Sygn. akt: KIO 2472/22
POSTANOWIENIE
z dnia
3 października 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Przemysław Dzierzędzki
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym z
udziałem stron i uczestników postępowania
odwoławczego w dniu 3 października 2022 r. odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej w dniu 19 września 2022 r. przez wykonawcę Ć. i Partnerzy. Radcowie
Prawni i Adwokaci sp. p.
z siedzibą w Warszawie
w postępowaniu prowadzonym przez Wojewódzkie Górnośląskie Centrum Medyczne im.
prof. Leszka Gieca
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
postanawia:
umorzyć postępowanie odwoławcze,
znieść wzajemnie koszty postępowania odwoławczego i nakazać Urzędowi Zamówień
Publicznych zwrot z rachunku bankowego U
rzędu Zamówień Publicznych kwoty 7.500,00
zł (słownie: siedmiu tysięcy pięciuset złotych zero groszy) na rzecz wykonawcy Ć. i
Partnerzy. Radcowie Prawni i Adwokaci sp. p. z siedzibą w Warszawie, stanowiącej
wpis od odwołania.
Sto
sownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.) na niniejsze postanowienie - w terminie 14
dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
O
dwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………….…………
Sygn. akt: KIO 2472/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający, Wojewódzkie Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, prowadzi na podstawie przepisów
ustawy
z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.
1710 ze zm.)
– zwanej dalej „ustawą Pzp” lub „Pzp” - postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego, którego przedmiotem jest którego przedmiotem jest „świadczenie usług
prawniczych w zakresie badań klinicznych”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
13 września 2022 r., nr 2022/BZP 00345790/01.
Wobec czynności i zaniechań zamawiającego w ww. postępowaniu w dniu 19
września 2022 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wniósł odwołanie wykonawca Ć. i
Partnerzy. Radcowie Prawni i Adwokaci sp. p. z siedzibą w Warszawie, zwany dalej
„odwołującym”.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu:
1) naruszenie przepisu art. 112 ust. 1 w zw. z przepisem art. 16 pkt 1 i 3 ustawy Pzp przez
ustanowienie warunku udziału w postępowaniu:
a) w pkt. 5.1.2 pkt 4.I.b) SWZ oraz w pkt.
5.1.2 pkt 4.I.c1) SWZ w sposób
nieproporcjonalny i nadmiarowy, w zakresie w jakim Zamawiający wymaga, aby
każda z dwóch osób skierowanych do realizacji zamówienia, legitymowała się co
najmniej 3-
letnim doświadczeniem w obsłudze prawnej samodzielnego publicznego
zakładu opieki zdrowotnej, dla którego podmiotem tworzącym jest uczelnia, co z
uwzględnieniem całości przedstawionych wymagań nie stanowi określenia warunku
udziału w postępowaniu na minimalnym poziomie zdolności, jaki daje
Zamawiającemu możliwość wyłonienia wykonawcy dającego rękojmię należytego
wykonania zamówienia, a tym samym w sposób sprzeczny z przepisami ustawy Pzp
ogranicza konkurencyjność w postępowaniu;
b)
w pkt. 5.1.2. pkt. 4.I.c3 SWZ oraz pkt. 5.1.2. pkt. 4.I.c4 SWZ w sposób
nieproporcjonalny
i nadmiarowy, w zakresie w jakim Zamawiający wymaga, aby
każda z dwóch osób skierowanych do realizacji zamówienia posiadała doświadczenie
w zakresie opiniowania min. 5 projektów umów o realizację badań klinicznych
niekomercyjnych oraz min. 30 projektów umów o realizację badań klinicznych
komercyjnych, co z uwzględnieniem całości przedstawionych wymagań oraz realiów
wykonywania badań klinicznych i świadczonych w związku z nimi usług pomocy
prawnej, nie stanowi określenia warunku udziału w postępowaniu na minimalnym
poziomie zdolności, jaki daje Zamawiającemu możliwość wyłonienia wykonawcy
dającego rękojmię należytego wykonania zamówienia, a tym samym w sposób
sprzeczny z przepisami ustawy
Pzp ogranicza konkurencyjność w postępowaniu;
c) w pkt. 5.1.2 pkt 4.II.a)
SWZ w sposób nieproporcjonalny i nadmiarowy, w zakresie w
jakim Zamawiający wymaga od wykonawcy doświadczenia w obsłudze prawnej w
zakresie badań klinicznych wyłącznie na rzecz samodzielnego publicznego zakładu
opieki zdrowotnej, dla którego podmiotem tworzącym jest uczelnia medyczna oraz
trwającego przez okres 24 miesięcy, co nie stanowi określenia warunku udziału w
postępowaniu na minimalnym poziomie zdolności, jaki daje Zamawiającemu
możliwość wyłonienia wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania
zamówienia, a tym samym realnie ogranicza konkurencyjność w postępowaniu;
d) w pkt. 5.1.2 pkt 4.II.c)
SWZ oraz w pkt. 5.1.2 pkt 4.II.d) SWZ w sposób
nieproporcjonalny i nadmiarowy, w zakresie w jakim Zamawiający wymaga, aby
wykonawca posiadał doświadczenie w zakresie opiniowania min. 5 projektów umów o
realizację badań klinicznych niekomercyjnych oraz min. 30 projektów umów o
realizację badań klinicznych komercyjnych, co z uwzględnieniem całości
przedstawionych wymagań oraz realiów wykonywania badań klinicznych i
świadczonych w związku z nimi usług pomocy prawnej nie stanowi określenia
warunku udziału w postępowaniu na minimalnym poziomie zdolności, jaki daje
Zamawiającemu możliwość wyłonienia wykonawcy dającego rękojmię należytego
wykonania zamówienia, a tym samym w sposób sprzeczny z przepisami ustawy Pzp
ogranicza konkurencyjność w postępowaniu;
2) naruszenie przepisu art. 240 ust. 2 oraz art. 241 ust. 1-3 ustawy Pzp w zw. Z przepisem
art. 16 pkt 1 i 3 ustawy Pzp przez przyznawanie punktów w kryterium oceny ofert opisane
w pkt. 13.2 i 13.3 SWZ jedynie za „udokumentowane” doświadczenie osób skierowanych
do rea
lizacji zamówienia, co nie stanowi właściwej weryfikacji poziomu spełniania
kryterium jakościowego, ocenianego zgodnie z przepisami na podstawie informacji
przedstawianych w ofertach;
3) naruszenie przepisu art. 239 ust. 2, art. 240 ust. 1 i 2 oraz art. 241 ust. 1 ustawy Pzp w
zw. z przepisem art. 16 pkt 1 i 3 ustawy Pzp przez opis kryterium oceny ofert w pkt. 13.2
oraz 13.3 SWZ w sposób nadmiernie zawyżony, odbiegający od rzeczywistych realiów
świadczenia usług tego typu pomocy prawnej, co nie pozwala na wybór oferty
przedstawiającej najkorzystniejszy bilans jakości do ceny, jak również nie stanowi
właściwego kryterium jakościowego;
4) naruszenie przepisu art. 99 w zw. z art. 16 pkt. 1 i 3 ustawy Pzp, przez ustanowienie w
projektowanych postanowieniach umowy wymo
gów nadmiarowych, nieuzasadnionych
charakterem zamówienia, mogących doprowadzić do nieporównywalności ofert, a tym
samym nie wpisujących się w jednoznacznego opisu przedmiotu zamówienia o
następującej treści:
a) ustanowienie bezwzględnego obowiązku świadczenia usługi z ograniczeniem do
dwóch osób skierowanych do realizacji zamówienia, bez możliwości ich – niemającego
charakteru stałego - zastępstwa w nadzwyczajnych sytuacjach, takich jak choroba lub
urlop;
b) ustanowienie w § 11 ust. 8 wzoru umowy (powielonym w ust. 9) limitu zwiększenia
wynagrodzenia umownego na poziomie 5% w ramach waloryzacji;
c) określenie § 16 ust. 1 wzoru umowy wymogu zatrudnienia w stosunku pracy osób
skierowanych do realizacji zamówienia, bez określenia stanowisk ani rodzaju pracy, jaka
ma być wykonywana w oparciu o ten konkretny rodzaj umowy, w sytuacji, której
przedmiotem świadczenia jest pomoc prawna realizowana przez radców prawnych i
adwokatów.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu modyfikacji treści SWZ w następujący
spos
ób:
w pkt. 5.1.2 pkt 4.I.b) SWZ przez nadanie mu następującej treści: „b) co najmniej 3 letnie
doświadczenie w obsłudze prawnej samodzielnego publicznego zakładu opieki
zdrowotnej, dla którego podmiotem tworzącym jest publiczna uczelnia medyczna lub
samodz
ielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej i uczelni medycznej”,
alternatywnie następującej: „b) co najmniej 3 letnie doświadczenie w obsłudze prawnej
samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej o profilu szpitalnym”;
2) w pkt. 5.1.2 pkt 4.I.c1) SW
Z przez nadanie mu następującej treści: „c1) zrealizowała co
najmniej jedną usługę prawniczą w zakresie badań klinicznych na rzecz podmiotu
le
czniczego, polegającą na stałej, kompleksowej obsłudze prawnej świadczonej
nieprzerwanie przez okres co najmniej 1
2 miesięcy i o rocznej wartości brutto umowy nie
mniejszej niż 120 000,00 zł (przez stałą, kompleksową obsługę prawną Zamawiający
rozumie czyn
ności obejmujące przynajmniej zakres określony w pkt 3.3),”;
3) w pkt. 5.1.2. pkt. 4.I.c3 SWZ oraz pkt. 5.1.2. pkt. 4.I.c4 SWZ przez zmniejszenie
wymaganej liczby opiniowanych umów do odpowiednio 2 umów o realizację badań
klinicznych niekomercyjnych oraz 10 u
mów o realizację badań klinicznych komercyjnych,
z jednoczesnym premiowaniem maksymalną liczbą punktów dwukrotności tych wartości,
tj.
– odpowiednio – 4 umów o realizację badań klinicznych niekomercyjnych oraz 20
umów o realizację badań klinicznych komercyjnych w punktach 13.2 oraz 13.3 SWZ;
w pkt. 5.1.2 pkt 4.II.a) SWZ „a) jedną usługę prawniczą w zakresie badań klinicznych na
rzecz podmiotu lecznicze
go polegającą na stałej, kompleksowej obsłudze prawnej
świadczonej nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy i o rocznej wartości
brutto umowy nie mniejszej niż 120.000,00 zł. (przez stałą, kompleksową obsługę prawną
Za
mawiający rozumie czynności obejmujące przynajmniej zakres określony w pkt 3.3),
oraz
”,
w pkt. 13.2 SWZ oraz 13.3 SWZ przez usunięcie z ich treści postanowienia:
„Zamawiający informuje, że punkty zostaną przyznane tylko i wyłącznie za
udokumentowane doświadczenie.”,
w treści projektowanych postanowień umownych (Załącznik nr 3 do SWZ), przez
wprowadzenie następujących zmian:
a) dodanie w § 3 ust. 9 postanowienia, zgodnie z którym, w nadzwyczajnych sytuacjach,
takich jak, przykładowo, kolizja terminów zawodowych, choroba lub urlop, Zamawiający
dopuści do realizacji zamówienia inne osoby działające z ramienia Wykonawcy lub
czasowe zmniejszenie
wymiaru dyżurów Wykonawcy, a tego rodzaju zmiana nie będzie
wymaga
ć aneksu do umowy,
b) ustanowienie w § 11 ust. 8 wzoru umowy (powielonym w ust. 9) limitu zwiększenia
wynagrodzenia umownego na poziomie 10%;
c) usunięcie § 16 ust. 1 w całości.
Ustalono t
akże, że 30 września 2022 r., przed otwarciem posiedzenia Izby, zamawiający
doręczył Prezesowi Izby odpowiedź na odwołanie z 30 września 2022 r., w której oświadczył
m.in.,
że w dniu 30 września 2022 r. r. unieważnił postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego
, zaś informację o tej czynności zamieścił na swej stronie internetowej oraz
przekazał wykonawcom, którzy ujawnili swoją chęć uczestnictwa w postępowaniu. Do
odpowiedzi
załączono zawiadomienie zamawiającego z 30 września 2022 r. o unieważnieniu
po
stępowania oraz potwierdzenia przekazania tego zawiadomienia wykonawcom za
pośrednictwem strony internetowej i platformy, na której prowadzone jest postępowanie.
Zamawiający wniósł o umorzenie postępowania odwoławczego jako zbędnego, na podstawie
art. 568 pkt 2 ustawy Pzp.
K
rajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Izba, działając na podstawie art. 568 pkt 2 ustawy Pzp, postanowiła umorzyć
odwoławcze, gdyż dalsze postępowanie stało się zbędne. Stosownie do art. 568 pkt 2
ustawy Pzp,
Izba umarza postępowania odwoławcze, w formie postanowienia, w przypadku
stwierdzeni
a, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub
niedopuszczalne.
Zbędność postępowania odwoławczego wynikała z faktu, że po wniesieniu odwołania
zamawiający 30 września 2022 r. unieważnił postępowanie o udzielenie zamówienia, zaś
odwołanie było skierowane wobec postanowień specyfikacji warunków zamówienia w tym
postępowaniu.
Podkreślenia wymagało, że czynność unieważnienia postępowania niweczy
prowadzone przez zamawiającego postępowanie powodując, że rozstrzyganie zarzutów
wobec postanowie
ń SWZ w takim unieważnionym postępowaniu staje się zbędne. Odpada
bowiem potrzeba wypowiedzenia się Izby w przedmiocie takich zarzutów.
Dostrzeżenia wymagało również, że zgodnie z art. 513 ust. 1 ustawy Pzp odwołanie
przysługuje na:
1) niezgodną z przepisami ustawy czynność zamawiającego, podjętą w postępowaniu o
udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów,
systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, w tym na projektowane postanowienie
umowy;
zaniechanie czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy
ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub
konkursie, do której zamawiający był obowiązany na podstawie ustawy;
3) zaniechanie przeprowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania
konkursu na podstawie ustawy, mimo że zamawiający był do tego obowiązany.
Podkreślić jednocześnie należy, że tak określony substrat zaskarżenia musi istnieć w
momencie wydawania przez I
zbę orzeczenia. Przypomnienia wymaga bowiem, że zgodnie z
przepisem art. 552 ust. 1 Pzp
Wydając wyrok, Izba bierze za podstawę stan rzeczy ustalony
w toku postępowania odwoławczego. Z przywołanego przepisu wynika, że Izba wydając
orzeczenie
musi wziąć pod uwagę również stan rzeczy istniejący na moment wydawania
orzeczenia. W analizowanej sprawie
Izba musiała zatem zbadać, czy i jakie skutki dla
możliwości dalszego prowadzenia obecnego postępowania odwoławczego wywarł fakt, że
zamawiający po wniesienia odwołania unieważnił postępowanie.
Tak jak
wskazano wcześniej, czynność unieważnienia postępowania jest czynnością
daleko idącą, niweczącą prowadzone postępowanie. Powyższego skutku nie zmienia fakt, że
czynno
ść unieważnienia została dokonana w dniu 30 września 2022 r., a zatem termin na
wniesienie ewentualnego
odwołania wobec tej czynności jeszcze nie upłynął. Uszło uwadze
odwołującego, że nawet nieprawomocna czynność unieważnienia postępowania stałaby na
przeszkodzie w wydaniu
rozstrzygnięć, o których mowa w przepisie art. 554 ust. 3 pkt 1
ustawy Pzp.
Odwołujący, zgodnie z art. 554 ust. 3 pkt 1 Pzp, domagał się w odwołaniu nakazania
zamawiającemu wykonania czynności modyfikacji postanowień SWZ w sposób wskazany
przez siebie w treści odwołania. Zgodnie zaś z przepisem art. 554 ust. 3 pkt 1 Pzp,
Uwzględniając odwołanie, Izba może jeżeli umowa nie została zawarta:
a) nakazać wykonanie lub powtórzenie czynności zamawiającego albo
b) nakazać unieważnienie czynności zamawiającego, albo
c) nakazać zmianę projektowanego postanowienia umowy albo jego usunięcie, jeżeli
jest niezgodne z przepisami ustawy,
J
ednakże, w sytuacji, w której po wniesieniu odwołania wobec postanowień SWZ,
post
ępowanie zostało unieważnione, nawet w razie potwierdzenia się zasadności zarzutów,
Izba nie mogłaby wydać żadnego z rozstrzygnięć, o których mowa w art. 554 ust. 3 pkt 1
Pzp. Ab
y nakazać zamawiającemu wykonanie czynności modyfikacji postanowień SWZ
zgodnie z wnioskiem odw
ołującego, Izba musiałaby jednocześnie nakazać zamawiającemu
powrócenie do postępowania poprzez nakazanie unieważnienia czynności unieważnienia
post
ępowania z dnia 30 września 2022 r. Jednakże rozstrzyganie przez Izbę w obecnym
postępowaniu odwoławczym o zasadności lub niezasadności czynności unieważnienia
post
ępowania z dnia 30 września 2022 r. byłoby niedopuszczalne. Zgodnie bowiem z
przepisem art. 555 Pzp, I
zba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w
odwołaniu. Skoro przedmiotem zarzutów w obecnym odwołaniu nie była czynność
unieważnienia postępowania, to Izba nie mogłaby się o niej wypowiedzieć.
Izba postanowiła oddalić wniosek odwołującego o odroczenie rozprawy. Jak wynikało
z przepisu art. 550 Pzp,
skład orzekający może odroczyć rozprawę z innych ważnych
przyczyn.
Odwołujący w treści wniosku nie wskazał jaka to ważna przyczyna miałaby
pr
zemawiać za odroczeniem rozprawy ani do kiedy odroczenie miałoby nastąpić.
Dostrzeżenia wymagało, że na moment orzekania w sprawie nie zostało wniesione
odwołanie wobec czynności unieważnienia postępowania z dnia 30 września 2022 r.
Wniesienie od
wołania wobec czynności unieważnienia postępowania z dnia 30 września
2022 r. jest
okolicznością przyszłą i niepewną. Sam odwołujący na posiedzeniu Izby
oświadczył, że jedynie to rozważa. Kolejną okolicznością przyszłą i niepewną było również
to, czy takie hipoteczne
odwołanie okazałoby się zasadne.
Nie
można było się także zgodzić z ewentualnym stanowiskiem, że umorzenie
po
stępowania odwoławczego w analizowanej sprawie jako zbędnego pozbawi odwołującego
możliwości zbadania legalności zaskarżonych obecnie postanowień SWZ, gdyby
zamawiający zdecydował się na unieważnienie czynności unieważnienia postępowania lub
gdyby
unieważnienie czynności unieważnienia postępowania nakazała Izba w
hipotetycznym,
przyszłym postępowaniu odwoławczym. Zdaniem Izby w sytuacji, gdyby do
unieważnienia czynności unieważnienia postępowania rzeczywiście doszło, czy to z
inicjatywy samego
zamawiającego, czy wskutek ewentualnego orzeczenia Izby, to wtedy
wykonawcy otworzy
się termin na skarżenie postanowień specyfikacji, których ocena
legalności nie mogła być dokonana w tym postępowaniu odwoławczym z przyczyn
wskazanych
wcześniej. Wykonawcom służyć będzie prawo wniesienia odwołania wobec
postanowień SWZ w terminie liczonym od dnia zawiadomienia o ewentualnym unieważnieniu
czynności unieważnienia z dnia 30 września 2022 r.
W związku z powyższym Izba, działając na podstawie art. 568 pkt 2 ustawy Pzp,
postanowiła jak w pkt 1 sentencji.
Zgodnie z art. 557 ustawy Pzp,
w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei
w świetle art. 575 ustawy Pzp, strony oraz uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący
sprzeciw ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Jak wskazuje się w piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów
postępowania odwoławczego stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza,
że „obowiązuje w nim, analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za
wynik procesu, według której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę
„przegrywającą” sprawę (por. art. 98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192
ustawy - Prawo
zamówień publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M.
Prawo zamówień publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI.
Izba
, kierując się wynikiem postępowania odwoławczego, stosując przepis § 9 ust. 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437), postanowiła znieść wzajemnie koszty
postępowania odwoławczego oraz zwrócić odwołującemu kwotę 7.500 zł uiszczoną tytułem
wpisu od odwołania.
Przewodni
czący: ………….…………