ust. 5 ustawy Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie
zawiera ra
żąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Polski ustawodawca
przesądził w przywołanym przepisie, że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień w trybie
art. 224 ustawy Pzp, ma obowiązek udowodnić zamawiającemu, że jego oferta nie zawiera
ceny rażąco niskiej. Z przepisu tego wynika zatem domniemanie, że wykonawca wezwany
do złożenia wyjaśnień zaoferował cenę rażąco niską. Wyjaśnienia i dowody na ich poparcie,
składane przez wykonawcę w odpowiedzi na wezwanie, muszą zaś obalić owo
domniemanie. Nie uleg
a również wątpliwości, że udowodnienie realności ceny powinno
nastąpić w toku postępowania o udzielenie zamówienia przed zamawiającym. Jeżeli
wykonawca ciężaru obalenia domniemania rażąco niskiej ceny w postępowaniu przed
zamawiającym nie udźwignie, to jego oferta podlega odrzuceniu. Przepis art. 224 ust. 6
ustawy Pzp stanowi bowiem, że podlega odrzuceniu jako oferta z rażąco niską cena lub
k
osztem, oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli
złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Jak wynikało z uzasadnienia faktycznego czynności odrzucenia oferty odwołującego
z dnia 10 stycznia 2022 r., powodem odrzucenia oferty odwołującego było złożenie zbyt
lakoni
cznych wyjaśnień nie uzasadniających ceny i nie poparcie ich dowodami. Powodem
odrzucenia oferty odwołującego nie było zaś merytoryczne stwierdzenie przez
zamawi
ającego, że jakiś konkretny składnik ceny ofertowej został błędnie skalkulowany.
Izba stwierdz
iła, że powód odrzucenia oferty odwołującego podany przez
zamawiającemu w piśmie z dnia 10 stycznia 2022 r. okazał się nad wyraz trafny.
Dostrzeżenia wymagało, że wyjaśnienia odwołującego z dnia 20 grudnia 2021 r. w żaden
sposób nie obalały domniemania zaoferowania rażąco niskiej ceny. Wyjaśnienia te w części
ogólnej zawierały przede wszystkim polemikę z treścią wezwania zamawiającego, a więc nie
były wyjaśnieniami ceny, o których mowa w art. 224 ust. 3 Pzp. W dalszej kolejności
w
yjaśnienia zawierały kilkukrotnie powtarzane zapewnienia wykonawcy o jego
doświadczeniu w świadczeniu analogicznych usług. Twierdzenia te nie stanowiły również
elementu kalkulacyjnego i wy
jaśnień rażąco niskiej ceny. Następnie w części ogólnej
wyjaśnień znalazło się jedno krótkie, lakoniczne zapewnienie wykonawcy, że w cenie
ofertowej skalkulowano
koszty związane z opłaceniem pracowników, według stawek
wyższych niż minimalne. Tego rodzaju zapewnienie nie stanowiło opisanego w art. 224 ust.
3 pkt 6 Pzp wykazania zgodności ceny ofertowej z przepisami z zakresu prawa pracy i
ubezpieczeń społecznych. W szczególności, pomimo wezwania i lektury wyjaśnień w
dalszym ciągu nie wiadomo było, ilu pracowników będzie realizować usługę, ile
roboczogodzin założono. Nie wiadomo też, jakie konkretnie wynagrodzenie odwołujący
uwzględnił w cenie ofertowej.
Ponadto
Izba stwierdziła, że w części utajnionej wyjaśnień znalazło się dosłownie
jedno, merytoryczne zdanie,
stanowiące de facto rozbicie zaoferowanej ceny za
zagospodarowanie 1 tony
odpadów na cztery wskazane elementy. Dostrzeżenia wymagało
jednak, że rozbiciu temu nie towarzyszyło ujawnienie jakikolwiek założeń, które
uzasadniałyby realność ujawnionych elementów cenotwórczych. Nie przedstawiono też
jakichkolwiek dowodów. Tym samym należało stwierdzić, że odwołujący uniemożliwił
zamawiającemu weryfikację prawidłowości podanej ceny i nie zrealizował wezwania
zamawiającego do złożenia przekonujących wyjaśnień, nie wspominając już o sferze
dowodowej.
Podsumowując Izba stwierdziła, że odwołujący złożył rażąco lakoniczne wyjaśnienia,
z
których nic nie wynikało. W tej sytuacji zamawiający słusznie doszedł do przekonania w
piśmie z dnia 10 stycznia 2022 r., że złożone wyjaśnienia nie uzasadniają ceny.
Podkreślenia wymagało, że odwołujący podjął próbę uzasadnienia realności
zaoferowanej przez siebie ceny ofertowej dopiero w toku
postępowania odwoławczego.
Dopiero
też wtedy przedstawił jakiekolwiek dowody uzasadniające niektóre założenia i
elementy cenotwórcze. Ujawnił m.in. dokąd będą transportowane odpady, wysokość kosztu
odbioru odpadów od swych kontrahentów. Jednakże powyższe działania, z przyczyn
wskazanych
również wcześniej, okazały się spóźnione. Dostrzeżenia wymagało w tym
miejscu
, że Izba nie zastępuje zamawiającego, jego komisji przetargowej ani kierownika i nie
prowadzi post
ępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Izba zgodnie z art. 513
ustawy Pzp rozpoznaje odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego oceniając
ich zgodność z prawem w granicach zarzutów podniesionych w odwołaniu. Skoro powodem
odrzucenia oferty odwołującego było złożenie zbyt lakonicznych wyjaśnień, które nie
uzasadniały ceny i niepoparcie ich dowodami, to rolą Izby w toku postępowania
odwoławczego było jedynie zbadanie, czy rzeczywiście ten powód odrzucenia oferty się
potwierdza.
Izba,
działając na podstawie art. 541 ustawy Pzp, postanowiła oddalić wnioski
odwołującego o przeprowadzenie dowodów z:
1. dwóch wydruków z google maps obrazujących odległość z miejsca odbioru osadów do
miejsca ich zagospodarowania-
na okoliczność wykazania przedmiotowej odległości;
2. odpisu umowy podwykonawczej zawartej przez Odwołującego z Euro-bud W. D., K. B. s.c.
z dnia 10 grudnia 2021r.-
na okoliczność wykazania kosztów wykonania części zakresu
przedmiotu zamówienia;
3. odpisu: (i) faktury VAT wystawionej przez Gospodarstwo Rolno Handlowe R. K., (ii)
sześciu faktur VAT wystawionych przez M. L. Agrolis, (iii) faktury VAT wystawionej przez
Gospodarstwo Rolne S. K., (iv) faktury VAT wystawionej przez Gospodarstwo Rolne P. Z. -
na okoliczność wykazania kosztów wykonania części zakresu przedmiotu zamówienia;
4. wydruku informacji z otwarcia ofert z d
nia 15 kwietnia 2021r. oraz ogłoszenia o wyborze z
dnia 23
kwietnia 2021r. w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego na „Odbiór i
zagospodarowanie ustabilizowanych osadów ściekowych o kodzie 19 08 05 z Oczyszczalni
Ścieków Centralna, Miechowice, Bobrek”- na okoliczność rynkowego charakteru ceny
zaoferowanej przez niego;
oświadczenia „zapewnienie przyjęcia” z firmy BM Recykling z 10.12.2021 roku na
okoliczność treści tego dokumentu, tj. że ww. firma zobowiązała się do ewentualnego
przyjęcia od odwołującego odpadu o kodzie R3;
o
świadczenia zamawiającego z 09.04.2021 roku stanowiącego odpowiedzi na
pytania
w postępowaniu na „odbiór i zagospodarowanie ustabilizowanych osadów
ściekowych o kodzie 19 08 05 z oczyszczalni ścieków Centralna, Miechowice, Bobrek nr
”, poprzedzającym ogłoszenie niniejszego postępowania, na okoliczność treści tego
dokumentu,
w szczególności odpowiedzi na pytanie nr 1;
SWZ w postępowaniu prowadzonym przez Wodociągi Jaworzno sp. z o.o. na wywóz i
zagospodarowanie osadów ściekowych metodą R3 i R10 z oczyszczalni ścieków Dąb, na
okoliczność wykazania, iż Zamawiający w tym postępowaniu wskazał wykonawcy określoną
ilość odpadów, które winny być zagospodarowane poszczególnymi metodami uznając, że
dowody te zostały powołane jedynie dla zwłoki.
Stosownie do ww. przepisu,
Izba odmawia przeprowadzenia wnioskowanych dowodów,
jeżeli fakty będące ich przedmiotem zostały już stwierdzone innymi dowodami lub gdy
zostały powołane jedynie dla zwłoki.
Stwierdzono, że okoliczności, jakie mają zostać wykazane zgłaszanymi dowodami,
pozosta
wały bez jakiegokolwiek znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Jak wynikało z
uzasadnienia faktycznego czynności odrzucenia oferty odwołującego z dnia 10 stycznia
2022 r., powodem odrzucenia oferty odwołującego było złożenie, w ramach procedury
wyjaśniającej przed zamawiającym, o której mowa w art. 224 ustawy Pzp, zbyt lakonicznych
wyjaśnień, które nie uzasadniały realności ceny. Powodem odrzucenia oferty odwołującego
nie było zaś merytoryczne stwierdzenie przez zamawiającego, że jakiś konkretny składnik
ceny ofertowej został błędnie skalkulowany. Dostrzeżenia wymaga, że Izba nie zastępuje
zamawiającego, jego komisji przetargowej ani kierownika i nie prowadzi postepowania o
udzielenie zamówienia publicznego. Izba zgodnie z art. 513 ustawy Pzp rozpoznaje
odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego oceniając ich zgodność z prawem w
granicach zarzutów podniesionych w odwołaniu. Skoro powodem odrzucenia oferty
odwołującego było złożenie zbyt lakonicznych wyjaśnień, to rolą Izby w toku postępowania
odwoławczego było jedynie zbadanie, czy rzeczywiście ten powód odrzucenia oferty się
potwierdza. W tej sytuacji dowody
zgłaszane przez odwołującego w sposób oczywisty były
nieprzydatne do rozpoznania sprawy, skoro z
mierzały one do uzupełnienia przez
odwołującego przed Izbą wyjaśnień i dowodów na okoliczności o charakterze
merytorycznym, a mianowicie że cena oferty odwołującego nie jest rażąco niska.
Stosownie do art. 553 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t. jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.),
o oddaleniu odwołania lub jego
uwzględnieniu Izba orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje
postanowienie
. Orzeczenie Izby, o którym mowa w pkt 1 sentencji, miało charakter
meryto
ryczny, gdyż odnosiło się do oddalenia odwołania. Z kolei orzeczenie Izby zawarte w
pkt 2 sentencji miało charakter formalny, gdyż dotyczyło kosztów postępowania, a zatem
by
ło postanowieniem. O tym, że orzeczenie o kosztach zawarte w wyroku Izby jest
posta
nowieniem przesądził Sąd Najwyższy w uchwale z 8 grudnia 2005 r. III CZP 109/05
(OSN 2006/11/182). Z powołanego przepisu art. 553 ust. 1 ustawy Pzp wynika zakaz
wydawania przez Izbę orzeczenia o charakterze merytorycznym w innej formie aniżeli wyrok.
Z uwa
gi zatem na zbieg w jednym orzeczeniu rozstrzygnięć o charakterze merytorycznym
(pkt 1 sentencji) i formalnym (pkt 2 sentencji), całe orzeczenie musiało przybrać postać
wyroku.
Zgodnie z przepisem art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia, konkursu lub systemu kwalifikowania wykonawców. W analizowanej sprawie
n
ie stwierdzono żadnych naruszeń ustawy Pzp, co musiało skutkować oddaleniem
odwołania.
Wobec powyższego, na podstawie art. 553 ustawy Pzp, orzeczono jak w pkt 1
sentencji.
Zgodnie z art. 557 ustawy Pzp,
w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei
w świetle art. 575 ustawy Pzp, strony oraz uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący
sprzeciw ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Jak wskazuje się w piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów
postępowania odwoławczego stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza,
że „obowiązuje w nim, analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za
wynik procesu, według której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę
„przegrywającą” sprawę (por. art. 98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192
ustawy - P
rawo zamówień publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M.
Prawo zamówień publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI.
W analizowanej sprawie Izba
oddaliła odwołanie w całości. Odpowiedzialność za
wynik postępowania ponosił zatem odwołujący. Na koszty postępowania składał się wpis od
odwołania uiszczony przez odwołującego w kwocie 15.000 zł oraz wynagrodzenie
pełnomocnika zamawiającego w kwocie 3.600 zł.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono
stosownie do wyniku postępowania - na podstawie art. 557 oraz art. 575 ustawy Pzp oraz w
oparciu o przepisy
§ 8 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 2 pkt b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący: ………………….…