KIO 394/23 WYROK dnia 2 marca 2023 r.

Sygn. akt: KIO 394/23 

WYROK 

z dnia 2 marca 2023 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący: Agnieszka Trojanowska 

Protokolant:         

Aldona Karpińska 

po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniach 24 lutego 2023 r., 1 marca 2023 r. od-

wo

łania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 lutego 2023 r. przez: 

wykonawc

ów  wspólnie  ubiegających  się  o zamówienie  publiczne  Konsorcjum:  FS&P 

Arcus  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Warszawie,  ul.  Gen. 

Abrahama 12 lokal XI i A. P. Architek

ci spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z sie-

dzibą  w  Warszawie,  ul.  Międzyparkowa  4A  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zama-

wiającego Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego z siedzibą w 

Warszawie, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2 

przy udziale wykonawcy Graph`IT 

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą 

w  Warszawie,  ul.  Stępińska  22/30  zgłaszającego  przystąpienie  w  sprawie  sygn.  akt  KIO 

/23 po stronie zamawiającego  

orzeka: 

1. od

dala odwołanie, 

kosztami postępowania obciąża wykonawców  wspólnie  ubiegających się  o zamówie-

nie  publiczne 

Konsorcjum:  FS&P  Arcus  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z 

siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Abrahama 12 lokal XI i A. P. Architekci spółka z ograni-

cz

oną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Międzyparkowa 4A i:  

2.1 zalicza  w  poczet  kos

ztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: 

piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie ubiega-

jących się o zamówienie publiczne Konsorcjum: FS&P Arcus Spółka z ograniczoną 

odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Abrahama 12 lokal XI i A. P. 

Architekci  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Warszawie,  ul. 

Międzyparkowa 4A tytułem wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  579  ust.  1  i  580  ust.  1  i  2  ustawy  z  dnia 

11  września  2019  r.  Prawo 

zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z  2022  r.,  poz.  1710  z  późn.  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  w 

terminie  14  dni  od  dnia  jeg

o  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa 

Krajowej Izby Odw

oławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:…………………………. 

Sygn. akt KIO 394/23 

Uzasadnienie 

Postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  w  trybie  dialogu  konkurencyjnego  na 

„Opracowanie dokumentacji projektowej  i kosztorysowej  na  budowę  Kompleksu  Dydaktycz-

nego  Wojsk

owej  Akademii  Technicznej”  zostało  wszczęte  ogłoszeniem  opublikowanym 

w Dzienniku 

Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 15 kwietnia 2022 r. r. pod numerem 2022/S 

W dniu 1 lutego 202

3 r. zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej.  

W dniu 13 lutego 2023 r. 

Konsorcjum: FS&P Arcus Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 

z siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Abrahama 12 lokal XI i A. P. Architekci spółka z ograniczo-

ną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Warszawie,  ul.  Międzyparkowa  4A  wniosło  odwołanie. 

Odwołanie  zostało  wniesione  przez  pełnomocnika  działającego  na  podstawie  pełnomocnic-

twa z dnia 8 grudnia 2023 r. udzielonego przez o

bu członków konsorcjum, zgodnie z zasa-

dami  reprezentacji 

każdego  z  członków  konsorcjum.  Odwołanie  zostało  przekazane  zama-

wiającemu w dniu 13 lutego 2023 r. 

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie: 

1)  art.  226  ust.  1  pkt  8  w  zw.  z  art.  224  ust.  6  ustawy  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

GRAPH’IT, pomimo że oferta tego wykonawcy zawiera rażąco niską cenę, a wykonawca nie 

obalił domniemania rażąco niskiej ceny zgodnie z dyspozycją art. 224 ust. 5 ustawy;  

2) art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy przez zaniechanie odrzucenia oferty GRAPH

’IT, pomimo 

że zawiera ona błąd w obliczeniu ceny stanowiący jednocześnie o niezgodności treści oferty 

z warunkami zamówienia;  

3) art. 239 ust. 1 i 2 ustawy 

przez wybór oferty GRAPH’IT pomimo, że oferta ta podlega od-

rzuceniu;  

4) art. 16 pkt 1 ustawy oraz art. 17 ust. 2 ustawy 

przez prowadzenie postępowania w sposób 

naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ubiegających 

się o udzielenie zamówienia co doprowadziło do zaniechania odrzucenia oferty GRAPH’IT.  

Wniósł o:  

uwzględnienie odwołania,  

2) nakazanie 

zamawiającemu:  

a) 

unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty;  

b) 

odrzucenia oferty złożonej przez GRAPH’IT.  

Wn

iósł również o obciążenie zamawiającego w całości kosztami postępowania odwoławcze-

go, tj. z

asądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów wpisu od odwołania w 

wysok

ości 15.000,00 zł wraz z uzasadnionymi kosztami postępowania, w tym  wynagrodze-

niem pełnomocnika według norm przepisanych na podstawie faktury, która zostanie przedło-

żona do akt sprawy na rozprawie, oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.  

Odwołujący wskazał, że jest legitymowany do wniesienia odwołania, stosownie do wymagań 

określonych w art. 505 ust. 1 ustawy. Odwołujący złożył w postępowaniu ofertę, która zgod-

nie z informacją przekazaną przez zamawiającego z dnia 1.02.2023 r., sklasyfikowała się na 

2.  mi

ejscu,  za  ofertą  złożoną  przez  GRAPH’IT.  W  przypadku  uznania  przez  Krajową  Izbę 

Odwoławczą  zasadności  niniejszego  odwołania,  zamawiający  będzie  zobowiązany  do  od-

rzucenia 

oferty  złożonej  przez  GRAPH’IT,  a  w  konsekwencji  odwołujący  będzie  miał  możli-

wość uzyskania przedmiotowego zamówienia, ponieważ złożył ofertę najkorzystniejszą spo-

śród ofert niepodlegających odrzuceniu.  

W  wyniku  naruszenia  przez 

zamawiającego  przepisów  wskazanych  w  petitum  odwołania  i 

wynikających z jego uzasadnienia, odwołujący może ponieść szkodę, wyrażającą się w po-

zbawieniu 

odwołującego  możliwości  zawarcia  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego  i 

otrzymania  wynagrodzenia  za jego  realiz

ację, w tym osiągnięcia zakładanego w ofercie zy-

sku.  

W  protokole  p

ostępowania  została  ujawniona  wartość  szacunkowa  zamówienia  przyjęta 

przez 

zamawiającego w dniu 18.03.2022 r. w oparciu o rozporządzenie Ministra Infrastruktu-

ry  z  dnia  29  grudnia  2021  r.  (Dz.U.  poz.  2458)  tab. 

1  kat  IV (Wycenę  kosztorysu inwestor-

skiego obejmującego przedmiar, wyliczenie nakładów i wycenę robót dokonano w oparciu o 

WKI  Wartość  Kosztorysową  Inwestycji  –  IV  kwartał  2021  –  WKI  7.740.21),  tj.  kwota  4  956 

461,32  (po  dodaniu  podatku  VAT 

– 6 096 447,42 zł brutto). Kwota 6 096 447,42 zł stanowi 

kwotę, jaką zamawiający przeznaczył na realizację zamówienia. Natomiast cena zaoferowa-

na przez GRAPH’IT za wykonanie zamówienia podstawowego to 1 500 600,00 PLN brutto, 

co stanowi niecałe 25% wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o VAT. Tak istotna 

różnica zaoferowanej ceny, niższa o ponad 75%, w stosunku do wartości zamówienia usta-

lonej przez zamawiającego z należytą starannością, w sposób oczywisty świadczy, że oferta 

zawiera cenę rażąco niską i jako taka powinna zostać odrzucona.  

Zamawiający  wezwał  GRAPH’IT  do  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny.  Wykonawca  ten,  pi-

smem z dnia 18.11.2022 r., udzi

elił wyjaśnień. Pomimo wniosku odwołującego, zamawiający 

nie  udostępnił  tych  wyjaśnień  powołując  się  na  zastrzeżenie  przez  GRAPH’IT  tajemnicy 

przedsiębiorstwa. Wyrokiem z dnia 29.12.2022 r. KIO nakazała odtajnić częściowo wyjaśnie-

nia  z  dnia  18.11.2022  r.  firmy  GRAPH’IT.  W  dniu  3.01.2023  r.  zamawiający  przekazał  czę-

ściowo  odtajnione  dokumenty  firmy  GRAPH’IT,  o  które  odwołujący  wnioskował  przed  wnie-

sien

iem odwołania, z wyłączeniem danych dotyczących szczegółowej kalkulacji ceny oferty, 

nazw kontrahentów, opisu autorskich rozwiązań technologicznych.  

Zamaw

iający uznał, że wyjaśnienia w zakresie ceny oferty, złożone przez GRAPHIT w dniu 

2022 r., są wystarczające dla obalenia domniemania rażąco niskiej ceny i po ponow-

nym badaniu i ocenie ofert wybrał ofertę GRAPH’IT jako najkorzystniejszą (informacja o wy-

borze najkorzystniejszej oferty z dnia 1.02.2023 r.).  

Tymczasem 

według  odwołującego,  oferta  złożona  przez  GRAPH’IT  jest  ofertą  zawierającą 

rażąco niską cenę i jako taka powinna zostać odrzucona.  

Z

arzut zaniechania odrzucenia oferty GRAPH’IT pomimo zaoferowania przez tego wykonaw-

cę rażąco niskiej ceny  

Zgodnie z pkt XIV.2. SWZ podana w ofe

rcie cena musi obejmować wszystkie koszty związa-

ne  z  wykonaniem  i 

odbiorem  przedmiotu  zamówienia,  w  tym  również  nie  ujęte  w  zakresie 

określonym przez zamawiającego, a wynikające z zastosowanej technologii, obowiązujących 

norm i przepisów i niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia.  

Z  kolei,  mając  na  względzie  zapis  zawarty  w  §  4  ust.  2  wzoru  umowy  (załącznik  nr  2  do 

SWZ), płatność za realizację przedmiotu Umowy zostanie zrealizowana w następujący spo-

sób:  

a) I rata po odebraniu dokumentacji projektowej 

i kosztorysowej, o której mowa w poz. 1 Ze-

stawienia Kosztów Zadania (ZKZ) stanowiącego załącznik nr 2 do Umowy, (wynagrodzenie 

umowne ryczałtowe bez  nadzorów  autorskich), po  dokonaniu  protokolarnego  odbioru  przez 

strony dokumentacji projektowej i kosztorys

owej oraz uzyskaniu wszelkich niezbędnych po-

zwoleń, uzgodnień urzędowych i certyfikatów wynikających z wykonywanej dokumentacji;  

b) II rata po dokonaniu nadzor

ów autorskich na budowie – (20 x …… zł brutto) – po dokona-

niu odbioru przez strony wykonania czy

nności nadzorów autorskich na terenie budowy z za-

strzeżeniem § 3 ust. 2 i 3.  

W Zestawieniu Kosztów Zadania wykonawca zobowiązany był podać odrębnie cenę za Do-

kumen

tację  projektową  i  kosztorysową  wraz  z  decyzjami  administracyjnymi  oraz  Nadzory 

autorskie podczas realizacji 

budowy (20 pobytów). Z ZKZ złożonego przez GRAPH’IT wyni-

ka, że wykonanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej wraz z decyzjami administracyj-

nym

i zostało wycenione na kwotę 1 200 000,00 zł netto (1 476 000,00 zł brutto), zaś realiza-

cja nadzoru wyniesie 20 000,00 

netto (24 600 zł brutto).  

Zakres kosz

tów jakie należy uwzględnić przy wycenie oferty bardzo szczegółowo i precyzyj-

nie wynika z Opisu 

przedmiotu zamówienia (stanowiącego Załącznik nr 1 do SWZ), a także z 

§  2  projektu  umowy  i  innych  postanowień  umowy,  w  których  zamawiający  jednoznacznie 

zobowiązuje wykonawcę do pokrywania kosztów określonych czynności/działań. Tymczasem 

mając  na  względzie  ceny  zaoferowane  przez  GRAPH’IT  odwołujący  stwierdził,  że  nie  jest 

możliwe wykonanie zamówienia w  pełni  zgodnie z  wymaganiami  zawartymi  w  SWZ  za  wy-

nagrodzeniem 

zaoferowanym przez tych wykonawców bez poniesienia strat, a zatem poniżej 

ponoszonych kosztów. Zaoferowana przez tego wykonawcę cena jest rażąco niska,  nieryn-

kowa, nieprzystająca do realnych kosztów jakie należało przyjąć wyceniając prace wchodzą-

ce w zakr

es zamówienia zgodnie z wymaganiami zawartymi w SWZ.  

Rażąco odbiega od standardów rynkowych cena za pełnienie nadzoru autorskiego w kwocie 

24 600 zł brutto. Zamawiający oczekuje, że nadzór będzie pełniony w wymiarze „20 nadzo-

rów autorskich na placu budowy”. W przypadku tak dużej i skomplikowanej inwestycji należy 

założyć, że uczestnictwo w naradach będzie zajmowało cały dzień, wraz z dojazdem na te-

ren  bud

owy.  Przy  uwzględnieniu  projektantów  z  7  branż  (zgodnie  z  załącznikiem  “wykaz 

osób skierowanych do realizacji przedmiotu zamówienia”) i cenie za jedną naradę w wyso-

kości  1 000 zł  netto,  okazuje  się,  że wykonawca GRAPH’IT  przewidział  wynagrodzenie  dla 

proje

ktantów w kwocie maksymalnie 142,86 zł za osobę. Należy również zaznaczyć, że ilość 

nadzorów (20) jest niezwykle niska, jak na inwestycję o wielkości 15 000 m2. Co do zasady 

nadzory autorskie, są wykonywane w celu nadzorowania prac i rozwiązywaniu napotykanych 

w  trakcie  prac  problemów.  Oczywistym  jest  dla  odwołującego,  że  im  większy  budynek  tym 

problemów  jest  więcej.  A  zatem  ilość  20  wizyt  na  budowie,  na  pewno  wzrośnie.  Z  kolei  z 

punktu widzenia Prawa Budowlanego, 

Projektant ma obowiązek świadczyć nadzór budowla-

ny; Prawo Budowlane, nie wspomina nic 

o płatnościach. A zatem w sytuacji, gdy wykonawca 

wyczerpie 

“płatne” nadzory autorskie, nadal będzie zmuszony (na podstawie przepisów Pra-

wa Budowlanego) świadczyć nadzór autorski, ale już nieodpłatnie. Ponadto, standardowo, w 

przetargach  publicznych  z

amawiający  wyceniają  nadzory  autorskie  na  poziomie  5%-10% 

wartości dokumentacji projektowej.  

Tak wyliczone wynagrodzenie nie obejmuje  żadnych kosztów  pośrednich,  jak  np.  koszt  do-

jazdu  oraz  obowiązków,  które  zgodnie  z  przepisami  również  są  realizowane  przez  nadzór 

autorski,  tj.  odpowiadanie  na  liczne  pytania  firm  budowl

anych,  przygotowywanie  rozwiązań 

zamiennych,  rozwiązywanie  problemów  ujawniających  się  w  trakcie  prowadzenia  prac  bu-

dowlanych,  przygotowywanie  wyjaśnień,  koordynowanie  wszystkich  projektantów,  udział  w 

naradach koordynacyjnych na budowie wszystkich projekt

antów biorących udział w procesie 

projektowym, nie mówiąc już o zysku wykonawcy.  

Wynagrodzenie  dla  pro

jektantów  wyniesie  zatem  nawet  mniej  niż  142,86  zł,  tj.  17,86  zł  za 

godzinę pracy projektanta, czyli poniżej minimalnej stawki godzinowej, o której mowa w art. 

224  ust.  3  pkt  4  Ustawy

.  Tak  określone  wynagrodzenie  należy  uznać  za  niezgodne  z  pra-

wem, a ponadto 

całkowicie nierealne i niepokrywające kosztów wynagrodzenia projektantów 

niezbędnych do pełnienia nadzorów autorskich. Projektanci, których dysponowaniem wyka-

zywali się wykonawcy na etapie składania ofert to wykwalifikowani specjaliści z odpowiednim 

doświadczeniem. Fakt, że osoby takie nie wykonują pracy za stawki minimalnego wynagro-

dzenia  (gdyby  p

rzyjąć,  że  narady  nie  będą  trwały  8-u  tylko  np.  6  godzin,  wówczas  stawka 

godzinowa  nieco  wzrośnie  przekraczając  próg  minimalnego  wynagrodzenia),  odwołujący 

uznaj

e za fakt notoryjny. Odwołujący ponadto podniósł, że z pewnością dowodów na realiza-

cję  nadzorów  w  takich  kwotach  wykonawca  GRAPH’IT  nie  przedstawił  w  swoich  wyjaśnie-

niach rażąco niskiej ceny.  

Równie nierealna i niepozwalająca na należyte wykonanie zamówienia według odwołującego 

jest zaoferowana przez G

RAPH’IT cena za wykonanie dokumentacji projektowej – 1 200 000 

zł netto. Przyszła inwestycja charakteryzuje się wysokim poziomem skomplikowania, o czym 

świadczy  sam  fakt  prowadzenia  przedmiotowego  postępowania  w  trybie  dialogu  konkuren-

cyjnego  oraz  zakres  p

rac  projektowych,  obejmujący  rozbiórkę  budynku,  przebudowę  i/lub 

nadbudowę,  budowę  budynku  szkolno-dydaktycznego,  budowę  akademika/internatu,  budo-

wę  hali  sportowej,  parkingu  z  drogami  dojazdowymi,  objęcie  projektem  zagospodarowania 

terenu, budowę boisk, budowę przyłączy do mediów (pkt I.1. OPZ), w tym:  

projekty  obiektów  kubaturowych  ok.  15  000m2  oraz  projekt  zagospodarowania  terenu  z 

parkingami z drogami dojazdowymi,  

2. nowy projekt koncepcji, przedstawiony przez 

zamawiającego projekt koncepcji nie spełnia 

przepisów obowiązującego prawa, na podstawie tego projektu koncepcyjnego nie jest możli-

wie  uzyskan

ie  pozwolenia na  budowę  i  odebranie budynków  do  użytkowania (detale wska-

zano 

zamawiającemu na etapie dialogu konkurencyjnego),  

3. uzgodnienie koncepcji 

z wszystkimi komórkami zamawiającego,  

4. inwentaryzacja dendrologiczna ok. 60 drzew,  

5. opracowanie b

adań gruntu,  

wykonanie testów perkolacyjnych,  

7. operat wodno prawny,  

8. pozyskanie aktua

lnych warunków gestorów sieci (prąc, wod-kan, ciepło),  

inwentaryzacja obiektu istniejącego,  

ekspertyzę budowlaną budynku istniejącego,  

11. projekt rozb

iórki budynku 29B,  

inwentaryzacja istniejącego drzewostanu i zieleni,  

13. projekt architektoniczno - budowlany,  

14. projekt zagospodarowania terenu,  

15. opinia geotechniczna,  

16. pro

jekty techniczne wszystkich branż,  

17. projekt drogowy,  

18. pro

jekt zewnętrzny akustyki,  

projekt wewnętrzny akustyki, 

20. projekt si

eci zewnętrznych elektrycznych,  

projekt sieci zewnętrznych teletechnicznych,  

22. projekt instalacji sanitarnych 

zewnętrznych (węzeł ciepłowniczy i przyłącza ciepłownicze 

oraz s

ieć),  

projekt wykonawczy branży architektonicznej,  

24. projekt wyko

nawczy branży konstrukcyjnej,  

25. projekt wykonawczy instalacji sanitarnych obi

ektów,  

26. projekt wykonawczy instalacji HVAC,  

27. projekt wykonawczy instalacji elektrycznych,  

28. projekt wykonawczy instalacji teletechnicznych,  

29. projekt technologii 

pełnej kuchni,  

30. pr

ojekty z zakresu ochrony przeciw pożarowej.  

31. projekt oddymiania,  

wizualizacje zewnętrzne wszystkich obiektów,  

projekty wnętrz typowych, sanitarnych, socjalnych, biurowych i dydaktycznych,  

34. projekty umeblowania p

omieszczeń użytkowych,  

projekty aranżacji wnętrz sal wykładowych, auli i holi jak i pokoi akademika, sal wykłado-

wych, innych  

projekty akustyki i nagłośnienia z symulacją dla auli i sal lekcyjnych oraz wybranych ga-

binetów,  

wizualizacje wnętrz pomieszczeń wskazanych powyżej (uwaga przekazana podczas dia-

logu przez 

zamawiającego)  

uzgodnienie proj. arch., wnętrz, i akustyki z rzeczoznawcą ds. akustyki,  

39. projekt oznakowani

a pomieszczeń,  

przedmiary robót i STWOiR dala każdej z branż,  

kosztorysy dla każdej z branż.  

Ponadto 

zamawiający  wymaga,  aby  inwestycja  była  zaprojektowana  tak,  aby  zapewnione 

było,  na  każdym  etapie  jej  realizacji,  zachowanie  ciągłości  działalności  dydaktycznej  i  wy-

chowawczej Liceum. Liceum nie może zostać przeniesione do innej lokalizacji na czas reali-

zacji inwestycji (pkt I.2.OPZ). Powyższe wskazuje, że realizacja projektu ma bardzo rozległy 

charakter, nie jest to typowe wykonanie dokumentacji projektowej dla budowy budynku.  

Cena  zaoferowana  przez  GRAPH’IT,  zdaniem  odwołującego,  w  żaden  sposób  nie  pokryje 

kosz

tów  wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Obecne  (inflacja)  ceny  rynkowe  kształtują  się 

na  poziomie  od  180  zł/m2  powierzchni  do  zaprojektowania,  natomiast  dla  projektów  wyko-

nywanych  w  technologii  BIM  kształtują  się  od  200  zł/m2  powierzchni  do  zaprojektowania. 

Czas 

wykonania projektów w obu technologiach jest podobny. Warto zauważyć, że zamawia-

jący pierwotnie (kwiecień 2022) oszacował koszt wykonania zamówienia na poziomie 6 096 

447,42 brutto (listopad 2022). Przekładając zaoferowaną cenę za wykonanie projektu (1 200 

000 zł netto, 1 476 000 zł brutto) na liczbę metrów kwadratowych do zaprojektowania, tj. 15 

000  m2  otrzymujemy  cenę  netto  80  zł/m2  (brutto  98,40  zł/m2),  co  stanowi  cenę  znacząco 

odbiegającą od obecnych cen rynkowych, cenę dumpingową, nie realną. Zwrócił uwagę, że 

w oferowanej cenie na

leży również uwzględnić koszt oprogramowania, utrzymania biura i nie 

mówiąc już o osiągnięciu zysku na tym zadaniu. Odwołujący podniósł również, że dokonane 

przez 

odwołującego rozeznanie rynku wśród biur projektowych, potwierdza realność i rynko-

wość ceny odwołującego, a nie GRAPH’IT.  

Odwołujący  zauważył, że podana  w  piśmie  zamawiającego  (złożonym  w  postępowaniu od-

woławczym  KIO  3316/22)  stawka  roboczogodziny  wskazana  przez  firmę  Grafit  w  kwocie 

47,62 jest niedoszacowana w stosunku do stawki roboczogodziny p

rojektanta, który ma rea-

lizować projekt. Podane przez firmę GRAPH’IT widełki cenowe roboczogodziny skutkują błę-

dami w wycenie końcowej. W związku z brakiem informacji dot. liczebności zespołu projek-

towego f

irmy GRAPH’IT i przypisaniu adekwatnej stawki roboczogodziny do poszczególnych 

członków, błędy w wycenie firmy GRAPH’IT można sprawdzić przez trzystopniową analizę, a 

mianowicie:  

jeśli  przyjąć,  że  większość  zespołu  firmy  GRAPH’IT  pracuje  za  stawkę  roboczogodziny 

47,62 (które i tak są niedoszacowane) to stawka taka nie odpowiada, stawce roboczogodziny 

specjalisty  niezbędnego  do  opracowania  dokumentacji  w  sposób  zgodny  z  wymaganiami 

zamawiającego.  

jeśli przyjąć, że odpowiedni specjaliści firmy GRAPH’IT pracują, za rynkowe stawki w grani-

cach  145  zł,  to  nawet  przy  nawet  niedoszacowanych  11  000  godzin  niezbędnych  (według 

firmy  GRAPH’IT)  do  opracowania  dokumentacji,  łączna  kwota  kosztów  tylko  pracowników, 

przekroczy cenę zaoferowaną w wycenie  

jeśli przyjąć uśrednioną stawkę roboczogodziny na poziomie 97 zł, to przy niedoszacowa-

nych  11  000  godzin  pracy  nad  dok

umentacją,  same  koszty  pracownicze  wyniosą  ponad  1 

mln. złotych, co przy braku wyceny za projekt wnętrz i rażąco niskim niedoszacowaniu nad-

zor

ów autorskich, dyskwalifikuje i tę kalkulację.  

W  przedmiotowym  stanie  faktycznym,  w  przypadku  o

ferty  GRAPH’IT,  zaistniało  ustawowe 

domniemanie rażąco  niskiej  ceny,  bowiem  cena brutto oferty GRAPH’IT  jest  niższa  o usta-

wowe ponad 30% od szacunkowej wartości zamówienia powiększonej o podatek VAT usta-

lonej  przez  zam

awiającego  przed  wszczęciem  postępowania,  zaś  zamawiający  wezwał 

GRAPH’IT  do  złożenia  wyjaśnień.  W  takiej  sytuacji  jedynie  złożenie  wyjaśnień  obalających 

domniemanie zaoferowania przedmiotu zamówienia po cenie rażąco niskiej mogło uchronić 

tego wykonawcę przed odrzuceniem oferty. Wykonawca, wezwany do wyjaśnień zaoferowa-

nej ceny, musi wykazać, że w odniesieniu do przedmiotu zamówienia dokonana przez niego 

wycena  zamówienia  obejmuje  wszystkie  jego  elementy  i  odpowiada  rynkowej  wartości  za-

mówienia z uwzględnieniem warunków dostępnych danemu wykonawcy. Odwołujący został 

pozbawiony  możliwości  zapoznania  się  i  zweryfikowania  rzetelności  wyjaśnień  udzielonych 

przez  GRAPH’IT  w  pełnym  zakresie.  Jednakże  wobec  faktu,  że  zaoferowana  przez 

GRAPH’IT cena nie może być ceną realną, nie pokrywa bowiem kosztów, które musiały zo-

stać przyjęte, a nie ma możliwości obniżenia tych kosztów w tak istotny sposób, odwołujący 

zakłada, że zamawiający dokonał oceny udzielonych wyjaśnień z naruszeniem przywołanych 

przepisów ustawy.  

Odwo

łujący podkreślił, że GRAPH’IT nie tylko zaoferował cenę o 75% niższą niż szacunko-

wa wartość zamówienia, ale również znacząco niższą niż pozostali wykonawcy. Biorąc pod 

uwagę  wartość  złożonych  ofert,  należy  wskazać,  że  GRAPH’IT  zaoferował  wykonanie 

przedmi

otu zamówienia o 2 164 800 zł mniej niż odwołujący oraz o 3 852 400 zł mniej niż 

TPF.  Powyższe  porównanie  cen  wskazuje  na  rażące  zaniżenie  ceny  oferty  GRAPH’IT.  Tak 

skrajne  różnice  nie  pozwalają  przyjąć,  że  istnieją  obiektywne  okoliczności  pozwalające  na 

ob

niżenie ceny  do  tak  niskiego poziomu. Wykonawca GRAPH’IT  w  zaoferowanej  cenie nie 

mógł zatem uwzględnić rynkowych kosztów wykonania zamówienia.  

Przypomni

ał,  że  ceną  rażąco  niską,  zgodnie  z  utrwalonym  orzecznictwem  KIO,  jest  cena 

niepokrywająca średniego jednostkowego kosztu zmiennego wykonania, czyli pogarszająca 

wynik finansowy przedsiębiorstwa. Zawsze jednak konieczne jest, aby cena oferty była rażą-

co  niska  w  stosunku 

do  przedmiotu  zamówienia,  a  dokładniej  jego  wartości  rynkowej.  W 

konsekwencji  wartość  rynkowa  przedmiotu  zamówienia,  obejmująca  jego  pełny  zakres  i 

wszystkie  konieczne  do  jeg

o  wykonania nakłady  kosztowe,  ustalana  przez porównanie cen 

występujących  w  danej  branży  dla  określonego  asortymentu,  stanowić  będzie  punkt  odnie-

sienia dla ceny rażąco niskiej. Rażąco niską ceną jest cena oderwana od realiów rynkowych, 

k

tóra nie pokrywa kosztów realizacji zamówienia, a zatem nie pozwala wykonawcy na jego 

należyte  wykonanie  bez  poniesienia  straty.  Za  rażąco  niską  cenę  należy  uznać  taką  cenę, 

która  jest  niewiarygodna  dla  wykonania  przedmiotu  zamówienia  i  jest  całkowicie  oderwana 

od  realiów  rynkowych.  Ocena  tej  okoliczności  powinna  być  dokonana  z  uwzględnieniem 

przedmiotu 

zamówienia, jego specyfiki i towarzyszących mu realiów rynkowych.  

Zauważył również, że wyjaśnienia rażąco niskiej ceny powinny być konkretne i wyczerpują-

ce,  powinny  odnosić  się  do  konkretnych  wartości  ekonomicznych.  Natomiast  ogólne  twier-

dzeni

a dotyczące np. posiadanego doświadczenia lub zasobów personalnych, bliskości bazy 

sprzętowej,  posiadanie  wiedzy  i  zdolności  organizacyjnych  itd.  nie mogą  zostać  uznane  za 

sp

ełniające  wymóg  konkretności. Wyjaśnienia powinny  również być  kompletne,  a zatem  na 

ich podstawie zamawiający powinien móc ocenić, czy wykonawca uwzględnił w cenie oferty 

wszystkie  i

stotne pozycje kosztowe. Wyjaśnienia  składane przez specjalizujący się w danej 

branży podmiot nie mogą bowiem opierać się na ogólnych deklaracjach i zapewnieniach wy-

konawcy, mających na celu wywrzeć na zamawiającym wrażenie, jakoby cena oferty została 

skal

kulowana  w  sposób  rzetelny  i  prawidłowy.  Wyjaśnienia  wykonawcy  powinny  zawierać 

jednoznaczne informacje

, przekładające się na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne, 

co powinno zostać poparte adekwatnymi i wiarygodnymi dowodami, ponieważ brak udowod-

nieni

a realności ceny winno bezwzględnie skutkować odrzuceniem oferty.  

Wobec  wykonawcy  GRAPH’IT  zdaniem  odwołującego  z  pewnością  nie  zachodzą  żadne 

szczególne okoliczności właściwe tylko temu wykonawcy, które pozwalają wycenić przedmiot 

zamówienia na aż tak rażąco niskim poziomie. Jak wskazano powyżej, ogromną część kosz-

tów wykonania zamówienia stanowią koszty pracy specjalistów – projektantów i inżynierów, 

które nie mogą być oparte nawet o minimalne stawki wynagrodzenia, gdyż realne wynagro-

dzenie takich osób jest zdecydowanie wyższe.  

W tym miejscu 

odwołujący odniósł się – na ile jest to możliwe,– do złożonych wyjaśnień ra-

żąco niskiej ceny:  

na str. 1 wyjaśnień GRAPH’IT wskazuje:  

“ … oferta usług wykonawcy jest rzetelna, a cena oferowana brutto- 1.500 600,00, zł nie jest 

w żaden sposób zaniżona lub rażąco niska, została skalkulowana z najwyższą starannością i 

uwzględnia zakładane koszty wraz z marżą, odpowiada rynkowym cenom podobnych usług 

oraz  uwzg

lędnia  wszelkie  elementy  zamówienia,  których  wykonania  zamawiający  oczekuje 

od  wykonawcy  zgodnie 

z  SWZ,  wobec  czego  nie  występują  żadne  przesłanki  dla  uznania 

cen

y ofertowej jako rażąco niską…”  

Odwołujący  podniósł,  że  złożone  przez  GRAPH’IT  oświadczenie,  nie  znajduje  pokrycia  w 

dowodach  przedstawionych  w  dalszej 

części  pisma  stanowiącego  wyjaśnienia  w  zakresie 

ceny oferty. To 

odwołanie ma na celu wykazanie, że w istocie, oferta GRAPH’IT jest nierze-

telna,  a  zaoferowana  cen

a za  realizację przedmiotu zamówienia rażąco niska,  a  zatem  nie 

odpowiada  rynkowym  cenom  podob

nych  usług  i  nie  uwzględnia  wszystkich  elementów  za-

mówienia, których wykonania oczekuje zamawiający.  

Wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  oraz  wskazane  11  000  roboczogodzin  (ilość  godzin  pracy 

personel

u) przez GRAPH’IT (str. 11 wyjaśnień) wskazują, że wykonawca ten nie ujął w kalku-

lacji lub błędnie skalkulował (zakres zgodnie z PFU i OPIW):  

1. Projektu umeblo

wania pomieszczeń użytkowych  

Projektów  aranżacji  wnętrz  dla  pomieszczeń  reprezentacyjnych  (auli,  holi,  sal  wykłado-

wych, pokoi akademika, innych,)  

Projektów wnętrz typowych: sanitarnych, socjalnych, biurowych, dydaktycznych  

Oferowane w postępowaniach o udzielenie zamówienia w III kwartale 2022 ceny za wykona-

nie dokumentacji projektowej wnętrz dla podobnego zadania tylko w zakresie projektu kon-

cepcyj

nego (co stanowi 30% pełnej dokumentacji projektowej) stanowiły średnią cenę złożo-

nych ofert na poziom

ie 106zł/ m2 za projekt koncepcyjny wnętrz.  

Wskazaną cenę należy pomnożyć razy trzy, aby uzyskać cenę dokumentacji pełnej (składa-

jącej  się  z  wszystkich  faz)  objętej  przedmiotowym  postępowaniem,  co  daje  cenę  ok 

300zł/m2.  

4. Projektu oznakowania pomieszcze

ń  

Projekty akustyczne i nagłośnienia wraz z symulacją dla auli seminaryjnej oraz typowych 

sal lekcyjnych  

6. Projekty akustyczne dla wybranych gabinet

ów  

Świadczy to tym samym o błędzie w obliczeniu ceny stanowiącym jednocześnie o niezgod-

ności  treści  oferty  GRAPH’IT  z  warunkami  zamówienia,  co  obliguje  zamawiającego  do  od-

rzucenia oferty GRAPH’IT na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 Ustawy.  

Niezależnie od powyższego rażąco niska cena znajduje odzwierciedlenie w błędnej kalkulacji 

roboczogodzin wskazan

ej przez GRAPH’IT na poziomie 11 000 roboczogodzin (str. 11 wyja-

śnień). Zgodnie z analizami kalkulacji roboczogodzin dla dokumentacji w technologii BIM:  

- prz

y użyciu profesjonalnego oprogramowania BIMestiMATE  

- na podstawie sprawdzenia wieloletnich statystyk prowadzonych przez 

odwołującego  

(FS§P Arcus istnieje 35 lat)  

-  na  podstawie  sprawdzenia 

ilości  niezbędnych  roboczogodzin  do  opracowania  zadania  za 

pom

ocą  programu  do  automatycznego  wyliczania  roboczogodzin  przy  opracowaniu  projek-

tów wielobranżowych, program dostępny na stronie warsztatarchitekta.pl  

przy użyciu kalkulatora nakładów roboczogodzin Izby Architektów Rzeczpospolitej Polskiej 

(wskazany  kalkulator  jest  wykorzystywany  podcza

s  obliczania  nakładów  roboczogodzin  w 

postępowaniach  o  udzielenie  zamówienia  zgodnie  z  rozporządzeniem  Ministra  Rozwoju  i 

Technologii  z  dnia  20  grudnia  2021  r. 

w  sprawie  określenia  metod  i  podstaw  sporządzania 

kosztorysu  inwestorskiego,  obliczania  planowan

ych  kosztów  prac  projektowych  oraz  plano-

wanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz. 

U.  poz.  2458) 

prawidłowo  określona  ilość  niezbędnych  roboczogodzin  do  należytego  opra-

cowania przedmiotowej dokumentacji, wynosi od 20 777 do 25 000 roboczogodzin.  

Powyższe  kalkulacje  zostały  przeprowadzone  dwutorowo  tj.  zarówno  dla  opracowania  do-

kumentacji w technologii BIM i metodą tradycyjną rysunków 2D. Różnice w kalkulacjach po-

między BIM i 2D są nieznaczne i pomijalne. Szczegóły opisano poniżej w punkcie 16. 8)  

2) na str. 3 wyjaśnień GRAPH’IT wskazuje:  

“… 1. Stan faktyczny  

Zamawiający przeznaczył na realizację przedmiotowego zamówienia kwotę 6 096 0447, 42 

zł brutto.  

W  postępowaniu  złożono 3 oferty,  a  średnia arytmetyczna  cen  brutto  wszystkich  złożonych 

ofert wyn

osi 3 567 000,00 zł.  

Cena  oferty  wykonawcy  stanowi  zatem  ok  25% 

budżetu  zamawiającego  i  ok  42%  średniej 

arytmetycznej cen 

wszystkich złożonych ofert. …”  

Pomijając błąd w podaniu kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na realizację za-

mówienia,  w  ocenie  odwołującego  GRAPH’IT,  odnosząc zaoferowaną przez  niego cenę  do 

średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich złożonych  ofert  bagatelizuje  różnicę,  jaka  faktycznie 

istni

eje pomiędzy cenami zaoferowanymi przez pozostałych wykonawców. Odwołujący zau-

ważył, że na średnią arytmetyczną cen wszystkich ofert, ma również wpływ rażąco zaniżona 

cena przez GRAPH’IT, stąd też średnia ta nie obrazuje cen rynkowych, realnych. Poniżej w 

tabeli wskazano

, dysproporcje, jakie występują pomiędzy ceną oferty GRAPH’IT a wartością 

za

mówienia i pozostałymi wykonawcami.  

1.Kwota  przeznaczona  na 

realizację  zamówienia  2.  Procent  3.  Wykonawca  4.  Cena  oferty 

5.Udział procentowy oferty w kwocie przeznaczonej na realizację zamówienia  

6 096 447,42 PLN 100%  

GRAPH’IT 1 500 600,00 PLN 24,61%  

 FSP & APA 3 665 400,00 PLN 60,12%  

 TPF 5 535 000,00 PLN 90,79%  

1.  Wykonawca  2.  Cena  oferty 

3.  Średnia  z  ofert  FSP  &  APA  i  TPF  4.  Oferta  GRAPH’IT  5. 

Udział  procentowy  oferty  GRAPH’IT  w  stosunku  do  REANEJ  średniej  ceny  oferowanej  w 

przetargu  

FSP & APA 3 665 400,00 PLN 4 600 200,00 PLN 1 500 600,00 PLN 32,62%  

TPF 5 535 000,00 PLN  

 P

owyższe  zdaniem  odwołującego  zestawienie  wskazuje,  że  cena  zaoferowana  przez 

GRAPH’IT stanowi tylko 24,61% wartości zamówienia ustalonej przez zamawiającego i sta-

nowi tylko 32,62% średniej ceny oferowanej w postępowaniu o udzielenie zamówienia przez 

innych  wykonawców.  Oba  wskaźniki  wskazują  na  rażąco  niską  wycenę  przez  GRAPH’IT, 

która nie osiąga w żadnym z dwóch ujęć nawet 1/3 wartości. Oba wskaźniki, wykazują ewi-

dentnie na zaniżenie oferowanej ceny, poniżej kosztów szacowanych i rynkowych.  

) na str. 3 i str. 4 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że  

“… Istotnym jest też, że budżet zamawiającego dla inwestycji o średnim stopniu skompliko-

wania  i  s

zacunkowej powierzchni całkowitej ok 14 -15 tys m2, wielokrotnie przewyższa bu-

dżety  w  podobnych  innych  postępowaniach,  prowadzonych  w  trybie  podstawowy,  gdzie 

średni  koszt jednostkowy  dokumentacji  projektowej  wybranej  oferty jest zazwyczaj  w  grani-

cach  70-1

00  zł  (co  w  razie  potrzeby  można  łatwo  zweryfikować  o  dostępne  dane  publicz-

ne)…”  

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  porównania  pomiędzy  poszczególnymi  ofertami  w  poszcze-

gólnych  postępowaniach  o  udzielenie  zamówienia  można  prowadzić  tylko  w  oparciu  o 

wspólny mianownik, tj.:  

inwestycję porównywane muszą mieć podobny poziom skomplikowania;  

inwestycje porównywane muszą mieć bardzo zbliżony zakres opracowania, np. muszą po-

siadać  w  swym  zakresie:  projekty  wnętrz,  projekt  budynku,  projekty  przyłączy,  ekspertyzy 

a

kustyczne i inne kosztotwórcze elementy;  

- okres, w jakim post

ępowania o udzielenie zamówienia były organizowane - czynnik czaso-

wy jest niezmiernie ważny.  

Ponadto,  istotne  jest  prezentowanie  danych  w  jednoznacznych, 

porównywalnych  jednost-

kach,  tzn.  czy  w

skazując  na  m2  inwestycji,  mamy  na  myśli  m2  powierzchni  całkowitej  czy 

powierzchni użytkowej? Powierzchnia użytkowa różni się bowiem od powierzchni całkowitej 

o 25% - 

35% (w zależności od budynku). Ponadto należy wskazać, czy podawana cena jest 

ceną  brutto  czy  netto.  Wykonawca GRAPH’IT  nie  wyjaśnił,  stawiając  ww.  cytowaną  tezę  w 

wyjaśnieniach żadnego z tych jakże ważnych składowych obliczeń. Tylko przy uwzględnieniu 

tych wspólnych wartości/założeń można dokonywać realnych porównań.  

Odwołujący zwrócił również uwagę, że GRAPH’IT nie przedstawił żadnych dowodów na po-

parc

ie  swego  stanowiska,  odsyłając  adresata  pisma  (zamawiającego)  do  wiedzy  ogólnie 

znanej. Wykonawca 

GRAPH’IT w swych wyjaśnieniach w sposób bardzo ogólny posłużył się 

wskazaniem na „jakieś” ceny średnie bez podania danych dotyczących postępowań o udzie-

lenie 

zamówienia, z których te jego dane zostały zaczerpnięte. Tak ogólnie postawione tezy, 

w żaden sposób nie mogą świadczyć o wypełnieniu obowiązków wynikających z art. 224 ust. 

5 Ustawy.  

 4) na s

tr. 4 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że  

“…  Jesteśmy  przekonani,  że  świadomość  wartości  rynkowej  ma  sam  zamawiający,  gdyż 

formułując warunki udziału w postępowaniu i kryteria pozacenowe utożsamił wartość projek-

tu  w  wysoko

ści  1  mln  złotych  brutto  z  powierzchnią  projektu  10  000  m2  co  daje  wskaźnik 

100zł/m2, a więc dokładnie taki jaki okazuje się być wynikiem ilorazu wartości naszej oferty 

w odniesieniu do skali obiekt

u. …”  

Tak postawiona teza stanowi nadinterpretację zapisów OPiW. Przede wszystkim należy od-

powi

edzieć sobie na pytanie, czemu służą warunki udziału w postępowaniu i kryteria oceny 

ofert.  Pierwsze  z  nich  dają  zamawiającemu  gwarancję  wybrania  wykonawcy  dającego  rę-

kojmię  należytego  wykonania  zamówienia,  drugie  –  umożliwiają  dokonanie  wyboru  oferty 

najk

orzystniejszej. Stąd też odnoszenie określonych przez zamawiającego warunków udziału 

w  postępowaniu,  czy  kryteriów  oceny  ofert  do  ceny  zaoferowanej  za  realizację  przedmiotu 

zamówienia,  jest  daleko  idące,  a  przede  wszystkim  irrelewantne  dla  wykazania  realności 

ceny.  

Dalej  GRAPH’IT,  na  tej  samej  stronie  wyjaśnień  pisze  “…  Na  przykład  w  postępowaniu  na 

podobny,  lecz  bardziej  skomplikowany  obiekty  dydaktyczny  WUM  o  powierzchni  12500  m2 

budżet zamawiającego jak i oferty ( w tym oferta TPF) były zbieżne i 4 krotnie niższe niż w 

przedmiotowym pos

tępowaniu (nawet uwzględniając inflację) …”  

W przedstawionym stwierdzeniu, wraz z załączoną tabelą ofert, odwołujący zwrócił na kilka 

kwestii. Powołane postępowanie o udzielenie zamówienia, zorganizowane przez Warszawski 

Uniwersytet  Medyczny  (WUM),  zo

stało rozstrzygnięte  w  roku  2018,  czyli  ponad 5 lat  temu. 

Wyjaśnienia  wymaga,  że  szacowanie  kosztów  (w  tym  kosztów  opracowania  dokumentacji 

projektowej)  związanych  z  realizacją  inwestycji,  odbywa  się  w  odniesieniu  do  „budowy” 

obiektu; koszt dokumentacji je

st obliczany (zgodnie z rozporządzeniem dot. środowiskowych 

wycen)  jako  procent  wartości  budowy.  A  zatem,  gdyby  WUM  chciał  zrealizować  podobną 

inwestycję  obecnie, musiałby liczyć  się  z ze  wzrostem  cen  budowy  (tylko pomiędzy rokiem 

2021 a 2022 wzrost był w granicach 15%) żródło:  

https://www.muratorplus.pl/biznes/raporty-i-prognozy/koszty-budowy-w-2023-rokuoto-co-

powiedzialo-9-ekspertow-o-tym-co-czeka-budujacych-w-przyszlym-roku-aa- 

KoU2-BtXT-eTAQ.html, spowodowanym wzrostem inflacji. Jak wynika z tych danych cena za 

1m2  powierzchni  użytkowej  budynku  mieszkalnego  oddanego  do  użytkowania  wyniosła  5 

295 zł (dane za GUS za ostatni kwartał 2022). W tej kwocie znajduje się marża i cena działki, 

co 

stanowi około 40% ceny, pozostałe 60% to koszt budowy. Należy jednak do kosztu budo-

wy  doliczyć  marżę  potencjalnego  wykonawcy,  który  za  wykonanie  robót  i  poprowadzenie 

inwestycji, doliczy swój narzut do samego kosztu budowy (będzie to jego zysk). A zatem do 

obliczeń przyjmujemy 5 295 x (60%+10%) = 3 706 zł. W tym wypadku powierzchnię użytko-

wą  możemy  utożsamić  z  całkowitą,  gdyż  nie  można  kupić  powierzchni  użytkowej  bez  zbu-

dowania powierzchni całkowitej. A zatem średni koszt budowy 1 m2 budynku wynosił w Pol-

s

ce 3 706 zł. Z tym, że realizacja obiektów mieszkaniowych wielorodzinnych jest wykonywa-

na  w  tzw.  stan

dardzie  developerskim,  czyli  bez  wykończenia  i  nie  nadającym  się  do  za-

mieszkania.  Koszty  wykończenia mieszkania są  ogólnie rzecz biorąc równowartością kosz-

tów  związanych  z  budową  obiektu/mieszkania;  obejmują  umeblowanie,  wyposażenie  w 

sprzęty, wykończenia posadzek, ścian itd. A zatem teoretyczny aktualny koszt budowy obiek-

tu referencyjnego dla WUM, na 

który powołuje się wykonawca GRAPH’IT, obecnie wyniósł-

by: 

12 500 m2 x 3 706 zł x 2 = 92 650 000 zł. Przyjmując, za wskaźnikami wycen środowi-

skowych, które obowiązują w postępowaniach o udzielenie zamówienia organizowanych na 

podstawie  przepisów  Ustawy,  koszt  dokumentacji  (dla  obiektu,  który  chciałby  wybudować 

WU

M obecnie, a który przywołuje GRAPH’IT jako referencyjny do oczekiwań zamawiającego 

w przedmiotowym p

ostępowaniu należałoby założyć na poziomie 4%, co daje oszacowanie 

wartości dokumentacji projektowej: 92 650 000 zł x 4% = 3 706 000 zł.  

Odwołujący zauważył, że powołany przez GRAPH’IT obiekt, jeśli nawet w jakimś stopniu jest 

obiektem referencyjnym do ob

iektu z przedmiotowego postępowania, to przywołane w wyja-

śnieniach  ceny  ofert  w  żaden  sposób  nie  świadczą  o  realności  czy  rynkowym  charakterze 

cen  z  uwagi 

na  ich  nieaktualność.  Twierdzenie,  że  w  świetle  powołanego  postępowania  o 

udzielnie  zamówienia  w  WUM,  cena  oferowana  przez  GRAPH’IT  w  przedmiotowym  postę-

powaniu, jest ceną rynkową a “…wręcz powyżej średniej…” rynkowej, nie znajduje poparcia 

w  aktualnych  realiach  rynkowych  i  budowlanych.  Brak  z

najomości  rynku  w  tak  podstawo-

wych  kwestiach  jak  koszty  budowy, 

wskazuje  na  brak  staranności  w  przygotowaniu  przez 

GRAPH’IT oferty i wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny.  

na str. 6 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że  

“…  Należy  wyraźnie  podkreślić,  że  wyznacznik  ten  nie  jest  jednak  wyznacznikiem  bez-

względnie  wiążącym  i  ostatecznym,  ze  względu  choćby  na  możliwość  oszacowania  przez 

zamawiającego zamówienia ze zbytnią ostrożnością. …”  

W świetle przytoczonej kalkulacji dot. przywołanego przez GRAPH’IT postępowania o udzie-

le

nie zamówienia dla WUM z roku 2018, po uwzględnieniu wzrostu kosztów budowy (zgod-

nie z informacjami bazującymi na danych GUS dot. kosztów budowy), odwołujący wskazał, 

że  należy  wręcz  stwierdzić,  że  oszacowanie  kosztów  budowy  przez  zamawiającego  w 

przedmiotowym  postępowaniu  jest  prawidłowe.  W  trakcie  dialogu  konkurencyjnego,  zama-

wiający przekazał, że szacuje koszty budowy na poziomie 100 - 110 mln zł.  

na str. 7 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że  

“… Obowiązek wezwania wykonawcy do wyjaśnienie poziomu ceny ofertowej doznaje ogra-

niczenia w sytuacji, gdy 

przewidziany w tym przepisie poziom rozbieżności pomiędzy warto-

ścią szacunkową zamówienia, a kwota jaką zamierza zamawiający przeznaczyć na realiza-

cję wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. …”  

Odwołujący sprzeciwił się tezie stawianej przez GRAPH’IT, zgodnie z którą zamawiający był 

zwolniony  z  obowiązku  wezwania  do  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny,  gdyż  roz-

bie

żność w cenie jego oferty i wartości zamówienia wynika z okoliczności oczywistych, które 

nie wymagają wyjaśniania. Zauważył, że GRAPH’IT nie wskazał, na żadne okoliczności, któ-

re  miałyby  świadczyć/uzasadniać  powstałą  rozbieżność  pomiędzy  wartością  zamówienia. 

Nie wyka

zał, że choćby wystąpiła okoliczność oczywista, polegająca np. na przeszacowaniu 

przez 

zamawiającego wartości zamówienia, czy że ceny pozostałych ofert zostały znacząco 

zawyżone. Pomijając, że w tym zakresie wyjaśnienia GRAPH’IT stanowią polemikę z zasad-

no

ścią wezwania go do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny (a nie taki jest ich 

cel), 

odwołujący stwierdził, że okoliczności niniejszej sprawy nie można uznać za oczywiste.  

Dalej GRAPH’IT podnosi, że “… Wykonawca na etapie przygotowania oferty przeprowadził 

szczegółową i  profesjonalną analizę wszelkich dokumentów  załączonych  do  postępowania, 

…”  

Przytoczony fragment, jak i pozostałe tezy podnoszone w pkt 4 wyjaśnień na str. 7 (z którego 

fra

gment pochodzi), nie są poparte żadnymi dowodami, a stanowią jedynie zapewnienie fir-

my GRAPH’IT  o  tym,  że  oferta  została przygotowana starannie.  Odwołujący  poddał  w  wąt-

pliwość cały wywód uznając go za gołosłowny, m.in. z następującego powodu: w dokumen-

tach 

zamówienia  (na  etapie  prowadzenia  dialogu)  zamawiający  przekazał  koncepcję,  na 

podstawie której ma odbyć się realizacja zadania. Odwołujący podczas spotkań z zamawia-

jącym,  odniósł  się  do  przedstawionej  koncepcji,  przez  wnikliwą  analizę  przedstawionego 

roz

wiązania.  We  wnioskach,  po  analizie,  odwołujący  wskazał  zamawiającemu  na  meryto-

ryczne  błędy  koncepcji, niekorzystne rozwiązania i  przekazał  na  ręce zamawiającego  alter-

natywną koncepcję, która w razie realizacji byłaby o ok. 20 mln. złotych tańsza w stosunku 

do  realizacji  koncepcji  pierwotnej.  Niezależnie  od  powyższego,  niezauważenie  przez 

GRAPH’IT zasadniczych błędów przedstawionej koncepcji na etapie dokumentacji, nie moż-

na uznać za ”… profesjonalną analizę wszelkich dokumentów załączonych do postępowania, 

…”.  

na str. 8 wyjaśnień GRAPH’IT wskazał, że  

“… Należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że wykonawca na etapie kalkulacji ceny doko-

nał  oszczędności  dzięki  przyjętej  metodzie  wykonania  zmówienia,  która  wynika  z  stosowa-

nych przez niego rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania 

zamówienia dostępnych dla wykonawcy, wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyję-

ta do ustalenia ceny n

ie jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej 

stawki godzinowej, ustalonyc

h na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2022r. 

o minimalnym wynagrodzeniu za prac

ę (Dz. U. z 2018 r. poz 2177). …”  

Postawiona teza stanowi jedy

nie gołosłowne oświadczenie wykonawcy, pozbawione jakiego-

kolwiek uzasadnienia. W tym zakresie GRA

PH’IT nie podjął nawet próby wykazania tej oko-

liczności, nie mówiąc już o przedstawieniu jakichkolwiek dowodów na poparcie ww. cytowa-

nej  tezy.  Z  tego  fragmentu 

wyjaśnień  wynika  tylko  tyle,  że  osoby  pracujące  w  firmie 

GRAPH’IT  otrzymują  wynagrodzenie  powyżej  minimalnego  wynagrodzenia  krajowego  na 

umowę  o  pracę  lub  otrzymują  stawkę  godzinową  powyżej  minimalnej  na  umowę  zlecenie. 

Takie  w

yjaśnienia,  w  zestawieniu  z  tak  rażąco  zaniżoną  ceną  oferty,  nie  wyczerpują  obo-

wiązku wykazania przez GRAPH’IT zgodności przyjętych w cenie oferty elementów koszto-

twórczych z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, prawa pracy i zabezpieczenia społecz-

nego, o 

których mowa w art. 224 ust. 2 pkt 3 pkt 4 i 6 ustawy. 

na str. 13 wyjaśnień GRAPH’IT oświadczył, że  

“…  W  zakresie  metody wykonywania zamówienia należy  podnieść,  że  wykonawca posiada 

niezwykle  bogate,  międzynarodowe  doświadczenie  w  zakresie  realizacji  podobnych  zamó-

wień…  

…  wykonawca  dysponuje  obecnie  48  nowoczesnymi,  kompletnymi  stanowiskami  projekto-

wania BIM…”  

Na  str.  13 

wyjaśnień  GRAPH’IT  powołuje  się  na  “nowatorską”  metodę  opracowania  doku-

mentacji za pomocą technologii BIM. Odwołujący jednak stwierdził, że jest to znana i stoso-

wana dość szeroko metoda opracowania dokumentacji. W żadnym wypadku nie jest to no-

watorskie i w

yjątkowe rozwiązanie, które miałoby świadczyć o wyjątkowo sprzyjających wa-

runkach wykonania zamówienia. Projektowanie w środowisku BIM jest już obecnie standar-

dem na rynku. Wielu inwestorów od razu przy składaniu zamówienia wskazuje, że elemen-

tem  zamówienia  jest  model  BIM  w  konkretnym  stopniu  szczegółowości.  W  przedmiotowym 

postępowaniu o udzielenie zamówienia nie było takiego wymagania, więc wykonawcy mogli 

prz

yjąć dowolną technikę wykonania projektu, np. BIM. Ponieważ jest to standard, odwołują-

cy  nie  wskazywa

ł  przy  składaniu  oferty  w  szczególności  na  tego typu  technikę,  bo  w  przy-

padku tego projektu jego zdaniem nie ma znaczenia, jaki sp

osób wykonania projektu zosta-

nie  wybrany.  Podkreślił  jednak,  że  niezależnie  od  tego,  czy  projekt  zostanie  wykonany  na 

pods

tawie modelu 3D (technologia BIM), czy też w innej technice, do wykonania potrzebne 

są te same czynności projektowe. Co więcej, projektowanie w środowisku BIM może być w 

tym przypadku droższe, ponieważ projektanci posługujący się programami do modelowania 

3D zwykle żądają wyższych wynagrodzeń.  

Również  koszt  przystosowania  miejsca  pracowniczego  do  obsługi  BIM  jest  zdecydowanie 

wyższy. Technologia BIM wymaga bowiem bardzo sprawnych komputerów o wysokiej mocy 

obliczeniowej - 

innymi słowy drogich - rzędu 20 000 zł za hardware do pracy (komputer, mo-

nitor  itd.).  Ponadt

o, w obecnym modelu sprzedażowym oprogramowanie BIM jest dostępne 

w formie wykupienia rocznej licencj

i, płatnej z góry. Przy deklarowanych przez firmę 48 sta-

nowiskach  BIM  i  koszcie  rocznym  (samej  li

cencji  ok.  16  000 zł +  VAT  - cena za cennikiem 

firmy  AutoD

esk),  koszt  firmy  GRAPH’IT  w  odniesieniu  do  samych  licencji  oprogramowania 

wynosi 48 x 16 000 zł = 768 000. Ekstrapolując, że nie wszyscy pracownicy będą pracować 

nad przedmiotowym przetargiem (można założyć ok. 25% składu zespołu), daje to 192 000 

zł kosztu licencji. Jest to koszt dodatkowy w stosunku do kosztu utrzymania jakiegokolwiek 

innego biura, które wykonywałoby dokumentację w sposób tradycyjny, za pomocą oprogra-

mowania 2D.  

Tytułem wyjaśnienia odwołujący podał: tworzenie modelu 3D przypomina budowanie z kloc-

ków,  gdzie  każdemu  elementowi  nadaje  się  odpowiednie  parametry  np.  rodzaj  materiału, 

odporn

ość  ogniową,  izolacyjność  akustyczną  itp.,  które  potem  są  widoczne  na  rysunkach. 

Odpowiednie sparametryzowanie - czyli nadanie im wszelkich cech fizycznych, danego ma-

teriału, modelu - jest kluczowe na etapie projektowania i zajmuje porównywalną ilość czasu, 

co tworzenie rysunków płaskich.  

W  przypadku  obiektów  istniejących  na  potrzeby  późniejszego  modelowania  wykonuje  się 

skany 3D, które pełnią rolę inwentaryzacji. Efektem skanu 3D jest tzw. chmura punktów, na 

podstawie  której  buduje  się  model  BIM.  Chmura  punktów  pokazuje  w  taki  sam  sposób 

wszystkie  elementy  wnętrza,  niezależnie  od  tego,  jaki  to  jest  element.  Taki  skan  dobrze 

sprawdza się przy skomplikowanych obiektach, np. zabytkowych, gdzie nie ma zachowanych 

starych planów lub można dokładnie zeskanować detale i ornamenty. Natomiast skan wyko-

nywany w zasiedlonym budynku, w pełni wyposażonym w meble i elementy wystroju wnętrz 

jest mało przydatny, bo jego efektem jest chmura pokazująca wnętrze z wszystkimi stojącymi 

w nim rzeczami, a nie elementy budowlane. 

Niezależnie od skanu 3D i tak trzeba wykonać 

inwentaryzację ścian.  

Dobrze wykonany model jest natomiast przydatny w fazie realizacji inwestycji, kiedy general-

ny wykonawca może w łatwy sposób zebrać z modelu dane do zamówień, sprawdzić para-

metry  konkretnyc

h  elementów  czy  wykonać rysunek  roboczy  w  dowolnym  miejscu.  Co jest 

wykazywane  na  ogólnym  wykresie  efektywności  technologii  BIM,  ale  w  firmach  budowla-

nych. 

Także sam wykres nie posiada wartości w odniesieniu do firm projektowych i wykony-

wania dokumentacji projektowych.  

Ponadto 

odwołujący  zauważył,  że  dane  wskazane  w  wykresie  prezentowanym  przez 

GRAPH

’IT  pochodzą  z  rynku  północno-amerykańskiego,  a  nie  polskiego  czy  choćby  euro-

pejskiego.  

Podsumo

wując, odwołujący stwierdził, że:  

- technologia BIM jest stand

ardem, a nie nowatorskim rozwiązaniem,  

technologia BIM wymaga droższego hardware,  

- oprogramo

wanie BIM jest droższe w stosunku do oprogramowania 2D,  

- oprogramowania BIM w tym konkretnym p

rzypadku będzie zdecydowanie droższe,  

- skanowanie 3d w tym ko

nkretnym przypadku nie będzie użyteczne,  

- oprogramowanie BIM jest przydatne Generalnemu Wykonawcy na budowie do optymaliza-

cji kosztów budowy.  

Zakładane przez GRAPH’IT „zyski” z tytułu użytkowania technologii BIM nie zostały zatem w 

oczywisty sposób nie tylko wykazane, ale i uzasadnione.  

9) na str. 20 wyjaśnień GRAPH’IT oświadczył, że  

“… Wykonawca w ciągu ostatnich 3 lat otrzymał legalną i zgodną z przepisami prawa pomoc 

publiczną o wartości nominalnej 2.229.895.98 zł co pozwoliło na pokrycie m.in.  

do

datkowych kosztów z epidemią Pandemii COVID-19r. …”  

Po  wnikliwym  przeanalizowaniu  z

ałączonych  dokumentów  otrzymanej  pomocy  de  minimis, 

odwołującemu nasuwają się następujące wnioski: przywołana  pomoc posiada kilka form: a. 

poręczenie b. odroczenie terminu płatności c. zaliczka zwrotna d. rozłożenie na raty płatności 

zaległości podatkowej lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami e. zwolnienie z opłaty.  

Z cz

ego formy pomocy określone w pkt. a, b, c, d nie są pomocą w sensie bezpośredniego 

dofinansowanie pr

zedsiębiorstwa, gdyż wskazane pozycje podlegają zwrotowi. Jedyne real-

ne  wsparcie  jakie  uz

yskał  GRAPH’IT  to  forma  pomocy  określona  w  pkt.  e  -  zwolnienie  z 

op

łat, które firma uzyskała w wysokości 15 907 zł, co nie wystarczy nawet na licencję opro-

gramowania  na  1  stanowisko  BIM.  Ponadto, 

pomoc  wykazywana  przez  GRAPH’IT  głównie 

dotyczy roku 2020.  

Niezależnie od  powyższego,  wskazana  pomoc  była udzielana firmie (w przeważającej  czę-

ści) do roku 2020 (tylko 2 pozycje są z roku 2021). Nabyty w tamtym czasie sprzęt kompute-

rowy  i  oprogramowanie  są  już  przestarzałe  z  punktu  widzenia  aktualnej  wersji  oprogramo-

wania BIM, a co za tym idzie uzyskanie pomocy de minimis w roku 

2020 nie jest jakąkolwiek 

przewagą konkurencyjną. Jeśli zaś pomoc została spożytkowana na wynajem lub sprzęt biu-

rowy, to i w tym przypadku trudno mówić o przewadze konkurencyjnej. Jeśli zaś pomoc de 

minimis  była  przeznaczona  na  rozłożenie  zaległości  podatkowych  lub  poręczeń,  to  te  jako 

takie p

odlegają pełnej spłacie tyle, że w przedłużonym okresie.  

Zarz

ut naruszenia uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców  

Całokształt wskazanych wyżej w uzasadnieniu okoliczności według odwołującego wskazuje 

jednoz

nacznie,  że  zamawiający  naruszył  reguły  równego  traktowania  wykonawców  i  uczci-

wej konkurencji. 

W stosunku do wykonawcy GRAPH’IT zamawiający nie dokonał prawidłowej 

oceny oferty, a jednocześnie odmówił udostępnienia wyjaśnień rażąco niskiej ceny uniemoż-

liwi

ając ocenę  rzetelności  kalkulacji  ceny GRAPH’IT.  Pominięcie przez  zamawiającego  tych 

istotnych 

okoliczności, na które wskazuje w odwołaniu  odwołujący, prowadzi do zachwiania 

równowagi  konkurencyjnej  w  postępowaniu,  zamówienie  bowiem  otrzymuje  wykonawca, 

kt

órego oferta powinna zostać odrzucona. Takie działanie wprost narusza również dyspozy-

cję art. 17 ust. 2 ustawy, zgodnie z którą zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wy-

branemu zgodnie z przepisami ustawy. 

W dniu 14 lutego 202

3 r. zamawiający poinformował wykonawców o wniesieniu odwołania.  

W dniu 15 lutego 2023 r. do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił 

swój  udział  wykonawca  Graph`IT  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w 

Warszawie. 

Przystępujący  wskazał,  że  ma  interes  w  zgłoszeniu  przystąpienia  po  stronie 

zamawiającego  do  postępowania  odwoławczego,  gdyż  w  jego  interesie  jest  by  odwołanie 

zostało  oddalone  w  całości,  gdyż  jego  oferta  została  już  wybrana  (dwukrotnie)  jako 

najkorzystniejsza. 

Zgłoszenie zostało wniesione przez Prezesa zarządu upoważnionego do 

samodzielnej reprezentacji. Do zg

łoszenia dołączono dowody przekazania kopii zgłoszenia 

stronom.  

W dniu 23 lutego 2023 r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o: 

1) oddalenie odwołania w całości, 

2) obciążenie odwołującego kosztami postępowania. 

Zamawiający  odnosząc  się  kolejno  do  poszczególnych  zarzutów  zawartych  w  odwołaniu 

zaj

ął następujące stanowisko: 

I. Zarzut zaniechania odrzucenia ofe

rty pomimo zaoferowania rażąco niskiej ceny 

Zamawiający nie uwzględnia zarzutu w całości. 

Zamawi

ający w toku postępowania dokonał czynności badania i oceny ofert oraz w związku 

ze  ziszczeniem  się  przesłanek  określonych  w  art.  224  ust.  1  ustawy  pismem  z  dnia 

15.11.2022  r.  wezwał  Wykonawcę  GRAPH’IT  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  objętym 

dyspozycją przepisu art. 224 ust. 3 ustawy, tj. wyliczenia ceny. Przedmiotowe wyjaśnienia, 

złożone  w  dniu  18.11.2022  r.  zostały  poddane  wnikliwej  analizie,  w  następstwie  której 

zamawiający stwierdził, że są one wystarczające i obalają domniemanie rażąco niskiej ceny. 

Wy

konawca  GRAPH’IT  w  sposób  niebudzący  wątpliwości  wyjaśnił  metodologię  kalkulacji 

ceny  oferty,  wykazując,  że  poszczególne  elementy  składowe  ceny  oferty  są  realne  i 

wiarygodne  oraz  umożliwiają  prawidłową  realizację  zamówienia  w  pełnym  zakresie 

przedmiotowym  zgodnie  z  wymaganiami 

zamawiającego.  Zwrócił  jednocześnie  uwagę  na 

specyfikę przedmiotu zamówienia, który jest usługą o charakterze intelektualnym. 

Wartość  wynagrodzenia  za  realizację  usług  opartych  na  pracy  intelektualnej  nie  zawsze 

musi  stanowić  miarodajną  podstawę  do  stwierdzenia,  że  cena  całkowita  oferty  zawiera 

rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Usługi  projektowe  należy  zaliczyć  do  tzw.  „usług  miękkich”,  których  zasadniczą  pozycję 

kosztową  stanowi  praca  osób  realizujących  takie  usługi,  uwzględniająca  ich  kwalifikacje, 

wykształcenie oraz pozycję na rynku. 

W wyroku z dnia 10 stycznia 2020 r., KIO 2635/19 Krajowa Izba Odwoławcza powołując się 

na  wyrok  z  dnia  31  lipca  2019  r.,  KIO  1358/19  uznała,  że  w  przypadku  kalkulacji  ceny  za 

usługi  miękkie  wykonawca  bierze  pod  uwagę  przede  wszystkim  koszty  pracy  osób 

realizujących  ww.  usługi,  które  mogą  być  znacząco  zróżnicowane  dla  poszczególnych 

wykonaw

ców  ze  względu  na  specyfikę  takich  kosztów.  Jak  Krajowa  Izba  Odwoławcza 

wskazała  w  treści  uzasadnienia:  „Tego  typu  kosztów  nie  da  się  bowiem  w  sposób 

jednoznaczny  „zweryfikować”  I  poddać  analizie  -  poza  kosztami  minimalnego 

wynagrodzenia  za  pracę.  Założenie  takie  jest  bowiem  wynikiem  faktu,  iż  przy  kosztach 

osobo

wych  praca  lub  usługa  jest  warta  tyle  na  ile  wycenia  ją  osoba  je  świadcząca.  To 

bowiem  ona  wie  najlepiej,  ile  jest  warta  praca,  k

tórą  ma  świadczyć  -  ustawodawca  zaś  w 

tym  zakresie,  poza  jej  minimaln

ą  wartością,  nie  narzuca  żadnych  średnich  stawek  lub 

koszt

ów". 

W  wyroku  z  dnia  31  lipca  2019  r., 

KIO 1358/19 Krajowa Izba Odwoławcza uznała zaś, że 

odrzuceniu  nie  powinny  podlegać  oferty  zawierające  ceny  niskie,  jednakże  możliwe  do 

uzyskania  w  standardowym 

procesie  ofertowania  i  gwarantujące  należyte  spełnienie 

świadczenia. 

Zamawiający  uznał  za  wiarygodną metodologię  wyceny  prac  projektowych.  Przyjęta  przez 

Wykonawcę  GRAPH’IT  stawka  roboczogodziny  od  47,62  zł  do  148,81  zł,  przy 

wynagrodzeniu  miesięcznym  dla  projektanta  od  8.000  zł  do  25.000  zł  miesięcznie  została 

określona na poziomie rynkowym. 

Poparc

iem  dla  tej  tezy  są  również  dane  z  Raportu  opracowanego  przez  Hays  Poland  za 

2021 r.: 

„Wynagrodzenia  architektów  zależą  oczywiście  od  wielu  czynników,  jak  staż  pracy, 

doświadczenie  czy  stanowisko.  Miesięczne  zarobki  starszego  architekta  (architekta 

prowadz

ącego),  zatrudnionego  w  biurze  projektowym  na  pełen  etat,  kształtują  się  na 

przykład  na  poziomie  10-17  tys.  zł  brutto.  Najczęściej  oferowane  wynagrodzenie  na  tym 

stanowisku  wynosi  14  tys.  zł.  Nieco  mniej  zarabia  szeregowy  pracownik  biura,  architekt  z 

doświadczeniem  w  realizacji  wszystkich  faz  projektowych.  Ten  może  liczyć  na 

wynagrodzenie  od  6  t

ys.  do  13  tys.  zł  miesięcznie,  przy  czym  zwykle  otrzymuje  8  tys.  zł. 

Podobnie  zarabia  architekt  z  doświadczeniem  pracy  w  środowisku  BIM  (Archicad,  Revit): 

minimalna 

płaca architekta na tym stanowisku wynosi 6 tys. zł, maksymalna – 12 tys. zł, ale 

najczęściej oferowana jest pensja w wysokości 7,5 tys. zł brutto. Najmniej zarabia młodszy 

architekt, od 3 do 7 tys. zł, choć zwykle dostaje on 5 tys. zł brutto.” 

Wiarygodne 

są również pozostałe składniki wynagrodzenia oraz przyjęte nakłady rzeczowe. 

Zamawiający  dokonał  dodatkowo  analizy  wartości  ofert  w  podobnych  postępowaniach  na 

realizację  dokumentacji  projektowej,  która  wykazała,  że  zaoferowana  przez  wykonawcę 

GRAPH’IT cena nie odbiega od wartości rynkowych. Za dowód mogą posłużyć: 

1)  postępowanie  przeprowadzone  przez  zamawiającego  na  wybór  wykonawcy 

„Opracowanie  dokumentacji  projektowej  i  kosztorysowej  na  budowę  kompleksu 

dydaktycznego 

WAT”. Złożono 3 oferty: 

1 S. T. 

MAMGUSTA pracownia projektowa, ul. Działkowa 89 lok. 3, 05-808 Parzniew Cena 

jednostkowa 2 364 754,95 PLN 

Wojewódzkie  Przedsiębiorstwo  Usług  Inwestycyjnych  Sp.  z  o.o.,  ul.  Warszawska70,  06-

400 C

iechanów Cena jednostkowa 2 337 000,00 PLN 

3 pas projekt sp. z o.o., plantowa 5, 05-830 Nadarzyn Cena jednostkowa 1 082 400,00 PLN 

*Informacja z otwarcia ofert z dnia 14.01.2022 r. 

Postępowanie  unieważniono  w  związku  z  zarzutem  Izby  Architektów  RP  dotyczącym 

nieprawidłowego wyliczenia planowanej wartości prac projektowych. 

2)  postępowanie  na  „Opracowanie  dokumentacji  projektowej  i  kosztorysowej  na  budowę 

Centrum Innowacji Cyberbezpieczeństwa Wydziału Cybernetyki. Złożono 4 oferty. 

LODROM Sp. z o.o., ul. Długa 56 lok. 1, 31-146 Kraków Cena jednostkowa 895 000,00 

PLN 

2  H.,  W.  und  Partner  Architekci  Sp.  z  o.o.,  Plac  Solny  4/2,  50-

060  Wrocław  Cena 

jednostkowa 1 356 975,36 PLN 

3 TPF Sp. z o.o, Annopol 22, 03-236 Warszawa Cena jednostkowa 989 535,00 PLN 

4 MProjekt Polska Sp. z o.o., Przewodowa 29, 04-874 Warszawa Cena jednostkowa 1 152 

460,00 PLN 

*Informacja z otwarcia ofert z dnia 29.03.2021 r. 

Dokumentacja została zrealizowana. 

W zakresie nadzorów autorskich podczas realizacji budowy wykonawcy zaoferowali kwoty: 

w  postępowaniu  na  „Opracowanie  dokumentacji  projektowo–  kosztorysowej  na  budowę 

Centrum  Innowacji  i  Cyberbez

pieczeństwa  Wydziału  Cybernetyki”  –  cena  za  1  nadzór  – 

1.000,00 zł, 

w  postępowaniu  na  „Opracowanie  dokumentacji  na  budowę  kompleksu  dydaktycznego 

WAT” – cena za 1 nadzór – 1.000,00 zł. 

Powyższe  przykłady  pokazują  wartości  za  jakie  wykonawcy  są  w  stanie  zrealizować 

zbliżone  zakresem  przedmiotowym  zamówienia,  co  wskazuje  na  nieuzasadniony  zarzut 

odwołującego  dotyczący  zaniżenia  wartości  oferty  wykonawcy  GRAPH’IT  w  stosunku  do 

aktualnych cen rynkowych. 

Zamawiający  dokonując  wyceny  wartości  prac  projektowych  oparł  się  na  metodologii 

zgodnej  z  rozporządzeniem  Ministra  Rozwoju  i  Technologii  z  dnia  20  grudnia  2021  r.  w 

s

prawie  określenia  metod  i  podstaw  sporządzania  kosztorysu  inwestorskiego,  obliczania 

planowanych  kosztów  prac  projektowych  oraz  planowanych  kosztów  robót  budowlanych 

określonych  w  programie  funkcjonalno-użytkowym,  przyjmując  IV  kategorię  złożoności 

obiektu

,  tzn.  budynki  o  złożonych  wymaganiach  funkcjonalnych,  instalacyjnych  i 

tec

hnologicznych o średnim stopniu trudności, niezaliczone do kategorii V i VI. Na wybór tej 

kategorii wskazuje również tabela , która określa kategorię złożoności dla : 

- licea i szko

ły zawodowe (z warsztatami i laboratoriami) – kat. IV, 

internaty z częścią żywieniową i sportową – kat. IV, 

- sale gimnastyczne i sportowe dla 

gier zespołowych (koszykówka, siatkówka, piłka ręczna 

itp., zespoły odnowy biologicznej (basen, jacuzzi, sauna, masaż itp.) – kat. IV. 

Zamawiający  nie  zgadza  się  również  z  opinią  odwołującego  jakoby  cena  rynkowa 

opracowania  dokumentacji  projektowej  wynosiła  200  zł/m2.  Zgodnie  z  doświadczeniami 

zamawiającego,  wynikającymi  z  poprzednio  przeprowadzonych  postępowań,  średnia 

stawka projektowania kształtuje się na poziomie 100 zł/m2. 

Kwota  przeznaczona  przez 

zamawiającego  na  realizację  zamówienia,  którą  odwołujący 

wskazuje  jako  jeden  z  argumentów  na  potwierdzenie  wywodzonej  przez  siebie  tezy  o 

rażąco  niskiej  cenie  oferty  GRAPH’IT,  nie  stanowi  w  opinii  zamawiającego  wartości 

rynkowej, za k

tórą ewentualny wykonawca może zrealizować przedmiot zamówienia. 

O  powyższym  stanowić  może  wyrok  z  dnia  26  sierpnia  2014  r.,  KIO  1642/14,  w  którym 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  zwróciła  uwagę,  że  kwota,  jaką  zamawiający  zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  „stanowi  jedynie  o  środkach  finansowych 

zabezpieczonych  w  budżecie danej jednostki  zamawiającej  na  sfinansowanie konkretnego 

przedsięwzięcia  objętego  postępowaniem  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  Cel 

podawania  tej  kwoty  tuż  przed  otwarciem  ofert,  kiedy  jeszcze  zamawiający  nie  mógł 

zapoznać  się  z  konkretnymi  wycenami  ofertowymi  dokonanymi  przez  wykonawców  w 

danym  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  związany  jest  z 

zabezpieczeniem  interesów  wykonawców,  aby  nie  dochodziło  do  nieuprawnionych  działań 

po  stronie  zamawiającego  związanych  z  unieważnianiem  postępowania  o  zamówienia 

publiczne  z  powodu  braku  środków  na  sfinansowanie  danego  zamówienia.  Kwota  ta  w 

praktyce najc

zęściej stanowi odzwierciedlenie wyceny szacunkowej przedmiotu zamówienia 

d

okonanej  zgodnie z  art.  32  i  następne  ustawy  powiększonej  o  wartość  podatku  VAT,  ale 

nie zawsze musi to być faktycznie ta kwota”. 

W  kwesti

i  oceny  rażąco  niskiej  ceny  w  kontekście  wartości  szacunkowej  zamówienia 

wypowiedział się również UZP: 

„Ceną  ustaloną  przez  zamawiającego,  która  będzie  stanowiła  punkt  odniesienia  do 

stwierdzenia,  czy  mamy  do  czynienia  z  rażąco  niską  ceną,  będzie  wartość  przedmiotu 

zamówienia  ustalona  przez  zamawiającego  powiększona  o  podatek  VAT.  (…)  Należy 

jednak wyraźnie podkreślić, iż wyznacznik ten nie jest jednak wyznacznikiem bezwzględnie 

wiążącym  i  ostatecznym,  ze  względu  choćby  na  możliwość  oszacowania  przez 

zamawi

ającego  wartości  zamówienia z  nienależytą starannością (o czym  jeszcze  poniżej). 

Ponadto, wyznacznik ten powini

en służyć tylko i wyłącznie podjęciu decyzji o tym, czy cena 

może  być  rażąco  niską  i  uruchomienia  procedury  przewidzianej  w  art.  90  ustawy  Pzp,  a 

więc  żądania  wyjaśnień.  Nie  może  jednak  decydować  jeszcze  o  tym,  że  cena  jest  ceną 

rażąco niską. W tym przypadku, odniesienie ceny do wartości zamówienia powiększonej o 

VAT ma charakter jedynie pomocniczy i służyć powinien jedynie podjęciu decyzji o tym, czy 

na zamawiającym ciąży obowiązek żądania wyjaśnień od wykonawcy.”. 

W  zakresie  podnoszonej  w  odwołaniu  kwestii  nadzorów  autorskich  i  zaoferowanej  przez 

w

ykonawcę GRAPH’IT ceny za ich wykonanie, zamawiający wskazał, że: 

1)  w  odniesieniu  do  ilości  wizyt  na  budowie  w  ramach  nadzoru,  zamawiający  przewidział 

konieczność  przeprowadzenia  20  nadzorów  płatnych  i  skalkulował  je  w  ZKZ  na  kwotę 

1.000,00 zł za 1 nadzór; 

2) w dokumentach zamówienia, w Zestawieniu Kosztów Zadania oraz w załączniku nr 2 do 

SWZ - Projekci

e umowy określił ilość nadzorów, ich zakres oraz zasady płatności. 

Powyższe informacje  były  dostępne  dla  wszystkich wykonawców  na  etapie prowadzonego 

postępowania.  Tym  samym  całkowicie  nieuzasadnione  wydaje  się  przypuszczenie 

odwołującego, że Wykonawca GRAPH’IT w swojej wycenie nie uwzględnił całego zakresu, 

jakim  powinien  być  objęty  nadzór.  Z  projektu  umowy  i  z  ZKZ  jednoznacznie  wynika,  że 

zamawiający  przewidział  22  nadzory,  w  tym  dwa  bezpłatne  i  zamawiającemu  przysługuje 

prawo do wezwania wykonawcy, 

a płatność za nadzory uzależniona jest od ilości pobytów 

na terenie budowy, jednakże nie więcej, niż 20 pobytów. 

Z  żadnego  z  dokumentów  zamówienia  nie  wynika,  że  nadzory  mają  trwać  8  godzin  i  że 

muszą w nich uczestniczyć jednocześnie wszyscy projektanci, którzy zostali przewidziani do 

realizacji zamówienia. Odwołujący w treści odwołania podnosi, że przy tak skomplikowanej 

inwe

stycji  ilość  nadzorów  przewidziana  przez  zamawiającego  jest  stanowczo  za  mała  i  z 

pewnością  zaistnieje  potrzeba  zapewnienia  większej  ilości  pobytów  na  placu  budowy  i 

nadzorów ze strony wykonawcy. 

Skoro 

odwołujący  kwestionuje  założoną  ilość nadzorów,  powinien  to  uczynić  już  na etapie 

postępowania,  a  przynajmniej  zwrócić  się  do  zamawiającego  o  wyjaśnienie  ewentualnych 

wątpliwości.  Żaden  z  wykonawców,  w  tym  odwołujący  nie  zgłaszał  co  do  tego  uwag,  nie 

podnosił  tej  kwestii  w  ramach  dialogu,  jak  również  nie  wnosił  o  wyjaśnienie  treści  SWZ  w 

tym zakresie. 

Odwołujący przyjął bezpodstawnie, że każdy nadzór autorski będzie pełniło 7 projektantów 

przez  8  godzin  roboczych.  Nie  ma  podstaw,  aby  za

kładać,  że  nadzory  autorskie  będą 

dotyczyły  każdego  projektanta  w  tym  samym  stopniu,  np.  projektanta  w  specjalności 

drogowej  lub  rzeczoznawcę  ppoż.  oraz,  że  na  każdym  z  20  nadzorów  autorskich  będą 

obecni projektan

ci wszystkich branż w czasie 8 godzin dziennie. 

W  związku  z  powyższym  podnoszenie  sprawy  ilości  nadzorów  przewidzianych  w  ramach 

wykonania  przedmiotu  zamówienia,  przy  jednoczesnym  kwestionowaniu  zaoferowania 

niskiej  ceny  przez  w

ykonawcę GRAPH’IT może być związane  z  faktem, że to  odwołujący, 

zakładając z góry, że zaistnieje konieczność zwiększenia liczby nadzorów od razu w swojej 

ofercie  wziął  te  czynniki  pod  uwagę  i  zaoferował  wykonanie  20  nadzorów  za  kwotę 

109.962,00 zł brutto, co w przeliczeniu za jeden nadzór wynosi 5.498,10 zł brutto. 

Cena zaoferowania przez 

odwołującego jest ceną najwyższą za nadzory spośród złożonych 

ofert 

i  wyższą  od  oferty  Wykonawcy  GRAPH’IT  o  85.362,00  zł.,  który  zaoferował  ich 

realizację  za  kwotę  24.6000,00  zł  oraz  przewidział  w  przedstawionej  kalkulacji  koszty 

dojazdu, delegacji oraz koszty pracy za wykonanie nadzoru autorskiego. 

W  zakresie  kwest

ionowanej  w  odwołaniu  ceny  za  wykonanie  dokumentacji  projektowej, 

zaoferowanej  przez Wykonawcę  GRAPH’IT,  zamawiający  po  dokonaniu analizy  wyjaśnień 

firmy poczyn

ił następujące ustalenia: 

Wykonawca  GRAPH’IT  przyjął  w  swojej  kalkulacji  stawki  roboczogodzin  od.  47,62  zł  do 

148,81 zł, a oparcie przez odwołującego dowodu na wartości 47,62 zł jest nieuprawnione, 

ponieważ z żadnego z dokumentów nie wynika, aby została zastosowania stawka 47,62 za 

roboczogodzinę. 

Brak  jest  uzasadnienia  przez 

odwołującego  dla  przyjęcia  stawki  145  zł  jako  rynkowej. 

Średnia  stawka  pracy  projektanta  wskazana  przez  GRAPH’IT  wynosi  70,55  zł  za 

roboczogodzinę,  co  przy  założeniu  160  godzin  w  miesiącu  daje  średnie  wynagrodzenie 

11.852,40 zł netto. 

Próba  wykazania  przez  odwołującego,  iż  wykonawca  GRAPH’IT  zaoferował  rażąco  niską 

cenę w oparciu o fakt, że cena ta jest o 75% niższa niż szacunkowa wartość zamówienia, 

ale  również  znacząco  niższa  niż  zaoferowali  pozostali  wykonawcy,  nie  musi  wynikać  z 

zaniżenia ceny przez GRAPH’IT, lecz z jej zawyżenia przez pozostałych wykonawców. 

Potwierdzeniem może być wyrok KIO 2315/19. 

Wykonawca GRAPH’IT w swoich wyjaśnieniach wykazał, że cena jaką oferuje zapewnia mu 

zysk na akceptowalnym poziomie (spodziewana mi

nimalna marża – 17%). Ponadto nie ma 

podstaw  do  p

rzyjęcia,  że  cena  jaką  zaoferował  GRAPH’IT  jest  oderwana  od  realiów 

rynkowych  ze  względu  na  przytoczone  wcześniej  argumenty  wynikające  z  doświadczeń 

zamawiającego. 

Zamawiający powołał wyrok z 7 stycznia 2019 r. (sygn. akt: KIO 2640/18). 

Wykonawca  GR

APH’IT  w  swoich  wyjaśnieniach  powołał  się  dodatkowo  na  okoliczności, 

umożliwiające  mu  wykonanie  zamówienia  po  obniżonych  kosztach,  takie  jak  przyjęta 

metoda  wykonania 

zamówienia,  która  wynika  z  zastosowanych  przez  niego  rozwiązań 

technicznych,  otrzymana  pomoc  pub

liczna,  stały  wykwalifikowany  personel,  trwałe 

kontrakty, stali kontrahenci i korzystne warunki handlowe. 

Przywołana  przez  odwołującego  kalkulacja  ilości  roboczogodzin  wskazująca  na 

konieczność  realizacji  projektu  w  czasie  20  777  do  25  000  roboczogodzin  podważa 

całkowicie  argumentację  odwołującego  w  odniesieniu  do  wyliczenia  ceny  oferty  i  zarzutu 

rażąco niskiej ceny: 

1)  w  oparciu  o  zaproponowany  przez 

odwołującego  termin  realizacji  cena  jednej 

roboczogodziny  skalkulowana  w  jego  ofercie  (przyjmując  jedynie  wynagrodzenia 

projektantów bez kosztów pośrednich i zysku) wynosi: 

- cena oferty - 

3. 665.400 zł / 20777rg = 176 brutto 

- cena oferty - 3. 

665.400 zł / 25000 rg = 146 zł brutto. 

2)  w 

wyjaśnieniach  Wykonawca  GRAPH’IT  wskazuje  na  termin  realizacji  dokumentacji 

projektowej w czasie 11 000 roboczogodzin. W odniesieniu do ceny o

ferty GRAPH’IT, cena 

jednej roboczogodziny wynosi: 

- cena oferty - 1.5

00.600 zł / 11000 rg = 136 zł brutto. 

Z  prz

edstawionych  powyżej  wyliczeń,  wynika,  że  przyjęta  przez  GRAPH’IT  cena 

robo

czogodziny jest  niższa od ceny  odwołującego  jedynie  o 7%  do  23% (w  zależności  od 

ilości  roboczogodzin  przyjętych  przez  odwołującego).  Wskazuje  to,  że  odwołujący 

kalkulował  cenę  oferty  w  oparciu  o  wynagrodzenie  projektanta  na  podobnym  poziomie  co 

GRA

PH’IT. 

Można  zatem  domniemywać,  że  cena  zaproponowana  przez  odwołującego  różni  się  od 

ceny GRAPH’IT wysokością kosztów pośrednich oraz wielkością zysku. 

Wyżej wskazane wyliczenia pokazują, że w żaden sposób nie zostało przez odwołującego 

dowiedzione,  że wartości  dotyczące kosztów  pracowniczych przyjęte  do ustalenia ceny  są 

niższe  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej, 

ustalonych  na  pods

tawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.,  o  minimalnym 

wynagrodzeniu za prac

ę, wynoszących odpowiednio 3.490,00 zł brutto i 22,80 zł brutto. 

Jest  to  o 

tyle  istotne  ustalenie,  że  na  gruncie  przedmiotowego  zamówienia  publicznego 

koszty pracownic

ze są istotnym elementem cenotwórczym. 

Nie ma żadnych podstaw do uznania zarzutu odwołującego, że wykonawca GRAPH’IT nie 

ujął w swojej kalkulacji pełnego zakresu przedmiotowego zamówienia, wymaganego przez 

zamawiającego.  Zakres  ten  wynikał  z  dokumentów  zamówienia,  był  znany  wszystkim 

wykonawcom,  którzy  uczestnicząc  w  postępowaniu  i  składając  oferty  potwierdzili,  że  się  z 

nim  zapoznali  i  na  jego  podstawie  skalkulowali 

ceny.  Zostało  to  potwierdzone  w 

wyjaśnieniach  GRAPH’IT,  który  zaznaczył,  że  niezależnie  od  kosztów  objętych 

zamówieniem przewidział dodatkowo 5% rezerwę na nieprzewidziane koszty. 

Według  powszechnie  przywoływanej  w  doktrynie  i  orzecznictwie  definicji  zawartej  w 

uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt XIX 

Ga  3/07)  „o  cenie  rażąco  niskiej  można  mówić  wówczas,  gdy  oczywiste  jest,  że  przy 

zachowaniu  re

guł  rynkowych  wykonanie  umowy  przez  wykonawcę  byłoby  dla  niego 

nieop

łacalne.  Rażąco  niska  cena  jest  to  cena  niewiarygodna,  oderwana  całkowicie  od 

realiów rynkowych. Przykładem może być oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub 

wytworzenia albo oferowan

ie usług za symboliczną kwotę”. 

Natomiast Sąd Okręgowy w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z 23 kwietnia 2009 r. (sygn. 

akt XII Ga 88/09) wsk

azał następujące kryteria określające cenę rażąco niską: „odbieganie 

całkowitej  ceny  oferty  od  cen  obowiązujących  na  danym  rynku  w  taki  sposób,  że  nie  ma 

możliwości  realizacji  zamówienia  przy  założeniu  osiągnięcia  zysku;  zaoferowanie  ceny, 

której  realizacja  nie  pozwala  na  utrzymanie  rentowności  wykonawcy  na  tym  zadaniu; 

niewiarygodność ceny z powodu oderwania jej od realiów rynkowych.” 

W ocenie 

zamawiającego oferta wykonawcy GRAPH’IT nie spełnia powyższych przesłanek, 

w związku z czym nie ma podstaw do jej uznania za zawierającą rażąco niską cenę, a tym 

samym dokonania czynności jej odrzucenia. 

Zamawiający w toku postępowania dokonał wszelkich ustawowych czynności związanych z 

badaniem  i  oceną  ofert  oraz  wyjaśnieniem  rażąco  niskiej  ceny  i  wybrał  ofertę 

najko

rzystniejszą,  wykonawcy,  który  wykazał  spełnienie  wszystkich  warunków  udziału  w 

postępowaniu.  Nieuzasadnione  jest  wiec  czynienie  mu  z  tego  zarzutu,  szczególnie  biorąc 

pod uwagę, że zamawiający działając jako jednostka sektora finansów publicznych zawsze 

mu

si  mieć  na  względzie  przesłanki  wynikające  z  art.  44  ust.  3  ustawy  o  finansach 

publicznych dotyczące wydatkowania środków publicznych. Zgodnie z ww. ustawą wydatki 

publiczne  powinny  być dokonywane w  sposób celowy  i  oszczędny,  z  zachowaniem  zasad 

uzyskiwani

a najlepszych efektów z danych nakładów, optymalnego doboru metod i środków 

służących  osiągnięciu  założonych  celów,  w  sposób  umożliwiający  terminową  realizację 

zadań oraz w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań. 

II. Zarzut naruszenia uczciwej k

onkurencji i równego traktowania wykonawców 

Zamawiający nie uwzględnia zarzutu w całości. 

Zamawi

ający  realizując  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  29.12.2022  r.,  KIO 

3316/22,  odtajnił  wskazane  w  nim  informacje,  z  wyłączeniem  danych  dotyczących 

szczegółowej  kalkulacji  ceny  oferty,  nazw  kontrahentów,  opisu  autorskich  rozwiązań 

technologicznych, ud

ostępniając je odwołującemu. 

W związku z powyższym zarzut dotyczący odmowy udostępnienia wyjaśnień rażąco niskiej 

ceny,  co  uniemożliwiło  odwołującemu  ocenę  rzetelności  kalkulacji  ceny  oferty  GRAPH’IT, 

Zamawiający uznaje za bezzasadny i niezgodny w ww. wyrokiem. 

Zamawiający  ocenił  dokumenty  wyjaśniające  rażąco  niską  cenę,  rzetelnie  i  starannie 

przeanalizował  kalkulację ceny  oferty,  z  której  wynika,  że  zaoferowana  cena jest realna,  a 

w

ykonanie  zamówienia  jest  możliwe  w  pełnym  zakresie  wynikającym  z  dokumentów 

zamówienia i zgodnie z wymaganiami zamawiającego. 

Działania  zamawiającego  prowadzone  były  zgodnie  z  obowiązującymi  przepisami  ustawy 

Praw

o  zamówień  publicznych  i  wynikającymi  z  nich  zasadami.  Na  żadnym  etapie 

postępowania nie doszło do naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania 

wykonawców. 

Tym samym przedmiotowy zarzut należy uznać za bezpodstawny. 

W dniu 28 lute

go 2023 r. zamawiający zobowiązany do zajęcia pisemnego stanowiska, co 

do 

dowodów  przedstawionych  przez  odwołującego  na  rozprawie  podtrzymał  wniosek  o 

oddalenie odwołania, a odnosząc się szczegółowo do przedstawionych dowodów wskazał, 

że żaden z nich nie stanowi potwierdzenia, że cena zaoferowana przez przystępującego jest 

ceną  rażąco  niską,  część  dowodów  to  w  istocie  stanowisko  własne  odwołującego  lub 

została sporządzona na jego zlecenie, a więc nie jest to dowód wiarygodny, a pozostałe z 

racji braku wskazania zakresu rzeczowego nie sta

nowią dowodu na okoliczności istotne dla 

ro

zstrzygnięcia.  

Przystępujący nie przedstawił pisemnego stanowiska w terminie wskazanym przez Izbę.  

Izba ustaliła następujący stan faktyczny: 

Izba  dopuściła  dowody  z  dokumentacji  postępowania  tj.  ustaleń  wartości  szacunkowej 

zamówienia,  SWZ  załącznika  nr  2  do  SWZ  wraz  z  załącznikami,  oferty  Graph`IT, 

p

ozostałych złożonych ofert, wyjaśnień ceny Graph`IT złożonych w dniu 18 listopada 2022 r.  

Na podstawie tych dowodów Izba ustaliła, co następuje: 

Z  ustaleń  wartości  szacunkowej  zamówienia  wynika,  że  zamawiający  wyszacował  wartość 

brutto na kwotę 6 096 447,42zł., w tym 4 802 389,63zł. wartość prac projektowych (przy za-

łożeniu wartości robót budowalnych 113 800 702,08zł. i  współczynniku 4,22% dla obiektów 

IV kat.), wart

ość kosztorysów 144 071,69zł. (przy założeniu, że stanowią one około 3% prac 

projektowych i nadzory autorskie 

za 20 pobytów - jeden pobyt 500zł. razem 10 000zł.  

Z SWZ wynika: 

XIV. OPIS SPOSOBU OBLICZENIA CENY OFERTY 

I.  W  Formularzu  ofertowym  należy  podać  w  PLN  cenę netto,  stawkę podatku  VAT,  wartość 

VAT oraz cenę brutto, zgodnie z załączonym Zestawieniem Kosztów Zadania, stanowiącym 

załącznik nr 6 do SWZ.  

Podana cena musi 

obejmować wszystkie koszty związane z wykonaniem i odbiorem 

przedmiotu zamówienia,  w  tym również  nie ujęte w  zakresie określonym  przez Zamawiają-

cego, a wynikające z zastosowanej technologii, obowiązujących norm i przepisów i niezbęd-

ne do wykonania przedmio

tu zamówienia. 

Cena ryczałtowa podana przez Wykonawcę będzie niezmienna przez cały czas reali-

zacji zamówienia i Wykonawca nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w 

czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac.  

Sposób  wykonania  i  szczegółowy  zakres  usług  określa  załącznik  nr  1  do  SWZ  — 

O

pis przedmiotu zamówienia, załącznik nr 2 do SWZ — projekt umowy oraz koncepcja i pro-

gram  funkcjonalno 

—  użytkowy  z  uwzględnieniem  zmian,  o  których  mowa  w  Rozdziale  III, 

ust. 1 SWZ. 

§ 4  

1.  Za  wykonanie  przedmi

otu  Umowy  Zamawiający  zobowiązuje  się  zapłacić  Wykonawcy 

wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości: 

Ogółem netto złotych …………. PLN  

Podatek VAT 23% 

………….. PLN 

Ogółem 

brutto 

złotych 

………….. 

PLN 

(słownie 

złotych 

brut-

to:………………………………………………………………………………………)  

Płatność za realizację przedmiotu Umowy zostanie zrealizowana w następujący spo-

sób:  

a) 

I rata po odebraniu dokumentacji projektowej i kosztory

sowej, o której mowa w poz. 1 

Zestawienia Kosztów Zadania (ZKZ) stanowiącego załącznik nr 2 do Umowy, (wynagrodze-

nie  um

owne  ryczałtowe  bez  nadzorów  autorskich),  po  dokonaniu  protokolarnego  odbioru 

przez  strony  dokumentacji  projektowej  i  kosztorysowej  oraz 

uzyskaniu  wszelkich  niezbęd-

nych  pozwoleń,  uzgodnień  urzędowych  i  certyfikatów  wynikających  z  wykonywanej  doku-

mentacji; 

b) 

II rata po 

dokonaniu nadzorów autorskich na budowie – (20 x …… zł brutto) – po do-

konaniu odbioru przez strony wykonania czynności nadzorów autorskich na terenie budowy z 

zastrzeżeniem § 3 ust. 2 i 3. 

Zał. nr 1 do Umowy nr ……/8053/WAT/2022 

OPIS PRZEDMIOT

U ZAMÓWIENIA 

Dotyczy  zadania  pn.:  „Wykonanie  dokumentacji  projektowej  i  kosztorysowej  na  budowę 

Kompleksu Dydaktycznego WAT. 

I. UWAGI 

OGÓLNE 

1.  Opracowanie  dokumentacji  projektowo-

kosztorysowej  wymaga  uwzględnienia  decyzji  Nr 

L-188/2021 o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z dnia 21.10.2021 r. obejmuje: 

1) rozbiórkę istniejącego budynku 29B,  

2) przebudowę i/lub nadbudowę 1 kondygnacyjnego budynku, 

3) budowę budynku szkolno-dydaktycznego z podziałem funkcjonalnym na część dydaktycz-

no-administ

racyjną  z  salami  dydaktycznymi,  pokojami  nauczycielskimi  i  zapleczem  admini-

stracyjnym  oraz  część  internatową  z  salami  przystosowanymi  do  pracy  wychowawczej,  ży-

wienia oraz zakwaterowania studentów/uczniów zgodnie z potrzebami przyszłego Użytkow-

nika/Najemcy,  

4) budowę akademika/internatu dla ok. 320 studentów/uczniów z zapleczem dla kierownika i 

wychowawców, 

5) budowę nowoczesnej hali sportowej wraz z zapleczem oraz trybunami, 

6) budowę ok. 104 miejsc postojowych, dróg dojazdowych w tym drogi pożarowej na działce 

4/1 oraz chodników,  

7) zagospodarowanie 

terenu wokół budynku z elementami obiektów małej architektury, 

8) budowę nowego ogrodzenia w ramach projektowanej rozbudowy i budowy obiektu; 

9) budowę boisk wielofunkcyjnych do przeprowadzania zajęć z wychowania fizycznego i za-

jęć fakultatywnych na terenie działki;  

10)  Budowa  niezbędnych  przyłączy  i/lub  sieci  cieplnych,  wodnych,  kanalizacyjnych,  elek-

trycznych, gazowych, telekomunikacyjnych. 

2. Inwestycja powinna być zaprojektowana tak, aby zapewniała na każdym etapie jej realiza-

cji zachowanie ciągłości działalności dydaktycznej i wychowawczej Liceum. Liceum nie może 

zostać  przeniesione  do  innej  lokalizacji  na  czas  realizacji  inwestycji.  Powyższe  warunkuje 

rozbudowę 

(przebudowę) 

budynku 

nr 

(obecnego 

budynku 

dydaktyczno-

administracyjnego) po przeniesieni

u dydaktyki i administracji do części nowobudowanej. Na-

leży założyć przy tym, że w momencie realizacji inwestycji Liceum będzie działać w pełnym 

składzie osobowym (pracowniczym i uczniowskim), a więc będzie potrzebować pełnego za-

plecza dydaktyczno-administracyjnego. 

Zał. nr 2 do Umowy nr…………/8053/WAT/2022 

ZESTAWIENIE  KOSZTÓW  ZADANIA  (ZKZ)  pt.:  „Opracowanie  dokumentacji  projektowej  i 

kosztorysowej na budowę Kompleksu Dydaktycznego Wojskowej Akademii Technicznej”  

Klasa obiektu wg PKOB: 1.12.126.123 - Budynki 

Szkół Wyższych i Placówki Badawcze: La-

boratoria Badawcze 

1  Dokumentacja  projektowa  i  kosztorysowa  wraz  z  decyzjami  administracyjnymi  CPV: 

2 Nadzory autorskie podczas realizacji budowy (20 pob

ytów) CPV: 71220000-6 23%  

Załącznik nr 4 do Umowy nr ……./8053/WAT/2022 

Harmonogram realizacji prac projektowych 

Nazwa  zadania:  „Opracowanie  dokumentacji  projektowej  i  kosztorysowej  na  budowę  Kom-

pleksu Dydaktyczne

go Wojskowej Akademii Technicznej” 

Wyszczeg

ólnienie prac  

1. Opracowanie inwentaryzacji terenu  

2. Opracowanie mapy do celów projektowych  

3.  Wykonanie  ekspertyz  technicznych  kon

iecznych  do  określenia  możliwości  rozbudowy  i 

nadbudowy istniejącego budynku 

4. Wykonanie badań gruntu i opracowanie dokumentacji badań podłoża gruntowego na ob-

szarze projektowanej inwestycji 

5. Opracowanie wielobranżowego projektu na podstawie projektu koncepcyjnego funkcjonal-

no-

użytkowego i uzgodnienie z użytkownikami 

6.  Przyg

otowanie  bilansów  zapotrzebowania  na  media  i  wniosków;  wystąpienie  w  imieniu 

Zamawiającego o  warunki  obsługi  w  zakresie infrastruktury technicznej (przyłącza do  sieci, 

dostawa i od

biór mediów) do odpowiednich jednostek WAT oraz gestorów sieci i mediów. 

7. Wykonanie dokumentacji projektowej w zakres

ie do pozwolenia na budowę 

Projekt zagospodarowania terenu (PZT) 

zawierający: 

1) istniejący stan zagospodarowania działki lub terenu oraz opis projektowanych zmian, 

2)  układ  komunikacyjny,  w  tym  parametry  techniczne  dróg  pożarowych,  sieci  i  urządzeń 

uzbroj

enia terenu zapewniających przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę, 

3) ukształtowanie terenu i zieleni, 

4)  dane  informujące  czy  działka  lub  teren  wpisane  są  do  rejestru  zabytków  lub  podlegają 

ochronie na podstawie u

staleń MPZP lub Decyzji o warunkach zabudowy, 

5)  informacje  o  istniejących  i  przewidywanych  zagrożeniach  dla  środowiska  i  zdrowia  użyt-

kowników oraz otoczenia, 

7.1 Projekt architektoniczno 

– budowlany (w branżach) zawierający: 

1) układ przestrzenny oraz formę architektoniczną istniejących i projektowanych obiektów, 

2) zestawienie powierzchni p

oszczególnych elementów: 

powierzchnia zabudowy projektowanych i istniejących obiektów 

-  p

owierzchnie  dróg,  parkingów,  placów,  chodników,  tarasów,  schodów  zewnętrznych  (po-

wierzchnie utwardzone) 

- powierzchnia zieleni (powierzchnia biologicznie czynna) 

zamierzony  sposób  użytkowania  obiektów  budowlanych,  w  tym  liczbę  projektowanych 

lokali, z w

yszczególnieniem pomieszczeń biurowo-administracyjnych, dydaktycznych oraz w 

akademiku pomieszczeń zamieszkania zbiorowego, 

4) opinię geotechniczną oraz informację o sposobie posadowienia obiektu budowlanego, 

5) opis zapewnienia niezbędnych warunków do korzystania z obiektów użyteczności publicz-

nej  i  mieszkaniowego  budownictwa  wie

lorodzinnego  przez  osoby  niepełnosprawne  ,  o  któ-

rych mowa w art. 1 Konwencji o prawach os

ób niepełnosprawnych, w tym osoby starsze, 

6) parametry techniczne obiektu budowlanego char

akteryzujące wpływ obiektu budowlanego 

na środowisko i jego wykorzystywanie oraz na zdrowie ludzi i obiekty sąsiednie pod wzglę-

dem; 

zapotrzebowania i jakości wody oraz ilości, jakości i sposobu odprowadzania ścieków oraz 

wód opadowych, 

-  emisji  zanieczys

zczeń  gazowych,  w  tym  zapachów,  pyłowych  i  płynnych,  z  podaniem  ich 

rodzaju, 

ilości i zasięgu rozprzestrzeniania się, 

rodzaju i ilości wytwarzanych odpadów, 

- w

łaściwości akustycznych oraz emisji drgań, a także promieniowania, w szczególności joni-

zuj

ącego, pola elektro-magnetycznego i innych zakłóceń, z podaniem odpowiednich parame-

trów tych czynników i zasięgu ich rozprzestrzeniania się, 

wpływu  obiektu  budowlanego  na  istniejący  drzewostan,  powierzchnię  ziemi,  w  tym  glebę, 

wody  powierzchniowe  i  podziemne 

(uwzględniając,  że  przyjęte  w  projekcie  budowlanym 

rozwiązania  przestrzenne,  funkcjonalne  i  techniczne  powinny  wykazywać  ograniczenie  lub 

eliminację  wpływu  obiektu  budowlanego  na  środowisko  przyrodnicze,  zdrowie  ludzi  i  inne 

obiekty budowlane, zgodnie z o

drębnymi przepisami. 

7)  analiza  możliwości  racjonalnego  wykorzystania  pod  względem  technicznym,  ekonomicz-

nym i środowiskowym odnawialnych źródeł energii takich jak: energia geotermalna, energia 

promieniowania  słonecznego,  energia  wiatru  a  także  możliwości  zastosowania  skojarzonej 

produkcji  energii  elektrycznej  i  ciepła  oraz  zdecentralizowanego  systemu  zaopatrzenia  w 

energi

ę  w  postaci  bezpośredniego  lub  blokowego  ogrzewania,  określającą:  oszacowanie 

rocznego  zapotrzebowania  na  energię  użytkową  do  ogrzewania,  wentylacji,  przygotowania 

ciepłej  wody  użytkowej,  dostępne  nośniki  energii,  wybór  dwóch  systemów  zaopatrzenia  w 

energi

ę do analizy porównawczej (systemu konwencjonalnego oraz systemu alternatywnego 

albo  systemu  konwencjonalnego  oraz  systemu  hybrydowego,  r

ozumianego jako połączenie 

systemu  konwencjonalnego  i  alternatywnego,  obliczenia  optymalizacyjno-

porównawcze  dla 

wybran

ych systemów zaopatrzenia w energię, wyniki analizy porównawczej i wybór systemu 

zaopatrzenia w energię; 

analizę  technicznych  i ekonomicznych możliwości  wykorzystania urządzeń,  które  automa-

tycznie  regulują  temperaturę  oddzielnie  w  poszczególnych  pomieszczeniach  lub  w  wyzna-

czonej strefie ogrzewanej, 

informacje o zasadniczych elementach wyposażenia budowlano-instalacyjnego, zapewnia-

jących użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem. 

dane dotyczące warunków ochrony przeciwpożarowej określone w odrębnych przepi-

sach    

1) Złożenie wniosku o pozwolenie na budowę 

2) Uzyskanie prawomocnej decyzji o pozwoleniu na budowę. 

8. Pr

ojekt techniczny (w branżach) (PT) zawierający: 

1)  projektowane  rozwiązania  konstrukcyjne  obiektu  wraz  z  wynikami  obliczeń  statystyczno-

wytrzymałościowymi  

2)  charak

terystykę  energetyczną  budynku,  opracowana  zgodnie  z  przepisami  dotyczącymi 

metodologii  obl

iczania charakterystyki  energetycznej  budynku oraz sposobu sporządzania i 

wz

orów świadectw ich charakterystyki energetycznej, zgodnie z właściwymi przepisami 

3) proj

ekty przyłączy do mediów 

4) dokumentację geologiczno-inżynierską lub geotechniczne warunki posadowienia obiektów 

budowlanych 

5)  projekt  zabezpieczenia  budynku  oraz  oto

czenia przed  propagacją  hałasu  i  drgań  pocho-

dzących  od  instalacji  i  urządzeń  stanowiących  techniczne  wyposażenie  budynku,  projekt 

techniczny konstrukcji ściany zewnętrznej szkieletowo-warstwowej 

6)  projekt  komunikacji  pieszej  i rowerowej  na  zewnątrz  budynku  oraz  placów,  dróg  i miejsc 

postojowych wr

az z odwodnieniem i oświetleniem terenu, 

7) pr

ojekt drogowy zjazdu z ul. Kartezjusza wraz z uzgodnieniami i zgłoszeniem jakiego wy-

maga 

projekt gospodarki zielenią wraz z inwentaryzacją drzew oraz złożenie wniosku o wycinkę 

drzew i uzyskanie zgody 

9) projekt budowy nowego ogrodzenia 

10) projekt umeb

lowania pomieszczeń użytkowych  

11) projekt aranżacji wnętrz dla pomieszczeń reprezentacyjnych (z aulą seminaryjną, holi na 

parterze, sali wykładowych, pokoi akademika, ewentualnie innych (holi windowych w budyn-

ku)  

12) projekty wnętrz typowych; sanitarnych, socjalnych, biurowych, dydaktycznych 

13) projekty akustyczne i nagłośnienia wraz z symulacją dla auli seminaryjnej oraz typowych 

sali lekcyjnych 

14) projekty akusty

czne dla wybranych gabinetów 

15) oznakowani

e pomieszczeń 

16) oznakowanie bhp, ppoż., technologiczne, techniczne 

17) projekt uwaru

nkowań z zakresu ochrony ppoż. określone w odrębnych przepisach 

18) projektowany scenariusz rozwoju zdarzeń w czasie pożaru 

wykonanie i uzgodnienie ekspertyzy ppoż. jeśli będą wymagane 

20) instrukcję bezpieczeństwa pożarowego wraz z planem ewakuacji 

Projekt rozbiórki budynku 29B zawierający; 

1) szkic usytuowania obiektu budowlanego 

2) opis zakresu i sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych 

3) opis sposobu zapewnienia 

bezpieczeństwa ludzi i mienia  

4) pozwolenia, uzgodnienia, opinie i inne dokumenty, k

tórych obowiązek dołączenia wynika z 

odrębnych przepisów, ustaw 

5) projekt rozbiórki 

1) STWiORB (w branżach) 

2) Przedmiar robót (w branżach) 

3) Kosztorysy inwestorskie i ZKZ 

(w branżach) 

W ofercie Graph`IT zaofe

rował wykonanie: 

1. OPRACOWANIE DOKUME

NTACJI PROJEKTOWEJ I KOSZTORYSOWEJ NA BUDOWĘ 

KOMPLEKSU  DYDAKTYCZNEGO  WOJSKOWEJ  AKADEMII  TECHNICZNEJ  Podstawowa 

1.00 [zadanie]Netto: 1 220 000,00 PLN Stawka VAT 23,00 % Brutto: 1 500 600,00 PLN Brut-

to: 1 500 600,00 PLN  

TPF- Cena 5 535 000,00 

ASMAN PIENIĘŻNY Cena 3 665 400,00 

W dniu 18 listopada 2022 r. Grap

h`IT w części odtajnionej przez zamawiającego udzielił na-

stępujących wyjaśnień, co do zaoferowanej ceny: 

oferta usług wykonawcy  jest rzetelna,  a  cena  ofertowa  brutto  —  1.500  600,00zł,  nie  jest  w 

żaden sposób zaniżona lub rażąco niska, została skalkulowana z najwyższą starannością i 

uwzględnia zakładane koszty wraz z marżą, odpowiada rynkowym cenom podobnych usług 

oraz  u

względnia  wszelkie  elementy  zamówienia,  których  wykonania  Zamawiający  oczekuje 

od  wykonawcy  zgodnie  z  SWZ,  wobec  czego  nie  występują  żadne  przesłanki  dla  uznania 

ceny ofertowej 

jako rażąco niską. 

Uwaga:  dalszy  tekst 

wraz z przywołanymi w nim  załącznikami stanowi Tajemnice przedsię-

biorstwa 

 uwaga: informacja 

stanowiąca tajemnice przedsiębiorstwa 

Na kolejnych stronach w zakresie do informacji o 

zakończeniu zakresu utajnionego 

Ponadto w odpowiedzi na pismo Zamawiającego wyjaśniamy co następuje: 

 Stan faktyczny 

Zamawiający przeznaczył na realizację przedmiotowego zamówienia kwotę 6 096 0447,42zł 

brutto 

W  postępowaniu złożono 3 oferty,  a  średnia arytmetyczna  cen  brutto  wszystkich  złożonych 

ofert wynosi 3 567 000,00 

zł. 

Cena  oferty  wykonawcy  stanowi  zatem  ok  25% 

budżetu  Zamawiającego  i  ok  42%  średniej 

arytmet

ycznej cen wszystkich złożonych ofert. 

2. Zgodnie z Art. 224 PZP pkt 1. „Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części 

składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpli-

wości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wy-

maganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepi-

s

ów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyli-

czenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych". 

Ustawa zawiera zatem wytyczną interpretacyjną, iż ocena zaoferowanej ceny ma być rozwa-

żana w kontekście wartości danego zamówienia.  

W  przepisach  dyrektywy  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  2014/24/UE  z  26.02.2014  r.  w 

sprawie  zamówień  publicznych  uchylającej  dyrektywę  2004/18/VVE,  jak  i  ustawy  z 

29.01.2004  r. 

— Prawo zamówień publicznych — dalej p.z.p. — brakuje jednak definicji le-

galnej pojęcia rażąco niskiej ceny lub rażąco niskiego kosztu. 

W ce

lu poprawnego zrozumienia pojęcia rażąco niskiej ceny należy przyjąć, że rażąco niska 

cena oznacza ofertę z ceną niewiarygodnie niską, znacząco odbiegającą od cen rynkowych 

w  stosunku  do  wartości  danego  zamówienia.  Cenę  rażąco  niską  należy  zatem  odnosić  do 

cen rynkowych, a nie do ceny najwyższej w danym postępowaniu lub kwoty zarezerwowanej 

przez zamawiającego na wykonanie danego zamówienia. 

N

ależy tu zwrócić uwagę, że w przedmiotowym postepowaniu, prowadzonym w trybie dialo-

gu  konkurencyjnego  mogło  potencjalnie  dojść  do  zakłócenia  konkurencyjności  cenowej  po-

stępowania, a nawet zmowy przetargowej, gdyż po prekwalifikacji 3 wykonawców strony po-

st

ępowania  znały  się,  wielokrotnie  kontaktowały  i  mogły  sobie  przykazywać  zarówno  infor-

macje  dotyczące  budżetu  Zamawiającego  jaki  i  ustalać  wspólna  strategię  maksymalizacji 

marży. 

Istotne jest też, że budżet Zamawiającego dla inwestycji o średnim stopniu skomplikowania i 

szacunkowej  powier

zchni  całkowitej  ok  14-15  tys  m2,  wielokrotnie  przewyższa  budżety  w 

podobnych  innych 

postępowaniach,  prowadzonych  w  trybie  podstawowym,  gdzie  średni 

koszt jednostkowy dokumentacji projektowej wybranej oferty jest zazwyczaj w granicach 70-

100zł/m2 (co w razie potrzeby można łatwo zweryfikować w oparciu o dostępne informacje 

publiczne). 

J

esteśmy przekonani, że świadomość wartości rynkowej ma sam Zamawiający, gdyż formu-

łując  warunki  udziału  w  postępowaniu  i  kryteria  pozacenowe  utożsamił  wartość  projektu  w 

w

ysokości  1  mln  złotych  brutto  z  powierzchnią  projektu  10  000m2  co  daje  wskaźnik 

100zł/m2, a więc dokładnie taki jaki okazuje się być wynikiem ilorazu wartości naszej oferty 

w odniesieniu do skali obiektu. 

Fragment OPIW: 

1) zdol

ności technicznej lub zawodowej: 

Zamawiający uzna spełnienie warunku jeżeli Wykonawca: 

 a) w okresie ostatnich trz

ech lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres pro-

wadzenia działalności  jest krótszy  -  w  tym  okresie  wykonał  1  zadanie,  polegające  na  opra-

cowaniu  dokumentacji  projektowej  i  kosztorysowej  budowy  obiektu  k

ubaturowego  użytecz-

ności publicznej z niezbędną infrastrukturą techniczną O powierzchni całkowitej min. 10 000 

m2 na kwotę minimum 1.000.000,00 zł brutto oraz 

Można  też  wskazać,  że  w  normalnych  warunkach  pełnej  konkurencyjności  (przetarg  nieo-

graniczony) za

równo budżet Zamawiającego jak i oferent o najwyższej cenie (firma TPF Sp. 

z.o.o.) ma w

artości rynkowe. 

Na  przykład  w  postępowaniu  na  podobny,  lecz  bardziej  skomplikowany  obiekt  dydaktyczny 

WUM  o  powierzchn

i  12500m2  budżet  Zamawiającego  jak  oferty  (w  tym  oferta  TPF)  były 

zbieżne  i  4  krotnie  niższe  niż  w  przedmiotowym  postępowaniu  (nawet  uwzględniając  infla-

cję): 

Informacja z otwarcia ofert 

Działając na podstawie art. 86 ust. 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo Zamówień Pu-

blicznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.), Warszawski Uniwersytet 

Medyczny, ul. Żwirki i 

Wigury  61,  02-091  Warszaw

a,  Zamawiający  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  pu-

blicznego pod nazwą: Adaptacja dokumentacji Projektu Budowlano — Wykonawczego Cen-

trum  Symulacji Medycznych Warszawskiego  Uniwersytetu  Medycznego do  nowej  lokalizacji 

przy ul. Pawińskiego w Warszawie, znak sprawy: AEWS-021/2018 

informuje, 

że  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  kwotę  brutto:  1 

zł  

Oferty 

złożyli: 

1 ECO - INVESTMENT POLAND Sp. Z o. o. 1 206 445, 50 

2. RYSY ARCHITEKCI 1 330 000.00 

3 TPF Sp. Z o.o. 1 344 390,00 

Wo

bec  powyższego  cena  zaoferowana  przez  Graph'it  Sp.  z.o.o.  nie  jest  rażąco  niską,  a 

wręcz powyżej średniej w odniesieniu do cen rynkowych.  

3.  Należy  zauważyć,  że  przedmiotem  zamówienia  w  postępowaniu  są  przede  wszystkim 

prace projektowe. 

W literaturze i or

zecznictwie podnosi się, że odnosząc się do zagadnienia rażąco niskiej ce-

ny w zakresie za

mówienia publicznego na usługi intelektualne, Zamawiający powinien także 

pamiętać o tym, że w przypadku tego rodzaju zamówień może się pojawić wiele wątpliwości 

dotycz

ących rażąco niskiej ceny, począwszy od realności zaproponowanych cen w stosunku 

do szacowane

j wartości zamówienia, gdzie rozwarstwienie w oferowanych cenach może się 

ok

azać kilkudziesięcioprocentowe. 

KIO  w  wyroku  z  23.

10.2013  r.  (KIO  2221/12)  wskazała:  że  „szczególnie  w  zamówieniach 

dotyczących  usług  niematerialnych.  rozwarstwienie  cen  składanych  ofert  bywa  szczególnie 

zauważalne" Zamawiający będzie musiał w każdym postępowaniu liczyć się z tym, że przed-

stawiane  przez 

wykonawców wyjaśnienia mogą zawierać różne argumenty i elementy skła-

dowe.  

Krajowa Izba Odwoławcza również w wyroku z 23.06.2014 r. (KIO 1166/14), zwróciła uwagę, 

że „istotne jest przy tym, że usługa projektowania jest w większości usługą intelektualna, a 

wi

ęc jej wycena zależy w dużej mierze od tego «na ile się ceni» dany projektant, pracownia 

czy ekspert". Często bowiem płaci się za tylko tzw. nazwisko lub markę firmy. Odniesienie sie 

zatem do kwoty zarezer

wowanej przez Zamawiającego czy też innego oferenta nie jest rele-

wantne. 

Jak nadto wska

zał Sąd Okręgowy w Poznaniu w wyroku z 4.06.2008 r., X Ga 127/08, „prze-

pisy p.z.p. ani przepi

sy unijne czy też orzecznictwo zarówno krajowe, jak i ETS nie wykształ-

ciło definicji  pojęcia  «rażąco  niska  cena»  (...).  W  czasie  wstępnego  badania,  w  którym  pod 

uw

agę należy brać, co do zasady, całkowitą cenę za przedmiot zamówienia, a nie poszcze-

gólne pozycje czy składniki ceny, zamawiający nabierze podejrzeń czy przypuszczeń, co do 

zbyt  niskiej  proponowanej  przez  wyk

onawcę  ceny,  wszczyna  procedurę  wyjaśnienia  (...). 

Zatem charakter ceny rażąco niskiej można przypisać, gdy jest ona niewiarygodna i niereal-

n

a  w  stosunku  do  obowiązujących  cen  rynkowych".  Podobną  linię  prezentuje  KIO,  która  w 

wyroku  z  17.08.2012  r.,  (KIO  1649/12), 

wskazała,  że  „cena  rażąco  niska  to  cena  niewiary-

godna. oderwana od realiów rynkowych". 

W 

wezwaniu Zamawiający wskazał, iż podstawą do żądania wyjaśnień w sprawie ceny rze-

komo rażąco niskiej jest okoliczność, iż zaoferowana cena jest niższa o ponad 30% od kwoty 

przeznaczonej  przez  Zamawianego  na 

realizacje  zamówienia  i  średniej  wartości  złożonych 

ofert. Nie powstał zatem zarzut, iż zaoferowana cena jest oderwana od realiów rynkowych i 

nie oznacza to 

też, że oferowana cena jest oderwana od realiów rynkowych. 

Należy wyraźnie podkreślić, iż wyznacznik ten nie jest jednak wyznacznikiem bezwzględnie 

wiążącym i ostatecznym, ze względu choćby na możliwość oszacowania przez Zamawiają-

cego  wartości  zamówienia  ze  zbytnią  ostrożnością.  Ponadto,  wyznacznik  ten  powinien  słu-

żyć tylko i wyłącznie podjęciu decyzji o tym, czy cena może być rażąco niską i uruchomienia 

procedury przewidzianej w art. 224 usta

wy Pzp, a więc żądania wyjaśnień. Nie może jednak 

decydować  jeszcze  o  tym,  że  cena  jest  ceną  rażąco  niską.  W  tym  przypadku,  odniesienie 

ceny do wartości zamówienia powiększonej o VAT ma charakter jedynie pomocniczy i służyć 

powinien  jedynie  podjęciu  decyzji  o  tym,  czy  na  zamawiającym  ciąży  obowiązek  żądania 

wyjaśnień od wykonawcy. 

Zadaniem wykonawcy, w przedmiotowym p

rzypadku Zamawiający był zwolniony z obowiąz-

ku  ra

żąco  niskiej  ceny,  gdyż  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie 

wymag

ają  wyjaśnienia,  a  o  których,  jak  wspomniano  wyżej,  zwracała  wielokrotnie  uwagę 

KIO. 

Obowiązek  wezwania  wykonawcy  do  wyjaśnienia  poziomu  ceny  ofertowej  doznaje  ograni-

czenia  w  sytuacji,  gdy  przewidzia

ny  w  tym  przepisie  poziom  rozbieżności  pomiędzy  warto-

ścią szacunkową zamówienia, a kwotą jaką zamierza Zamawiający przeznaczyć na realiza-

cje wynika 

z okoliczności oczywistych. które nie wzmagają wyjaśnienia. 

Wykonawca na etapie przygotowania oferty prz

eprowadził szczegółową i profesjonal-

ną analizę wszelkich dokumentów załączonych do postępowania, wykorzystując do kalkulacji 

zarówno przepisy prawa, własną kalkulację kosztów oraz zweryfikował wyniki kalkulacji, po-

równując je do zamówień podobnych i korzystając ze źródeł ogólnie dostępnych, w tym in-

formacji publicznej. 

Realizacja wielu kontraktów obejmujących podobne usługi ma bezpośredni wpływ na prawi-

dłowe szacowanie realnych kosztów realizacji usługi. Wykonawca aktualnie realizuje lub zre-

alizował kilkadziesiąt umów o różnej specyfice, w tym także w zakresie projektowania obiek-

tów infrastruktury medycznej co pozwala na wykorzystanie nabytego już doświadczenia przy 

realizacji  nowy

ch  usług.  Posiadana  wiedza  umożliwia  Wykonawcy  zaproponowanie  ceny 

ofertow

ej w pełni adekwatnej do przedmiotu zamówienia. 

Wykonawca, będący podmiotem profesjonalnie świadczącym usługi projektowania, dokonu-

jąc oszacowania zaproponowanej ceny, wziął pod uwagę wszystkie elementy składające się 

na  zakres  przedmiotowej  umowy  o  wykona

nie zamówienia publicznego, w tym w szczegól-

ności: terminy realizacji, zakres obowiązków personelu, a także ryzyko wynikające ze specy-

fiki nin

iejszej usługi oraz sposób płatności wskazany przez Zamawiającego w SWZ. 

Wartości  przyjęte  przez  Wykonawcę  podczas  szacowania  ceny  ofertowej  są  rzeczywiste  i 

wynikają  z  kosztów  realnie  ponoszonych  przez  Wykonawcę  podczas  realizacji  tego  typu 

usług, pełnego i należytego wykonania wszystkich obowiązków wymaganych od Wykonawcy. 

Ponad wszelk

ą wątpliwość wykonawca przeprowadził szczegółową i staranną kalku-

lację wszystkich usług wskazanych we SWZ, Wzorze umowy oraz OPZ. 

Należy przede wszystkim  zwrócić  uwagę,  że wykonawca na  etapie kalkulacji  ceny  dokonał 

oszczędności dzięki przyjętej metodzie wykonania zamówienia, która wynika z stosowanych 

przez  niego  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  za-

mówienia dostępnych  dla wykonawcy,  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których wartość  przyjęta 

do ustalenia ceny nie jest niższa od  minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej 

stawki godzinowej, ustalonych na podstawie pr

zepisów ustawy z dnia 1 0 października 2002 

r. o minimalnym wynagrodzeniu za 

pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177). 

W

szelkie  poniższe  wyjaśnienia  są  udowodnione  załączoną  szczegółową  kalkulacją  ceny 

ofertowej,  z  której  wynika,  że  wykonawca  nie  tylko  należycie  i  skrupulatnie  skalkulowało 

koszty, przewidziało rezerwy kosztorysowe z uwagi na możliwość powstania nieprzewidzia-

nych 

kosztów  wraz  z  prognozą  godziwej  marży  w  wysokości  co  najmniej  17%  wartości 

U

mowy została zamieszczona w załączniku do niniejszego pisma.  

5.1. Wykonawca, realizując oraz pozyskując nowe umowy na usługi, zapewnia stałe, często 

wieloletnie, zatrudnieni

e personelowi kluczowemu (architekci, inżynierowie, doradcy). Wyko-

nawca zatrudniania 30 osób (stan na dzień złożenia oferty wg informacji ZUS) w oparciu o 

Umowę o prace, oraz kolejne 24 osoby personelu zatrudnionego w oparciu o kontrakty dłu-

goterminowe B2B. 

 Zrzut z platformy ZUS: 

OSOBY ZGŁOSZONE DO UBEPIECZEŃ   

W

ybrany płatnik: GRAPH'IT SP. Z O. O. Zmień płatnika 

Zgłoszeni do ubezpieczeń 

Pok

aż wyrejestrowanych 

Imię  Nazwisko 

PESEL 

Tak 

Tak 

Tak 

Tak 

Tak  

Tak 

Tak 

Tak 

Tak  

Tak 

Tak  

Tak 

Tak  

Tak  

Tak  

Tak  

Tak 

Tak 

Tak 

Tak 

Tak  

Tak  

Tak 

Tak 

Tak  

Tak 

Tak 

Tak 

Elementy I - 30 z 30  10 1 25 1 50 1 100 

Eksport  oraz  wy

druk  dostępny  jest  dla  maksymalnie  2000  pozycji.  Przy  zbyt  dużej  liczbie 

ubezpiecz

onych, należy użyć funkcji filtra. 

Dane ubezpieczonego 

Takie 

rozwiązanie umożliwia zawieranie z personelem umów korzystnych dla Wykonawcy ze 

względu na kwotę jak i dyspozycyjność danych osób. Zakres obowiązków personelu został 

uzgodniony  i  skalkulowany  przy  uwzględnieniu  specyfiki  każdego  z  etapów  usługi  w  tym 

określonego  obowiązku  dyspozycyjności  personelu.  Wykonawca  jest  podmiotem  profesjo-

nalnym, który swoje przychody generuje w 90% w zamówień podobnych do przedmiotowe-

go, generując średnią marżę 21% (dane za rok 2021). Informacje te są publiczne i wynikają 

wprost i informacji publicznych 

znajdujących się w sprawozdaniu finansowym dostępnym na 

stronie https://ekrs.ms.gov.pl/rdf/pd/search df. 

Tak więc jest oczywiste, że wykonawca odpowiedzialnie i profesjonalnie kalkuluje swoje ofer-

ty w podobnych post

ępowaniach publicznych, generując godziwą mażę, zatrudniając od wie-

lu lat na 

stałe duży, jak na warunki krajowe, zespół 54 projektantów. Z tego wynika, że rów-

ni

eż skala prowadzonej dzielności pozwala na równoczesna realizację wielu projektów i po-

zwala  na  zac

howanie  dużej  płynności  finansowej,  która  za  rok  2021  wynosiła  WPB=2,53. 

Informacje  te  są  publiczne  i  wynikają  wprost  i  informacji  publicznych  znajdujących  się  w 

sprawozdaniu finansowym dostępnym na stronie https://ekrs.ms.qov.pl/rdf/pd/search df. 

Wykona

wca opierając się na doświadczeniu nabytym w trakcie realizacji innych podobnych 

umów  oraz  bezpośrednich  konsultacjach  z  personelem,  także  posiadającym  bogate  do-

świadczenie z realizacji takich usług określił składowe kalkulacji oferty w zakresie danej po-

zy

cji (składowej netto dla ceny oferty Wykonawcy). Wskazane w załączonej kalkulacji stawki 

w pełni umożliwiają realizację przewidywanych zobowiązań danej osoby i zostały precyzyjnie 

oszacowane na podstawie zakresu obowiązków przypisanym dla danego eksperta na danym 

etapie realizacji 

usługi. 

W zakresie kosztów wynagrodzeń wykonawca planuje wykonanie zamówienia wykorzystując 

głównie własne zasoby intelektualne, kadrowe, technologiczne, które są co najmniej wystar-

czające dla wykonania przedmiotowego projektu. 

Struktura  kosztów  określona  na  bazie  ksiąg  rachunkowych  wykonawcy  wskazuje,  że  przy 

realizacji  usług  projektowych  w  technologii  BIM  średni  koszt  wynagrodzeń  wynosi  ok  2/3 

kosztów całkowitych, więc jest kluczowy dla wartości oferty. Poniższy schemat pokazuje da-

ne na podstawie 

danych księgowych wykonawcy: 

Należy tu zauważyć, że wykonawca dzięki bogatemu doświadczeniu i wysokich kompeten-

cjach BIM, znacznie lepiej 

niż konkurencja alokuje zasoby i uzyskuje bardzo wysokie wskaź-

niki efektywności czasu prac. Niemniej jednak w ramach kalkulacji kosztów przyjęto maksy-

malną  ilość  godzin  pracy  personelu  w  całkowitej  liczbie  ok  11000  roboczogodzin,  co 

uwzględniając  przesunięcia  harmonogramu  robót  częściowych  do  całego  okresu  trwania 

realizacji Umowy, j

est wartością nawet znacznie przewyższającą spodziewane potrzeby pro-

jektu. 

Odnosząc się do wezwania Zamawiającego poniżej wykonawca w załączonej kalkulacji pre-

zentuje „listę osób (członków) personelu wykonawcy”, przewidzianego do udziału w wykona-

niu  przedm

iotu zamówienia zgodnie z SWZ, wraz ze wskazania wynagrodzenia i przewidy-

wanego nak

ładu pracy 

Wynagrodzenia  i  roboczogodziny  wskazane  w  zestawieniu  obejmują  płatne  urlopy  i  ew. 

zwolnienia lekarskie. 

Wykonawca opierając się na doświadczeniu nabytym w trakcie realizacji innych, podobnych 

umów oraz bezpośrednich konsultacjach z personelem także posiadającym bogate doświad-

czenie z 

realizacji takich usług określił składowe kalkulacji oferty w zakresie każdej pozycji. 

5.2. Wykonawca przewidział także pozostałe koszty dotyczące realizacji usługi. 

Nal

eżą do nich koszty ogólne zarządu (koszty lokalowe, media, koszty finansowe wadium i 

ZNWU 

koszty ubezpieczeń, wydruki i inne wydatki administracyjno-biurowe). 

Wykonawca na skutek realizacji wielu zamówień w tym także w zakresie prac projektowych, 

dysponuje 

dobrze  zorganizowanym  i  funkcjonującym  zapleczem  biurowo-logistycznym,  po-

siadanie przez Wykonawcę od  kilku lat  w  pełni wyposażonych  i funkcjonujących  biur (War-

szawa, Poznań, Wrocław), pozwala na znaczne zniwelowanie kosztów założenia i działalno-

ści  związanych  z  nowymi  usługami,  oraz  oszczędności  w  zakresie szeroko  pojętej  logistyki 

wykonania usługi w tym takich kosztów jak np.: materiały biurowe (większe zakupy dla kilku 

kontraktów za niższą cenę), koszty wynikające z użytkowania umeblowania i sprzętu (wyko-

nawca jest  właścicielem  umeblowania i  sprzętu),  koszty  przesyłek  pocztowych i  kurierskich 

(stałe umowy), opłaty związane z Internetem oraz codziennym utrzymaniem środków trans-

portu i łączności. 

Wykonawca dysponuje wyposa

żeniem technicznym biur w zakresie mebli oraz sprzętu elek-

tronicznego i licencji opro

gramowania zamortyzowanego w czasie realizacji innych usług. 

Dodatkowo wykonawca z ostrożności ustalił 5% rezerwę na nieprzewidziane koszty realizacji 

zamówienia. 

5.3. W

yjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy 

Wykonawca, r

ealizując oraz pozyskując nowe umowy na usługi, zapewnia stałe, często wie-

loletnie, zatrudnienie personelowi kluczowemu (

architekci, inżynierowie, doradcy). Takie roz-

wi

ązanie umożliwia zawieranie z Personelem umów korzystnych dla Wykonawcy ze względu 

na  kw

otę  jak  i  dyspozycyjność  danych  osób.  Przedstawione  w  kalkulacjach  wartości  doty-

czące pracy personelu określone zostały w stosunku do każdego z członków zespołu, przy 

uw

zględnieniu wszelkich postanowień SIWZ w szczególności wynikających z par. 2 Umowy. 

Zak

res obowiązków Personelu został skalkulowany przy uwzględnieniu specyfiki każdego z 

etapów usługi w tym określonego obowiązku dyspozycyjności personelu.  

W zakresie kosz

tów wynagrodzeń wykonawca planuje wykonanie zamówienia wykorzystując 

własne  zasoby  intelektualne,  kadrowe,  technologiczne,  które  są  co  najmniej  wystarczające 

dla  wykonania  przedmio

towego  projektu,  co  pozwala  na  zachowanie  całości  marży  i  ew. 

oszczędności w trakcie realizacji z zawiązanych rezerw dla wykonawcy. 

W zakresie metody wykonania zam

ówienia należy podnieść, że wykonawca posiada niezwy-

kle 

bogate, międzynarodowe doświadczenie w zakresie realizacji podobnych zamówień - jest  

krajowym  liderem  tej  technologii  - 

wiodącym  na  rynku  krajowym  dostawcą  usług  BIM  oraz 

świadczy regularnie w tym zakresie usługi dla takich renomowanych zamawiających publicz-

nych  jak  MSZ,  MON,  Ministerstwo  Ku

ltury,  PSE,  Orlen,  Frontex i  wielu jednostek  samorzą-

dów terytorialnych, wielu szpitali (NIO, DCO, MSS...) oraz największych globalnych korpora-

cji budowlanych (PORR

, Strabag, Polimex. .. ) przy realizacji zamówień publicznych. W za-

kresie samego stosowania techniki 

BIM posiada on najwyższe kompetencje i doświadczenie 

w  Pol

sce, które pozwala na ok 50% wzrost efektywności prac projektowych w stosunku do 

średniej wydajności krajowej. 

z Reduced errors and omissions 

Collaborating with OwnersDesign Firms 

Enhancing Organization's Image 

Reducing Rework 25% 

Reduced Construction Cost 

Better Cost Control\Predictability 

Attracting new orders 

Reducing Overall Construction Duration 

Increased Profits 

Criteria  determining  BIM  effectiveness  in  construction  companies  of  Nofthern  America.  % 

(McGraw Hill Construction, n.d.). 

Istotny jest fakt, że wykonawca realizuje obecnie krajowe zamówienia publiczne dot. projek-

towania z obligatoryjnym wykorzystaniem technologii BIM 

— również w zakresie szpitali on-

kologicznych, 

więc  poniósł  już  koszty  związane  z  licencjami  oprogramowania  i  sprzętem 

komputerowym, oraz posia

da wysoce wykwalifikowany personel, którego nie musi szkolić, a 

koszty te przypisał i już rozliczył w innych — zrealizowanych lub właśnie realizowanych za-

mówieniach. Wykonawca  dysponuje  obecnie  48  nowoczesnymi, kompletnymi stanowiskami 

projektowania BIM.  

Wykonawca na skutek realizacji wielu zamówień w tym także w zakresie prac projektowych, 

dysponuje  dobrze  zorganizowanym  i  funkcjonującym  zapleczem  biurowo-logistycznym,  po-

sia

danie przez Wykonawcę od lat w pełni wyposażonych i funkcjonujących biur, pozwala na 

znaczne zniwelowanie kosztów założenia i działalności związanych z nowymi usługami, oraz 

oszczędności w zakresie szeroko pojętej logistyki wykonania usługi w tym takich kosztów jak 

np.: materiały biurowe (większe zakupy dla kilku kontraktów za niższą cenę), koszty wynika-

jące  z  użytkowania  umeblowania  i  sprzętu  (wykonawca  jest  właścicielem  umeblowania  i 

sprzętu), koszty przesyłek pocztowych i kurierskich (stałe umowy), opłaty związane z Inter-

netem oraz codziennym 

utrzymaniem środków transportu i łączności. 

Wykonawca dysponuje wyposażeniem technicznym biur w zakresie mebli oraz sprzętu elek-

tronicznego zamortyzowanego  w  czasie realizacji  inny

ch usług. Poniżej znajduje się szcze-

gółowe zestawienie kluczowych posiadanych i już zamortyzowanych zasobów IT, dedykowa-

nych do realizowanych przedmiotowego zamówienia. 

5.4. Oryginalność projektu wykonawcy 

Biorąc pod uwagę powyższe przykłady i metodykę pracy, jasny staje się niższy koszt opra-

cowania projektu. 

5.5. Pomoc publiczna 

Wykonawca  w  ciągu  ostatnich  3  lat  otrzymał  legalną  i  zgodną  z  przepisami  prawa  pomoc 

pu

bliczną o wartości nominalnej 2.229.895,98zł, co pozwoliło na pokrycie m.in. dodatkowych 

kosz

tów związanych z epidemią Pandemii COVID-19r.  

Wykonawca załącza jako dowód zestawienie otrzymanej pomocy publicznej. 

6.  Należy  zauważyć,  że  powyższe  wyjaśnienia  w  sposób  wyczerpujący  i  jednoznaczny 

wskazu

ją, że wykonawca prawidłowo skalkulował cenę, zapewniając sobie możliwość reali-

zacji 

zamówienia przy założeniu osiągnięcia znacznego zysku. a oferowana cena przystaje 

do  realiów  rynkowych,  co  w  świetle  wyroku  SO  w  Krakowie  XII  Ga  8/09  lex  552013,  (por. 

wyro

k  Sądu  Okręgowego  w  Poznaniu  z  17.01.2006r.  ll  Ca  2194/05),  jest  wystarczającym  i 

kluczowym dowodem na to, że cena oferty nie jest rażąco niska. 

Po

dobnie stwierdził Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z 30.01.2007r. — no cenie rażą-

co niskiej można mówić wówczas. gdy oczywiste jest. że przy zachowaniu reguł rynkowych 

wykonanie umowy przez 

wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska cena jest 

to  cena  niewiarygodna,  oderw

ana  całkowicie  od  realiów  rynkowych.  Przykładem  może  być 

oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub wytworzenia albo oferowanie usług za sym-

boliczną kwotę". „Sam fakt że cena oferty jest niższa od cen innych ofert złożonych w postę-

powaniu nie jest jeszcze wystarczaj

ący dla uznania danej ceny za rażąco niską.”  

Stanowisko to podzieliła również KIO w wyroku z dnia 28.03.08r. (KIO 226/08) — „za ofertę z 

ceną rażąco niską może być uznana oferta. której realizacja nie pozwala na utrzymanie ren-

towności wykonawcy. naraża go na straty. realizowanie zadania poniżej kosztów. 

W  świetle  orzecznictwa  KIO  samo  zestawienie  kwot  zaproponowanych  przez  wykonawców 

nie  jest  dowodem  rażąco  niskiej  ceny.  Stanowisko  Zamawiającego,  iż  ceny  poniżej  połowy 

wartości  szacunkowej  zamówienia  są  rażąco  niskie  Krajowa  Izba  Odwoławcza  uznała  za 

niezgodne z prawem. 

(KIO 2559/11 „KIO 2573/11,KIO 2578/11/..) 

Cena ofert

owa wykonawcy jest zatem rynkowa i nie w żaden sposób nie może być uznana 

za 

rażąco niską. 

Załączniki stanowiące Tajemnice Przedsiębiorstwa: 

Dokument 22.23_WAT_kalkulacja ceny ofertowej przez podpisany P.S. W. 

22.23 WAT_przypadki_pomocy_beneficjenta Data:2022.11.21 

UWAGA: KONIEC TAJEMNICY PRZEDSIEBIORSTWA 

Wyżej  wymienione  okoliczności  są  sprzyjającymi  warunkami  wykonywania  zamówienia  do-

stępnymi dla Wykonawcy. które umożliwiają zaoferowanie Zamawiającemu atrakcyjnej ceny i 

jednocześnie sprawiają. iż realizacja zamówienia zgodnie z wymaganiami SIWZ iest w pełni 

o

płacalna.  

Powyższe argumenty, jak również załączone do niniejszych i wcześniejszych wyjaśnień do-

kumenty bezsprzecznie potw

ierdzają, że zaoferowana przez Wykonawcę cena nie jest ceną 

nierealistyczną. Mając na uwadze przyjętą linię orzeczniczą KIO oraz stanowisko prezento-

wane  p

rzez Urząd Zamówień Publicznych, należy przyjąć, iż za ofertę z rażąco niską ceną 

można  uznać  jedynie  ofertę  z  ceną  niewiarygodną,  nierealistyczną  w  porównaniu  do  cen 

rynkowych podobnych zamówień. Ceną rażąco niską będzie zatem cena znacząco odbiega-

jąca  od  cen  rynkowych  przyjętych  dla  danego  przedmiotu  zamówienia,  wskazującą  na  fakt 

realizacji  zamówienia  poniżej  kosztów  wytworzenia  usługi.  W  przypadku  ceny  wskazanej 

przez 

Wykonawcę  w  tym  postępowaniu  nie  zachodzi  w/w  przesłanka,  co  należycie  zostało 

wykazan

e  przez  Wykonawcę:  a  zatem  cena  zaproponowana  przez  wykonawcę  w  złożonej 

przez niego ofercie nie m

oże zostać uznana za cenę nierealistyczną. a co za tym idzie — za 

cenę rażąco niską. 

Jednocześnie  zastrzegamy.  że  odpowiednio  oznaczona  cześć  przedstawionych  wyjaśnień 

oraz 

przywołane dowody (załączniki) stanowią tajemnice przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 

11 ust.2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn.: 

Dz. U. z 2018 r.. poz. 419 z późn. zm.). 

Z

ałączone do niniejszych wyjaśnień dokumenty — szczegółowy harmonogram przedstawia-

jący  zakładane  zaangażowanie  oraz  wynagrodzenie  poszczególnych  członków  personelu, 

jak  również  imienne  oświadczenia  konkretnych  osób  deklarujące  ich  udział  na  określonym 

stanowisku 

i  na  określonych  warunkach.  Szczegółowe  informacje  personalne  i  finansowe 

zawarte 

w tych dokumentach jednoznacznie wskazują na ich istotną wartość gospodarczą, a 

ich ujawnien

ie, szczególnie podmiotom konkurencyjnym grozi poniesieniem przez Wykonaw-

cę realnej szkody. 

Zamawiający na skutek orzeczenia Izby wydanego w sprawie sygn. akt KIO 3316/22 odtajnił 

wyjaśnienia wykonawcy Graph`IT z wyłączeniem danych dotyczących szczegółowej kalkula-

cji ceny oferty, nazw kontrahentów, opisu autorskich rozwiązań technologicznych, a odtajnio-

ną treść wyjaśnień Izba przytoczyła powyżej.  

Na podstawie utajnionej kalkulacji 

szczegółowej przystępującego Izba ustaliła, że wykonaw-

ca ten wbrew twierd

zeniom odwołującego przewidział udział rzeczoznawców, kosztorysanta, 

projektanta  zieleni,  geodety  i  geote

chnika,  wymienił  czynności  i  opracowania  wymagane 

przez zam

awiającego w SWZ, nie pomijając żadnej z wymaganych czynności i przypisał do 

danej czynno

ści lub grupy czynności osoby- funkcje mające zrealizować te zakresy, określa-

jąc też zakładaną przez siebie ilość godzin. Wynagrodzenia przypisane poszczególnym oso-

bom 

są  zróżnicowane  od  niecałych  50zł  średniej  stawki  godzinowej,  do  około  150  zł.  tej 

stawki. 

Z kalkulacji wynika również, że wynagrodzenie miesięczne i średnie wynagrodzenie 

miesięczne zostało podane w wartości brutto. Z kalkulacji wynika również, że przystępujący 

przewidział dla określonych funkcji, że będą one wykonywane przez więcej niż 1 osobę, ale 

również  dla  jednej  osoby  przypisał  więcej  niż  jedną  funkcję.  Z  kalkulacji  wynika  także,  że 

od

wołujący koszty płacowe liczył według wartości średnich tak godzinowych jak i miesięcz-

nych, uwzględnił koszty delegacji i dojazdów, koszty ogólne zarządu, w tym koszty sprzętu i 

oprogramowania, lokalowe i media oraz ubezpieczenia na poziomie ponad 10%, uwz

ględnił 

5 % rezerwę i 17% zysk. Tak szczegółowo Izba przytoczyła te dane, gdyż podał je w swojej 

odpowiedzi na odwołanie i piśmie z dnia 28 lutego 2023 r. zamawiający w formie jawnej, co 

oznacza, że utraciły one walor poufności.  

Dowody 

odwołującego: 

Z dowodów przedstawionych przez odwołującego wynika, że  

Z niejawnego dowodu zestawienia roboczogodzin oraz uproszczonego 

wynika, że zdecydo-

wana większość stanowisk przewidzianych przez odwołującego nie przekracza kwoty 100 zł. 

/rh

b i waha się pomiędzy kwotą czterdzieści kilka złotych, a dziewięćdziesiąt kilka. Jedynie 7 

stanowisk zespołu to stawki powyżej 100zł., a dwie powyżej 250 zł.  

Izba ustaliła, że według odwołującego koszt udziału akustyk to niecałe 20 tys. złotych, koszt 

projektu wnętrz około 150 tys. złotych, a koszt oznakowania pomieszczeń też około 100 tys. 

złotych, przy czym porównując te informacje z kalkulacją przystępującego, to u przystępują-

cego te 

elementy kosztowe zostały ujęte w pkt. 7.1 pkt. 6 tiret 4 pkt. 13 i 14 oraz 10-12 jeśli 

chodzi o aranżację wnętrz i pkt. 15 i 16 jeśli chodzi o oznakowanie, jednak u przystępujące-

go 

ilości roboczo godzin zostały rozbite na funkcje przypisane poszczególnym osobom, a nie 

na zakresy, stąd nie można wyprowadzić konkretnych wniosków ani pozytywnych, ani nega-

tywnych w porównaniu do kalkulacji odwołującego. Na pewno jednak przystępujący przewi-

dział te zakresy przedmiotowe.  

Z  niejawnego  oświadczenia  FS&P  Arcus  wynika,  że  dane  o  średniej  ilości  roboczogodzin 

wynikają  z  danych  prowadzonych  przez  przedsiębiorstwo  odwołującego  i  wartości  przyjęte 

wynikają z  wielkości  inwestycji  i  stopnia skomplikowania stanowiąc o pewnych  wartościach 

ze stwierdzeniem 

„około” lub „dla projektów branżowych orientacyjnie”, a dla nadzorów „sta-

tystycznie

”.  Czyli  dane  te  są  wyprowadzane  na  podstawie  danych  własnych  odwołującego 

odnoszących się do jego przedsiębiorstwa i jego charakterystycznych uwarunkowań prowa-

dzonej działalności. Niewątpliwie dane te mogłyby służyć za bazę do oceny realności oferty 

odwołującego,  gdyby  to  cena  oferty  odwołującego  była  przedmiotem  oceny,  nie  stanowią 

jednak o danych rynkowych 

czy uśrednionych dla większości podmiotów z branży projekto-

wej i mogą się różnić od innych wykonawców działających w tej branży z uwagi na ich wła-

sne uwarunkowania.  

Dowód  opracowanie  FS&P  ARCUS  dotyczące  kalkulacji  kosztów  na  podstawie  regulaminu 

honorariów  Architektów  Izby  Architektów  RP  i  zasad  wyceny  prac  projektowych  SARP  –  z 

tego  dowodu  nie 

wynika  na  jakiej  podstawie  przyjęto  ok.  20 000  godzin na  projektowanie  i 

3000 godzin na nadzór autorski. Nadto wskazane w Tbeli 2 stawki do wyliczenia honorariów 

nie 

pokrywają się ze stawkami podanymi przez odwołującego w niejawnym zestawieniu ro-

boczogodzin  oraz  uproszczonego,  gdzie 

przyjęta  średnia  150zł.  jest  raczej  jednym  z  wyż-

szych kosztów roboczogodziny, a nie średnim. Nie można też ustalić, dlaczego przyjęto kwo-

tę złożonej oferty na poziomie 2 980 000 netto, czyli wartość oferty netto odwołującego. We-

dle  tego  wyliczenia  oferta  odwołującego  również  nie  pokrywałaby  kosztów  niezbędnych  do 

wykonania  prac  przy  obiekcie  o  powier

zchni  całkowitej  max  15000m2  i  powierzchni  netto 

12 500m2, co do kalkulacji na podstawie zasad wyceny prac projektowych SARP, to jest to 

kwota bardzo zbli

żona do wyliczeń poczynionych przez zamawiającego na podstawie rozpo-

rządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 20 grudnia 2021 r. w sprawie określenia metod i pod-

staw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projek-

towych oraz 

planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonal-

no-

użytkowym Dz.U. z 2021 r. poz. 2458 przy czym cena ta nie uwzględnia nadzorów, a w 

oświadczeniu nie podano jakie koszty przewiduje powołana w oświadczeniu tabela z 2014r. 

Jednak Izba wzięła pod uwagę, że żadna ze złożonych w tym postępowaniu ofert nie osią-

gnęła wysokości kosztów na poziomie wynikającym z tej wyceny. Nadto Izba zauważyła, że 

wyliczenie  na  podstawie  tych  zasad  wyceny  nie  uwzględnia  pracochłonności  mierzonej  ilo-

ścią roboczogodzin. 

Z dowodu projekt zagospodarowania terenu wraz z p

lanem postępowań za rok 2022 wersja 

23  wy

nika,  że  dla  opracowania  dokumentacji  projektowo-kosztorysowej  budynku  pracowni 

Zaawansowanych Systemów Uzbrojenia – dla budynku o powierzchni użytkowej 1265, 71m2 

zamawiający przyjął orientacyjną wartość zamówienia na poziomie 500 000zł. 

Z wydruku 

z listy postępowań zamawiającego na postępowanie – Opracowanie dokumenta-

cji projektowej i kosztorysowej na bud

owę Centrum Innowacji Cyberbezpieczeństwa Wydzia-

łu Cybernetyki nr 10/DIR/2021 wynika, że zamawiający przewidział na sfinansowanie zamó-

wienia kwot

ę 929 520,00zł. brutto.  

Z  zestawienia  poszczególnych  składników  stanowiących  przedmiot  umowy  na  wykonanie 

kompletnej wielobranżowej dokumentacji projektowej i kosztorysowej na realizację robót bu-

dowalnych  dl

a zadania inwestycyjnego pn. Rozbudowa Szkoły Podstawowej nr 215 przy ul 

Kwatery  Głównej  13”  wynika,  że  odwołujący  dla  obiektu  o  powierzchni  całkowitej  4000m2 

obejmującego  szkołę  i  halę  sportową  wyszacował  ilość  godzin  8 101,  a  więc  zbliżoną  ilość 

roboczogodzin przypad

ająca na 1 m2 powierzchni jak w bieżącej sprawie.  

Z umowy z dni a 

7 listopada 2022 pomiędzy Parkiem Kultury w Bydgoszczy a A. P. Architekci 

sp. z o.o. na opracowanie koncepcji oraz pr

ojektu aranżacji i urządzenia przestrzeni Spichle-

rza Mącznego i Młyna Rothera z wyłączeniem powierzchni wystaw stałych wynika, że odwo-

łujący,  a  konkretnie  członek  konsorcjum  odwołującego  uzyskał  zamówienie  na  kwotę 

zł. brutto. 

Z oferty DA D. 

Architekci sp. z o.o. dla członka konsorcjum odwołującego wynika, że podmiot 

ten byłby skłonny wykonać przedmiot zamówienia za kwotę 4 055 002, 50zł., przy czym kwo-

ta ta nie o

bejmuje nadzorów autorskich.  

Z tabeli por

ównawczej referencyjnych przetargów i załączonych do niej informacji z otwarcia 

ofert lub wn

iosków wynika, że : 

1.  opracowanie dokumentacji projektowo 

– kosztorysowej wraz z pełnienie nadzoru au-

torskiego w ramach inwestycji 

„Przebudowa budynku przy ul. Żwirki i Wigury 93 – nie 

doszło jeszcze do złożenia ofert, a nie da się ustalić na jakiej podstawie odwołujący 

ustalił budżet szacowany przez zamawiającego  

2.  budowa  obiektu  laboratoryjno-dydaktycznego  wraz  z  zapleczem  technicznym  i  infra-

strukturą towarzyszącą, przyłączami, ciągami komunikacyjnymi i zagospodarowaniem 

terenu  na  potrzeby Innowacyjnego  Centrum  Nauk  Żywieniowych  –  zamawiający  za-

mierza p

rzeznaczyć 3 321 000zł. brutto i otrzymał ofert od 57/18% do 104.44% war-

tości  szacunkowej  zamówienia,  złożone  dokumenty  nie  potwierdzają,  że  projekt  ma 

dotyczyć  budynku o powierzchni  13 137m  2,  nie można  ustalić  na  podstawie czego 

odwołujący przyjął tę wielkość.  

3.  Opracowanie 

wielobranżowej  dokumentacji  projektowej  dla  zadania  inwestycyjnego 

pn.: Budowa 

Śląskiego Interdyscyplinarnego Centrum Chemii – zamawiający zamie-

rza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  8 386 742zł.  brutto,  otrzymał  oferty 

mieszczące się w przedziale od 21, 34 do131,16%wartości szacunkowej zamówienia, 

złożone dokumenty nie potwierdzają, że projekt ma dotyczyć budynku o powierzchni 

16 000m 2, nie mo

żna ustalić na podstawie czego odwołujący przyjął tę wielkość. 

4.  opracowanie  koncepcji  oraz  pr

ojektu  aranżacji  i  urządzenia  przestrzeni  Spichlerza 

Mącznego  i Młyna  Rothera  z  wyłączeniem  powierzchni  wystaw stałych –  z  załączo-

nych 

dokumentów nie wynika kwota jaką zamawiający przeznaczył na sfinansowanie 

zamówienia, a otrzymał oferty od 367 770 do 493 968zł. ( ilości 6 ofert), z dokumen-

tów dołączonych nie wynika także powierzchnia obiektu do zaprojektowania.  

Z opracowania Dokumentacji projektowej i kosztorysowej na 

budowę Kompleksu Dydaktycz-

nego WAT 

– założenia przyjęte przez Graph`IT do realizacji przedmiotu zamówienia dane wg 

pisma zamawiającego z 23 marca 2023 r. wynika, że jeśli średnie wynagrodzenie projektanta 

zespołu  firmy  Graph`IT  do  11 800  netto,  to  Graph`IT  poniesie  rzeczywisty  koszt  osobowy 

zł., na co przedstawiono dowód z kalkulatora wynagrodzeń.pl – przy czym założenie 

odwołującego, że wartość średnia wynagrodzenia projektantów przystępującego w wyjaśnie-

niach zo

stała podana w wartościach netto jest błędna. Z kalkulacji przystępującego wynika, 

że ta średnia wartość podana jest jako wartość brutto. Izba przyjmując daną podaną przez 

zamawiającego i przyjętą przez odwołującego tj. 11 800, ale jako wartość brutto była w stanie 

ustali

ć, że przy takiej wartości brutto wynagrodzenia całkowity koszt osobowy dla pracodaw-

cy, to 

około 14 216, 64zł. zatem znacząco niższy niż założony w wyliczeniach przez odwołu-

jącego. Załączone do tego dowodu wyliczenia przy przyjęciu 21 osobowego zespołu wskazu-

ją na 10 560 ilość roboczogodzin, a więc nie odbiegającą od przyjętej przez przystępującego 

w wyjaśnieniach. Natomiast nie zostało wskazane, dlaczego przystępujący miałby skalkulo-

wać dodatkowo 14 projektantów i 10 dziesięciu młodszych projektantów, skoro sam odwołu-

jący  twierdził  na  rozprawie,  że  jego  zespół  będzie  liczył  13  stałych  projektantów  i  10  osób 

dzi

ałających w skróconym czasie.  

Z opracowania Dokumentacji projektowej i kosztorysowej na 

budowę Kompleksu Dydaktycz-

nego WAT 

– założenia przyjęte przez Graph`IT do realizacji przedmiotu zamówienia dane wg 

pisma zamawiającego z 23 marca 2023 r. wynika, że jeśli średnie wynagrodzenie projektanta 

zespołu  firmy  Graph`IT  do  11 800  netto,  to  Graph`IT  poniesie  rzeczywisty  koszt  osobowy 

zł., na co przedstawiono dowód z kalkulatora wynagrodzeń.pl – przy czym założenie 

odwołującego, że wartość średnia wynagrodzenia projektantów przystępującego w wyjaśnie-

niach zo

stała podana w wartościach netto jest błędna. Z kalkulacji przystępującego wynika, 

że ta średnia wartość podana jest jako wartość brutto. Izba przyjmując daną podaną przez 

zamawiającego i przyjętą przez odwołującego tj. 11 800, ale jako wartość brutto była w stanie 

ustali

ć, że przy takiej wartości brutto wynagrodzenia całkowity koszt osobowy dla pracodaw-

cy, to 

około 14 216, 64zł. zatem posługując się metodologią przyjętą przez odwołującego w 

tym dowodzie p

rzystępującego byłoby stać na 9,56 osób, czyli miałby środki na minimalny 7 

os

obowy zespół wymagany przez zamawiającego.  

Z 

uszczegółowienia  dowodu nr  6  wynika,  że  odwołujący sporządził  go w  oderwaniu  od  da-

nych  pod

anych przez zamawiającego, gdyż obliczył 13 osób zespołu stałego i 10 osób ze-

społu pracującego z mniejszym natężeniem, podczas, gdy zamawiający podał, że przystępu-

jący przewidział zespół 21 osobowy i nie podał, ile osób pracuje jako zespół stały, a ile jako 

z

espół pracujący z mniejszym natężeniem. Tym samym wyliczenia przedstawione przez od-

w

ołującego służą wyłącznie udowodnieniu tezy o niezbędności założenia pracochłonności na 

poziomie 20 tys. godzin, ale w od

erwaniu od wyjaśnień przystępującego. 

Z uszczeg

ółowienia II dowodu nr 6 wynika, że odwołujący dla całego zespołu 21 osobowego 

przyjąć  3,28  godziny  w  miesiącu  w  całym  okresie  210  dni  realizacji  zamówienia  i  dokonał 

przemnożenia  tej  wartości  przez  przyjęty  przez  siebie  całkowity  koszt  pracodawcy  (11800 

jako  wartość  netto)  20 271zł.  brutto  i  podniósł,  że  nie  pokrywa  to  kosztów  wskazanych  w 

ofercie,  założenie  to  nie  odnosi  się  do  złożonej  przez  przystępującego  kalkulacji,  w  której 

podano 

średnie miesięczne wynagrodzenie brutto i jeśli przyjąć podane wyżej przez Izbę, że 

pr

zy średnik wynagrodzeniu brutto 11 800zł. pełny koszt pracodawcy, to 14 216,64zł. to we-

dług  sposobu  liczenia  odwołującego,  koszty  osobowe  przystępującego  zamknęłyby  się  w 

kwocie  979 242, 16

zł., co bardziej odpowiada wartościom wynikającym z wyjaśnień przystę-

pującego.  

Dowody przys

tępującego : 

Pkt. 

8 str. 6 odwołania – w ocenie Izby nie jest to dowód, a przedstawienie tego fragmentu 

odwołania nie wnosi nic do sprawy, skoro miało stanowić tylko o stwierdzeniu, że takiej treści 

w  dokumentacji  zamówienia  nie  ma.  Przystępujący  nie  podnosił,  że  któregoś  z  elementów 

zawartych na str. 6 pkt 8 odwołania nie należało uznać za element dokumentacji projektowej 

będącej  przedmiotem  zamówienia,  a  jedynie  gołosłownie  wskazywał,  że  odwołujący  samo-

dzi

elnie określił zakres przedmiotu zamówienia w oderwaniu od SWZ. 

Załącznik nr 1 do SWZ i zał. Nr 4 do umowy zostały przez Izbę uwzględnione powyżej, stąd 

nie ma potrzeby powielania ustaleń w tym miejscu.  

Informacje z otwarcia ofert na: 

wykonanie  pełnej  wielobranżowej  dokumentacji  projektowej  na  potrzeby  rozbudowy 

Centrum Medycyny Ratunkowej Szpitala W

ojewódzkiego w Poznaniu z pełnieniem nadzoru 

autorskiego,  gdzie 

zamawiający  przewidział  kwotę  na  sfinansowanie  zamówienia 

2 000 000z

ł., a otrzymał oferty: 1 772 000zł., 1 961 850zł., 2 458 770zł., 2979 921zł. 

2)  opracowanie  wi

elobranżowej  dokumentacji  projektowej  wraz  z  uzyskaniem  ostatecznej 

decyzji  pozwolenia  na  budowę  dla  zadania  :  rozbudowa  Szpitala  o  Centrum  Psychiatrii 

Dzieci  i  Młodzieży  dla  WSS  w  Opolu,  gdzie  zamawiający  otrzymał  oferty    553 500zł., 

576 870z

ł., 642 060zł., 657 927zł., 730 000 zł., 885 600zł., 910 200zł., 1 195 000zł. 

rozbudowę  i  modernizację  Zespołu  Głównego  Centrum  Onkologii  w  Bydgoszczy,  gdzie 

zamawiający przewidział na sfinansowanie zamówienia 5 000 000zł.  a otrzymał oferty od 1 

818  924zł.  do  5 041 770zł.  przy  czym  nie  można  ustalić,  czy  zadanie  obejmowało 

opracowanie dokumentacji projektowej 

4)  wykonanie  dokumentacji  projektowej  rozbudowy  i  przebudowy  Szpitalnego  O

ddziału 

ratunkowego  w  Płońsku  wraz  z  przebudową  terenu  zewnętrznego  zamawiający  otrzymał 

oferty  354 240zl.,  369 000z

ł.,  436 158zł.,  450 000zł.,  490 524zł.,  505 530zł.  589 170zł., 

615 000z

ł, 660 264zł., 981 244zł, 1 167 270zł.  

5)  opracowanie  dokumentacji  projektowo-koszto

rysowej  remontu  i  aranżacji  pomieszczeń 

budynku  Rektoratu  Warszawskiego  Uniwersytetu  Medyczneg

o  wraz  z  usługa  nadzoru 

autorskiego 

–  zamawiający  otrzymał  oferty  od    217 710zł.,  270 000zł.,  309 345zł.,  

335 790z

ł., 392 370zł., 426 810zł., 464 940zł. 503 070zł. 1 094 700zł. 

6)  opracowanie  dokumentacji  projektowo-kosztorysowej  hurtowni  farmaceutycznej  w 

S

kładnicy  RARS  w  Wąwale,  gdzie  zamawiający  otrzymał  oferty:  316 110zł.,  334 560zł., 

375 765z

ł., 388 680zł., 442 800zł., 479 700zł., 507 867zł., 615 000zł., 627 200zł., 649 440zł., 

713 400z

ł, 1 212 780zł.  

7) opracowanie PFU powierzchni laboratoryjnej, biurowej 

oraz części wspólnych dla budowy 

Centrum  Kompetencji  Łukasiewicza  zamawiający  otrzymał  oferty  307 500zł.,  325 950zł., 

350 550z

ł., 456 330zł., 608 850zł., 734 310zł., 836 4000zł., 848 700zł., 1 208 106zł.,  

8)  opracowanie  koncepcji  urbanistyczno-

architektonicznej  Bałtyckiego  Centrum  Badań 

Interdyscyplinarnych  zamawiający  przeznaczył  na  sfinansowanie  zamówienia  309 960zł.,  a 

otrzymał oferty od 79 950zł. do 404 670zł. przy czym zamówienie nie dotyczy opracowania 

dokumentacji projektowej  

9)  wykonanie  dokumentacji  projektowo-kosztorysowej  zadania  budowa  Terminalu 

pasażerskiego na Lotnisku Zielona Góra - Babimost, gdzie złożono oferty od 734 925zł. do 

7 318 500z

ł.  i wybrano najtańszą ofertę, w której wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny podano, 

że jest to firma specjalizująca się w projektowaniu obiektów budowlanych od 2012, obsługuje 

dużo zleceń ma profesjonalną kadrę, zakłada zysk na poziomie 8-10%, wykonywał projekty 

na obiektach w obrębie projektowanej inwestycji, opracowywał PFU dla zadania budowa Hali 

Od

lotów  na  tym  lotnisku,  podał  koszt  zatrudnienia  głównych  projektantów,  personelu 

pomocniczego, 

koszty  stałe  biura,  dojazdy  i  delegacje,  pozostałe  koszty  i  zysk.  Realizacja 

wymaga  zaangażowania  35-40%  potencjału  firmy,  co  zwiększy  wykorzystanie  zasobów  i 

zwiększy  efektywność.  Posiada  zorganizowane  biuro  i  wszystkie  niezbędne  urządzenia  i 

oprogramowanie.  Cena  uwzględnia  podatki,  opłaty,  dojazdy,  spotkania,  wydruki,  animacje  i 

inne. Usługa oparta jest o specjalistyczną wiedzę popartą doświadczeniem i uprawnieniami. 

Uwzględnia  wszystkie  znane  wykonawcy  uwarunkowania  i  jest  skalkulowana  powyżej 

minimalnego wynagrodzenia 

za pracę. Firma już projektowała lotniska.  

Z  dowodów  dotyczących  prowadzonych  uprzednio  postępowań  nie  wynika  jaka  jest 

powierzchnia  projektowan

ych  obiektów,  w  większości  przypadków  brak  danych  o 

ubruttowionej wartości szacunkowej zamówienia, nie znane są wymagania zamawiającego, 

co  do  kadry  i  jej  doświadczenia,  choć  w  części  informacji  pojawia  się  dana,  że 

doświadczenie  kadry  było  przedmiotem  oceny  ofert.  Z  tych  informacji  nie  wynika  również 

jaką pracochłonność zakładali poszczególni wykonawcy.  

Izba  doszła  do  przekonania,  że  na  podstawie  informacji  z  otwarcia  ofert,  czy  informacji  o 

wyniku postępowania przedstawionych przez odwołującego i przystępującego można ustalić 

jedynie,  że  pomiędzy  ofertą  najtańszą,  a  ofertą najdroższą  składanymi w  zamówieniach  na 

opracowanie  w

ielobranżowej  dokumentacji  projektowej  różnice  w  cenach  znacznie 

przek

raczają wynikające z art. 224 ust. 2 ustawy 30%.  

Izba ustaliła, że zamawiający wymagał minimalnego 7 osobowego zespołu i przyjmując, że 

średnie  wynagrodzenie  miesięczne  podane  w  kalkulacji  szczegółowej  przystępującego  jest 

wartością  brutto,  to  przystępujący  jest  w  podanej  przez  siebie  cenie  wymagane  minimum 

zamawiającemu  zapewnić.  Zespoły  osobowe  odwołującego  i  przystępującego  nieznacznie 

się  różnią  ilością  osób.  Obie  oferty  różni  natomiast  zdecydowanie  ilość  roboczogodzin.  W 

przypadku  oferty  odwołującego  jedynie  4  specjalistów  ma  przewidziane  stawki  godzinowe 

wykraczające  poza  widełki  określone  w  kalkulacji  przystępującego  tj.  od  około  45  zł.  Do 

150zł. Obaj wykonawcy przewidzieli ten sam poziom ryzyka na sytuacje nieprzewidziane, ale 

odwołujący  zakłada  wyższy  zysk  i  przewiduje  ryzyko  kar  umownych,  a  przystępujący  poza 

kosztami  osobowymi  skalkulował  koszty  ogólne  zarządu,  amortyzację  sprzętu  i 

oprogramowania 

koszty  delegacji  i  dojazdów,  które  z  kolei  nie  są  wyszczególnione  w 

kalkulacji odwołującego. Obaj wykonawcy różnią się też sposobem przedstawiania stanowisk 

i  stopniem  szcze

gółowości  kalkulacji.  Niemniej  jednak  Izba  nie  znalazła  podstaw  do 

ustalenia,  że  przystępujący  nie  skalkulował  pełnego  zakresu  zamówienia,  przeciwnie 

przystępujący dla swojej kalkulacji posługuje się zakresem rzeczowym wynikającym wprost z 

jednego z dokumentów zamówienia opracowanym przez zamawiającego. Izba dostrzega się 

same  wyjaśnienia  nie  są  szczegółowe  i  mogą  być  stosowane  w  kilku  postępowaniach,  a 

także  wskazują  na  okoliczności  dostępne  także  innym  wykonawcom,  ale  wezwanie 

zamawiającego miało charakter ogólny, nie stawiało szczególnych wymagań, co do stopnia 

szczegółowości udzielanych wyjaśnień, stąd też w ocenie Izby nie sposób podważyć faktu, 

że  wyjaśnienia  te  zostały  złożone.  W  ocenie  Izby  zarówno  przystępujący  jak  i  odwołujący 

przedstawili  kalkulacje  szczegółowe,  które  pozwoliły  ustalić  poziomy  wynagrodzeń 

poszczególnych zatrudnionych osób, poziomy kosztów innych niż pracownicze, zakładanego 

zysku  i  przewidywanych  rezerw  i  obie  kalkulacje  wyj

aśniają  poziom  zaoferowanych  ceny. 

Natomiast  Izba  ustaliła,  że  zamawiający  nie  przedstawił  minimalnych  poziomów 

pracochłonności,  które  wykonawcy  mieliby  obowiązek  uwzględnić  w  swojej  ofercie.  Z 

dowodów z innych postepowań można ustalić jedynie, że dla usług projektowych znaczące 

różnice  w  cenach  pomiędzy  ofertami  są  charakterystyczne  dla  tego  rynku.  Nie  zostało 

natomiast  wykazane, 

że  poziom  20 000  roboczogodzin  jest  poziomem  charakterystycznym 

dla rynku usług projektowych dla obiektów IV kategorii o powierzchni 15000m2.  

Izba  u

znała,  że  szczegółowe  kalkulacje  przedstawione  przez  obu  wykonawców  mogą 

stanowić  dowód  na  prawidłowość  kalkulacji  zaoferowanych  przez  nich  cen.  Jest  to 

prze

dstawienie  zakresu  przedmiotu  zamówienia  w  ujęciu  kosztów  osobowych,  liczebności 

projektowanego  zespołu  i  jego  zaangażowania  z  matematycznym  przeliczeniem  tych 

wartości  na  cenę  złożonej  oferty  i  jako  takie  stanowi  wiarygodny  dowód  wyjaśniający 

zaoferowane  ceny 

u  obu  wykonawców,  natomiast  nie  są  to  dowody    wzajemnie  się 

wykluczające, gdyż obaj wykonawcy mieli pozostawioną przez zamawiającego swobodę tak 

co  do  liczebności  zespołu,  zaangażowania  poszczególnych  osób  w  okresie  realizacji 

zamówienia  jak  i  przyjętych  pracochłonności  i  każdy  z  wykonawców  podszedł  do  tych 

wyliczeń kierując się własną wiedzą i doświadczeniem. A różnice w cenach obu ofert nie są 

niezwykłym zjawiskiem na rynku usług projektowych, co Izba ustaliła na podstawie dowodów 

z innych postępowań złożonych przez obie strony. Izba uznała za wiarygodne oświadczenie 

własne FS&P Arcus, co do przyjętej przez odwołującego pracochłonności, jednak nie stanowi 

ono  podstawy  do  uznania  za  niewiarygodne 

założeń  pracochłonności  przyjętej  przez 

przy

stępującego, obaj bowiem bazują na własnych doświadczeniach, które mogą być różne. 

Nadto  s

am  odwołujący  w  oświadczeniu  swego  konsorcjanta  posługuje  się  pojęciami 

wskazującymi,  że  przyjęta  pracochłonność  na  poziomie  20 000  godzin  to  efekt  danych 

statystycznych, pewne wartości orientacyjne, co nie może stanowić wystarczającego dowodu 

dla  przyjęcia,  że  w  tym  postępowaniu  zamówienie  można  wykonać  należycie  jedynie  przy 

założeniu tych wskazanych przez odwołującego 20 000 rhb. Z kolei wyliczenia według Izby 

Architektów  RP  nie  podają  w  ogóle  skąd  wzięła  się  pracochłonność  ok.  20 000  rhb,  a 

kalkulacja w

edług SARP nie odwołuje się do ilości roboczogodzin.  

Izba w

zięła także pod uwagę, że część dowodów składanych przez odwołującego tj. dowody 

na  podstawie  oświadczeń  zamawiającego  z  odpowiedzi  na  odwołanie  czy  pisma  z  dnia  28 

lutego 2023 r., to w istocie 

oświadczenia własne odwołującego oparte na założeniach błędnie 

odczytanych informacji przekazanych przez za

mawiającego lub nie znajdujących pokrycia w 

wyjaśnieniach  złożonych  przez  przystępującego.  Z  tego  względu  nie  stanowiły  one 

dow

odów, na których Izba się oparła. 

Izba zważyła, co następuje: 

Izba  stwierdziła,  że  zgłoszone  przystąpienie  spełnia  wymogi  formalne  określone  w  art.  525 

ustawy.  

Izba nie dopatrzyła się zaistnienia przesłanek określonych w art. 528 ustawy, które skutkowa-

łyby odrzuceniem odwołania.  

Izba oceniła, że odwołujący wykazał przesłankę materialnoprawną dopuszczalności odwoła-

nia, o której mowa w art. 505 ust. 1 ustawy.  

Zarzut naruszenia przez z

amawiającego art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy 

przez zaniechanie odrzucenia o

ferty GRAPH’IT, pomimo że oferta tego wykonawcy zawiera 

rażąco niską cenę, a wykonawca nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny zgodnie z dys-

pozycją art. 224 ust. 5 ustawy 

Zarzut nie potwierdził się. W ocenie Izby, o ile same wyjaśnienia przystępującego wskazują 

na okoliczności sprzyjające mu w wykonaniu przedmiotowego zamówienia takie jak posiada-

ne doświadczenia, stała i doświadczona kadra, stosowane rozwiązania techniczne, czy po-

siadanie kilku biur są to okoliczności, które nie są wyłącznie charakterystyczne dla przystę-

pującego i mogą występować u innych wykonawców z branży projektowej. Niemniej jednak 

nie oznacza, że nie mają wpływu na wysokość skalkulowanej ceny. Stale współpracujący ze 

sobą zespół dobrze zorganizowany i prawidłowo zarządzany może mieć przewagą nad po-

dobnym  liczebnie  i  kompetencyjnie  zespołem,  który  jest  zespołem  tworzonym  na  potrzeby 

danego postępowania. Tak samo jak doświadczenie w projektowaniu danego rodzaju obiek-

tów może wpływać na szybkości i efektywność projektowania względem wykonawcy, który w 

danym rodzaju obiektach się nie specjalizuje lub ma mniejsze doświadczenie. Niezależnie od 

tych  stwierdzeń  należy  zauważyć,  że  same  wyjaśnienia  przystępującego  zostały  poparte 

dowodem w postaci kalkulacji uwzględniającej zakres przedmiotu  zamówienia, ujawniającej 

liczebność i stanowiska zespołu projektowego oraz zakładaną czasochłonność w odniesieniu 

do  poszczególnych  etapów  prac  projektowych.  Takie kalkulacje  są  dowodami  potwierdzają-

cymi zdolność do wykonania zamówienia za określoną cenę. Obrazują bowiem jakie założe-

nia do kalkulacji przyjąć dany wykonawca, pozwalają ocenić realność tych założeń, a także 

to  czy  wykonawca  zamierza  wykonać  zakres  zamówienia  odpowiadający  wymaganiom  za-

mawiającego. Z tego względu Izba nie zgodziła się z twierdzeniem odwołującego, że wyja-

śnienia przystępującego nie zostały poparte jakimkolwiek dowodem. Przeciwnie Izba uznała, 

że przystępujący złożył dowody w postaci kalkulacji i wykazu uzyskanej pomocy publicznej, 

zaś  w  treści  samych  wyjaśnień  znalazł  się  skan  dokumentu  ubezpieczenia  potwierdzający 

poziom zatrudnienia u przystępującego na podstawie umowy o pracę. W ocenie Izby zatem 

wyjaśnień  nie  można  było  uznać  za  gołosłowne.  Być  może  można  by  oczekiwać  większej 

szczegółowości tych wyjaśnień, zawarcia zanonimizowanych umów o pracę, czy zleceń po-

twierdzających gotowość pracy na danym stanowisku za określoną płacę lub stawkę godzi-

nową, jednak w ocenie Izby realność tych stawek potwierdziła kalkulacja samego odwołują-

cego, które jedynie dla czterech stanowisk przewiduje wynagrodzenie godzinowe wyższe niż 

to, które mieści się w widełkach wynikających z kalkulacji przystępującego. Z tego względu 

Izba dała wiarę, że osoby wskazywane na poszczególne stanowiska mogą być zatrudnione 

na  podanych  przez  przystępującego  stawkach  godzinowych.  Co  do  wysokości  rezerwy  na 

wydatki nieprzewidziane obaj założyli taką samą, co do zysku to zysk przystępującego jest 

założony  niżej,  ale  także  na  akceptowalnym  poziomie.  Odwołujący  założył  jeszcze  jedną 

rezerwę, a przystępujący wyodrębnił koszty ogólne zarządu, amortyzacje sprzętu i oprogra-

mowania  i  koszty  delegacji  i  dojazdów.  Tym  samym  w  ocenie  Izby  istota  różnicy  pomiędzy 

cenami obu ofert sprowa

dza się do założonej przez obu wykonawców pracochłonności. Jed-

nak w ocenie Izby brak jest dowodu 

na to, że pracochłonność założona przez przystępujące-

go jest założona wadliwie. O tym choćby, że poszczególne biura projektowe mogą zakładać 

rożne  poziomy  pracochłonności,  skutkujące  znaczącymi rozbieżnościami  w  cenach  składa-

nych ofert świadczą właśnie przedkładane przez obie strony informacje z wcześniej prowa-

dzonych postępowań, które wskazują na to, że pomiędzy najtańszą ofertą, a ofertą najdroż-

szą zachodzi różnica nawet 90%. Zamawiający nie określił szczegółowych wymagań, co do 

większej  niż  7  osób  liczebności  zespołu  projektowego,  nie  określił  wymagań  co  do  praco-

chłonności  pozostawiając  w  tym  zakresie  swobodę  wykonawcom.  W  ocenie  Izby  zgroma-

dzony materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, że zaoferowana przez przystępują-

cego cena jest ceną rażąco niską. Col do ceny przyjętej z tytułu nadzorów, to zamawiający 

wymagał skalkulowania 20 nadzorów płatnych i 2 bezpłatnych i taką ilość nadzorów skalku-

lował  przystępujący,  co  więcej  skalkulowana  przez  niego  cena  za  jeden  nadzór  jest  ceną, 

którą również kalkulował zamawiający, stąd ta cena nie mogła budzić wątpliwości zamawia-

jącego.  To,  że  przystępujący skalkulował  większą  niż  wymagana  ilość  nadzorów,  nie  może 

stanowi

ć podstawy do uznania, że oferta przystępującego jest oferta z rażąco niską ceną.  Z 

tego  względu Izba  oddaliła  zarzut  zaniechania  odrzucenia  oferty  zawierającej  rażąco  niską 

cenę.  

Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy przez zaniechanie 

odrzucenia  oferty  GRAPH’IT,  pomimo  że  zawiera  ona  błąd  w  obliczeniu  ceny  stanowiący 

jednocześnie o niezgodności treści oferty z warunkami zamówienia 

Zarzut  nie  potwierdził  się.  Zarzut  oparty  był  na  założeniu,  że  przystępujący  nie  uwzględnił 

całego  zakresu  przedmiotowego  zamówienia  lub  nie  skalkulował  niezbędnego  zespołu  w 

szczególności  rzeczoznawców,  projektantów  sprawdzających,  kosztorysantów,  geologa, 

geodety,  grafika,  akustyka,  projektanta  wnętrz,  projektanta  sieci  zewnętrznych,  projektanta 

zieleni, ani nie przewidział potrzeby zaangażowania kilku osób na danym stanowisku w celu 

z

achowania terminu wykonania zamówienia. Odwołujący podnosił także brak skalkulowania 

kosztów  projektów  wykonawczych  i  zbyt  mała  pracochłonność.  Jednak  Izba  aby  stwierdzić 

niezgodność  treści  oferty  z  warunkami  zamówienia  musi  najpierw  być  w  stanie  ustalić,  że 

zamawiający  dany  warunek  postawił.  Zamawiający  nie  wskazał  każdej  niezbędnej  funkcji, 

którą należało uwzględnić w wykonaniu zamówienia. Nakazał jedynie kalkulację co najmniej 

zespołu 7 projektantów wszystkich branży i w ocenie Izby wyjaśnienia potwierdzają, że przy-

stępujący skalkulował to wymagane minimum, co więcej przewidział zespół znacznie ponad 

to minimum wykraczający, bo 21 osobowy. Zamawiający nie przewidział tez określonej pra-

cochłonności wymaganej do skalkulowania pozostawiając tę kwestię ocenie wykonawców, a 

zatem znowu brak jest możliwości porównania wymagań zamawiającego z treścią wyjaśnień 

przystępującego i w konsekwencji stwierdzenia, że treść oferty nie odpowiada tym wymaga-

niom. Co do projektów wykonawczych, to w ocenie Izby przystępujący posługując się doku-

mentem opracowanym przez zamawiającego na potrzeby przygotowania kalkulacji wykazał, 

że  żadnego  z  wymaganych  zakresów  nie  pominął.  Natomiast,  co  do  zarzutu  zaniechania 

odrzucenia oferty przystępującego z powodu błędu w obliczeniu ceny, tro słusznie zauważył 

odwołujący, że cena oferty była ceną ryczałtową, zatem zamawiający nie postawił szczegó-

łowych wymagań co do obliczenia ceny, a jedynie oczekiwał podania jej w rozbiciu na nadzo-

ry i dokumentację, co przystępujący uczynił. Izba nie dopatrzyła się błędu w obliczeniu ceny 

w ofercie przystępującego. Z tego względu zarzut należało oddalić.  

Zarzut  naruszenia  przez  zamawiającego  art.  239  ust.  1  i  2  ustawy  przez  wybór  oferty 

GRAPH’IT pomimo, że oferta ta podlega odrzuceniu 

Zarzut nie potwierdz

ił się. Zarzut ten jest zarzutem wynikowym opartym na przekonaniu od-

wołującego, że oferta przystępującego podlegała odrzuceniu czy to jako oferta z ceną rażąco 

niską,  oferta  niezgodna  z  warunkami  zamówienia,  czy  zawierająca  błąd  w  obliczeniu  ceny. 

Skoro  Iz

ba  nie  dopatrzyła  się  zaniechania  odrzucenia  oferty  przystępującego,  na  którejkol-

wiek z tych podstaw, to w konsekwencji nie mogło dojść do skutecznego zakwestionowania 

wyboru oferty jako najkorzystniejszej. Zarzut zatem podlegał oddaleniu.  

Zarzut narusz

enia przez zamawiającego art. 16 pkt 1 ustawy oraz art. 17 ust. 2 ustawy przez 

prowadzenie  postępowania  w  sposób  naruszający  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego 

traktowania wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia co doprowadziło do za-

niechani

a odrzucenia oferty GRAPH’IT  

Zarzut nie potwierdził się. Zarzut ten jest zarzutem wynikowym opartym na przekonaniu od-

wołującego, że oferta przystępującego podlegała odrzuceniu czy to jako oferta z ceną rażąco 

niską,  oferta  niezgodna  z  warunkami  zamówienia,  czy  zawierająca  błąd  w  obliczeniu  ceny. 

Skoro  Izba  nie  dopatrzyła  się  zaniechania  odrzucenia  oferty  przystępującego,  na  którejkol-

wiek z tych podstaw, to w ko

nsekwencji nie mogło dojść do skutecznego uznania, że zama-

wiający nie zapewnił uczciwej konkurencji i równego traktowania a także udzielił zamówienia 

wykonawcy wybranemu niezgodnie z przepisami ustawy. Zarzut zatem podlegał oddaleniu.  

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 i 575 ustawy, tj. 

stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem postanowień Rozporządzenia Preze-

sa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławcze-

go, ich rozliczania ora

z wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grud-

nia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. p

oz. 2437) na podstawie par. 8 ust. 2 zd. 1 cyt. rozporządzenia 

obciążając kosztami uiszczonego wpisu odwołującego. 

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.  

Przewodniczący: ………………………….