KIO 2477/22 WYROK dnia 7 października 2022 r.

Sygn. akt KIO 2477/22 

WYROK 

z dnia 7 października 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  –  w składzie: 

Przewodniczący: 

Magdalena Rams  

Protokolant:   

Mikołaj Kraska   

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu 

6  października  2022  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Preze

sa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  19  września  2022  r.  przez 

wykonawcę Arkadis Sp. z o. o. S1 Sp. k., z siedzibą w Czudce, 

w postępowaniu prowadzonym przez Gmina Starachowice,  

przy udziale wykonawcy 

A. Ł. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą MPA 

A.  Ł.,  Kielce,  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

zamawiającego, 

orzeka: 

Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty 

najkorzystniejszej  w  części  4  zamówienia,  odrzucenie  oferty  wykonawcy  A.  Ł. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  MPA  A. Ł.,  Kielce na podstawie art. 

224  ust.  6  ustawy  Pzp  oraz  dokona

nia  ponownego  badania  i  oceny  ofert  złożonych  w 

postępowaniu.  

Kosztami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego Gminę Starachowice i  

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: 

siedem  tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  odwołującego

tytułem 

wpisu od odwołania. 

zasądza od zamawiającego Gminy Starachowice na rzecz odwołującego kwotę 7 500 

zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów 

wpisu od odwo

łania, kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero 

groszy)  tytułem  zwrotu  kosztów  wynagrodzenia  pełnomocnika  odwołującego  oraz 

kwotę 575 zł 03 gr (słownie: pięćset siedemdziesiąt pięć złote i trzy grosze) tytułem 

zwrotu kosztów dojazdu na rozprawę.  

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo 

zamówień publicznych (tj.: Dz. U. z 2022 r., poz. 1710) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni 

od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:  …………………..….... 

Sygn. akt: KIO 2477/22 

UZASADNIENIE  

W  dniu  19  września  2022  r.  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  wpłynęło  odwołanie 

wykonawcy 

Arkadis  Sp.  z  o.  o.  S1  Sp.  k.,  z  siedzibą  w  Czudce  (dalej  „Odwołujący”) 

zarzucając  Zamawiającemu  Gminie  Starachowice  (dalej  „Zamawiający”)  naruszenie  art.  16 

pkt 1 ustawy 

Pzp poprzez brak równego traktowania, art. 17 pkt 1 ustawy Pzp poprzez brak 

udzielen

ia  zamówienia  zgodnie  z  ustawą;  art.  226  ust.  8  poprzez  nieodrzucenie  oferty 

wybranego 

wykonawcy pomimo, iż zawiera rażąco nisko cenę.  

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu:  unieważnienie 

czynności wyboru oferty, powtórzenia procesu badania i oceny złożonych ofert, wybór oferty 

w zgodności z ustawą Pzp. 

W  uzasadnieniu  podniesionych  zarzutów  Odwołujący  wskazał,  że  Zamawiający  prowadzi 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  pn.  Pełnienie  nadzoru  inwestorskiego 

nad  modernizacją  dróg  na  terenie  miasta  Starachowice  wraz  infrastrukturą  podziemną  w 

podziale  na  5  części  =>  Część  nr  5.  Pełnienie  nadzoru  inwestorskiego  nad  Budowa  ciągu 

pieszo-

rowerowego  na  odcinku  od  ul.  Szkolnej  do  ul.  Partyzantów  w  Starachowicach. 

Ogłoszenie  nr  2022/BZP  00285517/01  z  dnia  01.08.2022  r.  Przedmiotem  zamówienia  jest 

zatem  usługa  pełnienie  nadzoru  inwestorskiego  nad  Budowa  ciągu  pieszo-rowerowego  na 

odc

inku  od  ul.  Szkolnej  do  ul.  Partyzantów  w  Starachowicach.  W  niniejszym  postępowaniu 

złożono 3 oferty w tym oferta Odwołującego. Odwołujący złożył ofertę w postępowaniu celem 

uzyskania zamówienia publicznego.  

W  ocenie  Odwołującego,  Zamawiający  dokonał  badania  wyjaśnień  wybranego  wykonawcy 

zw. dalej MPA w zakresie rażąco nisko ceny w sposób nienależyty, a tym samym naruszył 

fundamentalne  zasady  wyrażone  w  art.  16  pkt  1  ustawy  Pzp  poprzez  brak  równego 

traktowania  oraz  zasadę  wynikającą  z  art.  17  ust.  2  ustawy  Pzp  poprzez  brak  udzielenia 

zamówienia zgodnie z ustawą, czego konsekwencją jest przyznanie zamówienia firmie MPA 

w zakresie części 5 przedmiotu zamówienia w kontekście art. 224 Pzp gdzie zgodnie z ust. 5 

tegoż  art.  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu 

spoczywa  na  wykonawcy  czego  efektem  ma  być  stworzenie  podstaw  Zamawiającemu,  że 

podejrzenie  dotyczące  rażąco  niskiej  ceny  oferty  nie  było  uzasadnione.  Jednocześnie 

podkreślenia wymaga, iż nie tylko nieudzielenie wyjaśnień w wyznaczonym terminie skutkuje 

koniecznością odrzucenia oferty przez Zamawiającego, ale także złożenie takich wyjaśnień, 

które nie uzasadniają podanej w ofercie ceny, a co wprost wynika z  art. 224 ust. 6 Pzp tj. 

„Odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który 

nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone  wyjaśnienia  wraz  z 

dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu”.  

Odwołujący wskazał, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, który zachowuje 

aktualność również na gruncie nowej ustawy Pzp, złożone przez wykonawcę wyjaśnienia w 

zakresie  ceny  oferty  lub  kosztu,  lub  ich  istotnych  części  składowych,  winny  być  konkretne, 

wyczerpujące  i  rozwiewające  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania 

przedmiotu  zamówienia zgodnie  z  wymaganiami  określony-mi  w  dokumentach  zamówienia 

lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów.  Natomiast  dokonywana  przez  Zamawiającego  w 

oparciu o udzielone wyjaśnienia ocena czy zaoferowana cena jest rażąco niska, musi być w 

sposób  nierozłączny  związana  z  treścią  samego  wezwania  do  złożenia wyjaśnień,  która to 

treść wezwania do złożenia wyjaśnień co do zasady determinuje bowiem treść udzielonych 

wyjaśnień.  Zatem  Zamawiający  poddając  analizie  wiarygodność,  rzetelność  i  kompletność 

wyjaśnień wykonawcy powinien przede wszystkim sprawdzić czy referują one do zagadnień, 

których wyjaśnienia Zamawiający żądał  od  wybranego  wykonawcy MPA w  treści  wezwania 

oraz czy odpowiadają swoją szczegółowością wymaganiom w tym wezwaniu wskazanym.    

Jak wynika z treści wezwania Zamawiającego w sprawie rażąco nisko ceny skierowanego do 

MPA  pismem  z  dnia  22.08.2022 

r.  Zamawiający  wskazał  wprost  na  konieczność  podania 

obiektywnych  czynników  oraz  sposobu,  w  jaki  wpłynęły  one  na  obniżenie  ceny  całkowitej 

oferty,  a  także  na  obowiązek  przedstawienia  dowodów  na  twierdzenia  wskazujące,  że 

możliwe i realne jest rzetelne wykonanie zamówienia za zaproponowaną w ofercie kwotę dla 

poszczególnych części przedmiotu zamówienia o których mowa w przedmiotowej informacji. 

Zatem z treści wezwania wynika, iż koniczność jest przedstawienia szczegółowych kalkulacji 

cenowych  oraz  dowodów,  uzasadniających  prawidłowość  wyliczenia  ceny  całkowitej  oferty, 

w  tym  cen  jednostkowych  poszczególnych  elementów  składających  się  na  cenę  końcową 

oferty, co wskazuje np. wyrok KIO 1679/21 że takie wezwanie jest w pełni uzasadnione.   

Odwołujący  zauważył,  że  wezwanie  do  wyjaśnienia  ceny  oferty  co  do  zasady  jest 

konsekwencją  stwierdzenia  faktu,  że  ceny  dla  część  5  zaoferowane  przez  firmę  MPA  w 

sposób  zauważalny  odbiegają  od  wartości  przedmiotu  zamówienia  czy  też  w  przypadku 

części  5  w  sposób  zauważalny  odbiegają  od  średniej  arytmetycznej  cen  złożonych 

pozostałych  ofert  w  tym  zakresie  a  co  Zmawiający  wyartykułował  w  wezwaniu  do 

Wykonawcy  w  tym  zakresie.  W  odpowiedzi  na  takie  wezwanie  wykonawca  tj.  firma  MPA 

zobowiązany  był  zatem  wyjaśnić  w  sposób  szczegółowy  a  za  razem  konkretny,  że 

zaoferowana przez niego cena ofertowa gwarantuje należytą realizację całego zamówienia, 

uwzględnia  wszelkie  niezbędne  do  tego  elementy,  jak  również  wykazać  dlaczego  był  w 

stanie  zaoferować  cenę  na  takim,  a  nie  innym  poziomie,  czyli  poziomie  odbiegającym  od 

wartości zamówienia lub cen innych złożonych w postępowaniu ofert. Przy tym podkreślamy, 

że  nie  jest  wystarczające  samo  powołanie  się  na  istnienie  tego  rodzaju  okoliczności,  lecz 

konieczne  jest  wykazanie  w  sposób  "mierzalny",  jak  wpływają  one  na  obniżenie  kosztów 

realizacji zamówienia, jakie mają przełożenie na poszczególne elementy składowe ceny. Jak 

wynika z wyjaśnień dla części 5 przedmiotu zamówienia wykonawca - firma MPA co prawda 

powołuje się na okoliczności:   

Wycinek nr 1 wy

jaśnień nisko rażącej ceny firmy MPA z dnia 28.08.2022r.  

Jak widać zatem wybrany wykonawca - firma MPA powołuje się w wyjaśnieniach, że wpływ 

na  wysokość  jego  ceny  miały  niewątpliwie  wpływ  prowadzony  m.in.  nadzór  nad  innymi 

budowami  w  sąsiedztwie  Starachowic  jak  i  w  samych  Starachowicach  [patrz  wycinek  nr  1 

wyjaśnień  powyżej]  to  jednak  nie  wskazuje  w  sposób  "mierzalny",  jaki  wpływ  one  mają  na 

obniżenie  kosztów  realizacji  zamówienia,  oraz  jakie  mają  przełożenie  na  poszczególne 

elementy  składowe  ceny  oferty.  Odwołujący  wskazał,  że  warunkiem  koniecznym  jest 

właściwe wykazanie przez wykonawcę MAP tj. w sposób "mierzalny", oraz uzasadnienie jaki 

wpływ  przywołane  okoliczności  mają  na  bezpośrednie  obniżenie  kosztów  realizacji 

przedmiotu  zamówienia,  a  tym  samym  jakie  mają  przełożenie  na  poszczególne  elementy 

składowe  ceny.  Z  przedłożonych  wyjaśnień  wykonawcy  MPA  ws.  rażąco  nisko  ceny  nie 

wynika  w  jaki  "mierzalny"  sposób  realizacja  innych  zamówień  ma  bezpośredni  wpływ  na 

cenę  końcową  oferty,  albowiem  w  wyjaśnieniach  mamy  jedynie  wzmiankę  która  to  "nota 

bene"  nie  poparta  została  żadnymi  informacjami  mierzalnymi  w  tym  zakresie,  co  w 

konsekwencji oznacza że samo wskazanie okoliczności nie ma żadnego odzwierciedlenia w 

wyjaśnieniu  rażąco  nisko  ceny  po  za  "pustą"  pod  względem  dowodowym  informacją,  że 

wykonuje obecnie na rze

cz Zmawiającego usługę nadzoru inwestorskiego.  

Odwołujący wskazał, że wykonawca MPA nie wskazał wartości mierzalnych, które pozwalają 

na  obniżenie  kosztów  poza  ogólnikowymi  sformułowaniami  ich  obniżenia,  gdzie  zgodnie  z 

orzecznictwem  KIO  przy  tak  ogólnych  informacjach  wyjaśnienia  nie  zasługują  na 

uwzględnienie. Ponadto wskazujemy, że Odwołujący również wykonuje dla Zamawiającego 

obecnie  kilka  zamówień  w  zakresie  nadzoru  inwestorskiego,  to jednak  nie  powołuje  się  na 

ten fakt, albowiem uważamy, że jesteśmy zobowiązani jako wykonawca do stosowania etyki 

biznesowej  oraz  zdrowej  i  uczciwej  konkurencji  nie  naruszającej  przy  tym  zasad  równych 

szans  wykonawców  starających  się  o  przedmiotowe  zamówienie.  Jak  wynika  z  wyjaśnień 

»»rażąco nisko ceny«« wybrany wykonawca - firma MPA ewidentnie uprawia tzw. inżynierię 

cenową jak również uprawia przerzucanie kosztów w inne już realizowane kontrakty, co jak 

wskazuje orzecznictwo KIO jest niedozwolona praktyka wykonaw

ców na gruncie Pzp.  

Cena  oferty  wybranego  wykonawcy 

– firmy  MPA  rozumiana zgodnie z art.  7 pkt  1  Pzp nie 

spełnia  wymagań  określonych  w  SWZ  i  dokumentach  związanych,  a  przede  wszystkim 

wymagań  ustawy  Pzp  i  przepisów  szczególnych  do  niej,  a  tym  samym  powinna  zostać 

odrzucona z uwagi na »»rażąco nisko cenę««.  

Odwołujący jednocześnie wskazał, że zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie 

sygn.  akt  IV  Ca  1299/09  „wyjaśnienia  powinny  być  jak  najbardziej  szczegółowe  i  powinny 

zawierać wszystkie aspekty mające wpływ na cenę, aby nie pozo-stawiały wątpliwości, co do 

prawidłowego  jej  wyliczenia,  a  jednocześnie  nie  mogą  opierać  się  na  samych 

oświadczeniach  wykonawcy,  (…).  Ciężar  dowodu,  że  cena  nie jest  nisko  rażąca  spoczywa 

na  wykonawcy  składającym  ofertę”  ponadto  jak  wynika  z  wyroku  Zespołu  Arbitrów  z  dnia 

19.06.2007r UZP/ZO/0-

696/07 „Rażąca niska cena grozi niebezpieczeństwem niewykonania 

lub  nienależytego  wykonania  zamówienia  w  przyszłości”.    Z  kolei  wyrok  KIO  z  dnia 

26.11.2010r  sygn.  akt  KIO 

2498/10  wyraża,  że  „wyjaśnienia  zawierające  niekonkretne  i 

ogólnikowe stwierdzenia, należy uznać za niezłożone”. Podziela to również Sąd Okręgowy w 

Częstochowie  w  wyroku  z  dnia  12.08.2005r  sygn.  akt  VI  Ca  464/05.  Zatem  z  powyższego 

wynika  wprost,  że  wyjaśnienia  wybranego  wykonawcy  MPA  wręcz  muszą  być  konkretne, 

jasne,  spójne  i  adekwatne  do  danego  przedmiotu  zamówienia,  uwzględniające  założenia 

opisu  przedmiotu  zamówienia,  a  także  szczegółowo  wskazujące  na  czynniki  "mierzalne", 

które  pozwoliły  obniżyć  cenę  oferty,  a  udzielane  wyjaśnienia  powinny  w  sposób 

wyczerpujący  na  pierwsze  wezwanie  Zamawiającego  wykazać  że  zaoferowana  cena  nie 

tylko z punktu ekonomicznego jest realna. Zatem podczas czyści wyjaśnienia »»rażąco nisko 

ceny««  należy  bezwzględnie  unikać  ogólnikowych  stwierdzeń,  ponadto  w  rozległych 

wyjaśnień 

niewystarczającym 

jest 

podawanie 

wyłącznie 

informacji 

ogólnych 

sprowadzających  się np.  „oświadczenia, że cena  nie jest  rażąco  niska”, czy „potwierdzenia 

możliwości  wykonania  zamówienia  za  wskazaną  cenę”,  lecz  warunkiem  koniecznym  jest 

wskazanie  sposobu  kalkulacji  cenowej  oferty  wraz  z  uwzględnieniem  jej  wpływu  na 

obliczenie  ceny  niedopuszczalnym  jest  wskazywanie,  iż  straty  wynikające  z  niskiej  ceny 

zostaną pokryte z innej działalności lub innego majątku firmy (m.in. KIO 216/14, KIO 32/14) 

jak może to mieć miejsce w przedmiotowej sytuacji.  

Odwołujący wskazał, że zgodnie z Pzp, cena oferty rozumiana jako w myśl art. 7 pkt 1 Pzp w 

zw.  z  art.  7  pkt  32  Pzp  powinna  stanowić  cenę  rynkową,  za  którą,  uwzględniając  koszty 

wyko

nania  zamówienia  oraz  konieczność  osiągnięcia  przez  wykonawcę  chociażby 

niewielkiego  zy

sku  (który  winian  być  wykazany  fizycznie  tj.  w  sposób  mierzalny  w 

wyjaśnieniach  a  nie  jedynie    nadmieniony  dla  formalizmu  bez  podania  konkretnej  wartości 

jak ma to miejs

ce w stanie faktyczny w wyjaśnieniach firmy MPA), którego wielkości również 

powinien  zostać  pokazana  Zamawiającemu  w  sposób  "mierzalny"  [samo  zapewnienie  że 

osiąga  się  zysk,  w  obecnym  stanie  prawnym  to  za  mało  –  brak  dowodu  np.  w  postaci 

wyliczenia a tym s

amym namacalnej wielkości] , że wybrany wykonawca MPA jest w stanie 

w  sposób  prawidłowy,  terminowy  i  zgodny  z  przewidzianą  do  zawarcia  umowy  oraz  z 

oczekiwaniami Zamawiającego, wykonać przedmiot zamówienia.   

W  ocenie  Odwołującego,  wybrany  wykonawca  –  firma  MPA  ewidentnie  w  ramach  ceny 

ofertowej  nie pokazuje w  sposób  "mierzalny"  zysku,  ani  kosztów  ogólnych czy też kosztów 

ryzyka  - 

tak  przynajmniej  wynika  z  wyjaśnień  wybranego  wykonawcy.  Zatem  wybrany 

wykonawca 

–  firma  MPA  z  Kielc  nie  przedstawił  żadnych  dowodów  na  poparcie  swoich 

wyjaśnień,  nadmienia  jedynie,  że  w  ofercie  zawarty  jest  zysk  firmy,  koszty  ogólne,  koszty 

ryzyka,  lecz  przywołane  elementy  nie  poparte  są  żadną  miarą  wielkości  a  jedynie 

ogólnikowym  poinformowaniem  Zamawiającego  że cena  ofert  zawiera  zysk, koszty  ogólne, 

koszt ryzyka, a tym samym brak jest dowodu na poparcie tegoż twierdzenia. Poniżej wycinek 

w zakresie oświadczenia wykonawcy MPA w poruszanej sprawie zysku  

Wycinek nr 2 wyjaśnień dot. zysku, kosztów ogólnych oraz kosztów ryzyka firmy MPA z dnia 

28.08.2022r.  

Zdaniem  Odwołującego,  z  powyższego  oświadczenia  wykonawcy  MPA  wynika,  że  w 

zaoferowanej cenie zawarty jest   

1]. zysk [w wyjaśnieniach brak jest miary jego wielkości a tym samym dowodu];  

2]. koszty ogólne [w wyjaśnieniach brak jest miary jego wielkości a tym samym dowodu];  

3]. koszt ryzyka [w wyjaśnieniach brak jest miary jego wielkości a tym samym dowodu];  

gdzie  faktycznie  w  treści  wyjaśnień  wykonawcy  –  firmy  MPA  nie  można  się  doszukać  w 

żaden sposób jego miary, poza słowną deklaracją osiągnięcia zysku. Zatem brak wskazania 

miary czyli wielkości czy to wyrażonej w układzie procentowym, czy też w konkretnej kwocie 

ewidentnie wskazuje na brak materiału dowodowego na poparcie złożonej informacji. Ważne 

przy  tym  było,  aby  Zmawiający  zwracał  na  przytoczone  okoliczności  uwagę,  albowiem  nie 

tylko  wykonawcy  są  zobowiązani  do  należytej  staranności  w  sporządzaniu  wyjaśnień  oraz 

dowodów,  ale  również  Zamawiający  oceniając  przedłożone  wyjaśnienia  i  materiały 

dowodowe  są  również  ustawowo  zobowiązani  do  należytej  staranności  podczas  ich 

weryfikacji  a  przy  tym  również  równego  traktowania  wykonawców  składających 

przedmiotowe wyjaśnienia.  

W  ocenie  Odwołującego,  przy  tak  nie  uczciwym  podejściu  jakie  prezentuje  wybrany 

wykonawca 

–  firma  MPA  w  swoich  wyjaśnieniach,  Odwołujący  mógłby  poprzez 

nieuwzględnienie  wielu  czynników  które  wymagał  Zamawiający  w  SWZ,  czy  też  po  przez 

nieuczciwą  praktykę  przerzucania  kosztów  w  inne  realizowane  zamówienia  dla 

Zamawiającego  zaoferować  cenę  poniżej  ceny  ofertowej  wybranego  wykonawcy  –  firmy 

MPA, ale przecież nie oto chodzi w istocie zamówień publicznych art. 7 pkt 32 Pzp w zw. z 

art. 17 ust. 2 Pzp oraz art. 16 Pzp.  

Odwołujący  wskazał,  że  przed  dalszym  precyzowaniem  uzasadnienia  w  sprawie  dla 

porządku  konieczne  jest  ustalenie  faktu  czy  wybrany  wykonawca  MPA  jest  czynnym 

podatnikiem  VAT  czy  też  nie  z  uwagi  na  poniższe  uzasadnienie.  Jak  wynika  ze  złożonej 

oferty dla rozważanej części 5 wynika że tak.  

Wycinek nr 4 Oferta => cena oferty firmy MPA  

Powyższe 

również 

potwierdza 

również 

portal 

podatkowy. 

Poniżej 

wyciek. 

https://ppuslugi.mf.gov.pl/_/#4

Zatem  mamy  wyjaśnioną  kwestię  czy  wybrany  wykonawca  jest  podatnikiem  podatku  od 

towarów i usług tzw. VAT czy też nie. Jak się okazuje rzeczywiście wybrany wykonawca jest 

czynnym płatnikiem VAT.  

Zatem  po  ustaleniach jw. Odwołujący  wskazuje że kolejną sprawą  jest  uwidocznione miary 

poszczególnych  czynników  cenotwórczych  pozwalających  ustalić  cenę  oferty  wybranego 

wykonawcy 

– firmę MPA co przedstawia wycinek nr 5  

Wycinek nr 5 wyjaśnień dot. kosztów pracy inspektora nadzoru inwestorskiego firmy MPA z 

dnia 28.08.2022r. 

Wycinek nr 6 wyjaśnień dot. kosztów usługi nadzoru inwestorskiego firmy MPA z dnia 28.08.2022r. 

Zatem

,  w  ocenie  Odwołującego,  jak  wynika  z  przedłożonego  powyżej  wycinka  nr  5  z 

wyjaśnień  wybranego  wykonawcy  -  firmy  MPA  z  Kielc  przyjął  za  koszt  za  godzinę  pracy 

inspektora nadzoru na poziomie 20,00zł brutto [koszt pracownika] co jest zgodne z ustawą z 

dnia  10.10.2002r.  z  późniejszymi  zmianami  ws.  minimalnego  wynagrodzenia  o  pracę,  oraz 

akcie wykonawczym w tym zakresie tj. Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 15.09.2021r. 

w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2022r. gdzie określono koszt 

za  godzinę  pracy  pracownika  na  poziomie  ustawowym  wynoszącym  19,70zł  brutto. 

Odwołujący  w  tym  miejscu  zawraca  uwagę  że  koszt  pracy  uwidoczniony  przez  wybranego 

wykonawcę – firmę MPA na poziomie 20,00zł brutto  [tj. koszt zawierający podatek VAT 23% 

jak wynika z wyjaśnień – patrz wycinek 5 jw.] a tym samym faktyczny koszt pracownika jest 

na poziomie 16,23zł = 20,00zł/1.23; a nie 20,0zł [koszt pracodawcy przed dodaniem podatku 

VAT]; a co już jest niezgodne z obowiązującą stawką  określoną ww. rozporządzeniu jw. czyli 

ewidentnie kwota  

wykonawcy = 16,23zł/godz. <   19,70zł/godz. = kwota ustawa, gdyż kwoty 

wynikające z rozporządzenia jw. są kwotami nie zawierającymi podatku VAT  albowiem są to 

kwoty minimalne jakie należne są ustawowo pracownikom rozumianych zgodnie z kodeksem 

pracy;  poniżej rozporządzenie, oraz wyliczenie kosztu pracownika.  

Odwołujący wskazał, że z powyższego uzasadnienia wynika iż wybrany wykonawca MPA w 

swojej  analizie  kosztów  dopuścił  się  zastosowania  dumpingowej  stawki  za  godzinę  pracy 

inspektora nadzoru wynoszącej faktycznie 16,23zł gdzie ustawowa stawka jest na poziomie 

19,70zł za godzinę pracy. Ponadto wybrany przez Zmawiającego wykonawca -firma MPA nie 

wskazał  w  swoich  wyjaśnieniach  rażąco  nisko  ceny  żadnej  miary  zysku,  miary  kosztów 

ogólnych,  miary  kosztów  ryzyka  jakie  rzekomo  uwzględnił  ustalając  cenę  oferty,  co  w 

powiązaniu  z  w  skazanym  faktem  realizowanych  innych  usług  dala  Zamawiającego.  Zysk 

firmy  MPA;  koszty  ogólne  oraz  koszt  ryzyka  upatrywany  jest  w  źródłach  nie  związanych 

bezpośrednio  z  wykonaniem  wycenianej  usługi,  lecz  w  usługach  już  realizowanych  co  jest 

ewidentnym  przerzucaniem  kosztów  w  inne  usługi  (zawarte  umowy)  a  co  jest  zakazywane 

przez  orzecznictwo  KIO  jako  niedozwolona  praktyka  wykonawców  prowadząca  do 

nieuczciwej  konkurencji  w  stosunku  do  innych  wykonawców  biorących  udział  w 

przedmiotowym  postępowaniu  i  jest  czynem  niedozwolonym.      Ponadto  przyrównanie 

zaoferowanej ceny przez wybranego wykonawcę – firmę MPA do innego wykonawcy nie jest 

żadnym  dowodem  w  sprawie,  że  zaoferowaną  cena  nie  jest  rażąco  niska,  albowiem  może 

się zdarzyć że oferta cenowa do której się przyrównuje się wybrany wykonawca może zostać 

uznana 

za  nisko  rażącą  i  odrzucona.    Wyjaśnienia wybranego  wykonawcy  –  firmy MPA  w 

kontekście  uzasadnienia  powyższej  informacji  wskazują  wprost  że  cena  każdej  z  ofert 

odpowiednio  nie  została  skalkulowana  w  sposób  należyty  albowiem  wybrany  wykonawca 

MPA  świadomie  zaniżył  koszt  pracy  inspektora  nadzoru  wprowadzając  przy  tym  w  błąd 

Zmawiającego  poprzez  podanie  że  kwota  20,00zł  brutto  zawiera  podatek  VAT  gdzie  na 

pierwszy „rzut oka” okazuje się że jest wszystko w porządku, dopiero przechodząc do analizy 

stanu  faktycznego  okazuje  się  że  kwota  za  pracę  w  wysokości  20,00zł  zawiera  w  sobie 

podatek  VAT czego konsekwencją  jest  że faktyczna  godzina  pracy  inspektora  nadzoru  jest 

na  poziomie  16,23zł  a  ty  samym  jest  niższa  od  ustawowej  kwoty  19,70zł  wynikającej  z 

rozporządzenia jw.   

W ocenie Odwołującego, wyjaśnienia wybranego wykonawcy wskazują wprost iż cena oferty:  

1]. jest niższa niż koszt faktyczny wykonania zamówienia;  

2]. nie zaistniałaby na wolnym rynku;  

3]. zysk, koszt ogólny; koszt ryzyka upatrywany jest w źródłach nie związanych bezpośrednio  

z wykonaniem usługi;  

4]. kształtowanie ceny w oparciu o przyjęcie założeń nie zgodnych nie zgodnym ze stanem  

faktycznym i prawnym w tym zakresie;  

5].  wskazuje  n

a  obniżenie  kosztów  wykonania  zamówienia  przez  nierespektowanie 

wymogów  SWZ  i  dokumentów  związanych,  jak  również  wymogów  prawa  czy  zasad  sztuki 

zawodowej w tym zakresie;  

Odwołujący  wskazał,  że  przed  odwołaniem  poinformował  pisemnie  Zamawiającego  o 

czynn

ościach niezgodnych z ustawą (informacja pismo z dnia 17.09.2022r) iż Zamawiający 

ma  możliwość  kontrolowania  swoich  czynności  i  w  razie  wątpliwości  [czy  to  na  skutek 

własnych przemyśleń, czy też powiadomienia przez wykonawców w postaci informacji], poza 

ni

ewielkimi  wyjątkami  może  wycofać  się  z  podjętej  decyzji  i  powtórzyć  daną  czynność. 

Niemniej  jednak  Zamawiający  nie  podjął  w  tym  zakresie  żadnych  kroków  dlatego  też 

Odwołujący zmuszony został do złożenia odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej.  

Jednocześnie  Odwołujący  wskazał,  że  mechanizm  kontrolowania  procedury  przez 

Zamawiającego  i  w  konsekwencji  naprawianie  popełnionych  błędów  należy  rozpatrywać  w 

kategorii  obowiązków,  a  nie  uprawnień  Zamawiającego.  W  tej  kwestii  wielokrotnie 

wypowiadała się KIO, wskazując, że w ocenie Izby Zamawiający ma każdorazowo prawo do 

samoistnego podjęcia decyzji o powtórzeniu dokonanych przez siebie czynności, o ile uzna, 

że  dokonane  uprzednio  czynności  są  obarczone  wadą  lub  zachodzą  inne  okoliczności 

uzasadniające  ich  unieważnienie.  Ponadto  KIO  stwierdziła,  że  w  przeciwnym  wypadku, 

mogłoby dojść do sytuacji, w której pomimo wiedzy Zamawiającego o dokonaniu czynności z 

naruszeniem prawa, Zamawiający utrzymałby taką czynność w mocy, pomimo jej oczywistej 

wadliwości.  Nie sposób nie zgodzić się z  arbitrami  UZP,  którzy  podkreślają,  że  „nadrzędną 

zasadą  dotyczącą  wszelkiego  rodzaju  czynności  podejmowanych  przez  instytucje 

zamawiającego  w  toku  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  jest  ich 

zgodność  z  przepisami  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych"  a  tym  samym  zasadą 

wyrażoną w art. 17 ust. 2 Pzp w zw. z art. 16 Pzp.   

Z  ustawy  Pzp  wynika  wprost,  że  skoro  Zamawiający  może  zostać  zobligowany  do  zmiany 

własnej  decyzji  przez  KIO  lub  przez  wyrok  sądu,  to  tym  bardziej,  w  razie  dostrzeżenia 

nieprawidłowości w swoim działaniu [samodzielnie albo w związku z otrzymaniem informacji 

np. od Wykonawcy], samodzielnie może dokonać jej naprawy – powyższe nie stoi bowiem w 

sprzeczności z ustawą Pzp a wręcz przeciwnie, jest zgodne z literą prawa.  

Odwołujący  wskazał,  że  bak  należytej  staranności  i  bierność  Zamawiającego  podczas 

badania wyjaśnień  wybranego wykonawcy  –  firmy MPA  w  zakresie »»rażąco nisko ceny««  

powoduje  nie  równe  traktowanie  Odwołującego.  Ponadto  skutkiem  nierównego  traktowania 

jest  również  wybór  Wykonawcy  z  naruszeniem  art.  17  pkt  2  Pzp  poprzez  udzielenia 

zamówienia nie zgodnie z ustawą wykonawcy którego oferta powinna być odrzucona z uwagi 

na art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 5 oraz ust. 6 Pzp.  

Reasumując,  przywołane  powyżej  okoliczności  faktyczne  dowodzą  niezbicie,  że 

Zamawiający  

dopuścił  się  naruszenia  art.  art.  16  pkt  1  oraz  art.  17  pkt  2  Pzp  podając,  iż  wybór 

najkorzystniejszej oferty został dokonany niezgodnie z ustawą, przy tym powodując nierówne 

traktowanie 

wykonawców  którzy  złożyli  oferty  w  niniejszym  postepowaniu  w  tym 

Odwołującego.   

Izba ustaliła co następuje: 

Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego 

pn.: „Modernizacja dróg na terenie miasta Starachowice wraz infrastrukturą podziemną”.  

Pełnienie nadzoru inwestorskiego - Część nr 1: „Przebudowa ulic: Kpt. Mariańskiego, Wąsika 

– Kowalskiego, Porucznika Robota, Ignacego  Zaczkiewicza w Starachowicach”. 

Pełnienie  nadzoru  inwestorskiego  -  Część  nr  2:  „Budowa  ulicy  Ustronie  wraz  z 

odwodnieniem w 

Starachowicach”. 

Pełnienie nadzoru inwestorskiego - Część nr 3: „Budowa ulicy Spokojnej w Starachowicach”. 

Pełnienie  nadzoru  inwestorskiego  -  Część  nr  4:  „Wykonanie  ciągu  pieszo-jezdniowego 

z 

odwodnieniem w ul. Słowackiego w Starachowicach”. 

Pełnienie  nadzoru  inwestorskiego  -  Część  nr  5:  „Budowa  ciągu  pieszo-rowerowego  na 

odcinku od 

ul. Szkolnej do ul. Partyzantów w Starachowicach”. 

Izba  ustaliła,  że  do  upływu  terminu  składania  ofert  na  część  1-5  złożono  niżej  wymienione 

oferty: 

Nr 

oferty 

Firma (nazwa) lub 

nazwisko oraz 

adres Wykonawcy 

Część zamówienia 

Cena oferty 

/zł/ 

Termin realizacji 

zamówienia 

Doświadczeni

e inspektora 

nadzoru 

w branży 

drogowej 

Arkadis Sp. z o. o. 
S1 Sp. k. 
ul. Jasielska 11, 38-
120 Czudec 

34.570,38 zł 

15 miesięcy 

24.616,50 zł 

15 miesięcy 

13.213,39 zł 

15 miesięcy 

18.659,57 zł 

15 miesięcy 

7.859,58 zł 

miesięcy 

 
 
MPA 

A. Ł. 

ul. Kowalczewskiego 
5/16 

49.446,00 zł 

15 miesięcy 

28.413,00 zł 

15 miesięcy 

Nr 

oferty 

Firma (nazwa) lub 

nazwisko oraz 

adres Wykonawcy 

Część zamówienia 

Cena oferty 

/zł/ 

Termin realizacji 

zamówienia 

Doświadczeni

e inspektora 

nadzoru 

w branży 

drogowej 

25-635 Kielce 

11.685,00 zł 

15 miesięcy 

17.343,00 zł 

15 miesięcy 

5.535,00 zł 

15 miesięcy 

Nadzory Budowlane 
– Obsługa Inwestycji 
MJJ M. J. 
Oś. Na Stoku 
35B/32 
25-437 Kielce 

52.890,00 zł 

15 miesięcy 

46.371,00 zł 

15 miesięcy 

19.680,00 zł 

15 miesięcy 

33.210,00 zł 

15 miesięcy 

9.225,00 zł 

15 miesięcy 

 
Specjalistyczne 
Biuro Inwestycyjno -
Inżynierskie 
PROSTA-PROJEKT 
Piotrkowice, ul. 
Kielecka 37 
26-020 Chmielnik 

60.885,00 zł 

15 miesięcy 

36.365,20 zł 

15 miesięcy 

17.589,00 zł 

15 miesięcy 

28.167,00 zł 

15 miesięcy 

9.717,00 zł 

miesięcy 

W  zakresie  kosztów  realizacji  części  4  zamówienia,  Izba  ustaliła,  że  Zamawiający  ustalił 

wartości  zamówienia  (brutto)  na  kwotę  40.070,94  –  30%  =  28.049,66  zł.  Średnia 

arytmetyczna  cen  wszystkich  złożonych  ofert:  97.379,57  zł  :  4  =  24.344,89  zł  –  30  %  = 

041,42 zł.  

Izba ustaliła, że Zamawiający pismem z dnia 22 sierpnia 2022 r. wezwał Przystępującego do 

złożenia  wyjaśnień  dotyczących  ceny  wskazanej  w  ofercie  za  realizację  zamówienia. 

Zamawiający  wskazał:  „(…)  celu  ustalenia,  czy  oferty  na  cz.  1-5  zamówienia  zawierają 

rażąco  niskie  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  zwraca  się  do  Wykonawcy  o 

udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów  w  zakresie  wyliczenia  cen  ofertowych. 

Podane  ceny  ofertowe  na  cz.  1-

5  zamówienia  budzą  wątpliwości  Zamawiającego  co  do 

możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymogami  określonymi  przez 

Zamawiającego,  gdyż  są  niższe  o  ponad  30  %  od  wartości  zamówienia  na  poszczególną 

część  zamówienia  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania,  powiększonej  o  należny 

podatek  o

d  towarów  i  usług,  tj.  od  kwot:  cz.  1  -  78.578,55  zł  brutto,  cz.  2  –  51.950,28  zł 

brutto, cz. 3 - 

21.905,07 zł brutto, cz. 4 – 40.070,94 zł brutto, cz. 5 – 10.526,34 zł brutto oraz 

na  cz.  5  jest  również  niższa  o  ponad  30  %  od  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych  ofert.  Proszę  o  wyjaśnienie  jakie  czynniki  miały  wpływ  na  obliczenie  cen 

ofertowych, z uwzględnieniem: 

kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być 

niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10 

października  2002  r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  lub  przepisów 

odrębnych  właściwych  dla  spraw,  z  którymi  związane  jest  realizowane 

zamówienie; 

zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

wszelkich  kosztów  niezbędnych  do  zrealizowania  pełnego  zakresu 

zamówienia,  wynikającego  z  opisu  przedmiotu  zamówienia  i  załączników  do 

Specyfikacji warunk

ów zamówienia (SWZ). 

Wyjaśnienie  wraz  z  dowodami  opatrzone  kwalifikowanym  podpisem  elektronicznym, 

podpisem  zaufanym  lub  podpisem  osobistym,  należy  przesłać  za  pomocą  poczty 

elektronicznej  na  adres  e 

–  mail:  [email protected],  w  terminie  do  dnia 

25.08.2022  r.  w  sposób  określony  w  pkt.  7  ppkt  5  Specyfikacji  Warunków  Zamówienia. 

Jednocześnie Zamawiający informuje, iż zgodnie z art. 224 ust. 5 ustawy Prawo zamówień 

publicznych,  obowiązek wykazania,  że oferta nie  zawiera  rażąco  niskiej ceny  spoczywa  na 

Wykonawcy. Zamawiający zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8) ww. ustawy, w związku z art. 224 

ust.  6  tej  ustawy,  odrzuci  ofertę  Wykonawcy,  który  nie  udzieli  wyjaśnień  w  wyznaczonym 

terminie lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie 

ceny.

”   

Izba  ustaliła,  że  Przystępujący  złożył  wyjaśnienia  pismem  z  dnia  25  sierpnia  2022  r. 

Wykonawca  wskazał,  że  „(…)  wskazana  cena  zaoferowana  przez  moją  firmę  jest  ceną 

rzetelnie  obliczoną  i  zawierającą  wszystkie  składniki  oraz  koszty  niezbędne  dla 

prawidłowego  wykonania  zamówienia  w  zakresie  określonym  w  Specyfikacji  Warunków 

Zamówienia  (dalej  SWZ).  Ponadto  obliczona  cena  zapewni  uzyskanie  przez  MPA  A.  Ł. 

zysku, także nie istnieją podstawy do uznania jej za rażąco niską w stosunku do przedmiotu 

zamówienia.  

Przedstawiona  przeze  mnie  oferta  na  wykonanie  w/w  zadania  w  pełni  pokrywa  koszty 

realizacyjne robót z kosztami ogólnymi, ryzykami i zyskiem oraz zapewnia pełne i terminowe 

wykonanie  zadania,  zgodnie  ze  wszystkimi  wymaganiami  Zamawiającego  określonymi  w 

SWZ

,  projekcie  umowy.    Odnosząc  się kolejno  do  punktów  wyszczególnionych  w  Państwa 

piśmie wyjaśniam:  

Pkt 1  

Poniżej przedstawiam szczegółowe koszty pracy związane z wykonaniem zadania:  

KOSZTY PRACY (WYNAGRODZENIE)

Założony czas prowadzenia robót

M-cy

Wynagrodzenie inspektora drogowego i inspektora branży sanitarnej za jedną wizytę

zł

2h x 20,00 zł/h = 40,00zł

Ilość wizyt w trakcie budowy inspektora drogowego

wizyta

32 tygodni x 2 wizyty tygodniowo = 64 wizyt

Ilość wizyt w trakcie budowy inspektora branży sanitarnej

wizyta

32 tygodni x 2 wizyty tygodniowo = 64 wizyt

SUMA  KOSZTÓW  WYNAGRODZENIA    INSPEKTORA  NADZORU  BRANŻA  DROGOWA 
(wyn

a 

zł

64 x 40,00 zł = 2 560,00 zł

SUMA  KOSZTÓW  WYNAGRODZENIA  INSPEKTORA  NADZORU  BRANŻA  SANITARNA 
(wyn

zł

64 x 40,00 zł = 2 560,00 zł

KOSZTY ZWIĄZANY Z WYNAGRODZENIEM INSPEKTORÓW NADZORU (brutto)

zł

2 560,00 + 2 560,00 = 5 120,00 zł

Zgodnie z przedstawioną kalkulacją wynagrodzenie inspektora nadzoru wynosie 5 120,00 zł 

brutto.  Od kwoty podanej w ofercie cenowej będą częściowo odprowadzone składki z tytułu  

obowiązujących przepisów z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego.  

Poniżej przedstawiam szczegółowe koszty związane z wykonaniem zadania:  

KOSZTY ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ ZAMÓWIENIA

Założony czas prowadzenia robót

M-cy

Koszt jednej wizyty inspektora drogowego i inspektora branży sanitarnej (koszt paliwa)

zł

30,00 zł

Ilość wizyt w trakcie budowy

wizyta

32 tygodni x 2 wizyty tygodniowo = 64 

wizyt

Koszt związane z dojazdem na budowę

zł

64 x 30,00 zł = 1 920,00 zł

Koszt związany z przeglądami gwarancyjnymi

zł

1 000,00 zł

KOSZTY ZWIĄZANY Z REALIZACJA ZADANIA ZGODNIE Z SIWZ I OFERTĄ (brutto)

zł

= 8 040,00 zł

Podsumowując łączna suma kosztów związanych z realizacją zamówienia to: 5 120,00 zł +1 

690,00  zł  +  1  000,00  =    8  040,00  zł  brutto.  Dodatkowo  wyjaśniamy,  iż  cena  zaoferowana 

przez MPA 

A. Ł. nie spełnia przesłanek do uznania jej za cenę rażąco niską ponieważ  

•  cena oferty uwzględnia wszystkie wymagania SWZ oraz obejmuje wszelkie koszty z 

tytułu  należytej  oraz  zgodnej  z  umową  i  z  obowiązującymi  przepisami  realizacji 

przedmiotu zamówienia;  

•  cena  oferty  została  przeze  mnie  wyliczona  w  oparciu  o  dokumentację  projektową, 

zgodnie z warunkami realizacji przedmiotu zamówienia oraz warunkami Umowy,  

•  w  oparciu  o  własną kalkulację i  rachunek  ekonomiczny,  wyceniona tak, aby  w  pełni 

odpowiadała wartości robót;  

•  cena  oferty  obejmuje  wszystkie  koszty  i  składniki  związane  z  wykonaniem 

zamówienia  oraz  warunkami  stawianymi  przez  Zamawiającego,  została  wyliczona 

rzetelnie,  z  uwzględnieniem  poziomu  istniejących  i  przewidywanych  cen  rynkowych 

przy założeniu uzyskania dodatniego wyniku na zadaniu;  

•  dokonałem  wizji  lokalnej  i  szczegółowo  zapoznałem  się  z  warunkami  terenowymi, 

dokumentacją  projektową  oraz  z  zakresem  przewidzianych  do  wykonania  robót 

budowlanych  oraz  przeanalizowałem  wszystkie  dostępne  okoliczności  związane  z 

przyszłą  realizacją  zadania.    Zleceniobiorca  wyjaśnia,  że  wpływ  na  wysokość  jego 

ceny  miały  niewątpliwie  m.in.  nadzór  nad  innymi  budowami  w  sąsiedztwie 

Starachowic  jak i  w  samych Starachowicach  (Pełnienie nadzoru  inwestorskiego nad 

realizacją zadania pn.: Budowa ścieżek rowerowych: Zadanie 1: w rejonie ul. 1 Maja i 

ul.  Stromej  w  Starachowicach.  Zadanie  2:  przy  ul.  Kopalnianej  i  ul.  Złotej  w 

Starachowicach  w  ramach  tytułu  budżetowego:  „Poprawa  komunikacji  publicznej  w 

Starachowicach poprzez modernizację infrastruktury i zakup taboru niskoemisyjnego 

– etap II” oraz Pełnienie nadzoru inwestorskiego nad realizacją zadania pn: „Remont 

ulic:  Słonecznej,  Śląskiej  i  Duboisa  w  Starachowicach”),  wyjątkowo  sprzyjające 

warunki  wykonywania  zamówienia  dostępne  dla  Wykonawcy  robót  oraz  inne 

elementy,  które mają bezpośredni  lub  pośredni wpływ  na  dokonaną kalkulację ceny 

oferty.  

•  Budując cenę przetargową bardzo dokładnie przeanalizowałem wszystkie dokumenty 

opisujące  przedmiot  zamówienia  tj.  SWZ,  dokumentację  projektową,  specyfikacje 

techniczne, przedmiary robót, a także zapisy zawarte we wzorze umowy.  

Ponadto,  zgodnie  z  przyjętym  stanowiskiem  doktryny  za  rażąco  niską  ceną  można  uznać 

ofertę  z  ceną  niewiarygodną,  nierealistyczną  w  porównaniu  do  cen  rynkowych  podobnych 

zamówień  Oznacza  to  cenę  znacząco  odbiegającą  od  cen  przyjętych,  wskazującą  na  fakt 

realizacji  zamówienia poniżej  kosztów realizacji  usług  nadzoru.  Podana przeze mnie kwota 

jest  w  pełni  przemyślana  i  nie  grozi  nienależytym  wykonaniem  zamówienia  w  przyszłości. 

Zaoferowana cena przez moją firmę jest bardzo zbliżona do oferty firmy Arkadis Sp. Z o.o.  

Sp.  Sp.  K  która  opiewa  na  kwotę  18  659,57  zł  brutto.    Informuję  również,  iż  inspektor 

nadzoru  z  branży  drogowej  będzie  pełnił  funkcję  specjalisty  w  zakresie  kosztorysowania, 

pomiarów i obmiarów robót.  

Izba  ustaliła,  że  pismem  z  dnia  12  września  2022  r.  Zamawiający  poinformował 

wykonawców  o  wynikach  postępowania.  W  zakresie  części  4  zamówienia,  Zamawiający 

uznał, że oferta Przystępującego jest ofertą najkorzystniejszą.  

Izba zważyła co następuje: 

Zdaniem  Izby  odwołanie  podlegało  uwzględnieniu.    Zgodnie  z  art.  224  ust.  2  pkt  1  ustawy 

Pzp,  w 

przypadku  gdy  cena  całkowita  oferty  złożonej  w  terminie  jest  niższa  o  co  najmniej 

30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej 

przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert 

niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się 

o  udzielenie  wyjaśnień,  o których  mowa  w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z 

okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. Stosownie do art. 226 ust. 1 pkt 8 

ustawy  Pzp 

Zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w 

stosunku do przedmiotu zamówienia. Art. 224 ust. 6 ustawy Pzp stanowi, że odrzuceniu, jako 

oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub  kosztem,  podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił 

wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie 

uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. Należy  wskazać, że wyjaśnienia wykonawcy 

składane  w  trybie  art.  224  ust.  2  ustawy  Pzp  nie  mogą  ograniczyć  się  do  ogólnych 

stwierdzeń  o  doświadczeniu  i  organizacji  pracy,  przeanalizowaniu  zakresu  obowiązków 

wynikających  z  postanowień  SWZ.  Czynniki te winny  zawsze znaleźć odniesienie do  opisu 

przedmiotu  zamówienia  zawartego  w  SWZ  i  przedstawienia  konkretniej,  a  zarazem 

wiarygodniej  i  rzetelnej  analizy,  potwierdzonej  odpowiednimi  dowodami,  iż  wykonawca  ma 

możliwość  wykorzystania  posiadanej  wiedzy,  doświadczenia,  kardy  w  warunkach 

konkretnego  postępowania  przetargowego.  Tylko  bowiem  w  takiej  sytuacji  zamawiający 

będzie  miał  możliwość  rzeczywistego  zweryfikowania  realności  zaproponowanej  ceny. 

W

yeliminowanie z postępowania ofert zawierających rażąco niskie ceny jest istotne z uwagi 

na  znaczną  szkodliwość  takich  ofert,  które  mogą  opierać  się  na  nieracjonalnych  pod 

względem technicznym, ekonomicznym lub prawnym założeniach lub praktykach, co może w 

konsekwencji skutkować uchybienia na etapie realizacji zamówień. Oczywistym jest bowiem, 

że

rażąco  niska  cena  uderza  w  uczciwych,  działających  zgodnie  z  przyjętymi  praktykami 

rynkowymi  wykonawców,  którzy  rzetelnie  wycenili  swoją  ofertę.  Oferta  zawierająca 

nieprawidłową  wycenę  zakresu  usług  wskazanych  w  SWZ  naraża  równocześnie 

zamawiającego na ryzyko wykonania zamówienia na niższym niż wymagany poziom jakości, 

ponieważ  wykonawca  na  etapie  realizacji  umowy,  szukając  oszczędności,  próbuje  działać 

niezgodnie  z  wytycznymi  SWZ.  To  zaś  może  również  skutkować  opóźnieniami  w  realizacji 

inwestycji,  a niejednokrotnie koniecznością odstąpienia od  realizacji  umowy.  Z powyższymi 

okolicznościami  zamawiający  borykają  się  na  co  dzień,  szczególnie  w  sytuacji  zmiennej 

rzeczywistości  gospodarczej  i  sytuacji  ekonomicznej.  Czynniki  obecne  na  rynku  tj.  wzrost 

cen,  inflacja,  niepewność,  przewidywany  dalszy  wzrost  kosztów  pracy  musi  być 

uwzględniony w kosztach realizacji zamówienia w całym okresie jego realizacji, nie zaś tylko 

w  określonym  wycinku  czasowym,  przedstawionym  na  potrzeby  złożenia  wyjaśnień 

zamawiającemu.  Dlatego też tak istotne jest, w ocenie Izby, aby wyjaśnienia składane przez 

wykonawców  oraz  dowody  nie  ograniczały  się  go  generalnych  stwierdzeń,  niemających 

żadnego  przełożenia  na  realia  konkretnego  postępowania  przetargowego.  To  wykonawca 

obarczony jest ciężarem wykazania, iż oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Zamawiający 

zaś  ze  złożonych  wyjaśnień  winien  mieć  możliwość  dokonania  rzetelnej  analizy  realności 

założeń  przyjętych  przez  wykonawcę  przy  szacowaniu  ceny  za  realizację  zamówienia. 

Wykonawca winien w treści złożonych wyjaśnień udowodnić zamawiającemu, że w realiach 

tego  konkretnego  postępowania  przetargowego,  mając  na  uwadze  istniejące  i  wykazane 

indywidualne  uwarunkowania  wykonawcy  możliwe  jest  obniżenie  kosztów  realizacji 

zamówienia.  Bez  takiej  analizy,  wyjaśnienia  wykonawcy  pozostają  wyłącznie  nic 

nieznac

zącymi  ogólnikowymi  zapewnieniami  o  chęci  realizacji  zamówienia  na  najwyższym 

poziomie.  

Jednocześnie  Izba  wskazuje,  że  rozstrzygając  sprawę  w  kontekście  przywołanych  wyżej 

przepisów  Izba  bada  czynność  Zamawiającego  polegającą  na  ocenie  złożonych  przez 

wy

konawcę  wyjaśnień  i  prawidłowość  decyzji  o odrzuceniu  oferty  tego  wykonawcy. 

Przedmiotem  odwołania  może  być  bowiem  czynność  lub  zaniechanie  zamawiającego  (art. 

ust. 1 ustawy Pzp). Rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy wymagało zatem odpowiedzi 

na pytanie, czy na podstawie złożonych przez Przystępującego wyjaśnień z dnia 25 sierpnia 

2022 r. dotyczących części 4 zamówienia, Zamawiający był uprawniony do wniosku, że cena 

zaoferowana nie jest rażąco niska. Niewykazanie w tych wyjaśnieniach, że cena jest realna, 

powoduje  po  stronie  Zamawiającego  obowiązek  odrzucenia  oferty.  Nie  jest  natomiast 

zadaniem  Izby  badanie  ceny  oferty  w  pełnym  aspekcie  i ustalanie  w  postępowaniu 

odwoławczym,  czy  cena  rzeczywiście  umożliwi  realizację  zamówienia.    Ponadto 

podkreślenia  wymaga,  że  w  świetle  przywołanych  wyżej  przepisów  ustawy  skierowanie 

wezwania do wyjaśnienia ceny oferty powoduje powstanie po stronie wykonawcy obowiązku 

przedstawienia rzetelnych, wyczerpujących i popartych dowodami wyjaśnień co do sposobu 

kalkulacji  ceny,  przyjętych  założeń,  uwzględnionych  czynników  kosztotwórczych  i  innych 

okoliczności  mających  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny.  Jak  bowiem  wynika  z 

przepisów  art.  224  ust.  5  ustawy  Pzp,  na  wykonawcy  spoczywa  ciężar  wykazania 

prawidłowości  ceny,  a  niewywiązanie  się  z tego  obowiązku  skutkuje  koniecznością 

odrzucenia oferty.  Zatem  konsekwencją  złożenia wyjaśnień,  które  nie  pozwalają stwierdzić, 

że zaoferowana cena jest realna, nie są wyczerpujące i poparte dowodami, jest – w świetle 

przyw

ołanych przepisów ustawy – obowiązek odrzucenia oferty. Wobec powyższego należy 

stwierdzić,  że  o  ocenie zasadności  przedmiotowego  zarzutu  decyduje  merytoryczna  jakość 

wyjaśnień złożonych przez wykonawcę, którego cena jest kwestionowana.  

W ocenie Izby wyj

aśnienia złożone przez Przystępującego nie uprawniały Zamawiającego do 

stwierdzenia, że złożone przez wykonawcę wyjaśnienia uzasadniały podaną w ofercie cenę 

za realizację  zamówienia  w  części  4.  Odnosząc  się  kolejno  do  okoliczności  wskazanych  w 

wyjaśnieniach, należy stwierdzić, że nie potwierdzają one realności ceny. 

Po  pierwsze,  znaczna  część  wyjaśnień  to  nieskonkretyzowane  zapewnienia  wykonawcy  o 

tym, że zaoferowana cena daje pewność należytego wykonania przedmiotu zamówienia. Są 

to  twierdzenia,  które  nie  dają  Zamawiającemu  żadnej  wiedzy  na  temat  sposobu  kalkulacji 

ceny  oraz  przyjętych  do  tego  celu  założeń.

Ponadto  wykonawca  powołał  się  na  dokonaną 

przez  siebie  szczegółową  analizę  wymagań  Zamawiającego.  Twierdzenia  tego  nie  sposób 

uznać  za  jakąś  okoliczność  szczególną,  wyróżniającego  tego  wykonawcę  spośród  innych. 

Analiza  przedmiotu  zamówienia  i  wymagań  Zamawiającego  to  jeden  z  podstawowych 

obowiązków każdego wykonawcy przystępującego do postępowania przetargowego.  

Dalej  wskazać  należy,  że  Przystępujący  zawarł  w  wyjaśnieniach  informacje  dotyczące 

rzekomych kosztów pracy związanych z wykonaniem zamówienia. Izba wskazuje, że sposób 

wyliczenia  tych  kosztów  został  przestawiony  w  oderwaniu  do  czasookresu  realizacji 

zamówienia.  Wykonawca  uwzględnił  wyłącznie  koszt  najniższego  wynagrodzenia  za  jedną 

godzinę  pracy  obowiązujący  w  2022  r.  Jak  Izba  wskazała  powyżej,  koszty  realizacji 

zamówienia  muszą  obejmować  swoim  zakresem  cały  okres  obowiązywania  umowy.  W 

analizowanym  stanie  faktyc

znym,  umowa  będzie  realizowana  do  10.2023  r.,  a  więc 

wykonawca  winien  uwzględniać  w  kosztach  realizacji  zamówienia  wzrost  minimalnego 

wynagrodzenia  za  pracę.  Ponadto,  zdaniem  Izby,  Przystępujący  w  żaden  sposób  nie 

wykazał,  że  będzie  miał  możliwość  zatrudnienia  inspektora  drogowego  oferując  stawkę 

wynagrodzenia  na  poziomie  20  zł  brutto  za  godzinę  pracy.  Okoliczność  taką  wykonawca 

m

ógł  wykazać  poprzez  złożenia  Zamawiającemu  kopii  umów  dotychczas  zawartych  z 

pracownikami.  Wykonawca  również  nie  wskazał  czy  on  sam  osobiście  będzie  realizował 

usługi  czy  z  pomocą  osób  trzecich.  Izba  podkreśla,  że  zadaniem  Zamawiającego  nie  jest 

wyłącznie  zbadanie  czy  stawka  wynagrodzenia  za  jedną  godzinę  pracy  odpowiada  stawce 

wskazanej w 

obowiązującym Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 r. w 

sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki 

godzinowej w 2022 r

. Zadaniem Zamawiającego jest również weryfikacja czy przyjęte przez 

wykonawcę koszty są realne, w znaczeniu czy wykonawca rzeczywiście, mając na uwadze 

miejsce wykonywania zamówienia, zakres obowiązków, uwarunkowania na rynku pracy jest 

w  stanie  zaangażować  niezbędny  potencjał  kadrowy  do  wykonania  zamówienia  na 

warunkach  wskazanych  w  wyjaśnieniach.  Zdaniem  Izby  ani  z  treści  wyjaśnień 

Przystępującego ani z ustaleń Zamawiającego nie wynika w jaki sposób Zamawiający ustalił 

realność  stawki  wynagrodzenia  za  godzinę  pracy  przyjętą  przez  wykonawcę.  Ponadto  Izba 

wskazuje,  że  Przystępujący  nie  wyjaśnił  jakie  koszty  zostały  uwzględnione  w  przyjętej 

stawce 

20 zł wynagrodzenie za godzinę pracy wskazanej w tabeli na stronie 1 wyjaśnień. Nie 

zostało  wyjaśnienie,  gdzie  zostały  uwzględnione  dodatkowe  koszty  pracy  ubezpieczeniem 

społecznym. 

Odnosząc się do wyliczeń zawartych w tabeli nr 2, zdaniem Izby, informacje zawarte w tabeli 

nie 

uzasadniały  wniosku  Zamawiającego,  że  wykonawca  uzasadnił  podaną  w  ofercie  cenę 

za realizację zamówienia. Izba wskazuje, że Przystępujący w żaden sposób nie sprecyzował 

swoich  założeń  co  do  kosztów  związanych  z  wizytami  inspektora  drogowego  na  miejscu 

realizacji inwestycji

. Wykonawca wyłącznie wskazał kwotę 30 zł., bez jakiegokolwiek rozbicia 

tej  kwoty  na  poszczególne  elementy  kosztotwórcze.  Jak  słusznie  wskazał  Odwołujący 

przyjmując koszt dojazdu z okolic Kielc, gdzie mieści się siedziba Przystępującego, przyjęcie 

kosztów  paliwa  na  poziomie  30  zł,  oznaczałoby  konieczność  poruszenia  się  pojazdem 

spalającym  3.5  l  na  100  km.  Przystępujący  nie  wskazał,  że  dysponuje  tak  ekonomicznym 

pojazdem, 

jak  również  nie  zawarł  żadnych  informacji  co  stanowiło  podstawę  do  przyjęcia 

stawki 30 zł.  

Zdaniem  Izby  pozostałe  okoliczności  wskazane  przez  Przystępującego  w  dalszej  części 

wyjaśnień tj.: dokonanie wizji lokalnej, nadzór nad innymi budowami i inne bliżej nieokreślone 

przez  wykonawcę  korzystne  uwarunkowania  stanowią  wyłącznie  ogólne  twierdzenia 

wykonawcy,  które  nie  zostały  w  żaden  sposób  odniesione  do  kosztów  realizacji  tego 

konkretnego  zamówienia.  Z  treści  wyjaśnień  nie  wynika  czy  przywołane  przez  wykonawcę 

inwestycje 

są  nadal  realizowane,  a  jeśli  tak,  to  w  jaki  sposób  ich  realizacji  ma  związek  z 

planowanymi kosztami realizacji niniejszego 

zamówienia, w jaki sposób ich realizacji wpływa 

na 

zmniejszenie kosztów  przedmiotowego zamówienia.  Nie jest  niczym  nadzwyczajnym  na 

rynku,  że  wykonawcy  wykonują  równolegle kilka  zleceń.  Natomiast  okoliczność  ta, sama  w 

sobie,  nie  uzasadnienia  prawidłowości  wyceny  kosztów  realizacji  zamówienia  w  danym 

postępowaniu.  Co  więcej,  taka  okoliczność  może  również  utrudniać  prawidłową  realizację. 

Konieczność  szybkiego  i  sprawnego  przemieszczania  się  do  różnych  miejsc  może  wiązać 

się  ze  zwiększeniem  właśnie  kosztów  dojazdu  na  miejsce  poszczególnych  inwestycji. 

Wykonaw

ca zatem winien wykazać w sposób konkretny jakie inwestycje realizuje lub będzie 

realizowa

ł  równolegle  z  przedmiotowym  zamówieniem  i  w  jaki  konkretnie  sposób  taka 

okoliczność  wpływa  na  wysokość  kosztów  wykonania  zamówienia.  Tego,  zdaniem  Izby, 

Przystępujący  nie  uczynił.  Ograniczenie  się  do  ogólnych  stwierdzeń  czyni  wyjaśnienia 

wykonawcy niewiarygodnymi i niewystraczającymi do wykazania realności podanej w ofercie 

ceny.  

Bez znaczenia dla sprawy jest wycena kosztów realizacji zamówienia przez Odwołującego. 

P

rzedmiotem zarzutu jest ocena wyjaśnień złożonych przez Przystępującego, jego kosztów i 

je

go indywidulanych uwarunkowań.  

Zdaniem  Izby  przedstawione  przez  Przystępującego  dwie  tabele  stanowią  ogólne  rozbicie 

ceny  ofertowej, 

co  nie  może  być  uznane  za  wystarczające  wyjaśnienie  sposobu  kalkulacji 

ceny.  Jest  to  jedynie  zaprezentowanie  podziału  ceny  na  główne  elementy  kosztotwórcze. 

Wykonawca,  prezentując  szacunkowe  koszty  poszczególnych  rodzajów,  nie  wyjaśnił,  jakie 

założenia  do  tego  szacowania  przyjął.  Wykonawca  nie  wykazał,  że  przyjął  jakąkolwiek 

rezerwę  na  waloryzację wynagrodzeń  związanych ze  wzrostem  płacy minimalnej  w  2023  r. 

Wskazana w 

wyjaśnieniach kalkulacja nie zawiera takiej pozycji. Wykonawca nie wyjaśnił ani 

nie  wykazał  założeń  jakimi  kierował  się  szacując  poziom  kosztów  związanych  z  realizacją 

zamówienia w tabeli nr 2.  

W  ocenie  Izby  złożone  przez  Przystępującego  wyjaśnienia  nie  zawierają  informacji 

koniecznych  do  stwierdzenia  czy  zaoferowana  przez  niego  cena  nie  nosi  znamion  rażąco 

niskiej.  Brak  sz

czegółów  dotyczących  poszczególnych  elementów  kosztotwórczych 

uniemożliwia  przeprowadzenia  weryfikacji  założeń  finansowych  Przystępującego.  Za  takie 

założenia  finansowa  nie  można  uznać  kilku  ogólnych  zdań  wykonawcy  dotyczących  jego 

uwarunkowań  związanych  z  realizacją  zamówienia.  W  konsekwencji  uznać  należy,  że 

złożone  przez  Przystępującego  wyjaśnienia  nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny  za 

realizację zamówienia. Podkreślić należy, że Przystępujący, jako profesjonalista działających 

na rynku, winien mieć świadomość, iż wyliczając koszty realizacji zamówienia zobowiązany 

jest  udowodnić  realny  charakter  przyjętych  stawek  kosztowych.  Treść  zaś  złożonych 

wyjaśnień opiera się na ogólnych stwierdzaniach wykonawcy o zapoznaniu się z zakresem 

wymagań  Zamawiającego,  doświadczeniu  czy  rzekomych  szczególnych  okolicznościach, 

których Przystępujący nie wykazał.  

Mając na uwadze powyższe, Izba uznała za zasadne nakazanie Zamawiającemu odrzucenia 

oferty  Przystępującego  na  podstawie  art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp.  Ustawodawca  w  sposób 

jednoznaczny wskazał w przepisach ustawy Pzp, że odrzuceniu podlega oferta w sytuacji, w 

której  złożone  przez  wykonawcę  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają  podanej  w 

ofercie ceny lub kosztu, z czym mamy do czynienia w analizowanym stanie faktycznym. Izba 

podkreśla, że proces badania przez Zamawiającego sposobu wyceny przez poszczególnych 

wykonawców  kosztów  realizacji  zamówienia  stanowi  narzędzie  zabezpieczające 

Zamawiającego przed ewentualnymi nieprawidłowościami w procesie realizacji zamówienia. 

Rzetelna  analiza  kosztów  uwzględnionych  przez  poszczególnych  wykonawców  w 

kalkulacjach cenowych, poparta obiektywnymi dowodami, potwierdzającymi okoliczności na 

jakie  powołują  się  wykonawcy  minimalizuje  ryzyko  odstąpienia  od  umowy  przez 

Zamawiającego  z  powodu  nieprawidłowego  wykonania  zamówienia  i  jednocześnie 

gwarantuje,  że  zamówienie  będzie  wykonane  na  poziomie  wymaganym  przez 

Zamawiającego.  Z  tego  względu,  Zamawiający  nie  może  ograniczać  się  do  formalnego 

wezwania wykonawcy w celu uc

zynienia zadość obowiązkowi wynikowemu z art.  224 ust. 2 

ustawy  Pzp.  Obowiązkiem  Zamawiającego  jest  upewnienie  się,  że  wykonawca  uwzględnił 

wszystkie koszty, mając na uwadze zakres obowiązków wynikających z postanowień SWZ, 

zaś koszty związane z wykonaniem poszczególnych usług mają charakter rynkowy. Zdaniem 

Izby,  w  analizowanej  sprawie,  Zamawiający  dokonał  nieprawidłowej  oceny  wyjaśnień 

złożonych przez wykonawcę w dniu 25 sierpnia 2022 r. Złożone wyjaśnienia po pierwszy nie 

były  poparte  żadnymi  dowodami,  które  wykonawca,  zdaniem  Izby,  mógł  i  powinien  był 

złożyć. Po drugie, twierdzenia Przystępującego były ogólne i nie poparte żadną szczegółową 

analizą  poszczególnych  pozycji  kosztowych  zawartych  w  tabelach.    Tym  samym, 

Zamawiający zaniechał odrzucenia oferty wykonawcy Przystępującego na podstawie art. 224 

ust. 6 ustawy Pzp.  

Mając na uwadze powyższe, Izba orzekła jak w sentencji.  

O  kosztach  postępowania  orzeczono  stosownie  do  wyniku,  na  podstawie  art.  575  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  (tj.:  Dz.  U.  z  2022  r.,  poz.  1710)  stosownie  do  wyniku 

postępowania oraz na podstawie § 7 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 

dn

ia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania 

odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. 

U.  z  2020  r.  poz.  2437).   

Izba  uznała,  że  zasadne  jest  zasądzenie  na  rzecz Odwołującego 

ko

sztów  związanych  z  wynagrodzeniem  pełnomocnika  Odwołującego.  Zgodnie  z  art.  109¹ 

kodeksu  cywilnego  p

rokura  jest  pełnomocnictwem  udzielonym  przez  przedsiębiorcę 

podlegającego  obowiązkowi  wpisu  do  Centralnej  Ewidencji  i  Informacji  o  Działalności 

Gospodarczej  albo  do  rejestru  przedsiębiorców  Krajowego  Rejestru  Sądowego,  które 

obejmuje  umocowanie  do  czynności  sądowych  i  pozasądowych,  jakie  są  związane  z 

prowadzeniem  przedsiębiorstwa.  Tym  samym,  działający  w  imieniu  Odwołującego, 

prokurent, jest pełnomocnikiem wykonawcy i przysługuje mu prawo żądania zwrotu kosztów 

wynagrodzenia 

pełnomocnika  określonych  w  przepisach  ustawy  Pzp  i  przepisach 

wykonawczych do ustawy.  

                                                                                 Prz

ewodniczący:  …………………..…....