Sygn. akt: KIO 3087/24
POSTANOWIENIE
Warszawa, dnia 17
września 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca:
Aleksandra Kot
Protokolantka:
Wiktoria Ceyrowska
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym z
udziałem stron w dniu 17 września 2024 r.
w Warszawie
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26
sierpnia 2024
r. przez wykonawcę Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Wołowie
sp. z o.o. z siedzibą w Wołowie w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Gminę
Ścinawa z siedzibą w Ścinawie
postanawia:
umorzyć postępowanie odwoławcze;
nakazuje zwrot z rachunku bankowego Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz
wykonawcy
Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Wołowie sp. z o.o.
z
siedzibą w Wołowie kwoty 7 500,00 zł (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych
00/100) stanowiącej uiszczony wpis od odwołania.
Na orzeczenie
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie –
S
ądu Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca:
………….………………….
Sygn. akt: KIO 3087/24
Uzasadnienie
Gmina
Ścinawa z siedzibą w Ścinawie (dalej: „Zamawiający” lub „Gmina”) prowadzi
na podstawie art. 275 pkt 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 ze zm.
, dalej: „ustawa Pzp”) postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego w trybie podstawowym z możliwością prowadzenia negocjacji pn.:
„Dowóz dzieci z terenu Gminy Ścinawa do szkół obwodowych i przedszkola oraz szkoły
specjalnej w roku szkolnym 2024/2025
” (Numer referencyjny: IR.271.15.2024, dalej:
„Postępowanie”).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 23 lipca 2024 r. pod numerem: 2024/BZP 00425139/01.
26 sierpnia 2024 r. wykonawca
Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej
w
Wołowie sp. z o.o. z siedzibą w Wołowie (dalej: „Odwołujący” lub „PKS Wołów”) wniósł
odwołanie wobec niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności Zamawiającego
polegającej na nieuprawnionym unieważnieniu Postępowania w ramach części nr 1.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1) art. 275 pkt 2 ustawy Pzp poprzez jego niezastosowanie tj.
niewypełnienie przez
Gminę obowiązku zaproszenia wykonawców, w tym Odwołującego, do złożenia ofert
dodatkowych, pomimo przeprowadzenia negocjacji w trybie
powyższego artykułu
w dniu 21 sierpnia 2024 r.
, potwierdzonych protokołem przeprowadzonych negocjacji
co do części nr 1. Powołany przepis ustawy Pzp jednoznacznie zobowiązuje
Zamawiającego do zaproszenia do złożenia przez wykonawców ofert dodatkowych
po przeprowadzonych negocjacjach, co wynika z imperatywnego brzmienia art. 275
pkt 2 ustawy Pzp, a ponadto znajduje potwierdzenie w treści dokumentów
zamówienia prowadzonego Postępowania, tj. rozdział XIX SWZ „Opis kryteriów
oceny ofert” oraz rozdział XX SWZ „Przeprowadzenie procedury wraz z
negocjacjami
” ustęp 5 wskazujący, że „5. Po zakończeniu negocjacji z wszystkimi
wykonawcami
, zamawiający informuje o tym fakcie uczestników negocjacji oraz
zaprasza ich do składania ofert dodatkowych”;
2) art. 254 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z art. 255 pkt 3 ustawy Pzp w konsekwencji
uchybienia wskazanego w pkt 1) powyżej, gdyż Zamawiający w sposób niezgodny z
ustawą dokonał w dniu 22 sierpnia 2024 r. czynności unieważnienia Postępowania
powołując się na podstawę prawną i faktyczną „Ceny ofert dla danych części
zamówienia przewyższyły kwotę, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia”. Nastąpiło to w sytuacji, w której Gmina nie przekazała
Odwołującemu zaproszenia do składania ofert dodatkowych w następstwie
przeprowadzonych w dniu 21 sierpnia 2024 r.
negocjacji i mając na uwadze podaną
do publicznej wiadomości kwotę brutto przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia
w dniu
31 lipca 2024 r., Zamawiający uniemożliwił od strony proceduralnej, w sposób
niezgodny z przewidziany
m dla zamówienia trybem postępowania oraz SWZ,
złożenie przez PKS Wołów oferty dodatkowej, która spełniałaby kryterium oceny
ofert
, mieszcząc się w kwocie przewidzianej na sfinansowanie zamówienia, a w
konsekwencji przedwcześnie i niezgodnie z ustawą Pzp zakończył postępowanie w
sprawie udzielenia zamówienia publicznego, przed dokonaniem wszystkich
czynności, do których zobowiązuje Zamawiającego ustawa;
3) art. 16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy Pzp poprzez nieetyczne oraz
niezgodne
z przepisami ustawy Pzp postępowanie Gminy polegające na:
a) braku zaproszenia
Odwołującego przez Zamawiającego do złożenia oferty
dodatkowej, mimo jednoznacznej deklaracji, iż to uczyni podczas negocjacji w
dniu 21 sierpnia 2024 r., czego dowodzi pkt 7 protokołu z przebiegu negocjacji;
b) nieuprawnione wezwanie PKS
Wołów przez Gminę do wyjaśnienia rzekomo
rażąco niskiej ceny złożonej oferty w trybie art. 224 ustawy Pzp z dniem 14
sierpnia 2024 r. z uwagi na fakt, że cena oferty Odwołującego była rzekomo
niższa o 30,70 % od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek VAT,
na co z dniem 14 sierpnia 2024 r. PKS
Wołów udzielił odpowiedzi, a w
konsekwencji
jego oferta nie została odrzucona. Przy czy wskazuje to na złą wolę
Zamawiającego, gdyż z jednej strony uznawał ofertę Odwołującego za rzekomo
dotkniętą przesłanką rażąco niskiej ceny – mimo faktu, że kwota ta przekraczała
kwotę przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia – a z drugiej, w toku
prowadzonych negocjacji, których nie ukończył, zmierzał do dalszego
zmniejszenia tejże ceny, co czyni zasadnym pogląd, że wezwanie do wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny było działaniem pozornym i zmierzającym jedynie do
poszukiwania ścieżki formalnoprawnej unieważnienia Postępowania przez
Gminę;
c)
niespełnienie wymogów Postępowania wskazanych w art. 222 ustawy Pzp w zw.
z
rozdziałem XIX SWZ „Opis kryteriów oceny ofert” oraz rozdziałem XX SWZ
„Przeprowadzenie procedury wraz z negocjacjami” ustęp 2 pkt 2) wskazującym
na
konieczność poinformowania przez Zamawiającego o punktacji przyznanej
ofertom w każdym kryterium oceny ofert, czego Gmina nie dokonała informując z
dniem 31 lipca 2024 r. o otwarciu ofert, nie przedstawiając punktacji ofert
wykonawców;
d)
w konsekwencji uchybień wskazanych w lit. a)-c) powyżej, faworyzowanie
dotychczasowego wykonawcy w sposób zmierzający do unieważnienia
Postępowania przez Zamawiającego w sytuacji, w której wykonawca realizujący
dotychczas analogiczną usługę na rzecz Gminy – TRNASPORT DROGOWY C.
A.
zaoferował w przedmiotowym Postępowaniu gorsze warunki realizacji
zamówienia niż Odwołujący i możliwość udzielenia mu przez Zamawiającego
zamówienia cząstkowego poniżej progów Pzp, co zmierza do obejścia ustawy
oraz marnotrawstwa środków publicznych.
W związku z powyższym, Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu:
unieważnienie czynności unieważnienia Postępowania w ramach części nr 1 z dnia
22 sierpnia 2024 r.;
2) w konsekwencji
czynności wskazanej w pkt 1) powyżej, dokonanie przez Gminę
czynności zgodnych z ustawą Pzp w następstwie przeprowadzonych w dniu 21
sierpnia 2024 r. negocjacji, tj. na mocy art. 275 pkt 2 ustawy Pzp zaproszenie PKS
Wołów do złożenia oferty dodatkowej, jej otwarcia, jak i zakończenia Postępowania
w
sposób zgodny z Prawem zamówień publicznych, w szczególności przez zawarcie
umowy z Odwołującym.
Izba ustaliła, że w terminie określonym w art. 525 ust. 1 ustawy Pzp żaden
wykonawca nie zgłosił swojego przystąpienia do postępowania odwoławczego.
W złożonej pismem z dnia 16 września 2024 r. odpowiedzi na odwołanie,
Zamawiający wskazał, że uznaje odwołanie w zakresie zarzutu nr 1 i zarzutu nr 2 oraz
żądania unieważnienia czynności unieważnienia Postępowania. Gmina poinformowała, że w
związku z powyższym w dniu 16 września 2024 r. dokonała unieważnienia czynności
unieważnienia Postępowania w ramach części nr 1. Ponadto Zamawiający wniósł o
oddalenie odwołania w pozostałym zakresie, w szczególności co do żądania nakazania
zawarcia umowy z PKS
Wołów. W załączonym do odpowiedzi na odwołanie piśmie z dnia 16
września 2024 r. pn. „Informacja o unieważnieniu czynności w Postępowaniu” Gmina
wskazała, co następuje: „W związku z wniesieniem dnia 26.08.2024 r. odwołania do Krajowej
Izby Odwoławczej przez PKS Wołów sp. z o.o. Ścinawska 24, 56-100 Wołów, Zamawiający
po jego analizie, postanowił je uwzględnić. Tym samym unieważnia czynność unieważnienia
postępowania nr IR.271.15.2024 w zakresie jego części 1 (…); Zamawiający w związku z
powyższym przystąpi do dalszych czynności w postępowaniu, w szczególności wystosuje
wezwanie do złożenia ofert dodatkowych”.
Zgodnie z art. 522 ust. 4 ustawy Pzp
„W przypadku uwzględnienia przez
zamawiającego części zarzutów przedstawionych w odwołaniu, Izba może umorzyć
postępowanie odwoławcze w części dotyczącej tych zarzutów, pod warunkiem
że w postępowaniu odwoławczym po stronie zamawiającego nie przystąpił w terminie żaden
wykonawca albo wykonawca, który przystąpił po stronie zamawiającego, nie wniósł
sprzeciwu wobec uwzględnienia tych zarzutów. W takim przypadku Izba rozpoznaje
pozostałe zarzuty odwołania. Zamawiający wykonuje, powtarza lub unieważnia czynności w
postępowaniu o udzielenie zamówienia, zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu w
zakresie uwzględnionych zarzutów”.
Stosownie do art. 568 pkt 2 i pkt 3
ustawy Pzp, „Izba umarza postępowania
odwoławcze, w formie postanowienia, w przypadku: (…) 2) stwierdzenia, że dalsze
postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne; 3) o którym mowa
w art. 522
”.
Z
przywołanych przepisów wynika w szczególności, że w zakresie zarzutów
wniesionego
odwołania, które następnie zostały uwzględnione przez Zamawiającego, przy
braku przystępujących po jego stronie lub co najmniej przy braku z ich strony sprzeciwu co
do tej czynności, Izba zobowiązana jest do umorzenia w tym zakresie postępowania
odwoławczego.
Stąd Izba w ustalonych powyżej okolicznościach – działając na podstawie art. 568 pkt
3 ustawy Pzp
– postanowiła umorzyć postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu nr 1
i
zarzutu nr 2 petitum odwołania.
Ponadto Izba
– działając na podstawie art. 568 pkt 2 ustawy Pzp – uznała, że zaszła
przesłanka do umorzenia postępowania odwoławczego w zakresie zarzutu nr 3 petitum
odwołania, gdyż w okolicznościach tej sprawy dalsze postępowanie stało się z innej
przyczyny zbędne. Zbędność postępowania odwoławczego wynika z faktu, że czynność,
wobec której zostało wniesione odwołanie tj. czynność unieważnienia Postępowania w
ramach części nr 1 z dnia 22 sierpnia 2024 r., nie istnieje na dzień rozpoznawania
przedmiotowej sprawy przez Krajową Izbę Odwoławczą. Innymi słowy nie istnieje tzw.
substrat zaskarżenia niezbędny do tego, aby Izba mogła rozpoznać odwołanie
merytorycznie.
Jak bowiem wskazała Krajowa Izba Odwoławcza w postanowieniu z dnia 10
sierpnia 2023 r. o
sygn. akt KIO 2263/23 „(…) Jeżeli więc dojdzie do zajścia w sprawie
okoliczności, których wystąpienie negatywnie wpływa na możliwość zbadania sprawy co do
meritum, a dalsze procedowanie staje się bezcelowe, proces powinien zostać umorzony z
powodu zbędności wydania wyroku. Inaczej mówiąc, pojęcie zbędności jako przyczyny
umorzenia postępowania odwoławczego, związane jest z szeroko pojętą następczą
bezprzedmiotowością dalszego prowadzenia postępowania odwoławczego, więc jego wynik
nie powinien mieć charakteru rozstrzygnięcia merytorycznego, a powinien być jedynie jego
formalnym zakończeniem (…)”. Należy podkreślić, że przepis art. 552 ust. 1 ustawy Pzp
obliguje Izbę do uwzględnienia za podstawę stanu rzeczy ustalonego w toku postępowania
odwoławczego. Izba jest więc zobowiązana uwzględnić czynności Gminy, które miały
miejsce po wniesieniu odwołania, do czasu wydania orzeczenia w sprawie. W rozpatrywanej
sprawie
Zamawiający w dniu 16 września 2024 r. unieważnił czynność unieważnienia
Postępowania w ramach części nr 1 oraz zawiadomił, że przystąpi do dalszych czynności w
Postępowaniu, w szczególności wystosuje wezwanie do złożenia ofert dodatkowych.
Powyższe okoliczności powodują, że dalsze postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu
nr 3 petitum odwołania, który – jak wskazał sam Odwołujący na posiedzeniu z udziałem stron
– jest zarzutem wynikowym w stosunku do zarzutów nr 1-2 petitum odwołania
uwzględnionych przez Gminę, staje się zbędne, gdyż przedmiot zaskarżenia przestał istnieć,
co stanowi podstawę umorzenia postępowania odwoławczego w tym zakresie w oparciu o
art. 568 pkt 2 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 ustawy Pzp
nakazując zwrot Odwołującemu kwoty uiszczonej przez niego
tytułem wpisu od odwołania. Zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 30 grudnia 2020 r.
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania
(Dz.U. z 2020 r. poz. 2437
, dalej: „rozporządzenie w sprawie kosztów”) w przypadku
umorzenia postępowania odwoławczego przez Izbę w całości na skutek stwierdzenia, że
dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne, koszty o
których mowa w § 5 pkt 2, znosi się wzajemnie, a przez art. 574 ustawy Pzp należy
rozumieć, że Izba orzeka o dokonaniu zwrotu Odwołującemu uiszczonego wpisu od
odwołania. Z kolei również w przypadku umorzenia postępowania odwoławczego przez Izbę
na skutek uwzględnienia przez Zamawiającego przed otwarciem rozprawy w całości lub w
części zarzutów przedstawionych w odwołaniu, przy braku przystępujących po jego stronie
lub przy braku z ich strony sprzeciwu co do tej czynności oraz przy wycofaniu przez
Odwołującego pozostałych nieuwzględnionych zarzutów (§ 9 ust. 1 pkt 2 lit. a) lub b)
rozporządzenia w sprawie kosztów), koszty, o których mowa w § 5 pkt 2, znosi się
wzajemnie, i
„Izba orzeka o dokonaniu zwrotu odwołującemu z rachunku Urzędu kwoty
uiszczonej tytułem wpisu”. Mając na uwadze przywołane przepisy Izba – kierując się zasadą
wnioskowania a maiori ad minus
– uznała, że w okolicznościach tej sprawy zachodzą
przesłanki do zwrotu uiszczonego wpisu w całości i orzekła jak w pkt 2 sentencji orzeczenia.
Przewodnicząca:
……………….……………………