Sygn. akt: KIO 382/23
WYROK
z dnia 24 lutego 2023 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Małgorzata Matecka
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 r. w Warszawie
odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 13 lutego 2023 r. przez odwołującego: wykonawcę
„KANRYD” J. R. Spółka Jawna z siedzibą w Masłowie Pierwszym w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego: Gminę Masłów
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej
w zakresie części 5 zamówienia i powtórzenie czynności
badania i oceny ofert
w zakresie części 5 zamówienia, w tym unieważnienie czynności
odrzucenia
oferty odwołującego, unieważnienie czynności poprawienia oczywistej
omyłki pisarskiej w ofercie odwołującego oraz ponowienie tej czynności poprzez
poprawienie zapisu cyfrowego zaoferowanej ceny
na „345 000,00 zł”.
2. Kosztami
postępowania obciąża zamawiającego i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
tytułem wpisu od odwołania oraz kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące
sześćset złotych zero groszy) poniesioną przez odwołującego tytułem
wynagrodzenia pełnomocnika,
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 13 600 zł 00 gr
(słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione przez odwołującego tytułem wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …..……………………………
Sygn. akt: KIO 382/23
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Gmina Masłów prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pod
nazwą „Rozbudowa sieci wodno – kanalizacyjnej w Gminie Masłów”. Ogłoszenie o zamówieniu
zostało opublikowane w dniu 15 grudnia 2022 r. w Biuletynie Zamówień Publicznych pod
nr 2022/BZP 00499530.
I. W dniu 13 lutego 2023 r. wykonawca „KANRYD” J. R. Spółka Jawna z siedzibą w Masłowie
Pierwszym wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec następujących
czynności i zaniechań zamawiającego w zakresie części 5 postępowania:
− poprawienia w niewłaściwy sposób, na podstawie art. 223 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia
września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, ze zm.),
dalej jako „ustawa Pzp”, oczywistej omyłki pisarskiej w ofercie odwołującego;
− odrzucenia oferty odwołującego w Części 5 postępowania na podstawie art. 226 ust. 1
pkt 8 ustawy Pzp;
− zaniechania przez zamawiającego wezwania odwołującego do złożenia wyjaśnień
dotyczących treści złożonych ofert na podstawie art. 223 ust. 1 ustawy Pzp.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1. art. 223 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp -
polegające na błędnym poprawieniu ceny oferty
w
załączniku nr 1 do SWZ złożonym przez odwołującego,
2. art. 223 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp -
polegające na błędnym poprawieniu ceny oferty
w
załączniku nr 1 do SWZ złożonym przez odwołującego, co spowodowało powstanie
rozbieżności co do ceny wskazanej w interaktywnym formularzu ofertowym oraz
w
formularzu ofertowym stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ,
3. art. 223 ust. 1 ustawy Pzp -
poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie żądania od
odwołującego wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty,
4. art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp -
polegające na odrzuceniu oferty odwołującego z uwagi
na rażąco niską cenę,
art. 65 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.
1360, ze zm.) w związku z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp - polegające na nieuprawnionym
poprawieniu treści oferty, która stała się niezgodna z oświadczeniem woli złożonym
w interaktywnym formularzu ofertowym.
W związku z podniesionymi zarzutami odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania
i
nakazanie zamawiającemu:
− unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
− unieważnienia czynności poprawienia ceny w treści oferty odwołującego,
− powtórzenie czynności badania oferty odwołującego i wezwanie odwołującego do
złożenia wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty na podstawie art. 223 ust. 1
ustawy Pzp,
− powtórzenia czynności badania i oceny ofert, z uwzględnieniem oferty odwołującego na
podstawie ceny podanej w interaktywnym formularzu ofertowym.
Uzasadniając zarzuty odwołania odwołujący podniósł m.in. (cyt.):
„W załączniku nr 1 do SWZ w ofercie cenowej co do części 5 zamówienia pojawiła się oczywista
omyłka pisarska polegająca na pominięciu w cenie pisanej liczbowo cyfry”0”, co spowodowało
niezgodność z zapisem słownym „trzysta czterdzieści pięć tysięcy złotych 00/100” a liczbowym
„345 00,00złotych” W interaktywnym formularzu ofertowym cena co do wykonania Części 5
zamówienia została zapisana prawidłowo zarówno słownie jak i cyfrowo. Pismem z dnia
24.01.2023r. Zamawiający poinformował Wykonawcę o poprawieniu oczywistej omyłki
pisarskiej oraz osobnym pismem również z dnia 24.01.2023r. wezwał Wykonawcę do
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. Pismem z dnia 26.01 2023r. oraz z dnia 27.01.2023r.
Wykonawca wyjaśnił, że jego intencją było wskazanie ceny 345 000,00 zł nie zaś 34500,00 zł,
zaś poprawienie kwoty zgodnie z zapisem znajdującym się w Specyfikacji Warunków
Zamówienia w rozdziale XVII ust. 4, że w „przypadku rozbieżności pomiędzy ceną podaną
cyfrowo a słownie, jako wartość właściwa zostanie przyjęta cena podana cyfrowo” Dodatkowo
w rozdziale XIV pkt 15 wskazano, że „oferta cenowa zgodna z załączonym drukiem „formularza
oferty” — załącznik do SWZ, która zawiera cenę wyliczoną w sposób opisany w rozdziale XVII
SWZ
— formularz wiążący” W rozdziale Il punkt 6 znajduje się zapis „UWAGA: Złożenie
systemowego, interaktywnego formularza ofertowego nie Zwalnia Wykonawcy, ze złożenia
oferty na formularzu ofertowym stanowiącym załącznik do SWZ”, co sugeruje, że dokumentem
wiążącym jest formularz interaktywny oferty, nie załącznik nr 1 do SWZ. W dniu 07.02.2023r.
pojawiła się informacja o wyborze ofert niniejszego przetargu. Co do Części 5 zamówienia
został wyłoniony wykonawca F.U.H.P. „TRAKT-KOP” M. C., Kostomłoty Pierwsze, 26- 085
Miedziana Góra, oferta KANRYD J. R. co do części 5 zamówienia została odrzucona. W
uzasadnieniu odrzucenia oferty zamawiający wskazał, że „na wiążącym formularzu
stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ „formularz oferty” dla części nr 5 cyfrowo kwotę 34500,00
zł a słownie podał wartość „trzysta czterdzieści pięć tysięcy złotych 00/100. Zamawiający
wykonując postanowienia rozdziału XVII ust. 4 SWZ tj. „W przypadku rozbieżności pomiędzy
ceną podaną cyfrowo a słownie, jako wartość właściwa zostanie przyjęta cena podana cyfrowo”
dokonał poprawienia omyłki i przyjął, iż za wykonanie przedmiotu zamówienia dla Części 5
Wykonawca oferuje ryczałtową cenę w kwocie łącznej brutto: 34 500,00 zł.” Dalej w
uzasadnieniu zamawiający wskazał, że niedopuszczalne jest porównywanie obu dokumentów
(interaktywnego fo
rmularza ofertowego i formularza oferty stanowiącego załącznik do SWZ) w
celu wybrania jednej z dwóch rożnych cen, gdzie zapisy SWZ wprost wskazują zasady
postępowania w takiej sytuacji i tym samym uniemożliwiają złożenia dwóch ofert co jest
niedopuszczaln
e w art. 218 ustawy Pzp, zaś jako podstawę odrzucenia oferty wskazał art. 226
ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp (rażąco niska cena). Z powyższą argumentacją nie sposób się zgodzić,
gdyż skoro formularz ofertowy stanowiący załącznik nr 1 do SWZ był wiążący, to stoi to w
sprzeczności z zapisem specyfikacji rozdział XIV pkt 15 „UWAGA: Złożenie systemowego,
interaktywnego formularza ofertowego nie zwalnia Wykonawcy, ze złożenia oferty na
formularzu ofertowym stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ” Z uwagi na wskazane zapisy, cena
jaka została wskazana w „interaktywnym formularzu oferty” jest tą, jaką wykonawca wskazał za
wykonanie części 5 zamówienia i jest to cena wiążąca. (…) Zdaniem wykonawcy, pomimo
zapisu w SWZ, że przypadku rozbieżności pomiędzy ceną podaną cyfrowo, a słownie, jako
wartość właściwa zostanie przyjęta cena podana cyfrowo, powinien wezwać wykonawcę do
złożenia wyjaśnień, co do treści złożonej oferty, z uwagi na fakt, że kwota zapisana w sposób
właściwy pojawiła się ponownie w danych informacyjnych formularza ofertowego, a zasady
rozsądnego rozumowania i doświadczenia życiowego wskazują, że musiała zajść pomyłka w
zapisie kwoty wskazanej w ofercie w zapisie liczbowym. W Prawie zamówień publicznym nie
ma przepisu regulującego wyższość któregokolwiek zapisu słownego czy cyfrowego ceny
wskazanej w ofercie, co nie powoduje, że taką omyłkę nie można poprawić na podstawie art.
223 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp., po wcześniejszym wezwaniu wykonawcy do wyjaśnienia treści
oferty na podstawie art. 223 ust. 1 ustawy Pzp, o ile
zamawiający nie jest w stanie wywieść z
pozostałej treści oferty, który zapis jest prawidłowy, a skierowane wyjaśnienia nie naruszają
zasady równego traktowania wykonawców. (…) Poprawienie omyłki w sposób, w jaki zrobił to
Zamawiający, pomimo, że w ofercie poprawnie zapisana kwota pojawiła się trzykrotnie (raz w
zapisie liczbowym w interaktywnym formularzu ofertowym oraz dwa razy słownie w
interaktywnym formularzu ofertowym oraz w formularzu ofertowym stanowiącym załącznik nr 1
do SWZ) doprowadziło do zniekształcenia oświadczenia woli złożonego przez Wykonawcę co
do ceny za wykonanie Części 5 zamówienia co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia
przepisu art. 65
§ 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.
1360 z późn. zm.) w związku z art. 8 ust. 1 ustawy PZP. (…) Zamawiający nie wziął pod uwagę
m.in. zasad logicznego rozumowania w
odniesieniu do analizy oferty odwołującego (wpisania
prawidłowej ceny w interaktywnym formularzu cenowym zarówno słownie jak i liczbowo), zasad
doświadczenia życiowego odnośnie wprowadzania danych do formularza oraz co do
możliwości wykonania Części 5 oferty za kwotę 34500,00 zł, która nie dość, że jest rażąco
niska, to odbieg
a znacząco do ceny w jakiej jest możliwe realne wykonanie zadania. Gdyby
zamawiający wziął pod uwagę przywołane wyżej okoliczności - musiałby poprawić omyłkę
wpisując w miejsce błędnie wskazanej kwoty cyfrowo „34500,00 zł kwotę 345000,00 zł. Błędne
poprawienie ceny oferty w
załączniku nr 1 do SWZ złożonym przez wykonawcę „KANRYD” J.
R.
Spółka Jawna z siedzibą w Masłowie Pierwszym spowodowało powstanie rozbieżności co
do ceny w
interaktywnym formularzu ofertowym a ceną wskazaną w formularzu ofertowym
stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ, stąd można wnioskować, że Zamawiający poprawiając
oczywistą omyłkę pisarską na kwotę 34500,00 zł pogłębił błąd wykonawcy, nie usuwając go de
facto, co poskutkowało naruszeniem przepisu art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp polegającym na
odrzuceniu oferty „KANRYD” J. R. Spółka Jawna z siedzibą w Masłowie Pierwszym z uwagi na
rażąco niską cenę.”
II. Stanowisko w sprawie zamawiający przestawił na rozprawie. Zamawiający wniósł
o
odrzucenia zarzutów odwołania odnoszących się do czynności polegającej na poprawieniu
omyłki w ofercie odwołującego oraz o oddalenie zarzutów dotyczących odrzucenia oferty
odwołującego na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.
Uzasadniając stanowisko w sprawie zamawiający podniósł m.in.:
Uzasadniając wniosek o odrzucenie części zarzutów odwołania zamawiający powołał się na
przepis art. 515 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy Pzp. Wskaz
ał, że odwołujący w dniu 24 stycznia 2023 r.
powziął informację o poprawieniu przez zamawiającego omyłki w jego ofercie, a zatem od tego
dnia należy liczyć pięciodniowy termin na podniesienie zarzutów w tym zakresie. Z przepisu art.
223 ust. 2 ustawy Pzp
wynika, że poprawienie oczywistej omyłki pisarskiej jest czynnością
jednostronną zamawiającego. Zauważył, że formularz interaktywny ma jedynie walor
techniczny.
Stwierdził, że zgodnie z postanowieniami SWZ złożenie formularza interaktywnego
nie zwalnia wykonawcy ze złożenia formularza ofertowego, a wiążący charakter ma oferta
złożona na formularzu ofertowym.
III. Żaden wykonawca nie zgłosił przystąpienia do postępowania odwoławczego.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba uznała, że wniosek zamawiającego o odrzucenie części zarzutów odwołania nie podlega
uwzględnieniu. Mając na uwadze ścisły związek zarzutów, których dotyczy ten wniosek,
z
pozostałymi zarzutami odwołania, stanowisko Izby zostanie wyjątkowo przedstawione
w
dalszej części uzasadnienia.
Przytoczne w odwołaniu okoliczności faktyczne dotyczące przebiegu postępowania
o
udzielenie zamówienia publicznego nie były pomiędzy stronami sporne. W związku z tym Izba
nie będzie ich ponownie przytaczać w tym miejscu uzasadnienia. Należy jedynie wskazać na
omyłkę w zakresie daty jednego z pism odwołującego, na które powołano się w odwołaniu –
pismo to było z dnia 30, a nie 27 stycznia 2023 r.
Spór pomiędzy stronami dotyczył przede wszystkim sposobu poprawienia przez
zamawiającego oczywistej omyłki pisarskiej w ofercie odwołującego. Stwierdzenie przez
zamawiającego zaistnienia podstawy do odrzucenia oferty odwołującego (art. 226 ust. 1 pkt 8
ustawy Pzp) stanowi konsekwencję wcześniejszej czynności zamawiającego polegającej na
poprawieniu omyłki. Odnosząc się do pierwszej z ww. czynności zamawiającego należy
stwierdzić, że zamawiający słusznie uznał, że zachodzi konieczność poprawienia oczywistej
omyłki rachunkowej w ofercie odwołującego, jednakże czynność ta została wykonana przez
niego w sposób nieprawidłowy. Wykonawcy obowiązani byli złożyć zarówno formularz ofertowy
stanowiący załącznik nr 1 do SWZ, jak i interaktywny formularz ofertowy. Oferowana cena
została przez odwołującego podana w formularzu ofertowym stanowiącym załącznik nr 1 do
SWZ
w następujący sposób: 345 00,00złotych (słownie: trzysta czterdzieści pięć tysięcy złotych
00/100) oraz w interaktywnym formularzu ofertowym
w następujący sposób: 345.000,00 PLN
Wartość słownie: trzysta czterdzieści pięć tysięcy 00/100 złotych. Wobec takiej treści
formularzy ofertowych jest
oczywiste, że doszło do omyłki pisarskiej w zakresie zapisu
cyfrowego ceny w formularzu
ofertowym stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ – powinno być:
345 000,00 zł. Wynika to z następujących okoliczności: 1) zapis słowny ceny podanej w
formularzu ofertowym
stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ oraz zapisy cyfrowy i słowny w
interaktywnym formularzu ofertowym
są tożsame; 2) gdyby intencją odwołującego było
zaoferowanie ceny
trzydzieści cztery tysiące pięćset złotych to w przypadku zapisu cyfrowego
spacja zostałaby umieszczona przed cyfrą 5, a nie po cyfrze 5; 3) zrealizowanie zamówienia za
kwotę 34 500, 00 zł jest nierealne. W związku z tym zamawiający powinien był poprawić
oczywist
ą omyłkę pisarską w ofercie odwołującego poprzez poprawienie zapisu cyfrowego
zaoferowanej ceny na „345 000,00 zł”. To, czy mamy do czynienia z oczywistą omyłką pisarską
n
ie może zależeć od narzuconych w SWZ reguł zamawiającego, w szczególności gdy ich
zastosowanie
– jak miało to miejsce w niniejszej sprawie – prowadzi do wniosków sprzecznych
z logiką i doświadczeniem życiowym. Skoro nie doszło do prawidłowego poprawienia
oczywistej omyłki pisarskiej w ofercie odwołującego, to za nieprawidłowe należy również uznać
wezwanie
odwołującego do udzielenia wyjaśnień ceny, a w konsekwencji odrzucenie oferty
odwołującego jako zawierającej rażąco niską cenę. Wracając do wniosku zamawiającego o
odrzucenia zarzutów odwołania odnoszących się do czynności polegającej na poprawieniu
omyłki w ofercie odwołującego, nie można odmówić racji zamawiającemu, że co do zasady
termin na podniesienie t
ych zarzutów winien być liczony od poinformowania przez
zamawiającego o poprawieniu omyłki (nie dotyczy to omyłki, o której mowa w art. 223 ust. 2 pkt
3 ustawy Pzp). Mając jednak na uwadze ścisły związek ww. zarzutów z pozostałymi zarzutami
odwołania wniosek zamawiającego nie zasługiwał na uwzględnienie. Konsekwencją
odrzucenia zarzutów dotyczących poprawienia omyłki byłoby oddalenie zarzutów dotyczących
odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco niską cenę z uwagi na nieprzedstawienie wyjaśnień
ceny w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego. Jednakże, odwołujący nie był zobowiązany
do udzielenia w
yjaśnień ceny, która nie była przez niego zaoferowana, o czym informował
zamawiającego. W związku z tym, wzruszeniu powinna podlegać nie tylko czynność
odrzucenia oferty
odwołującego jaklo zawierającej rażąco niską ceną, ale również czynność
poprawienia
oczywistej omyłki rachunkowej w ofercie odwołującego – stanowiąca
bezpośrednią przyczynę wystosowania przez zamawiającego do odwołującego wezwania do
udzielenia wyjaśnień ceny.
Biorąc pod uwagę powyższe, Izba orzekła, jak w punkcie pierwszym sentencji, na podstawie
art. 553 oraz art. 554 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 1 lit. a) i b) ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 557, 574 i 575 ustawy
Pzp oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r.
w
sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący:
….…………………………...