Sygn. akt: KIO 3399/22
WYROK
z dnia 2 stycznia 2023 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Joanna Gawdzik-Zawalska
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 stycznia 2023 r.
w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 grudnia 2022 r. przez wykonawcę:
Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych "FART" Sp. z o.o. (ul. Ściegiennego
268A, 25-116 Kielce)
ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego:
Powiat Stalowowolski (ul. Podleśna 15, 37-450 Stalowa Wola)
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu:
Unieważnienie czynności unieważnienia postępowania;
Unieważnienie czynności odrzucenia z postępowania oferty odwołującego:
Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych Fart Sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach;
Powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty
odwołującego.
2. Kosztami
postępowania obciąża zamawiającego i:
zalicza w ich poczet poniesion
ą przez odwołującego kwotę: 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero broszy) tytułem wpisu oraz poniesione
przez odwołującego koszty 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 13 600 zł 00 gr
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu
kosztów.
Stosownie do art. 579 i art. 5
80 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj.: Dz.U. z 2022 r., poz.
1710 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
KIO 3399/22
UZASADNIENIE
Powiat Stalowowolski (ul. Podleśna 15, 37-450 Stalowa Wola) (dalej również
„Zamawiający”) prowadzi w trybie podstawowym na podstawie ustawy z dnia 11 września
2019 r. Prawo zamówień publicznych ((tj.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1710 z późn. zm.) (dalej
również: „Ustawa” lub „Pzp”) postępowanie o udzielenie zamówienia na: rozbudowę drogi
powiatowej nr 1025R
– ul. Mickiewicza i ul. Żwirki i Wigury w Stalowej Woli. Numer
referencyjny: IMP.272.2.18.2022
(dalej również: „Postępowanie”).
W dniu 19 grudnia 2022 r.
do Prezesa Urzędu Zamówień publicznych w Warszawie
wniesione
zostało odwołanie przez ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego w
ramach Postępowania wykonawcę Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych "FART" Sp. z o.o.
(ul. Ściegiennego 268A, 25-116 Kielce) (dalej również: „Wykonawca” lub „Odwołujący”).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 226 ust. 1 pkt 7) i pkt 8) Pzp w zw. z art. 528 pkt 4) Pzp poprzez bezpodstawne
odrzucenie oferty Odwołującego pomimo, że leżące u podstaw tej decyzji Zamawiającego
okoliczności faktyczne i prawne zostały prawomocnie rozstrzygnięte wyrokiem Izby z dnia 21
października 2022 r. o sygn. akt KIO 2686/22 (dalej również : „Wyrok”), co korzysta z powagi
rzeczy osądzonej (res iudicata); z ostrożności,
2. art. 226 ust. 1 pkt 7) Pzp
poprzez błędne uznanie, że oferta Odwołującego została złożona w
warunkach czynu nieuczciwej konkurencji, a w konsekwencji poprzez bezzasadne
od
rzucenie oferty Odwołującego na tej podstawie;
3. art. 226 ust. 1 pkt 8) Pzp oraz 253 ust. 1 pkt 2) Pzp poprzez:
a.
błędne uznanie, że oferta Odwołującego zawiera rażąco niską cenę w stosunku
do przedmiotu zamówienia, a w konsekwencji poprzez bezzasadne odrzucenie
oferty Odwołującego na tej podstawie;
b.
dowolne uznanie, że „rażąco niskie" ceny za części składowe skutkować mogą
wykonaniem całego zamówienia ze stratą, a zatem za rażąco niską cenę;
c.
brak przedstawienia w uzasadnieniu faktycznym odrzucenia oferty Odwołującego
uzasadnienia, że zaoferowanie „rażąco niskich" cen za części składowe
skutkować może wykonaniem całego zamówienia ze stratą, a zatem za rażąco
niską cenę;
4. a
rt. 255 pkt 3) Pzp poprzez bezzasadne unieważnienie Postępowania w sytuacji w której
cena ni
epodlegającej odrzuceniu oferty Odwołującego tj. oferty najkorzystniejszej nie
KIO 3399/22
przewyższa kwoty, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienie czynności unieważnienia postępowania; powtórzenie czynności badania i
oceny ofert;
unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego; dokonanie wyboru
oferty najkorzystniejszej z udziałem oferty Odwołującego.
Odwołujący podkreślał tożsamość:
- uzasadnienia decyzji o
unieważnieniu Postepowania i odrzuceniu oferty Wykonawcy
podjętej przez Zamawiającego w dniu 4 października 2022 r. (która skutecznie zaskarżona
została przez Wykonawcę i w stosunku do której uwzględnione zostały Wyrokiem zarzuty
Odwołującego) oraz decyzji podjętej przez Zamawiającego w dniu 14 grudnia 2022 r.;
- s
tanowiących podstawę wydania ww. decyzji okoliczności faktycznych i prawnych
oraz
posiadanych przez Zamawiającego dowodów;
zarzutów i ich uzasadnienia w obu sprawach, zakończonej Wyrokiem i niniejszej
toczącej się przez Izbą;
okoliczności faktycznych i prawnych będących podstawą wydania skarżonej decyzji
z dnia 14 grudnia 2022 r. i ustaleń faktycznych leżących u podstaw wydania Wyroku
a także prawomocność Wyroku.
Od
wołujący wskazywał na uzyskanie prawomocności materialnej ustaleń
stanowiących podstawę wydania Wyroku, które stoją na przeszkodzie dokonania odrębnych
w niniejszym postępowaniu. Przywoływał tutaj orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca
2018 r. sygn. akt: III CZP 3/18 oraz z dnia 14 maja 2003 r., I CKN 263/01
a także Krajowej
Izby Odwoławczej z dnia 13 lipca 2021 r. sygn. akt 1241/21.
Odwołujący przedłożył:
protokół z posiedzenia i rozprawy KIO 2686/22 dotyczący rozpoznania
poprzedniej decyzji Zamawiaj
ącego o odrzuceniu oferty Odwołującego i zarzutu
pierwszego na okoliczność potwierdzenia przez Zamawiającego, że u podstaw
odrzucenia oferty w pierwszym postępowaniu leżała inżynieria cenowa
Odwołującego polegająca na przerzucaniu kosztów pomiędzy poszczególnymi
elementami zamówienia (z robót budowlanych do prac projektowych).
2. wycen
ę i zakres zadania – oferta Promos, na której m.in. opierał się Odwołujący
szacując cenę ofertową wskazująca na sposób szacowania ceny ofertowej
według środowiskowych zasad wyceny, na okoliczność prawidłowości wyceny.
3. wycen
ę – oferta Neotrans na której m.in. opierał się Odwołujący szacując cenę
ofertową wskazująca na sposób szacowania ceny ofertowej według
rozporządzenia w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu
KIO 3399/22
inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz
planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-
użytkowym, na okoliczność prawidłowości wyceny
wskazuj
ąc, że oferty Promos i Neotrans są tymi samymi dowodami, które przedłożył w
poprzednim postępowaniu przed Krajową Izbą Odwoławczą o sygnaturze akt KIO 2686/22,
które są znane Zamawiającemu i które w skarżonej decyzji wskazywał Zamawiający jako
uzasadniające nowość analizy leżącej u podstawy wydania skarżonej decyzji.
Zamawiający nie uznał zarzutów i wnosił o ich oddalenie. Zamawiający podkreślał
odrębność i zgodność z Wyrokiem podjętej decyzji. Wskazywał, że decyzja wydana została
po ponownej analizie dokumentów, w toku której ustalono m. in. szczegółowy schemat
inżynierii cenowej dokonanej przez Odwołującego, polegającej na przesunięciu
poszczególnych wartości zamówienia - alokowaniu ich na początkowym etapie
projektowania z jednoczesnym zaniżeniem cen konkretnych prac etapu budowlanego, w
stopniu uniemożliwiającym ich wykonanie oraz oceny jaki wpływ działanie Wykonawcy miało
na sytuację konkurentów, poprzez umożliwienie finansowania dalszej części prac
budowlanych ze środków pozyskanych z niewłaściwie oszacowanych prac projektowych, co
stanowiło naruszenie interesów innych uczestników postępowania. Nowa decyzja wydana
została bez zwracania się do Wykonawcy o dodatkowe wyjaśnienia lub dokumenty.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Izba ustaliła, że w dniu 9 września 2022 r. przed otwarciem ofert Zamawiający poinformował,
że na realizację przedmiotu zamówienia zamierza przeznaczyć kwotę w wysokości 21 552
000 zł brutto. W Postępowaniu zostały złożone 3 oferty: Nr 1. STRABAG Sp. z o.o., ul.
Parzniewska 10, 05-
800 Pruszków cena brutto -29 266 277,60 zł, Nr 2. Konsorcjum firm:
Lider: PBI Infrastruktura S.A. ul. Kolejowa 10E23-
200 Kraśnik Partner: PBI WMB Sp. z o.o.
ul. Błonie 8 27-600 Sandomierz cena brutto -21 709 186,92 zł, Nr 3. Przedsiębiorstwo Robót
Inżynieryjnych „Fart” Sp. z o.o. ul. Ściegiennego 268a, 25-116 Kielce, cena brutto - 20 745
487,50 zł. Dokumentacja postępowania nie zawiera wymagań dotyczących sposobu
kształtowania ceny ofertowej. Wynagrodzenie ma charakter ryczałtowy.
Izba ustaliła, że Zamawiający w toku Postępowania jednokrotnie w dniu 15 września
2022 r.
zwrócił się do Wykonawcy, którego oferta miała najniższa cenę, z żądaniem
wyjaśnień dotyczącej złożonej oferty tj. wyszczególnionej w formularzu ofertowym
zaoferowanej ceny za opracowanie kompletnej dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem
decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej oczekując wskazania uzasadnienia
dla wyceny ceny za prace projektowe
jak rażąco wysokiej i nieadekwatnej w stosunku do cen
KIO 3399/22
rynkowych tego typu
opracowań a także wyjaśnienia sposobu kalkulacji zaoferowanych cen
ofertowych
w pozycjach branży sanitarnej w załączonej do oferty Tabeli cen elementów robót
(pozycja od 10 do 14)
, jak również złożenia wyjaśnień, w tym dowodów w zakresie
wyliczenia ceny i
stotnych części składowych przedmiotu zamówienia, w zakresie ceny za
Roboty przygotowawcze i rozbiórkowe (pozycja 2 - Tabela cen elementów robót), za Kanał
technologiczny (pozycja 9 -
Tabela cen elementów robót) , za Kanalizację deszczową
(pozycja 10 - Tab
ela cen elementów robót), za Kanalizację sanitarną (pozycja 11 - Tabela
cen elementów robót) , za Sieć wodociągową (pozycja 12 - Tabela cen elementów robót) , za
Sieć ciepłowniczą (pozycja 14- Tabela cen elementów robót), za Oświetlenie drogowe
(pozycja 15 -
Tabela cen elementów robót) , za Przebudowę kolizji teletechnicznych (pozycja
Tabela cen elementów robót) jak również wyjaśnienia łącznej zaoferowanej przez
Wykonawcę ceny robót budowlanych - 13 266 250 zł netto, która wydaje się rażąco niska w
sto
sunku do przedmiotu zamówienia, znacząco odbiega od zaoferowanej ceny robót
budowlanych pozostałych złożonych ofert i wydaje się znacznie odbiegająca od cen
rynkowych co budzi wątpliwości czy Wykonawca wykona umowę należycie. W wezwaniu
Zamawiający uszczegółowił oczekiwania, co do wyjaśnień.
Izba ustaliła, że Wykonawca udzielił Zamawiającemu wyjaśnień pismem z dnia 20
września 2022 r. wskazując założenia i metodologię określania ceny ofertowej oraz leżące u
podstaw ich określenia oferty podmiotów trzecich.
Izba ustaliła, że Zamawiający w dniu 4 października 2022 r. unieważnił
Postępowanie i odrzucił ofertę Wykonawcy ze względu na fakt, że pozostałe oferty złożone w
postępowaniu przekraczały kwotę, jaką Zamawiający przeznaczył na realizację przedmiotu
zamówienia. W zakresie uzasadnienia odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający podał
następujące powody swojej decyzji: „Uzasadnienie prawne:
oferta odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp -
Zamawiający
odrzuca ofertę jeżeli została złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w
rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
oferta odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 -
Zamawiający odrzuca
ofertę, jeżeli zawiera rażąco niska cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Uzasadnienie faktyczne:
W toku postępowania przetargowego prowadzonego w formule zaprojektuj i wybuduj
Zamawiający dokonał badania złożonych ofert i uznał, że zaoferowana w Załączniku nr 1 -
Formularz ofert
owy przez Wykonawcę - Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych „Fart” Sp. z
o.o. ul. Ściegiennego 268a, 25-116 Kielce za opracowanie kompletnej dokumentacji
projektowej wraz z uzyskaniem decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej kwota
w wysokości 4 428 000 zł brutto, 3 600 000 zł netto znacząco odbiega od pozostałych
KIO 3399/22
zaoferowanych cen za wykonanie dokumentacji projektowej i znacząco odbiega od
standardów rynkowych. Zaoferowana cena jest nieadekwatna w stosunku do cen rynkowych
tego typu opracowa
ń. Zamawiający uznał, że zaoferowana cena jest nierealistyczna,
niewiarygodna, znacząco odbiega od zaoferowanych cen pozostałych złożonych ofert oraz
rażąco zawyżona. W ofercie nr 1 zaoferowany koszt prac projektowych wynosi 569 660,40 zł
netto, co stanowi
2,5 % wartości zaoferowanych w ofercie robót budowlanych. Zaoferowany
w ofercie nr 2 koszt prac projektowych wynosi 701 751,00 zł netto co stanowi 4,1 % wartości
zaoferowanych
w ofercie robót budowlanych. W złożonej przez Wykonawcę -
Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych „Fart” Sp. z o.o. ofercie wartość prac projektowych
wynosi 3 600 000,00 zł netto co stanowi, aż 27,1 % wartości zaoferowanych robót
budowlanych. Zaoferowany przez „FART” Sp. z o.o. koszt prac projektowych w stosunku do
zaoferowanej ceny ro
bot budowlanych jest kilka i kilkanaście razy wyższy w porównaniu z
innymi złożonymi ofertami w postępowaniu. Ponadto zaoferowana przez „Fart Sp. z o.o.
cena za opracowanie dokumentacji projektowej jest 221 % wyższa od średniej arytmetycznej
zaoferowanych
cen wszystkich wykonawców i aż 0 566 % wyższa od średniej arytmetycznej
pozostałych ofert (bez oferty Wykonawcy) (…). Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych „Fart”
Sp. z o.o. wyjaśniło jedynie, że przyjęte w ofercie wartości mają charakter realny, odnoszą
s
ię do kosztów i ryzyk Wykonawcy zidentyfikowanych na podstawie analizy dokumentów
zamówienia, Wykonawca w przekazanym wyjaśnieniu załączył 3 oferty częściowe na
wykonanie dokumentacji projektowej (…). Do wyjaśnień nie została dołączona żadna
kalkulacja kos
ztów poszczególnych czynności, które będą miały wpływ i będą się składać na
koszty wykonania dokumentacji projektowej.
Zamawiający nie ma podstaw kwestionowania
oparcia kalkulacji Wykonawcy na złożonych ofertach, datowanych przed terminem składania
ofert,
jednak biorąc pod uwagę wysokość — bardzo zbliżoną, trudno je uznać za
wiarygodne. Analizując zaoferowane ceny, biorąc pod uwagę poziom cen rynkowych za tego
typu usługi projektowe, wynikający ze średniej arytmetycznej cen zaoferowanych w
złożonych ofertach przez wszystkich wykonawców w przedmiotowym postępowaniu,
zaoferowana przez Wykonawcę cena za dokumentację projektową znacznie odbiega od
poziomu rynkowego -
w sposób rażący (…). Ponadto Wykonawca w złożonych
wyjaśnieniach stwierdził, że do oferty po dokonaniu analizy wybrał ofertę firmy PROMOST
Consulting oferującą za wykonanie dokumentacji projektowej za kwotę 2 049 218 zł, a
następnie zwiększył ją do kwoty 3 600 000 zł (zastrzeżony termin wykonania dokumentacji i
ryzyk z tym związanych). Udzielone przez Wykonawcę wyjaśnienie opierające się na
ofertach podwykonawców w zakresie opracowania dokumentacji projektowej objętej
przedmiotem zamówienia nie jest spójne z treścią oferty Wykonawcy, a tym samym
niewiarygodne. Wykonawca w złożonej ofercie wskazał podwykonawców — konkretne firmy,
KIO 3399/22
którym zamierzał udzielić konkretne części zamówienia tj. projektantom w specjalności
instalacji sanitarnych, instalacji elektrycznych i instalacji teletechnicznych. Zamawiający
stwierdził, że wykonawca w swoich wyjaśnieniach udzielonych w trybie art. 223 ust. 1 ustawy
Pzp oparł się na ofercie innej firmy podwykonawczej. Wskazanie w udzielonych
Zamawiającemu wyjaśnieniach innych firm podwykonawczych niż określone w treści oferty i
w treści zobowiązań podmiotów trzecich, z których wyraźnie określono zakres prac w
ramach podwykonawstwa innym firmom, powoduje, że udzielone Zamawiającemu
wyjaśnienie jest niewiarygodne (…). Wszystkie ceny przedstawione w ofertach załączonych
do wyjaśnienia za wykonanie prac projektowych są bardzo zbliżone do siebie, zdecydowanie
rozbieżne z cenami za prace projektowe w pozostałych ofertach, że zdaniem
Zamawiającego są niewiarygodne. Ponadto wykonawca wyjaśnia, że do ceny wybranej
oferty (PROMOST-
Consulting) dołożył 75%, czyli zwiększył ją niemal dwukrotnie,
uzasadniając to terminem wykonania dokumentacji i związanymi z tym ryzykami.
Zamawiający wyjaśnia, że termin wykonania dokumentacji został określony w SWZ, ale
Zamawiający zgodnie z projektem umowy nie przewiduje kar umownych za niedotrzymanie
termi
nu wykonania prac projektowych. Ponadto w projekcie umowy zamawiający przewiduje
zmiany umowy związane z rożnymi ryzykami, w tym terminu wykonania umowy w różnych
przypadkach niezawinionych przez Wykonawcę. Tak więc Wykonawca nie wyjaśnił jakie
ryzyka zami
erza wyeliminować poprzez zwiększenie ceny o 75% oraz w jaki sposób
zwiększenie ceny ma spowodować minimalizację ryzyk. Wyjaśnienia złożone przez
Wykonawcę nie pozwoliły Zamawiającemu na zweryfikowanie, że zaoferowana cena za
dokumentacje projektową w wysokości 3 600 000 zł została rzetelnie skalkulowana w
oparciu o PFU i SWZ (…). Ponadto Zamawiający musi przewidywać ewentualne wystąpienie
okoliczności o których mowa w art. 456 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. Gdyby zaistniały
okoliczności, o których mowa w art. 456 ust. 1 pkt. 1 po wykonaniu przez Wykonawcę tylko
prac projektowych, Zamawiający zmuszony byłby zapłacić za nie wynagrodzenie
nieadekwatne do wartości rynkowej tego opracowania (…). W ocenie Zamawiającego
zaoferowane przez Wykonawcę ceny istotnych części składowych zamówienia są rażąco
niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budziły wątpliwości Zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w
dokumentach zamówienia i mogą zaważyć na należytym wykonaniu umowy. Zamawiający
dokonał porównania zaoferowanych w tabeli cen elementów robót, stwierdzając, że w
przypadku 8 elementów robót ceny są niższe od średniej arytmetycznej cen elementów robót
wszystkich złożonych ofert w przedziale od 19,3% do 68,44%. Analiza porównawcza cen
wyglądała w sposób poniższy:
KIO 3399/22
Zaoferowana przez Wykonawcę cena za Roboty przygotowawcze i
rozbiórkowe (pozycja 2 - Tabela cen elementów robót) w wysokości 280 000,00 zł netto jest
niższa o 48,2 % od średniej arytmetycznej cen składowych wszystkich złożonych ofert tj.
540 616,18 zł.
Zaoferowana przez Wykonawcę cena za Kanał technologiczny (pozycja 9 -
Tabela cen elementów robót) w wysokości 157 750,00 zł netto jest niższa o 58,4 % od
średniej arytmetycznej cen składowych wszystkich złożonych ofert tj. 379 309,55 zł.
Zaoferowana przez Wykonawcę cena za Kanalizację deszczową (pozycja 10 -
Tabela cen elementów robót) w wysokości 1 262 000,00 zł netto jest niższa o 57,9% od
średniej arytmetycznej cen składowych wszystkich złożonych ofert tj 2 998 676,19 zł.
Zaoferowana przez Wykonawcę cena za Kanalizację sanitarną (pozycja 11 -
Tabela cen elementów robót) w wysokości 1 262 000,00 zł netto jest niższa o 21,3% od
średniej arytmetycznej cen składowych wszystkich złożonych ofert tj. 1 604 305,64 zł.
Zaoferowana przez Wykonawcę cena za Sieć wodociągową (pozycja 12 -
Tabela cen elementów robót) w wysokości 1 1262 000,00 zł netto jest niższa o 19,3% od
średniej arytmetycznej cen składowych wszystkich złożonych ofert tj. 1 563 867,17 zł.
Zaoferowana przez Wykonawcę cena za Sieć ciepłowniczą (pozycja 14 -
Tabela cen elementów robót) w wysokości 1 262 000,00 zł netto jest niższa o 31,1% od
średniej arytmetycznej cen składowych wszystkich złożonych ofert tj. 1 832 714,55 zł.
Zaoferowana przez Wykonawcę cena za Oświetlenie drogowe (pozycja 15 -
Tabela cen elementów robót) w wysokości 946 500,00 zł netto jest niższa o 32,2 % od
średniej arytmetycznej cen składowych wszystkich złożonych ofert tj. 1 396 232,06 zł.
Zaoferowana
przez Wykonawcę cena za Przebudowę kolizji teletechnicznych
(pozycja 17 -
Tabela cen elementów robót) w wysokości 631 000,00 zł netto jest niższa o
68,44% od średniej arytmetycznej cen składowych wszystkich złożonych ofert tj. 1 999
460,32 zł. (…) W odpowiedzi na wezwanie Zamawiający otrzymał wyjaśnienia:
wyjaśnienie dotyczące pozycji 1 — przekonało Zamawiającego, że może
istnieć uznaniowy podział robot — Zamawiający uznał wyjaśnienie,
w zakresie pozycji 2 -
8 wykonawca przedstawił oferty podwykonawców,
których nie wykazał w ofercie pomimo żądania Zamawiającego sprecyzowanego w SWZ, i
pomimo faktu, że oferty są datowane przed składaniem ofert. Oferty podwykonawców
określają tylko wartość robót w poszczególnych branżach. Wyjaśnienia Wykonawcy
ograniczy
ły się tylko do załączenia ofert podwykonawców, bez szczegółowej kalkulacji
kosztów i przyjętych założeń, umożliwiających Zamawiającemu ocenę czy zaoferowana cena
nie jest rażąco niska. Wykonawca na etapie przygotowania oferty cenę poszczególnych
elementów robót powinien skalkulować i tę kalkulację winien przedstawić Zamawiającemu na
KIO 3399/22
wezwanie. Do wyjaśnień Wykonawca załączył również różne oferty handlowe nie precyzując
jednoznacznie jakiego zakresu prac dotyczą i w jaki sposób wpływają na konkretne elementy
cen.
Budzi duże wątpliwości Zamawiającego sposób wyliczenia ceny oferty w
poszczególnych branżach. W przypadku wyjaśnianych pozycji od 3 do 8, ceny oferowane
przez podwykonawców stanowiące załącznik do wyjaśnień w znaczny sposób odbiegają od
cen zaoferowa
nych przez Wykonawcę i Wykonawca w swoich wyjaśnieniach w przypadku 6
cen elementów robot wyjaśnia, że „po przeprowadzeniu analizy stwierdziliśmy, że należy
wartość tej oferty urealnić do kwoty ...” i takie wyjaśnienia budzą duże wątpliwości
Zamawiającego co do możliwości wykonania zamówienia przez Wykonawcę, gdyż
wyjaśnienia wyraźnie wskazują, że Wykonawca nie dokonał rzetelnej kalkulacji ceny oferty.
Wykonawca zdecydował się na „urealnienie” ofert podwykonawców co oznaczałoby, że były
one nierealne, nier
zeczywiste. Oferty nierealne czyli niewiarygodne nie powinny i nie mogą
stanowić dowodu co do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny (…). Wobec braku udzielenia
wyczerpujących i szczegółowych wyjaśnień, braku szczegółowej kalkulacji kosztów,
załączenia do wyjaśnień „nierealnych” ofert podwykonawców Zamawiający uznał, że
Wykonawca nie wykazał, że cena w wskazanych przez Zamawiającego w Tabeli cen
elementów robót poz. 2-8 nie jest rażąco niska (…)”.
Odwołanie wobec powyższych czynności unieważnienia Postępowania i odrzucenia
oferty
złożył Wykonawca. W toku postępowania wszczętego odwołaniem Wykonawcy od
decyzji z 4 października 2022 r. prowadzonego pod sygnaturą akt KIO 2686/22 Krajowa Izba
Odwoławcza wydała w dniu 21 października 2022 r. wyrok uwzględniający odwołanie i
nakazujący Zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia postępowania,
u
nieważnienie czynności odrzucenia z postępowania oferty Odwołującego i powtórzenie
czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
U podstaw wydania Wyroku leżały poczynione przez Izbę ustalenia oparte na
stanowiskach Stron oraz dokumentacji postępowania i dokumentach złożonych przez
Odwołującego w toku tamtejszej rozprawy, ponownie przedłożonych w sprawie niniejszej na
posiedzeniu przez Odwołującego oraz uwzględnionych przez Zamawiającego przy
dokonywaniu zaskarżonych w ramach niniejszego postępowania czynnościach ofertach
podmiotów trzecich.
Izba wydając Wyrok ustaliła w szczególności, że udzielone przez Wykonawcę w dniu
20 w
rześnia 2022 r. wyjaśnienia na wezwanie Zamawiającego były adekwatne pod
względem szczegółowości do treści wezwania, a Odwołujący nie pominął żadnego z
zadanych mu pytań a także, że Zamawiający nie miał powodów do odrzucenia oferty
Odwołującego z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu tej czynności. Izba wskazał tam, że
uzasadnienie odrzucenia oferty Wykonawcy w października 2022 r. nie wskazał, jakie
KIO 3399/22
działania Odwołującego spowodowały, że uzyskał on przewagę nad konkurentami
uzasadniającą zarzuceniu mu czynu nieuczciwej konkurencji, że kierował się wątpliwościami,
o których mowa w uzasadnieniu odrzucenia oferty i oparł w decyzji w tym zakresie wyłącznie
na podejrzeniach, nie podejmując próby wykazania zaistnienia przesłanek czynu nieuczciwej
konkurencji
, co skutkowało uwzględnieniem zarzutu. Dalej Izba w tamtejszym Postępowaniu
wskazała, że nie doszło do popełnienia przez Odwołującego zarzuconego mu czynu z
następujących przyczyn:
Wynagrodzenie ma charakter ryczałtowy.
Zamawiający w żaden sposób nie określił granicznych proporcji cen za
dokumentację projektową i roboty budowalne.
Cena całkowita oferty Odwołującego jako jedyna mieściła się w kwocie jaką
Zamawiający przeznaczył na realizację przedmiotu zamówienia.
Cena całkowita oferty Odwołującego stanowiła ok. 96% ceny całkowitej oferty
sklasyfikowanej na drugim miejscu.
Brak jest podstaw do uznania, że cena zaoferowane przez Odwołującego za
realizację robót budowlanych była rażąco niska i nie pozwalała na prawidłowe wykonanie
przedmiotu zamówienia.
I w
konsekwencji Izba uznała, że Zamawiający w żaden sposób nie wykazał, by Odwołujący
dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji. Odwołujący skorzystał z możliwości
dopuszczonych przez postanowienia SWZ, a brak podstaw do stwier
dzenia, że tych
możliwości w sposób nieuczciwy nadużył. Izba podniosła dalej, że „Zamawiający podniósł w
uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego, że „Gdyby zaistniały okoliczności, o których
mowa w art. 456 ust. 1 pkt. 1 po wykonaniu przez Wykonawcę tylko prac projektowych,
Zamawiający zmuszony byłby zapłacić za nie wynagrodzenie nieadekwatne do wartości
rynkowej tego opracowania”. Faktem jest, że cena zaoferowana przez Odwołującego za
prace projektowe była zdecydowanie wyższa niż ceny pozostałych wykonawców biorących
udział w postępowaniu. Skoro jednak Zamawiający obawiał się możliwości odstąpienia od
realizacji umowy na podstawie art. 456 ust. 1 pkt 1 Pzp winien się w stosowny sposób
zabezpieczyć – choćby przez określenie proporcji ceny za prace projektowe i roboty
budowlane. Ponadto, by fakt ten miał wskazywać na dopuszczenie się przez Odwołującego
inżynierii cenowej (tj. niedopuszczalnego przeniesienia części kosztów z robót budowalnych
do kosztów prac projektowych) Zamawiający winien wykazać, że cena Odwołującego za
roboty budowlane była rażąco niska. Tymczasem stanowisko Zamawiającego w tej mierze
sprowadza się do zarzutu nadmiernej ogólnikowości wyjaśnień, mimo, że były one w pełni
adekwatne do treści wezwania do wyjaśnień. Jeśli Zamawiający oczekiwał bardziej
szczegółowych wyjaśnień to powinien jasno wskazać w wezwaniu te elementy, które muszą
KIO 3399/22
zostać opisane przez wykonawcę. W ocenie Izba Odwołujący udzielił odpowiedzi na
wszystkie zadane mu pytania, a na poparcie ich prawdziwości złożył stosowne dowody.
Zamawiający natomiast nie określił przyczyn, dla których w jego ocenie realizacja robót
budowlanych za zaoferowaną cenę, w tym kwestionowane przez Zamawiającego ceny
jednostkowe, nie będzie możliwa. Zamawiający stwierdził, że o nierealności cen
Odw
ołującego świadczyło to, że Odwołujący w swoich wyjaśnieniach wskazał, że „urealnił”
ceny podwykonawców. Zamawiający pominął jednak, że Odwołujący wyjaśnił co miał na
myśli. Biorąc pod uwagę uzasadnienie odrzucenia oferty Odwołującego nie sposób oprzeć
się wrażeniu, że Zamawiający uznał, że cena za prace projektowe – jako niezgodna z jego
niewyrażonymi w treści SWZ wyobrażeniami – świadczy o nieuczciwości Odwołującego, a
to z kolei świadczy o nieprawdziwości wyjaśnień Odwołującego dotyczących cen
jednostko
wych w zakresie robót budowlanych, niezależnie od argumentów i dowód jakimi
się on posłużył.”
Zgodnie z Wyrokiem
Zamawiający unieważnił Postępowanie i powtórzył badanie i
ocen
ę oferta a w dniu 14 grudnia 2022 r. ponownie wydał decyzję o unieważnieniu
Postępowania i odrzuceniu oferty Odwołującego, zaskarżone odwołaniem w ramach
niniejszego Postępowania. Podstawy prawne powyższych czynności były tożsame z
podstawami decyzji z 4
października 2022 r. a uzasadnienie prawne poszerzone o analizę
wpływu inżynierii cenowej na innych wykonawców a także o analizę dowodów przedłożonych
Zamawiającemu w toku postępowania prowadzonego uprzednio przez Krajową Izbą
Odwoławczą i przedłożonych ponownie przez Odwołującego w trakcie posiedzenia w
niniejszej sprawie.
Zamawiający unieważnił decyzją z dnia 14 grudnia 2022 r. Postępowanie wobec
tego, że oferta z najniższa cena przewyższa kwotę, którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Zamawiający odrzucił również ofertę
Wykonawcy ponownie na podstawie art. 226 ust.1 pkt 7 Pzp
wobec złożenia jej w warunkach
czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji i art. 226 ust. 1 pkt 8
Pzp jako zawierającą rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
Izba ustaliła, że w decyzji Zamawiający ponowił argumentację dotyczącą rażącej
różnicy w cenie ofertowej Wykonawcy za opracowanie kompletnej dokumentacji projektowej
wraz z uzyskaniem decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w kwocie 4 428
000 zł brutto, 3 600 000 zł netto od pozostałych zaoferowanych cen za wykonanie
dokumentacji projektowej i od cen rynkowych, dodatkowo wskazując, że cena ta odbiega nie
tylko od cen oferowanych w ramach Post
ępowania, ale od cen rynkowych w tym od cen
oferowanych w poprzednio ogłaszanych przez Zamawiającego przetargach na szerszy od
KIO 3399/22
niniejszego zakres prac projektowych. Tutaj rozszerzył uzasadnienie o wskazanie różnic z
wszystkimi a nie tylko wybranymi wartościami ofert z tych postępowań.
Zamawiający dodatkowo wskazał na niezgodność wyceny dokonanej przez
Wykonawcę z zasadami wynikającymi z Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z
dnia 29 grudnia 2021 r. w
sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu
inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych
kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno – użytkowym.
Zamawiający ponowił ocenę złożonych wyjaśnień z dnia 15 września 2022 r. jako
niewystarczających – niewyczerpujących i niezawierających szczegółowej kalkulacji ceny.
Podobnie jak tę odnoszącą się do ofert podwykonawców Odwołującego oraz podmiotów
trzecich do których ofert i wycen odnosił się Wykonawca w wyjaśnieniach z dnia 15 września
2022 r. dotyczącą w szczególności jej niespójności i nieadekwatności dla wykazania
realności i prawidłowości wyceny.
W konsekwencji powyższego Zamawiający ponownie uznał, że wobec braku
wyczerpujących i szczegółowych wyjaśnień co do rażącego zawyżenia ceny prac
projektowych, braku spójności wyjaśnień z treścią oferty oraz rażącym zawyżeniem ceny za
wykonanie prac projektowych, zaoferowana cena za wykonanie prac projektowych jest
zawyżona, nierealna, nieadekwatna w stosunku do cen rynkowych i znacznie od nich
odbiegająca i że Wykonawca w sposób niedozwolony dokonał manipulacji ceną, co należy
uznać za czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 3 ust.1 ustawy z dnia 16 kwietnia
1993r. o zwalczaniu nieuczciwej kon
kurencji zgodnie, z którym czynem nieuczciwej
konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub
narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Zamawiający ponownie wskazał na zagrożenia, jakie w jego ocenie wiązać mogą się
z wcześniejszym zakończeniem umowy, w której prace projektowe zostały wycenione na
zbyt wysokim poziomie oraz wiążącą się z tym możliwością sfinansowanie reszty
zamówienia w znacznej części ze środków Zamawiającego bez konieczności zaciągania
p
rzez Wykonawcę kredytów czy pożyczek, co stawia Wykonawcę w lepszej od innych
oferentów sytuacji.
Zamawiający ponowił również analizę i argumentację w zakresie rażącego zaniżenia
pozostałych elementów ceny ofertowej oraz łącznej ceny ofertowej robót budowlanych i
oferty odwołując się do podnoszonych w poprzedniej decyzji okoliczności w konsekwencji
uznając, że wycena ta jest rażąco niska i nie pozwala na zrealizowanie przedmiotu
zamówienia a wyjaśnienia Wykonawcy w tym zakresie również nie są wystarczające dla
uznania, że jest inaczej.
KIO 3399/22
Zamawiający powołał również szereg stanowisk orzecznictwa w zakresie ciężaru
dowodu, rażąco niskiej ceny oraz inżynierii cenowej
Mając na uwadze, treść decyzji Zamawiającego o unieważnieniu Postępowania i
odrzuceniu oferty Wyk
onawcy z października oraz grudnia 2022 r., złożonych przez
Odwołującego zarzutów Izba stwierdza, że decyzje Zamawiającego oparte są na tożsamych
danych faktycznych i stanie prawnym, a decyzja aktualna zawiera jedynie uszczegółowienie
danych i analiz przep
rowadzonych przez Zamawiającego oraz dodatkowe uzasadnienie
przyjętych już pierwotnie założeń, w postaci odwołania się do innych jeszcze postępowań lub
dodatkowych wyliczeń, które potwierdzają różnice w cenach ofertowych Wykonawcy oraz
cenach innych podmio
tów, oraz różnorodności stawek istniejących na rynku. Na
zróżnicowanie stawek rynkowych wskazuje również wyższa wycena kosztu pracy
projektowej przyjęta przez Wykonawcę i stawki z pisma Izby Projektowania Budowalnego,
niższa od ofertowej o około 5 zł za 2023 r i około 10 zł za 2022 r.
Ustalając stan faktyczny Izba dopuściła dowody wnioskowane przez Strony,
załączone do pism procesowych oraz złożone na posiedzeniu i oparła się na dokumentacji
Postępowania (w szczególności decyzji o unieważnieniu Postępowania oraz odrzuceniu
oferty Wykonawcy z dnia 4 października 2022 r., decyzji o unieważnieniu Postępowania oraz
odrzuceniu oferty Wykonawcy z dnia 14 grudnia 2022 r., wezwania do wyjaśnień z dnia 15
września 2022 r. oraz odpowiedzi z 20 września 2022 r. wraz z załącznikami w postaci ofert i
wycen podmiotów trzecich) a także z urzędu z dokumentów z akt postępowania jakie toczyło
się Krajową Izbą Odwoławczą pod sygnaturą akt KIO 2686/22, w szczególności pism
procesowych, protokołu posiedzenia i rozprawy, uwzględniając stanowiska i oświadczenia
Stron zaprezentowane w pismach procesowych i na rozprawie a także wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 21 października 2022 r. wydany w sprawie o sygnaturze akt KIO
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Izba nie dopatrzyła się zaistnienia przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania na
podstawie art. 528 Ustawy.
Izba podzieliła w tym zakresie stanowisko Zamawiającego o odrębności i
nowości czynności w postaci decyzji z dnia 14 grudnia 2022 r o unieważnieniu Postępowania i
odrzuceniu oferty Wykonawcy
będącej substratem zaskarżenia.
Izba uznała, że Odwołujący wykazał interes w uzyskaniu zamówienia i możliwość poniesienia
szkody jako przesłanki materialnoprawnej dopuszczalności odwołania z art. 505 ust. 1 Ustawy.
KIO 3399/22
Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy oraz stanowiska stron Izba
uwzględnia odwołanie nakazując unieważnienie czynności unieważnienia Postępowania,
u
nieważnienie czynności odrzucenia z postępowania oferty Odwołującego oraz powtórzenie
czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
Izba stwierdza, że pomiędzy tymi samymi stronami toczyło się już postępowanie
odwoławcze, które zakończyło się wydaniem przez Izbę Wyroku, którym nakazano
Zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia Postępowania, unieważnienie
czynności odrzucenia z postępowania oferty Odwołującego , powtórzenie czynności badania
i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
Wyrok nie został zaskarżony i zgodnie z art. 565 ust. 1 Pzp jest prawomocny.
Oznacza to, że po uzyskaniu prawomocności formalnej orzeczenie uzyskuje także cechę
powagi rzeczy osądzonej (res iudicata), która jest negatywnym aspektem prawomocności
wyroku i polega na niedopuszczalności ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy,
która została już prawomocnie osądzona (ne bis in idem). Jak trafnie wskazał Sąd
Najwyższy w uchwale z dnia 12 lipca 2018 r. sygn. akt: III CZP 3/18 „Prawomocność
orzeczenia sądu jest podstawą jego mocy wiążącej, która charakteryzuje się tym, że nikt nie
może negować faktu istnienia orzeczenia i jego określonej treści. Przepis ten wyraża również
tzw. pozytywny aspekt prawomocności materialnej orzeczenia sądowego przejawiający się w
jego mocy wiążącej jako określonego przymiotu prawnego rozstrzygnięcia zawartego w
treści orzeczenia. Skutek materialno-prawny prawomocnego orzeczenia oznacza, że
prawomocne orzeczenie odpowiada rzeczywistemu stanowi prawnemu, potwierdza go i
czyni go niewątpliwym. Jeśli zatem dane zagadnienie prawne zostało prawomocnie
rozstrzygnięte w pierwszym procesie, stanowi kwestię wstępną (prejudycjalną) w innym
procesie, w którym dochodzone jest inne żądanie. Związanie prawomocnym wyrokiem
oznacza, że sąd obowiązany jest uznać, iż kwestia prawna, która była już przedmiotem
rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie przez niego
rozpoznawanej, kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym wcześniejszym wyroku i w
późniejszym procesie kwestia ta nie może być już ponownie badana (zob. wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 14 maja 2003 r., I CKN 263/01)”. Poglądy orzecznictwa prowadzą więc
do wniosku, że powagą rzeczy osądzonej objęte są istotne prawnie okoliczności faktyczne,
które determinowały konkretne rozstrzygnięcie. W sytuacji, gdy zachodzi związanie
prawomocnym orzeczeniem sądu i ustaleniami faktycznymi, które legły u jego podstaw,
niedopuszczalne jest w innej sprawie o innym przedmiocie dokonywanie ustaleń i ocen
prawnych sprzecznych z prawomocnie osądzoną sprawą. Rozstrzygnięcie zawarte w
prawomocnym orzeczeniu stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika. Sądy rozpoznające
KIO 3399/22
między tymi samymi stronami inny spór muszą przyjmować, że dana kwestia prawna
kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym, wcześniejszym wyroku. A zatem w kolejnym
postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia, nie może być ona już ponownie
badana. Związanie orzeczeniem oznacza więc zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z
uprzednio osądzoną kwestią, a nawet niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie
postępowania dowodowego. (tak m.in. w wyrokach Sądu Najwyższego: z dnia 27 czerwca
2014 r. sygn. akt: V CSK 433/13, z dnia 16 maja 2013 r. sygn. akt: IV CSK 624/12, z dnia 14
listopada 2014 r. sygn. akt: II PK 38/13, z dnia 18 czerwca 2009 r. sygn. akt II CSK 12/09;
Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 3 kwietnia 2015 r. sygn. akt: I ACa 992/14, Sądu
Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 sierpnia 2016 r., sygn. akt: I ACa 1030/15, Sądu
Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31 maja 2017 r. sygn. akt: III AUa 77/17).
Przen
osząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanego sporu Izba stwierdziła,
że przedmiotem wcześniejszego postępowania zakończonego prawomocnym Wyrokiem była
wadliwa ocena i odrzucenie oferty Wykonawcy jako złożonej w warunkach czynu nieuczciwej
konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji i zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia i w
konsekwencji wadliwe unieważnienie Postępowania wobec tego, że oferta z najniższa cena
przewyższa kwotę, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Orzeczenie nie zostało to zaskarżone i jest wiążące. Prawomocność zapadłego w sprawie
orzeczenia ma ten skutek w obecnym postępowaniu, że obowiązkiem jest respektowanie
okoliczności faktycznych ustalonych we wcześniejszej sprawie, które określały istotę sporu i
uzasadniały uwzględnienie zgłoszonego w niej zarzutu wadliwego odrzucenia oferty
odwołującego i dalszych konsekwencji tego zdarzenia.
Stąd Izba związana ustaleniami w poprzedniej sprawie przyjęła je za swoje
stwierdzając w szczególności adekwatność i prawidłowość udzielonych Zamawiającemu
wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny oraz inżynierii cenowej i wiążący się z tym brak
powodów do odrzucenia oferty Odwołującego z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu tej
czynności, tożsamych z wskazanymi w decyzji z 14 grudnia 2022 r. i w konsekwencji
niezasadność unieważnienia Postępowania a więc braku podstaw do uznania ceny za
rażąco niską oraz inżynierii cenowej będącej czynem nieuczciwej konkurencji.
Izba dodatkowo wskazuje, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi
obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Ust. 2 z
kolei stanowi, iż czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: wprowadzające w błąd
oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia
geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług,
KIO 3399/22
naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania
umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie
dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub
zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej, prowadzenie lub
organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym oraz nieuzasadnione wydłużanie
terminów zapłaty za dostarczane towary lub wykonane usługi. Według art. 15 ust. 1 pkt 1
ZNKU czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do
rynku, w szczególności przez sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia
lub świadczenia albo ich odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych
przedsiębiorców. Uznanie, że doszło do ww. czynu nieuczciwej konkurencji ma miejsce w
przypadku stwierdzenia, że niektóre ceny zostały sztucznie zawyżone, a inne sztucznie
zaniżone, a działanie takie było nakierowane na uzyskanie przewagi konkurencyjnej.
Uwzględnienie podniesionego w tym zakresie zarzutu wymaga wykazania, że działanie
innego wykonawcy było nakierowane na uzyskanie przewagi konkurencyjnej, która by nie
wystąpiła w przypadku zaoferowania realnych cen jednostkowych. Nie jest wystarczające
stwierdzenie samego faktu zawyżenia niektórych cen jednostkowych i zaniżenia innych, gdyż
tego rodzaju sytuacja może mieć inne przyczyny (tak m.in. Krajowa Izba Odwoławcza w
wyroku z dnia 26 listopada 2021 r. KIO 3295/21).
W ocenie Izby Zamawiający nie sprostał
powyższemu wymaganiu. Podnoszone przez Zamawiającego argumenty w skarżonej decyzji
oraz analizowane dowody
nie wskazują, jaki wpływ ukształtowanie ceny ofertowej miało na
sytuacje innych wykonawców w Postępowaniu i uzyskanie zamówienia. W Postępowaniu
brak jest kryteriów oceny ofert odwołujących się do cen poszczególnych usług czy prac.
Ukształtowanie cen jednostkowych nie ma wpływu na wynik postępowania. Kształtowanie
ceny jest uprawnieniem oferentów, zarówno co do jej wysokości jak i stosowanych marż.
Z
godne z Ustawą byłoby też zaliczkowanie zamówienia a więc wypłata środków przed
zrealizowaniem całości przedmiotu zamówienia. W niniejszym Postępowaniu Zamawiający
nie przewid
ział wymagań, co do sposobu kształtowania cen za poszczególne elementy
zamówienia, a cena ma charakter ryczałtowy. Stąd zgłaszanie zastrzeżeń w odniesieniu do
zawyżenia lub zaniżenia pewnych elementów ceny kosztem innych nie jest uprawnione, w
tym
wobec nieustalenia rażącego charakteru zaniżenia ceny lub jej istotnej części składowej.
Nie można również zarzucić Wykonawcy niezgodności zastosowanego modelu określenia
ceny z przepisami regulującymi sposób szacowania wartości zamówienia, które wiążą
Zamawiającego a brak jest przepisów i zapisów dokumentacji postępowania regulujących te
kwestie.
W zakresie rażąco niskiej Izba raz jeszcze podkreśla, że u podstawy decyzji
Zamawiającego z dnia 14 grudnia 2022 r. stoją te same dane i analizy doszczegółowione o
dodatkowe wyliczenia poczynione według przyjętych przy wydaniu poprzedniej decyzji
KIO 3399/22
założeń. Stąd Izba podzieliła stanowisko wyrażone w uzasadnieniu Wyroku oraz
prezentowane przez Odwołującego. W ocenie Izby, dodatkowo przedstawione przez
Zamawiającego dowody oraz analizy wskazywać mogą wyłącznie na różnorodność
funkcjon
ujących w obrocie cen i nie są wystarczające do uznania , że ceny ustalone przez
Wykonawcę są rażąco niskie w rozumieniu art. 224 Pzp. Izba nie ma podstaw do
stwierdzenia, że:
zaoferowane cena lub jej istotna część jest rażąco niska i nie daje możliwości
prawidłowego wykonania zamówienia w rozumieniu art. 224 ust. 1 Ustawy a tym samym, że
zgodne z Ustawą jest odrzucenie oferty w oparciu o art. 226 ust. 1 pkt. 8) Ustawy, który
odnosi się do rażąco niskiej ceny lub kosztu, czego uzasadnienia w skarżonej decyzji
zabrakło a co leżało u podstaw Wyroku ani, że
doszło do niezgodnej z ustawą z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczeniu nieuczciwej
konkurencji inżynierii cenowej polegającej na zawyżeniu jednego elementu wyceny kosztem
innego z naruszeniem Ustawy na c
o nie wskazują zawarte w skarżonej decyzji analizy i opis
skutków jakie wiązać mogą się hipotetycznie z przyjętą przez Wykonawcę wyceną
elementów zamówienia.
Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołanie, bowiem wykazano, że w
przedmiotowym stanie faktycz
nym została wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej w
art. 554 ust. 1 pkt 1 Pzp. Stwierdzone naruszenie przepisów ustawy miało istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia, w postaci bezpodstawnego unieważnienia
przetargu.
Wobec powyższego, Izba postanowiła jak w sentencji wyroku, orzekając na
podstawie art. 552 ust. 1, art. 553, art. 554 ust. 1 pkt. 1) Ustawy.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 575 i
art. 574 Ustawy oraz w oparciu o przepisy § 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 2 Rozporządzenia
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Mając na uwadze powyższe Izba orzekła jak w sentencji.
Przewodniczący ...…………………………...
KIO 3399/22