Sygn. akt: KIO 2286/22
KIO 2315/22
WYROK
z dnia
20 września 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Osiecka-Baran
Protokolant:
Wiktoria Ceyrowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16
września 2022 r., w Warszawie, odwołań
wniesionych do Pr
ezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu:
1 września 2022 r. przez wykonawcę W. F. prowadzącego działalność gospodarczą pod
firmą Zakład Usług Hydrotechniczno-Melioracyjnych W. F. z siedzibą w Ozimku (KIO
5 września 2022 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
P. K.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe FRANSŁAW P. K. z siedzibą w Grodzisku Wielkopolskim oraz P. K.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
FRANSŁAW
P.
K.
z
siedzibą
w Grodzisku Wielkopolskim (KIO 2315/22)
w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Państwowe Gospodarstwo Wodne
Wody Polskie z siedzibą w Warszawie
przy udziale
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia P. K.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
FRANSŁAW
P.
K
z
siedzibą
w
Grodzisku
Wielkopolskim
oraz P. K.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe
FRANSŁAW
P.
K.
z
siedzibą
w Grodzisku Wielkopolskim
, zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie
zamawiającego w sprawie o sygn. akt KIO 2286/22
przy
udziale
wykonawcy
W.
F.
prowadzącego
działalność
gospodarczą
pod firmą Zakład Usług Hydrotechniczno-Melioracyjnych W. F. z siedzibą
w Ozimku
, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego w sprawie o sygn. akt KIO 2315/22
przy udziale wykon
awców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia A. S. oraz W.
S.
prowadzących
działalność
gospodarczą
w ramach spółki cywilnej pod firmą Zakład Budowlany „EKOBUDOWA” Spółka
Cywilna z siedzibą w Sieradzu, zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego
po stronie
zamawiającego w sprawie o sygn. akt KIO 2315/22
orzeka:
Oddala odwołanie o sygn. akt KIO 2286/22.
Uwzględnia odwołanie o sygn. akt 2315/22 w zakresie naruszenia art. 226 ust. 1
pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 oraz art. 226 ust. 1 pkt 10
ustawy Prawo zamówień
publicznych i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz dokonanie ponownego badania i oceny ofert, w tym
odrzucenie oferty złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia A. S. oraz W. S. prowadzących działalność gospodarczą
w ramach
spółki cywilnej pod firmą Zakład Budowlany „EKOBUDOWA” Spółka
Cywilna
z siedzibą w Sieradzu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6
oraz art. 226 ust. 1 pkt 10
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Oddala odwołanie o sygn. akt 2315/22 w pozostałym zakresie.
Koszt
ami postępowania odwoławczego w sprawie o sygn. akt KIO 2286/22 obciąża
Odwołującego i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Kosztami postępowania odwoławczego w sprawie o sygn. akt KIO 2315/22 obciąża
Zamawiającego w części 1/2 i Odwołującego w części 1/2 i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie:
dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego, tytułem
wpisu
od odwołania;
zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 11 800 zł 00 gr (słownie:
jedenaście tysięcy osiemset złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione koszty
strony, poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt KIO 2286/22
U z a s a d n i e n i e
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, dalej „Zamawiający”, prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Modernizacja prawostronnego
obwałowania rzeki Prosny Modlica-Lisewo od km 0+000 do km 8+330 – ETAP III, gm.
Pyzdry powiat wrzesiński woj. Wielkopolskie. Postępowanie prowadzone jest na podstawie
przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021
r. poz. 1129 ze zm.), dalej „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 19 kwietnia 2022 r. pod numerem 2022/S
W dniu
1 września 2022 r. wykonawca W. F. prowadzący działalność gospodarczą
pod firmą Zakład Usług Hydrotechniczno-Melioracyjnych W. F. z siedzibą w Ozimku, dalej
„Odwołujący” lub „F.”, wniósł odwołanie, zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp przez bezpodstawne odrzucenie oferty
Odwołującego;
art. 223 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 223 ust. 1 w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp przez
bezpodstawne poprawienie tzw. innych omyłek w treści oferty wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia A. S. oraz W. S. prowadzący działalność
gospod
arczą w ramach spółki cywilnej pod firmą Zakład Budowlany „EKOBUDOWA” Spółka
Cywilna z siedzibą w Sieradzu, dalej „Ekobudowa”, podczas gdy w ogóle nie spełniła się
hipoteza tego przepisu, a przez to nierówne traktowanie wykonawców, brak zachowania
zasady u
czciwej konkurencji, przez co postępowanie straciło walor przejrzystości;
art. 239 ust. 1 w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp przez bezpodstawne dokonanie
wyboru oferty Ekobudowy
, która to oferta nie powinna otrzymać maksymalnej punktacji, a
przez to nier
ówne traktowanie wykonawców, brak zachowania zasady uczciwej konkurencji,
przez co postępowanie straciło walor przejrzystości
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości, nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, unieważnienia odrzucenia oferty
Odwołującego, unieważnienia czynności poprawienia tzw. innych omyłek w treści oferty
EKOBUDOWA oraz
powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
W dniu 5 września 2022 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia P. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe FRANSŁAW P. K. z siedzibą w Grodzisku Wielkopolskim oraz P. K.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
FRANSŁAW P. K. z siedzibą w Grodzisku Wielkopolskim, dalej „Odwołujący” lub „Fransław”,
wni
eśli odwołanie, zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia
oferty Ekobudowy,
pomimo że oferta ta zawiera rażąco niską cenę oraz koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia;
art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty Ekobudowy
oraz oferty F., pomimo t
ego, że zawierają one błędy w obliczeniu ceny;
art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty Ekobudowy oraz
oferty F.
pomimo tego, że oferty te są sprzeczne w swej treści z warunkami zamówienia;
art. 223 ust. 2 ustawy Pzp przez bezpodstawne dokonanie poprawek oferty
Ekobudowy
mimo braku przesłanek do ich dokonania oraz art. 223 ust. 1 ustawy Pzp przez
prowadzenie negocjacji dotyczących złożonej przez Ekobudowę oferty, a także art. 16 pkt 1
ustawy
Pzp przez naruszenie zasady równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości, nakazanie
Zamawiającemu: unieważnienia czynności oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej oferty,
dokonania ponownej oceny ofert i odrzucenia oferty Ekobudowy na podstawie art. 226 ust. 1
pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp oraz jako oferty
zawierającej rażącą niską cenę lub
koszt, na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy
Pzp jako zawierającej błędy w obliczeniu
ceny oraz na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp jako oferty niezgodnej z warunkami
zamówienia, a także odrzucenie oferty F. na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp
jako
zawierającej błędy w obliczeniu ceny oraz na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp
jako oferty niezgodnej z warun
kami zamówienia.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego przystąpili w ustawowym
terminie:
- wykonawcy
wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia P. K. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe FRANSŁAW P. K. z
siedzibą w Grodzisku Wielkopolskim oraz P. K. prowadzący działalność gospodarczą pod
firmą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe FRANSŁAW P. K. z siedzibą w Grodzisku
Wielkopolskim (w sprawie o sygn. akt KIO 2286/22);
- W. F.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Hydrotechniczno-
Melioracyjnych W. F.
z siedzibą w Ozimku (w sprawie o sygn. akt KIO 2315/22);
- wykonawcy
wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia A. S. oraz W. S.prowadzący
działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej pod firmą Zakład Budowlany
„EKOBUDOWA” Spółka Cywilna z siedzibą w Sieradzu (w sprawie o sygn. akt KIO 2315/22).
Pismami z dnia 8 i 14
września 2022 r. Zamawiający złożył odpowiedzi na odwołania,
wnosząc o ich oddalenie. Przystępujący również złożyli pisma procesowe, wnosząc o
oddalenie odwołań.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron oraz uczestników postępowania odwoławczego, złożone w pismach
procesowych, jak też podczas rozprawy, Izba stwierdziła, iż odwołanie o sygn. akt KIO
zasługuje na oddalenie, a odwołanie o sygn. akt KIO 2315/22 zasługuje na
uwzględnienie w części.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania,
w szczególności z: ogłoszenia o zamówieniu, specyfikacji warunków zamówienia, ofert
Odwołujących, wyjaśnień Ekobudowy w zakresie rażąco niskiej ceny, informacji o wyborze
oferty najkorzystniejszej i odrzuceniu oferty Odwołującego F.. Izba wzięła również pod
uwagę stanowiska wyrażone w odwołaniu, odpowiedzi na odwołaniach, pismach
procesowych przystępujących, a także oświadczenia i stanowiska stron oraz uczestników
postępowania odwoławczego wyrażone ustnie do protokołu posiedzenia i rozprawy w dniu
6 września 2022 r. wraz z przedłożonymi dowodami.
Izba ustaliła, co następuje.
Zgodnie z pkt 4.1
specyfikacji warunków zamówienia, dalej „SWZ”, przedmiotowe
zadanie będzie realizowane z podziałem na odcinki w danym roku. Odcinek 1 — realizacja
rok 2022 dotyczy odcinka : 1+900
— 4+900 wraz z przejazdami wałowymi (6 szt.). Odcinek 2
— realizacja rok 2023 dotyczy odcinka : 4+900 — 8+330 wraz z przejazdami wałowymi (11
szt.). P
ostępowanie nie zostało podzielone na części.
Jak stanowi pkt 4.8 SWZ:
Zamawiający zgodnie art. 95 ust. 1 ustawy Pzp wymaga
zatrudnienia przez Wykonawcę na podstawie stosunku pracy osób, zwanych dalej
pracownikami, którzy w trakcie realizacji przedmiotowego zamówienia wykonywać będą
czynności: wykoszenie ręczne porostu ze skarp i korony wałów oraz pasa technologicznego,
ułożenie bentomaty, prace umocnieniowe wykopów, operator koparki, operator spychacza.
Liczba robotników biorących udział w realizacji zamówienia ma zapewnić terminową
realizację przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z pkt 6.1-6.14, 6.17 SWZ:
Cena dla każdego odcinka zamówienia winna być określona odrębnie i posiadać
odrębny kosztorys ofertowy uproszczony
Podana w ofercie cena musi być wyrażona w złotych polskich.
Cena dla
każdego odcinka zamówienia musi uwzględniać wszystkie wymagania
niniejszej SWZ oraz obejmować wszelkie koszty, jakie poniesie Wykonawca z tytułu
należytej oraz zgodnej z obowiązującymi przepisami realizacji przedmiotu zamówienia.
Ceną oferty jest kwota wymieniona w Formularzu Oferty i wynikająca z kosztorysów
ofertowych uproszczonych, które stanowią załącznik do oferty. Dla każdego zadania
(odcinka realizowanego w danym roku) -
w ramach opisu przedmiotu zamówienia
Wykonawca winien dołączyć kosztorys ofertowy uproszczony.
W cenie oferty Wykonawca winien przewidzieć, także m.in.: ewentualne
odszkodowania za czasowe zajęcie terenu i szkody w plonach oraz pozostałe koszty
związane z realizacją robót, w tym koszty i czynności związane z wykonaniem robót
towarzyszących robotom podstawowym, oraz koszty nadzoru przyrodniczego.
Wykonawca określi ceny na wszystkie elementy zamówienia wymienione w
„Przedmiarach robót”, na podstawie których sporządzi kosztorysy ofertowe uproszczone,
które stanowić będą załączniki do oferty, według następujących zasad: wszystkie pozycje w
podsumowaniu (pozycji) muszą zawierać cenę jednostkową z narzutami oraz wartość
pozycji
z narzutami, cena jednostkowa każdej pozycji kosztorysu ofertowego musi
obejmować wszystkie koszty realizacji poszczególnych prac zgodnie z dokumentacją
wykonawczą i specyfikacją wykonania i odbioru robót. Wykonawca jest zobowiązany do
wypełnienia i określenia wartości we wszystkich pozycjach występujących w przedmiarach.
Brak wypełnienia i określenia wartości w pozycji w kosztorysie ofertowym spowoduje
odrzucenie oferty Wykonawcy, jako niezgodnej z treścią SWZ. Zamawiający wymaga
dokonania wyceny każdej pozycji przedmiaru. Wstawienie w pozycji w kosztorysie ofertowym
zera jako wartości pozycji, spowoduje odrzucenie oferty jako niezgodnej z treścią SWZ, nie
dopuszcza się stosowania tzw. opustów (zarówno do wyliczonych cen jednostkowych jak
również do ogólnej ceny oferty), wartość robót przygotowawczych nie może przekraczać
10,0 % całkowitej wartości oferty,
Ostateczną cenę oferty stanowi suma wartości brutto poszczególnych kosztorysów
ofertowych uproszczonych dla danych odcinków, wyrażona w złotych polskich w sposób
jednoznaczny.
Prawidłowe ustalenie stawki podatku VAT należy do obowiązków Wykonawcy
zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym.
Zgodnie z wiedzą Zamawiającego właściwą stawką podatku VAT zastosowaną w
przedmiotowym postępowaniu jest stawka:
Odcinek 1 realizacja rok 2022
— 23 % podatku VAT
Odcinek 2 realizacja rok 2023
— 23 % podatku VAT
Jeżeli w treści SWZ została wskazana prawidłowa stawka VAT, którą Wykonawca był
zobowiązany uwzględnić obliczając cenę oferty, a Wykonawca zastosuje inną stawkę
podatku VAT, wówczas Zamawiający dokona poprawy oferty z zastosowaniem art. 223 ust.
2 pkt 3 ustawy
Pzp. Jeżeli Wykonawca nie zgadza się z zastosowaną/sugerowaną stawką
podatku VAT,
Wykonawca powinien zwrócić się do zamawiającego z wnioskiem o
wyjaśnienie treści SWZ (zgodnie z art. 135 ust. 1 ustawy Pzp) w zakresie zastosowania innej
stawki podatku VAT obowiązującej Wykonawcy.
Cena netto, podatek VAT muszą być podane i wyliczone w zaokrągleniu do dwóch
miejsc po przecinku (zasada zaokrąglenia poniżej „5” należy końcówkę pominąć, powyżej i
równe „5” należy zaokrąglić w górę). Cena brutto stanowi sumę ceny netto i wartości podatku
VAT.
Podane ceny jednostkowe w kosztorysie ofertowym nie ulegną podwyższeniu w
czasie realizacji całego przedmiotu zamówienia — z wyjątkiem przypadków określonych
treścią niniejszej SWZ.
Wartość kosztów pracy (w kosztorysie ofertowym przyjęta do ustalenia ceny oferty)
nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r, poz. 2207).
Podane w przedmiarach robót podstawy nakładów w postaci odpowiednich tablic
KNR użyte są w celu pełniejszego opisu robót. Podana podstawa nie stanowi obowiązującej
Wykonawcy podstawy przy kalkulacji ceny. Podstawą dla Wykonawcy może być jego
kalkulacja własna wynikająca z rachunku ekonomicznego, wykonanego w oparciu o
specyfikację techniczną wykonania i odbioru robót oraz SWZ, natomiast opis, rozmiar
rzeczowy i zakr
es czynności do wykonania są obligatoryjne. Kalkulowanie cen pozycji
kosztorysowych według kalkulacji własnej dopuszczalne jest wyłącznie w przypadku opisania
takiej pozycji jako „ANALOGIA” lub „WYCENA WŁASNA” .
W celu obliczenia ceny oferty należy wykonać kosztorys ofertowy w formie kosztorysu
uproszczonego, z wyszczególnieniem opisu zgodnego z „Przedmiarami robót” stanowiącymi
załącznik do SWZ, ilości przedmiarowej, jednostki miary, ceny jednostkowej oraz wartości
stanowiącej iloczyn ilości przedmiarowej i ceny jednostkowej.
Zamawiający zastrzega sobie prawo, na każdym etapie postępowania, zażądać od
Wykonawcy przedstawienia dla każdej pozycji kosztorysowej - kalkulacji wykonanej metodą
szczegółową.
Ceny tych samych składników cenotwórczych oraz narzuty kosztów (R, M, S, KP, Z)
muszą być takie same dla wszystkich wycenianych pozycji przedmiarowych w całym
kosztorysie ofertowym uproszczonym i w jego wszystkich odcinkach dotyczących jednej
umowy. Ceny materiałów (jeżeli dotyczy) określa się łącznie z kosztami zakupu i dowozu do
miejsca wbudowania.
(…)
Kosztorys ofertowy uproszczony winien zawierać:
Nazwę i adres Wykonawcy,
Określenie przedmiotu kosztorysowania (nazwa zadania, element, rodzaj robót), Cenę
kosztorysową, (bez podatku VAT, wielkość i wartość podatku VAT, łącznie z podatkiem VAT
w PLN -
liczbowo i słownie),
Narzuty i stawki kosztorysu (stawka roboczogodziny, narzut kosztów pośrednich w %,
narzut zysku w %)
Kalkulację wg metody uproszczonej,
- Kwalifikowany podpis elektron
iczny upoważnionego przedstawiciela wykonawcy.
Izba ustaliła, że w postępowaniu wpłynęło siedem ofert, w tym Odwołującego F. z
ceną 12 734 485,61 zł brutto (kosztorys ofertowy dla Odcinka 1 zawiera stawkę
roboczogodziny w wysokości 35 zł, nadto narzut w postaci kosztów pośrednich wynosi 45%,
kosztorys ofertowy dla Odcinka 2
zawiera stawkę roboczogodziny w wysokości 37 zł, a koszt
narzutów w postaci kosztów pośrednich wynosi 40%), Odwołującego Fransław z ceną 20
zł brutto (wykonawca zastosował stawkę roboczogodziny w wysokości 28 zł/h)
oraz Ekobudowy
z ceną 13 716 059,70 zł brutto (wykonawca zastosował stawkę
roboczogodziny w wysokości 21,50 zł/h). Zamawiający poinformował, że na realizację
przedmiotu zamówienia zamierza przeznaczyć kwotę 26.790.884,97 zł brutto.
Dalej, Izba ustaliła, że Zamawiający w dniu 20 lipca 2022 r. wezwał wykonawcę
Ekobudowa, na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp
do udzielenia wyjaśnień, w tym
złożenie dowodów dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny oferty
– wyliczenia ceny i jej istotnej części składowej.
Zamawiający prosił w szczególności o wyjaśnienie sposobu kalkulacji zastosowanej
stawki roboczogodziny
– stanowiącej istotną część składową ceny oferty (kosztorysów),
która budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia. Zamawiający podnosił, że
stawk
a roboczogodziny musi spełniać wymogi przepisów w zakresie kosztów pracy, których
wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę lub przepisów odrębnych
właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie.
W wyliczeniach stawki roboczogodziny
Zamawiający żądał podania poniższych
narzutów: kwoty i stawki procentowej ubezpieczenia emerytalnego, kwoty i stawki
procentowej ubezpieczenia rentowego, kwoty i stawki procentowej ubezpieczenia
wypadkowego, kwoty i stawki procentowej Funduszu Pracy, kwoty i stawki procentowej
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, kwoty i stawki procentowej
ubezpieczenia emerytalnego (jeżeli dotyczy), innych (jeżeli dotyczy). Zamawiający
stwierdzał, że wykonawca winien również odnieść powyższe wyliczenia do obowiązującego
minimalnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce w 2022 roku w wysokości 3010,00
zł brutto i średniego czasu pracy w tym roku wynoszącego 167 godzin/m-c.
Zamawiający na podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1) ustawy Pzp zwrócił się również do
Ekobudowy
o udzielenie wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, bowiem cena całkowita
oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia
powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem
postępowania, jak i średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających
odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10 ustawy Pzp.
Zamawiający podnosił, że przedstawione zestawienie składników cenotwórczych winno
zawierać czytelne i jednoznaczne wyliczenie wymaganych kosztów dla danej pozycji, czyli
wyodrębnione składniki cenotwórcze obejmujące robociznę, ceny materiałów i sprzętu oraz
narzuty kosztów pośrednich, koszt zakupu materiałów i zysk ze wskazaniem ewentualnych
rabatów, upustów lub innego rodzaju okoliczności, które są przynależne tylko wykonawcy, a
dowodzące możliwości zaoferowania ceny obniżonej w stosunku do wartości zamówienia.
Ponadto,
Zamawiający na podstawie art. 223 ust. 1 ustawy Pzp zwrócił się do
Ekobudowy
o udzielenie wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty w zakresie różnic w
cenach jednostkowych następujących pozycji przedmiarowych:
pozycje 9 cena: 46,39 zł i pozycja 39 cena: 129,72 zł
dotyczy kosztorysu realizacja 2022 r. i realizacja 2023 r.
pozycje 14 cena: 12,79 zł i pozycja 18 cena: 7,78 zł
dotyczy kosztorysu realizacja 2022 r. i realizacja 2023 r.
pozycje 38 cena: 29,86 zł i pozycja 43 cena: 32,18 zł
dotyczy kosztorysu realizacja 2022 r. i realizacja 2023 r.
W odpowiedzi na powyższe, EKOBUDOWA wyjaśniła, że zastosowana w kosztorysie
ofertowym stawka roboczogodziny na poziomie 21,50 oraz
przyjęte narzuty kosztorysu w
wysokości 5% koszty pośrednie i 5% zysk dają wartość roboczogodziny 23,70 zł.
Wykonawca
oświadczył, że odprowadza wszystkie obowiązkowe składki. Wszyscy
pracownicy są zatrudnieni na umowę o pracę. Przestrzega przepisów prawa pracy oraz
zabezpieczenia społecznego. Pracownicy są objęci zabezpieczeniem społecznym i
ubezpieczeniem
zdrowotnym,
mają
świadomość
warunków
zatrudnienia
oraz
przysługujących im uprawnień, a także możliwości ich dochodzenia.
Równocześnie wykonawca wyjaśnił, że składając ofertę szczegółowo przeanalizował
warunki SWZ, dokona
ł wizji lokalnej w terenie, uwzględniając swoje wieloletnie
doświadczenie w realizacji modernizacji, przebudowy wałów przeciwpowodziowych i budowli
hydrotechnicznych oraz realizacji innych zamówień publicznych o podobnym charakterze.
Kalkulacja oferty uwzgl
ędnia wszystkie koszty związane z realizacją zadania, w tym koszty
robocizny, sprzętu i materiałów oraz marżę. Przedstawił również podstawowe materiały
mające znaczący wpływ na zaoferowaną cenę i oferty od dostawców potwierdzające
zastosowany w kalkulacji poziom cen
. Ponadto, stwierdził, że innym elementem mającym
wpływ na wysokość zaoferowanej ceny jest fakt posiadania własnego i nowoczesnego o
dużej wydajności parku maszynowego, co pozwala na znaczną redukcję kosztów realizacji
robót, a w ramach niniejszego zmówienia będzie korzystać wyłącznie z własnego sprzętu.
Dalej, wykonawca
Ekobudowa wskazał, że
pozycje 38 cena: 39,86 zł i pozycja 43 cena 32,18 zł
(…) Rozbieżności w cenie jednostkowej w pozycjach 38 i 43 wynikają z zaczytania przez
pogram kosztorysowy w poz. 43 dodatku za utrudnienia przy pracach na poboczu R i S =
1,55 co uwidacznia kosztorys szczegółowy załączony do wyjaśnień.
W związku z powyższym wnosimy o zakwalifikowanie tej pozycji jako omyłki innej i
wyrażamy zgodę na jej poprawę w pozycji 43 kosztorysów
pozycja 14 cena: 12,79 zł i pozycja 18 cena 7,78 zł
Różnica w cenie jednostkowej poz. 14 i 18 wynika z błędu powstałego w programie
kosztorysowym NORMA i błędnego zaczytania przez program nakładów na samochód
samowyładowczy 5-10t w pozycji 18 kosztorysu.
Z uwagi na zaistniałą omyłkę prosimy o zakwalifikowanie również tej pozycji jako omyłki innej
i wyrażamy zgodę na jej poprawienie w pozycji 18 kosztorysu.
Pismem z dnia 5 sierpnia 2022 r. Zamawiający, na podstawie art. 223 ust. 2 pkt 3
ustawy Pzp
poprawił inne omyłki w treści oferty Ekobudowy, tj.: w poz. 43 kosztorysu
ofertowego poprawił 32,18 zł na 29,86 zł, a w poz. 18 kosztorysu ofertowego poprawił 7,78 zł
na
12,79 zł. Pismem z dnia 24 sierpnia 2022 r. Ekobudowa wyraziła zgodę na poprawienie
ww.
omyłek przez Zamawiającego.
W dniu 25 sierpnia 2022 r. Zamawiający dokonał wyboru oferty Ekobudowa jako
najkorzystniejszej, odrzucając równocześnie m.in. ofertę Odwołującego na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp i
wskazując, że w punkcie 6.14 SWZ zastrzegł, że „Ceny tych
samych składników cenotwórczych oraz narzuty kosztów (R, M, S, Kp, Z ) muszą być takie
same dla wszystkich wycenianych pozycji przedmiarowych w całym kosztorysie ofertowym
uproszczonym i w jego ws
zystkich odcinkach dotyczących jednej umowy. Ceny materiałów
(jeżeli dotyczy) określa się łącznie z kosztami zakupu i dowozu do miejsca wbudowania”.
Kosztorys ofertowy złożony przez Wykonawcę na wykonanie zadania: Modernizacja
prawostronnego obwałowania rzeki Prosny Modlica – Lisewo od km 0+000 do km 8+330 gm.
Pyzdry, pow. wrzesiński, woj. wielkopolskie . ETAP III – odcinek 1+900 – 4+900 (realizacja
2022 r.) zawiera stawkę roboczogodziny w wysokości 35 zł, nadto narzut w postaci kosztów
pośrednich wynosi 45%.
Natomiast kosztorys ofertowy złożony przez Wykonawcę na wykonanie zadania:
Modernizacja prawostronnego obwałowania rzeki Prosny Modlica – Lisewo od km 0+000 do
km 8+330 gm. Pyzdry, pow. wrzesiński, woj. wielkopolskie . ETAP III – odcinek 4+900 –
(realizacja 2023 r.) zawiera stawkę roboczogodziny w wysokości 37 zł, a koszt
narzutów w postaci kosztów pośrednich wynosi 40%.
Ceny składników cenotwórczych oraz narzuty kosztów podane w kosztorysach
ofertowych na wszystkich odcinkach, które będą realizowane w ramach jednej umowy nie są
takie same. Oferta jest niezgodna z konkretnie wskazanymi i skwantyfikowanymi ustaleniami
punktu 6.14 SWZ. Niezgodność opisana powyżej ma charakter zasadniczy i nieusuwalny w
świetle powyższego oferta podlega odrzuceniu. (...) Zamawiający – w ramach zapisów treści
SWZ i przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych - nie ma możliwości samodzielnego
poprawienia tej oferty w sposób, który nie stanowiłby niedozwolonych negocjacji.
Uwzględniając powyższe, Izba zważyła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 528 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołań.
W drugiej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołującym przysługiwało prawo do
skorzystania ze środka ochrony prawnej, gdyż wypełniono materialnoprawną przesłankę
interesu w uzyskaniu zamówienia, określoną w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp, kwalifikowaną
możliwością poniesienia szkody, będącej konsekwencją zaskarżonych w odwołaniach
czynności.
Dalej, Izba, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w
szczególności zakres zarzutów podniesionych w odwołaniach, doszła do przekonania, iż w
niniejszym postępowaniu doszło do naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia, a tym samym, na podstawie art. 554 ust. 1 ustawy Pzp, odwołanie o sygn. akt
KIO 2286/22 zasługuje na oddalenie, a odwołanie o sygn. akt KIO 2315/22 zasługuje na
uwzględnienie w części.
Sygn. akt 2286/22
Izba uznała, że nie potwierdziły się zarzuty naruszenia przez Zamawiającego
przepisów wskazanych w odwołaniu. Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp zamawiający
odrzuca ofertę jeżeli jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia. Stosownie do art. 223
ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy Pzp w
toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać od
wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert oraz przedmiotowych środków
dowodowych lub innych składanych dokumentów lub oświadczeń. Niedopuszczalne jest
prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji dotyczących złożonej oferty
oraz, z uwzględnieniem ust. 2 i art. 187, dokonywanie jakiejkolwiek zmiany w jej treści.
Zamawiający poprawia w ofercie inne omyłki polegające na niezgodności oferty z
dokumentami zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty, niezwłocznie
zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona. Jak stanowi art. 16 pkt
1 i 2 ustawy Pzp z
amawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe
traktowanie wykonawców; przejrzysty. Zgodnie z art. 239 ust. 1 ustawy Pzp zamawiający
wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w
dokumentach zamówienia.
Odwołujący podnosił, że skoro w pkt 6.14 SWZ (z którym to sprzeczność stała się
podstawą do odrzucenia jego oferty) użyto sformułowania w całym kosztorysie ofertowym
uproszczonym, czyli w liczbie pojedynczej, to oznacza, że zgodność poszczególnych
składników cenowych oraz narzutów, musi się ograniczać do jednego kosztorysu
(odpowiednio dla Odcinka 1 lub 2).
Tymczasem, sprzeczność, która stała się podstawą do
odrzucenia jego oferty zachodzi pomiędzy kosztorysem dla Odcinka 1 a tym dla Odcinka 2, a
więc jest to sprzeczność pomiędzy kosztorysami, a nie kosztorysem.
Izba uznała, że z powyższym stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Zamawiający
odrzucił ofertę Odwołującego wskazując, iż ceny składników cenotwórczych oraz narzuty
kosztów podane w kosztorysach ofertowych na wszystkich odcinkach, które będą
realizowane w ramach jednej umowy nie są takie same. Oferta jest niezgodna z konkretnie
wskazanymi i skwantyfikowanymi ustaleniami pkt 6.14 SWZ.
Stosownie do pkt 6.14 SWZ 6.14
ceny tych samych składników cenotwórczych oraz
narzuty kosztów (R, M, S, KP, Z) muszą być takie same dla wszystkich wycenianych pozycji
przedmiarowych w całym kosztorysie ofertowym uproszczonym i w jego wszystkich
odcinkach dotyczących jednej umowy. Ceny materiałów (jeżeli dotyczy) określa się łącznie z
kosztami zakupu i dowozu do miejsca wbudowania.
Bezsporne między stronami było, że przedmiotowe zadanie będzie realizowane z
podziałem na odcinki w danym roku (Odcinek 1 i Odcinek 2), a Zamawiający nie dopuścił
składania ofert częściowych. Ponadto, poza sporem była okoliczność, że Odwołujący złożył
dwa kosztorysy ofertowe, odrębnie dla Odcinka 1 i odrębnie dla Odcinka 2, a ceny
składników cenotwórczych oraz narzuty kosztów podane w kosztorysach ofertowych na obu
odcinkach, nie
były takie same.
Izba wskazuje, że biorąc pod uwagę treść pkt 6.14 SWZ wszystkie odcinki to Odcinki
1 i 2, a oba dotyczą jednej umowy (będą wykonywane w ramach jednej umowy). Ww.
postanowienie przesądza o tym, że zgodność w zakresie tych samych składników
cenotwórczych oraz narzuty kosztów musi dotyczyć obu odcinków, a zatem obu kosztorysów
ofertowych.
Skład orzekający w cytowanym postanowieniu SWZ nie dopatrzył się żadnej
niejednoznaczności uznając, iż pkt 6.14 SWZ był jasny i klarowny i nie pozostawiał żadnej
dowolnej możliwości interpretacyjnej. Literalna wykładnia treści pkt 6.14 SWZ, w
szczególności sformułowania takie same dla wszystkich, w jego wszystkich odcinkach oraz
dotyczących jednej umowy, świadczą jednoznacznie, że wymogiem Zamawiającego było
zastosowanie takich samych
składników cenotwórczych oraz narzutów kosztów dla obydwu
kosztorysów, tj. dla Odcinka 1 i Odcinka 2. Równocześnie, jak słusznie zauważył
Przystępujący, bez znaczenia dla sprawy pozostają rozważania Odwołującego o
sensowności przyjmowania takich samych stawek dla Odcinka 1 i Odcinka 2, np. w
kontekście wzrostu kosztów realizacji zamówienia (m.in. wskutek inflacji) w 2023 r.
Izba uznała więc zarzut rzekomego nieuprawnionego odrzucenia oferty
Odwołującego za bezzasadny.
Nie potwierdził się również zarzut bezpodstawnego poprawienie innych omyłek w
treści oferty Ekobudowy, podczas gdy w ogóle nie spełniły się przesłanki z art. 223 ust. 2 pkt
3 ustawy Pzp.
Zgodnie z art. 223 ust. 2 ustawy Pzp z
amawiający poprawia w ofercie: 1) oczywiste
omyłki pisarskie, 2) oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji
rachunkowych dokonanych poprawek,
3) inne omyłki polegające na niezgodności oferty z
dokumentami zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty - niezwłocznie
zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona. Stosownie do art. 226
ust. 1 pkt 5 i 11
ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść jest niezgodna z
warunkami zamówienia; wykonawca w wyznaczonym terminie zakwestionował poprawienie
omyłki, o której mowa w art. 223 ust. 2 pkt 3. Zatem zamawiający w pierwszej kolejności
zobowiązany jest poprawić omyłki polegające na niezgodności treści oferty ze specyfikacją
warunków zamówienia, jeżeli nie powodują one istotnych zmian w treści oferty, a w
przypadku zakwestionowania
przez wykonawcę poprawienia omyłki, o której mowa w art.
223 ust. 2 pkt 3
, może ofertę odrzucić.
Zdaniem składu orzekającego wykonawca składając ofertę w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego i posiadający doświadczenie w tej dziedzinie oraz
znający przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych zdaje sobie sprawę, że oferta, której
treść nie odpowiada treści specyfikacji warunków zamówienia, podlega odrzuceniu, a zatem
umyślne działanie polegające na przygotowaniu oferty niezgodnej ze specyfikacją warunków
zamówienia – ponosząc wysiłek i koszty sporządzenia tej oferty – jest nielogiczne i
bezcelowe (vide: wyrok KIO z 6 stycznia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 1476/08). Za takie
można uznać niedokładność spowodowaną niezawinionym błędem osoby lub urządzenia
technicznego i wypełnienie kosztorysu ofertowego w formie elektronicznej przy stosowaniu
tego samego nr KNR
z równoczesnym innym opisem dotyczącym pojedynczych pozycji z
zastosowaniem takiego samego numeru KNR. Wykonawca Ekobud
owa w wyjaśnianiach
podniósł, że pierwotne wartości nie wynikały z jego świadomej decyzji i działania, ale były
skutkiem błędnego sczytania danych przez program kosztorysowy.
Zdaniem składu orzekającego poprawienie tej omyłki nie spowodowało istotnej
zmiany w treści oferty. Izba ustaliła, że załączone do oferty kosztorysy ofertowe składały się
łącznie z ponad stu pozycji, a omyłka dotyczyła wyłącznie dwóch pozycji, co zostało
wyjaśnione przez Przystępującego w piśmie z dnia 27 lipca 2022 r. Ponadto, bez znaczenia
pozostaje fakt że poprawienie omyłek doprowadziło do zmiany wynagrodzenia wykonawcy.
O
koliczność, że skutkiem dokonanej poprawy miałaby być zmiana ceny oferty, nie stanowi
okoliczności uniemożliwiających dokonanie poprawy.
W konsekwencji
nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 239 ust. 1 w zw. z art. 16
pkt 1 i 2
ustawy Pzp. Izba uznała, że nie doszło do naruszenia przepisów wskazanych przez
Odwołującego w odwołaniu.
Sygn. akt KIO 2315/22
Izba uznała, że potwierdził się zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224
ust. 6 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Ekobudowy,
pomimo że oferta ta
zawiera rażąco niską cenę oraz koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zgodnie z art.
226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp z
amawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę
lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Stosownie do art. 224 ust. 6 ustawy Pzp
o
drzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który
nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z
dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Odwołujący podnosił, że w jego ocenie wyjaśnienia Ekobudowy w zakresie rażąco
niskiej ceny po
twierdzają, że zaoferowana przez Ekobudowę cena, a w szczególności koszt,
zawierają rażąco niską cenę.
Izba ustaliła, że w obu kosztorysach uproszczonych Ekobudowy wskazano m.in.: 1)
stawkę roboczogodziny na kwotę 21,50 zł (bez podatku VAT), a także narzuty: 1) Koszty
pośrednie (Kp): 5%R (R oznacza robociznę), 5%S (S oznacza sprzęt), 2) Zysk (Z) 5%
(R+Kp(R)) + 5% (S+Kp(S)), 3) VAT 23%.
Zamawiający w wezwaniu do wyjaśnień wskazał, że koszt robocizny podany w
ofercie
Ekobudowy w wysokości 21,50 zł musi uwzględniać minimalne wynagrodzenie oraz
wszystkie narzuty (koszty pracy). W odpowiedzi na wezwanie Ekobudowa
stwierdziła, że jej
stawka godzinowa wynosi 23,70 zł uwzględniając przyjęte narzuty kosztorysu w wysokości
5% koszty pośrednie oraz 5% zysk (Zastosowana przez nas w kosztorysie ofertowym stawka
roboczogodziny na poziomie 21,50 oraz przyjęte narzuty kosztorysu w wysokości 5% koszty
pośrednie i 5% zysk dają nam wartość roboczogodziny 23,70 zł).
Izba uznała, że takie działanie jest sprzeczne z postanowieniami SWZ, które nie
dopuszczają liczenia kosztu robocizny wraz z kosztami pośrednimi i zyskiem. Zgodnie
bowiem z pkt 6.17 SWZ
Kosztorys ofertowy uproszczony winien zawierać: (…) – Narzuty i
stawki kosztorysu (stawka roboczogodziny, narzut kosztów pośrednich w %, narzut zysku w
%). Zatem,
odrębnie należało wycenić wszystkie ww. elementy, tj. stawkę roboczogodziny,
koszty pośrednie oraz zysk.
Dlatego też za nieuprawnione należy uznać przerzucanie kosztów pośrednich i zysku
do stawki roboczogodziny c
elem jej uzupełnienia, w sytuacji gdy Zamawiający wymagał
podania wszystkich tych elementów odrębnie. W kontekście przywołanego wyżej
postanowienia SWZ Izba uznała, że przeniesienie kosztów pośrednich i zysku do
roboczogodziny jest
niemożliwe. Ponadto, jak słusznie zauważył Odwołujący, przeniesienie
ww. pozycji do stawki roboczogodziny
oznaczałoby, że wykonawca nie podał tych dwóch
elementów wymaganych postanowieniami SWZ. Skoro Zamawiający wymagał podania
zarówno kosztów pośrednich, jak i zysku, to nieuprawnione jest przenoszenie ich na inne
pozycje.
Dodatkowo, zgodnie z pkt 6.6 SWZ cena
jednostkowa każdej pozycji kosztorysu
ofertowego musi obejmować wszystkie koszty realizacji poszczególnych prac zgodnie z
dokumentacją wykonawczą i specyfikacją wykonania i odbioru robót. Natomiast poddając
analizie
złożone przez Ekobudowę kosztorysy ofertowe oraz złożone wraz z wyjaśnieniami
r
ażąco niskiej ceny kosztorysy szczegółowe należy dojść do wniosku, że w poszczególnych
pozycjach kosztorysów (zarówno składanego wraz z ofertą, jak i wraz z wyjaśnieniami)
Ekobudowa uwzględniła jedynie stawkę 21,50 zł.
Wymaga również podkreślenia, że Ekobudowa powołała się na okoliczność, że jej
pracownicy otrzymują wynagrodzenie minimalne i taka stawka została wskazana w ofercie i
w
yjaśnieniach w zakresie rażąco niskiej ceny. Natomiast w żaden sposób powyższe nie
zostało udowodnione, czy chociażby uprawdopodobnione. Skoro Ekobudowa twierdziła, że
Wszyscy pracownicy
(…) posiadają wieloletni staż pracy i doświadczenie w tego typu
pracach to
rację należy przyznać Odwołującemu, że mało realne wydaje się, aby osoby z
takim doświadczeniem i stażem pracy gotowe były pracować za najniższe wynagrodzenie.
Ponadto,
jak słusznie zauważył Odwołujący, Ekobudowa nie tylko nie udowodniła, ale
nawet
nie wspomniała w wyjaśnieniach w zakresie rażąco niskiej ceny o szeregu kosztach,
które winny znaleźć swoje pokrycie, np. takich jak koszty budowy, koszty finansowe, koszty
kierownictwa i nadzoru nad realizacją zamówienia, koszty pośrednie oraz ogólne
przedsiębiorstwa.
Skład orzekający doszedł do przekonania, że Ekobudowa swymi wyjaśnieniami nie
obaliła domniemania rażąco niskiej ceny. Izba pominęła natomiast argumentację
Odwołującego dotyczącą zasad kosztorysowania, rachunkowości oraz powoływanie się na
dowód dotyczący minimalnej stawki kalkulacyjnej wynagrodzenia w budownictwie oraz w
gospodarowaniu nieruchomościami w Polsce w 2022 jako niewnoszących nic do sprawy.
Izba uznała, że potwierdził się również zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 10 ustawy
Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Ekobudowa,
pomimo że zawiera błąd w
obliczeniu ceny. Jak stanowi art. 226 ust. 1
pkt 10 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę
jeśli zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu.
Odwołujący podnosił, że z wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny złożonych przez
Ekobudowę wynika, że ujął on koszty robocizny w narzutach, tj. w kosztach pośrednich oraz
zysku, co jest niezgodne ze sposobem obliczenia ceny wskazanym w pkt 6 SWZ.
Izba ustaliła, że zgodnie z pkt 6.6 SWZ cena jednostkowa każdej pozycji kosztorysu
ofertowego musi obejmować wszystkie koszty realizacji poszczególnych prac zgodnie z
dokumentacją wykonawczą i specyfikacją wykonania i odbioru robót. Skoro Ekobudowa
oświadczyła, że koszty pośrednie oraz zysk są elementem robocizny to oznacza, że
kosztorysy złożone przez wykonawcę nie zawierają kosztów pośrednich oraz zysku, zatem
zawierają błąd w obliczeniu ceny zgodnie z wymogami Zamawiającego.
Skład orzekający uznał natomiast za bezzasadny zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt
5 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Ekobudowa,
pomimo że oferta jest
sprzeczna w swej
treści z warunkami zamówienia. Izba oddaliła także zarzut naruszenia art.
223 ust. 2 Pzp przez bezpodstawne dokonanie poprawek oferty Ekobudowa mimo braku
przesłanek do ich dokonania oraz art. 223 ust. 1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie negocjacji
dotyczących złożonej przez Ekobudowa oferty, a także art. 16 pkt 1 ustawy Pzp przez
naruszenie zasady równego traktowania wykonawców.
Odwołujący podnosił, że skoro kosztorysy uproszczone Ekobudowy zawierały
sprzeczności, dotyczy to poz. 14 i 18 oraz poz. 38 i 43, to nie mogły być poprawione w trybie
art. 223 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Po pierwsze, dlatego
że poprawka ta dotyczy ceny. Po
drugie, poprawka ta ma charakter niebagatelny, albowiem suma dokonanych zmian
wyrażona kwotowo wynosi aż 326.168,75 zł (320.022,10 zł dla poz. 18 i 6.146,65 zł dla poz.
43). Nie jest to zatem drobna (nieistotna) kwota,
jakby się wydawało tylko z porównania kwot
dla cen jednostkowych.
Po trzecie, aby móc dokonać poprawki należy najpierw ustalić, że
doszło do omyłki, tymczasem okoliczności w tej sprawie nie wskazują, aby podanie różnych
kwot było wynikiem omyłki wykonawcy.
Izba wskazuje, że poprawienie nieprawidłowości występującej w ofercie na podstawie
art. 223 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp
jest uzależnione od spełnienia dwóch przesłanek. Po
pierwsze, zauważona niezgodność musi mieć charakter omyłki, a nie celowego działania
wykonawcy polegającego na świadomym złożeniu oświadczenia woli o określonej treści. Po
drugie, poprawienie
niezgodności nie może spowodować istotnych zmian w treści oferty. O
istotności zmiany treści oferty każdorazowo będą decydowały okoliczności konkretnej
sprawy: na ile zmiana oddaje pierwotny sens i znaczenie
treści oferty, a na ile stanowi
wytworzenie całkowicie nowego oświadczenia, odmiennego od złożonego przez wykonawcę
w stopniu
nakazującym uznać, że wykonawca nie złożyłby takiego oświadczenia, gdyż nie
odzwierciedla ono jego intencji wyrażonych w poddawanej poprawie ofercie. Podstawę
oceny w przedmiocie zgodności oferty z warunkami zamówienia powinno stanowić nie tylko
jednostkowe, ujęte w formularzu, oświadczenie wykonawcy, ale całokształt dokumentów,
jakie składają się na ofertę, a które opisują oferowany przedmiot. Okoliczność, że zmiana
miałaby dotyczyć elementów przedmiotowo istotnych umowy, a nawet fakt, że skutkiem
dokonanej poprawy miałaby być zmiana ceny oferty, nie stanowi okoliczności
uniemożliwiających dokonanie poprawy na postawie art. 223 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
Izba stwierdziła, że po pierwsze różnica w cenie oferty wykonawcy Ekobudowa po
poprawieniu omyłki w stosunku do ceny oferty sprzed dokonania tej czynności kształtować
się będzie na poziomie jedynie ok. tj. 2,3 % ceny ofertowej brutto. Omyłki dotyczyły
nieznacznej ilości pozycji (dwóch spośród ponad stu). Po drugie, poprawienie omyłek nie jest
wynikiem celowego działania wykonawcy. Dostrzeżenia wymaga również fakt, że w wyniku
poprawy omyłki nie zmieniłby się w żaden sposób ranking ofert złożonych w postępowaniu.
Zarówno przed jak i po poprawieniu omyłek oferty Ekobudowy, oferta ta uplasowałby się na
tej samej pozycji w rankingu ofert.
Jednocześnie brak było podstaw do przypuszczenia, że omyłki były wynikiem
celowego
działania wykonawców. Jak wyjaśniła Ekobudowa pierwotne wartości nie wynikały
ze świadomej decyzji i działania wykonawcy, ale były skutkiem błędnego zaczytania danych
przez program kosztorysowy
, co również znalazło wyraz w jego wyjaśnieniach. Natomiast
t
wierdzenia Odwołującego jakoby nie było możliwe automatyczne sczytanie danych w
programie kosztorysowym, należy uznać za subiektywną opinię, niepopartą żadnymi
dowodami. W kontekście powyższego Izba oddaliła też zarzut związany z prowadzeniem
nieuprawnionych
negocjacji dotyczących złożonej przez Ekobudowę oferty.
Nie potwierdził się także zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp przez
zaniechanie odrzucenia oferty F.,
pomimo że oferta jest sprzeczna w swej treści z warunkami
zamówienia. Odwołujący podnosił, że w kosztorysie uproszczony (zarówno dla Odcinka 1 i
Odcinka 2)
złożonym wraz z ofertą F. wskazano, że dla poz. 24, 27, 37 obowiązuje tablica
KNNR 10503-05, dla poz. 15 i 45 tablica KNNR 10409-07, a dla poz. 14 i 18 tablica KNNR
04. Pomimo tego, że dla tych poszczególnych pozycji istnieją te same tablice KNR to
ceny jednostkowe w ofercie F.
są inne. To oznacza zdaniem Odwołującego, że przy
przygotowaniu oferty kosztorysant musiał zmienić nakłady w ramach danych tablic
przyjmując je odmiennie dla innych pozycji, dla których obowiązywał ten sam KNR. Nie jest
bowiem możliwe, aby bez ingerencji w tablicę i wskazane tam nakłady otrzymać inne wyniki.
Z kolei każda zmiana nakładów rzeczowych oznacza, że dana kalkulacja nie jest kalkulację
wg danego
KNR i danej tablicy, a kalkulacją własną. Powyższe działanie F., według
Odwołującego, samo w sobie jest dozwolone zgodnie z pkt 6.12 SWZ, ale tylko i wyłącznie
wtedy, gdy dana pozycja zostanie opisana jako analogia lub wycena
własna. Skoro zatem
wykonawca F.
liczył ww. pozycje wg kalkulacji własnej, ale oznaczył, że liczy wg danych
tablic KNR sposób obliczenia ceny jest sprzeczny z warunkami zamówienia opisanymi w pkt
6.14 SWZ.
Izba ustaliła, że w kosztorysie uproszczonym (zarówno dla Odcinka 1 i Odcinka 2)
złożonym wraz z ofertą F. znajdują się następujące pozycje:
dział. 2.1 poz. 24. plantowanie, cena jednostkowa 2,35 zł, KNNR 10503-05, ST-02.00.00;
dział. 2.2 poz. 27. plantowanie, cena jednostkowa 5,86 zł, KNNR 10503-05, ST-02.00.00;
dział. 2.4 poz. 39. plantowanie, cena jednostkowa 5,86 zł, KNNR 10503-05, ST-02.00.00;
dział. 2.1 poz. 15. zagęszczenie nasypów, cena jednostkowa 3,52 zł, KNNR 10409-07, ST-
dział. 2.4 poz. 45. zagęszczenie nasypów, cena jednostkowa 7,82 zł, KNNR 10409-07, ST-
dział. 2.1 poz. 14. roboty ziemne koparkami, cena jednostkowa 7,43 zł, KNNR 10206-04,
ST-02.01.00;
dział. 2.1 poz. 18. roboty ziemne koparkami, cena jednostkowa 7,79 zł, KNNR 10206-04,
ST-02.01.00.
Skład orzekający uznał za gołosłowne wyjaśnienia Odwołującego jakoby nie było
możliwe, aby bez ingerencji w tablicę i wskazane tam nakłady otrzymać inne wyniki.
Wykonawca F.
wyjaśnił bowiem, że często tablice KNR (KNNR) zawierają szereg
parametrów zależnych od konkretnego rodzaju robót i sposobu ich wykonania. Nawet mimo
przywołania w przedmiarze robót tej samej tablicy KNNR dla dwóch różnych pozycji
kosztorysowych, ich konkretny sposób wyceny może być zupełnie odmienny, z uwagi np. na
zupełnie inny rodzaj sprzętu przewidziany dla danej konkretnej pozycji. Ponadto, tabele
kosztorysowe zostały stworzone dla określonych abstrakcyjnych założeń (opisanych we
wstępnej części danego KNR), a często spotykaną w praktyce sytuacją jest oparcie się na
danej tabeli i jednocze
sne zastosowanie określonych współczynników korygujących
(dostosowujących wycenę do konkretnych robót wynikających ze szczegółowych opisów
zawartych w
dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót).
Izba za nieudowodniony i
nieuzasadniony uznała także zarzut naruszenia art. 226
ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty F.,
pomimo że zawiera błąd w
obliczeniu ceny
, który znalazł się jedynie w petitum odwołania, a następnie w ogóle nie
został rozwinięty. Izba uznała, iż zarzut ten został przez Odwołującego wadliwie
skonstruowany, bowiem skoro twierdził, że oferta F. zawiera błąd w obliczeniu ceny, to
winien był wskazać konkretnie na czym taki błąd miałby polegać. Dopiero w wyniku takiego
stwierdzenia
, można byłoby rozpatrywać, czy rzeczywiście taki błąd zaistniał. Tymczasem
zarzut ten nie został w odwołaniu nie tylko należycie uzasadniony, ale też nie został w ogóle
rozwinięty. Odwołujący nie przytoczył żadnych postanowień specyfikacji warunków
zamówienia, odnoszących się do obliczenia ceny w zakresie podnoszonego zarzutu. Nie
odniósł się również do żadnych konkretnych treści oferty złożonej przez wykonawcę F., które
świadczyłyby o błędzie w obliczeniu ceny. Jedynie w odniesieniu do zarzutu sprzeczności
oferty F.
z warunkami zamówienia stwierdził lakonicznie, że sposób obliczenia ceny jest
błędny. Dlatego też Izba uznała powyższy zarzut za gołosłowny i bezzasadny.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku na
podstawie art. 575 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania
(Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
W sprawie o sygn. akt KIO 2286/22 Izba oddaliła odwołanie w
całości. Dlatego też kosztami postępowania odwoławczego obciążyła Odwołującego i
zalicz
yła w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000,00 zł uiszczoną
przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania. W sprawie KIO 2315/22, Izba uwzględniła
dwa
, spośród czterech zasadniczych zarzutów sformułowanych w treści złożonego
odwołania. Z uwagi na powyższe, obciążyła kosztami postępowania odwołującego i
zamawiającego w części 1/2. W poczet kosztów postępowania odwoławczego zaliczono
uiszczony wpis w kwocie 20 0
00,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika Odwołującego w
kwocie 3
600,00 zł i zasądzono od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 11 800,00
zł, stanowiącą uzasadnione koszty strony, zasądzając połowę wpisu od odwołania i połowę
wynagrodzenia pełnomocnika tj. w takiej części, w jakiej zasadne okazały się zarzuty
odwołania.
Przewodniczący: ………………………………