Sygn. akt: KIO 501/22
WYROK
z dnia 11 marca 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 marca 2022 r.
odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 lutego 2022 r. przez Odwołującego – Geotermia
Polska
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Krucza 5/11D, lok. 115, 00-548
Warszawa
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Gminę Smyków,
Smyków 91, 26-212 Smyków
przy udziale
Wykonawcy Multiconsult Polska
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul.
Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa
przystępującego do postępowania odwoławczego po
stronie
Zamawiającego
orzeka:
Oddala odwołanie.
2 Kosztami
postępowania odwoławczego obciąża Odwołującego i:
2.1 z
alicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7.500 zł 00 gr (słownie:
siedem
tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu
od odwołania oraz kwotę 3.600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) kosztów wynagrodzenia pełnomocnika Zamawiającego;
zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3.600 zł 00 gr (słownie: trzy
tysiące sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów strony poniesionych w
związku z wynagrodzeniem pełnomocnika.
Stosownie do 580 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo Zamówień Publicznych
(Dz. U. 2021 r. poz. 1129
z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 501/22
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie podstawowym bez negocjacji przez Zamawiającego
Gminę Smyków na pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu w zakresie doradztwa, dozoru i
nadzoru nad wykonaniem otworu poszukiwawczo-
rozpoznawczego wód termalnych Smyków
GT-
1 w miejscowości Wólka Smolana (nr ref. postępowania: ZP 271.1.2022), ogłoszonym w
Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 18.02.2022 r.,
nr 2022/BZP 00061668/01, wobec
treści ogłoszenia o zamówieniu oraz treści specyfikacji warunków zamówienia, w dniu 23
lutego 2022 r. wykonawca Geotermia Polska Sp.
z o.o. z siedzibą w Warszawie wniósł
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 501/22).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 112 ust. 2 pkt 4, art. 281 ust. 2 pkt 2
pzp w zw. z art. 50 ust. 1, art. 50 ust. 2 pkt 2, 4 i 13, art. 58 ust. 1 pkt 4, 6, 8, 10, 11, art. 58
ust. 2, 4 i 6, art. 58 ust. 7, art. 86 ustawy Prawo geologiczne i górnicze poprzez niewłaściwe
zastosowanie tych przepisów w zakresie wymaganych kwalifikacji osób, które będą brały
udział w realizacji przedmiotu zamówienia, tj.:
żądania w zakresie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej lub
zawodowej dysponowania osobami, w szczególności odpowiedzialnymi za świadczenie
usługi kontroli jakości i przyjęciu, że Zamawiający uzna warunek za spełniony jeżeli
wykonawca wykaże, że dysponuje:
- Koordynatorem projektu
– 1 osoba posiadająca doświadczenie zawodowe zdobyte podczas
wiercenia minimum 2 otworów geotermalnych o głębokości minimum 1200 m p.p.t,
hydrogeolog (nadzór hydrogeologiczny) – 1 osoba posiadająca kwalifikacje geologiczne z
kategorii IV zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów prawa geologicznego i
górniczego, potwierdzone świadectwem stwierdzającym kwalifikacje do wykonywania,
dozorowania i kierowania pracami geologicznymi; posia
dająca doświadczenie w
sprawowaniu nadzorów hydrogeologicznych podczas wiercenia minimum 2 otworów
geotermalnych o głębokości minimum 1200m p.p.t., które zakończone zostały
sporządzeniem dokumentacji hydrogeologicznej ustalającej zasoby eksploatacyjne wód
termalnych,
geolog (nadzór geologiczny) – 1 osoba posiadająca kwalifikacje geologiczne z kategorii II
zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów prawa geologicznego i górniczego,
potwierdzone świadectwem stwierdzającym kwalifikacje do wykonywania, dozorowania i
kierowania pracami geologicznymi; posiadająca doświadczenie w sprawowaniu nadzoru
geologicznego
podczas wiercenia minimum 2 otworów geotermalnych o głębokości minimum
1200m p.p.t.,
- kierownik dozoru geologicznego
– 1 osoba posiadająca kwalifikacje geologiczne z kategorii
XIII zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów prawa geologicznego i górniczego,
potwierdzone świadectwem stwierdzającym kwalifikacje do wykonywania, dozorowania i
kierowania pracami geologicznymi; posiadająca doświadczenie w sprawowaniu dozoru
geologicznego podczas wiercenia minimum 2 otworów geotermalnych o głębokości minimum
1200m p.p.t.,
geolog (nadzór geologiczny) – 4 osoby każda z nich posiadająca kwalifikacje geologiczne z
kategorii XIII zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów prawa geologicznego i
górniczego, potwierdzone świadectwem stwierdzającym kwalifikacje do wykonywania,
dozorowania i kierowania pracami geologicznymi; każda z tych osób musi posiadać
doświadczenie w sprawowaniu dozoru geologicznego podczas wiercenia minimum 2
otworów geotermalnych o głębokości minimum 1200m p.p.t.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu dokonania
zmiany treści ogłoszenia oraz swz w zakresie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego
zdolności technicznej lub zawodowej przez wskazanie wymaganych osób kierowanych do
realizacji zamówienia:
- koordynator projektu
– 1 osoba posiadająca doświadczenie zawodowe zdobyte podczas
wiercenia minimum 2 otworów geotermalnych o głębokości minimum 1200 m p.p.t,
geolog (nadzór geologiczny) – 1 osoba posiadająca kwalifikacje geologiczne z kategorii IV
zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów prawa geologicznego i górniczego,
potwierdzone świadectwem stwierdzającym kwalifikacje do wykonywania, dozorowania i
kier
owania pracami geologicznymi; posiadająca doświadczenie w sprawowaniu nadzoru
geologicznego podczas wiercenia minimum 2 otworów geotermalnych o głębokości minimum
1200m p.p.t., które zakończone zostały sporządzeniem dokumentacji hydrogeologicznej
ustalającej zasoby eksploatacyjne wód termalnych,
- kierownik dozoru geologicznego
– 1 osoba posiadająca kwalifikacje geologa górniczego
potwierdzone poprzez świadectwo wydane przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego
zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów PGG, posiadająca doświadczenie w
sprawowaniu dozoru geologicznego podczas wiercenia minimum 2 otworów geotermalnych
o głębokości minimum 1200m p.p.t.,
geolog (nadzór geologiczny) – 4 osoby każda z nich posiadająca kwalifikacje do
wykonywania wyższego dozoru geologicznego w specjalności geologicznej w zakładach
wykonujących roboty geologiczne potwierdzone poprzez świadectwo wydane przez
Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów
PGG,; każda z tych osób musi posiadać doświadczenie w sprawowaniu dozoru
geologicznego podczas wiercenia minimum 2 otworów geotermalnych o głębokości minimum
1200m p.p.t.
Uzasadnienie faktyczne i prawne.
Zamawiający zamieścił ogłoszenie o zamówieniu wraz z specyfikacja warunków zamówienia
18 lutego 2022 r.
Ustalając warunek udziału w postępowaniu Zamawiający nie dopuścił łączenia wskazanych
funkcji i sprawowania więcej niż jednej funkcji przez jedną osobę.
W ocenie Odwołującego wymaganie personelu posiadającego kwalifikacje geologiczne w
kategorii II oraz XII
I jest bezpodstawne i narusza przepisy PGG, regulujące poszczególne
kwalifikacje w zakresie geologii konieczne dla wykonania czynności polegających na
wykonywaniu, dozorowaniu i kierowaniu pracami geologicznymi (art. 50 ust. 1 PGG).
Koniec
zność wykazania się kwalifikacjami uzasadnione jest przede wszystkim potrzebą
skutecznej
oraz bezpiecznej realizacji prac geologicznych w sposób zapewniający
osiągnięcie zamierzonego celu. Obowiązek posiadania kwalifikacji, o których mowa w art. 50
PGG odn
osi się do wszelkich prac geologicznych.
Zgodnie z art. 50 ust. 2 pkt 4 PGG posiadanie kwalifikacji do wykonywania zawodu geologa
w zakresie czynności polegających na wykonywaniu, dozorowaniu i kierowaniu pracami
geologicznymi w kategorii IV dotyczy poszu
kiwania i rozpoznawania wód termalnych (a więc
również w przypadku wykonywania otworu poszukiwawczo-rozpoznawczego wód
termalnych), obejmujące m.in. opracowanie harmonogramu robót, weryfikację treści projektu
robót geologicznych oraz sprzątanie dokumentacji hydrogeologicznej.
Zgodnie z art. 50 ust. 2 pkt 15 PGG osoby, które posiadają kwalifikacje w kategorii XIII są
uprawnione
do wykonywania czynności dozoru geologicznego nad pracami geologicznymi, w
tym także dotyczącymi poszukiwania i rozpoznawania wód termalnych, z wyłączeniem
badań sejsmicznych i geofizyki wiertniczej z określonymi wyjątkami.
Skoro zatem osoby posiadające kwalifikacje w kategorii IV są uprawnione zarówno do
wykonywania, dozorowania, jak i kierowania wszelkimi pracami geologicznymi w zakresie
poszukiwania i rozpoznawania wód termalnych, natomiast osoby, które posiadają
kwalifikacje w kategorii XI
II są jedynie uprawnione do dozorowania tych prac, to
wystarczającym jest zapewnienie dla wykonywania prac geologicznych dotyczących
poszukiwania
i rozpoznawania wód termalnych osoby posiadającej kwalifikacje w kategorii IV
(która jest kategorią „pojemniejszą” od kategorii XIII) – posiada kompetencje do
wykonywania również czynności dozoru geologicznego.
Niezrozumiałe, w świetle art. 50 ust. 2 pkt 2 PGG jest żądanie kwalifikacji geologicznych z
kategorii II, która nie obejmuje poszukiwania i rozpoznawania złóż ropy naftowej i gazu
ziemnego, wód leczniczych, wód termalnych oraz solanek.
Wskazane powyżej kategorie kwalifikacji to tzw. kwalifikacje geologiczne dotyczące
prowadzenia prac geologicznych. Nie uprawniają jednak do wykonywania czynności
polegających na dozorowaniu i kierowaniu robotami geologicznymi wskazanymi w art. 86
PGG
, do których stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zakładu górniczego i jego
ruchu oraz ratownictwa górniczego. Oznacza to, że osoby dozorujące i kierujące pracami
muszą posiadać odpowiednie kwalifikacje górnicze: geologa górniczego albo w dozorze lub
wyższym dozorze w specjalności geologicznej w zakładach wykonujących roboty
geologiczne.
Zamawiający w treści ogłoszenia całkowicie pominął wymagania związane z
posiadaniem przez personel wykonawcy kwalifikacji górniczych.
Wymogi prowadzenia ruchu zakładu górniczego pod kierownictwem i nadzorem osób
posiadających wymagane kwalifikacje uregulowany został w art. 112 ust. 1 PGG, który to
przepis stosuje się odpowiednio do zakładów wykonujących roboty geologiczne służące
poszukiwaniu i rozpoznawaniu wód termalnych. Przepisy PGG przewidują szereg
negatywnych konsekwencji związanych z wykonywaniem czynności polegających na
wykonywaniu, dozorowaniu i kierowaniu pracami geologicznymi w tym robotami
geologicznymi związanymi z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż wód termalnych bez
wymaganych kwalifikacji. Będzie mogło to prowadzić do odmowy zatwierdzenia
dokumentacji hydrogeologicznej wód termalnych i braku możliwości ich wydobywania w
przyszłości, odmową zatwierdzenia planu ruchu zakładu górniczego, nałożeniem kar
grzywny na podmiot.
Reasumując, wykonywanie czynności polegających na wykonywaniu, dozorowaniu i
kierowaniu pracami geologicznymi w tym robotami geologicznymi związanymi z
poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż wód termalnych powinno odbyć się przez osoby
posiadające odpowiednie kwalifikacje zarówno geologiczne jak i górnicze określone
przepisami PGG.
Do postępowania odwoławczego 28.02.2022 r. zgłosił przystąpienie po stronie
Zamawiającego wykonawca Multiconsult Polska Sp. z o.o.
W ocenie Przystępującego wymagania, których wprowadzenia do swz żąda Odwołujący, tj.
wykazania się uprawnieniami górniczymi, pozostają bez związku z przedmiotem zamówienia
i wiążą się z etapem eksploatacji otworu wód termalnych, a zatem znajdują zastosowanie do
podmiotu, który będzie realizował prace, a nie podmiotu, który będzie pełnił na rzez
Zamawiającego usługi inżynieryjne, geologiczne usługi doradcze, usługi zarządzania
projektami czy usługi doradztwa prawnego (zgodnie z kodami CPV). Wprowadzenie takich
wymagań prowadziłoby do sztucznego i nieuzasadnionego zawężenia kręgu potencjalnych
oferentów.
Na
potrzeby realizacji zamówienia, jedynymi wymaganymi uprawnieniami są kwalifikacje
geologiczne kategorii IV lub XIII, co znajduje potwierdzenie w interpretacji Ministerstwa
Klimatu i Środowiska z 18.02.2022 r. (załącznik do przystąpienia). W opinii tej wskazano, iż
do wykonywania dozoru prac geologicznych nad wykonywaniem
geotermalnych odwiertów
badawczo-
eksploatacyjnych o głębokości powyżej 100 m upoważnione są osoby
posiadające stwierdzone kwalifikacje geologiczne kategorii IV lub XIII, natomiast pracami
t
ymi kierować może wyłącznie osoba posiadająca kwalifikacje geologiczne kategorii IV.
Żądania Odwołującego zmierzają do wykreślenia wymogu dysponowania osobą
hydrogeologa (nadzór hydrogeologiczny), modyfikacji wymogu dysponowania osobą geologa
(nadzór geologiczny) polegającej na kompilacji z dwóch wymogów, tj. dotyczących osoby
geologa (nadzór geologiczny) i osoby hydrogeologa (nadzór hydrogeologiczny) oraz
zastąpienia uprawnień geologicznych uprawnieniami górniczymi. Odwołujący nie przedstawił
uzasadnienia
dla wykreślenia wymogu dysponowania osobą hydrogeologa, chociaż
wykonawca będzie zobowiązany do opracowania i zatwierdzenia dokumentacji
hydrogeologicznej (rozdział IV OPZ – pkt 1 ppkt 10). Zmiana brzmienia warunku
dotyczącego osoby geologa faktycznie prowadzi do ograniczenia żądania dysponowania
dwoma osobami do jednej (z uprawieniami kategorii IV)
, chociaż nie stanowi to naruszenia
przepisów prawa. Odwołujący w szczególności nie udowodnił, aby geolog z uprawnieniami
kategorii II nie mógł wykonać żadnych czynności opisanych w projekcie robót geologicznych.
Roboty geologiczne, które miałyby uzasadniać żądanie od wykonawcy uprawnień
górniczych, to zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 11 PGG, wszelkie czynności wykonywane w ramach
prac geologicznych poniżej powierzchni terenu, które będą wykonywane przez wykonawcę
odwiertu. Roboty geologiczne (odwiert geotermalny) wykonywać będzie firma wiertnicza, a
nie wykonawca wyłoniony w postępowaniu. Wykonawca wybrany będzie realizował prace
geologiczne, czyli projektowanie i wyko
nywanie badań oraz innych czynności w celu
ustalenia budowy geologicznej kraju, a w szczególności poszukiwania i rozpoznawania złóż
kopalin, wód podziemnych oraz kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla,
określenia warunków hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, a także sporządzanie
map i dokumentacji geologicznych oraz projektowanie i wykonywanie badań na potrzeby
wykorzystania ciepła Ziemi lub korzystania z wód podziemnych. Odwołujący błędnie przyjął,
iż wykonawca pełniący funkcję Inżyniera Kontraktu będzie wykonywał roboty górnicze
polegające na wykonaniu odwiertu geotermalnego. Dozór nad odwiertem (wymagający
uprawnień górniczych) będzie zapewniony przez firmę wiertniczą i nie będzie to dozór
geologiczny, a dozór ruchu.
Stanowisko Izby.
Do rozpoznania
zarzutów w odwołaniu zastosowanie znajdowały przepisy ustawy z dnia 11
września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 ze zm.),
obowiązującej w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, zwana dalej
Ustaw
ą
Izba nie stwierdziła wystąpienia przesłanek z 528 ust. 1 Pzp do odrzucenia odwołania.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do
oceny
spełnienia przesłanek z art. 505 ust. 1 Pzp, tj. istnienia po stronie Odwołującego
interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku
kwestionowanych czynności Zamawiającego. Ponieważ przedmiotem zarzutów jest
czynność polegająca na opisie warunków udziału w postępowaniu, interes w uzyskaniu
zamówienia na moment wniesienia odwołania w zasadzie nie budzi wątpliwości. Ustalenie
zasad na jakich będzie odbywać się kwalifikacja podmiotowa wykonawców stanowi
zasadniczy etap postępowania dla każdego zainteresowanego wykonawcy, w którego
interesie leży stworzenie warunków dla niego najbardziej korzystnych, jak również
gwarantujących zgodność prowadzonego postępowania z przepisami prawa.
W świetle powyższego Izba uznała, że spełnione zostały przesłanki materialno-prawe do
merytorycznego rozpoznania odwołania.
W oparciu o przedłożoną dokumentację postępowania Izba ustaliła okoliczności faktyczne
istotne z punktu widzenia zarzutów.
Przedmiotem zamówienia jest usługa opisana jako: „Pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu w
zakresie doradztwa, dozoru i nadzoru nad wykonaniem otworu poszukiwawczo-
rozpoznawczego wód termalnych Smytków GT-1 w miejscowości Wólka Smolana”. Jako cel
projektu wskazano na odwiercenie pionowego otworu Smytków GT-1 o głębokości 1220 m
p.p.t (+/-
10%) dla rozpoznania występowania i wykształcenia utworów wodonośnych triasu
dolnego, określenie ich parametrów hydrogeologicznych oraz mineralizacji, wydajności i
temperatury wód w utworach triasu dolnego na terenie Gminy Smytków. Prace będą
wykonywane zgodnie z projektem robót geologicznych (PRG) zatwierdzonych decyzją
Marszałka Województwa Świętokrzyskiego z dnia 16.09.2020 r., znak ŚO-V.7430.10.2020.
Obowiązki Inżyniera Kontraktu opisane zostały w pkt IV ppkt 1 SWZ m.in. jako; sprawowanie
nadzoru i dozoru inwestorskiego oraz dozoru geologicznego podczas wykonywania
wszelkich prac i robót geologicznych określonych w PRG, opracowanie dokumentacji
geologicznej z wykonania otworu geotermalnego, opracowanie i przedłożenie do
zatwierdzenia
właściwemu
organowi
administracji
geologicznej
dokumentacji
hydroge
ologicznej ustalającej zasoby eksploatacyjne wód termalnych wraz z uczestnictwem
w procedurze zatwierdzania tej dokumentacji,
wykonanie badań laboratoryjnych pobranych
próbek (w zakresie m.in. składu petrograficznego i właściwości fizyko-chemicznych skał oraz
właściwości fizykochemicznych i przydatności do wykorzystania w balneoterapii wód
termalnych, ustalenia składu gazu złożowego),
stałe uczestnictwo w naradach technicznych,
bieżące informowanie Zamawiającego o postępie robót, współpraca w przygotowaniu
rozliczenia inwestycji NFOŚiGW.
Wykonanie robót geologicznych, tj. wykonanie otworu geotermalnego ma zostać powierzone
specjalistycznemu podmiotowi (firmie wiertniczej) wyłonionemu w odrębnym zamówieniu.
Inżynier Kontraktu ma natomiast sprawować nadzór „wiertniczy” nad wykonawcą otworu.
Zamawiający określił w pkt VIII pkt 3b swz warunki udziału w postępowaniu w odniesieniu do
osób, które będą wchodziły w skład zespołu Inżyniera Kontraktu, wymagając dysponowania
osobami:
- koordynator projektu
– 1 osoba posiadająca doświadczenie zawodowe zdobyte podczas
wiercenia minimum 2 otworów geotermalnych o głębokości minimum 1200 m p.p.t,
hydrogeolog (nadzór hydrogeologiczny) – 1 osoba posiadająca kwalifikacje geologiczne z
kategorii IV zgodnie z wymogami w
ynikającymi z przepisów prawa geologicznego i
górniczego, potwierdzone świadectwem stwierdzającym kwalifikacje do wykonywania,
dozorowania i kierowania pracami geologicznymi; posiadająca doświadczenie w
sprawowaniu nadzorów hydrogeologicznych podczas wiercenia minimum 2 otworów
geotermalnych o głębokości minimum 1200m p.p.t., które zakończone zostały
sporządzeniem dokumentacji hydrogeologicznej ustalającej zasoby eksploatacyjne wód
termalnych,
geolog (nadzór geologiczny) – 1 osoba posiadająca kwalifikacje geologiczne z kategorii II
zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów prawa geologicznego i górniczego,
potwierdzone świadectwem stwierdzającym kwalifikacje do wykonywania, dozorowania i
kierowania pracami geologicznymi; posiadająca doświadczenie w sprawowaniu nadzoru
geologicznego podczas wiercenia minimum 2 otworów geotermalnych o głębokości minimum
1200m p.p.t.,
- kierownik dozoru geologicznego
– 1 osoba posiadająca kwalifikacje geologiczne z kategorii
XIII zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów prawa geologicznego i górniczego,
potwierdzone świadectwem stwierdzającym kwalifikacje do wykonywania, dozorowania i
kierowania pracami geologicznymi; posiadająca doświadczenie w sprawowaniu dozoru
geologicznego podczas wiercenia minimum 2 otworów geotermalnych o głębokości minimum
1200m p.p.t.,
geolog (nadzór geologiczny) – 4 osoby każda z nich posiadająca kwalifikacje geologiczne z
kategorii XIII zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów prawa geologicznego i
górniczego, potwierdzone świadectwem stwierdzającym kwalifikacje do wykonywania,
dozorowania i kierowania pracami geologicznymi; każda z tych osób musi posiadać
doświadczenie w sprawowaniu dozoru geologicznego podczas wiercenia minimum 2
otworów geotermalnych o głębokości minimum 1200m p.p.t.
Na podstawie
dowodów złożonych Izba przyjęła poniższe informacje, jako mające znaczenie
dla rozpoznania sprawy.
Zgodnie z danymi prezentowanymi przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego w piśmie z
16.11.2021 r.
zawierającym uwagi do projektu zmiany przepisów PGG (PR.0201.25.2021), w
okresie od 1 stycznia 2012 r. do 1 listopada 2021 r. kwalifikacje mierniczego górniczego i
geologa górniczego uzyskało odpowiednio 126 i 186 osób. Gros z nich to osoby zatrudnione
w zakładach górniczych na terenie aglomeracji śląskiej, w zagłębiu lubińsko-głogowskim.
Osoby spoza tych rejonów stanowią ok. 20 procent zdających, tj. odpowiednio ok. 30 i 40
osób. W tej sytuacji, poza wymienionymi wyżej regionami trudno znaleźć osoby posiadające
kwalifikacje stwierdzone przez Prezesa
Wyższego Urzędu Górniczego (komentarz do uwagi
nr 24).
W tym samym dokumencie znajduje się odniesienie do regulacji PGG w zakresie
m.in. kwalifikacji określonych w art. 50 z komentarzem dotyczącym kwalifikacji geologa i
geologa górniczego. Jak czytamy: zakres przygotowania zawodowego w postaci
wykształcenia i wiedzy wymaganej od tych osób oraz sposób wykonywania zadań jest
niemal tożsamy. W związku z powyższym, w wielu przypadkach osoby posiadające
kwalifikacje
geologa dążą do uzyskania kwalifikacji geologa górniczego, po odbyciu
odpowiedniej praktyki. Również osoby posiadające kwalifikacje geologa górniczego starają
się o uzyskanie kwalifikacji geologa, zgodnie z obowiązującymi przepisami PGG. Dzięki
temu uzyskują dodatkowe atuty w poszukiwaniu możliwości wykonywania pracy. Należy
jednak zauważyć, że w takiej sytuacji dwa organy administracji są zaangażowane w proces
weryfikacji posiadania zbliżonych wymagań do wykonywania czynności bardzo podobnego
rodzaju (…) W związku z powyższym proponuje się wprowadzenie zmian w regulacjach
dotyczących zawodów geologa i geologa górniczego, które stanowią swoiste „uznanie”
kwalifikacji uzyskanych przez Ministrem Klimatu i Środowiska (obecnie) albo przed
Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego. Zmiany te zapewnią swobodniejszy przepływ osób
posiadających te kwalifikacje dla potrzeb wykonywania czynności w zakresie geologii lub
geologii górniczej. I dalej W związku z proponowaną w projekcie „równoważnością”
kwalifikacji geologicznych w kategoriach I-III z kwalifikacjami geologa
górniczego w
zakładach górniczych inne niż podziemne zakłady górnicze oraz zakładach wykonujących
roboty geologiczne, o których mowa w art. 86 Pgg, w art. 1 pkt 2 lit a projektu wprowadzono
zasadę, że stwierdzenie posiadania kwalifikacji geologa górniczego uprawnia do
wykonywania czynności w zawodzie geolog w kategorii I-VIII i XIII (komentarz do uwagi nr
WUG udzielając informacji na temat aktualnego rozumienia przepisów ustawy z dnia 9
czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2021 r., poz. 1420 i 2269) w
odpowiedzi na pytania zadane przez Odwołującego w mailu z 6.12.2021 r. odniósł się do
stosowania przepisów dotyczących zakładu górniczego i jego ruchu oraz ratownictwa
górniczego. Odpowiedź (PR.021.73.2021) odnosiła się do robót geologicznych
wymienionych w art. 86 PGG
, nad którymi wykonaniem nadzór geologiczny może
sprawować tylko osoba posiadająca kwalifikacje do wykonywania czynności: geologa
górniczego albo w dozorze lub w wyższym dozoru ruchu w specjalności górniczej w
zakładach wykonujących roboty geologiczne. Natomiast w przypadku robót geologicznych
wykonywanych w celu wykorzystania ciepła Ziemi, które nie spełniają któregokolwiek z
warunków określonych w pkt 2, nadzór geologiczny nad tymi robotami może sprawować
osoba posiadająca kwalifikacje geologiczne kategorii XIII. Należy zaznaczyć, iż treść
zapytania związana była z możliwością żądania posiadania kwalifikacji geologicznych
kategorii XIII w odniesieniu do wykonywania czynności dozoru geologicznego nad pracami
geologicznymi (art. 50 ust. 1 pkt 13).
Ministerstwo Klimatu i Środowiska w piśmie z 18.02.2022 r. (DGK-ZDK.790.10.2022.MW)
zajęło stanowisko w przedmiocie kwalifikacji geologicznych wskazując, iż do wykonania
dozoru prac geologicznych nad wykonywaniem geotermalnych otworów badawczo-
eksploatacyjnych o głębokości powyżej 100 m upoważnione są osoby posiadające
stwierdzone kwalifikacje geologiczne kategorii IV lub XIII natomiast pracami tymi kierować
może wyłącznie osoba posiadająca kwalifikacje geologiczne kategorii IV.
Odwołujący i uczestnik przedstawili opinie prawne sporządzone w celu wykazania sposobu
stosowania przepisów PGG na potrzeby obecnie prowadzonego postępowania, którego
celem jest wyłonienie wykonawcy mającego pełnić funkcję Inżyniera Kontraktu na potrzeby
realizac
ji przedsięwzięcia pod nazwą: „Wykonanie otworu poszukiwawczo-rozpoznawczego
wód termalnych Smyków GT-1 w miejscowości Wólka Smolana”.
Izba nie odniosła się do materiału przedstawionego przez Odwołującego dotyczącego
warunków opisanych w innych postępowaniach, jako wykraczających poza okoliczności
sprawy istotne dla rozstrzygnięcia podniesionych zarzutów. Izba nie jest władna do oceny
zasadności przyjęcia odmiennego sposobu opisu warunków w innych postępowaniach, niż to
w jakim wniesione zostało odwołanie.
Mając na uwadze powyższe Izba uznała, iż odwołanie w całości podlegało oddaleniu.
Na wstępie należy zauważyć, iż Izba rozpoznała odwołanie w zakresie wyznaczonym
zarzutami i żądaniami Odwołującego skierowanymi na zmianę wymagań podmiotowych w
zakresie zw
iązanym z kwalifikacjami osób mających realizować prace objęte zamówieniem.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 112 ust. 2 pkt 4, art. 281 ust. 2 pkt 2
Pzp w zw. z art. 50 ust. 1, art. 50 ust. 2 pkt 2, 4 i 13, art. 58 ust. 1 pkt 4, 6, 8, 10, 11, art. 58
ust. 2, 4 i 6, art. 58 ust. 7, art. 86 ustawy Prawo geologiczne i górnicze (Pgg/PGG) poprzez
niewłaściwe zastosowanie tych przepisów w zakresie wymaganych kwalifikacji osób, które
będą brały udział w realizacji przedmiotu zamówienia. Odwołujący nie kwestionował
proporcjonalności warunku udziału w postępowaniu, jego związku z przedmiotem
zamówienia, jak również nie podnosił okoliczności mających wskazywać na zasadność
oceny aktualnego brzmienia postanowień swz i ogłoszenia pod kątem możliwości
og
raniczenia dostępu do zamówienia podmiotom zdolnym do jego realizacji. Sformułowane
w odwołaniu nowe brzmienie warunku stanowi żądanie zmiany w taki sposób, aby ocena
przygotowania zawodowego osób (kierownik nadzoru geologicznego i geologa) została
dokonan
a z uwzględnieniem przepisów regulujących ruch zakładu górniczego (art. 112 ust. 1
Pgg), tj. pod kątem posiadania kwalifikacji górniczych. Jednocześnie Odwołujący sugeruje
konieczność ograniczenia warunku do węższego grona personelu, tj. z pominięciem
hydrogeologa.
Przedstawione dowody, w szczególności korespondencja z 6.12.2021 r., stanowiska WUG i
Ministerstwa Klimatu i Środowiska miały przekonać o zasadności wniosków Odwołującego o
niezgodnym z przepisami Pgg określeniu wymaganych kwalifikacji zawodowych personelu i
potrzebie ich oceny pod katem posiadania uprawnień górniczych.
Przydatność tych dowodów należało ocenić w kontekście opisu przedmiotu zamówienia
wyznaczającego zakres obowiązków Inżyniera Kontraktu, któremu powierzone zostanie z
ramienia Zama
wiającego pełnienie doradztwa, dozoru i nadzoru geologicznego nad
wykonaniem otworu poszukiwawczo-
rozpoznawczego wód termalnych. Opis przedmiotu
zamówienia nie pozostawia wątpliwości, iż zakresem niniejszego zamówienia nie jest objęte
wykonanie robót geologicznych w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 11 Pgg, czyli wykonanie otworu
geotermalnego o głębokości ok. 1220 m, co zostanie powierzone wyłonionej w odrębnej
procedurze firmie wiertniczej
. Funkcja Inżyniera Kontraktu nie jest bowiem związana z
wykonaniem samych
robót prowadzonych poniżej powierzchni terenu, co zgodnie z
wyjaśnieniami Zamawiającego stanowić będzie odrębny przedmiot zamówienia.
Na tle
sporu powstało zagadnienie prawne dotyczące stosowania przepisów Pgg w
odniesieniu do czynności jakie powierzone mają być Inżynierowi Kontraktu w zakresie
dozoru i nadzoru geologicznego nad wykonaniem otworu poszukiwawczo-rozpoznawczego o
głębokości 1220 m p.p.t (+/-10%), czyli na głębokości przekraczającej 100 m. W
szczególności w świetle żądania wprowadzenia konieczności posiadania uprawnień
górniczych w miejsce opisanych uprawnień geologicznych, konieczne stało się odniesienie
do wniosków prezentowanych w opiniach i stanowiskach organów administracji
nadzorujących uzyskiwanie uprawnień na gruncie przepisów Pgg (Ministerstwo Środowiska
oraz organ nadzoru górniczego).
Nie budzi wątpliwości, iż osoby wykonujące czynności polegające na wykonywaniu,
dozorowaniu i kierowaniu pracami geologicznymi (
z wyłączeniem robót geologicznych)
dotyczącymi poszukiwania i rozpoznawania wód termalnych są obowiązane posiadać
kwalifikacje w kategorii IV lub XIII.
Znajduje to potwierdzenie we wszystkich złożonych
opiniach prawnych, jak i stanowiskach prezentowanych w pismach procesowych. Swoimi
żądaniami Odwołujący zmierza do ograniczenia konieczności posiadania uprawnień do
samej kategorii IV (dla geologa), jednak jak zauważono na wstępie nie podnosi zarzutu
nieproporcjonalności wymagania dysponowania osobą z uprawnieniami w kategorii XIII,
które faktycznie miałyby zostać zastąpione uprawnieniami górniczymi (w odniesieniu do
kierownika dozoru geologicznego i geologa).
Uprawnienia górnicze są niezbędne do kierowania i dozorowania robót geologicznych w
ruchu zakładu (art. 112 ust. 1 Pgg). Ponownie należy podkreślić, iż po stronie Inżyniera
Kontraktu nie spoczywa obowiązek kierowania i dozorowania robotami geologicznymi, które
chociaż kwalifikowane są do prac geologicznych, to ich zakres związany jest bezpośrednio z
wykonaniem robót geologicznych, na które nie został jeszcze wyłoniony wykonawca. Jak
wynika z opinii prawnej
przedłożonej przez Odwołującego uprawnienia górnicze wymagane
są wobec osób wykonujących czynności: kierownika i zastępcy kierownika ruchu zakładu,
kierownika i zastępcy kierownika działu ruchu zakładu, wyższym dozorze ruchu zakładu w
zakładach wykonujących roboty geologiczne, o których mowa w art. 86 Pgg, jak również
geologa górniczego, czy też mierniczego górniczego. Żadna z tych osób nie wchodzi w skład
zespołu Inżyniera Kontraktu, stąd nie ma potrzeby żądania na obecnym etapie realizacji
inwestycji weryfikacji przygotowania zawodowego osób, które miałyby uczestniczyć w
wykonaniu robót geologicznych (otworu geotermalnego). Wprowadzenie tych wymagań w
odniesieniu do zespołu Inżyniera Kontraktu mogłoby wręcz prowadzić do ustalenia bariery
udziału w postępowaniu podmiotom, które nie dysponują, np. geologiem górniczym z tej
przyczyny, że nie prowadzą ruchy zakładu górniczego, a jak wynika ze stanowiska WUG
prezentowanego
w piśmie z 16.11.2021 r.: w okresie od 1 stycznia 2012 r. do 1 listopada
2021 r. kwalifikacje mierniczego górniczego i geologa górniczego uzyskało odpowiednio 126
i 186 osób. Gros z nich to osoby zatrudnione w zakładach górniczych na terenie aglomeracji
śląskiej, w zagłębiu lubińsko-głogowskim. Osoby spoza tych rejonów stanowią ok. 20 procent
zdających, tj. odpowiednio ok. 30 i 40 osób. W tej sytuacji, poza wymienionymi wyżej
regionami trudno znaleźć osoby posiadające kwalifikacje stwierdzone przez Prezesa
Wyższego Urzędu Górniczego (komentarz do uwagi nr 24). Ponownie należy zauważyć, iż
po stronie Inżyniera Kontraktu nie spoczywa ciężar kierowania i dozorowania robót
geologicznych, które będą realizowane w ramach prac geologicznych zleconych wykonawcy
robót. Jak wynika z opinii przedłożonej przez Odwołującego, w przypadku osób
wykonujących czynności w dozorze ruchu zakładu wykonującego roboty geologiczne w celu
poszukiwania i rozpoznawania wód termalnych, to do obowiązków pracodawcy należy po
pierwsze określenie wymaganego przygotowania i doświadczenia zawodowego do
wykonywania tych czynności (pkt 51). Powyższe wskazuje wprost na brak uzasadnienia dla
uwzględnienia żądania opisu wymagań dla Inżyniera Kontraktu z perspektywy zakładu
wykonującego roboty geologiczne w celu poszukiwania i rozpoznawanie wód termalnych.
Zakładając nawet konieczność zaistnienia potrzeby koordynacji przez Inżyniera Kontraktu
przebiegu wykonania prac geologicznych również na etapie robót geologicznych, to
uprawnienia zespołu Inżyniera nie mogą wkraczać w obszar regulacji przyjęty w danym
zak
ładzie wykonującym roboty geologiczne. W przypadku dozoru ruchu zakładu
wykonującego roboty górnicze kwalifikacje konieczne do wykonania czynności są ustalane w
danym zakładzie. Do osób dozoru objętych art. 53 ust. 2 Pgg nie wymaga się uzyskania
administra
cyjnego potwierdzenia posiadanych kwalifikacji, czy też zdania jakiegokolwiek
egzaminu
– wystarczającym jest sprostanie wymaganiom stawianym przez pracodawcę (pkt
– opinii Odwołującego). Zamykającym ten wątek może być zdanie z pkt 57 opinii
Odwołującego – To na podmiocie prowadzącym roboty geologiczne na podstawie
zatwierdzonego projektu spoczywa obowiązek zagwarantowania, że osoby dozorujące i
kierujące robotami geologicznymi będą posiadały odpowiednie kwalifikacje, a ruch zakładu
będzie prowadzony w sposób bezpieczny.
W ocenie Izby Odwołujący nie wykazał zasadności zarzutu naruszenia przepisów Pgg
poprzez ustalenie wymagań wobec zespołu Inżyniera Kontraktu, do zadań którego nie
należy wykonanie robót geologicznych, a dozór ruchu i kierowanie tymi robotami będzie
leżało po stronie zakładu górniczego. Wnioski dotyczące stosowania uprawnień górniczych
dla powierzenia wykonania obowiązków Inżyniera Kontraktu nie znajdują uzasadnienia w
obowiązujących przepisach, a żądanie zmiany warunku udziału w postępowaniu nie ma
umocowania ustawowego. Zastrzeżenia dotyczące osoby geologa z kwalifikacjami w
zakresie kategorii II, zasadniczo w ogóle nie zostały uzasadnione, jako naruszające przepisu
Pgg, co również prowadzić musiało do oddalenia w tym zakresie odwołania. Odwołujący nie
odniósł się do związku jaki istnieje pomiędzy żądaniem tych uprawnień, a zakresem
obowiązków Inżyniera Kontraktu, do których należy również wykonanie badań
laboratoryjnych próbek skalnych. Nie ma wątpliwości, iż kategoria II uprawnień została
przewidziana w Pgg do wykonywania czynności poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin
objętych własnością górniczą, z wyjątkiem złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, wód
leczniczych, wód termalnych i solanek, a także poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin
objętych prawem własności nieruchomości gruntowej. Pozostaje to zatem w związku z
przedmiotem zamówienia, czego zresztą Odwołujący nie kwestionował.
Na zakończenie warto zauważyć, iż modyfikacja brzmienia warunku zaproponowana w
odwołaniu nawiązuje w opisie kwalifikacji do wymagań stawianych w zakresie górnictwa i
ratownictwa górniczego, jednak opis samej funkcji pozostaje właściwy dla dozoru
geologicznego
. Odwołujący nie wskazuje bowiem na konieczność wprowadzenia do zespołu
Inżyniera Kontraktu, np. geologa górniczego na co mógłby wskazywać zaproponowany opis
wymagań dla geologa. Jak wynika ze złożonych dowodów geolog i geolog górniczy, chociaż
wykonują podobne czynności, nadal w obowiązującym stanie prawnym podlegają odrębnym
trybom uzyskiwania uprawnień, co pozostaje w korelacji z potrzebą weryfikacji ich
przygotowania zawodowego z uwzględnieniem odmiennych zasad dotyczących przepisów
górniczych (zakładu górniczego oraz jego ruchu).
W świetle powyższego orzeczono jak w sentencji.
O
kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie przepisów § 8 ust. 2
pkt 1)
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437). Izba zaliczyła do
kosztów postępowania wpis wniesiony przez Odwołującego w wysokości 7.500,00 zł. oraz
koszty wynagrodzenia pełnomocnika Zamawiającego w wysokości ustalonej na podstawie
rachunku -
3.600,00 zł. i obciążyła nimi w całości Odwołującego.
Przewodniczący: ……………………….