Sygn. akt KIO 334/23
WYROK
z dnia 1 marca 2023 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Małgorzata Rakowska
Protokolant: Adam Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lutego 2023 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 6 lutego 2023 r.
przez wykonawcę Comarch
Polska S.A.
z siedzibą w Krakowie, al. Jana Pawła II 39a, 31-864 Kraków w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Ministerstwo Sprawiedliwości w
Warszawie, Al. Ujazdowska 11, 00-567 Warszawa
orzeka:
Uwzględnia zarzut dotyczący certyfikatów z rodziny (metodyki) Agile – wprowadzonych do
warunku udziału oraz do kryteriów oceny ofert, tj. zarzut naruszenia art. 22 ust. 1a, 1b pkt
3, art. 22 ust. 1 i art. 7 ust. 1 oraz art. 91 ust. 2 pkt 5, art. 91 ust. 2c oraz art. 7 ust. 1
ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz.
1843 ze zm.)
– poprzez wprowadzenie do opisu warunku wymaganego doświadczenia
Kierownika Projektu, jak
i do jednego z kryteriów oceny ofert punktowanego wymogu
legitymowania się przez osobę dedykowaną do roli Kierownika Projektu certyfikatami z
rodziny (metodyki) Agile
– pomimo że metodyka objęta tym certyfikatem jest
nieodpowiednia dla przedmiotu zamówienia, nie znajduje do niego zastosowania, a tym
samym określenie warunku udziału w postępowaniu, jak i kryterium oceny ofert w tym
zakresie prowadzi do
ukształtowania warunków w sposób utrudniający uczciwą
konkuren
cję, niezapewniający równego traktowania wykonawców, nieproporcjonalny oraz
uniemożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, jak i
do określenia kryterium oceny ofert w sposób nieodnoszący się do przedmiotu
zamówienia oraz który nie będzie realizowany w ramach tego zamówienia (zarzut 1
odwołania).
Oddala odwołanie w pozostałym zakresie.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża wykonawcę Comarch Polska S.A.
z siedzibą w Krakowie, al. Jana Pawła II 39a, 31-864 Kraków w części ½
i zamawiającego Ministerstwo Sprawiedliwości w Warszawie, Al. Ujazdowska 11,
00-567 Warszawa
w części ½ i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Comarch Polska S.A. z siedzibą w Krakowie, al. Jana Pawła II 39a,
864 Kraków tytułem wpisu od odwołania.
zasądza od zamawiającego Ministerstwa Sprawiedliwości w Warszawie,
Al. Ujazdowska 11, 00-567 Warszawa na rzecz wykonawcy Comarch Polska
S.A. z siedzibą w Krakowie, al. Jana Pawła II 39a, 31-864 Kraków kwotę
zł 00 gr (słownie: dziewięć tysięcy trzysta złotych zero groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu ½ wpisu od odwołania i ½
wynagrodzen
ia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i
2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (tj.: Dz. U. z 2022 r., poz. 1710) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………..
Sygn. akt KIO 334/23
Uzasadnienie
Ministerstwo Sprawiedliwości w Warszawie, zwane dalej „Zamawiającym”, działając
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz
. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.), zwanej dalej „dawną ustawą Pzp”, prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia na świadczenie „Usługi wsparcia i modyfikacji
Systemu Losowego Przydziału Spraw (SLPS)”.
Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 29 grudnia 2020 r., pod numerem 2020/S 253-638745.
W dniu 6 lutego 2023 r. (pismem z tej samej daty) wykonawca Comarch Polska S.A. z
siedzibą w Krakowie, zwany dalej „Odwołującym”, wniósł odwołanie wobec czynności
modyfikacji przez Zamawiającego Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, zwanej
dalej „SIWZ”, oraz ogłoszenia o zamówieniu, zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 22 ust. 1a, 1b pkt 3, art. 22d ust. 1 i art. 7 ust. 1 dawnej ustawy Pzp oraz art. 91
ust. 2 pkt 5, art. 91 ust. 2c oraz art. 7 ust. 1 dawanej ustawy Pzp
– poprzez
wprowadzenie do opisu warunku wymaganego doświadczenia Kierownika Projektu,
jak i do jednego z kryteriów oceny ofert punktowanego wymogu legitymowania się
przez oso
bę dedykowaną do roli Kierownika Projektu certyfikatami z rodziny
(metodyki) Agile
– pomimo że metodyka objęta tym certyfikatem jest nieodpowiednia
dla przedmiotu zamówienia, nie znajduje do niego zastosowania, a tym samym
określenie warunku udziału w postępowaniu, jak i kryterium oceny ofert w tym
zakresie prowadzi do ukształtowania warunków w sposób utrudniający uczciwą
konkurencję, niezapewniający równego traktowania wykonawców, nieproporcjonalny
oraz uniemożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia, jak i do określenia kryterium oceny ofert w sposób nieodnoszący się do
przedmiotu zamówienia oraz który nie będzie realizowany w ramach tego zamówienia
(zarzut dotyczący certyfikatów z rodziny (metodyki) Agile – wprowadzonych do
warun
ku udziału oraz do kryteriów oceny ofert),
2. art. 91 ust. 2 pkt 5, art. 91 ust. 2c oraz art. 7 ust. 1 dawnej ustawy Pzp poprzez
określenie kryterium oceny ofert w zakresie kryterium dla usług rozwojowych w pkt.
18.1.3 SIWZ w sposób nieodnoszący się do przedmiotu zamówienia oraz w sposób
dotyczący kwalifikacji zawodowych osób wyznaczonych do realizacji zamówienia
(dodatkowe punkty za dodatkowe certyfikaty Kierownika Projektu) -
mimo iż sposób
ten nie ma znaczącego wpływu na jakość wykonania zamówienia, a stanowi
ograniczenie konkurencji oraz narusza zasadę równego traktowania wykonawców
(Zarzut dotyczący wymienności/równoważności „rodzin certyfikatów” oraz modyfikacji
kryteriów oceny ofert – nowe kryterium oceny ofert).
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu modyfikacji SIWZ:
W przypadku uwzględnienia zarzutu 1) powyżej – poprzez nakazanie usunięcia ze
Specyfikacji odnoszących się do Kierownika Projektu certyfikatów z rodziny/metodyki
Agile wymaganych i punktowanych odpowiednio w warunku określonym w pkt. 7.7.2.
oraz w kryterium oceny ofert w pkt 18.1.3. SIWZ
– jako nieproporcjonalnych i nie
mających zastosowania do przedmiotu zamówienia.
W przypadku uwzględnienia zarzutu 2) powyżej – poprzez nakazanie:
a)
usunięcia z pkt 7.7.2. SIWZ dodanego dopisku o treści: „Certyfikat z rodziny
PRINCE2 nie jest równoważny zarówno z certyfikatem z rodziny AgilePM jak i z
certyfikatem z rodziny PMP Project Management, bez względu na poziom ww.
certyfikatów. Certyfikat z rodziny AgilePM nie jest równoważny zarówno z
certyfikatem z rodziny PRINCE2 jak i z certyfikatem z rodziny PMP Project
Management, bez względu na poziom ww. certyfikatów. Certyfikat z rodziny PMP
Project Management nie jest równoważny zarówno z certyfikatem z rodziny
PRINCE2 jak i z certyfikatem z rodziny Agile
PM, bez względu na poziom ww.
certyfikatów.”;
b)
usunięcia w całości kryterium oceny ofert, o którym mowa w pkt. 18.1.3 SIWZ.
Zwrot kosztów postępowania, w tym zwrot kosztów wynagrodzenia pełnomocnika
zastępującego Odwołującego w postępowaniu odwoławczym.
W u
zasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał m.in.:
Odnośnie zarzutu pierwszego Odwołujący podniósł m.in., że Zamawiający wprowadził
do SIWZ w zakresie warunków udziału w postępowaniu, jak i kryteriów oceny ofert
odnoszących się do funkcji Kierownika Projektu certyfikaty z rodziny/metodyki Agile – w ten
sposób, iż certyfikaty te są alternatywą dla innych wymaganych/punktowanych certyfikatów,
tj. do certyfikatów z rodziny/metodyk Prince2 i PMP. Z treści warunku 7.7.2, jak i z opisu
kryterium z pkt 18.1.13 wynik
a, że certyfikaty Agile są certyfikatami będącymi równorzędną
alternatywą do certyfikatów z dwóch pozostałych metodyk, tj. Prince2 i PMP. Wynika to
wprost z równorzędnego tratowania wymienionych certyfikatów z różnych rodzin za pomocą
alternatywy niero
złącznej - „lub”. Skutkuje to tym, że wykonawca dysponujący osobą do
funkcji Kierownika Projektu, która na potwierdzenie warunku udziału posiada – spośród
alternatywnych certyfikatów wskazanych w warunku - jedynie certyfikat z rodziny Agile
(najwyższy wymagany poziom: certyfikat AgilePM na poziomie co najmniej Practicioner),
lecz nie posiada żadnego z pozostałych dwóch certyfikatów wymaganych w warunku,
również wymaganych na najwyższym poziomie (Certyfikat PRINCE2 na poziomie co
najmniej Practicioner lub Certyfikat PMP Project Management Professional) -
będzie w
stanie uzyskać zamówienie, gdyż spełni warunek. Ponadto osoba dedykowana dla funkcji
Kierownika Projektu, jeżeli będzie legitymowała się na potwierdzenie warunku innym
certyfikatem, niż z rodziny Agile – mając dodatkowe, inne certyfikaty z tej rodziny - będzie w
stanie uzyskać dodatkową liczbę punktów, co może doprowadzić do uzyskania przez danego
wykonawcę zamówienia. Tymczasem ujęcie takie jest całkowicie nieprawidłowe – z uwagi na
właściwości metodyki Agile i będących potwierdzeniem jej znajomości certyfikatów, które
czynią ją zbędną i nieprzydatną dla realizacji przedmiotu zamówienia. AgilePM (Agile Project
Management) jest metodyką zwinnego zarządzania projektami, która szczególnie znajduje
zastosowan
ie w projektach, których zakres może ulegać częstym zmianom. Skoro w
niniejszym postępowaniu Zamawiający opisał dokładnie oczekiwany przez siebie rezultat,
harmonogram, wynagrodzenie, trudno sobie wyobrazić prowadzenie przedmiotowego
projektu w metodyce Ag
ile. Zamawiający w dokumentacji postępowania nie zezwala na
stosowanie zasad z metodyk zwinnych (Agile)
– wręcz przeciwnie, sformułowane przez
niego zasady realizacji projektu wskazują na konieczność stosowania metodyki tradycyjnej.
Określone w SIWZ szczegółowe zasady realizacji modyfikacji Systemu oraz przygotowania
dokumentów analitycznych i innych dokumentów oraz projektów zmian w Systemie –
stanowią Załącznik nr 6 do IPU. Zasady te wykluczają możliwość realizacji i rozliczania
wykonanych prac w oparciu
o metodyki zwinne, w szczególności AgilePM, gdyż są one w
oczywisty sposób sprzeczne z elementarnymi zasadami metodyki AgilePM. Określone przez
Zamawiającego szczegółowe zasady odpowiadają podejściu zarządczemu zgodnemu z
metodykami klasycznymi, jakimi
są metodyki PRINCE2 oraz PMP. W załączniku nr 6 do IPU
Zamawiający szczegółowo zakreślił sposób realizacji prac rozwojowych. Zgodnie z
fundamentalnymi cechami medyki AgilePM, jak również innych metodyk zwinnych,
dokonywanie ciągłych zmiany w zakresie projektu na wielu etapach zarządzania projektem
jest rzeczą powszechną i naturalną. Na tym właśnie polega owa „zwinność” w prowadzeniu
projektu
– na elastycznym podejściu do oczekiwanego rezultatu. Dotrzymanie uzgodnionych
terminów i dostarczenie z góry ustalonego zakresu prac nie jest najważniejsze –
najważniejsze jest dostarczenie działającego oprogramowania, które spełnia aktualne
potrzeby zamawiającego. Aby zapewnić osiągnięcie tego celu, potrzebna jest bliska,
codzienna współpraca pomiędzy biznesem a programistami, regularne sprawdzanie, czy
powstające oprogramowanie spełnia wymagania biznesu, i wdrażanie ewentualnych zmian w
wymaganiach, koncentracja na dostarczeniu działającego oprogramowania. Tego typu
podejście pozwala uniknąć sytuacji, w której określone elementy systemu niezbędne do jego
sprawnego działania nie zostały uwzględnione w dokumentacji, bądź sposób ich wykonania
nie spełnia potrzeb biznesu. Pozwala to również na szybką adaptację do zachodzących
zmian, które mogą powodować, że wymagania trzeba zmieniać w trakcie trwania prac nad
systemem itp. Po zestawieniu fundamentalnych cech medyki AgilePM z procedurą realizacji
projektu, opisaną w SIWZ przez Zamawiającego, oczywistym jest, że:
• w przedmiotowym postępowaniu nie jest możliwe dokonywanie zmian w ustalonym
zakresie prac przed rozpoczęciem realizacji Zlecenia,
• w przedmiotowym postępowaniu nie jest możliwe dokonywanie zmian w terminie
realizacji Zlecenia,
• w przedmiotowym postępowaniu nie jest możliwe zwiększenie/zmniejszenie
wynagrodzenia wykonawcy w przypadku zmian zakresu,
• w przedmiotowym postępowaniu nie są możliwe codzienne spotkania z
Zamawiającym, mające na celu weryfikację działającego oprogramowania oraz na tej
podstawie określanie zmian w zakresie czy priorytetach realizacji poszczególnych
zad
ań w ramach Zlecenia
Zamawiający określił zatem szczegółowe i sztywne ramy realizacji prac, które są w oczywisty
sposób sprzeczne z fundamentalnymi założeniami metodyki AgilePM. Trudno zatem
zrozumieć, jaki cel ma takie wymaganie i przyznawanie dodatkowych punktów za wiedzę w
zakresie metodyki, która nie powinna być wykorzystywana w niniejszym projekcie. W tym
konkretnym projekcie Zamawiający opisał zasady wskazujące na konieczność wykorzystania
konkretnych zasad metodyki tradycyjnej (nie
– Agile). W rezultacie certyfikat Certyfikat
AgilePM na poziomie co najmniej Practicioner wymagany
– jako jedna z alternatyw - dla
Kierownika projektu w ramach warunku udziału w postępowaniu z pkt. 7.7.2. stanowi o
warunku nieproporcjonalnym do przedmiotu zamówienia oraz uniemożliwiającym ocenę
zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia z uwzględnieniem zasady
równego traktowania wykonawców. Zamówienie uzyska bowiem wykonawca, który
dysponuje Kierownikiem projektu o certyfikacie całkowicie nieprzydanym do realizacji
zamówienia. Naruszona też jest zasada kreowania warunków jako „minimalnych poziomów
zdolności” – bowiem brak związku metodyki Agile z przedmiotem zamówienia i jego
całkowita nieproporcjonalność w tym zakresie czyni z tego warunku wymaganie nadmiarowe,
zbędne, a nie minimalnie niezbędne dla osiągnięcia właściwego poziomu ofertowania.
Jednocześnie certyfikaty z rodziny Agile (w wymaganych, różnych konfiguracjach), jako
niemające zastosowania do realizacji przedmiotu zamówienia nie mogą być uznane za
eleme
nt kryterium oceny ofert, który prowadzi do przyznania wykonawcy dodatkowej liczby
punktów (maksymalnie aż 10). Powoduje to, że tak ukształtowane kryterium oceny ofert nie
jest związane z przedmiotem zamówienia. Zaskarżona modyfikacja nr 27 dowodzi tego, że
te
n sam Zamawiający niejako uporczywie, ponownie w swoich Specyfikacjach w
analogicznym przedmiocie zamówienia zamieszcza te same certyfikaty tj. z rodziny Agile,
pomimo tego, że Izba wytknęła mu już taką praktykę za nieprawidłową i niezgodną z dawnej
ustawy Pzp. -
nakazując usuniecie certyfikatów z rodziny Agile ze specyfikacji (wyrok z dnia
16.05.2022r., sygn. KIO 952/22). W/w wyrok zapadł w stanie faktycznym dotyczącym
zamówienia, którego przedmiotem były Usługi wsparcia i modyfikacji Systemu RZ.
Z
amówienie, którego dotyczył wyrok jest analogiczne do przedmiotowego postępowania,
dotyczy jedynie innego sytemu informatycznego Zamawiającego. W przypadku obu
postępowań: zakres świadczonych usług jest analogiczny, tj.: wsparcie eksploatacji,
świadczenie serwisu i wsparcie techniczne dla Systemu oraz Modyfikacja Systemu;
analogiczne są warunki świadczenia usługi i występuje ten sam okres świadczenia usług. W
szczególności dla obu postępowań zdefiniowano analogiczne warunki świadczenia usług
modyfikacji Systemu
, których to dotyczą wymagane kwalifikacje w ramach Kryterium dla
usług rozwojowych.
Reasumując Odwołujący wskazał, że charakterystyka metodyki Agile dowodzi tego,
że jest ona nieprzydatna dla realizacji zamówienia, co czyni warunek z udziałem certyfikatów
z tej metodyki, jak i kryterium oceny ofert, które odnoszą się do certyfikatów z tej rodziny
nieproporcjonalnymi i niezwiązanymi z przedmiotem zamówienia.
Odnośnie zarzutu 2 Odwołujący podniósł m.in., że w pkt 7.2.2. SIWZ Zamawiający
zamieścił warunek udziału w postępowaniu dla Kierownika projektu, w opisie którego
potraktował certyfikaty z rodzin Agile, Prince 2 i PMP (wymagane tam na najwyższych
poziomach) jako certyfikaty wymienne/równoważne. Oznacza to, że przy porównaniu ofert
przykładowo 3 wykonawców, którzy wykażą się dysponowaniem Kierownikiem Projektu w
ten sposób, iż każdy z nich będzie posiadał inny certyfikat spośród 3 alternatywnych,
wymagany w warunku
– to w świetle tego warunku SIWZ – każdy z tych wykonawców spełni
ten warunek udz
iału w postępowaniu. Jest to logiczna i prosta konsekwencja zapisu SIWZ z
użyciem alternatyw rozłączonej „lub”. Tym samym uzasadnione jest twierdzenie, że w świetle
treści przedmiotowego warunku wszystkie 3 wymieniane w nim równorzędne certyfikaty z
różnych rodzin są względem siebie rozważne: żaden z nich nie jest dla Zamawiającego
gorszy, niż pozostałe. Odwołujący – jak podkreślił - ze zdumieniem przyjął wprowadzony
zaskarżoną Modyfikacją nr 27 dopisek zamieszczony w pkt. 7.2.2. pod Tabelą z opisem
nowych
warunków (str. 8 Modyfikacji nr 27), o treści: „Certyfikat z rodziny PRINCE2 nie jest
równoważny zarówno z certyfikatem z rodziny AgilePM jak i z certyfikatem z rodziny PMP
Project Management, bez względu na poziom ww. certyfikatów. Certyfikat z rodziny AgilePM
nie je
st równoważny zarówno z certyfikatem z rodziny PRINCE2 jak i z certyfikatem z rodziny
PMP Project Management, bez względu na poziom ww. certyfikatów. Certyfikat z rodziny
PMP Project Management nie jest równoważny zarówno z certyfikatem z rodziny PRINCE2
j
ak i z certyfikatem z rodziny AgilePM, bez względu na poziom ww. certyfikatów.”.
Świadczy to o sprzeczności wewnątrz SIWZ: z jednej strony warunek udziału w
postępowaniu traktuje certyfikaty w nim wymienione jako równoważnie, wymienne („lub”), z
drugiej st
rony Zamawiający arbitralnie określa w SIWZ zasadę, iż certyfikaty z tych trzech
rodzin nie są wobec siebie równoważne. Zamawiający posługuje się tu swym uprawnieniem
do kształtowania treści SIWZ, jednocześnie wkraczając w równoważność tych rodzin
certyfik
atów. Brak tej równoważności, jej wykluczenie – wynika z samej treści SIWZ,
niezależnie od właściwości i cech tych metodyk, które co do zasady mają różnice, jak i
podobieństwa, jednak nie zmienia to faktu, iż sam Zamawiający w treści warunku 7.7.2.
traktuj
e je właśnie równoważnie/wymiennie. Owo wyłączenie równoważności, skutkujące
w/w sprzecznością jest zabiegiem Zamawiającego, ukierunkowanym na. wyeliminowanie
motywu, jakim kierowała się Izba w w/w sprawie o sygnaturze KIO 952/22, w oparciu o który
nakazała modyfikację kryteriów oceny oferty w zakresie multiplikacji dodatkowych,
punktowanych certyfikatów dla jednej i tej samej osoby – uznając je za zbędne i nadmiarowe
właśnie ze względu na równoważny charakter certyfikatów, finalnie nakazując usunięcie tego
kryterium.
Prawdopodobnie po ponad 7 miesiącach od wydania w/w wyroku ktoś po stronie
Zamawiającego, modyfikując SIWZ w niniejszym postępowaniu, przypomniał sobie
orzeczenie Izby dotyczące tej kwestii, decydując się na wprowadzenie zasady niemalże
ręcznie eliminującej główny motyw w/w orzeczenia, dotyczący zbędności mulitiplikowania
certyfikatów z tej samej dziedziny/równoważnych/z podobnych metod - po to, by
prawdopodobnie drugi raz podobny wyrok zapadł i by utrzymać w specyfikacjach u
zamawi
ającego określony sposób punktacji ofert wykonawców (multiplikacja certyfikatów z
różnych rodzin o wymiennym charakterze).
Izba rozpoznając bowiem jakiekolwiek odwołanie w niniejszym postępowaniu na
Modyfikacje nr 27, wprowadzającą kryterium oceny ofert opisane tak samo jak w sprawie
objętej odwołaniem KIO 952/22 – mogłaby mieć trudność powołać się na te same (i przecież
i słuszne argumenty o równoważności tych rodzin certyfikatów), gdyż literalnie sam
Zamawiającym wykluczył to przecież w treści SIWZ: stwierdził w dodanym dopisku, że
„równoważne nie są”. Innymi słowy – skoro w analogicznej sprawie (dotyczącej tylko innego
systemu) ten sam Zamawiający uległ i został zobowiązany do zmiany SIWZ wyrokiem
nakazującym usuniecie kryterium punktującego multiplikację certyfikatów u tej samej osoby
(kierownika projektu) jako certyfikatów równoważnych/wymiennych - to wprowadzono do
SIWZ zasadę, że certyfikaty te równoważne nie są. Ów zabieg, obliczony na uniemożliwienie
zaskarżenia sposobu konstruowania kryteriów oceny ofert poprzez punktowanie
multiplikowanych certyfikatów co do zasady będących wobec siebie w stosunku
równoważności, i które sam Zamawiający – czego dowodzi treść warunku – za takowe
uznaje (wymienne
– „lub”) – prowadzi do dwóch wniosków: po pierwsze – specyfikacja stała
się wewnętrznie sprzeczna (co wykazano powyżej) i po drugie Zamawiający zainteresowany
jest za wszelką cenę utrzymaniem sposobu konstytuowania kryterium oceny ofert,
premiującej wykonawców, posiadających akurat takiego kierownika projektu (jedną i tę samą
osobę), który dysponuje wielością, by nie rzec – nadmiarowością akurat takich a nie innych
certyfikatów.
Dodatkowe punktowanie posiadania przez Kierownika Projektu certyfikatów zarówno
z linii PRINCE2, jak i PMI/PMP jest pozbawione uzasadnienia. Zazwyc
zaj osoby pełniące
funkcję kierowników projektu specjalizują się w danej metodyce, zdobywając doświadczenie i
wyższe stopnie certyfikacji. Rzadko jednak zdarza się, aby dana osoba certyfikowała się
jednocześnie w dwóch podobnych metodach zarządzania projektami. Branża IT jest branżą
o dużej dynamice rozwoju. W tego typu dynamicznie rozwijających się branżach kluczowa
jest profesjonalizacja zespołu, która polega na tym, że poszczególne osoby specjalizują się
coraz bardziej w konkretnej dziedzinie
. Nie można zgodzić się z przedstawionym przez
Zamawiającego podejściem, wg którego najlepszym kandydatem na kierownika projektu jest
osoba, która ma najszerszą wiedzę z zakresu różnych metodyk zarządzania. Równie dobrze
można byłoby uznać, że najlepszy kandydat na kierownika projektu powinien też mieć
wiedzę z zakresu programowania, bo to też poszerza jego horyzonty. Podobnie błędnym
byłoby twierdzenie, że najlepszym prawnikiem jest ten, który ukończył aplikację sądową,
radcowską i notarialną jednocześnie. Nie jest to przecież prawda - prawnik nie pracuje
jednocześnie jako sędzia, radca i notariusz. Najlepszy prawnik to ten, który najlepiej
specjalizuje się dziedzinie, w której działa. Nawet w obrębie jednego zawodu prawniczego
dąży się do specjalizacji, czego przykładem jest choćby Krajowa Izba Odwoławcza czy sąd
zamówień publicznych. Podobnie jest z informatykami - nie istnieje "najlepszy informatyk".
Można być najlepszym jedynie w swojej dziedzinie, a najbardziej przydatna wiedza do
realizacji projektu to
ta, która może być w projekcie wykorzystana. W praktyce inni
zamawiający również traktują certyfikat PRINCE2 i PMP jako certyfikaty równoważne – jak
przykłady można wskazać następujące postępowania:
2019/S 167-408255 (wymagane posiadanie certyfikatu PRINCE2 Practitioner albo innego
certyfikatu równoważnego (np. PMP)) i 2018/S 076-168917 (wymagany certyfikat z zakresu
zarządzania projektami PRINCE2 Practitioner lub równoważny, np.: IPMA CPM, PMI PMP).
Odwołujący nadto dodał, że Zamawiający zamierza przyznawać dodatkowe punkty za
k
ompetencje, które nie będą wykorzystane w niniejszym projekcie. Przedmiotowy projekt ma
być prowadzony w metodyce tradycyjnej (a więc nie Agile), zgodnej z wyborem wykonawcy.
Przy czym metodyka PMP i PRINCE2 są na tyle podobne, że nie ma większego znaczenia,
w której z nich projekt będzie prowadzony. Punktowanie posiadania przez kierownika
projektu certyfikatów z metodyk, których nie będzie wykorzystywał w projekcie, narusza
zatem przepis art. art. 91 ust. 2 pkt. 5 PZP, ponieważ oceniane kwalifikacje zawodowe
kierownika projektu nie mogą mieć znaczącego wpływu na jakość wykonania zamówienia.
Co istotne, ukształtowane przez Zamawiającego kryteria oceny ofert prowadzą do sytuacji, w
której mało istotne z punktu widzenia jakości wykonania zamówienia elementy tak istotnie
przeważają w ocenie ofert, że prowadzą do sytuacji wręcz absurdalnej. Po podstawieniu do
zawartych w SIWZ wzorów oceny ofert przykładowych kwot okazuje się, że uzyskanie przez
wykonawcę maksymalnej ilości punktów w kryterium Kierownika Projektu (za certyfikaty z
metodyk, których nie będzie wykorzystywał w niniejszym zamówieniu) pozwala mu wygrać z
ceną o 2 000 000 zł. droższą od innych ofert o identycznych pozostałych parametrach
(symulacja stanowi Załącznik nr 6). Znalezienie osoby o kompetencjach opisanych przez
Zamawiającego pozwoli zatem na dość znaczne zwiększenie zysku na projekcie (i
spowoduje adekwatny uszczerbek w finansach Zamawiającego, nieznajdujący pokrycia w
korzyściach).
Zamawiający informację o wniesieniu odwołania przekazał wykonawcom biorącym
udział w postępowaniu w dniu 7 lutego 2023 r. poprzez zamieszczenie na stronie
internetowej Zamawiającego.
Do postępowania odwoławczego nie zgłosił przystąpienia żaden wykonawca.
W dniu 27 lutego 2023 r. (pismem z tej samej daty
) Zamawiający złożył odpowiedź na
odwołanie, w której wniósł o:
oddalenie w całości odwołania,
przeprowadzenie dowodów wnioskowanych w treści odpowiedzi na okoliczności w
nich wskazane
obciążenie Odwołującego kosztami postępowania, w tym kosztami poniesionymi na
wynagrodzenie oraz wydatki pełnomocnika.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym treść ogłoszenia o zamówieniu oraz treść SIWZ,
dokonane modyfikacje, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
Stron złożone podczas rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje:
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania w związku z tym, iż nie została
wypełniona żadna z przesłanek negatywnych, uniemożliwiających merytoryczne rozpoznanie
odwołania, wynikających z art. 528 ustawy Pzp.
Izba również stwierdziła, że wypełniono przesłanki istnienia interesu Odwołującego w
uzyskaniu przedmiotowego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów art. 505 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba rozpoznając sprawę uwzględniła akta sprawy odwoławczej, które zgodnie z § 8
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie
postępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą (Dz. U. z 2020
r. poz. 2453) stanowią odwołanie wraz z załącznikami oraz dokumentacją postępowania o
udzielenie zamówienia w postaci elektronicznej lub kopia dokumentacji, o której mowa w § 7
ust. 2, a także inne pisma składane w sprawie oraz pisma kierowane przez Izbę lub Prezesa
Izby w związku z wniesionym odwołaniem.
Izba uwzględniła także stanowiska oraz oświadczenia Stron wyrażone w pismach
oraz złożone ustnie przez Strony do protokołu posiedzenia i rozprawy.
Izba dopuściła zawnioskowane przez Odwołującego i załączone do odwołania
dowody, tj.:
1. O
głoszenia o zamówieniu: 2019/S 167-408255 i 2018/S 076-168917.
2. Symulacja
oceny ofert (kryterium dodatkowych certyfikatów Kierownika Projektu).
o
raz złożone na rozprawie dowody, tj.:
Opinia biegłego z zakresu informatyki z dnia 24 lutego 2023 r.
Wyciąg z opracowań naukowych dotyczących cech metodyki zarządzania projektami
AgilePM oraz metodyk klasycznych PRINCE2 oraz PMP.
Izba dopuściła zawnioskowane przez Zamawiającego i załączone do odpowiedzi na
odwołanie dowody, tj.:
Zmiana treści SIWZ nr 29.
Artykuł pt. PRINCE2 vs. PMP: What's the Difference?, link do publikacji:
https://www.indeed.com/career-advice/career-development/prince2-vs-pmp
– wydruk
widoku strony w trybie automatycznego
tłumaczenia na język polski w przeglądarce
Google Chrome z dn. 2023-02-27.
Artykuł pt. Premier powołał K. O. na stanowisko Pełnomocnika Rządu do spraw
Cyberbezpieczeństwa,
link
do
publikacji:
https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/1382629,premier-powolal-karola
okonskiego-nastanowisko-pelnomocnika-rzadu-do-spraw
cyberbezpieczenstwa.html.komentarze-najnowsze,1
– wydruk widoku strony z dn.
Artykuł
pt.
Agile
czy
Waterfall?,
link
do
publikacji:
https://progressproject.pl/zarzadzanie-projektami-agile-czy-waterfall
– wydruk widoku
strony z dn. 2023-02-27.
5. A
rtykuł pt. PRINCE2 Agile – metodyka łącząca klasykę ze zwinnością, link do
publikacji: https://productvision.pl/2017/prince2-agile-metodyka-klasyka-zwinnosc/
–
wydruk widoku strony z dn. 2023-02-27.
Zmiana treści SIWZ nr 27.
7. K
opia odpisu wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 23 czerwca 2021 r.,
sygn. XXIII Zs 35/21
Mając na uwadze powyższe skład orzekający Izby merytorycznie rozpoznał złożone
odwołanie.
Zarzut dotyczący certyfikatów z rodziny (metodyki) Agile – wprowadzonych do
warunku udziału oraz do kryteriów oceny ofert, tj. zarzut art. 22 ust. 1a, 1b pkt 3, art.
22d ust. 1 i art. 7 ust. 1 dawnej ustawy Pzp oraz art. 91 ust. 2 pkt 5, art. 91 ust. 2c oraz
art. 7 ust. 1 dawnej ustawy Pzp
– poprzez wprowadzenie do opisu warunku
wymaganego doświadczenia Kierownika Projektu, jak i do jednego z kryteriów oceny
ofert punktowanego wymogu legitymowania s
ię przez osobę dedykowaną do roli
Kierownika Projektu certyfikatami z rodziny (metodyki) Agile
– pomimo że metodyka
objęta tym certyfikatem jest nieodpowiednia dla przedmiotu zamówienia, nie znajduje
do niego zastosowania, a tym samym określenie warunku udziału w postępowaniu, jak
i kryterium oceny ofert w tym zakresie prowadzi do ukształtowania warunków w
sposób utrudniający uczciwą konkurencję, niezapewniający równego traktowania
wykonawców, nieproporcjonalny oraz uniemożliwiający ocenę zdolności wykonawcy
do należytego wykonania zamówienia, jak i do określenia kryterium oceny ofert w
sposób nieodnoszący się do przedmiotu zamówienia oraz który nie będzie
realizowany w ramach tego zamówienia (zarzut 1 odwołania) potwierdził się.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zamawiający w dniu 27 stycznia 2023 r. dokonał modyfikacji SIWZ, w wyniku której
otrzymała brzmienie:
W zakresie warunku udziału w postępowaniu:
Pkt. 7.7.2. wiersz drugi, kolumna trzecia Tabeli:
„Wykonawca przedstawi kandydatów na poniższe stanowiska, którzy spełniają następujące
wymagania -
Osoba pełniąca funkcję Kierownika projektu - Wymagane kwalifikacje
zawodowe oraz wykształcenie:
Certyfikat ITIL Foundation lub certyfikat równoważny,
1 z certyfikatów:
o Certyfikat PRINCE2 na poziomie co najmniej Practicioner lub certyfikat
równoważny, lub
o Certyfikat AgilePM na poziomie co najmniej Practicioner lub certyfikat
równoważny, lub
o
Certyfikat PMP Project Management Professional lub certyfikat równoważny;
Wykształcenie wyższe informatyczne bądź studia podyplomowe informatyczne
W zakresie kryterium oceny ofert:
Pkt 18.1.3. SIWZ
– wiersz pierwszy, kolumna druga Tabeli:
„Kryterium dla usług rozwojowych będzie rozpatrywane na podstawie informacji podanych
przez Wykonawcę w „Wykazie osób” (część 1 lit. B) zgodnie z poniższym: Osoba pełniąca
funkcję Kierownika projektu (1 osoba)/Dodatkowe kwalifikacje zawodowe, dodatkowe
wykształcenie, dodatkowe doświadczenie:
Zamawiający przyzna punkty, jeżeli Wykonawca wykaże, że skieruje do realizacji
z
amówienia publicznego osobę przewidzianą do pełnienia funkcji Kierownika projektu
spełniającą odpowiedni warunek udziału w postępowaniu określony dla osoby wskazanej do
pełnienia funkcji Kierownika projektu w zakresie zgodnym z pkt. 7.2.2. SIWZ oraz wykaże, że
osoba ta posiada kwalifikacje zawodowe (poza kwalifikacjami zawodowymi wskazanymi w
celu wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu), na następujących warunkach:
2 punkty zostaną przyznane w przypadku wskazania posiadania jednego dodatkowego
certyfikatu: Certyfikat PRINCE2 Foundation lub Certyfikat AgilePM Foundation lub Certyfikat
PMI Project Management Ready
– z rodziny innej niż wskazany w celu wykazania spełnienia
warunku udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany (Practitioner lub Professional)
4 punkty zostaną przyznane za wskazanie posiadania dwóch dodatkowych certyfikatów:
Certyfikat PRINCE2 Foundation lub Certyfikat AgilePM Foundation lub Certyfikat PMI Project
Management Ready z rodziny innej niż wskazany w celu wykazania spełnienia warunku
udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany (Practitioner lub Professional)
6 punktów zostanie przyznanych za wskazanie jednego dodatkowego certyfikatu: Certyfikat
PRINCE2 Practitioner lub Certyfikat AgilePM Practitioner lub Certyfikat PMP Project
Management Professional
– innego niż wskazany w celu wykazania spełnienia warunku
udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany.
8 punktów zostanie przyznanych za wskazanie: a) jednego dodatkowego certyfikatu:
Certyfikat PRINCE2 Foundation lub Certyfikat AgilePM Foundation lub Certyfikat PMI Project
Management Ready
– z rodziny innej niż wskazany w celu wykazania spełnienia warunku
udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany (Practitioner lub Professional) oraz b)
jednego dodatkowego certyfikatu: Certyfikat PRINCE2 Practitioner lub Certyfikat AgilePM
Practitioner lub Certyfikat PMP Project Management Professional
– innego niż wskazany w
celu wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany
(Practitioner lub Professional) oraz z r
odziny innej niż certyfikat podstawowy (Foundation lub
Ready) wskazany w punkcie a)
10 punktów zostanie przyznanych za wskazanie dwóch dodatkowych certyfikatów: Certyfikat
PRINCE2 Practitioner lub Certyfikat AgilePM Practitioner lub Certyfikat PMP Project
Management Professional
– innych niż wskazany w celu wykazania spełnienia warunku
udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany.
Punkty będą przyznawane za wskazanie certyfikatów z innej rodziny niż certyfikaty
wskazane w celu spełnienia warunku udziału w postępowaniu. Oznacza to, że wskazanie w
celu spełnienia warunku udziału w postępowaniu na przykład certyfikatu ITIL Foundation
oraz AgilePM Practicioner uniemożliwia uzyskanie punktów dodatkowych za certyfikat Agile
PM Foundation.
Uwaga: Wykazanie w waru
nku udziału certyfikatu równoważnego dla certyfikatu wskazanego
przez Wykonawcę w kryterium oceny ofert zostanie uznane przez Zamawiającego za
wykazanie tego samego certyfikatu, a tym samym Zamawiający nie przydzieli punktów.
Odwołujący zakwestionował powyższą treść SIWZ, wnosząc tym zakresie odwołanie
w dniu 6 lutego 2023 r.
Zamawiający w dniu 24 lutego 2023 r. dokonał modyfikacji treści SIWZ,
wprowadzając w treści Załącznika nr 6 – Szczegółowe zasady realizacji modyfikacji Systemu
oraz przygotowan
ia dokumentów analitycznych i innych dokumentów oraz projektów zmian
w Systemie następującą treść:
„5a. Zgłoszenia realizowane w oparciu o metodyki zwinne (ang. agile)
Zamawiający zastrzega sobie możliwość wykorzystania metodyk zwinnych (ang. agile), przy
czym w zakresie nieuregulowanym w niniejszym punkcie, do tak realizowanych Zgłoszeń
pozostałe postanowienia niniejszego Załącznika nr 6 stosuje się odpowiednio.
Na wniosek Zamawiającego zawarty w Zgłoszeniu, będzie ono realizowane w całości lub w
części w oparciu o metodyki zwinne tj. w ten sposób, że przed rozpoczęciem lub w trakcie
jego realizacji, możliwe jest dokonywanie zmian w ustalonym zakresie prac, tj. Zamawiający
może doprecyzowywać Zgłoszenie poprzez iteracyjne uzupełnianie Zgłoszenia
podzadaniam
i. W takim przypadku, Strony niezwłocznie ustalą harmonogram dodatkowych
(dedykowanych danemu Zgłoszeniu) spotkań, mających na celu weryfikację działającego
oprogramowania oraz na tej podstawie określanie zmian w zakresie czy priorytetach
realizacji poszcz
ególnych zadań w ramach Zgłoszenia. W razie zmiany zakresu tak
realizowanego Zgłoszenia, skutkującej zwiększeniem / zmniejszeniem pracochłonności,
Strony uzgodnią dla tego Zgłoszenia nową liczbę roboczogodzin oraz nowy termin realizacji
Zgłoszenia.”.
Mając na uwadze powyższe Izba zważyła, co następuje:
Krajowa Izba Odwoławcza, wydając orzeczenie, bierze pod uwagę stan ustalony w
toku postępowania odwoławczego, poruszając się w granicach wyznaczonych postawionym
zarzutem. Jest to więc stan sprawy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy i wynikający z
przebiegu rozprawy, nawet jeśli zmienił się on w stosunku do stanu z dnia wniesienia
odwołania. I taka też sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie. Stan faktyczny zmienił się w
stosunku do stanu jaki
istniał na dzień wniesienia odwołania. Zamawiający o treści SIWZ, tj.
do treści Załącznika nr 6 do SIWZ „Szczegółowe zasady realizacji modyfikacji Systemu oraz
przygotowania dokumentów analitycznych i innych dokumentów oraz projektów zmian w
Systemie” wprowadził bowiem dział 5a dotyczący „zgłoszeń realizowanych w oparciu o
metodyki zwinne (ang. agile)”, dokonując w tym zakresie modyfikacji treści SIWZ.
Tymczasem Odwołujący kwestionowaną treść warunku udziału w postępowaniu, jak
również kwestionowaną treść kryterium oceny ofert w zakresie dotyczącym doświadczenia
Kierownika Projektu, odnosił do braku w treści SIWZ, w tym także w OPZ zapisów
dotyczących realizacji zamówienia z zastosowaniem tej właśnie metodyki - metodyki Agile,
kwestionując przy tym potrzebę jej zastosowania dla potrzeb tego konkretnego
postępowania.
Niemniej jednak to Zamawiający w sposób niebudzący żadnych wątpliwości wykazał
zasadność zastosowania w prowadzonym postępowaniu metodyki Agile. Zamawiający – jak
podniósł na rozprawie - korzysta już w swoich realizacjach z tej metodologii (metodologii
Agile). Przykładowo wskazał na system KRK, podkreślając jednocześnie, że także system,
którego dotyczy przedmiotowe postępowanie powstał przy użyciu tej właśnie metodyki
(metodyki Agile). Naturalny
m jest więc jej zastosowanie przy realizacji zamówienia będącego
przedmiotem i
tego postępowania.
Metodologia Agile, wbrew twierdzeniom Odwołującego, nie jest metodyką, która nie
znajduje zastosowania do postępowań prowadzonych w trybie ustawy Prawo zamówień
publicz
nych. Nie jest zarezerwowana wyłącznie dla realizacji zamówień w ramach sektora
prywatnego. Z tej metodologii, metodologii służącej do zarządzania budową systemów
informatycznych korzysta wielu zamawiających publicznych, np. KPRM, ARIMR,
Ministerstwo Finan
sów, Lasy Państwowe itp. Istotnie nie jest to metodologia, która wcześniej
powszechnie była stosowana przez zamawiających publicznych. To jednak się zmieniło.
Może być bowiem zastosowana przy wielu typach projektów. Metodologia Agile to przecież
system zar
ządzania projektami, który kładzie nacisk na elastyczny rozwój, ciągłe zmiany i
szybkie dostarczanie efektów tych zmian. W tym przypadku wychodzi więc naprzeciw
uzasadnionym potrzebom Zamawiającego, które determinowane są częstymi zmianami
prawa. Zmiany te
powodują bowiem konieczność szybkiego ich uwzględniania w istniejących
systemach informatycznych pozostających w gestii Zamawiającego. Ważna jest więc
komunikacja pomiędzy zespołem projektowym a Zamawiającym, a „w podejściu zwinnym do
zarządzania projektami kluczową rolę odgrywa intensywna komunikacja w postaci
regularnych sprzężeń zwrotnych pomiędzy zespołem projektowym a klientem i
użytkownikiem projektu”, co wprost wynika ze złożonego przez Odwołującego „Wyciągu z
opracowań naukowych dotyczących cech metodyki zarządzania projektami AgilePM oraz
metodyk klasycznych PRINCE2 oraz PM
”. Na zalety tej metodyki opisane w przedłożonych
materiałach wskazywał Zamawiający, odnosząc się do jej atrybutów świadczących o
zwinności i ich zastosowaniu do projektów i innych obszarów ładu. Dlatego tak ważne dla
Zamawiającego jest połączenie metod klasycznych i zwinnych poprzez dodanie do metod
(np. PRINCE 2 czy PMP) technik zwinnych (Agile). Istotnie z opinii biegłego z zakresu
informatyki wynika, że „metodyka Agile PM nie ma zastosowania do przedmiotu
zamówienia”. Niemniej jednak zalety tej metody, które przedstawił Zamawiający, uzasadniają
potrzebę jej zastosowania w tym postępowaniu, a którą niewątpliwie wykazał. Chciał z niej
więc skorzystać. Niestety w treści SIWZ, w tym OPZ nie zawarto żadnych zapisów
odnoszących się do tej metodyki. Zamawiający poza odwołaniem się do § 2 ust. 1 pkt 2
projektu umowy nie potrafił wskazać zapisów, z których zastosowanie tej metody (metodyki
Agile) by wynikało. Tymczasem wskazany paragraf odwołuje się do modyfikacji Systemu, a
modyfikacje mają być zlecane i realizowane zgodnie z postanowieniami Załącznika nr 6 do
Umowy, a więc tego Załącznika, który został zmodyfikowany w dniu 24 lutego 2023 r., z
którego metodyka Agile nie wynikała (odnoszą się więc wprost do Załącznika, który dopiero
w wyniku wniesionego odwołania został zmodyfikowany i zawiera punkt do niej się
odnoszący). Zamawiający jedynie wskazał, że z treści dotychczasowego SIWZ można było
wywieść, że Agile stosowana ma być wówczas, gdy wykonawca wprowadza modyfikację.
Zlecenie modyfikacji jest elementem sztywnym. Dopiero w
jej ramach pojawi się element
zwinności, który w ramach tej modyfikacji jest wykorzystywany. Daje on bowiem możliwość
zmiany realizowanego zakresu (jego wyceny, harmonogramu i terminu). W ramach
dokonywanej modyfikacji dochodzi
więc do połączenia dwóch metodyk, tj. Agile i Prince
(elastycznej z klasyczną). Sama metoda klasyczna nie spełniłaby jego oczekiwań i nie
odpowiadała jego uzasadnionym potrzebom. Dlatego w tym postępowaniu metodyka Agile
miała być zastosowana. Oczekiwanie to nie znalazło jednak odzwierciedlenia w treści SIWZ.
Zamawiający przyznał zasadność tego zarzutu. Jak podkreślił bowiem na rozprawie,
wychodząc naprzeciw oczekiwań Odwołującego, ale i – w ocenie Izby - własnym wcześniej
nigdzie wprost nie wyartykułowanym oczekiwaniom, modyfikując treść SIWZ - Załącznika nr
6 do umowy
– Szczegółowe zasady realizacji modyfikacji systemu oraz przygotowania
dokumentów analitycznych i innych dokumentów oraz projektów zmian w systemie) i
dopisując pkt 5a „Zgłoszenia realizowane w oparciu o metodyki zwinne (ang. agile)”.
W kontekście powyższego Izba uznała, że zarzut Odwołującego potwierdził się.
Zamawiający, dokonując modyfikacji SIWZ (załącznika nr 6 do umowy) przyznał jego
zasadność.
Dokonana w dniu 24 lutego 2023 r. modyfikacja nie mogła być przedmiotem
rozpoznania przez Izbę w tym postępowaniu. Czynność ta może być bowiem przedmiotem
zaskarżenia w odrębnym odwołaniu.
Dlatego też Izba uwzględniając odwołanie, wobec wprowadzenia w treści SIWZ
zapisów dotyczących metodyki Agile, tj. podania, że w postępowaniu ta metodyka zostanie
wykorzystana, nie nakazała dokonania jakichkolwiek czynności, w tym wykreślenia zapisów
dotyczących warunku udziału w postępowaniu oraz kryteriów oceny ofert w zakresie
podniesionym w odwołaniu. Stan faktyczny zmienił się bowiem w stosunku do istniejącego w
dniu wniesienia odwołania.
Zarzut dotyczący wymienności/równoważności „rodzin certyfikatów” oraz modyfikacji
kryteriów oceny ofert – nowe kryterium oceny ofert, tj. zarzut naruszenia art. 91 ust. 2
pkt 5, art. 91 ust. 2c oraz art. 7 ust. 1 dPzp. poprzez określenie kryterium oceny ofert w
zakresie kryterium dla usług rozwojowych w pkt. 18.1.3 SIWZ w sposób nieodnoszący
się do przedmiotu zamówienia oraz w sposób dotyczący kwalifikacji zawodowych
osób wyznaczonych do realizacji zamówienia (dodatkowe punkty za dodatkowe
certyfikaty Kierownika Projektu) -
mimo iż sposób ten nie ma znaczącego wpływu na
jakość wykonania zamówienia, a stanowi ograniczenie konkurencji oraz narusza
zasadę równego traktowania wykonawców (zarzut 2 odwołania) nie potwierdził się.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zamawiający w dniu 27 stycznia 2023 r. dokonał modyfikacji SIWZ, w wyniku której
otrzymała brzmienie:
W za
kresie warunku udziału w postępowaniu:
Pkt. 7.7.2. wiersz drugi, kolumna trzecia Tabeli:
„Wykonawca przedstawi kandydatów na poniższe stanowiska, którzy spełniają następujące
wymagania -
Osoba pełniąca funkcję Kierownika projektu - Wymagane kwalifikacje
zawodowe oraz wykształcenie:
Certyfikat ITIL Foundation lub certyfikat równoważny,
1 z certyfikatów:
o Certyfikat PRINCE2 na poziomie co najmniej Practicioner lub certyfikat
równoważny, lub
o Certyfikat AgilePM na poziomie co najmniej Practicioner lub certyfikat
równoważny, lub
o
Certyfikat PMP Project Management Professional lub certyfikat równoważny;
Wykształcenie wyższe informatyczne bądź studia podyplomowe informatyczne
W zakresie kryterium oceny ofert:
Pkt 18.1.3. SIWZ
– wiersz pierwszy, kolumna druga Tabeli:
„Kryterium dla usług rozwojowych będzie rozpatrywane na podstawie informacji podanych
przez Wykonawcę w „Wykazie osób” (część 1 lit. B) zgodnie z poniższym: Osoba pełniąca
funkcję Kierownika projektu (1 osoba)/Dodatkowe kwalifikacje zawodowe, dodatkowe
wykształcenie, dodatkowe doświadczenie:
Zamawiający przyzna punkty, jeżeli Wykonawca wykaże, że skieruje do realizacji
zamówienia publicznego osobę przewidzianą do pełnienia funkcji Kierownika projektu
spełniającą odpowiedni warunek udziału w postępowaniu określony dla osoby wskazanej do
pełnienia funkcji Kierownika projektu w zakresie zgodnym z pkt. 7.2.2. SIWZ oraz wykaże, że
osoba ta posiada kwalifikacje zawodowe (poza kwalifikacjami zawodowymi wskazanymi w
celu wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu), na następujących warunkach:
2 punkty zostaną przyznane w przypadku wskazania posiadania jednego dodatkowego
certyfikatu: Certyfikat PRINCE2 Foundation lub Certyfikat AgilePM Foundation lub Certyfikat
PMI Project Management Ready
– z rodziny innej niż wskazany w celu wykazania spełnienia
warunku udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany (Practitioner lub Professional)
4 punkty zostaną przyznane za wskazanie posiadania dwóch dodatkowych certyfikatów:
Certyfikat PRINCE2 Foundation lub Certyfikat AgilePM Foundation lub Certyfikat PMI Project
Management Ready z rodziny innej niż wskazany w celu wykazania spełnienia warunku
udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany (Practitioner lub Professional)
6 punktów zostanie przyznanych za wskazanie jednego dodatkowego certyfikatu: Certyfikat
PRINCE2 Practitioner lub Certyfikat AgilePM Practitioner lub Certyfikat PMP Project
Management Professional
– innego niż wskazany w celu wykazania spełnienia warunku
udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany.
8 punktów zostanie przyznanych za wskazanie: a) jednego dodatkowego certyfikatu:
Certyfikat PRINCE2 Foundation lub Certyfikat AgilePM Foundation lub Certyfikat PMI Project
Management Ready
– z rodziny innej niż wskazany w celu wykazania spełnienia warunku
udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany (Practitioner lub Professional) oraz b)
jednego dodatkowego certyfikatu: Certyfikat PRINCE2 Practitioner lub Certyfikat AgilePM
Practitioner lub Certyfikat PMP Project Management Professional
– innego niż wskazany w
celu wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany
(Practitioner lub Professional) oraz z rodziny innej niż certyfikat podstawowy (Foundation lub
Ready) wskazany w punkcie a)
10 punktów zostanie przyznanych za wskazanie dwóch dodatkowych certyfikatów: Certyfikat
PRINCE2 Practitioner lub Certyfikat AgilePM Practitioner lub Certyfikat PMP Project
Management Professional
– innych niż wskazany w celu wykazania spełnienia warunku
udziału w postępowaniu certyfikat zaawansowany.
Punkty będą przyznawane za wskazanie certyfikatów z innej rodziny niż certyfikaty
wskazane w celu spełnienia warunku udziału w postępowaniu. Oznacza to, że wskazanie w
celu spełnienia warunku udziału w postępowaniu na przykład certyfikatu ITIL Foundation
oraz AgilePM Practicioner uniemożliwia uzyskanie punktów dodatkowych za certyfikat Agile
PM Foundation.
Uwaga: Wykazanie w warunku udziału certyfikatu równoważnego dla certyfikatu wskazanego
przez Wykonawcę w kryterium oceny ofert zostanie uznane przez Zamawiającego za
wykazanie tego samego certyfikatu, a tym samym Zamawiający nie przydzieli punktów.
Odwołujący zakwestionował powyższą treść SIWZ, wnosząc tym zakresie odwołanie
w dniu 6 lutego 2023 r.
Mając na uwadze powyższe Izba zważyła, co następuje:
Zamawiający, co jest niewątpliwe, jest uprawniony do określenia pozacenowych
kryteriów oceny ofert i ustalenia ich wagi. Art. 91 ust. 2 pkt 5 dawnej ustawy Pzp dawał
Zamawiającemu możliwość zastosowania kryterium oceny ofert o charakterze jakościowym
odnoszącego się jednak do właściwości podmiotowych wykonawcy w postaci organizacji,
kwalifikacji zawodowych i doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia.
Zamawiający ma więc prawo oczekiwać realizacji projektu przez osobę posiadającą nie tylko
określone doświadczenie, ale i kwalifikacje. Certyfikacja zarządzania projektami stanowi
potwierdzenie wiedzy w zakresie zarządzania projektami i umiejętnościami osoby nimi się
legitymującej.
Certyfikacja, która w tym kryterium jest oceniana, stanowić ma więc potwierdzenie
wiedzy i umiejętności Kierownika Projektu. Zamawiający, konstruując to kryterium - jak
wyjaśnił - brał pod uwagę certyfikaty i ich poziomy, przyznając punkty w zależności od
rodzaju certyfikatu i jego poziomu. Zam
awiający, konstruując kwestionowane kryterium, nie
traktował podanych tam certyfikatów jako równoważnych. Wszystkie z wymaganych
certyfikatów dotyczą zarządzania projektami, a między nimi występują istotne różnice w
zakresie merytorycznym, a także wymagań stawianych osobom ubiegającym się o
certyfikację. Certyfikaty te – wbrew twierdzeniom Odwołującego - nie są więc równoważne.
Oczywistym jest, że pewne elementy (zakresy nimi objęte) tych certyfikatów będą podobne.
Istnieją jednak między i nimi także różnice. Jedynie w opinii prywatnej złożonej przez
Odwołującego wręcz kategorycznie stwierdzono, że certyfikaty te są „wymienne, wręcz
równoważne”. Takiego stwierdzenia nie zawiera natomiast żadna z publikacji złożonych
przez Zamawiającego, ani też nie wynika to z informacji zawartych w publicznie dostępnych
publikatorach. Co więcej wskazana już wyżej opinia stwierdza, że różnice „są pomijalne” a
więc „nie wymagają uwzględnienia” w tym przypadku – jak należy przypuszczać jedynie dla
potrzeb opinii sporządzonej przez jej autora. Opinia ta nie oznacza więc, że różnic tych nie
ma. Różnice te w zależności od autora opracowania są bardziej lub mniej uwypuklane.
Takimi standardowymi różnicami pomiędzy tymi metodologiami (PRINCE2 i PMP), na które
się wskazuje są np. „PRINCE2 jest metodyką, PMI to zbiór praktyk”, „PRINCE2 zawiera
jedynie 2 techniki, PMBok to w zasadzie same techniki”. PRINCE2 wykorzystuje bowiem
metodologię opartą na procesach – własnych zasadach i najlepszych praktykach, natomiast
PMP stosuje metodologi
ę opartą na wiedzy, koncentrując się na technikach i
umiejętnościach potrzebnych do skutecznego zarządzania projektami i ich realizacją.
Potwierdzeniem zasadności zastosowania tego kryterium jest także wyciąg z
materiałów przedłożony przez Odwołującego, w którym wprost wskazano, że „tradycyjne
metodyki zarządzania projektami gdzie dla przykładu wskazano Prince 2 nie nadają się
samodzielnie do realizowania projektów z branży IT mogą jednak stanowić uzupełnienie
wiedzy z zarządzania projektami przy wykorzystaniu metodyki zwinnej”. Zasadnym jest więc
oczekiwanie posiadania przez osoby wskazane do realizacji systemu będącego
przedmiotem zamówienia nie tylko wiedzy ale posiadania wysokich kwalifikacji. Sam
Zamawiający wykazał bowiem, okazując Izbie plik oczekiwanych certyfikatów, iż dysponuje
co najmniej dwiema osobami, które posiadają rzekomo tak rzadko zestawiane certyfikaty.
Dlatego też nie ma powodu aby Zamawiający, chcąc uzyskać specjalistę bardzo wysokiej
klasy do realizacji przedmiotu tego zamówienia, nie mógł tego uczynić chociażby z uwagi na
to, że jest Zamawiającym publicznym i realizuje projekt publiczny. Takie a nie inne kryterium
oceny, wykluczające wymienne posługiwanie się certyfikatami wynika – jak dalej podniósł
Zamawiający - z prezentowanego przez Zamawiającego podejścia do metodyk i
zastosowania z uwagi na specyfikę niektórych z projektów technik zwinnych. Dlatego też
premiować będzie wykonawców, którzy będą potrafili wykazać się personelem
posiadającym dodatkowe certyfikaty (z innej rodziny niż wykazane w warunku).
Okoliczność, że wykonawca ubiegający się o udzielenie przedmiotowego zamówienia
takimi specjalistami nie dysponuje w sektorze zamówień publicznych prowadzonej
działalności i być może musiałby ich przesunąć z innych projektów - projektów
realizowanych w sektorze prywatnym nie stanowi uzasadnienia dla dokonania zmian
oczekiwanych przez Odwołującego się wykonawcę. Sektor publiczny ma prawo oczekiwać
specjalistów jak najwyższej klasy, zwłaszcza przy realizacji tak złożonych systemów jak
będący przedmiotem tego postępowania.
A ponadto wprowadzenie kryterium pozacenowego jest wynikiem wyroku Sądu
Okręgowego w Warszawie z dnia 23 czerwca 2021 r., sygn. akt XXIII Zs 35/21Z, który
wskazał na konieczność wprowadzenia tego rodzaju kryterium.
Dlatego też Izba uznała, że zarzut ten nie potwierdził się.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575
ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych ((Dz. U. z 2021 r., poz.
1129 ze zm.)
oraz § 7 ust. 2 pkt 1) i ust. 3 w związku z § 5 pkt 1) i 2) lit b) rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów
kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania
wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r., poz. 2437).
Przewodniczący: …………………..