Sygn. akt: KIO 439/23
POSTANOWIENIE
z dnia 3 marca 2023 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicz
ący: Katarzyna Poprawa
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym z
udziałem stron i uczestnika postępowania
odwoławczego w Warszawie w dniu 3 marca 2023 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 17 lutego 2023 r. przez wykonawcę: ERBUD
INTERNATIONAL Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Jasionce,
Jasionka 942, 36
– 002 Jasionka
w
postępowaniu
prowadzonym
przez
zamawiającego:
Politechnikę
Lubelską
ul. Nadbystrzycka 38 D, 20
– 618 Lublin
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: konsorcjum
Swietelsky Sp
óka z ograniczoną odpowiedzialnością - Lider Konsorcjum, ul. Cisowa 9,
20-703 Lublin oraz Swietelsky AG
– Partner Konsorcjum, Edlbacherstraße 10,
A4020 Linz,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO
439/23 po stronie zamawiającego
postanawia:
1. umarza
postępowanie odwoławcze;
nakazuje zwrot z rachunku bankowego Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz
wykonawcy
ERBUD INTERNATIONAL Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Jasionce, Jasionka 942, 36 – 002 Jasionka kwoty 20 000 zł 00 gr (słownie:
dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy), uiszczonej tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 poz. 1710 z późń. zm.) na niniejsze postanowienie
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………
Sygn. akt: KIO 439/23
Uzasadnienie
Zamawiający - Politechnika Lubelska prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na zadanie pn. „Przebudowa Domu Studenckiego nr 1 Politechniki Lubelskiej
w ramach dostosowania do nowelizacji przepisów przeciwpożarowych i podniesienia
standar
du w pokojach mieszkalnych” – znak postępowania: KP-272-PNU-91/2022.
Postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego o wartości zamówienia
przekraczającej progi unijne, o jakich stanowi art. 3 ustawy z dnia 11 września 2019 r. -
Prawo zamówień publicznych (zwana dalej Pzp). Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 2022/S 216-620691-PL z dnia 09
listopada 2022 r.
W dniu 17
lutego 2023 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zostało wniesione
odwołanie przez wykonawcę Erbud International Sp. z o.o. z siedzibą w Jasionce (zwanego
dalej Odwołującym) od niezgodnych z przepisami ustawy czynności i zaniechań czynności
Zamawiającego tj. od:
czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawców wspólnie ubiegających się
o udz
ielenie zamówienia Swietelsky Sp. z o.o.- Lider Konsorcjum, ul. Cisowa 9, 20-703
Lublin, Swietelsky AG
– Partner Konsorcjum, Edlbacherstraße 10, A4020 Linz,
(zwanych dalej „Wykonawcą” lub „Konsorcjum Swietelsky”) dokonanej 7 lutego 2023 r.,
2) zaniechania cz
ynności odrzucenia oferty Wykonawcy z postępowania.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu:
a) naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 462 ust. 1 i ust. 2 Pzp, w zw. z art. 7
pkt 27 Pzp
, poprzez zaniechanie czynności odrzucenia oferty Wykonawcy jako
niezgodnej z przepisami ustawy i dokonanie wyboru tej oferty jako najkorzystniejszej,
mimo że oferta wskazanego Wykonawcy przewiduje realizację zamówienia w całości
przy udziale podwykonawców, tj. mimo wskazania przez Wykonawcę w ofercie, że
całość wykonania zamówienia zamierza powierzyć podwykonawcom,
ewentualnie naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 5 Pzp
poprzez zaniechanie czynności
odrzucenia oferty Wykonawcy jako niezgodnej z warunkami zamówienia określonymi
w Rozdziale XXI pkt 1 i 2 SWZ i dokonanie wyboru tej oferty jako najkorzystniejszej,
mimo że oferta wskazanego Wykonawcy przewiduje realizację zamówienia w całości
przy udziale
podwykonawców,
b) naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 4 Pzp
w zw. z art. 58 § 1 KC w zw. z art. 8 ust. 1 Pzp,
w zw. z art. 462 ust. 1 Pzp, w zw. z art. 17 ust. 2 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty Wykonawcy jako nieważnej na podstawie odrębnych przepisów, w związku z
tym, że jest sprzeczna z ustawą Pzp, bowiem przewiduje realizację zamówienia w
całości przez podwykonawców, ewentualnie mającej na celu obejście przepisów tej
ustawy dotyczących braku możliwości powierzania podwykonawcom realizacji całości
z
amówienia, czy też obejście przepisu zobowiązującego do udzielenia zamówienia
jedynie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami,
c) naruszenie art. 239 ust 1 Pzp, art. 16 pkt 1 Pzp, art. 16 pkt 2 Pzp i art. 17 ust. 2 Pzp
poprzez wybór jako najkorzystniejszej oferty Wykonawcy mimo naruszeń wskazanych
powyżej w pkt a) – b), co w konsekwencji doprowadziło do prowadzenia postępowania
i udzie
lenia zamówienia w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców, a także poprzez udzielenie zamówienia
Wykonawcy wybranemu niezgodnie z przepisami Pzp.
Wobec powyższego Odwołujący wnosi o uwzględnienie odwołania w całości i nakazanie
Zamawiającemu:
1) unieważnienia czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty Konsorcjum Swietelsky;
2) dokonania powtórnego badania i oceny złożonych ofert,
3) odrzucenia oferty Wykonawcy Konsorcjum Swietelsky,
4) dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej zgodnie z przepisami ustawy.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, wyznaczony do rozpoznania
niniejszej sprawy odwoławczej ustalił i zważył, co następuje:
Izba stwierdziła, że odwołanie czyni zadość wymogom proceduralnym zdefiniowanym
w Dziale IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, tj. odwołanie
nie zawiera braków formalnych oraz został uiszczony od niego wpis. Izba ustaliła,
że nie zaistniały przesłanki określone w art. 528 ustawy Pzp, które skutkowałyby
odrzuceniem
odwołania.
W dniu 2 marca 2023
r. wpłynęło do Prezesa krajowej Izby Odwoławczej pismo
Zamawiającego, w którym Zamawiający poinformował, że w dniu 27 lutego 2023 r.
unieważnił czynność wyboru oferty najkorzystniejszej i przystąpił do ponownego badania
i oceny ofert.
Mając na względzie powyższe, Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania
w całości, względnie o umorzenie postępowania na podstawie art. 568 pkt. 2) ustawy z dnia
11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.
W ocen
ie Izby nie budzi wątpliwości, iż w przedmiotowej sprawie, w związku
z
unieważnieniem czynność wyboru najkorzystniejszej oferty może znaleźć zastosowanie
art. 568 pkt 2 ustawy Pzp, w
myśl którego Izba umarza postępowanie odwoławcze
w przypadku stwierdzen
ia, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny
„podstawą do umorzenia postępowania jest również
stwierdzenie przez Izbę, że postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne
lub niedopuszczalne. Ustawodawca n
ie doprecyzował, o jakie sytuacje chodzi. Z pewnością
dyspozycj
ą przepisu objęte będą sytuacje utraty bytu prawnego przez stronę odwołania,
na skutek likwidacji lub śmierci odwołującego. Wydaje się również, że podstawa umorzenia
zaistnieje, jeśli zamawiający przed zakończeniem rozprawy unieważni postępowanie,
wówczas spór stanie się bezprzedmiotowy, a ewentualnemu zaskarżeniu w drodze
odwołania będzie podlegała nowa czynność zamawiającego.” (Komentarz Prawo Zamówień
Publicznych, pod red. Marzeny Jaworskiej, Wydawnictwo C. H. Beck, W-wa 2021, str. 1236).
Ponadto, jak wynika z
uchwały Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 stycznia 2019 r.
III CZP 55/18
, w którym SN analizował rozbieżność orzeczniczą skutku procesowego
następczej utraty interesu prawnego: przyczyna umorzenia postępowania określona w art.
355 § 1 kpc jako zbędność postępowania stanowi ogólny przejaw uznania przez
ustawodawcę, że nie jest dopuszczalne kontynuowanie postępowania w sytuacji, w której
jego cel został osiągnięty w inny sposób. W rezultacie wydanie wyroku stało się zbędne.
Pojęcie zbędności wydania wyroku jako przyczyny umorzenia postępowania wiązane jest
najczęściej z szeroko pojętą następczą bezprzedmiotowością postępowania. Stanowi ona jej
swoisty korelat (zbędność wydania wyroku jako następstwo odpadnięcia przedmiotu
postępowania ewentualnie inne przypadki niecelowości wydawania wyroku). Dalej Sąd
wywiódł, że skoro wskutek zgaśnięcia interesu prawnego powoda - zazwyczaj w rezultacie
uzyskania ochrony prawnej poszukiwanej w toczącym się postępowaniu poza jego ramami -
proces cywilny nie
może doprowadzić do oczekiwanego przez powoda rezultatu (choćby
powództwo to w chwili wniesienia było całkowicie zasadne), to dalsze procedowanie w
kierunku wydania wyroku oddalającego to powództwo staje się zbyteczne i bezcelowe. W
konsekwencji trzeba prz
yjąć, że w sytuacji, w której potrzeba udzielenia żądanej przez strony
ochrony pr
awnej uległa dezaktualizacji, wydanie orzeczenia kończącego postępowanie w
sprawie o charakterze procesowym w postaci umorzenia procesu jest w pełni wystarczające
dla uczynien
ia zadość prawu stron do sądu i rzetelnego procesu.
W ocenie Izby
powyższe rozważania prawne mają zastosowanie w niniejszym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz postępowaniu odwoławczym.
Zamawiający po wniesieniu odwołania dokonał unieważnienia wyboru najkorzystniejszej
oferty. W
konsekwencji powyższego, na dzień rozpoznania odwołania na posiedzeniu
niejawnym nie istniała już czynność, wobec której zostało wniesione odwołanie. Oznacza
to, że w momencie orzekania przez Izbę nie istniał substrat zaskarżenia, będący podstawą
korzystania ze środków ochrony prawnej przez Odwołującego. Wobec nowych czynności
podjętych przez Zamawiającego w postępowaniu Odwołujący będzie uprawniony
do skorzystania
ze środków ochrony prawnej. Ostatecznie przedmiotowy spór stał
się bezprzedmiotowy. Aby Izba mogła rozpoznać wniesione odwołanie – musi ono dotyczyć
czynności Zamawiającego (art. 513 pkt 1 ustawy Pzp). Zatem na moment wniesienia
odwołania musi istnieć substrat zaskarżenia, będący podstawą dla wykonawcy do wniesienia
środka ochrony prawnej. W niniejszej sprawie niewątpliwie substratem zaskarżenia była
czynność Zamawiającego polegająca na wyborze najkorzystniejszej oferty.
Następnie dostrzeżenia wymaga, iż zgodnie z treścią art. 552 ust. 1 ustawy Pzp Izba
wydając orzeczenie bierze pod uwagę stan rzeczy ustalony na moment zamknięcia
pos
tępowania odwoławczego. Ustawodawca przewidział zatem sytuację, w której może
dojść do zmian w toku postępowania o udzielenie zamówienia – co Izba zobowiązana jest
uwzględnić wydając orzeczenie w sprawie w toku postępowania przed Izbą. Zauważenia
również wymaga, że przepisy ustawy nie zobowiązują Zamawiającego do zawieszenia
postępowania o udzielenie zamówienia, wobec wniesionego odwołania.
Izba wskazuje, że treść art. 552 ust. 1 ustawy Pzp, podobnie jak w przypadku
art. 316 § 1 kpc, w myśl którego podstawą wydania przez sąd wyroku jest stan rzeczy
istniejący w chwili zamknięcia rozprawy – nakazuje uwzględnienie aktualnego stanu
faktycznego w
postępowaniu o udzielenie zamówienia. Ponadto stan rzeczy - o którym
mowa jest w przepisie art. 552 ust. 1 ustawy Pzp -
należy analogicznie - jak w art. 316 § 1
kpc -
interpretować jako okoliczności faktyczne ustalone przed zamknięciem rozprawy oraz
stan prawny, tj. obowiązujące przepisy, które mogą stanowić podstawę rozstrzygnięcia
(wyrok SN z 25.06.2015 r., sygn. a
kt: V CSK 535/14, wyrok Sądu Apelacyjnego ze
Szczecina z 13.09.2018 r., sygn. akt: I A
ga 159/18). Rolą ustalenia stanu rzeczy na moment
zamknięcia postępowania odwoławczego jest uwzględnienie aktualnego stanu faktycznego
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia. Izba jest więc w takim przypadku zobowiązania
uwzględnić czynności Zamawiającego, które miały miejsce po wniesieniu odwołania, do
czasu wydania orzeczenia w sprawie. Skoro Zamawiający dokonał czynności unieważnienia
wyboru najkorzystniejszej oferty, t
ym samym czynność stanowiąca podstawę wniesienia
środka ochrony prawnej przestała istnieć. Zaskarżenie czynności, która już nie istnieje, nie
daje podstaw Izbie do stwierdzenia naruszenia przepisów przez Zamawiającego i nie może
być podstawą do wydania orzeczenia merytorycznego. Uznać w takiej sytuacji w ocenie
składu orzekającego Izby należy, iż prowadzenie dalszego postępowania odwoławczego jest
bezcelowe, czyli jak stanowi przepis ustawy Pzp
– zbędne. Jest to nowa przesłanka
umożliwiająca umorzenie postępowania odwoławczego i zdaniem Izby może być ona
wykorzystywana właśnie w podobnych sytuacjach. W innym wypadku bowiem odwołanie
podtrzymywane przez Odwołującego podlegałoby oddaleniu jako bezzasadne wobec
nieistniejącej czynności Zamawiającego. Orzekanie przez Izbę wobec nowych czynności
Zamawiającego nie może mieć miejsca, gdyż wykraczałoby poza ramy postępowania
odwoławczego, które wyznacza treść wniesionego odwołania.
W konsekwencji mając na względzie okoliczności niniejszej sprawy, orzeczono
jak w sentencji, na podstawie przepisu art. 568 pkt 2 ustawy P
zp, umarzając postępowanie
odwo
ławcze.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 557 i 575 ustawy Pzp
w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady
Mi
nistrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia
2020 r. (Dz.U. z 2020 r., poz. 2437) z k
tórego wynika, że w przypadku umorzenia
postępowania odwoławczego przez Izbę na skutek stwierdzenia, że dalsze postępowanie
stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne, koszty o których mowa w § 5 pkt 2,
znosi się wzajemnie. Na podstawie art. 574 ustawy Pzp Izba orzekła o dokonaniu zwrotu
Odwołującemu uiszczonego wpisu w wysokości 20 000 zł 00 gr, o czym orzeczono w pkt 2
sentencji orzeczenia.
Mając na uwadze powyższe postanowiono jak w sentencji.
Przewodniczący: ……………...……………….