Sygn. akt KIO 35/23
WYROK
z dnia 18 stycznia 2023 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca: Monika Kawa-Ogorzałek
Protokolantka: Klaudia Kwadrans
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 stycznia 2023 r.
odwołania wniesionego do Prezesa
Kraj
owej Izby Odwoławczej w dniu 3 stycznia 2023 r. przez wykonawcę Przedsiębiorstwo
Budowlano-
Usługowe GOMIBUD Sp. z o.o. z siedzibą w Borku Szlacheckim
w postępowaniu prowadzonym przez Zarząd Dróg Miasta Krakowa
przy udziale wykonawcy
Plus Inwest P. Ż. Sp.J. z siedzibą w Żernikach Wrocławskich
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz naka
zuje odrzucenie oferty wykonawcy Plus Inwest P. Ż. Sp. J. z
siedzibą w Żernikach Wrocławskich na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 224
ust. 6 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych,
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł (dziesięć
tysięcy złotych) uiszczonych przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 13 600 (trzynaście
tysięcy sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez Odwołującego jako
wpis od odwołania oraz wynagrodzenie pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 t.j.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt KIO 35/23
UZASADNIENIE
Zamawiający - Zarząd Dróg Miasta Krakowa prowadzi na podstawie przepisów
ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2022r., poz.
1710 ze zm.; dalej: „Pzp”) postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Bieżące
utrzymanie drogowy
ch obiektów inżynierskich na terenie Miasta Krakowa w latach 2022 -
.”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
numer 2022/BZP 00443123.
W dniu 3 stycznia 2022r. wykonawca -
Przedsiębiorstwo Budowlano-Usługowe
GOMIBUD Sp. z o.o.
(dalej: „Odwołujący”) wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 224 ust. 6 Pzp poprzez nieodrzucenie oferty
wykonawcy Plus Inwest P. Ż.
Sp.J
. z siedzibą w Żernikach Wrocławskich (dalej: „Przystępujący”) pomimo, że złożone w
odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają
podanej w tej ofercie ceny,
2) art. 226 ust. 1 pkt 8) Pzp poprzez nieodrzucenie oferty Prz
ystępującego, pomimo
że w odniesieniu do istotnych pozycji kosztorysu zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
danej części przedmiotu zamówienia,
3) art. 226 ust. 1 pkt 10) Pzp poprzez nieodrzucenie oferty
Przystępującego pomimo
że w odniesieniu do istotnych pozycji kosztorysu zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu.
W związku z tak postawionymi zarzutami Odwołujący wniósł o uwzględnienie
odwołania i:
1. nakazanie
Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
2. nakazanie pow
tórzenia czynności oceny ofert i odrzucenie oferty Przystępującego,
3. nakazanie powtórzenia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
Uzasadniając zarzuty odwołania wskazał, że Zamawiający w dniu 21 grudnia 2022r.
wezwał Przystępującego do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących
wyliczenia istotnych c
zęści składowych ceny dla określonych pozycji wskazując, że wydają
się rażąco niski i budzą wątpliwości.
P
rzystępujący w odpowiedzi na wezwanie w ocenie Odwołującego nie przedstawił
rzeczowych i merytorycznych wyjaśnień które mogłyby świadczyć, że przy ustalaniu swoich
cen jednostkowych uwzględnił element zwiększania i zmniejszania zakresu robót dla
wskazanych przez Zamawiającego pozycji. Przystępujący nie wyjaśnił merytorycznie
zasadności żadnej ze wskazanych przez Zamawiającego pozycji (brak jest jakichkolwiek
wyliczeń kosztorysowych) oraz nie przedstawił żadnych dowodów uzasadniających
Sygn. akt KIO 35/23
proponowane ceny, a tym samym sposób ewidentny nie zastosował się w ogóle do
wezwania Zamaw
iającego.
Według Odwołującego, Zamawiający po uzyskaniu wyjaśnień i dokumentów od
Przystępującego powinien był odrzucić jego ofertę w oparciu o art. 224 ust. 6 Pzp, art. 226
ust. 1 pkt 8) Pzp oraz art. 226 ust. 1 pkt 10) Pzp.
Uzasadniając zarzut dotyczący naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 10) Pzp Odwołujący
podni
ósł, że rozumie pojęcie „błędy w obliczeniu ceny lub kosztu” w taki sam sposób jak KIO
zaprezentowała w wyroku z dnia 24 stycznia 2022 r. w sprawie do sygn. akt KIO 34/22 (LEX
nr 3317
674), tj. przyjmuje w szczególności, że „z błędem w obliczeniu ceny lub kosztu, o
którym stanowi art. 226 ust. 1 pkt 10 p.z.p., mamy do czynienia wówczas, gdy doszło do
błędu co do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego. W odróżnieniu od omyłki
rachunkow
ej, która charakteryzuje się tym, że wykonawca nieprawidłowo wykona czynności
arytmetyczne, składające się na obliczenie ceny, błędy w obliczeniu ceny nie nadają się do
poprawienia, gdyż nie ma jednego sposobu, w jaki można byłoby te błędy poprawić. Innymi
słowy, jeśli mamy do czynienia z sytuacją, w której wykonawca wskazuje w swojej ofercie
cenę za wykonanie przedmiotu zamówienia, kalkulując w niej czynności, które nie są objęte
przedmiotem zamówienia, lub też nie uwzględnia we wskazanej kwocie elementów, które
ująć powinien - to wówczas wskazana przez wykonawcę cena jest nieprawidłowa, gdyż
dotyczy innego stanu fakt
ycznego niż przedmiot postępowania. Cena ta została jednak w
takim przypadku ustalona prawidłowo, tj. nie zawiera omyłek rachunkowych, w związku z
czym zamawiający nie może w nią ingerować. Z tych powodów ustawodawca przesądził, że
taką ofertę należy odrzucić”.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w całości.
W uzasadnieniu
swojego stanowiska wskazał, że „W przedmiotowym postępowaniu
została przeprowadzona przez Zamawiającego arytmetyczna weryfikacja ofert w zakresie
istnienia konie
czności badania rażąco niskiej ceny. Zamawiający dokonał badania oferty
firmy Plus Inwest w kontekście rażąco niskiej ceny. Nie występowały przesłanki kwalifikujące
ww. ofertę jako rażąco niską - kwota oferty przewyższała wartość kosztorysu inwestorskiego;
kwota oferty nie była niższa od średniej arytmetycznej wszystkich złożonych w postępowaniu
ofert pomniejszonych o 30%.
Zamawiający przeprowadził również postępowanie wyjaśniające o jakim mowa w art.
224 ust. 2 P
zp i skierował do firmy Plus Inwest zapytanie (pismo GZ.261.213.2022 z dnia
21.12.2022 r.)
dotyczące wyjaśnienia rażąco niskiej ceny dla 25 spośród 128 pozycji
kosztorysu ofertowego, których wartość była niższa niż 30% wartości kosztorysu
inwe
storskiego. Odpowiedź udzielona przez Oferenta wyjaśniała ogólnie przyjęte założenia
Sygn. akt KIO 35/23
do określenia wartości wszystkich pozycji kosztorysu ofertowego. Oferent przedłożył ponadto
oferty potencjalnych p
odwykonawców.”.
Odnosząc się do zarzutu nr 2 Zamawiający wskazał, że zarzut ten nie odnosi się „do
przedmiotu zamówienia i kryteriów oceny ofert, ale do wybranych przez Odwołującego
cząstkowych pozycji kosztorysu i ich oceny według skonstruowanych przez Odwołującego
kryteriów. Zamawiający opisał przedmiot zamówienia poprzez przedmiar robót oraz
specyfikacje
techniczne wykonania i odbioru robót - szczegółowo precyzujące sposób
obmiarowania oraz wyceny
poszczególnych prac. Powyższe pozwala na precyzyjne
wyliczenie ceny jednostkowej dla
poszczególnych pozycji. Oferent zgodnie ze SWZ oraz ww.
specyfikacjami powinien wycenić poszczególne pozycje kosztorysu ofertowego, a ocenie
Zamawiającego podlega cena całkowita oferty. Nie jest możliwe odrębne analizowanie ceny
każdej ze 128 pozycji z uwagi gdyż ocenie Zamawiającego podlega zgodnie z SWZ cena
ostateczna. W świetle powyższego ryzyko związane z kalkulacją poszczególnych pozycji
kosztorysu ofertowego (np. straty na skutek zaniżenia kwoty dla poszczególnych pozycji, ale
również zysku w przypadku założenia wyższej kwoty) spoczywa na Oferencie.
Ponadto Zamawiający skierował do firmy Plus Inwest zapytanie (pismo
GZ.261.213.2022 z dnia 21.12.2022 r.
) dotyczące wyjaśnienia właściwego zrozumienia
za
łożeń sposobu obliczania wskazanych w piśmie 11 pozycji kosztorysu ofertowego. W ww.
pozycje dotyczą dodatku/różnicy w zakresie zmiany grubości materiałów podlegających
wycenie np. grubości powłoki malarskiej, prefabrykowanych elementów itp. W odpowiedzi z
dnia 27.12.2022 r. firma Plus Inwest potwierdziła zrozumienie ww. założeń sposobu
wyliczania ceny. Nie przedłożyła szczegółowych wyliczeń, ale powyższe nie było
przedmiotem zapytania Zamawiającego. W świetle powyższego oświadczenie Oferenta o
zrozumieniu
przyjętego przez Zamawiającego sposobu obliczania ceny jest jednoznaczne ze
świadomością konsekwencji wynikających z przyjętego sposobu kalkulacji, tj. w
szczególnych przypadkach, gdy Zamawiający zleci zastosowania materiałów o mniejszej niż
„wyjściowa” grubości - będzie to skutkowało wartością ujemną danej pozycji. W tym
przypadku również należy podkreślić, że ocenie Zamawiającego podlega cena całkowita
oferty, a ryzyko kalkulacji poszczególnych pozycji kosztorysu ofertowego spoczywa na
Oferencie. Zdaniem
Zamawiającego wyjaśnienia przedłożone przez firmę Plus Inwest w dniu
27.12.2022 b
yły wystarczające i pozwoliły na dokonanie wyboru najkorzystniejszej oferty.”.
Przystępujący w piśmie procesowym z dnia 16 stycznia 2023r. wniósł o oddalenie
odwołania.
Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że Odwołujący w odwołaniu koncentruje się
na go
łosłownym i bezpodstawnym wykazaniu braku zrozumienia przez Przystępującego
zasad kalkulacji poszczególnych cen jednostkowych, niezrozumieniu przedmiotu robót przez
Sygn. akt KIO 35/23
jego
potencjalnych podwykonawców, a nawet posuwa się do zarzucania potencjalnym
podwykonawc
om celowego zaniżania ceny, poddaje w wątpliwość kompetencje
podwykonawców z uwagi na ich specjalizację oraz koncentruje się na organizacyjnych
aspektach funkcjonowania p
rzedsiębiorstwa Przystępującego, którego centrum znajduje się
w okolicach Wrocławia, a nie Krakowa, oceniając ofertę Przystępującego z perspektywy
monopolisty usług w rejonie Krakowa. Ten fakt ma, w ocenie Odwołującego, przesądzać o
tym, że Przystępujący skalkulował swoją ofertę w sposób nieprawidłowy oraz, że nie będzie
on w stanie wykonyw
ać umowy w sprawie przedmiotowego zamówienia w sposób
wymagany. Tymczasem Przystępujący to przedsiębiorca z bogatym doświadczeniem.
W związku z bieżącą realizacją podobnych prac, część materiałów potrzebnych na
zrealizowanie kontraktów dot. bieżącego utrzymania obiektów inżynierskich Przystępujący
posiada na stanie magazynowym (zostały zakupione z nadwyżką, ale nie zostały w pełni
wykorzystane, stąd Wykonawca mógł pozwolić sobie na ceny niższe od konkurencji, ale nie
niższe od cen zakupu). Ze względu na fakt, że Przystępujący stale się rozwija i otwiera na
realizację kontraktów na terenie całego kraju, podjął decyzję o organizacji bazy
magazynowo-
sprzętowej w pobliżu miasta Krakowa. Koszt wynajmu miejsca pod taką bazę
wynosi
ok. 5 000 zł/ miesiąc, a koszty te zostały skalkulowane w cenach jednostkowych w
niniejszym
postępowaniu. Organizacja bazy pod Krakowem pozwoli w znacznym stopniu
ograniczyć koszty paliwa, pracowników, czasu pracy itp. Oprócz tego, aby rzetelnie i
terminowo zrealizować kontrakt dla Zamawiającego, przeprowadzone zostały spotkanie
biznesowe z zaufanymi partnerami biznesowymi -
docelowymi podwykonawcami, a także
przed złożeniem ofert zostały rozesłane zapytania do potencjalnych podwykonawców, a
zebrane oferty pozwoliły na skalkulowanie należycie oferty. Teza Odwołującego, iż
Zamawiający winien podczas badania ofert „porównać każdą pozycję z oferty z cenami
jednostkowymi jakie zostały przyjęte w kosztorysie inwestorskim na podstawie analiz
rynkowych, wymogów przetargu i fachowej wiedzy jak również ze średnią ceną wszystkich
złożonych ofert” jest całkowicie chybiona i nieuzasadniona. Takie podejście jest sprzeczne z
zasadami oceny
ofert wynikającymi z Pzp, przeczy też zdrowemu rozsądkowi, a w efekcie
tak oceniane oferty byłyby nieporównywalne. Ocenie Zamawiającego podlega cena
całkowita oferty a ryzyko kalkulacji poszczególnych pozycji kosztorysu ofertowego spoczywa
na
Oferencie, co tez miało miejsce w niniejszym postępowaniu.
Odwołujący zamieszczając w odwołaniu listę „innych kosztów, które są konieczne do
prawidłowej realizacji zadania, natomiast nie zostały ujęte we wzorze kosztorysu jako
osobna pozycja
” stara się przekonać o swoim profesjonalizmie zakładając przy okazji, że
Przystępujący kosztów tych nie zna i na pewno ich nie uwzględnił. Wywody te są gołosłowne
i zbędne. Przystępujący stwierdził, że wbrew twierdzeniom Odwołującego, jego oferta nie
była rażąco niska - kwota oferty przewyższała wartość kosztorysu inwestorskiego. Ponadto
Sygn. akt KIO 35/23
kwota oferty nie była niższa od średniej arytmetycznej wszystkich złożonych w postępowaniu
ofert pomniejszonych o 30%.
Co więcej, Zamawiający wezwał Przystępującego do złożenia
wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny dla 25 spośród 128 pozycji kosztorysu ofertowego,
których wartość była niższa niż 30% wartości kosztorysu inwestorskiego i uznał wyjaśnienia
Przystępującego za wystarczające i prawidłowe.
Według Przystępującego, zakwestionowane składniki ceny stanowią nieistotną część
ceny zaoferowanej za wykonanie przedmiotu zamówienia, a Odwołujący nie przedstawił
argumentacji, którą można by uznać za potwierdzającą istotność tych części składowych dla
wyceny
całej oferty. W przepisie art. 224 Pzp mowa jest o istotności części składowych ceny
oferty dla tej ceny, chodzi więc o istotność z punktu widzenia cenotwórczego. Zasadne jest
zatem odnoszenie wartości danej części składowej do ceny ogółem. Wobec powyższego, nie
sposób na podstawie zakwestionowanych pozycji stwierdzić, że oferta zawiera rażąco niską
cenę wynikającą z rażąco niskich istotnych części składowych tej ceny.
W jego opinii odpowiadając na wezwanie Zamawiającego wywiązał się ze
spoczywającego na nim ciężaru dowodu prawidłowości ceny oferty, a Zamawiający na
podstawie złożonych wyjaśnień Zamawiający był uprawniony do wniosku, że cena
zaoferowana przez
Przystępującego nie jest rażąco niska. Przystępujący podkreślił, że w
piśmie z dnia 27 grudnia 2022 r. potwierdził także, że złożona oferta uwzględnia wszystkie
wymagania zawarte w SWZ, a zaoferowana cena ofertowa obejmuje całkowity koszt
wykonania przedm
iotu zamówienia łącznie ze wszelkimi kosztami towarzyszącymi jego
wykonaniu, w tym zapewnieniu wykonania zamówienia z należytą starannością, umową,
powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz wymogami Zamawiającego. Cena
podana w formularzu ofertowym
uwzględnia wykonanie wszystkich usług wskazanych w
treści oferty. Ostateczna cena oferty wykonawcy jest wynikiem dostępnych Przystępującemu
w
arunków cenotwórczych wykonania przedmiotowego zamówienia. W szczególności
okolicznościami powodującymi kalkulację ceny na poziomie wskazanym w treści oferty jest
posiadanie sprawdzonych podwykonawców w różnych specjalizacjach.
Przystępujący wyjaśnił również, że wycenę poszczególnych elementów oparł na
ofertach uzyskanych
od dostawców materiałów i usług. Jeżeli więc oferta Przystępującego
została sporządzona w oparciu o oferty uzyskane na rynku od specjalistycznych podmiotów,
to oznacza,
że cena ofertowa odpowiada cenie rynkowej, zatem nie można mieć wątpliwości,
że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny czy też nie zapewnia możliwości wykonania
przedmiotu umowy w realnych cenach rynkowych zgodnie z wymaganiami SWZ, a oferta
była niedoszacowana.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie i
uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
Sygn. akt KIO 35/23
zamówienia publicznego oraz stanowiska stron zaprezentowane ustnie do protokołu
rozprawy, a także złożone dowody ustaliła i zważyła co następuje:
Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.
Izba ustaliła, że Odwołujący posiada interes we wniesienia odwołania wynikający z
art. 505 Pzp. Izba stwierdzi
ła także, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 528 Pzp i skierowała sprawę na
rozprawę.
Izba dopuściła do udziału w postępowaniu wykonawcę Plus Inwest P. Ż. Sp.J.
z siedzibą w Żernikach Wrocławskich zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego.
Izba ustaliła:
Zamawiający pismem z dnia 21 grudnia 2022r. wezwał Przystępującego wezwanie w
trybie art. 224 ust. 1 Pzp
„o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia istotnych części składowych ceny Państwa oferty.
Ceny zaproponowane za realizację poszczególnych elementów składowych
przedmiotowego zamówienia w następujących pozycjach kosztorysu ofertowego tj.:
poz.
Rozebranie
nawierzchni
bitumicznych
(z
odwozem
i
zagospodarowaniem materiałów z rozbiórki)
poz. 4 Rozebranie nawierzchni i okładzin powierzchniowych z prefabrykatów
betonowych (z odwozem i zagospodarowaniem materiałów z rozbiórki)
poz. 5 Rozebranie nawierzchni i okładzin powierzchniowych z elementów
kamiennych (z odwozem i zagospodarowaniem
materiałów z rozbiórki)
poz. 7 Rozebranie liniowych elementów przy obiektowych i wyposażenia -
krawężniki, obrzeża, korytka ściekowe, itp. (z odwozem i zagospodarowaniem materiałów z
rozbiórki)
poz. 11 Rozebranie konstrukcji lub innych elementów z drewna (z odwozem i
zagospodarowaniem materiałów z rozbiórki)
poz. 21 Wykonanie, wymiana lub uzupełnienie różnych elementów z betonu
niekonstrukcyjnego C16/20 w deskowaniu
poz. 22 Wykonanie, wymiana lub uzupełnienie różnych elementów z betonu
niekonstrukcyjnego C16/20 bez deskowania
poz. 26 Wykonanie, wymiana lub uzupełnienie łączników śrubowych
poz. 28 Wykonanie, wymiana lub uzup
ełnienie różnych elementów z cegły
poz. 31 Dylatacja modułowa o przesuwie 80 + 120 mm włącznie
Sygn. akt KIO 35/23
poz. 35 Konserwacja dylatacji blokowych
poz. 46 Instalacja z rur PVC lub PP odprowadzająca wody opadowe poz. 55
Wykonanie, wymiana lub uzupełnienie balustrad z aluminium zabezpieczonych z
zabezpieczeniem powłokami antykorozyjnymi
poz. 63 Wykonanie, wymiana l
ub uzupełnienie okładziny kamiennej ścian i
sufitów - demontaż i ponowny montaż okładziny
poz. 64 Wykonanie, wymiana lub uzupełnienie okładzin z płytek ceramicznych
poz. 72 Wymiana słupa stalowego ekranu akustycznego
poz. 74 Wykonanie wykopów w gruncie kat. I-V z odwozem i
zagospodarowaniem materiału z wykopu
poz. 75 Wykonanie wykopów w gruncie kat. I-V bez odwozu, z
rozplantowaniem lub wbudowaniem materiału z wykopu
poz. 77 Wykonanie podbudowy/podłoża z kruszywa łamanego
poz. 87 Wykonanie narzu
tu kamiennego z kamienia łamanego
poz. 100 Wykonanie powłoki malarskiej powierzchni betonowych z usunięciem
istniejącej powłoki i przygotowaniem podłoża
poz. 101 Wykonanie powłoki malarskiej powierzchni betonowych z
przygotowaniem podłoża poz. 102 Hydrofobizacja powierzchni betonowych, kamiennych i
ceglanych z
przygotowaniem podłoża
poz. 111 Iniekcja ciśnieniowa rys lub pęknięć w betonie materiałem z żywic w
elementach o grubości 25 cm
poz. 115 Mycie obiektu lub jego elementów wodą
wydają się rażąco niskie i budzą wątpliwości co do możliwości wykonania
wymi
enionych elementów przedmiotowego zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
przez zamawiającego w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów.
Okolicznością, która każe przyjąć takie wątpliwości jest fakt, że cena ofertowa
zaproponowan
a przez Oferenta dla ww. pozycji, tj. jest niższa o co najmniej 30% od wartości
ustalonej przed wszczęciem postępowania w kosztorysie inwestorskim dla tych pozycji.
Wykonawca w celu udokumentowan
ia Zamawiającemu, że ww. ceny nie są rażąco
niskie może wykazać się obiektywnymi czynnikami ujętymi w art. 224 ust. 3 Pzp.
Przedłożone wyjaśnienia powinny dotyczyć w szczególności:
zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 oraz
z
2019 r. poz. 1564) lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest
realizowane zamówienie;
Sygn. akt KIO 35/23
zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie.
W
związku z powyższym zamawiający zwraca się o złożenie wyjaśnień w tym
złożenie dowodów jak na wstępie, przypominając jednocześnie, że zgodnie z art. 224 ust. 5
PZP obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na
Wykonawcy.
”.
O
dpowiadając na powyższe wezwanie Przystępujący w dniu 27 grudnia 2022r.
Przystępujący wskazał: „wartość naszej oferty 10 933 322,40 zł. brutto stanowi bilans
sprzyjających, wypracowanych przez Wykonawcę optymalnych warunków w zakresie
kosztów i czynników cenotwórczych wykonania niniejszego zamówienia, w tym dużej
dos
tępności i konkurencyjności w zakresie zakupu usług i materiałów a także sprzyjających
warunków pracy.
Ponadto pragniemy zwrócić uwagę, że nasza oferta jest powyżej kwoty jaką
Zamawiający zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia tj. kwoty 9 997 699,31 zł.
brutto PLN. Nasza cena stanowi 109,36 % kosztorysu inwestorskiego.
Warto również zaznaczyć, że dwie oferty złożone w niniejszym postępowaniu,
znacznie odbiegają od realiów rynkowych, jednocześnie mając wpływ na zawyżoną średnią
arytmetyczną wszystkich złożonych ofert. Oferty te przewyższają budżet Zamawiającego
odpowiednio: o 40,03% i 91,60%.
Jednocześnie Wykonawca informuje, że w wyliczeniu ceny ofertowej uwzględnione
zostały wszelkie obowiązki postawione na wykonawcę zamówienia publicznego opisane w
dokumentacji przetargowej, w szczególności w Opisie Przedmiotu Zamówienia wraz z
załącznikami oraz projektowanych postanowień umowy, a także specyfikacji technicznych.
Również przy wyliczeniu ceny oferty została uwzględniona dobra organizacja
zarządzania procesem świadczenia usług oraz korzystne warunki ich realizacji na obszarze,
na którym wykonywany będzie przedmiot niniejszego zamówienia - o których to czynnikach
mowa w art.
224 ust. 3 pkt. 1) i 2) Pzp. Wspomniane czynniki, stwarzają sprzyjające dla
Wyko
nawcy warunki wykonywania zamówienia:
Powyższe czynniki dotyczą:
• Faktu dysponowania przez Plus Inwest P. Ż. sp. jawna własnym transportem, co
eliminuje dodatkowe koszty
transportu związane ze świadczonymi przez firmę Plus Inwest P.
Ż. sp. jawna usługami, w przypadku korzystania z transportu realizowanego przez podmioty
trzecie,
• Faktu dysponowania wykwalifikowanym personelem, który każdorazowo kierowany
jest do real
izacji zadań w wymaganym przez Zamawiającego zakresie.
Sygn. akt KIO 35/23
• Faktu dysponowania przez Plus Inwest P. Ż. sp. jawna bazą magazynowo –
techniczną przystosowaną do realizacji zadań pod względem magazynowania wyposażenia,
jak również dysponującą odpowiednimi zasobami transportowymi i materiałowymi.
• Faktu posiadania wieloletniego doświadczenia w prowadzeniu i zarządzaniu
kontraktami utrzymania obiektów inżynierskich.
• Faktu współpracy z bezpośrednimi producentami materiałów i surowców a skala
dotychczasowych
zakupów zapewnia nam atrakcyjne warunki zakupu, rabaty i upusty
cenowe.
• Faktu wypracowania modelu zarządzania w firmie co pozwala na ograniczenie
obciążenia nowych kontraktów kosztami koordynacji i zarządzania.
• Faktu posiadania możliwości wprowadzenia do realizacji prac doświadczonych
Podwykonawców, którzy akceptują realizację usług w cenach zapewniających stronom
uzyskanie zadawalającego poziomu zysku, gwarantując jednocześnie należytą realizację
przedmiotu zamówienia, co w przełożeniu na realizację prac, daje wymierne możliwości
obniżenia kosztów w tym związanych m.in. z:
zarządzaniem i organizacją budowy,
organizacją i utrzymaniem zaplecza Wykonawcy,
kosztami gwarancji i zabezpieczeń i ubezpieczeń,
logistyką i zakupami materiałów, sprzętu, niezbędnych badań, itp.
doborem i zatrudnianiem Podwykonawców,
- zatrudnianiem pe
rsonelu własnego.
Wymienione wyżej czynniki organizacyjno techniczne mają bezspornie istotny wpływ,
na faktyczne obniżenie kosztów ponoszonych przez firmę Plus Inwest P. Ż., w zakresie
świadczeń dotyczących dostarczania produktów i usług, co stwarza wyjątkowo korzystne
warunki realizacji przedmiotowego zamówienia.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Zamawiającego, informujemy, że kalkulacje dla
wskazanych przez Zamawiającego pozycji przygotowaliśmy w oparciu o wymagania
Zamawiającego zawarte w dokumentacji przetargowej.
Działając zgodnie z zapisami SWZ, potwierdzamy, że wszystkie podane w naszej
ofercie ceny jednostkowe oraz wartości prac zostały skalkulowane z uwzględnieniem
k
osztów wykonania wszystkich czynności i nakładów określonych w dokumentacji
Zama
wiającego. Potwierdzamy, że w cenach i wartości naszej oferty zostały uwzględnione
wszystkie potrzebne materiały oraz sprzęt niezbędny do wykonania określonych w
dokumentacji p
rzetargowej prac. Również potwierdzamy, że w wyniku wyboru naszej oferty
jako najkorzystniejszej kadra
pracownicza, która zostanie oddelegowana do realizacji
niniejszego przedmiotu zamówienia jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę z
zachowaniem zgodno
ści z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta
Sygn. akt KIO 35/23
do ustaleni
a ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, oraz z zachowaniem zgodności z przepisami z zakresu prawa
pracy i zabezpiecz
enia społecznego.
Dodatkowym elementem pozwalającym na utrzymanie zadawalającego poziomu
kosztów jest dysponowanie parkiem maszyn oraz personelem do jednoczesnego,
równoległego prowadzenia utrzymania i obsługi obiektów inżynierskich. Pozwala nam to na
ofer
owanie za wykonanie zamówienia cen, które są konkurencyjne, ale nie odbiegają
zn
acząco lub w nienaturalny sposób od cen rynkowych za tego typu świadczenia. Jest to
również widoczne w tym postępowaniu.
Jednocześnie wykonawca pragnie nadmienić, że na etapie przygotowania oferty
przetargowej, przeprowadziliśmy szereg rozmów z potencjalnymi partnerami biznesowymi.
W efekcie tego udało się dokonać wyboru firm do realizacji wykonania zadania na ww.
postępowanie.
Dodatkowo na potwierdzenie prawidłowej kalkulacji podanych w ofercie cen i wartości
oraz na zaprzeczenie rażąco niskiej ceny dla tych pozycji - w załączeniu przedstawiamy
ofertę Podwykonawców Załącznik nr 1 i Załącznik nr 2
Nadmieniamy dodatkowo, że cena za jednostkę obejmuje wszystkie składniki
kosztów (m.in. robociznę, materiał, sprzęt itp.), a także inne czynności opisane w SST (w
szczególności oznakowanie robót). Cena jednostkowa jest zgodna ze wskazanymi przez
Zamawiającego jednostkami miary. W cenie uwzględniono koszty wynagrodzeń i koszty
realizacji
zamówienia w zgodności z przepisami prawa pracy i zabezpieczenia społecznego.
Podsumowanie:
W kalkulacjach wszystkich cen kosztorysowych składających się na wartość oferty
uwzględniono gwarantujący prawidłową realizację prac – poziom cen wszystkich
niezbędnych czynników cenotwórczych, uwzględniający wymagania Zamawiającego
określone w SWZ oraz obowiązujących przepisach (np. w zakresie zatrudniania i
wynagradzania pracowników, uczciwej konkurencji). Nadmieniamy dodatkowo, że cena za
jednostkę obejmuje wszystkie składniki kosztów (m.in. KP, KZ, Zysk itp.), a także inne
czynności opisane w SST.
Podkreślamy, że w cenach jednostkowych elementów składających się na cenę
oferty, wycenione zostały wszystkie elementy mające wpływ na wysokość ceny wynikające z
dokumentacji postępowania jak również bogatego doświadczenia Wykonawcy.
Pragniemy również poinformować, że przewidujemy również możliwość współpracy
na w/w zadaniu z podwykonawcami.
Na etapie przygotowania oferty przetargowej, przeprowadziliśmy szereg rozmów z
potencjalnymi partnerami biznesowymi. W efekcie tego udało nam się dokonać wyboru kilku
firm do współpracy z nami. Podkreślamy, że po podpisaniu umowy wszystkie roboty objęte
Sygn. akt KIO 35/23
kosztorysem ofertowym będą przez nas realizowane w podanych w ofercie cenach
jednostkowych.
Podwykonawcy, na bazie ofert dla pozycji kosztorysowych, są podmiotami
współpracującymi z Plus Inwest P. Ż. sp. j. od wielu lat na rynku utrzymania obiektów
inżynierskich. Pracują z nami na najważniejszych szlakach komunikacyjnych na terenie
kraju. Zapewniają wysoki poziom współpracy i jakości wykonywanych usług.
Tym sam
ym, odnosząc się do wskazanych w przywołanym piśmie Zamawiającego
czynników, o których mowa w art. 224 ust. 3 Pzp, należy stwierdzić, że zarówno Oferta jak i
wycena PLUS
INWEST P. Ż. sp.j. spełniają warunki wymagane przepisami prawa oraz są
adekwatne
do wyceny wykonania zamówienia zgodnie z SWZ i OPZ, a tym samym nie
zawierają Rażąco Niskiej Ceny. Wykonawca informuje, że kalkulacje i wyjaśnienia zostały
sporządzone w oparciu o interpretację, wiedzę i zdobyte doświadczenie przez Plus Inwest P.
Ż. sp. j.”.
Izba zważyła:
Zgodnie z przepisem art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zgodnie z
przepisem art. 224 ust. 5 Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. W myśl przepisu art. 224 ust. 6 Pzp odrzuceniu,
jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił
wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie
uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. Z ww. przepisów Pzp wynika, że w
przypadku wystosowania do wykonawcy wezwania do u
dzielenia wyjaśnień ceny lub kosztu,
na wykonawcy spoczywa obowiązek udowodnienia, że zaoferowana przez niego cena lub
koszt nie zostały ustalone na rażąco niskim poziomie. Oferta podlega odrzuceniu, jeżeli
wykonawca nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia
wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. Podstawa do
odrzucenia oferty występuje zatem między innymi w sytuacji, w której wyjaśnienia udzielone
przez wykonawcę nie są kompletne, rzetelne czy wystarczająco konkretne.
W ocenie Izby taka sytuacja wystąpiła w odniesieniu do wyjaśnień udzielonych przez
Przystępującego. Wykonawca ten bowiem w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego nie
przedstawił konkretnych i kompletnych wyjaśnień w zakresie wskazanym przez
Z
amawiającego, dotyczącym wyjaśnienia istotnych składników ceny, obejmujących 25
pozycji. Pon
adto Przystępujący, poza dwoma ofertami podwykonawców, nie przedstawił
żadnych dowodów na potwierdzenie złożonych w wyjaśnieniach oświadczeń. Podkreślić
r
ównież należy, że wszelka argumentacja zawarta w piśmie procesowym dotycząca
wykazania
prawidłowości ceny jest spóźniona i tych dodatkowych okoliczności
Sygn. akt KIO 35/23
podnoszonych w postępowaniu odwoławczym Izba nie mogła wziąć pod uwagę, gdyż ocenia
prawidłowość czynności zakończonej przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego. W związku z tym, Izba rozpoznając zarzuty odwołania dokonała
analizy wyłącznie treści wyjaśnień rażąco niskiej ceny i dowodów złożonych na wezwanie
Zamawiającego.
Jak wynika z wezwania z dnia 21 grudnia 2022r.
Zamawiający nakazał wyjaśnienie
kilkudziesięciu pozycji kosztorysowych wskazując, że stanowią one istotne części składowe
ceny. Zamawiający wskazał również, że powyższe pozycje odbiegają o ponad 30% od
wartości wynikającej z kosztorysu inwestorskiego co jak wskazał Zamawiający powoduje, iż
pozycje te
wydają się rażąco niskie i budzą wątpliwości co do możliwości wykonania
wymienionych elementów przedmiotowego zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
przez zamawiającego w dokumentach zamówienia. Tym samym obowiązkiem
Przystępującego było udzielenie odpowiednich wyjaśnień w zakresie dotyczących tych
wszystkich zakwestionowanych przez Zamawiającego pozycji. Przystępujący winien więc
wskazać i udowodnić okoliczności, które wpłynęły na wysokość cen zakwestionowanych
pozycji i wyjaśnić Zamawiającemu w jaki sposób okoliczności te wpłynęły na możliwość ich
obniżenia. Przystępujący natomiast składając Zamawiającemu wyjaśnienia powołał się na
same
ogólniki
jak
np.
doświadczenie,
dysponowanie
własnym
transportem,
wykwalifikowanym personelem, bazą magazynowo – techniczną. Poza wskazaniem
powyższych okoliczności, Przystępujący nie przedłożył żadnego dowodu okoliczności te
potwierdzające, a już tym bardziej nie wykazał w jaki sposób powyższe miało wpływ na
wyc
enę zakwestionowanych przez Zamawiającego pozycji. Nie mogą uzasadniać poziomu
zaoferowanych cen oferty podwy
konawców złożone wraz z wyjaśnieniami, tym bardziej, że w
żaden sposób nie wynika z nich jakie założenia oraz okoliczności wpłynęły na poziomy cen,
które jak należy przypomnieć zakwestionował Zamawiający.
O
dnosząc się do stanowiska Zamawiającego, że „ocenie Zamawiającego podlega
cena całkowita oferty. Nie jest możliwe odrębne analizowanie ceny każdej ze 128 pozycji z
uwagi gdyż ocenie Zamawiającego podlega zgodnie z SWZ cena ostateczna. W świetle
powyższego ryzyko związane z kalkulacją poszczególnych pozycji kosztorysu ofertowego
(np. straty na skutek zaniżenia kwoty dla poszczególnych pozycji, ale również zysku w
przypadku założenia wyższej kwoty) spoczywa na Oferencie”, podkreślić należy, że przecież
sam Zamawiający w wezwaniu wskazał na 25 pozycji kosztorysu, które w jego ocenie noszą
znamiona rażąco niskich podkreślając przy tym, że stanowią one istotne części składowe. W
ocenie Izby po otrzymaniu wyjaśnień Zamawiający całkowicie zignorował treść wezwania
stwierdzaj
ąc, że nie może on badać poszczególnych pozycji kosztorysu ofertowego, lecz
całkowitą cenę oferty. Podkreślić więc należy, że Zamawiający wszczynając procedurę
wyjaśnień rażąco niskiej ceny zobowiązany był do rzetelnego zbadania złożonych wyjaśnień
Sygn. akt KIO 35/23
przez P
rzystępującego i ustalenia, czy wykonawca wykazał realność zaoferowanej ceny. W
ocenie Izby Zamawiający temu obowiązkowi nie sprostał i zdeprecjonował znaczenie
wszczętej przez siebie procedury i skutków jakie za sobą pociąga.
Podsumowując, Zamawiający w sposób nieprawidłowy dokonał oceny wyjaśnień
złożonych przez Przystępującego. Przystępujący bowiem, pomimo że wezwanie dotyczyło
konkretnych pozycji kosztorysu ofertowego
, nie przedstawił konkretnych, popartych
dowodami okoliczności, które pozwoliły mu zaoferować ceny na poziomie wskazanym w
kosztorysie
. Złożone wyjaśnienia nie zawierały danych szczegółowych, dzięki którym
Z
amawiający mógłby zweryfikować sposób obliczenia ceny jednostkowej wskazanych
pozycji.
W konsekwencji Izba uznała, że wyjaśnienia złożone przez Przystępującego były
rażąco niewystarczające, a w konsekwencji obowiązkiem Zamawiającego, było odrzucenie
oferty tego wykonawcy na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp.
Izba za niezasadny uznała zarzut dotyczący naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 10 Pzp,
zgodnie z którym Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera błąd w obliczeniu ceny.
Podkreślić należy, że z błędem w obliczeniu ceny lub kosztu, o którym stanowi art. 226 ust. 1
pkt 10 Pzp mamy do czynienia wówczas, gdy doszło do błędu co do prawidłowego ustalenia
stanu faktycznego. W odróżnieniu od omyłki rachunkowej, która charakteryzuje się tym, że
wykonawca nieprawidłowo wykona czynności arytmetyczne, składające się na obliczenie
ceny, błędy w obliczeniu ceny nie nadają się do poprawienia, gdyż nie ma jednego sposobu,
w jaki można byłoby te błędy poprawić. Innymi słowy, jeśli mamy do czynienia z sytuacją, w
której wykonawca wskazuje w swojej ofercie cenę za wykonanie przedmiotu zamówienia,
kalkulując w niej czynności, które nie są objęte przedmiotem zamówienia, lub też nie
uwzględnia we wskazanej kwocie elementów, które ująć powinien - to wówczas wskazana
przez wykonawcę cena jest nieprawidłowa, gdyż dotyczy innego stanu faktycznego niż
przedmiot postępowania.
W ocenie Izby,
analiza treści złożonej oferty przez Przystępującego, jak też wyjaśnień
składanych przez tego wykonawcę w toku postępowania, prowadzi do wniosku, że nie mamy
do czynienia z błędem w obliczeniu ceny lub kosztu, o którym stanowi przepis art. 226 ust. 1
pkt 10 Pzp.
Odwołujący nie udowodnił natomiast, że taki błąd w obliczeniu ceny
Przystępujący popełnił. Nie udowodnił, że Przystępujący nie uwzględnił wymogów
wynikających z dokumentacji postępowania co do przedmiotu zamówienia, bądź też pominął
jakieś z elementów istotnych pod względem cenotwórczym. Fakt, że Przystępujący nie
wykazał, że jego oferta nie jest rażąco niska, nie oznacza, że wykonawca ten nie uwzględnił
zakresu zamówienia, wycenił inny stan fatyczny niż wynikający z dokumentów zamówienia,
tym bardziej,
że w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego potwierdził, że zakres
zamówienia zrozumiał.
Sygn. akt KIO 35/23
Mając powyższe na względzie orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 557, 574 i
575 Pzp oraz § 8 ust. 2 zdanie pierwsze rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30
grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania ( Dz.U. z 2020 r.
poz. 2437).
Przewodni
czący:…………………………………….