Sygn. akt KIO 3665/21
WYROK
z dnia 3 stycznia 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Małgorzata Rakowska
Protokolant:
Adam Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 stycznia 2022
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 20 grudnia 2021 r.
przez wykonawcę
Kopalnię Wapienia „Morawica” S.A., ul. Górnicza 42, 26-026 Morawica w postępowaniu
prowadzo
nym przez zamawiającego Enea Elektrownia Połaniec S.A., Zawada 26,
230 Połaniec
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża wykonawcę
Kopalnię Wapienia
„Morawica” S.A., ul. Górnicza 42, 26-026 Morawica i:
2.1. zalicza
w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Kopalnię Wapienia „Morawica” S.A., ul. Górnicza 42, 26-026 Morawica tytułem
wpisu od odwołania,
zasądza od wykonawcy Kopalni Wapienia „Morawica” S.A., ul. Górnicza 42,
26-026 Morawica
na rzecz zamawiającego Enea Elektrownia Połaniec S.A.,
Zawada 26, 28-
230 Połaniec kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z
tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………
Sygn. akt KIO 3665/21
Uzasadnienie
Enea Elektrownia Połaniec S. A. z siedzibą w miejscowości Zawada, zwana dalej
„Zamawiającym”, działając na podstawie przepisów ustawy dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (tj.: Dz. U. z 2019 r., poz.2019 ze zm.), zwanej dalej „ustawą Pzp”,
p
rowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia sektorowego na „Dostawę kamienia
wapiennego dla Enea Elektrownia Połaniec S.A. w okresie 12 miesięcy. Numer referencyjny:
FZ/PZP/25/2021”.
Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
U
rzędowym Unii Europejskiej z dnia 8 października 2021 r. pod nr 2021/S 196-511885
W dniu 20 grudnia 2021 r. (pismem z dnia 17 grudnia 2021 r.) wykonawca Kopalnia
Wapienia „Morawica" S.A. z siedzibą w miejscowości Morawica, zwany dalej „Odwołującym”,
wniósł odwołanie od:
niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności podjętej w postępowaniu przez
Zamawiającego, polegającej na badaniu i ocenie ofert oraz odrzuceniu oferty
Odwołującego w dniu 9 grudnia 2021 r. z przyczyn zaistnienia oczywistej omyłki,
której sprostowanie nie powodowałoby istotnych zmian w treści oferty,
zaniechania przez Zamawiającego podjęcia czynności w postępowaniu, do której był
zobowiązany przepisami ustawy Pzp w postaci poprawienia w ofercie Odwołującego
oczywistej omyłki w zakresie terminu ważności oferty i zawiadomienia go o tym,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
art. 223 ust. 1, 2 i 3 ustawy Pzp oraz 226 ust. 1 punkt 5 ustawy Pzp polegające na:
o odrzuceniu oferty
Odwołującego wobec stwierdzenia odmiennego określenia
przezeń okresu ważności oferty, aniżeli wskazany w treści SWZ, podczas gdy
określenia takie stanowiło wynik oczywistej omyłki Odwołującego;
o u
znaniu ww. błędu za istotny, uzasadniający odrzucenie oferty, podczas gdy
omyłka w poruszonym zakresie winna zostać zakwalifikowana jako oczywista
omyłka pisarska lub inna omyłka polegająca na niezgodności oferty z
dokumentami zamówienia, niepowodującą istotnych zmian w treści oferty;
2. art. 223 ust. 1, 2 i 3 ustawy Pzp
polegające na zaniechaniu poprawienia (względnie
uprzedniego wezwa
nia Odwołującego do złożenia odpowiednich wyjaśnień w
poruszonym zakresie) w ofercie Odwołującego oczywistej omyłki pisarskiej lub innej
omyłki polegającej na niezgodności oferty z dokumentami zamówienia,
niepowodującej istotnych zmian w treści oferty w zakresie określonego terminu
ważności oferty z 60 dni na 90 dni od dnia terminu upływu składania ofert, tj. do dnia
7.02.2022 r. oraz zawiadomieniu Odwołującego o tym, podczas gdy niezgodność w
omawianym zakresie winna zostać uznana za omyłkę, o której mowa w art. 223 ust. 2
pkt 1/3 ustawy Pzp w związku z czym Zamawiający zobowiązany był do podjęcia ww.
czynności.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz o:
nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny oferty
Odwołującego,
2. nakazanie Za
mawiającemu wykonania czynności poprawienia omyłki zaistniałej w
ofercie Odwołującego polegającej na zmianie okresu związania ofertą z 60 do 90 dni
od dnia upływu terminu składania ofert, tj. do dnia 07.02.2022 r. (zamiast 12.01.2022
r.); (względnie - uprzedniego wezwania Odwołującego do złożenia odpowiednich
wyjaśnień w tym zakresie);
nakazanie
Zamawiającemu
unieważnienia
czynności
odrzucenia
oferty
Odwołującego.
Odwołujący w zakresie postępowania dowodowego wniósł o dopuszczenie i
przeprowadzenie dowodu z:
dokumentów załączonych do niniejszego odwołania, na okoliczności zawarte w ich
treści, w tym w szczególności faktu zaistnienia oczywistej omyłki w ofercie
Odwołującego w zakresie określenia okresu ważności oferty oraz jej nieistotności,
zeznań świadka: A.K., P.W. i W.S. na okoliczność faktu zaistnienia oczywistej omyłki
w ofercie Odwołującego w zakresie określenia okresu ważności oferty, jej przyczyn
oraz nieistotności, jak również istniejącej po stronie Odwołującego woli złożenia oferty
odpowi
adającej warunkom zamówienia,
przesłuchania strony w jej imieniu Prokurentów: A.K. oraz K.G. na okoliczność faktu
zaistnienia oczywistej omyłki w ofercie Odwołującego w zakresie określenia okresu
ważności oferty, jej przyczyn oraz nieistotności, jak również istniejącej po stronie
Odwołującego woli złożenia oferty odpowiadającej warunkom zamówienia.
Jednocześnie Odwołujący wniósł o zasądzenie od Zamawiającego na rzecz
Odwołującego kosztów postępowania odwoławczego, w tym w szczególności uiszczonego
przez Odw
ołującego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał m.in., że w przewidzianym terminie,
złożył ofertę do przedmiotowego zamówienia. Jego oferta został odrzucona na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp, wobec sformułowania przez Odwołującego odmiennego okresu
ważności oferty, który to został omyłkowo określony na 60 dni od dnia upływu terminu
składania ofert, tj. do dnia 12 stycznia 2021 r. Tymczasem Zamawiający określił w SWZ
przedmiotowy termin na 90 dni, tj. do dnia 7 lutego 2021 r.
Wskazanie p
rzez Odwołującego okresu ważności oferty na 60 dni (zamiast 90 dni)
stanowiło rezultat oczywistej omyłki ww., o której mowa w art. 223 ust. 2 pkt 1 lub 3. Gdyby
Odwołujący nie zamierzał dochować przedmiotowego warunku, wówczas z całą pewnością
w ogóle nie przystąpiłby do złożenia oferty. Powyższe nakładało na Zamawiającego
obowiązek podjęcia odpowiednich czynności w toku weryfikacji oferty Odwołującego,
uregulowanych w art. 223 ustawy Pzp, w tym w szczególności dokonania poprawy rzeczonej
omyłki, bowiem modyfikacja taka nie powodowałaby istotnych zmian w treści oferty. Fakt
omyłki w zakresie daty ważności oferty pozostawał niezwykle łatwy do usunięcia. Nie
dotyczył on warunków przedmiotowo istotnych dla samego zamówienia. W przypadkach
takich nadmierny forma
lizm jawi się nieuprawniony. Dla takich właśnie potrzeb ustawodawca
przewidział regulację art. 223 ustawy Pzp ustanawiającą procedurę weryfikacji oraz
możliwość konwalidowania ujawnionych omyłek.
W dniu 19 grudnia 2021 r. Zamawiający przekazał wykonawcom uczestniczącym w
postępowaniu kopię otrzymanego odwołania za pośrednictwem platformy zakupowej.
W dniu 28 grudnia 2021 r. (pismem z dnia 22 grudnia 2021 r.) wykonawca Kopalnia
Granitu Kamienna
– Góra Celiny Sp. z o.o. z siedzibą w miejscowości Micigózd zgłosił
przystąpienie do postępowania odwoławczego, po stronie Zamawiającego, przekazując
kopie przystąpienia Odwołującemu i Zamawiającemu.
W dniu 3 stycznia 2022 r. (pismem z tej samej daty) Zamawiający złożył odpowiedź
na odwołanie, wnosząc o oddalenie odwołania w całości oraz obciążenie Odwołującego
kosztami postępowania odwoławczego z uwzględnieniem kosztów zastępstwa prawnego
przed Izbą.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym SWZ, złożone oferty, jak również biorąc pod uwagę
oświadczenia i stanowiska Stron złożone podczas rozprawy, skład orzekający Izby
ustalił i zważył, co następuje:
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania w związku z tym, iż nie została
wypełniona żadna z przesłanek negatywnych, uniemożliwiających merytoryczne rozpoznanie
odwołania, wynikających z art. 528 ustawy Pzp.
Izba również stwierdziła, że wypełniono przesłanki istnienia interesu Odwołującego w
uzyskaniu przedmiotowego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów art. 505 ust 1 ustawy Pzp.
Izba stwierdziła brak skuteczność przystąpienia wykonawcy Kopalni Granitu
Kamienna
– Góra Celiny Sp. z o.o. z siedzibą w miejscowości Micigózd zgłaszającego swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego. Zgodnie z art. 525
ust. 1 ustawy Pzp wykonawca może zgłosić przystąpienie do postępowania odwoławczego w
terminie 3 dni od dnia otrzymania kopii odwołania, wskazując stronę, do której przystępuje, i
interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której przystępuje. Termin ten ma
charakter terminu zawitego. S
koro więc wykonawca w dniu 19 grudnia 2021 r. otrzymał kopię
odwołania wniesionego w niniejszym postępowaniu to zgłoszenie przystąpienia winno
wpłynąć do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej najpóźniej w dniu 22 grudnia 2021 r. A
ponieważ zgłoszenie przystąpienia wpłynęło w dniu 28 grudnia 2021 r., tj. po upływie
ustawowego terminu
na zgłoszenie przystąpienia, skutkuje to utratą prawa do udziału w
postępowaniu odwoławczym.
Izba rozpoznając sprawę uwzględniła akta sprawy odwoławczej, które zgodnie z § 8
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie
postępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą (Dz. U. z 2020
r. poz. 2453) stanowią odwołanie wraz z załącznikami oraz dokumentacją postępowania o
udzielenie zamówienia w postaci elektronicznej lub kopia dokumentacji, o której mowa w § 7
ust. 2, a także inne pisma składane w sprawie oraz pisma kierowane przez Izbę lub Prezesa
Izby w związku z wniesionym odwołaniem.
Izba uwzględniła także stanowiska oraz oświadczenia Stron wyrażone w pismach
oraz złożone ustnie przez Strony do protokołu posiedzenia i rozprawy.
Mając na uwadze powyższe skład orzekający Izby merytorycznie rozpoznał złożone
odwołania uznając, iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba ustaliła, co następuje:
Zamawiający w SWZ cz. I, rozdział XVI Termin związania ofertą pkt 1 podał
„Wykonawca będzie związany ofertą od dnia upływu terminu składani ofert, przy czym
pierwszym dniem terminu związania ofertą jest dzień, w którym upływa termin składania
ofert, przez okres 90 dni, tj. do dnia 07.02.2022 r. dla Pakietu A / Pakiet
u B”.
Wykonawca w Formularzu ofertowym
– pkt 17 wskazał „Potwierdzamy, że okres
związania Ofertą wynosi 60 dni od dnia upływu terminu składania Ofert, tj. do dnia: 12-01-
2022 r. (uzupełni Wykonawca).” (str. 32).
Wadium zostało wniesione w formie pieniężnej.
Zamawiający, pismem z dnia 9 grudnia 2021 r., poinformował Odwołującego o
odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Izba zważyła, co następuje:
Art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp
stanowi, że Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej
treść jest niezgodna z warunkami zamówienia.
Jedną z przesłanek nakazujących odrzucenie oferty enumeratywnie wymienionych
w wyżej wymienionym przepisie, stanowiącą w tym stanie faktycznym podstawę odrzucenia
oferty Odwołującego, jest niezgodność treści oferty z warunkami zamówienia.
Zamawiający w treści SWZ jednoznacznie wskazał termin związania ofertą. Termin
ten
– zgodnie z przepisami ustawy Pzp - określił poprzez wskazanie daty „90 dni, tj. do dnia
.02.2022 r. Pakietu A/Pakietu B”. Wykonawca zobowiązany był wypełnić Formularz
ofertowy
w sposób wyraźnie w nim wskazany. Punkt 17 Formularza ofertowego zawierał
bowiem adnotację „uzupełni wykonawca”. Taka adnotacja dotyczyła kilku punktów
Formularza ofertowego
i każdy z wyjątkiem punktu 17 został prawidłowo przez
Odwołującego wypełniony. W tym punkcie (błędnie wypełnionym) wykonawca zobowiązany
był do podania terminu związania ofertą. Termin ten został określony przez Odwołującego na
„60 dni”, tj. „do dnia: 12.01.2022 r.” a więc w sposób sprzeczny z wymogiem Zamawiającego.
Termin ten to jeden z warunków zamówienia, który jest związany z wniesieniem wadium.
Wadium wnosi się bowiem przed upływem terminu składania ofert i utrzymuje nieprzerwanie
do dnia upływu terminu związania ofertą (z wyjątkiem przypadków, określonych w ustawie),
natomiast przedłużenie terminu związania ofertą jest dopuszczalne tylko z jednoczesnym
przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie jest to możliwe, z wniesieniem
nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą. Niezgodność treści oferty z
warunkami zamówienia ma więc charakter istotny.
Niezgodność w Formularzu ofertowym Odwołującego nie może być uznana za
oczywist
ą omyłkę pisarską, gdyż za taką mogłaby być potraktowana wyłącznie taka
niedokładność, która nasuwa się sama i jest widoczna „na pierwszy rzut oka”. Tymczasem
obie dane uzupełnione – wpisane przez Odwołującego w punkcie 17 Formularza ofertowego
są błędne. Powstaje więc wątpliwość jaki termin związania ofertą faktycznie chciał wskazać
wykonawca. Korekta tych danych
byłaby korektą zarówno terminu związania ofertą, jak i
korektą ważności wadium, skoro wadium wnoszone jest na okres związania ofertą. Na
skutek poprawienia oferty w sposób oczekiwany przez Odwołującego doszłoby do istotnej
zmiany treści oświadczenia woli wykonawcy a tak zmiana nie może mieć miejsca.
N
iezgodność ta nie może być również potraktowana jako inna omyłka polegająca na
niezgodności treści oferty z dokumentami zamówienia, niepowodująca istotnych zmian w
treści oferty. Przepis art. 223 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp nie stanowi bowiem narzędzia do
naprawiania błędnie złożonych ofert lecz ma na celu poprawienie takich omyłek, których
może dokonać Zamawiający a znaczenie tych poprawek nie będzie istotne. Tak jak już wyżej
wskazano niezgodność ta ma charakter istotny. Wobec czego nie ma możliwości jej
poprawienia także na tej podstawie. Zamawiający może poprawić ale nie może zastępować
wykonawcy. Trudno aby Zamawi
ający autorytarnie stwierdził jaki jest okres związania ofertą
a tym samym jaki jest okres
ważności wadium (złożonego w pieniądzu). To wykonawca
(Odwołujący), składając ofertę, powinien był dołożyć należytej staranności wymaganej w
profesjonalnym obrocie i
prawidłowo sporządzić ofertę.
Reasumując stwierdzić należy, że uprawnione było działanie Zamawiającego
polegające na odrzuceniu oferty Odwołującego.
Izba nie
stwierdziła naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp
wskazanych przez Odwołującego w treści wniesionego odwołania.
Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 574 ustawy
Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.) oraz w oparciu o przepisy
§ 8 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwo
ławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.
U. z 2020 r., poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………