KIO 3738/21 WYROK dnia 24 stycznia 2022 r.

Sygn. akt KIO 3738/21 

WYROK 

z dnia 24 stycznia 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący: Piotr Kozłowski 

Protokolant

: Adam Skowroński 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  17  stycznia  2022  r. 

w  Warszawie  odwołania  wniesionego 

do 

Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 27 grudnia 2021 r. 

przez 

wykonawcę: PARK-M POLAND sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Sączu 

w  postępowaniu  pn.  Rewitalizacja  parku  w  Mosznej  poprzez  częściowe  zagospodarowanie 

terenu,  w  tym  utworzenie 

parterów  ogrodowych  w  pobliżu  zachodniego  skrzydła  budynku 

Zamku 

(nr postępowania DOA-X.272.19.2021) 

prowadzonym przez zamawiającego: Województwo Opolskie 

przy  udziale  wykonawcy:  BILPOL-K.  sp.  j

.  z  siedzibą  w  Chorzowie  –  zgłaszającego 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Zamawiającemu  unieważnienie  wyboru 

najkorzystniejszej  oferty  oraz  odrzucenie  na  podstawie  art.  226  ust.  1  pkt  8 

w zw. z   art.  224  ust.  6 

ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  –  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) 

oferty Przystępującego, którego 

wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniły podanej w ofercie ceny. 

Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Zamawiającego i: 

1)  zalicza  w  poczet  tych  ko

sztów  kwotę  10000  zł  00  gr  (słownie:  dziesięć  tysięcy 

złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Odwołującego  tytułem  wpisu  od 

odwołania, 

zasądza  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  kwotę  10000  zł  00  gr 

(słownie:  dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  –  stanowiącą  koszty  postępowania 

odwoławczego  poniesione  przez  Odwołującego  z  tytułu  uiszczonego  wpisu  od 

odwołania. 

Sygn. akt KIO 3738/21 

Stosownie  do  art.  579  i  580  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  –  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok 

– w terminie 14 dni od 

dnia  jego  dor

ęczenia  –  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Sygn. akt KIO 3738/21 

U z a s a d n i e n i e 

Województwo Opolskie {dalej również: „Zamawiający”} prowadzi na podstawie ustawy 

z  dnia  11  września  2019 r.  –  Prawo  zamówień publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2021  r.  poz.  1129 

ze zm.)  {dalej 

również:  „ustawa  pzp”,  „ustawa  Pzp”,  „pzp”  lub  „Pzp)  w  trybie  podstawowym 

postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi pn. Rewitalizacja parku w Mosznej poprzez 

częściowe  zagospodarowanie  terenu,  w  tym  utworzenie  parterów  ogrodowych  w  pobliżu 

zachod

niego skrzydła budynku Zamku (nr postępowania DOA-X.272.19.2021). 

Ogłoszenie  o  tym  zamówieniu  26  października  2021  r.  zostało  zamieszczone  w  

Biuletynie Zamówień Publicznych pod nr 00245960. 

Wartość tego zamówienia nie przekracza progów unijnych. 

22  grudnia  2021 

r.  Zamawiający  zawiadomił  drogą  elektroniczną  o  wyborze  jako 

najkorzystniejszej  oferty  złożonej  przez  BILPOL-K.  sp.  j.  z  siedzibą  w  Chorzowie  {dalej: 

„Bilpol”, „Wykonawca” lub „Przystępujący”}. 

27  grudnia  2021  r.  PARK-

M  POLAND  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Nowym  Sączu  {dalej: 

„Park-M”  lub  „Odwołujący”}  wniósł  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  odwołanie  od  

powyższej czynności Zamawiającego, a także od zaniechania odrzucenia oferty Bilpolu. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp: 

1.  Art.  224  ust.  6  i  5  w  zw.  z  art.  226  ust.  1  pkt  8 

–  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

Bilpolu,  który  nie  uczynił  zadość  ciążącemu  na  nim  obowiązkowi  i  nie  wyjaśnił 

Zamawiającemu  w  sposób  konkretny  i  jednoznaczny  sposobu  kalkulacji  ceny  złożonej 

oferty,  a 

tym  samym  nie  obalił  domniemania  rażąco  niskiej  ceny  jego  oferty,  co 

skutkować  winno  uznaniem,  że  wyjaśnienia  takie  w  ogóle  nie  zostały  złożone  i  tym 

samym oferta Bilpolu winna zostać odrzucona jako zawierająca rażąco niską cenę. 

2.  Art. 16 pkt 1 w zw. art. 17 ust. 2 i art. 239 ust 1 i 2 

– przez wybór jako najkorzystniejszej 

podlegającej  odrzuceniu  oferty  Bilpolu,  co  narusza  zasady  równego  traktowania 

wykonawców i legalizmu. 

Odwołujący wnieśli o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

Unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty. 

2.  Ponownego badania i oceny ofert. 

3.  Odrzucenia oferty Bilpolu. 

W  uzasadnieniu odwołania zasadniczy  zarzut został  w  szczególności sprecyzowany 

Sygn. akt KIO 3738/21 

przez powołanie się na następujące okoliczności faktyczne. 

Według  protokołu  postępowania  wartość  szacunkowa  tego  zamówienia  17  sierpnia 

2021 r. 

została ustalona przez Zamawiającego na kwotę 1.880.013,84 zł. Podczas otwarcia 

ofert 16 listopada 2021 r. 

Zamawiający poinformował, że na sfinansowanie tego zamówienia 

dysponuje  kw

otą  2.125.497,00  zł,  a  w  postępowaniu  oferty  z  następującym  cenami  złożyło 

trzech  wykonawców:  1)  Bilpol  –  1.530.200,55  zł,  2)  Sorted  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w 

Chyliczkach 

{dalej: „Sorted”} – 3.449.400,00 zł, 3) Park-M – 2.716.190,62 zł.  

Zamawiający  sporządził  tabelaryczne  zestawienie  powyższych  informacji,  które 

doprowadziło  go  do  następującego  wniosku:  Oferta  nr  1  wymaga  wyjaśnień  z  art.  224  ust 

PZP  

– cena oferty niższa, co najmniej 30% od średniej arytmetycznej wszystkich ofert. 

Pismem 

z 23 listopada 2021 r. Zamawiający wezwał Bilpol w trybie art. 224 ust. 2 pkt 

1  ustawy  pzp  do  złożenia  wyjaśnień,  zakreślając  ich  zakres,  w  tym  jako  obligatoryjne  dwa 

e

lementy  składowe  ceny  oferty:  1)  zgodność  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy, 

których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego 

wynagrodzenia  za 

pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych  na  podstawie 

przepisów  ustawy  z   dnia  10  października  2002  r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę 

(Dz.  U.  z  2020  r

.  poz.  2207)  lub  przepisami  odrębnymi  właściwymi  dla  spraw,  z  którymi 

związane  jest  realizowane  zamówienie;  2)  zgodność  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i 

zabezpieczenia  społecznego,  obowiązującymi  w  miejscu,  w  którym  realizowane  jest 

zamówienie. 

Jednocz

eśnie Zamawiający (powołując się na wyrok Izby z 14 kwietnia 2015 r. sygn. 

akt KIO 637/15), 

wskazał, jak te wyjaśnienia winny wyglądać oraz jakich wyjaśnień nie uzna 

za  wystarczające.  Wyjaśnienia  składane  przez  Wykonawcę  powinny  być  potwierdzone 

konkretnym

i  dowodami,  a  nie  mglistymi  tezami,  których  interpretacja  jest  utrudniona.  (…) 

Wykonawca  w  udzielanych  wyjaśnieniach  powinien  udowodnić  Zamawiającemu  w  sposób 

nie  budzący  wątpliwości,  że  z  tytułu  realizacji  zamówienia  i  pozyskanego  na  nie 

wynagrodzenia prz

y zachowaniu należytej staranności nie będzie ponosił strat. Zamawiający 

podkreślił,  że  to na  Wykonawcy  będzie  ciążył  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera 

rażąco niskiej ceny  (art. 224 ust 5 ustawy pzp), stwierdzając dalej, że wykazać, oznacza coś 

w

ięcej  niż  tylko  wyjaśnić.  Dla  owego  wykazania  często  nie  wystarczą  same  deklaracje  i 

twierdzenia. 

Odwołujący przedstawił [w lit. a)-m)] następującą analizę treści  wyjaśnień złożonych 

przez Bilpol:  

[a) i b)]  

Sygn. akt KIO 3738/21 

Po  pierwsze,  podkreślenia  wymaga  fakt,  posiadania  przez  Wykonawcę 

doświadczenia wyniesionego z realizacji podobnych umów, fakt ten pozwala Wykonawcy na 

dokonanie  prawidłowej,  rzetelnej  wyceny  w  odniesieniu  zarówno  co  do  specyfiki  robót 

objętych  przedmiotem  zamówienia,  jak  i  kosztów  potrzebnych  do  realizacji  zamówienia 

publicznego

…  Wiedza  i  doświadczenie  w  organizacji  oraz  realizacji  tego  typu  zamówień 

pozwoliły Wykonawcy na przygotowanie konkurencyjnej wyceny przedmiotu zamówienia (…) 

należy  zwrócić  uwagę,  że  nasza  firma  ma  doświadczenie  wyniesione  z  realizacji  prac  w 

parku w  

Mosznej w latach poprzednich stąd teren oraz warunki są nam dobrze znane. 

Brak  wskazania 

tych  podobnych  umów,  a  poza  tym  wskazana  okoliczność  nie 

przesądza o analogicznych warunkach ekonomicznych. 

Przede  wszystkim  ni

e  wskazano,  jak  konkretnie (kwotowo)  podnoszona  okoliczność  

wpłynęła na cenę złożonej oferty, co powtarza się niemal przy każdym kolejnym argumencie 

wyjaśnień. 

[c)] 

Nasza  firma  macierzystą  bazę  posiada  w  Koszęcinie  to  jest  około  100  kilometrów 

na miejsce 

kilometrów na miejsce budowy, dodatkowo posiadamy bazę w Opolu (odległość 

35 km), gdzie aktualnie realizujemy wiele umów. Stąd zaoszczędzimy na kosztach transportu 

materiału,  które  łączyć  będziemy  na  kosztach  transportu  materiału,  które  łączyć  będziemy 

w m

iarę możliwości z innymi budowami. …pozostałe dwie firmy są odległe od terenu prac o  

ponad  300  km  w  jedną  stronę  co  przy  aktualnie  rosnących  cenach  paliwa  miało  na  pewno 

wpływ na cenę ofert. 

Oczywiste  jest,  że  żaden  z  pozostałych  wykonawców  nie  będzie  świadczył  prac 

z miejsca, gdzie ma sw

ą główną siedzibę, a z baz wynajętych w bezpośrednim sąsiedztwie 

Mosznej.  W  tej  sytuacji  t

rudno  uznać  za  element  przewagi  zadeklarowanie  baz,  których 

adresu  nawet  nie  podano  i 

dla  których  nie  załączono  tytułów  prawnych  (np.  umów  najmu) 

jako dowodów. 

[d)]  

Wykonawca  w  niniejszym  piśmie  składa  stosowne  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami, 

dotyczące  elementów  oferty,  a  mające  wpływ  na  wysokość  ceny,  w  szczególności  w 

zakresie

:  zgodności  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do 

ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo 

minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10 

październik  2002r.  o minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  lub  przepisów  odrębnych 

właściwych  dla  spraw,  z którymi  związane  jest  realizowanie  zamówienie;  zgodności  z 

przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, obowiązującymi w miejscu, 

Sygn. akt KIO 3738/21 

w  którym  realizowane  jest  zamówienie,  zarządzania  procesem  produkcji,  świadczonych 

usług  lub  metody  budowy,  wybranych  rozwiązań  technicznych  wyjątkowo  korzystnych 

warunków  dostaw,  usług  albo  związanych  z  realizacją  robót  budowlanych,  oryginalności 

dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez wykonawcę, zgodności z prawem w 

rozumieniu  przepisów  o postępowaniu  w  sprawach  dotyczących  pomocy  publicznej, 

zgodności z przepisami z zakresu ochrony środowiska, wypełnienia obowiązków związanych 

z  powierzeniem  wykonania  części  zamówienia  podwykonawcy,  kosztów  zakupu  materiału 

roślinnego,  sprzętu  materiałów  koniecznych  do  wykonania  usługi  oraz  pozostałych 

czynników związanych z przedmiotem zamówienia opisanym w SWZ (koszty bezpośrednie, 

koszty  pośrednie,  koszty  zaopatrzenia,  koszty  zaopatrzenia,  zysk).  (…)    Pracownicy 

dedykowani 

do wykonania zadania są zatrudnieni na umowę o pracę – w większości na czas 

nieokreślony  i  otrzymują  wynagrodzenie  miesięczne  brutto  w  kwocie  spełniającej  wymogi 

minimalnego  wynagrodzenia  oraz  premii  uznaniowej.  Wykwalifikowana  i  doświadczona 

kadra  pozwala  na  szybkie  i  

efektywne  wykonywanie prac. Wartość  kosztów  pracy  przyjęta 

do  ustalenia ceny  uwzględnia wymogi  ustawy  z dnia 10  października 2002r.  o  minimalnym 

wynagrodzeniu  za  pracę.  Wykonawca  oszacował  cenę  usługi  w  sposób  uwzględniający 

niezbędne  do  poniesienia  nakłady  na   wynagrodzenie.  Cena  oferty  Wykonawcy  w  zakresie 

oferowanego 

Pakietu pokrywa te nakłady w stopniu niezbędnym do wykonania usługi. 

Wykonawca całkowicie pominął żądanie Zamawiającego o którym mowa była wyżej, 

co skutkować winno zastosowaniem art. 224 ust. 6 pzp. W wyjaśnieniach nie wskazuje się 

nawet  liczby 

pracowników  przewidzianych  do  realizacji  przedmiotowego  zadania, 

a w konsekwencji  ich 

wynagrodzeń,  kosztów  pracodawcy  i  innych  obciążeń  przewidzianych 

przepisami 

Prawa 

pracy. 

Jak 

wynika 

z 

danych 

zawartych 

na 

stronie 

https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/0083, 

koszty  związane  z  zatrudnieniem  pracownika 

do 

których  w  ogóle  nie  odniósł  się  Bilpol:  1)  składki  na  ubezpieczenia  społeczne,  

obowiązkowe  badania  lekarskie  (wstępne,  okresowe,  kontrolne),  szkoleń  BHP, 

c) wynagrodzenie chorobowe przez okres pierwszych 33 dni 

nieobecności z powodu choroby 

lub  odosobnienia  w  związku  z  chorobą  zakaźną  lub  14  dni,  w przypadku  osób,  które 

ukończyły  50  lat,  3)  płatny  urlop  wypoczynkowy  w  wymiarze  20  lub  26  dni  w  roku,  w 

zależności  od  stażu  pracy  pracownika,  4) rekompensata  ewentualnej  pracy  w  godzinach 

nadliczbowych (dodatek albo czas wolny), 5) prowadzenie i przechowywanie (przez okres 10 

lat  po ustaniu stosunku pracy) dokumentacji pracowniczej, w tym ewidencji czasu pracy, 6)  

wynagrodzenie  w  

okresach  niewykonywania  pracy,  kiedy  przepisy  tak  stanowią,  np.  w 

okresie przestoju niezawinionego przez pracownika (art. 81 Kodeksu pracy), 7) Pracownicze 

Plany Kapitałowe.  

Sygn. akt KIO 3738/21 

 [e)] 

Na  potwierdzenie  możliwości  zrealizowania  usługi  należycie  w  załączeniu 

przekazujemy  kserokopię  poświadczeń  należycie  wykonanych  usług  między  innymi 

na obiekcie  w  Mosznej. 

Firma  Bilpol  współpracowała  już  z  Zamawiającym  wykonując  wiele 

prac na powyższym…  

Zam

iast  wyjaśniać  cenę  złożonej  oferty  Wykonawca  złożył  wraz  ze  swymi 

wyjaśnieniami  referencje  należytego  wykonywania  usług,  które  i  tak  stosownie  do  SWZ 

zobligowany był złożyć wraz z wykazem robót budowalnych. 

[f)] 

Firma  posiada  własny  sprzęt  i  wszelkie  urządzenia  niezbędne  do  realizacji 

przedmiotowego  zadania  w  związku  z  czym  brak  jest  konieczności  wydawania  środków 

na zakup nowych.  

Powyższej  deklaracji  nie  towarzyszy  wskazanie,  jaki  to  jest  sprzęt,  ani  jakiekolwiek 

dowody (chociażby model, nazwa, nr VIN, nr rejestracyjny, umowy leasingowe).  

[g)] 

W  wycenie  zostały  ujęte  wszelkie  koszty  amortyzacji  oraz  związane  koszty 

eksploatacyjne,  w  tym  paliwa,  smary,  części  zamienne,  materiały  oraz  konieczne  naprawy 

dla s

przętu spełniające go odpowiednie normy emisji spalin. 

 Ponownie  brak 

wskazania  konkretów  tj.,  jaka  kwota  została  przeznaczona 

na 

poszczególne  kategorie  tych  kosztów.  Oczywiste  jest,  że  ogólnikowe  stwierdzenia  nie 

mają żadnego ładunku poznawczego dla Zamawiającego. 

[h)] 

Bilpol   

zadeklarował,  że  posiada  własną  stację  paliw,  co  znacząco  obniża  koszty 

paliwa  wykorzystywanego  zarówno  na  potrzeby  transportu  pracowników,  jak  również  na 

potrzeby wyk

orzystywanych urządzeń i maszyn.   

Nie ma war

tości, o które owa stacja obniża koszty paliwa.  

Wykonanie  nie  wskaz

uje  np.  faktury  zakupu  stacji,  nie  informuje  także,  gdzie 

konkretnie 

się  znajduje,  co  ma  kluczowe  znaczenie  z  uwagi  na  zadeklarowane  uprzednio 

posiadanie 

baz w odległości 35 km i 100 km od Mosznej.  

 [i)] 

Wpływ  na  ustalenie  stawek  ma  jednoczesna  realizacja  kilku  umów  w  województwie 

opolskim,  co  ma  wpływ  na  wysokość  zarówno  kosztów  pośrednich  (koszty  bazy,  koszty 

administracyjne,  koszty  pracy,  itp.),  które  rozkładane  są  na  większą  ilość  realizowanych 

umów oraz kosztów bezpośrednich. Powyższe umożliwia elastyczne dysponowanie zarówno 

sprzętem jak i osobami wykonującymi prace.  

Sygn. akt KIO 3738/21 

Wykonawca  nie  informuje,  jakie  konkretnie  umowy 

(nazwa,  wartość,  przedmiot, 

umowa jako dowód), jaki mają wpływ na wysokość kosztów pośrednich oraz bezpośrednich i 

w jaki sposób ułatwiają elastyczne dysponowanie potencjałem sprzętowym i osobowym. 

[j)] 

Firma  BILPOL  K. 

sp.  jawna  wykonuje  wiele  prac  związanych  z  zakupem  i  sadzenie 

materiału  roślinnego  dzięki  temu  współpracujemy  z  wieloma  szkółkami,  gdzie  mamy 

wypracowane  rabaty  na  zakup  materiału  roślinnego  oraz  jego  dostawę,  dzięki  czemu 

jesteśmy wstanie zaproponować konkurencyjne ceny.  

Bilpol  nie wymienia choćby z  nazwy  tych  szkółek,  nie wskazuje  wysokości  rabatów. 

Tymczasem 

Odwołujący dysponuje własną szkółką (https://szkolka.park-m.pl/ ), co daje mu 

przewagę w tym aspekcie nad składającym wyjaśnienia.   

[k] 

W  podsumowaniu 

wyjaśnień  Wykonawca  w  dziewięciu  punktach  przedstawia 

elementy  wpływające na  wysokość zaoferowanej  ceny,  bez  nie wskazania,  o ile  dzięki  nim 

mógł obniżyć cenę. dzięki tym wylistowanym okolicznościom. Innymi słowy brak jest za tymi 

elementami  konkretnych  cyfr,  kosztów,  które  pozwoliłyby  ocenić  realność  i    rentowność 

przedsięwzięcia. 

W  szczególności  każdy  z  wykonawców  może  wykazać  się    wykwalifikowaną 

i 

doświadczoną  kadrą,  która  pozwala  na  szybkie  i  efektywne  wykonywanie  prac, 

dysponowaniem  odpo

wiednim  zapleczem  sprzętowym,  czy  własnym  serwisem  maszyn  i  

sprzętu,  który  umożliwia  szybkie  naprawy  oraz  konserwacje  maszyn  i  urządzeń  oraz  tanie 

i 

sprawne  utrzymanie  sprzętu  w stanie  gotowości,  więc  trudno  traktować  te  ogólne 

zapewnienia  w  kategoriach  konkretnych  i  szczególnych  okoliczności  pozwalających 

na 

obniżenie ceny oferty, 

Z kolei fakt posiadania własnego zbiornika paliwa nie jest udowodnioną przewagą i  

wiarygodnym  źródłem  wiedzy  dla  Zamawiającego  z  uwagi  na  okoliczności  omówione 

wcześniej.  

Podobnie  brak  konkretnych  informacji,  charakterystyczny 

dla  składanych  wyjaśnień, 

przede  wszystkim 

odnośnie  wpływu  na  wycenę  oferty  w  stwierdzeniach:  Prowadzimy  wiele 

prac  na  terenie  w

ojewództwa  opolskiego.  Pozwala  to  minimalizować  koszty  dojazdu.  (…) 

Wykonując wiele prac na terenie miasta Opole możemy rozłożyć koszty transportu na wiele 

umów.  

[l)] 

Trudno  jest  ocenić,  jaki  wpływ  na  kalkulację  ceny  oferty  miało  zawarcie  w  2020  r. 

Sygn. akt KIO 3738/21 

przez 

Bilpol  umowy  z  Nadleśnictwem  Koszęcin,  gdyż  nie  odniesiono  się  do  tego  w 

wyjaśnieniach. Ponieważ załączona do wyjaśnień umowa obowiązuje do 31 grudnia 2021 r. 

§ 2 ust. 2) obowiązuje ona do 31 grudnia 2021 r., nie ma podstaw, aby zakładać, aby miała 

istotn

y  wpływ  na  realizację  tego  zamówienia  począwszy  od  stycznia  2022  r.  przez  60 

miesięcy.  

[m)] 

Dzięki  specjalizacji  w  wykonywaniu  tego  typu  usług,  firma  BILPOL  K.  Sp.  jawna 

znalazła  dostawców  oraz  wynegocjowała  bardzo  korzystne  ceny  materiałów  niezbędnych 

do 

ich realizacji.  Sadzonki  materiału roślinnego posiadamy  również ze  szkółki  prowadzonej 

przez  właściciela  firmy  BILPOL.  Gospodarstwo  Szkółkarskie  o  numerze  24/07/4143 

specjalizuje  się  w  produkcji  materiału  do  nasadzeń  przydrożnych  i  alejowych,  materiał 

pro

dukowany  jest  od  początku  czyli  od  wysiewu  nasion  poprze  wielokrotne  szkółkowanie 

i 

doprowadzenie do określonej jakości zgodnie z parametrami określonymi w SIWZ. O cenie 

decyduje ilość materiału do wysadzenia. Przy takiej ilości materiału cena zakupu jest bardzo 

niska.  To  wszystko  pozwala  nam  maksymalnie  zredukowa

ć  koszty  materiału  do  nasadzeń. 

jest pozbawiona jakichkolwiek konkretnych danych, które w sposób wiarygodny umożliwiłyby 

ocenę złożonej oferty. 

O  ile  pow

yższa  okoliczność  może  mieć  wpływ  na  kalkulację  ceny  oferty,  o  tyle  nie 

zostało  wyjaśnione,  co  konkretnie  oznacza  „maksymalna  redukcja  kosztu  materiału 

do nasadze

ń” i w jaki sposób wpłynęła na cenę oferty. 

W  odniesieniu  do 

załączonych  do  wyjaśnień  dowodów  (wydruk  z  allegro  dotyczący 

kosz

a  na  śmieci  i  nóg  żeliwnych  do  ławki,  wydruki  dotyczące  kostki  granitowej;  oferta 

dostawy roślin na potrzeby „Nasadzenia drzew i krzewów na terenie miasta Opola”, faktura 

VAT 1007/WGK/2021 wystawiona prz

ez Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „Agronas” 

sp.  z 

o.o.  z  siedzibą  w  Kole,  faktura  VAT  667/10/2021  wystawiona  przez  Firmę  Handlową 

„Elstar”  S.K.,  faktura  VAT  nr  21020218  wystawiona  przez  GreenGarden  z  Holandii, 

dotyczące sadzonek; faktura VAT FS6668/PN/2021 z 8 listopada 2021 r. dotycząca zakupu 

paliwa; faktura VAT 2021/08414 z 

29 października 2021 r. dotycząca betonu,  ważna 1 dzień 

oferta Arcelor Mittal 

dotycząca stali) Odwołujący stwierdził, że ponieważ wymienione w nich 

kwoty, 

nazwy  kontrahentów,  nr  faktur,  asortymenty  nie  pojawiają  się  w wyjaśnieniach,  nie 

stanowią one potwierdzenia okoliczności, które miały wpływ na kalkulację ceny oferty. 

Ponadto  według  Odwołującego  załączone  również  do  wyjaśnień  poświadczenia 

należytego wykonania usług są bez znaczenia dla potwierdzenia ceny oferty. 

Sygn. akt KIO 3738/21 

Odwołujący  podsumował,  że  z  wyjaśnień  Bilpolu  nie  wynikają  żadne  konkretne 

informacje

,  która  pozwoliłaby  na  ocenę  i  przesądzenie,  że  cena  jego  oferty  jest  realna, 

rzeczywista, rynkowa. 

Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  z  14  stycznia  2022  r.  wniósł  o  oddalenie 

odwołania, w szczególności powołując się na następujące okoliczności i argumenty. 

Zamawiający  obszernie  zacytował  wyjaśnienia  Bilpolu  z  24  listopada  2021  r.,  gdyż 

jego zdaniem Odwołujący nie uwzględnił pełnego spektrum zawartych w nich argumentów. 

(…) 

Wykonawca  w  kalkulacji  ofertowej  przyjął  koszty  dojazdu  na  miejsce  wykonywania 

zamówienia  z  posiadanych  baz  w  tym  w  Koszęcinie  i  Opolu.  Bazy  te  wykorzystywane  są 

na 

rzecz  wykonywanych  usług  na  terenie  województwa  opolskiego  także  dla  innych  usług 

wykonywanych  w  okolicy.  Wykonawca  ponadto  informuje, 

iż  posiada  własną  stację  paliw 

co znacz

ąco  obniża  koszt  paliwa  wykorzystywanego  zarówno  na  potrzeby  transportu 

pracowników,  jak  również  na  potrzeby  wykorzystywanych  urządzeń  i  maszyn.  Koszty 

dowozu wszystkich wymaganych pracowników jednym autem oscylują na poziomie 100,00 zł 

za jednorazowy transport. 

Wpływ  na  ustalenie  stawek  ma  jednoczesna  realizacja  kilku  umów  w  województwie 

opolskim  co  ma 

wpływ  na  wysokość  zarówno  kosztów  pośrednich  (koszty  bazy,  koszty 

administracyjne,  koszty  pracy,  itp.)

,  które  rozkładane  są  na  większą  ilość  realizowanych 

umów oraz kosztów bezpośrednich. Powyższe umożliwia elastyczne dysponowanie zarówno 

sprzętem jak i osobami wykonującymi prace. 

Bliskość  geograficzna  miejsca  realizacji  podobnych  prac  pozwala  z  jednej  strony 

na 

porównanie  cen  a  z  drugiej  na łączenie  ich  realizacji  co  zmniejsza  koszty,  koszty 

prowadzonej  działalności  gospodarczej  w  tym  koszty  pracownicze  nie  obciążają  wyłącznie 

zamówienia  będącego  przedmiotem  niniejszego  postepowania  a  jednocześnie  pozwala  na 

ich należyte wykonanie. 

(…) 

Pracownicy  dedykowani  do  wykonania  zadania  s

ą  zatrudnieni  na  umowę  o  pracę  – 

w 

większości  na  czas  nieokreślony  i  otrzymują  wynagrodzenie  miesięczne  brutto  w  kwocie 

spełniającej wymogi minimalnego wynagrodzenia oraz premii uznaniowej. 

Wartość  kosztów  pracy  przyjęta  do  ustalenia  ceny  uwzględnia  wymogi  ustawy 

z 

dnia  10  października  2002r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę.  Wykonawca 

Sygn. akt KIO 3738/21 

oszacował  cenę  usługi  w  sposób  uwzględniający  niezbędne  do  poniesienia  nakłady  na 

wynagrodzenie.  Cena  oferty  Wykonawcy  w  zakresie  oferowanego  pakietu  pokrywa  te 

nakłady w stopniu niezbędnym do wykonania usługi. 

Całkowite  wydatki  związane  z  zatrudnieniem  pracownika  leżące  po  stronie 

pracodawcy  obejmują  również  obowiązki  wynikające  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów 

o 

zabezpieczeniu  społecznym,  obowiązujących  w  miejscu,  w  którym  realizowane  jest 

zamówienie  tzw.  koszty  pośrednie  w  tym:  urlopy,  odprawy  emerytalne,  rentowe,  nagrody 

jubileuszowe,  pranie  odzieży,  środki  czystości  dla  pracowników,  wydatki  związane 

z utrzymaniem  biura

,  zatrudnieniem  pracownika  do  obsługi  biura,  oraz  do  kierowania 

robotami

, dowóz pracowników, szkolenia, badania lekarskie. 

W  celu  ustalenia  minimalnego  wydatku  finansowego,  w  przeliczeniu  na  1  godzinę 

pracy,  związanego  z  zatrudnieniem  pracownika  w  pierwszej  kolejności  koniecznym  było 

ustalenie  średnio  miesięcznego  wymiaru  czasu  pracy.  Przepisy  Kodeksu  Pracy  określają 

normy  czasu  pracy,  wynoszące:  8  godzin  na  dobę  i  przeciętnie  40  godzin  na  tydzień 

w 

przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. 

Na wysokość zaoferowanej ceny wpływa: 

Wykwalifikowana i doświadczona kadra (…)  

Dysponowanie odpowiednim zapleczem sprzętowym. 

Własny serwis maszyn i sprzętu (…)  

Posiadanie własnego zbiornika paliwa FM 5000 litrów. Na paliwo dostarczane przez firmę 

zewnętrzną udzielony jest rabat. 

Prowadzimy  wiele  prac  na  terenie  województwa  opolskiego.  Pozwala  to  minimalizować 

koszty dojazdu. 

Na  rok  2021  podpisaliśmy  umowę  z  Nadleśnictwem  Koszęcin,  co  pozwala  nam 

na 

bezpośredni  zakup  drewna  z  Lasów  Państwowych.  Firma  posiada  również  własną 

stol

arnię gdzie elementy z drewna wykonywane są przez naszych pracowników co pozwala 

zaoszczędzić na zakupie gotowych elementów małej architektury. 

Przedmiot  zamówienia  wykonamy  siłami  własnymi,  nie  zlecając  żadnych  prac 

Podwykonawcom. 

Dzięki specjalizacji w wykonywaniu tego typu usług, firma BILPOL-K. Sp. jawna znalazła 

dostawców  oraz  wynegocjowała  bardzo  korzystne  ceny  materiałów  niezbędnych  do ich 

realizacji.  Sadzonki  materiału  roślinnego  posiadamy  również  ze  szkółki  prowadzonej  przez 

właściciela  firmy  BILPOL.  (...)  O  cenie  decyduje  ilość  materiału  do  wysadzenia.  Przy takiej 

ilości  materiału  cena  zakupu  jest  bardzo  niska.  To  wszystko  pozwala  nam  maksymalnie 

zredukować koszty materiału do nasadzeń.  

Sygn. akt KIO 3738/21 

Wykonując  wiele  prac  na  terenie  miasta  Opole  możemy  rozłożyć  koszty  transportu  na 

wiele umów. 

(…) 

Ponadto  Zamawiający  zrelacjonował,  że  wyjaśnienia  zawierały  również  tabelę 

pn. 

„Kalkulacja  cenowa”,  w  której  pozycje  przedmiaru  robót  zagregowane  zostały 

do 

poszczególnych  etapów  realizacji  zamówienia:  1)  robót  budowlanych,  2)  nasadzeń,  3)  

pielęgnacji,  dla  których  przedstawiono:  koszty  robocizny  wraz  z  kosztami  materiału, 

zryczałtowane  koszty  zagospodarowania  odpadów  (zgodnie  z  projektowanymi 

postanowieniami  umowy 

obowiązek  zgodnego  z  przepisami  prawa  zagospodarowania 

odpadów  oraz  wszelkie  koszty  z  tym  związane  ponosić  ma  wykonawca  zamówienia), 

zryczałtowane  koszty  prowadzenia  działalności  gospodarczej,  zysk  na  poziomie  2%  w  

wysokości 30.604,01 zł. 

W  opinii  Zamawiającego  nie  zostały  podważone  fakty  wynikające  z  załączonych 

do 

wyjaśnień środków dowodowych, w tym:  

-  cena  jednostkowa  za  1  m

oleju  napędowego  [faktura  VAT  FS  6668/PN/2021  z 

-  ceny  jednostkowe  za 

materiał  roślinny  wyspecyfikowany  w  opisie przedmiotu zamówienia 

[faktura VAT 1007/WGK/2021 z 29.10.2021, faktura VAT 667/10/2021 z 13.10.2021, faktura 

nr  21020218  z  26.08.2021,  oferta  nr  25/2021  z  11.2021  r.  Gospodarstwa  Plantacyjno-

Szkółkarskiego  M.K.  nr  rej.  24/07/44143,  korespondencja  mailowa  w  sprawie  dostępności, 

ceny  i  terminu  dostawy 

róż  z  10.11.2021,  korespondencja  mailowa  w  sprawie  cen  prętów 

stalowych,  cennik  dotyczący  kostki  granitowej  Strzegom,  umowa  sprzedaży  nr 

 KN210216068 z 26.10.2020 r.]; 

-  koszty  zakupu  105,00  m

  dr

ewna  w  wysokości  14.927,00  zł  netto,  co  daje  142,16  zł/m

[umowa  nr  14210216068  zawarta  26.10.2020  r.  z   

Państwowym  Gospodarstwem  Leśnym 

Lasy Państwowe Nadleśnictwem Koszęcin], co oznacza, że Wykonawca pozyskuje materiał 

po  cenie  znacząco  niższej,  nawet  od  cen  rynkowych  drewna  kominkowego  (opałowego), 

którego ceny oscylują na poziomie ok. 300 zł/m

Zamawiający  podał  również,  że  w  ramach  badania  oferty  złożonej  przez  Bilpol  pod 

kątem  rażąco  niskiej  ceny  inwestor  zastępczy,  działając  w  imieniu  Zamawiającego,  zlecił 

wykonanie  dodatkowego  kosztorysu  inwestorskiego,  ob

ejmującego  swym  zakresem  roboty 

budowlane,  tj.  c

zęść  zamówienia  charakteryzującą  się  największą  różnicą  wartości  cen 

ofertowych, w celu ustalenia, czy wycena 

przez Bilpol tej części zamówienia jest realna. 

Zgodnie  z  tym  kosztorysem  inwestorskim  z  26.11.2021  r.  [z

ałącznik  nr  5  do 

odpowiedzi  na  odwołanie]  wartość  robót  budowlanych  w  ramach  niniejszego  zamówienia 

Sygn. akt KIO 3738/21 

wynosi  551

.815,99  zł  netto  (678.733,67  zł  brutto),  czyli  mniej  niż  633880,40  zł  netto 

(779.672,89 z

ł brutto) według kosztorysu inwestorskiego z 17.08.2021 r., który był podstawą 

ustalenia  wartości  szacunkowej  tego  zamówienia    wynosi  .  Natomiast  ze  złożonych  w 

postepowaniu  ofert  wynika  cena 

za  realizację  robót  budowlanych.  Natomiast  ten  zakres 

zamówienia  został  w  ofertach  wyceniony  (brutto)  następująco:  1) Bilpol  –  689.830,47  zł,  2) 

Sorted 

– 2.337.000,00 zł, 3) Park-M – 1.667.375,39 zł. 

Z  kolei  wycena  (brutto)  etapu  2.  zadania

,  tj.  trzyletniej  pielęgnacji,  kształtuje  się  w  

złożonych  ofertach  następująco:  1)  Bilpol  –  237.562,60  zł,  2)  Sorted  –  194.400,00  zł,  3)  

Park-M 

– 473.246,93 zł. 

W  przekonaniu  Zamawiającego  Bilpol  prawidłowo  wymienił  i  umotywował  czynniki 

mające  wpływ  na  wysokość  oferowanej  ceny,  tj.:  po  pierwsze  –  oświadczył,  że  równolegle 

do ninie

jszego  zamówienia  realizuje  podobne  przedmiotowo  zamówienia,  po  drugie, 

oświadczył,  że  posiada  własną  stację  paliw,  co  wpływa  na  koszt  transportu  personelu, 

sprzętu, maszyn i urządzeń niezbędnych do realizacji przedmiotu zamówienia, po trzecie – 

wskaz

ał lokalizację posiadanych baz z dokładnością do nazwy miejscowości oraz odległości 

od  terenu  objętego  zamówieniem,  po  czwarte  –  podał  stawkę  za  jednorazowy  transport 

pracowników,  po  piąte  –  powołał  się  na  możliwość  obniżenia  kosztów  pośrednich  i 

bezpośrednich w związku z realizacją kilku zamówień w bliskiej odległości. 

Według  Zamawiającego skoro  zarówno  Sorted, jak i  Park-M  aktualnie nie posiadają 

swoich  stałych  baz  na  terenie  województwa  opolskiego,  oczywiste  jest,  że  muszą  ponosić 

większe  nakłady  finansowe  na  zatrudnienie,  wyposażenie,  maszyny  i  sprzęt,  środki 

transportu  oraz  organizację  pracy  (np.  zapewnienie  noclegów  swojemu  personelowi). 

Natomiast  Bilpol  jako  przedsiębiorca  funkcjonujący  na  terenie  województwa  opolskiego, 

posiadający zorganizowaną grupę pracowników, już wyposażony w maszyny, sprzęt, środki 

transportu i od przeszło 20 lat prowadzący działalność będzie o wiele bardziej konkurencyjny 

cenowo. 

Z  kolei  po

wołanie  się  przez  Bilpol  na  doświadczenie  w  realizacji  usług  i  robót 

budowalnych  na  terenie  zabytkowego  parku  w  Mosznej

,  w  ocenie  Zamawiającego 

potwierdza  znajomo

ść  specyfiki  oraz  uwarunkowań  tego  obszaru,  co  bezpośrednio 

przekłada się na wycenę robót i usług objętych tym zamówieniem. 

Przy czym Wykonawca 

nie był zobligowany do wskazania konkretnych umów, w tym 

również  ich  zakresu,  tym  bardziej,  że  Zamawiający  posiada  z  urzędu  wiedzę  na  temat 

zamówień  wykonanych  na  jego  rzecz  przez  Bilpol  [umowy  –  załącznik  nr  1  do  odpowiedzi 

na 

odwołanie]: 

Sygn. akt KIO 3738/21 

postępowanie  nr  DOA-lV.272.29.2016  pn.  Gospodarka  drzewostanem  i  szatą  roślinną 

wraz  z  częściowym  zagospodarowaniem  terenu  (strefa  A,  B,  C,  D,  E,  F  i  G),  którego 

przedmiot  obejmował  prace  m.in.  z  zakresu:  wycinki  drzew,  cięć  sanitarnych, 

pielęgnacyjnych  i  korygujących  koron  drzew,  wzmocnienia  koron  wiązaniami 

elastycznymi, 

nasadzeń  drzew  z  zastosowaniem  systemu  napowietrzania  korzeni,  cięć 

sanitarnych  i  odmładzających  w  skupinach  krzewów,  frezowania  pniaków,  nasadzeń 

krzewów,  wycinki  samosiejek,  wykonania  rabatów  i  trawników,  pielęgnacji  nasadzeń 

(rabat) w okresie 3 lat, 

pielęgnacji nasadzeń (drzew, krzewów i trawników) w okresie 2 

lat; 

postępowanie  nr  DOA-lV.272.38.2015  pn.  Renowacja  alei  lipowej  (strefa  C)  z 

gospodarką drzewostanem i szatą roślinną (strefa A i B), którego przedmiot obejmował 

m.in.  wycinkę  drzew,  likwidację  skarp,  zabiegi  pielęgnacyjne  i  korygujące  drzewa  i 

krzewy, nasadzenia, pielęgnację nasadzeń przez 8 kwartałów; 

postępowanie nr DOA-lV.272.13.2018 pn. Remont stawu Kalusznik wraz z częściowym 

zagospodarowaniem  terenu,  gospodarką  drzewostanem  i  szatą  roślinną  –  Remont 

stawu 

na roboty budowalne obejmujące ukształtowanie i zabezpieczenie skarp wyspy i 

stawu  Kalusznik,  odmulenie  dna  stawu,  wykonanie  konserwacji  rowu,  remont  budowli 

piętrząco- zrzutowej. 

Powyższe zamówienia zostały należycie wykonane przez Bilpol [protokoły odbioru – 

załącznik nr 2 do odpowiedzi na odwołanie]. 

Ponadto  w  trakcie  badania  rażąco  niskiej  ceny  Zamawiający  dokonał  rozpoznania, 

w 

wyniku  którego  ustalił,  dzięki  informacjom  zawartym  na  stronach  internetowych  [pobrane 

z 

nich  ogłoszenia  o  poniższych  zamówieniach  wraz  z  informacjami  z  otwarcia  ofert 

oraz zawiadomieniami  o  wyborze  najkorzystniejszej  oferty] 

–  załącznik  nr  3  do  odpowiedzi 

na 

odwołanie],  że  aktualnie  Bilpol  realizuje  zamówienia  na  podstawie  umów  zawartych  z  

Miejskim Zarządem Dróg w Opolu {dalej: „MZD”}: 

1)  umowy  z  25.08.2021  r.,  okres  realizacji 

–  36  miesięcy,  nr  ogłoszenia  2021/BZP 

00167925/01, sygn. NP.260.31.2021.P, w zakres zamówienia wchodzą usługi związane 

z  zagospodarowaniem  terenów  zieleni,  w  tym:  prace  przygotowawcze,  dostawa 

materiału  roślinnego,  wykonanie  nasadzeń  34  szt.  drzew  i  178  szt.  krzewów  oraz 

przesadzenie  1   szt.  drzewa  z  donicy  na  teren  wskazany  przez  MZD, 

pielęgnacja 

nas

adzeń w okresie gwarancyjnym;  

2)  umowa  z  4.10.2021  r.,  okres  realizacji 

–  36  miesięcy,  nr  ogłoszenia  2021/BZP 

sygn. NP.260.39.2021.P, w zakres zamówienia wchodzą usługi związane 

z  zagospodarowaniem  terenów  zieleni,  w  tym:  prace  przygotowawcze,  dostawa 

Sygn. akt KIO 3738/21 

materiału roślinnego, wykonanie nasadzeń 3 szt. drzew i 60 szt. krzewów oraz 380 szt. 

bylin, pielęgnacja nasadzeń w okresie gwarancyjnym. 

Ponieważ  w  ramach  niniejszego  postępowania  mamy  do  czynienia  z 

wynagrodzeniem ryczałtowym, Wykonawca miał prawo zagregować wszelkie ww. czynniki i 

przedstawić  je w zryczałtowanych  pozycjach  wymienionych  w  tabeli  elementów 

rozliczeniowych  („TER”),  która  potwierdza  rentowność  realizacji  zamówienia  w  kontekście 

zaoferowanej ceny.  

Zamawiający,  dzięki  posiadaniu  dużego  doświadczenia  w  realizacji  podobnych 

zamówień, stwierdził, że skoro w ramach etapu nr 1 (obejmującego roboty budowlane oraz. 

nasadzenia),  który  ma  trwać  do  6  miesięcy  od  podpisania  umowy,  Wykonawca  wycenił 

koszty  robocizny  na  227.430,98  zł,  daje  to  37.905,16  zł  za  1  miesiąc.  Zakładając,  że 

nasadzenia  zostaną  wykonane  przez  około  3  osób  w  terminie  dużo  krótszym,  a  roboty 

budowlane wykona, przypuszczalnie, druga grupa pracowników licząca około 3-5 osób, dla 

maksymalnie  potrzebnej  liczby  pracowników  (około  8)  w  6-miesięcznym  okresie  realizacji 

etapu  nr  1  daje  to wynagrodzenie  na 

osobę  w  wysokości  ok.  4700  zł  miesięcznie,  czyli 

wynagrodzenie znacznie przekraczające wynagrodzenie minimalne, zarówno na 2021 r., jak 

i 2022 r. 

Zdaniem  Zamawiającego  skoro  według  przedstawionej  mu  kalkulacji  Bilpol  osiągnie 

zysk

,  nie  będzie  realizował  zamówienia  poniżej  kosztów,  wobec  czego  w  niniejszym 

przypadku nie mamy do czynienia z rażąco niską ceną. 

Zamawiający  stwierdził,  że  wartość  robót  budowlanych  miała  kluczowy  wpływ 

na 

wysokość  cen  ofertowych.  Co  istotne  wycena  tych  robót  przez  Bilpol  na  689.830,47  zł 

mieści się w przedziale wartości wynikających z ww. kosztorysów inwestorskich (678.733,67-

779 672,89 zł), co przesądza o tym, że Wykonawca będzie mógł zrealizować w takiej cenie 

t

en  najbardziej  cenotwórczy  etap.  Również  wycena  przez  Bilpol  za  etap  obejmujący 

trzyletnią  pielęgnację  nasadzeń,  jako  wyższa  od  wyceny  z  oferty  Sorted,  nie  może  być 

uznana za 

zaniżoną. 

Zamawiający  stanął  na  stanowisku,  że  obszerność  i  szczegółowość  złożonych 

wyjaśnień,  wykraczających poza  obligatoryjne  czynniki  wskazane  przez  niego  w  wezwaniu, 

wskazały  na  indywidualne  dla  Wykonawcy  uwarunkowania  uzasadniające  wysokość  ceny 

zawartej  w  jego  ofercie.  Jednocześnie  argumentacja  Wykonawcy  nie  tylko  rozwiała 

wątpliwości  Zamawiającego,  które  to  stały  się  podstawą  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień, 

ale i  

nie spowodowała powstania dalszych wątpliwości. 

Natomiast  w 

ocenie  Zamawiającego  podważanie  w  odwołaniu  wpływu  czynników 

przedstawionych  przez  Bilpol  na  obniżenie  ceny  oferty,  wyłącznie  z  uwagi  na  brak 

Sygn. akt KIO 3738/21 

sprowadzenia  poszczególnych  czynników  cenotwórczych  do  konkretnej  kwoty  oraz  brak 

udokumentowani  tej  wartości  pieniężnej  w  konkretnych  środkach  dowodowych,  jest 

nieusprawiedliwione i n

ie mogło stanowić podstawy do odrzucenia oferty Bilpolu, zwłaszcza  

w  sytuacji,  gdy  z  treści  wyjaśnień  oraz  załączonych  dowodów  można  było  wyczytać 

informacje,  które  tłumaczą  sposób  kalkulacji  ceny  oferty  (patrz  tabela  pn.  „Kalkulacja 

cenowa

”). 

W

edług Zamawiającego w odwołaniu zabrakło precyzyjnych informacji, np. w postaci 

kalkulacji  własnych,  które  powinny  stanowić  uzasadnienie  podniesionych  zarzutów.  Brak 

takich wyliczeń powoduje, że niemożliwym staje się zidentyfikowanie, które elementy oferty 

Bilpolu  w 

ocenie  Odwołującego  są  niewłaściwie  skalkulowane  oraz  z  jakich  dokładnie 

powodów wywodzi on, że cena tej oferty jest rażąco niska. 

Przystępujący  w  piśmie  z  17  stycznia  2022  r.  wniósł  o  oddalenie  odwołania, 

powołując się na okoliczności i argumenty zbieżne z podniesionymi przez Zamawiającego w 

odpowiedzi na odwołanie.  

Ponadto 

Przystępujący 

dokonał 

następującego 

uporządkowania 

zawartej 

w 

wyjaśnieniach listy czynników, które wpłynęły na wysokość ceny oferty, z uwzględnieniem 

załączonych do tych wyjaśnień dowodów:  

1.  D

oświadczenie  wyniesione  z  realizacji  podobnych  umów,  w  tym  także  z  realizacji  w 

latach poprzednich prac w parku w Mosznej. 

2.  W

ykwalifikowana  i  doświadczona  kadra,  która  pozwala  na  szybkie  i  efektywne 

wykonywanie prac. 

3.  Dysponowanie o

dpowiednim zapleczem sprzętowym. 

4.  W

łasny  serwis  maszyn  i  sprzętu,  który  umożliwia  szybkie  naprawy  oraz  konserwację 

maszyn i urządzeń oraz tanie i sprawne utrzymanie sprzętu w stanie gotowości. 

5.  Wykonanie  przedmiotu 

zamówienia  siłami  własnymi,  bez  zlecania  jakichkolwiek  prac 

podwykonawcom. 

6.  B

liskość  do  miejsca  realizacji  zamówienia,  niższe  koszty  pracy  w  danej  lokalizacji, 

znajomość organizacji Zamawiającego z uwagi na wcześniejszą z nim współpracę, które 

pozwoliły  na  dokonanie  rzetelnej  wyceny  z  uwzględnieniem  zarówno  specyfiki  robót 

objętych przedmiotem zamówienia, jak i kosztów realizacji zamówienia, którego dotyczy 

postępowanie  –  potwierdzone  referencjami  wystawionymi  przez  Zarząd  Województwa 

Opolskiego  (dotyczącymi  prac  na  terenie  pałacowo-parkowym  w  Mosznej)  i  Skanska 

Sygn. akt KIO 3738/21 

S.A. (dotyczącymi rozbudowy cmentarza komunalnego w Opolu-Półwsi). 

7.  Korzystna  l

okalizacja  geograficzna  macierzystej  bazy  w  Koszęcinie  (około  100  km 

od parku w Mosznej

) oraz posiadanie bazy w Opolu (około 35 km od zamku w Mosznej), 

gdzie Bilpol 

realizuje równolegle wiele umów, dzięki czemu koszt dojazdu pracowników, 

transportu  s

przętu oraz materiału jest niższy niż u pozostałych wykonawców i rozkłada 

się na kilka umów. 

8.  P

osiadanie  własnego  zbiornika  paliwa  FM  5000  litrów  oraz  wypracowanych  rabatów 

na dostarczane  paliwo, 

co  obniża  koszty  związane  z  zakupem  paliwa  niezbędnego 

do transport

u  pracowników,  sprzętu  oraz  materiału,  a  także  do  urządzeń  i  maszyn  do 

4,90  zł/litr  netto  tj.  6,03  zł/litr  brutto  (podczas  gdy  cena  hurtowa  oleju  napędowego 

oferowanego  przez 

Grupę  Orlen  5.11.2021  r.  wynosiła  4,95  zł/litr  netto  tj.  6,10  zł/litr 

brutto) 

– faktura VAT z 8.11.2021 r. dotycząca sprzedaży z 5.11.2021 r. 

9.  P

osiadanie  wypracowanych  rabatów  u  dostawców  materiałów  wymaganych  w  SWZ, 

w tym na zakup: 

1)  drewna 

bezpośrednio  z  Lasów  Państwowych  oraz  posiadanie  własnej  stolami  oraz 

odpowiednio 

wykwalifikowanych pracowników, co jest szczególnym atutem, gdyż na 

rynku  drzewnym  panuje  obecnie  kryzys  surowcowy, 

przejawiający  się  brakiem 

dostępności drewna oraz wysokimi jego cenami, co pozwoliło na  obniżenie kosztów 

wykonania  elementów  małej  architektury,  jak  i  kosztów  związanych  z  pracami 

wyszczególnionymi  w  SWZ  (np.  szalunków),  również  dzięki  możliwości  wykonania 

produktu  docelowego  we  własnym  zakresie  –  umowa  zawarta  z  nadleśnictwem 

potwierdza  zakup  przez  Bilpol  2021  r.  105  m

  drewna  o 

łącznej  wartości  netto 

14.927,00  zł,  a  więc  po  142,16  zł/m

  netto  (

czyli  o  wiele  taniej  niż  wynoszą  ceny 

rynkowe); 

2)  kory  po 

70,00  zł  netto  za  mp;  1  tys.  krokusów  za  78,00  euro,  traw  –  kostrzewy 

czerwonej po 1.08

0,00 zł netto za kwintal, życicy trwałej po 945,00 zł netto za kwintal, 

życicy westerwoldzkiej po 630,00 zł za kwintal –faktury; 

betonu w cenie 209,00 zł/m

– faktury; 

poszczególnych  asortymentów  roślin  wyszczególnionych  w  SWZ  w  konkretnych 

cenach  jednostkowych 

–  potwierdzone  ofertą  Gospodarstwa  Plantacyjno-

Szkółkarskiego M.K., 

poszczególnych asortymentów róży wyszczególnionych w SWZ – oferta R. Ć.; 

prętów stalowych – oferta ArcelorMittal; 

nóg żeliwnych do ławek oraz koszy na śmieci – oferty z serwisu Allegro  

8)  kostki granitowej Strzegom 

– cennik. 

Sygn. akt KIO 3738/21 

Ponadto  według  Przystępującego  powyższe  okoliczności  potwierdzają  również 

złożone  przez  niego  oświadczenia,  zarówno  w  formularzu  oferty,  jak  i  w  samych 

wyjaśnieniach. 

W odni

esieniu do pkt 4. i 6. wezwania do wyjaśnień Przystępujący powtórzył ten sam 

fragment, który przytoczył Zamawiający w ramach odpowiedzi na odwołanie. 

Przystępujący  podkreślił,  że  w  podsumowaniu  wyjaśnień  przedstawił  kalkulację 

cenową,  w  której  podał  poszczególne  składowe  ceny  każdego  z  elementów  oferty 

w 

następujący sposób: 

Etap  związany  z  robotami  budowlanymi:  1)  koszty  pracy  (robocizny)  –  118.617,07  zł, 

koszty materiału – 521.213,40 zł. 

Etap  nasadzeń:  1)  koszty  pracy  (robocizny)  –  108.813,91  zł,  2)  koszty  materiału  – 

418.001,05 zł. 

Etap pielęgnacji: koszty pracy (robocizny) i pozostałe koszty – 150.939,03 zł. 

4.  Koszty zago

spodarowania odpadów (łącznie przez cały okres obowiązywania umowy) – 

41.040,00 zł. 

5.  Kosz

ty  prowadzenia  działalności  gospodarczej,  w  tym  koszty  zatrudnienia  po  stronie 

pracodawcy 

(łącznie przez cały okres obowiązywania umowy) – 140.972,08 zł. 

6.  Zysk 

– 30.604,01 zł. 

7.  Podsumowanie 

– 1.530.200,55 zł. 

W  ocenie  Przystępującego  tak  przedstawione  argumenty  oraz  załączone  na  ich 

poparcie  dowody

,  a  także  wiedza,  w  tym  ogólnie  dostępna,  i  własne  doświadczenie 

Zamawiającego,  pozwoliły  Zamawiającemu  na  uznanie  złożonych  wyjaśnień  jako 

konkretnych,  rzeczowych  i 

precyzyjnie  uzasadniających  cenę  oferty  jako  rynkową,  a  nie 

rażąco zaniżoną. 

Ponieważ  odwołanie  nie  zawierało  braków  formalnych,  a  wpis  od  niego  został 

uiszczony 

– podlegało rozpoznaniu przez Izbę. 

W  toku  czynności  formalnoprawnych  i  sprawdzających  Izba  nie  stwierdziła, 

aby 

odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 528 pzp i 

nie zgłoszono w tym zakresie odmiennych wniosków.  

Z  uwagi  na  br

ak  podstaw  do  odrzucenia  odwołania  lub  umorzenia  postępowania 

odwoławczego,  Izba  skierowała  odwołania  do  rozpoznania  na  rozprawie,  podczas  której 

Odwołujący,  Zamawiający  i  Przystępujący  podtrzymali  swoje  dotychczasowe  stanowiska 

i 

argumentację. 

Sygn. akt KIO 3738/21 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy,  uwzględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy, 

jak 

również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska  wyrażone  ustnie  na 

rozprawie i 

odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje: 

Z  art.  505  ust.  1  pzp 

wynika,  że  legitymacja  do  wniesienia  odwołania  przysługuje 

wykonawcy,  jeżeli  ma  lub  miał  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  poniósł  lub  może 

ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. 

W  ocenie 

Izby  Odwołujący,  który  złożył  ofertę  w  postępowaniu  prowadzonym  przez 

Zamawiającego, wykazał, że ma taki interes, a ponadto, że w związku z objętym zarzutami 

zaniechaniem odrzucenia oferty Przystępującego, może ponieść szkodę, gdyż w przeciwnym 

razie mógłby liczyć na uzyskanie przedmiotowego zamówienia. 

Izba ustaliła poniższe okoliczności jako istotne dla tej sprawy. 

Ponieważ  przedstawione  powyżej  za  odwołaniem,  odpowiedzią  na  odwołanie  i 

pismem  Przystępującego  okoliczności  dotyczące  treści  wezwania  i  wyjaśnień  złożonych 

przez  Bilpol  o

dpowiadają  rzeczywistemu  stanowi  rzeczy,  wymagają  jedynie  uzupełnienia  i 

podsumowania,  również  w  kontekście  twierdzeń  Zamawiającego  i  Przystępującego 

podnoszonych w toku postępowania odwoławczego. 

Przedmiotem  tego 

zamówienia  jest  rewitalizacja  parku  w  Mosznej,  polegająca  na  

częściowym  zagospodarowaniu    terenu,  w  tym  utworzeniu  parterów  ogrodowych  w  pobliżu 

zachodniego  skrzydła  budynku  zamku.  W  pierwszej  kolejności  przewidziano  poprawienie 

stanu  technicznego  i  ogólnego  wyglądu  strefy  „G”,  dzięki  wykonaniu  murków  oporowych 

oraz 

schodów  terenowych.  Następnie  wykonanie  trawników  dywanowych  z  krokusami 

oraz 

nasadzeń  roślin  parkowych,  w  tym  krzewów  liściastych  i  iglastych  oraz  bylin  traw, 

oraz 

ich  trzyletnią  pielęgnację.  Dodatkowo  zaplanowano  montaż  elementów  małej 

architektury,  takich  jak  ławki  i  kosze  na  śmieci    [„Krótki  opis  przedmiotu  zamówienia” 

zamieszczony w pkt 1. 

rozdziału V SWZ] 

Przy czym z 

uwagi na specyfikę przedmiotu robót oraz różnych źródeł finansowania 

przedmiot  zamówienia  podzielony  został  na  dwa  etapy:  1)  etap  I  robót  budowlanych  – 

częściowego  zagospodarowania  terenu  oraz  wyposażenia  terenu  w  elementy  małej 

architektury wraz z 

gospodarką szatą roślinną, 2) etap II trzyletniej pielęgnacji roślin [§1 ust. 

2 projektowanych postanowień umowy, stanowiących załącznik nr 2 do SWZ; dalej zwanych 

„wzorem  umowy”].  Stąd  Zamawiający  wymagał  przedstawienia  w  formularzu  oferty 

Sygn. akt KIO 3738/21 

(stanowiącym  załącznik  nr  3  do  SWZ)  ceny  oferty  –  służącej  zarówno  do  porównania 

złożonych ofert, jak i do rozliczenia realizacji zamówienia (tzw. wynagrodzenie ryczałtowe) – 

jako wynikającej ze zsumowania ryczałtów za: 1) etap I a) – robót budowlanych, 2) etap I b) 

– nasadzeń, 3) etap II – pielęgnacji [patrz pkt 1., 2., 3. i 5. rozdziału XV SWZ regulującego 

sposób obliczenia ceny oferty oraz pkt 3. formularza oferty].  

Opis  przedmiotu  tego  zam

ówienia  stanowią:  1)  projekt  budowlany  i  projekty 

techniczne  (zwane  dalej 

„dokumentacjami  projektowymi”),  2)  specyfikacje  techniczne 

wykonania  i odbi

oru  robót,  3)  przedmiar  robót  (składające  się  na  załącznik  nr  1  do  SWZ) 

[wyliczenie  zamieszczone  w  pkt  1.  rozdziału  V  SWZ].  Podobnie  §  1  ust.  3  wzoru  umowy 

stanowi,  że  szczegółowy  zakres  rzeczowy  robót  budowlanych  i  technologii  ich  wykonania 

określają  1)  projekt  budowlany  i   projekty  techniczne  (zwane  dalej  „dokumentacjami 

projektowymi

”),  2)  specyfikacje  techniczne  wykonania  i  odbioru  robót,  3)  przedmiary  robót. 

Przy  czym  z 

§  1  ust.  9  wzoru  umowy  wynika  ustanowienie  –  na  wypadek  wątpliwości 

interpretacyjnych co do rodzaju i  

zakresu robót oraz praw i obowiązków stron – następującej 

hierarchii 

ważności  dokumentów:  1)  umowa  w  sprawie  tego  zamówienia,  2)  dokumentacje 

projektowe,  3)  specyfikacje  technic

zne  wykonania  i  odbioru  robót,  4)  przedmiary  robót,  5) 

wybrana oferta. 

Załączony do SWZ jako element opisu przedmiotu zamówienia „Przedmiar – projekt 

zagospodarowania  terenu”,  dzieli  się  na  dwie  części  nazwane  odpowiednio  „Strefa  G  – 

parking i partery ogrodowe przy skrzydle w

schodnim” oraz „Zieleń”. Pierwsza część obejmuje 

zakresy prac dotyczące: 1) robót rozbiórkowych (poz. 1.-7.), 2) murków oporowych (poz. 8.-

schodów terenowych (poz. 22.-30.), 4) elementów małej architektury (poz. 31.-32.). 

Druga cz

ęść  dotyczy  prac  w  tzw.  strefie  G  II  obejmujących:  1)  parking  i  partery  kwiatowe 

(poz. 33.-52.),  2) 

pielęgnację  roślin  w  3-letnim  okresie  gwarancyjnym  (poz.  53.-67.).  Przy 

czym  dla  każdej  pozycji  przedmiaru  została  podana  podstawa  (jako  konkretna  pozycja 

katalogów  nakładów  rzeczowych,  analogia  do  takiej  pozycji  albo  kalkulacja  własna),  opis  i 

wyliczenia ilości oraz łączna ilość wg wskazanej jednostki miary. 

Uprzednio,  na  etapie  przygotowywania  postępowania,  powyższy  przedmiar  stał  się 

elementem  opracowanego  według  tej  samej  systematyki  kosztorysu  inwestorskiego  z  17 

sierpnia  2021  r., 

który  –  oprócz  kalkulacji  sporządzonej  metodą  uproszczoną  –  zawiera 

również 

kalkulację 

szczegółową 

cen 

jednostkowych 

poszczególnych 

pozycji 

(z 

wyodrębnieniem  wyceny  kosztów  bezpośrednich  dotyczących  robocizny,  materiału 

lub sprz

ętu oraz kosztów pośrednich i zysku). 

O  ile 

wewnętrzny  dokument  analityczny  [plik  pn.  „Obliczenia  rażąco  niskiej  ceny 

złożonych  ofert”  z  rozszerzeniem  .pdf]  zawiera  jedynie  konstatację,  że  cena  oferty  Bilpolu 

Sygn. akt KIO 3738/21 

odbiega  o  ponad  40%  od  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  trzech  złożonych  ofert,  o 

tyle 

Zamawiający,  kierując  wezwanie  z  22  listopada  2021  r.,  wprost  wyraził,  że  w  takiej 

sytuacji 

powziął  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przez  Bilpol  przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub 

wynikających  z  odrębnych  przepisów.  Skoro  zakres  wezwania  nie  został  ograniczony  do 

jakiejś istotnej części składowej  (np. jednego lub dwóch spośród trzech zasadniczych tzw. 

element

ów  scalonych  podlegających  wycenie  w  formularzu  oferty),  wycena  całego zakresu 

przedmiotu zamówienia wzbudziła takie wątpliwości Zamawiającego. 

Wobec  takiego  zakresu  wezwania  za  bez  znaczenia  dla  sprawy 

należy  uznać 

datowany  na  26  listopada  2021  r. 

„Kosztorys  inwestorski”,  dotyczący  stricte  robót 

budowlanych, w którym zostały one wycenione niżej niż w ramach kosztorysu inwestorskiego 

będącego podstawą oszacowania wartości tego zamówienia. Ponadto nowy kosztorys został 

sporządzony  wyłącznie  metodą  uproszczoną  i  nie  zawiera  żadnych  załączników, 

co 

uniemożliwia  jakąkolwiek  jego  weryfikację  co  adekwatności  dokonanej  w  nim  wyceny. 

Natomiast  w  świetle  zasad  doświadczenia  życiowego  i  notoryjnej  wiedzy  o  aktualnych 

uwarunkowań gospodarczych, w tym najwyższej od ponad 20 lat inflacji, rosnących cenach 

materiałów budowalnych, wzroście płac etc., wątpliwe wydaje się, aby oszacowanie wartości 

tego  zamówienia,  które  korzysta  z  domniemania,  że  zostało  dokonane  z  należytą 

starannością, mogło ulec obniżeniu. 

Wbrew  temu,  co  twierdził  Zamawiający  w  toku  postępowania  odwoławczego, 

dystansując  się  od  wystosowanego  wezwania  lub  wręcz  deprecjonując  jego  prawidłowość, 

dla profesjonalnego wykonawcy 

– którego na zasadzie art. 355 § 2 Kodeksu cywilnego w zw. 

z art. 8 us

t. 1 ustawy pzp obowiązuje podwyższony miernik staranności – nie powinno budzić 

wątpliwości,  że  w  powyżej  opisanych  uwarunkowaniach  wykazanie  braku  rażąco  niskiego 

charakteru  ceny  oferty  wymaga  przedstawienia  sposobu  jej  kalkulacji  na  takim  poziomie 

szczeg

ółowości, który obiektywnie nadawałby się do weryfikacji. Wezwanie nie sprowadzało 

się przecież do przytoczenia otwartego katalogu okoliczności, których mogą (według art. 224 

ust.  3  pzp)  lub  muszą (według  art.  224  ust.  4  pzp)  dotyczyć  wyjaśnienia.  Najobszerniejsza 

część  pisma  poświęcona została wskazaniu,  co  według  przywołanych  wypowiedzi  doktryny 

i 

orzecznictwa  oznacza  ciążący  na  wezwanym  wykonawcy  obowiązek  wykazania,  że  jego 

oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny (art. 224 ust. 5 pzp). A w szczególności, że oznacza 

to 

konieczność co najmniej uprawdopodobnienia (o ile nie udowodnienia) pokrywania przez 

cenę  oferty  kosztów  koniecznych  dla  należytego  wykonania  danego  zamówienia.  Z  kolei 

o

czywiste  jest,  że  takie  wykazanie  wymaga  wyjścia  od  podstaw,  czyli  odpowiedniego 

zobrazowania  sposobu  wyliczenia  cen  za 

poszczególne  części  przedmiotu  zamówienia. 

Sygn. akt KIO 3738/21 

Przy czym  w 

okolicznościach  tego  postępowania  przedstawienie  takiej  kalkulacji  było 

ułatwione dzięki załączeniu do SWZ przedmiaru robót. O tym, że wezwanie w tym zakresie 

było jasne i zrozumiałe, świadczy również fakt zamieszczenia w wyjaśnieniach Bilpolu z 24 

listopada 2021 r. tabeli pn. 

„Kalkulacja cenowa”. 

Jednakże  pomimo  takiej  nazwy,  w  rzeczywistości  ta  kluczowa  część  wyjaśnień 

sprowadza  się  do  wyodrębnienia:  po  pierwsze  –  dla  każdego  z  dwóch  pierwszych  etapów 

(robót  budowalnych  i  nasadzeń)  dwóch  kategorii  kosztów  –  kosztu  materiałów  i  kosztu 

robocizny

,  a  dla  etapu  pielęgnacji  łącznego  kosztu  robocizny  i  (bliżej  niesprecyzowanych) 

pozostałych  kosztów,  po  drugie  –  kosztu  zagospodarowania  odpadów,  po  trzecie  –  (bliżej 

niesprecyzowanych)  kosztów  prowadzenia  działalności  gospodarczej,  po  czwarte  –  zysku, 

które  to  kwoty  sumują  się  do  ceny  oferty.  Podanie  de  facto  podsumowania  kosztów 

obiektywnie rzecz biorąc nie pozwala na prześledzenie, krok po kroku, w jaki sposób zostały 

skalkulowane 

poszczególne  ceny  jednostkowe  wchodzące  według  systematyki  przedmiaru 

w  

zakres  poszczególnych  etapów  jako  elementów  scalonych  wycenionych  ryczałtowo  w  

formularzu oferty Bilpolu. 

Co więcej, dopiero w piśmie procesowym Przystępujący podał, że 

koszty zatrudnienia po stronie pracodawcy ujął w ramach kosztów prowadzenia działalności 

gospodarczej. 

P

ozostała treść pisma z 24 listopada 2021 r. sprowadza się w przeważającej mierze 

do 

powołania  się  na  mniej  lub  bardziej  ogólnie  opisane  okoliczności,  które  w  przekonaniu 

Bilpolu  pozwoliły  mu  na  konkurencyjną  wycenę  przedmiotu  zamówienia,  takich  jak:  wiedza 

i 

doświadczenie  wyniesione  z  wykonania  lub  wykonywania  podobnych  zamówień; 

dysponowanie  wykwalifikowanym  i 

doświadczonym  personelem;  posiadanie  bazy  w  Opolu, 

gdzie  równolegle  realizuje  wiele  podobnych  umów,  co  umożliwia  obniżenie  kosztów 

transportu pracowników i materiału; posiadanie własnego sprzętu niezbędnego do realizacji 

tego zamówienia oraz jego serwisowanie we własnym zakresie; posiadanie zbiornika paliwa 

o  

pojemności 5 tys. litrów oraz rabatu na dostarczane paliwo; zawarcie umowy na dostawę 

drewna z Nadleśnictwem Koszęcin i posiadanie własnej stolarni, co obniża koszt wykonania 

obiektów  małej  architektury;  korzystne  ceny  sadzonek  dzięki  stałej  współpracy  z  wieloma 

szkółkami.  Przy  czym  nie  sprecyzowano,  jakie  konkretnie  przełożenie  miały  poszczególne 

okoliczności na obniżenie ceny oferty. 

W  wezwaniu  z  22  listopada  2021  r. 

Zamawiający  podkreślił,  że  w  odniesieniu 

do wykazania zgo

dności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy oraz przepisami z zakresu 

prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego  [patrz  pkt  4)  i  6)  listy  okoliczności  w  trzecim 

akapicie  uzasadnienia  wezwania] 

złożenie  wyjaśnień  jest  obligatoryjne.  Przy  czym 

w 

następnym  akapicie  Zamawiający  pouczył  Bilpol,  że  w  ramach  wyjaśnień  powinien 

Sygn. akt KIO 3738/21 

udowodnić  w  sposób  niebudzący  wątpliwości,  dzięki  przedstawieniu  stosownych  dowodów 

lub 

przynajmniej  odpowiedniemu  uprawdopodobnieniu,  że  z  tytułu  realizacji  zamówienia 

i pozyskanego  za  nie 

wynagrodzenia,  przy  zachowaniu  należytej  staranności,  nie  będzie 

ponosił strat. 

Tymczasem  udzielone  w  powyższym  zakresie  wyjaśnienia  (abstrahując 

od 

omówionego  powyżej  wskazania  łącznego  kosztu  robocizny  w  ramach  tzw.  kalkulacji 

cenowej) sprowadzają się do: po pierwsze – powtórzenia, słowo w słowo, treści wezwania w  

zakresie  pkt  4)  i  6;  po  drugie 

–  zapewnieniu,  że  wysokość  kosztów  pracy  przyjęta 

na potrzeby ustalenia ceny oferty 

uwzględnia wymogi ustawy z dnia 10 października 2002r. 

o minimalnym  wynagrodze

niu  za  pracę,  Wykonawca  oszacował  cenę  usługi  w  sposób 

uwzględniający niezbędne  do  poniesienia nakłady na  wynagrodzenia,  a  cena  oferty  (…)  w  

zakresie  oferowanego  pakietu 

pokrywa  te  nakłady  w  stopniu  niezbędnym  do  wykonania 

usługi;  po  trzecie  –  skonstatowaniu,  że  całkowite  wydatki  związane  z  zatrudnieniem 

pracownika  leżące  po  stronie  pracodawcy  obejmują  również  obowiązki  wynikające  z  

przep

isów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym,  obowiązujących  w  

miej

scu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie  tzw.  koszty  pośrednie  w  tym:  urlopy, 

odprawy  emerytalne,  rentowe,  nagrody  jubileuszowe,  pranie  odzieży,  środki  czystości 

dla p

racowników,  wydatki  związane  z  utrzymaniem  biura,  zatrudnieniem  pracownika 

do 

obsługi  biura,  oraz  do  kierowania  robotami,  dowóz  pracowników,  szkolenia,  badania 

lekarskie; po czwarte 

– stwierdzeniu, że w celu ustalenia minimalnego wydatku finansowego, 

w  pr

zeliczeniu  na  1  godzinę  pracy,  związanego  z  zatrudnieniem  pracownika  w  pierwszej 

kolejności koniecznym było ustalenie średnio miesięcznego wymiaru czasu pracy, przy czym 

p

rzepisy  Kodeksu  Pracy  określają  normy  czasu  pracy,  wynoszące:  8  godzin  na  dobę 

i 

przeciętnie  40 godzin na tydzień  w  przeciętnie pięciodniowym  tygodniu pracy  w  przyjętym 

okresie rozliczeniowym. 

Nawet  zatem  w  zakresie elementów,  które Zamawiający wskazał jako  obligatoryjne, 

wyjaśnienia  sprowadzają  się  do  generalnych  zapewnień,  że  wszystko,  co  wynika  z 

przepisów  wskazanych  w  wezwaniu,  zostało  uwzględnione  w  cenie  oferty.  Co  prawda 

ostatnie  zdanie zdaje  się  sugerować,  że  zostanie  przedstawiony  sposób  kalkulacji  kosztów 

zatrudnienia w 

przeliczeniu na jedną godzinę, jednak kończy się to na wskazaniu oczywistej 

okoliczności  wynikającej  z  Kodeksu  pracy.  Na  podstawie  tak  ogólnikowych  wyjaśnień  nie 

sposób  stwierdzić  praca  ilu  pracowników  i  w  jakim  wymiarze  czasowym  została 

skalkulowana  w  ramach  kosztów  zbiorczo  wskazanych  w  powyżej  omówionej  tabeli.  Co 

więcej,  żaden  z  załączonych  dowodów  nie  dotyczy  tego  kluczowego  według  wezwania 

obszaru 

wyjaśnień. 

Sygn. akt KIO 3738/21 

Już  z  tego  względu  bez  znaczenia  dla  sprawy  jest  treść  ofert,  umów  czy  cenników  

załączonych  jako  dowody  do  wyjaśnień.  Niezależnie  od  tego,  jak  trafnie  podniósł 

Odwołujący, wyjaśnienia w żaden sposób do nich nie nawiązują. Przede wszystkim, wobec 

braku przedstawienia w ramach wyjaśnień kalkulacji poszczególnych cen jednostkowych, nie 

sposób  domniemywać,  jakby  się  ona  przedstawiała  wyłącznie  na  podstawie  szczątkowych 

informacji wynikających z załączników do wyjaśnień.  

Reasumując,  Zamawiający  nie  uzyskał  w  odpowiedzi  na  wystosowane  wezwanie 

konkretnych  i  szczegółowych  informacji,  które  pozwoliłyby  na  pozytywne  zweryfikowanie 

ceny ofert

y jako prawidłowo skalkulowanej Bilpol, w tym ustalenie, w jaki konkretnie sposób 

ogólnikowo  powoływane  czynniki  przełożyły  się  na  obniżenie  tej  ceny,  której  wysokość 

wzbudziła wątpliwości Zamawiającego. 

W tak ustalonych okolicznościach Izba zważyła, co następuje: 

Odwołujący  zasadnie  domaga  się  odrzucenia  oferty  Przystępującego  na  podstawie 

art.  226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 u

st. 6 pzp, gdyż Zamawiający powinien ocenić złożone 

w   trybie  art.  224  ust.  1  pzp  przez  Bilpol 

wyjaśnienia  jako  nieuzasadniające  ceny  złożonej 

przez niego oferty. 

Zgodnie z art. 224 ust. 1 pzp j

eżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części 

składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  lub  budzą 

wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie 

z 

wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów  w 

zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. 

Przy czym według art. 224 ust. 2 pzp w przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej 

w terminie je

st niższa o co najmniej 30% od: 1) wartości zamówienia powiększonej o należny 

podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  lub  średniej 

arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert  niepodlegających  odrzuceniu  na  podstawie 

art. 

226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w  

ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia;  2)  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

Art. 224 ust. 3 pzp stanowi, że wyjaśnienia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć 

Sygn. akt KIO 3738/21 

w 

szczególności:  1)  zarządzania  procesem  produkcji,  świadczonych  usług  lub  metody 

budowy; 

2)  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  korzystnych  warunków  dostaw, 

usług  albo  związanych  z  realizacją  robót  budowlanych;  3)  oryginalności  dostaw,  usług 

lub 

robót  budowlanych  oferowanych  przez  wykonawcę;  4)  zgodności  z  przepisami 

dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa 

od 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych 

na 

podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu 

za  pracę  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz.  2207)  lub  przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw,  z 

którymi  związane  jest  realizowane  zamówienie;  5)  zgodności  z  prawem  w  rozumieniu 

przepisów  o   postępowaniu  w  sprawach  dotyczących  pomocy  publicznej;  6)  zgodności  z 

przepisami  z  

zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego,  obowiązującymi  w 

miejscu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie;  7)  zgodności  z  przepisami  z  zakresu 

ochrony  środowiska;  8)   wypełniania  obowiązków  związanych  z  powierzeniem  wykonania 

części zamówienia podwykonawcy. 

Przy  czym  art.  224  ust.  4  pzp  stanowi,  że  w  przypadku  zamówień  na  roboty 

budowlane lub usługi, zamawiający jest obowiązany żądać wyjaśnień, o których mowa w ust. 

1, co  

najmniej w zakresie określonym w ust. 3 pkt 4 i 6. 

Według art. 224 ust. 5 pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej 

ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.  

Art.  224  ust.  6  pzp  stanowi,  że  odrzuceniu,  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub 

kosztem,  podlega  oferta  wyk

onawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie, 

lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub 

kosztu. Z  

kolei zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera 

rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Ponadto  na  mocy  art.  537  pkt  1  pzp  ciężar  dowodu,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco 

niskiej  ceny,  spoczywa  na  wykonawcy,  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo  uczestnikiem 

postępowania odwoławczego. 

Ponieważ  ustawa  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  –  Prawo  zamówień  publicznych  {dalej: 

„popzp”}  zawierała  podobne  uregulowania,  w  przeważającej  mierze  zachowuje  aktualność 

dorobek doktryny i orzecznictwa wypracowany na tle stosowania 

poprzednio obowiązujących 

przepisów. 

Kluczowe  znaczenie  dla  tej  sprawy  ma  norma  pr

awna  wynikająca  z  art.  224  ust.  6 

ustawy  pzp

,  zgodnie  z  którą,  jeżeli  złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają 

podanej  w  ofercie ceny (hipoteza),  oferta ta podlega odrzuceniu jako  oferta z  rażąco  niską 

ceną  (dyspozycja).  Obecnie  obowiązująca  regulacja  wprost  odzwierciedla  interpretację 

Sygn. akt KIO 3738/21 

poprzednio  obowiązującego  art.  90  ust.  3  popzp,  który  literalnie  stanowił,  że  zamawiający 

odrzuca 

ofertę wykonawcy, jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami 

potwierdza

,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia. 

Oczywiste  było  bowiem,  że  za  takie  „potwierdzenie”,  które  rzadko  wprost  wynika  ze 

złożonych  wyjaśnień  wraz  z  dowodami,  należy  również  poczytać  sytuację,  w  której  nie 

potwierdzają  one,  że  cena  oferty  nie jest  rażąco  niska.  De  lege  lata  nie  może  być  również 

wątpliwości,  że niewykazanie  przez  wezwanego  do  wyjaśnień  wykonawcę,  że  cena  jego 

oferty nie jest rażąco niska mieści się w zakresie hipotezy normy prawnej dotyczącej oferty 

zawierającej  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  którą  w  takiej 

sytuacji,  zgodnie  z  

dyspozycją  tej  normy,  zamawiający  obowiązany  jest  odrzucić  (art.  226 

ust. 1 pkt 8 pzp). 

Należy  wziąć  pod  uwagę,  że  zgodnie  z  art.  537  pkt  1  pzp  (art.  190  ust.  1a  popzp) 

ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy, który ją 

złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania odwoławczego. Jednocześnie z art. 

224 ust. 5 pzp (art. 90 ust. 2 popzp) 

wynika, że obowiązek ten spoczywa na wykonawcy już 

na  etapie  składania  wyjaśnień  zamawiającemu.  Oznacza  to,  że  w  toku  postępowania 

odwoławczego  Izba  bada  prawidłowość  dokonanej  przez  zamawiającego  oceny  złożonych 

mu  wyjaśnień  i dowodów,  a  dodatkowe  okoliczności  i  dowody  zgłoszone  na  ich 

potwierdzenie 

przez przystępującego nie mogą być brane pod uwagę. 

Ponadto  skoro  według  art.  513  pkt  1  i  2  pzp  (art.  180  ust.  1  popzp)  odwołanie 

przysługuje  na  niezgodną  z  przepisami  ustawy  czynność  lub  zaniechanie  czynności,  do 

której  zamawiający  był  obowiązany  na  podstawie  ustawy,  dokonując  oceny  czynności 

zamawiającego  polegającej  na  wyborze  oferty  przystępującego  po  udzieleniu  przez  niego 

wyjaśnień  dotyczących  ceny  tej  oferty,  odwołujący  jest  zobligowany  li  tylko  do  poważenia 

prawidłowości dokonanej przez zamawiającego oceny tych wyjaśnień. W konsekwencji Izba 

zobligowana  jest  wyłącznie  do  zbadania,  czy  wyjaśnienia  złożone  zamawiającemu  przez 

wezwanego wykonawcę uzasadniły należycie cenę jego oferty.  

Wreszcie zauważyć należy, że zgodnie z art. 555 pzp (art. 192 ust. 7 popzp) Izba nie 

może  orzekać  co  do  zarzutów,  które  nie  były  zawarte  w  odwołaniu.  Przy  czym  stawianego 

przez  wykonawcę  zarzutu  nie  należy  rozpoznawać  wyłącznie  pod  kątem  wskazanego 

przepisu  prawa,  ale  przede  wszystkim  jako  wskazane  okoliczności  faktyczne,  które 

podważają  prawidłowość  czynności  zamawiającego  i  mają  wpływ  na  sytuację  wykonawcy 

wnoszącego odwołanie (zob. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 25 maja 2012 r. sygn. 

akt  XII  Ga  92/12).  W  konsekwencji 

odwołanie  od  zaniechania  odrzucenia  oferty  jako 

zawierającej rażąco niską cenę, która była przedmiotem badania pod tym względem, może 

Sygn. akt KIO 3738/21 

ograniczać  się  do podważania  prawidłowości  oceny  przez  zamawiającego  złożonych  przez 

wezwanego wykonawcę wyjaśnień wraz z dowodami. 

Reasumując,  z  przywołanych  powyżej  przepisów  wynika,  że  w  toku  postępowania 

odwoławczego  nie  można  już  uzupełnić  uprzednio  złożonych  wyjaśnień,  w  tym  zgłosić 

dowodów, gdyż kognicja Izby ogranicza się do zbadania w kontekście zarzutów odwołania, 

czy wyjaśnienia złożone zamawiającemu zostały przez niego prawidłowo ocenione. 

Należy podkreślić, że nawet przed obarczeniem wykonawcy wezwanego w trybie art.  

224 ust. 1 pzp (90 ust. 1 popzp) 

obowiązkiem uregulowanym aktualnie wprost w art. 224 ust. 

5  pzp  (art.  90  ust.  2  popzp), 

konsekwentnie  wskazywano  w  orzecznictwie,  że  dla 

zakwalifikowania  oferty  do  dalszego  postępowania  nie  jest  wystarczające  złożenie 

jakichkolwiek  wyjaśnień,  lecz  wyjaśnień  odpowiednio  umotywowanych,  przekonujących,  że 

 zaproponowana  oferta  n

ie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  [por.  uzasadnienia  wyroków 

Sądu Okręgowego w Warszawie wydanych: 5 stycznia 2007 r. sygn. akt V Ca 2214/06, 13 

lutego 2014 r. sygn. akt V Ca 3765/13 (dotyczył wyroku Izby z 22 października 2013 r. sygn. 

akt  KIO 2354/13)  oraz  17  lutego  2014  r

. sygn. akt V Ca 3547/13 (dotyczył wyroku Izby z 7 

października  2013  r.  sygn.  akt:  KIO  2216/13,  KIO  2221/13].  Jak  trafnie  wskazał  Sąd 

Okręgowy w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z 8 czerwca 2006 r. sygn. akt V Ca 459/06 

postępowanie  wyjaśniające  ma  utwierdzić  zamawiającego,  że  dokonana  przez  niego 

wstępna  ocena  oferty  jest  prawidłowa  lub  nie.  Jeśli  lektura  wyjaśnień  pozostawia  istotne 

wątpliwości co do tego, że wykonanie przedmiotu zamówienia za cenę wskazaną w ofercie 

jest możliwe, zamawiający jest zobowiązany do odrzucenia oferty.  

Zaznaczenia  przy  tym  wymaga,  że  w  tej  sprawie  przy  badaniu  prawidłowości 

dokonanej  przez  Zamawiającego  oceny  wyjaśnień  za  właściwy  punkt  odniesienia  należało 

przyjąć  wyłącznie  treść  złożonych  mu  wyjaśnień,  gdyż  wezwanie  Zamawiającego  w  trybie 

art. 224  ust.  1 

pzp  wszczęło  procedurę,  w  której  Przystępujący  obciążony  został  ciężarem 

wykazania  prawidłowości  zaoferowanej  ceny,  a  złożenie  wyjaśnień  niepotwierdzających  tej 

okoliczności  skutkować  powinno  obowiązkiem  odrzucenia  jego  oferty,  bez  stwarzania  mu 

kolejnych  możliwości  złożenia  bardziej  szczegółowych  czy  też  lepiej  udokumentowanych 

wyjaśnień.  Jak  słusznie  podkreśla  się  w  orzecznictwie  Izby,  skierowanie  powtórnego 

wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  możliwe  jest  tylko  w  szczególnie  uzasadnionych 

przypadkach  i  może  dotyczyć  wykonawcy,  który  rzetelnie  złożył  pierwsze  wyjaśnienia,  np. 

gdy  w  świetle  złożonych  wcześniej  wyjaśnień  pojawiły  się  u  zamawiającego  nowe 

wątpliwości.  Izba  w  pełni  podziela  pogląd  wyrażony  uprzednio  m.in.  w  wyroku  z  13 

października  2014  r.  sygn.  akt  KIO  2025/14  oraz  w  wyroku  z  28  lipca  2017  r.  sygn.  akt 

1431/17, że ponowienie wezwania nie może stanowić próby ratowania oferty, wówczas gdy 

Sygn. akt KIO 3738/21 

wykonawca składa wyjaśnienia zbyt ogólne, niekonkretne, nierzeczowe, niepoparte faktami, 

wykonawca  ma  bowiem  obowiązek  dołożyć  wszelkich  starań,  aby  na  pierwsze  wezwanie 

zamawiającego  rzetelnie  wyjaśnić  okoliczności,  które  uzasadniają  wysokość  ceny  jego 

oferty. Zamawiający nie może wzywać jednak wykonawcy kilkakrotnie do uszczegółowienia i 

skonkretyzowania  ogólnikowych  twierdzeń  podanych  wcześniej,  gdyż  prowadziłoby  to  do 

naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, polegające na 

sugerowaniu 

wykonawcy, jakie wyjaśnienia powinien ostatecznie złożyć. 

Reasumując, w rozpoznawanej sprawie skutecznie została podważona prawidłowość 

zaakceptowania  przez 

Zamawiającego  złożonych  mu  przez  Bilpol  wyjaśnień  jako 

nieuzasadniających ceny oferty, co obligowało Zamawiającego do jej odrzucenia. 

Mając  powyższe  na  uwadze,  Izba  stwierdziła,  że  naruszenie  przez  Zamawiającego 

art.  art.  226  ust.  1  pkt  8  w  zw.  z    art.  224  ust.  6  ustawy  pzp  miało  wpływ  na  wynik 

prowadzonego  przez  niego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  –  wobec  czego  – 

działając na podstawie art.  554  ust.  1 pkt  1,  ust.  2  i  ust.  3 pkt  1 lit.  a  oraz b  ustawy  pzp – 

orzekła, jak w pkt 1. sentencji. 

O kosztach postępowania odwoławczego w tej sprawie, na które złożył się uiszczony 

wpis 

od odwołania, orzeczono – w pkt 2. sentencji – stosownie do jej wyniku na podstawie 

art. 557  ustawy 

pzp w zw. z § 5 pkt 1   oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady 

Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów 

postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od 

odwołania (Dz. U. poz. 2437) – obciążając nimi Zamawiającego.