Sygn. akt KIO 3756/21
KIO 3771/21
WYROK
z dnia 11 stycznia 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 stycznia 2022 r., w Warszawie, odwołań wniesionych
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 27 grudnia 2021 r. przez wykonawcę INFOMEX Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Żywcu,
B. w dniu 27 gr
udnia 2021 r. przez wykonawcę Trimtab Arteria Management Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w Warszawie
w postępowaniu prowadzonym przez
Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
z siedzibą w Warszawie
przy udziale wykonawców:
A. Trimtab Arteria Management
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka
komandytowa z siedzibą w Warszawie zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego o sygn. akt KIO 3756/21 po stronie zamawiającego,
B. INFOMEX
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Żywcu
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 3771/21 po
stronie zamawiającego
orzeka:
oddala oba odwołania,
kosztami postępowania w sprawie o sygn. akt KIO 3756/21 obciąża INFOMEX
Spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero
groszy) uiszczoną przez INFOMEX Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
t
ytułem wpisu od odwołania,
kosztami postępowania w sprawie o sygn. akt KIO 3771/21 obciąża Trimtab Arteria
Management
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową
i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Trimtab Arteria Management
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę
komandytową tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo
z
amówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 3756/21
KIO 3771/21
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „usługę
utrzymania oraz rozwoju systemu Cyfrowego Archiwum IPN
” na podstawie ustawy z dnia
11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 z późn.
zm.).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 8 października 2021 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2021/S 196-510153. Wartość zamówienia
przekracza progi unijne, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Odwołanie o sygn. KIO 3756/21
I Stanowisko Odwołującego
Odwołujący – INFOMEX Sp. z o.o. wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu
naruszenie:
1. art. 16 pkt 1 i 2 w zw. z art. 224 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie wezwania wykonawcy Trimtab Arteria Management Sp. z o.o. sp.
komandytowa, zw
anego dalej „przystępującym Trimtab”, do złożenia wyjaśnień w zakresie
wyliczenia istotnych części składowych zaoferowanej przez tego wykonawcę ceny ofertowej,
w szczególności w zakresie zaoferowanej ceny za jedną godzinę deweloperską, która
stanowi samod
zielną podstawę do rozliczenia za faktycznie zrealizowane usługi,
a także jako zarzuty ewentualne:
2. art. 16 pkt 1 i 2 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8
ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez przystępującego Trimtab, pomimo że zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, w szczególności w zakresie
zaoferowanej ceny za jedną godzinę deweloperską, która stanowi samodzielną podstawę do
rozliczenia za faktycznie zrealizowane usługi,
3. art. 16 pkt 1 i 2 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 7
ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez przystępującego Trimtab, pomimo że została
ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu:
dokonania ponownego badania oferty złożonej przez przystępującego Trimtab,
2. wezwanie
przystępującego Trimtab do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia istotnych
części składowych zaoferowanej przez tego wykonawcę ceny ofertowej w szczególności
w zakresie zaoferowanej ceny za jedną godzinę deweloperską,
3. ewentualnie nakazania odrzucenia
oferty złożonej przez przystępującego Trimtab.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że przedmiotem zamówienia jest usługa
utrzymania i rozwoju systemu Cyfrowego Archiwum IPN,
na którą składa się część pewna
obejmująca m.in. modyfikację systemu zgodnie z dostarczonym zakresem zmian czy też
utrzymanie systemu, oraz cz
ęść fakultatywna obejmująca wykorzystanie zgodnie
z potrzebami Zamawiającego maksymalnie 12.000 godzin deweloperskich. Zamawiający
w formularzu oferty oczekiwał rozbicia łącznej ceny oferty na trzy elementy: a) cena za etap I
– modyfikacja w systemie Cyfrowe Archiwum, b) cena za utrzymanie systemu, c) cena za 1
godzinę deweloperską (maksymalnie 12.000 godzin).
Zamawiający wyraźnie zaznaczył, iż w zakresie części dotyczącej godzin deweloperskich
wykonawca otrzyma
wynagrodzenie wyłącznie za faktycznie zrealizowaną ilość godzin
deweloperskich. Przedmiotowe zastrzeżenie zostało potwierdzone w postanowieniami § 11
ust. 3 i 7 projektu umowy. Ponadto w § 11 ust. 6 projektu umowy zamawiający zastrzegł, iż
w przypadku, gd
y w związku z realizacją umowy nie zostanie osiągnięte całkowite
maksymalne wynagrodzenie, wykonawcy nie przysługuje prawo do dochodzenia pozostałej
części tego wynagrodzenia. W § 7 ust. 8 projektu umowy wskazano, że „jednostką
rozliczeniową Zleceń dotyczących Prac Deweloperskich będzie jedna Godzina
deweloperska”. Cena za 1 godzinę deweloperską ma więc charakter samodzielnej podstawy
rozliczenia za prace,
które mogą zostać zlecone w ramach realizacji umowy. Wynagrodzenie
za pozostałą część zamówienia ma charakter ryczałtowy.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej w przypadku, gdy ceny
jednostkowe pełnią funkcję samodzielnych cen, w oparciu o które jest naliczane
wynagrodzenie za wykonanie wyodrębnionych prac lub dostaw, ceny jednostkowe mogą
i powinny podlegać weryfikacji ich poprawnej kalkulacji, zarówno przez pryzmat ceny rażąco
niskiej, jak i w kategorii czynu nieuczciwej konkurencji.
Jeżeli zaoferowana cena lub koszt lub ich istotne części składowe wydają się rażąco niskie
w stosu
nku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od
wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub
ich istotnych części składowych. Zastosowanie ww. procedury jest obowiązkiem
z
amawiającego, od którego realizacji w przypadku podejrzenia złożenia oferty z rażąco niską
ceną niewątpliwie odstąpić nie może. Cena za 1 godzinę deweloperską w ofercie
przystępującego Trimtab budzi wątpliwości i powinna podlegać weryfikacji na etapie badania
i oceny ofert, jest bowiem nierealistyczna i nieadekwatna do stawek rynkowych. Oferta
O
dwołującego, czyli jedyna konkurencyjna oferta w postępowaniu, jest aż o 41,45 % wyższa.
Zgodnie z postanowieniami projektu umowy przez „godzinę deweloperską” należy rozumieć
„godzinę liczoną zegarowo (60 minut), którą Wykonawca poświęca na analizę,
zaprogramowanie, testy wewnętrzne nowych rozwiązań oraz ich wdrożenie”. Tym samym
w ramach ceny za 1 godzinę należało ująć koszty związane z: a) zapewnieniem 60 minut
pracy specjalisty z branży IT (programista, analityk, tester) o kompetencjach i doświadczeniu
wynikającym ze specyfikacji warunków zamówienia, b) pozostałe koszty związane
z realizacją projektu IT w sposób zgodny z wymaganiami Zamawiającego, c) zapewnieniem
zysku.
Odwołujący przeprowadził szeroką analizę stawek występujących na rynku IT. W tym celu
pozyskał oferty z firm outsourcingowych oraz firm rekrutacyjnych, przy czym w otrzymanych
ofertach zwracano uwagę, iż koszty te mogą być jeszcze wyższe, bowiem praca przy
projektach w sektorze p
ublicznym nie jest pożądana przez kandydatów z branży IT
i pozyskanie kandydatów dla tego typu projektów jest utrudnione i wymaga większych
nakładów. Ponadto zebrane oferty zastrzegały, iż wejście w życie „Polskiego Ładu” może
spowodować dalszy wzrost stawek.
N
iedopuszczalne jest przenoszenie części kosztów ponoszonych w związku z realizacją
godzin deweloperskich do części zamówienia objętej ryczałtowym wynagrodzeniem. Tego
typu działanie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i powinno skutkować odrzuceniem
oferty.
Realizacja zleceń Zamawiającego w toku realizacji zamówienia wiąże się z koniecznością
zapewnienia odpowiednich specjalistów z branży IT. W zależności od etapu realizacji
danego zlecenia będą to: analityk, programista oraz tester, przy czym Zamawiający
w dokumentach zamówienia określił wymagane kompetencje i doświadczenie dla analityka
oraz programisty.
Odwołujący pozyskał z rynku oferty firm outsourcingowych, gdzie specjalista zatrudniony jest
w tej firmie i realizuje prace na zlecenie wykonawcy
. Rozliczenie następuje za
przepracowane godziny w cyklu miesięcznym. Z otrzymanych ofert wynika następujący
poziom kosztów: analityk 120 – 160 PLN/godz., programista 120 – 200 PLN/h. Porównanie
stawek rynkowych z ceną przystępującego Trimtab za 1 godzinę deweloperską potwierdza,
iż cena ta jest rażąco niska.
Odwołujący dokonał również analizy kosztów wynikających z bezpośredniego zatrudnienia
w ramach umowy o pracę lub na warunkach „B2B”. Z otrzymanych ofert firm rekrutacyjnych
wynika następujący poziom kosztów: analityk: 90 – 140 PLN/godz., 10.000 – 23.000 PLN
brutto na
umowę o pracę; programista 100 – 150 PLN/godz., 15 000 – 25 000 PLN brutto na
UoP; tester 70
– 130 PLN/godz., 7.400 – 12.500 PLN brutto na umowę o pracę. Stawki te są
zgodne z ogólnodostępnymi raportami płacowymi: Raport Płacowy Hasy Poland 2021
opracowany przez największą na świecie firmę zajmującą się rekrutacją specjalistyczną,
Raport „Przegląd wynagrodzeń. Polska 2021” opracowany przez Devire, przeciętne
wysokości wynagrodzeń na danym stanowisku publikowane na łamach portalu pracuj.pl,
opracowane dane pochodzą z analizy 350.000 ankiet wypełnionych na portalu
zarobki.pracuj.pl. W
ykorzystane w analizie raporty uwzględniają uśrednione stawki dla całej
Polski,
zaś przystępujący Trimtab ma siedzibę w Warszawie, gdzie koszty pozyskania kadry
są wyższe.
Zebrane dane pozwoliły na określenie kosztu stawki godzinowej dla odpowiednich
specjalistów z branży IT na poziomie 105,08 zł. Przy czym zgodnie z zasadami prowadzenia
projektów informatycznych przyjęto, że 30% godzin deweloperskich będzie realizowanych
przez analityków, 60% godzin deweloperskich przez programistów, a 10% przez testerów.
J
uż same koszty związane z zapewnieniem wymaganej kadry przekraczają wartość oferty
przystępującego Trimtab za 1 godzinę deweloperską.
Zdaniem
Odwołującego kalkulacja dla godziny deweloperskiej brutto powinna przedstawiać
się następująco: 1) zapewnienie 60 minut pracy specjalisty z branży IT (programista,
analityk, tester) o kompetencjach i doświadczeniu wynikającym ze specyfikacji warunków
zamówienia: 105,08 zł, 2) pozostałe koszty związane z realizacją projektu IT w sposób
zgodny z wymaganiami Zamawiającego w okresie obowiązywania umowy: 28,31 zł,
3) zapewnienie zysku:
7 zł, łącznie: 140,39 zł brutto.
W ocenie Odwołującego zaoferowana cena za 1 godzinę deweloperską musi uwzględniać
pokrycie szeregu kosztów związanych z obsługą projektu IT, realizacją wymagań oraz
sposobu wykonania zamówienia wynikającą z dokumentów zamówienia, a także pozostałych
ko
sztów administracyjnych. Odwołujący dla tej grupy kosztów przyjął zryczałtowaną stawkę
na poziomie 28,31 zł brutto, co stanowi 20,16% wartości w cenie końcowej dla
Zamawiającego. Przyjęty poziom procentowy kosztów pozostałych jest właściwy dla tego
typu pr
ojektów IT.
Przedstawiona kalkulacja zakłada osiągnięcie minimalnego zysku na poziomie wynoszącym
ok. 4,99%. W ocenie Odwołującego elementy fakultatywne zamówienia stanowiące odrębny
przedmiot zamówienia muszą zapewniać osiągnięcie zysku przez wykonawcę.
Zatem
sama skala kosztów przewyższa kwotę, którą zaoferował przystępujący Trimtab
w ramach swojej oferty. Uwzględniając wycenę oferty przy aktualnych, dostępnych na rynku
cenach, niemożliwym jest osiągnięcie pułapu cenowego zaoferowanego za 1 godzinę
dewel
operską. Wystosowanie przez Zamawiającego wezwania do wyjaśnień ceny ma
zasadnicze znaczenie dla prawidłowej oceny oferty Trimtab. Z tych względów Zamawiający
zobowiązany był wszcząć w stosunku do przystępującego Trimtab procedurę określoną
w art. 224 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych i za jej pomocą zweryfikować cenę za
godzinę deweloperską, czego nie uczynił.
Pomimo wskazania przez ustawodawcę pułapu procentowego uprawdopodobniającego
zaistnienie rażąco niskiej ceny, każdy z przypadków musi podlegać indywidualnej ocenie.
W konsekwencji Zamawiający nie jest uprawniony do ograniczenia swojej oceny realności
zaoferowanej ceny ofertowej wyłącznie do formalnego jej porównania z pułapami
procentowymi określonymi w ustawie Prawo zamówień publicznych. Pułapy procentowe
określone w tym przepisie stanowią bowiem jedynie pewną wskazówkę co do sytuacji,
w której możemy mieć do czynienia z rażąco niską ceną, nie są jednak wiążącą i jedyną
wytyczną. Każdorazowo dana cena ofertowa winna więc być przez Zamawiającego
skrupulatnie weryfikowana, zwłaszcza w kontekście cen zaoferowanych w ofertach
konkurencyjnych.
Konsekwencją uchybień Zamawiającego jest przeprowadzenie postępowania z naruszeniem
zasady równego traktowania wykonawców oraz uczciwej konkurencji, bowiem tylko
prawidłowe stosowanie wszystkich przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych pozwala
na prowadzenie postępowania z zachowaniem tych zasad. Emanacją respektowania zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców jest także skrupulatne
wery
fikowanie oferty złożonej przez wykonawcę, któremu udzielone zostać ma zamówienie,
pamiętając, iż weryfikacja ta nie może być oderwana od podstawowego celu postępowania,
jakim jest udzielenie zamówienia wyłącznie wykonawcy dającego rękojmię należytego
wyko
nania zamówienia.
Zarzut naruszenia art. 16 pkt 1 i 2 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8
ustawy Prawo zamówień
publicznych
ma charakter ewentualny i jest podnoszony wyłącznie na wypadek, gdyby
Krajowa Izba Odwoławcza nie stwierdziła podstaw do nakazania wezwania przystępującego
Trimtab do złożenia wyjaśnień ceny. Pojęcie „rażąco niskiej ceny" nie zostało ustawowo
zdefiniowane. W świetle ugruntowanego orzecznictwa i dorobku doktryny należy jednak
uznać, że ceną rażąco niską jest cena, za którą nie jest możliwe wykonanie zamówienia
w należyty sposób i która wskazuje na zamiar realizacji zamówienia poniżej kosztów
własnych wykonawcy, nie pozwalająca na wygenerowanie przez niego zysku. O cenie
rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie
konkretnego zamówienia przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska
cena prowadzi do zachwiania ekwiwalentności wzajemnych świadczeń stron stosunku
zobowiązaniowego
i generuje ryzyko niemożliwości realizacji zamówienia zgodnie z wymaganiami
zamawiającego. Przedstawiona powyżej kalkulacja wraz z uzasadnieniem potwierdza, iż
sama skala kosztów przewyższa kwotę, którą zaoferował przystępujący Trimtab w ramach
swojej oferty. Uwzględniając wycenę oferty przy aktualnych, dostępnych na rynku cenach,
niemożliwym jest osiągnięcie pułapu cenowego zaoferowanego przez przystępującego
Trimtab za 1 godzinę deweloperską. Tym samym, z kalkulacji dokonywanych przez
Odwołującego wynika, że przy uwzględnieniu wszystkich kosztów, cena za 1 godzinę
deweloperską zaoferowana przez przystępującego Trimtab na poziomie 100,00 zł brutto jest
ceną nierealną i kompletnie nieadekwatną do sytuacji rynkowej. W ofercie w sposób rażący
zaniżono istotne koszty konieczne do poniesienia w celu realizacji zamówienia, a oferta tego
wykonawcy powinna zostać odrzucona na podstawie art. 16 pkt 1 i 2 w zw. z art. 226 ust. 1
pkt 8
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zarzut naruszenia art. 16 pkt 1 i 2 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 7
ustawy Prawo zamówień
publicznych
ma charakter ewentualny i jest podnoszony wyłącznie na wypadek, gdyby
Krajowa Izba Odwoławcza nie stwierdziła podstaw do nakazania wezwania przystępującego
Trimtab do złożenia wyjaśnień ceny, w szczególności w zakresie zaoferowanej ceny za
jedną godzinę deweloperską. Postanowienia specyfikacji warunków zamówienia nie
gwarantują wykorzystania przez Zamawiającego dostępnej puli godzin deweloperskich. Ilość
wykorzystanych godzin je
st uzależniona od woli i faktycznych potrzeb Zamawiającego.
Odwołujący wykazał, iż cena w wysokości 100,00 zł brutto za jedną godzinę prac jest
nierealistyczna i nieadekwatna do stawek rynkowych. W ocenie Odwołującego realizacja
prac deweloperskich za wska
zaną kwotę możliwa jest wyłącznie w sytuacji przeniesienia
części faktycznych kosztów do gwarantowanej części zamówienia objętej wynagrodzeniem
ryczałtowym. Tego typu działanie zapewniło przystępującemu Trimtab możliwość uzyskania
większego pewnego wynagrodzenia, bez ujemnego wpływu na punktację w ramach
kryterium oceny ofert. W przypadku niewykorzystania całej puli z 12.000 godzin
deweloperskich Zamawiający poniesie koszty niewynikające z faktycznie wykonanego
świadczenia wykonawcy, bowiem część kosztów prac deweloperskich została ukryta
w części gwarantowanej zamówienia.
Ustawa Prawo zamówień publicznych w zakresie definicji czynu nieuczciwej konkurencji
odsyła do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, której artykuł 3. stanowi, że czynem
nieuczciwe
j konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli
zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Zgodnie z orzecznictwem
Krajowej Izby Odwoławczej opisane wyżej działanie przystępującego Trimtab nosi znamiona
czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
co musi skutkować odrzuceniem oferty tego wykonawcy z postępowania. Jednocześnie
działanie takie nie musi wyczerpywać znamion stypizowanych czynów nieuczciwej
konkurencji
. Oznacza to, że dla uznania działania przedsiębiorcy za czyn nieuczciwej
konkurencji wystarczy, by było ono sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami.
Wykonawcom
przysługują uprawnienia w zakresie kształtowania strategii cenowych, te
bowiem niewątpliwie mieszczą się w granicach swobody przysługującej wykonawcom. Nie
do zaakceptowania jest jednak sytuacja, w której swoboda ta zostaje nadużywana poprzez
takie ustalenie cen jednostkowych, na skutek którego uszczerbku doznaje zarówno interes
Zamawiającego, jak i ubiegających się o udzielenie zamówienia wykonawców. Przerzucanie
kosztów pomiędzy odrębnie rozliczanymi cenami ma na celu nie zaoferowanie jak
najkorzystniejszych warunków Zamawiającemu lub konkurowanie ceną czy jakością, lecz
jedynie stosowanie niedopuszczalnych praktyk.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest każde
zachowanie przedsiębiorcy, które narusza przepisy prawa lub dobre obyczaje, przez co
zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy lub klienta. Takie działanie nie tylko zakłóca, ale
i wypacza uc
zciwą konkurencję, uniemożliwiając rzetelne współzawodnictwo. Powyższe
działanie wypełnia także przesłanki art. 15 ust. 1 pkt 5 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji
, gdyż czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom
dostępu do rynku, przede wszystkim poprzez działanie mające na celu wymuszenie na
zamawiającym dokonania wyboru wykonawcy.
Norma prawna art. 16 pkt 1
ustawy Prawo zamówień publicznych nakazuje zamawiającemu
przeprowadzać postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób przejrzysty i zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców, o którym nie może
być mowy przy stosowaniu przez przystępującego Trimtab opisanych wyżej
niedopuszczalnych praktyk.
II Stanowisko Zamawiającego
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Wskazał, że zgodnie z art. 224 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych na
z
amawiającym spoczywa obowiązek badania, czy zaoferowana cena zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, gdy cena „wydaje się” rażąco niska w stosunku
do przedmiotu zamówienia lub budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach
zamówienia. Zamawiający dokonując oceny oferty musi ją odnieść do realiów rynkowych i na
ich podstawie ocenić, czy wrażenie rażąco niskiego poziomu ceny jest trafne i zobowiązuje
do wyjaśnienia ceny. Tylko więc wątpliwości po stronie zamawiającego co do rynkowego
charakteru c
eny zobowiązywałyby zamawiającego do dokonania czynności wskazanych
w tym przepisie. Brak wątpliwości w tym zakresie po stronie Zamawiającego powoduje, iż
bezpodstawny jest zarzut zaniechania wezwania
przystępującego Trimtab do złożenia
wyjaśnień. Jeżeli cena nie odbiega od realiów rynkowych, to nie może „wydawać się” rażąco
niska.
Z
arówno przystępujący Trimtab jak i odwołujący Infomex są związani z Zamawiającym
umowami ramowymi z 24 grudnia
2020 r. na świadczenie specjalistycznych usług w zakresie
związanym z wytworzeniem nowego oprogramowania lub modyfikacji już istniejącego.
Warunkiem udziału w tym postępowaniu było dysponowanie przez wykonawcę osobami
zdolnymi do wykonania zamówienia, które skierowane będą przez wykonawcę do realizacji
zamówień cząstkowych udzielanych przez Zamawiającego na podstawie umowy ramowej, tj.
programisty, analityka, architekta oraz kierownika projektu.
Na podstawie zawartych umów
ramowych Zamawiający przeprowadzał procedury udzielania zamówień cząstkowych,
w których przystępujący Trimtab oferował cenę za 1 godzinę usług programistycznych od
49,00 zł, poprzez 102,09 zł aż do 120,00 zł. Z zastosowaniem powyższych cen zostały
zawarte umowy, które zostały wykonane zgodnie z ich postanowieniami (umowa z 10
listopada 2021 r., umowa z 8 marca 2021 r. i umowa z 12 lipca 2021 r.).
Uwzględniając
powyższe ceny zaoferowana w niniejszym postępowaniu cena za 1 godzinę deweloperską w
wysokości 100,00 zł nie mogła i nie budziła wątpliwości Zamawiającego. Cena za 1 godzinę
deweloperską w wysokości 100,00 zł jest ceną rynkową w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Cena taka nie budziła również wątpliwości Zamawiającego co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach
zamówienia. W takim stanie faktycznym po stronie Zamawiającego nie powstało więc
zobowiązanie do wyjaśnienia zaproponowanej ceny, a tym samym nie można mówić
o zaniechaniu dokonania czynności określonej w art. 224 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych. Bez znaczenia jest zatem
przedstawiona przez Odwołującego argumentacja
mająca wskazywać, iż minimalna cena 1 godziny deweloperskiej powinna wynosić co
najmniej 140,39 zł. Cena ta jest w istocie ceną zaoferowaną przez Odwołującego
w postępowaniu i argumentacja w tym zakresie może być uznana co najwyżej za
prze
dstawienie przez Odwołującego kalkulacji zaoferowanej przez niego ceny za 1 godzinę
deweloperską. Zgodnie z zapisami specyfikacji warunków zamówienia (rozdział IX pkt 1.5)
rolę analityka i testera mogła pełnić jedna osoba. Zamawiający zaprzecza przy tym
tw
ierdzeniom Odwołującego mającym uzasadniać wskazaną cenę jako minimalną.
Zarzut zaniechania odrzucenia oferty
przystępującego Trimtab wbrew dyspozycji art. 226
ust. 1 pkt 8
ustawy Prawo zamówień publicznych oparty jest na założeniu, że oferta
przystępującego Trimtab w zakresie ceny za 1 godzinę deweloperską jest ceną rażąco niską.
Z
aoferowana cena nie może być uznana za rażąco niską.
Zarzut zaniechania odrzucenia oferty
przystępującego Trimtab wbrew dyspozycji art. 226
ust. 1 pkt 7
ustawy Prawo zamówień publicznych oparty jest na założeniu, że oferta ta
została złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16
kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z twierdzeniem
Odwołującego realizacja prac deweloperskich za wskazaną kwotę 100,00 zł możliwa jest
wyłącznie w sytuacji przeniesienia części faktycznych kosztów do gwarantowanej części
zamówienia objętej wynagrodzeniem ryczałtowym. Tego typu działanie zapewniło
przystępującemu Trimtab możliwość uzyskania większego pewnego wynagrodzenia, bez
ujemnego wpływu na punktację w ramach kryterium oceny ofert. W przypadku
niewykorzystania całej puli z 12.000 godzin deweloperskich Zamawiający poniesie koszty
wynikające z faktycznie wykonanego świadczenia wykonawcy, bowiem część kosztów prac
deweloperskich została ukryta w części gwarantowanej zamówienia. Twierdzenie to uznać
należy za całkowicie gołosłowne. Gołosłowność twierdzenia jest oczywista, jeżeli porówna
się zaoferowane przez Odwołującego i przystępującego Trimtab ceny za utrzymanie
systemu w przez okres 48 miesięcy oraz etap I – modyfikacja w systemie Cyfrowe Archiwum.
Za wykonanie przedmiotu zamówienia w powyższym zakresie Odwołujący zaoferował łączną
cenę 3.527.000,00 zł (1.872.000,00 zł + 1.655.000,00 zł), a przystępujący Trimtab
zaoferował łączną cenę 3.577.824,00 zł (1.700.352,00 zł +1.877.472,00 zł). Oba podmioty
zaoferowały więc wykonanie przedmiotu zamówienia na zbliżonym poziomie, a co za tym
idzie,
w wynagrodzeniu tym nie może być ukryta część kosztów prac deweloperskich, gdyż
wynagrodzenie za te elementy jest wynagrodzeniem rynkowym. Dodatkowo Zamawiający w
dokumentach zamówienia zawarł mechanizm uniemożliwiający przerzucenie wynagrodzenia
za wykonane prace w ramach godzin deweloperskich do wynagrodzenia za utrzymanie
systemu w przez okres 48 miesięcy oraz za wykonanie etapu I. W Formularzu ofertowym
(t
abela nr 3) zawarte zostało bowiem zastrzeżenie, iż łączne wynagrodzenie w ramach
godzin deweloperskich nie może być niższe niż 15 % oferowanej całkowitej ceny brutto.
III Stanowisko p
rzystępującego Trimtab
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił wykonawca
Trimtab Arteria Management Sp. z o.o. sp. komandytowa.
Przystępujący poparł stanowisko Zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania.
Przystępujący Trimtab wskazał, że zarzut braku odrzucenia jego oferty z uwagi na rażąco
niską cenę w zakresie ceny jednostkowej brutto za 1 godzinę deweloperską jest bezzasadny
i niezgodny z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych. Zamawiający może odrzucić
ofertę wykonawcy na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych
wyłącznie po wezwaniu w trybie art. 224 ustawy Prawo zamówień publicznych. Tak więc
konstrukcja odwołania polegająca na zarzuceniu braku odrzucenia oferty na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych w sytuacji braku uwzględnienia przez
Izbę zarzutu w zakresie konieczności wezwania do wyjaśnień ceny jest formalnie błędna.
Odrzuceniu podlega oferta, która została uznana za zawierającą rażąco niską cenę lub koszt
w stosunku do przedmiotu zamówienia, a nie pozostałych ofert czy wartości zamówienia.
Odrzuceniu podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie,
lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają rażąco niskiej ceny lub
kosztu tej oferty (realnego ich poziomu). Z powyższych regulacji wynika zatem, że
odrzucenie oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych
powinno być w każdym przypadku poprzedzone wezwaniem wykonawcy do wyjaśnienia
ceny lub kosztu lub ich istotnych części składowych i dokonaniem oceny tych wyjaśnień,
potwierdzającej złożenie oferty zawierającej rażąco niską cenę lub koszt. Zamawiający nie
może więc odrzucić oferty z uwagi na rażąco niską cenę, jeżeli nie będzie miał podstaw do
uprzedniego wezwania wykonawcy do wyjaśnień w trybie art. 224 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Zarzut zaniechania odrzucenia oferty z uwagi na czyn nieuczciwej konkurencji w zakresie
„manipulacji niskimi stawkami/cenami” nie może być brany pod uwagę – należałoby
w pierwszej kolejności ustalić, że jeden z elementów cenowych nosi znamiona rażąco niskiej
ceny (czyli niezbędna jest konieczność wezwania i braku wykazania realności ceny). Czyn
nieuczciwej
konkurencji mógłby zaistnieć, o ile poszczególne tabele cenowe wskazane
w formularzu ofertowym miałyby znaczenie w zakresie punktowania ofert wykonawców, czyli
stawka „godziny pracy dewelopera” stanowiłaby kryterium oceny ofert. W takim wypadku
wykonawcy
mogliby starać się manipulować ceną w taki sposób, a cena byłaby celowo
zaniżona, aby uzyskać więcej punktów, a np. cena ryczałtowa w innej pozycji punktowej
zostałaby „zawyżona”. W tym przedmiotowym zamówieniu punktowana była cena ogólna.
Przystępujący Trimtab zaoferował cenę 4.727.000 zł, natomiast odwołujący Infomex cenę
5.275.224 zł. Cena za godzinę pracy deweloperskiej nie wpływała na punktację
w postępowaniu.
Zamawiający sam wprowadził warunek, że cena za godzinę prac deweloperskich powinna
stanowić „nie mniej niż 15% oferowanej ceny brutto”. Taki warunek miał właśnie m.in. na
celu przeciwdziałanie stawiania (nadużywanych przez wykonawców) zarzutów w zakresie
czynów nieuczciwej konkurencji. Przystępujący Trimtab w tabeli wskazał kwotę 1.200.000 zł,
co
stanowi ponad 25% ogólnej ceny oferty. Zatem zarzut czynu nieuczciwej konkurencji nie
może się ostać.
Co do zarzutu braku wezwania do wyjaśnienia w odniesieniu do ceny godziny
deweloperskiej przystępujący Trimtab wskazał, że wartość zamówienia to 4.634.146,35 zł i
została ustalona na podstawie rozeznania cen rynkowych przedmiotu zamówienia.
Przystępujący Trimtab zaoferował cenę 4.727.000 zł, a Odwołujący 5.275.224 zł. Są to
nieduże rozbieżności cenowe pomiędzy szacunkiem oraz zaoferowanymi cenami.
W formu
larzu ofertowym Zamawiający wskazał, że łączna cena za ten element przedmiotu
zamówienia nie może być niższa niż 15% ceny całkowitej, co oznacza, że Zamawiający
pośrednio dopuszczał stawkę według wyliczenia: 15% x 4.634.146 zł ÷ 12.000 = 57,92 zł.
Odwołujący twierdzi jednak, że stawka 100 zł brutto jest nierealistyczna i nieadekwatna do
stawek rynkowych, gdyż oferta Odwołującego, czyli jedyna konkurencyjna oferta
w postępowaniu jest aż o 41,45 % wyższa. Jest to swoista „manipulacja”, która ma
spowodować konieczność wezwania przystępującego Trimtab w oparciu o przepisy art. 224
ustawy Prawo zamówień publicznych. Jednakże zgodnie z art. 224 ust. 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych zamawiający zobowiązany jest do wezwania wykonawcy, jeżeli: cena
całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o
należny podatek od towarów i usług lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych
ofert. Tak więc przepis ten odnosi się do ceny całkowitej oferty. Różnica pomiędzy cenami
wynosi 5
48.224 zł, czyli ok. 12% ceny Przystępującego. Bezsporne jest więc, że
Zamawiający nie był w żaden sposób zobowiązany do wzywania przystępującego Trimtab do
wyjaśnień ceny, nawet w zakresie poszczególnego elementu wynagrodzenia.
Zdaniem Odwołującego jedynie stawka powyżej 140,39 zł może być uznana za odpowiednią.
Jednak jest to jedynie argumentacja Odwołującego na potrzeby niniejszego postępowania.
W innych przetargach Odwołujący, aby złożyć bardziej konkurencyjną ofertę deklarował
stawkę 100 zł netto (123 zł brutto) – postępowanie „Usługi hostingu systemów
informatycznych PFRON” ogłoszone przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych. Tak więc, sam Odwołujący oferuje różne stawki w zależności od
strategii ofertowania w przetargach.
Korespond
encja z firmami outsourcingowymi ma dość słaby (o ile jakikolwiek) walor
dowodowy. Firmy te zawsze będą miały ok. 20-30% wyższe stawki, gdyż stanowi to ich
dochód za tzw. „body leasing” innej firmie IT.
Przystępujący zgadza się z Odwołującym, że w ramach godziny za stawkę deweloperską
należy uwzględnić stawki kilku specjalistów tj. analityka, programisty czy testera. Przy
ustalaniu ceny roboczogodziny dokładnie przeanalizował wewnętrznie (na podstawie umów)
stawki specjalistów pełniących poszczególne role i zaoferował realną, uwzględniającą koszty
i zysk stawkę.
Przystępujący przedstawił następujące kalkulacje kosztowe w zakresie kosztów
poszczególnych pracowników IT:
1. analityk
– 6 etatów
średnie wynagrodzenie miesięczne za etat – 5.054,00 zł,
wynagrodzeni
e zmienne obejmujące m.in. premie, wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach,
w godzinach nocnych, w niedzielę i święta – 303,00 zł,
narzuty na wynagrodzenia (składka emerytalna, składka rentowa, składka wypadkowa,
składka na Fundusz Pracy, składka FGŚP, PPK) – 6.401,00 zł,
narzut na koszty back office ogólnofirmowe (m.in. koszty Zarządu, Działu Finansów, Działu
Personalnego, Działu Prawnego, Działu Teleinformatyki, Działu Administracji, Centrum Usług
Wspólnych) oraz narzut na wynagrodzenie związany z kosztami sprzedaży, kosztami osób
nadzorujących oraz utrzymaniem infrastruktury niezbędnej do świadczenia usług – 1.730,00
zł,
zatem całkowity miesięczny koszt pracownika z uwzględnieniem narzutów na koszty
wspólne – 8 131,00 zł,
średnia stawka za roboczogodzinę pracy – 48,40 zł,
narzut na stawkę kosztową po uwzględnieniu współczynnika nieefektywności pracy
obejmującego nieobecności spowodowane urlopami, zwolnieniami lekarskimi oraz czasem
pracy nie wykorzystanym na realizację projektu (np. wykonywanie prac na potrzeby
wewnętrzne, udział w szkoleniach, spotkania organizacyjne) – 5,98 zł,
zatem średnia stawka za osobogodzinę po zaokrągleniu – 55,00 zł.
2. programista
– 6 etatów
średnie miesięczne wynagrodzenie stałe – 5.411,37 zł,
wynagrodzenie zmienne obejmujące m.in. premie, wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach,
w godzinach nocnych, w niedzielę i święta – 433,00 zł,
narzuty na wynagrodzenia (składka emerytalna, składka rentowa, składka wypadkowa,
składka na Fundusz Pracy, składka FGŚP, PPK) – 1.138,48 zł,
nar
zut na koszty back office ogólnofirmowe (j.w.) – 1.730,00 zł,
zatem całkowity miesięczny koszt pracownika z uwzględnieniem narzutów na koszty
wspólne – 8 713,00 zł,
średnia stawka za roboczogodzinę pracy – 51,86 zł,
narzut na stawkę kosztową po uwzględnieniu współczynnika nieefektywności pracy (j.w.) –
6,41 zł,
średnia stawka za osobogodzinę po zaokrągleniu – 59,00 zł,
3. tester
– 2 etaty:
średnie miesięczne wynagrodzenie stałe – 4 250,00 zł,
Wynagrodzenie zmienne obejmujące m.in. premie, wynagrodzenie za pracę
w nadgodzinach, w godzinach nocnych, w niedzielę i święta – 298,00 zł,
Narzuty na wynagrodzenia (składka emerytalna, składka rentowa, składka wypadkowa,
składka na Fundusz Pracy, składka FGŚP,PPK) – 885,95 zł,
narzut na koszty back office ogólnofirmowe (j.w.) – 1.730,00 zł,
całkowity miesięczny koszt pracownika z uwzględnieniem narzutów na koszty wspólne –
7.164,00 zł,
srednia stawka za roboczogodzinę pracy – 42,64 zł,
narzut na stawkę kosztową po uwzględnieniu współczynnika nieefektywności pracy (j.w.) –
5,27 zł,
średnia stawka za osobogodzinę po zaokrągleniu – 48,00 zł.
Średnie wynagrodzenie za godzinę „pracy deweloperskiej” to 54 zł, zatem stawka
zaoferowana przez przystępującego Trimtab, czyli 81,30 zł netto (100 zł brutto) jest stawką
realną, uwzględniającą zysk i koszty. Nawet jeżeli Przystępujący zastosuje „wagi” udziału
poszczególnych pracowników przyjęte przez Odwołującego, średnie wynagrodzenie za
godzinę pracy będzie znacznie niższe od stawki zaoferowanej przez przystępującego
Trimtab, a zy
sk na każdej godzinie pracy deweloperskiej to 24,60 zł. Zatem stawka 100 zł
brutto jest stawką realną, uwzględniającą wszelkie koszty, przede wszystkim koszt pracy
wymaganych specjalistów.
Odwołanie o sygn. KIO 3771/21
IV Stanowisko
odwołującego Trimtab
Odwołujący – Trimtab Arteria Management Sp. z o.o. sp. komandytowa wniósł odwołanie
zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 239 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez wybór oferty przystępującego
Infomex,
2. art. 239 ust. 1 i 2 oraz art. 240 ust. 1 i 2
ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
dokonanie dowolnej, niepopartej na kryteriach zawartych w
specyfikacji warunków
zamówienia kryteriach oceny oferty, poprzez przyznanie ofercie Odwołującego w kryterium
„dodatkowe doświadczenie kierownika projektu” wyłącznie 10 punktów zamiast 20 punktów,
z
ostrożności art. 223 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez brak dopytania
Odwołującego (w sytuacji, gdyby Zamawiający uznał to za konieczne, bo ze specyfikacji
warunków zamówienia to nie wynika) o elementy projektów wskazane w kryterium
„dodatkowe doświadczenie kierownika projektu”,
3. art. 239 ust. 1 i 2 oraz art. 240 ust. 1 i 2
ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
dokonanie dowolnej, niepopartej na k
ryteriach zawartych w specyfikacji warunków
zamówienia kryteriach oceny oferty poprzez przyznanie ofercie przystępującego Infomex
w kryterium
„dodatkowe doświadczenie specjalisty ds. macierzy” 15 punktów zamiast
punktów.
O
dwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1. unieważnienia wyboru oferty przystępującego Infomex,
2. ponowną ocenę ofert Odwołującego i przystępującego Infomex,
3. przyznanie Odwołującemu w kryterium „doświadczenie kierownika” 20 punktów oraz
przyznanie przy
stępującemu Infomex w kryterium „doświadczenie specjalisty ds. macierzy”
0 p
unktów,
4. wybór oferty Odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że w przedmiotowym postępowaniu oferty
złożył Odwołujący na kwotę 4.727.000,00 zł oraz przystępujący Infomex na kwotę
5.275.224,00 zł. Zamawiający wybrał ofertę przystępującego Infomex. Zdaniem
Odwołującego wybór tego wykonawcy został dokonany z naruszeniem ustawy Prawo
zamówień publicznych. Oferta przystępującego Infomex znalazła się wyżej w rankingu ofert
z uwagi na przyznanie 20 p
unktów w kryterium „dodatkowe doświadczenie kierownika
p
rojektu”, podczas gdy Odwołujący uzyskał wyłącznie 10 punktów. Przystępujący Infomex
w zakresie kryterium specjalisty ds. macierzy
otrzymał 15 punktów w sytuacji, gdy podane
przy tej osobie projekty „dodatkowe” nie powinny być punktowane.
W
pierwszej kolejności oferta Odwołującego uzyskała maksymalną liczbę 20 punktów
w kryterium dotyczącym kierownika projektu, jednak do Zamawiającego wpłynęło pismo od
przy
stępującego Infomex, w którym wskazał on, że oferta Odwołującego zawiera rażąco
niską cenę oraz że Odwołujący nie powinien otrzymać maksymalnej liczby punktów
w kryterium „dodatkowe doświadczenie kierownika projektu”, gdyż w tabeli w ofercie,
w odniesieniu do jednego
z projektów nie wskazał, że wdrożony system wykorzystywał „web
serwisy”. Pismo to spowodowało, że Zamawiający zmienił decyzję i przyznał Odwołującemu
wyłącznie 10 punktów zamiast 20 punktów.
T
akie postępowanie jest niezgodne z postanowieniami specyfikacji warunków zamówienia
odnoszącymi się do „kryteriów oceny ofert”. Na str. 15 specyfikacji warunków zamówienia
wskazano bowiem:
2) DODATKOWE DOŚWIADCZENIE KIEROWNIKA PROJEKTU – waga 20%. Wykonawca
otrzyma punkty za dod
atkowe doświadczenie osoby pełniącej funkcję Kierownika Projektu
wyznaczonej do realizacji zamówienia (określone w punkcie IX ust. 1 pkt 1.4 lit. b SWZ), wg
poniższego zestawienia: 2 projekty informatyczne polegające na zaprojektowaniu
i wdrożeniu systemu informatycznego, w oparciu o web services, o liczbie użytkowników
powyżej 100, zakończone sukcesem* (*Odebrane przez zamawiającego) o wartości
000,00 zł brutto każdy – 10 punktów; 3 projekty informatyczne polegające na
zaprojektowaniu
i wdrożeniu systemu informatycznego, w oparciu o web services, o liczbie
użytkowników powyżej 100, zakończone sukcesem* (*Odebrane przez zamawiającego)
o wartości 1.000.000,00 zł brutto każdy – 20 punktów.
Wykonawca w „Formularzu Ofertowym”, stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ, zobowiązany
będzie do podania: (1) imienia i nazwiska osoby wyznaczonej do pełnienia funkcji Kierownika
Projektu
(wskazanej w załączniku nr 3 do SWZ), (2) nazwy, adresu podmiotu zlecającego
projekt, na rzecz
którego były wykonywane prace, oraz (3) wartości zrealizowanego projektu
informatycznego.
Formularz oferty w tym zakresie zawierał tabelę „Dodatkowe doświadczenie kierownika
projektu” o następujących kolumnach: „Lp.”, „Imię i nazwisko kierownika projektu”, „Nazwa
i adres podmiotu zlecającego projekt”, „Nazwa projektu oraz zakres”, „Wartość projektu w zł
brutto”. Tak więc w tabeli zawartej w formularzu ofertowym pojawiła się pozycja „Nazwa
projektu
oraz zakres”, jednakże co do tej pozycji na str. 15 i dalej specyfikacja warunków
zamówienia nie stawiała żadnych wymagań.
Zamawiający wskazał w sposób klarowny, że punkty otrzymuje się za określone projekty,
zobowiązując wykonawców do podania: imienia i nazwiska osoby wyznaczonej do pełnienia
funkcji kierownika projektu, nazwy, adresu podmiotu
zlecającego projekt, na rzecz którego
były wykonywane prace oraz wartości zrealizowanego projektu informatycznego. Odwołujący
przedmiotową tabelę wypełnił wskazując trzy projekty:
1. „Opracowanie koncepcji i wdrożenie kompleksowego systemu informatycznego,
wykorzystującego web serwisy, dla ponad 100 użytkowników”,
2. „Zaprojektowanie na podstawie wymagań klienta, systemu teleinformatycznego
wykorzystującego web services i następnie jego wdrożenie – z systemu korzysta ponad 100
użytkowników”,
3. Przygotowanie projektu i zrealizowanie na jego podstawie systemu teleinformatycznego
dla ponad 100”.
Zatem
zostało w pełni wykonane zobowiązanie wykreowane przez Zamawiającego
w warunkach dotyczących kryterium oceny ofert. Wskazane informacje, jak wynikało ze
specyfi
kacji warunków zamówienia, były „informacjami minimum” do uzyskania punktów.
P
ozycja w tabeli „Nazwa projektu i zakres” z uwagi na brak wymagań w specyfikacji
warunków zamówienia mógł być przez wykonawcę wskazany dowolnie. Takie wskazanie
także powinno skutkować przyznaniem punktów w danym kryterium – z uwagi na zakres
zobowiązania, tj. wyspecyfikowanie elementów istotnych, które muszą być podane, aby
uzyskać punkty. Wszelkie braki i niedopowiedzenia specyfikacji warunków zamówienia
obciążają Zamawiającego, a wykonawcy, który postąpił zgodnie z postanowieniami
specyfikacji warunków zamówienia nie może „dziać się krzywda”. Zamawiający nie
wskazywał, że z zakresu mają wynikać elementy wskazane na str. 15-16 specyfikacji
warunków zamówienia, a mając na uwadze standardy rynkowe podając zakres projektu
informatycznego zasadniczo nie podaje
się liczby użytkowników czy faktu wykorzystywania
web serwisów. Zakres projektu to raczej analiza, zaprojektowanie, wdrożenie itp.
Ugruntowana jest linia orzecznicza zgodnie z którą zapisy specyfikacji warunków
zamówienia muszą mieć charakter precyzyjny i jednoznaczny, a wątpliwości powstałe na tym
tle muszą być rozstrzygane na korzyść wykonawcy. Specyfikacja warunków zamówienia
określa wzajemne prawa i obowiązki stron wynikające z przystąpienia do postępowania.
Pozwala wykonawcom
dowiedzieć się, czego dokładnie oczekuje od nich zamawiający.
Jeżeli więc w kryteriach oceny ofert Zamawiający w celu uzyskania punktów zobowiązał
w
ykonawców do podania trzech elementów koniecznych, to nie może on wymagać innych
elementów, albo „dointerpretować”, że należy wskazać inne elementy.
Przy takiej konstrukcji
specyfikacji warunków zamówienia Zamawiający co najwyżej (o ile
uznał to za koniczne) mógł wyłącznie dopytać na podstawie art. 223 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych Odwołującego, czy wskazane w formularzu ofertowym dodatkowo
punktowane projekty są projektami informatycznymi polegającymi na zaprojektowaniu
i wdrożeniu systemu informatycznego, w oparciu o web services, o liczbie użytkowników
powyżej 100, zakończonymi sukcesem, o wartości 1.000.000,00 zł brutto każdy – i przy
pozytywnej odpowiedzi nie miał możliwości nieprzyznania punktów w tym kryterium.
P
ozycja nr 3 wykazu została ucięta bez woli Odwołującego, tj. „ucięcie w oprogramowaniu.”
Jednakże niezależnie od tego elementy takie jak imię i nazwisko, podmiot oraz adres
i wartość projektu zostały wskazane poprawnie.
Przystępujący Infomex wskazał w swoim piśmie orzeczenie KIO 2759/21, które rzekomo
uzasadnia konieczność „odjęcia” punktów Odwołującemu. Ze stanowiskiem tym Odwołujący
sienie zgadza,
gdyż orzeczenie wydane było w innym stanie faktycznym i przy inaczej
skonstruowanych wymaganiach
specyfikacji warunków zamówienia. Przystępujący Infomex
dokonał rygorystycznej wykładni kryterium „dodatkowego doświadczenia kierownika
p
rojektu” wskazując, że z formularza ofertowego ma wynikać jednoznacznie ilość
użytkowników oraz to, że system działa w oparciu o „web serwisy”. Natomiast w przypadku
kryterium „dodatkowego doświadczenia specjalisty ds. macierzy” przystępujący Infomex
dokonał znacznie bardziej liberalnej analizy specyfikacji warunków zamówienia i podał trzy
projekty (dla uzyskania 15 p
unktów wymagane były dwa), z których żaden nie powinien być
punktowany.
Specyfikacja warunków zamówienia stanowiła, że w ramach kryterium DODATKOWE
DOŚWIADCZENIE SPECJALISTY DS. MACIERZY – waga 15% wykonawca otrzyma punkty
za
dodatkowe doświadczenie osoby pełniącej funkcję specjalisty ds. macierzy wyznaczonej
do realizacji zamówienia (określone w punkcie IX ust. 1 pkt 1.4 lit. b SWZ), według
zestawienia:
1 projekt zakończony sukcesem, obejmującym wdrożenie rozwiązania
w oparciu o macierz obiektową – 5 punktów, 2 projekty zakończone sukcesem, obejmującym
wdrożenie rozwiązania w oparciu o macierz obiektową – 15 punktów. Wykonawca
w „Formularzu ofertowym”, stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ, zobowiązany będzie do
podania: imienia i nazwiska specjalisty ds. macierzy, nazwy, adresu podmiotu zlecającego
projekt, na rzecz którego były wykonywane prace, oraz wartości zrealizowanego projektu
informatycznego.
A
by uzyskać punkty należało więc podać: imię i nazwisko specjalisty ds. macierzy, nazwę
i adres podmioty zlecającego projekt, wartość zrealizowanego projektu informatycznego.
Przystępujący Infomex w wykazie wskazał 3 projekty:
1. Na rzecz Infomex Sp. z o.o.
– Wdrożenie platformy na potrzeby usługi Veeam Cloud
Connect Backup w Data Center Infomex w oparciu o
macierz obiektową wykorzystaną do
celów archiwizacji. Projekt został zakończony sukcesem. Wartość 369.000,00 zł brutto –
2. Na rzecz IM Sp. z o.o.
– nazwa i zakres projektu został objęty tajemnicą – wartość
6.667,00 z
ł brutto miesięcznie.
3. Na rzecz Instytutu
Pamięci Narodowej – Przeprowadzenie audytu oraz dostosowanie
Systemu Cyfrowe Archiwum do
współpracy z macierzą obiektową oraz import danych
z posiadanej przez
Zamawiającego macierzy blokowej oraz biblioteki taśmowej do macierzy
obiektowej. Projekt został zakończony sukcesem. Wartość 307.500,00 zł brutto.
Zgodnie z
e specyfikacją warunków zamówienia, aby uzyskać punkty wykonawca miał podać
adresu podmiotu
zlecającego projekt. Pierwsza usługa została wykonana na rzecz Infomex
Sp. z o.o., co oznacza, że wykonawca wskazał siebie jako podmiot referencyjny. Taka
praktyka jest niedopuszczalna i sprzeczna z podstawowymi zasadami ustawy Prawo
zamówień publicznych, tj. równego traktowania wykonawców i konkurencyjności. Jak
obiektywnie ustalić, czy projekt zakończył się sukcesem? Czy Informex potwierdził
w
ykonawcy Infomex właściwe wykonanie usługi? Tabela miała potwierdzić wykonanie
„projektu”, a nie wewnętrznych prac. Dodatkowo Infomex wycenił projekt na 369.000 zł brutto
nie wiadomo na jakiej podstawie.
Takie działanie narusza ustawę Prawo zamówień
publicznych,
a Zamawiający nie powinien uznać tego „projektu” za punktowany.
P
rojekt wykonany na rzecz IM Sp. z o.o. budzi wątpliwości przede wszystkim z uwagi na
podaną w tabeli kwotę. Wykonawca miał podać „wartość zrealizowanego projektu
informatycznego”, czyli wartość (całkowitą) ukończonego projektu, a wskazał kwotę 6.667,00
zł brutto miesięcznie. Taka wskazanie jest formalnie błędne, a przystępujący Infomex
postąpił niezgodnie z wymaganiem specyfikacji warunków zamówienia. Podanie kwoty
miesięcznej może wskazywać na to, że projekt jest w toku – są to usługi okresowe
(utrzymanie). Natomiast aby uzyskać punkty, należy wdrożyć z sukcesem rozwiązanie w
o
parciu o macierz. Jest to czynność jednorazowa, czyli instalacja i konfiguracja (wdrożenie)
rozwiązania. W takim wypadku, jak wymagał tego Zamawiający, należy podać wartość
wdrożenia tj. „zrealizowanego projektu”.
Zgodnie
z wykładnią przystępującego Infomex w tabeli podanej w formularzy ofertowym
w kolumnie „Nazwa projektu oraz zakres” należało wskazać taki zakres, jak wynikał z tabeli
zawartej na str. 16
specyfikacji warunków zamówienia. Jeżeli uznać to za słuszne,
wskazanie w zakresie projektu
„Przeprowadzenie audytu oraz dostosowanie Systemu
Cyfrowe Archiwum do współpracy z macierzą obiektową oraz import danych z posiadanej
przez Zamawiającego macierzy blokowej oraz biblioteki taśmowej do macierzy obiektowej.
Projekt został zakończony sukcesem.” nie może być uznane za spełniające warunek „projekt
zakończony sukcesem, obejmujący wdrożenie rozwiązania w oparciu o macierz obiektową”.
Z
zakresu nie wynika, aby wykonawca wdrożył rozwiązanie (literalnie), a dodatkowo audyt
oraz dostosowanie musi dotyczyć rozwiązania już istniejącego, a więc niemożliwe jest
w takim wypadku uznanie, że było to wdrożenia rozwiązania. Wdrożenie jest to etap cyklu
życia systemu polegający na instalacji i dostosowaniu oprogramowania do wymagań
użytkownika, a także migracji danych oraz testowaniu i uruchomieniu systemu
informatycznego.
Zamawiający, mając na uwadze zasadę równego traktowania wykonawców nie mógł uznać,
że Odwołujący przez brak wskazania, że system działa z użyciem „web serwisów” powinien
mieć odjęte punkty oraz uznać, że w przypadku przystępującego Infomex brak podania
zakresu
polegającego na „wdrożeniu” jest czynnością poprawną.
V Stanowisko Zamawiającego
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Potwierdził, że oferty w postępowaniu były dwukrotnie oceniane i przy pierwszej ocenie
oferta o
dwołującego Trimtab uzyskała największą liczbę punktów, następnie jednak otrzymał
od
przystępującego Infomex pismo wskazujące nieprawidłowości w ofercie odwołującego
Trimtab. W
ykonawcy otrzymali w ramach kryteriów oceny ofert następującą liczbę punktów:
odwołujący Trimtab: cena (brutto) – 60 punktów, dodatkowe doświadczenie kierownika
projektu
– 10 punktów, dodatkowe doświadczenie specjalisty ds. macierzy – 15 punktów,
dodatkowe elementy
– 5 punktów, łącznie – 90 punktów;
przystępujący Infomex: cena (brutto) – 53,76 punktów, dodatkowe doświadczenie kierownika
projektu
– 20 punktów, dodatkowe doświadczenie specjalisty ds. macierzy – 15 punktów,
dodatkowe elementy
– 5 punktów, łącznie – 93,76 punktów.
Zdaniem Zamawiającego zarzut naruszenia art. 240 ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych
dotyczy zapisów specyfikacji warunków zamówienia i na obecnym etapie jest
spóźniony i powinien być pominięty. Zdaniem Zamawiającego oferty w postępowaniu zostały
ocenione wyłącznie na podstawie kryteriów oceny ofert zawartych w specyfikacji warunków
zamówienia i w oparciu o dane podane przez wykonawców.
Poza sporem jest, że wykonawcy mogli otrzymać punkty w ramach kryterium „dodatkowe
doświadczenie kierownika projektu” wyłącznie za projekty informatyczne o liczbie
użytkowników powyżej 100, zakończone sukcesem, o wartości 1.000.000,00 zł brutto oraz
to, że odwołujący Trimtab w ofercie opisał jedynie dwa projekty jako projekty informatyczne
polegające na zaprojektowaniu i wdrożeniu systemu informatycznego, w oparciu o web
services
, jak też, że za dwa projekty informatyczne polegające na zaprojektowaniu
i wdrożeniu systemu informatycznego w oparciu o web services o liczbie użytkowników
powyżej 100, zakończone sukcesem, o wartości 1.000.000,00 zł brutto mogło być przyznane
10 p
unktów. W takim stanie faktycznym Zamawiający, przyznając ofercie odwołującego
Trimtab w ramach kryterium 10 p
unktów postąpił zgodnie z opisem przyznawania punktów
w ramach tego kryterium zawartym w
specyfikacji warunków zamówienia.
W świetle oświadczenia Odwołującego, iż jedynie dwa projekty są projektami
informatycznymi polegającymi na zaprojektowaniu i wdrożeniu systemu informatycznego
w oparciu o web services bez znaczenia są wywody mające wskazywać, że nie musiał on
wypełniać w ofercie w tabeli kolumny „Nazwa i zakres projektu”, gdyż dodatkowe punkty
mogły być przyznane wyłącznie za projekty informatyczny polegający na zaprojektowaniu
i wdrożeniu systemu informatycznego w oparciu o web services, a nie jakiekolwiek projekty,
Zamawiający w sposób precyzyjny opisał, jakich informacji oczekuje w tej kolumnie,
a
Odwołujący nie miał wątpliwości, iż może otrzymać dodatkowe punkty tylko, gdy wskazane
przez niego projekty będą spełniać wymagania postawione w ramach kryterium, co wynika
wprost z tego,
jak opisał w tej kolumnie projekty zrealizowane dla Arteria G Partner Sp. z o.o.
oraz Arteria Customer Services Arteria Menagement Sp. z o.o. sp. komandytowa.
Zamawiający nie mógł dopytać, czy projekt zrealizowany dla Contact Center Sp. z o.o. jest
projektem informatycznym spełniającym wymagania opisane w ramach tego kryterium,
ponieważ prowadziłoby to do uzupełniania i zmiany informacji zawartych w ofercie,
dotyczących kryterium oceny ofert, co jest niedopuszczalne w świetle art. 224 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Odwołujący podniósł też, że Zamawiający, przyznając ofercie przystępującego Infomex
punkty w ramach kryterium
„dodatkowe doświadczenie specjalisty ds. macierzy” przyznał mu
punkty niezgodnie z postanowieniami
specyfikacji warunków zamówienia.
Zamawiający, opisując to kryterium wskazał, iż dodatkowe punkty przyzna za „projekt
zakończony sukcesem, obejmujący wdrożenie rozwiązania w oparciu o macierz obiektową”.
W
ramach tego kryterium punktowane było nie doświadczenie spółki Infomex, ale
doświadczenie osoby wskazanej przez jako specjalista ds. macierzy. Przy takiej konstrukcji
przystępujący Infomex bez wątpienia mógł wskazać projekt, w którym osoba nabyła
wymagane doświadczenie realizując projekt na rzecz jakiegokolwiek podmiotu, w tym na
rzecz
przystępującego Infomex. W opisie kryterium Zamawiający nie wymagał, aby projekt
obejmujący wdrożenie rozwiązania w oparciu o macierz obiektową miał jakąś minimalną
wartość. Tym samym podane wartości projektów były obojętne dla punktacji w ramach tego
kryterium.
Trzeci ze wskazanych przez
przystępującego Infomex projektów był zrealizowany na rzecz
Zamawiającego i Zamawiającemu znany jest zakres przedmiotowego projektu. Projekt ten
by
ł realizowany zgodnie z umową zawartą pomiędzy Zamawiającym a przystępującym
Infomex 18 grudnia
2018 r. i obejmował między innymi w ramach etapu nr I wdrożenie
rozwiązania
w oparciu o macierz obiektową. Potwierdza to protokół odbioru etapu nr I. To, iż projekt
zrealizowany na rzecz Zamawiającego obejmował również wdrożenie, wynika również
z zaprezentowanego przez Odwołującego rozumienia pojęcia „wdrożenie”. Projekt ten
obejmował bowiem „dostosowanie Systemu Cyfrowe Archiwum do współpracy z macierzą
obiektową oraz import danych z posiadanej przez Zamawiającego macierzy blokowej oraz
biblioteki taśmowej do macierzy obiektowej”.
Zgodnie z art. 223 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych w toku badania i oceny ofert
zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert
oraz przedmiotowych środków dowodowych lub innych składanych dokumentów lub
oświadczeń. Niedopuszczalne jest jednak prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą
negocjacji dotyczących złożonej oferty oraz, z uwzględnieniem ust. 2 i art. 187, dokonywanie
jakiejkolwiek zmiany w jej treści. Przepis ten bez wątpienia statuuje prawo do żądania
wyjaśnień wyłącznie po stronie zamawiającego. Wyznacza on jednocześnie zakres
dopuszczalnych uzupełnień i zmian informacji. Uzupełnienia te i zmiany muszą się mieścić
wyłącznie w zakresie określonym w art. 223 ust. 2 i art. 187 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Niedopuszczalne jest natomiast jakiekolwiek uzupełnianie i zmiana informacji
w ofercie dotyczących kryteriów oceny ofert. W złożonej ofercie Odwołujący wskazał
w ramach dodatkowego doświadczenia kierownika projektu trzy projekty, z których tylko dwa
były projektami informatycznymi polegającymi na zaprojektowaniu i wdrożeniu systemu
informatycznego w oparciu o web services. Trzeci projekt,
jak wskazał to Odwołujący,
polegał wyłącznie na przygotowaniu projektu i zrealizowaniu na jego podstawie systemu
teleinformatycznego. Oświadczenie to jest jednoznaczne i nie mogło być uzupełniane lub
zmieniane w toku p
ostępowania.
VI Stanowisko przystępującego Infomex
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił wykonawca
Infomex Sp. z o.o.
Przystępujący poparł stanowisko Zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania.
Przystępujący podniósł, że w ramach kryterium doświadczenia kierownika projektu
Zamawiający wskazał, iż punktowane będą projekty informatyczne polegające na
zaprojektowaniu i wdrożeniu systemu informatycznego, przy czym w sposób jednoznaczny
określił obligatoryjne elementy każdego z tych projektów. Punktowane było wyłącznie
dodatkowe doświadczenie zdobyte przy zaprojektowaniu i wdrożeniu systemu
informatycznego który: wykorzystywał web services, miał powyżej 100 użytkowników, jego
wartość wynosiła co najmniej 1.000.000,00 zł brutto oraz został zakończony sukcesem.
Doświadczenie zdobyte przy budowie systemu informatycznego, który nie charakteryzował
się wskazanymi przez Zamawiającego parametrami, nie uprawniało do przyznania punktów.
Zamawiający w rozdziale XVI ust. 3 specyfikacji warunków zamówienia określił, iż wymaga
sporządzenia i złożenia oferty z wykorzystaniem wzoru formularza oferty stanowiącego
załącznik do specyfikacji warunków zamówienia. Wzór ten zawierał tabele konieczne do
wypełnienia celem uzyskania punktów w ramach kryteriów oceny ofert. Jednym
z koniecznych elementów było określenie nazwy oraz zakresu zrealizowanego projektu.
Ponadto w opisie kryterium zawartym w rozdziale XIX ust. 2 pkt 3 Zamawiający
jednoznacznie wskazał, iż wykonawca otrzyma punkty za dodatkowe doświadczenie według
zestawienia zawartego w tabeli. W dalszej części opisu kryterium Zamawiający wskazał na
pozostałe informacje, które będą wymagane od wykonawców uczestniczących
w postępowaniu, tj. imię i nazwisko osoby wyznaczonej do pełnienia funkcji kierownika
projektu, nazwa i adres podmiotu zlecającego projekt, na rzecz którego były wykonywane
prace oraz wartość zrealizowanego projektu informatycznego. Nie może budzić wątpliwości,
iż informacje te miały charakter uzupełniający w stosunku do opisu wymaganego
doświadczenia zawartego w tabeli. Na końcu opisu kryterium Zamawiający raz jeszcze
wskazał, iż będzie oceniał dodatkowe doświadczenie zawodowe kierownika projektu.
Złożony przez Odwołującego formularz zawiera ewidentne braki – Odwołujący nie potwierdził
wymaganych parametrów przedstawianego projektu, w szczególności w zakresie
wykorzystania web services. Braki te legły u podstaw nieprzyznania punktów w kryterium.
Zamawiający jest zobowiązany do równego traktowania wykonawców oraz oceny na
równych zasadach dokumentów złożonych w postępowaniu. Nie może być stawiany
w sytuacji, w której miałby się domyślać i uzupełniać ofertę o brakujące oświadczenia woli
wykonawcy. To obowiązkiem wykonawcy jest złożyć ofertę, w której są złożone wymagane
w specy
fikacji warunków zamówienia oświadczenia woli i z której jednoznacznie wynika, iż
osoby skierowane do realizacji zamówienia posiadają dodatkowe doświadczenie
uprawniające do uzyskania punktów w ramach kryteriów oceny ofert. Nie jest rolą
Zamawiającego odczytywanie intencji wykonawcy, lecz badanie treści złożonych przez niego
dokumentów i ich ocena.
Odwołujący przedstawił w formularzu oferty trzy projekty. W odniesieniu do projektu
z wiersza 3. tabeli brak jest jakiejkolwiek informacji, iż system ten wykorzystywał web
services, co uniemożliwiło przyznanie dodatkowych punktów w ramach kryteriów oceny ofert.
Dla pozostałych dwóch projektów Odwołujący wyraźnie wskazał, iż dotyczyły systemów
wykorzystujących web services, co tylko potwierdza, że Odwołujący prawidłowo rozumiał
wymagania Zamawiającego odnośnie zakresu wymaganych informacji, a gdy projekt spełniał
wymagania wynikające z opisu kryteriów oceny, Odwołujący potwierdzał to w tabeli, co miało
miejsce także w odniesieniu do innych wymaganych elementów np. przeznaczenia systemu
dla ponad 100 użytkowników. Odwołujący, opisując dwa pierwsze projekty, wprost
odwoływał się do wykorzystania web serwisów i liczby użytkowników, co pokazuje, iż
doskonale rozumiał wymagania specyfikacji warunków zamówienia i na nich bazował.
Sposób opisania dwóch pierwszych projektów nie wynikał bowiem z dotychczasowej praktyki
Odwołującego, czy też standardów rynkowych.
Przedstawione przez Odwołującego informacje nawet w sposób pośredni nie pozwalały
Zamawiającemu na uznanie, iż projekt z wiersza 3. tabeli wykorzystywał web services. Brak
jest jakiegokolwiek potwierdzenia w tym zakresie. Odwołujący jako autor złożonego
formularza nie powinien zatem być zaskoczony sytuacją, w której Zamawiający nie przyznaje
mu pełnej ilości punktów w kryterium „doświadczenie kierownika projektu”, skoro formularz
nie potwierdza jednego z wymaganych elementów.
Postanowienia specyfikacji warunków zamówienia w zakresie wymaganych informacji celem
uzyskania punktów były oczywiste dla każdego wykonawcy uczestniczącego
w postępowaniu. Odwołujący w ramach dwóch pierwszych projektów wskazał, iż systemy
wykorzystywały web serwisy. Natomiast w odniesieniu do trzeciego oświadczył, iż również
zamierzał wskazać na wykorzystanie web serwisów, jednak w wyniku własnego błędu tego
nie uczynił, a brak wskazania na wykorzystanie web serwisów wynikał z błędu
oprogramowania i ucięcia części treści, którą zamierzał przedstawić Zamawiającemu.
Jednak z opisów pozostałych projektów wynika, że Odwołujący w wyniku błędu co najwyżej
usunął ustęp zawierający słowo „użytkowników”. Zgodnie z przyjętą przez Odwołującego
sekwencją opisów informacja dotycząca wykorzystania w projekcie web serwisów zawsze
znajdowała się przed informacją o ilości użytkowników, a co za tym idzie, nie można zgodzić
się twierdzeniem Odwołującego, iż informacja dotycząca web services została usunięta
wyłącznie w wyniku błędu.
Prezentowane przez Odwołującego stanowisko polegające na wypaczeniu rozumienia
postanowień specyfikacji warunków zamówienia stanowi wyłącznie taktykę procesową
Odwołującego. Odwołanie wprost dowodzi, iż rozumienie postanowień specyfikacji
warunków zamówienia było oczywiste także dla Odwołującego, który zamierzał wskazać
elementy związane z wykorzystaniem web serwisów, czego jednak, w wyniku własnych
błędów,
w przypadku jednego z projektów nie uczynił. To wyłącznie na Odwołującym spoczywa
odpowiedzialność za poprawne użytkowanie podstawowego oprogramowania biurowego.
Zamawiający w specyfikacji warunków zamówienia wskazywał wyraźnie, iż będzie oceniał
doświadczenie zawodowe. Elementy takie jak podmiot zlecający czy wartość projektu były
jednie wtórne do zakresu zrealizowanych projektów, czyli nabytego doświadczenia.
Zgodnie z definicjami przedstawionymi w opisie przedmiotu zamówienia web service
oznacza interfejs wymiany danych pomiędzy elementami Systemu a oprogramowaniem
zewnętrznym, który stanowi oddzielny element nie wbudowany w Oprogramowanie
Aplikacyjne i/lub Portal (osadzony na szynie danych). Web service to zatem konkretne
rozwiązanie techniczno-funkcjonalne
Zamawiający wskazał wyraźnie, iż będzie oceniał doświadczenie oraz żądał wskazania m.in.
zakresu zrealizowanego projektu. Tym samym oczywistym jest, że każdy z wykonawców
zobowiązany był do przedstawienia w formularzu oferty informacji, które umożliwią
weryfikację i ocenę doświadczenia kierownika projektu.
Odwołujący wskazuje, iż jedynie braki w zakresie informacji: imię i nazwisko osoby
wyznaczonej do pełnienia funkcji kierownika projektu, nazwy i adres podmiotu zlecającego
projekt,
na rzecz którego były wykonywane prace, oraz wartości zrealizowanego projektu
informatycznego mogą spowodować nieprzyznanie punktów w ramach kryterium.
Rozumowanie Odwołującego jest całkowicie błędne, bowiem pomija istotne elementy
specyfikacji warunków zamówienia, tj. dwukrotne wskazanie, iż ocenie podlegać będzie
doświadczenie oraz treść przygotowanego wzoru formularza oferty. Rozumowanie
Odwołującego prowadzi do absurdalnego wniosku, iż posiadane doświadczenie nie podlega
ocenie, a wykonawcy nie musieli
nawet składać oświadczenia, iż wskazany specjalista
posiada dodatkowo wymagane doświadczenie. Interpretacja forsowana przez Odwołującego
jest niezwykle zawężająca, a co za tym idzie całkowicie błędna, gdyż sprowadza się do
braku możliwości badania ofert w zakresie przedstawionego doświadczenia (elementów
zrealizowanego projektu), mimo iż taki opis miał się znaleźć w formularzu oferty.
Skoro dzięki złożeniu prawidłowo wypełnionego formularza oferty wykonawca mógł uzyskać
dodatkowe punkty w pozacenowym kryte
rium oceny ofert, to powinien szczególną uwagę
i należytą staranność zachować przy wypełnianiu kolumny „Nazwa i zakres projektu”. Nie
wystarczyło zatem jakiekolwiek uzupełnienie tej kolumny, ale takie, by potwierdzało ono
posiadanie przez daną osobę wymaganego doświadczenia. Ewentualne błędy wynikające
z niewłaściwego użytkowania oprogramowania biurowego przy sporządzaniu oferty
obciążają wyłącznie Odwołującego. Ponadto, fakt wskazania osoby i wypełnienia tabeli nie
oznacza, że za każdy wskazany projekt należy automatycznie przyznać punkty w kryterium.
Zamawiający nie miał wątpliwości co do tego, jaką ilość punktów przyznać ofercie
Odwołującego. Wyjaśnienia złożone przez Odwołującego nie konwalidowałyby braku
w formularzu co do informacji o parametrach sy
stemu w zakresie web serwisów. Zatem
w trakcie potencjalnej procedury wyjaśnień Zamawiający nie dowiedziałby się
o wykorzystaniu web serwisów (to stanowiłoby bowiem niedozwolone uzupełnienie
formularza), lecz poznałby jedynie powód takiego a nie innego sporządzenia formularza.
Wyjaśnieniu w trybie art. 223 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych może podlegać
jedynie treść oferty, a nie brak takiej treści. Wyjaśnienia służą sprecyzowaniu lub
wytłumaczeniu informacji, które są już w ofercie zawarte, nie mogą natomiast skutkować
uzupełnieniem oferty o nowe treści, które nie były w niej pierwotnie zawarte. Co do zasady
jest to niedopuszczalne, ponieważ może prowadzić to do zmiany treści oferty, co zostało
przez ustawodawcę zakazane. Na obecnym etapie postępowania brak jest możliwości
uzupełnienia informacji o dodatkowo punktowanym doświadczeniu kierownika projektu
w ramach kryterium oceny ofert.
Co do oceny oferty przystępującego Infomex w kryterium doświadczenia specjalisty ds.
macierzy wskazał, że dla uzyskania maksymalnej oceny punktowej wystarczające było
przedstawienie dwóch projektów stanowiących dodatkowe doświadczenie specjalisty ds.
macierzy. Przystępujący w formularzu ofertowym przedstawił trzy projekty stanowiące takie
dodatkowe doświadczenie, nawet więc uznanie, że jeden z nich budzi wątpliwości nie będzie
miało wpływu na ocenę punktową oraz wynik postępowania.
W przypadku kryterium doświadczenia specjalisty ds. macierzy Zamawiający wymagał
jedynie, aby projekt obejmował wdrożenie rozwiązania w oparciu o macierz obiektową
i zakończył się sukcesem, nie określił natomiast żadnych wymagań związanych z wartością
zrealizowanego projektu.
Projekt zrealizowany dla IPN jest zgodny z wymaganiami określonymi w opisie kryterium
oceny ofert. Przedstawione
informacje są wystarczające do stwierdzenia, iż przedmiot
projektu obejmował „wdrożenie rozwiązania w oparciu o macierz obiektową i zakończył się
sukcesem”. Przedmiotowy projekt realizowany był dla Zamawiającego, który posiada
szczegółowe informacje na temat zakresu wskazanego projektu. Zamawiający nie miał
żadnych wątpliwości dotyczących zakresu projektu i przyznał punkty w ramach kryterium
oceny ofert. Przystępujący w założonym wykazie wskazał wprost, iż projekt obejmował
przeprowadzenie audytu oraz dosto
sowanie Systemu Cyfrowe Archiwum do współpracy
z macierzą obiektową, a także import danych z posiadanej przez Zamawiającego macierzy
blokowej oraz biblioteki taśmowej do macierzy obiektowej. Nie może budzić wątpliwości, iż
dostosowanie posiadanego przez Z
amawiającego systemu do współpracy z macierzową
obiektową oraz import danych do macierzy obiektowej jest równoznaczne z wdrożeniem
rozwiązania w oparciu o macierz obiektową. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego
„wdrożyć” oznacza „wprowadzić w stan używalności”. Nie ulega wątpliwości, iż po realizacji
projektu system zaczął funkcjonować i być użytkowany w oparciu o macierz obiektową,
a przed realizacją projektu nie działał w oparciu o macierz obiektową, lecz blokową. Tym
samym pracujący przy projekcie specjalista ds. macierzy nabył wymagane doświadczenie
i jest uprawniony do uzyskania dodatkowych punktów w ramach kryteriów oceny ofert.
Ponadto Zamawiający nie zdefiniował pojęcia „rozwiązanie”, należy je zatem rozumieć
możliwie szeroko.
Projekt przedstawio
ny jako doświadczenie specjalisty ds. macierzy jest też zgodny z definicją
wskazaną przez Odwołującego, obejmował bowiem dostosowanie oprogramowania,
instalację, migrację danych, testowanie i uruchomienie Systemu Cyfrowe Archiwum
w oparciu o macierz obiek
tową. Przystępujący zrealizował wdrożenie aplikacji o nazwie
Repozytorium Cyfrowe. Ponadto w ramach zamówienia został przeprowadzony audyt
zerowy, który wykazał, że macierz obiektowa nie była wykorzystywana produkcyjnie przez
Cyfrowe Archiwum, a co za tym
idzie, zarzut odwołania jest bezzasadny.
Także projekt zrealizowany dla IM Sp. z o. o. jest zgodny z wymaganiami określonymi
w opisie kryterium oceny ofert. Nie są prawdziwe twierdzenia Odwołującego, iż projekt ten
jest w dalszym ciągu realizowany. Projekt ten został zakończony przed upływem terminu
składania ofert. Nie są także prawdziwe twierdzenia Odwołującego zarzucające
Przystępującemu brak wskazania wartości projektu. Opis kryterium dotyczący specjalisty ds.
macierzy nie określał wymaganej wartości projektu. Wymagania Zamawiającego spełniał
więc każdy projekt polegający na wdrożeniu rozwiązania w oparciu o macierz obiektową
niezależnie od jego wartości, a dla Zamawiającego istotny był wyłącznie zakres projektu,
przy którym dany specjalista nabył doświadczenie. Wartości projektu miała dla
Zamawiającego charakter wyłącznie informacyjny. Przystępujący wskazał, że wartość
projektu wynosiła 6.667,00 zł brutto miesięcznie, co było wynikiem przyjętego modelu
rozliczenia w przedmiotowym projekcie oraz informacji zawartej w referencji wystawionej
przez IM Sp. z o. o. Wykonawca zobowiązany był do wdrożenia rozwiązania opartego na
macierzach obiektowych, a następnie świadczenia odpowiednich usług związanych
z wdrożonym rozwiązaniem. Zgodnie z zawartą umową koszty wdrożenia zostały rozłożone
na okres świadczenia usług. Skoro projekt jest zgodny ze wszystkimi elementami
określonymi w opisie kryteriów, to Zamawiający słusznie przyznał punkty za dodatkowe
doświadczenie specjalisty ds. macierzy.
Projekt zrealizowany d
la Infomex Sp. z o. o. jest zgodny z wymaganiami określonymi
w opisie kryterium oceny ofert. Przedmiotem kryterium jest doświadczenie specjalisty ds.
macierzy. Argumentacja Odwołującego jest budowana w taki sposób, jakby przedmiotem
kryterium było doświadczenie samego wykonawcy. W ocenie Przystępującego dopuszczalne
jest przedstawienie projektu, który realizowany był przez danego specjalistę ds. macierzy na
zlecenie pracodawcy (Przystępującego). Specjalista taki nabył bowiem odpowiednie
doświadczenie i kompetencje przy projekcie polegającym na „wdrożeniu rozwiązania
w oparciu o macierz obiektową”. Doświadczenie osoby to praca, która była faktycznie
zrealizowana z jego udziałem. Żadne z postanowień specyfikacji warunków zamówienia nie
wyłączało możliwości przedstawienia tak zdobytego doświadczenia. Zamawiający wskazał,
iż będzie oceniał doświadczenie zawodowe, a zgodnie z „Encyklopedią zarządzania”
doświadczenie zawodowe to wszelkie staże, praktyki, a także wcześniej wykonywane prace
w określonym zawodzie. Odwołujący wskazał wyłącznie na podstawowe zasady ustawy
Prawo zamówień publicznych nie wyjaśniając i uzasadniając w żaden sposób, czemu tak
zdobyte przez specjalistę doświadczenie nie może podlegać ocenie w ramach kryterium
oceny ofert.
Przystępujący świadczy na otwartym rynku usługi Veeam Cloud Connect Backup i celem
świadczenia na rynku tych usług zrealizował wdrożenie rozwiązania w oparciu o macierz
obiektową wykorzystywaną do celów archiwizacji. W wyniku projektu powstała platforma
programowo-
sprzętowa wykorzystywana do świadczenia usług na rzecz klientów
Przystępującego. Projekt zakończył się sukcesem, czego potwierdzeniem są referencje
wystawione przez klientów korzystających z usług Veeam Cloud Connect Backup. Usługi te
są świadczone w oparciu o zbudowaną uprzednio platformę, a nie platformę każdorazowo
budowaną na potrzeby danej umowy z klientem, a specjalista ds. macierzy uczestniczący
przy wdrożeniu platformy zdobył odpowiednie doświadczenie uprawniające do uzyskania
dodatkowych punktów w ramach kryteriów oceny ofert. Koszt sprzętu wykorzystanego do
realizacji projektu został określony na podstawie faktury zakupowej. Koszt związany
z zapewnieniem specjalistów został określony w oparciu o realne koszty poniesione przez
Przystępującego. Ponadto wartość projektu miała dla Zamawiającego charakter wyłącznie
informacyjny, bowiem nie mogła stanowić podstawy do uznania, iż dany projekt mieści się
bądź nie w postawionych wymaganiach i może być kwalifikowany jako doświadczenie
dodatkowe.
VII Stanowisko Izby
N
a wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
któregokolwiek z odwołań, opisanych w art. 528 ustawy Prawo zamówień publicznych,
a Odwołujący mają interes we wniesieniu swoich odwołań w rozumieniu art. 505 ust. 1
u
stawy Prawo zamówień publicznych. Przepis art. 505 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych stanowi, że środki ochrony prawnej przysługują wykonawcy, uczestnikowi
konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia lub
nagrod
y w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów ustawy (ustawy Prawo zamówień publicznych).
Izba ustaliła również, iż stan faktyczny postępowania, tj. treść specyfikacji warunków
zamówienia, treść obu ofert oraz czynności dokonane przez Zamawiającego
w postępowaniu nie są sporne między Stronami i Przystępującymi.
Po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją Stron i Przystępujących,
w
oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania
przedstawionej przez Zamawiającego, złożonych pism oraz stanowisk Stron
i Przystępujących przedstawionych podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
oba
odwołania nie zasługują na uwzględnienie.
W odwołaniu o sygn. KIO 3756/21 Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 16 pkt 1 i 2 w zw. z art. 224 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechani
e wezwania przystępującego Trimtab do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia
istotnych części składowych zaoferowanej przez tego wykonawcę ceny ofertowej,
w szczególności w zakresie zaoferowanej ceny za jedną godzinę deweloperską, która
stanowi samodzie
lną podstawę do rozliczenia za faktycznie zrealizowane usługi,
2. art. 16 pkt 1 i 2 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez przystępującego Trimtab, pomimo że zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, w szczególności w zakresie
zaoferowanej ceny za jedną godzinę deweloperską, która stanowi samodzielną podstawę do
rozliczenia za faktycznie zrealizowane usługi (zarzut ewentualny),
3. art. 16 pkt 1 i 2 w zw. z ar
t. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez przystępującego Trimtab, pomimo że została
ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (zarzut ewentualny).
W odwołaniu o sygn. KIO 3771/21 Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 239 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez wybór oferty przystępującego
Infomex,
2. art. 239 ust. 1 i 2 oraz art. 240 ust. 1 i 2
ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
dokonanie dowolnej, nieopartej na kryteriach zawartych w
specyfikacji warunków
zamówienia kryteriach oceny oferty, poprzez przyznanie ofercie Odwołującego w kryterium
„dodatkowe doświadczenie kierownika projektu” wyłącznie 10 punktów zamiast 20 punktów,
z
ostrożności art. 223 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez brak dopytania
Odwołującego (w sytuacji, gdyby Zamawiający uznał to za konieczne, bo ze specyfikacji
warunków zamówienia to nie wynika) o elementy projektów wskazane w kryterium
„dodatkowe doświadczenie kierownika projektu”,
3. art. 239 ust. 1 i 2 oraz art. 240 ust. 1 i 2
ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
dokonanie dowolnej, nieopartej na kryteria
ch zawartych w specyfikacji warunków
zamówienia kryteriach oceny oferty poprzez przyznanie ofercie przystępującego Infomex
w kryterium
„dodatkowe doświadczenie specjalisty ds. macierzy” 15 punktów zamiast
punktów.
Powołane przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych stanowią:
Art. 16:
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia
w sposób: 1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie
wykonawców; 2) przejrzysty; 3) proporcjonalny.
Art. 224 ust. 1:
Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają
się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości
zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych
przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów
w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.
Art. 226 ust. 1 pkt 7 i 8:
Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: 7) została złożona w warunkach
czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji; 8)
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia.
Art. 239: 1
. Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów oceny ofert
określonych w dokumentach zamówienia.
. Najkorzystniejsza oferta to oferta przedstawiająca najkorzystniejszy stosunek jakości do
ceny lub kosztu lub oferta z najniższą ceną lub kosztem.
Art. 240:
1. Zamawiający opisuje kryteria oceny ofert w sposób jednoznaczny i zrozumiały.
2. Kryteria oceny ofert i ich opis nie mogą pozostawiać zamawiającemu nieograniczonej
swobody wyboru najkorzystniejszej oferty oraz umożliwiają weryfikację i porównanie
poziomu oferowanego wykonania przedmiotu zamówienia na podstawie informacji
przedstawianych w ofertach.
Art. 223 ust. 1:
W toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać od wykonawców
wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert oraz przedmiotowych środków dowodowych
lub innych składanych dokumentów lub oświadczeń. Niedopuszczalne jest prowadzenie
między zamawiającym a wykonawcą negocjacji dotyczących złożonej oferty oraz,
z uwzględnieniem ust. 2 i art. 187, dokonywanie jakiejkolwiek zmiany w jej treści.
Zgodnie z rozdzia
łem XIX specyfikacji warunków zamówienia Zamawiający ustalił
następujące kryteria oceny ofert: cena brutto 60%, dodatkowe doświadczenie kierownika
projektu 20%, dodatkowe doświadczenie specjalisty ds. macierzy 15%, dodatkowe elementy
Opisując kryterium „dodatkowe doświadczenie kierownika projektu” Zamawiający wskazał,
że wykonawca otrzyma punkty za dodatkowe doświadczenie osoby pełniącej funkcję
kierownika projektu wyznaczonej do realizacji zamówienia (określone w punkcie IX ust. 1 pkt
1.4 lit. b SWZ) według zestawienia: 2 projekty informatyczne polegające na zaprojektowaniu
i wdrożeniu systemu informatycznego, w oparciu o web services, o liczbie użytkowników
powyżej 100, zakończone sukcesem* (tj. *odebrane przez zamawiającego) o wartości
1.000.000,00 zł brutto każdy – 10 punktów; 3 projekty informatyczne polegające na
zaprojektowaniu i wdrożeniu systemu informatycznego, w oparciu o web services, o liczbie
użytkowników powyżej 100, zakończone sukcesem* (*odebrane przez zamawiającego)
o wartości 1.000.000,00 zł brutto każdy – 20 punktów.
Wykonawca w „Formularzu ofertowym”, stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ, zobowiązany
będzie do podania: imienia i nazwiska osoby wyznaczonej do pełnienia funkcji kierownika
projektu (wskazanej w załączniku nr 3 do SWZ), nazwy, adresu podmiotu zlecającego
projekt, na rzecz którego były wykonywane prace, oraz wartości zrealizowanego projektu
i
nformatycznego. Zamawiający będzie oceniał doświadczenie zawodowe kierownika projektu
inne niż wskazane w załączniku nr 3 do SWZ potwierdzające spełnienie warunku udziału
w postępowaniu, o którym mowa w rozdziale IX ust. 1 pkt 1.4 lit. b SWZ.
Opisując kryterium „dodatkowe doświadczenie specjalisty ds. macierzy” Zamawiający
wskazał, że wykonawca otrzyma punkty za dodatkowe doświadczenie osoby pełniącej
funkcję specjalisty ds. macierzy wyznaczonej do realizacji zamówienia (określone w punkcie
IX
ust. 1 pkt 1.4 lit. b SWZ), według zestawienia: 1 projekt zakończony sukcesem,
obejmującym wdrożenie rozwiązania w oparciu o macierz obiektową – 5 punktów, 2 projekty
zakończone sukcesem, obejmującym wdrożenie rozwiązania w oparciu o macierz obiektową
– 15 punktów.
Wykonawca w „Formularzu ofertowym”, stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ, zobowiązany
będzie do podania: imienia i nazwiska specjalisty ds. macierzy (wskazanej w załączniku nr 4
do SWZ), nazwy, adresu podmiotu zlecającego projekt, na rzecz którego były wykonywane
prace, oraz wartości zrealizowanego projektu informatycznego. Zamawiający będzie oceniał
doświadczenie zawodowe specjalisty ds. macierzy inne niż wskazane w załączniku nr 3 do
SWZ potwierdzające spełnienie warunku udziału w postępowaniu, o którym mowa
w rozdziale IX ust. 1 pkt 1.4 lit. b SWZ.
W „Formularzu ofertowym” stanowiącym załącznik do specyfikacji istotnych warunków
zamówienia Zamawiający zawarł dwie tabele do wypełnienia przez wykonawców
zatytułowane: „Dodatkowe doświadczenie kierownika projektu” oraz „Dodatkowe
doświadczenie specjalisty ds. macierzy” o następujących kolumnach: „Lp.”, „Imię i nazwisko
kierownika projektu” (i odpowiednio: „Imię i nazwisko specjalisty ds. macierzy”), „Nazwa
i adres podmiotu zlecającego projekt”, „Nazwa projektu oraz zakres”, „Wartość projektu w zł
brutto” oraz uwagę: „UWAGA!!! Zamawiający przyzna punkty wyłącznie w przypadku
dodatkowego doświadczenia zawodowego kierownika projektu innego niż wskazane
w załączniku nr 3 do SWZ.” (w uwadze pod tabelą drugą powinno być niewątpliwie
„specjalisty ds. macierzy”, ale nie ma to znaczenia).
Odwołujący Trimtab w „Formularzu ofertowym” w tabeli „Dodatkowe doświadczenie
kierownika projektu” wskazał trzy projekty:
1. „Opracowanie koncepcji i wdrożenie kompleksowego systemu informatycznego,
wykorzystującego web serwisy, dla ponad 100 użytkowników”,
2. „Zaprojektowanie na podstawie wymagań klienta, systemu teleinformatycznego
wykorzystującego web services i następnie jego wdrożenie – z systemu korzysta ponad 100
użytkowników”,
3. Przygotowanie projektu i zrealizowanie na jego podstawie systemu teleinformatycznego
dla ponad 100”.
Przystępujący Infomex w tabeli „Dodatkowe doświadczenie specjalisty ds. macierzy” wskazał
trzy projekty:
1. „Wdrożenie platformy na potrzeby usługi Veeam Cloud Connect Backup w Data Center
Infomex w oparciu o macierz obiektową wykorzystaną do celów archiwizacji. Projekt został
zakończony sukcesem” – jako odbiorcę wskazując Infomex Sp. z o.o.,
2. projekt dla IM Sp. z o.o. o wartości 6.667 zł brutto miesięcznie,
3. Przeprowadzenie audytu oraz dostosowanie Systemu Cyfrowe Archiwum do współpracy
z macierzą obiektową oraz import danych z posiadanej przez Zamawiającego macierzy
blokowej oraz biblioteki taśmowej do macierzy obiektowej. Projekt został zakończony
sukcesem.” – jako odbiorcę wskazując IPN (Zamawiającego).
W konsekwencji obaj wykonawcy zostali ocenieni następująco: odwołujący Trimtab: cena
(brutto)
– 60 punktów, dodatkowe doświadczenie kierownika projektu – 10 punktów,
dodatkowe doświadczenie specjalisty ds. macierzy – 15 punktów, dodatkowe elementy – 5
punktów, łącznie – 90 punktów; przystępujący Infomex: cena (brutto) – 53,76 punktów,
dodatkowe doświadczenie kierownika projektu – 20 punktów, dodatkowe doświadczenie
specjalisty ds. macierzy
– 15 punktów, dodatkowe elementy – 5 punktów, łącznie – 93,76
punktów, za najkorzystniejszą zaś została uznana oferta przystępującego Infomex.
Jak wynika z powyższego, aby wykonawca otrzymał 20 punktów w kryterium oceny
„dodatkowe doświadczenie kierownika projektu”, musiał wskazać 3 projekty informatyczne
polegające na zaprojektowaniu i wdrożeniu systemu informatycznego, w oparciu o web
services, o liczbie użytkowników powyżej 100, zakończone sukcesem (odebrane przez
zamawiającego), o wartości 1.000.000,00 zł brutto każdy. Projekty te miały być wymienione
i opisane w tabeli zawartej w „Formularzu ofertowym”.
Jakkolwiek nie wynika to bezpośrednio z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
oczywiste jest, że wskazanie to musiało być poprawne i dotyczyć projektów spełniających
wymagania kryterium.
Instrukcja dotycząca wypełnienia „Formularza ofertowego” została zawarta zarówno
w rozdziale XIX specyfikacji istotnych warunków zamówienia – w opisie kryterium, jak
i w samym „Formularzu ofertowym” – tabeli „Dodatkowe doświadczenie kierownika projektu”
wraz ze znajdującą się pod nią uwagą. Powyższych postanowień specyfikacji warunków
zamówienia nie należy traktować jako konkurencyjnych w stosunku do siebie, lecz jako
wzajemnie się uzupełniające i tworzące jedną całość. Postanowienia te także sobie
wzajemnie nie zaprzeczają: wykonawca był zobowiązany zarówno podać imię i nazwisko
osoby wyznaczonej do pełnienia funkcji kierownika projektu (tej samej, co wskazana
w ramach warunku udziału w postępowaniu), nazwy i adresu podmiotu zlecającego projekt
oraz wartości zrealizowanego projektu informatycznego (odpowiadają temu nazwy
poszczególnych kolumn tabeli), jak i nazwy projektu oraz jego zakresu (co również wynika
z nazwy kolumny tabeli zawartej w „Formularzu ofertowym”).
Wobec tak skonstruowanej tabeli konieczność podania zakresu projektu jest oczywista,
zwłaszcza wobec faktu, że ów zakres projektu bezpośrednio odnosi się do wymogu
opisanego w kryterium oceny oferty (tj. zaprojektowania i wdrożenia systemu
informatycznego w oparciu o web services, o liczbie użytkowników powyżej 100 i wartości
1.000.000,00 zł brutto) i ma służyć owej ocenie.
Oczywiście niepodanie owego zakresu nie powoduje niezgodności oferty ze specyfikacją
warunków zamówienia w tym sensie, że nie powoduje jej odrzucenia, lecz równocześnie nie
daje podstawy do uznania przez Zamawiającego w sposób jednoznaczny i nie budzący
wątpliwości, że dana realizacja spełnia w pełni przedstawiony wymóg.
W ocenie Izby, pomimo swojego stanowiska prezent
owanego w odwołaniu, odwołujący
Trimtab był tego w pełni świadom, o czym świadczy fakt, że kolumnę tę wypełnił podając
zakres realizacji odnoszący się do wymogu doświadczenia dodatkowego opisanego
w specyfikacji warunków zamówienia, a jedynie w pozycji 3. popełnił, jak wyjaśnił,
niezamierzony błąd edytorski polegający na ucięciu części tekstu przez edytor tekstu.
Tym samym, w ocenie Izby, nie można uznać, że wymagania specyfikacji warunków
zamówienia były niejasne i wprowadzały wykonawców w błąd, a zaistniała sytuacja (braki
w opisie w pozycji 3. tabeli) wynika jedynie z niedopatrzenia odwołującego Trimtab.
Co do kwestii, czy wskazanie na wykorzystanie w projekcie informatycznym web services
jest konieczne dla uzyskania punktów w danej pozycji, Izba stwierdziła, że zależy to od
okoliczności sprawy. Oczywiście wskazanie takie sprawia, że sytuacja jest klarowna
i jednoznaczna dla Zamawiającego, jeśli chodzi o przyznanie pozycji dodatkowych punktów.
Jednak wskazania takiego mogłoby nie być, gdyby z pozostałego opisu wynikało
jednoznacznie, że takie web services (w znaczeniu odpowiadającym definicji umieszczonej
przez Zamawiającego w specyfikacji warunków zamówienia) zostały wykorzystane i byłaby
to niejako „oczywista oczywistość”. Odwołujący Trimtab jednak nie zaprezentował
w odwołaniu takiej argumentacji (pojawiła się ona jedynie śladowo podczas rozprawy
w ram
ach odniesienia do oświadczenia Contact Center Sp. z o.o.) i nie została potwierdzona
czy zweryfikowana przez informacje uzyskane od Zamawiającego lub przystępującego
Infomex, zatem Izba nie jest w stanie uznać, że wskazanie w opisie „projekt
teleinformaty
czny dla 100 [użytkowników]” oznacza na pewno „projekt zrealizowany
w oparciu o web services”. Zwłaszcza wobec faktu, że z opisu kryterium wynika, że
Zamawiający „projekt informatyczny w oparciu o web services” odróżnił od projektu
informatycznego dla pon
ad 100 użytkowników ogólnie, co wskazuje, że nie musi pomiędzy
nimi istnieć znak równości. Należy tu podkreślić, że, aby Izba mogła przyjąć takie
rozstrzygnięcie, powinno to zostać wykazane przez odwołującego Trimtab, czego ten
odwołujący nie uczynił. Należy podkreślić, że to strony i uczestnicy postępowania
odwoławczego są obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których
wywodzą skutki prawne, co zostało ujęte wprost w przepisie art. 534 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych.
Tym samym Izb
a uznała, że odwołujący Trimtab nie wykazał, że Zamawiający w niesłuszny
sposób nie przyznał mu 20 punktów w przedmiotowym kryterium.
Izba nie znalazła też podstaw do wezwania odwołującego Trimtab do wyjaśnienia lub
uzupełnienia „Formularza ofertowego” w zakresie opisu pozycji 3. tabeli „Dodatkowe
doświadczenie kierownika projektu”. Wyjaśnienie w tym zakresie w rzeczywistości byłoby
bowiem uzupełnieniem treści zawartej w opisie pozycji 3., co wykracza poza wskazania
ustawowe dotyczące możliwości uzupełniania lub wyjaśniania treści oferty i prowadziłoby do
nierównego traktowania wykonawców. Obaj wykonawcy mieli takie same szanse uzyskania
20 punktów w kryterium w przypadku prawidłowego podania 3 projektów spełniających
wymagania Zamawiającego, jednak odwołujący Trimtab zrobił błąd w opisie. Uzupełnienie
czy wyjaśnienie tej kwestii byłoby łatwą i „małą” czynnością Zamawiającego, jednak miałoby
istotne skutki dla postępowania, gdyż zmieniłoby ranking ofert, a tym samym krzywdziłoby
drugiego z wykonawców, który dołożył należytej staranności przy przygotowaniu oferty
i złożył poprawny „Formularz ofertowy”. Z tego powodu orzecznictwo, a obecnie również
ustawa Prawo zamówień publicznych, neguje możliwość dokonywania tego typu uzupełnień
– a także i wyjaśnień mających skutek analogiczny do uzupełnienia.
Należy zauważyć, że w art. 107 ust. 2 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych wskazano
wprost, że jeżeli wykonawca nie złożył przedmiotowych środków dowodowych lub złożone
przedmiotowe środki dowodowe są niekompletne, zamawiający wzywa do ich złożenia lub
uzupełnienia w wyznaczonym terminie, ale wezwania takiego nie stosuje się, jeżeli
przedmiotowy środek dowodowy służy potwierdzeniu zgodności z cechami lub kryteriami
określonymi w opisie kryteriów oceny ofert. Przepis znajduje się w oddziale 5. ustawy
„Przedmiotowe środki dowodowe”, jednak ta sama zasada – tym bardziej – dotyczy
dokumentu takiego jak „Formularz ofertowy”.
Co zaś do punktacji przyznanej przystępującemu Infomex w ramach kryterium „dodatkowe
doświadczenie specjalisty ds. macierzy”, Izba stwierdziła, że odwołujący Trimtab nie
udowodnił, że Zamawiający w niesłuszny sposób przyznał temu wykonawcy 15 punktów
w przedmiotowym kryterium.
Jak wynika z opisu kryterium, dla uzyskania 15 punktów należało wskazać – również
w sposób poprawny – dwa projekty odpowiadające wymaganiom Zamawiającego zawartym
w opisie kryterium. Jak wynika z tego opisu, miały to być 2 projekty zakończone sukcesem,
obejmujące wdrożenie rozwiązania w oparciu o macierz obiektową.
Przystępujący Infomex wskazał trzy projekty, z których w pierwszym odwołujący Trimtab
zakwestionował podmiot będący odbiorcą projektu (samego przystępującego Infomex), jak
i niewiadomy sposób ustalenia jego wartości, w drugim nieprawidłowe podanie wartości
projektu (w systemie miesięcznym), ewentualnie fakt, że projekt nie został zakończony,
w trzecim zaś nieprawidłowe (niepełne) opisanie zakresu projektu.
Na wstępie należy wskazać, że formułując tego typu zarzuty, tj. nieprawidłowy sposób
ustalenia wartości projektu w poz. 1., jak i potencjalne niezakończenie projektu, odwołujący
powinien nie tylko „rzucić” taką myśl, ale także ją udowodnić. Zgodnie z art. 534 ust. 1
ust
awy Prawo zamówień publicznych strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są
obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.
Tym bardziej powinni też stwierdzać fakty, a nie jedynie snuć luźne przypuszczenia. Wobec
powyższego obie kwestie, w ocenie Izby, nie są nawet warte rozważenia jako wyłącznie
gołosłowne supozycje.
Należy także zauważyć, że, jak słusznie podnieśli Zamawiający i przystępujący Infomex,
w przeciwieństwie do opisu kryterium „dodatkowego doświadczenia kierownika projektu”,
choć Zamawiający poprosił o wskazanie w tabeli wartości projektu, w kryterium „dodatkowe
doświadczenie specjalisty ds. macierzy” wartość ta nie była częścią wymogu, zatem nie ma
znaczenia dla oceny jego spełniania, a tym samym oceny oferty. Z tego punktu widzenia nie
ma więc znaczenia, jaka wartość została podana w obu pozycjach i w jaki sposób została
ustalona. Na marginesie można jednak zauważyć, że – niezależnie od podanej przez
przystępującego Infomex metody odnoszącej się do kosztów zakupu komponentów –
prawdopodobne jest, że system zbudowany dla spółki Infomex przez pracowników tej spółki
został wyceniony dla celów rachunkowych/księgowych jako majątek tej spółki.
W ocenie Izby w kontekście sformułowania wymogu w kryterium „dodatkowego
doświadczenia specjalisty ds. macierzy” nie ma też przeszkód, by wykonawca podał projekt
realizowany dla własnej firmy. Istnienie platformy dla usługi Veeam Cloud Backup w Data
Center Infomex nie było kwestionowane, a doświadczenie techniczne osób realizujących
projekt nie różni się od projektów realizowanych dla innych podmiotów.
Kwestia związana z realizacjami na własny użytek w latach ubiegłych sprawiała trudności
praktyczne nie tyle ze względu na brak nabycia odpowiedniej wiedzy czy doświadczenia
praktycznego, lecz kwestie formalne związane z treścią stawianych wymogów
i przedstawianiem dowodów prawidłowego wykonania, głównie zawarciem umowy (z samym
sobą) lub świadczeniem usługi (dla samego siebie) – jeśli było to częścią warunku
(„zrealizował 3 umowy polegające na…”, „zrealizował 3 usługi polegające na…”)
i wystawianiem referencji (samemu sobie). Zamawiający odnosił się jednak do realizacji
projektu, który można wykonać w ramach własnej firmy. Jeśli zaś chodzi o wystawianie
referencji, to
nie bez powodu kilka lat temu wprowadzono możliwość złożenia przez
wykonawcę oświadczenia o prawidłowym wykonaniu – istniały bowiem rodzaje usług
publicznych, w szczególności przewozowych, świadczonych np. przez PKS lub PKP, nie dla
konkretnego odbiorcy, l
ecz w ramach usług publicznych, gdzie trudno było oczekiwać
referencji od konkretnych odbiorców, czyli pasażerów. Podobnie nie ma przeszkód, by np.
uznać doświadczenie wykonawcy działającego w branży budowlanej lub jego pracowników
w wykonaniu robót budowlanych na własną rzecz, jak choćby wybudowanie własnej
siedziby.
Co zaś do projektu opisanego w pozycji 3., zrealizowanego na rzecz Zamawiającego –
przystępujący Infomex w opisie projektu wskazał, że obejmował on „dostosowanie systemu
do współpracy z macierzą obiektową oraz import danych z macierzy blokowej oraz biblioteki
taśmowej do macierzy obiektowej”. Według przystępującego Infomex zakres ten odpowiada
wymaganiu projektu obejmującego wdrożenie rozwiązania „w oparciu o macierz obiektową”,
odwołujący Trimtab nie wyjaśnił zaś przekonująco, co konkretnie w zastosowanym opisie jest
nieprawidłowe i nie wykazał, że projekt tego wymogu (wdrożenia rozwiązania „w oparciu
o macierz obiektową) nie spełnia.
W związku z powyższym Izba uznała, że zarzuty odwołania KIO 3756/21 nie potwierdziły się.
Jak wskazano powyżej, za najkorzystniejszą w postępowaniu została uznana oferta
wykonawcy Infomex, wykonawca Trimtab zajął zaś drugie miejsce w rankingu ofert. Zatem
odwołanie wniesione przez odwołującego Infomex i kwestionujące zaniechanie wezwania
przystępującego Timtab do wyjaśnienia poziomu ceny w oparciu o art. 224 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych, jak też ewentualne zaniechanie odrzucenia tej oferty jako
zawierającej rażąco niską cenę lub stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji, bez wątpienia
zostało wniesione z ostrożności, na wypadek uwzględnienia przez Izbę odwołania KIO
3771/21 i zmiany rankingu ofert.
Odwołanie KIO 3771/21 nie zostało jednak uwzględnione, a tym samym ranking ofert
pozostaje bez zmian, tj. ofertą najkorzystniejszą nadal jest oferta odwołującego Infomex.
Tym samym ewentualne zaniechanie Zamawiającego w stosunku do oferty przystępującego
T
imtab nie ma w chwili obecnej wpływu na wynik postępowania i z punktu widzenia
ekonomiki postępowania przetargowego nie ma sensu nakazywanie Zamawiającemu
przeprowadzania takich wyjaśnień.
W przedmiotowej sprawie zachodzi więc okoliczność braku wpływu na wynik postępowania,
o której mowa w art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zgodnie z przepisem art. 554 ust. 1
Izba uwzględnia odwołanie w całości lub w części, jeżeli
stwierdzi: 1)
naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ
na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu lub systemu kwalifikowania
wykonawców; 2) niezgodność projektowanego postanowienia umowy z wymaganiami
wynikającymi z przepisów ustawy. A contrario – w przypadku, gdy nie zachodzi jedna ze
wskazanych w tym przepisie okoliczności, Izba odwołanie oddala.
Tym samym Izba oddaliła zarzut naruszenia art. 224 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Co zaś do zarzutów ewentualnych dotyczących zaniechania odrzucenia oferty
przystępującego Timtab, jak słusznie zauważyli Zamawiający i przystępujący Timtab – są
one błędne proceduralnie już w samym swoim założeniu, ponieważ nie można odrzucić
oferty ze
wskazanych w odwołaniu powodów bez przeprowadzenia postępowania
wyjaśniającego, o którym mowa w art. 224 ustawy Prawo zamówień publicznych. Zatem
oddalenie zarzutu dotyczącego zaniechania dokonania takiego wezwania tym bardziej musi
prowadzić do oddalenia pozostałych zarzutów.
Ma też rację przystępujący Timtab, że pomimo sformułowania zarzutu popełnienia czynu
nieuczciwej konkurencji odwołujący Infomex w żaden sposób nie wykazał, że przystępujący
Timtab koszt godziny deweloperskiej ujął w pozostałych pozycjach wyceny oferty.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557 i art. 575 ustawy
z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych oraz § 2 ust. 1 pkt 2, § 5, § 8 ust.
2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Zgodnie z dyspozycją art. 557 ustawy Prawo zamówień publicznych w wyroku oraz
w postanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach
postępowania odwoławczego. Zgodnie z art. 575 ustawy Prawo zamówień publicznych
s
trony oraz uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący sprzeciw ponoszą koszty
postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Z § 2 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia wynika, że wysokość wpisu wnoszonego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia na dostawy i usługi o wartości równej progom
unijnym lub przekraczającej progi unijne, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych, wynosi 15.000 złotych.
Zgodnie z § 5 rozporządzenia do kosztów postępowania odwoławczego, zalicza się wpis
oraz uzasadnio
ne koszty stron postępowania odwoławczego w wysokości określonej na
podstawie rachunków lub spisu kosztów, złożonych do akt sprawy, obejmujące m.in. koszty
związane z dojazdem na wyznaczone posiedzenie lub rozprawę i wynagrodzenie i wydatki
jednego pełnomocnika, nieprzekraczające łącznie kwoty 3.600 złotych.
Z kolei § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia stanowi, że w przypadku oddalenia odwołania przez
Izbę w całości, koszty ponosi odwołujący; a Izba zasądza od odwołującego na rzecz
zamawiającego równowartość kwoty wpisu oraz koszty, o których mowa w § 5 pkt 2.
Zamawiający nie wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego,
Izba uwzględniła zatem należny wpis w wysokości 15.000 złotych.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.
Przewodniczący: ……………………..…