Sygn. akt: KIO 1556/23
WYROK
z dnia 16 czerwca 2023 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Irmina Pawlik
Michał Pawłowski
Ewa Sikorska
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 czerwca 2023 r. w
Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 maja 2023 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia BADER-DROG Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Łubowie oraz T. B.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą B. Firma Produkcyjno-Handlowo-
Usługowa T. B. z siedzibą w Rudnikach w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego Skarb Państwa - Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad
z
siedzibą w Warszawie, w imieniu i na rzecz którego postępowanie prowadzi Generalna
Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Poznaniu
przy udziale wykonawcy
Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowego Spółka Akcyjna
z
siedzibą w Kaliszu zgłaszającego przystąpienie do udziału w postępowaniu po stronie
zamawiającego
orzeka:
oddala odwołanie;
2. kosztami
postępowania obciąża odwołującego - wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia BADER-DROG Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka komandytowa z siedzibą w Łubowie oraz T. B. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą B. Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa T. B. z siedzibą w
Rudnikach i zalicza na
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00
gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art.
579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………………….………
……………………………….………
……………………………….………
Sygn. akt: KIO 1556/23
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Skarb Państwa - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad
z
siedzibą w Warszawie, w imieniu i na rzecz którego działa Generalna Dyrekcja Dróg
Krajowych i
Autostrad Oddział w Poznaniu (dalej jako „Zamawiający”) prowadzi
postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego na usługi pn. „Całoroczne kompleksowe
(letnie i zimowe) utrzymanie dróg krajowych na terenie Rejonu w Kaliszu” (numer
referencyjny: O/PO.D-3.2421.28.2022).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 16 sierpnia 2022 r. pod numerem 2022/S
Do ww. postępowania o udzielenie zamówienia zastosowanie znajdują przepisy
ustawy z dnia
11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.
1710 ze zm.,
dalej „ustawa Pzp”). Wartość szacunkowa zamówienia przekracza progi unijne,
o
których mowa w art. 3 ustawy Pzp.
W dniu 30 maja 2023 r. wykonawc
y wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
BADER-DROG
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą
w
Łubowie oraz T. B. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą B. Firma Produkcyjno-
Handlowo-
Usługowa T. B. z siedzibą w Rudnikach (dalej jako „Odwołujący”) wnieśli
odwołanie wobec czynności Zamawiającego polegającej na wyborze oferty wykonawcy
Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowego Spółka Akcyjna z siedzibą w Kaliszu (dalej jako
„Przystępujący”) jako najkorzystniejszej w postępowaniu oraz wobec zaniechania odrzucenia
oferty ww. wykonawcy. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 224 ust.1, 4, 5 i 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp poprzez
wybór oferty
Przystępującego w sytuacji, gdy nie zdołał on obalić domniemania rażąco niskiej ceny, co
wynika z analizy
wyjaśnień złożonych w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego, który
zwrócił się do wykonawcy o złożenie „wyjaśnień, w tym przedstawienia dowodów,
w
zakresie wyliczenia ceny lub kosztu oraz ich istotnych części składowych i wykazanie
w
szczególności: w oparciu o dokumenty oraz obliczenia w jaki sposób Wykonawca
zamierza zrealizować…”, tymczasem złożone w odpowiedzi wyjaśnienia po pierwsze nie
zawierają dostatecznych dowodów, a przedstawione nie sposób uznać za wiarygodne,
a przez co
również nie potwierdzają wiarygodności złożonej przez Przystępującego
oferty, po drugie
wyjaśnienia nie zawierają w istocie żadnych obliczeń w zakresie
istotnych
części składowych podanych przez Zamawiającego, a co niejako a priori
świadczy o braku wypełniania obowiązku udzielenia wyjaśnień w zakresie wezwania
Zamawiającego – a zatem wyjaśnienia są gołosłowne i lakoniczne, a dalej nie stanowią
adekwatnej odpowiedzi na wezwanie, a w konsekwencji czego nie
obaliły domniemania,
że zaoferowano rażąco niską cenę, a wręcz ją potwierdzają;
2. art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 1, 5 i 6 ustawy Pzp
poprzez wybór oferty
Przystępującego, a która to oferta podlegała odrzuceniu z uwagi na to, że oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a co w szczególności wynika
z
wyjaśnień złożonych przez PBD co do istotnych części składowych (w tym takich jak:
grupa I: 3.1; 5.1; 7.1; grupa II: 4.1; 4.2; grupa III: 6.2; grupa IV: 4.1; 5.1; 5.4; 7.2; 9.1;
20.1; grupa VI: 3.11; 6.2; 7.4; grupa VII: 3.4; 7.1; 7.3; 7.5; 13.1; grupa VIII: 9.8), z uwagi
na:
a.
nieprzedstawienie założeń i kosztów w zakresie, w jaki sposób Wykonawca zamierza
zrealizować zamówienie (a do czego był zobowiązany – co wprost wskazał
Zamawiający);
b.
nierzetelne wyliczenia w zakresie kosztów pracowniczych oraz zabezpieczenia
społecznego (na co wprost wskazał Zamawiający);
c.
nieprzedstawienie dowodów w zakresie adekwatnym do wezwania Zamawiającego,
przy jednoczesnym oparciu o ogólnikowe twierdzenia (wskazując wielokrotnie, że
„cena jest trudna do wyliczenia”),
d. z kolei
przedstawione dowody nie sposób uznać za wiarygodne, gdyż wykonawca
przedstawił takie dokumenty jak:
i. oferty -
nieadresowane bezpośrednio do niego;
ii.
oferty bez wskazania okresu ich obowiązywania;
iii.
dokumenty bez podpisów;
iv. oferty z okresu od 28 listopada 2022 r. do 2 grudnia 2022 r. Tymczasem termin
na składanie ofert został określony na 28 października 2022 r. – co prowadzi do
wniosku, że faktury czy oferty podwykonawcze zostały de facto przygotowane
specjalnie pod wyjaśnienia – Przystępujący nie dysponował nimi na dzień
składania ofert, a co za tym idzie nie jest wiadome w jaki sposób skalkulował
w tamtym momencie swoje ceny jednostkowe;
e.
oparcie się jedynie na zapewnieniu ww. wykonawcy o rzekomym doświadczeniu, co
w żaden sposób nie dowodzi o prawidłowości oferty, nadto złożone wyjaśnienia są
lakoniczne i w żaden sposób nie potwierdzają rynkowości przyjętych cen i kosztów
w konsekwencji czego wykonawca nie obalił domniemania, że zaoferowano rażąco
niską cenę, a co za tym idzie doszło do nieuzasadnionego zaniechania Zamawiającego
odrzucenia oferty wykonawcy, którego wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają
podanej w ofercie ceny oraz istotnych części składowych ceny.
3. art. 226 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 16 ust. 1 ustawy Pzp poprzez brak odrzucenia oferty
Przystępującego pomimo niezgodności tej oferty z warunkami zamówienia,
w
szczególności określonymi treścią Specyfikacji Warunków Zamówienia odnoszącymi
się do sposobu kalkulacji ceny, co potwierdzają wprost złożone przez Przystępującego
wyjaśnienia – w których Wykonawca wielokrotnie stwierdza, że cena jest „trudna do
wyliczenia”, a co więcej pomija składowe elementy kosztów danych cen jednostkowych
i
kwestię zysku, co świadczy o tym, że cena za jednostkę wykonawcy nie obejmuje
wszystkich składników kosztów i innych czynności opisanych w SST – gdy tymczasem
z
warunków zamówienia wprost wynika konieczność dokładnego, precyzyjnego
skalkulowania poszczególnych cen, tj. z następujących zapisów:
a. SWZ -
cena za jednostkę obejmuje wszystkie składniki kosztów (m.in. KP, KZ, Zysk,
itp.), a także inne czynności opisane w SST (z SWZ cz. IV), a Wykonawca
obliczając cenę Oferty musi uwzględnić opis sposobu obliczenia ceny zawarty w
tomie IV SWZ
– Kosztorys ofertowy (17.2, SWZ cz. I), nadto Wykonawca obliczając
cenę Oferty musi uwzględnić w kosztorysie ofertowym wszystkie podane tam i
opisane pozycje (17.3, SWZ cz. I), jak również, że cena oferty powinna obejmować
całkowity koszt wykonania zamówienia (17.5, SWZ cz. I);
b.
Projektowanych Postanowień Umownych, tj.: § 4 ust. 2, 5, 6 PPU),
w konsekwencji czego oferta jest niezgodna z ww. warunkami umownymi, a zatem
winna zostać odrzucona, bowiem nie do zaakceptowania jest sytuacja, w której
wykonawca chcąc uzyskać dane zamówienie, podaje w ofercie cenę, która tylko
częściowo uwzględnia koszty jego wykonania lub zakłada jej zmienność w zależności od
warunków
4. art. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji („u.z.n.k.”) poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
Przystępującego i wybór jego oferty jako najkorzystniejszej i rzekomo niepodlegającej
odrzuceniu, pomimo że jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji polegający na
celowym, sztucznym zaniżeniu (lub pominięciu) wartości poszczególnych elementów
cenotwórczych – co w rezultacie pozwoliło temu wykonawcy obniżyć całość ceny swojej
oferty i uzyskać zamówienie, czego nie można uznać za uczciwą konkurencję, a co
wątpliwości, czy wykonawca zakłada w ogóle zysk w poszczególnych pozycjach, gdy
tymczasem winien on założyć zysk w każdej z pozycji
a w konsekwencji
5. art. 16 ustawy Pzp poprzez
przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji, równego
traktowania wykonawców, proporcjonalności i przejrzystości postępowania.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości i nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenia czynności badania
i
oceny ofert, w tym odrzucenia oferty Przystępującego.
Uzasadniając zarzuty dotyczące rażąco niskiej ceny Odwołujący wskazał, iż wyjaśnień
Przystępującego nie sposób jest uznać za adekwatną odpowiedź na otrzymane wezwanie do
wyjaśnień. Odwołujący podkreślił, że czynność zwrócenia się o wyjaśnienia powoduje, że
aktualizuje się wówczas domniemania rażąco niskiej ceny po stronie wykonawcy.
Odwołujący przywołał fragmenty wezwania, podnosząc, że Przystępujący przedstawił
wyjaśnienia w sposób lakoniczny i hipotetyczny, bez podjęcia inicjatywy dowodowej – nie
obalając domniemania rażąco niskiej ceny, co jednoznacznie potwierdza treść złożonych
wyjaśnień. Co więcej, Przystępujący podał m.in. że: „nie można precyzyjnie skalkulować
kosztów”, dalej „kosztów materiałów nie można dokładnie określić”. Dalej wskazuje, że
przedstawiane wyjaśnienia ujmują wyjaśnienie sposobu kalkulacji „w miarę możliwości”, a co
znalazło swoje odzwierciedlenie w dalszej części wyjaśnień, np.: „Cena wbudowania jest
trudna do wyliczenia…” (s.1); „Koszt wykonania robót jest trudny do wyliczenia…” (s. 1);
„koszt tej pozycji jest trudny do oszacowania…” (s. 5); „Na podstawie naszego wieloletniego
doświadczenia (…) skalkulowaliśmy szacunkowy koszt..”; „ceny poszczególnych elementów
barier nie przekraczają zaproponowanych przez nas cen jednostkowych” (s. 5). Zdaniem
Odwołującego Wykonawca przedstawił Zamawiającemu zatem pozorne wyjaśnienia treści
ofert,
opierające się na fikcyjnych założeniach.
Odwołujący wskazał na kwestię braków dowodowych i niewiarygodnych dokumentów.
Podkreślił, że Wykonawca winien przedłożyć wyjaśnienia wraz z dokumentami w zakresie
wskazanych
istotnych części składowych – a któremu to obowiązkowi nie sprostał, nie
przedstawiając żądnego dowodów lub dołączając dokumenty niewiarygodne. Co więcej,
Zamawiający wprost wskazał, na konieczność przedstawienia obliczeń w zakresie podanych
przez siebie pozycji
– tymczasem Wykonawca w większości pozycji nie podaje żadnych
obliczeń albo wskazując, że cena jest „trudna do wyliczenia” czy też podaje wartości w
oparciu o „doświadczenia”. Odwołujący zauważył, że w wezwaniu Zamawiający
zaakcentował obowiązek przedstawienia dowodów, jednak Przystępujący do wyjaśnień
załączył dokumenty, które jedynie potwierdzają brak wiarygodności złożonych wyjaśnień, a
co z tym idzie nierzetelność oferty. Po pierwsze wskazał, że dołączone dowody nie sposób
przyjąć za prawidłowe, gdyż Wykonawca nie mógł nimi dysponować w momencie
sporządzania oferty. Termin na składanie ofert został określony na 28 października 2022 r.
Wobec tego już w tym momencie wykonawca winien dysponować poszczególnymi
dowodami, na podstawie których przygotował ofertę. Tymczasem znaczna część
dokumentów jest opatrzona po dacie otrzymania wezwania do wyjaśnień – a zatem po dniu
24 listopada 2022 r. Co więcej, część niektóre z dołączonych dokumentów nie zawierają
nawet daty. Mianowicie,
Przystępujący przedstawił: − oferty bez daty ich sporządzenia (zob.
załączniki do wyjaśnień PBD: nr 2, 5, 7); − oferty z okresu od 28 listopada 2022 r. do 2
grudnia 2022 r., tj. po otrzymaniu wezwania od Zamawiającego (zob. załączniki do
wyjaśnień: nr 3, 4, 6, 9, 10, 11). To z kolei prowadzi do wniosku, że faktury czy oferty
podwykonawcze zostały de facto przygotowane specjalnie pod wyjaśnienia – Przystępujący
nie dysponował nimi na dzień składania ofert, a co za tym idzie nie jest wiadome w jaki
sposób skalkulował w tamtym momencie swoje ceny jednostkowe. Tymczasem termin na
składanie ofert został określony na 28 października 2022 r. - co prowadzi do wniosku, że
faktury czy oferty podwykonawcze zostały de facto przygotowane specjalnie pod wyjaśnienia
– Przystępujący nie dysponował nimi na dzień składania ofert, a co za tym idzie nie jest
wiadome w jaki sposób skalkulował w tamtym momencie swoje ceny jednostkowe. Po drugie
Odwołujący wskazał, iż, przedstawionych dowodów nie można przyjąć za wiarygodne
również z tego powodu, że są to dokumenty obarczone wadami takimi jak brak wskazania do
jakiego podmiotu są adresowane, brak podania okresu obowiązywania czy brak ilości jaka
ma być oferowana. Tym samym są to oferty nierealistyczne, nie gwarantujące możliwości ich
realizacji na rzecz
Przystępującego, w zakresie określonym przedmiotem zamówienia.
Mianowicie,
Przystępujący przedstawia: − oferty - nieadresowane bezpośrednio do niego
(zob. załączniki do wyjaśnień: nr 2; 4; 7;10); − wydruki ze stron internetowych –
nieadresowane do
Przystępującego, bez podania ilości czy okresu obowiązywania ofert
(zob. załączniki do wyjaśnień: nr 4; 7); − oferty bez wskazania okresu ich obowiązywania
zob. załączniki do wyjaśnień 2-11); − dokumenty bez podpisów (zob. załączniki do
wyjaśnień: nr 4; 6; 7; 10); W odpowiedzi na wezwanie skierowane w trybie art. 224 ust. 1
ustawy Pzp
wykonawca powinien przedłożyć́ wszystkie stosowne dowody potwierdzające
wyjaśnienia. Z kolei nie sposób przyjmować dokumentów przygotowanych de facto „pod
wezwanie” (co potwierdzają w szczególności daty sporządzenia) jako wiarygodnych
dowodów, na których konieczność wskazał Zamawiający. Brak wykonania powyższego
stanowi o
tym, że wyjaśnienia są gołosłowne i powinny skutkować odrzuceniem oferty, której
dotyczą.
Niezależnie od powyższego Odwołujący podkreślił, że dokumenty przedstawione przez
Wykonawcę w żaden sposób nie odnoszą się do wyliczenia ceny (na których konieczność
przedłożenia wskazał sam Zamawiający w wezwaniu), w tym cen, kosztów i przyjętych
założeń (których to tez Wykonawca nie przedstawia – o czym dalej), a tym bardziej nie
potwierdzają ich wiarygodności i rynkowości. W konsekwencji dokumenty te nie znajdują
odzwierciedlenia w złożonych wyjaśnieniach. Podkreślił, że Przystępujący w treści wyjaśnień
w żaden sposób nie wyjaśnia w jaki sposób skalkulował cenę poszczególnych elementów
oferty w oparciu o
przedstawiane dowody i czy oferty dają gwarancję chociażby wykonania
części zamówienia. W nawiązaniu do powyższego Odwołujący powołał się na orzecznictwo.
Zaznaczył, że Przystępujący nie przedłożył jakichkolwiek realnych ofert czy innych
dokumentów, którymi miałby dysponować na moment składania oferty, a które jednocześnie
potwierdzałby, że jest on w stanie wykonać zamówienie – co mogłoby w jakikolwiek sposób
choćby uprawdopodabniać zaoferowane kwoty. Po stronie wezwanego do wyjaśnień
wykonawcy aktualizował się obowiązek wyczerpującego udzielenia odpowiedzi na pytania
Zamawiającego, który wzywał do złożenia wyjaśnień. Przystępujący nie przedstawił żadnego
wiarygodnego dowodu w tym zakresie
– przez co już chociażby z tej przyczyny, niejako a
priori
– wyklucza możliwość uznania złożonych wyjaśnień za wiarygodne. Z analizy
złożonych do wyjaśnień dokumentów wynika bowiem, że żaden ze złożonych dokumentów
nie można uznać za wiarygodny – gdy tymczasem Zamawiający żądał dowodów w zakresie
wskazanych przez siebie części istotnych.
Odnosząc się do złożonych wyjaśnień w zestawieniu do treści wezwania, w ocenie
Odwołującego nie sposób przyjmować, by treść złożonych wyjaśnień odpowiadała treści
wezwa
nia wystosowanego przez Zamawiającego. Odwołujący przedstawił tabelę, która
obrazuje odniesienie się do przedstawionych przez Przystępującego wyjaśnień w rozbiciu na
poszczególne pozycje wskazane wprost przez Zamawiającego.
W zakresie Grupy prac 1 poz. 3.1 Odwołujący wskazał, iż Przystępujący nie podaje obliczeń
dot. składowych elementów wykonania danej pozycji, brak informacji o zakładanym zysku,
brak informacji co wchodzi w zakres wykonania tych prac oraz jakie są ujęte tutaj części
składowe ceny jednostkowej. Co więcej, brak informacji czy założeń dot. ujęcia kosztów
pracodawcy w wynagrodzeniach pracowników; Ponadto, brak ujęcia kosztów zabezpieczenia
robót/oznakowania - a co stanowi wymóg zawarty w specyfikacji szczegółowej SST.
Przystępujący nie wskazał też kosztów pośrednich - podano kalkulację samego wytworzenia
materiału do wykonania prac (a zatem Przystępujący zdaje się ich nie ujmować).
W zakresie Grupy prac 1 poz. 5.1 Odwołujący wskazał, iż Przystępujący nie przedstawia
żadnych wliczeń dotyczących składowych elementów wykonania danej pozycji, tj. brak jest
chociażby wartości procentowej przyjętej na robociznę czy koszty pracodawcy (Wykonawca
sam podaje koszty
składowe, ale nie wskazuje ich udziału czy jakiejkolwiek wartość
procentowej: „skalkulowaliśmy koszt wbudowania masy z recyklera na poziomie 500 zł/Mg
(robocizna, recykler, samochód dostawczy z oznakowaniem, sprzęt drobny do
zagęszczenia)”. Tymczasem Zamawiający wskazał na konieczność dołączenia wyliczeń, co
wys
zczególnił w wezwaniu. Dodatkowo, brak jakichkolwiek dowodów w tym zakresie.
W zakresie Grupy prac 1 poz. 7.1 oraz Grupy prac 2 poz. 4.1 Odwołujący wskazał, iż
w przypadku obu tych prac,
Przystępujący nie przedstawił żadnych dowodów - opierając się
na zapewnieniu o rzekomym „doświadczeniu”. Wykonawca podał, by za niższe ceny
wykonywał takie prace w 2022 roku, co w żaden sposób nie potwierdza wiarygodności
i
prawidłowości oferty. Przede wszystkim nie sposób wywieść, czy jest to cena rynkowa i czy
w obecnych realiach gospodarczych, wykonawca jest w stanie wykonać zamówienie.
Dodatkowo, Zamawiający nie jest w stanie ocenić, czy Wykonawca zakłada tutaj zysk (nie
jest wiadome, czy prace z 2022 r. były wykonane "na plusie" czy "na minusie", jak ma to
mieć miejsce obecnie – Przystępujący nie odniósł się w żaden sposób do zysku). W zakresie
Grupy prac 2 poz. 4.2 Odwołujący wskazał, iż Wykonawca nie przedstawił żadnej kalkulacji,
obliczeń. Nie dołączono ofert ewentualnych podwykonawców. Wykonawca nie podejmuje się
również żadnego rozbicia na składowe elementy ceny jednostkowej - Wykonawca podaje
zaledwie składowe ceny jednostkowej, ale nie podaje na jakim poziomie kształtują się
cenowo/procentowo poszczególne części składowe ceny jednostkowej (Przystępujący
z
jednej strony dostrzega elementy składowe, a z drugiej nie przedstawia żadnych wyliczeń
w tym zakresie
– a do czego był zobowiązany: „Cena obejmuje koszt robocizny, koszt
środków transportu do wywiezienia urobku, koszt zabezpieczenia robót, uporządkowanie
terenu”). Ponadto, brak informacji o tym, by zakładał jakikolwiek zysk.
W zakresie Grupy prac 3 poz. 6.2 Odwołujący wskazał, iż Przystępujący podał, że grunt
zgromadził na własnym placu z wykonywania innych robót - jednak nie podaje żadnych
informacji dotyczących ilości zgromadzonego gruntu, również brak jest obliczeń (których
konieczność wynika z wezwania).
W zakresie Grupy prac 4 poz. 4.1
Odwołujący wskazał, iż Przystępujący nie przedstawia
obliczeń dot. składowych elementów wykonania danej pozycji, brak informacji co wchodzi
w
skład tej pozycji. Nie sposób zakładać, by Wykonawca zakładał realizację wszystkich prac
albo choćby jakąś część prac koniecznych do ujęcia i wyceny tej pozycji. Przystępujący
powołuje się na przykładową ofertę podwykonawczą - jednak brak w niej informacji o tym
jakie są choćby ogólne założenia wykonania tej roboty, jaka ilość i czy są zgodne z SST.
W zakresie Grupy prac 4 poz. 5.1 Odwołujący wskazał, iż Przystępujący nie podaje obliczeń
dot. składowych elementów wykonania danej pozycji - zatem nie sposób wnioskować, w jaki
sposób wyliczył cenę jednostkową, a dalej idąc - czy zakłada tutaj zysk.
W za
kresie Grupy prac 4 poz. 5.4 i 7.2 Odwołujący wskazał, iż Przystępujący nie podaje
obliczeń dot. składowych elementów wykonania danej pozycji, brak informacji o zakładanym
zysku, brak informacji co wchodzi w zakres wykonania tych prac oraz jakie są ujęte tutaj
części składowe ceny jednostkowej (oferta podwykonawcza również nie zawiera informacji o
tym, jakie są ujęte koszty). W konsekwencji Zamawiający nie miał nawet możliwości
weryfikacji, czy w tej cenie są ujęte wszystkie założenia zawarte w SST - przy czym
Przystępujący winien to wykazać, zgodnie z treścią wezwania samego Zamawiającego.
W zakresie Grupy prac 4 poz. 9.1 Odwołujący wskazał, iż Przystępujący przestawia ofertę za
materiał użyty do wykonania tej roboty, która została wygenerowana ze strony internetowej -
wygenerowano 28.11.2022 r., brak informacji o zakresie ilości, nie jest adresowana do PBD.
Wykonawca nie przedstawia też żadnych obliczeń.
W zakresie Grupy prac 4 poz. 20.1 Odwołujący wskazał, iż Przystępujący nie przedstawia
dowodów, brak obliczeń o poziomie części składowych zaproponowanej ceny, brak
dowodów na cenę za zakup materiału.
W zakresie Grupy prac 6 poz. 3.11 Odwołujący wskazał na ofertę podwykonawczą. Wskazał
na
brak informacji czy robocizna uwzględnia przepisy dot. kosztów pracy i zabezpieczenia
społecznego. Przystępujący napisał o wcześniejszych ustaleniach telefonicznych -
Zamawiający nie wie jakie to są ustalenia i czy zawierają one odpowiednią specyfikę
wykonania prac; brak daty sporządzenia oferty - czy ona jest aktualna, na jaki dzień jest ona
ważna.
W zakresie Grupy prac 6 poz. 6.2 Odwołujący wskazał, iż Przystępujący nie podaje obliczeń
dot. składowych elementów wykonania danej pozycji, brak informacji o zakładanym zysku,
brak informacji co wchodzi w zakres
wykonania tych prac oraz jakie są ujęte tutaj części
składowe ceny jednostkowej. W szczególności Wykonawca nie podaje czy cena zawiera
zabezpieczenie/oznakowanie robót; Wykonawca przedstawia oferty wygenerowane ze
strony internetowej - brak daty na ofercie, z kolei oferta na PEO PCV -
ważna była do
05.12.2022 r.
(natomiast wyjaśnienia przez Przystępującego złożone były w dn. 09.12.2022
r. -
zatem oferta już nie była ważna na dzień składania wyjaśnień).
W zakresie Grupy prac 6 poz. 7.4 Odwołujący wskazał, iż powołanie się na "doświadczenie"
przy jednoczesnym braku jakichkolwiek dowodów czy kalkulacji. W prosty sposób
Wykonawca podaje cenę, w oparciu o rzekome doświadczenie.
W zakresie Grupy prac 7 poz. 3.4, 7.1, 7.3, 7.5 Odwołujący wskazał, iż Przystępujący nie
przedstawia obliczeń. Brak wskazania w wyjaśnieniach czy w cenie jednostkowej są ujęte
wszystkie prace zgodnie w SST. Przystępujący wskazuje, że elementy barier kupuje od
innego podmiotu
– przy czym oferta nie odnosi się również do warunków stawianych w SST
(Wykonawca zobowiązany jest do wykazania, że materiały spełniają wymagania SST w
czasie realizacji robót. Zastosowane materiały muszą spełniać wymagania Ustawy o
wyrobach budowlanych z dn. 16.04.2004 r., (Dz. U. z 2020 r. poz. 215, 471) oraz posi
adać
dokumenty dopuszczające do ich wbudowania na rynku Polskim (…). Przystępujący odnosi
się tylko do zakupu elementów barier. Przy czym nie odnosi się do innych kosztów
składowych, jak np. robocizna (montaż) czy inne koszty pośrednie. Można zadać zatem
p
ytanie, czy wkalkulował je w podaną cenę jednostkową? Co więcej, z wyjaśnień można
wywieść wniosek, że Wykonawca nie zakłada tutaj zysku - sam wskazał, że zakłada, iż
"wartość materiału z montażem nie przekroczy zaproponowanych w cenach jednostkowych
warto
ści" - a co rodzi pytanie, w jaki sposób Wykonawca ma tutaj zakładać zysk, skoro
zakłada jedynie pokrycie kosztów (czego też nie jest w stanie wykazać).
W zakresie Grupy prac 7 poz. 13.1
Odwołujący podniósł, iż Przystępujący złożył ofertę
Weldon - oferta
sporządzona po składaniu ofert, a co więcej - jest to oferta niejednoznaczna,
ponieważ w treści oferty mailowej jest informacja, że proponują cenę za panele: 250 - 350
zł/m2 ; W związku z czym nie jest wiadomo, o które dokładnie elementy panelu chodzi.
W konsekwencji
Przystępujący nawet nie wyjaśnił, jaką ma propozycję cenową za materiał.
W zakresie Grupy prac 8 poz. 9.8 Przedstawiona oferta podwykonawcza została
sporządzona po terminie składania ofert. Przy czym Przystępujący nie przedstawia
obliczeń/kalkulacji. Brak jest informacji w ofercie podwykonawczej o rodzaju prac ujętych w
SST dla
danej pozycji cenowej (np. zabezpieczenie/oznakowanie robót), jak również brak
informacji w ofercie podwykonawczej czy koszty robocizny są zgodnie z przepisami dot.
kosztów pracy i zabezpieczenia społecznego.
Odwołujący podkreślił, że każdorazowo punktem wyjścia dla oceny wyjaśnień
w
przedmiocie rażąco niskiej ceny winna być treść samego wezwania. To wezwany
wykonawca, wszelkimi niezbędnymi środkami, dostępnymi w danej sprawie i uzasadnionymi
w konkretnym stanie faktycznym, powinien wykazać zamawiającemu, że jego oferta nie
zawiera ceny rażąco niskiej. Złożone wyjaśnienia Przystępującego mają charakter
ogólnikowy. Nie sposób jest uznać, by rozwiewały on wątpliwości Zamawiającego (a wręcz
przeciwnie treść wyjaśnień rodzi kolejne wątpliwości), gdyż w zasadzie nie odnoszą się
nawet do tych wątpliwości, które Zamawiający wskazał w wezwaniu, a co szczególnie istotne
nie przedstawiono wymaganych obliczeń, jak również nie dołączono do nich wymaganych
dowodów. W związku z powyższym Zamawiający winien uznać, że oferta Przystępującego
winna zostać odrzucona. Po stronie wezwanego do wyjaśnień wykonawcy aktualizował się
obowiązek wyczerpującego – adekwatnego do treści wezwania – udzielenia odpowiedzi na
pytania Zamawiającego. Przepisy ustawy Pzp nakładały więc na wykonawcę konkretne
obowiązki, którym nie sprostał. Okoliczność, że wyjaśnienia te były niepełne czyni je
nierzetelnymi. W tej sytuacji, istniały podstawy do odrzucenia oferty wykonawcy przez
Zamawiającego, z uwagi na niewykazanie, że przedłożona oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny.
Dalej Odwołujący wskazał, że Przystępujący w znacznej mierze niejako „przerzuca”
ciężar wyjaśnienia ceny na podwykonawców, jednocześnie nie podejmując się samodzielnej
weryfikacji podanych kosztów – a co świadczyłoby o tym, że zweryfikował ich wartość pod
kątem wiarygodności zaoferowanych cen. Przystępujący nie przedstawia zasadniczo
żadnych obliczeń czy chociażby wyodrębnienia poszczególnych elementów składowych i ich
przełożenia na zaoferowaną cenę jednostkową – gdy Zamawiający wyraźnie wskazał na taki
obowiązek. Przy czym nie sposób uznać wyjaśnień za wiarygodnych w takiej sytuacji, gdyż
nawet nie wiadomo w jaki sposób poszczególne ceny zostały wycenione. Odwołujący
powołał się na orzecznictwo wskazujące, że na wykonawcy ciąży obowiązek wykazania, że
jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, a argumentacja co do realności zaoferowanej
ceny musi opierać się na materiale dowodowym w sposób niezbity i wyczerpująco
wykazującym słuszność twierdzeń oferenta co do wysokości kosztów do poniesienia.
Odwołujący podniósł, iż Wykonawca przedstawił oferty podwykonawcze, jednak nie są one
poparte analizą czy kalkulacją – co mogłoby wówczas świadczyć o tym, że sam wykonawca
przeanalizował oferty pod kątem ich wiarygodności. Przystępujący przedstawia oferty
(abstrahując nawet w tym miejscu od ich braku wiarygodności), jednak nie obrazuje żadnej
analizy tych ofert podwykonawczych czy też rozbicia przedstawionych kwot. W konsekwencji
należy dojść do wniosku, że Wykonawca nie zweryfikował ich nawet pod kątem
wiarygodności. Z uwagi na brak samodzielnej kalkulacji, nie sposób jest też wywnioskować
jaki Wykonawca zakłada zysk – jeśli w ogóle go zakłada. Jak wskazano w tabeli
Przystępujący nie przedstawia jakichkolwiek obliczeń czy kalkulacji, a co za tym idzie – nie
sposób nawet czynić jakiekolwiek ustalenia co do zysku. Nadto, w zakresie niektórych
pozycji zdaje się wprost przyznawać, że nie zakłada on zysku przy dane cenie jednostkowej
– chcąc się jedynie niejako „zmieścić” w cenie jednostkowej z kosztami.
Kolejno
Odwołujący odniósł się do kosztów pracowniczych oraz zgodności z
przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, na których konieczność
wyjaśnienia wskazał wprost Zamawiający. Przystępujący podał w części jawnej wyjaśnień
ogóle założenie – deklaracje – dotyczące kosztów robocizny tj.: co jednak nie znalazło
żadnego odzwierciedlenia w ujawnionej części wyjaśnień. Nawet po ujawnieniu wyjaśnień,
nie sposób jest odnieść się do argumentacji Przystępującego co do kosztów pracowniczych
– gdyż w ogóle jej tam nie ma. To z kolei potwierdza wadliwość złożonych wyjaśnień –
również w zakresie kosztów pracowniczych (a na które to wskazał Zamawiający w wezwaniu
do wyjaśnień). Obowiązkiem Przystępującego było wyjaśnienie tych kwestii, o które
Zamawiający pytał – a zatem również w zakresie kosztów pracowniczych, z kolei
Zamawiający oceniając wyjaśnienia przedstawione przez Wykonawcę winien zweryfikować,
czy otrzymał przekonywujące wyjaśnienia. Nie można zatem uznać za prawidłowe działanie
Zamawiającego, który to z jednej strony oczekuje wyjaśnień, w tym obliczeń, w zakresie
zgodności z przepisami prawa pracy – a z drugiej przyjmuje wyjaśnienia (a zatem również
ofertę) za prawidłową, w których to zawarto jedynie prostą deklarację o rzekomej „zgodności
z przepisami” – z pominięciem chociażby podania założeń czy kalkulacji.
Niezależnie od powyższego Odwołujący podkreślił, że oferta Przystępującego winna
zostać odrzucona również jako niezgodna z warunkami zamówienia. Oferta Przystępującego
jest niezgodna z warunkami
odnoszącymi się do sposobu kalkulacji ceny – a co potwierdzają
złożone wyjaśnienia, z których to wynika, że cena za jednostkę Przystępującego nie
obejmuje wszystkich
składników kosztów i innych czynności opisanych w SST. Odwołujący
wskaz
ał na postanowienia pkt 17 SWZ oraz § 4 PPU, z których wynika, że Zamawiający w
sposób jasny i precyzyjny określił, iż rozliczenie w ramach przedmiotowego zamówienia (w
ramach pozycji będących przedmiotem wyjaśnień) odbywać się będzie według cen
jednostkowyc
h za poszczególne kategorie usług i prac. Zamawiający wskazał na to w
konstrukcji formularza ofertowego, jak i we wzorze umowy. Wezwanie do wyjaśnień
kierowane do wykonawcy PBD również wskazywało na ceny jednostkowe, które to
wykonawca winien był precyzyjnie skalkulować (na co wskazał Zamawiający również w
wezwaniu do wyjaśnień). Odwołujący nie zgodził się, by wykonawca chcąc uzyskać dane
zamówienie, podawał w ofercie cenę, która tylko częściowo uwzględnia koszty jego
wykonania. Takie
założenie winno prowadzić do odrzucenia oferty -a brak takiego
odrzucenia stanowi o naruszeniu
Zamawiającego. Analiza SWZ i postanowień umownych
oraz
złożonej oferty wraz z wyjaśnieniami, prowadzi do wniosku, że oferta Przystępującego
jest niezgodna z warunkami
zamówienia. Przy czym Odwołujący wskazał, że założenie o
niezgodności z warunkami zamówienia było podnoszone już na podstawie wstępnej części
wyjaśnień – a co jednoznacznie potwierdziła wprost treść dalszej części wyjaśnień
Przystępującego. Ponadto, Przystępujący wprost wskazuje, że „nie można precyzyjnie
skalkulować kosztów” - we wstępnej części wyjaśnień, a co rodziło już podejrzenie co do
prawidłowości oferty ze zgodnością zamówienia. Po ujawnieniu wyjaśnień, potwierdzono
wprost brak objęcia w kosztorysie ofertowym wszystkich składników kosztów. Odwołujący
dodał, że stwierdzenie wystąpienia przesłanki odrzucenia oferty z powodu niezgodności z
warunkami zamówienia może mieć miejsce na podstawie treści wyjaśnień ceny
przedstawionych przez wykonawcę. Wycena oferty musi bowiem uwzględniać zakładany
sposób realizacji zamówienia. Przystępujący sam aż trzykrotnie wskazuje, że cena/koszt jest
„trudna do wyliczenia”. Z kolei aż dziesięciokrotnie powołuje się na swoje „doświadczenie”
w
zakresie poszczególnych pozycji – zamiast przedstawić jakiekolwiek obliczenia i
wiarygodne dowody. Powyższe winno budzić wątpliwości co do prawidłowości oferty, a co
więcej stanowi oświadczenie Przystępującego, że oferta jest skalkulowana nieprecyzyjnie.
Odwołujący wskazał, iż w orzecznictwie KIO podkreśla się, że o niezgodności treści
oferty z postanowieniami SWZ można mówić w przypadku ominięcia pewnego zakresu
świadczenia, zaoferowania odmiennego zakresu lub braku jego dookreślenia w sposób
umożliwiający ocenę, czy wykonawca złożył ofertę zgodną z oczekiwaniami zamawiającego.
Izba podkreśliła, że nie ulega wątpliwości, iż każdorazowo zawarte w ofercie wykonawcy
zobowiązanie dotyczące zakresu przedmiotowego oraz sposobu realizacji przedmiotu
zamówienia jest elementem treści merytorycznej oferty. Z analogiczną sytuacją, polegającą
na ominięciu pewnego zakresu świadczenia czy zaoferowania odmiennego zakresu, mamy
do czynienia w niniejszej sprawie, tj. cena ofertowa zaproponowana przez
Przystępującego
nie obejmuje wszystkich elementów składających się na przedmiot zamówienia.
Zamawiający wprost określił, że cena za jednostkę obejmuje wszystkie składniki kosztów, a
także inne czynności opisane w SST. Jednocześnie, podkreśla się, że treść oferty
wykonawcy musi w
sposób niebudzący wątpliwości potwierdzać jej zgodność z warunkami
zamówienia. Przystępujący złożył ofertę, z treści której nie wynika zaoferowanie przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami z dokumentacji postępowania. W szczególności z
uwagi n
a niezgodność z wyżej cytowanymi zapisami odnoszącymi się do sposobu obliczania
ceny, oferta winna zostać odrzucona jako wypełniająca hipotezę przepisu art. 226 ust. 1 pkt
5 ustawy Pzp.
Nadto, z powodu wady oferty zamawiający nie będzie w stanie ustalić de
facto
co zostało w niej zawarte. Niedopuszczalnym w świetle prawa zamówień publicznych
i
dyscypliny finansów publicznych byłoby przyjęcie, że wykonawca może wskazywać
w
wyjaśnieniach na brak precyzji czy też „trudności” w wyliczeniach cen jednostkowych (przy
czym wykonawca ten jest przecież profesjonalistą), a dalej by taki brak dokładności
akceptował Zamawiający. Odwołujący podniósł, iż przyznanie przez Wykonawcę, iż
przedstawia on wyjaśnienia „w miarę możliwości” potwierdza jedynie prawidłowość
odrzucenia takiej oferty. Skoro
Przystępujący nie jest w stanie skalkulować kosztów, to taka
sytuacja może oznaczać, iż z przyczyn braku środków zamówienie – nie będzie mogło
zostać wykonane. Przyznanie przez Przystępującego, iż dokonał nieprecyzyjnej wyceny
oznac
za, że wykonawca ten również liczy się z możliwością konieczności poniesienia
kosztów ponad uzyskane wynagrodzenie. Taka sytuacja oznaczać natomiast może, iż
zamówienie z przyczyn braku środków nie będzie mogło zostać wykonane, a
Zamawiającemu z pewnością zawsze zależy, by przedstawiona oferta była realna i
wykonalna.
Odwołujący wskazał w dalszej kolejności, iż poprzez dokonanie kalkulacji z
pominięciem założenia zysku przy każdej z pozycji (a co pośrednio wynikało już z
przyznania, że Przystępujący nie skalkulował precyzyjnie kosztów), jak również braku
dokonania przez Wykonawcę kalkulacji poszczególnych cen jednostkowych, a co rodzi
wątpliwość czy Wykonawca zamierza wykonać całe zamówienie – potwierdzono również
złożenie oferty w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji. W ocenie Odwołującego nie do
zaakceptowania jest sytuacja, w której wykonawca chcąc uzyskać dane zamówienie, podaje
w ofercie cenę, która tylko częściowo uwzględnia koszty jego wykonania czy też podawanie
w treści wyjaśnień informacji w sposób niepełny, obejmując te oświadczenia tajemnicą
przedsiębiorstwa (co świadczy również o naruszeniu dobrych obyczajów). Odwołujący
podkreślił, że Przystępujący podał m.in. że: − „nie można precyzyjnie skalkulować kosztów”,
dalej „kosztów materiałów nie można dokładnie określić”. Co więcej, dalej wskazuje, że
przedstawiane wyjaśnienia ujmują wyjaśnienie sposobu kalkulacji „w miarę możliwości”; a
co znalazło swoje odzwierciedlenie w dalszej części wyjaśnień, np.: − „Cena wbudowania
jest trudna do w
yliczenia…” (s.1); − „Koszt wykonania robót jest trudny do wyliczenia…” (s.
1); − „koszt tej pozycji jest trudny do oszacowania…” (s. 5); „Na podstawie naszego
wieloletniego
doświadczenia
(…)
skalkulowaliśmy
szacunkowy
koszt..”;
„ceny
poszczególnych elementów barier nie przekraczają zaproponowanych przez nas cen
jednostkowych” - pytanie: skoro nie przekraczają, to w jaki sposób miałby być ujęty tutaj
zysk? (s. 5); Wykonawca przedstawił pozorne wyjaśnienia treści ofert, opierające się na
fikcyjnych założeniach (co potwierdzają również daty z jakich przedłożył dokumenty, tj. z
datami po złożeniu oferty- zob. pkt I ppkt 2) – nie dokonując tym samym analizy co do jej
składowych kosztów. Z kolei brak precyzyjnej kalkulacji oraz założenia, by koszty miały „nie
pr
zekroczyć” podanej ceny jednostkowej oznacza, że Przystępujący zakłada, że w
niektórych pozycjach nie osiągnie on zysku lub też w trakcie realizacji zamówienia, możliwe
będzie przeniesienie kosztów między poszczególnymi pozycjami (czy też przekroczenie
okr
eślonych w tabelach elementów rozliczeniowych kwot). To z kolei winno skutkować
będzie odrzuceniem oferty. Jak wynika z warunków zamówienia (w szczególności zapis 17.3
SWZ), Zamawiający zakazał ujęcia ceny danej pozycji w innych pozycjach, a co oznacza, iż
przewidziano, że przeniesienie kosztów między poszczególnymi pozycjami czy też
przekroczenie określonych w TER limitów skutkować będzie odrzuceniem oferty. Nadto,
samo złożenie wyjaśnień w sposób niedbały stanowiło działanie sprzeczne z dobrymi
obyczajami
, zmierzające do uzyskania zamówienia i nieuczciwego wyeliminowania
konkurencji (co również zagraża interesowi Zamawiającego związanego z realizacją całego
przedmiotu zamówienia). Odwołujący powołał się na orzecznictwo. Podkreślił, że
Zamawiający ma obowiązek przeprowadzenia postępowania w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców, co oznacza, że jest
on
zobowiązany do stworzenia warunków do uczciwego konkurowania przez wykonawców o
uzyskanie
zamówienia, jak też do eliminowania zachowań sprzecznych z prawem lub etyką.
Obowiązek przestrzegania zasady uczciwej konkurencji przez zamawiającego zarówno na
etapie przygotowania, jak i prowadzenia
postępowania znajduje wyraz w przepisach
dotyczących poszczególnych instytucji i rozwiązań ustawowych. W konsekwencji zdaniem
Odwołującego Zamawiający naruszył również art. 16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp poprzez
prowadzenie postępowania w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców. Samo złożenie oferty przez Przystępującego z tak
zaniżonymi cenami jednostkowymi stanowi już czyn nieuczciwej konkurencji. Nadto,
Zamawiający dokonał nieobiektywnej oceny złożonych wyjaśnień rażąco niskiej ceny jak
i
istotnych części składowych, co doprowadziło do zaniechania odrzucenia oferty – która to
zawierała rażąco niską cenę.
Zamawiający w dniu 13 czerwca 2023 r. złożył pisemną odpowiedź na odwołanie,
wnosząc o odrzucenie odwołania, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie
odwołania w całości. W ramach argumentacji merytorycznej Zamawiający wskazał, iż
Odwołujący oparł swój wywód o przewijające się w treści wyjaśnień fragmenty wskazujące
na pewną trudność w dokładnym wycenieniu każdej z pozycji zarzucając ogólnikowość
twierdzeń PBD Kalisz. W ocenie Zamawiającego ofertę należy analizować całościowo, z
uwzględnieniem wszystkich informacji podanych w dokumentacji oferty łącznie z
wyjaśnieniami oraz oświadczeniami, jakie padły w toku trwającego postępowania.
Zamówienie „Całoroczne kompleksowe (bieżące i zimowe) utrzymanie dróg krajowych na
terenie Rejonu w Kaliszu” obejmuje niemal sto czterdzieści kilometrów dróg krajowych, ma
charakter głównie zleceniowy. Zamawiający określił część pozycji, które będą opłacane w
sposób ryczałtowy co miesiąc, ale jednocześnie występuje też wiele pozycji, które będą
zlecane w zależności do bieżących potrzeb według uznania Zamawiającego. Kwestia ta
została szczegółowo opisana w dokumentach zamówienia. Katalog wszystkich robót i usług
cząstkowych dla przedmiotowego kontraktu wynosi 431 pozycji. Zamawiający wskazał w
kosztorysie ceny jednost
kowe poszczególnych prac. Rzeczywista ilość wykonywanych prac
może być jednak dużo niższa lub wyższa, zależna od zdarzeń losowych i konieczności
wykonania związanych z tym interwencji. Przykładowo można wskazać konieczność
wymiany barier energochłonnych po wypadkach komunikacyjnych niemożliwą do
dokładnego oszacowania obecnie, a dopiero w chwili zajścia takiego zdarzenia. Podobnie
można wskazać na wywóz odpadów związanych z wykonywaniem usługi czyszczenia
separatorów. Sama usługa musi zostać wykonana systematycznie w odpowiednich
interwałach czasowych. Jednakże ilość odpadów jest różna w zależności od sezonu i
okoliczności naturalnie występujących w przyrodzie. Wycena takiej usługi musi zatem
opierać się o pewien stopień ogólności. Stąd Zamawiający przyjął oświadczenie
Przystępującego jako informujące, że niektóre pozycje muszą zawierać większy udział
ryzyka przy wycenie (co znajduje odzwierciedlenie w kalkulacjach przedstawionych
w
wyjaśnieniach dotyczących RNC). Zamawiający podkreślił także, że w PPU wprost
wskazano, że wynagrodzenie rozliczane będzie nie częściej niż raz w miesiącu na podstawie
faktur VAT wystawianych w oparciu o protokoły odbioru prac (§ 5 ust. 1, 3 PPU). Wartość
wynagrodzenia Wykonawcy stanowić będzie wynik iloczynu wykonanych prac i cen
jednostkowych podanych w TER. (§ 5 ust. 4 PPU). Nadto, że wynagrodzenie jest wartością
wyliczoną w oparciu o przewidywane ilości prac i nie stanowi zobowiązania dla
Zamawiającego do realizacji Umowy do tej wartości (§4 ust. 5 PPU). W umowie uregulowano
także sposób wyceny prac pomocniczych o których mowa w § 6 PPU, a przez które rozumie
się prace objęte Przedmiotem Umowy, niezbędne do jego realizacji a nie wyspecyfikowane
w
TER. Prace te wykonywane są na pisemne zlecenie Zamawiającego, określającego
lokalizację i orientacyjny zakres prac oraz terminy ich rozpoczęcia i zakończenia oraz
szacunkową wartość tych prac (§ 6 ust.1 PPU). Jeśli prace wynikające z polecenia nie mają
odpowiednika w TER Wykonawca przedstawia kalkulację Zamawiającemu i dalsze
uzgodnienie kosztów następuje wg reguł określonych w § 6 ust. 5-7 PPU. Zamawiający
wskaz
ał, że szczególny charakter usług będących przedmiotem zamówienia powoduje
konieczność zastosowania tak specyficznych rozwiązań i dokonania wyceny w sposób
przedstawiony przez
Przystępującego.
Zamawiający zauważył też, że Przystępujący wycenił wszystkie pozycje, które
wyszczególnił Zamawiający, odpowiedział na wszystkie pytania, jakie wystosował
Zamawiający w piśmie wzywającym do złożenia wyjaśnień odnośnie rażąco niskiej ceny.
Odpowiedzi i szczegółowe wyliczenia wraz z dowodami są znane wszystkim uczestnikom
postępowania. Zdaniem Zamawiającego wyjaśnienia, kalkulacje i dowody były wystarczające
do obalenia
domniemania, że oferta Przystępującego zawiera rażąco niską cenę. Weryfikacji
została poddana cena globalna ofert oraz cząstkowe pozycje kluczowe. Analizy dokonano
w
odniesieniu do ceny globalnej kosztorysu oraz średniej cen globalnych ze złożonych ofert
dla postępowania. Adekwatnie badaniu poddano ceny asortymentu kluczowego (min. 68
pozycji). Uwzględnienie odniesienia cen do wartości średnich ze złożonych ofert dla danego
postępowania miało na celu uwzględnienie dynamicznie zmieniających się w ostatnim czasie
cen spowodowanych m.in. obecną sytuacją geopolityczną. W wyniku przeprowadzonej
analizy stwierdzono, że w treści ofert nie wystąpiła rażąco niska cena w odniesieniu do ceny
globalnej
– w przypadku analizy pozycji kluczowych o wyjaśnienie RNC wystąpiono do: PBD
Kalisz
– o wyjaśnienie 12 pozycji względem KI oraz 19 pozycji względem ceny średniej ze
wszystkich ofert (8 pozycji było wspólnych), Odwołującego – o wyjaśnienie 24 pozycji
względem KI oraz 26 pozycji względem ceny średniej ze wszystkich ofert (18 pozycji było
wspólnych). Wobec skutecznego złożenia rzeczowych wyjaśnień przez obu oferentów
Zamawiający nie znalazł podstaw do odrzucenia żadnej ze złożonych ofert jako
zawierających rażąco niskiej ceny.
Odnosząc się do poruszonych w odwołaniu kwestii niewystarczających dowodów na
uzasadnienie braku rażąco niskiej ceny w ofercie Przystępującego Zamawiający wskazał, że
wyjaśnienia nie miały charakteru ogólnego, a przedstawiały wystarczająco skonkretyzowane
okoliczności wskazujące na realny charakter zaproponowanych cen. W ocenie
Zamawiającego wyjaśnienia w zestawieniu z ofertą wyeliminowały wątpliwości
Zamawiającego w odniesieniu do podejrzenia rażąco niskiej oferty. Wykonawca
zobowiązany był do przedstawienia dowodów na poparcie swych twierdzeń, tak aby
Zamawiający mógł zweryfikować złożone wyjaśnienia. Prawo zamówień publicznych nie
określa jednak katalogu dowodów, które wykonawca zobowiązany jest złożyć
zamawiającemu w celu uzasadnienia racjonalności i rynkowej wyceny swojej oferty ani ich
szczególnych wymogów formalnych. Każdy zatem dowód, który w ocenie wykonawcy
potwierdza stanowisko prezentowane w
wyjaśnieniach, może okazać się przydatny i
pomocny zamawiającemu przy dokonywanej ocenie. Brak też regulacji, które jednoznacznie
wskazywałyby na obowiązek odrzucenia wyjaśnień czy eliminacji dowodów na poparcie
wyjaśnień RNC z uwagi na to, że dowody te nie są podpisane, pochodzą ze strony
internetowej, data ich sporządzenia jest późniejsza niż data złożenia oferty, czy, że nie są
skierowane do zindywidualizowanego kontrahenta. Takie „wady” dostrzegł Odwołujący w
dowodach dołączonych do wyjaśnień przez Przystępującego i wywiódł z tego wniosek o
obowiązku nieuznania takich dokumentów przez Zamawiającego wobec braku ich
wiarygodności.
Zamawiający wskazał, iż prowadzi postępowanie w myśl zasad określonych w Pzp. tj.
z
zachowaniem zasady równości, jawności, proporcjonalności. W ustawie brak
szczegółowych wytycznych jakie dowody są dopuszczalne w procesie składania wyjaśnień
RNC. Ustawodawca pozostawił to uznaniu Zamawiającego słusznie zakładając, że
ograniczanie możliwości w tym względnie stanowiłoby nieproporcjonalne ograniczenie
konkurencyjności. Każdy zatem dowód przedłożony przez Wykonawcę jest w takich
warunkach dopuszczalny. Przedstawione przez
Przystępującego dowody na poparcie
możliwości realizacji przez niego zamówienia w zaoferowanej cenie, dla Zamawiającego były
prawidłowe. Zamawiający stoi na stanowisku, że oferta może być złożona przez każde
zachowanie zdolne do wyrażenia zamiaru zawarcia umowy o określonej treści (w myśl art.
60 k.c.) . Ponadto w stałych stosunkach gospodarczych przyjęte jest przekazywanie ofert z
mało sformalizowany sposób (dopuszcza to także art. 682 k.c.). Z doświadczenia
Zamawiającego jako uczestnika rynku usług wynika, że Wykonawcy mając stały krąg
pod
miotów współpracujących posiadają aktualne oferty i stosownie do nich proponują ceny
w składanych ofertach. Rynek świadczenia usług utrzymania dróg jest duży i występują na
nim liczna grupa zamawiających - zarządców dróg gminnych, wojewódzkich, krajowych oraz
liczne grono wykonawców. Biorąc pod uwagę, że jedynie jeden zarządca dróg jakim jest
Zamawiający (1 z 16 oddziałów w kraju) jest zarządcą 8 Rejonów i ogłosił w ostatnim roku 9
przetargów na realizację usług utrzymania dróg to liczba ofert przetargowych składanych
rocznie przez każdą z firm jest bardzo liczna. Trudno zatem oczekiwać, że wykonawca
gromadzi zawczasu wszystkie potencjalne dowody na poparcie każdego ewentualnego
zapytania o RNC zamawiających. Odwołujący podaje w wątpliwość rzetelność dokumentów
Przystępującego nie przedstawiając jednak dowodów na poparcie swych twierdzeń a jedynie
wątpliwości i przypuszczenia. Wykonawca miał przedstawić dowody na to, że jest możliwe
świadczenie usług w podanej cenie. Odwołujący skutecznie nie zakwestionował żadnego z
dowodów w tym zakresie a jedynie poddał w ogólną wątpliwość ich rzetelność.
Zamawiający zaprzeczył, że Przystępujący nie przedstawił wyliczeń ceny. Odwołujący
całkowicie pomija treść jawną wyjaśnień, w której Wykonawca wskazał jakie składowe
stanowią elementy ceny jednostkowej i przyjął po prostu odmienną od Odwołującego formę
wyliczeń. Przedstawił kwotę za jaką zamierza zrealizować określone zadanie i wskazał, że:
„Różnica miedzy przedstawionymi w wyjaśnieniach wartościami kosztów jednostkowych na
poszczególne pozycje a cenami jednostkowymi zawartymi w ofercie wynika z faktu, że do
kosztów bezpośrednich dodano koszty pośrednie, zysk oraz współczynnik uwzględniający
ryzyko związane z kalkulacją poszczególnych pozycji.” Ponadto w wyjaśnieniach ogólnych
wykonawca oświadczył, że składając ofertę na wykonanie przedmiotu zamówienia (...) w
cenie ofertowej zostały uwzględnione wszystkie koszty związane z dostosowaniem się do
wymogów zamówienia, wynikające z opisu zamówienia, przedmiaru, specyfikacji technicznej
pod względem oraz pozostałe mające wpływ na kompletność zamówienia”. Odnośnie
kosztów pracy to podobnie informacja o charakterze ogólnym, w celu jej nie powielania i
znalazła się na początku wyjaśnień. Wykonawca zapewnił, że wykonujące usługę osoby są
zatrudnione na umowę o pracę a należne świadczenia są wypłacane terminowo i należycie z
uwzględnieniem istniejących regulacji w tym zakresie. Wyliczenia Przystępującego oraz
Odwołującego odbiegają od siebie w zakresie formy, lecz nie są tak bardzo odmienne w
zakresie przedstawionych cen, co
pośrednio wskazuje na ich rzetelność.
Odnosząc się też do treści tabeli zamieszczonej w odwołaniu mającej wykazać
rzekomą nieadekwatność wyjaśnień do treści wezwania, Zamawiający wskazał, że jej treść
nie dowodzi niczego poza odmiennym rozumieniem
pojęcia przedstawienia obliczeń przez
Strony niniejszego postępowania. Odwołujący skupia się na braku obliczeń i można
domyślić, się jedynie, że oczekiwał szczegółowego zestawienia każdej najmniejszej
składowej ceny jednostkowej przedstawionej w ujęciu procentowym, kwotowym.
Zamawiający jednoznacznie wskazuje, że nie sformułował takich oczekiwań wobec
Wykonawców. Co więcej także sam Odwołujący nie przedstawił tak rozumianych „obliczeń”
w
odpowiedzi
na
p
odobne wezwanie Zamawiającego. Zamawiający oczekiwał
przedstawienia wyjaśnień i dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu oraz ich
istotnych części składowych. Zamawiający nie oczekiwał dokładnego raportu
ekonomicznego a jedynie przedstawienia jak Wyko
nawca wyliczył cenę lub koszt
poszczególnej czynności. Tytułem przykładu Zamawiający wskazał, że:
1) Remonty nawierzchni masami na zimo:
Przystępujący wycenił prace na kwotę 72 zł, przy
czym
wskazał, że koszty z ich wykonania będą wynosić nie więcej niż 60 zł. Daje to zysk
na poziomie min. 12 zł w czym zawierają się zysk czy też inne dodatkowe koszty, np.
zabezpieczenie prac itd.
Remonty cząstkowe nawierzchni bitumicznej – recykler: a. Oferta Przystępującego
opiewa na kwotę 72 zł, oferta Odwołującego opiewa na kwotę 60 zł. – co potwierdza, że
stawka jest o 20% wyższa niż Odwołującego. Podważając rzetelność zadeklarowanej
przez
Przystępującego ceny jako zaniżonej w rzeczywistości Odwołujący podważa
jednocześnie wiarygodność swojej oferty. b. Odwołujący wskazuje na brak wyliczeń
Przystępującego po czym sam przyznaje, że podane są wartości składowe tylko bez
procentowego udziału. Wykonawcy mieli swobodę w przedstawieniu wyliczeń.
Prezentacja w ujęciu procentowym nie była wymagana przez Zamawiającego, nie
stanowi to zatem uchybienia
formalnego wyjaśnień.
Frezowanie nawierzchni na głębokość: a. Oferta Przystępującego – 6,30zł, oferta
Odwołującego – 7,00 zł. b. Przystępujący wskazał, że koszty nie przekroczą 5,00 zł, więc
logicznym wnioskiem jest,
że pozostałe 1,30 zł przewidziano na pozostałe składowe
ceny; c.
Przystępujący wykazał, że realizował tego typu prace dla Zamawiającego w
r. wg stawek wykazanych w wyjaśnieniach, co Zamawiający potwierdza na
podstawie posiadanych dokumentów wewnętrznych. Informacje te nie są też niedostępne
dla Odwołującego, jako że dotyczą stawek zaoferowanych w ramach poprzednich
zamówień publicznych. d. Odwołujący we własnych wyjaśnieniach przy tej pozycji
potwierdził, że w cenie 7,00 zł jego zysk wynosi 3,35 zł, co potwierdza jedynie, że prace
te można wykonać za kwoty podobne do wykazanych w wyjaśnieniach Przystępującego
tj. robotę zrealizuje za 3,65 zł.
Uzupełnienie skarp: a. Oferta Przystępującego w tym asortymencie opiewa na kwotę
44zł, oferta Odwołującego opiewa na kwotę 30zł – co potwierdza, że stawka
Przystępującego jest o 40% wyższa niż Odwołującego. W tej sytuacji trudno mówić o
rażąco niskiej cenie. W konsekwencji Odwołujący kwestionując tę pozycję jednocześnie
podważa wiarygodność swojej oferty. b. Posiadanie własnego materiału obniża koszty
realne świadczenia usługi.
Udrożnianie i oczyszczenie przepustów o śr. 80cm: a. Oferta Przystępującego opiewa na
kwotę 38 zł, oferta Odwołującego opiewa na kwotę 33 zł – co ponownie potwierdza, że
stawka
Przystępującego est tu wyższa, a Odwołujący w tym zakresie kwestionując
rzetelność ceny jednocześnie podważa wiarygodność swojej oferty. b. Odwołujący, mimo
że zaoferował cenę niższą od Przystępującego to przewidział poziom zysku w wysokości
10,71 zł, zatem można wnioskować że oferta Przystępującego nie zawiera RNC, skoro
nawet wykonawca proponujący cenę niższą jest w stanie wygenerować zysk.
Oczyszczanie wpustów deszczowych: a. Oferta Przystępującego to 38,00 zł, na co
składa się wykonanie za kwotę 30,00 zł oraz 8,00 zł zysku. Oferta Odwołującego to
odpowiednio
– 40,00 zł na co składa się wykonanie w kwocie 6,93 zł a zysk 33,07 zł. Jak
wynika z
porównania ofert jest tu znikoma różnica w cenie jednostkowej ujętej globalnie.
Duża różnica przejawia się w zestawieniu kwoty przyjętego zysku. Zysk Odwołującego w
koszcie zaoferowanym to 33,07 zł co oznacza, że usługę da się wykonać już za 7 zł.
W
konsekwencji Odwołujący podważając rzetelność wyliczeń Przystępującego w tej
poz
ycji niejako podważa swoją ofertę.
Wykonanie sezonowych przeglądów separatorów: a. Pozycja w której wykonawcy
korzystają z inżynierii kosztorysowej wiedząc, że wykonanie przeglądów jest niezbędne –
oferty w tej pozycji wahają się od stawki 237,50 zł do 2.100,00 zł (średnia z ofert
776,85zł); b. Przystępujący przedstawił ofertę firmy podwykonawczej, która jest
wiarygodna
w ocenie Zamawiającego, ponieważ Zamawiający w ramach odrębnej
bieżącej umowy na świadczenie takich usług ma zapewnione rzeczywiste stawki ok.
100zł/ szt. c. Zamawiającemu wystarczyło potwierdzenie, że wykonawca wykona prace
za
zadeklarowaną kwotę, co przedstawiona oferta potwierdza;
Wymiana zamontowanie punktowych elementów odblaskowych: a. Przystępujący
zaoferował kwotę – 35,20 zł, Odwołujący – 30,00zł, b. Z opisu elementów składowych
wynika, że Przystępujący określił, że koszt jednostkowy dla tej pozycji to ok 20 zł, a cena
kosztorysowa to ponad 35,00
zł, co jednocześnie potwierdza duży margines rezerwy na
pozosta
łe elementy kosztotwórcze.
Zamawiający podkreślił, że uzasadnienie odwołania jest ogólnikowe i sprowadza się do
kwestionowania sposobu prezentacji wyliczeń, który odbiega od formy przyjętej przez
Odwołującego. Odwołujący zarzuca brak konkretów w wyjaśnieniach, jednocześnie nie
prezentując konkurencyjnych wyliczeń procentowych, kwotowych, które mogłyby wykazać
nieadekwatności cen Przystępującego. Taka konstrukcja uzasadnienia odwołania nie
wzbogacona
w żadne nowe szczegóły stosunku do wcześniejszego odwołania w sprawie
KIO 623/23, co
ponownie dowodzi, że Odwołujący prowadzi jedynie polemikę ze
stanowiskiem
Zamawiającego, Przystępującego oraz stanowiskiem Izby zawartym w ww.
wyroku.
Odwołujący nie wykazał, że ceny zaoferowane przez Przystępującego zostały
skalkulowane na zaproponowanym poziomie w celu
eliminacji innych przedsiębiorców.
Zamawiający wskazał, iż uznanie sprzedaży poniżej kosztów własnych (sprzedaży ze stratą)
za czyn nieuczciwej konkurencji
musi być traktowane jako rozwiązanie szczególne i
wyjątkowe. W gospodarce rynkowej bowiem zasadą jest swoboda ustalania i różnicowania
cen przez przedsiębiorców wyrażona w treści art. 353
k.c., jak i rzeczywistości
gospodarczej.
Zamawiający powołał się na orzecznictwo oraz wskazał, iż naczelna zasada
zamówień publicznych dotycząca dopuszczalnej i pożądanej konkurencyjności mieści w
sobie akceptację dla swobodnego (rynkowego czy umownego) ustalania cen i znaczenia
konkurencji cenowej (walki cenowej) w gospodarce rynkowej. W
takich okolicznościach
spr
zedaż poniżej kosztów własnych jest również dopuszczalna i to zarówno w sposób jawny
(np. wyprzedaż posezonowa, wyprzedaż towarów, na które nie ma popytu), jak i ukryty (np.
zachowanie ceny mimo wzrostu jakości towaru lub usługi). Jest ono bowiem typowym
i
nstrumentem konkurencji. W wyniku walki cenowej zyskują przede wszystkim konsumenci.
Zaniżanie cen (walka cenowa) może więc być uznane za nieuczciwe utrudnianie tylko w
wyjątkowych okolicznościach. Ustawa wprost wskazuje, że czynu nieuczciwej konkurencji w
zakresie zaniżania cen można dokonać jedynie w celu eliminacji innego przedsiębiorcy, czyli
w celu zajęcia jego miejsca na rynku, a w konsekwencji stworzenia sobie w przyszłości
warunków umożliwiających dyktowanie klientom cen lub innych warunków umów. Dlatego
sprzedaż poniżej kosztów własnych nie wystarcza do zakwalifikowania jej jako czynu
nieuczciwej konkurencji
– konieczne jest wykazanie, że doszło do niej w celu eliminacji
innych
przedsiębiorców. Dozwolona jest w konsekwencji sprzedaż towarów lub usług poniżej
kosztów ich wytworzenia lub świadczenia, dokonywana w innym celu niż eliminacja tych
przedsiębiorców – w takiej sytuacji bez znaczenia pozostawałby skutek nawet w postaci
wyeliminowania przedsiębiorcy jako niezamierzony. Mając na uwadze powyższe, w zakresie
zarzutów naruszenia ustawy Pzp oraz złożenia oferty w warunkach czynu nieuczciwej
konkurencji Zamawiający wskazał, na ich nieadekwatność do stanu faktycznego i prawnego
sprawy.
Przystępujący w dniu 13 czerwca 2023 r. złożył pismo procesowe, wnosząc o
odrzucenie odwołania, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie odwołania
w całości.
Przystępujący uzasadniając wniosek o oddalenie odwołania w szczególności
podkreślił, że różnica pomiędzy ceną PBD a ceną Konsorcjum to niecały ~1%: cena oferty
PBD: 59.176.230,43 zł, cena oferty Odwołującego 59.718.194,74 zł. Ze względu na
minimalną różnicę w cenie oraz typowy przedmiot zamówienia zasadnym jest porównywanie
ofert Odwołującego złożonych na poszczególne Rejony Dróg Krajowych. Nie można np.
uznać za zasadny zarzut przyjęcia przez Przystępującego niepewnych założeń
kosztorysowych, skoro w innych postępowaniach na inne Rejony ceny tożsamych rzeczowo
pozycji kosztorysowych, Odwołujący skalkulował w sposób, który może świadczyć o
całkowitym braku założeń kosztorysowych. Ceny tych samych pozycji różnią się od siebie w
sposób istotny – jest to próba – w ocenie Przystępującego – manipulowania ceną.
Przystępujący podał przykłady takich sytuacji. Dalej Przystępujący zauważył, że Odwołujący
kwestionuje nie tyle cenę jako taką, ale jej elementy składowe o wartości niecałych 3% ceny
oferty,
nie dowodzi jednak, że są to istotne części składowe w rozumieniu art. 224 ust. 1
ustawy Pzp, a zatem nie wskazuje podstawy faktycznej swego żądania. Odwołujący
koncentruje się na kwestionowaniu zasadności złożonych wyjaśnień, jednak nie przedstawił
wiarygodnego dowodu, iż za wskazane kwoty wykonanie zamówienia nie jest możliwe, a
zatem nie udowodnił RNC. Przystępujący zauważył, że w sprawie nie wystąpiły przesłanki
obligatoryjnego wezwania do wyjaśnienia ceny, gdyż cena nie jest niższa o min. 30% ani od
wartości zamówienia ustalonej przez Zamawiającego ani od średniej arytmetycznej cen
złożonych ofert. Wyjaśnieniu podlegały części składowe kosztorysu ofertowego w zakresie
23 pozycji (wszystkich pozycji w
15 kosztorysach ofertowych jest 439). Wartość pozycji, co
do których należało złożyć wyjaśnienie to ~ 1,37mln netto, czyli 2,85% wartości oferty.
Wyjaśnienie zostały udzielone w takim zakresie, w jakim wymagał Zamawiający.
Przystępujący przedstawił wyjaśnienia dotyczące pozycji kosztorysu ofertowego
wyszczególnionych przez Zamawiającego. Skalkulował koszty wykonania całego
zamówienia przy założonych - na podstawie kilkudziesięcioletniego doświadczenia
w
bieżącym utrzymaniu dróg krajowych - warunkach wykonania, a warunki te wynikają w
SWZ. Nie oznacza to, braku kalkulacji kosztów lecz ich kalkulację w ściśle założonych
warunkach z
czym akurat Odwołujący winien się zgodzić, gdyż w wielu przypadkach podane
przez niego ceny są niższe niż ceny PBD. Przykładowo Przystępujący wskazał: Grupa prac
– poz. 6.2 Uzupełnienie skarp korpusu drogi gruntem: cena PBD 44 zł/m3, cena
Odwołującego 30 zł/m3 – co stanowi 68% ceny PBD; Grupa prac 4 – poz. 4.1 Udrożnienie i
oczyszczenie przepustów średnica do 80 cm: • cena PBD 38zł/mb – cena Odwołującego,
cena Odwołującego 33 zł/mb – co stanowi 87% ceny PBD; Grupa prac 7 – poz. 14.1
Zabezpieczenie pojazdów na drodze zgodnie z SST 10.10.01 pkt.5.6 ust. 17: cena PBD
450zł/szt., cena Odwołującego 400 zł/szt. – co stanowi 89% ceny PBD..
Dalej Przystępujący wskazał na pkt 17 SWZ, podnosząc, że cena podana przez PBD
została ustalona zgodnie z ww. zasadami. Ponadto Przystępujący zdeklarował, że „składając
ofertę na wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie zgodnym z opisanym w specyfikacji
warunków zamówienia oraz dokumentacji projektowej, w cenie ofertowej zostały
uwzględnione wszelkie koszty związane z dostosowaniem się do wymogów zamówienia,
wynikające z opisu przedmiotu zamówienia, przedmiaru, specyfikacji technicznej oraz
pozostałe mające wpływ na kompletność zamówienia.” Ponadto stawki płac pracowników
Przystępującego nie są niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu
za pracę. Przystępujący terminowo i prawidłowo wypłaca wynagrodzenie, płaci składki na
ubezpieczenia s
połeczne każdemu zatrudnionemu, zapewnia bezpieczne i higieniczne
warunki pracy, w tym nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze, itd.
– okoliczność ta nie jest podważana przez Konsorcjum. Deklaracja ta dotyczy wszystkich
pozycji o
fertowych. Istotne dla rozstrzygnięcia odwołania jest zdaniem Przystępującego
także uwzględnienie wynikających z umowy zasad ustalenia i zapłaty wynagrodzenia.
Przystępujący wskazał na §4 Projektowanych Postanowień Umowy. Wyjaśnił, iż przyjęta
metoda oblic
zania wynagrodzenia wynika ze specyfiki zamówienia. Całoroczne
kompleksowe
utrzymanie dróg wykonywane jest na zlecenie Zamawiającego w zależności
od bieżących potrzeb. Pod większością kosztorysów, których wypełnienia Zamawiający
wymagał w przedmiotowym postępowaniu znajduje się zapis: „Podane obmiary w kolumnie
ilość stanowią szacunkowy zakres prac na czas trwania kontraktu czyli 38 miesięcy i mogą
ulec zmianie.
” Zlecenia GDDKiA dotyczyć będą różnych lokalizacji, różnych ilościowo
zakresów robót w pojawiać się będą w długim okresie. Ponadto część pozycji ofertowych
opisana jest w sposób, który uzależnia sposób wykonania od warunków zastanych w terenie
w momencie wykonywania zlecenia, np.
„remonty nawierzchni o głębokości wybojów do…
(określonej grubości)” lub wariantowe zastosowanie materiału w zależności od rodzaju
uszkodzenia (przykładowa pozycja kosztorysu ofertowego - umocnienie dna rowu
płytą/ściekiem). W tych okolicznościach wskazywanie, że precyzyjna kalkulacja – w tym
znaczeniu, że SWZ nie określa precyzyjnie ilości robót i ich rodzaju a zatem oferta
odzwierciedla konsekwencje postanowień SWZ - jest niemożliwa, jest uzasadnione i nie
świadczy o wadliwej kalkulacji ceny.
Dalej Przystępujący wskazał, iż Odwołujący stwierdza, iż dołączone dowody nie
spos
ób przyjąć za prawidłowe – ustawa Pzp nie zawiera zamkniętej listy dowodów, a
Zamawiający nie wprowadził takiej definicji do SWZ czy też do wezwania. Nie jest prawdą, iż
dowodami wykonawca musi dysponować w momencie sporządzania oferty. Oczywistym jest
ze
dowód jest wtórny do stawianego pytania/tezy. Wykonawca, musiałby znać treść pytania
przed złożeniem oferty – to zaś sugeruje wprost niedopuszczalne relacja na linii inwestor –
wykonawca. O
dwołujący kwestionuje złożone dokumenty, jednak nie wskazuje przepisów,
z
którymi dowody te nie byłyby zgodne. Jest to oczywiste, bo przepisów takich nie ma. Nie
istnieje zamknięty katalog środków dowodowych. Złożone dowody są dowodami stosownymi
do okoliczności i potwierdzają rzeczywisty stan rzeczy. Stawianie hipotezy, że wyjaśnienia są
gołosłowne, pomimo, że poparte są dowodami jest niezasadne i wewnętrznie sprzeczne.
Przystępujący złożył
wyjaśnienia wraz z dokumentami (dowodami), które są spójne
i
wzajemnie się uzupełniają
, a przywołany w odwołaniu wyrok Sądu wskazuje, że
wyk
onawca nie złożył w ogóle dokumentów, a zatem jest to sytuacja istotnie różna od
przedstawionej KIO do rozpoznania
. Przystępujący poparł
własne wyjaśnienia dowodami
takimi jak
oferty podwykonawców na wykonanie robót, oferty na materiały niezbędne do
wykonania pozycji kosztorysowych
– w przypadku samodzielnego wykonania robót,
kalkulacji produkcji własnej – podkreślić należy, że PBD posiada własną Wytwórnię Mas
Bitumicznych.
Podwykonawcy, współpracują z PBD od lat – są to zatem
stałe stosunki
gospodarcze w rozumieniu art. 68 2
– dlatego, nie zawsze złożenie lub przyjęcie oferty było
na bieżąco potwierdzane w formie pisemnej. Podwykonawcy ci uczestniczą w realizacji
zadań aktualnie wykonywanych przez Przystępującego – ustalenia zapadały podczas
spotkań i rozmów telefonicznych niejako przy okazji innych zadań. Praktyka taka – wedle
wiedzy PBD
– jest stosowana także przez Odwołującego. W tych okolicznościach nie jest
zaskoczeniem, że oświadczenia (ich część) potwierdzające wcześniejsze ustalenia zostały
przedstaw
ione dopiero w związku z wezwaniem Zamawiającego.
Wycena w zakresie
materiałów została dokonana także z wykorzystaniem
ogólnodostępnych cenników.
Kalkulacje własne obejmują całość produkowanych przez Przystępującego mas
bitumicznych, a dla potrzeby p
ostępowania została wyceniona konkretna mieszanka
mineralno-bitumiczna do pozycji,
której wyjaśnienia wymagał Zamawiający.
P
rzystępujący wskazał, iż O
dwołujący także był wzywany do wyjaśnień w zakresie
ceny jednak nie przedstawił
dokumentów potwierdzających realności wyceny wartości
materiałów przyjętych do kalkulacji poszczególnych pozycji ofertowych. Cena jednostkowa
rozbita jest na grupy
– robocizna, materiały, sprzęt, inne koszty, koszt pośredni, zysk – a
wartość jest sumą tych elementów. Jest to tylko działanie arytmetyczne – wartość materiałów
często jest nieadekwatna do cen rynkowych, a wartość robocizny i sprzętu nie wynika z
nakładów niezbędnych do wykonania jednostki obmiarowej. Przykładowo: a. koszt
jednostkowy materiału – masy bitumicznej do wykonania remontu cząstkowego nawierzchni
grubości 4 cm został wykazany jako 34 zł/m2 a koszt materiału – masy bitumicznej typu
WMS grubości 5cm – 22,50 zł/m2. Tymczasem masy typu WMS są droższe ze względu na
rodzaj stosowanego asfaltu. Nie ma możliwości wyprodukowania ich za deklarowaną stawkę
180zł/Mg; b. cena materiałów do wykonania wzmocnienia nawierzchni siatką stalową z
warst
wą klejącą Slurry Seal wykazana jako 17zł/m2 choć sama siatka (element niezbędny
dla wykonania zamówienia w tej technologii) kosztuje niemal 40zł/m2 nie wspominając o
samej warstwie klejącej. C. Slurry Seal to cienkie warstwy bitumiczne układane na zimno.
Rozwiązanie to stosuje się do naprawy powierzchniowej poprzez nałożenie na nierówności
półpłynnej mieszanki mineralno-emulsyjnej wytworzonej w specjalistycznym kombajnie.
Technologia służy do napraw powierzchniowych o grubości do ~2 cm warstwy i m.in. z tego
powodu wymaga przestrzegania reżimów technologicznych wykonania i ułożenia mieszanki.
Technologia ta jest skuteczna i
trwała a czas naprawy drogi i czas wstrzymania ruchu są
relatywnie krótkie. Odwołujący wycenia wykonanie w-wy ścieralnej ze Slurry Seal na cenę
jednostkową 20 zł/m2 podczas gdy wzmocnienie siatką stalową z warstwą klejącą Slurry
Seal za cenę jednostkową 22 zł/m2. Różnica nie pokrywa kosztu zakupu siatki.
Odnosząc się do wyceny poszczególnych pozycji Przystępujący wskazał:
GRUPA I
– NAWIERZCHNIE – poz. 3.1 Remont nawierzchni masami na zimno przy
głębokości wyboju do 4 cm - cena ofertowa 72 zł/m2 a. PBD podaje w wyjaśnieniu RNC
składowe wykonania tej pozycji przy założeniu grubości 4cm – materiał – 39,18zł/m2,
robocizna i sprzęt w tym koszt zabezpieczenia robót – 20zł//m2 – razem 59,18zł/m2. b.
Różnica w stosunku do ofertowej ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk.
GRUPA I
– NAWIERZCHNIE – poz. 5.1 Remont cząstkowy nawierzchni bitumicznej z
użyciem recyklera o głębokości do 5 cm – cena ofertowa 72 zł/m2 a. PBD podaje w
wyjaśnieniu RNC koszt robocizny i sprzętu niezbędnego do wykonania w wysokości 60zł/m2.
Różnica w stosunku do ofertowej ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk. b.
Odwołujący deklaruje wykonanie tej pozycji za cenę 60 zł/m2 w tym 22,94zł/m2 zysku. W
wyjaśnieniu RNC Konsorcjum nie ma wyliczeń uwzględniających wydajność wykonywanych
prac, jest tylko rozbicie ceny jednostkowej na składowe. Brak jakichkolwiek dowodów w tym
zakresie.
GRUPA I
– NAWIERZCHNIE – poz. 7.1 Frezowanie nawierzchni na głębokość do 4 cm
z odwiezieniem
frezów na składowisko – cena ofertowa 6,30 zł/m2 a. PBD podaje
w
wyjaśnieniu RNC koszt robocizny i sprzętu niezbędnego do wykonania w wysokości
5zł/m2. Różnica w stosunku do ofertowej ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i
zysk. b. Konsorcjum w swojej ofercie deklaruje wykonanie tej pozycji za cenę 7 zł/m2 w tym
3,35zł/m2 zysku. W wyjaśnieniu RNC nie ma wyliczeń uwzględniających wydajność
wykonywanych prac, jest tylko rozbicie
ceny jednostkowej na składowe.
GRUPA II
– Pobocza i pas rozdziału – poz. 4.1 Mechaniczne ścięcie zawyżonych poboczy/
pasa rozdziału / pasa zieleni - średnia ilość 0,1 m3 na 1 m2 – cena ofertowa – 4,75 zł/m2.
PBD podaje w wyjaśnieniu RNC koszt robocizny i sprzętu niezbędnego do wykonania w
wysokości 3,5zł/m2. Różnica w stosunku do ofertowej ceny jednostkowej pokrywa koszty
pośrednie i zysk
GRUPA II
– Pobocza i pas rozdziału – poz. 4.2 Ręczne ścięcie zawyżonych poboczy -
średnia ilość 0,1 m3 na 1 m2 – cena ofertowa – 5,70 zł/m2. PBD podaje w wyjaśnieniu RNC
koszt robocizny i sprzętu niezbędnego do wykonania w wysokości 5,0zł/m2. Różnica w
sto
sunku do ofertowej ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk.
GRUPA III
– KORPUS DROGI – poz. 6.2 Uzupełnienie skarp korpusu drogi gruntem – cena
ofertowa
– 44 zł/m3. a. PBD podaje w wyjaśnieniu RNC koszt robocizny i sprzętu
niezbędnego do wykonania w wysokości 30,0zł/m3. Różnica w stosunku do ofertowej ceny
jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk. PBD posiada stały zapas ziemi pozyskanej z
wykonywanych robót w ilości znacząco przekraczającej 1 tys. m3. Szacowana przez
Zamawiającego ilość do wbudowania wynosi 70m3. b. Konsorcjum w swojej ofercie
deklaruje wykonanie tej pozycji za cenę 30 zł/m3 w tym 4,14zł/m3 zysku. W wyjaśnieniu
RNC nie ma wyliczeń uwzględniających wydajność wykonywanych prac, jest tylko rozbicie
ceny jednostkowej na składowe.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE – poz. 4.1 Udrożnienie i oczyszczenie przepustów średnica do
80 cm
– cena ofertowa – 38 zł/mb a. PBD podaje w wyjaśnieniu RNC koszt robocizny i
sprzętu niezbędnego do wykonania w wysokości 30,0zł/mb. Różnica w stosunku do
ofertowej
ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk. b. Konsorcjum w swojej
ofercie deklaruje wykonanie tej pozycji za cenę 33 zł/mb w tym 10,71zł/mb zysku. W
wyjaśnieniu RNC Konsorcjum nie ma wyliczeń uwzględniających wydajność wykonywanych
prac, jest tylk
o rozbicie ceny jednostkowej na składowe.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE – poz. 5.1 Oczyszczenie ścieków betonowych, kamiennych,
skarpowych i kaskad w ilości 0,05 m3 na 1 mb – cena ofertowa – 4,75 zł/mb. PBD podaje
w
wyjaśnieniu RNC koszt robocizny i sprzętu niezbędnego do wykonania w wysokości
4,0zł/mb. Różnica w stosunku do ofertowej ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie
i zysk.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE – poz. 5.4 Oczyszczenie i udrożnienie studzienki wpustowej –
cena ofertowa
– 38 zł/szt a. PBD przedstawia w wyjaśnieniu RNC ofertę podwykonawcy na
kwotę 30zł/szt. Posiadamy też własny sprzęt do wykonywania tego typu czynności i nasze
doświadczenie pozwala nam szacować koszt robocizny i sprzętu niezbędnego do wykonania
robót na kwotę 30,0zł/szt. Różnica w stosunku do ofertowej ceny jednostkowej pokrywa
koszty pośrednie i zysk. b. Konsorcjum w swojej ofercie deklaruje wykonanie tej pozycji za
cenę 40 zł/szt. w tym 33,07zł/szt. zysku co jest niewiarygodne W wyjaśnieniu RNC
Konsorcjum nie ma wyliczeń uwzględniających wydajność wykonywanych prac, jest tylko
rozbicie ceny jednostkowej na składowe.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE - poz. 7.2 Wykonanie sezonowego przeglądu separatora –
cena ofertowa
– 237,50 zł/szt. PBD przedstawia w wyjaśnieniu RNC ofertę podwykonawcy
na kwotę 200 zł/szt. b. Podwykonawca deklaruje, że uwzględnił wszystkie koszty związane z
realizacją tej pozycji. Jest to firma, z którą współpracujemy od 2007 roku i zawsze
wywiązywała się z powierzonych zleceń. c. Różnica w stosunku do ofertowej ceny
jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE – poz. 9.1 Wymiana / wykonanie umocnienia dna rowu płytą/
ściekiem – cena ofertowa – 66,50 zł/mb. a. PBD podaje w wyjaśnieniu RNC składowe
wykonania tej pozycji przy założeniu umocnienia rowu korytkiem ściekowym – materiał –
40zł/mb (w wyjaśnieniu RNC załączono przykładową ofertę ze strony internetowej w celu
potwierdzenia realności tej kwoty – dostawca, który zaproponuje najkorzystniejszą ofertę
wybrany zostanie po otrzymaniu zlecenia) b. PBD wskazało, że robocizna i sprzęt w tym
koszt zabezpieczenia robót – 18zł/mb – razem 58zł/mb. Różnica w stosunku do ofertowej
ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE – poz. 20.1 - Regulacja wysokości studzienki rewizyjnej, kratki
ściekowej, zasuwy wodociągowej, gazowej, studni teletechnicznej – cena ofertowa 427,50
zł/szt. a. PBD podaje w wyjaśnieniu RNC koszt robocizny i sprzętu i materiału niezbędnego
do wy
konania w wysokości 350,0zł/szt. Różnica w stosunku do ofertowej ceny jednostkowej
pokrywa koszty pośrednie i zysk. b. Opis tej pozycji jest bardzo szeroki, cenę skalkulowano
proporcjonalnie przy założeniu regulacji różnego typu urządzeń.
GRUPA VI
– OZNAKOWANIE – poz. 3.11 - Wymiana / zamontowanie słupków pasa
drogowego
– cena ofertowa 158,40 zł/szt. a. PBD przedstawia w wyjaśnieniu RNC ofertę
podwykonawcy na kwotę 135 zł/szt. Podwykonawca deklaruje, że uwzględnił wszystkie
koszty związane z realizacją tej pozycji. Jest to firma, z którą współpracujemy od dawna na
dużą skalę przy budowach nowych odcinków dróg i zawsze wywiązywała się z powierzonych
zleceń. Różnica w stosunku do ofertowej ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i
zysk. b. Wykonawcy tworzący Konsorcjum w tej pozycji zastosowali różne ceny dla różnych
rejonów zarządzanych przez Zamawiającego. Zakres robót jest taki sam, wymagania są
takie same
, różnice wynikające z lokalizacji są pomijalne a mimo to zaproponowano różne
ceny Rejon Kalisz to 3
00 zł/szt, Rejon Konin to 100zł/szt.
GRUPA VI
– OZNAKOWANIE – poz. 6.2 - Wymiana / zamontowanie punktowych elementów
odblaskowych o odbłyśniku barwy białej i czerwonej w jezdni – cena ofertowa 35,20 zł/szt. a.
PBD podaje w wyjaśnieniu RNC składowe wykonania tej pozycji – materiał – 16zł/szt.
(w
wyjaśnieniu RNC załączono przykładową ofertę ze strony internetowej oraz przykładową
fakturę w celu potwierdzenia realności tej kwoty – dostawca który zaproponuje
najkorzystniejszą ofertę wybrany zostanie po otrzymaniu zlecenia) robocizna i sprzęt w tym
koszt zabezpieczenia robót – 10zł/szt. – razem 26 zł/szt. Różnica w stosunku do ofertowej
ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk. b. Konsorcjum w swojej ofercie
deklaruje wykonanie tej pozycji za cen
ę 35 zł/szt. w tym 19,48zł/szt. zysku. W wyjaśnieniu
RNC Konsorcjum nie ma wyliczeń uwzględniających wydajność wykonywanych prac, jest
tylko rozbicie ceny jednostkowej na składowe.
GRUPA VI
– OZNAKOWANIE – poz. 7.4 - Usuwanie oznakowania poziomego
cienkowarstwowego
– cena ofertowa 17,60 zł/m2. a. PBD podaje w wyjaśnieniu RNC koszt
robocizny i sprzętu niezbędnego do wykonania w wysokości 10,0zł/m2. Różnica w stosunku
do ofertowej ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk. b. Wartość skalkulowano
na p
odstawie ceny sprzętu własnego i wydajności uzyskiwanych przy wykonywaniu
usuwania oznakowania.
GRUPA VII
– URZĄDZENIA BRD – poz. 3.4 Wymiana / zamontowanie barier ochronnych
skrajnej bezprzekładkowej (słupki co 4 m) – cena ofertowa 162 zł/mb, poz. 7.1 Wymiana/
zamontowanie elementów barier ochronnych - prowadnica (4 m) – cena ofertowa – 405
zł/szt, poz. 7.3 Wymiana / zamontowanie elementów barier ochronnych – słupek – cena
ofertowa
– 135 zł/szt, poz. 7.5 Wymiana / zamontowanie elementów barier ochronnych -
zakończenie, łącznik skośny, łącznik kątowy – cena ofertowa – 180 zł/szt a. PBD podaje w
wyjaśnieniu RNC na podstawie oferty firmy MEISER koszt materiału używanego do
wykonania poszczególnych pozycji: poz. 3.4 - 311zł za 4m to jest 77,75 zł/mb prowadnicy,
200zł za 2 słupki to jest 50zł/mb, co razem daje 127,75zł. Pozostała kwota różnicy między
ceną ofertową a kosztem materiału pokrywa koszt robocizny, sprzętu, koszty pośrednie i
zysk, poz. 7.1
– 311 zł/szt. - pozostała kwota różnicy między ceną ofertową a kosztem
materiału pokrywa koszt robocizny, sprzętu, koszty pośrednie i zysk, poz. 7.3 – 100 zł/szt. -
pozostała kwota różnicy między ceną ofertową a kosztem materiału pokrywa koszt
robocizny, sprzętu, koszty pośrednie i zysk, poz. 7.5 – 162,60 zł/szt. (przy założeniu
najdroższego z wymienionych w pozycji ofertowej łączników) pozostała kwota różnicy
między ceną ofertową a kosztem materiału pokrywa koszt robocizny, sprzętu, koszty
pośrednie i zysk. Konieczność wymiany barier energochłonnych występuje wyłącznie w
wyniku wypadków komunikacyjnych. Ilość i rodzaj wymiany możliwe będą do określenia po
wystąpieniu zdarzenia.
GRUPA VII
– URZĄDZENIA BRD – poz. 13.1 - Wymiana / zamontowanie segmentu ekranu
akustycznego (typu zielona ściana, ekrany drewniane) – cena ofertowa 270 zł/m2. a. PBD
podaje w wyjaśnieniu RNC na podstawie oferty firmy WELDON montującej ekrany typu
zielona ściana oraz przykładowego cennika ekranów drewnianych firmy DREWNAR koszt
materiału wraz z montażem wykonanym przez dostawcę ekranów na poziomie 250zł/m2. b.
Koszt wymiany segmentu zależy od rodzaju materiału i zakresu robót zleconych do realizacji.
Stąd wartość 250zł/m2 jako wypadkowa przy założeniu realizacji różnego typu ekranów. c.
Różnica w stosunku do ofertowej ceny jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk.
GRUPA VIII
– ESTETYKA – poz. 9.8 - Ścinanie drzew i frezowanie pnia o obwodzie od 174
cm
wraz z odwiezieniem dłużycy i gałęzi oraz uporządkowaniem terenu – cena ofertowa 550
zł/szt. a. PBD przedstawiło w wyjaśnieniu RNC ofertę podwykonawcy na kwotę 450 zł/szt.
Podwykonawca deklaruje, że uwzględnił wszystkie koszty związane z realizacją tej pozycji.
Jest to firma z którą współpracujemy od dawna przy robotach utrzymaniowych i zawsze
wywiązywała się z powierzonych zleceń. Różnica w stosunku do ofertowej ceny
jednostkowej pokrywa koszty pośrednie i zysk. Także w tym przypadku wykonawcy tworzący
Konsorcjum w
tej pozycji zastosowali różne ceny dla różnych rejonów zarządzanych przez
Zamawiającego. Zakres robót jest taki sam, wymagania są takie same, różnice wynikające z
lokalizacji są pomijalne a mimo to zaproponowano różne ceny: • RDK Kalisz 800zł/szt., RDK
Środa Wlkp. – 250 zł/szt.
Odnosząc się do oferty podwykonawczych Przystępujący wskazał, iż przedstawił oferty
podwykonawcze firm z kt
órymi współpracuje od lat. Wszystkie potwierdziły swą
wiarygodność poprzez wspólnie realizowane kontrakty. Przystępujący funkcjonując na rynku
robót utrzymaniowych od początku obowiązywania tego systemu robót na terenie naszego
kraju posiada wiedzę pozwalającą na weryfikację ofert podwykonawców pod względem ich
wiarygodności cenowej. Weryfikacja cen odbywa się m.in. p poprzez skierowanie
stosownych pytań do dwóch lub większej liczby podwykonawców. Zamówienie jest
kierowane do przedsiębiorcy, który zapewnia wymagana jakość, w określonym czasie za
korzystną cenę. Przy wycenie robót nie poprzestajemy na ofercie jednego podwykonawcy.
Wybieramy ofertę najkorzystniejszą pod wieloma aspektami, nie tylko cenowo. Odwołujący w
swoich wyjaśnieniach RNC nie przedstawia analizy ofert podwykonawców, jedynie rozbija
kwoty jednostkowe na elementy składowe w żaden sposób nie udowadniając realności tych
elementów składowych nawet pod kątem możliwości zakupienia materiałów za deklarowane
kwoty.
Odnosząc się do kwestii kosztów pracowniczych Przystępujący wskazał, iż jasno
zadeklarował zgodność oferty z przepisami dotyczącymi kosztów pracy. Przystępujący
przedstawił wyjaśnienia co do kosztów pracowniczych przykładowa kalkulacja zawarta jest
np. w poz. 14.1 Grupa VII i poz. 1.1 GRUPA 12.
Odnosząc się do zarzutu dotyczącego niezgodności z warunkami zamówienia
Przystępujący wskazał, iż złożył ofertę zawierająca wyceny wszystkich pozycji
kosztorysowych w ilościach oszacowanych przez Zamawiającego. Kosztorysy ofertowe
przygotowane pr
zez Zamawiającego opatrzone są uwagą: cena za jednostkę obejmuje
wszystkie składniki kosztów (m. in. KP, KZ, Zysk, itp.) a także inne czynności opisane w SST
(a w szczególności oznakowanie robót). Kosztorysy przedstawione Zamawiającemu są
zgodne z tym oświadczeniem. Wyjaśnienia złożone w ramach odpowiedzi RNC potwierdza,
że ceny jednostkowe obejmują wszystkie składniki kosztów i innych czynności opisanych w
SST.
Odnosząc się do zarzutu dotyczącego czynu nieuczciwej konkurencji Przystępujący
wskazał, iż przedmiot zamówienia zostanie wykonany zgodnie z zaleceniami GDDKiA i w
taki też sposób, zgodnie z SWZ został wyceniony. Przystępujący nie zakłada, że w
niektórych pozycjach nie osiągnie zysku - wszystkie pozycje kalkulowane są z zyskiem, co
potwierdza wyjaśnienie RNC. Cytowane przez Odwołującego fragmenty zdań dotyczące
obiektywnych czynników utrudniających kalkulację kosztów nie oznaczają w żaden sposób
zaniechania precyzyjnej kalkulacji kosztów poszczególnych pozycji ofertowych według
informacji zamieszczon
ych w Opisie Przedmiotu Zamówienia. Utrudnienia w kalkulacji są
faktem -
dotyczącym zapewne w różny sposób wszystkich wykonawców – oświadczenie w
tym zakresie nie jest podstawą dla wywiedzenia przesłanek do odrzucenia oferty. Koszty
skalkulowano precyzyjni
e na podstawie przyjętych i zgodnych z SWZ założeń, ceny
jednostkowe są stałe, uwzględniają ryzyka związane z realizacją zamówienia i podlegają
zmianie na warunkach określonych w projekcie umowy. Brak podstaw do przyjęcia, iż cena
oferty Przystępującego jest rażąco niska. Oferta nie została złożona w warunkach
nieuczciwej konkurencji.
Po przeprowadzeniu rozprawy z
udziałem Stron i Uczestnika postępowania
odwoławczego, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,
uwzględniając akta sprawy odwoławczej, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co następuje.
Izba
stwierdziła skuteczność przystąpienia zgłoszonego do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego przez wykonawcę Przedsiębiorstwo Budownictwa
Drogowego Spółka Akcyjna z siedzibą w Kaliszu.
Izba stwierdziła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania w całości na podstawie art. 528 ustawy Pzp.
Izba oddaliła wniosek Zamawiającego i Przystępującego o odrzucenie odwołania na
podstawie art. 528 pkt 4 ustawy Pzp. Zgodnie z ww. przepisem I
zba odrzuca odwołanie,
jeżeli stwierdzi, że odwołujący powołuje się wyłącznie na te same okoliczności, które były
przedmiotem rozstrzygn
ięcia przez Izbę w sprawie innego odwołania, dotyczącego tego
samego postępowania wniesionego przez tego samego odwołującego.
Odrzucenie odwołania w oparciu o art. 528 pkt 4 ustawy Pzp wymaga kumulatywnego
spełnienia następujących przesłanek:
odwołanie musi być wniesione przez tego samego odwołującego co wcześniejsze
odwołanie,
oba odwołania dotyczyć muszą tego samego postępowania,
wcześniejsze odwołanie musi być przedmiotem rozstrzygnięcia przez Izbę (przez
rozstrzygnięcie należy tu rozumieć wydanie orzeczenia, tj. wyroku lub postanowienia
w sprawie),
okoliczności podniesione w odwołaniu są wyłącznie takie same, jak okoliczności, które
były przedmiotem rozstrzygnięcia przez Izbę w sprawie wcześniejszego odwołania.
Ani Zamawiający, ani Przystępujący nie przedstawili w swoich wnioskach o odrzucenie
odwołania szczegółowej analizy, czy w rozpoznawanym przypadku zaistniały łącznie
wszystkie ww. przesłanki. Ocena dokonana przez Izbę wskazuje zaś, iż odpowiedź na tak
zadane pytanie jest negatywna
– nie można bowiem uznać, aby okoliczności podniesione
w
obecnie wniesionym odwołaniu były wyłącznie takie same, jak okoliczności, które były
przedmiotem rozstrzygnięcia przez Izbę w sprawie o sygn. akt KIO 623/23. Podkreślić tutaj
należy słowo „wyłącznie”, gdyż na kanwie art. 528 pkt 4 ustawy Pzp, aby odwołanie zostało
odrzucone w
całości, pomiędzy okolicznościami faktycznymi i prawnymi w odwołaniach
wnoszonych przez tego samego odwołującego w tym samym postępowaniu musi zachodzić
pełna tożsamość przedmiotowa. Takiej pełnej tożsamości przedmiotowej w rozpoznawanym
przypadku nie ma. Wynika to z faktu, że dopiero na skutek wyroku Izby z dnia 20 marca
2023 r. w sprawie o sygn. akt KIO
623/23 Odwołujący powziął wiedzę o konkretnych
elementach cenotwórczych i sposobie kalkulacji poszczególnych pozycji cenowych przez
Przystępującego. Dopiero dysponując tą wiedzą Odwołujący mógł zestawić przyjęte przez
Przystępującego wartości i założenia z zakresem przedmiotu zamówienia i przedstawić
analizę wykazującą, że wartości te są zbyt niskie. Okoliczności faktyczne wynikające
z
ujawnionej części wyjaśnień nie były i de facto nie mogły być przedmiotem wcześniejszego
odwołania, gdyż nie były Odwołującemu wówczas znane. Na powyższe zwrócono uwagę
w uzasadnieniu wyroku KIO 623/23
, gdzie wielokrotnie podkreślono, że skoro Odwołujący
nie miał do dostępu do informacji zawartych w utajnionej części wyjaśnień, to nie mogły one
stanowić podstawy faktycznej zarzutu. Izba w uzasadnieniu ww. orzeczenia oceniając
kwestię wpływu na wynik zarzutu dotyczącego zaniechania odtajnienia wyjaśnień
Przystępującego wprost wskazała, iż „z uwagi na udostępnienie Odwołującego treści
wyjaśnień nie można mówić o tożsamości faktycznej. Wykonawca dysponuje nowymi
okolicznościami faktycznymi, które potencjalnie mogą mieć wpływ na wynik postępowania.
Uznanie przez Izbę, że zarzut naruszenia art. 18 ust. 1 - 3 ustawy Pzp pozostaje bez wpływu
na wynik postępowania stanowiłoby niezasadne ograniczenie możliwości skorzystania przez
wykonawcę ze środków ochrony prawnej.”
Nie sposób zatem zgodzić się ze stanowiskiem Przystępującego, iż Odwołujący
powoływał się wyłącznie na te same okoliczności, co w sprawie o sygn. akt KIO 623/23,
a
jedynie w inny sposób ich dowodził. Dopiero w efekcie ww. wyroku i następczych działań
Zamawiającego, Odwołujący pozyskał wiedzę o pełnej treści wyjaśnień złożonych przez
Przystępującego, w tym o ich zasadniczej, istotnej części merytorycznej – a zatem
o
okolicznościach, o których wiedzy wcześniej nie mógł mieć i które nie mogły stanowić
podstawy faktyczne
j zarzutów. Skład orzekający stoi na stanowisku, iż brak udostępnienia
przez instytucję zamawiającą Odwołującemu zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa
dokumentów wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, ogranicza
prawo do w
niesienia odwołania, uniemożliwiając Odwołującemu kontrolę legalności działania
Zamawiającego i dokonanie kompleksowej oceny w tym zakresie Jeżeli zaniechanie
udostępnienia żądanych dokumentów było niezgodne z ustawą Pzp, to wykonawca powinien
mieć możliwość wniesienia środka ochrony prawnej w oparciu o podstawy faktyczne, które
ujawnią się po poznaniu bezprawnie utajnionych informacji. Dodać należy, iż jak wskazał
TSUE w wyroku z dnia 17 listopada 2022 r., C-54/21 (Konsorcjum: Antea Polska S.A.,
Pectore-Eco Sp. z
o.o., Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy lnstytut Badawczy
przeciwko Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie) w takiej sytuacji bieg
terminu na wniesienie odwołania rozpoczyna się dopiero w dniu, w którym odwołujący się
uzyskał dostęp do wszystkich informacji, w odniesieniu do których niesłusznie zachowano
poufność.
W dalszej kolejności Izba uznała, iż Odwołujący, jako wykonawca, który złożył ofertę
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia, a wnosząc środek ochrony prawnej dąży do
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i odrzucenia oferty swojego
konkurenta
, wykazał, iż posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę
w
wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp, czym wypełnił
materialnoprawne przesłanki dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505 ust. 1
ustawy Pzp.
Izba ustaliła, co następuje:
W
oparciu o dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia przekazaną przez
Zamawiającego Izba ustaliła poniższy stan faktyczny.
Izba ustaliła, że przedmiotem zamówienia jest usługa polegająca całorocznym
kompleksowym (letnie i zimowe) utrzymaniu dróg krajowych na terenie Rejonu w Kaliszu
o
długości 139,6 km. Usługa obejmuje wykonywanie prac całorocznego, w tym zimowego
i
bieżącego utrzymania dróg, w szczególności: utrzymania nawierzchni dróg, utrzymania
poboczy i pasów rozdziału, utrzymania korpusu drogi, utrzymania odwodnienia, utrzymania
chodników i ścieżek rowerowych, utrzymania oznakowania, utrzymania urządzeń
bezpieczeństwa ruchu, utrzymania estetyki znaków, elementów bezpieczeństwa ruchu oraz
pasa drogowego, utrzymania urządzeń wspomagających, zimowego utrzymania dróg,
zarządzania Kontraktem, utrzymania czystości na obiektach inżynierskich. prace pomocnicze
Zakres i sposób wykonywania usługi określono w dokumentach: istotnych warunkach umowy
opis przedmiotu zamówienia (OPZ), specyfikacjach technicznych (SST). Wykonawca
zobowiązuje się do wykonywania przedmiotu Umowy w okresie od dnia 01.04.2023 roku do
dnia 01.06.2026 roku. Jeżeli umowa zostanie podpisana po dniu 01.04.2023 roku to będzie
ona obowiązywać od dnia zawarcia Umowy do dnia 01.06.2026 roku, przy czym,
maksymalny łączny okres obowiązywania Umowy, wraz z prawem opcji, o którym mowa w §
1 ust. 8 umowy, nie może przekroczyć 48 miesięcy.
W
Rozdziale XVII SWZ Zamawiający określił sposób obliczenia ceny w następujący
sposób:
17.1. Cena oferty
zostanie wyliczona przez Wykonawcę w oparciu o kosztorys ofertowy
sporządzony na formularzu stanowiącym integralną część SWZ - Tom IV.
Wykonawca obliczając cenę Oferty musi uwzględnić opis sposobu obliczenia ceny
zawarty w tomie IV SWZ
– Kosztorys ofertowy, oraz w pkt. 17.9 tomu I SWZ - IDW.
Wykonawca obliczając cenę Oferty musi uwzględnić w kosztorysie ofertowym
wszystkie podane tam i opisane pozycje. Wykonawca nie może samodzielnie wprowadzać
zmian do kosztorysu ofertowego. W razie
jakichkolwiek wątpliwości wynikających np. z
błędów w sumowaniu poszczególnych elementów rozliczeniowych, przy ocenie ofert brana
będzie pod uwagę cena Oferty po poprawieniu omyłki zgodnie z art. 223 ustawy Pzp.
Wykonawca powinien wyliczyć cenę Oferty brutto, tj. wraz z należnym podatkiem
VAT w wysokości przewidzianej ustawowo.
Cena Oferty powinna być wyrażona w złotych polskich (PLN) z dokładnością do
dwóch miejsc po przecinku i obejmować całkowity koszt wykonania zamówienia.
Ceny ryczałtowe określone przez Wykonawcę nie będą zmieniane w toku realizacji
przedmiotu zamówienia.
Cena oferty powinna obejmować całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia
w
tym również wszelkie koszty towarzyszące wykonaniu, o których mowa w Tomach II-IV
niniejszej SWZ. Koszty towarzyszące wykonaniu przedmiotu zamówienia, których nie ujęto
w
kosztorysie ofertowym, Wykonawca powinien ująć w cenach pozycji opisanych
w kosztorysach ofertowych.
Wartość netto dla Grupy 11 (Zarządzania Kontraktem) nie może wynosić więcej niż
12% łącznych cen netto Grup 1 do 10 i Grupy 12. Jeśli wartość ta zostanie przekroczona
Zamawiający odrzuci ofertę, jako niezgodną z warunkami zamówienia.
W
załączniku nr 2 do SWZ Zamawiający przekazał Kosztorys ofertowy – Zbiorcze
ze
stawienie kosztów. Zamawiający wyszczególnił 13 grup prac, wymagając podania przez
wykonawcę wartości brutto i netto prac. Dla każdej grupy prac Zamawiający przygotował
Tabele Elementów Rozliczeniowych wymagając od wykonawcy podania ceny jednostkowej
za wy
szczególnione prace. Zamawiający wskazał w tabelach przewidywany zakres prac.
W załączonych do SWZ projektowanych postanowieniach umowy („PPU”) w § 4 ust. 2
wskazano, iż rozliczenie Umowy nastąpi w oparciu o ceny jednostkowe netto określone
przez
Wykonawcę w TER, stanowiących Załącznik nr 2 do Umowy, złożonych wraz z ofertą,
z
zastrzeżeniem § 7 ust. 5. Zgodnie z ust. 3 Wykonawca oświadcza, że przy
przygotowywaniu Oferty uwzględnił, a w cenach jednostkowych zawartych w TER
skalkulował, koszty związane z przejazdem pojazdów wykorzystywanych do realizacji
przedmiotu Umowy, w tym odcinkami dróg objętych oraz nowowprowadzanych do systemów
poboru opłat, które Wykonawca będzie ponosił w trakcie trwania Umowy W ust. 5 wskazano,
iż wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, jest wartością wyliczoną w oparciu o
przewidywane ilości prac i nie stanowi zobowiązania dla Zamawiającego do realizacji
Umowy do tej wartości. Dla uniknięcia wątpliwości Strony potwierdzają, że Wykonawcy nie
przysługuje wobec Zamawiającego żadne roszczenie w przypadku nie osiągnięcia przez
Wykonawcę wynagrodzenia w wysokości, o której mowa w ust. 1 z zastrzeżeniem § 24 ust.
6. W ust. 6 wskazano, że rzeczywiste wynagrodzenie Wykonawcy zostanie ustalone zgodnie
z zasadami określonymi w § 5, § 6 i § 7 niniejszej Umowy.
Wartość szacunkową zamówienia (podstawowego) określono na 59 837 681,97 zł
netto.
W postępowaniu wpłynęło 5 ofert: Przystępującego z ceną brutto za zakres
podstawowy 59 176
230,43 zł, Odwołującego z ceną brutto za zakres podstawowy
191,74 zł oraz trzech innych wykonawców z cenami brutto za zakres podstawowy
568,41 zł, 76 121 401,68 zł, 88 808 219,42 zł.
Zamawiający pismem z dnia 24 listopada 2022 r. zwrócił się do Przystępującego
o
złożenie wyjaśnień, wskazując:
„Wzywamy do złożenia wyjaśnień, w tym przedstawienia dowodów, w zakresie
wyliczenia ceny lub kosztu oraz ich istotnych części składowych i wykazanie w
szczególności: 1. w oparciu o dokumenty oraz obliczenia w jaki sposób Wykonawca
zamierza zrealizować, uwzględniając wymagania opisu przedmiotu zamówienia wraz z
załącznikami, oraz projektowanych postanowień umowy, a także specyfikacji technicznych,
wyszczególnione poniżej pozycje kosztorysu ofertowego w ramach zadeklarowanych w
Ofercie cen jednostkowych; 2. zgodno
ści oferty z przepisami dotyczącymi kosztów pracy,
których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie
przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.
U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane
jest realizowane zamówienie; 3. zgodności oferty z przepisami z zakresu prawa pracy i
zabezpieczenia społecznego, obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest
zamówienie. W treści wezwania wskazano na poszczególne pozycje grupy: 1, 2, 3, 4, 6, 7,
(łącznie 23 pozycje). Jednocześnie Zamawiający wskazał: Powyższe należy wykazać
również poprzez przedstawienie szczegółowej kalkulacji wyszczególnionych powyżej pozycji
kosztorysu ofertowego i załączenie dowodów na potwierdzenie tych wyliczeń.”
Przystępujący pismem z dnia 9 grudnia 2022 r. złożył wyjaśnienia objęte tajemnicą
przedsiębiorstwa. Zamawiający pismem z dnia 22 lutego 2023 r. poinformował wykonawców
o
wyborze oferty Przystępującego jako najkorzystniejszej.
Wyrokiem z dnia 20 marca 2023 r., sygn. akt KIO 623/23,
Izba nakazała
Zamawiającemu unieważnić czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz odtajnić i
udostępnić złożone przez Przystępującego wyjaśnienia w przedmiocie rażąco niskiej ceny.
Zamawiający unieważnił czynność wyboru oferty najkorzystniejszej i przekazał
Odwołującemu pełną treść wyjaśnień Przystępującego w zakresie wyliczenia ceny.
W
wyjaśnieniach tych wskazano:
[część jawna]
„Atutem sprzyjającym oferowaniu niższej ceny w stosunku do szacowanej wartości
przedmiotu zamówienia są szczególne warunki realizacji i oszczędności metody wykonania
zamówienia, takie jak posiadanie własnej wytwórni mas bitumicznych o wydajności 240
Mg/godz. Ponadto produkcja mieszanek mineralno-
bitumicznych będąca w ostatnich kilku
latach na poziomie 150
– 200 tys. Mg rocznie po-zwala nam na obniżenie jednostkowego
kosztu wytworzenia masy bitumicznej w stosunku do kosztu produkcji masy w wytwórniach
mas bitumicznych, w których nie ma tak dużej produkcji rocznej. Obniżenie kosztu
wytworzenia masy bitumicznej uzysk
ujemy również poprzez produkcję własnej energii
elektrycznej (nie korzystamy z dużo droższej energii przesyłowej). Ponadto poprzez
modernizację systemu odpylania wytwórni mas bitumicznych, zmniejszone zostały koszty
korzystania ze środowiska (mniejsza emisja pyłów), co również ma wpływ na koszt
wytworzenia masy bitumicznej.
Kolejnym atutem mającym wpływ na wysokość naszych cen jednostkowych jest
posiadanie nowoczesnej wytwórni betonu cementowego, która (tak jak wytwórnia masy
bitumicznej) zasilana jest z w
łasnego źródła energii elektrycznej. Nie korzystamy z dużo
droższej energii przesyłowej. Woda będąca składnikiem stabilizacji czy betonów
pozyskiwana jest przez nas z własnej studni głębinowej, a jej koszt jest nieporównywalnie
niższy niż koszt wody z ujęcia wodociągowego.
Duża produkcja budowlana w latach ubiegłych oraz terminowe płatności za materiały
(asfalty, emulsje asfaltowe, kruszywa, materiały brukarskie) pozwalają nam od dostawców
uzyskać upusty ceno-we. Utrzymywana płynność finansowa pozwala nam na regulowanie
naszych zobowiązań finansowych bez konieczności zaciągania kredytów i ponoszenia
kosztu kredytu.
Informujemy, że dysponujmy dużym parkiem maszynowym. Posiadamy własną bazę
sprzętową wyposażoną w sprzęt do drogowych robót budowlanych (rozkładarki masy min.
asfaltowej
– 8 szt., walce statyczne, ogumione, wibracyjne – razem 16 szt., frezarki – 3 szt.,
ładowarki, koparko-ładowarki – razem 8 szt., skrapiarki – 5 szt., kombajn do cienkich
dywaników na zimno – 4 szt., równiarki, i inne), sprzęt do bieżącego w tym zimowego
utrzymania dróg (solarki – 24 szt., pługi – 75 szt., ciągniki, samochody ciężarowe).
Stawki płac naszych pracowników nie są niższe od minimalnego wynagrodzenia za
pracę ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 roku
o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U.2020.2207 t.j. z dnia 2020.12.10).
Podkreślamy, że wszystkie osoby przewidziane do realizacji przedmiotowego zamówienia
bezpośrednio na terenie wykonywania robót i usług bieżącego i zimowego utrzymania dróg
krajowych, jak również wszystkie pozostałe osoby składające się na kompletność wykonania
zamówienia (wytwórnia mas bitumicznych, laboratorium, magazyn, warsztaty, dyspozytornia
sprzętem, zarząd) zatrudnieni są na umowę o pracę. Wypełniamy wszystkie związane z
powyższym obowiązki – m.in. terminowo i prawidłowo wypłacamy wynagrodzenie, płacimy
składki na ubezpieczenia społeczne każdemu zatrudnionemu, zapewniamy bezpieczne i
higieniczne warunki pracy,
w tym nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie
robocze, itd.
Oświadczamy, że składając ofertę na wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie
zgodnym z opisanym w specyfikacji warunków zamówienia oraz dokumentacji projektowej,
w
cenie ofertowej zostały uwzględnione wszelkie koszty związane z dostosowaniem się do
wymogów zamówienia, wynikające z opisu przedmiotu zamówienia, przedmiaru, specyfikacji
technicznej oraz pozostałe mające wpływ na kompletność zamówienia.
Należy zaznaczyć, że kalkulacja zamówienia, którego przedmiotem jest inwestycja
drogowa zlokalizowana w konkretnym miejscu, określona projektem budowlanym – opis
techniczny, przedmiar robót, rysunki techniczne, jest zdecydowanie odmienna od kalkulacji
robót i usług składających się na tzw. całoroczne bieżące utrzymanie dróg (krajowych) na
określonym wyodrębnionym administracyjnie obszarze – Rejony w GDDKiA O/ Poznań. Dla
przedmiotowego zamówienia, z uwagi na brak jednoznacznie określonych zakresów robót do
wykonania w danej zleceniem w jednostce czasu, w tym m.in. br
aku znajomości stanu
naprawianych w przyszłości elementów drogi, odwodnienia itp., nie można precyzyjnie
skalkulować kosztów robocizny i sprzętu dla poszczególnych pozycji kosztorysowych. Dla
części ujętych zamówieniem pozycji kosztorysowych, również kosztu materiałów nie można
dokładnie określić. Jednakże odpowiadając na Państwa wezwanie, w części wyjaśnień
objętej tajemnicą przedsiębiorstwa, przedstawiamy w miarę możliwości szczegółowe
wyjaśnienie sposobu kalkulacji każdej z wyszczególnionych przez Państwa pozycji
kosztorysowych wraz z dowodami na potwierdzenie naszych wyliczeń.”
[C
zęść objęta tajemnicą przedsiębiorstwa, odtajniona wyrokiem Izby w sprawie o sygn.
akt KIO 623/23]
„Wartość pozycji o których cen wyjaśnienie nas Państwo prosicie wynosi około 1,37mln
netto tj. 2,85%
wartości oferty. Pozycje te mają znikomy wpływ na ostateczną wartość oferty.
Poniżej przedstawiamy szczegółowe wyjaśnienia dotyczące kalkulacji wyszczególnionych
przez Państwa pozycji wraz z dowodami na potwierdzenie naszych wyliczeń.
GRUPA I
– NAWIERCHNIE – poz. 3.1 Remont nawierzchni masami na zimno przy
głębokości wyboju do 4 cm - cena ofertowa 72 zł/m2. Masę na zimno produkujemy w naszej
wytwórni mas bitumicznych. Koszt wytworzenia wynosi 391,80 zł/Mg (nie więcej niż 39,18
zł/m2 – kalkulacja w załączeniu). Cena wbudowania jest trudna do wyliczenia ze względu na
charakter robót – brak wiedzy na etapie składania ofert co do zakresów i lokalizacji zleceń.
Na podstawie naszego wieloletniego doświadczenia przy realizacji bieżącego utrzymania
dróg krajowych administrowanych przez GDDKiA Oddział Poznań skalkulowaliśmy koszt
wbudowania masy na zimno na poziomie 200 zł/Mg (robocizna, środek transportu –
samochód dostawczy, sprzęt drobny do zagęszczenia) czyli nie więcej niż 20zł/m2. Koszt
wykonania remontu
będzie zmienny w zależności od głębokości wyboju, lecz nie przekroczy
60 zł/m2 (wyboje do 4cm).
GRUPA I
– NAWIERZCHNIE – poz. 5.1 Remont cząstkowy nawierzchni bitumicznej
z
użyciem recyklera o głębokości do 5 cm – cena ofertowa 72 zł/m2. Koszt wykonania robót
jest trudny do wyliczenia bez znajomości lokalizacji i zakresu zlecenia. Na podstawie
naszego wieloletniego doświadczenia przy realizacji bieżącego utrzymania dróg krajowych
administrowanych przez GDDKiA Oddział Poznań skalkulowaliśmy koszt wbudowania masy
z
recyklera na poziomie 500 zł/Mg (robocizna, recykler, samochód dostawczy
z
oznakowaniem, sprzęt drobny do zagęszczenia) czyli nie więcej niż 60zł/m2. Koszt będzie
zmienny w zależności od głębokości wyboju lecz nie przekroczy 60zł/m2. Założyliśmy
zgodnie z SST D-
05.03.17d powtórne użycie mieszanki mineralno-asfaltowej odzyskanej
z nawierzchni.
GRUPA I
– NAWIERZCHNIE – poz. 7.1 Frezowanie nawierzchni na głębokość do 4 cm
z odwiezieniem
frezów na składowisko – cena ofertowa 6,30 zł/m2 Zaproponowana przez
PBD SA Kalisz cena jednostkowa nie odbiega od obecnych cen rynkowych. Dla
przykładu w
2022 roku realizowaliśmy dla Państwa dwie roboty, w których zakres wchodziło frezowanie
nawierzchni na głębokość do 4cm gdzie ceny były dużo niższe: - remont DK 25 odc. Modła –
Posada
– cena frezowania 3,79 zł/m2 - remont DK 12 odc. Łobez – Góra – cena frezowania
3,12 zł/m2. Na takim poziomie kształtują się obecnie rynkowe ceny tej pozycji. Oczywiście
ostateczny koszt wbudowania zależeć będzie od zakresu i miejsca wykonania zlecenia oraz
zleconej grubości frezowania, co na etapie składania ofert nie jest wiadome. Na podstawie
naszego wieloletniego doświadczenia przy realizacji bieżącego utrzymania oraz modernizacji
dróg krajowych administrowanych przez GDDKiA Oddział Poznań przyjęliśmy, że koszt
frezowania nie
przekroczy 5 zł/m2. Koszt obejmuje pracę frezarki, robociznę, środki
transportowe do wywozu
destruktu, oczyszczenie nawierzchni, zabezpieczenie robót. PBD
SA Kalisz posiada własne frezarki do wykonania przedmiotowych robót.
GRUPA II
– Pobocza i pas rozdziału – poz. 4.1 Mechaniczne ścięcie zawyżonych
poboczy / pasa roz
działu / pasa zieleni - średnia ilość 0,1 m3 na 1 m2 – cena ofertowa –
4,75 zł/m2. Zaproponowana przez PBD SA Kalisz cena jednostkowa nie odbiega od
obecnych cen rynkowych. Dla
przykładu w 2022 roku realizowaliśmy dla Państwa dwie
roboty,
w których zakres wchodziło ścinanie poboczy na głębokość do 12cm gdzie ceny były
następujące: - remont DK 25 odc. Modła – Posada – cena ścinania poboczy 2,33 zł/m2 -
remont DK 12 odc. Łobez – Góra – cena ścinania poboczy 8,66 zł/m2. Ceny są różne w
zależności od zakresu i lokalizacji robót. Na podstawie naszego wieloletniego doświadczenia
przy realizacji bieżącego utrzymania oraz modernizacji dróg krajowych administrowanych
przez GDDKiA Oddział Poznań skalkulowaliśmy szacunkowy koszt wykonania ścinki
poboczy na grubość 10cm jako 3,50 zł/m2. Cena obejmuje koszt pracy ścinarki, koszt
środków transportu, robociznę, koszt zabezpieczenia robót, uporządkowanie terenu. PBD SA
Kalisz posiada
własną ścinarkę poboczy, którą wykonywane będą roboty.
GRUPA II
– Pobocza i pas rozdziału – poz. 4.2 Ręczne ścięcie zawyżonych poboczy -
średnia ilość 0,1 m3 na 1 m2 – cena ofertowa – 5,70 zł/m2. Koszt wykonania tej pozycji
zależeć będzie w dużej mierze od lokalizacji i zakresu zlecenia. Na podstawie naszego
wieloletniego doświadczenia przy realizacji bieżącego utrzymania oraz modernizacji dróg
krajowych administrowanych przez GDDKiA Oddział Poznań skalkulowaliśmy koszt
wykonania tego asortymentu robót na poziomie 50 zł/m3 to jest 5 zł/m2. Cena obejmuje
koszt
robocizny, koszt środków transportu do wywiezienia urobku, koszt zabezpieczenia
robót, uporządkowanie terenu.
GRUPA III
– KORPUS DROGI – poz. 6.2 Uzupełnienie skarp korpusu drogi gruntem –
cena ofertowa
– 44 zł/m3. Koszt realizacji zależeć będzie w dużej mierze od lokalizacji
i
zakresów poszczególnych zleceń. Cena jednostkowa zaproponowana przez PBD SA Kalisz
jest stosunkowo wysoka. Materiał w postaci gruntu z wykopu zgromadzony mamy na
naszym placu z robót ziemnych wykonywanych przez naszą firmę na zadaniach związanych
z budową i przebudową dróg, których realizacja jest podstawą funkcjonowania naszej firmy.
Koszt dowozu i wbudowania będzie zmienny w zależności od otrzymywanych zleceń. Na
podstawie naszego wieloletniego doświadczenia przy realizacji bieżącego utrzymania oraz
modernizacji dróg krajowych administrowanych przez GDDKiA Oddział Poznań
skalkulowaliśmy koszt dowozu i wbudowania gruntu w skarpę korpusu drogi na poziomie
30zł/m3. Koszt obejmuje wbudowanie gruntu, jego zagęszczenie oraz zabezpieczenie robót.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE – poz. 4.1 Udrożnienie i oczyszczenie przepustów
średnica do 80 cm – cena ofertowa – 38 zł/mb. Koszt realizacji zależeć będzie od specyfiki
poszczególnych zleceń. Zmienna może być w szczególności ilość zalegającego osadu do
usunięcia. Na podstawie naszego wieloletniego doświadczenia przy realizacji bieżącego
utrzymania dróg krajowych administrowanych przez GDDKiA Oddział Poznań
skalkulowaliśmy koszt jednostkowy oczyszczenia przepustu na poziomie 30 zł/mb. Również
firmy
podwykonawcze, które wykonują dla PBD SA Kalisz tego typu zlecenia proponują
stawkę 30zł/mb. Przykładowa oferta w załączeniu.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE – poz. 5.1 Oczyszczenie ścieków betonowych,
kamiennych, skarpowych i
kaskad w ilości 0,05 m3 na 1 mb – cena ofertowa – 4,75 zł/mb.
Koszt realizacji zależeć będzie od zakresu i lokalizacji zleceń. PBD SA Kalisz posiada
własny sprzęt do realizacji tego typu zleceń (zamiatarki, szczotki mechaniczne). Na
podstawie naszego wieloletniego
doświadczenia przy realizacji bieżącego utrzymania dróg
krajowych administrowanych przez GDDKiA
Oddział Poznań skalkulowaliśmy koszt
jednostkowy wykonania tego zabiegu na 4 zł/mb. Założony koszt jest stosunkowo wysoki ze
względu na brak możliwości przewidzenia ilości zlecanych robót, które będzie trzeba
wykonać ręcznie – w cenę jednostkową wkalkulowano ryzyko z tym związane. Koszt zawiera
robociznę, pracę sprzętu, wywóz odpadów, zabezpieczenie robót.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE – poz. 5.4 Oczyszczenie i udrożnienie studzienki
wpustowej
– cena ofertowa – 38 zł/szt. Zaproponowana stawka nie odbiega od cen
rynkowych. Oczywiście ostateczny koszt wykonania zależał będzie od stanu studzienek
ujętych w zleceniu, ich lokalizacji i zakresu zlecenia. Firmy podwykonawcze, które wykonują
dla PBD SA Kalisz tego typu zlecenia proponują stawkę 30zł/szt. Przykładowa oferta w
załączeniu.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE - poz. 7.2 Wykonanie sezonowego przeglądu separatora
– cena ofertowa – 237,50 zł/szt. W zakresie przeglądów separatorów współpracujemy od
wielu lat z firmą SADEKO. Firma ta zaproponowała nam stawkę za sezonowy przegląd
separatora w wysokości 200 zł/szt. co było podstawą do przyjęcia naszej ceny jednostkowej
zaoferowanej w przetargu. W załączeniu przedstawiamy ofertę firmy SADEKO
potwierdzającą wcześniejsze ustalenia telefoniczne.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE – poz. 9.1 Wymiana / wykonanie umocnienia dna rowu
płytą / ściekiem – cena ofertowa – 66,50 zł/mb. Opis pozycji nie określa szczegółowo rodzaju
materiału, który będzie potrzebny do jej wykonania. Dane te pojawią się dopiero w
konkretnym zleceniu. Do kalkulacji przyjęto jako materiał korytka ściekowe, które kupujemy
poniżej 20 zł/szt. długości 0,5m. W załączeniu przykładowa oferta ze strony internetowej.
Zapas materiałów brukarskich w tym korytek ściekowych mamy obecnie na stanie
magazynowym. W
kalkulacji ujęto koszt podsypki pod ściek. Przyjęto, że cena wykonania –
robocizna i spr
zęt oraz zabezpieczenie robót nie przekroczy 18 zł/mb. Razem koszt
wykonania nie
przekroczy 58zł/mb. Oczywiście ostateczny koszt wykonania zależeć będzie
od lokalizacji i zakresu
zlecenia oraz użytego materiału.
GRUPA IV
– ODWODNIENIE – poz. 20.1 - Regulacja wysokości studzienki rewizyjnej,
kratki ściekowej, zasuwy wodociągowej, gazowej, studni teletechnicznej – cena ofertowa
427,50 zł/szt. Koszt wykonania regulacji poszczególnych elementów uwzględnionych
w przedmiotowej pozycji
ofertowej znacząco się różni w zależności od rodzaju urządzeń do
regulacji. Na podstawie naszego
wieloletniego doświadczenia przy realizacji bieżącego
utrzymania oraz modernizacji dróg krajowych administrowanych przez GDDKiA Oddział
Poznań skalkulowaliśmy koszt wykonania regulacji na poziomie 350 zł/szt. Cena obejmuje
koszt niezbędnego materiału do regulacji, koszt robocizny, sprzętu drobnego, środków
transportowych oraz zabezpieczenia robót. Ostateczny koszt zależał będzie od elementów
zawartych w poszczególnych zleceniach.
GRUPA VI
– OZNAKOWANIE – poz. 3.11 - Wymiana / zamontowanie słupków pasa
drogowego
– cena ofertowa 158,40 zł/szt. Te elementy robót wykonuje dla nas geodeta,
który na stałe na szeroką skalę współpracuje z nami przy budowach, przebudowach
i
modernizacjach, które wykonujemy również na drogach krajowych. Geodeta wycenił nam
zamontowanie słupka pasa drogowego na kwotę 130 zł/szt. co było podstawą do
skalkulowania naszej ceny ofertowej. Oferta potwierdzające wcześniejsze ustalenia
telefoniczne
w załączeniu.
GRUPA VI
– OZNAKOWANIE – poz. 6.2 - Wymiana / zamontowanie punktowych
elementów odblaskowych o odbłyśniku barwy białej i czerwonej w jezdni – cena ofertowa
35,20 zł/szt. Cena nie odbiega od cen rynkowych. Koszt materiału PEO nie przekracza 10
zł/szt. Koszt kleju do montażu w przeliczeniu na sztukę to około 6zł. Oferta od firmy
znakbig.pl od której kupujemy kocie oczka PEO PVC i przykładowa oferta ze strony
internetowej w
załączeniu. PBD SA Kalisz posiada własny sprzęt do wykonania oznakowania
poziomego i samodzielnie montuje elementy odblaskowe.
Koszt montażu nie przekracza
10zł/szt. Całkowity koszt jednostkowy tej pozycji to około 20zł/szt.
GRUPA VI
– OZNAKOWANIE – poz. 7.4 - Usuwanie oznakowania poziomego
cienkowarstwowego
– cena ofertowa 17,60 zł/m2. PBD SA Kalisz posiada własny sprzęt do
usuwania oznakowania poziomego w postaci specjalistycznej
frezarki. Usuwamy znaczące
ilości oznakowania poziomego przed wykonaniem zabiegów typu slurry seal w których się
specjalizujemy. Na podstawie naszego doświadczenia wiemy, że koszt usunięcia
oznakowania cienkowarstwowego nie przekracza 10 zł/m2. W cenie uwzględniono koszt
frezarki,
pracę operatora oraz koszt zabezpieczenia robót.
GRUPA VII
– URZĄDZENIA BRD – poz. 3.4 Wymiana/zamontowanie barier
ochronnych skrajnej
bezprzekładkowej (słupki co 4 m) – cena ofertowa 162 zł/mb, poz. 7.1
Wymiana/ zamontowanie
elementów barier ochronnych - prowadnica (4 m) – cena ofertowa
– 405 zł/szt, poz. 7.3 Wymiana/zamontowanie elementów barier ochronnych – słupek – cena
ofertowa
– 135 zł/szt, poz. 7.5. Wymiana / zamontowanie elementów barier ochronnych -
zakończenie, łącznik skośny, łącznik kątowy – cena ofertowa – 180 zł/szt. W zakresie
wymiany barier na realizowanych dla Państwa zamówieniach dotyczących bieżącego
utrzymania dróg krajowych współpracujemy z firmą MEISER Road Safety od której kupujemy
elementy barier. W
załączeniu oferta wyżej wymienionej firmy potwierdzająca, że ceny
poszczególnych elementów barier nie przekraczają zaproponowanych przez nas cen
jednostkowych. Koszt mont
ażu zależeć będzie od zakresu i lokalizacji zlecenia, ale
zakładamy, że wartość materiału z montażem nie przekroczy zaproponowanych w cenach
jednostkowych wartości.
GRUPA VII
– URZĄDZENIA BRD – poz. 13.1 - Wymiana/zamontowanie segmentu
ekranu akustycznego
(typu zielona ściana, ekrany drewniane) – cena ofertowa 270 zł/m2. Ze
względu na brak precyzyjnego określenia rodzaju segmentów oraz nieznajomość zakresów i
lokalizacji zleceń w szczególności wymiarów paneli do wymiany koszt tej pozycji jest trudny
do osz
acowania. Dla potrzeb kontraktu przyjęliśmy koszt metra kwadratowego segmentu
ekranu
akustycznego z montażem na poziomie 250 zł/m2 jako średnią cen ekranów typu
zielona ściana i ekranów drewnianych. W załączeniu szacunkowa oferta na panele typu
zielona ściana od firmy WELDON oraz wydruk ze strony internetowej firmy DREWNAR
oferującej ekrany drewniane. Ostateczny koszt zależeć będzie od zakresu i dokładnej
specyfikacji ekranów do wymiany.
GRUPA VII
– URZĄDZENIA BRD – poz. 14.1 - Zabezpieczenie pojazdów na drodze
zgodnie z SST 10.10.01 pkt.5.6 ust. 17
– cena ofertowa 450 zł/szt. Koszt tej pozycji zależeć
będzie od lokalizacji i czasu trwania zabezpieczenia. Dla potrzeb określenia ceny
jednostkowej tej pozycji przyjęliśmy: - dojazd 50km x 2 zł/km = 100zł, - robocizna – 2 ludzi po
4 godz. Ze stawką 30 zł/godz. = 240zł. Razem koszt jednostkowy 340 zł/godz. Cena
obejmuje ustawienie oznakowania zgodnie ze schematami zatwierdzonymi przez
Zamawiającego. Koszt utrzymania brygady patrolowo-interwencyjnej skalkulowany został w
grupie
robót 11 – Zarządzanie Kontraktem. Ewentualne przekroczenia zakładanego czasu
pracy przy
zabezpieczeniu pojazdów ujęte są w wycenie tej grupy robót.
GRUPA VIII
– ESTETYKA – poz. 9.8 - Ścinanie drzew i frezowanie pnia o obwodzie od
174 cm wraz z
odwiezieniem dłużycy i gałęzi oraz uporządkowaniem terenu – cena ofertowa
550 zł/szt. Przy realizacji robót związanych z utrzymaniem zieleni korzystamy głównie z
usług firmy MARPOL. Firma ta wyceniła przedmiotowe roboty na kwotę 450 zł/szt. Oferta
p
otwierdzająca wcześniejsze ustalenia telefoniczne w załączeniu.
GRUPA XII
– CZYSTOŚĆ NA OBIEKTACH INŻYNIERSKICH – poz. 1.1 - Mycie
obiektu inżynierskiego – cena ofertowa 1,43 zł/m2. Do kalkulacji ceny ofertowej przyjęliśmy
mycie przy wykorzystaniu myjki c
iśnieniowej oraz częściowo ręcznie przy użyciu ciepłej wody
z mydłem. Koszt użycia myjki ciśnieniowej wykorzystywanej w naszej firmie wynosi
50zł/godz. Wydajność mycia przyjęliśmy na poziomie 65 m2/godz. Co daje koszt
jednostkowy na poziomie 0,77zł/m2. Dodatkowo robocizna (ewentualne mycie ręczne,
usuwanie
zabrudzeń) przy stawce 30 zł/godz. daje 0,46 zł/m2. Koszt wody 5zł daje
dodatkowe 0,08 zł/m2. Co razem daje stawkę 1,31 zł/m2. Kalkulacja jest szacunkowa,
rzeczywiste koszty zależeć będą od jednostkowych zleceń – ich zakresów i specyfiki
poszczególnych obiektów inżynierskich. Rzeczywiste koszty jakie poniesiemy na realizację
wskazanych przez Państwa pozycji nie będą miały znaczącego wpływu na wynik finansowy
całego zadania. Kalkulacja poszczególnych pozycji obarczona jest ryzykiem ze względu na
ich nieokreśloność na etapie składania ofert. Koszt tego ryzyka wliczony jest do ogólnej
wartości oferty jako część naszej marży na zadaniu. Różnica między przedstawionymi w
wyjaśnieniach wartościami kosztów jednostkowych na poszczególne pozycje a cenami
jednostkowymi zawartymi w ofercie wynika z faktu, że do kosztów bezpośrednich dodano
koszty pośrednie, zysk oraz współczynnik uwzględniający ryzyko związane z kalkulacją
poszczególnych pozycji.”
Do wyjaśnień załączono następujące dokumenty: 1. Kalkulacja ceny masy na zimno, 2.
Oferta na czyszczenie urządzeń odwodnienia – oferta od Usługi Transportowe, Ślusarskie,
Asenizacyjne i
Ogólnobudowlane C. W. Młynisko, 3. Oferta na przegląd separatora – oferta
od PPHU SADEKO M. N.
Piotrów, 4. Przykładowa oferta ze strony internetowej na płytkę
ściekową korytkową, 5. Oferta na stabilizacje słupków pasa drogowego –oferta od Pracownia
Geodezyjno-Projektowa A. B.
, Opatówek, 6. Oferta na wymiana/zamontowanie PEO – oferta
od Znak BIG Oznakowanie Dróg M. K., Niesłabin, 7. Przykładowa oferta ze strony
internetowej na elementy PEO, 8. Oferta na elementy BRD
– oferta MEISER Road Safety,,
9. Oferta na wykonanie paneli ekranu akustycznego
– mail od T. G. Weldon Sp. z o.o.,
Brzezówka, 10. Informacja poglądowa nt. paneli akustycznych ze strony DREWNAR Ekrany
Drewniane,
11. Oferta na ścinanie drzew i frezowanie pni – oferta PHU MAR-POL M. M.
Zamawiający pismem z dnia 25 maja 2023 r. zawiadomił wykonawców o ponownym
wyborze oferty Przystępującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Izba zważyła, co następuje:
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła, iż
odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Za bezzasadne Izba uznała zarzuty nr 1 i 2 odwołania, tj. zarzuty naruszenia art. 224
ust.1, 4, 5 i 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
odnoszące się do problematyki rażąco
niskiej ceny oferty Przystępującego.
Zgodnie z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z
wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych
przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w
zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. Zgodnie z ust. 4
tego przepisu w
przypadku zamówień na roboty budowlane lub usługi, zamawiający jest
obowiązany żądać wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, co najmniej w zakresie określonym w
ust. 3 pkt 4 i 6. W
myśl art. 224 ust. 5 ustawy Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie
z
awiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Ust. 6 stanowi zaś, że
odrzuceniu jako oferta z
rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który
nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z
dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8
ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
Z
godzić należy się z Odwołującym, iż skierowanie wezwania do wyjaśnień w zakresie
wyliczenia
ceny oferty powoduje powstanie po stronie wykonawcy obowiązku przedstawienia
rzetelnych, wyczerpujących i popartych dowodami wyjaśnień co do sposobu kalkulacji ceny,
przyjętych założeń, uwzględnionych czynników kosztotwórczych i innych okoliczności
mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Niemniej w ocenie Izby wyjaśnienia
przedstawione przez Przystępującego w piśmie z dnia 9 grudnia 2022 r. były wyjaśnieniami
rzetelnymi i adekwatnym
i do treści wezwania, jakie skierował do wykonawcy Zamawiający,
a
ich treść wraz z dowodami pozwalała na dokonanie przez Zamawiającego oceny, że cena
oferty Przystępującego – mimo, że była niska, to nie stanowiła ceny rażąco niskiej.
W ocenie Izb
y treść wyjaśnień złożonych przez Przystępującego odpowiadała
stopniowi szczegółowości wezwania, jakie do Przystępującego skierowano. Odwołujący
zdawał się oczekiwać przedstawienia przez Przystępującego szerszych informacji niż
wymagał tego sam Zamawiający. Izba zważyła, że argumentacja Odwołującego sprowadzała
się do twierdzenia, że pewne informacje – które zdaniem Odwołującego powinny zostać
przedstawione -
nie wynikały z treści wyjaśnień, że nie zawarto pewnych danych czy
obliczeń. Odwołujący pominął jednak okoliczność, że sposób prezentacji wyjaśnień i
kalkulacji ceny pozostaje w gestii konkretnego wykonawcy i fakt, że odbiegają one od
oczekiwań Odwołującego, nie powoduje, że wyjaśnienia nie uzasadniają realności
zaoferowanej ceny. Istotne znaczenie dla
rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy miał fakt, iż
Odwołujący – mimo, że na skutek wyroku Izby w sprawie o sygn. akt KIO 623/23 uzyskał
pełny dostęp do szczegółowych informacji o sposobie kalkulacji określonych pozycji
cenowych przez Przystępującego i przyjętych przez niego założeniach - nie zakwestionował
w sposób merytoryczny tej kalkulacji i założeń, a jedynie od strony formalnej próbował
podważyć kompletność wyjaśnień. Odwołujący nie przedstawił twierdzeń i dowodów, które
mogłyby chociażby podać w wątpliwość fakt, że za zaoferowaną przez Przystępującego
cenę nie jest możliwa realizacja zamówienia. Odwołujący ani nie zakwestionował
poszczególnych wyliczeń dotyczących pozycji cenowych przedstawionych przez
Przystępującego w wyjaśnieniach, ani nie odniósł się do wskazanych tam kosztów czy
założeń co do sposobu realizacji zamówienia. Odwołujący jedynie twierdził, że podano zbyt
mało informacji albo posiłkowano się niewiarygodnymi dowodami, nie referując w ogóle do
ceny oferty i do cen spornych pozycji kosztorysowych.
Tymczasem dokonując oceny
prawidłowości działania Zamawiającego polegającego na uznaniu, że wykonawca składając
wyjaśnienia wykazał, iż cena jego oferty nie jest ceną rażąco niską, nie można tracić z oczu
celu, jakiemu służy instytucja wyjaśnień ceny oferty. Celem tym jest przede wszystkim
ustalenie, czy za zaoferowaną cenę możliwe jest wykonanie zamówienia przez wykonawcę
w
sposób należyty i bez poniesienia strat z tego tytułu. Argumentacja odwołania od tego celu
abstrahuje.
Odwołujący nie odniósł się w ogóle do kwestii, czy cena oferty Przystępującego jako
całość może być uznana za cenę rynkową, czy też nie. Odwołujący pominął przy tym fakt, iż
cena jego oferty i oferty Przystępującego była bardzo zbliżona (cena brutto za zakres
podstaw
owy Odwołującego - 59 718 191,74 zł Przystępującego - 59 176 230,43 zł). Również
kwoty wskazywane przez obu wykonawców w poszczególnych pozycjach cenowych były
podobne.
Co więcej, Odwołujący wskazywał na rażąco niski charakter pozycji cenowych
podlegających wyjaśnieniu nawet w sytuacji, gdy sam zaoferował ceny niższe, na co
zwracali uwagę Zamawiający i Przystępujący (przykładowo Grupa prac 1 poz. 5.1, Grupa
prac 3 poz. 6.2, Grupa prac 4 poz. 5.4, Grupa 6, poz. 6.2, Grupa prac 7 poz. 14.1). Za
niewiarygodne
Izba uznała podnoszone w tym zakresie na rozprawie twierdzenia
Odwołującego, jakoby sytuacja rynkowa obu wykonawców miałaby różnić się na tyle, aby
można było uznać, że ceny poszczególnych pozycji kosztorysowych zaoferowane przez
Przystępującego były rażąco niskie, a niższe od nich ceny Odwołującego już takiego
charakteru nie miały. Twierdzenia Odwołującego pozostały gołosłowne i nie znajdowały
żadnego uzasadnienia. Odwołujący pominął także okoliczność, iż wartość wszystkich
wyjaśnianych przez Przystępującego pozycji nie stanowiła nawet 3% wartości oferty. Tym
samym analiza przedstawiona przez Odwołującego była wybiórcza i nie uwzględniała
szeregu aspektów, które miały znaczenie z perspektywy oceny rynkowego charakteru ceny
oferty Przystępującego.
Izba stwi
erdziła ponadto, iż wyłącznie formalny charakter miało kwestionowanie przez
Odwołującego załączonych do wyjaśnień Przystępującego dowodów (ofert partnerów
handlowych). Odwołujący wskazywał jedynie, że część ofert była datowana po upływie
terminu składania ofert lub nie była w ogóle opatrzone datą. Z powyższego Odwołujący
wywodził, że oferty te nie mogą potwierdzać prawidłowości kalkulacji cenowej. W ocenie Izby
powyższa okoliczność nie podważa ani wiarygodności złożonych przez Przystępującego
wyjaśnień, ani realności przyjętej ceny. Trudno także uznać, aby wiarygodność załączonych
do wyjaśnień dowodów podważał fakt, że nie wskazano w nich adresata oferty czy okresu
obowiązywania oferty. Nie budzi wątpliwości Izby, że zarówno Przystępujący, jak i
Odwołujący posiadają pewne wypracowane, długotrwałe relacje handlowe z
podwykonawcami czy dostawcami materiałów, na podstawie których są w stanie ustalić
przewidywany
poziom kosztów kalkulując cenę oferty. Nie zawsze te ustalenia przyjmują
sformalizowaną postać. Przedstawione wraz z wyjaśnieniami oferty partnerów handlowych
stanowią dokumenty potwierdzające przyjęte podczas kalkulacji ustalenia. Przystępujący
wyjaśnił tę kwestię w piśmie procesowym (str. 15 i 16 pisma). Odwołujący nie odparł
twierdzeń Przystępującego, podobnie jak nie podjął polemiki ze stanowiskiem
Zamawiającego w tym zakresie (str. 6-7 odpowiedzi na odwołanie).
Jednocześnie Odwołujący w ogóle nie podważył rynkowego charakteru cen
wskazanych w ofertach partnerów handlowych Przystępującego, trudno zatem uznać, aby
dowody te nie mogły zostać uznane za uzasadniające cenę zaoferowaną przez
Przystępującego. Poza lakonicznym wskazaniem w odwołaniu, że oferty załączone do
wyjaśnień nie znajdują odzwierciedlenia w tych wyjaśnieniach, brak jest jakichkolwiek
wywodów, które prowadziłyby do podważenia prawidłowości przyjętych przez
Przystępującego na podstawie tych ofert założeń i kosztów. Twierdzenie, że Przystępujący
nie złożył jakichkolwiek realnych ofert czy innych dokumentów, które potwierdzałyby, że jest
w stanie wykonać zamówienie, stanowi wyłącznie gołosłowną hipotezę, nieznajdującą
odzwierciedlenia w rzeczywistości. W ocenie Izby brak było podstaw do podważenia
wiarygodności załączonych do wyjaśnień dokumentów, a dokumenty te służyły
potwierdzeniu poszczególnych kosztów opisywanych w wyjaśnieniach. W tym stanie rzeczy
nie sposób uznać, aby wyjaśnienia Przystępującego były niepoparte dowodami. Odwołujący
dysponując konkretnymi informacjami o poziomie przyjętych kosztów i ofertach, mających
potwierdzać zasadność tych kosztów, nie podważył ich prawidłowości.
Izba nie podzieliła także stanowiska Odwołującego jakoby udzielone przez
Prz
ystępującego wyjaśnienia były nieadekwatne do treści skierowanego do niego wezwania.
Z całokształtu argumentacji przedstawionej w tabeli na str. 12-16 odwołania można wywieść
wniosek, że Odwołujący wyraża coraz to dalej idące, oderwane od treści wezwania,
oczekiwania co do tego, co jego zdaniem
powinno się w wyjaśnieniach Przystępującego
znaleźć. Tymczasem stopień szczegółowości udzielonych wyjaśnień był adekwatny do
stopnia szczegółowości wezwania skierowanego do Przystępującego. Za słuszne należy
uznać stanowisko Zamawiającego, który odnosząc się do treści tabeli zamieszczonej w
odwołaniu mającej wykazać nieadekwatność wyjaśnień do treści wezwania, wskazał, że „jej
treść nie dowodzi niczego poza odmiennym rozumieniem pojęcia przedstawienia obliczeń
przez Strony niniejszego postępowania. Odwołujący skupia się na braku obliczeń i można
domyślić, się jedynie, że oczekiwał szczegółowego zestawienia każdej najmniejszej
składowej ceny jednostkowej przedstawionej w ujęciu procentowym, kwotowym.
Zamawiający jednoznacznie wskazuje, że nie sformułował takich oczekiwań wobec
Wykonawców. Co więcej także sam Odwołujący nie przedstawił tak rozumianych „obliczeń”
w odpowiedzi na podobne wezwanie Zamawiającego. Zamawiający oczekiwał
przedstawienia wyjaśnień i dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu oraz ich
istotnych części składowych. Zamawiający nie oczekiwał dokładnego raportu
ekonomicznego a jedynie przedstawienia jak Wykonawca wyliczył cenę lub koszt
poszczególnej czynności.” Ponadto w ocenie Izby Odwołujący dokonał analizy treści
wyjaśnień Przystępującego w sposób wybiórczy, bez odniesienia się do pełnej treści
wyjaśnień, a jednocześnie bez podważenia wysokości kosztów przyjętych przez
Przystępującego. Odwołujący zamiast skupić się na faktycznym wykazaniu, że nie ma
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w
dokumentach zamówienia za cenę zaoferowaną przez Przystępującego, powoływał się
wyłącznie na aspekty o charakterze formalnym, nie mające zasadniczego przełożenia na
oc
enę złożonych wyjaśnień. Izba podzieliła stanowisko Zamawiającego, który wskazywał, iż
„uzasadnienie odwołania jest ogólnikowe i sprowadza się do kwestionowania sposobu
prezentacji wyliczeń, który odbiega od formy przyjętej przez Odwołującego. Odwołujący
zarzuca brak konkretów w wyjaśnieniach, jednocześnie nie prezentując konkurencyjnych
wyliczeń procentowych, kwotowych, które mogłyby wykazać nieadekwatności cen
Przystępującego.”
Za
całkowicie chybione należy uznać powoływanie się w odwołaniu na sformułowania
stosowane przez Przystępującego w treści wyjaśnień, odnoszące się do braku możliwości
precyzyjnego skalkulowania określonych kosztów. Odwołujący wywodził z powyższego
pozorność wyjaśnień, podczas gdy Przystępujący zgodnie z obiektywnym stanem rzeczy
uzasadnionym specyfiką przedmiotu zamówienia poinformował Zamawiającego, których
kosztów precyzyjnie określić się nie da i jakie wartości w tym zakresie przyjął, aby
zagwarantować należytą realizację zamówienia. Odwołujący nie odniósł się do argumentacji
Zamawiającego i Przystępującego, którzy uzasadniali, z czego wynika brak możliwości
przyjęcia konkretnych wartości czy ilości. Przystępujący w wyjaśnieniach wskazał też, że
k
alkulacja poszczególnych pozycji obarczona jest ryzykiem ze względu na ich
nieokreśloność na etapie składania ofert, ale koszt tego ryzyka wliczony jest do ogólnej
wartości oferty jako część marży na zadaniu. Chybione są także twierdzenia o tym, że
Przystępujący nie założył zysku czy też nie ujął w poszczególnych pozycjach określonych
kosztów, np. kosztów pośrednich. Przystępujący w treści wyjaśnień wprost wskazał, iż
r
óżnica między przedstawionymi w wyjaśnieniach wartościami kosztów jednostkowych na
poszczególne pozycje a cenami jednostkowymi zawartymi w ofercie wynika z faktu, że do
kosztów bezpośrednich dodano koszty pośrednie, zysk oraz współczynnik uwzględniający
ryzyko związane z kalkulacją poszczególnych pozycji. Na powyższą okoliczność wskazywał
Zamawiający i Przystępujący, Odwołujący jednak ją przemilczał, a stanowiska jego
przeciwników procesowych nie odparł.
Nie zasługują na aprobatę ponadto twierdzenia Odwołującego, jakoby w wyjaśnieniach
nie zawarto informacji na tem
at kosztów pracowniczych. Przystępujący wskazał, iż stawki
płac pracowników nie są niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu
za pracę (Dz.U.2020.2207 t.j. z dnia 2020.12.10). Podkreślił, że wszystkie osoby
przewidziane do realizacji przedmiotowego zamówienia bezpośrednio na terenie
wykonywania robót i usług bieżącego i zimowego utrzymania dróg krajowych, jak również
wszystkie pozostałe osoby składające się na kompletność wykonania zamówienia
(wytwórnia mas bitumicznych, laboratorium, magazyn, warsztaty, dyspozytornia sprzętem,
zarząd) zatrudnieni są na umowę o pracę. Przystępujący oświadczył, że wypełnia wszystkie
związane z powyższym obowiązki – m.in. terminowo i prawidłowo wypłaca wynagrodzenie,
płaci składki na ubezpieczenia społeczne każdemu zatrudnionemu, zapewnia bezpieczne i
higieniczne warunki pracy,
w tym nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie
robocze, itd.
Ponadto Przystępujący przedstawił koszt wykonania poszczególnych
elementów prac (z uwzględnieniem robocizny), Odwołujący zaś w odniesieniu do żadnej
pozycji nie zakwestionował prawidłowości założeń co do przyjętych kosztów. Odwołujący
nawet nie podjął próby podania w wątpliwość tego, że przyjęte koszty nie umożliwiają
pełnego pokrycia kosztów pracy.
Izba nie podzieliła także stanowiska Odwołującego, jakoby Przystępujący w piśmie
procesowym uzupełnił wyjaśnienia złożone w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Odwołujący pomija fakt, iż informacje prezentowane w piśmie procesowym stanowiły
odpowiedź Przystępującego na wątpliwości Odwołującego zakomunikowane w wezwaniu.
Jednocześnie były one spójne z danymi wskazanymi w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny.
Tym samym nawet jeśli w piśmie procesowym zaprezentowano informacje dodatkowe
w stosunku do
treści wyjaśnień, to powyższe nie jest równoznaczne z tym, że udzielone na
wezwanie wyjaśnienia nie były dostatecznie wyczerpujące i rzetelne, aby uwiarygodnić
realność zaoferowanej ceny. Z tego względu przedstawione przez Odwołującego na
rozprawie zes
tawienie, mające wykazać fakt uzupełnienia wyjaśnień, nie miało zasadniczego
znaczenia dla rozstrzygnięcia. Nie umknęło także uwadze Izby, że Odwołujący w zasadzie
nie odniósł się do informacji przedstawionych przez Przystępującego w piśmie procesowym
– poza powoływaniem się na rzekome rozszerzanie zakresu informacji względem treści
wyjaśnień rażąco niskiej ceny, Odwołujący w sposób merytoryczny twierdzeń
Przystępującego odnoszących się do poszczególnych Grup prac nie odparł.
W odniesieniu do poszczególnych pozycji z tabeli przedstawionej w odwołaniu, pełną
aktualność zachowuje powyższe stanowisko Izby. Dodatkowo w zakresie Grupy prac 1 poz.
3.1 i 5.1
Izba podkreśla, że Odwołujący oczekuje podania szczegółowych informacji
dotyczących sposobu ujęcia składników ceny, mimo iż Zamawiający tak szczegółowego
rozbicia kosztów nie oczekiwał. Jednocześnie Odwołujący w ogóle nie podważa, że przyjęte
w tych pozycjach założenia są błędne, a poziom kosztów nieadekwatny. Przystępujący
opisał koszt wytworzenia mas bitumicznych i koszt wbudowania mas na zimno czy koszt
wbudowania masy z recyklera, Odwołujący prawidłowości tych założeń nie kwestionował. W
tym stanie rzeczy wskazywanie, że Przystępujący powinien przedstawić bardziej
szczegółowe wyliczenia czy dowody, nie może być uznane za podważające przedstawioną
kalkulację, skoro Odwołujący nawet nie poddał w wątpliwość przyjętych przez
Przystępującego kosztów. Ponadto Odwołujący przedstawia wybiórczą analizę – powołuje
się na brak opisania kosztów pracy w sytuacji, gdy Przystępujący podaje wysokość przyjętej
stawki robocizny, czy na brak przedstawienia zysku czy poziomu kosztów pośrednich, kiedy
z wyjaśnień Przystępującego wprost wynika, że zysk i koszty pośrednie zostały ujęte (w
różnicy między ceną wskazaną w wyjaśnieniach a ceną zawartą w ofercie). Odwołujący
przemilczał także fakt, że cena jego oferty w poz. 5.1 była niższa od ceny Przystępującego.
W odniesieniu do Grupy prac 1 poz. 7.1 oraz Grupy prac 2 poz. 4.1 Odwołujący
wskazał wyłącznie na brak przedstawienia dowodów potwierdzających przyjęte koszty,
podczas gdy sam nie podważył prawidłowości dokonanych przez Przystępującego wyliczeń.
Nie budzi wątpliwości Izby, iż Odwołujący jako profesjonalista był w stanie poddać analizie i
ocenić, jaki minimalny poziom kosztów gwarantuje należytą realizację prac opisanych w
danej pozycji cenowej, a w przypadku założenia przez Przystępującego kosztów na niższym
niż minimalny poziomie, przedstawić twierdzenia i dowody potwierdzające powyższe.
Odwołujący tego nie uczynił, brak jest zatem jakichkolwiek podstaw, aby podważyć
wiarygodność wyliczeń zaprezentowanych przez Przystępującego w wyjaśnieniach. W
odniesieniu do kwestii zysku -
z wyjaśnień Przystępującego wprost wynika, że zysk został
ujęty (w różnicy między ceną wskazaną w wyjaśnieniach a ceną zawartą w ofercie).
Analogiczne uwagi tyczą się Grupy prac 2 poz. 4.2. Odwołujący oczekiwał podania
szczegółowych informacji dotyczących sposobu ujęcia składników ceny, mimo iż sposób
prezentacji kalkulacji ceny
oferty i przyjętych założeń pozostawiony jest w gestii wykonawcy,
który składa wyjaśnienia. Skoro Odwołujący nie podważył, że przyjęte w ww. pozycji
założenia są błędne, a poziom kosztów nieadekwatny, to poprzestanie na twierdzeniu, że
Przystępujący powinien był przedstawić więcej informacji nie pozwala na powzięcie
wątpliwości co do realności przyjętych kosztów.
W odniesieniu do Grupy prac 3 poz. 6.2 Odwołujący domaga się podania przez
Przystępującego informacji o ilości zgromadzonego gruntu, podczas gdy w świetle
skierowanego do Przystępującego wezwania brak było takiego obowiązku. Odwołujący
przedstawił informacje, na jakim poziomie skalkulował koszt dowozu i wbudowania gruntu
w
skarpę korpusu drogi, a poziomu tego kosztu Odwołujący nie zakwestionował. Podobnie
nie została zakwestionowana cena całej poz. 6.2. Sam Odwołujący zaś wycenił tę pozycję na
kwotę niższą niż Przystępujący. W odniesieniu do Grupy prac 4 poz. 4.1, 5.1, 5.4, 7.2
stanowisko Odwołującego sprowadza się do twierdzenia, że Przystępujący nie przedstawił
oczekiwanych przez Odwołującego obliczeń, podczas gdy Odwołujący nie odniósł się w
ogóle do tych wyliczeń, które w wyjaśnieniach opisano. Wskazywanie, że Przystępujący
powinien przedstawić bardziej szczegółowe wyliczenia czy dowody, nie może być uznane za
wystarczające do podważenia kalkulacji, skoro Odwołujący nawet nie spróbował poddać
w
wątpliwość przyjętych kosztów. Ponadto w odniesieniu do poz. 5.4 to cena przyjęta przez
Odwołującego była niższa niż Przystępującego. W dodatku Odwołujący sam przyjmując w tej
pozycji bardzo wysoki poziom zysku, potwierdził, że pozycję tę można wykonać taniej niż
założył to Przystępujący. Analogiczne stanowisko jak powyżej należy zająć w odniesieniu do
Grupy prac 4 poz. 9.1 i 20.1, przy czym doda
ć należy, że nie ma racji Odwołujący
kwestionując załączony przez Przystępującego dowód – ofertę pochodzącą ze strony
internetowej. Wiarygodność założeń i kosztów przyjętych podczas kalkulacji ceny ofertowej
wykonawca może wykazać za pomocą wszelakiego rodzaju dowodów, nie tylko
dedykowanych, zindywidualizowanych ofert. Skoro powszechnie dostępne źródła (tj.
informacje zawarte w I
nternecie) potwierdzają zasadność przejętych przez Przystępującego
kosztów, to trudno uznać koszty te za nierynkowe.
W odniesien
iu do Grupy prac 6 Odwołujący podważa m.in. rzetelność załączonej do
wyjaśnień oferty podwykonawczej, co należy uznać za bezzasadne. Izba w tym zakresie
odsyła do przedstawionej wcześniej argumentacji odnoszącej się kwestii wiarygodności
załączonych do wyjaśnień przez Przystępującego dowodów. Wskazywanie na datę oferty,
uprzedni kontakt telefoniczny Przystępującego z jego partnerem handlowym czy ważność
oferty,
pozostaje bez znaczenia dla oceny wyjaśnień Przystępującego, skoro Odwołujący
nawet nie podjął próby podważenia cen przyjętych przez Przystępującego, na potwierdzenie
realności których te dowody złożono. Przystępujący dla każdej wyjaśnianej pozycji z Grupy 6
przedstawił konkretne założenia i poziom przyjętych kosztów, których Odwołujący nie
zakwestionował. Ponadto w zakresie poz. 6.2 to cena oferty Odwołującego jest niższa niż
Przystępującego. W odniesieniu do Grupy prac 7 aktualność zachowują poczynione wyżej
uwagi. Odwołujący wskazał wyłącznie na brak przedstawienia obliczeń czy informacji
o
poziomie zysku, podczas gdy nie podważył prawidłowości dokonanych przez
Przystępującego wyliczeń. W odniesieniu do kwestii zysku – jak wskazano powyżej,
z
wyjaśnień Przystępującego wprost wynika, że zysk został ujęty. Argumentacja
Odwołującego stanowiła nic innego jak polemikę ze sposobem prezentacji danych w treści
wyjaśnień, a nie wykazanie, że wyjaśnienia te były nierzetelne i nie uwiarygadniały
zaoferowane ceny. Nie jest zasadne w ocenie Izby
także kwestionowanie wiarygodności
oferty firmy Weldon. Jak wskazano we wcześniejszej części uzasadnienia, fakt, że oferta
pochodzi z późniejszej daty niż termin składania ofert nie przekreśla tego, że koszt został
skalkulowany na prawidłowym poziomie. Z kolei twierdzenie przez Odwołującego, że oferta
ta jest niejednoznaczna (wobec podania przedziału cenowego za panele akustyczne), nie
świadczy o tym, że Przystępujący błędnie wycenił koszt poz. 13.1 – Przystępujący szacował
ten koszt nie tylko w oparciu o ofertę Weldon, ale i informacje pochodzące ze strony
internetowej firmy Drewnar, Odwołujący zaś w ogóle nie kwestionował, że przyjęta w tym
zakresie na poziomie 250zł/m2 uśredniona cena nie jest ceną rynkową. Cena ta mieściła się
też w ofercie firmy Weldon.
W zakresie Grupy prac 8
Odwołujący również nie zakwestionował opisanych przez
Przystępującego kosztów, a jedynie próbował podważyć wiarygodność oferty
podwykonawczej jako sporządzonej po terminie składania ofert, co jednak nie zasługiwało na
aprobatę z przyczyn omówionych już powyżej. Odwołujący po raz kolejny domagał się
przedstawienia przez Przystępującego szczegółowych obliczeń, co więcej domagał się ich
zawarcia w ofercie podwykonawczej, niemniej trudno uznać stanowisko takie za
uzasadnione w sytuacji, gdy było oparte ono jedynie o subiektywne oczekiwania
Odwołującego, który nie zadał sobie nawet trudu, aby zakwestionować poziom cen
wynikających z oferty podwykonawczej i przyjętych przez Przystępującego. Odwołujący
próbował w swojej argumentacji wskazać, że Przystępujący zaniechał szczegółowej analizy
ofert podwykonawczych i opisania, jak przełożyły się one na cenę oferty, podczas gdy sam
nie przedstawił żadnych twierdzeń i dowodów, które prowadziłyby chociaż do powstania
wątpliwości, czy Przystępujący faktycznie takiej analizy dokonał i skalkulował ceny
poszczególnych pozycji w sposób należyty.
Mając na uwadze wszystko powyższe, analiza treści wyjaśnień rażąco niskiej ceny
złożonych przez Przystępującego pod kątem argumentacji przedstawionej w odwołaniu,
z
uwzględnieniem stanowisk procesowych Stron i Uczestnika oraz zgromadzonego w
sprawie materiału dowodowego, doprowadziła Izbę do przekonania, iż brak jest podstaw do
podważenia prawidłowości oceny tych wyjaśnień dokonanej przez Zamawiającego, a tym
samym brak jest podstaw do odrzucenia oferty Przystępującego w oparciu o art. 226 ust. 1
pkt 8 ustawy Pzp. D
odać przy tym należy, iż szczególna zasada rozkładu ciężaru dowodu
wyrażona w art. 537 ustawy Pzp nie zwalania Odwołującego z konieczności sformułowania
zarzutów odwołania w sposób, który przekona Izbę o ich słuszności i da faktyczną możliwość
ich weryfikacji w oparciu o
dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia. Izba
w
postępowaniu odwoławczym dokonuje oceny prawidłowości decyzji Zamawiającego przez
pryzmat argumentacji faktycznej i prawnej przedstawionej w
odwołaniu. Tymczasem
dokonana przez Odwołującego analiza stanu faktycznego sprawy była wybiórcza i skupiała
się na aspektach formalnych, zamiast na merytorycznym podważeniu przyjętych przez
Przystępującego do kalkulacji ceny założeń.
Za bezzasadny Izba uznała zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Zgodnie z tym przepisem
Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść jest niezgodna
z
warunkami zamówienia. Poprzez warunki zamówienia, zgodnie z art. 7 pkt 29 ustawy Pzp
należy rozumieć warunki, które dotyczą zamówienia lub postępowania o udzielenie
zamówienia, wynikające w szczególności z opisu przedmiotu zamówienia, wymagań
związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań proceduralnych lub
projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego. Niezgodność treści
oferty z warunkami zamówienia zachodzi co do zasady wtedy, gdy zawartość merytoryczna
oferty nie odpowiada ukształtowanym przez zamawiającego i zawartym w dokumentach
zamówienia wymaganiom.
Argumentacja zawarta w odwołaniu sprowadzała się wyłącznie do twierdzenia, iż oferta
Przystępującego jest niezgodna z określonymi treścią SWZ i PPU warunkami odnoszącymi
się do sposobu kalkulacji ceny. Odwołujący wywodził powyższe z użytych w wyjaśnieniach
sformułowań Przystępującego wskazujących, że cena jest „trudna do wyliczenia”. Izba
wskazuje, iż kwestia ta została już częściowo poddana ocenie w wyroku z dnia 20 marca
2023 r. sygn.
akt KIO 623/23, w którym Izba wskazała m.in., iż „Wykonawca PBD wskazał,
co wynika z postanowień SWZ oraz oświadczeń Zamawiającego, że nie jest znany
jednoznacznie zakres robót składających się na zamówienie, a zatem słusznie przyjął, że
finalny koszt rob
ocizny nie jest znany. Zdaniem Izby w treści złożonych wyjaśnień
Wykonawca PBD wyjaśnił z jakich przyczyn mogą ulec zmianie koszty realizacji
poszczególnych pozycji kosztorysu i ogólne oświadczenie Wykonawcy PBD
zakwestionowane przez Odwołującego musi być ocenione łącznie z oświadczeniami
szczegółowymi zawartymi w treści wyjaśnień. (…) Zgodzić się należy z Zamawiającym, że
przedmiotowe zamówienie obejmuje niemal sto czterdzieści kilometrów dróg krajowych, ma
charakter głównie zleceniowy. Zamawiający określił część pozycji, które będą opłacane w
sposób ryczałtowy co miesiąc, ale jednocześnie występuje też wiele pozycji, które będą
zlecane w zależności do bieżących potrzeb. Katalog wszystkich robót i usług cząstkowych
dla przedmiotowego kontraktu wynosi 431 po
zycji. Rzeczywista ilość wykonywanych prac
może być jednak dużo niższa lub wyższa, zależna od zdarzeń losowych i konieczności
wykonania związanych z tym interwencji. Słusznie zatem przyjął Zamawiający, że
oświadczenie PBD jest informacją, że niektóre pozycje muszą zawierać większy udział
ryzyka przy wycenie (co znajduje odzwierciedlenie w kalkulacjach przedstawionych
w
zastrzeżonej części wyjaśnień dotyczących RNC).”
Aktualnie argumentacja Odwołującego została uzupełniona o informacje wynikające
z
wyjaśnień udostępnionych Odwołującemu po ww. wyroku Izby (a zatem w tym zakresie
podlega ona rozpoznaniu), niemniej również ta uzupełniona argumentacja okazała się
bezzasadna. Odwołujący twierdził, że w utajnionej wcześniej części wyjaśnień potwierdzono
wprost bra
k objęcia kosztorysem ofertowym wszystkich składników kosztów, co jednak
w ocenie Izby nie znajduje odzwierciedlenia w stanie faktycznym. Jak wskazano we
wcześniej części uzasadnienia użycie przez Przystępującego w wyjaśnieniach pewnego
rodzaju sformułowań wskazujących na trudności w wycenie kosztów wynikało ze specyfiki
przedmiotu zamówienia, a Przystępujący w wyjaśnieniach poinformował Zamawiającego,
których kosztów precyzyjnie określić się nie da i jakie wartości w tym zakresie przyjął, aby
zagwarantować należytą realizację zamówienia. Przystępujący w wyjaśnieniach wprost
wskazał, że kalkulacja poszczególnych pozycji obarczona jest ryzykiem ze względu na ich
nieokreśloność na etapie składania ofert, ale koszt tego ryzyka wliczony jest do ogólnej
wartości oferty jako część marży na zadaniu. Odwołujący okoliczność tę pominął.
Jednocześnie Odwołujący nie zanegował cen przyjętych w konkretnych pozycjach
kosztorysu, a tym bardziej nie wykazał, że nie zostały w tych pozycjach ujęte koszty
niezbędne do prawidłowej realizacji zamówienia. Jak wskazano już powyżej, Odwołujący
jedynie od strony for
malnej próbował wykazać, że wyjasnienia nie są dostatecznie
wyczerpujące, prawidłowości przyjętych założeń jednak nie podważył. W oparciu o
twierdzenia Odwołującego nie jest możliwe wywiedzenie, jakich konkretnie kosztów rzekomo
Przystępujący miał w ofercie nie ująć. Tym samym bezzasadne jest twierdzenie, że cena
oferty Przystępującego tylko częściowo uwzględnia koszty wykonania zamówienia.
Za bezzasadny Izba uznała również zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp
w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 7
ustawy Pzp Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli została
złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia
1993 r. o z
walczaniu nieuczciwej konkurencji. W art. 3 ust. 1 tej ustawy zawarto ogólną
definicję czynu nieuczciwej konkurencji, którym jest działanie sprzeczne z prawem lub
dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Ust
. 2 tego przepisu wskazuje na otwarty katalog przypadków, w których działanie danego
podmiotu może zostać uznane za czyn nieuczciwej konkurencji, przy czym za czyn
nieuczciwej konkurencji w
rozumieniu tej ustawy może być uznane także działanie
niewymienion
e wśród przypadków stypizowanych w art. 5 - 17d u.z.n.k., jeżeli tylko
odpowiada wymaganiom wskazanym w
ogólnym określeniu czynu nieuczciwej konkurencji
w art. 3 ust. 1 u.z.n.k. Uznanie konkretnego czynu za czyn nieuczciwej konkurencji wymaga
ustalenia na
czym określone działanie polegało oraz zakwalifikowania go jako konkretnego
deliktu ujętego w rozdziale 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji albo deliktu
nieujętego w tym rozdziale, lecz odpowiadającego hipotezie art. 3 ust. 1 tejże ustawy.
Odwołujący, na którym w powyższym zakresie spoczywał ciężar dowodu w myśl art.
534 ust. 1 ustawy Pzp, obowiązkowi dowodowemu nie sprostał. Odwołujący swoje
stanowisko opierał na twierdzeniu, że Przystępujący nie uwzględnił zysku w każdej pozycji
cenowej, co było niezgodne z treścią wyjaśnień Przystępującego, w których wprost
wskazano, iż różnica między przedstawionymi w wyjaśnieniach wartościami kosztów
jednostkowych na
poszczególne pozycje a cenami jednostkowymi zawartymi w ofercie
wynika z faktu, że do kosztów bezpośrednich dodano koszty pośrednie, zysk oraz
współczynnik uwzględniający ryzyko związane z kalkulacją poszczególnych pozycji.
Argumentacja Odwołującego została oparta jedynie na przypuszczeniach, które nie zostały
uwiarygodnione. Nie sposób upatrywać także złożenia oferty w warunkach czynu nieuczciwej
konkurencji w tym, że wykonawca posługiwał się w wyjaśnieniach stwierdzeniami o
trudnościach w oszacowaniu poszczególnych kosztów, czy ofertami datowanymi na moment
późniejszy niż termin składania ofert. Pełną aktualność w tym zakresie zachowują wywody
przedstawione we wcześniejszej części uzasadnienia. Odwołujący w żaden sposób nie
podważył prawidłowości przyjętych przez Przystępującego na potrzeby kalkulacji ceny
ofertowej założeń i kosztów, tym samym nie sposób uznać, aby wykazał on, że zachodzi
podstawa do odrzucenia oferty Przystępującego wskazana w art. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy
Pzp. Powoływanie się na ewentualne przenoszenie kosztów między pozycjami czy
zakładanie realizacji prac bez zysku, to nic innego jak niczym nie poparte przypuszczenia
Odwołującego, nie znajdujące uzasadnienia w świetle zgromadzonego w sprawie materiału
dowodowego.
W konsekwencji nie potwierdził się również zarzut naruszenia art. 16 ustawy Pzp
poprzez
przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia w sposób niezapewniający
zachowania uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców, proporcjonalności
i
przejrzystości postępowania.
Biorąc pod uwagę wszystko powyższe Izba stwierdziła, że odwołanie podlega
oddaleniu w całości i na podstawie art. 553 ustawy Pzp orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 i 575
ustawy Pzp oraz § 8 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 Rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z
dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący:
……………………………….………
……………………………….………
……………………………….………