Sygn. akt: KIO 2904/24
WYROK
Warszawa, dnia
6 września 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Andrzej Niwicki
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 września 2024 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 sierpnia 2024 r. przez wykonawców wspólnie
u
biegających się o udzielenie zamówienia: Odwołujący: konsorcjum w składzie:
1.Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. z siedzibą w Bielsku Białej (pełnomocnik
wykonawców)
2. Agencja Rozwoju Regionalnego
w Częstochowie S.A. z siedzibą w Częstochowie
3. Rudzka Agencja Rozwoju „Inwestor” z siedzibą w Rudzie Śląskiej
4. Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. z siedzibą w Sosnowcu
5. Lubelska Fundacja Rozwoju z siedzibą w Lublinie
w postępowaniu prowadzonym przez Bank Gospodarstwa Krajowego z siedzibą w
Warszawie
przy udziale uczestnika
Łódzka Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. z siedzibą w Łodzi
przystępującego do postępowania po stronie zamawiającego
orzeka:
1. A. Umarza postępowanie w zakresie zarzutu naruszenia art. 18 ust. 1 i 3 w zw. z art. 222 ust.
5 pkt 2)
ustawy Prawo zamówień publicznych przez naruszenie zasady jawności
postępowania w związku z uznaniem za skuteczne objęcie tajemnicą przedsiębiorstwa przez
Wykonawcę danych wskazanych w pkt A.6 Biznes planu oraz wyjaśnień rażąco niskiej ceny
z dnia 10.05.2024 r. oraz z dnia 16.07.2024 r. w zakresie kalkulacji oferowanej
ceny/kalkulacji kosztów oraz załączników do wyjaśnień rażąco niskiej ceny (Tabele z
kalkul
acją kosztów realizacji zamówienia, Kalkulacja kosztów utraconych korzyści z tytułu
zaangażowania wkładu własnego, Tabele z kalkulacją kosztów realizacji części II
zamówienia w formacie excell) oraz zaniechanie czynności odtajnienia danych wskazanych
w pkt A.6 Biznes planu oraz złożonych przez Wykonawcę wyjaśnień rażąco niskiej ceny z
dnia 10.05.2024 r. oraz z dnia 16.07.2024 r. w zakresie kalkulacji oferowanej ceny/kalkulacji
kosztów oraz załączników do wyjaśnień rażąco niskiej ceny (Tabele z kalkulacją kosztów
realizacji zamówienia, Kalkulacja kosztów utraconych korzyści z tytułu zaangażowania
wkładu własnego, Tabele z kalkulacją kosztów realizacji części II zamówienia w formacie
excell);
B. Oddala odwołanie w zakresie pozostałych zarzutów.
2. kosztami
postępowania obciąża Odwołującego i zalicza w poczet kosztów
postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy
złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
sądu zamówień publicznych.
Przewodniczący:
………….................
Sygn. akt:
KIO 2904/24
Uzasadnienie
Zamawiający: Bank Gospodarstwa Krajowego z siedzibą w Warszawie prowadzi w trybie
przetargu nieograniczonym
postępowanie, którego przedmiotem jest: „Wybór Partnerów
Finansujących w celu wdrażania Instrumentu Finansowego Pożyczka rozwojowa w ramach
Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027" , nr OGŁOSZENIA EU: 168998-
2024, 213234-2024 (zmiana)
Odwołujący: konsorcjum, wykonawcy w składzie, jak w petitum orzeczenia, działający przez
pełnomocnika, którym jest Agencja Rozwoju Regionalnego Spółka Akcyjna z siedzibą w
Bielsku-
Białej wniósł odwołanie:
od czynności Zamawiającego z dnia 2 sierpnia 2024 r. polegającej na wyborze
najkorzystniejszej oferty w postępowaniu w części II,
od zaniechania przez Zamawiającego czynności odrzucenia oferty spółki: Łódzka
Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. z siedzibą w Łodzi, podczas, gdy wybrana oferta spółki:
Łódzka Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. z/s w Łodzi zawiera rażąco niską cenę,
natomiast złożone wyjaśnienia Wykonawcy, nie uzasadniają twierdzenia Wykonawcy, iż
przedstawiona przez niego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny;
Zaskarżonym czynnościom Zamawiającego zarzucił naruszenie:
art. 16 pkt 1 PZP przez przeprowadzenie postępowania w sposób nie zapewniający
zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, w związku z wyborem
jako najkorzystniejszej oferty Wykonawcy, który przedstawił rażąco niską cenę, /…/,
art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8) PZP przez wybór jako najkorzystniejszej
oferty złożonej przez Wykonawcę, pomimo, iż wybrana oferta zawiera rażąco niską cenę,
/…/,
art. 239 ust. 1 PZP przez wybór jako najkorzystniejszej oferty, pomimo, iż zawiera
rażąco niską cenę, /…/,
art. 18 ust. 1 i 3 w zw. z art. 222 ust. 5 pkt 2) PZP przez naruszenie zasady jawności
postępowania (zarzut bezprzedmiotowy)
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu:
dokonania czynności odrzucenia oferty Wykonawcy z powodu złożenia oferty, która
zawiera rażąco niską cenę,
dokonania ponownego badania i oceny ofert w sposób zgodny z przepisami PZP z
uwzględnieniem oferty Odwołującego,
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający dokonał wyboru najkorzystniejszej oferty w części II zamówienia.
Zamawiający na wniosek Odwołującego udostępnił ofertę Wykonawcy, Biznes plan (z
wyłączeniem danych wskazanych w pkt A.6), pisma Zamawiającego z dnia 07.05.2024 r.
oraz z 12.07.2024 r. zawierające wezwanie Wykonawcy do udzielenia wyjaśnień
dotyczących wyliczenia ceny oferty, a także pisma Wykonawcy z dnia 10.05.2024 r. oraz
16.07.2024 r., które stanowiło wyjaśnienie rażąco niskiej ceny złożone w odpowiedzi na
wezwania Zamawiającego. Pisma Wykonawcy zostały udostępnione Odwołującemu z
pominięciem zawartych w nich wyjaśnień oraz bez załączników, tj. kalkulacji oferowanej
ceny/kalkulacji kosztów (Tabele z kalkulacją kosztów realizacji zamówienia, Kalkulacja
kosztów utraconych korzyści z tytułu zaangażowania wkładu własnego, Tabele z kalkulacją
kosztów realizacji części II zamówienia w formacie excell). Pismo Wykonawcy dot. rażąco
niskiej ceny złożone wyjaśnienia, jak również załączone kalkulacje zostały przez Wykonawcę
zastrzeżona jako tajemnica przedsiębiorstwa. (pisma zostały odtajnione w trakcie
postępowania odwoławczego – przypisek KIO)
C. R
ażąco niska cena
Zamawiający wezwał Wykonawcę pismem z dnia 10.05.2024 r. do udzielenia wyjaśnień w
szczególności w poniższym zakresie:
wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków usług;
zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do
ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę lub przepisów odrębnych
właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie;
zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 4) przedstawienie
kalkulacji głównych składowych ceny, w tym:
a)
wynagrodzenia pracowników – z podaniem zaangażowania godzinowego
(miesięcznie) każdego pracownika w realizację zamówienia,
b)
koszty usług zlecanych (jeżeli dotyczy – np. windykacja, obsługa prawna),
c)
koszty promocji i pozyskania klienta,
d)
koszty ogólne (np. energia, obsługa biura, media, systemy informatyczne, placówki,
licencje, transport, itp.),
e)
koszt utraconych korzyści z tytułu zaangażowania wkładu własnego oraz ryzyka strat
na kapitale (jeżeli wykonawca wnosi wkład),
f)
inne koszty (jeżeli dotyczy),
g)
zysk;
Ponadto, Zamawiający zastrzegł, iż oczekuje, że kalkulacja i wyjaśnienia Wykonawcy:
będą spójne z informacjami przedstawionymi w biznes planie,
będą uwzględniały specyfikę poszczególnych etapów realizacji Zamówienia, przede
wszystkim Okres Budowy Portfela i Okres Wygaszania Portfela,
będą uwzględniały aktualne na dzień składania oferty prognozy zmiany cen i kosztów
w okresie realizacji Zamówienia (inflację).
Nawet pobieżna analiza zakresu żądanych przez Zamawiającego wyjaśnień wskazuje – w
świetle doświadczenia życiowego i zawodowego, iż sposób kalkulacji ceny oferty
Wykonawcy budził istotne wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia
lub wynikającymi z odrębnych przepisów.
Odwołujący wskazuje, że cena zaoferowana powoduje obiektywnie uzasadnione
podejrzenie, że jest rażąco niska, a po drugie – że części składowe ceny, których to
podejrzenie dotyczy, mają istotny charakter. Odwołujący wskazuje poniżej na istotne
elementy kosztów, które w przypadku tego postępowania i sytuacji Wykonawcy nie mogły
być skalkulowane na niższym poziomie niż przedstawia to poniżej Odwołujący.
I.
K
oszt placówek na rzecz realizacji zamówienia na terenie woj. śląskiego
Zamawiający w dokumentacji postępowania (SWZ) kilkukrotnie wskazuje na obowiązek
prowadzenia w całym okresie realizacji zamówienia minimum 2 placówek zlokalizowanych w
dwóch różnych subregionach na terenie woj. śląskiego czynnych 8 godzin 5 dni w tygodniu z
oddelegowanym po min. 1 przedstawicielu w każdej z tych dwóch placówek w celu obsługi
Ostatecznych Odbiorców na potrzeby obsługi:
zgodnie z SWZ Część XV ust.9 pkt 9) Wykonawca w całym okresie realizacji Umowy
Operacyjnej będzie dysponować minimum jednym oddziałem/ filią/ placówką własną
zlokalizowaną na obszarze co najmniej w 2 z niżej wymienionych subregionów na terenie
województwa śląskiego a) północny, b)
południowy, c) zachodni, d) centralny.
zgodnie z ust. 10 OPZ (zał. 1 do SWZ) Zamawiający wymaga, aby Wykonawca
zapewnił dostępność oferty pożyczkowej podmiotom z całego województwa śląskiego, w tym
z obszarów zmarginalizowanych oraz zagrożonych trwałą marginalizacją wskazanych w
SRWS 2030. W tym celu Wykonawca od momentu podpisania umowy przez cały okres
realizacji Zamówienia, będzie posiadał minimum jedną filię, oddział, placówkę działającą w
dwóch z niżej wymienionych subregionów na terenie województwa śląskiego, nie rzadziej niż
pięć dni w tygodniu przez co najmniej 8 godzin dziennie, w której oddeleguje co najmniej
jednego pracownika, który będzie obsługiwał Ostatecznych Odbiorców, w tym w
szczególności udzielał wszelkich informacji związanych z udzielaniem oraz obsługą
Jednostkowych Pożyczek oraz przyjmował dokumenty związane z realizacją umów: a)
północny b) południowy
c)
zachodni d)
centralny.
zgodnie z pkt 2) ust. 6 § 3 PPU (zał. nr 2 do SWZ) Partner Finansujący zobowiązany
jest do zapewnienia podmiotom ubiegającym się o udzielenie Jednostkowej Pożyczki i
Ostatecznym Odbiorcom stacjonarnej obsługi w minimum dwóch filiach, oddziałach,
placówkach:
a) z których każda jest zlokalizowana na obszarze jednego z wymienionych subregionów
województwa jw.
c)
będących w wyłącznej dyspozycji Partnera Finansującego (na podstawie prawa
własności, najmu albo użyczenia) i w których nie prowadzą działalności inne podmioty,
d)
działających nieprzerwanie przez cały okres realizacji Umowy, nie rzadziej niż we
wszystkie Dni Robocze w tygodniu, przez co najmniej 8 godzin dziennie,
e)
w których w czasie określonym w lit. c dostępny będzie przedstawiciel lub
przedstawiciele Pośrednika Finansowego, zapewniający obsługę klientów, w tym m.in.
udzielający wszelkich informacji nt. finansowania udzielanego w ramach Umowy oraz obsługi
Jednostkowych Pożyczek, a także przyjmujący dokumenty aplikacyjne od podmiotów
ubiegających się o udzielenie Jednostkowych Pożyczek oraz dokumenty związane z
rozliczaniem Jednostkowych Pożyczek,
f)
w których pomieszczenia przeznaczone do obsługi klientów będą dostosowane do
działalności prowadzonej w ramach Umowy, w tym spełniać będą odpowiednie normy
techniczne dla pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, określone w Rozporządzeniu
Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a także minimalne wymagania służące
zapewnieniu dostępności architektonicznej osobom ze szczególnymi potrzebami, o których
mowa w art. 6 ust. 1 Ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze
szczególnymi potrzebami.
zgodne z odpowiedzią na pytanie 20 w ramach Wyjaśnień z dnia 12.04.2024r. do
przetargu do spełnienia warunku Zamawiający oczekuje wykazania min. jednej
fili/oddziału/placówki działającej (i zlokalizowanej) w co najmniej dwóch subregionach
wymienionych w OPZ. Oznacza to, że jeśli Wykonawca chce wykazać placówki w
subregionach A i B, to powinien wykazać jedną placówkę działającą (i zlokalizowaną) w
subregionie A i jedną działającą (i zlokalizowaną) w subregionie B, tj. łącznie dwie placówki.
Zamawiający wyjaśnia, że niezależnie od wykazanych placówek przez Wykonawcę,
pożyczka skierowana jest do przedsiębiorców mających swoją siedzibę na terenie woj.
śląskiego.
Odwołujący wskazuje, że cząstkowa kalkulacja kosztów utrzymania placówki (najem, media)
oraz koszty wynagradzania przedstawiciela Wykonawcy może w kalkulacji ceny oferty
obejmować cząstkową wartość całości tych kosztów tj. np. 10%, ale tylko i wyłącznie w
sytuacji gdy Wykonawca na etapie ofertowania ma 100% pewność, że ta placówka i
przedstawiciel będzie zaangażowany również w realizację innych zadań Wykonawcy.
Działalność Wykonawcy jest znana Odwołującemu. Odwołujący jest pewien, że Wykonujący
nie realizuje żadnych zadań na terenie woj. śląskiego, nie posiada na tym terenie żadnych
placówek.
W związku z powyższym na potrzeby realizacji cz. II zamówienia DZZK/5/DIF/2024 powinien
skalkulować 100% poniższych kategorii kosztów:
najmu (i/lub pozyskania) wraz z kosztami mediów 2 placówek w dwóch różnych
subregionach woj.
śląskiego w całym okresie realizacji tj. 102 m-ce (18 mcy
zadeklarowanego przez Wykonawcę w Biznesplanie okresu budowy portfela i 84 mce okres
wygaszania portfela z uwagi na ustalone w dokumentacji projektu przez Zamawiającego 84
miesięczny maksymalny okres spłat dla Instrumenty finansowego -Pożyczka rozwojowa),
koszty wynagrodzenia minimum jednego przedstawiciela Wykonawcy w każdej z
dwóch placówek przez okres 102 m-cy (zgodnie z powyższym).
Wykonawca w tym samym czasie złożył również ofertę na realizację zamówienia
DZZK/5/DIF/2024 w Części III, niemniej zgodnie z zasadą kalkulacji ceny na dzień składania
oferty według stanu, w którym się wówczas znajdował (tj. nie posiadał żadnej placówki na
terenie woj. śląskiego i nie realizował na tym terenie żadnego zadania) kalkulując cenę do
oferty nie mógł zatem korzystać ze szczególnych preferencji i dzielić koszty zw. z tymi
placówkami i osobowe, pomiędzy te dwie oferty lub jakieś czynności z innych zadań do
realizacji bo ich nie posiadał na dzień składania oferty. Jeżeli takiego podziału dokonał to
złożone oferty do obu części II i III są ofertami mającymi znamiona nieuczciwej konkurencji i
powinny zostać zweryfikowane i odrzucone z uwagi na rażąco niską cenę.
Odwołujący policzył w załączonej uproszczonej kalkulacji koszty minimalne, jakie w zakresie
tylko utrzymania i obsługi (koszty osobowe) utworzonych na potrzeby realizacji tego
zamówienia Wykonawca powinien bezwzględnie skalkulować w ofercie. W kalkulacji przyjęto
następujące założenia w pierwszym roku plus indeksację w kolejnych latach o
prognozowane wskaźniki inflacji: - koszt najmu jednego lokalu 500 zł miesięcznie,
koszt mediów związanych z tym lokalnej 100 zł miesięcznie,
minimalna stawka za godzinę pracy/zlecenia dla przedstawiciela Wykonawcy w
placówce 27,70 zł (stawka obowiązująca na dzień składania oferty),
Odwołujący nie doliczył do kosztów osobowych składek zw. z wynagrodzeniami
(Wykonawca może pozyskać zleceniobiorców z minimalnym obciążeniem składowym)
Odwołujący w uproszczonej (ograniczonej) kalkulacji skalkulował te koszty w całym okresie
realizacji zamówienia. Tylko wyżej wymienione koszty w całym okresie realizacji zamówienia
(102 m-
ce) po zsumowaniu wynoszą 1,225 mln zł, czyli stanowią 77% zaoferowanego
wynagrodzenia Wykonawcy. Po doliczeniu do tych kosztów jedynie kosztu zaangażowania
kapitału Wykonawcy (utracone korzyści) i straty na kapitale własnym (szkodowość portfela)
zaoferowana cena jest rażąco niską ceną i jego oferta powinna zostać odrzucona.
Odwołujący podkreśla, iż zgodnie z zapisami SWZ, w tym PPU, w przypadku Wykonawcy,
który nie prowadzi działalności operacyjnej na terenie woj. śląskiego prawidłowo
skalkulowane minimalne koszty tylko tych placówek i zaangażowanych w nich osób do
obsługi klienta stanowią, aż 77 % ceny zaoferowanej przez Wykonawcę. Do tego należy
doliczyć jeszcze wszelkie inne koszty tj. koszt zaangażowania kapitału Wykonawcy (utracone
korzyści), stratę na kapitale własnym (szkodowość portfela), koszty analizy wniosków,
rozliczeń wydatkowania środków z pożyczek, kontroli na miejscu czyli w siedzibie
Pożyczkobiorców na terenie woj. śląskiego aż 45% Pożyczkobiorców, obsługi spłat pożyczek
w okresie 7 lat okresu wygaszania portfela.
Dow
ody: informacje ze stron wykonawcy o placówkach i realizacjach, Sprawozdanie
Zarządu Wykonawcy za rok 2023, uproszczona kalkulacja oferty dla zamówienia w cz. II
przygotowana przez Odwołującego
II. KOSZTY STRAT na kapitale Wykonawcy oraz UTRACONYCH KORZYŚCI z
zaangażowania kapitału Wykonawcy w realizację zamówienia na poziomie 15% wkładu
własnego w Instrument Finansowy- Pożyczka rozwojowa.
Odwołujący zwraca uwagę, że jest to bardzo istotny składnik kosztów w kalkulacji ceny oferty
Zamówienia. Wykonawca celem uzyskania maksymalnej punktacji jakościowej, zobowiązał
się do wniesienia wkładu własnego wynoszącego aż 15% (dowód część B Biznes Planu pkt.
B.3), a więc trzykrotnie większego niż wymagane minimum. Kwotowo wartość wkładu
własnego jaki Wykonawca zobowiązał się wnieść wynosić będzie 7.058.823,53 zł.
Zgodnie z SWZ ryzyko kredytowe dotyczące zaangażowania własnego kapitału związanego
z działalnością pożyczkową ponosi Wykonawca. W związku z powyższym składając ofertę
na powinien w kalkulacji ceny oszacować poziom szkodowości (relacja wartości
niespłaconego kapitału pożyczek do wartości udzielonych pożyczek). Zamawiający przyjął
dopuszczalny poziom szkodowości na portfelu udzielonych pożyczek w ramach Zamówienia
na poziomie 15%. Zakładając optymistycznie dobrą jakość portfela udzielonych pożyczek i
ustalenie przez Wykonawcę docelowego poziomu szkodowości w wysokości 3% (5-krotnie
mniejsza niż dopuszczalna przez Zamawiającego), Wykonawca powinien skalkulować w
cenie stratę na kapitale własnym w wysokości 211.764,71 zł. Zakładając połowę lepszą
jakość portfela, które to założenie wydaje się mało prawdopodobne w przypadku Wykonawcy
(zaczyna funkcjonować w nowym dla niego regionie, a faktyczna szkodowość portfela
pożyczek udzielonych przez Wykonawcę zgodnie z informacją ze Sprawozdania Zarządu z
rok 2023 wynosiła ponad 2%), czyli zakładając poziomu szkodowości na poziomie 1,5% (10-
mniej niż przyjął Zamawiający) strata na kapitale, którą Wykonawca powinien skalkulować w
cenie wynosi 105.882,35 zł.
Zgodnie z SWZ Instrument Finansowy Pożyczka rozwojowa będzie polegał na udzielaniu
pożyczek preferencyjnych w ramach pomocy de minimis. Oprocentowanie Jednostkowej
Pożyczki na zasadach korzystniejszych niż rynkowe będzie stałe w całym okresie jej
obowiązywania i wynosić będzie 2% w skali roku (lub nawet niżej jeżeli zajdą okoliczności
przewidziane przez Zamawiającego). Pożyczki oprocentowane będą zatem znacząco
poniżej stawek rynkowych. Co istotne zarówno kapitały Zamawiającego jak i Wykonawcy
oprocentowane będą w ten sam sposób. Wykonawca udzielający pożyczek preferencyjnych
(oprocentowanych poniżej stawek rynkowych) musi uwzględnić w kalkulacji ceny utracone
korzyści – w zakresie zadeklarowanego w ofercie Wykonawcy wkładu własnego w wysokości
15%, jakie uzyskałby inwestując te same środki pieniężne w dostępne na rynku instrumenty
kapitałowe, lokaty, bądź udzielając pożyczek pieniężnych oprocentowanych według stawek
rynkowych.
Odwołujący załącza do odwołania ekspertyzę przygotowaną dla jednego z członków
konsorcjum. Przedmiot ekspertyzy dotyczy analogicznego zamówienia, gdzie Zamawiającym
był BGK, jak i analogicznego instrumentu finansowego. Na potrzeby oszacowania kosztu
alternatywnego kapitału niezależny ekspert - będący specjalistą w dziedzinie ekonomii,
doktor nauk ekonomicznych, pracownik Katedry Bankowości Wydziału Ekonomicznego
Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie - przyjął dwa warianty:
WIBOR 3M + marża 1,75% (odpowiadający oprocentowaniu kredytu komercyjnego),
obligacje skarbowe trzyletnie ze stałym oprocentowaniem.
Alternatywny koszt kapitału będzie niższy jeśli przyjęte zostanie odniesienie do obligacji
skarbowych
– instrumentu o jednym z najniższych ryzyk dostępnych na rynku i
niewymagającym działań operacyjnych ze strony inwestora (wymaga jedynie nabycia
obligacji).
Na potrzeby oszacowania kosztów utraconych korzyści jakie powinien w kalkulacji ceny
dokonać Wykonawca, Odwołujący przygotował symulacje takiej kalkulacji. Symulację
przygotowano zgodnie z wytycznymi ekspertyzy w dwóch wariantach.
W wariancie pierwszym kalkulacji przedmiotowej argumentacji w pierwszej kolejności
Odwołujący przyjął odniesienie do obligacji skarbowych. Załączamy List Emisyjny nr 30/2024
Ministra Finansów z dnia 20 marca 2024 r. zgodnie z którym obligacje były oprocentowane
na poziomie 6,4%. Koszt alternatywny kapitału dla Zamówienia (pożyczki udzielanych na
okres 7 lat z 6-
miesięczną karencją) wyniesie 1.231.260,51 zł.
W wariancie drugim kalkulacji, w ocenie Odwołującego, metodologicznie właściwszym jest
przyjęcie oprocentowania kredytu komercyjnego, tj. WIBOR 3M + marża 1,75%, tj. 5,86% +
1,75%. Dla takiej podstawy obliczeń koszt alternatywny kapitału jaki zaangażuje Wykonawca
w realizację zamówienia wyniesie 1.569.857,14 zł.
koszt al
ternatywny zaangażowanego kapitału
28 285,71 zł
254 571,43 zł
365 538,46 zł
304 615,38 zł
243 692,31 zł
182 769,23 zł
121 846,15 zł
60 923,08 zł
7 615,39 zł
1 569 857,14 zł
zaangażowany kapitał
2 016 806,72 zł
7 058 823,53 zł
5 972 850,68 zł
4 886 877,83 zł
3 800 904,98 zł
2 714 932,13 zł
1 628 959,28 zł
542 986,43 zł
zł
dowód: - CZĘŚĆ B. FAKULTATYWNA BIZNES PLANU Wykonawcy
SIGNED_ekspertyza koszt kapita-u-sig , - LIST EMISYJNY nr 30 2024 MF
Kalkulacja kosztu utraconych korzyści
Biorąc pod uwagę tylko przedstawione i skalkulowane przez Odwołującego obligatoryjne do
poniesienia koszty realizacji Zamówienia, nie ulega wątpliwości Odwołującego, iż
Zamawiający wybrał ofertę z rażąco niską ceną. Łączna wartość skalkulowanych przez
Odwołującego kosztów wynosi od 2,56 mln zł do 3,00 mln zł (w zależności od wybranego
wariantu planowanego poziomu szkodowości oraz kosztu utraconych korzyści na
zaangażowanym kapitale w udzielanie pożyczek w ramach Zamówienia, opisanych
powyżej), czyli o ponad 60% więcej, niż wynosi zaoferowane w ofercie wynagrodzenie
Wykonawcy.
Nadto Odwołujący podnosi, iż z uwagi na utajnienie kalkulacji i informacji w Części A. Biznes
planu, nie podjął się oszacowania pozostałych koniecznych do poniesienia kosztów realizacji
zamówienia tj. kosztów analizy wniosków, rozliczeń wydatkowania środków z pożyczek,
kontroli na miejscu aż 45% Pożyczkobiorców oraz obsługi spłat pożyczek w okresie 7 lat
okresu wygaszania portfela.
Odwołujący zwraca uwagę, iż rachunek zysków i strat Wykonawcy pokazuje narastającą
stratę za lata 2021-2023 w wysokości ponad 2,7mln zł, a która w samym tylko
2023 roku wyniosła prawie 1,1 mln zł przy przychodach ze sprzedaży na poziomie prawie 7,4
mln, co stanowi prawie 15 % przychodów ze sprzedaży. W uzasadnionej ocenie
Odwołującego potwierdza to, iż Wykonawca realizuje projekty poniżej poziomu ponoszonych
kosztów operacyjnych związanych z ich realizacją, dodatkowo potwierdzając zasadność
twierdzeń Odwołującego zawartych w odwołaniu.
Reasumując - zdaniem Odwołującego wybór przez Zamawiającego jako najkorzystniejszej
oferty przedstawionej przez Wykonawcę stanowi naruszenie zasady uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców. Dokonując wyboru ww. oferty jako
najkorzystniejszej i nie dokonaniu jej odrzucenia Zamawiający naruszył szereg przepisów
PZP wymienionych w treści odwołania czyniąc wybór ww. oferty oczywiście
niesprawiedliwym dla Odwołującego. Z tych względów - pomimo, że Odwołujący oraz
Wykonawca wspólnie realizują inny projekt (Dotacje dla sektora HoReCa (A.1.2.1 KPO), w
którym Wykonawca jest Partnerem, Odwołujący zdecydował się na złożenia odwołania w
postępowaniu DZZK/5/DIF/2024 Część II. bowiem analizując zapisy protokołu i załączników
uważa, że Zamawiający nie dochował staranności w zakresie weryfikacji wyjaśnień rażąco
niskiej ceny i nie wnioskował do Wykonawcy o jakiekolwiek dowodu na możliwość
zastosowania preferencji przy kalkulowaniu ceny np. w zakresie udowodnienia, że koszty
dwóch placówek prowadzonych na potrzeby realizacji zamówienia w całym jego okresie
Wykonawca będzie mógł pokrywać z innych realizowanych w tych placówkach zadań.
Doktryna prezentuje stanowisko, zgodnie z którym: „Na etapie badania i oceny ofert
zamawiający, w celu zapewnienia uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców,
zobowiązany jest również do wyjaśnienia treści oferty w zakresie budzącym wątpliwości (art.
223 ust. 1 PZP), poprawienia omyłek, o których mowa w art. 223 ust. 2 PZP, wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny lub kosztu (art. 224 PZP), a także zweryfikowania, czy występują
podstawy do odrzucenia oferty, określone w art. 226 ust. 1 PZP.” Ponadto: „Zamawiający jest
zobowiązany do odrzucenia oferty, jeżeli jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w
rozumieniu ustawy z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji lub zawiera rażąco
niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia (art. 226 ust. 1 pkt 7 i 8) oraz
gdy oferta została złożona przez wykonawcę podlegającego wykluczeniu z postępowania
(art. 108 ). (…) Rażąco niska cena może być kwalifikowana jako czyn nieuczciwej
konkurencji. Zamawiający realizuje obowiązek wynikający z art. 224 ust. 1 Pzp w celu
ustalenia czy oferta wykonawcy zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia.
Zamawiający co prawda wezwał Wykonawcę do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny,
jednak po otrzymaniu pism z 10.05.2024 r. i
z 16.07.2024 r. nie dokonał ich prawidłowej
analizy. Gdyby tak było Zamawiający z łatwością mógłby stwierdzić, że cena jest rażąco
niska, a Wykonawca nie
uzasadnił przedstawionej przez niego ceny i kalkulacji.
Odwołujący ma możliwość zrealizować przedmiot zamówienia w zakresie części II, zgodnie
ze swz
. Dokonane przez Zamawiającego badanie ofert, którego konsekwencja było wybranie
oferty w rzeczywistości podlegającej odrzuceniu zgodnie z art. 224 ust. 6 oraz art. 226 ust. 1
pkt 8) PZP, naruszyło zasadę uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Gdyby postępowanie zostało przeprowadzone przez Zamawiającego w sposób prawidłowy, z
uwzględnieniem ww. zasad, oferta Odwołującego mogłaby zostać wybrana jako
najkorzystniejsza, gdyż zgodnie z informacją o wynikach postępowania z dnia 02.08.2024 r.
do części II – uwzględniając odrzucenie oferty innego wykonawcy (Towarzystwo Inwestycji
Społeczno-Ekonomicznych S.A.) oferta Odwołującego była najkorzystniejsza zaraz po
ofercie Wykonawcy.
Jednocześnie należy wskazać, że w związku z wyborem przez Zamawiającego oferty
Wykonawcy (niezgodnie z zasadami i przepisami PZP), po stronie Odwołującego pojawiła
się szkoda polegająca na utracie możliwości wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej i
możliwość zrealizowania zamówienia w zakresie części II.
W związku z powyższym odwołujący wnosi, jak na wstępie..
Załączono powołane dowody (20 dokumentów)
Zamawiający: Bank Gospodarstwa Krajowego w odpowiedzi na odwołanie wniósł o:
oddalenie odwołania w części dotyczącej zarzutów naruszenia art. 16 pkt. 1, art. 224
ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8), art. 239 ust. 1 ustawy PZP i
uwzględnił odwołania w pozostałej części co do zarzutów naruszenia art. 18 ust. 1 i 3
PZP w zw. z art. 222 ust. 5 pkt 2) ustawy PZP,
Zamawiający podtrzymał swoje stanowisko wyrażane w informacji o wynikach z dnia 2
sierpnia 2024. Przedstawiona przez Wykonawcę Łódzka Agencja Rozwoju Regionalnego
S.A (ŁARR, wykonawca) oferta w ocenie Zamawiającego nie zawiera rażąco niskiej ceny.
I. Zamawiający uwzględnił zarzut naruszenia art. 18 ust. 1 i 3 ustawy Pzp w zw. z art. 222
ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp i dnia 14 sierpnia 2024 r. u
znał za nieskuteczne objęcie tajemnicą
przedsiębiorstwa dokumentów Wykonawcy ŁARR i poinformował Wykonawcę ŁARR o
odtajnieniu dokumentów: 1) pkt. A.6. Biznesplanu, 2)
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny z
dnia 10.05.2024 znak: Ldz.25/I/DPP/MJ/2024, 3)
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny z dnia
16.07.2024 znak: Ldz. 40/I/DPP/MJ/2024.
Zamawiający w dniu 27.08.2024 roku (nr pisma: DZZK.26.940.AS.2024) przekazał
Odwołującemu odtajnione dokumenty.
II.
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 w zw. z art. 16 pkt 1, 2 i
3 ustawy Pzp.
Weryfikacja czy cena Wykonawcy została skalkulowana rzetelnie i posiada ekwiwalentny
charakter powinna nastąpić przez pryzmat warunków przedmiotu zamówienia, sposobu jego
realizacji, z uwzględnieniem możliwych szczególnych uwarunkowań dostępnych
wykonawcom, którzy będą realizować umowę oraz charakterystyki danego rynku. Innymi
słowy, ustalenie czy cena ma charakter ceny rażąco niskiej będzie każdorazowo wymagało
dokonania konkretyzacji na tle okoliczności stanu faktycznego właściwego dla danego
postępowania.
W przedmiotowym postępowaniu zamawiający dokonując oceny złożonych przez
Wykonawców wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny, brał pod uwagę dwa aspekty:
formalny i materialny. Aspekt formalny polega na ocenie zgodności treści wyjaśnień z
żądaniem wynikającym z wezwania, gdyż wyjaśnienia ceny lub kosztu powinny być
adekwatne do treści wezwania. Aspekt materialny natomiast obejmuje badanie treści
wyjaśnień i załączonych dowodów w kontekście ich realności, spójności, potwierdzenia
prawidłowego obliczenia badania ceny, kosztu lub ich istotnych części składowych.
Z
amawiający, oceniając złożone przez ŁARR wyjaśnienia, brał pod uwagę obiektywne
czynniki m.in. rozwiązania techniczne pozwalające na automatyzację procesów i obniżenie
kosztów i czasochłonności wykonywanych czynności, koszty pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę,
doświadczenie wykonawcy w realizacji zamówień o podobnym charakterze, zapewnienie
przez wykonawcę dostępu do oferty pożyczkowej ostatecznym odbiorcom wsparcia na
terenie województwa śląskiego.
W ocenie Zamawiającego argument Odwołującego o tym, że wykonawca na moment
składania oferty nie ma placówki ani oferty produktowej w woj. śląskim jest niezasadny i nie
ma odzwierciedlenia w przedmiotowym postępowaniu. Zamawiający zawarł w SWZ i PPU
wymóg dotyczący zapewnienia ostatecznym odbiorcom wsparcia dostępu do oferty
pożyczkowej na terenie województwa tj. w dwóch z czterech subregionów przez cały okres
realizacji Umowy, a także, że wykonawca ma obowiązek poinformować o lokalizacjach
placówek w terminie 7 dni od podpisania Umowy. Zatem wykonawcy na moment składania
oferty nie mają obowiązku posiadania siedziby/placówki/oddziału itp. w województwie
śląskim.
Zamawiający nie zgadza się również ze stwierdzeniem Odwołującego, że wykonawca
powinien wskazać 100% kosztów wynagrodzeń dwóch specjalistów ds. stacjonarnej obsługi
klienta. W
ykonawca może oddelegować zatrudnionych wcześniej pracowników, którzy będą
wykonywać swoje obowiązki w placówkach zlokalizowanych na terenie woj. śląskiego.
Ponadto pracownicy z placówek na terenie województwa śląskiego mogą wykonywać także
inne zadania na rzecz innych projektów realizowanych przez wykonawcę. Zatem błędne jest
stwierdzenie Odwołującego, że wykonawca powinien uwzględnić 100% tych kosztów.
Wykonawca w swoich wyjaśnieniach do rażąco niskiej ceny wyliczył koszty wynagrodzeń dla
dwóch specjalistów ds. stacjonarnej obsługi klienta w całym okresie realizacji Zamówienia
(102 miesiące) na poziomie 170 735,76 zł. Metodologia wykonawcy dotycząca
zaangażowania godzinowego uwzględnia:
a) w Okresie Budowy Portfela (OBP)
– dwa zadania tj. (1) stacjonarną obsługę
zainteresowanych/wnioskodawców oraz (2) stacjonarną obsługę pożyczkobiorców
dla zadania (1)
– 93 (przyjęta przez wykonawcę liczba wniosków) * 4 (przyjęta liczba godzin
na obsługę 1 wniosku)
dla zadania (2)
– 40 (liczba godzin na obsługę Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba
miesięcy – wykonawca założył, że obsługa Ostatecznych Odbiorców zostanie rozpoczęta po
6 miesiącach)
W związku z w/w założeniami zaangażowanie godzinowe dla obu specjalistów ds.
stacjonarnej obsługi klienta wynosi 852 h w OBP (18 miesięcy).
b) w Okresie Wygaszania Portfela (OWP)
– zadanie (2) stacjonarną obsługę
pożyczkobiorców
w 1 roku OWP: 30 (liczba godzin na obsługę Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy)
= 360 h,
w 2 roku OWP: 30 (liczba godzin na obsługę Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba
miesięcy) = 360 h, w 3 roku OWP: 25 (liczba godzin na obsługę Ostatecznych Odbiorców) *
12 (liczba miesięcy) = 300 h, w 4 roku OWP: 25 (liczba godzin na obsługę Ostatecznych
Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy) = 300 h, w 5 roku OWP: 25 (liczba godzin na obsługę
Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy) = 300 h, w 6 roku OWP: 20 (liczba godzin
na obsługę Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy) = 240 h, w 7 roku OWP: 20
(liczba godzin na obsługę Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy) = 240 h
W związku z w/w założeniami zaangażowanie godzinowe dla obu specjalistów ds.
stacjonarnej obsługi klienta wynosi 2100 h w OWP (84 miesiące).
Na potrzeby wyliczenia kosztów wynagrodzenia Wykonawca przyjął stawki roboczogodziny:
w OBP
– 53,18 zł w 1 roku OWP – 55,23 zł w 2 roku OWP – 57,27 zł w 3 roku OWP – 59,32
zł w 4 roku OWP – 59,32 zł, w 5 roku OWP – 61,36 zł w 6 roku OWP – 63,41 zł w 7 roku
OWP
– 65,45 zł
Zatem wyliczenia kosztów wynagrodzenia specjalisty ds. stacjonarnej obsługi klienta
kształtują się następująco w poszczególnych latach:
liczba h
koszt roboczogodziny
z narzutami
suma wynagrodzenia specjalistów
ds. stacjonarnej obsługi klienta
OBP
OWP 1 rok
OWP 2 rok
OWP 3 rok
OWP 4 rok
OWP 5 rok
OWP 6 rok
OWP 7 rok
suma (102 miesiące)
W ocenie Zamawiającego w/w założenia wykonawcy odzwierciedlają charakter przedmiotu
Zamówienia, a jego kalkulacje nie budziły i nadal nie budzą wątpliwości. Wykonawca
zamierza oddelegować obecnych pracowników do placówek zlokalizowanych w woj. śląskim,
zatem wykazanie przez wykonawcę liczby roboczogodzin tych pracowników do realizacji
zadań w ramach Zamówienia jest adekwatne i uzasadnione. Ponadto spadek liczby
roboczogodzin również jest uzasadniony ze względu na zmniejszającą się potrzebę
pożyczkobiorców dotyczącą ich obsługi w późniejszych latach spłat pożyczki (OWP).
Zarówno w OBP jak i w co najmniej pierwszym roku OWP pożyczkobiorcy będą mieli
większą potrzebę skonsultowania się ze specjalistą zapewniającym stacjonarną obsługę
klienta np. w związku ze złożonym wnioskiem, z realizacją inwestycji, z rozliczeniem
inwestycji i kontrolą. W związku z tym w opinii Zamawiającego wykonawca w sposób
prawidłowy i rzetelny odzwierciedlił koszty wynagrodzeń w kalkulacjach. Zamawiający
również stwierdza, że wykonawca w kalkulacji kosztów wynagrodzeń wykazał zgodność z
przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może
być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej,
ustalonych na podstawie przepisów.
Odwołujący wskazuje także, że wykonawca powinien uwzględnić 100% kosztów
dotyczących placówek. W wyjaśnieniach wykonawcy te koszty zostały uwzględnione na
poziomie 100%, a następnie powiększone o wskaźnik inflacji w kolejnych latach. Tym samym
koszty placówek w całym okresie realizacji Zamówienia wynosić będą 280 200 zł.
Odwołujący w kalkulacjach na potrzeby odwołania wyliczył, że koszty powinny kształtować
się na poziomie 126 614,04 zł, czyli ponad dwukrotnie mniej niż wskazał to wykonawca w
wyjaśnieniach do rażąco niskiej ceny. Zamawiający zaznacza, że Odwołujący sam nadmienił
w piśmie, że w/w koszty powinny być uwzględnione przez 102 miesiące, a w swoich
kalkulacjach dotyczących oferty wykonawcy przyjął 111 miesięcy. W związku z tym
wyliczenia Odwołującego na potrzeby odwołania mają błąd w założeniach i nie
odzwierciedlają przedmiotu Zamówienia. Co powoduje, że Odwołujący doszedł do błędnego
wniosku, że oferta wykonawcy zawiera rażąco niską cenę.
Dodatkowo Odwołujący w swoich wyliczeniach uwzględnił koszty mediów w planowanych do
utworzenia placówkach na terenie województwa śląskiego na poziomie 200 zł miesięcznie
łącznie za obie placówki, a w całym okresie realizacji Zamówienia na poziomie 25 322,82 zł.
Zamawiający pragnie zaznaczyć, że wykonawca w swoich wyjaśnieniach do rażąco niskiej
ceny koszty mediów wskazał na poziomie:
w Okresie Budowy Portfela (OBP)
– 420 zł/mc, zatem w całym okresie 7 560,00 zł
w Okresie Wygaszania Portfela (OWP)
– średnio 190,55 zł/mc (ze względu na różne
wartości w poszczególnych latach OWP, które wynikają z uwzględnienia prognozowanego
wskaźnika inflacji), zatem w całym okresie 16 006,56 zł
Co oznacza, że wykonawca koszty mediów w całym okresie realizacji Zamówienia (102
miesiące) przewidział w kwocie 23 566,56 zł. Różnica zatem między kalkulacjami
wykonawcy, a Odwołującego wynosi 1 756,26 zł. Natomiast Zamawiający podkreśla, że
Odwołujący wszystkie koszty uwzględnione w kalkulacjach oblicza dla okresu 111 miesięcy,
a powinien dla 102 miesięcy. Gdyby jednak odwołujący obliczył te koszty dla prawidłowego
okresu realizacji Zamówienia to wyniosłyby one 23 075,50 zł. Zatem wykonawca ponownie
założył wyższe koszty niż Odwołujący w swoich wyliczeniach.
Odwołujący w odwołaniu słusznie wskazuje, że wykonawca w związku z planowanym
wniesieniem wkładu własnego na poziomie 15% powinien także uwzględnić koszty strat na
kapitale na podstawie szkodowości. Uwzględnia on dwie wersje:
dla szkodowości wynoszącej 3% tj. 211 764,71 zł
dla szkodowości wynoszącej 1,5% tj. 105 882,35 zł.
Wykonawca w swoich wyjaśnieniach do rażąco niskiej ceny wskazał poziom szkodowości
1,5%, a tym samym wartość kosztów start na kapitale w kwocie 105 885 zł. Co oznacza, że
założenia zarówno wykonawcy jak i Odwołującego w tym aspekcie są do siebie zbliżone.
Dodatkowo w związku z planowanym wniesieniem wkładu własnego przez wykonawcę,
Odwołujący wskazuje, że w kalkulacjach powinien być uwzględniony koszt utraconych
korzyści z zaangażowania kapitału własnego i przedstawia dwa następujące warianty:
odniesienie do obligacji skarbowych na poziomie 6,4% w którym koszt utraconych
korzyści wynosiłby 1 231 260,51 zł.
odniesienie do kredytu komercyjnego na poziomie 7,61% w którym koszt utraconych
korzyści wynosiłby 1 569 857,14 zł.
Wykonawca przedstawił Zamawiającemu szczegółową analizę dotyczącą kosztów
utraconych korzyści z tytułu realizacji Zamówienia z której wynika, że:
odsetki od wkładu własnego w przypadku realizacji Zamówienia wyniosłyby 1 498 627,39 zł
odsetki od wkładu własnego w przypadku braku realizacji Zamówienia wyniosłyby 1 817
692,50 zł
Zatem koszt utraconych korzyści według wykonawcy to 319 065,11 zł, który wynika z różnicy
1 817 692,50 zł – 1 498 627,39 zł.
W ocenie Zamawiającego założenia dotyczące kosztu utraconych korzyści przyjęte przez
wykonawcę są bardziej adekwatne i prawidłowe. Wynika to z tego względu, że koszt
utraconych korzyści nie jest równoznaczny z zyskiem uzyskanym np. z tytułu
zaangażowanych środków na lokacie. Zatem należy w takim przypadku porównać dwie
inwestycje (w tym przypadku zaangażowanie wkładu w przedmiotowe Zamówienie i np. w
lokatę), tym samym uzyskując różnicę, która będzie kosztem utraconych korzyści.
Zamawiający nadmienia, że wzór na obliczenie kosztu utraconych korzyści jest
ogólnodostępny w internecie i przedstawia się następująco:
Koszt utraconych korzyści = koszt alternatywnej opcji – koszt wybranej opcji
Zamawiający nadmienia, że w wezwaniu do wyjaśnień do rażąco niskiej ceny nie określił w
jaki sposób wykonawcy mają obliczać koszt alternatywnej opcji.
Wykonawca przyjął, że oprocentowanie lokat na różnych etapach realizacji zamówienia
będzie wahało się od 2,5% do 4,5%. W związku z tym Zamawiający wyliczył średnią z
przyjętych założeń wykonawcy, która wyniosła 3,5%. Dodatkowo Zamawiający zweryfikował
oferty lokat czterech banków komercyjnych tj.:
Credit Agricole
– 1% ING – 6% PKO BP - 2,5% Alior – 4% - Średnia: 3,37%.
Porównując średnią z przyjętych założeń wykonawcy i średnią z ofert banków komercyjnych,
Zamawiający stwierdza, że wykonawca przyjął realne założenia w zakresie kosztów
utraconych korzyści, ponieważ są one zbliżone do siebie.
Dodatkowo Zamawiający nadmienia, że wykonawca ponownie wyliczył wyższy zysk z tytułu
zaangażowania wkładu własnego w alternatywne źródła (1 817 692,50 zł) niż Odwołujący w
odwołaniu (1 569 857,14 zł), tym samym otrzymując wyższy koszt utraconych korzyści, niż
otrzymałby Odwołujący.
Podsumowując w ocenie Zamawiającego oferta przedstawiona przez wykonawcę nie
zawiera rażąco niskiej ceny, co między innymi skutkowało wyborem jego oferty jako
najkorzystniejszej w ramach przedmiotowego Zamówienia. Tym samym Zamawiający
podtrzymuje swoje stanowisko przedstawione w informacji o wynikach z dnia 2 sierpnia 2024
r. i nie zgadza się z zarzutem Odwołującego.
Mając powyższe na uwadze, wnosi jak na wstępie.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpienie zgłosiła Łódzka
Agencja Rozwoju Regionalnego
S.A. z siedzibą w Łodzi wnosząc o oddalenie odwołania w
części dotyczącej zarzutów naruszenia art. 16 pkt. 1, art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1
pkt 8), art. 239 ust. 1 ustawy Pzp.
Uzasadnienie
Przystępujący złożył ofertę w cz. II i III. Oferta Przystępującego została oceniona jako
najkorzystniejsza, a
wybór w cz. III nie został zaskarżony. Już pobieżna analiza cen ofert
złożonych w postępowaniu pozwala na konstatację, że ceny usług, które są przedmiotem
postępowania prowadzonego przez Zamawiającego są bardzo zbliżone i kalkulowane na
podobnym poziomie. Wypada zauważyć, że cena oferty Odwołującego jest zaledwie 0,99 %
wyższa aniżeli cena oferty Przystępującego. Co istotne, Odwołujący złożył ofertę w ramach
konsorcjum złożonego z pięciu podmiotów, co oznacza, że ewentualny zysk musi podzielić,
podczas gdy Przystępujący w całości zachowuje wypracowany zysk dla siebie.
N
ie bez znaczenia pozostaje, że Odwołujący (również w ramach konsorcjum, ale w innym
składzie) złożył ofertę również w części IV z ceną z wysokości 3,89 %, a zatem ceną niższą
od tej którą zaoferował Przystępujący w części II.
Zamawiający prowadzi analogiczne postępowania (dot. wdrażania zwrotnych instrumentów
finansowych) również w innych województwach. Analiza informacji z otwarcia ofert z innych
postępowań, pozwala na twierdzenie, że wynagrodzenie przystępującego jest
wynagrodzeniem na realnym, rynkowym poziomie.
Dowód: informacja z otwarcia ofert z województwa łódzkiego, dolnośląskiego.
Kwota, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia tj. 7 % wartości
zamówienia również obrazuje, że poziom cen oferowanych przez Wykonawców nie odbiega
znacząco od tej wartości, a zatem są to wartości rynkowe i realne. Jak zaś wskazała KIO, w
wyroku z dnia 22 lutego 2023 roku, sygn. akt KIO 351/23, „Istotną okolicznością podlegającą
ocenie jest poziom cen ofert złożonych w przedmiotowym postępowaniu, które dają realny
obraz aktualnej sytuacji rynkowej w danej branży. Nie ma lepszego kwantyfikatora niż realne
ceny ofert składanych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego”.
Odnosząc się do wyjaśnień ceny oferty Przystępujący w pełnym zakresie odpowiedział na
wezwanie do wyjaśnień ceny oferty wystosowane przez Zamawiającego i przedstawił
kalkulację wszelkich kosztów związanych z realizacją zamówienia. Przystępujący w
złożonych wyjaśnieniach ujął m.in. koszty placówek, koszty wynagrodzeń, materiałów
biurowych, koszty transportu, koszty biura i jego obsługi. Przystępujący uwzględnił również w
cenie oferty tzw. wskaźnik inflacji oraz koszty utraconych korzyści oraz strat na kapitale
własnym. Sam fakt, że Przystępujący nie realizował zamówień na terenie województwa
śląskiego nie ma przy tym w niniejszej sprawie żadnego znaczenia. Przystępujący działa
bowiem w kilku województwach i w każdym z województw warunki realizacji zamówienia są
zbliżone.
Nadmienić należy również, iż Zamawiający w sposób ogólny sformułował wezwanie do
wyjaśnienie zaoferowanej ceny, dając w ten sposób wykonawcom możliwość przedstawienia
ich indywidualnego podejścia do wyceny oferty. Przyjęte przez Przystępującego założenia i
złożone wyjaśnienia odpowiadające nie pozwalają stwierdzić, iż zaoferowana przez niego
cena jest ceną rażąco niską. Fakt, iż Przystępujący złożył wyjaśnienia usystematyzowane w
określony przez siebie sposób i obejmujące elementy istotne dla realizacji zamówienia z
jego punktu widzenia, nie może świadczyć o tym, iż wyjaśnienia te są niewłaściwe. Istotny
był również sposób kalkulacji ceny oferty przewidziany przez Zamawiającego, a który
również determinuje szczegółowość wyjaśnień ceny. Zamawiający przewidział, iż cena w
formularzu "Oferta" musi obejmować wszystkie koszty związane z realizacją danej części
zakresu przedmiotu zamówienia.
Koszty placówek
Jedynym wyjątkiem w zakresie infrastruktury i zaplecza technicznego jest konieczność
posiadania dwóch placówek w woj. śląskim. Przystępujący założył na ten cel kwotę 2500 zł
miesięcznie, a zatem więcej niż wskazuje na to Odwołujący, który przyjął, że Przystępujący
będzie ponosił 500 złotych z tytułu czynszu najmu jednego lokalu oraz 100 złotych z tytułu
kosztów mediów w tym lokalu. Z powyższego wynika, że cena Przystępującego tj. 1250
złotych na jeden lokal jest o połowę wyższa niż ta wskazana przez Odwołującego. Są to
średnie, znane na rynku ceny i nie ma wątpliwości, że za taką kwotę można wynająć lokal w
woj.
śląskim. Są to przy tym pełne koszty wynajmu placówek.
N
ależy zauważyć, że Przystępujący będzie realizował również część III nin. zamówienia. Z
tego względu poczynił już działania związane z najmem placówek. Za wynajęcie placówki w
Częstochowie, Przystępujący będzie ponosił miesięcznie 840,00 zł netto miesięcznie, przy
czym czynsz obejmuje w sobie opłatę za energię elektryczną wykorzystywaną wyłącznie dla
potrzeb prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z jej profilem, centralne ogrzewanie,
wodę, sprzątanie powierzchni wspólnej i wywóz śmieci. Faktycznie koszty najmu w woj.
śląskim są niższe aniżeli założył to Przystępujący w swoich wyjaśnieniach. Co istotne,
pomimo, że Przystępujący składał oferty w dwóch częściach zamówienia, w wyjaśnieniach
założył pełne koszty najmu dla każdej części zamówienia. W przypadku, gdyby
Przystępujący realizował obie części zamówienia, koszty te dla jednego zamówienia będą
jeszcze niższe.
Dowód: projekt umowy najmu w Częstochowie
Koszty osobowe
Placówki w woj. śląskim muszą działać przez 5 dni w tygodniu przez 8 h dziennie. Jak
słusznie zauważył Odwołujący, nie musi to oznaczać, że pracownik, który będzie znajdował
się w tej placówce, 100% czasu jego dostępności będzie wykonywał czynności w ramach
realizacji za
mówienia tj. udzielania informacji związanych z udzielaniem oraz obsługą
Jednostkowych Pożyczek oraz przyjmował dokumenty związane z realizacją umów. Osoby
oddelegowane do obsługi klientów w placówkach uruchomionych na terenie województwa
śląskiego będą zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy, co wypełni powyższy warunek
dostępności, a w pozostałym czasie pracy wykonywać będą inne czynności na rzecz ŁARR
S.A.
O
pisana sytuacja (uwzględnienia części etatów pracowników) nie jest wyjątkiem i jest
powszechną praktyka wśród pośredników finansowych, którzy uwzględniają część etatu
poszczególnych pracowników.
Jak wskazał Przystępujący, pracownicy w placówkach na terenie województwa śląskiego
będą wykonywać także inne zadania na rzecz innych projektów realizowanych przez
Przystępującego. Założenie Odwołującego byłoby prawidłowe, gdyby Przystępujący
realizował wyłącznie projekt na terenie woj. śląskiego i nie miał innych projektów (tym
samym pracownicy nie mieliby w ogóle możliwości realizacji innych czynności).
Przystępujący realizuje kilkanaście projektów i normalną praktyką jest to, że pracownicy
realizują czynności w ramach kilku projektów. Nawet gdyby Przystępujący nie delegował
swoich obecnych pracowników, a zatrudnił nowe osoby w woj. śląskim, osoby te bez
przeszkód mogą częściowo realizować czynności choćby na rzecz pożyczek w woj. łódzkim.
Obecnie większość czynności, zwłaszcza w zamówieniach udzielanych przez
Zamawiającego, w których niemal każda czynność musi znajdować odzwierciedlenie w
systemach informatycznych, jest możliwa do wykonania zdalnie.
D
okumenty zamówienia nie zawierały żadnego zastrzeżenia zgodnie, z którym pracownik w
placówce na terenie woj. śląskiego, może wykonywać czynności wyłącznie na rzecz
realizacji zamówienia w tym województwie.
Taki sposób ujęcia kosztów osobowych w zamówieniach udzielanych przez Zamawiającego
był także przedmiotem rozpoznania przez KIO. Izba wskazywała, że „zważywszy na brak
zastrzeżeń Zamawiającego co do skalkulowanego przez Odwołującego w ofercie czasu
pracy pracowników, który jest stosunkowo niewielki w relacji do podstawowego wymiaru
czasu pracy, wynikającego z przepisów z zakresu prawa, jak też brak wykazania, aby
Zamawiający wymagał zatrudnienia osób wyłącznie na potrzeby realizacji tego zamówienia
(…) należy uznać, że w okolicznościach analizowanej sprawy, zastosowana przez tego
wykonawcę forma kalkulacji wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w wykonanie
przedmiotu umowy, nie może być uznana za wystarczający czynnik mający świadczyć o tym,
że cena jego oferty jest nierealistyczna” (wyrok z dnia 2023-02-10, KIO 193/23, KIO 238/23).
Koszty utraconych korzyści
Zamawiający wymagał, aby Wykonawca uwzględnił w wyjaśnieniach koszty utraconych
korzyści. Jednocześnie Zamawiający pozostawił tutaj pewną dowolność Wykonawcy, nie
wskazując sposobu w jaki należy obliczyć koszty utraconych korzyści z tytułu
zaangażowania wkładu własnego w realizację zamówienia.
Przystępujący przedstawił w tym zakresie bardzo szczegółowe wyjaśnienia. Przystępujący
porównał kwotę odsetek, jakie można uzyskać na wkładzie własnym w przypadku braku
realizacji zamówienia z kwotą jaką uzyskałaby z tego samego wkładu własnego, realizując
zamówienie. Innymi słowy, Przystępujący sprawdził jaki zysk osiągnąłby, gdyby wykorzystał
wkład własny w inny sposób aniżeli w realizację zamówienia. Różnica między tymi
sposobami wykorzystania wkładu własnego stanowi koszt utraconych korzyści, który w
przypadku części II zamówienia wyniesie 319 065,11 złotych.
Jak wynika zresztą z treści odpowiedzi na odwołania, Zamawiający nie podszedł
bezrefleksyjnie do wyjaśnień złożonych przez Przystępującego, ale dokonał ich
szczegółowej weryfikacji. Nie bez znaczenia jest przy tym fakt, że Zamawiający jest
bankiem, a zatem ma odpowiednią wiedzę, doświadczenia i narzędzia, aby dokonać
weryfikacji w tym zakresie.
Podsumowując, Przystępujący w pełnym zakresie odpowiedział na wezwanie do wyjaśnień
wystosowane przez Zamawiającego i uwzględnił wszystkie elementy związane z realizacją
zamówienia. Odwołujący zaś nie wykazał, że za cenę zaoferowaną przez Przystępującego
nie można zrealizować zamówienia. Odwołanie skupia się wyłącznie na alternatywnej
metodzie ujęcia kosztów związanych z realizacją zamówienia, która zdaniem Odwołującego
powinna mieć zastosowanie przy wykazywaniu, że cena nie jest rażąco niska. Mając jednak
na uwadze, że Zamawiający pozostawił tu dowolność Wykonawcom, nie ma żadnych
podstaw, aby twierdzić, że Przystępujący oszacował koszty realizacji zamówienia w sposób
nieprawidłowy.
Załączono dokumenty powołane w piśmie.
W replice do stanowiska zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie odwołujący, mając do
dyspozycji odtajnione przez zamawiającego dokumenty, wskazał, co następuje.
Przypomniał treść i zakres wezwania zamawiającego z dnia 10.05.2024 r. do udzielenia
wyjaśnień w zakresie (powyżej cytowanym, przyp. KIO).
Odwołujący poszerzył swoją dotychczasową argumentację, stwierdził, że odtajnione
dokumenty potwierdzają w całości zarzut wyboru przez Zamawiającego oferty z rażąco niską
ceną z w uwagi na:
I.
błędne założenia Wykonawcy w kalkulacji kosztów operacyjnych bezpośrednio
związanych z planowaną realizacją zamówienia
II.
błędne założenia Wykonawcy w kalkulacji kosztu utraconych korzyści
i brak odpowiedniego stanowiska Zamawiającego w tym zakresie tj. dopytanie/wyjaśnienie,
dokonanie weryfikacji, sprawdzenia czy przeliczenia kalkulacji.
Ad. I. Błędne założenia Wykonawcy w kalkulacji kosztów operacyjnych bezpośrednio
związanych z planowaną realizacją zamówienia.
Wskazał na błędy, nieścisłości, niespójności, na które Zamawiający nie zwrócił uwagi lub je
zlekceważył. W celu podkreślenia ich wagi zwraca jeszcze uwagę, że istota przedmiotu
zamówienia tj. Instrument Finansowy – Pożyczka rozwojowa jest kierowany do
przedsiębiorstw z sektora MSP, SMALL MID-CAPS, MID-CAPS na rozwój, w tym m.in. w
obszarze turystyki, ale jedynie na inwestycje na terenie woj.
Śląskiego, gdzie wykonawca nie
posiada doświadczenia w realizacji usług i nie posiada placówek/oddziałów na tym terenie.
Nie opisał również dwóch placówek na terenie dwóch różnych subregionów woj. śląskiego, w
które planował przeznaczyć do obsługi podmiotów ubiegających się o udzielenie
Jednostkowej Pożyczki i Ostatecznych Odbiorców mimo, że było to wymagane zgodnie z
Częścią A pkt 1.3 Biznes planu. Zadeklarował jedynie: „Placówki w województwie śląskim
będą czynne we wszystkie dni robocze przez 8 godzin dziennie przez cały okres realizacji
Umowy. Przedmiotowe placówki Wykonawcy będą spełniać wymagania wskazane w
Projektowanych Postanowieniach Umowy Operacyjnej”
Zamawiający miał świadomość tej sytuacji i ją bezzasadnie (błędnie) akceptował.
A.
Zamawiający wyraźnie w dokumentacji opisał wymóg zapewnienia w całym okresie
realizacji za
mówienia (tj. OBP 18 m-cy i OWP 84 m-ce) dysponował w DWÓCH RÓŻNYCH
subregionach minimum jedną placówką/oddziałem/filią na potrzeby realizacji min. czynności
stacjonarnej obsługi Wnioskodawców i Ostatecznych Odbiorców.
Oferent powinien opisać: „………..a także opisać minimum jedną filię, oddział lub placówkę
własną Wykonawcy zlokalizowaną na obszarze co najmniej 2 z niżej wymienionych
subregionów województwa śląskiego, które zostaną przeznaczone do obsługi podmiotów
ubiegających się o udzielenie Jednostkowej Pożyczki i Ostatecznych Odbiorców: a) północny
b)
południowy c) zachodni d) centralny;”
Zamawiający zadowolił się informacją, która jest powtórzeniem wymogów zawartych w
dokumentacji przetargu w tym zakresie tj.:
Odpowiedź Wykonawcy: „ŁARR S.A. uruchomi dwie placówki w województwie śląskim
(zlokalizowane w różnych subregionach), których zadaniem będzie realizacja zamówienia, o
które ubiega się w ramach niniejszego postępowania ze wskazaniem realizacji kluczowych
zadań placówek.
B.
Wykonawca potwierdził w Biznes planie, że będzie dopiero tworzył placówki na
terenie Śląska, nie prowadzi do tej pory działalności na tym terenie. Nie wskazał również w
Biznes planie, że na potrzeby realizacji tego Zamówienia będzie zatrudniał dodatkowych
pracowników tylko zgodnie z wyjaśnieniami rażąco niskiej ceny – oddeleguje dotychczas
pracujących pracowników w Łodzi do nowych miejsc pracy na terenie woj. śląskiego.
Odwołujący – powołując się na wieloletnie własne doświadczenie w realizacji tego rodzaju
projektów (zamówień) wskazuje na absurdalność, uciążliwość, nierealność i kosztowność
takiego rozwiązania.
Zamawiający mając do dyspozycji opis planowanego wykonania zadania oraz wiedzę z
zakresu przepisów prawa pracy dotyczących oddelegowania pracownika do innego miejsca
pracy (maksymalnie 3 miesiące w roku i jedynie zgodnie z kwalifikacjami) powinien
dochować staranności i dopytać Wykonawcę o szczegóły planów w tym zakresie tj. w jakich
subregionach będą uruchomione placówki i na jakich warunkach zostaną oddelegowane
osoby do realizacji zadań obsługi stacjonarnej (z uwagi na planowany czas realizacji zadania
102 m-
ce w stosunku do kodeksowej możliwości oddelegowania pracownika bez uzgodnień
jedynie maksymalnie do 3 m-
cy w roku) a następnie zweryfikować czy te specyficzne
warunki i koszty związane z oddelegowaniem pracownika są realne do wykonania i zostały
odpowiednio ujęte w kalkulacji ceny. Zgodnie z przepisami prawa pracownikom
oddelegowanym do pracy w innej miejscowości, pracodawcy mogą przyznać różnego
rodzaju dodatkowe świadczenia (np. dodatek za rozłąkę, zwrot kosztów zakwaterowania,
zwrot kosztów przejazdu, itp.).
Zamawiający powinien był tę bardzo istotna informacje zweryfikować, powinien był zażądać
dowodów na możliwość wprowadzenia takiego rozwiązania na okres 102 m-cy realizacji
Zamówienia. Umożliwiłoby to Zmawiającemu dokonanie oceny możliwości prawidłowego
wykonania jednej z najważniejszych zakresów czynności w ramach Zamówienia tj.
zapewnienia dostępności do stacjonarnej obsługi na terenie woj. śląskiego dla
Wnioskodawców i Ostatecznych Odbiorców (czyli tam, gdzie Inwestycje finansowane z
Pożyczki rozwojowej będą faktycznie realizowane).
Kwestia warunków planowanego oddelegowania z Łodzi do pracy na terenie Śląska jest
bardzo istotnym aspektem, który Zamawiający potraktował zupełnie pobieżnie i błędnie
zaakceptował bez dodatkowych wyjaśnień i dowodów. Zwłaszcza, że na moment oceny
rażąco niskiej ceny Wykonawca nie wskazał miejsc/miasta/subregionów, w których planuje
utworzenie placówek. Określenie tych miejsc byłoby istotne z punktu widzenia szacowania
kosztów, czasu dojazdu i rozłąki z rodziną dla oddelegowanego pracownika. Istotnym
byłoby również poznanie planu Wykonawcy w zakresie oddelegowania tych pracowników,
czy dotyczyć to będzie tylko dwóch pracowników, czy planuje zmiany w tym zakresie, jakie
zmiany, w przypadku zmian to czy posiada odpowiednią ilość kadry w tym zakresie z
odpowiednimi kwalifikacjami i doświadczeniem.
Wybór przez Wykonawcę dwóch najbliżej położonych od Łodzi subregionów na miejsce
placówek tj. północnego i centralnego to średnio dystans do pokonania Łódź – placówka np.
w Częstochowie w subregionie północnym- Łódź to ok. 300 km i Łódź – placówka np. w
Katowicach w subregionie centralnym-
Łódź to ok. 410 km (dowody dołączone i
szczegółowiej opisane w pkt C). Oba dystanse w zakresie codziennego pokonania
kwalifikują się do bardzo uciążliwych i kosztownych. Stąd tym bardziej Zamawiający
powinien być zainteresowany zaplanowanymi szczegółami oddelegowania pracowników.
W zakresie tego zagadnienia należy zwrócić uwagę, że Wykonawcę w ramach
podmiotowych środków dowodowych w załączniku nr 7 do SWZ: Wykaz – potencjał kadrowy,
wskazał na stanowisku specjalisty zapewniającego stacjonarną obsługę klientów dwóch już
pracujących długo w ŁARR pracowników (tj. od 2011 i od 2020 roku), Osoba pracująca od
2020 to specjalista od spraw rozliczeń i ryzyka a osoba pracująca od 2011 to Analityk
Pożyczkowy w Departamencie Pożyczek i Poręczeń. Zamawiający całkowicie zignorował
fakt, iż planując tak długie oddelegowanie lub ewentualne okresowe ich zmiany (podmiana
pracowników w placówkach na terenie śląska) Wykonawca - mając na uwadze przepisy
prawa w tym zakresie oraz koncepcji Międzynarodowej Organizacji Pracy - GODNEJ
PRACY, powinien zaplanować szczegóły tych oddelegowani, w tym koszty z tym związane a
Zamawiający zapytać o te szczegóły. dowód: załącznik nr 7 do SWZ: Wykaz – potencjał
kadrowy
Dodatkowo Odwołujący przytacza fragmenty opisów komórek organizacyjnych Wykonawcy,
planowanego sposobu realizacji Zamówienia, opisu doświadczenia i obecnego zakresu
czynności pracowników wskazanych w załączniku nr 7 do SWZ (dowód),które nie są z sobą
spójne lub wykluczają się, na co nie zwrócił uwagi lub zbagatelizował Zamawiający.
Mając na uwadze wskazane niespójności odwołujący zarzuca, że za informacją otrzymaną
od Wykonawcy w dniu 16.07.2024r (Ldz. 40/I/DPP/MJ/2024):
„Osoby oddelegowane do obsługi klientów w placówkach uruchomionych na terenie
województwa śląskiego będą zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy, co wypełni
powyższy warunek dostępności. Specjaliści ci będą jednak przeznaczać cześć rg.
wynikających z wymiaru ich zatrudnienia na realizację przedmiotowego zamówienia, a w
pozostałym czasie pracy wykonywać będą inne czynności na rzecz ŁARR S.A. Należy
zauważyć, że opisana sytuacja nie jest wyjątkiem, a odnosi się również do pozostałych
pracowników Wykonawcy zaangażowanych w omawiany projekt.”
Zamawiający winien dopytać jakie to inne czynności oddelegowani pracownicy będą mogli
wykonywać w placówkach, skoro przy tym zamówieniu wszystkie czynności nie związane ze
stacjonarna obsługą zostały zaprojektowane do realizacji w siedzibie w Łodzi.
Mając na uwadze wyżej opisane zaniechania w ustaleniu szczegółów co do tych kosztów
Odwołujący podkreślił, że nie mogą one zawierać jedynie części dotychczasowego
wynagrodzenia pracownika z uwagi na uciążliwość długoterminowego oddelegowania do
placówki 150-207 km od dotychczasowego miejsca pracy.
C.
ZAPLANOWANE KOSZTY KONTROLI (NA MIEJSCU I DORAŻNYCH)
Odwołujący zarzuca, że Wykonawca:
błędnie skalkulował koszty związane z kontrolami na miejscu u Ostatecznych
Odbiorców (błędne założenia)
nie skalkulował kosztów kontroli doraźnych przewidzianych w dokumentacji Projektu
a Zamawiający bezzasadnie przyjął tą kalkulację, tym samym dokonał wyboru oferty z
rażąco niską ceną.
W zakresie kontroli dokumentacja Zamówienia wskazuje na konieczność wykonywania
kontroli przez min 2 pracowników a Wykonawca zadeklarował aż 45% kontroli Umów
Inwestycyjnych z Ostatecznymi Odbiorcami (element punktowany w ofercie, 45% najwyższa
punktacja). Wykonawca na str. 2 wyjaśnień z dnia 10.05.2024r. wskazał w jaki sposób
kalkuluje koszty paliwa na potrzeby realizacji dojazdu na miejsce kontroli:
„ …W przedmiotowej tabeli wyodrębniono również koszt paliwa na potrzeby kontroli na
miejscu
– przy kalkulacji założono: monitoring 26 umów pożyczkowych (45% z 56 UI), w
ramach jednego wyjazdu skontrolowane zostaną 2 umowy (łącznie 13 wyjazdów) –
pojedynczy wyjazd to ok. 500 km przy zużyciu 8l benzyny na 100 km i cenie paliwa
na poziomie 7 zł/l.”
Dodatkowo w przedstawionej kalkulacji ceny i wyjaśnieniach Wykonawca z dnia 16.07.2024
r. (Ldz. 40/I/DPP/MJ/2024) (dowód) oświadczył, że:
„ …w ramach jednego całodziennego wyjazdu zespół składający się z dwóch pracowników
przeprowadzi kontrole na miejscu 2 umów pożyczkowych- każdy pracownik przeznaczy na
kontrolę 1 umowy ok. 4 rg.(dla dwóch osób będzie to 8 rg.)”
Biorąc pod uwagę, że kontrole na miejscu zgodnie z opisem w Biznes planie (str 5) będą
wykonywać osoby z doświadczeniem w kontroli na co dzień z miejscem zatrudnienia w
Łodzi, istotnie i oczywiście błędnym założeniem Wykonawcy jest, iż dojazd z Łodzi do
pożyczkobiorcy na terenie woj. śląskiego wykonanie kontroli, następnie przemieszczenie się
do kolejnego Pożyczkobiorcy na terenie woj. śląskiego a następnie powrót do miejsca pracy
pracownika (dwóch osób kontrolujących) zajmie średnio 4h. W załączeniu jako dowód
przedstawiono
sześć przykładowych zrzutów tras z https://www.google.com/maps i czasu ich
pokonania które wskazują, że założenie wykonania zadania dwóch kontroli na miejscu wraz
z dojazdem z Łodzi nie jest możliwe w 4 h. Z uwagi na charakter Instrumentu Finansowego -
Pożyczka rozwojowa dedykowanego dla MSP, SMALL MID-CAPS, MID CAPS, w tym w
sektorze turystyki realizujących inwestycje na terenie woj. Śląskiego wybrano jako
przykładowe
miejsca
docelowe
tras
(realizacji
kontroli)
pięć
stref
ekonomicznych/przemysłowych z terenu woj. śląskiego (w Częstochowie, Katowicach,
Gliwicach, Żorach, Żywcu) oraz Zwardoń jako jedno z miejsc (najbardziej skrajnych) z
potencjałem na rozwój turystyki
Analiza tras wskazuje, że nawet najbliżej wytypowane miejsce docelowej trasy z siedziby
Wykonawcy tj. Park Technologiczny w Częstochowie przy bardzo dobrych warunkach
drogowych zajmuje 1,5 h przejazdu w jedną stronę. W ciągu pozostałej - z przewidzianych
przez Wykonawcę na kontrole 4h - w tym przypadku t.j. 1h nie jest możliwe wykonanie
poprawnie czynności kontrolnych na miejscu u dwóch zupełnie różnych przedsiębiorców
zgodnie z wymogami Zamawiającego tj.: zgodnie z Załącznikiem nr 6 do PPU Zasady
przeprowadzania kontroli u Ostatecznych Odbiorców - Części II ust. 4 pkt. 5): „Zakres
Kontroli na miejscu powinien obejmować wszelkie czynności niezbędne do uzyskania
zapewnienia, że Ostateczny Odbiorca wykonuje prawidłowo wszystkie obowiązki wynikające
z Umowy Inwestycyjnej, w tym w szczególności dotyczące:
a) wydatkowania środków z Jednostkowej Pożyczki na cel zgodny z przeznaczeniem/celem,
na który udzielona została Jednostkowa Pożyczka, określonym w Umowie Inwestycyjnej (na
przykład na podstawie faktur, dokumentów równoważnych, dokumentacji związanej z
realizowaną inwestycją – jeśli dotyczy, zdjęciowej, technicznej, protokołów z wizyt na miejscu
– jeśli dotyczy;
b)
zrealizowania Inwestycji Końcowej w wymaganym zakresie pod względem
rzeczowym;
c)
umieszczenia trwałych tablic informacyjnych”
dowód: Załącznik nr 6 do PPU Zasady przeprowadzania kontroli u Ostatecznych Odbiorców
Dodatkowo Wykonawca założył m.in. pokonanie średnio dystansu 500 km w związku z
zaplanowanym jednym wyjazdem do dwóch Pożyczkobiorców na kontrole na miejscu. To
założenie Wykonawcy tylko potwierdza nasze wyżej opisane wskazanie, że Zamawiający
popełnił błąd przyjmując za prawidłowe założenie, że czas zaangażowania dwóch osób w
dwie kontrole na miejscu to 8h, czyli po 4h na osobę. Założony dystans przejazdu 500 km w
4h wskazywałby na pokonanie go ze średnią prędkością ok 125 km/h co jest oczywiście
niemożliwe do przyjęcia przy zachowaniu zasad zdrowego rozsądku i wymogów
bezpieczeństwa, dodatkowo nie skalkulowano czasu potrzebnego na wykonanie kontroli.
Wykonawca w zakresie tych kontroli wliczył do kalkulacji ceny jedynie koszty zakupu paliwa.
Jeżeli pracownicy mieliby przemieszczać się na te kontrole służbowym samochodem to
wskazujemy, że Zamawiający nie zweryfikował, czy Wykonawca dysponuje ogólnie
dostępnym samochodem służbowym do wyjazdów pracowniczych i nie zwrócił uwagi, że
kalkulacja jedynie kosztu paliwa to błędne podejście. Posiadanie samochodu służbowego
wiąże się jeszcze z kosztem jego amortyzacji lub wynajmu oraz kosztami eksploatacyjnymi
jak przeglądy, opony, naprawy.
Biorąc pod uwagę powyższe tj. zaniżenie w założeniach kosztów kontroli na miejscu i
kosztów z tym związanych, w kalkulacji zaniżono przynajmniej o połowę skalkulowane koszty
w stosunku do tych, które będą się z nią wiązały w rzeczywistości.
Dodatkowo w zakresie kontroli Odwołujący wskazuje, że Wykonawca w załączonej kalkulacji
nie założył nawet jednej koniecznej kontroli doraźnej, którą przewidziano w dokumentacji
Zamówienia w procedurze kontroli zawartej w PPU a Zamawiający to przyjął. Zamawiający w
Załączniku nr 6 do PPU: Zasady przeprowadzania kontroli u Ostatecznych Odbiorców w
zakresie realizacji kontroli zawarł następujące oczekiwania: – w ust. 1 pkt 2)
„ Zespół kontrolujący – wyznacza co najmniej dwie osoby upoważnione przez Partnera
Finansującego do przeprowadzania Kontroli na miejscu jako Kontroli planowej lub Kontroli
doraźnej, z zastrzeżeniem, że w kontroli nie mogą brać udziału osoby, w przypadku których
będzie to powodowało ryzyko wystąpienia Konfliktu interesów.” – w ust. 2 (str. 3)
„Zawiadomienie o Kontroli powinno zawierać oznaczenie terminu przeprowadzenia Kontroli,
jej zakres oraz wskazanie Zespołu kontrolującego, przy czym Zespół kontrolujący przy
Kontroli na miejscu musi obejmować co najmniej dwie osoby.” – w ust. 6 /…/.
D.
Z
aplanowane działania promocyjne i pozyskanie klienta ws. Zaplanowane wydatki
Opis Wykonawcy w złożonym Biznes planie wyraźnie potwierdza, że nie posiada on
doświadczenia w realizacji usług na terenie woj. śląskiego. W związku z powyższym
zaplanował dość szeroki wachlarz działań promocyjnych tj. oprócz działań standardowych
jak info na stronie internetowej, mediach społecznościowych, reklamę w mediach lokalnych
zaplanowano konferencje, spotkania, które muszą wiązać się ze znaczącymi kosztami
(wynajem sali, delegacje).
Na str. 5 Biznes planu pkt A 1.3 .: „Sekcja ds. promocji i komunikacji zakres kompetencji (w
ramach obsługi działalności pożyczkowej): realizacja działań promocyjnych i informacyjnych
ŁARR S.A., organizacja spotkań oraz akcji promocyjnych.”
Na str. 6 Biznes planu pkt A. 1. 5.b. Promocja: liczne konferencje i spotkania, podczas
których głównym bądź dodatkowym elementem jest promocja oferty pożyczkowej
(dotychczas szeroko wykorzystywany kanał; w ramach zamówienia- w sytuacji, w której
będzie istniała taka możliwość);”
Na str. 6 Biznes planu pkt A. 1. 5.c. Pozyskanie klienta Wykonawca napisał: „Etap
rozumiany jako bezpośredni, indywidualny kontakt z klientem. Realizacja odbywa się
dwutorowo…. bezpośrednio z placówkami w regionie śląskim lub z Departamentem
Pożyczek w siedzibie ŁARR S.A., gdzie przekazywane są wyczerpujące informacje
dotyczące możliwości uzyskania pożyczki, wymogów z tym związanych i sposobu
aplikowania. Równolegle, prowadzone są przez pracowników ŁARR S.A. aktywne działania
sprzedażowe, mające na celu dotarcie do klientów i przedstawienie im oferty pożyczkowej”
Natomiast w kalkulacji kosztów łączna wartość przewidzianych wszystkich kosztów promocji
to jedynie 9 tys. zł. Wskazujemy na niespójność opisu w działań w Biznes planie oraz
przedstawionej przez Wykonawcę kalkulacji ceny i brak kosztów delegacji związanych z tym
działaniem. Mając na uwadze zaplanowany łączny koszt promocji w wysokości 9 tys. zł,
można domniemywać (Zamawiający nie dopytał o nieścisłość), że tych spotykań i konferencji
będzie bardzo mało, niewystarczająco, czyli Wykonawca może mieć problem z pozyskaniem
rynku, albo są one mocno niedoszacowane - Odwołujący wskazuje, iż zgodnie z opisem
Biznes planu działania promocyjne będą wykonywać doświadczeni pracownicy już
funkcjonujący u Wykonawcy, czyli w kalkulacji ceny należało przewidzieć koszty delegacji
tych pracowników. Zamawiający przyjmując wyjaśnienia Wykonawcy nie zwrócił uwagi na te
nieścisłości i niedoszacowania wydatków zaplanowanych na promocję.
E.
BŁĘDY W KALKLUACJI KOSZTÓW PROCESÓW BACK OFFICE’OWYCH
Analizując otrzymaną odtajnioną dokumentację Odwołujący stwierdził w kalkulacji ceny braki
niektórych pozycji, najważniejsze z nich to:
koszty amortyzacji siedziby, w której zaplanowana wszystkie prace back office’owe
zw. z Zamówieniem,
brak kosztów mediów placówek planowanych do utworzenia na terenie woj.
śląskiego.
brak skalkulowanych kosztów kontroli wewnętrznej.
Zgodnie z wyjaśnieniem Wykonawcy z 10.07.2024 r. w odpowiedzi na wezwanie:
„-istniejące zaplecze techniczno-organizacyjne nie wymaga ponoszenia dodatkowych
nakładów finansowych i inwestycyjnych- ŁARR S.A. z uwagi na prowadzenie działalności
pożyczkowej (wykonywanie prawie wszystkich czynności w ramach przedmiotowego
zamówienia) we własnej nieruchomości nie ponosi dodatkowych kosztów związanych z
najmem powierzchni; wyjątkiem jest tutaj konieczność wynajęcia powierzchni biurowej (2
lokale) na obszarze województwa śląskiego,”
Przy tym założeniu Wykonawca popełnił błąd a Zamawiający nie zwrócił na to uwagi/przyjął
to błędne założenie. Wskazujemy, że kalkulacja ceny oprócz wynajmu dwóch placówek
powinna ujmować częściowe koszty amortyzacji budynku (siedziby Wykonawcy), który jest
własnością Wykonawcy (mieści się w Łodzi), w którym zgodnie z opisem w Biznes planie
zaplanowano realizację Zamówienia w zakresie back office tj. analizy wniosków, kontrola zza
biurka, monitoring i windykacja, nadzór i zarządzanie tj. kierownik projektu i Zarząd.
Dodatkowo wskazujemy, że Wykonawca zaplanował koszty mediów tylko w zakresie swojej
głównej siedziby a w zakresie placówek na terenie Śląska tylko koszty ich najmu.
Nie skalkulował również kosztów kontroli wewnętrznej, do której się zobowiązała w Biznes
planie zgodnie z pkt A.3. System kontroli wewnętrznej.
F.
W
adliwe założenia w zakresie ilości udzielonych pożyczek i wpływ na szacunek
kosztów z tym związanych
Wykonawca w przedstawionej kalkulacji ceny założył docelowo udzielenie dokładnie takiej
samej ilości pożyczek jak wymagana w SWZ tj. 56 szt. Z uwagi na fakt, że Wykonawca nie
będzie miał żadnego wpływu na wartość i ilość złożonych wniosków do oceny i tym samym
ilości i wartości samych pożyczek, skalkulowanie kosztów operacyjnych w oparciu o
dokładnie wymagane minimum udzielonych pożyczek jest optymistyczną prognozą
udzielanych pożyczek i wskazuje na niedoszacowanie kosztów operacyjnych dla realizacji
tego zamówienia.
Należy zwrócić uwagę jak bardzo w kalkulacji przedstawionej przez Wykonawcę zmiana
ilości ostatecznie udzielonych pożyczek wpływa na łączny koszt kalkulacji, ponieważ prawie
każda istotna pozycja kosztowa jest powiązana albo z ilością rozpatrzonych wniosków albo z
ilością udzielonych pożyczek Ostatecznym Odbiorcom.
Podsumowując zarzuty Odwołującego w zakresie nieprawidłowości dotyczących czynności
Zamawiającego w zakresie kalkulacji kosztów operacyjnych realizacji Zamówienia analiza
przedstawionej przez Wykonawcę kalkulacji potwierdza jedną z głównych podstaw
Odwołania że Wykonawca nie mógł kalkulując cenę zastosować szczególnej preferencji w
zakresie kalkulowania kosztu dostępności wymaganych pracowników w wymaganych dwóch
placówkach na terenie Śląska. Zamawiający co najmniej powinien jeszcze dopytać
Wykonawcę o szczegółowe warunki jakie zaplanował w związku z oddelegowaniem
pracowników na 102 miesiące pracy w miejscu oddalonym od obecnego miejsca pracy
przynajmniej 150-
207 km. Odwołujący nie posiadając pierwotnie wglądu w opis planowanej
realizacji Zamówienia i wyjaśnień rażąco niskiej ceny miał słuszne przekonanie, że
kalkulacja ceny musi posiadać błędne założenia. Odwołujący bowiem funkcjonuje na tym
rynku od wielu lat i jest świadomy ewentualnych kosztów jakie trzeba ponieść w związku z
funkcjonowaniem oddzielnej placówki i konieczności łączenia zadań z różnych projektów dla
pracowników w tych placówkach.
W
yjaśnienia Wykonawcy w zakresie kalkulacji kosztów operacyjnych są niespójne (kto
będzie wykonywał czynności back office’owe, jakie czynności dodatkowe będą wykonywali
oddelegowani pracownicy w placówkach na Śląsku), posiadają braki w zakresie kalkulacji
niektórych kosztów (koszt kontroli doraźnej, kontroli wewnętrznej, amortyzacji siedziby
Wykonawcy, mediów w placówkach na Śląsku), błędne założenia co do kalkulacji niektórych
kosztów (koszt kontroli na miejscu) oraz błędne założenie, że ostatecznie Wykonawca udzieli
dokładnie taką ilość pożyczek, jakiej wymaga Zamawiający. Niemniej kluczowym z punktu
widzenia Zmawiającego powinno być doprecyzowanie gdzie te placówki na terenie Śląska
będą się znajdować, z jakimi kosztami (uprawdopodobnić je) będą się wiązać i jaki będą
zasady oddelegowania pracowników do tych placówek wraz z kosztami z tym związanymi. W
związku z powyższym zadaniem Odwołującego Zamawiający zaniechał zażądania
dodatkowych wyjaśnień oraz dowodów na okoliczność możliwości skorzystania przez
Wykonawcę z preferencyjnych warunków.
II. Błędne założenia Wykonawcy w kalkulacji kosztu utraconych korzyści oraz niejasne
informacje na temat posiadanych kapitałów. Poniżej szczegółowo przedstawiamy kolejno
zauważone błędy, nieścisłości, niespójności, na które Zamawiający nie zwrócił uwagi lub je
zlekceważył.
A. N
iejasności w opisie źródeł posiadania/pochodzenia kapitału na wkład własny
wnioskodawcy
N
ależy zwrócić uwagę na przedstawioną na str.17-18 Biznes Planu w pkt 6.A informacje o
posiadanym kapitale i koniecznym zabezpieczeniu tego kapitału na poczet realizacji
przedmiotowego Zamówienia i innych, które Wykonawca już realizuje albo o udzielenie
których się ubiega (złożył ofertę). Zamawiający przyjął te założenia po dodatkowych
lakonicznych wyjaśnieniach dotyczących zabezpieczonych kapitałów na realizację
wszystkich zadań pomimo błędów.
Początkowo Zamawiający dopytał Wykonawcę o pozycje 6 i 8 z niżej zacytowanej Tabeli nr 1
ale zadowolił się lakoniczną odpowiedzią Wykonawcy w tym zakresie bez jakiegokolwiek
dowodu.
Zamawiający zapytał w wezwaniu z dnia 13.06.2024 r.:
„Prosimy o informacje: •czy dostępne wolne środki, którymi dysponuje Wykonawca (tabela nr
1, pozycja nr 6) na dzień złożenia oferty są to środki własne, czy pochodzą ze źródeł
zewnętrznych. Jeśli środki pochodzą ze źródeł zewnętrznych, prosimy o wskazanie źródła
pochodzenia środków oraz na jakiej podstawie Wykonawca nim dysponuje.
•z jakich źródeł będzie pochodził kapitał wykazany (tabela nr 1, pozycja nr 8) w sekcji
„Planowane zwiększenia/zmniejszenia kapitału pożyczkowego Wykonawcy, w okresie
realizacji
Zamówienia”.
W
jakich
okresach
lub
sytuacjach
planowane
jest
zwiększenie/zmniejszenie kapitału pożyczkowego.”
Odpowiedź Wykonawcy z dnia 18.06.2024 r. (Ldz. 38/I/DPP/MJ/2024):
„Dostępne wolne środki, którymi dysponuje Wykonawca (wskazane w pozycji nr 6 tabeli nr 1
– CZĘŚĆ A BIZNES PLANU) stanowią środki własne ŁARR S.A.
Planowane zwiększenie kapitału pożyczkowego o 1 200 000 zł (wskazane w pozycji nr 8
tabeli nr 1
– CZĘŚĆ A BIZNES PLANU) również pochodzić będzie ze źródeł własnych. Są to
środki znajdujące się na rachunkach bankowych Wykonawcy, które w sytuacji wybrania
oferty ŁARR S.A. jako najkorzystniejszej zostaną wykorzystane na wkład własny do realizacji
Zamówienia”
Zamawiający powinien zawezwać Wykonawcę do przedstawienia potwierdzenia
posiadanych zdeklarowanych środków z uwagi na fakt, iż jeśli poz. 6 i 8 ma to samo
pochodzenie i była dostępna Wykonawcy nie było potrzeby jej wydzielenia z poz. 6 Poza tym
odpowiedź sugeruje absurdalną sytuację, że 1,2 mln zł (z pozycji 8) jest ulokowane na
lokacie, a 15 mln zł poz. 6 nie jest ulokowane w lokatach bankowych tylko dostępne na
rachunku. O
bie wydzielone przez Wykonawcę pozycje ostatecznie w połączeniu z jego
odpowiedzią na wezwanie sugerują, że to taka sama kategoria środków, więc
zastanawiające jest ich wydzielenie do dwóch pozycji tabeli i opisanie w inny sposób.
Odwołujący wskazuje, że to niejasna sytuacja i Zamawiający powinien na dowód poprosić od
Oferenta potwierdzenie tej lokaty.
Dodatkowo Odwołujący wskazuje, że analiza posiadanych przez Wykonawcę wolnych
środków pieniężnych na rachunkach lub lokatach nie związanych ze specjalnymi projektami
(powierzonymi pieniędzmi na pożyczki z projektów JEREMI lub POIR) na koniec roku 2023 r.
wskazuje, że Wykonawca posiadał zaledwie 2.575.418,25 zł (pozycja bilansowa opisana:
stan środków Funduszu Pożyczkowego ŁARR) i/ lub kwota 6 688 524,55 zł (opisane w
bilansie jako: pozostałe środki) trudne do zidentyfikowania w zakresie pochodzenia.
Równocześnie Wykonawca pod Tabelą nr 2 w Części A.6 Biznes planu pisze: „Źródłem
środków mających stanowić wkład własny ŁARR S.A. do Instrumentu Finansowego są środki
Funduszu Pożyczkowego ŁARR S.A. dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców”.
Zgodnie ze stanem środków w Sprawozdaniu finansowym na koniec 2023 dla tego funduszu
to zaledwie kwota 2.575.418,25 zł. Jak zatem potwierdził/uprawdopodobnił Zamawiający fakt
wzrostu tych środków u Wykonawcy z końca roku 2023 z wartości 2,6 mln zł do wartości
16,3 mln zł nie sposób stwierdzić, brak też stosownych ustaleń w protokole z postępowania.
Przywołano treść tabeli 1 oraz 2
P
rzywołana z Biznes planu Tabela nr 2 wskazuje na bardzo napięte zaplanowane przepływy
finansowe dla realizacji tego Zamówienia (bufor na koniec 2025 i 2026 roku to zaledwie 200-
270 tys. zł). W tym miejscu należy dodać, że w przedstawionych przez Wykonawcę
przepływach środków pieniężnych wkładu własnego do pożyczek, jego spłata opiera się na
bardzo optymistycznym założeniu, tzn. średnia karencja w spłacie kapitału udzielonych
pożyczek będzie wynosiła 3 m-ce (czyli średnio zaledwie po 3 miesiącach część kapitału
własnego z udzielonych pożyczek będzie wracać i Wykonawca będzie mógł ją ponownie
zainwestować). W ocenie Odwołującego jest to błędne i niebezpieczne z punktu widzenia
płynności realizacji Zamówienia. Pożyczka rozwojowa zgodnie z Kartą produktu przewiduje
bowiem możliwy aż 12 miesięczny okres karencji w spłacie kapitału.
B. B
łędy w założeniach obliczenia koszty utraconych korzyści
Zamawiający pominął istotne błędy w założeniach Wykonawcy obliczenia kosztu utraconych
korzyści:
1) przywołane już wyżej założenie średnio 3-miesięcznego okresu karencji w spłacie kapitału
przy dopuszczalnym w dokumentacji pożyczkowej 12-miesięcznym okresie karencji
(wynikającym z Karty produktu) i tym samym sztuczna/nierealna szybsza poprawa płynności
środków w zakresie angażowania kapitałów własnych Wykonawcy w projekt, co w efekcie
prowadzi
do
wniosku,
iż
Wykonawcy
zabraknie
środków
własnych
na
terminowe/systematyczne uruchamianie pożyczek; 2)
brak
uwzględnienia
procentu
składanego w kalkulacji kosztu utraconych korzyści.
Jak bardzo istotne z punktu widzenia ekonomicznego jest zastosowanie tego założenia
przedstawia przygotowana przez Odwołującego tabela z obliczeniem utraconych korzyści na
tych samych wartościach, które zastosował Wykonawca ale po wprowadzeniu miesięcznej
kapitalizacji odsetek na lokatach, które są alternatywą dla lokowania kapitału inaczej, niż w
udzielane w ramach Zamówienia pożyczki. dowód: Tabela A
Odwołujący podnosi również, iż Zamawiający pominął (lub niezasadnie zaakceptował) błędy
a raczej celowe dopasowanie założeń co do wysokości oprocentowania lokat w OBP i OWP
jako alternatywnej inwestycji do zaangażowania kapitału własnego Wykonawcy w realizację
Zamówienia. Twierdzenie Zamawiającego: „Dodatkowo Zamawiający nadmienia, że
wykonawca ponownie wyliczył wyższy zysk z tytułu zaangażowania wkładu własnego w
alternatywne źródła (1 817 692,50 zł) niż Odwołujący w odwołaniu (1 569 857,14 zł), tym
samym otrzymując wyższy koszt utraconych korzyści, niż otrzymałby Odwołujący." jest
twierdzeniem w oczywisty sposób nieprawdziwym. Zamawiający nie chce albo nie może
zauważyć, że Wykonawca ostatecznie za koszt utraconych korzyści przyjął wartość
319.065,11 zł, a nie jak wskazuje Zamawiający 1 817 692,50 zł, co ma ogromne znaczenie
dla ostatecznego wyniku. Odwołujący w odwołaniu z 12.08.2024 r. określił minimalny poziom
kosztu alternatywnego kapitału na poziomie 1.231.260 zł (model oparty na obligacjach
skarbowych) oraz 1.569.857,14 zł (model oparty na stawce WIBOR 3M) i załączył stosowny
dowód w postaci ekspertyzy. Natomiast Wykonawca błędnie wyliczył koszt utraconych
korzyści (koszt alternatywny kapitału) na poziomie 319.065,11 zł i taką wartość przyjął do
obliczenia zysku z tytułu realizacji Zamówienia. Błędy szacowania kosztu alternatywnego
kapitału na podstawie miesięcznych lokat bankowych wynikają przede wszystkich z braku
uwzględnienia procentu składanego co Zamawiający, będący instytucją finansową,
bezsprzecznie powinien zauważyć. Rachunek ekonomiczny dla lokowania środków na
lokatach bankowych miesięcznych zakładanych w następujących po sobie kilku okresach
powinien uwzględniać procent składany, a gdy analiza dotyczy ponad 8 lat to wymóg ten dla
poprawności rachunku ekonomicznego jest bezwzględnie wymagany.
Dodatkowo Zamawiającego polegające na weryfikacji oferty lokat czterech banków
komercyjnych, na podstawie informacji dostępnych na stronach internetowych o lokatach
nienegocjowanych, w tym oferty Credit Agricole wynoszącej 1,0%, wskazuje, że
Zamawiający chcąc udowodnić poprawność założeń Wykonawcy celowo dokonał
nierzetelnego badania średnich rynkowych ofert lokowania kapitału. Co szczególnie
bulwersuje: broszura ofertowa Credit Agricole zawiera również opcję rachunku
oszczędnościowego z dzienną kapitalizacją odsetek oprocentowanego na poziomie 1,15%.
Zmawiający pomija fakt, że lokowanie kapitału w kwocie ponad 7 mln zł podlegałoby
depozytom w formie lokat negocjowanych, gdzie sam Zamawiający oferuje stawki na 30 dni -
4,63% i na 90 dni -
4,75%. Przyjęcie do porównania oferty Credit Agricole na poziomie 1,0%
(gdzie waga tej stawki w obliczeniach miała 25%) wskazuje na celowe i rozmyślne działanie
Zmawiającego. Na tej podstawie "Zamawiający stwierdza, że wykonawca przyjął realne
założenia w zakresie kosztów utraconych korzyści". Wadliwość postępowania
Zamawiającego w powyższym zakresie potwierdza również pozyskana na dzień dzisiejszy
oferta deponowania lokat, która znacząco przewyższają te, które zastosował Wykonawca w
swoich obliczeniach, a Zamawiający zaakceptował.
dowód: oferta Bank Millenium
Dodatkowo w celu wykazania rangi założeń co do zastosowanego oprocentowania w
kalkulacji kosztów utraconych korzyści oraz, że jest to najbardziej istotny element całej
kalkulacji ceny
Odwołujący przedstawia jako dowód TABELA B. (TABELA B PRZY WYŻSZYM
OPROCENTOWANIA LOKAT o 0,5 pp. od 25 miesiąca realizacji Zamówienia ws. do założeń
Wykonawcy) zawierającą te same założenia (i zastosowanie procentu składanego zgodnie z
TABELA A), które przedstawił Wykonawca z uwzględnieniem kalkulacji procentu składanego
i wprowadzoną zmianą oprocentowania lokat od 25 miesiąca z 3 do 3,5% i z 2,5 do 3% -
wówczas koszty przewyższają wynagrodzenie od Zamawiającego o 46039,22 zł.
dowód: Tabela B
W odniesieniu do stwierdzenia Wykonawcy:
„Jednocześnie zauważyć trzeba, że koszty utraconych korzyści z tytułu zaangażowania
wkładu własnego nie stanowią faktycznych wydatków ponoszonych przez Wykonawcę
(których nieponiesienie uniemożliwiłoby realizację zamówienia), a jedynie są swego rodzaju
wskaźnikiem ekonomicznym pozwalającym ocenić rentowność zaangażowania zasobów
własnych w ramach realizowanego zamówienia w porównaniu z innymi alternatywnymi
sposobami zarządzania czy inwestowania środków funduszu pożyczkowego. W
konsekwencji powyższego, wystąpienie tego rodzaju „kosztów” w wysokości przekraczającej
planowany dodatki wynik finansowy na realizacji umowy nie może stanowić podstawy do
podważenia przez Zamawiającego możliwości prawidłowego wykonania zamówienia za
zaoferowane wynagrodzenie. Wykonawca oferując wykonanie zamówienia za określone
wynagrodzenie jest bowiem zobowiązany wykazać, że możliwa jest realizacja zamówienia za
zaproponowaną kwotę. Okoliczność czy Wykonawca mógł zainwestować wkład własny
inaczej aniżeli w zamówienie udzielane przez BGK, pozostaje bez znaczenia dla faktycznej
możliwości realizacji zamówienia. Mając powyższe na uwadze oraz fakt przyjęcia przez
ŁARR S.A. zysku w cenie oferty, brak jest podstaw do uznania, że zaoferowana cena jest
ceną rażąco niską.” Zamawiający nie powinien się z tym stwierdzeniem zgodzić przy tak
długim do realizacji Zamówieniu. Dla Zamawiającego powinno być ważne by wybrać
solidnego, stabilnego partnera, który zagwarantuje obsługę klientów przez cały okres
realizacji Zmówienia tj. w tym wypadku 102 miesiące. Bagatelizowanie przez Wykonawcę
kwestii ważności wyceny kosztu utraconych korzyści i płynności (jak wskazano wyżej),
wykonywanie ich na minimalnych założeniach w połączeniu z analizą sytuacji finansowej
Wykonawcy z ostatnich lat (z roku na rok powiększająca się strata – narastająco z trzech
ostatnich lat wynosi 2,7 mln zł), przy czym strata za 2023 r. w wys. prawie 1,1 mln zł
stanowiła prawie 15 % uzyskanych przychodów ze sprzedaży Wykonawcy, powinna być
podstawą dla Zamawiającego do odrzucenia oferty z uwagi na rażąco niską cenę.
Załączono dokumenty powołane w piśmie (12 szt.)
za
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła stan faktyczny sprawy na podstawie na podstawie
zgromadzonej dokumentacji, na którą składa się dokumentacja postępowania o udzielenie
zamówień, przedłożona przez zamawiającego, stanowiska stron przedstawione na piśmie
wraz ze złożonymi dowodami, a także stanowiska przestawione na rozprawie do protokołu
postępowania odwoławczego prowadzonego w formie elektronicznej oraz pisemnej.
Izba zważyła, co następuje.
W niniejszej sprawie odwołanie nie zawiera braków formalnych oraz terminowo został
uiszczony wpis w wymaganej wysokości. Nadto, odwołanie nie podlega odrzuceniu na
podstawie art. 528 PZP.
Izba uznała również, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia i może ponieść
szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów PZP. Spełnione są zatem,
wynikające z art. 505 PZP, przesłanki materialnoprawne skorzystania ze środka ochrony
prawnej, jakim jest odwołanie.
Skład orzekający uznaje, że zamawiający zasadnie przeprowadził postępowanie
wyjaśniające w przedmiocie ceny zaoferowanej przez przystępującego wobec zaistnienia
ustawowych ku temu przesłanek i prawidłowo dokonał oceny otrzymanych od wykonawcy
wyjaśnień uznając w efekcie, że wykonawca swoim wyjaśnieniami obalił tzw. domniemanie
ceny
noszącej znamiona rażąco niskiej.
Zgodnie z ukształtowanym orzecznictwem za cenę rażąco niską uznaje się cenę, która jest
nierealistyczna, nierynkowa, nie pozwala na należyte wykonanie przedmiotu zamówienia,
cenę wskazującą na zamiar zamówienia poniżej kosztów realizacji przedmiotu zamówienia.
Wystosowanie przez zamawiającego wezwania do wyjaśnień ceny oferty wykonawcy
skutkuje powstaniem domniemania istnienia w tej ofercie rażąco niskiej ceny, którego
obalenie obciąża wykonawcę, co wynika z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp, zgodnie z którym:
Obo
wiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy. W związku z tym, wyjaśnienia składane na takie wezwanie powinny
uwzględniać oczekiwania zamawiającego w nim wskazane. Powinny być konkretne,
wyczerpujące i w pełni uzasadniać podaną w ofercie cenę, nadto wykazywać, że jest
możliwe wykonanie przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę bez ponoszenia na straty
na tym zamówieniu. Ze złożonych wyjaśnień powinno w szczególności wynikać, jakie koszty
wykonawca uwzględnił w kalkulacji ceny oferty oraz jakie okoliczności właściwe dla danego
wykonawcy umożliwiły obniżenie ceny jego oferty, jakie oszczędności mógł dzięki nim
osiągnąć. Cena rażąco niska jest ceną nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów
prac składających się na dany przedmiot zamówienia, zakładającą wykonanie zamówienia
poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie
niewystępującą na rynku, na którym ceny wyznaczane są m.in. poprzez ogólną sytuację
gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu biznesowym, postęp technologiczno-
organizacyjny oraz obecność i funkcjonowanie uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie
na nim działających. Porównanie jako całości cen zaoferowanych w przedmiotowym
postępowaniu pozwala na przyjęcie, iż są to ceny realne jako stosowane na rynku
właściwym.
Z
amawiający, oceniając złożone przez ŁARR wyjaśnienia, wziął pod uwagę obiektywne
czynniki m.in. rozwiązania techniczne pozwalające na automatyzację procesów i obniżenie
kosztów i czasochłonności wykonywanych czynności, koszty pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego
zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, doświadczenie wykonawcy w realizacji
zamówień o podobnym charakterze, zapewnienie przez wykonawcę dostępu do oferty
pożyczkowej ostatecznym odbiorcom wsparcia na terenie województwa śląskiego.
W ocenie
składu orzekającego argument Odwołującego o tym, że wykonawca na moment
składania oferty nie ma placówki ani oferty produktowej w woj. śląskim jest
bezprzedmiotowy i niezasadny; nie ma odzwierciedlenia w warunkach ustalonych dla tego
postępowania. Zamawiający zawarł w SWZ i projektowanych postanowieniach umowy
wymóg dotyczący zapewnienia ostatecznym odbiorcom wsparcia dostępu do oferty
pożyczkowej na terenie województwa śląskiego tj. w dwóch z czterech subregionów przez
cały okres realizacji Umowy, a także, że wykonawca ma obowiązek poinformować o
lokalizacjach placówek w terminie 7 dni od podpisania Umowy. Tym samym wykonawcy na
moment składania oferty nie mieli obowiązku posiadania siedziby/placówki/oddziału w
województwie śląskim.
Poza tym niezasadne jest twierdzenie o
dwołującego, że wykonawca powinien wskazać
100% kosztów wynagrodzeń dwóch specjalistów ds. stacjonarnej obsługi klienta.
W
ykonawca może oddelegować zatrudnionych wcześniej pracowników, którzy będą
wykonywać swoje obowiązki w placówkach zlokalizowanych na terenie woj. śląskiego.
Ponadto pracownicy z placówek na terenie województwa śląskiego mogą wykonywać także
inne zadania na rzecz innych projektów realizowanych przez wykonawcę. Zatem błędne jest
twierdzenie, że wykonawca powinien uwzględnić 100% tych kosztów. Wykonawca w swoich
wyjaśnieniach do rażąco niskiej ceny wyliczył koszty wynagrodzeń dla dwóch specjalistów
ds. stacjonarnej obsługi klienta w całym okresie realizacji Zamówienia (102 miesiące) na
poziomie 170 735,76 zł. Metodologia wykonawcy dotycząca zaangażowania godzinowego
uwzględnia:
- w Okresie Budowy Portfela (OBP)
– dwa zadania tj. stacjonarną obsługę
zainteresowanych/wnioskodawców oraz stacjonarną obsługę pożyczkobiorców, dla zadania
– 93 (przyjęta przez wykonawcę liczba wniosków) * 4 (przyjęta liczba godzin na obsługę 1
wniosku)
, w kolejności dla zadania (2) – 40 (liczba godzin na obsługę Ostatecznych
Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy – tu wykonawca założył, że obsługa Ostatecznych
Odbiorców zostanie rozpoczęta po 6 miesiącach).
W
obec powyższego przy uwzględnieniu powyższych założeń zaangażowanie godzinowe dla
obu specjalistów ds. stacjonarnej obsługi klienta wynosi 852 h w OBP (18 miesięcy).
- w Okresie Wygaszania Portfela (OWP)
– zadanie (2) stacjonarną obsługę
pożyczkobiorców
w 1 roku OWP: 30 (liczba godzin na obsługę Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy)
= 360 h,
w 2 roku OWP: 30 (liczba godzin na obsługę Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba
miesięcy) = 360 h, w 3 roku OWP: 25 (liczba godzin na obsługę Ostatecznych Odbiorców) *
12 (liczba miesięcy) = 300 h, w 4 roku OWP: 25 (liczba godzin na obsługę Ostatecznych
Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy) = 300 h, w 5 roku OWP: 25 (liczba godzin na obsługę
Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy) = 300 h, w 6 roku OWP: 20 (liczba godzin
na obsługę Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy) = 240 h, w 7 roku OWP: 20
(liczba godzin na obsługę Ostatecznych Odbiorców) * 12 (liczba miesięcy) = 240 h
W związku z w/w założeniami zaangażowanie godzinowe dla obu specjalistów ds.
stacjonarnej obsługi klienta wynosi 2100 h w OWP (84 miesiące).
Na potrzeby wyliczenia kosztów wynagrodzenia Wykonawca przyjął stawki roboczogodziny:
w OBP
– 53,18 zł w 1 roku OWP – 55,23 zł w 2 roku OWP – 57,27 zł w 3 roku OWP – 59,32
zł w 4 roku OWP – 59,32 zł, w 5 roku OWP – 61,36 zł w 6 roku OWP – 63,41 zł w 7 roku
OWP
– 65,45 zł
Zatem wyliczenia kosztów wynagrodzenia specjalisty ds. stacjonarnej obsługi klienta wynosi
łącznie w okresie 102 miesięcy realizacji zamówienia 170 735,56 zł.
Powyższe założenia wykonawcy jako zgodne z wymogiem opisu przedmiotu zamówienia, w
tym dokonane
kalkulacje nie budziły wątpliwości zamawiającego, a ocenę tę podziela skład
orzekający. Wykonawca zamierza oddelegować obecnych pracowników do placówek
zlokalizowanych w woj.
śląskim, zatem wykazanie przez wykonawcę liczby roboczogodzin
tych pracowników do realizacji zadań w ramach Zamówienia jest adekwatne i uzasadnione.
Ponadto spadek liczby roboczogodzin również jest uzasadniony ze względu na
zmniejszającą się potrzebę pożyczkobiorców dotyczącą ich obsługi w późniejszych latach
spłat pożyczki (OWP). Zarówno w OBP jak i w co najmniej pierwszym roku OWP
pożyczkobiorcy będą mieli większą potrzebę skonsultowania się ze specjalistą
zapewniającym stacjonarną obsługę klienta np. w związku ze złożonym wnioskiem, z
realizacją inwestycji, z rozliczeniem inwestycji i kontrolą. W związku z tym wykonawca w
sposób prawidłowo odzwierciedlił koszty wynagrodzeń w kalkulacjach. Ponadto w kalkulacji
kosztów wynagrodzeń nie ma sprzeczności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których
wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów.
Odwołujący wskazał, że wykonawca powinien uwzględnić 100% kosztów dotyczących
placówek. W wyjaśnieniach wykonawcy te koszty rzeczywiście zostały uwzględnione na
poziomie 100%, a następnie powiększone o wskaźnik inflacji w kolejnych latach. Tym samym
koszty placówek w całym okresie realizacji przewidziano na 280 200 zł, a więc w kwocie
znacząco wyższej niż kalkulowana przez odwołującego tj. 126 614,04 zł.
Odwołujący w swoich wyliczeniach uwzględnił koszty mediów w planowanych do utworzenia
placówkach na terenie województwa śląskiego na poziomie 200 zł miesięcznie łącznie za
obie placówki, a w całym okresie realizacji Zamówienia na poziomie 25 322,82 zł.
Zamawiający pragnie zaznaczyć, że wykonawca w swoich wyjaśnieniach do rażąco niskiej
ceny koszty mediów wskazał na poziomie:
w Okresie Budowy Portfela (OBP)
– 420 zł/mc, zatem w całym okresie 7 560,00 zł
w Okresie Wygaszania Portfela (OWP)
– średnio 190,55 zł/mc (ze względu na różne
wartości w poszczególnych latach OWP, które wynikają z uwzględnienia prognozowanego
wskaźnika inflacji), zatem w całym okresie 16 006,56 zł
W tym zakresie
przystępujący wykonawca również założył wyższe koszty niż Odwołujący w
swoich wyliczeniach.
Odwołujący w odwołaniu słusznie wskazuje, że wykonawca w związku z planowanym
wniesieniem wkładu własnego na poziomie 15% powinien także uwzględnić koszty strat na
kapitale na podstawie szkodowości. Uwzględnia on dwie wersje:
dla szkodowości wynoszącej 3% tj. 211 764,71 zł
dla szkodowości wynoszącej 1,5% tj. 105 882,35 zł.
Wykonawca w swoich wyjaśnieniach do rażąco niskiej ceny wskazał poziom szkodowości
1,5%, a tym samym wartość kosztów start na kapitale w kwocie 105 885 zł. Co oznacza, że
założenia zarówno wykonawcy jak i Odwołującego w tym aspekcie są do siebie zbliżone.
Dodatkowo w związku z planowanym wniesieniem wkładu własnego przez wykonawcę,
Odwołujący wskazuje, że w kalkulacjach powinien być uwzględniony koszt utraconych
korzyści z zaangażowania kapitału własnego i przedstawia dwa następujące warianty:
odniesienie do obligacji skarbowych na poziomie 6,4% w którym koszt utraconych
korzyści wynosiłby 1 231 260,51 zł.
odniesienie do kredytu komercyjnego na poziomie 7,61% w którym koszt utraconych
korzyści wynosiłby 1 569 857,14 zł.
Wykonawca przedstawił Zamawiającemu szczegółową analizę dotyczącą kosztów
utraconych korzyści z tytułu realizacji Zamówienia z której wynika, że:
odsetki od wkładu własnego w przypadku realizacji Zamówienia wyniosłyby 1 498 627,39 zł
odsetki od wkładu własnego w przypadku braku realizacji wyniosłyby 1 817 692,50 zł.
Zatem koszt utraconych korzyści według wykonawcy to 319 065,11 zł, który wynika z różnicy
1 817 692,50 zł – 1 498 627,39 zł.
W takim stanie rzeczy
założenia dotyczące kosztu utraconych korzyści przyjęte przez
wykonawcę są adekwatne i prawidłowe. Wynika to z tego względu, że koszt utraconych
korzyści nie jest równoznaczny z zyskiem uzyskanym np. z tytułu zaangażowanych środków
na lokacie. Zatem należy w takim przypadku porównać dwie inwestycje (w tym przypadku
zaangażowanie wkładu w przedmiotowe Zamówienie i np. w lokatę), tym samym uzyskując
różnicę, która będzie kosztem utraconych korzyści.
Należy przy tym zauważyć, że zamawiający w wezwaniu do wyjaśnień do rażąco niskiej
ceny nie określił w jaki sposób wykonawcy mają obliczać koszt alternatywnej opcji.
Wykonawca przyjął, że oprocentowanie lokat na różnych etapach realizacji zamówienia
będzie wahało się od 2,5% do 4,5%. Wyliczenie zamawiającego średniej z przyjętych
założeń wykonawcy, daje wynik 3,5%. Zatem uzasadnione jest w ocenie Izby stwierdzenie,
że wykonawca przyjął realne założenia w zakresie kosztów utraconych korzyści, jako
zbliżonych do siebie.
Podsumowując, w ocenie składu orzekającego oferta przedstawiona przez wykonawcę nie
zawiera rażąco niskiej ceny, co zasadnie skutkowało wyborem jego oferty jako
najkorzystniejszej w ramach przedmiotowego z
amówienia.
A
naliza cen ofert złożonych w postępowaniu pozwala na konstatację, że ceny usług, które
są przedmiotem postępowania są i kalkulowane na podobnym poziomie, przy czym cena
oferty Odwołującego jest zaledwie 0,99 % wyższa aniżeli cena oferty przystępującego.
Konkludując, stwierdzić należy, że zamawiający nie naruszył przepisów ustawy Pzp
wskazywanych przez Odwołującego, co powinno skutkować oddaleniem wniesionego
odwołania jako bezzasadnego.
Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na podstawie 557
ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1320) oraz w oparciu o § 8 ust. 2
zdanie pierwsze
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w
sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobieraniu wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437 ze zm.).
Przewodniczący: …………………………….