KIO 3506/22 WYROK dnia 11 stycznia 2023 roku

Sygn. akt: KIO 3506/22 

WYROK 

z dnia 11 stycznia 2023 roku 

Krajowa Izba Odwoławcza  -  w składzie: 

Przewodniczący: 

Justyna Tomkowska 

Protokolant:   

Mikołaj Kraska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  11  stycznia  2023  roku  w  Warszawie 

odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Kr

ajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  28  grudnia  2022  roku  przez 

wykonawcę P. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Firma Usługowa P. 

S. 

z siedzibą w Małomicach (Odwołujący) 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego  –  Gminę  Bolesławiec  z  siedzibą  

w Bo

lesławcu  

przy  udziale  wykonawcy  J.  N. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą „J. N. 

Przedsiębiorstwo 

Produkcyjno 

Handlowo 

Usługowe” 

z 

siedzibą  

w 

Świętoszowie,  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  

po st

ronie Zamawiającego 

orzeka: 

1.  Uwzg

lędnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty 

najkorzystniejszej 

w  częściach  od  1  do  7  zamówienia,  powtórzenie  w  tych  częściach 

czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty Przystępującego na podstawie 

art. 

226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w związku z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp; 

2.  k

osztami  postępowania  obciąża  Zamawiającego  –  Gminę  Bolesławiec  z  siedzibą  

w 

Bolesławcu, w następujący sposób: 

a. 

zalicza  w  poczet  ko

sztów  postępowania  kwotę  7  500  zł  00  gr  (słownie:  siedmiu 

tysięcy  pięciuset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Odwołującego  -  P.  S. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Firma Usługowa P. S. z siedzibą 

w Małomicach tytułem wpisu od odwołania, 

b. 

nakazuje  zwrócić  Odwołującemu  -  P.  S.  prowadzącemu  działalność 

gospodarczą 

pod 

firmą 

Firma 

Usługowa 

P. 

S. 

z 

siedzibą  

w Małomicach kwotę 7 500 zł 00 (słownie: siedmiu tysięcy pięciuset złotych zero groszy) 

wpłaconą tytułem nadpłaconego wpisu od odwołania; 

c. 

zasądza  od  Zamawiającego  –  Gminy  Bolesławiec  z  siedzibą  w  Bolesławcu  

na  rzecz  Od

wołującego  -  P.  S.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą 

Firma  Usługowa  P.  S.  z  siedzibą  w  Małomicach  kwotę  11  455  zł  00  gr  (słownie: 

jedenastu 

tysięcy  czterystu  pięćdziesięciu  pięciu  złotych  00/100  groszy)  stanowiącą 

uzasadnione  koszty  Strony  po

niesione  tytułem  wpisu  od  odwołania,  wynagrodzenia 

pełnomocnika, w tym opłaty skarbowej od złożonego pełnomocnictwa i kosztów dojazdu 

na posiedzenie i rozp

rawę przed Izbą.  

Stosownie  do  art.  579  i  580  ustawy  z  dnia  11  wrz

eśnia  2019  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych  (tekst  jednolity  Dz.U.2022  r.,  poz.  1710  ze  zmianami)  na  niniejszy  wyrok  -  

w  terminie  14  dni  od  dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.  

Przewodniczący: 

…………………………… 

Sygn. akt KIO 3506/22 

UZASADNIENIE 

Zamawiający – Gmina Bolesławiec z siedzibą w Bolesławcu prowadzi postępowanie 

o udzielenie zamówienia na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień 

publicznych  (Dz.  U.  z  2022  r.  poz.  1710  ze  zm.)

,  którego  przedmiotem  jest  „Świadczenie 

usług  cateringowych  w  zakresie  przygotowania  i  dostawy  całodziennego  wyżywienia  dla 

dzieci z miejskich przedszko

li publicznych w Bolesławcu”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało 

zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 30 listopada 2022 r. pod numerem 

2022/BZP 00468525/01. 

Dnia  28  grudnia  2022  roku  do  Prezesa 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  Warszawie,  

w  prowadzonym  postępowaniu  odwołanie  złożył  wykonawca  P.  S.  prowadzący  działalność 

g

ospodarczą 

pod 

firmą 

Firma 

Usługowa 

P. 

S. 

z 

siedzibą  

w 

Małomicach,  dalej  jako  „Odwołujący”.  Odwołanie  wniesiono  w  zakresie  części  1-7  od 

czynności  i  zaniechań  czynności,  do  której  Zamawiający  był  obowiązany  na  podstawie 

ustawy Pzp. 

Czynno

ści  lub  zaniechania  czynności  Zamawiającego,  którym  Odwołujący  zarzucał 

niezgodność  z  przepisami  ustawy  Pzp,  to  zaniechanie  czynności  odrzucenia  oferty 

wykonawcy PPHU J. N. 

[dalej: „PPHU”], podczas gdy oferta tego wykonawcy zawiera rażąco 

ni

ską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia – w zakresie części 1-7.  

Czynnościom  i  zaniechaniom  czynności  przez  Zamawiającego  Odwołujący  postawił 

zarzut  naruszenia  art.  226  ust.  1  pkt  8  w  związku  z  art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp  poprzez 

zaniechanie  czynności  odrzucenia  oferty  wykonawcy  PPHU,  podczas  gdy  oferta  tego 

wykonawcy zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a wykonawca 

złożył wyjaśnienia, które nie wykazały, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny – w zakresie 

części 1-7.  

Odwo

łujący wnosił o uwzględnienie odwołania oraz:  

nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej 

oraz dokonanie ponownego badania i oceny ofert 

– w zakresie części 1-7;  

nakazanie  Zamawiającemu  dokonania  odrzucenia  oferty  wykonawcy  PPHU  –  

w zakresie 

części 1-7. 

O

dwołujący  zaznaczył,  że  posiada  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  poniósł 

sz

kodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp. Odwołujący jest 

zainteresowany uzyskaniem zamówienia i w tym celu złożył ofertę. W przypadku części 1, 3, 

4  ora

z  7  gdyby  Zamawiający  nie  zaniechał  odrzucenia  oferty  wykonawcy  PPHU,  to  oferta 

Odwołującego  byłaby  ofertą  z  najniższą  ceną  ex  aequo  z  innym  wykonawcą (P.H.U.AGMA 

Agnieszka  Mancewicz).  W  takiej  sytuacji  Odwołujący  dalej  ma  wysoką  szansę  uzyskać 

zamówienie  oferując  dodatkową  ofertę,  zgodnie  z  art.  249  ustawy  Pzp  i  ostatecznie 

uzyskuj

ąc zamówienie.   

W przypadku części 2, 5 oraz 6, gdyby Zamawiający nie zaniechał odrzucenia oferty 

wykonawcy  PPHU,  to  oferta  Odwołującego  byłaby  ofertą  najwyżej  ocenioną  i  tym  samym 

miałby duże szanse na ostateczne uzyskanie zamówienia. Tym samym w wyniku naruszenia 

przez Zamawiającego przepisów ustawy Odwołujący poniósł szkodę.  

Zamawiający poinformował Odwołującego o wyborze oferty najkorzystniejszej w dniu 

23  grudnia  2022  r.  (p

ismo  jest  datowane  na  dzień  22  grudnia  2022  r.,  natomiast  zostało 

przesłane  Odwołującemu,  jak  również  zamieszczone  stronie  internetowej  Zamawiającego  

w  dniu  23  grudnia  2022  r.).  Termin  5  dni  od  dnia  przekazania 

informacji  o  czynności 

Zamawiającego stanowiącej podstawę do wniesienia odwołania przypadł w dniu 28 grudnia 

2022  r.  i  zos

tał  zachowany.  Wpis  od  odwołania  został  uiszczony  na  rachunek  UZP,  

a 

Odwołujący prawidłowo przekazał Zamawiającemu kopię odwołania. 

W 

uzasadnieniu  zarzutów  odwołania  podano,  że  zgodnie  z  rozdziałem  12  ust.  4 

specyfikacji warunków zamówienia (dalej jako „SWZ”) Zamawiający wymagał podania przez 

wykonawców ceny według następujących zasad:  

Cena brut

to za I śniadanie (w tym cena brutto „wsadu do kotła”), 

Cena brutto za II śniadanie (w tym cena brutto „wsadu do kotła”), 

Cena brutto za obiad (w tym cena brutto 

„wsadu do kotła”), 

Całkowita  stawka  dzienna  brutto  za  posiłki/cena  ofertowa  podlegająca  ocenie, 

zgodnie z kryteriami oceny ofert (kolumna 2 + 3+4) (w tym stawka brut

to „wsadu do kotła”), 

Wartość VAT w całkowitej stawce dziennej za posiłki/cenie ofertowej.  

Ponadto, w rozdziale 12 ust. 3 SWZ 

Zamawiający wskazał:  

„Koszt zakupu surowców tzw. wsad do kotła (opłata za I śniadanie, II śniadanie i obiad) nie 

może być niższy od wartości ustalonej na podstawie art. 106 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 

2016  r. 

Prawo  oświatowe  (Dz.  U.  z  2021  r.  poz.  1082)  –  tj.  12  zł  brutto  na  jedno  dziecko 

dziennie. Wykonawca powinien określić w ofercie wysokość wsadu do kotła, jaką przyjął do 

wyceny.  Koszt  wsadu  d

o  kotła,  to  koszt  produktów  użytych  do  przygotowania  posiłku.  

Z 

kwoty wsadu do kotła wykonawca nie będzie mógł pokrywać innych kosztów związanych  

z  realizacją  zamówienia.  Koszt  przygotowania  i  dowozu  posiłków  powinien  uwzględniać,  

w szcz

ególności: koszty przygotowania posiłków w kuchni wykonawcy, koszty pracowników, 

koszty transportu, koszty środków czystości, koszty najmu lokalu od zamawiającego, koszty 

dezynsekcji, itp. itd.” 

W  postępowaniu  ofertę  złożył  między  innymi  wykonawca  PPHU.  Wykonawca  ten 

złożył  ofertę  na  wszystkie  części  zamówienia  (części  1-7).  W  każdej  z  części  zaoferował 

dokładnie tę samą cenę:  

Cena brutto z

a I śniadanie – 4,50 zł (w tym cena brutto „wsadu do kotła” – 4,00 zł); 

Cena brutto za II śniadanie – 3,50 zł (w tym cena brutto „wsadu do kotła” – 3,00 zł); 

Cena brutto za obiad 

– 6,50 zł (w tym cena brutto „wsadu do kotła” – 5,00 zł); 

Całkowita  stawka  dzienna  brutto  za  posiłki/cena  ofertowa  podlegająca  ocenie, 

zgodnie z kryteriami oceny ofert (kolumna 2 + 3+4) 

– 14,50 zł (w tym stawka brutto „wsadu 

do kotła” – 12 zł); 

Wartość VAT w całkowitej stawce dziennej za posiłki/cenie ofertowej – 1,07 zł.  

D

nia 12 grudnia 2022 r. Odwołujący wystosował do Zamawiającego pismo, w którym 

podniósł, że cena zaoferowana przez wykonawcę PPHU jest nierealistycznie niska, wskazał 

rodzaj  i  wysokość  kosztów,  jakie  należy  uwzględnić  przy  kalkulowaniu  zaoferowanej  ceny 

oraz  zawnioskował  o  rozważenie  przez  Zamawiającego  wezwania  wykonawcy  PPHU  do 

wyjaśnień rażąco niskiej ceny.  

W  d

niu  14  grudnia  2022  r.  Zamawiający  zwrócił  się  do  wykonawcy  PPHU  na 

podstawie  art.  224  ust.  1  ustawy  Pzp  z  wezwaniem 

o  udzielenie  wyjaśnień  w  zakresie 

zaoferowanej ceny w zakresie części 1-7. W treści wezwania Zamawiający między innymi:  

kilkukrotnie ws

kazał, że oczekuje również złożenia dowodów; 

p

odkreślił,  że  wyjaśnienia  nie  mogą  mieć  charakteru  ogólnego  oraz  że  oczekuje 

wskazania  konkretnych,  dających  się  zweryfikować  czynników,  a  także  zacytował 

or

zecznictwo  Krajowej  Izby  Odwoławczej  dotyczące  konieczności  złożenia  konkretnych 

wyjaśnień; 

w

skazał,  że  otrzymał  wcześniej  od  Odwołującego  pismo  dotyczące  cen 

z

aoferowanych  przez  wykonawcę  PPHU  oraz  załączył  pismo  Odwołującego  do  treści 

wezwania.   

Wyko

nawca PPHU udzielił odpowiedzi pismem z dnia 15 grudnia 2022 r.   

W części opisowej odpowiedzi wykonawca PPHU ograniczył się do zapewnienia, że 

j

est w stanie wykonać zamówienie za zaoferowaną cenę. Ponadto skupił się na wskazaniu, 

że  pismo  Odwołującego  nie  ma  żadnych  podstaw.  Podkreślił  również,  że  realizuje  inne 

zamówienia o tożsamym przedmiocie.  

Dołączona została również uproszczona kalkulacja. 

Wykonawca  PPHU  dołączył  również  szereg  innych  dokumentów,  tj.  referencji 

dotyczących realizacji  innych  przedsięwzięć,  zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego 

potwierdzające,  że  wykonawca  nie  zalega  z  opłacaniem  podatków  i  opłat  oraz 

zaświadczenie  właściwej  terenowej  jednostki  organizacyjnej  Zakładu  Ubezpieczeń 

Społecznych  potwierdzające,  że  wykonawca  nie  zalega  z  opłacaniem  składek  na 

ubezpieczenia spo

łeczne i zdrowotne.  

Dniu  23  grudnia  2022  r. 

Zamawiający  poinformował,  że  dokonał  wyboru  oferty 

wykonawcy PPHU jako najkorzystniejszej w zakresie części 1-7.  

Odwołujący  wyraził  pogląd,  że  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  wykonawcy  PPHU 

zawierają  uchybienia,  których  wystąpienie  musi  prowadzić  do  odrzucenia  oferty  tego 

wykonawcy:  

Wyj

aśnienia mają ogólny charakter.  

Brak dołączenia dowodów.  

Błędy i braki w uproszczonej kalkulacji.  

Ogólny charakter wyjaśnień  

W

yjaśnienia  wykonawcy  PPHU  mają  bardzo  ogólny  charakter.  Wyjaśnienia  tego 

wykon

awcy  można  podzielić  na  dwie  części.  Pierwsza  to  tak  zwana  w  orzecznictwie  KIO 

„beletrystka  wyjaśnieniowa”  składająca  się  z  samym  ogólnych  stanowisk,  pozbawionych 

jaki

egokolwiek  rzeczywistego  znaczenia,  która  nie  zawiera  również  żadnych  możliwych  do 

uchwycenia  wartości  ekonomicznych.  Druga  część  to  lakoniczna  namiastka  kalkulacji  ceny 

oferty.  

W orzecznictwie K

rajowej Izby Odwoławczej podkreśla się, że wyjaśnienia muszą być 

konkretne  oraz  możliwe  do  weryfikacji  (  tak  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  25 

lutego 2015 r., sygn. akt KIO 178/15; wy

rok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 17 września 

2020  r.,  sygn.  akt  KIO  1856/20

).  Zdaniem  Odwołującego  można  stwierdzić,  że  żaden 

element  wyjaśnień  wykonawcy  PPHU  nie  wnosi  żadnej  konkretnej  informacji  w  zakresie 

przyczyn, dla których wykonawca mógł zaoferować konkretną cenę.  

Brak dowodów  

Zgodnie  z  utrwaloną  linią  orzeczniczą  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  do  wyjaśnień 

rażąco niskiej ceny należy dołączyć odpowiednie dowody. Sama kalkulacja kosztów nie jest 

wystarczającym dowodem (tak: wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28 czerwca 2021 r., 

sygn.  akt  KIO  1197/21;  w

yrok Krajowej Izby Odwoławczej  z  dnia 7 lipca  2020  r.,  sygn.  akt 

KIO  839/20;  w

yrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  17  grudnia  2019  r.,  sygn.  akt  KIO 

Ponadto w wezwaniu do wyjaśnień rażąco niskiej Zamawiający kilkukrotnie wskazał, 

że wyjaśnienia powinny zawierać odpowiednie dowody.   

Minimalnymi dowodami, jakie 

należało przedstawić były:  

Zanonimizowane umo

wy o pracę z pracownikami lub zanonimizowane listy płac – na 

okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia, jakie wykonawca wypłaca pracownikom.  

Oferty lub faktury zakupowe od dostawców w zakresie artykułów spożywczych – na 

okoliczność ustalenia wysokości kosztów zakupu artykułów spożywczych.  

Rachunki  za  gaz,  energię  elektryczną  i  inne  media  –  na  okoliczność  ustalenia 

kosztów gazu, energii elektrycznej i innych mediów ponoszonych przez wykonawcę.  

Faktury  dotyczące  zakupu  paliwa  –  na  okoliczność  ustalenia  kosztów  paliwa,  jakie 

wykonawca ponosi rea

lizując zamówienie.   

Dopiero 

przedstawienie  powyższych  dowodów  pozwoliłoby  Zamawiającemu  zweryfikować, 

czy wykonawca PPHU jest faktycznie w stanie wykona

ć zamówienie za zaoferowaną cenę.   

Obowiązkiem  wykonawcy  PPHU  było  więc,  oprócz  przedstawienia  kalkulacji, 

załączenie stosownych dowodów. Wykonawca temu obowiązkowi nie podołał.   

Za  dowód  nie  mogą  zostać  uznane  przedstawione  przez  wykonawcę  PPHU 

zaświadczenie  naczelnika  urzędu  skarbowego  potwierdzające,  że  wykonawca  nie  zalega  

z  opłacaniem  podatków  i  opłat  oraz  zaświadczenie  właściwej  terenowej  jednostki 

organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych potwierdzające, że wykonawca nie zalega 

z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Dokumenty te związane są  

z podstawami wykluczenia. Okoliczność, że wykonawca nie zalega z opłaceniem podatków  

i opłat oraz składek nie ma żadnego przełożenia na cenę, którą zaoferował w postępowaniu 

o udziel

enie zamówienia.  

Również bez znaczenia dla wyjaśnień rażąco niskiej ceny pozostają załączone przez 

wykonawcę  PPHU  referencje  dotyczące  zrealizowania  wcześniejszych  zamówień.  

Z  tych  dokumentów  wynika  jedynie,  że  wykonawca  należycie  wykonał  wcześniejsze 

za

mówienia,  co  jednak  związane  jest  ze  sferą  warunków  udziału  w  postępowaniu,  nie  zaś 

sferą  wyjaśnień  zaoferowanej  ceny.  To,  że  wykonawca  zrealizował  wcześniej  w  sposób 

należyty  inne  zamówienie  (zamówienia)  nie  potwierdza,  że  będzie  w  stanie  zrealizować  to 

z

amówienie  za  zaoferowaną  cenę.  Każde  zamówienie  ma  inny  zakres  prac,  a  wykonawca 

PPHU  nie  podjął  nawet  próby  wyjaśnienia,  w  jaki  dokładnie  sposób  realizacja 

wcześniejszych  zamówień  ma  chociażby  uprawdopodobnić  realność  poszczególnych 

składników cenotwórczych w ramach niniejszego zamówienia.  

Błędy i braki w uproszczonej kalkulacji   

Jedynym  eleme

ntem  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  wykonawcy  PPHU,  który  może 

zostać  poddany  jakiejkolwiek  merytorycznej  weryfikacji,  jest  uproszczona.  Kalkulacja  ta 

zawiera  jednak 

w  ocenie  Odwołującego  szereg  błędów,  które  potwierdzają,  że  wykonawca 

PPHU nie jest w stanie wykonać zamówienia za zaoferowaną cenę.  

Błąd w zakresie ilości dzieci w przedszkolach i żłobkach  

Przede wszystkim wykonawca PPHU przyjął błędne założenie w zakresie ilości dzieci 

w  przedszkolach  i  żłobkach.  Wykonawca  wskazał,  że  jego  zdaniem  zgodnie  z  opisem 

przedmiotu zamówienia zawartym w SWZ dzieci w przedszkolach będzie 697 oraz 55 dzieci 

w  żłobkach.  Te  założenia  stanowiły  podstawę  do  dalszych  obliczeń.  Wykonawca  PPHU 

pomnożył  liczbę  dzieci  przez  kwotę  2,50  zł  (zaoferowane  przez  niego  wynagrodzenie  za 

jeden dzień pomniejszone o tzw. „wsad do kotła”) oraz 20 dni (średnia liczba dni roboczych 

w miesiącu).  

Powyższe założenia są jednak całkowicie błędne.  

W  załączniku  A  do  SWZ  znajduje  się  opis  przedmiotu  zamówienia.  W  punkcie  2.2. 

oraz 2.3. tego dokument

u Zamawiający wskazał:  

„2.2  Przygotowywanie  posiłków  i  dostarczenie  ich  do  siedziby  zamawiającego  w  każdym 

dniu roboczym dla następującej liczby dzieci w wieku od 3 do 6 lat:  

Miejskie  Przedszkole  Publiczne  nr  1  - 

około  109  dzieci,  korzystających  z  I  i  II 

śniadania oraz obiadu, a także dla około 2 dzieci korzystających tylko z I i II śniadania.  

Miejskie Przedszkole Publiczne nr 2 - 

około 91 dzieci, korzystających z I i II śniadania 

oraz obiadu  

Miejskie Przedszkole Publiczne nr 3 - 

około 91 dzieci, korzystających z I i II śniadania 

oraz obiadu  

Miejskie Przedszkole Publiczne nr 4 - 

około 92 dzieci, korzystających z I i II śniadania 

oraz obiadu  

Miejskie Przedszkole Publiczne nr 5 - 

około 54 dzieci, korzystających z I i II śniadania 

oraz obiadu oraz dla 24 dzieci w 2 oddz

iałach żłobkowych w wieku od 5 miesięcy do 3 lat.  

Miejskie Przedszkole Publiczne nr 6 - 

około 70 dzieci, korzystających z I i II śniadania 

oraz obiadu  

Miejskie Przedszkole Publiczne nr 7 - 

około 99 dzieci, korzystających z I i II śniadania 

oraz obiadu, a 

także dla około 3 dzieci korzystających tylko z I i II śniadania.  

2.3.  Dzienna  ilość  posiłków  będzie  się  zmieniać  w  zależności  od  frekwencji  dzieci.  Wyżej 

wymieniona  liczba  dzieci  uwzględnia  30%  absencję.  Zamawiający  nie  ponosi 

odpowiedzialności za zmniejszenie lub zwiększenie ilości posiłków”.  

Oznacza  to,  że  łączna  liczba  dzieci  w  przedszkolach  wynosi  611  (a  nie  697,  jak 

przy

jął  wykonawca  PPHU),  a  liczba  dzieci  w  żłóbkach  24  (a  nie  55  jak  przyjął  wykonawca 

PPHU). Wykonawca w żaden sposób nie wyjaśnił, dlaczego przyjął wyższe wartości, zamiast 

wartości, które zostały wskazane przez Zamawiającego.  

Oznacza to, że prawidłowe obliczenia powinny wyglądać następująco:  

∗2,50 zł∗20 dni=30 550 zł  

∗2,50 zł∗20 dni=1 200 zł  

30 550 zł+1 200 zł=31 750 zł brutto  

31 750 zł brutto : 1,08 (stawka podatku VAT)= 29 398,15 zł netto 

Jest to kwota niższa niż koszty, jakie wykonawca PPHU wskazuje, że będzie musiał ponieść 

w  związku  z  realizacją  zamówienia.  Wykonawca  PPHU  wskazuje  bowiem,  że  miesięczny 

koszt wynosi 32 000 

zł netto. Uwzględniając prawidłową wysokość przychodów, to jest kwotę 

29  398,15  zł  netto,  okazuje  się,  że  koszty  przewyższą  przychody  i  wykonawca  zamiast 

dochodu wygeneruje stratę.  

Brak elementów składających się na „wsad do kotła”  

Wykonawca  PPH

U  w  złożonej  kalkulacji  uwzględnił  wyłącznie  cześć  ceny,  którą 

zaoferował, to znaczy kwotę 2,50 zł brutto (stanowiącą różnicę pomiędzy zaoferowaną ceną 

a  kosztem  tzw.  „wsadu  do  kotła”).  Wykonawca PPHU  w  żaden  sposób  nie  wyjaśnił  jednak 

jak kalkuluje koszt 

tzw. „wsadu do kotła”, czyli 12 zł brutto.  

W treści SWZ Zamawiający określił jedynie, że cena tzw. „wsadu do kotła” nie może 

być niższa niż 12 zł brutto. Zamawiający nie narzucił natomiast wykonawcom, że cena tzw. 

„wsadu  do  kotła”  ma  wynosić  dokładnie  12  zł  brutto.  Wykonawcy  mogli  w  tym  zakresie 

przyjąć  cenę  wyższą,  jeżeli  faktycznie  ponoszone  przez  nich  koszty  związane  z  zakupem 

tzw. 

„wsadu do kotła” są wyższe.  

Skoro więc wykonawca PPHU przyjął minimalną dopuszczalną cenę „wsadu do kotła” 

w  wysokości  12  zł  brutto,  to  w  wyjaśnieniach  rażąco  niskiej  ceny  powinien  wykazać,  

że faktycznie będzie w stanie zakupić produktu do „wsadu do kotła” w tej cenie. Tymczasem 

wykonawca  PPHU  nie  przedstawił  na  tę  okoliczność  żadnego  dowodu,  a  w  złożonej 

kalkulacji  skupił  się  wyłącznie  na  wyjaśnieniu  ceny  stanowiącej  różnicę  pomiędzy 

zaoferowaną ceną a ceną „wsadu do kotła”, czyli kwoty 2,50 zł.  

Brak uw

zględnienia kosztów związanych z zabezpieczeniem społecznych pracowników  

W złożonej kalkulacji wykonawca PPHU podał, że wynagrodzenie pracownika wynosi 

4 500 zł brutto. Taką też kwotę przyjął do obliczenia kosztów, jakie będzie musiał ponieść. 

N

iezależnie  od  wynagrodzenia  brutto  wykonawca  musi  również  wziąć  pod  uwagę  koszty 

wynikające  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących  w  miejscu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie.  Stanowi  o  tym  art.  224 

ust. 4 ustawy Pzp w zw

iązku z art. 224 ust. 3 pkt 6 ustawy Pzp. Oznacza to, że wykonawca 

jest zobowiązany wziąć pod uwagę wszystkie koszty pracodawcy wynikające z zatrudnienia 

pracownika.  

W aktualnym stanie prawnym, poza kwotą wynagrodzenia brutto, pracodawca ponosi 

dodatkowo 

następujące koszty:  

Koszty wynikające z ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń 

społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r. poz. 423, ze zm.):  

a) 

Art.  16  ust.  1.  Składki  na  ubezpieczenia  emerytalne  pracowników  –  finansują  

z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek (zgodnie z treścią 

art. 22 ust. 1 składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52% podstawy wymiaru); 

b) 

Art.  16  ust.  1b.  Składki  na  ubezpieczenia  rentowe  osób,  o  których  mowa  w  ust.  1 

(p

racowników),  finansują  z  własnych  środków,  w  wysokości  1,5%  podstawy  wymiaru 

ubezpieczeni i w wysokości 6,5% podstawy wymiaru płatnicy składek; 

c) 

Art. 16 ust. 3. Składki na ubezpieczenie wypadkowe osób wymienionych w ust. 1 pkt 

1 [pracownicy] i finansują w całości, z własnych środków, płatnicy składek.  

Koszty  wynikające  ustawy  z  dnia  20  kwietnia  2004  r.  o  promocji  zatrudnienia  

i instytucjach rynku pracy tekst jednolity Dz. U. z 2021 r. poz. 1100):  

a) 

składka na Fundusz Pracy wynosi 2,0% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia 

emerytalne i rentowe, natomiast składka na Fundusz Solidarnościowy to 0,45% tej podstawy. 

Składka jest finansowana i opłacana przez płatnika składek (pracodawcę).  

Koszty  wynikające  z  ustawy  z  dnia  13  lipca  2006  r.  o  ochronie  roszczeń 

pracown

iczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r., poz. 7):  

a) 

Stopa  procento

wa  składki  na  FGŚP  wynosi  0,10%  kwoty  od  której  obliczane  są 

składki  na  ubezpieczenia emerytalne  i  rentowe. Składka jest  finansowana  i  opłacana  przez 

p

łatnika składek (pracodawcę).  

Łączny dodatkowy koszt zatrudnienia pracownika (poza kwotą wynagrodzenia brutto) wynosi 

więc 20,48% wysokości wynagrodzenia.  

Obowiązek  doliczenia  do  kosztów  wynagrodzenia  również  kosztów  pracodawcy 

znajduje 

również  potwierdzenie  w  orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej  (tak  wyrok 

Krajowej 

Izby Odwoławczej z dnia 10 lutego 2020 r., sygn. akt KIO 150/20; wyrok Krajowej 

Izby Odwoławczej z dnia 10 stycznia 2020 r., sygn. akt KIO 2635/19). Oznacza to, że jeżeli 

wykonawca PPHU zat

rudnia pracowników za wynagrodzenie brutto 4 500 zł, to w kalkulacji 

powinien  przyjąć  kwotę  5  421,60  zł.  Tyle  bowiem  wynosi  całkowity  koszt  pracodawcy 

zatrudniającego pracownika za wynagrodzeniem brutto 4 500 zł. Dopiero kwota 5 421,60 zł 

zawiera  koszt  zab

ezpieczenia  społecznego  pracownika.  Tym  samym  łączny  miesięczny 

koszt pracowników wykonujących pracę w kuchni wynosi 21 686,40 zł (a nie 18 000 zł, jak 

przyjął  wykonawca  PPHU).  Z  kolei  łączny  miesięczny  koszt  pracowników  na  stanowisku 

kierowca-dostawca wyn

osi 8 132,40 zł (a nie 6 750 zł, jak przyjął wykonawca PPHU).  

Błędne założenie w zakresie wygrania wszystkich części zamówienia  

Odwołujący  podkreślił,  że  wykonawca  PPHU  został  wezwany  do  wyjaśnień  rażąco 

niskiej ceny w zakresie wszystki

ch części zamówienia (części 1-7). Tymczasem w kalkulacji 

wykonawca  przedstawił  wyjaśnienia  zbiorcze  dla  wszystkich  części.  Przedstawione  przez 

tego wykonawcę wyliczenia (abstrahując od ich błędów i braków wskazanych w odwołaniu) 

nie  uwzględniają  sytuacji,  w  której  wykonawca  nie  uzyska  wszystkich  części  zamówienia, 

lecz  jedynie  kilka  z  nich  lub  jedną.  Wykonawca  PPHU  składając  ofertę  nie  mógł  mieć 

pewności,  że  na  pewno  uzyska  wszystkie  zamówienia.  Mogło  się  bowiem  zdarzyć,  

że konkurencyjny wykonawca złożył ofertę na niektóre części zamówienia. W takiej sytuacji 

przychody,  jakie  wykonawca  PPHU  kalkuluje,  ulegną  odpowiedniemu  proporcjonalnemu 

obniżeniu. Natomiast koszty pozostaną w zasadzie na niezmienionym poziomie. Większość 

kosztów jest bowiem kosztami stałymi, które wykonawca będzie musiał ponosić niezależnie 

od tego, czy uzyska wszystkie siedem części zamówienia, czy tylko jedną z nich.  

Wykonawca  PPHU  powinien  przedstawić  odrębną  kalkulację  dla  każdej  części 

zamówienia, z której powinno wynikać, że realizacja każdej części z osobna jest wykonawcy 

opłacalna  ekonomicznie.  Tymczasem  wykonawca  przedstawił  kalkulację  zbiorczą  dla 

wszystk

ich  części,  która  dowodzi,  że  zamówienie  jest  opłacalne  tylko  przy  założeniu 

uzyskania  wszystkich  części  zamówienia.  Przy  uzyskaniu  tylko  części  z  nich  przychody 

ulegają  zmniejszeniu,  natomiast  koszty  pozostają  na  niezmienionym  poziomie,  

co spowodu

je, że wykonawca zamiast dochodu wygeneruje stratę.  

Niedoszacowania wielu pozycji  

Zdaniem  Odwołującego  wiele  pozycji  z  kalkulacji  wykonawcy  PPHU  zostało 

zaniżonych.  Dotyczy  to  przede  wszystkim  ilości  pracowników  (etatów),  których  należy 

delegować do wykonania zamówienia.   

Odwołujący  na  podstawie  rzeczywistych  danych  wynikających  z  przygotowywania 

wyżywienia  dla  Przedszkola  nr  2,  4,  5  i  6  w  Bolesławcu  jest  w  stanie  przedstawić 

następującą kalkulację: 

Przygotowanie śniadania I i II  

Od  godz.4.00 

–  6.15  wykonywanych  jest  w  tych  godzinach  300  zestawów  dla  Bolesławca  

i 230 dla innych za

mówień - łącznie 530. Pracę tę wykonuje 6 osób, łączna praca 13,5 godz./ 

dla 100 dzieci potrzeba dziennie 2,55 godz.   

Rodzaj  pracy  przy  wykonywaniu  śniadań:  Smarowanie  kanapek  1,5  kromki  na 

osobę/Pakowanie wędlin, warzyw niezbędnych do obłożenia kanapek/Przygotowanie napoju 

do I śniadania (herbata, kakao itp.)  

Przygotowania  II 

śniadania  –  kanapki  sposób  wykonania  jak  wyżej  +  napój  lub  jogurty 

owocowe,  miksy  owocowe  własnego  wyrobu,  ciasto  własnego  wyrobu,  budynie,  kasze  itp; 

prace porządkowe po etapie produkcyjnym  

Transport i dostawa  

6.15 do 6.30 

– pracę wykonuje kierowca – pakowanie, wyjazd do Bolesławca o godz. 6.30 – 

odległość 39,8 km - wg mapy 40 min., czas rzeczywisty 45 min., dostawa posiłków do każdej 

z  4  placówek  ok.  15  min.  na  każdą,  powrót  godz.  9.00  –  9.05  –  I  transport  –  2,75  jeden 

transport    

Przygotowanie obiadu  

Od godz. 4.00  - 

13.00 prace wykonuje szefowa kuchni i pomoc kuchenna; od 6.15 dołącza  

6  osobowy  personel  w

ykonujący wcześniej śniadanie I i II; od godz. 6.30 do 11.00 dołącza 

kuchar

ka pracująca na próżniejszą godz. – łączne godz. pracy to: 18 godz. +4 x 6,75 godz. + 

6,5 godz. = 51,5 godz.  

Do  kosztów  przygotowania  należy  doliczyć  3  godz.  na  zamówienia  oraz  zakup  artykułów  

i  produktów  na  posiłki  -  łącznie  zaangażowanie  personelu  54,5  godz.  Ten  czas  niezbędny 

jest  na  przygotowanie  900  obiadów  dwudaniowych  /  dla  100  dzieci  potrzeba  dziennie  6,06 

godz.    (mimo  że  czas  produkcji  dań  wykracza  poza  czas  wyjazdu  do  przedszkoli  

z Bolesławca, Wykonawca przedstawia kalkulację całego dnia pracy i wylicza współczynnik 

dla 100 dzieci)  

Rodzaj  pracy  przy  wykonywaniu  obiad

u:  standardowa  obróbka  mięs  i  warzyw, 

przygotowywanie  potraw  i  kompotów,  przygotowywanie  surówek,  układanie  zakupionych 

artykułów w lodówkach lub magazynie, prace porządkowe na każdym etapie produkcyjnym  

Transport i dostawa  

Od godz. 11.00 

– czas na dojazd i dostawę obiadu 2,75 godz.  

Łącznie dla wykonania i dostawy trzech posiłków dla 100 dzieci w przedszkolu w Bolesławcu 

potrzeba dziennie 11,56 godz. Łącznie miesięcznie dla obsłużenia 100 dzieci z przedszkoli  

z  Bolesławca  niezbędne  jest  1,45  etatu  miesięcznie.  Na  poszczególne  placówki  przekłada 

się następująco:  

– 1,58 etatu.  

– 1,32 etatu.  

– 1,32 etatu.  

– 1,33 etatu.  

– 1,13 etatu.  

– 1,02 etatu. 7) – 1,44 etatu.  

Zdaniem  Odwołującego  wykonawca  PPHU  znacząco  zaniżył  również  koszt  paliwa 

(wg  Odwołującego  koszt  w  tym  zakresie  wynosi  ok.  3  800  zł  miesięcznie,  tymczasem 

wykonawca  PPHU 

przyjął  kwotę  2  800  zł),  koszt  wody  i  ścieków  (wg  Odwołującego  koszt  

w tym zakresie 

wynosi ok. 1 600 zł miesięcznie, tymczasem wykonawca PPHU przyjął kwotę 

00 zł) oraz koszt energii i gazu (wg Odwołującego koszt w tym zakresie wynosi ok. 7 200 zł 

miesięcznie, tymczasem wykonawca PHU przyjął kwotę 1 500 zł).   

Brak możliwości wezwania do ponownych wyjaśnień  

Odwo

łujący zauważył również, że nie ma możliwości kolejnego wezwania wykonawcy 

PPHU do złożenia kolejnych wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny oraz przedstawienia 

dowodów.  W  orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej  dopuszcza  się  ponowne  wezwanie 

do  złożenia  wyjaśnień  tylko  w  sytuacji,  gdy  wykonawca  już  za  pierwszym  razem  udzielił 

konkretnych,  spójnych  wyjaśnień,  które  tylko  w  niektórych  kwestiach  wymagają 

d

oprecyzowania  czy  uzupełnienia.  Natomiast  nie  można  ponownie  wzywać  o  wyjaśnienia 

wykonawcy,  który  jedynie  dla  formalności  udzielił  zamawiającemu  odpowiedzi,  ale  którego 

pierwotne  wyjaśnienia  z  uwagi  na  ich  ogólnikowość  i  lakoniczność  w  żaden  sposób  nie 

tłumaczą, skąd wynika taka, a nie inna cena oferty. Stanowiłoby to bowiem w istocie danie 

wykonawcy drugiej szansy na udzielenie wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny, co stoi 

w  sprzeczności  z  zasadami  równego  traktowania  wykonawców  i  uczciwej  konkurencji  (tak 

w

yrok Krajowej Izby Odwoławczej  z  dnia 9  czerwca 2021 r.,  sygn.  akt  KIO  1166/21;  wyrok 

Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28 kwietnia 2021 r., sygn. akt KIO 806/21; wyrok Krajowej 

Izby Odwoławczej z dnia 20 lutego 2019 r., sygn. akt KIO 190/19).  

Mając powyższe na uwadze, Odwołujący wnosił jak na wstępie. 

Po  przeprowadzeniu 

rozprawy  z  udziałem  Stron  i  Uczestnika  postępowania 

odwoławczego, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz 

oświadczeń,  a  także  stanowisk  Stron  i  Uczestnika  postępowania,  Krajowa  Izba 

Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje: 

Izba 

ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem 

odwołania,  odwołanie  nie  zawierało  braków  formalnych  i  mogło  zostać  rozpoznane 

merytorycznie. 

Izba  us

taliła,  że  Wykonawca  wnoszący  odwołanie  wykazał  interes  w  korzystaniu  ze 

środków  ochrony  prawnej.  Wykonawca  jest  podmiotem,  który  złożył  ofertę  

w  postępowaniu  i  jest  zainteresowany  uzyskaniem  zamówienia.  Wybór  oferty  innego 

wykonawcy,  którego  ofertę  Odwołujący  uważa  za  zawierającą  rażąco  niską  cenę,  godzi  

w interesy ekonomiczne 

Odwołującego i naraża go na szkodę w postaci utraty zamówienia  

i 

możliwości osiągnięcia zysku z realizacji przedmiotu 

Do 

postępowania odwoławczego zgłoszenie przystąpienia po stronie Zamawiającego 

złożył  wykonawca  J.  N.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą:  „J.  N. 

Przedsiębiorstwo  Produkcyjno  Handlowo  Usługowe”  z  siedzibą  w  Świętoszowie  (dalej  jako 

„Przystępujący”). Izba potwierdziła skuteczność złożonego przystąpienia  

Przystępujący  wnosił  o  oddalenie  odwołania  w  całości.  W  przystąpieniu  i  na 

rozprawie  powtórzył  argumentację  zawartą  w  wyjaśnieniach  cenowych  złożonych 

Zam

awiającemu.  

Na  podstawie  d

okumentacji  postępowania  przesłanej  przez  Zamawiającego  Izba 

u

staliła, że zgodnie z zapisami Rozdziału 12 Specyfikacji Warunków Zamówienia (dalej jako 

„SWZ”)  -  Sposób  obliczenia  ceny  oferty  dla  każdej  części  zamówienia  –  Zamawiający 

wsk

azał, że ceny należy podać w PLN wraz z podatkiem VAT, z dokładnością do drugiego 

miejsca  po  przecinku.  VAT  wyliczony  będzie  zgodnie  z  obowiązującymi  przepisami. 

Ryczałtowa cena jednostkowa posiłku brutto obejmuje stawkę dzienną za posiłki składające 

się  z:  I  śniadania,  II  śniadania  i  obiadu  przypadającą  na  jedno  dziecko  przedszkolne 

uw

zględniającą  koszt  wsadu  do  kotła,  opłatę  za  przygotowanie  i  dowóz  posiłku.  Cena  ta  

ostanie wprowadzona 

do umowy jako jednostkowe wynagrodzenie ryczałtowe.  

Koszt  zakupu  surowców  tzw.  wsad  do  kotła  (opłata  za  I  śniadanie,  

II śniadanie i obiad) nie może być niższy od wartości ustalonej na podstawie art. 106 ust. 3 

ustawy  z  dnia  14  grudnia  2016  r.  Prawo 

oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082) – tj. 12 zł 

brutto na jedno dziecko dziennie. Wykonawca powinien określić w ofercie wysokość wsadu 

do  kotła  jaką  przyjął  do  wyceny.  Koszt  wsadu  do  kotła,  to  koszt  produktów  użytych  do 

przygotowania p

osiłku. Z kwoty wsadu do kotła wykonawca nie będzie mógł pokrywać innych 

kosztów  związanych  z  realizacją  zamówienia.  Koszt  przygotowania  i  dowozu  posiłków 

powinien  uwzgl

ędniać,  w  szczególności:  koszty  przygotowania  posiłków  w  kuchni 

wykonawcy, koszty praco

wników, koszty transportu, koszty środków czystości, koszty najmu 

lokalu od zamawiającego, koszty dezynsekcji, itp. itd.  

Należało  podać  ceny  jednostkowe  brutto  poszczególnych  posiłków,  tj.  cenę  

I  śniadania,  cenę  II  śniadania  i  cenę  obiadu  wraz  z  kosztem  wsadu.  Suma  cen 

pos

zczególnych  posiłków  powinna  być  równa  cenie  jednostkowej  brutto  obejmującą 

całkowitą stawkę dzienną za posiłki. 

Całkowita wartość umowy dla poszczególnych zamawiających, o których mowa w ust 

1.  SWZ

,  i  zamawiających  gdzie  przewiduje  się  ilość  posiłków  składających  się  z  I  i  II 

śniadania oraz obiadu, stanowić będzie iloczyn przewidywanych w okresie zamówienia ilości 

posiłków  dla  poszczególnych  zamawiających,  gdzie  przewiduje  się  ilość  posiłków 

składających się z I i II śniadania oraz obiadu i całkowitej stawki dziennej za posiłki. 

Całkowita wartość umowy dla poszczególnych zamawiających, o których mowa w ust. 

1  SWZ

,  i  zamawiających  gdzie  przewiduje  się  ilość  posiłków  składających  się  z  I  i  II 

śniadania, stanowić będzie iloczyn przewidywanych w okresie zamówienia ilości posiłków dla 

poszczególnych zamawiających, gdzie przewiduje się ilość posiłków składających się z I i II 

śniadania i sumy ryczałtowej ceny jednostkowej za I i II śniadanie. 

Całkowita stawka  dzienna za  posiłki/cena  ofertowa winna  zawierać również  należne 

składki  na  ubezpieczenie  społeczne  i  zdrowotne  oraz  należności  podatkowe  zgodnie  

z 

odrębnymi przepisami – jeżeli dotyczy.  

Zamawiający informował, że ewentualne wszelkie rabaty, bonifikaty, promocje upusty, 

itp., wykonawca musi 

uwzględnić w taki sposób, aby całkowita cena ofertowa przedstawiona 

w  formularzu  ofertowym  uwzględniała  wszelkie  ewentualne  rabaty,  bonifikaty,  promocje 

upusty, itp. 

W 

postępowaniu złożono 4 oferty. 

Zamawiający  na  podstawie  art.  224  ust.  1  ustawy  Pzp  wezwał  Przystępującego  do 

udzielenia wyja

śnień cen w ofercie dla wszystkich 7 części zamówienia, wskazując, że ceny 

budzą  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia 

zgodnie  z 

wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  

z  odr

ębnych  przepisów.  Dodatkowo  Zamawiający  przekazał  pismo,  które  otrzymał  od 

Odwołującego  odnoszące  się  do  cen  w  ofercie  Przystępującego.  Zamawiający  zażądał 

wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu lub ich istotnych 

części składowych, posługując się elementami wynikającymi z przepisów ustawy Pzp.  

Dodano 

również,  że  jednym  z  dowodów  w  zakresie  wyliczenia  ceny  w  ofercie  

w  w

ysokości  14,50  zł  brutto  jest  kalkulacja  kosztów  realizacji  zamówienia.  Zamawiający 

z

aznaczył,  że  wyjaśnienia  nie  mogą  mieć  charakteru  ogólnego.  Wykonawca  jest 

zo

bowiązany  szczegółowo  wskazać  konkretne,  dające  się  zweryfikować  czynniki 

umożliwiające  mu  skalkulowanie  ceny  lub  kosztu  na  niskim  poziomie.  Konieczne  jest 

ponadto 

wyjaśnienie, w jakim stopniu dany czynnik wpłynął na obniżenie ceny.  

Swoje 

wyjaśnienia wykonawca  powinien  poprzeć  dowodami.  Obowiązek  wykazania, 

że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na wykonawcy. Wyjaśnienia powinny być 

wyczerpujące,  mieć  charakter  skonkretyzowanych  informacji  odnoszących  się  do  sytuacji 

wykonawcy,  do  konkretnych  el

ementów  kalkulacyjnych,  które  miały  wpływ  na  wysokość 

zaoferowanej  ceny,  powin

ny  także  wskazywać  i  omawiać  przynajmniej  podstawowe 

elementy 

cenotwórcze.  

Przystępujący  oświadczył,  że  Wykonawca  zrealizuje  zamówienie  z  powodzeniem. 

Uzyskana  kwota  zaspokoi  wszystkie  s

kładowe  części  realizacji  zamówienia  w  zakresie 

przygotowania  i  dostawy  posiłków.  Nie  zgadza  się  on  z  wątpliwościami  co  do  jego  oferty 

wyrażonymi  przez  innego  wykonawcę,  który  chce  w  ten  sposób  ofertę  zdyskredytować.  

Ten 

wykonawca, jako obecnie realizujący tylko część zamówienia w bieżącym roku, nie zna 

realnych wyliczeń co do całości tego zamówienia i musi maksymalizować zysk z części tego 

zamówienia na zaspokojenie wszystkich kosztów swojej oferty. 

Przystępujący  podniósł  dalej,  że  nie  są  prawdziwe  twierdzenia,  że  będzie  ponosić 

koszty najmu lokalu 

od Zamawiającego. Wykonawca będzie realizował zamówienie w swoich 

lokalach i swoim transportem. Jako wykonawca realizuje on 

z powodzeniem zamówienie na 

przygotowanie  i  dostawę  posiłków  dla  Przedszkola  Publicznego  w  Nowogrodźcu,  cena  za 

jedno dziecko z

a całodniowe wyżywienie wynosi 11,88 zł brutto. Liczba dzieci w przedszkolu 

wyno

si  średnio  400  dzieci.  Wykonawca  realizuje  także  zamówienie  dla  Przedszkola 

Publicznego i Szkoły w Świętoszowie, stawka od września do grudnia w przedszkolu wynosi 

4,00 zł brutto. Jest to stawka za przygotowanie, dostarczenie i wydawanie posiłków z całą 

o

bsługą,  myciem  i  podawaniem  posiłków  dla  dzieci,  na  własnym  wyposażeniu  jako 

wykonawca.  Ponadto  firma  realizuje  zam

ówienie  dla  Przedszkola  Niepublicznego  „Planeta 

Uśmiechu”  w  Lubaniu  dla  90  dzieci.  Jest  również  wykonawcą  dla  Ośrodka  Pomocy 

Sp

ołecznej GOPS Nowogrodziec, GOPS Osiecznica.  

Przystępujący  wskazał,  że  z  powodzeniem  realizuje  zamówienia  pod  względem 

stosunkowo  niskich  stawek  za  jeden  dzień  żywienia  dziecka  w  przedszkolu.  Nie  musi 

maksymalizować  zysku  ze  złożonej  oferty  w  tym  zamówieniu,  ponieważ  nie  jest  to  jedyne 

źródło  dochodu  jego  firmy,  a  jedynie  jedna  z  części  składowych  zamówień.  Wykonawca 

zadeklarował  jednocześnie  wykorzystanie  wysokiej  jakości  towarów  potrzebnych  do 

zapewnienia wysok

iej jakości przygotowywanych posiłków.  

Do 

wyjaśnień dołączono kalkulację z kosztów przygotowania i dostarczenia posiłków 

dla  złożonej  oferty,  zaświadczenie  z  US  o  niezaleganiu  w  podatkach  od  zatrudnionych 

pracowników,  jak  i  podatku  dochodowym,  zaświadczenie  ZUS  o  niezaleganiu  w  opłacie 

składek,  referencje  z  Przedszkola  Publicznego  w  Nowogrodźcu,  Świętoszowie,  referencje  

z  Przedszkola  Niepublicznego 

„Planeta  Uśmiechu”  w  Lubaniu,  referencje  z  GOPS  

w Nowogrodźcu i Osiecznicy.  

Z  kalku

lacji  wynika,  że  przyjęto  średnio  dziennie  697  dzieci  (zgodnie  z  SWZ)  oraz 

oko

ło 55 dzieci w oddziałach żłobkowych 55x 2,5=137,50 zł 

697 x 2,50 zł brutto = 1742,50 zł brutto dziennie za jeden dzień świadczenia usługi 

Średnia liczba dni roboczych 20 dni w miesiącu = 34 850,00 zł brutto 

Oraz 55 x 2,

50 zł = 137,50 x 20 = 2750,00 zł 

Razem 37 600 

zł brutto, w tym Vat 8% = 34 814,81 zł netto  

Z

akładając 4 pracowników w kuchni za 4 500 zł brutto = 18 000,00 zł 

Kierowca dostawca 1,5 etatu = 6 750,

00 zł  

Koszty mycia i dezynfekcji pojemn

ików transportowych = 800 zł 

Gaz, 

prąd = 1 500,00 zł 

Woda 300

,00 zł 

Amortyzacja pojazdu i koszty paliwa = 2 800,

00 zł brutto 

Koszty 

lokalowe = 500,00 zł 

Koszty 

usuwania odpadów = 150,00 zł 

Koszty ad

ministracyjne (księgowe) = 200,00 zł 

Inne koszty nieprzewidziane w kalkulacji podstawowe = 1 000,

00 zł 

D

aje to łącznie 32 000,00 zł 

Daje to zysk 2 814,

81 zł 

Po  uzy

skaniu  wyjaśnień  Zamawiający  dokonał  wyboru  oferty  Przystępującego  

w 

7 częściach zamówienia, na czynność tę złożono odwołanie. 

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę, Izba uznała, że odwołanie w całości zasługuje 

na uwzględnienie. 

Zgodnie  z  art.  224  ust.  5  ustawy  Pzp  o

bowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera 

rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Art. 224 ust. 6 ustawy Pzp stanowi, 

że  odrzuceniu,  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub  kosztem,  podlega  oferta  wykonawcy, 

który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone  wyjaśnienia  wraz  

z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. 

Na  podstawie  art.  226  ust.  1  pkt  8  ustawy  Pzp  z

amawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli 

zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Natomiast 

zgodnie  z  art.  239  ustawy  Pzp 

Zamawiający  wybiera  najkorzystniejszą  ofertę na  podstawie 

kryteriów  oceny  ofert  określonych  w  dokumentach  zamówienia.  Najkorzystniejsza  oferta  to 

oferta  przedstawiająca  najkorzystniejszy  stosunek  jakości  do  ceny  lub  kosztu  lub  oferta  

z najniższą ceną lub kosztem. 

Jak wynika z ugruntowanego orzecznictwa Izby oraz sądów powszechnych za ofertę̨ 

z  rażąco  niską  ceną  należy  uznać́  ofertę̨  z  ceną  niewiarygodną,  nierealistyczną  
w  porównaniu  do  cen  rynkowych  podobnych  zamówień́.  Oznacza  to  cenę̨  znacząco 
odbiegającą  od  cen  przyjętych,  wskazującą  na  fakt  realizacji  zamówienia  poniżej  kosztów 

wytworzenia  usługi,  dostawy,  roboty  budowlanej.  W  orzecznictwie  wskazuje  się  również,  

że  o  cenie  rażąco  niskiej  można  mówić́  wówczas,  gdy  oczywiste  jest,  iż  przy  zachowaniu 

reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę̨ byłoby dla niego nieopłacalne. 

Analiza przepisów ustawy Pzp prowadzi do wniosku, że zamawiający może powziąć́ 

wątpliwości  co  do  wystąpienia  podejrzenia  rażąco  niskiej  ceny  nie  tylko  na  podstawie 

całościowej  ceny  oferty,  ale  także  analizując  poszczególne,  istotne  części  składowe,  które 

wydaj

ą̨  się̨  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Nie  ulega  wątpliwości,  

iż  ciężar  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na 

wykonawcy

,  który  otrzymał  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień.  Tym  samym  złożone  przez 

wykonawcę  wyjaśnienia  w  zakresie  ceny  oferty  lub  kosztu,  lub  ich  istotnych  części 

składowych, winny być konkretne, wyczerpujące i rozwiewające wątpliwości zamawiającego 

co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  

w  specyfikacji  lub  wyn

ikającymi  z  odrębnych  przepisów.  Wykonawca  zobowiązany  jest 

wyjaśnić  w  sposób  szczegółowy  i  konkretny,  że  zaoferowana  cena  gwarantuje  należytą 

realizację  całego  zamówienia.  To  na  wykonawcy  ciąży  obowiązek  wykazania,  jakie 

obiektywne czynniki pozwoliły mu na obniżenie ceny oferty oraz w jakim stopniu dzięki tym 

czynnikom  cena  oferty  została  obniżona.  Wyjaśnienia  złożone  przez  wykonawcę  powinny 

poparte być stosownymi dowodami. 

P

rzenosząc  powyższe  rozważania  na  grunt  niniejszej  sprawy,  w  ocenie  Izby 

Przystępujący  składając  Zamawiającemu  wyjaśnienia  nie  sprostał  ciężarowi  dowodowemu  

i nie uczyn

ił zadość treści wezwania do złożenia wyjaśnień. 

Treść  złożonego  pisma,  zdaniem  Izby,  w  większej  części  nie  spełnia  wymogu 

wyjaśnień,  brakuje  tam  w  zasadzie  merytorycznej  treści,  do  której  można  się  odnieść.  

Ze  złożonego  oświadczenia  nie  wynika,  jakie  czynniki  pozwoliły  Wykonawcy  skalkulować 

cenę  na  poziomie  podanym  w  ofercie.  W  większej  części  pismo  stanowi  polemikę  

z wezwaniem i pismem złożonym do Zamawiającego przez Odwołującego.  

O

świadczenia  złożonego  Zamawiającemu  nie  można  uznać  za  wyjaśnienia 

wy

czerpujące  i  konkretne.  Przystępujący  składa  ogólne  deklaracje,  że  za  cenę  podaną  

w  ofercie 

jest  w  stanie  należycie  zrealizować  zamówienie.  Wskazuje,  że  zaproponowana 

k

wota  zaspokoi  wszystkie  składowe  części  realizacji  zamówienia  i  wystarczy  na 

przygotowa

nie  i  dostawę  posiłków.  Dalej  znajdują  się  ogólne  twierdzenia  o  kondycji 

fi

nansowej firmy Przystępującego, o posiadaniu własnego lokalu, o realizacji z powodzeniem 

innyc

h zamówień na rzecz placówek oświatowych o charakterze tożsamym lub zbliżonym do 

Zamawi

ającego. Przystępujący zapewnia, że gwarantuje wysoką jakość posiłków i należyte 

wykonanie 

przedmiotu  zamówienia.  Dostrzeżenia  wymaga,  iż  zapewnieniom  tym  nie 

towarzyszy 

pogłębiona  analiza,  że  to  właśnie  wymienione  przez  Przystępującego  czynniki 

p

ozwoliły  obniżyć  cenę do  poziomu  podanego  w  ofercie.  Brakuje  także  wykazania  w  jakim 

stopniu czynniki te pozw

oliły Przystępującemu obniżyć cenę ofertową.  

Z

ałączona  do  wyjaśnień  kalkulacja  ma  wysoce  uproszczony  charakter.  Wykonawca 

operuje  w  niej  kw

otami  nie  wyjaśniając  w  jaki  sposób  kwoty  te  odpowiadają  przyjętym  dla 

stawki jednostkowej założeniom. Przystępujący nie wyjaśnia na jakiej podstawie do kalkulacji 

przyjmuje 

wysokość  podanych  kosztów.  Z  kalkulacji  nie  wynika  przykładowo,  dlaczego  dla 

kosztów  prądu  i  gazu  przyjęto  wielkość  1 500  zł,  a  dla  kosztów  utylizacji  odpadów  150  zł. 

Przystępujący nie przedstawił dowodów na okoliczność, że koszty najmu lokalu wynoszą 500 

zł a koszty administracyjne będą ponoszone w wysokości 200 zł.  

N

astępnie  zauważyć  należy,  iż  ani  kalkulacja,  ani  wyjaśnienia  nie  zawierają 

rzeczowych  d

owodów,  potwierdzających  złożone  oświadczenia.  Za  dowody  nie  może  być  

w  ocenie  Izby  uznany  materiał  załączony  do  wyjaśnień  w  postaci  zaświadczeń  z  US  lub 

ZUS.  Dokumenty  te  o

brazują  sytuację  podmiotową  Wykonawcy,  że  nie  zalega  on  ze 

świadczeniami  na  rzecz  Skarbu  Państwa.  Z  pewnością  dokumenty  te  nie  obrazują,  

że  możliwe  było  przyjęcie  kosztów  w  podanej  wysokości.  Nie  świadczą  one  również,  

że wykonawca ponosi koszty pracownicze w podanej wysokości. Z zaświadczeń nie wynika 

po pierwsze

, że Przystępujący ponosi koszty pracownicze w podanej wysokości a po drugie, 

że podana kwota 4500 zł brutto i 6750 zł brutto zawiera wszystkie koszty, w tym koszty, które 

zobowiązany jest ponosić pracodawca. Odwołujący celnie w odwołaniu poruszył i przedstawił 

powyższą  kwestię.  Przystępujący  nie  wyjaśnia,  że  przyjęta  do  kalkulacji  liczba  etatów  

w odniesieniu do wykonania przedmiotu 

zamówienia jest wystarczająca.  

Za do

wody potwierdzające wysokość ponoszonych kosztów i prawidłowość kalkulacji 

nie 

mogą być również w ocenie Izby uznane złożone do wyjaśnień referencje pochodzące od 

innych Zamawiających. Dokumenty te potwierdzają prawidłowość realizacji zamówień ale nie 

potwierdzają,  że  złożona  w  przedmiotowym  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego k

alkulacja i wyjaśnienia obrazują rzeczowość kosztów.  

Odwołujący  słusznie  w  odwołaniu  zauważył,  że  w  kalkulacji  przyjęto  nieprawidłową 

l

iczbę  dzieci,  dla  których  należy  wykonać  posiłki.  Przystępujący  natomiast  twierdził  

w  przystąpieniu,  że  dane  te  mają  minimalne  znaczenie  dla  wysokości  kosztów  

i  prawidłowości  kalkulacji.  W  ocenie  Izby  nic  bardziej  mylnego.  Siłą  rzeczy  przygotowanie 

mniejsz

ej  ilości  posiłków  może  generować  mniejsze  koszty  ale  również  mniejszy  zysk  

z 

zamówienia, a tym samym dalsze przyjęte przez Przystępującego założenia mogą okazać 

się nieadekwatne.  

Nie 

zasługują  także  na  aprobatę  Izby  wszystkie  twierdzenia  Przystępującego,  

z  których,  choćby  pośrednio,  wynika,  że  może  on  część  kosztów  dla  tego  zamówienia 

finansować z innych zamówień. Zdaniem Izby Wykonawca winien w taki sposób sporządzić 

kalkulację i  oszacować cenę jednostkową w  ofercie,  aby  obejmowała ona wszystkie  koszty 

dla  tego  danego  za

mówienia.  Wykonywanie  innych  zamówień  jest  bowiem  elementem 

niepewnym. 

Odwołujący na rozprawie słusznie także podkreślił, że skoro wykonawcy przyjęli 

taką  samą  wartość  dla  „wsadu  do  kotła”  (12  zł),  to  pozostała  kwota  ceny  jednostkowej 

powinna obejmować wszystkie inne niezbędne koszty do należytego wykonania zamówienia. 

Nie  są  tym  samym  adekwatne  wyliczenia  o  różnicach  procentowych  między  ofertą 

Przystępującego  i  Odwołującego  na  poziomie  9%,  skoro  Przystępujący  zaproponował 

st

awkę 14,50 zł, a Odwołujący 16 zł. Różnica zatem wynosi prawie 50% (2,5 zł w stosunku 

do  4  zł).  Izbie  trudno  jest  uwierzyć,  choćby  biorąc  pod  uwagę  doświadczenie  życiowe  

i 

notoryjność podwyżek najniższego wynagrodzenia za płacę oraz cen prądu, gazu i paliwa, 

że  kwota  2,5  zł  pokrywa  wszystkie  koszty  wykonania  przedmiotu  zamówienia,  w  tym 

transport  p

osiłków.  Warto  również  zwrócić  uwagę  na  niespójność  stanowiska 

Przystępującego  na rozprawie,  gdzie najpierw wskazywał  on, że  uprawnieniem  wykonawcy 

było  przyjęcie  kwoty  za  wsad  do  kotła  na  poziomie  określonym  przepisami  na  minimalnym 

poziomie, 

następnie  zaś  wskazywał  on,  że  wartość  ta  jest  istotną  składową  ceny 

jednostkowej 

i powinna być brana pod uwagę przy ocenie tej ceny. Skoro tak, to wyjaśnienia 

w 

żadnym  miejscu  nie  odnoszą  się  do  tej  kwoty,  obrazując,  że  jest  ona  wystarczająca  do 

przygotowania  wymagan

ej  liczby  posiłków  dziennie,  przy  zachowaniu  wszystkich  innych 

wymagań jakościowych dla jednego posiłku.  

Reasumując,  Izba  uznała  złożone  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  przez  Przystępującego  wyjaśnienia  nie  były  wyczerpujące  i  spójne,  nie 

obraz

owały  poszczególnych  koszty  do  poniesienia  na  wystarczającym  poziomie,  by 

zap

ewnić danemu wykonawcy zysk na zadaniu. W ocenie Izby zarzuty odwołania dotyczące 

braku 

szczegółowości złożonych wyjaśnień zasługiwały na uwzględnienie. Przystępujący nie  

uzasadni

ł  podanej  w  ofercie  ceny  i  nie  przedstawił  wystarczających  dowodów  na 

prawidłowość kalkulacji.  

Izba 

uznała  również,  iż  Zamawiający  naruszył  zasady  prowadzenia  postępowania 

wynikające z art. 16 ustawy Pzp.  

W świetle powyższych ustaleń Izba uznała za zasadne zarzuty odwołania i nakazała 

Zamawiającemu  unieważnienie  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  powtórzenie 

czynności  badania  i  oceny  ofert  we  wszystkich  częściach  zamówienia,  w  tym  odrzucenie 

oferty P

rzystępującego na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w związku z art. 224 

ust. 6 ustawy Pzp.  

Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w sentencji.  

O 

kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  na  podstawie  art.  574  

oraz  art.  557 

ustawy  Pzp,  a  także  w  oparciu  o  przepisy  §  5  pkt  1  i  2  lit.  a  i  b  oraz  

§ 7 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 6 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 

roku  w  spr

awie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich 

rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020r., poz. 

2437 ze zmianami), orzekając w tym zakresie o obciążeniu kosztami Zamawiającego. 

Przewodni

czący: 

……………………………