Sygn. akt: KIO 3011/24
WYROK
Warszawa, dnia 6
września 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący:
Bartosz Stankiewicz
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu 19 sierpnia 2024 r. przez wykonawc
ę E. S. prowadzącego działalność gospodarczą
pod
nazwą Iglo-Klima E. S. z siedzibą w Jakubowicach Konińskich przy ul. Świerkowej 2 (21-
003 Jakubowice Konińskie) w postępowaniu prowadzonym przez Wojewódzki Ośrodek
Medycyny
Pracy
Centrum
Profilaktyczno-Lecznicze
w
Lublinie
z
siedzibą w Lublinie przy ul. Nałęczowskiej 27 (20-701 Lublin)
przy udziale uczestnika po stronie
zamawiającego – wykonawcy Swietelsky spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Lublinie przy ul. Jana Pawła II 17 (20-535
Lublin)
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu:
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej z dnia 14 sierpnia 2024 r.
w zakresie części 2 postępowania o udzielenie zamówienia publicznego;
1.2. odrzucenie oferty wykonawcy
– Swietelsky spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Lublinie w zakresie części 2 postępowania;
powtórzenie czynności badania i oceny ofert w zakresie części 2 postępowania.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy
Centrum Profilaktyczno-Lecznicze w Lublinie i:
.1. zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego: kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę E. S. prowadzącego
działalność
gospodarczą
pod
nazwą
Iglo-Klima
E.
S.
z
siedzibą
w Jakubowicach
Konińskich tytułem wpisu od odwołania, kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy
tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty ww. wykonawcy poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika oraz kwotę 3 634 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
trzydzieści cztery złote zero groszy) stanowiącą koszty zamawiającego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika i opłat od pełnomocnictw;
.2. zasądza od zamawiającego Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy Centrum
Profilaktyczno-Leczniczego w Lublinie na rzecz wykonawcy E. S.
prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą Iglo-Klima E. S. z siedzibą w Jakubowicach Konińskich kwotę
w
wysokości 13 600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia
pełnomocnika.
Na orzeczenie
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie –
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodniczący: …………………………….
Sygn. akt: KIO 3011/24
U z a s a d n i e n i e
Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy Centrum Profilaktyczno-Lecznicze w Lublinie
zwany
dalej „zamawiającym”, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (t.j.
Dz. U. z 2023 r., poz. 1605 ze zm.), zwanej dalej: „Pzp”, w trybie podstawowym, pn.: Robota
budowlana polegająca na realizacji robót związanych z przebudową i remontem
pomieszczeń II i III piętra, Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy Centrum
Profilaktyczno-Leczniczego w Lublinie
– Segment „A” w ramach zadania „Modernizacja
infrastruktury wraz z doposażeniem Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy Centrum
Profilaktyczno-Leczniczego w Lublinie, o numerze referencyjnym: WOMPCPL Dz.E III
zwane dalej: „postępowaniem”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 31 maja 2024 r. pod numerem: 2024/BZP 00346197.
Szacunkowa wartość zamówienia, którego przedmiotem są roboty budowalne jest
niższa od kwot wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 3 ust.
3 Pzp.
W dniu 19 sierpnia 2024 r. wykonawca E. S.
prowadzący działalność gospodarczą
pod
nazwą Iglo-Klima E. S. z siedzibą w Jakubowicach Konińskich (zwany dalej:
„odwołującym”) wniósł odwołanie wobec czynności polegających na:
dokonaniu w zakresie części 2 postępowania czynności wyboru jako najkorzystniejszej
oferty wykonawcy
– Swietelsky Sp. z o.o. z siedzibą w Lublinie, podjętej przez
z
amawiającego dnia 14 sierpnia 2024 r.;
- zaniechaniu odrzucenia oferty wykonawcy
– Swietelsky Sp. z o.o. z siedzibą w Lublinie
w zakresie części 2 Postępowania na podstawie art. 226 ust. 1 pkt. 8) w zw. z art. 224 ust. 5
i 6 Pzp jako oferty zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1) art. 226 ust. 1 pkt. 8) w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty
wykonawcy
– Swietelsky Sp. z o.o. z siedzibą w Lublinie i dokonanie wyboru tej oferty jako
najkorzystniejszej w zakresie części 2 postępowania, pomimo że zawiera ona rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia i powinna zostać odrzucona;
2) art. 224 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1) w zw. z art. 16 pkt 1) i 2) Pzp przez ponowne wezwanie
wykonawcy Swietelsky Sp. z o.o.
z siedzibą w Lublinie do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej
ceny i naruszenie w ten sposób zasad prowadzenia postępowania z uwzględnieniem zasad
uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców i przejrzystości, w sytuacji gdy
pierwsze wyjaśnienia rażąco niskiej ceny złożone przez wykonawcę Swietelsky Sp. z o.o.
dnia 5 lipca 2024 r., nie dawały zamawiającemu podstaw do kierowania do wykonawcy
kolejnego wezwania do złożenia wyjaśnień.
Podnosząc ww. zarzut odwołujący wniósł o:
- nakazanie z
amawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej
w zakresie części 2 postępowania z dnia 14 sierpnia 2024 r.;
- nakazanie z
amawiającemu odrzucenia oferty wykonawcy – Swietelsky Sp. z o.o.
w zakresie części 2 postępowania;
- nakazanie z
amawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert w zakresie części
2 p
ostępowania;
obciążenie zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego, w tym uzasadnionymi
kosztami o
dwołującego związanymi z udziałem w postępowaniu odwoławczym
pełnomocnika będącego radcą prawnym.
Odwołujący wyjaśnił, że jest zainteresowany uzyskaniem przedmiotowego
zamówienia i złożył ofertę w postępowaniu. W dalszej kolejności wskazał, że gdyby
z
amawiający postąpił w sposób prawidłowy, zgodnie z obowiązującymi przepisami Pzp, to
oferta o
dwołującego powinna zostać wybrana jako najkorzystniejsza w zakresie części 2
p
ostępowania, bowiem przedstawiała ona najkorzystniejszy bilans ceny i pozostałych
kryteriów oceny ofert, spośród wszystkich złożonych niepodlegających odrzuceniu.
Odwołujący tym samym stwierdził, że został pozbawiony możliwości wykonania zamówienia,
co oznacza, że został naruszony jego interes w uzyskaniu zamówienia, jak i zaistniała
możliwość powstania po jego stronie szkody, rozumianej jako brak możliwości osiągnięcia
zysku z tytułu realizacji zamówienia. W konsekwencji odwołujący podniósł, że posiada
interes w uzyskaniu przedmiotowego z
amówienia albowiem niezgodne z prawem czynności
z
amawiającego, w szczególności zaniechanie odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską
cenę i następnie jej wybór jako oferty najkorzystniejszej, pozbawiły go możliwości uzyskania
zamówienia. Tym samym oczywistym było dla odwołującego, że pomiędzy działaniami
z
amawiającego a potencjalną szkodą odwołującego występuje adekwatny związek
przyczynowy, przez co
jest uprawniony do skorzystania ze środków ochrony prawnej
i wniesienia przedmiotowego odwołania.
W uzasadnieniu odwołania została przedstawiona argumentacja dla wszystkich
podniesionych zarzutów.
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił
wykonawca Swietelsky Sp. z o.o.
z siedzibą w Lublinie.
W dniu 2
września 2024 r. zamawiający złożył do akt sprawy odpowiedź na
odwołanie, w której przedstawił argumentację dla wniosku o oddalenie odwołania w całości.
W dniu 2
września 2024 r. również wykonawca zgłaszający przystąpienie po stronie
zamawiającego wniósł pismo procesowe zawierające stanowisko wskazujące na oddalenie
odwołania jako całkowicie bezzasadnego.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod uwagę
stanowiska stron i uczestnika
postępowania odwoławczego, Izba ustaliła i zważyła, co
następuje:
Wobec spełnienia przesłanek określonych w art. 525 Pzp, Izba stwierdziła
skuteczność zgłoszonego przystąpienia przez wykonawcę Swietelsky Sp. z o.o. z siedzibą
w Lublinie
(zwanego dalej jako: „przystępujący”), do udziału w postępowaniu odwoławczym
po stronie zamawiającego. W związku z tym ww. wykonawca stał się uczestnikiem
postępowania odwoławczego.
Izba
stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem
odwołania na podstawie art. 528 Pzp i skierowała odwołanie na rozprawę.
Izba uznała, że odwołujący posiadał interes w uzyskaniu zamówienia oraz mógł
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, czym wypełnił
materialnoprawne przesłanki dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505 ust. 1
Pzp.
Izba zaliczyła na poczet materiału dowodowego:
dokumentację przekazaną w postaci elektronicznej, zapisaną na płycie CD, przesłaną do
akt sprawy przez zamawiającego w dniu 4 września 2024 r. oraz uzupełnioną na rozprawie,
w tym w szczególności:
- zawiadomienie o
unieważnieniu wyboru najkorzystniejszej oferty oraz o ponownym badaniu
i ocenie ofert w postępowaniu w zakresie części 2 zamówienia z dnia 3 lipca 2024 r.;
wezwanie z dnia 3 lipca 2023 r. (opatrzone datą 27 czerwca 2024 r.) skierowane do
przystępującego w celu złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny;
wyjaśnienia przystępującego z dnia 5 lipca 2024 r. złożone w odpowiedzi na powyższe
wezwanie;
wezwanie z dnia 22 lipca 2023 r. skierowane do przystępującego w celu złożenia wyjaśnień
w zakresie rażąco niskiej ceny;
wyjaśnienia przystępującego z dnia 26 lipca 2024 r. wraz z załącznikami złożone
w odpowiedzi na powyższe wezwanie;
informację z dnia 14 sierpnia 2024 r. o wyborze najkorzystniejszej oferty w zakresie części
2 zamówienia.
Izba ustaliła co następuje
Zamawiający w dniu 3 lipca 2024 r. dokonał pierwszego wyboru najkorzystniejszej
oferty w ramach części 2 zamówienia.
Jeszcze tego samego dnia tj. 3 lipca 2024 r.
zamawiający unieważnił czynność
wyboru najkorzystniejszej oferty w zakresie części 2 zamówienia. W uzasadnieniu dla tej
czynności zamawiający wskazał, że mając na uwadze dochowanie należytej staranności
w badaniu ofert
skorygował swoje działania, aby nie uchybić art. 224 ust. 1 Pzp,
a w konsekwencji art. 17 Pzp. P
onadto zamawiający stwierdził, że w okolicznościach
przedmiotowej sprawy
miała miejsce wada możliwa do usunięcia, która polegała na
zaniechaniu wezwania
przystępującego do złożenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny.
Efektem powyższych działań było wezwanie przystępującego w dniu 3 lipca 2024 r.
(wezwanie zostało opatrzone datą 27 czerwca 2024 r.) do wyjaśnień dotyczących rażąco
niskiej ceny. W treści wezwania zamawiający wskazał:
Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy Centrum Profilaktyczno - Lecznicze w Lublinie na
podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. 2023 r. poz. 1605 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą Pzp, w celu
ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
zwraca się z prośbą o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów dotyczących
wyliczenia ceny, ponieważ cena całkowita oferty złożonej przez Państwa jest niższa o co
najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
ustalonej przed wszczęciem przedmiotowego postępowania.
Jednocześnie informujemy, że na podstawie art. 224 ust. 6 ustawy Pzp, Zamawiający będzie
zmuszony odrzucić ofertę Wykonawcy, który nie złoży wyjaśnień w wyznaczonym terminie
lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdzi, że oferta
zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Wyjaśnienia należy złożyć w terminie 3 dni od daty otrzymania niniejszego wezwania za
pośrednictwem Platformy Zakupowej. Wyjaśnienia należy złożyć pod rygorem nieważności
w formie elektronicznej lub w postaci elektronicznej opatrzone podpisem kwalifikowanym,
zaufanym lub podpisem osobistym.
W odpowiedzi na powyżej wskazane wezwanie przystępujący pismem z dnia 5 lipca
2024 r.
złożył następujące wyjaśnienia:
W nawiązaniu do otrzymanego wezwania do złożenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia
ceny za wykonanie instalacji wentylacji i klimatyzacji w ramach zadania nr 2 postępowania
przetargowego WOMP CPL Dz. E III 26/8/2024 informujemy, że złożona oferta została
skalkulowana na podstawie załączonej do przetargu dokumentacji (PFU wraz z częścią
rysunkową) oraz specyfikacji wykonania robót, zgodnie z najlepszą wiedzą i doświadczeniem
Wykonawcy oraz wyjaśnieniami dotyczącymi zakresu uzyskanymi podczas wizji lokalnej
obiektu.
Ponadto, z uwagi na warunki przetargowe, w ofercie skalkulowane zostały minimalne, ale
opłacalne dla Wykonawcy narzuty. W związku z powyższym, po ponownym przeliczeniu
i przeanalizowaniu ceny zawartej w ofercie, Wykonawca uważa, że przedstawiona oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Zamawiający w dniu 5 lipca 2024 r. dokonał wyboru oferty przystępującego jako
najkorzystniejszej
w zakresie części 2 zamówienia.
Odwołujący w dniu 10 lipca 2024 r. na powyższą czynność złożył odwołanie,
zarzucając zamawiającemu naruszenie art. 226 ust. 1 pkt. 8) w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp
przez zaniechanie odrzucenia oferty
przystępującego i dokonanie wyboru tej oferty jako
najkorzystniejszej w zakresie części 2 postępowania, pomimo że zawiera ona rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia i powinna zostać odrzucona.
Zamawiający pismem z dnia 12 lipca 2024 r. dokonał częściowego uwzględnienia
odwołania i unieważnił czynność wyboru najkorzystniejszej oferty podjętą dnia 5 lipca 2024 r.
Zobowiązał się także do powtórzenia czynności badania i oceny ofert w zakresie części 2
p
ostępowania. W związku z unieważnieniem czynności wyboru najkorzystniejszej oferty Izba
postanowieniem z dnia 19 lipca 2024 r. umorzyła postępowanie w sprawie KIO 2426/24.
Zamawiający pismem z dnia 22 lipca 2024 r. ponownie wezwał przystępującego do
złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny.
W odpowiedzi
na powyższe wezwanie przystępujący w dniu 26 lipca 2024 r. złożył
ponowne wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny.
W dniu 14 sierpnia 2024 r. zamawiający dokonał kolejnego wyboru najkorzystniejszej
oferty w zakresie 2 części postępowania. Jako najkorzystniejsza została wybrana oferta
przystępującego. Oferta odwołującego została skalsyfikowana na drugim miejscu
w rankingu.
Treść przepisów dotyczących zarzutów:
- art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp
– Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę
lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia;
- art. 224 ust. 5 i 6 Pzp
– 5. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny
lub kosztu spoczywa na wykonawcy.
6. Odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.;
- art. 224 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 Pzp
– 1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych
przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów
w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.
2. W przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30 %
od:
(…)
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania,
w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.;
- art. 16 pkt 1 i 2 Pzp
– Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia w sposób:
1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
2) przejrzysty.
Izba zważyła co następuje.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz stanowiska stron
i uczestnika
postępowania odwoławczego Izba uznała, że odwołanie zasługiwało na
uwzględnienie.
Izba
stwierdziła, że odwołujący trafnie wskazywał, że cena oferty przystępującego
była rażąco niska. Odwołujący w swojej argumentacji skupił się na twierdzeniu, że już
pierwsze
wyjaśnienie w zakresie rażąco niskiej ceny złożone przez przystępującego w dniu 5
lipca 2024 r. było niewystarczające tj. w sposób oczywisty nie obalało domniemania rażąco
niskiej ceny, przez
co oferta przystępującego podlegała odrzuceniu. Skład orzekający w pełni
zgodził się ze stanowiskiem odwołującego. Jak słusznie podniósł odwołujący zgodnie
z ugruntowaną linią orzeczniczą Izby i sądów powszechnych, za rażąco niską cenę należy
uznać taką cenę, która jest niewiarygodna dla wykonania przedmiotu zamówienia i jest
oderwana od realiów rynkowych. Jednocześnie w sytuacji, w której wykonawca zostaje
wezwany przez z
amawiającego do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
powstaje domniemanie istnienia takiej ceny w ofercie w
ykonawcy. Domniemanie rażąco
niskiej ceny może zostać przez wykonawcę obalone poprzez złożenie stosownych wyjaśnień
i dowo
dów. Przy czym to na wykonawcy spoczywa obowiązek wykazania, że jego oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny. Obwiązek ten wynika z art. 224 pkt 5 Pzp. W treści tego
artykułu, ustawodawca wprowadził odwrócony ciężar dowodu. Oznacza to, że w odniesieniu
do oceny wystąpienia ceny rażąco niskiej (lub rażąco niskiego kosztu) to wykonawca musi
wykazać (za pomocą wyjaśnień lub stosownych dokumentów), że taka cena nie wystąpiła.
Jeżeli wykonawca nie wykaże, że złożona przez niego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej,
jego oferta podlega odrzuceniu. Ponadto
należało wskazać, że wyjaśnienia złożone przez
wykonawcę powinny być konkretne, jasne, spójne i adekwatne do danego przedmiotu
zamówienia. Informacje podawane w wyjaśnieniach powinny być więc złożone w taki
sposób, aby możliwe było ich przynajmniej przybliżone przełożenie na uchwytne i wymierne
wartości ekonomiczne, a także możliwa była ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, Izba z pełnym
przekonaniem stwierdziła, że wyjaśnienia złożone przez przystępującego w dniu 5 lipca 2024
r. w najmniejszym stopniu nie potwierdziły, że zaoferowana przez tego wykonawcę cena nie
jest rażąco niska. Przystępujący w wyjaśnieniach z dnia 5 lipca 2024 r. nie przedstawił
jakiejkolwiek kalkulacji wpływającej na przyjętą przez siebie cenę oferty. Co więcej
przedmiotowe wyjaśnienia nie zawierały żadnych argumentów, które można byłoby uznać za
godne rozważenia czy też zastanowienia się nad nimi. Tym samym żadną miarą nie można
było uznać, że przystępujący podał argumenty, które mogły rozwiać wątpliwości odnośnie
rażąco niskiej ceny. Za taki argument z pewnością nie mogło zostać potraktowane
stwierdzenie przystępującego wskazujące, że w ofercie skalkulowane zostały minimalne, ale
opłacalne dla Wykonawcy narzuty. Co również istotne przystępujący, wbrew wezwaniu, nie
złożył żadnego dowodu pozwalającego wykazać, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny. Całe wyjaśnienia przystępującego ograniczyły się do trzech zdań.
W związku tym nawet w kontekście ogólnego czy też nawet ogólnikowego wezwania
z
amawiającego, wyjaśnienia przystępującego powinny być na tyle adekwatne, a także
poparte dowodami, aby nie pozostawiały wątpliwości co do realności ceny. Analiza
złożonych wyjaśnień prowadziła do jednoznacznego wniosku, że przystępujący tym
wymaganiom nie sprostał. Po raz kolejny należało podkreślić, że samo wezwanie
zamawiającego z dnia 3 lipca 2024 r. skierowane do przystępującego było co ogólnikowe,
przez co przystępujący miał dużą swobodę co do możliwości opracowania wyjaśnień
i złożenia dowodów. Jednakże swoboda ta nie oznacza zupełnej dowolności i powoduje, że
przystępujący mógł złożyć jakiekolwiek wyjaśnienia. W okolicznościach przedmiotowej
sprawy wyjaśnienia te mogły zawierać minimum informacji, ale nawet tego zabrakło
w odpowiedzi przekazanej przez
przystępującego w dniu 5 lipca 2024 r. Ponadto
przystępujący nie przedłożył żadnych dowodów dotyczących ceny.
Jak wskazano powyżej przystępujący powołał się na to, że w ofercie skalkulowane zostały
minimalne, ale opłacalne dla Wykonawcy narzuty, ale nie przedstawił żadnych danych
i
wyliczeń, które choćby w najogólniejszym zakresie przedstawiałyby jaki rząd wielkości mają
te narzuty i w jakiej relacji pozostają do łącznych kosztów realizacji zamówienia. Dodatkowo
w
yjaśnienia zapewniały o prawidłowości obliczenia ceny w odniesieniu do wymagań SWZ,
ale nie przedstawi
ały żadnych konkretnych kosztów z tym związanych czy dowodów, na
których przystępujący oparł wyliczenie swojej ceny. Tym samym nie było wiadome w jaki
sposób przystępujący zbudował cenę ofertową oraz że była ona wystarczająca do pokrycia
kosztów związanych z realizacją zamówienia i osiągnięcia zysku.
Skład orzekający stwierdził, że wyjaśnienia przystępującego należało uznać za nierzetelne,
niepełne i niewystarczające, co oznaczało, że wykonawca ten wyjaśnieniami z dnia 5 lipca
2024 r. nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny swojej oferty w stosunku do przedmiotu
zamówienia.
Mając powyższe na uwadze Izba uwzględniła zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8) w zw.
z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp.
W odniesieniu do przedmiotowego zarzutu
odwołujący podniósł również argumenty natury
formalnej
, które dotyczyły tego, że wyjaśnienia złożone przez przystępującego w dniu 5 lipca
2024 r. nie zostały opatrzone podpisem kwalifikowanym, zaufanym lub osobistym, a osoba,
która je podpisała nie miała upoważniania do jednoosobowej reprezentacji spółki, co miało
oznacza
ć, że wyjaśnienia rażąco niskiej ceny z dnia 5 lipca 2024 r. także i z tego powodu nie
zostały złożone skutecznie.
Izba nie zgodziła się z argumentacją odwołującego dotyczącą dwóch powyżej wymienionych
kwestii. Odnośnie zagadnienia dotyczącego podpisu, należało wskazać, że rzeczywiście
w wezwaniu z dnia 3 lipca 2024 r. (data podana w wezwaniu 27 czerwca 2024 r.)
zamawiający zawarł sformułowanie o treści Wyjaśnienia należy złożyć pod rygorem
nieważności w formie elektronicznej lub w postaci elektronicznej opatrzone podpisem
kwalifikowanym, zaufanym lub podpisem osobistym.
Jednakże sformułowanie to nie mogło
wywoływać skutków prawnych. Jak słusznie wyjaśnił zamawiający postać składanych
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dokumentów i oświadczeń, innych niż
oferta, wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub w konkursie, oraz
oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp, została określona w rozporządzeniu
Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporządzania
i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych
oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego lub konkursie (Dz.U. z 2020 r. poz. 2452).
Przepisy ww. rozporządzenia nie
nakładają żadnych szczególnych wymagań w odniesieniu do wyjaśnień składanych przez
wykonawców w toku postępowania o udzielenie zamówienia. Wyjaśnienia w sprawie rażąco
niskiej ceny należy traktować jak każde inne oświadczenie składane w toku procedury
przetargowej. Zgodnie z
§ 2 ust. 2 ww. rozporządzenia mogą zatem zostać sporządzone
w postaci elektronicznej, w formatach danych określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 18 ustawy z 17 lutego
2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów
realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2024 r. poz. 307) lub też jako tekst, wpisany
bezpośrednio do wiadomości przekazywanej przy użyciu środków komunikacji
elektronicznej, o których mowa w § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia. Tym samym wymóg
komunikacji przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, w powiązaniu z zasadą
pisemności oznacza, że korespondencja pomiędzy zamawiającym a wykonawcami musi
obejmować oświadczenia i dokumenty sporządzone w postaci elektronicznej. Szczególna
forma nie jest
wymagana w przypadku składania wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej
ceny,
gdyż dla tego rodzaju oświadczenia nie została ona zastrzeżona. Zamawiający nie
miał podstaw wymagać zatem, aby wyjaśnienia były opatrzone przez przystępującego
podpisem kwalifikowanym, zaufanym lub osobistym. Poza tym Pzp w art. 226 wymienia
zamknięty katalog przesłanek odrzucenia oferty. Katalog ten nie może być zatem
rozszerzany o kolejne przesłanki. Uznanie argumentacji odwołującego prowadziłoby de facto
do
przyjęcia, że zamawiający miał prawo do ustalenia w treści wezwania nieznanej Pzp
przesłanki odrzucenia oferty, która polegałaby na konieczności odrzucenia oferty wykonawcy
jeśli ten nie opatrzy wyjaśnień rażąco niskiej ceny podpisem kwalifikowanym, zaufanym lub
osobistym. Takie
działanie nie mogło zostać uznane za dopuszczalne.
W przypadku argumentu dotyczącego braku umocowania osoby podpisującej wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny z 5 lipca 2024 r. Izba stwierdziła, że zamawiający ma możliwość
wzywania wykonawcy do przedłożenia brakującego pełnomocnictwa w trakcie całego
postepowania o udzielenie zamówienia, a nie tylko w sytuacji, gdy właściwe pełnomocnictwo
nie zostanie złożone na etapie składania ofert. Za taką interpretacją przemawia również
wykładania celowościowa. Mając zatem na uwadze powyższe, nawet gdyby uznać, że
podpis na wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny był nieprawidłowy z uwagi na brak umocowania
do reprezentacji, z
amawiający dokonał wezwania przystępującego do uzupełnienia
pełnomocnictwa, co też wykonawca skutecznie uczynił w dniu 22 lipca 2024 r.
Drugi zarzut
podniesiony w odwołaniu odnosił się do kwestii niezasadnego wezwania
przystępującego do złożenia ponownych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny.
Okoliczności związane z przedmiotowym zarzutem były silnie powiązane z zarzutem
pierwszym.
Izba rozpoznając wcześniejszy zarzut uznała, że przystępujący nie obalił
domniemania rażąco niskiej ceny, przez co zamawiający niezasadnie zaniechał odrzucenia
oferty tego wykonawcy jako zawierającej rażąco niska cenę. Tym samym należało uznać, że
przystępujący nie dołożył należytej staranności w wyjaśnieniu zamawiającemu sposobu
kalkulacji ceny oferty, przez co nie wykazał, że zaoferowana przez niego cena nie jest ceną
rażąco niską. Jednocześnie okoliczności faktyczne sprawy nie uzasadniały kontynuowania
procedury wyjaśnień ceny oferty, co musiało skutkować odrzuceniem oferty przystępującego
na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp
już po złożeniu przez niego wyjaśnień datowanych na
dzień 5 lipca 2024 r.
Ponowne wezwanie do złożenia wyjaśnień nie może stanowić „ratowania” oferty wówczas,
gdy wykonawca składa niewystarczające wyjaśnienia. Innymi słowy, brak rzetelności
i staranności po stronie przystępującego nie mógł uzasadniać kierowania do niego kolejnych
wezwań w trybie wyjaśnień rażąco niskiej ceny. Jak już wskazano powyżej, w przedmiotowej
sprawie z
amawiający skierował do przystępującego ogólne wezwanie, niemniej wykonawca
ten nawet w zakresie tych informacji, które sam uznał za istotne, nie przedstawił
jakichkolwiek wyjaśnień. W tym stanie rzeczy, mimo ogólnego wezwania z dnia 3 lipca 2024
r., nie można było uznać, że przystępujący sprostał obowiązkowi złożenia wyjaśnień, które
pozwalałyby zamawiającemu na skierowanie kolejnego wezwania, tym razem już tylko
w zakresie koniecznym do doprecyzowania czy uzupełnienia jakiejś kwestii. W istocie
w pierwszych złożonych przez przystępującego wyjaśnieniach z dnia 5 lipca 2024 r.
wszystko wymagało doprecyzowania i uzupełnienia, bo przedstawione w nich gołosłowne
oświadczenia nie dawały zamawiającemu żadnej wiedzy, w jaki sposób została wyliczona
cena oferty i że cena ta pozwala na należyte wykonanie zamówienia. Należało przy tym
podkreślić, że nie jest rolą zamawiającego domyślanie się tego, co legło u podstaw
wyliczenia ceny oferty i jaki miało wpływ na jej wysokość. Po drugie nawet w ogólnym
wezwaniu z dnia 3 lipca 2024 r., zgodnie z art. 224 ust. 1 Pzp, z
amawiający żądał złożenia
dowodów. W odpowiedzi przystępujący nie złożył jakiegokolwiek dowodu.
Ocena stanu faktycznego przedmiotowej sprawy wskaz
ywała zatem na to, że skierowanie do
przystępującego ponownego wezwania do wyjaśnień rażąco niskiej ceny z dnia 22 lipca
2024 r. stanowiło naruszenie przez zamawiającego zasad uczciwej konkurencji, równego
traktowania wykonawców i przejrzystości postępowania. Zamawiający na rozprawie twierdził,
że wezwanie z dnia 3 lipca 2024 r. było błędne, a ten błąd próbował naprawić kolejnym
wezwaniem z dnia 22 lipca 2024 r. Izba uznała argumentację zamawiającego w tym zakresie
jako niepotwierdzon
ą oraz sporządzoną wyłącznie na potrzeby toczącego się postępowania
odwoławczego. W zebranej w sprawie dokumentacji skład orzekający nie dopatrzył się
potwierdzenia tego,
że zamawiający traktował pierwsze wezwanie jako nieprawidłowe lub
błędnie sporządzone. Jedynym dokumentem wskazującym, że zamawiający uznał swoje
działanie za błędne był dokument z dnia 3 lipca 2024 r. zawierający informację
o unieważnieniu pierwszego wyboru najkorzystniejszej oferty w postępowaniu oraz
o ponownym badaniu i ocenie ofert w
zakresie części 2 zamówienia. W dokumencie tym
zamawiający przyznał, że w postępowaniu miała miejsce wada możliwa do usunięcia. Wada
ta miała jednak polegać na zaniechaniu wezwania przystępującego, do złożenia wyjaśnień
dotyczących wyliczenia ceny. Zamawiający zastosował się do okoliczności wynikających
z ww. pisma i jeszcze tego samego dnia tj. 3 lipca 2024 r.
wezwał przystępującego do
wyjaśnień rażąco niskiej ceny. Efekt tego wezwania był w ocenie Izby taki, że przystępujący
nie wyjaśnił, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Tym samym oferta
przystępującego powinna zostać odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp już po
pierwszych wyjaśnieniach złożonych w dniu 5 lipca 2024 r.
W konsekwencji Izba uwzględniła również drugi z podniesionych zarzutów, który dotyczył
naruszenia art. 224 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1) w zw. z art. 16 pkt 1) i 2) Pzp.
W związku z powyższym Izba uznała, że odwołanie podlegało uwzględnieniu
i na podstawie art. 553 zdanie pierwsze Pzp orzekła jak w sentencji. Zgodnie bowiem
z treścią art. 554 ust. 1 pkt 1 Pzp, Izba uwzględnia odwołanie w całości, jeżeli stwierdzi
naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia. Potwierdzenie zarzutów wskazanych w odwołaniu
spowodowało, że w przedmiotowym stanie faktycznym została wypełniona hipoteza normy
prawnej wyrażonej w ww. przepisie, ponieważ zamawiający w sposób nieprawidłowy dokonał
wyboru najkorzystniejszej oferty w zakresie części 2 postępowania oraz niezasadnie
zaniechał odrzucenia oferty przystępującego jako zawierającą rażąco niską cenę.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 557 i 575 Pzp oraz
§ 5 pkt 1 i 2 lit. b) i d) w zw. z § 7 ust. 1 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437),
zaliczając na poczet postępowania odwoławczego koszty wpisu od odwołania,
wynagrodzenia pełnomocników odwołującego i zamawiającego (zgodnie z rachunkami
złożonymi na rozprawie) i opłat od pełnomocnictw uiszczonych przez zamawiającego oraz
zasądzając
od
zamawiającego
na
rzecz
odwołującego
koszty
poniesione
z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Przewodniczący: …………………………….