KIO 212/22 WYROK dnia 10 lutego 2022 roku

Sygn. akt: KIO 212/22 

WYROK 

z dnia 10 lutego 2022 roku 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:           Katarzyna Odrzywolska 

Protokolant:                  

Mikołaj Kraska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  7  lutego  2021  roku  w  Warszawie,  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  25  stycznia  2022  roku  przez 

wykonawcę: Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy spółka partnerska z siedzibą  

w Warszawie 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego:  Centrum  Onkologii  Ziemi 

Lubelskiej im. św. Jana z Dukli z siedzibą w Lublinie 

orzeka: 

uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  unieważnienie  czynności 

unieważnienia postępowania z dnia 20 stycznia 2022 r.; 

kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. 

św. Jana z Dukli w Lublinie, i: 

2.1.  z

alicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  7  500  zł  00  gr 

(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę: 

Kancelaria  Radców  Prawnych  Ć.  i  Partnerzy  spółka  partnerska  z  siedzibą  

w Warszawie; 

zasądza  od  zamawiającego:  Centrum  Onkologii  Ziemi  Lubelskiej  im.  św.  Jana  z 

Dukli w Lublinie na rzecz wykonawcy Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy 

spółka  partnerska  z  siedzibą  w  Warszawie  kwotę  11 100  zł  00  gr  (słownie: 

jedenaście  tysięcy  sto  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania 

odwoławczego  poniesione  tytułem  wpisu  od  odwołania  i  wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Stosownie  do 

art.  579  ust.  1  i  580  ust.  1  i  2  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  -  Prawo 

zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z  2021  r.,  poz.  1129  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  

w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa 

Krajowej Izb

y Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:   …………………………………..       

Sygn. akt: KIO 212/22 

U z a s a d n i e n i e 

Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli z  siedzibą w Lublinie  

dalej:  „zamawiający”  lub  „COZL”)  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego 

na usługi społeczne, na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. 

Prawo  Zamówień  Publicznych  (Dz.  U.  z  2021  r.,  poz.  1129  ze  zm.)  -  dalej  „ustawa  Pzp”  

pn. 

Świadczenie usług prawnych we wszystkich dziedzinach działalności COZL - nr sprawy: 

COZL/DZP/ED/3412/TP-72/21 

(dalej: „postępowanie" lub „zamówienie”). 

Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Biuletynie Zamówień Publicznych  

w dniu 5 sierpnia 2021 r. pod numerem: 2021/BZP 00087501/01. 

W  dniu  20  stycznia  2022  r.,  zamawiający  przekazał  wykonawcom  informację  

o unieważnieniu postępowania,  wskazując jako podstawę  prawną  dokonanej  czynności  art. 

255 pkt 5 ustawy Pzp. 

W  dniu  25  stycznia  2022  r.  wykonawca: 

Kancelaria  Radców  Prawnych  Ć.  

i  Partnerzy  spółka  partnerska  z  siedzibą  w  Warszawie  (dalej  „odwołujący”)  wniósł 

odwołanie  zarzucając  zamawiającemu  naruszenie  przepisu  art.  255  pkt.  5  ustawy  Pzp, 

poprzez  błędne  zastosowanie  i  bezpodstawne  uznanie,  iż  w  postępowaniu  zaszła  istotna 

zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia 

nie  leży  w  interesie  publicznym,  czego  nie  można  było  wcześniej  przewidzieć,  w  postaci 

stwierdzenia,  że  po  wszczęciu  postępowania  wystąpiły  zmiany  epidemiologiczne  

i 

organizacyjne,  skutkujące  koniecznością  dokonania  przesunięć  finansowych  i 

niecelowością udzielenia zamówienia, podczas gdy okoliczności te nie stanowią przesłanki, 

o której traktuje przepis art. 255 pkt. 5 ustawy Pzp, gdyż zostały opisane i wykreowane do 

postaci  „nieprzewidzianych”  przez  zamawiającego,  jedynie  w  celu  dokonania  czynności 

unieważnienia postępowania i zaniechania wyboru oferty najkorzystniejszej.  

W  oparciu  o  przedstawione  wyżej  zarzuty  odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie 

odwołania  i  nakazanie  zamawiającemu:  unieważnienia  czynności  unieważnienia 

postępowania  z  dnia  20  stycznia  2022  r.  oraz  dalsze  prowadzenie  postępowania,  w  tym 

badanie  i  ocenę  ofert;  dopuszczenie  i  przeprowadzenie  dowodów  wskazanych  w  treści 

odwołania,  na  fakty  w  nim  wskazane;  a  także  obciążenie  zamawiającego  kosztami 

postępowania odwoławczego, w tym kosztami zastępstwa procesowego przed Izbą.   

Odwołujący,  uzasadniając  powyższe  argumentował,  że  w  dniu  20  stycznia  2022  r., 

zamawiający przekazał informację o unieważnieniu postępowania, wskazując jako podstawę 

prawną  dokonanej  czynności  art.  255  ust.  5  ustawy  Pzp.  Jako  uzasadnienie,  wskazał  trzy 

okoliczności, tj. istotną zmianę okoliczności faktycznych mających decydujące znaczenie dla 

prowadzenia  postępowania  oraz  realizacji  umowy:  (1)  brak  przewidzenia  wystąpienia 

okoliczności  skutkujących  niecelowością  prowadzenia  procedury,  a  tym  samym  

w  konsekwencji  niecelowością  realizacji  umowy;  (2)  wystąpienie  interesu  publicznego;  

(3) okoliczność, iż postępowanie uległo niespodziewanemu wydłużeniu, zaś dotychczasowa 

umowa  na  obsługę  prawną  uległa  zakończeniu  z  dniem  15  września  2021  r.  Zamawiający 

podkreślił  także  konieczność  dokonania  przesunięć  finansowych  na  środki  ochrony  w 

związku  z  trwającą  pandemią,  jak  również  wskazał  na  fakt  zatrudnienia  radcy  prawnego. 

Powyższe okoliczności, zdaniem zamawiającego, uzasadniają istnienie interesu publicznego 

(który szerzej nie został opisany w pisemnych motywach składających się na uzasadnienie 

czynności unieważnienia).   

Odwołujący  przypomniał,  że  zgodnie  z  przepisem  art.  255  pkt.  5  ustawy  Pzp, 

z

amawiający  unieważnia  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia,  jeżeli  wystąpiła  istotna 

zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia 

nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć.  

W  ocenie  odwołującego  wskazywane  przez  zamawiającego  w  piśmie  okoliczności, 

stanowi

ą  jedynie  próbę  nierozstrzygnięcia  postępowania  i  zostały  po  otwarciu  oferty,  które 

miało  miejsce  w  dniu  3  grudnia  2021  r.,  w  sposób  sztuczny  i  pozorny  wytworzone  przez 

z

amawiającego.  Istota  sprawy  sprowadza  się  do  faktu,  że  zamawiający  samodzielnie 

najpierw  podjął  decyzję  o  wszczęciu  postępowania  -  chcąc  uzyskać  usługi  prawne  od 

zewnętrznej kancelarii, przeznaczając na ten cel określone środki finansowe - zaś następnie, 

motywowany  jedynie  sobie  znanymi  przyczynami,  dokonał  jej  zmiany  ustalając,  iż  obsługę 

prawną  chciałby  otrzymać  od  zatrudnionego  (jedynie  można  domyślać  się,  że  w  stosunku 

pracy) radcy prawnego.  

Odwołujący  przywołał  orzeczenie  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  zapadłe  na  gruncie 

niezwykle podobnej w okolicznościach sprawy, w reżimie poprzednio obowiązującej ustawy 

Pzp,  lecz  zachowującym  swoją  aktualność  w  którym  stwierdzono,  że  zmiana  decyzji 

z

amawiającego  co  do  sposobu  realizacji  określonych  zadań  publicznych  nie  stanowi  sama  

w  sobie  ochrony  interesu  publicznego  (tak:  wyrok  KIO  z  dnia  19  grudnia  2018  r.,  KIO 

Oczywistym jest, że bieżącą, stałą pomoc prawną można otrzymać w dwojaki sposób: 

albo  poprzez  zatrudnienie  na  etacie  zesp

ołu  prawników,  albo  poprzez  zawarcie  umowy  

z 

zewnętrzną  kancelarią  prawną,  przy  czym  często  zamawiający  decydują  się  na  oba 

sposoby,  łącząc  w  strukturach  różne  rodzaje  współpracy.  Nagła  zmiana  praktyki 

z

amawiającego  w  tym  zakresie  budzi  uzasadnione  podejrzenie  co  do  rzetelności  i 

racjonalności podjętej przez niego decyzji w szczególności, iż tego rodzaju decyzje wpisują 

się  w  szeroko  ujęte  zarządzanie  podmiotem  publicznym  i  są  podejmowane  w  ramach 

długofalowej polityki zarządzania.   

Nadto,  zmiana  decyzji  z

amawiającego  nie  może  być  okolicznością  „nie  do 

przewidzenia”  w  rozumieniu  przepisu  art.  255  pkt.  5  ustawy  Pzp.  Gdyby  bowiem 

z

amawiający  zachował  choćby  w  minimalnym  wymaganym  wymiarze  należytą  staranność, 

nie  wszczynałby  postępowania  nie  mając  świadomości  planowanych  zmian  w  strukturze 

organizacyjnej.  Samo  wszczęcie  postępowania  nastąpiło  w  dniu  5  sierpnia  2021  r.,  a  tym 

samym jedynie na niewiele ponad miesiąc do końca obowiązywania dotychczasowej umowy 

na  obsługę  prawną.  W  chwili  wszczęcia  postępowania,  zachodziło  zatem  wysokie  ryzyko 

nieudzielenia  zamówienia  publicznego  przed  upływem  okresu  trwania  dotychczasowej 

umowy,  a  mimo  to  z

amawiający  -  zgodnie z treścią czynności  z  dnia 20  stycznia 2022 r.  - 

udzielał krótkoterminowych zleceń zewnętrznym podmiotom. Zamawiający posiada przecież 

własną strukturę (organizację) czy wieloletnie plany, zatem nie sposób jako nieprzewidziane 

okoliczności,  przyjmować  decyzje,  zależne  jedynie  od  wewnętrznych  uwarunkowań,  a 

następnie  dopasowywać  je  w  zależności  od  okoliczności  po  terminie  otwarcia  ofert. 

Powyższe  stanowisko  potwierdziła  Krajowa  Izba  Odwoławcza  w  wyroku  z  dnia  15  stycznia 

2018 r., sygn. akt KIO 2744/17.  

Dodatkowo, w orzecznictwie podkreśla się zewnętrzny charakter zmiany okoliczności, 

o których traktuje omawiany przepis (tak wyrok KIO z dnia 11 kwietnia 2017 r., sygn. akt KIO 

593/17).  W  przedmiotowym  p

ostępowaniu  tożsamość  przedmiotu  jest  bezwzględna,  zaś 

decyzja  została  podjęta  przez  tego  samego  zamawiającego,  który  uprzednio  wszczął 

p

ostępowanie, a tym samym ma charakter wewnętrzny.  

Odwołujący  stwierdził,  że  twierdzenia  zamawiającego,  jakoby  interes  publiczny 

stanowił  uzasadnienie  dla  podjętej  czynności,  są  całkowicie  bezpodstawne.  Kwestia 

oszczędnego i celowego wydatkowania środków publicznych nie może być wytłumaczeniem 

dla  nieracjonalnych  decyzji  za

mawiającego,  wszak  przepis  art.  93  ust.  1  pkt  6  ustawy  Pzp 

wprost  referuje  do  nadzwyczajnych  wydarzeń  lub okoliczności.  Jednocześnie, jak  wskazuje 

się  w  orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  względy  finansowe  nie  mogą  mieć 

charakteru przesądzającego. Zwróciła na to uwagę Izba w wyroku z dnia 19 grudnia 2016 r., 

sygn.  akt  KIO  2301/16 

stwierdzając,  że  o  tym  czy  dana  usługa  leży  czy  nie  w  interesie 

publicznym, nie decyduje wyłącznie to czy zamawiający uzyska większą efektywność tańszą 

metodą.  Przepis  art.  93  ust.  1  pkt  6  ustawy  Pzp  nie  odnosi  się  bowiem  do  konieczności 

osiągnięcia  lepszego  efektu  choćby  finansowego  w  drodze  zmiany  okoliczności.  Przepis 

wymaga jedynie, aby nastąpiła zmiana okoliczności, przez którą odpadnie interes publiczny 

w wykonaniu zamówienia i aby ta zmiana nie była możliwa do przewidzenia.  

Dodatkowo 

odwołujący  wskazał,  że  przesłanka  dotycząca  braku  środków 

finansowych, 

przeznaczonych  na  realizację  zamówienia,  została  wyrażona  w  przepisie  art. 

255 pkt. 3 ustawy Pzp i dotyczy sytuacji, w której cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub 

oferta  z  najniższą  ceną  przewyższa  kwotę,  którą  zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na 

sfinansowanie  zamówienia,  chyba  że  zamawiający  może  zwiększyć  tę  kwotę  do  ceny  lub 

kosztu  najkorzystniejszej  oferty.  Jedynie  w  takich  okolic

znościach  zamawiający  jest 

uprawniony  do  unieważnienia  postępowania,  tj.  jeśli  nie  ma  możliwości  sfinansowania 

zamówienia  do  oferty  najkorzystniejszej.  Tymczasem,  w  niniejszym  postępowaniu  kwota, 

jaką zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia wynosi 892 795,20 

zł.  brutto  a  tym  samym,  przekracza  cenę  najtańszej  oferty  (odwołującego)  o  ponad  200 

tysięcy zł  brutto.  Taką kwotę  zaoszczędziłby zatem  zamawiający,  udzielając zamówienia w 

myśl  dotychczas  prowadzonego  przez  siebie  postępowania.  Za  niepolegające  na  prawdzie 

należy uznać zatem twierdzenia o potrzebie poszukiwania oszczędności, skoro był w stanie 

zabezpieczyć taką kwotę na sfinansowanie zamówienia, musiał on ułożyć budżet w sposób 

uwzględniający przedmiotowe wydatkowanie. Zresztą, ten rząd wielkości był zabezpieczony 

w  toku  poprzedniego  postępowania  prowadzonego  w  2020  r.,  gdzie  zamawiający  otrzymał 

jedną ofertę, znacznie droższą od przeznaczonej na sfinansowanie kwoty, a mimo to udzielił 

zamówienia.  Powyższe  dowodzi  o  kondycji  finansowej  zamawiającego,  jak  również 

możliwości zwiększenia budżetu o tak znaczne wartości.  

Co więcej, po wszczęciu postępowania, nieracjonalne jest podejmowanie spóźnionej 

analizy finansowej, w celu identyfikacji najbardziej optymalnych decyzji  z

amawiającego. Jak 

wskaz

ała  Izba  w  wyroku  z  dnia  3  czerwca  2014  r.,  sygn.  akt  KIO  1001/14  jednoczesne 

prowadzenie  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  i  podejmowanie  działań,  niosących 

skutek  niewykonania  danego  zamówienia,  podważa  zaufanie  do  partnera  publicznego 

wyko

nawców,  którzy  w  związku  z  zamiarem  uzyskania  i  wykonania  zamówienia  czynią 

wysiłek  logistyczny  i  finansowy.  Takie  zachowanie  zamawiającego  nie  powinno  doznawać 

ochrony  prawnej. 

W  przedmiotowym  wyroku  Izba  podkreśliła  doniosłą  również  na  gruncie 

niniejszej 

sprawy  kwestię,  iż  zamawiający,  z  uwagi  na  charakter  zamówień  publicznych, 

pozbawiony został możliwości swobodnego wyboru kontrahenta, co również powoduje, iż nie 

może też według swego uznania odstąpić od czynności zmierzających do zawarcia umowy, 

jest bo

wiem w tym zakresie związany przepisami powszechnie obowiązującymi.  

Za  irracjonalne  należy  uznać  takie  działanie  zamawiającego,  zakładające  nagłe 

zmniejszenie  się jego  potrzeb  związanych  z  obsługą  prawną  -  dość  wskazać,  iż  w  ramach 

p

ostępowania,  zamawiający  wymagał  4-osobowego  zespołu  radców  prawnych  lub 

adwokatów,  zaś  w  chwili  obecnej  wszystkie  czynności  wykonuje  jeden  radca  prawny.  Nie 

ulega wątpliwości, iż skala czynności prawnych, jakie byłyby realizowane w ramach umowy 

zawartej  w  wyniku  rozstrzygnięcia  postępowania  nie  uległa  zmniejszeniu  czy  jakiejkolwiek 

zmianie. Z

atem trudno za możliwe uznać, aby wszystkie te działania wykonywał jeden radca 

prawny,  samodzielnie.  Współpraca  z  zewnętrzną  kancelarią,  gwarantuje  bezpieczeństwo 

formalnoprawne  na  wyższym  poziomie,  aniżeli  zatrudnienie  radcy  prawnego  w  stosunku 

pracy.  Przede  wszystkim,  zapotrzebowanie  prawne  obejmuje  u

dział  kilku  specjalistów  

z różnych dziedzin prawa, zaś od jednego radcy prawnego nie sposób oczekiwać wnikliwej 

znajomości  każdej  z  gałęzi.  Podkreślić  należy,  że  pracownik  w  stosunku  pracy  ma  prawo  

do urlopów i usprawiedliwionych nieobecności związanych z rodzicielstwem lub chorobą, zaś 

w przypadku takich kancelarii brak jest ograniczeń czasowych - co oznacza, że niezależnie  

od nieobecności, ma ona obowiązek zapewnić nieprzerwaną obsługę, a tym samym zespół 

dedykowany  do  realizacji  zleceń.  Mnogość  współpracowników  zewnętrznej  kancelarii 

pozwala 

także  w  przypadku  intensyfikacji  zadań  na  stałą  obsługę  przez  kilka  osób,  zaś  w 

przypadku jednej osoby, ograniczonej dodatkowo wymiarem etatu pracowniczego,  brak jest 

możliwości  jednoczesnej  realizacji  kilku  zleceń.  Twierdzenia  zatem  zamawiającego,  iż 

zatrudnienie  radcy  prawnego  przyczyniło  się  do  znacznego  obniżenia  kosztu  obsługi 

prawnej, 

wynika  

ze znaczącego obniżenia zakresu i wymiaru tych zadań.   

Ponadto,  twierdzenia  z

amawiającego  o  nieprzewidzianym  rozwoju  pandemii, 

skutkującym  koniecznością  znacznego  zwiększenia  wydatków  na  środki  ochrony,  należy 

uznać  za  nietrafne.  W  chwili  obecnej  upływają  dwa  lata,  kiedy  cały  świat  został  dotknięty 

epidemią wirusa COVID-19, zatem po pierwsze - środki finansowe na ten cel powinny zostać 

przewidziane  także  z  uwzględnieniem  ryzyk  wzrostu  skali  zachorowań  oraz  powstania 

nowych  mutacji.  Biorąc  pod  uwagę  dotychczasowy  przebieg  pandemii,  związany  z 

okresowymi  spadkami  i  wzrostami  zachorowa

ń,  jak  również  coraz  to  nowe  doniesienia 

medialne  

o kolejnych mutacjach - 

te ryzyka powinny być wpisane. Po drugie, powstanie nowej mutacji 

koronawirusa nie zmienia sposobu jego zarażania drogą kropelkową - każdy wirus wymaga 

zachowania  określonych  rygorów  sanitarnych,  zatem  środki  ochronne  przed  wariantem 

Omikron,  nawet  jeśli  wykazuje  wyższą  zaraźliwość,  nie  będą  znacząco  odmienne  

od  dotychczasowych.  W  konsekwencji  argument  o  istotnych  zmianach  w  sytuacji 

epidemicznej nie może być uznany za zasadny.  

Pod

sumowując, odwołujący stwierdził, że dokonana przez zamawiającego czynność 

unieważnienia postępowania została podjęta z rażącym naruszeniem przepisów ustawy Pzp, 

a także  wbrew  własnym  wyobrażeniom  o zasadach  finansów  publicznych,  opierających  się 

m.in.  na 

uczciwej  konkurencji  i  niepreferowaniu  konkretnych  podmiotów,  bądź  działania 

przeciwko podmiotowi.  

Decyzja  z

amawiającego  stawia  również  pod  znakiem  zapytania  jego  rzetelność, 

także w kontekście czynności uprzedniej, tj. realizacji pomocy prawnej na podstawie umów  

w  sprawie  zamówienia  publicznego  przez  okres  ostatnich  kilku  lat.  W  konsekwencji 

dotychczasowe  działania  musiałyby  zostać  finalnie  ocenione  negatywnie  i  zakwalifikowane 

jako  naruszające  zasady  dyscypliny  finansów  publicznych.  Nie  można  nie  dostrzec  zatem 

konsekwentnego  dążenia  zamawiającego  do  uniknięcia  zawarcia  umowy  w  sprawie 

zamówienia  publicznego  i  to  właśnie  z  tego  powodu  dopiero  po  otwarciu  ofert  nastąpiła 

próba  nieuprawnionego  unieważnienia  postępowania.  Żadna  z  przyczyn  przytoczonych 

bowiem  

w  treści  zaskarżonej  czynności  nie  może  ani  samodzielnie,  ani  konkludentnie  stanowić  

o  właściwym  ziszczeniu  przesłanki  unieważnienia  postępowania,  z  uwagi  na  ważny  interes 

publiczny. 

Zamawiający, działając na podstawie art. 524 ustawy Pzp, w dniu 27 stycznia 2022 r. 

poinformował  wykonawców    o  wniesieniu  odwołania,  wzywając  uczestników  postępowania  

do złożenia przystąpienia. Do postępowania odwoławczego nie przystąpił żaden wykonawca. 

Zamawiający, działając na podstawie art. 521 ust. 1 ustawy Pzp, złożył do akt sprawy 

odpowiedź na odwołanie, wnosząc o jego oddalenie w całości, jako bezzasadnego. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  po  przeprowadzeniu  rozprawy  w  przedmiotowej 

sprawie,  na  podstawie 

zebranego  materiału  dowodowego,  po  zapoznaniu  się  

z  dokumentacją  postępowania  przesłaną  przez  zamawiającego  do  akt  sprawy,  

po  zapoznaniu  się  z  odwołaniem,  odpowiedzią  na  nie,  a  także  po  wysłuchaniu 

oświadczeń, jak też stanowisk stron, złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy 

ustaliła i zważyła, co następuje 

Izba 

ustaliła,  że  nie  zaszła  żadna  z  przesłanek,  o  których  stanowi  art.  528  ustawy  

Pzp, s

kutkujących odrzuceniem odwołania. 

Ponadto  Izba  stwierdziła,  że  odwołującemu  przysługiwało  prawo  do  skorzystania  

ze  środka  ochrony  prawnej,  gdyż  wypełniono  materialnoprawną  przesłankę  interesu  

w uzyskaniu zamówienia, określoną w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp, kwalifikowaną możliwością 

ponies

ienia szkody, będącej konsekwencją zaskarżonej w odwołaniu czynności. Odwołujący 

jest  wykonawcą,  który  złożył  ofertę  w  postępowaniu,  dając  wyraz  chęci  ubiegania  się  

o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  Tym  samym  posiada  interes  w  uzyskaniu 

przedmiotowego 

zamówienia  oraz  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  powyższej  czynności 

unieważnienia  i  określonego  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  ustawy  Pzp. 

Gdyby potwierdziły się zarzuty odwołania, odwołujący miałby szansę uzyskania zamówienia, 

jego realizacji i osi

ągnięcia zysku z tego tytułu.  

Izba  dopuściła  w  niniejszej  sprawie  dowody  z  dokumentacji  postępowania  

o  zamówienie  publiczne,  nadesłanej  przez  zamawiającego  do  akt  sprawy.  Izba  dopuściła  

i oceniła dowody wnioskowane przez odwołującego i zamawiającego, złożone na rozprawie. 

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje 

W  pierwszej  kolejności  Izba  ustaliła,  że  przedmiotem  postępowania,  zgodnie  

z  opisem  zamieszczonym  w 

pkt  IV  specyfikacji  warunków  zamówienia  -  dalej  „SWZ”  jest 

Świadczenie  usług  prawnych  we  wszystkich  dziedzinach  działalności  COZL.  Zamawiający 

opisał czynności, które świadczył będzie wykonawca w ramach obsługi prawnej przewidując, 

że do jego zadań należało będzie w szczególności: (1) stałe doradztwo prawne, udzielanie 

opinii  prawnych  i  konsultacji  prawnych,  wyjaśnień  i  interpretacji  obowiązujących  przepisów 

prawa;  (2)  analiza  umów  dotyczących  badań  klinicznych  zawieranych  w  języku  polskim  

i języku angielskim; (3) sporządzanie pisemnych i ustnych opinii prawnych na polecenie oraz 

w  terminach  wskazanych  przez  zamawiającego,  każda  pisemna  opinia  prawna  powinna 

zawierać  co  najmniej:  analizę  stanu  prawnego  oraz  wnioski  wskazujące  prawidłowe 

rozwiązanie  problemu  formalno-  prawnego;  (4)  bieżące  prowadzenie  rejestru  wydawanych 

opinii  prawnych;  (5)  opiniowanie  i  konsultowanie  projektów  statutów,  regulaminów, 

zarządzeń  i  innych  dokumentów  regulujących  funkcjonowanie  zamawiającego;  (5) 

opiniowanie  

i  konsultowaniu  pro

jektów  aktów  prawnych,  umów  oraz  innych  dokumentów  związanych  

z  zaciąganiem  przez  zamawiającego  zobowiązań  i  nabywaniem  praw;  w  razie  potrzeby 

udział w negocjacjach związanych z zawarciem umowy, aneksów do umów; (6) opiniowanie 

projektów  udzielanych  pełnomocnictw  i  upoważnień;  (7)  opiniowanie  czynności  związanych  

z  dochodzeniem  odszkodowań,  naliczaniem  kar  umownych,  przewidzianych  w  umowach 

zawartych  przez  zamawiającego;  (8)  świadczenie  pomocy  prawnej  w  zakresie  badania 

zasadności  oraz  sposobu  załatwiania  skarg  i  wniosków;  (9)  opiniowanie  lub 

przygotowywanie wraz z właściwą merytorycznie komórką zamawiającego projektów umów; 

(10)  doradztwo  prawne  we  wszystkich  aspektach  związanych  ze  sprawami  kadrowo  - 

płacowymi  wynikającymi  z  Prawa  Pracy;  (11)  doradztwo  prawne  we  wszystkich  aspektach 

związanych  ze  sprawami  księgowo  -  finansowymi;  (12)  opiniowanie  SWZ,  umów,  aneksów 

do 

umów 

zawartych  

wg  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych;    (13)  opiniowanie    projektów  innych  pism 

związanych  z  wykonywaniem  zadań  w  ramach  danej  komórki  organizacyjnej 

z

amawiającego,  w  tym  pism  dotyczących  roszczeń  wynikających  z  realizacji  umów;  (14) 

opracowywanie 

projektów pism sądowych, projektów pism do organów ścigania oraz innych 

instytucji  

w  związku  z  toczącymi  się  postępowaniami  cywilnymi,  gospodarczymi,  karnymi,  

administracyjnymi,  finansowymi  i  podatkowymi;  (15)  sygnalizacja  istotnych  zmian  

w przepisach prawnych; (16) 

udział w ramach pełnomocnictw uzyskanych od zamawiającego 

w spotkaniach i naradach z organami administracji publicznej oraz innymi podmiotami, w tym 

podmiotami  gospodarczymi;  (16) 

reprezentacja  przed  sądami  administracyjnymi  oraz 

organami administracji państwowej i samorządowej, w szczególności przed NFZ, KIO, RIO, 

NIK;  (17)  opracowywanie 

projektów  pism  sądowych,  projektów  pism  do  organów  ścigania 

oraz innych instytucji w związku z toczącymi się postępowaniami cywilnymi, gospodarczymi, 

karnymi,    administracyjnymi,  finansowymi  i  podatkowymi;  (18)  reprezentowanie 

z

amawiającego w zakresie postępowań sądowych związanych odpowiedzialnością podmiotu 

udzielającego  świadczeń  medycznych,  w  tym  za  skutki  błędów  medycznych  lub  naruszeń 

prawa;  (19)  reprezentowanie  z

amawiającego  w  zakresie  postępowań  przed  Wojewódzką 

Komisją  do  Spraw  Orzekania  o  Zdarzeniach  Medycznych;  (20)  wykonywanie  innych 

czynności wchodzących w zakres pomocy prawnej stosownie do potrzeb zgłoszonych przez 

z

amawiającego;  (21)  doradztwo  prawne  na  etapie  przygotowania  i  przeprowadzania 

postępowania  o  udzielenie  zamówień  publicznych  (dotyczy  również  postępowań 

zakończonych jak również postępowań w toku)  polegające w szczególności na:  (a) stałym 

doradztwie  prawnym,  udzielaniu  opinii  prawnych  i  konsultacji  prawnych,  wyjaśnień  

i  interpretacji  obowiązujących  przepisów  prawa  w  zakresie  związanym  z  udzielaniem 

zamówień publicznych; (b) doradztwie prawnym w zakresie wyboru trybu postępowania oraz 

przy  zawieraniu  umów;  (c)  opiniowaniu  części  formalno-prawnej  SWZ,  w  tym  doradztwo 

prawne  w  zakresie  stawianych  przez  z

amawiającego  warunków  udziału  w  postępowaniu  

i  kryteriów  oceny  ofert;  (d)  opracowanie  wzorów  umów  załączonych  do  SWZ;  (e) 

opracowanie lub uaktualnianie 

wzorów SWZ zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa; (f) 

doradztwo prawne w zakresie opracowan

ia odpowiedzi na zapytania wykonawców do części 

formalno 

-prawnej SWZ oraz wzoru umowy; (g) doradztwo prawne 

na etapie wyłonienia wykonawców, 

oceny ofert i innych dokumentów składanych przez wykonawców, weryfikowania spełniania 

kryteriów formalnych i merytorycznych; (g) weryfikowanie pism kierowanych do wykonawców 

i  innych  pism  na  etapie  prowadzenia  postępowania;  (h)  pomoc  prawna  w  rozstrzyganiu 

zagadnień  proceduralnych  w  toku  postępowania;  (i)  doradztwo  prawne  dla  komisji 

przetargowych; (j) udzia

ł w negocjowaniu warunków umów zawieranych w trybie zamówienia 

z  wolnej  ręki  jeśli  zajdzie  taka  potrzeba;  (j)  konsultacje  w  zakresie  postępowań 

odwoławczych;  (k)  wydawanie  opinii  prawnych,  udzielanie  konsultacji  i  wyjaśnień:  każda 

pisemna opinia prawna powinna zawierać co najmniej analizę stanu prawnego oraz wnioski 

wskazujące  prawidłowe  rozwiązanie  formalno  -prawne;  (l)  reprezentowanie  zamawiającego  

w  postępowaniach  przez  Krajową  Izbą  Odwoławczą,  sądami  powszechnymi  wszystkich 

instancji;  (24)  doradztwo  prawne 

na  etapie  realizacji  umów,  rozliczenia  umów  zawieranych  

w trybie ustawy prawo zamówień publicznych (odnosi się również do umów, których stroną 

już jest lub był zamawiający), polegającego w szczególności na: (a) kompleksowej obsłudze 

prawnej  w  zakresie  realizacji  umów  zawartych  w  trybie  ustawy  Pzp;  (b)  uczestniczeniu  

w  przygotowywaniu  projektów  pism  wymagających  posiadania  wiedzy  prawniczej,  w  tym 

odpowiedzi  na  pisma  dot.  roszczeń  wynikających  z  realizacji  umów;  (c)  opiniowaniu  

i potwierdzaniu parafą prawidłowości projektów pism przygotowanych przez zamawiającego 

na  etapie  realizacji  umów  zawartych  w  trybie  ustawy  Pzp;  (d)  reprezentowaniu  przed 

organami  podatkowymi,  instytucją  wdrażającą  oraz  innymi  instytucjami  kontrolnymi, 

przygotowanie uwag do protokołów; (e) weryfikowaniu dokumentów związanych z realizacją 

umów,  w  tym  związanych  z  dochodzeniem  odszkodowań,  naliczeniem  kar  umownych  i  ich 

egzekwowaniem;  (f) 

udziale w  radach  związanych z  zakończoną rozbudową COZL  w  razie 

zgłoszenia takiej potrzeby przez zamawiającego; (g) opiniowaniu umów podwykonawczych; 

(h) 

udzielaniu  bieżących  konsultacji  prawnych  w  zakresie  procesów  inwestycyjnych 

realizowanych  przez  z

amawiającego;  (i)  udziale  w  negocjacjach  dotyczących  umów, 

wprowadzanie 

zmian  

do  projektów  oraz  umów  już  zawartych;  (j)  opiniowaniu  i  doradztwie  prawnym  w  zakresie 

zmian  do  umów  zawartych  w  trybie  ustawy  Pzp;  (k)  informowaniu  niezwłocznie  osób 

odpowiedzialnych  za  realizację  umowy  po  stronie  zamawiającego  o  dostrzeżonych 

zagrożeniach  dla  prawidłowej  realizacji  umowy;  (l)  udziale  w  negocjacjach,  rokowaniach, 

roz

mowach,  spotkaniach  itp.  w  sprawach  zw.  z  realizacją  umów,  bez  względu  na  to  jakie 

podmioty będą brały w nich udział, w przypadku uznania przez zamawiającego, że obecność 

prawnika  jest  uzasadniona; 

(ł)  udzielaniu  niezwłocznie  porad  prawnych  ustnie,  mailem, 

pisemnie w sprawach zw

iązanych z realizacją umów; (m) opiniowaniu lub przygotowywania 

pism wychodzących od zamawiającego związanych z realizacją umów pod kątem prawnym, 

w  tym  wskazania  potencjalnych  zagrożeń,  skutków  przekazania  pism  itp.;  (n) 

reprezentowaniu  za

mawiającego  w  postępowaniach  administracyjnych  we  wszystkich 

instancjach, przed organami wydającymi decyzje administracyjne w sprawach związanych z 

realizacją  umów  zawieranych  w  trybie  ustawy  prawo  zamówień  publicznych,  w  tym 

inwestycji

.  Zamawiający  przewidział,  że  w  ramach  obsługi  prawnej  wykonawca  zapewni 

pełną obsługę wszystkich komórek organizacyjnych zamawiającego.  

Dodatkowo,  zgodnie  z  pkt  XIX  SWZ 

świadczenie  usług  pięcioosobowego  zespołu 

radców prawnych/ adwokatów ma odbywać się przez wszystkie dni robocze w godzinach 7

– 15

, w tym świadczenie usług przez jednego członka zespołu, przez cztery dni w tygodniu 

w  godzinach  7

  w  siedzibie  z

amawiającego    oraz  pozostali  radcy  prawni/  adwokaci 

przez  5  dni  w  tygodniu  po  7,35  godzin  dziennie  w  siedzibie  wykonawcy.  Dodatkowo 

zamawiający  wymagał  pełnienia  dyżuru  telefonicznego  w  godzinach  7

  jednego  z 

członków zespołu, na potrzeby Dyrektora COZL.   

Ponadto 

Izba ustaliła, że zamawiający, przed otwarciem ofert opublikował informację, 

że zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia kwotę 892 795,20 zł. brutto. 

Z  kolei  z 

treści  Informacji  z  otwarcia  ofert  z  3  grudnia  2021  r.  wynika,  że  oferty  

w postępowaniu złożyło dwóch wykonawców: (1) Porwisz i Partnerzy - Adwokaci i Radcowie 

Prawni z siedzibą w Krakowie oferując za wykonanie zamówienia cenę 863 460,00 zł. brutto; 

Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy Spółka partnerska z siedzibą w Warszawie z 

ceną ofertową: 663 757,20 zł brutto. 

Zamawiający,  pismem  z  dnia  20  stycznia  2022  r.  poinformował  o  unieważnieniu 

postępowania, wskazując jako podstawę prawną art. 255 pkt 5 ustawy Pzp, zgodnie z którym 

zamawiający  unieważnia  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia,  jeżeli  wystąpiła  istotna 

zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia 

nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć.  

Zamawiający  wskazywał,  że  powyższa  przesłanka  została  spełniona  z  uwagi  

na  zaistnienie  trzech  okoliczności.  Jako  pierwszą  wskazał  fakt,  że  od  momentu  wszczęcia 

postępowania  zaszła  istotna  zmiana  okoliczności  faktycznych,  mających  decydujące 

znaczenie dla  prowadzenia postępowania  oraz  realizacji  umowy. Ogłoszenie o  zamówieniu  

o nr 2021/BZP 00138778/01 zamieszczone zostało w BZP w dniu 5 sierpnia 2021 r. Zgodnie 

z pierwotnym założeniem umowa w przedmiocie świadczenia usług prawnych miała zacząć 

obowiązywać  od  dnia  15  września  2021  r.  W  postępowaniu  wpłynęło  kilka  odwołań,  które  

w  sposób  bezpośredni  przełożyły  się  na  konieczność  przesunięcia  terminu  otwarcia  ofert, 

finalnie do dnia 3 grudnia 2021 r. 

Mając  na  uwadze,  iż  od  dnia  15  września  2021  r.  skończyła  się  długoterminowa 

umowa  z  zewnętrzną  kancelarią  prawną  na  stałą  obsługę  prawną  na  rzecz  COZL 

koniecznym  było,  do  momentu  rozstrzygnięcia  ww.  przetargu,  krótkoterminowe  zlecenie 

świadczenia obsługi prawnej na podstawie podprogowego postępowania. 

Wyjaśniał,  że  w  okresie  ostatnich  4  miesięcy  zaszły  istotne  zmiany  w  stanie 

faktycznym dotyczącym zapotrzebowania COZL w przedmiocie świadczonych na jego rzecz 

usług  prawnych  oraz  możliwości  finansowych  zamawiającego.  Z  uwagi  na  obecną  skalę 

pandemii  oraz  zaraźliwość  wirusa  w  wariancie  Omicron,  zamawiający  zmuszony  był  do 

zweryfikowania  założonych  wydatków  w  budżecie,  które  miały  być  przeznaczone  na  cele 

związane 

zarówno  

z  jego  bezpośrednią  działalnością,  jak  również  poziomu  wydatków  powiązanych  pośrednio  

z  głównym  celem  prowadzonej  działalności.  Obecnie,  czego  zamawiający  nie  mógł 

przewidzieć  w  momencie  publikacji  informacji  o  postępowaniu,  poziom  wydatków 

ponoszonych  przez  z

amawiającego  na  środki  ochronne  znacząco  wzrósł  w  stosunku  

do  wydatków,  które  były  zakładane  na  2022  r.  Koniecznym  zatem  stało  się  dokonanie 

odpowiednich  przesunięć  finansowych,  które  w  konsekwencji  doprowadzają  do 

unieważnienia przedmiotowego postępowania. 

Z  uwagi  na  wysoki  odsetek  zak

ażonych  na  terenie  województwa  lubelskiego  oraz 

stosunkowo niski procent osób zaszczepionych, zamawiający podjął decyzję o konieczności 

przeznaczenia  środków  na  finansowanie  zadań  związanych  z  reagowaniem  na  zdarzenia 

epidemiczne, kosztem środków przeznaczonych na przedmiotowe postępowanie w zakresie 

obsługi  prawnej,  w  celu  zapewnienia  możliwości  świadczenia  usług  medycznych  na  rzecz 

pacjentów.  

Ponadto, 

z uwagi na coraz większą inflację oraz brak adekwatnej zmiany przez NFZ  

w  wycenie  świadczeń  medycznych  zakontraktowanych  na  2022  rok,  koniecznym  jest 

również, przeznaczenie części środków pieniężnych, które pierwotnie byty przeznaczone na 

obsługę prawną szpitala - na bieżącą działalność leczniczą. 

Niezasadnym  zatem  obecnie  jest  nawiązanie  współpracy  z  zewnętrzną  kancelarią 

dysponującą zespołem prawników, w sytuacji zaistnienia nagłej konieczności przeznaczenia 

znacznie  większych  środków  pieniężnych  na  cele  związane  z  bezpośrednią  działalnością 

COZL

.  Przy  tym  należy  również  wskazać,  iż  za  realizację  umowy  zgodnej  z  zamówieniem 

z

amawiający  musiałby  zapłacić  ponad  660  000  zł  brutto.  Z  kolei  średnie  miesięczne 

wynagrodzenie prawnika w  Lublinie to  ok.  10  000 zł  brutto  (180  000  zł  brutto za  1,5 roku). 

Mając na uwadze wskazane kwoty, zamawiający ostatecznie podjął decyzję o przeznaczeniu 

części kwoty wynikającej z różnicy na bieżącą działalność oraz zakup środków ochronnych  

w związku z pojawieniem się nowego, bardziej zakaźnego wariantu koronawirusa. W COZL 

bieżącą obsługę prawną zapewnia prawnik wewnętrzny. 

Zamawiający  argumentował  również,  że  nie  mógł  przewidzieć  wystąpienia 

okoliczności  skutkujących  niecelowością  prowadzenia  procedury,  a  tym  samym  w 

konsekwencji niecelowością realizacji umowy. Nie sposób bowiem było przewidzieć, iż w tak 

krótkim czasie zajdą tak istotne zmiany w sytuacji epidemicznej w skali nie tylko kraju, ale i 

świata. Stanowisko COZL jest dodatkowo uzasadnione podejmowaniem działania w zakresie 

przedłużania terminu  do  składania ofert.  Zaistniała sytuacja była dynamiczna  i  niepewna  w 

skutkach.  COZL  nie  był  w  stanie  w  sposób  jednoznaczny  wskazać,  czy  umowa  będzie 

realizowana. 

Z 

uwagi  

na otwarte postępowanie przetargowe oraz poświęcony czas na jego przygotowanie, a nadto 

dokonywanie  zmian  w  SWZ,  COZL  postanowił  je  kontynuować  do  czasu  ostatecznego 

rozstrzygnięcia  sprawy  czy  umowa  o  świadczenie  usług  prawnych,  w  kształcie  do  którego 

nawiązuje SWZ winna zostać podpisana, biorąc pod uwagę aktualny stan faktyczny. Z uwagi 

na  obecne  prognozy  oraz  fakt  kolejnej  nieznanej  w  rozmiarach  f

ali  zakażeń,  która  nastąpi  

wg prognoz w styczniu i lutym, zamawiający wszelkie możliwe środki przeznacza na ochronę 

zdrowia  i  zapewnienie  bezpieczeństwa  epidemiologicznego  związanego  z  pandemią  dla 

pacjentów i personelu szpitala. 

Z uwagi na obecną sytuację oraz istotną zmianę w zapotrzebowaniu zamawiającego, 

która  zaistniała  w  bieżącej  działalności,  za  nieuzasadnione  i  nieleżące  w  interesie 

publicznym  należy  uznać  przeznaczenie  znacznych  środków  finansowych  na  świadczenie 

usług prawnych, z których w rzeczywistości COZL nie będzie w pełni korzystać z uwagi na 

koniczność  reagowania  na  zdarzenia  epidemiczne.  Zamawiający  podjął  decyzję  o 

zatrudnieniu radcy p

rawnego i tym samym znacząco zmniejszył koszty obsługi prawnej. 

Ponadto  wskazywał,  że  jego  decyzja  jest  uzasadniona  z  uwagi  na  wystąpienie 

interesu publicznego. 

Środki finansowe, które zostałyby przeznaczone na świadczenie usług 

prawnych, zostaną w części przesunięte na działalność leczniczą oraz środki ochronne, na 

które obecnie zaistniało dużo większe zapotrzebowanie, aniżeli pierwotnie było to zakładane.  

Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje 

Izba  uznała,  że  w  niniejszym  postępowaniu  doszło  do  naruszenia  przez 

zamawiającego  przepisów  ustawy  Pzp,  które  miało  lub  mogło mieć  istotny  wpływ  na  wynik 

postępowania o udzielenie zamówienia,  a tym  samym  na  podstawie art.  554 ust.  1  ustawy 

Pzp rozpoznawane odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.   

Na  wstępie  należy  podkreślić,  że  unieważnienie  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  jest  czynnością  szczególną  w  tym  znaczeniu,  że  stanowi  ono 

wyjątek  wobec  generalnej  zasady,  determinującej  zakończenie  postępowania  zgodnie  z 

celem  jego  prowadzenia.  Celem  tym  jest  przede  wszystkim  zawarcie  umowy  w  sprawie 

zamówienia  publicznego,  gdyż  prowadzenie  postępowania  wiąże  się  zarówno  po  stronie 

zamawiającego,  jak  też  wykonawcy  z  określonym  nakładem  środków  osobowych  i 

finanso

wych. 

Mając 

to  

na względzie zamawiający, już przed wszczęciem postępowania musi przeanalizować jakie 

ma  w  danym  zakresie  potrzeby, 

jeśli  są  to  usługi  to  w  jakiej  formie  i  zakresie  mają  być 

świadczone  tak,  aby  z  jednej  strony  jak  najlepiej  spełnić  jego  wymagania,  jednocześnie 

mając na uwadze, że planowany przez niego budżet podlega ograniczeniom. 

Z  kolei  decyzja  o  unieważnieniu  postępowania  może  zostać  podjęta  wyłącznie  

w  okolicznościach  wymienionych  w  przepisach  ustawy  Pzp,  a  dodatkowo  musi  zostać 

zako

munikowana  wykonawcom,  którzy  ubiegali  się  o  udzielenie  zamówienia  i  w  sposób 

wyczerpujący  uzasadniona.  Nie  ulega  bowiem  wątpliwości,  że  zamawiający  podejmując 

decyzję  o  unieważnieniu  postępowania  powinien  czynić  to  ostrożnie  i  dopiero  

po  przeprowadzeniu  gruntownej  analizy  prawnej  oraz  stanu  faktycznego, 

mającego 

uzasadnić  taki  krok.  Z  kolei  wykonawcy  muszą  z  treści  informacji  o  unieważnieniu 

dowiedzieć 

się  

co leżało u podstaw takiej decyzji. 

W  kontekście  powyższego  należy  także  zwrócić  uwagę,  że  oceniając  czynność 

zamawiającego,  polegającą  na  unieważnieniu  postępowania  o  zamówienie  publiczne,  Izba 

bierze  wyłącznie  pod  uwagę  argumentację  podnoszoną  w  treści  pisma  przekazanego 

wykonawcom  w  toku  postępowania  o  udzielenie  zamówienia.  Tym  samym  wszystkie  inne 

okoliczności, czy to podnoszone w treści pisma procesowego - odpowiedzi na odwołanie czy 

też  na  rozprawie,  nie  mogą  być  podstawą  do  oceny  prawidłowości  działań  zamawiającego 

jako, że te nie zostały zakomunikowane wykonawcom ubiegającym się o to zamówienie.  

Tym  samym  biorąc  pod  uwagę  wyłącznie  argumentację  zamawiającego  zawartą  

w  piśmie  z  20  stycznia  2022  r.  informującym  o  unieważnieniu  postępowania,  Izba  doszła  

do  przekonania,  że  nie  zostały  spełnione  przesłanki  opisane  w  art.  255  pkt  5  ustawy  Pzp, 

uprawniające zamawiającego do podjęcia takiej decyzji. 

W  pierwszej  kolejności  nie  sposób  podzielić  argumentacji  zamawiającego,  

że  od  momentu  wszczęcia  przedmiotowego  postępowania,  co  miało  miejsce  w  sierpniu  

2021  r.  do stycznia 2022 r.  zaszły  tak  istotne  zmiany  okoliczności  faktycznych,  które  mogą 

zostać uznane za mające decydujące znaczenie dla faktu kontynuowania tego postępowania 

i zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego.  

Zamawiający  w  tym  kontekście  podnosił  w  pierwszej  kolejności,  że  w  okresie 

ostatnich  czterech  miesięcy  zaszły  zmiany  dotyczące  jego  zapotrzebowania  w  przedmiocie 

świadczonych  usług  prawnych,  przy  czym  argumentował,  że  zmiana  ta  nie  wynika  

ze zmniejszonych potrzeb w tym zakresie, ale z konieczności ograniczenia wydatków na ten 

cel. Jednocześnie zamawiający na rozprawie wskazywał, że nie można wykluczyć, że oprócz 

zatrudnienia  radcy  prawnego  na  etacie  (dowód  zamawiającego:  umowa  o  pracę  zawarta  

z  radcą  prawnym  z  10  stycznia  2022  r.),  będzie  zmuszony  zlecać  także  obsługę  prawną 

innym  podmiotom,  w  miarę  swoich  bieżących  potrzeb  w  tym  zakresie.  Ponadto  przyznał 

także,  że  nie  jest  wykluczone,  że  zamawiający  ponownie  ogłosi  postępowanie  na 

świadczenie  usług  prawnych  w  sytuacji,  kiedy  ponownie  dojdzie  do  zmiany  okoliczności, 

leżących  u  podstaw  podjętej  decyzji.  Z  kolei  jako  główne  czynniki,  które  zamawiający 

wskazał,  a  które  to  miały  decydować  o  konieczności  unieważnienia  przetargu  były  obecna 

skal

a  pandemii  oraz  coraz  wyższa  inflacja,  zmuszające  zamawiającego  do  poszukiwania 

oszczędności. 

Powyższa argumentacja nie zasługuje na aprobatę przede wszystkim z tego powodu, 

że aby można było mówić o podstawie unieważnienia postępowania, o której stanowi przepis 

art.  255  pkt  5  ustawy  Pzp,  zamawiający  musi  wykazać  w  pierwszej  kolejności,  że  zmiana 

o

koliczności faktycznie  wystąpiła  i  wynika  ona  z  okoliczności  obiektywnych, a  po  drugie,  iż 

jest  to  faktycznie  zmiana  istotna,  czyli  na  tyle  znacząca,  że  zarówno  prowadzenie 

postępowania, jak też wykonanie zamówienia nie leży już w interesie publicznym. 

Ty

mczasem,  co  wynika  z  treści  informacji  zamieszczonej  na  stronie  internetowej 

zamawiającego  (dowód  odwołującego:  wydruk  ze  strony  internetowej  COZL)  jest  on 

największym  szpitalem  onkologicznym  na  Lubelszczyźnie,  realizuje  świadczenia  zdrowotne  

w  szerokim  z

akresie,  dodatkowo prowadząc też działalność  naukowo-badawczą.  Nie ulega 

wątpliwości, że tak szeroki zakres prowadzonej działalności wymusza korzystanie z pomocy 

prawnej  w  szerokim  zakresie

.  Jednocześnie  z  uwagi  na  szeroki  zakres  działalności  COZL, 

świadczący  taką  pomoc  radcowie  prawni  czy  adwokaci  muszą  także  posiadać 

specjalistyczną  wiedzę  w  zakresie,  w  jakim  zamawiający  tego  wymaga.  Dodatkowo  należy 

zauważyć,  

że  zamawiający  nie  planuje  w  jakimkolwiek  stopniu  swoją  działalność  ograniczyć  

a  w  konsekwencj

i,  że  jego  zapotrzebowanie  na  świadczenie na jego  rzecz  usług  prawnych 

ulegnie zmniejszeniu. Twierdzi jedynie, że potrzeby takie będzie ograniczał, nie wykluczając 

jednak,  że  jeśli  taka  konieczność  zajdzie  -  będzie  doraźnie  korzystał  z  usług  innych 

prawnik

ów, niż zatrudniony przez niego na etacie radca prawny. 

Zgodzić należy się z odwołującym, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie można 

mówić o tym, że zaszła jakakolwiek zmiana okoliczności, która uprawniałaby zamawiającego 

do  podjęcia  decyzji  o  unieważnieniu  postępowania.  Zamawiający  nie  ograniczył  w  żaden 

sposób swojej działalności, nie zmniejszyły się zatem jego potrzeby w zakresie konieczności 

świadczenia  usług  prawnych.  Z  kolei  jak  wynika  z  treści  pkt  XIX  SWZ  zamawiający 

wszczynając postępowanie przewidział, że aby zapewnić obsługę prawną niezbędny będzie 

pięcioosobowy  zespół  radców  prawnych/  adwokatów,  którzy  będą  do  dyspozycji 

zamawiającego  we  wszystkie  dni  robocze.  Dodatkowo  jeden  z  nich  miał  pełnić  dyżur 

telefoniczny  w  godz.  7

na  potrzeby  Dyrektora  COZL.  Z  pewnością  nie  jest  zatem 

możliwe,  aby  zamawiający  tak  zredukował  swoje  potrzeby  w  zakresie  niezbędnej  obsługi 

prawnej, aby jedna osoba zatrudniona na etacie, była w stanie zapewnić taką obsługę nawet 

na  minimalnym  poziomie.  T

wierdzenia  w  tym  zakresie  Izba  uznała  za  gołosłowne,  tym 

bardziej, że zamawiający nie wskazał z jakiego zakresu zamawianych w postepowaniu usług 

zamierza  zrezygnować,  a  dodatkowo  też  nie  wykluczył  sytuacji,  że  z  dodatkowej  pomocy 

prawnej będzie jednak korzystał.  

Ponadto,  zamawiający  wskazywał  na  zmniejszone  możliwości  finansowe  i 

konieczność  przesunięcia  środków  przeznaczonych  na  obsługę  prawną  zamawiającego  na 

finansowanie  innych  zadań,  związanych  z  koniecznością  reagowania  na  zdarzenia 

epidemiczne. W tym 

zakresie Izba stwierdziła, że zamawiający nie wykazał, aby dokonanie 

takich  przesunięć  było  w  chwili  obecnej  konieczne.  Zamawiający  nie  przedłożył  żadnych 

dowodów  na  okoliczność,  że  w jego  budżecie brak jest  środków finansowych, które  będzie 

mógł  przeznaczyć  na  obsługę  prawną.  Jak  wynika  z  kolei  z  dowodów  złożonych  przez 

odwołującego 

na 

rozprawie  

w  kolejnych 

planach  postępowań,  publikowanych  przez  zamawiającego  w  Biuletynie 

Zamówień Publicznych, konsekwentnie przewiduje on kwotę 700 000,00 zł. na świadczenie 

usług  prawnych  we  wszystkich  dziedzinach  działalności  COZL  (dowód  odwołującego:  BZP  

z 22 listopada 2021 r. nr 2021/BZP 00002525/21/P; BZP z 16 grudnia 2021  r. nr 2021/BZP 

00002525/22/P). 

Dowodzi  to,  że  pomimo  konieczności  ponoszenia  innych  wydatków, 

z

wiązanych  z  bieżącą  działalnością,  zabezpieczona  została  w  dalszym  ciągu  kwota  

na obsługę prawną zamawiającego w wymiarze ustalonym na poziomie, kiedy postępowanie 

to  zostało  wszczęte.  Z  kolei  gdyby  sytuacja  zamawiającego  była  tak  trudna,  jak  twierdzi, 

po

djąłby decyzję o przesunięciu przedmiotowych środków na cele bieżącej działalności.  

Ponadto  jak  trafnie  zauważył  odwołujący  w  tym  samym  czasie,  kiedy  zamawiający 

decyduje  się  na  rezygnację  z  usług  prawnych,  rozstrzyga  inne  postępowanie  pn.  „Usługi 

doradzt

wa  w  zakresie  prawidłowego  funkcjonowania  podmiotu  leczniczego”  (dowód 

odwołującego:  zaproszenie do złożenia oferty; raport  wyboru  oferty),  wydatkując  na ten  cel 

kwotę  72  tys.  zł.  netto.  Świadczy  to  bezsprzecznie  o  tym,  że  kondycja  finansowa 

zamawiającego  nie  zmusza  go  do  rezygnowania  z  innych  usług  doradczych.  Wprawdzie 

zgodzić  należy  się  z  zamawiającym,  że  to  do  niego  należy  ocena,  jakie  usługi  są  mu 

niezbędne  i  to  on  ustala  priorytety  w  tym  zakresie,  pamiętać  musi  jednak,  że  w  pierwszej 

kolejności  zarezerwować  musi  środki  na  realizację  tych  zamówień,  które  zaplanował 

wcześniej  i  są  aktualnie  w  toku.  Musi  mieć  bowiem  na  uwadze,  że  unieważnienie 

postępowania  może  mieć  miejsce  jedynie  w  okolicznościach  przewidzianych  przepisami 

ustawy Pzp. 

Zamawiający, powołując się na przesłankę wymienioną w art. 255 pkt 6 ustawy Pzp, 

musi  również  pamiętać,  że  unieważnienie  postępowania  może  mieć  miejsce  jedynie  

w  przypadku,  gdy  zdarzeń  będących  podstawą  podjęcia  decyzji  o  unieważnieniu 

postępowania  nie  dało  się  w  żaden  sposób  przewidzieć,  czy  też  spodziewać  się  że  takie 

zdarzenie  zajdzie,  w  momencie  ogłaszania  przetargu.  Jeżeli  możliwym  było  przewidzenie 

wystąpienia  takiej  okoliczności  to  wówczas  zamawiający  nie  może  powoływać  się  na  te 

podstawy.  

W  okolicznościach  niniejszej  sprawy  zamawiający  wskazał  na  dwa  takie  zdarzenia. 

Pierwsze  z  nich 

to  aktualna  skala  pandemii  oraz  zaraźliwość  wirusa  w  wariancie  Omikron,  

co  powoduje  konieczność  przeznaczenia  dodatkowych  środków  na  walkę  z  pandemią. 

Argument 

taki  nie  może  znaleźć  aprobaty  z  tego  powodu,  że  w  chwili  wszczęcia 

postępowania zamawiający miał  wiedzę, że  na  terenie  Rzeczypospolitej Polskiej  ogłoszony 

został z dniem 20 marca 2020 r. stan epidemii i trwa on do dziś. Nie ulega wątpliwości, że 

nikt  nie 

jest  w  stanie  przewidzieć  w  chwili  obecnej  ani  rozwoju  samej  epidemii,  ani  też 

kolejnych wariantów wirusa a co za tym idzie w jakim stopniu dotknie to służbę zdrowia, a w 

konsekwencji  też  budżetu  szpitala.  W  kontekście  jednak  możliwości  zastosowania 

cytow

anego przepisu pamiętać należy, że aby zamawiający mógł powołać się na omawianą 

przesłankę  unieważnienia  postępowania  musi  udowodnić,  że  w  momencie  wszczęcia 

postępowania  nie  można  było  przy  zachowaniu  odpowiedniej  staranności  przewidzieć,  iż 

nastąpi 

istotna 

zmienia 

okoliczności,  

w  wyniku  której  kontynuowanie  postępowania  i  udzielenie  zamówienia  publicznego  nie 

będzie  leżało  w  interesie  publicznym.  Oznacza  to,  że  dla  postępowań  wszczętych  po  dniu 

wejścia  

w  życie  w  sprawie  ogłoszenia  na  obszarze  Rzeczypospolitej  Polskiej  stanu  zagrożenia 

epidemicznego, unieważnienie postępowania w oparciu o przywołaną przez zamawiającego 

przesłankę jest nieuprawnione, chyba że zajdą inne dodatkowe okoliczności. Z inną sytuacją 

mieliśmy bowiem do czynienia dwa lata temu, kiedy nikt nie był przygotowany na zdarzenia,  

z  którymi  mieliśmy  do  czynienia.  Już  jednak  fakt,  że  będą  miały  miejsce  kolejne  fale 

epidemii,  było  możliwe  do  przewidzenia  i  zamawiający  jako  jednostka,  która  musiała 

wcześniej planować wydatki na zakup potrzebnych środków - takie doświadczenia miała. 

Zamawiający  nie  wykazał  również,  że  z  uwagi  na  skalę  pandemii  zmuszony  był 

realizować  dodatkowe  zakupy,  ponad  te  planowane  przez  niego  wcześniej  tj.  w  okresie 

wszcz

ęcia  postępowania  na  świadczenie  usług  prawnych  i,  że  skala  tych  zakupów  jest  tak 

duża, że konieczne stało się ograniczenie innych wydatków. Z kolei jak wykazał odwołujący 

aktualnie  prowadzone  są  przez  zamawiającego  trzy  postępowania,  których  przedmiot 

zwi

ązany  jest  z  dokonywaniem  zakupów  związanych  z  koniecznością  reagowania  

na  występujące  zdarzenia  epidemiczne  (wydruk  z  Platformy  zakupowej  z  dnia  6  lutego  

2022  r.).  Wszystkie  one  były  jednak  przez  zamawiającego  wcześniej  zaplanowane  (dowód 

odwołującego:  Plan  postępowań  zamieszczony  przez  zamawiającego  w  BZP  w  dniu  

13  października  2021  r.  nr  2021/BZP  00002525/20/P).  Zamawiający  na  okoliczności 

przeciwne  nie  przedłożył  żadnych  dowodów,  stąd  nie  sposób  jest  stwierdzić,  że  skala 

zakupów związanych z panującą sytuacją epidemiczną wzrosła w tak znaczący sposób, że 

konieczne jest przeznaczenie na ten cel dodatkowych środków. 

Z kolei co do podnoszonej przez zamawiającego okoliczności związanej ze znacznym 

wzrostem  inflacji  oraz  braku  adekwatnej  zmiany  przez  NFZ  w 

wycenie  świadczeń 

medycznych,  należy  stwierdzić,  że  okoliczność  ta  sama  w  sobie,  nie  może  stać  się 

przesłanką uprawniającą zamawiającego do podjęcia decyzji o unieważnieniu postępowania. 

Faktem  jest,  że  w  ostatnim  okresie  znacznie  wzrosły  ceny  niektórych  towarów  i  usług  i 

prognozowany  jest  ich  dalszy  wzrost.  Stwierdzić  jednak  należy,  że  okoliczność  ta  była 

zamawiającemu  znana  już  wcześniej,  niż  w  dacie  kiedy  podejmował  on  decyzję  o 

unieważnieniu 

postępowania.  

Już  nawet  z  treści  złożonych  przez  niego  dowodów  w  postaci  „Informacji  dotyczącej 

zakupów  środków  ochrony  osobistej  i  dezynfekcji  przez  COZL  w  trakcie  pandemii  SARS 

CoV-2  

w  okresie  1.07.2021  r. 

–  31.01.2022  r.  wynika,  że  już  w  poszczególnych  miesiącach  

w 

IV  kwartale  odnotowano  znaczący  wzrost  wydatków  z  tego  tytułu,  a  pomimo  tego 

zamawiający  dopiero  w  styczniu  2022  r.  podjął  decyzję  o  unieważnieniu  postępowania.  Z 

kolei  od

nosząc  się  do  dowodu  w  postaci  „Informacji  o  zmianie  cen  paliwa  gazowego  oraz 

zmianie stawki VAT na dostawy energii cieplnej z 17 stycznia 2022 r. oraz 4 lutego 2022 r.”, 

za  pomocą  którego  zamawiający  zamierzał  wykazać,  że  koszty  prowadzonej  przez  niego 

dz

iałalności  

w związku ze wzrostem cen gazu uległy znacznemu podwyższeniu, również należy wskazać, 

że informacje na ten temat pojawiły się już znacznie wcześniej, niż zamawiający zdecydował 

się  postępowanie  to  unieważnić.  Z  kolei  co  do  dowodu  zamawiającego  wskazującego  

na 

konieczność  renegocjacji  zawartych  aktualnie  z  COZL  umów  to  trudno  stwierdzić,  bez 

znajomości  konkretnych  ich  postanowień,  czy  roszczenia  takie  są  zasadne  i  mają  oparcie  

w postanowieniach kontraktowych. W końcu też, nawet jeśli takie negocjacje zostaną podjęte 

z  poszczególnymi  dostawcami  i  usługodawcami,  to  z  jakimi  dodatkowymi  wydatkami  dla 

zamawiającego  będzie  się  to  wiązało.  Sam  zamawiający  w  piśmie  z  4  lutego  2022  r. 

kierowanym  do  Dyrektora  COZL  stwierdza,  że  skala  tego  zjawiska  jest  trudna  do 

oszacowania  a  tym  samym  przyznaje,  że  raczej  mamy  do  czynienia  z  zagrożeniami 

wynikającymi  

z  konieczności  renegocjacji  kontraktów,  niż  ze  stwierdzonym  skutkiem  w  postaci 

konieczności  przeznaczenia  dodatkowej,  określonej  kwoty,  na  pokrycie  zobowiązań 

wynikających z umów.  

W  końcu  nie  sposób  też  zgodzić  się  z  twierdzeniem  zamawiającego,  zawartym  

w piśmie z 20 stycznia 2022 r. informującym o unieważnieniu postępowania, że jego decyzja 

związana  jest  z  wystąpieniem  interesu  publicznego.  Interes  ten  zamawiający  postrzega  w 

tym, że przeznaczy środki, które wcześniej zaplanował na świadczenie usług prawnych, na 

zakup potrzebnych dostaw i usług związanych z koniecznością walki z epidemią.  

Wprawdzie  pojęcie  „interesu  publicznego”  nie  zostało  zdefiniowane  w  przepisach 

ustawy Pzp, to próbę taką podjął Trybunał Konstytucyjny, m.in. w wyroku K 13/07, w którym 

wskazał, że „interes publiczny jest pojęciem niedookreślonym, którego funkcja w stosowaniu 

prawa sprowadza  się  do  wyposażenia  decydującego w  możliwości  reagowania na sytuacje 

faktyczne  doniosłe  prawnie,  społecznie  i  gospodarczo,  niemieszczące  się  w  ramach  oceny 

typowych  jednostkowych  stanów  faktycznych”,  prowadzącym  do  „elastycznego  i  słusznego 

rozstrzygania  spraw”.  Z  taką  sytuacją  będziemy  mieli  zatem  do  czynienia  jeśli  na  skutek 

nadzwyczajnych  okoliczności,  już  po  wyborze  najkorzystniejszej  oferty,  realizacja  danego 

zamówienia  byłaby  niecelowa  lub  w  skrajnych  wypadkach  wiązałaby  się  z  wyrządzeniem 

szkody  w  mieniu  publicznym. 

Nie  ulega  wątpliwości,  że  z  taką  sytuacją  nie  mamy  do 

czynienia  w  tym  przypadku.  Zamawiający  nie  wykazał,  że  możliwe  jest  i  w  jakim  stopniu 

ograniczenie  zakresu  usług  prawnych,  które  będą  musiały  być  świadczone  na  jego  rzecz. 

Sam też przyznaje, że jeden radca prawny pracujący na etacie może nie podołać wszystkim 

obowiązkom  i  będzie  musiał  doraźnie  korzystać  z  usług  prawnych,  przy  czym  na  dzień 

dzisiejszy  nie  jest  znany  zakres  tych  usług,  a  co  za  tym  idzie  również  wysokość  środków 

finansowych, 

które  będzie  musiał  na  ten  cel  przeznaczyć.  Może  zatem  okazać  się,  

że  zatrudnienie  odwołującego,  który  będzie  mu  świadczył  usługi  w  pełnym  zakresie,  za 

kwotę określoną w ofercie, będzie dla zamawiającego korzystniejsze ekonomicznie.  

W  konsekwencji,  Izba  doszła  do  przekonania,  że  zamawiający  podejmując  decyzję  

o unieważnieniu postępowania nie wykazał, że wyczerpane zostały przesłanki z art. 255 pkt 

5  ustawy  Pzp.  Nie  sposób  jest  stwierdzić,  że  doszło  do  takiej  istotnej  zmiany  okoliczności 

faktycznych,  które  mają  decydujące  znaczenie  dla  możliwości  realizacji  umowy  o 

zamówienie publiczne. Pamiętać należy bowiem, że zmiana istotna to jedynie taka zmiana, 

która faktycznie uniemożliwia realizację zamówienia według przyjętych dotychczas założeń. 

Tymczasem  

w  okolicznościach  niniejszej  sprawy  nie  sposób  uznać,  że  takie  wystąpiły.  Zamawiający  

nie  wykazał  również  istnienia  interesu  publicznego,  który  byłby  na  tyle  ważny  i  znaczący,  

że  konieczne  stało  się  ograniczenie  uprawnienia  wykonawcy,  który  oczekuje  zawarcia 

umowy w wyniku przeprowadzonego postępowania. 

W świetle powyższego orzeczono jak w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  orzeczono  stosownie  do  wyniku  sprawy  na  podstawie  

art.  575  ustawy  Pzp 

oraz  §7  ust.  1  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  

30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania 

odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu 

od odwołania (Dz. U. poz. 2437). 

Przewodniczący: ……………………….