Sygn. akt: KIO 400/23
WYROK
z 27 lutego 2023 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ernest Klauziński
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie 27 lutego 2023
roku w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Kra
jowej Izby Odwoławczej 13 lutego 2023 r. przez wykonawcę: PORR S.A.
z siedzibą w Warszawie w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Pomorski
Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
działającego w imieniu własnym oraz w imieniu i na
rzecz Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 Pomorskiego Uniwersytetu
Medycznego w
Szczecinie im. prof. Tadeusza Sokołowskiego z siedzibą w Szczecinie, przy
udziale wykonawców:
1. Korporacja Budo
wlana Doraco sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku,
Warbud S.A. z siedzibą w Warszawie,
Mostostal Warszawa S.A. z siedzibą w Warszawie
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego
orzeka:
1. O
ddala odwołanie w zakresie zarzutów nr 3, 4, 7 w części dotyczącej § 22 ust. 15,
§ 37 ust. 1 pkt 22 oraz § 42 Wzoru Umowy (Załącznik nr 2 do Specyfikacji warunków
zamówienia) oraz zarzutu nr 8.
W pozostałym zakresie umarza postępowanie.
Kosztami postępowania obciąża odwołującego: PORR S.A. z siedzibą w Warszawie i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od odwołującego na rzecz zamawiającego: Pomorskiego Uniwersytetu
Medycznego w Szczecinie działającego w imieniu własnym oraz w imieniu i na
rzecz Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 Pomorskiego
Uniwersytetu Medycznego w
Szczecinie im. prof. Tadeusza Sokołowskiego z
siedzibą w Szczecinie kwotę 4 152 zł 00 gr (cztery tysiące sto pięćdziesiąt dwa złote
zero groszy) jako
zwrot kosztów postępowania odwoławczego poniesionych przez
zamawiającego z tytułu wynagrodzenia, noclegu i dojazdu pełnomocnika na
rozprawę.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1710) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..……………………………
Sygn. akt: KIO 400/23
U z a s a d n i e n i e
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie działającego w imieniu własnym oraz w
imieniu i na rzecz Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 Pomorskiego
Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie im. prof. Tadeus
za Sokołowskiego z siedzibą w
Szczecinie
(dalej: Zamawiający) prowadzi na podstawie przepisów ustawy z 11 września
2019 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1710, dalej: Pzp)
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego
pn.:
„Budowa budynku kliniczno-dydaktyczno-badawczego Pomorskiego Uniwersytetu
Medycznego w Szczecinie wraz z infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu
przy ul. Unii Lubelskiej w Szczecinie
”, numer referencyjny: DZP-240/3/PN/2023.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 3 lutego 2023 r. w Dzienniku Urzędowym
Unii Europejskiej pod numerem 2023/S 025-071614.
13 lutego 2023 r. wykonawca
PORR S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej: Odwołujący),
wni
ósł odwołanie dotyczące niezgodnego z przepisami sformułowania warunków
zamówienia zarzucając Zamawiającemu:
nieproporcjonalne oraz nadmierne w stosunku do przedmiotu zamówienia i potrzeb
Zamawiającego ustalenie warunków udziału w postępowaniu dotyczących zdolności
technicznej i zawodowej w zakresie:
i.
doświadczenia Inżyniera systemu BMS przez wymaganie przedstawienia
wyłącznie doświadczenia zawodowego nabytego podczas pełnienia funkcji
Koord
ynatora lub Kierownika budowy, z wyłączeniem możliwości wykazania
doświadczenia nabytego jako kierownik robót elektrycznych, oraz
ii.
doświadczenia Projektanta Głównego (Koordynatora Zespołu Projektantów)
przez
wymaganie wykazania doświadczenia nabytego wyłącznie przy budowie,
przebudowie lub rozbudowie laboratoriów, wyłączeniem możliwości wykazania
doświadczenia
nabytego
przy
projektowaniu
innych
pomieszczeń
o podwyższonej sterylności oraz wprowadzenie wymagania przedstawienia
wyłącznie projektów, które zostały wybudowane i uzyskały ostateczne
lub prawomocne pozwolenie na użytkowanie;
nieprawidłowy opis przedmiotu zamówienia przez nałożenie obowiązku wykonania:
i.
instalacji tlenu i instalacji gazów medycznych z rur miedzianych określonej
kategorii oraz
uzyskania certyfikacji pojedynczych elementów, a nie certyfikacji
całych instalacji tlenu i gazów medycznych;
ii.
wykonania poczty pneumatycznej w formie rozszerzenia istniejącej instalacji
poczty pneumatycznej Sumetzberger w sytuacji, gdy systemy poczty w nowym
budynku i istniejącym szpitalu nie będą zintegrowane;
nieprawidłowy opis sposobu obliczenia ceny przez ustalenie w formularzu oferty
nieadekwatnego do specyfiki zamówienia i charakteru wynagrodzenia limitu
za wykonanie Dokumentacji projektowej;
4. wyznacz
enie terminu składania i otwarcia ofert na dzień 3 marca 2023 r. mimo,
że w tym terminie nie jest możliwe rzetelne przygotowanie i skalkulowanie ofert
z uwagi na zakres i formułę realizacyjną niniejszego zamówienia („zaprojektuj
i buduj”);
zastrzeżenie osobistego wykonania przez konsorcjanta części zamówienia,
w odniesieniu do których doświadczenie lub kadra konsorcjanta zostały wskazane
w celu wykaza
nia warunków udziału w postępowaniu określonych w rozdziale VI
SWZ;
nieprawidłowy (tj. z pominięciem warunków rynkowych i potrzeb Zamawiającego)
opis kryterium równoważności przez dopuszczenie rozwiązań równoważnych w
zakresi
e parametrów wyrażonych liczbowo z tolerancją ograniczoną do +1- 3%;
ukształtowanie treści Specyfikacji Warunków Zamówienia (tj. postanowień projektu
umowy) w sposób naruszający przepisy Pzp i kodeksu cywilnego, w szczególności
z pr
zekroczeniem: (i) granic swobody umów, (ii) zasad współżycia społecznego oraz
(iii) zasad rozłożenia ryzyka kontraktowego pomiędzy stronami umowy o roboty
budowlane;
8. przez
prowadzenie postępowania z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji
i równego traktowania wykonawców oraz ukształtowanie opisu przedmiotu
z
amówienia, kryteriów selekcji oraz postanowień przyszłej umowy z naruszeniem
zasad proporcjonalności i przejrzystości.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1. dokonania
zmiany treści ogłoszenia i SWZ, w tym warunków przyszłej umowy
w sposób opisany w uzasadnieniu odwołania.
W odpowiedzi na odwołanie z 23 lutego 2023 r. Zamawiający oświadczył o uwzględnieniu
części zarzutów i zadeklarował zamiar dokonania wynikających z tego oświadczenia zmian
SWZ oraz załączników do SWZ.
W konsekwencji w toku posiedzenia z udziałem stron Odwołujący złożył oświadczenie
o wycofaniu zarzutów odwołania za wyjątkiem:
a) Zarzutu nr 3 - zarzutu naruszenia art. 134 ust. 1 pkt 17 w zw. z art. 16 pkt 1 i pkt 3
Pzp przez
nieprawidłowe rozbicie w formularzu oferty wynagrodzenia, tj. ustalenie
zaniżonego limitu (1,2%) za wykonanie prac projektowych,
b) Zarzutu nr 4
– zarzutu naruszenia art. 16 Pzp pkt 1-3 w zw. z art. 131 ust. 1 i art. 138
ust. 1 Pzp przez
wyznaczenie terminu składania i otwarcia ofert na dzień 3 marca
2023 r. mimo
, że w tym terminie nie jest możliwe rzetelne przygotowanie i
skalkulowanie ofert z uwagi na zakres i formułę realizacyjną niniejszego zamówienia
(„zaprojektuj i buduj”),
c) Zarzutu nr 7
– zarzut naruszenia art. 99 ust. 1 i ust. 4 Pzp, art. 134 ust. 1 pkt 20 Pzp,
art. 433 Pzp oraz art. 8 ust. 1 Pzp w zw. z art. 353 1 Kc, art. 483
§ 1 Kc i art. 5 Kc
(oraz pozostałych przepisów Pzp i Kc wskazanych w uzasadnieniu odwołania) przez
ukszt
ałtowanie postanowień przyszłej umowy w sposób naruszający zasadę swobody
umów, zasady współżycia społecznego oraz równowagi kontraktowej stron, przez
ustalenie w:
A.
§ 22 ust. 15 obowiązku pokrycia przez Wykonawcę kosztów badań jakości
materiałów wykonanych na każde żądanie Zamawiającego,
B.
§ 37 ust. 1 pkt 22 wysokiej kary (40 000 zł) za każdy przypadek braku zapłaty
lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcom,
C.
§ 42:
− limitu waloryzacji na poziomie 5% wynagrodzenia Wykonawcy netto,
− dokonywanie pierwszej waloryzacji po upływie 6 miesięcy waloryzacji,
− klauzula waloryzacyjna nie jest automatyczna (wymagany jest aneks
do umowy),
− ograniczenie waloryzacji jedynie do robót mieszczących się w terminie
realizacji,
d) Zarzutu nr 8
– zarzut naruszenia art. 16 pkt 1-3 Pzp przez prowadzenie postępowania
z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz
ukształtowanie opisu przedmiotu zamówienia, kryteriów selekcji oraz postanowień
przyszłej umowy z naruszeniem zasad proporcjonalności i przejrzystości.
Odwołujący, biorąc pod uwagę zmiany SWZ i Wzoru Umowy wynikające z oświadczenia
Zamawiającego o częściowym uwzględnieniu odwołania, w zakresie tych zarzutów wniósł
o wprowadzenie następujących zmian SWZ i Wzoru Umowy:
1. Zarzut nr 3 - podwy
ższenie w pkt 1 formularza oferty limitu ceny za wykonanie prac
projektowych
do
tj.
nadanie
następującego brzmienia zastrzeżeniu
zamieszczonym pod tabelą „*Nie więcej niż 1,2% 5% całkowitej ceny oferty brutto”.
2. Zarzut nr 4 -
wydłużenie terminu składania i otwarcia ofert do dnia 18 kwietnia 2023 r.
(pkt IV.2.2 i pkt
IV.2.7 ogłoszenia oraz rozdział XII ust. 1 i ust. 5) SWZ.
3. zarzut nr 7:
A.
nadanie § 22 ust. 15 następującego brzmienia: „Koordynator IN lub Inspektor
Nadzoru może w każdym czasie żądać od Wykonawcy wykonania i przedłożenia
odpowiednich badań dotyczących jakości materiałów, które mają być użyte przy
realizacji przedmiotu Umowy, wykonanych przez Laboratorium, o którym mowa
w ust. 14
Badania zostaną wykonane na koszt Wykonawcy, w terminie
wyznaczonym przez Koordynatora
IN lub Inspektora Nadzoru, uwzględniającym
czas niezbędny na wykonanie badań Wykonawca ponosi koszt badań, których
wyniki nie potwierdzą wymaganej jakości materiałów. W sytuacji gdy badania
potwierdzą wymaganą jakość materiałów koszt badania ponosi Zamawiający”,
B.
nadanie § 37 ust. 1 pkt 22 następującego brzmienia: „w przypadku braku zapłaty
lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom
lub dalszym podwykonawcom -
w wysokości 2 000,00 (dwa tysiące) złotych
za każdy przypadek takiego naruszenia”,
C.
zmianę § 42 polegającą na:
− ustaleniu limitu waloryzacji na poziomie 25% wynagrodzenia Wykonawcy
netto;
− wprowadzeniu zasady, zgodnie z którą waloryzacja może zostać dokonana
począwszy od pierwszej płatności;
− skreśleniu postanowienia przewidującego waloryzację jedynie do robót
mieszczących się w terminie realizacji.
W uzasadnieniu powyższych zarzutów i żądań Odwołujący wskazał m.in.:
Zarzut nr 3
W pkt 1 formularza oferty Zamawiający dokonał rozbicia ceny, tj. wyodrębnił cenę
za
wykonanie prac projektowych, nadzór autorski nad realizacją robót oraz wykonanie
c
yfrowego modelu powykonawczego obiektu (model BIM), zastrzegając, że wartość tych
prac nie może stanowić więcej niż 1,2% całkowitej ceny oferty brutto.
Przepisy Pzp nie regul
ują kwestii sposobu określania wynagrodzenia należnego wykonawcy,
w tym nie określają obowiązkowych zasad dotyczących dokonywania przez Zamawiającego
opisu sposobu obliczenia ceny przez wykonawcę. Jednakże sposób obliczenia ceny
powinien być dostosowany do specyfiki danego zamówienia oraz rodzaju wynagrodzenia
przewidzianego przez Zamawiającego w projektowanych postanowieniach umownych.
U
stalony przez Zamawiającego limit wartości prac projektowych całkowicie pomija fakt,
że większość wykonawców nie posiada własnego biura projektowego i zmuszona jest
do nabywania tego typu usługi na rynku zewnętrznym. W związku z tym, z dużym
prawdopodobieństwem, niemożliwe będzie uzyskanie świadczenia o należytej jakości
w ramach limitu ustalonego przez Zamawia
jącego. Należy bowiem zauważyć, że w ramach
t
ego zamówienia konieczne będzie wykonanie zamiennego projektu budowlanego oraz
projektów wykonawczych i uzyskanie zamiennego pozwolenia na budowę, a następnie
zapewnienie nadzoru autorskiego (
§ 3 ust. 1 i ust. pkt 1 Wzoru Umowy).
Zamawiający wymaga wykonania modelu BIM dotyczącego obiektów będących przedmiotem
Umowy (
§ 3 ust. 2 pkt 6 Wzoru Umowy). Zastosowanie modelowania BIM w istotny sposób
podwyższa koszty prac projektowych.
Jednocześnie powyższy limit jest sprzeczny z zasadami ustalania wartości prac
projektowych określonymi w przepisach rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z 20
grudnia 2021 r.
w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu
inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych
kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym
(Dz.U.2021.2458). Zgodnie z
§ 10 ust. 1 rozporządzenia, planowane koszty prac
projektowych oblicza się jako iloczyn wskaźnika procentowego i planowanych kosztów robót
budowlanych, według wzoru: WPP = W% x WRB, w którym poszczególne symbole
oznaczają: WPP - planowane koszty prac projektowych; W% - wskaźnik procentowy; WRB -
planowane koszty robót budowlanych.
Natomiast wysokość wskaźnika procentowego (W) ustalono w pkt 1 Załącznika nr 1
do ww. rozporządzenia. W przypadku tego zamówienia dla budynku, który należałoby
zaliczyć do kategorii VI, przy zakładanej wartości inwestycji powyżej 200 000 000,00 zł,
wskaźnik procentowy (W) wynosi odpowiednio 5,7%.
Z tyc
h względów uzasadniony jest wniosek Odwołującego o podwyższenie limitu prac
projektowych ustalonego przez Zamawiającego.
Zarzut nr 4
Zamawiający wyznaczył termin składania i otwarcia ofert na dzień 3 marca 2023 r.
(po częściowym uwzględnieniu odwołania – na 20 marca 2023 r. – Odwołujący podtrzymał
swoją argumentację) mimo, że w tym terminie nie jest możliwe rzetelne przygotowanie
i s
kalkulowanie ofert z uwagi na zakres i formułę realizacyjną niniejszego zamówienia
(„zaprojektuj i buduj”).
Aktualny termi
n składania ofert jest zatem nierealny. Termin ten nie uwzględnia czasu
niezbędnego na przygotowanie i złożenie oferty, a w konsekwencji ogranicza krąg
potencjalnych oferentów.
Zgodnie z art. 131 ust. 1 Pzp
, Zamawiający wyznacza terminy składania wniosków
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, ofert wstępnych oraz ofert, z uwzględnieniem
złożoności i specyfiki przedmiotu zamówienia oraz czasu niezbędnego do ich przygotowania
i złożenia, z tym że terminy te nie mogą być krótsze niż ustawowe terminy minimalne, o ile
są one określone.
Powyższy przepis „ma charakter gwarancyjny i zobowiązuje zamawiających do
uwzględnienia przy wyznaczaniu terminów złożoności zamówienia, a także czasu
potrzebnego
na sporządzenie ofert. Terminy powinny być zatem ustalane indywidualnie, w
zależności od rodzaju udzielanego zamówienia, oraz powinny uwzględniać przy szacowaniu
ich długości daty kalendarzowe, np. okresy świąt państwowych, które faktycznie ograniczą
czas przeznaczony na przygotowanie oferty. Ustalenie właściwego terminu składania ofert
zwiększa szanse zamawiającego na osiągnięcie większej konkurencyjności ofert”
(Skubiszak-Kalinowska l., Wiktoro
wska E., Prawo zamówień publicznych, Komentarz
aktualizowany, Lex).
Zamawiający w niniejszym postępowaniu konsekwentnie pominął tę dyrektywę.
Zarzut nr 7
Zamawiający jest gospodarzem postępowania i autorem specyfikacji warunków zamówienia,
która zgodnie z art. 134 ust. 1 pkt 20 PZP powinna zawierać postanowienia projektowanej
umowy w sprawie zamówienia publicznego. Jednakże swoboda Zamawiającego
w kształtowaniu przyszłej umowy nie jest absolutna. Zamawiający nie może bowiem
nadużywać swojego prawa podmiotowego. W konsekwencji postanowienia umowy w
sprawie zamówienia publicznego nie mogą być korzystne tylko dla jednej strony
(Zamawiający) lub nakładać same obowiązki tylko na drugą stronę (Wykonawca). Powyższe
wynika z zasady swobody umów określonej w art. 353
Kc
, zgodnie z którą treść lub cel
stosunku nie może sprzeciwiać się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom
współżycia społecznego).
Zask
arżone postanowienia umowne naruszają wprost przepisy kodeksu cywilnego i/lub
przepisy Prawa zamówień publicznych wskazane w odwołaniu oraz kształtują uprawnienia
Zamawiającego w sposób nieadekwatny charakteru inwestycji i nadmierny w stosunku
do wymogu r
acjonalnego wydatkowania środków publicznych.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający ukształtował zaskarżone postanowienia umowy
z przekroczeniem akceptowanej i dopuszczalnej na gruncie przepisów Prawa zamówień
publicznych mod
yfikacji zasady równości stron kontraktowych. Z uwagi na powyższe
uzasadnione i konieczne jest wprowadzenie zmian postanowień przyszłej umowy w sprawie
zamówienia publicznego w sposób zaproponowany przez Odwołującego.
§ 22 ust. 15 Wzoru Umowy
Zgodnie z
§ 22 ust. 15 Wzoru Umowy, Koordynator IN lub Inspektor Nadzoru może w
każdym czasie żądać od Wykonawcy wykonania i przedłożenia odpowiednich badań
dotyczących jakości materiałów, które mają być użyte przy realizacji przedmiotu Umowy,
wykonanych przez laborato
rium. Badania, bez względu na ich wynik, będą wykonywane na
koszt Wykonawcy.
Powyższe uprawnienie Zamawiającego nie jest w żaden sposób
limitowane (rodzajem materiałów, liczbą kontroli), co powoduje, że nie jest możliwe
oszacowanie wielkości tych kosztów na etapie przygotowywania oferty. Jednocześnie
przerzucenie w całości kosztów tych badań na Wykonawcę może spowodować opóźnienia w
realizacji prac (np. z uwagi
na konieczność wstrzymania prac do czasu otrzymania wyników
badań) oraz spowodować znaczne koszty po stronie Wykonawcy.
W celu za
tem wyważenia interesów obydwu stron uzasadniona jest modyfikacja
zaskarżonego postanowienia umownego wprowadzająca zasadę, zgodnie z którą koszt
dodatkowych badań ponosi ta strona, której stanowisko nie zostało potwierdzone przez
wynik badań.
§ 37 ust. 1 pkt 22 Wzoru Umowy
Zgodnie z
§ 37 ust. 1 pkt 22 Wzoru Umowy, Zamawiającemu przysługuje kara umowna
w przypadku braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego
podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom - w wys
okości 40 000,00 (czterdziestu
ty
sięcy) złotych za każdy przypadek takiego naruszenia (po zmianie wynikającej
z częściowego uwzględnienia odwołania – 20 000 zł).
Ustalenie kary umownej ww. wysokości z tytułu nieterminowej zapłaty podwykonawcy
stanowi sank
cję niewspółmierną i nieproporcjonalną do przedmiotu zamówienia. Kara ww.
wysokości zostanie naliczona zatem również w przypadku 1- czy 2-dniowego opóźnienia w
zapłacie. Kara umowna w takich przypadkach, zamiast więc pełnić funkcję zryczałtowanego
odszkodo
wania, będzie źródłem nieuzasadnionego wzbogacenia Zamawiającego. Z uwagi
na powyższe uzasadnione jest obniżenie kary umownej z tego tytułu do racjonalnej
wysokości.
§ 42 Wzoru Umowy
Zasady waloryzacji wynagrodzenia Wykonawcy ustalone w
§ 42 Wzoru Umowy, nie
zapewniają utrzymania wartości wynagrodzenia Wykonawcy w czasie, w szczególności
z uwagi na ustalenie zbyt niskiego limitu waloryzacji
(do 5% wynagrodzenia netto), który nie
uwzględnia dynamiki wzrostu cen w branży budowlanej.
Maksymalna wartość zmiany wynagrodzenia powinna być natomiast ustalona na takim
poziomie, aby zapewnić ekwiwalentności świadczeń stron. Powyższe ograniczenie nie
zapewnia ekwiwalentności, ponieważ nie uwzględnia poziomu inflacji oraz wzrostu kosztów
realizacji obiektów kubaturowych.
Według danych za wrzesień 2022 r. inflacja roczna osiągnęła 17,2%. Ten poziom
zanotowano
w Polsce ostatnio w 1997 r. (Wszystkie dane i zestawienia dotyczące inflacji,
poziomu wzrostu cen w sektorach i kosztów realizacji inwestycji budowlanych wskazane w
niniejszym odwołaniu pochodzą z „Raportu o kosztach w budownictwie 2020-2022”
opracowanego przez CAS (Contract Advisory Services, 2022).
Natomiast największe
wzrosty kosztów dotknęły inwestycje drogowe - średnio łącznie wzrosty one o 41,39% i
inwestycje kubaturowe - 38,98%. Istotnie wz
rosły również ceny materiałów budowlanych.
W
zaskarżonym postanowieniu umownym maksymalny limit zmian wynagrodzenia ustalono
na poziomie 5% wynagrodzenia wykonawcy, co w dacie kalkulowania oferty i zawierania
umowy, z uwagi na przedstawione
tendencje rynkowe, jest niewystarczające przy założeniu
utrzymania lub nawet spadku dynamiki wzrostu cen i poziomu inflacji. Maksymalny limit
waloryzacji ustalony w postępowaniu nie uwzględnia zatem tendencji rynkowych jest
nieracjonalny. W t
ym postępowaniu z uwagi na ustalenie limitu waloryzacji na tak niskim
poziomie Zamawiający przerzucił na wykonawców prawie w całości ryzyko wzrostu cen. Taki
sposób sformułowania klauzuli waloryzacyjnej stanowi naruszenie zasady proporcjonalności
i wykorzystanie dominu
jącej pozycji Zamawiającego jako organizatora przetargu.
Jednocześnie stanowi przekroczenie granic swobody umów oraz naruszenie właściwości
stosunku zobowiązaniowego. Zamawiający powinien formułować postanowienia przyszłej
umowy w sposób, który nie ogranicza kręgu potencjalnych wykonawców oraz umożliwia
osiągnięcie korzystnych cenowo ofert. Celom tym nie służy przerzucanie całości ryzyka
gospodarczego na wykonawcę, tak jak to czyni Zamawiający w niniejszym postępowaniu
m.in. przez zaskar
żone postanowienie umowne, które obarcza wykonawców kosztami
zdarzeń pozostających całkowicie poza strefą ich wpływów (tj. wzrost cen poszczególnych
materiałów i usług budowlanych, ogólny poziom inflacji).
Ponadto z uwagi na realia rynkowe nieuzasadnione jest ustalenie tak o
dległego terminu
początkowego waloryzacji, tj. 6 miesięcy od daty zawarcia umowy. Analiza przedstawionych
powyżej danych wskazuje, że w 2022 r. w ciągu jednego miesiąca występowały wzrosty cen
materiałów o kilkadziesiąt lub nawet kilkaset procent w ciągu miesiąca oraz tzw. „ceny dnia”
(oferty ważne tylko do końca dnia). W celu zatem ograniczenia ryzyk spowodowanych tego
typu okolicznościami uzasadnione jest wprowadzenie zapisu, który umożliwi waloryzację
od daty zawarcia umowy. Z uwagi n
a powyższe zapisy klauzuli waloryzacyjnej powodują
pozorność waloryzacji i nie zapewniają pokrycia realnego zwiększenia kosztów wykonywania
kontraktu.
W szczególności maksymalna łączna wartość korekt w żaden sposób nie zabezpiecza
interesów wykonawców.
W
konsekwencji na wykonawcy spoczywa pełne ryzyko zmiany kosztów związanych
z realizacją zamówienia, co naraża go na straty wynikające z realizacji umowy
za wynagrodzeniem, które nie uwzględnia realnego wzrostu kosztów świadczenia robót.
Zarzut nr 8
Zakres
naruszeń podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych został omówiony
w ramach pozostałych zarzutów.
W złożonej 23 lutego 2023 r. odpowiedzi na odwołanie, w zakresie podtrzymanych przez
Odwołującego zarzutów Zamawiający wskazał:
Zarzut nr 3
Prz
edmiot zamówienia nie obejmuje zaprojektowania nowego obiektu, a jedynie
przeprojektowanie ostatnich kondygnacji
wraz ze zmianą funkcji pomieszczeń. Nie można
zatem wycenić takiego zakresu prac projektowych w sposób tożsamy, jak w przypadku
projektowania nowego obiektu. Ustalony przez Zamawiającego limit wynagrodzenia
Wykonawcy został określony na podstawie szacowania kosztów sporządzonego przez biuro
projektowe, które jest autorem PFU, w odniesieniu do zakresu prac projektowych, które mają
być przedmiotem zamówienia oraz z uwzględnieniem wynagrodzenia za nadzór autorski
i wykonanie modelu BIM.
Limit ten ustalany
jest na potrzeby rozliczeń kontraktowych i ma służyć temu, aby
Wykonawca w sposób nieuzasadniony nie dążył do zawyżania płatności częściowych
ustalanych
w pierwszym okresie obowiązywania umowy, co jest nagminną praktyką
wykonawców, w przypadku braku tego rodzaju ograniczeń.
Zarzut nr 4
Zamawiający uwzględnia zarzut i żądanie Odwołującego w części, tj. w ten sposób, że
dokona modyfikacji SWZ i ogłoszenia o udzieleniu zamówienia w zakresie terminu składania
i otwarcia ofert ustalając termin składania ofert na dzień 20 marca 2023 r. godz. 14.55 i
termin otwarcia ofert na dzień 20 marca 2023 r. godz. 15.00.
W pozostałym zakresie Zamawiający nie uwzględnia zarzutu i żądania i wnosi o jego
oddalenie. Zamawiający nie znajduje obecnie uzasadnienia dla dalszego wydłużenia
terminu składania ofert.
Zarzut nr 7
§ 22 ust. 15 Wzoru Umowy
W
ynagrodzenie Wykonawcy będzie miało charakter ryczałtowy. W związku z tym, w cenie
oferty Wykonawca powinien uwzględnić wszelkie koszty związane z realizacją zamówienia.
Obowiązek wykonania badań laboratoryjnych na żądanie Zamawiającego, w celu
potwierdzen
ia jakości materiałów, które mają być użyte przy realizacji zamówienia jest
normalnym i często spotykanym wymaganiem, podobnie jak oczekiwanie pokrycia
ww. kosztów przez Wykonawcę. Wykonawca jest profesjonalnym podmiotem, który
na podstawie swojego doświadczenia jest w stanie oszacować tego rodzaju koszty.
Wskazanie limitu takich kosztów przez Zamawiającego jest niemożliwe i nieuzasadnione,
albowiem ilość takich badań uzależniona będzie od potrzeb, rodzaju i jakości materiałów
stosowanych przez Wykonawcę, czego Zamawiający w chwili obecnej nie może przewidzieć.
To Wykonawca jako profesjonalista, opracowując ofertę może poczynić założenia dotyczące
stosowanych materiałów, oceniając potencjalną potrzebę tudzież ryzyko wystąpienia
konieczności wykonania badań na żądanie Zamawiającego. Niezrozumiałym jest przy tym
to, w jaki sposób uwzględnienie żądania Odwołującego i wnioskowana przez niego
modyfikacja § 22 ust. 15 Wzoru Umowy miałaby poprawić sytuację Wykonawcy w
jakimkolwiek zakresie, skoro Wykonawca nadal
nie będzie dysponował wiedzą, jaka część
wyników badań może w przyszłości okazać korzystna dla Wykonawcy, a jaka część dla
Zamawiającego. Wykonawca nadal ustalając cenę oferty będzie musiał oprzeć się w tym
zakresie na własnym doświadczeniu i pewnej kalkulacji, co może uczynić także przy
obecnym brzmieniu zaskarżonego postanowienia.
§ 37 ust. 1 pkt 22 Wzoru Umowy
Zamawiający uwzględnia zarzut i żądanie w części, tzn. w ten sposób, iż obniży karę
umowną, do 20 000 zł za każdy przypadek naruszenia. W pozostałym zakresie Zamawiający
nie uwzględnia zarzutu i żądania i wnosi o oddalenie odwołania.
Przy tego rodzaju inwestycji, umowy o podwykonawstwo będą się opiewały na znaczne
kwoty
, w związku z czym właściwym jest ustalenie takiego pułapu kar umownych, który
będzie motywował Wykonawcę do terminowych płatności na rzecz podwykonawców. Kara
umowna pełni bowiem m.in. funkcję prewencyjną, która z całą pewnością nie byłaby
realizowana w
sytuacji, gdyby kara ta została ustalona na poziomie postulowanym przez
Odwołującego.
§ 42 Wzoru Umowy
Zamawiający nie uwzględnia zarzutu, z wyjątkiem żądania Odwołującego potwierdzenia,
że waloryzacja będzie miała charakter automatyczny i nie będzie wymagała zawarcia aneksu
do umowy.
Zasady waloryzacji wynagrodzenia
w postępowaniu nie naruszają żadnych przepisów Pzp
oraz Kc
i zostały ustalone w sposób prawidłowy. Klauzula waloryzacyjna zastosowana przez
Zamawiającego spełnia wymagania art. 439 ust. 1 Pzp. W § 42 ust. 1 Wzoru Umowy
wskaz
ano, że wynagrodzenie netto podlegające wypłacie na rzecz Wykonawcy w ramach
płatności częściowych i końcowej, zgodnie z postanowieniami umowy będzie waloryzowane,
począwszy od pierwszej płatności częściowej dokonywanej na podstawie wniosku o płatność
złożonego przez Wykonawcę po 6 (sześciu) miesiącach od daty zawarcia Umowy do czasu,
gdy łącza wartość korekt wynikających z niniejszego postanowienia (zwiększających
lub zmniejszających wynagrodzenie) osiągnie limit +/- 5% (pięć procent) Wynagrodzenia
Wykona
wcy netto, o którym mowa w § 4 ust. 1, obowiązującego w dacie zawarcia Umowy.
Waloryzacji podlegać będą jedynie kwoty należne Wykonawcy za wykonanie przedmiotu
Umowy potwierdzone przez Zamawiającego w PŚP i KŚP, dotyczące okresów
rozliczeniowych mieszczących się w terminie realizacji Umowy. Waloryzacji nie podlega
wynagrodzenie Wykonawcy z tytułu wykonania prac/robót dodatkowych lub zamiennych,
w tym także przysługujące Wykonawcy na podstawie aneksów do Umowy.
§ 42 ust. 1 Wzoru Umowy określa początkowy termin ustalenia zmiany wynagrodzenia
Wykonawcy, który przypada po 6 miesiącach po dacie zawarcia Umowy. Termin ten został
ustalony z uwzględnieniem art. 439 ust. 1 Pzp, który obliguje Zamawiającego
do wprowadzenia klauzuli waloryzacyjnej do umowy, zawarte
j na okres dłuższy niż 6
miesięcy. Oznacza to, że sam ustawodawca założył, że w odniesieniu do ww. 6-
miesięcznego okresu Wykonawca jest lub powinien być w stanie przewidzieć zmiany cen i
kosztów realizacji zamówienia i uwzględnić je w cenie oferty, a ewentualne ryzyka
niedoszacowania
w ww. zakresie obciążają Wykonawcę. W związku z tym przyjęty przez
Zamawiającego początkowy termin waloryzacji wynagrodzenia Wykonawcy jest prawidłowy i
uzasadniony.
Waloryzacji wynagrodzenia
podlegać będą jedynie płatności dotyczące prac wykonanych
w terminie realizacji zamówienia. Jest to oczywista regulacja, albowiem wszelkie koszty
wynikające ze zwłoki Wykonawcy w realizacji zamówienia obciążają wyłącznie Wykonawcę.
Dotyczy to także zwiększonych kosztów realizacji zamówienia. Natomiast w przypadku
przesunięcia terminu realizacji zamówienia, na skutek okoliczności, za które Wykonawca nie
ponosi odpowiedzialności, strony ustalą w aneksie nowy termin realizacji przedmiotu
Umowy, a zatem wszelk
ie płatności dotyczące prac wykonanych w takim terminie również
będą podlegały waloryzacji.
Postanowienia § 42 Wzoru Umowy określają także maksymalny limit waloryzacji, który nie
może przekroczyć 5% wartości wynagrodzenia netto Wykonawcy. Nie stanowi naruszenia
prawa takie określenie przez Zamawiającego limitu waloryzacji, albowiem w sytuacji, w której
Zamawiający musi zabezpieczyć środki finansowe na pokrycie wysoce prawdopodobnej
waloryzacji, warunki opisane w umowie muszą korespondować z możliwościami finansowymi
Zamawiającego. Zamawiający transparentnie wskazuje o jaką wartość jest w stanie
zwaloryzować wynagrodzenie i do decyzji wykonawcy należy czy zgodzi się na tych
warunkach realizować zamówienie, czy też nie.
Po przeprowadzeniu rozprawy Izba,
uwzględniając dokumentację postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, w tym w szczególności treść SWZ, jak
również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska stron zawarte w odwołaniu
i odpowiedziach
na odwołanie oraz wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane
w protokole, ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek ustawowych skutkujących
odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 528 Pzp.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 505 ust.
1 Pzp, tj. istnienie po s
tronie odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz
możliwości poniesienia przez niego szkody w wyniku kwestionowanych czynności
zamawiającego.
Mając na uwadze powyższe Izba merytorycznie rozpoznała złożone odwołanie w zakresie
zarzutów nieuwzględnionych przez Zamawiającego, uznając, że nie zasługuje ono
na uwzględnienie.
Rozpoznając odwołanie Izba przeprowadziła dowody z:
dokumentacji postępowania, ze szczególnym uwzględnieniem SWZ wraz
z załącznikami (w tym Wzorem Umowy),
dokumentów złożonych przez Odwołującego w toku posiedzenia niejawnego
z udziałem stron.
Izba ustaliła, co następuje:
Zarzut nr 3
We wzorze formularza oferty w punkcie 1 Kryteria oceny ofert wykonawcy mieli wpi
sać
c
ałkowitą cenę (wynagrodzenie ryczałtowe) za wykonanie przedmiotu zamówienia w rozbiciu
na
następujące elementy:
1. Cena brutto (PLN),
Wartość netto (PLN),
3. Stawka podatku VAT (%),
Wartość podatku VAT (PLN).
W taki sam sposób miała zostać ujęta cena za wykonanie prac projektowych, nadzór
autorski nad realizacją robót oraz wykonanie cyfrowego modelu powykonawczego obiektu
(model BIM) zaw
ierająca się w cenie całkowitej brutto.
Ostatnie zdanie punktu 1 formularza ofertowego brzmi:
„Cena brutto za wykonanie prac projektowych, nadzór autorski nad realizacją robót oraz
wykonanie cyfrowego modelu powykonawczego obiektu (model BIM) łącznie wynosi: …. %
całkowitej ceny oferty brutto
*Nie więcej niż 1,2% całkowitej ceny oferty brutto”.
Zarzut nr 4
W ogłoszeniu o zamówieniu Zamawiający wskazał termin składania ofert w postępowaniu
do 3 marca 2023 r., godz. 14.55.
Biorąc pod uwagę treść przytoczonej wyżej odpowiedzi
na odwołanie, w szczególności oświadczenie Zamawiającego o częściowym uwzględnieniu
zarzuta Izba uzna
ła, że Zamawiający zobowiązany jest do zmiany tego terminu w sposób
zgodny z zawartą w odpowiedzi deklaracją, tj. 20 marca 2023 r., godz. 14.55. Zmieniony
termin podlegał ocenie Izby przez pryzmat zarzutu nr 4.
Zarzut nr 7
Odwołujący kwestionował następujące postanowienia Wzoru Umowy:
„§ 22. Materiały
Koordynator IN lub Inspektor Nadzoru może w każdym czasie żądać od Wykonawcy
wykonania i przedłożenia odpowiednich badań dotyczących jakości materiałów, które
maj
ą być użyte przy realizacji przedmiotu Umowy, wykonanych przez laboratorium,
o którym mowa w ust. 14. Badania zostaną wykonane na koszt Wykonawcy, w
terminie
wyznaczonym
przez
Koordynatora
IN
lub
Inspektora
Nadzoru,
uwzględniającym czas niezbędny na wykonanie badań”.
„§ 37. Kary umowne
1. Strony postan
awiają, że w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania
zobowiązań wynikających z Umowy, Zamawiającemu, niezależnie od innych
uprawnień wynikających z Kodeksu cywilnego przysługuje prawo naliczenia
następujących kar umownych:
w przypadku braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego
podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom
– w wysokości 40.000,00
(czterdziestu tysięcy) złotych za każdy przypadek takiego naruszenia”.
„§ 42. Zmiana Wynagrodzenia Wykonawcy na podstawie art. 439 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp
Wynagrodzenie netto podlegające wypłacie na rzecz Wykonawcy w ramach płatności
częściowych i końcowej, zgodnie z postanowieniami Umowy będzie waloryzowane,
począwszy od pierwszej płatności częściowej dokonywanej na podstawie wniosku
o p
łatność złożonego przez Wykonawcę po 6 (sześciu) miesiącach od daty zawarcia
Umowy do czasu, gdy łącza wartość korekt wynikających z niniejszego
postanowienia (zwiększających lub zmniejszających wynagrodzenie) osiągnie limit +/-
5% (pięć procent) Wynagrodzenia Wykonawcy netto, o którym mowa w § 4 ust. 1,
obowiązującego w dacie zawarcia Umowy.
Waloryzacji podlegać będą jedynie kwoty należne Wykonawcy za wykonanie
przedmiotu Umowy potwierdzone przez
Zamawiającego w PŚP i KŚP, dotyczące
okresów rozliczeniowych mieszczących się w terminie realizacji Umowy. Waloryzacji
nie podlega wynagrodzenie Wykonawcy z tytułu wykonania prac/robót dodatkowych
lub zamiennych, w tym także przysługujące Wykonawcy na podstawie aneksów
do Umowy.
Kwoty podlegające wypłacie Wykonawcy będą podlegały waloryzacji o współczynnik
wyliczony zgodnie z następującym wzorem:
Wn
W = 0,5 + 0,5x --------- , gdzie
Wz
W
– oznacza współczynnik/mnożnik korygujący, obliczany na podstawie wzoru
po
wyżej, w stosunku do każdej z kwot podlegającej waloryzacji, zaokrąglany do
dwóch miejsc po przecinku,
Wn
– stanowi średni wskaźnik wzrostu cen produkcji budowlano-montażowej
(miesiąc do poprzedniego miesiąca), obliczony jako średnia arytmetyczna
wskaźników wzrostu cen produkcji budowlano-montażowej ogłaszanych za dany
miesiąc do poprzedniego miesiąca przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego,
z wszystkich pełnych miesięcy obowiązywania Umowy (od miesiąca następującego
po dacie zawarcia Umowy do miesiąca, którego dotyczy wniosek o płatność),
zaokrąglany do dwóch miejsc po przecinku,
Wz
– stanowi wskaźnik wzrostu cen produkcji budowlano-montażowej (miesiąc
do poprzedniego miesiąca) ogłoszony za miesiąc, w którym zawarta została Umowa.
Maksymalna łączna wartość zmian wynagrodzenia Wykonawcy, dokonanych
na podstawie postanowień niniejszego paragrafu nie może przekroczyć 5% (pięć
procent) wartości wynagrodzenia netto Wykonawcy, o którym mowa w § 4 ust. 1,
obowiązującego w dniu zawarcia Umowy.
5. Waloryzacji wynagrodzenia na podstawie niniejszego paragrafu nie podlega
Wynagrodzenie, które zostało zmienione lub jest objęte wnioskiem o zmianę
na podstawie innych postanowień Umowy (w tym § 41 Umowy).
Koordynator IN wskazuje w PŚP lub KŚP kwotę należną Wykonawcy na podstawie
postanowień ust. 1-4.
Jeżeli wynagrodzenie Wykonawcy zostanie zwaloryzowane, zgodnie z art. 439
ust. 1-
3 Ustawy Pzp, Wykonawca zobowiązany jest do zmiany wynagrodzenia
przysługującego
podwykonawcy
i
odpowiednio
podwykonawca
dalszemu
podwykonawc
y, z którym zawarł umowę, jeżeli przedmiotem umowy są roboty
budowlane, dostawy lub usługi oraz okres obowiązywania umowy wraz z aneksami
przekracza 6 (sześć) miesięcy.
Kwoty płatne podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy przez Wykonawcę
lub podwykonawcę będą korygowane dla oddania wzrostów lub spadków cen. Jeżeli
wynagrodzenie Wykonawcy zostało zwaloryzowane, zgodnie z postanowieniami
ust. 1-
5, kwoty płatne podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy będą
waloryzowane odpowiednio do wynagrodzenia Wykonawcy, po
cząwszy od
pierwszego rozliczenia dokonanego po u
pływie 6 (sześciu) miesięcy od daty zawarcia
umowy
o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub
usługi.
W terminie 14 (czternastu) dni od daty zawarcia aneksu do Umowy zmieniającego
Wynagrodzenie
Wykonawcy,
Wykonawca
zobowiązany
jest
przedłożyć
Zamawiającemu wykaz umów o podwykonawstwo, które spełniają warunki opisane
w ust. 7 powyżej, pod rygorem zapłaty kary umownej, o której mowa w § 37 ust. 1
pkt 31 Umowy,
Na żądanie Zamawiającego i we wskazanym przez niego terminie, Wykonawca
zobowiązany jest przedłożyć oświadczenia podwykonawców i dalszych
podwykonawców, o których mowa w ust. 7-9 powyżej o uregulowaniu wynagrodzenia
podwykonawcy i dalszego podwykonawcy z tytułu zmiany Wynagrodzenia, o której
mowa w niniejszym punkcie, pod ry
gorem zapłaty kary umownej, o której mowa
w § 37 ust. 1 pkt 31 Umowy. Zamawiający może dopuścić, aby w miejsce
oświadczenia podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy Wykonawca przedłożył
potwierdzenie przelewu
ww. kwoty, jeżeli z dokumentu takiego będzie wyraźnie
wynikało, iż płatność została dokonana w związku ze zmianą wynagrodzenia
Wykonawcy.
Zamawiający ma prawo potrącić wszelkie swoje wierzytelności z jakimikolwiek
wierzytelnościami Wykonawcy. Wszystkie wierzytelności Zamawiającego, w tym
wierzytelności przyszłe będą mogły być potrącane na zasadzie kompensaty
umownej, niezależnie od ich wymagalności. Uprawnienie do dokonania potrącenia
umownego nie ogranicza prawa Zamawiającego do potrącenia ustawowego”.
Biorąc pod uwagę stan faktyczny ustalony w zakresie zarzutów odwołania Izba stwierdziła,
że zarzuty te nie potwierdziły się.
Na wstępie podkreślenia wymaga, że nie jest rolą Izby ulepszanie czy racjonalizacja
postanowień SWZ czy też ogólnie rozumianych warunków zamówienia. Izba ocenia działania
i zaniec
hania zamawiających pod kątem ich zgodności z prawem, nie z subiektywnie
pojmowanym „zdrowym rozsądkiem” uczestników postępowania. Zamawiający jako
gospodarz postępowania, w granicach przepisów prawa ma swobodę w kształtowaniu
warunków zamówienie i ponosi ich konsekwencje. Z tego powodu Izba oddaliła odwołanie –
nie zostały wypełnione przesłanki art. 554 ust. 1 Pzp, zgodnie z którym Izba uwzględnia
odwołanie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi:
1) naruszeni
e przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu lub systemu kwalifikowania
wykonawców;
niezgodność projektowanego postanowienia umowy z wymaganiami wynikającymi
z przepisów ustawy.
Izba pominęła również argumentację Odwołującego i Przystępujących opartą
na okolicznościach niewskazanych w odwołaniu, w tym argumentację Przystępującego
Doraco opartą na zarzutach dotyczących § 42 Wzoru Umowy ujętych w wycofanym
odwołaniu o sygn. akt KIO 415/23. Argumentacja ta stanowiła w sposób faktyczny próbę
rozszerzenia zakresu zarzutów i jako taka nie podlegała ocenie.
W zakresie zarzutu nr 3 Izba wzięła pod uwagę fakt, że Rozporządzenie Ministra Rozwoju
i Technologii z dnia 20 grudnia 2021 r. w s
prawie określenia metod i podstaw sporządzania
kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz
planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym
służy przede wszystkim określeniu sposobu kosztorysowania. Na gruncie zamówień
public
znych może ono mieć w zastosowanie przy szacowaniu wartości przedmiotu
zamówienia. Nie może być jednak traktowane jako bezwzględnie obowiązujące przepisy
zabraniające ustalenia innej proporcji kosztów prac projektowych do kosztów robót
budowlanych. Tym sam
ym Zamawiający przyjmując, że wartość prac projektowych nie może
przekroczyć 1,2% całkowitej ceny oferty brutto nie naruszył § 10 ust. 1 i 3 tego
Rozporządzenia.
Odwołujący z kolei nie wykazał, że taki limit uniemożliwia złożenie ofert w postępowaniu.
Nie wykazał też, że prawidłowa kalkulacja ceny oferty będzie w tej sytuacji niemożliwa bądź
przynajmniej nieracjonalnie utrudniona. Co istotne zakres prac projektowy
ch oraz robót
budowlanych nie pokrywa się – zakres robót jest szerszy. Odwołujący w swojej argumentacji
nie uwzględnił tego faktu, poprzestał przy tym na gołosłownych twierdzeniach mających
potwierdzać zasadność jego stanowiska.
W zakresie zarzutu nr 4 Iz
ba uznała, że stanowisko Odwołującego było niezasadne.
Zamawiający wydłużył termin składania ofert do 20 marca 2023 r., zatem termin składa ofert
nie był sprzeczny z minimalnym terminem wynikającym z przepisów Pzp. Nie ma zatem
możliwości przypisania Zamawiającemu naruszenia przepisów prawa, co musiało skutkować
oddaleniem zarzutu.
Odwołujący nie wykazał przy tym, by termin składania ofert był
zgodny z przepisami jedynie formalnie czy pozornie.
Z tego względu Izba uznała zarzut
za niepotwierdzony.
W zakresie zarzutu nr 7 Izba wskazuje:
§ 22 ust. 15 Wzoru Umowy
Argumentacja Odwołującego sprowadzała się de facto do obawy, że w przypadku
zaistnienia na etapie realizacji zamówienia konfliktu między Wykonawcą a Zamawiającym,
to Zamawiający mógłby wykorzystać przysługujące mu na podstawie § 22 ust. 15 Wzoru
Um
owy uprawnienie w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem. Odwołujący obawiał
się, że Zamawiający mógłby w takiej sytuacji w sposób złośliwy zlecać kolejne kontrole tylko
po to by utrudnić Wykonawcy realizację robót.
W ocenie Izby stanowisko Odwołującego oparte zostało więc na zdarzeniu przyszłym
i niepewnym, prawdopodobnym w takim samym stopniu jak i każde inne złośliwe działanie
skonfliktowanych stron. Podkreślenia wymaga jednak, że o ile tego rodzaju zdarzenie
doszłoby faktycznie do skutku, to Wykonawca uprawniony będzie do skorzystania ze swoich
praw
na drodze sądowej. Nakazanie Zamawiającemu na tym etapie postępowania zmiany
postanowień Wzoru Umowy dlatego, że teoretycznie możliwe jest wykorzystanie ich w
sposób sprzeczny z prawem byłoby tak samo uzasadnione jak zakazanie sprzedaży noży
kuchennych jako możliwych narzędzi zbrodni.
Wobec faktu, że Izba nie stwierdziła naruszenia przepisów Pzp zarzut podlegał oddaleniu.
§ 37 ust. 1 pkt 22 Wzoru Umowy
W zakresie kary umownej z tytułu braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia
należnego podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom Izba uznała zarzut odwołania
za bezzasadny
– i przede wszystkim za zgodny z przepisami Pzp. Zamawiający jest
uprawniony do zabezpieczenia
kara umowną zarówno swoich interesów jak i interesów
podwykonawców realizujących poszczególne części przedmiotu zamówienia. Terminowe
regulowanie płatności na rzecz podwykonawców jest istotne dla Zamawiającego choćby
ze względu na treść art. 647
Kc.
Odwołujący wprawdzie nie kwestionował samej zasadności
zawarcia we Wzorze Umowy możliwości naliczania kar umownych z tytułu braku zapłaty
lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom lub dalszym
podwykonawcom
, zarzucał Zamawiającemu nadmierną wysokość tej kary. Nie udowodnił
jednak zasadności swojego stanowiska, nie wykazał przede wszystkim, że przyjęta przez
Zamawiającego po jej obniżeniu jest sprzeczna z prawem, nieracjonalnie wysoka czy
stanowi
nadmierne utrudnienie w złożeniu ofert przez wykonawców. W konsekwencji zarzut
został oddalony.
§ 42 Wzoru Umowy
Zgodnie z art. 439 ust. 1 Pzp u
mowa, której przedmiotem są roboty budowlane lub usługi,
zawarta na okres dłuższy niż 12 miesięcy, zawiera postanowienia dotyczące zasad
wprowadzani
a zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy, w przypadku zmiany
ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.
Biorąc pod uwagę przytoczoną wyżej treść § 42 Wzoru Umowy Izba uznała, że klauzula
waloryzacyjna ustanowiona przez Zamaw
iającego jest zgodna z przytoczonym wyżej
przepisem Pzp. Ustawodawca nie ustanowił żadnego minimalnego poziomu waloryzacji, nie
wskazał też okresu po jakim wynagrodzenie może być waloryzowane. Odwołujący z kolei nie
wykazał, by klauzula miała charakter pozorny ze względu na przyjęty przez Zamawiającego
jej maksymalny poziom, tj. 5%.
Argumentacja Odwołującego, który twierdził, że inni
zamawiający stosują klauzule z maksymalnym poziomem waloryzacji rzędu 10-20% nie
świadczy o tym, że § 42 Wzoru Umowy jest niezgodny z prawem. Fakt ten mógłby być mieć
znaczenie dla
oceny postanowień Wzoru Umowy pod kątem ich racjonalności, ale ocena
sensowności regulacji umownych nie mieści się w kognicji Izby.
Odwołujący nie wykazał też, by zmiana, której żądał, tj. podwyższenie limitu klauzuli
do wysokości 25% było uzasadnione. Odwołujący poprzestał na gołosłownym twierdzeniu,
że wynika to z jego osobistych analiz.
Z tego względu również ten zarzut podlegał oddaleniu.
W konsekwencji oddalony został – jako wynikowy wobec powyższych – zarzut nr 8.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
Przewodniczący: ………............…………………..……………