Sygn. akt KIO 2993/22
WYROK
z dnia 28 listopada 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący: Piotr Kozłowski
Protokolant: Klaudia Kwadrans
po rozpoznaniu na rozprawie 23 listopada 2022 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do P
rezesa Krajowej Izby Odwoławczej 10 listopada 2022 r.
przez wykonawc
ę: Comarch Polska S.A. z siedzibą w Krakowie [„Odwołujący”]
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn.: Świadczenie usług modyfikacji,
rozwoju i utrzymania
systemów informatycznych Ministerstwa Funduszy i Polityki
Regionalnej
wspierających realizację programów współfinansowanych ze środków UE
(nr BDG-
V.2611.38.2022.ŁK)
prow
adzonym przez zamawiającego: Skarb Państwa – Ministerstwo Funduszy i Polityki
Regionalnej
z siedzibą w Warszawie [„Zamawiający”]
orzeka:
Umarza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu nr 2 lit. c) i związanych
z
nim żądań odwołania.
2. Uwzgl
ędnia odwołanie co do zarzutu nr 1 takim zakresie, że stwierdza naruszenie
przez Zamawia
jącego art. 240 ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.), polegające
na zaniechaniu wprowadzenia w opisie
kryteriów oceny ofert „Czas obsługi
błędów” i „Dostępność Oprogramowania” weryfikacji zadeklarowania przez
wykonawcę spełniania tych kryteriów jakościowych w wariantach punktowanych
i zaniechaniu
zażądania w tym celu stosownych przedmiotowych środków
dowodowych, oraz nakazuje
Zamawiającemu uzupełnienie w tym zakresie
specyfi
kacji warunków zamówienia.
3. Oddala
odwołanie w pozostałym zakresie.
4. Kosztami
post
ępowania
od
woławczego
obciąża
Odwołującego
w
Sygn. akt KIO 2993/22
a
Zamawiającego w 1/6 i:
1) zalicza w ich poczet kwot
ę 15000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero
groszy) uiszcz
oną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania,
2) za
sądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 500 zł 00 gr (słownie:
pięćset złotych zero groszy) z tytułu rozliczenia poniesionych i należnych kosztów,
czyli wpisu od odw
ołania i uzasadnionych kosztów z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika zgłoszonych przez Zamawiającego.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dni
a 11 września 2019 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 14 dni
od dnia jego dor
ęczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Sygn. akt KIO 2993/22
U z a s a d n i e n i e
Skarb Pa
ństwa – Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej z siedzibą
w Warszawie {dalej:
„Zamawiający} prowadzi na podstawie ustawy z dnia 11 września
2019 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z U. z 2022 r. poz. 1710) {dalej również:
„ustawa pzp”, „ustawa Pzp”, ustawa PZP”, „pzp”, „Pzp”, „PZP”} w trybie przetargu
nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi pn. Świadczenie usług
modyfikacji, rozwoju i utrzymania
systemów informatycznych Ministerstwa Funduszy
i Polityki Regionalnej
wspierających realizację programów współfinansowanych ze środków
UE (nr BDG-
V.2611.38.2022.ŁK).
Ogłoszenie o tym zamówieniu 31 października 2022 r. zostało opublikowane
w Dzie
nniku Urzędowym Unii Europejskiej nr 2022/S_210 pod poz. 602769.
Wartość tego zamówienia przekracza progi unijne.
10 listopada 2022 r. Coma
rch Polska S.A. z siedzibą w Krakowie z siedzibą
w Warszawie
{dalej również: „Comarch”, „Odwołujący”} wniósł odwołanie wobec postanowień
specyfikacji
warunków zamówienia {dalej: „SWZ” lub „specyfikacja”} obowiązującej
w
powyższym postępowaniu.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp
jeżeli poniżej nie wskazano innych aktów prawnych] {lista zarzutów}:
1. Art. 240 ust. 2 w zw. z art. 16
– przez określenie i opisanie kryteriów oceny ofert
w
sposób uniemożliwiający weryfikację i porównanie poziomu oferowanego wykonania
przedmiotu zamówienia na podstawie informacji przedstawianych w ofertach
oraz z n
aruszeniem zasad przejrzystości i zachowania uczciwej konkurencji.
2. Art. 99 ust. 1 i 4 w zw. z art. 16, a przez
odesłanie z art. 8 ust. 1 – również w zw. z art. 5
Kodeksu cywilnego {dalej
również: „kc”} i 353
kc
– przez opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, za pomocą niedostatecznie
dokładnych i zrozumiałych określeń, bez uwzględnienia wymagań i okoliczności
mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz w sposób utrudniający uczciwą
konku
rencję i naruszający zasadę przejrzystości, a w odniesieniu do wzoru umowy
obowiązującego przy realizacji tego zamówienia {dalej również jako „Umowa”} w sposób
naruszający również równość stron stosunku cywilnoprawnego oraz istotnie
przekraczaj
ący zasadę swobody umów – wskutek braku przewidzenia w treści SWZ:
a)
obowiązku udzielenia wykonawcy jako stronie Umowy {dalej jako: „Wykonawca”}
informacji niezbędnych do świadczenia Usług Utrzymania (tj. udostępnienia dostępu
Sygn. akt KIO 2993/22
do
aktualnej dokumentacji, kodów źródłowych, repozytoriów oraz środowisk
produkcyjnych i testowych Syste
mów) w okresie przeznaczonym na powzięcie
wiedzy
o konstrukcji i działaniu Systemów, który to okres jest również zbyt krótki;
b) o
bowiązku poddawania w okresie pomiędzy podpisaniem Umowy a datą zakończenia
umowy DKF/BDG-II/POPT/136/19 z 26.07.2019 r. (a w konsekwencji
rozpoczęciem
świadczenia Usług Utrzymania) wszelkich zmian w Systemach procedurze Usług
Autoryzacji, o której mowa w § 10 Umowy;
c) zasad
limitujących liczbę jednocześnie realizowanych przez Wykonawcę Zleceń
w ramach Us
ług Rozwoju.
Od
wołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
dokonania
następujących zmian treści SWZ {lista żądań}:
1. U
sunięcia kryteriów oceny ofert Czasu obsługi błędów i Dostępności Oprogramowania
i z
astąpienia ich weryfikowalnymi merytorycznie kryteriami jakościowymi.
2. Wprowadzenia w
§ 6 Proponowanych postanowień umowy {dalej również: „PPU”}
zobowiązania
Zamawiającego
do
niezwłocznego
udostępnienia
Wykonawcy
po podpisaniu Umowy
dostępu do aktualnej dokumentacji, kodów źródłowych,
re
pozytoriów oraz środowisk produkcyjnych i testowych Systemów.
3. Zmiany
§ 5 ust. 10 PPU polegającej na wydłużeniu z 15 na 30 Dni Roboczych okresu
na
powzięcie przez Wykonawcę wiedzy o konstrukcji i działaniu Systemów.
4. Wprowadzenia w
§ 6 PPU obowiązku poddawania w okresie pomiędzy podpisaniem
U
mowy a datą zakończenia umowy DKF/BDG-II/POPT/136/19 z 26.07.2019 r.
(a w konsekwencji przed
rozpoczęciem świadczenia Usług Utrzymania) wszelkich zmian
w Systemach procedurze
Usług Autoryzacji, o której mowa w § 10 PPU.
5. Dodania w
treści pkt C-1 Załącznika C do SOPZ postanowienie w następującym
brzmieniu:
Realizacja Zleceń podlega ograniczeniu determinowanemu dostępnością
personelu Wykonawcy, warunkowaną zaangażowaniem w świadczenie Usług Rozwoju
wynika
jących z już złożonych Zleceń. W przypadku kiedy realizacja kolejnego Zlecenia
jest niemożliwa lub znacząco utrudniona, w wyniku uczestnictwa personelu Wykonawcy
w realizacji Zleceń wystawionych wcześniej, Zlecenia są kolejkowane i obsługiwane
zgodnie z us
talonym pomiędzy Zamawiającym i Wykonawcą harmonogramem prac.
6. Wprowadzenia w
§ 9 PPU limitacji Zleceń determinowaną dostępnością zespołu
Wykonawcy w zw
iązku z zaangażowaniem w świadczenie Usług Rozwoju wynikających
z już złożonych Zleceń, np. ust. 4a w brzmieniu: Realizacja Zleceń, o której mowa w pkt
3 i 4 pow
yżej, podlega ograniczeniu determinowanemu dostępnością personelu
Wykonawcy, warunkowaną zaangażowaniem w świadczenie Usług Rozwoju
Sygn. akt KIO 2993/22
wynikających z już złożonych Zleceń. W przypadku kiedy realizacja kolejnego Zlecenia
jest
niemożliwa w wyniku uczestnictwa personelu Wykonawcy w realizacji Zleceń
wystawionych wcześniej, Zlecenia są kolejkowane i obsługiwane zgodnie z ustalonym
pomiędzy Zamawiającym i Wykonawcą harmonogramem prac.
Z uzasadnienia
odwołania wynika następujące sprecyzowanie postawionych
zarzutów i zarazem uzasadnienie dla zgłoszonych żądań [poniżej pominięto zarzut nr 3c jako
wycofany
wraz z żądaniami nr 5 i 6 w zakresie, w jakim nie uwzględnił ich Zamawiający].
{ad zarzutu
i żądania nr 1}
{okoliczn
ości faktyczne}
Odwo
łujący zrelacjonował, że rozdział 13. SWZ pn. „Opis kryteriów, którymi
zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty wraz z podaniem wag tych kryteriów
i sposobu oceny ofert
” zawiera w szczególności następujące postanowienia:
13.1 Zamawiający dokona oceny ofert, które nie zostały odrzucone, na podstawie kryteriów
oceny ofert, określonych poniżej:
Lp.
Nazwa Kryterium
Waga kryterium (w %)
Cena jednostki utrzymania
Cena punktu funkcyjnego (PF)
Cena roboczodnia (MD)
Czas obsługi błędów
Do
stępność Oprogramowania
13.6 Punkty za kryterium „Czas obsługi błędów” zostaną przyznane w skali punktowej do 20
punktów zgodnie z poniższymi zasadami:
• Wykonawca otrzyma 0 punktów, jeżeli jego oferta będzie wskazywać czasy analizy i obsługi
błędów o priorytecie „Blokujący” i „Krytyczny” – odpowiednio:
WARIANT NR 1
Priorytet
Czas Analizy do:
Czas Naprawy do:
Blokujący
3 h
4 h
Krytyczny
6 h
8 h
• Wykonawca otrzyma 10 punktów, jeżeli jego oferta będzie wskazywać czasy analizy
i
obsługi błędów o priorytecie „Blokujący” i „Krytyczny” – odpowiednio:
WARIANT NR 2
Priorytet
Czas Analizy do:
Czas Naprawy do:
Blokujący
2,5 h
3,5 h
Krytyczny
5 h
7 h
Sygn. akt KIO 2993/22
• Wykonawca otrzyma 20 punktów, jeżeli jego oferta będzie wskazywać czasy analizy
i
obsługi błędów o priorytecie „Blokujący” i „Krytyczny” – odpowiednio:
WARIANT NR 3
Priorytet
Czas Analizy do:
Czas Naprawy do:
Blokujący
2 h
3 h
Krytyczny
4 h
6 h
13.7 Punkty za kryterium „Dostępność Oprogramowania” zostaną przyznane w skali
punktowej do 20 punktów zgodnie z poniższymi zasadami:
Dostępność Oprogramowania
Liczba punktów
Wariant A
Wariant B
Wariant C
Przy czym w kryteriach Czasu
obsługi błędów oraz Dostępności Oprogramowania
punkty
mają być przyznawane wyłącznie na podstawie oświadczeń wykonawców złożonych
przez nich w formularzach ofertowych.
W konsekwencji
– jak stwierdził Odwołujący – faktyczna weryfikacja przez
Zamawiającego spełniania tych kryteriów przez wykonawcę nastąpi na etapie realizacji
zamówienia, gdy wykonawca, z którym zostanie zawarta Umowa, będzie zobowiązany
do dotrzymania
czasu obsługi błędów i dostępności zadeklarowanych w ofercie, pod rygorem
zapłaty kar umownych.
We
dług Odwołującego prawdopodobne jest zatem, że jakiś wykonawca w celu
uzyskania zam
ówienia zadeklaruje w ofercie najwyższe poziomy spełniania tych kryteriów,
a nast
ępnie toku realizacji umowy nie będzie w stanie osiągać tych parametrów.
{okoliczn
ości prawne}
Odwołujący przypomniał, że zgodnie z art. 240 ust. 2 pzp kryteria oceny ofert i ich
opis nie mogą pozostawiać zamawiającemu nieograniczonej swobody wyboru
najkorzystniejszej oferty oraz umożliwiają weryfikację i porównanie poziomu oferowanego
wykonania prze
dmiotu zamówienia na podstawie informacji przedstawianych w ofertach.
Odwołujący wywiódł, że wobec tego zamawiający ma obowiązek zagwarantować
sobie
właściwe narzędzia weryfikacji i porównania poziomu oferowanego wykonania
przedmiotu zamówienia na podstawie informacji przedstawianych w ofertach.
Jak
trafnie według Odwołującego wskazała Izba w uzasadnieniu wyroku z 28
września 2021 r. sygn. akt KIO 2519/21: Weryfikowalność pozacenowych kryteriów oceny
ofert
polega na tym, że już na etapie postępowania o udzielenie zamówienia każde
Sygn. akt KIO 2993/22
pozacenowe kryterium oceny ofert powinno
być zweryfikowane przez zamawiającego.
Tym
samym zamawiający nie powinien poprzestawać na oświadczeniu woli wykonawcy
zawartym w ofercie, al
e je zweryfikować jeszcze przed wyborem najkorzystniejszej oferty.
W przeciwnym razie kryterium powinno
być uznane za pozorne i jako takie nie należy go
stosować.
Odwołujący zwrócił uwagę, że analogicznie wypowiedział się Sąd Okręgowy
w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z 18 grudnia 2020 r. sygn. akt XXIII Ga 1350/20
uwzględniającego skargę na wyrok Izby z 9 lipca 2020 r. sygn. akt KIO 937/20): Sąd
Okręgowy stoi zatem na kategorycznym stanowisku, iż obowiązkiem Zamawiającego jest
takie
określenie kryteriów oceny ofert, aby przed dokonaniem wyboru najkorzystniejszej
oferty
było możliwe sprawdzenie/zweryfikowanie informacji przedstawionych przez
wykonawców w jego ofercie. Tym samym, nie akceptuje stanowiska prezentowanego przez
Zamawiającego i KIO (w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku), iż weryfikacja następować
będzie w trakcie wykonywania umowy, a Zamawiający zabezpieczył się formułując stosowne
kary umowne, na wypadek nienależytej/niezgodnej z ofertą realizacji umowy przez
wybranego wykonawcę.
W przekonaniu Odw
ołującego zagadnienie weryfikowalności informacji w ramach
kryterium oceny ofert t
rafnie podsumowują również aktualne tezy doktryny:
• Zamawiający, określając kryteria, powinien móc zweryfikować podawane
przez
wykonawców informacje. Oznacza to, że kryteria nie powinny odnosić się
do
aspektów niemożliwych do sprawdzenia, czyli obietnic lub zobowiązań
niewykonalnych. [
Pieróg Jerzy, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, wyd. 15.]
• …za naruszające zasadę równego traktowania wykonawców należy uznać kryterium
odnos
zące się do treści oferty, której zamawiający w żaden sposób nie jest w stanie
zwe
ryfikować, a musi opierać się wyłącznie na treści oświadczenia wykonawcy.
Gawrońska-Baran Andrzela i in. Prawo zamówień publicznych. Komentarz
aktualizowany, teza 4. do art. 240 pzp]
{subsumpcja}
W tych okolicznościach Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów,
o których mowa w pkt 1. listy zarzutów, gdyż określone w SWZ kryteria Czasu obsługi
błędów oraz Dostępności oprogramowania są:
• nieweryfikowalne – jako oparte na subiektywnych oświadczeniach wykonawców, przy
braku o
bowiązku wykazania zaoferowanych poziomów ich spełniania obiektywnie
istniejącymi i merytorycznymi podstawami,
• pozorne – jako podatne na nadużycie przez wykonawców, którzy zdecydują się
zadeklarow
ać wartości gwarantujące im otrzymanie najwyższej liczby punktów
Sygn. akt KIO 2993/22
w oderwaniu od fa
ktycznej możliwości dotrzymania takich parametrów.
W konsekwencji wed
ług Odwołującego kryteria te pozostawiają Zamawiającemu
nieograniczoną swobodę wyboru najkorzystniejszej z ofert.
{ad zarzutu nr 2a
i żądań nr 2-3}
{okoliczn
ości faktyczne}
W
odwołaniu przytoczono następujące spośród PPU:
• Usługi Utrzymania – opisane Umową usługi mające na celu zapewnienie
Zamawiającemu zgodnego z Umową i nieprzerwanego działania Oprogramowania
(usługi SLA), jak również zapewnienie świadczenia innych opisanych Umową usług
w
spomagających korzystanie z Oprogramowania przez Zamawiającego. [§ 2 ust. 2 pkt
• Personel Wykonawcy w terminie 15 Dni Roboczych od podpisania Umowy uzyska
wiedzę o konstrukcji i działaniu Systemów oraz o przedmiocie Umowy. Potwierdzi to
podpisaniem stos
owanego oświadczenia, które Wykonawca dostarczy Zamawiającemu
w terminie 21 Dni Roboczych od podpisania Umowy. [
§ 5 ust. 10]
• W celu uniknięcia wątpliwości przyjmuje się, że jeżeli Strony nie zdefiniowały danego
działania niezbędnego do prawidłowej realizacji Umowy jako obowiązku
Zamawiającego, a zobowiązanie takie nie wynika z przepisów prawa obowiązujących
w Rzeczypospolitej
Polskiej lub nie jest w sposób oczywisty zobowiązaniem
Z
amawiającego. Stroną zobowiązaną do wykonania takiego działania jest Wykonawca.
§ 6 ust. 2]
Ponadto
Odwołujący wskazał na następujące okoliczności związane z treścią SWZ:
• zgodnie z PPU świadczenie Usług Utrzymania wymaga dopełnienia przez Wykonawcę
szeregu wymaga
ń, w tym dotyczących SLA, co obwarowane jest karami umownymi;
• skoro przedmiotem Umowy jest świadczenie Usług Utrzymania, pozyskanie przez
W
ykonawcę niezbędnej wiedzy o konstrukcji i działaniu Systemów ma istotne znaczenie
dla możliwości realizacji przez niego Umowy;
• jakaś dokumentacja [jak to sformułowano w odwołaniu] Systemów została załączona
do SWZ,
jednak może ona ulegać zmianie, gdyż aktualnie Systemy są przedmiotem
Usługi Utrzymania w ramach Umowy DKF/BDG-II/POPT/136/19 z 26.07.2019 r.;
• SWZ nie zawiera ona żadnego zobowiązania Zamawiającego do udostępnienia
Wykonawcy w terminie
, o którym mowa w § 5 ust. 10 PPU, jakichkolwiek informacji
i danych, w
szczególności aktualnej dokumentacji, kodów źródłowych, repozytoriów
oraz
środowisk produkcyjnych i testowych Systemów;
• ponieważ zgodnie z § 11 ust. 1 PPU Wykonawca na przekazanie dostępu do kodów
źródłowych i repozytoriów będzie miał 7 Dni Roboczych, można domniemywać,
Sygn. akt KIO 2993/22
że analogiczne uregulowanie zawiera aktualnie wykonywana umowa, co powoduje,
że de facto Wykonawca będzie miał tylko 8 Dni Roboczych na powzięcie wiedzy
o kons
trukcji i działaniu Systemów.
{okoliczn
ości prawne}
Z
godnie z art. 354 § 2 Kodeksu cywilnego wierzyciel powinien współdziałać
z
dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania zgodnie z jego treścią i w sposób
odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia
społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób
odpowiadający tym zwyczajom. Obowiązek współdziałania zamawiającego i wykonawcy przy
wykonywaniu
umowy w sprawie zamówienia publicznego w celu należytej realizacji
zamówienia wynika nadto z art. 431 pzp.
Odwołujący zauważył, że obowiązek współdziałania wierzyciela z dłużnikiem
jest
wyrazem istoty stosunków obligacyjnych, które zakładają więź między dwiema stronami
tego stosunku
– dłużnikiem i wierzycielem. Status wierzyciela sam w sobie nie wyłącza
obowiązku współdziałania z dłużnikiem. Wierzyciel nie tylko musi respektować uzasadniony
interes dłużnika, w szczególności powstrzymując się od działań utrudniających
lub
uniemożliwiających spełnienie świadczenia przez dłużnika, ale również udzielać
w
ykonawcy wszelkich informacji umożliwiających mu spełnienie świadczenia.
Odwołujący wywiódł, że dla przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie
wykonawców nie jest wystarczające wprowadzenie jakiegokolwiek okresu przejściowego,
ale takiego,
którego długość będzie adekwatna do poziomu skomplikowania systemu,
jego stanu i charakterystyki oraz
rodzaju i skali obowiązków kontraktowych wykonawcy usług
rozwoju i utrzymania. Przede wszystkim, o ile nie jest mo
żliwe całkowite zniwelowanie
naturalnej przewagi dotychczasowego wykonawcy (
który niejednokrotnie utrzymuje system
na podstawie wieloletniej umowy), o tyle konieczne jest
umożliwienie nowemu wykonawcy
nabycia
wiedzy niezbędnej do przejęcia systemu i rozpoczęcia świadczenia usług
na
poziomie oczekiwanym przez instytucję zamawiającą. Naturalną rzeczą jest bowiem,
że nowy wykonawca w początkowej fazie musi włożyć więcej wysiłku organizacyjnego
i
zaangażowania niż wykonawca kontynuujący usługę utrzymania systemu.
{subsumpcja}
W tych okoliczno
ściach Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów,
jak w pkt 2.
listy zarzutów, gdyż nieprzekazanie przez Zamawiającego niezbędnych
informacji i dok
umentów pozwalających na powzięcie wiedzy o konstrukcji i działaniu
Systemów może spowodować brak możliwości realizacji przez Wykonawcę Usług objętych
Umową, w szczególności Usług Utrzymania. Tym samym według Odwołującego może
Sygn. akt KIO 2993/22
o
kazać się, że Umowa wymaga świadczenia niemożliwego do spełnienia przez nowego
Wykonawc
ę, zaś postanowienie § 5 ust. 10 PPU obligować będzie go do złożenia
oświadczenia sprzecznego ze stanem faktycznym.
Niezależnie od powyższego w ocenie Odwołującego okres 15 Dni Roboczych
na
powzięcie przez nowego Wykonawcę wiedzy o konstrukcji i działaniu Systemu jest zbyt
krótki, gdyż nawet podstawowe uzgodnienia formalne związane z przekazaniem dostępu
do
środowisk i kodów źródłowych zajmują kilka dni, a samo przyswojenie wiedzy jest
czasochłonne.
{ad zarzutu nr 2b
i żądania nr 5}
{okoliczn
ości faktyczne}
Odwołujący podał, że PPU o Usłudze Autoryzacji:
• przewidują ją w sytuacji, gdy zmiany wprowadzane są przez podmiot inny niż
w
ykonawca utrzymujący System;
• w sposób jednoznaczny określają czynności wymagane do przetestowania
i
zagwarantowania spójności i prawidłowego działania Systemu;
• gwarantują, że wykonawca będzie posiadał wystarczającą wiedzę, aby później
efektywnie
utrzymywać System w całości.
W
odwołaniu przytoczono ponadto następujące spośród PPU:
• Personel Wykonawcy w terminie 15 Dni Roboczych od podpisania Umowy uzyska
wiedzę o konstrukcji i działaniu Systemów oraz o przedmiocie Umowy. Potwierdzi to
podpisaniem stosowanego oświadczenia, które Wykonawca dostarczy Zamawiającemu
w terminie 21 Dni Roboczych od podpisania Umowy. [
§ 5 ust. 10]
• Wykonawca rozpocznie świadczenie Usług Utrzymania z dniem wskazanym
w pisemnym zleceniu, na zasadach opisanych po
niżej oraz w innych postanowieniach
Umowy. Rozp
oczęcie świadczenia Usług Utrzymania w ramach Umowy nastąpi nie
później niż od 27.07.2023 r. to jest z chwilą zakończenia realizacji Usługi Utrzymania
w ramach Umowy DKF/BDG-II/POPT/136/19 z 26.07.2019 r., w s
posób gwarantujący
ciągłość świadczenia Usługi Utrzymania Systemów Zamawiającego pomiędzy niniejszą
Umową a Umową DKF/BDG-II/POPT/136/19 z 26.07.2019 r. [§ 8 ust. 1]
W naw
iązaniu do powyższych postanowień Odwołujący podniósł, że zarówno
w okresie
, o którym mowa w § 5 ust. 10 PPU, jak i w okresie przed rozpoczęciem
świadczenia Usługi Utrzymania (jeżeli Umowa zostanie zawarta wcześniej niż 27.07.2023 r.),
Systemy mogą ulegać zmianom wynikającym z poprawek lub modyfikacji dokonywanych
przez dotychczasowego wykonawc
ę. Przy czym zmiany te mogą tak dalece ingerować
w
strukturę Systemu (nie ma żadnej umownej gwarancji, że tak się nie stanie), że jego
naprawienie
w zakreślonym SLA czasie będzie niewykonalne dla nowego Wykonawcy,
Sygn. akt KIO 2993/22
gdyż jego pracownicy będą musieli odtwarzać wiedzę na temat tego, co w zostało zmienione
i jak dzia
ła System, zamiast zajmować się usunięciem błędu. Jednocześnie Umowa nie
gwarantuje w takiej sytuacji nowemu Wykonawcy dodatkowego okresu przeznaczonego
na
powzięcie wiedzy o konstrukcji i działaniu Systemów.
Stąd nowy Wykonawca:
a) albo nie b
ędzie w stanie złożyć w ciągu 15 Dni Roboczych od podpisania Umowy
wymaganego w § 5 ust. 10 PPU oświadczenia, gdyż System będzie w tym czasie
modyfikowany,
b) albo,
zapoznawszy się z przekazanymi mu materiałami, złoży wymagane § 5 ust. 10
PPU oświadczenie, nie wiedząc o dokonywanej w tym czasie modyfikacji Systemu,
c) albo,
zaznajomiwszy się z Systemem, złoży wymagane § 5 ust. 10 PPU oświadczenie,
a
System zostanie zmodyfikowany po jego złożeniu.
{okoliczn
ości prawne}
[w o
dwołaniu nie wskazano na żadne dodatkowe okoliczności prawne]
{subsumpcja}
W tych okolicznościach Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów,
jak w pkt 2.
listy zarzutów, gdyż każda z trzech sytuacji wyszczególnionych powyżej oznacza
domagani
e się od wykonawcy niemożliwego do spełnienia świadczenia. Przy czym sytuacje
opisane w lit. b) i
c) powyżej mają de facto powodować, że niemożliwe będzie rozpoczęcie
przez nowego Wyk
onawcę świadczenia Usług Utrzymania. Tym samym brak wprowadzenia
zob
owiązania, aby w okresie pomiędzy podpisaniem Umowy a datą zakończenia umowy
DKF/BDG-II/POPT/136/19 z 26.07.2019 r. wszelkie zmiany w S
ystemach podlegały
procedurze Usług Autoryzacji, o której mowa w § 10 PPU, ma prowadzić do naruszenia
równości stron stosunku cywilnoprawnego oraz istotnie przekraczać zasadę swobody umów.
Zamaw
iający w odpowiedzi na odwołanie z 22 listopada 2022 r. wniósł o oddalenie
odwołania w zakresie wszystkich zarzutów, które uznał za w całości bezzasadne,
z
wyjątkiem ostatniego zarzutu, który częściowo uwzględnił.
{ad zarzutu
i żądania nr 1}
Za
mawiający wywiódł, że ponieważ przedmiot zamówienia obejmuje świadczenie
w
sposób ciągły usług modyfikacji, rozwoju i utrzymania funkcjonujących w Ministerstwie
Funduszy i Polityki Regionalnej s
ystemów wspierających prawidłową realizację
przez
beneficjentów (w tym ponad sto kilkadziesiąt instytucji publicznych w kraju i za granicą)
programów współfinansowanych ze środków UE [dalej zwanych łącznie „Systemem”], każdy
błąd winien zostać sprawnie zdiagnozowany i jak najszybciej usunięty, a dostępność
oprogramowania winna być niemalże nieprzerwana.
Sygn. akt KIO 2993/22
Zama
wiający wskazał, że istotność dla niego Usługi Utrzymania znalazła przełożenie
w podziale punktacji w kryteriach cenowych, a mianowicie w kryterium
„Ceny jednostki
utrzymania
” można uzyskać aż do 40 pkt, natomiast w kryteriach „Ceny punktu funkcyjnego
(PF)” i „Ceny roboczodnia (MD) – maksymalnie po 10 pkt. Z kolei w związku z zakładaną
incydentalnością sytuacji błędów i przerw w dostępności oraz pożądaną ich krótkotrwałością,
zostały wprowadzone kryteria „Czasu obsługi błędów” i „Dostępności Oprogramowania,
a w
każdym z nich można uzyskać do 20 pkt.
Zamawiający w odniesieniu do tej części przepisu art. 240 ust. 2 pzp, zgodnie z którą
kryteria oceny ofert i ich opis
mają umożliwiać weryfikację poziomu oferowanego wykonania
przedmiotu zam
ówienia na podstawie informacji przedstawianych w ofertach, powołał się
na to,
że Izba w dotychczasowym orzecznictwie:
• akceptowała ustalanie przez zamawiających zasad przyznawania punktów
w pozacenowych
kryteriach
na
podstawie
informacji
przedstawianych
przez
w
ykonawców w formularzach ofertowych jako powszechną praktykę w zamówieniach
publicznych (np. okres gwarancji,
termin realizacji, termin płatności) [zob. uzasadnienie
wyroku z 10.03.2020 r. sygn. akt KIO 380/20];
• nie podzieliła stanowiska, że wybór danego wariantu przez wykonawcę w kryterium
pozacenowym jest tylko
nieweryfikowalną deklaracją wykonawcy, gdyż stanowi
zobowiązanie wykonawcy do usunięcia awarii czy błędu we wskazanym czasie, za które
ponosi
określoną odpowiedzialność na etapie realizacji zamówienia [zob. uzasadnienie
wyroku z 15.02.2021 r. sygn. akt: KIO 5/21, KIO 126/21, KIO 128/21, KIO 129/21].
Ponadto
Zamawiający podniósł, że w art. 242 ust. 2 pkt 6 pzp wprost wskazano
serwis posprzedażny, pomoc techniczną, warunki dostawy takie jak termin, sposób lub czas
dostawy, oraz okres realizacji,
które jako kryteria oceny ofert również opierają się na
de
klaracjach wykonawców co do przyszłego sposobu realizacji zamówienia, a ich
niedochowanie wiąże się z konsekwencjami na etapie realizacji umowy.
Za
mawiający zwrócił również uwagę na rekomendowanie przez Urząd Zamówień
Publicznych
zamawiającym w postępowaniach na zaprojektowanie i budowę budynku
użyteczności publicznej wprowadzenia kryterium, w ramach którego wykonawca może
zadeklarowa
ć osiągnięcie mniejszego niż wymagane według opisu przedmiotu zamówienia
rocznego
zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną. Jednocześnie zaleca się
zastrzeżenie w umowie kary umownej na wypadek niedotrzymania przez wykonawcę
zadeklarowanej
oszczędności kWh/m
[P
rzykładowe społeczne i środowiskowe kryteria
oceny ofert w
zamówieniach publicznych, Warszawa 2018 r., str. 91].
W tym kontekście Zamawiający zauważył, że nie budziło dotychczas kontrowersji
dopuszczaln
ość wprowadzenia kryteriów społecznych, w których punkty przyznawane są za
Sygn. akt KIO 2993/22
zadeklarowanie przez wykonawc
ę zatrudnienia osób niepełnosprawnych czy bezrobotnych
do wykonania zamówienia, co faktycznie następowało dopiero w razie udzielenia
zamówienia.
Zdaniem
Zamawiającego kryteria Czasu obsługi błędów i Dostępności
Oprogramowania
są weryfikowalne, gdyż określił:
• w pkt 13.6 i 13.7 SWZ [przywołanych już powyżej za odwołaniem] sposób oceny w tych
kryteriach,
polegający na przyznaniu danemu wykonawcy 0, 10 albo 20 pkt,
odpowiednio do zadeklarowanego przez niego w Formularzu oferty wariantu
spełniania
danego kryterium;
• w ramach PPU: kwalifikowanie błędów jako blokujących (w § 2 ust. 2 pkt 8)
lub krytycznych (w
§ 2 ust. 2 pkt 9), sposób ich zgłaszania (w § 8 ust. 5), czas obsługi
(w
§ 8 ust. 11 pkt 2), czas/poziom niedostępności Systemu (w § 8 ust. 11 pkt 3).
Zamawiający podsumował, że adekwatnie do wyników szczegółowej analizy
przedmiotu zamówienia, w tym najistotniejszych zagrożeń dla prawidłowego działania
Systemu,
dobrał kryteria jakościowe, których sposób weryfikacji opisał w SWZ.
Zam
awiający podkreślił fakt skorelowania tych kryteriów jakościowych z karami
umownymi
– w § 20 PPU przewidziano naliczenie przez Zamawiającego kar umownych
za niedochowanie
zadeklarowanych
przez
wykona
wcę wariantów SLA odnośnie
odpowiednio: Czasu Analizy (w ust. 6), Czasu Naprawy (ust. 7), poziomu
Dostępności (w ust.
8), co potwierdza
, że parametry te mają istotne znaczenie.
Zamawia
jący powołał się na swoje doświadczenie związane z realizacją podobnych
umów, które wskazuje, że taka korelacja pozwala na skuteczne egzekwowanie dochowania
tych parametrów przez wykonawcę, gdyż wszelkie naruszenia w tym zakresie powodują
nieuchronne naliczenie kar umownych, na
dowód czego załączył dokumenty zbiorczo
oznaczone jako
dowód nr 1.
Zamawiający załączył również wyciągi z dokumentacji postępowań prowadzonych
przez różne instytucje zamawiające, w tym na tożsame usługi, gdzie zastosowano
analogiczne kryteria oceny ofert, jako d
owód [oznaczony nr 3] na powszechne ich
stosowanie,
które nie spowodowało przy tym, że deklarowane były tylko warianty najwyżej
punktowane.
Wreszcie
Zamawiający powołał się na własną wieloletnią praktykę – zarówno jako
insty
tucji zamawiającej, jak i instytucji zarządzającej krajowymi programami operacyjnymi –
w której nie było żadnych przypadków zakwestionowania tego typu kryteriów w toku
prowadzonych u niego czy przez niego
kontroli wydatkowania środków z funduszy
europejskich.
Zamawiający podsumował, że wykonawcy jako profesjonaliści na rynku IT oferują
Sygn. akt KIO 2993/22
czas usunięcia awarii czy błędów adekwatnie do swoich możliwości wykonawczych,
wynikających z posiadanych zasobów, szczególnie kadrowych, oraz przy uwzględnieniu
ewentualnych kar umownych, jakie w przyszłości wiązałyby się z niewykonaniem w tym
zakresie umowy terminach.
Innymi słowy oferują najbardziej optymalny dla nich pod
względem technicznym i kosztowym wariant kryterium, umożliwiający terminowe usuwanie
awarii czy błędów etc.
{ad zarzutu nr 2a}
W przekonaniu Zamawiającego zarzut wynika z niedostatecznego przeanalizowania
przez O
dwołującego dokumentów tego zamówienia, tj. SWZ, PPU oraz Załącznika D
do Szczeg
ółowego opisu przedmiotu zamówienia (dalej: „SOPZ”).
Zamawiający zwrócił tu uwagę na następujące postanowienia SWZ:
• zobowiązanie się Zamawiającego do udostępnienia Dokumentacji Systemów oraz ich
kod
ów źródłowych w formie elektronicznej, na wniosek wykonawcy złożony wraz ze
zobowiązaniem się do zachowania poufności uzyskanych informacji (wzór wniosku
i
zobowiązania stanowi Załącznik nr 12 do SWZ. Wniosek i zobowiązanie należy
przekazać [pkt 3.7 SWZ];
• zastrzeżenie, że ze względu na trwający w trakcie niniejszego postępowania rozwój
Systemu, Zamawiający planuje dokonywanie zmian w przekazanych dokumentach
dotyczących Systemu, a aktualną dokumentację przekaże Wykonawcy najpóźniej w dniu
podpisania Umowy [pkt 3.8 SWZ];
• Załącznik D do SOPZ, do którego odsyła § 8 ust. 2 PPU, określa w pkt D-1 sposób
przejmowania Systemu, w
szczególności, że przed rozpoczęciem Usług Utrzymania
Wykonawca
dokona
przygotowania
do przejęcia w utrzymanie Systemów
na
zapewnionej przez Zamawiającego Platformie. W tym celu, na 30 dni przed terminem
rozpoczęcia świadczenia Usługi Utrzymania określonym w pisemnym zleceniu
świadczenia Usługi Utrzymania, Zamawiający przekaże Wykonawcy dane dostępowe do
zas
obów udostępnionych na Platformie.
• przez Platformę należy rozumieć zbiór urządzeń lub zasobów teleinformatycznych,
udostępnionych przez Zamawiającego, pozwalających na uruchamianie maszyn
wirtualnych
stanowiących infrastrukturę teleinformatyczną Systemów [§ 2 ust. 2 pkt 39
PPU];
• Zamawiający zobowiązał się do współdziałania z Wykonawcą oraz zadeklarował
współpracę w celu realizacji umowy, w tym powiadamiania o ważnych okolicznościach
mających lub mogących mieć wpływ na wykonanie umowy, w tym na terminy realizacji
usług [§ 6 ust. 1 oraz § 4 ust. 2 PPU].
Zamawiający wywiódł z powyższego, co następuje.
Sygn. akt KIO 2993/22
Po pierwsze, że wykonawcy już na etapie postępowania o udzielenie tego
zamówienia publicznego mają dostęp do aktualnej dokumentacji i kodów źródłowych.
Po drugie,
że Usługa Utrzymania zostanie zlecona najwcześniej w dniu podpisania
Umowy
, a jej świadczenie rozpocznie się 30 dni później.
Po trzecie
, że możliwość zmiany Dokumentacji Systemów w okresie poprzedzającym
podpisanie Umowy wynika z faktu realizacji dotychczasowej umowy,
która obejmuje swoim
przedmiotem prace związane z rozwojem. Jest to normalna praktyka w sytuacji,
gdy przedmiot
zamówienia obejmuje istniejące i funkcjonujące systemy, które są już
utrzymywane, modyfikowane i rozwijane
na podstawie wcześniej zawartych umów, ponieważ
celem każdego zamawiającego jest zachowanie ciągłości w świadczonych usługach. Dlatego
też Zamawiający zagwarantował udostępnienie Wykonawcy aktualnej dokumentacji
poszczególnych Systemów najpóźniej w dniu podpisania Umowy.
Zamawia
jący zwrócił również uwagę na przewidzenie w dotychczas wykonywanej
umowie
usługę przekazania wiedzy przez dotychczasowego wykonawcę nowemu
wykonawcy (U
sługa Exit Planu). W tym kontekście Zamawiający zwrócił uwagę,
że Odwołujący błędnie utożsamił okres (7 Dni Roboczych) na przekazanie określonych
informacji i zapewnienie
dostępów, tj. czynności w ramach Usługi Exit Planu, z określonym
przez Zamawiającego okresem realizacji samej Usługi Utrzymania.
Ponadto Zamawiający podkreślił, że:
• w Systemie, którego dotyczy postępowanie, wykorzystano znane i powszechnie
stosowan
e w branży technologie, takie jak np.: .NET (w SL2021, Administracja), Java
(w e-kontrolach), PHP (w BK2021) czy Python
(BK2021 Skaner, Kontrole Krzyżowe)
[d
owód nr 3 – wydruki ze stron www dot. powszechności stosowanych technologii];
• w ramach warunków udziału sformułował określone wymagania dotyczące zdolności
zawodow
ych i technicznych, tj. doświadczenia wykonawcy i jego personelu w pracy
z ww. technologiami wykorzystywanymi
w Systemie objętym postępowaniem.
W konsekwencji w
ykonawca powinien skierować do realizacji zamówienia ekspertów,
którzy będą w stanie powziąć wiedzę o konstrukcji i działaniu Systemu w określonym przez
Zamawiającego czasie. Jest to czas w którym wykonawca ma dostateczną możliwość
poznania architektury Systemów, tak aby w sposób adekwatny i odpowiedni przygotować się
do rozpoczęcia świadczenia Usługi Utrzymania.
Zdaniem
Za
mawiającego opisane powyżej rozwiązania świadczą wręcz
o ponadstandardowej transpare
ntności prowadzonego postępowania i pozwalają realnie
ocenić możliwość świadczenia usług objętych przedmiotem zamówienia przez wszystkie
podmioty,
bez względu na ich wcześniejsze doświadczenie. Jest to równoznaczne
z przestrzeganiem zasad uczciwej konkuren
cji oraz równości toku postępowania, gdyż
Sygn. akt KIO 2993/22
Zamawiający traktuje wszystkich wykonawców na równych prawach, a stawiane im
wymagania są jasne i znane w chwili przygotowywania i wycenienia oferty.
W szczególności według Zamawiającego ocena zachowania uczciwej konkurencji
musi uwzględniać fakt, że przedmiotem tego postępowania są ściśle określone usługi
eksperckie, dla których Zamawiający z pełną świadomością sformułował wymagania
dotyczące zdolności zawodowych i technicznych. I nie można negować prawa
Zamawiającego do sformułowania wymagań na poziomie zapewniającym należyte
wykonywanie usług, tj. nieprzerwane świadczenie usług dla instytucji publicznych.
Zamawiający podsumował, że tym samym zarzut o realnym skróceniu czasu
na
powzięcie wiedzy o konstrukcji i działaniu Systemów jest bezpodstawny.
{ad zarzutu nr 2b}
Zamawiający zwrócił uwagę na następujące postanowienia PPU:
• Usługi Autoryzacji obejmują: obejmowanie Usługami (w tym, integracja i instalacja
na
środowiskach produkcyjnym, szkoleniowym i preprodukcyjnym) Modyfikacji
Zamawiającego, w stosunku do których dokonano Autoryzacji. [§ 10 ust. 1 pkt 3]
• Wykonawcy nie przysługuje jakiekolwiek dodatkowe wynagrodzenie związane
z
objęciem usługami Systemu Zamawiającego, a wynagrodzenie winno zostać
skalkulowane w wynagrodzeniu za wykonanie przedmiotu umowy. [
§ 3 ust. 5]
Ponadto
Zamawiający wskazał na następujące okoliczności:
• Usługa Autoryzacji nie może być świadczona zanim nie zostanie zlecona Usługa
Utrzymania (
którą świadcząc Wykonawca ma możliwość integracji i instalacji Modyfikacji
na wy
maganych środowiskach);
• w ramach Usługi Autoryzacji wymagane czasy realizacji są nieporównywalnie dłuższe
niż SLA dla obsługi zgłoszeń i wprowadzania zmian w Usłudze Utrzymania Systemów;
• w okresie realizacji umowy DKF/BDG-II/POPT/136/19 z 26.07.2019 r. obecny
wykonawca otrzymuje
zapłatę za świadczenie Usługi Utrzymania i dokonanie
ewentualnych zmian w Systemie;
• w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa Systemu wymagane jest niezwłoczne działanie
wykonawcy aktualnie wykonywanej umowy.
Zamawi
ający stwierdził, że zarzut i żądanie odwołania prowadzą do sytuacji, w której:
• zapłaci za każdą zmianę podwójnie, tj. obecnemu wykonawcy (w ramach
wynagrodzenie za
świadczenie Usługi Utrzymania i dokonanie ewentualnych zmian
w Systemie) oraz innemu wykonawcy,
wyłonionemu w przedmiotowym postępowaniu (w
ramach Usługi Autoryzacji przez niego zmian wprowadzonych przez dotychczasowego
wykonawc
ę);
• może nastąpić faktyczne zablokowanie możliwości realizacji usług dla Systemu, w tym
Sygn. akt KIO 2993/22
narazić Zamawiającego ze strony wykonawcy aktualnie realizowanej umowy na zarzut
uniemożliwienia należytego jej wykonywania, gdyż w sytuacji zagrożenia
bezpiecze
ństwa Systemu Zamawiający musiałby wpierw przeprowadzić procedurę
oceny zmian przez nowego wykonawcę.
Z uwagi
na powyższe w ocenie Zamawiającego proponowana zmiana treści SWZ
istotnie przekracz
a zasadę swobody umów i stoi w sprzeczności z zasadami ponoszenia
wydatków publicznych.
Niez
ależnie od powyższego Zamawiający ponownie zwrócił uwagę na okoliczności,
n
a które wskazał w ramach odniesienia się do poprzedniego zarzutu, w szczególności na:
• zagwarantowanie nowemu wykonawcy do zasobów Platformy w okresie 30 dni
poprz
edzających realizację Usługi Utrzymania;
• Usługę Exit Planu w ramach umowy z dotychczasowym wykonawcą.
{ad zarzutu nr 2c}
Abstrahując od innych uwag, zamawiający oświadczył, że wychodząc naprzeciw
postulatom
Odwołującego, proponuje wprowadzenie w § 9 PPU ust. 4a w brzmieniu:
Równoległa realizacja Zleceń, o której mowa w ust. 4, może podlegać ograniczeniu
determinowanem
u dostępnością Personelu Wykonawcy wynikającą z realnego
za
angażowania w świadczenie już przyjętych do realizacji Zleceń Usług Rozwoju, jeżeli
dotyczy Zleceń innych niż Drobne Prace Programistyczne. W takich przypadkach, Zlecenia
są kolejkowane i obsługiwane zgodnie z ustalonym pomiędzy Stronami harmonogramem
prac.
N
a posiedzeniu z udziałem Stron Odwołujący wycofał ten ostatni zarzut w zakresie,
w
jakim nie został on uwzględniony przez Zamawiającego.
Z uwagi na brak podstaw do odrzucen
ia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego w całości, odwołanie w zakresie pozostałych zarzutów zostało skierowane
do rozpoznania na rozprawie, podc
zas której Odwołujący i Zamawiający podtrzymali
dotychczasowe stanowisko
i argumentację.
Po przeprowadzeniu rozprawy
, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy,
jak
również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska wyrażone ustnie
na rozprawie i
odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Z art. 505 ust. 1
pzp wynika, że legitymacja do wniesienia odwołania przysługuje
wykonawcy, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia oraz poniósł lub może
Sygn. akt KIO 2993/22
p
onieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy pzp.
Legitymacja Odwołującego, który zakwestionował postanowienia specyfikacji jako
naru
szające przepisy ustawy pzp, gdyż jest zainteresowany ubieganiem się o udzielenie
tego
zamówienia na warunkach odpowiadających tym przepisom – spełnia powyższe
przesłanki, co nie było też sporne.
{
umorzenie postępowania odwoławczego w zakresie zarzutu nr 2 lit. c}
Jak to ju
ż powyżej odnotowano, Odwołujący wycofał zarzut nr 2 lit. c w zakresie,
w ja
kim nie został on uwzględniony przez Zamawiającego.
Skoro ustawa pzp stanowi:
• w art. 522 ust. 3 zd. 1, że w przypadku uwzględnienia przez zamawiającego części
zarzutów przedstawionych w odwołaniu, Izba może umorzyć postępowanie odwoławcze
w części dotyczącej tych zarzutów, pod warunkiem że w postępowaniu odwoławczym po
stronie zamaw
iającego nie przystąpił w terminie żaden wykonawca albo wykonawca,
który przystąpił po stronie zamawiającego, nie wniósł sprzeciwu wobec uwzględnienia
tych zarzutów,
• w art. 520 ust. 1, że odwołujący może cofnąć odwołanie do czasu zamknięcia rozprawy,
• w art. 568, że Izba umarza postępowania odwoławcze, w formie postanowienia,
w przypadku:
1) cofnięcia odwołania, 2) stwierdzenia, że dalsze postępowanie stało się
z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne, 3) o którym mowa w art. 522
– tym bardziej możliwe i celowe jest umorzenie postępowania w odniesieniu do zarzutu
odwołania, który częściowo został uwzględniony, a w pozostałym zakresie wycofany.
{rozpatrzenie zarzutu nr 1 odwo
łania}
Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne:
Skoro za niesporne
– jako wynikające wprost ze słownika języka polskiego [punktor
pierws
zy poniżej], niezaprzeczonych przez stronę przeciwną okoliczności [przedostatni
i ostatni punktor] lub
treści SWZ [pozostałe punktory] – należy uznać, że:
• „weryfikować” oznacza „sprawdzać prawdziwość, przydatność lub prawidłowość
c
zegoś”, a „weryfikowalny” oznacza „taki, którego prawdziwość można sprawdzić”
[zob. S
łownik języka polskiego dostępny na https://sjp.pwn.pl];
• przedmiotem Umowy jest w szczególności świadczenie przez Wykonawcę na rzecz
Zamawiającego Usług Utrzymania, polegających przede wszystkim na zapewnieniu
Sygn. akt KIO 2993/22
Zamawiającemu nieprzerwanego działania Oprogramowania [rozumianego jako całość
lub dowolny ele
ment oprogramowania wchodzącego w skład Systemu, czyli systemów
informatycznych
Zamawiającego
wspierających
realizację
programów
współfinansowanych ze środków UE, w tym Centralnego systemu teleinformatycznego,
CST
– systemu teleinformatycznego, o którym mowa w rozdziale 16 ustawy z dnia 11
lipca 2014 r
. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności
finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 818),
i Centralnego systemu teleinformatycznego 2021, CST2021
– odpowiednika CST
dla perspektywy finansowej 2021-2027, Systemu
, o którym mowa w art. 4 ust. 2 pkt 6
ustawy z dnia 28 kwie
tnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze
środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 (Dz.U. z 2022 r. poz.
1079)], czyli
świadczeniu usług SLA;
• usługi SLA polegają w szczególności na usuwaniu Błędów (rozumianych jako
nieprawi
dłowe działanie Oprogramowania, w tym jego niewystarczającą jego wydajność)
i zapewnienie poziomu
wymaganej Dostępności (rozumianej jako parametr SLA mający
na celu zapewnienie faktycznej mo
żliwości korzystania z Oprogramowania przez
Zamawiającego, bez występowania Błędów Blokujących, przez określoną w procentach
liczbę godzin w danym miesiącu kalendarzowym);
• Błąd Blokujący to Błąd skutkujący brakiem dostępności Oprogramowania (w całości lub
części) lub brakiem faktycznej możliwości zalogowania się do Oprogramowania
wszystkich lub części Użytkowników (osób realizujących zadania w Systemie), także
w
wyniku niewystarczającej wydajności Oprogramowania;
• Błąd Krytyczny to Błąd skutkujący brakiem możliwości wykorzystania przynajmniej
jednej z funkcji Oprogramowania wykorzystywanych przez Wnioskodaw
ców (podmioty
realizujące w Systemach zadania związane z wnioskowaniem o dofinansowanie projektu
lub osoby przez nie
upoważnione) lub Beneficjentów (beneficjent w rozumieniu
właściwych przepisów prawa unijnego, podmiot uczestniczący w realizacji projektu
na mocy umowy albo porozumienia zawartych z beneficjentem albo decyzji beneficjenta
lub osoba przez nich upo
ważniona albo osoba uprawniona do ich reprezentacji),
w
szczególności: logowania, wyświetlania, dodawania, edytowania, zapisywania,
usuwania, przesyłania lub podpisywania dokumentów, publikowania, także wynikający
z
niewystarczającej wydajności Oprogramowania); Błąd skutkujący brakiem całości
danych w SRHD (aplikacji
raportującej CST) lub SR2021 (aplikacji raportującej
CST2021)
; zatrzymanie przetwarzania dokumentów importowanych usługami
sieciowymi lub publikacji słowników systemowych;
• Czas Analizy – liczony w godzinach okres od przekazania Zgłoszenia (poinformowania
Sygn. akt KIO 2993/22
Wykonawcy o wystąpieniu Błędu w sposób wskazany w Umowie) a wskazaniem
prawdziwych przyczyn Błędu i ich wyczerpującym opisem;
• Czas Naprawy – liczony w godzinach okres pomiędzy przekazaniem Zgłoszenia
a dostarczeniem poprawki skutecznie usuwaj
ącej Błąd w sposób opisany w Umowie
i nie
skutkującej innymi Błędami;
• w kryterium oceny ofert Czasu obsługi błędów o wadze 20% wykonawca może
zaoferować jeden z trzech zdefiniowanych przez Zamawiającego wariantów świadczenia
usług SLA w odniesieniu do parametrów Czasu Analizy i Czasu Naprawy dla Błędu
Bl
okującego i Błędu Krytycznego, punktowanych odpowiednio na 0, 10 i 20 pkt;
• w kryterium oceny ofert Dostępności oprogramowania o wadze 20% wykonawca może
zaofero
wać jeden z trzech zdefiniowanych przez Zamawiającego wariantów świadczenia
w tym aspekcie
usług SLA, punktowanych odpowiednio na 0, 10 i 20 pkt;
• dla każdego z tych kryteriów dla rozstrzygnięcia ewentualnej wątpliwości wynikłej
z braku wskazania w formularzu ofertowym wybranego wariantu
obowiązuje reguła,
że zostanie to poczytane za oferowanie wariantu niepunktowanego, jako określającego
minimalny
poziom
parametru
, którego dotrzymanie jest wymagane przez
Zamawi
ającego przy realizacji Usługi Utrzymania;
• w ramach warunków udziału w postępowaniu Zamawiający szczegółowo określił
pote
ncjał osobowy konieczny i zarazem wystarczający dla należytej realizacji tego
zamówienia;
• wynikający z formularza oferty wariant spełniania parametrów będzie dla Wykonawcy
jego zobowiązaniem, którego niedotrzymanie będzie skutkowało naliczeniem kar
umownych
w wysokości określonej w PPU;
• Zamawiający nie zażądał żadnych przedmiotowych środków dowodowych
na potwierdzenie
zdolności do dochowania oferowanych przez wykonawców wariantów
Czasu obs
ługi błędów i Dostępności oprogramowania;
• Czas obsługi Błędów czy Dostępność oprogramowania oferowane przez rzetelnych
profesjonalist
ów na rynku IT powinien być adekwatny do możliwości danego wykonawcy,
wynikających z posiadanych zasobów, szczególnie potencjału osobowego;
• najkrótszy Czas obsługi Błędów czy największa Dostępność oprogramowania spośród
wa
riantów zdefiniowanych w ramach opisu tych kryteriów nie są parametrami
nie
możliwymi do dotrzymania dla profesjonalistów na rynku IT
– to ustalone przez Zamawiającego kryteria pozacenowe są związane z przedmiotem tego
zamówienia, zostały przez niego opisane w sposób jednoznaczny i zrozumiały
oraz
umożliwiają porównanie oferowanych przez poszczególnych wykonawców Czasów
obsługi błędów i Dostępności oprogramowania na podstawie informacji przedstawionych
Sygn. akt KIO 2993/22
przez nich w ofertach, natomiast
Zamawiający nie przewidział badania i oceny wiarygodności
deklaracji poszczególnych wykonawców odnośnie poziomu spełniania tych kryteriów.
W tych okolicznościach Izba stwierdziła, że zarzut odwołania jest częściowo zasadny.
Zgodnie z art. 240 ust. 1 pzp z
amawiający opisuje kryteria oceny ofert w sposób
jednoznaczny i zroz
umiały. Z kolei art. 240 ust. 2 pzp stanowi, że kryteria oceny ofert i ich
opis nie mogą pozostawiać zamawiającemu nieograniczonej swobody wyboru
najkorzystniejszej oferty oraz
umożliwiają weryfikację i porównanie poziomu oferowanego
wykonania przedmiotu z
amówienia na podstawie informacji przedstawianych w ofertach.
Celowe jest przypomnienie, że w poprzednim stanie prawnym w powyższym zakresie
obowiązywał jeden przepis, art. 91 ust. 2d ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. 2004 Nr 19 poz. 177 ze zm.) {dalej: „poprzednio
obowiązująca ustawa pzp” lub „popzp”}, zgodnie z którym zamawiający określa kryteria
oceny ofert w sposób jednoznaczny i zrozumiały, umożliwiający sprawdzenie informacji
przedstawianych przez
wykonawców.
P
owyżej przywołane przepisy zostały wprowadzone jako transpozycja art. 67 ust. 4
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie
zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U.UE.L.2014.94.65 ze zm.)
{dalej:
„dyrektywa 2014/24/UE” lub „dyrektywa klasyczna”}, którego brzmienie nie ulegało
zmianom: Kryteria udzieleni
a zamówienia nie mogą skutkować przyznaniem instytucji
zamawiającej nieograniczonej swobody wyboru. Zapewniają one możliwość efektywnej
konkurencji i
dołączone są do nich specyfikacje, które umożliwiają skuteczną weryfikację
informacji przedstawianych prze
z oferentów, tak aby ocenić, na ile oferty spełniają kryteria
u
dzielenia zamówienia. W razie wątpliwości instytucje zamawiające skutecznie weryfikują
prawidłowość informacji i dowodów przedstawionych przez oferentów.
W
ydaje się, że jak dotychczas w krajowym porządku prawnym nie w pełni udało się
od
zwierciedlić przepis art. 67 ust. 4 dyrektywy 2014/24/UE właśnie w aspekcie weryfikacji
spełniania kryteriów, którego dotyczy spór w niniejszej sprawie. Uregulowanie dyrektywy
klasycznej jest tu nie tylko znacznie obszerniejsze, ale przede wszystkim wprost k
ładzie
nacisk zar
ówno na weryfikowalność kryterium jako takiego, jak i faktyczną weryfikację jego
spełniania przez poszczególnych wykonawców. Innymi słowy kryterium ma być nie tylko
opisane w taki sp
osób, aby obiektywnie nadawało się do porównywania poziomu jego
spełniania przez wykonawców, ale powinna również zostać zapewniona możliwość
sprawdzenia
, czy dany wykonawca spełnia kryterium na zadeklarowanym przez siebie
poziomie. Osi
ągnięciu tego ostatniego służy zaś, oprócz odpowiedniego określenia sposobu
Sygn. akt KIO 2993/22
podania w ofercie informacji
dotyczących spełniania kryterium, zażądanie dowodów
potwierdzających złożone w tym zakresie oświadczenie wykonawcy. Przy czym – jak to
wynika z art. 44 ust. 1 i 2 dyrektywy 2014/24/UE
– na potwierdzenie zgodności
z wymaganiami lub
kryteriami określonymi jako kryteria udzielenia zamówienia instytucje
zama
wiające mogą wymagać od wykonawców przedstawienia wyszczególnionych w tych
przepisach lub innych
środków dowodowych.
N
ie powinno zatem budzić żadnych wątpliwości, iż prawodawca unijny, po pierwsze
zobowiązał zamawiającego do rzeczywistej weryfikacji zadeklarowanych przez wykonawcę,
w ramach pozacenowych kryteriów oceny ofert, parametrów, a po drugie, że zamawiający
mogą, czy wręcz zobowiązani są, w dokumentach zamówienia „przewidzieć, jakiego rodzaju
dowody powinny być przedstawione przez wykonawców na potwierdzenie, że oferowane
towary lub usługi mają określone cechy lub wartości [Por.: art. 67 dyrektywy 2014/24/UE [w:]
A. Sołtysińska, H. Talago-Sławoj, Komentarz do dyrektywy 2014/24/UE w sprawie zamówień
publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE, [w:] Europejskie prawo zamówień
publicznych. Komentarz, wyd. III, Lex 2016 r. }.
Wprowadzając zatem określone kryteria
udzielania zamówienia „zamawiający powinni mieć na uwadze, aby możliwe było
zweryfikowanie, czy oferowane dostawy, usługi bądź roboty budowlane spełniają
oczekiwania za
mawiającego” [Por. art. 67 dyrektywy 2014/24/UE [w:] J. Pawelec, Dyrektywa
2014/23/UE w sprawie udzielania koncesji. Dyrektywa
2014/24/UE w sprawie zamówień
publicznych]. (
…) {tak I. Skubiszak-Kalinowska [w:] „Weryfikacja spełniania przez ofertę
kryteriów jej oceny”, Zamówienia publiczne. Doradca, nr 3 (2020)}
Pomimo
pewnej skrótowości uregulowania przepisu art. 240 ust. 2 pzp odnośnie
weryfikacji
zadeklarowanego przez wykonawcę w ofercie spełniania kryterium oceny ofert,
de lege lata z innych
przepisów ustawy pzp wprost wynika, że w tym celu zamawiający może
zażądać dołączenia do oferty odpowiednich dowodów. Po pierwsze – zgodnie z definicją
zawart
ą w art. 7 pkt 20 pzp przedmiotowe środki dowodowe to środki służące potwierdzeniu
zgodności oferowanych dostaw, usług lub robót budowlanych z wymaganiami, cechami
lub
kryteriami określonymi w opisie przedmiotu zamówienia lub opisie kryteriów oceny ofert,
lub wymaganiami związanymi z realizacją zamówienia. Po drugie – w ramach uregulowania
w art. 104-106 pzp
poszczególnych rodzajów przedmiotowych środków dowodowych
potwierdzono tak zdefiniowany cel ich
żądania przez zamawiającego, który zobowiązany jest
do wskazani
a ich w dokumentach zamówienia. Wreszcie po trzecie – art. 107 ust. 3 pzp
wprowadza,
właśnie dla przedmiotowych środków dowodowych dotyczących kryteriów oceny
ofert,
wyjątek od zasady ich uzupełnialności w razie ich niezłożenia wraz z ofertą
(lub
złożenia ich w postaci niekompletnej czy z błędami), którą statuuje art. 107 ust. 2 pzp,
przy zachow
aniu możliwości wyjaśniania ich treści w trybie art. 107 ust. 4 pzp.
Sygn. akt KIO 2993/22
Nie sposób pominąć, że analogicznie opisane do zaskarżonych w niniejszej sprawie
kryteria by
ły przedmiotem rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Warszawie – wyrok z 18
grudnia 2020 r. sygn. akt XXIII Ga 1350/20
dotyczył kryterium Poziomu dostępności usług
(SLA),
zaś wyrok z 23 czerwca 2021 r. sygn. akt XXIII Zs 35/21 dotyczył kryterium Czasu
usunięcia błędu lub awarii (T) – ale pod kątem ich zgodności z art. art. 91 ust. 2d poprzednio
obowiązującej ustawy pzp. W obu sprawach sąd [w drugiej działając już jako sąd zamówień
publicznych w rozumieniu
aktualnie obowiązującej ustawy pzp] stanął na kategorycznym
stanowisku,
iż obowiązkiem zamawiającego jest takie określenie kryteriów oceny ofert, aby
przed dokonaniem wyboru najkorzystniejszej oferty było możliwe sprawdzenie
i zweryfikowanie informacji przedstawionych przez wykonawc
ów w ofertach, stąd nakazał
usunięcie tych kryteriów i zastąpienie innymi. Z uzasadnień powyższych wyroków wynika,
że sąd uznał za niedopuszczalną sytuację, w której punktacja w kryterium innym niż cena
miałaby być przyznawana wyłącznie na podstawie deklaracji wykonawcy w formularzu
ofertowym, sprowadza
jącej się do wyboru jednego z wariantów zdefiniowanych
w specyfikacji przez zamawi
ającego, który jednocześnie nie wymagał od wykonawców
podani
a żadnych innych danych, w tym jakichkolwiek informacji czy oświadczeń
wykonawców, celem zweryfikowania tych deklaracji.
Powyższe rozstrzygnięcia były przedmiotem krytycznych glos przedstawicieli
doktryny {zob. G. Machulak I. Skubiszak-Kalinowska [w:]
„Jakościowe kryteria oceny ofert,
Zamówienia publiczne. Doradca, nr 7 (2021) oraz A. Gawrońska-Baran [w:] „Z problematyki
pozacenowych
kryteriów oceny ofert”, PZP – kwartalnik, nr 4 (2021)}, którzy poczytali je jako
generalne zanegowanie
kryteriów pozacenowych, w tym wprost wskazanego w przepisie art.
242 ust. 2 pzp (art. 91 ust. 2 popzp) otwartego katalogu
takich kryteriów, spośród których
większość [jakość – w tym parametry techniczne, właściwości estetyczne i funkcjonalne
(takie jak dost
ępność dla osób niepełnosprawnych lub uwzględnianie potrzeb użytkowników);
aspekty
społeczne – w tym integracja zawodowa i społeczna osób marginalizowanych;
aspekty
środowiskowe – w tym efektywność energetyczna przedmiotu zamówienia; aspekty
innowacyjne; serwis
posprzedażny, pomoc techniczna, warunki dostawy (takie jak termin,
spos
ób lub czas dostawy) oraz okres realizacji] odnosi się do etapu wykonania umowy.
Tym samym ustawodawca mi
ałby w ten sposób potwierdzić, że nie zawsze przy
pozacenowych kryteriach oceny ofert jest możliwe wyeliminowanie konieczności oparcia się
na deklaracjach zawartych w ofertach.
Je
dnakże zdaniem składu orzekającego Izby rozstrzygnięcie w powyższych
sprawach odnosi
się d konkretnego stanu faktycznego, którego – jak to już powyżej
zrelacjonowano
– istotą było określenie sposobu oceny w kryteriach dotyczących jakości
Sygn. akt KIO 2993/22
świadczonej usługi informatycznej opierającego się wyłącznie na deklaracji wykonawcy, czyli
bez
zażądania dla ich zweryfikowania przedmiotowych środków dowodowych.
Tym niemniej, jak trafnie wywiedziono w ramach tych glos, przy interpretacji
przepisów dotyczących zamówień publicznych konieczne jest odwołanie się do wykładni
systemowej oraz celowościowej, ze szczególnym uwzględnieniem zapewnienia osiągnięcia
celów przepisów prawa wspólnotowego, co w przypadku art. 67 ust. 4 dyrektywy 2014/24/UE
wymaga uwzględnienia motywu 92 [Oceniając najlepszą relację jakości do ceny, instytucje
zamawiające powinny określić kryteria ekonomiczne i jakościowe dotyczące przedmiotu
zamówienia, na podstawie których przeprowadzą ocenę. Kryteria te powinny zatem
umożliwić ocenę porównawczą poziomu wykonania oferowanego w każdej z ofert
w
kontekście przedmiotu zamówienia określonego w specyfikacji technicznej], który kładzie
wpraw
dzie nacisk na mierzalność kryterium, którą jednak zapewnia podanie przez
wykonawców „poziomu wykonania oferowanego w każdej z ofert”. Regulacje europejskie nie
eliminują więc możliwości podania w ofercie poziomu spełnienia kryterium, który stanie się
zobowiązaniem umownym. Co więcej, jak to ujął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
w uzasadnieniu wyroku z 18
października 2001 r. w sprawie C-19/00: …sama okoliczność,
że kryterium oceny odnosi się do elementu faktycznego, który precyzyjnie będzie znany
dopiero po zakończeniu realizacji (a nie w chwili wyboru oferty), nie może być uznana
za
równoznaczną z przyznaniem zamawiającemu nieograniczonej swobody wyboru.
Oczywiście możliwość zastosowania takiego kryterium zależy od tego, czy odpowiednio
wcześniej (w ogłoszeniu i w dokumentacji przetargowej) było podane do wiadomości
uczestnikom postępowania w taki sposób, aby każdy poprawnie/należycie poinformowany
oferent, który dołoży należytej staranności, mógł interpretować je w jednakowy sposób.
Izba
zważyła, że biorąc pod uwagę zarówno dotychczasowe rozstrzygnięcia Sądu
Okr
ęgowego w Warszawie, jak i wykładnię art. 240 ust. 2 ustawy pzp prezentowaną
w doktrynie,
należy dojść do wniosku, że Zamawiający naruszył ten przepis w takim
zakresie, w jakim nie prz
ewidział w opisie kryteriów oceny ofert „Czas obsługi błędów”
i
„Dostępność Oprogramowania” weryfikacji zadeklarowania przez wykonawcę spełniania
tych kryteriów jakościowych w wariantach punktowanych i zaniechał zażądania w tym celu
stosownych przedmiotowych środków dowodowych. Stąd Izba nakazała Zamawiającemu
uzupełnienie w tym zakresie specyfikacji warunków zamówienia, co może na przykład
polegać na wymaganiu wykazania dysponowania liczniejszym lub o większych kwalifikacjach
zesp
ołem osób skierowanych do realizacji tego zamówienia, niż to jest wymagane
na po
trzeby spełnienia określonego w tym zakresie warunku udziału, a jednocześnie ma być
wys
tarczające dla osiągnięcia obligatoryjnych poziomów parametrów „Czasu obsługi błędów”
i
„Dostępności Oprogramowania”.
Sygn. akt KIO 2993/22
{rozpatrzenie zarzut
ów nr 2a i 2b}
I
zba ustaliła następujące okoliczności jako istotne:
Po pierwsze, SWZ zawiera postanowienia
obejmujące:
• zobowiązanie się Zamawiającego do udostępnienia Dokumentacji Systemów oraz ich
ko
dów źródłowych w celach przygotowania oraz złożenia oferty, a w przypadku wyboru
oferty jako najkorzystniejszej i zawarcia umowy, w celu wykonania umowy [pkt 3.7 SWZ];
• zastrzeżenie, że ze względu na trwający w trakcie niniejszego postępowania rozwój
System
u, Zamawiający planuje dokonywanie zmian w przekazanych dokumentach
dotyczących Systemu, a aktualną dokumentację przekaże Wykonawcy najpóźniej w dniu
podpisania Umowy [pkt 3.8 SWZ];
• określenie sposobu przejmowania Systemu, w szczególności, że przed rozpoczęciem
Usług Utrzymania Wykonawca dokona przygotowania do przejęcia w utrzymanie
Systemów na zapewnionej przez Zamawiającego Platformie (zdefiniowanej w § 2 ust. 2
pkt 39 PPU jako
zbiór urządzeń lub zasobów teleinformatycznych, udostępnionych przez
Zamawiaj
ącego, pozwalających na uruchamianie maszyn wirtualnych stanowiących
infrastrukturę teleinformatyczną Systemów). W tym celu, na 30 dni przed terminem
rozpoczęcia świadczenia Usługi Utrzymania określonym w pisemnym zleceniu
świadczenia Usługi Utrzymania, Zamawiający przekaże Wykonawcy dane dostępowe do
zasobów udostępnionych na Platformie [pkt D-1 Załącznika D do SOPZ, do którego
ods
yła § 8 ust. 2 PPU];
• zobowiązanie się Zamawiającego do współdziałania z Wykonawcą oraz zadeklarowania
wsp
ółpracy w celu realizacji umowy, w tym powiadamiania o ważnych okolicznościach
mających lub mogących mieć wpływ na wykonanie umowy, w tym na terminy realizacji
usług [§ 6 ust. 1 oraz § 4 ust. 2 PPU].
Po drugie, niesporn
e było, że wykonawcom w trakcie tego postępowania o udzielenie
tego
zamówienia publicznego udostępniono dokumentację i kody źródłowe na potrzeby
spo
rządzenia oferty.
Po trzecie,
Usługa Utrzymania zostanie zlecona najwcześniej w dniu podpisania
Umowy
, a jej świadczenie rozpocznie się 30 dni później.
Po czwarte,
możliwość zmiany Dokumentacji Systemów w okresie poprzedzającym
podpisanie Umowy wynika z faktu realizacji dotychczasowej umowy,
która obejmuje swoim
przedmiotem prace związane z rozwojem. Jest to normalna praktyka w sytuacji,
gdy przedmiot
zamówienia obejmuje istniejące i funkcjonujące systemy, które są już
utrzymywane, modyfikowane i rozwijane
na podstawie wcześniej zawartych umów, ponieważ
Sygn. akt KIO 2993/22
celem każdego zamawiającego jest zachowanie ciągłości w świadczonych usługach. Dlatego
też Zamawiający zagwarantował w udostępnienie Wykonawcy aktualnej dokumentacji
poszczególnych Systemów najpóźniej w dniu podpisania Umowy.
Po piąte, w dotychczas wykonywanej umowie usługę przekazania wiedzy przez
dotychczasowego wykonawcę nowemu wykonawcy (Usługa Exit Planu). Natomiast
Odwołujący błędnie utożsamił okres (7 Dni Roboczych) na przekazanie określonych
informacji i zapewnienie
dostępów, tj. czynności w ramach Usługi Exit Planu, z określonym
przez Zamawiającego okresem realizacji samej Usługi Utrzymania.
P
o szóste, w dalszym planie z niesporne należy uznać, że:
• w Systemie, którego dotyczy postępowanie, wykorzystano znane i powszechnie
stosowan
e w branży technologie, takie jak np.: .NET (w SL2021, Administracja), Java
(w e-kontrolach), PHP (w BK2021) czy Python (BK2021 Skaner,
Kontrole Krzyżowe);
• w ramach warunków udziału sformułowano określone wymagania dotyczące zdolności
zawodow
ych i technicznych, tj. doświadczenia wykonawcy i jego personelu w pracy
z ww. technologiami wykorzystywanymi
w Systemie objętym postępowaniem.
Po siódme, za oczywiste należy uznać, że zapoznanie się przez Personel
Wykonawcy z Systemem
może dotyczyć jego stanu istniejącego nie później niż w dacie
formalnego
potwierdzenia tej okoliczności.
Po
ósme, Odwołujący nie wykazał, że biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania,
wymaganie
powzięcia przez zespół osób o kwalifikacjach wymaganych od osób
wchodzących w skład Personelu Wykonawcy wiedzy o konstrukcji i działaniu Systemów
i przedmiocie Umowy w terminie 15 Dni Roboczych jest nadmierne.
Po
dziewiąte, odnośnie zastosowania Usługi Autoryzacji za niesporne, bo co najmniej
niezaprzeczone przez Odwo
łującego, należy uznać, że:
• nie może być ona świadczona zanim nie zostanie zlecona Usługa Utrzymania (którą
świadcząc Wykonawca ma możliwość integracji i instalacji Modyfikacji na wymaganych
środowiskach);
• wymagane w ramach Usługi Autoryzacji czasy realizacji są dłuższe niż SLA dla obsługi
zgłoszeń i wprowadzania zmian w Usłudze Utrzymania Systemów;
• w okresie realizacji umowy DKF/BDG-II/POPT/136/19 z 26.07.2019 r. obecny
wykonawca otrzymuje
zapłatę za świadczenie Usługi Utrzymania i dokonanie
ewentualnych zmian w Systemie;
• w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa Systemu wymagane jest niezwłoczne działanie
wykonawcy aktualnie wykonywanej umowy.
Po
dziesiąte za co najmniej niezaprzeczone należy uznać również, że objęte
zarzutem i zarazem
żądane rozszerzenie Usługi Autoryzacji o ocenę zmian przez nowego
Sygn. akt KIO 2993/22
wykonawcę oznaczałoby, że Zamawiający byłby liczyć się z:
• zapłatą za każdą zmianę podwójnie, tj. obecnemu wykonawcy (w ramach
wynagrodzenie za
świadczenie Usługi Utrzymania i dokonanie ewentualnych zmian
w Systemie) oraz innemu wykonawcy,
wyłonionemu w przedmiotowym postępowaniu
(w
ramach
Usługi Autoryzacji
przez
niego
zmian
wprowadzonych
przez
dotychczasowego wykonawc
ę);
• zarzutem dotychczasowego wykonawcy, że z powodów od niego niezależnych, nie jest
w stanie
należycie wykonywać Umowy w sytuacji wystąpienia zagrożenia
bezpieczeństwa Systemu.
Po jedenaste, jak wynika
z odwołania, Odwołujący zdaje sobie sprawę z tego,
że obiektywnie rzecz biorąc nie sposób w pełni zrównać sytuacji innych wykonawców
z
wykonawcą aktualnie wykonującym przedmiotowe usługi
Po dwun
aste, Odwołujący nie wykazał, że PPU odnośnie Usługi Autoryzacji są
adekwatnym
narzędziem do osiągnięcia takiego celu, z treści uzasadnienia odwołania
wynika wr
ęcz, że treść tych postanowień nie została uważnie przez niego przeanalizowana.
W tych okolic
znościach Izba stwierdziła, że zarzuty odwołania są niezasadne.
Zgodnie ze wskazanymi w
odwołaniu przepisami ustawy pzp:
1. Art. 99 ust. 1
– przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny
i wyczerpuj
ący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty.
2. Art. 99 ust. 4
– przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków towarowych,
patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który charakteryzuje
produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli mogłoby
to doprow
adzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców
lub
produktów.
3. Art. 16
– zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób: 1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe
traktowanie wykona
wców; 2) przejrzysty; 3) proporcjonalny.
Zgodnie ze wskazanymi w odwołaniu przepisami kodeksu cywilnego, które miałyby
pozostawać w związku z powyżej przywołanymi przepisami ustawy pzp na zasadzie jej art. 8
ust. 1 (
który stanowi, że do czynności podejmowanych przez zamawiającego, wykonawców
oraz uczestników konkursu w postępowaniu o udzielenie zamówienia i konkursie oraz do
umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy kodeksu cywilnego, jeżeli
Sygn. akt KIO 2993/22
przepisy ustawy pzp nie st
anowią inaczej):
1. Art. 5
– nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-
gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego.
Taki
e działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa
i nie korzysta z ochrony.
2. Art. 353
– strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego
uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku,
ustawie ani zasadom wsp
ółżycia społecznego.
Powiązane ze sobą zarzuty naruszenia przez Zamawiającego powyższych
przepisów, rozpatrywane z uwzględnieniem normy wynikającej z art. 555 pzp, należało
uznać za oczywiście niezasadne.
Zgodnie z art. 555 pzp [
ponieważ identyczny przepis zawierał art. 192 ust. 7
po
przednio obowiązującej ustawy pzp z 2004 r. (dalej: „popzp”), aktualna pozostaje jego
interpretacja wypracowana w orzecznictwie i doktrynie] Izba ni
e może orzekać co do
zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu. Stąd niezależnie od wskazanych w odwołaniu
przepisu
, którego naruszenie jest zarzucane zamawiającemu, Izba jest uprawniona do oceny
prawidłowości zachowania zamawiającego (podjętych lub zaniechanych czynności) jedynie
przez pryzmat sprec
yzowanych w odwołaniu dla uzasadnienia jego wniesienia okoliczności
faktycznych i prawnych.
W szczególności te pierwsze mają decydujące znaczenie
dla ustalenia granic kognicj
i Izby przy rozpoznaniu sprawy, gdyż konstytuują zarzut
po
dlegający rozpoznaniu. Taka interpretacja tej normy prawnej jest zgodna z linią
orzecznicz
ą konsekwentnie prezentowana przez Krajową Izbę Odwoławczą. Już
w uzasadnieniu wyroku wydanego 1 grudnia 2009 r. sygn. akt KIO/UZP 1633/09 Izba
wskaz
ywała, że zarzut odwołania stanowi wskazanie czynności lub zaniechanej czynności
zamaw
iającego (arg. z art. 180 ust. 1 popzp) oraz okoliczności faktycznych i prawnych
uzasadniających jego wniesienie. Trafność tego stanowiska została potwierdzona również
w orz
ecznictwie sądów okręgowych, w szczególności w uzasadnieniu wyroku z 25 maja
2012 r. sygn. akt XII Ga 92/12 S
ąd Okręgowy w Gdańsku trafnie wywiódł, że Izba nie może
orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu, przy czym stawianego przez
wyko
nawcę zarzutu nie należy rozpoznawać wyłącznie pod kątem wskazanego przepisu
prawa,
ale również jako wskazane okoliczności faktyczne, które podważają prawidłowość
czynności zamawiającego i mają wpływ na sytuację wykonawcy.
Z kolei
– jak to trafnie uprzednio Izba wywiodła w uzasadnieniach wyroków wydanych
7 sierpnia 2014 r. sygn. akt KIO 1529/14, 17 listopada 2020 r. sygn. akt KIO 2731/20 czy 22
stycznia 2021 r. sygn. akt KIO 3387/22
– zarzut oparty o błędnie przywołane okoliczności
Sygn. akt KIO 2993/22
faktyczne, w czym zawiera się również pominięcie takich okoliczności, należy uznać
za
oczywiście niezasadny, co okazało się również adekwatne w okolicznościach tej sprawy.
Ponieważ Odwołujący zdecydował się oprzeć swoje zarzuty na wybiórczym lub wręcz
nieadekwatnym wskazaniu
okoliczności faktycznych, pozbawił się w ten sposób, z uwagi
na
upływ zawitego terminu na wniesienie odwołania, możliwości kwestionowania treści SWZ,
którą przemilczał lub przeinaczył. Wdanie się w tym zakresie w spór z Zamawiającym
dopiero na rozprawie jest spóźnione i stanowi niedopuszczalną próbę rozszerzenia
lub zmiany wadl
iwie sformułowanych zarzutów odwołania. Przy czym w przypadku drugiego
z
tych zarzutów wadliwość jego konstrukcji przejawia się również w utożsamieniu zarzutu
z
żądaniem, czyli przedstawieniem jako naruszenie przepisów niezastosowania konkretnie
wskazanego postanowienia PPU, co jedno
cześnie jest przedmiotem żądania.
{podsumowanie rozstrzygni
ęcia}
Mając powyższe na uwadze, Izba:
• działając na podstawie art. 568 ustawy pzp – orzekła, jak w pkt 1. sentencji;
• stwierdziła, że naruszenie przez Zamawiającego art. 240 ust. 2 ustawy pzp może mieć
istotny
wpływ na wynik prowadzonego przez niego postępowania o udzielenie
zamówienia – wobec czego – działając na podstawie art. 554 ust. 1 pkt 1, ust. 3 pkt 1 lit.
a oraz b ustawy pzp
– orzekła, jak w pkt 2. sentencji;
• wobec stwierdzenia niezasadności w pozostałym zakresie pierwszego zarzutu oraz
niezasadności w całości pozostałych potrzymanych zarzutów, Izba – działając
na podstawie art. 553 zd. 1
– orzekła, jak w pkt 3. sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego w tej sprawie, na które złożył się uiszczony
wpi
s od odwołania oraz uzasadnione koszty w postaci wynagrodzenia pełnomocnika,
Zamawiającego, orzeczono w pkt 4. sentencji stosownie do powyższego wyniku,
na podstawie art. 557 ustawy pzp w zw. z
§ 7 ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia
Prez
esa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów
kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odw
ołania (Dz. U. poz. 2437).