Sygn. akt: KIO 3369/24
WYROK
Warszawa, dnia
3 października 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca:
Małgorzata Matecka
Protokolantka:
Wiktoria Ceyrowska
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu 16
września 2024 r. przez wykonawcę Optima Care Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
w postępowaniu prowadzonym przez Mazowiecki Szpital Specjalistyczny im. dr. Józefa
Psarskiego w Ostrołęce z siedzibą w Ostrołęce
przy udziale:
A. uczestnika po stronie
odwołującego – wykonawcy Naprzód Hospital Sp. z o.o. z siedzibą
w Łodzi
B.
uczestnika po stronie zamawiającego - wykonawców wspólnie ubiegających się
o
udzielenie zamówienia: Ever Medical Care Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, Ever
Cleaning Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, Everteam Sp. z o.o. z siedzibą w
Warszawie
orzeka:
1. O
drzuca odwołanie w zakresie zarzutów oznaczonych w odwołaniu nr 1 i 2.
2. Oddala
odwołanie w zakresie zarzutu oznaczonego w odwołaniu nr 3.
Kosztami postępowania obciąża odwołującego i zalicza do kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania,
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu
Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca:
Sygn. akt: KIO 3369/24
Uzasadnienie
Zamawiający Mazowiecki Szpital Specjalistyczny im. dr. Józefa Psarskiego w Ostrołęce
z
siedzibą w Ostrołęce (dalej: „Zamawiający”) prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego pod nazwą „Usługa kompleksowego utrzymania czystości w Szpitalu, pozostałe
usługi w zakresie opieki zdrowotnej gdzie indziej niesklasyfikowane, transport wewnętrzny oraz
usługi dodatkowe”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Suplemencie do
Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej w dniu 9 lutego 2024 roku pod numerem: 84293-2024,
numer wydania: Dz.U. S: 29/2024.
I. W dniu 16 września 2024 r. wykonawca Optima Care Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
(dalej: „Odwołujący”) wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec zmiany
treści postanowień SWZ dokonanej przez Zamawiającego w dniu 4 września 2024 r.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy z dnia
września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (dalej: „ustawa Pzp”):
1) art. 240 ust. 2, art. 223 ust. 2 i 3 w zw. z art. 16 i 17 ustawy Pzp poprzez zawarcie
w
treści SWZ zastrzeżenia, że utrata po złożeniu oferty dysponowania osobą wskazaną
w ofercie na spełnienie wymogów określonych w kryterium Doświadczenie osób
wyznaczonych do realizacji zadania oraz w kryterium
Posiadane wykształcenie przez
koordynatora zespołu skutkuje nieprzyznaniem punktów w ww. kryterium i zakazem
zamiany ww. utraconej osoby na inną osobę - a w przypadku, gdyby do ww. utraty
doszło po wyborze oferty najkorzystniejszej odmową zawarcia umowy przez
Zamawiającego oraz nieprzyznaniem punktów w ww. kryterium i zakazem zamiany ww.
utraconej osoby na inną osobę - skutkiem czego:
a) w treści SWZ wprowadzone zostało nieusuwalne domniemanie automatycznej
zmiany treści oferty a zastępowalność osób wskazanych w ww. oświadczeniu
została wykluczona w przypadku wystąpienia okoliczności losowych i niezależnych
od woli wykonawcy takich jak np. śmierć; wypadek skutkujący długotrwałą
niezdolnością do pracy; rezygnacja z pracy pracownika itp.;
a
b) punktacja w ww. kryterium przyznawana jest za skierowanie do realizacji
zamówienia osoby wymienionej w ofercie (wskazanej z imienia i nazwiska) a nie –
jak wynika z literalnej treści SWZ - za jakość: kompetencje, doświadczenie lub
wykształcenie; podczas, gdy:
a) zgodnie z ustawą Pzp oraz zgodnie z Kodeksem cywilnym zmiana treści oferty
(jednostronnego oświadczenia woli) wymaga dokonania czynności prawnej
tj.
złożenia oświadczenia woli na warunkach określonych w art. 223 ust. 3 ustawy
Pzp
, lub złożenia oświadczenia woli w myśl Kodeksu cywilnego
b) parametrami podlegającymi ocenie w ww. kryteriach są doświadczenie oraz
wykształcenie (jakość) i zastępowalność osób wskazanych do realizacji zamówienia
ze względu na ww. kryteria jest dopuszczalna w myśl motywu 94 dyrektywy
2014/24/UE, gdy personel zastępczy zapewnia równoważny poziom jakości;
2) art. 241 ust. 3 w zw. z art. 16 i 17 ustawy Pzp poprzez zastrzeżenie w treści SWZ, że
utrata po złożeniu oferty, a przed dniem wyboru oferty najkorzystniejszego
dysponowania osobą wskazaną przez wykonawcę w ofercie na spełnienie wymogów
określonych w kryterium Doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zadania oraz
w kryterium
Posiadane wykształcenie przez koordynatora zespołu będzie skutkowała
nieprzyznaniem punktów w ww. kryterium i zakazem zmiany ww. utraconej osoby na
inną osobę po złożeniu oferty - a w przypadku, gdyby do ww. utraty doszło po wyborze
oferty najkorzystniejszej odmową zawarcia umowy oraz nieprzyznaniem punktów w ww.
kryterium i zakazem zamiany ww. utraconej osoby na inną osobę skutkiem czego ww.
kryteria stały się kryteriami związanym z właściwościami wykonawcy, gdyż uzależniają
przyznanie punktów ww. kryterium od potencjału kadrowanego wykonawcy tj. od
znajdowania się konkretnej osoby identyfikowalnej z imienia i nazwiska w zespole,
którym dysponuje wykonawca, podczas gdy kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć
właściwości wykonawcy.
3) art. 240 ust. 2 w zw. z art. 16 i 17 ustawy Pzp poprzez wprowadzenie nadmiernej
i nieproporcjonalnej -
podwójnej weryfikacji doświadczenia koordynatora zespołu
w kryterium
Posiadane wykształcenie przez koordynatora zespołu polegające na
nałożeniu na wykonawcę jednocześnie obowiązku przedstawienia zaświadczenia
potwierdzającym posiadane doświadczenie wystawionym przez podmiot niezależny od
Wykonawcy,
jak i obowiązku podania w Wykazie osób stanowiącym Załącznik nr 12 do
SWZ
danych do osoby ze strony podmiotu leczniczego, która potwierdzi posiadane
doświadczenie podczas, gdy już przedstawienie ww. zaświadczenia w sposób
obiektywny; na podstawie przedmiotowego środka dowodowego oraz zgodny z zasadą
pisemności postępowania pozwala na wyczerpującą, pełną i jednoznaczną weryfikację
zaoferowanego świadczenia.
W związku z podniesionymi zarzutami Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania
i
nakazanie Zamawiającemu: dokonania zmiany treści SWZ i ogłoszenia, która będzie
skutkowała doprowadzeniem dokumentów zamówienia do zgodności z Ustawą tj. zmianę treści
SWZ i ogłoszenia poprzez np.:
1) w zakresie zarzutu 1) i 2):
usunięcie z treści SWZ, w tym w szczególności z treści Formularza ofertowego stanowiącego
załącznik nr 5 do SWZ, zastrzeżeń, że:
a)
pkt 6 Formularza ofertowego stanowiącego załącznik nr 5 do SWZ
*W przypadku braku dysponowania wyżej wskazaną osobą po złożeniu oferty, a przed dniem
wyboru oferty Wykonawcy najkorzystniejszego, Zamawiający nie przyzna punktów w
kryterium.
**W przypadku braku dysponowania wyżej wskazaną osobą po wyborze najkorzystniejszej
oferty, a przed dniem podpisania umowy, Zamawiający odmówi zawarcia umowy i dokona
ponownego badania i oceny ofert.
b)
pkt 6A Formularza ofertowego stanowiącego załącznik nr 5 do SWZ
*W przypadku braku dysponowania wyżej wskazaną osobą w Komórce Organizacyjnej po
złożeniu oferty, a przed dniem wyboru oferty Wykonawcy najkorzystniejszego, Zamawiający
nie przyzna punktów oraz nie dopuszcza zmiany wyżej wymienionych osób na inne osoby po
złożeniu oferty.
**W przypadku braku dysponowania wyżej wskazaną osobą po wyborze najkorzystniejszej
oferty, a przed dniem podpisania umowy, Zamawiający odmówi zawarcia umowy i dokona
ponownego badania i oceny ofert.
oraz dodanie postanowień dopuszczających zastępowalność osób wskazanych w na ww.
kryteria w przypadku zaistnienia zdarzeń losowych i niezależnych od woli wykonawcy
skutkujących brakiem dysponowania osobami (utratą) oraz pod warunkiem, że doświadczenie
lub wykształcenie zastępców będzie równoważne i będzie służyło wyłącznie kompensacji ww.
utraty.
2) w zakresie zarzutu 3):
usunięcie z treść SWZ jednego ze sposobów weryfikacji kryterium: Posiadane wykształcenie
przez koordynatora zespołu tj. usunięcie obowiązku przedstawienia przez wykonawcę
zaświadczenia potwierdzającego posiadane doświadczenie wystawionym przez podmiot
niezależny od Wykonawcy albo usunięcie obowiązku podania przez wykonawcę w Wykazie
osób stanowiącym Załącznik nr 12 do SWZ danych do osoby ze strony podmiotu leczniczego,
która potwierdzi posiadane doświadczenie.
II. Pismem wniesionym w dniu 30 września 2024 r. Zamawiający udzielił odpowiedzi na
odwołanie. Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania. Zarzuty nr 1 i 2 oraz zarzut nr 3
w zakresie
„danych do osoby ze strony podmiotu leczniczego, która potwierdzi posiadane
doświadczenie” Zamawiający ocenił jako spóźnione.
III. Przystąpienie do postępowania odwoławczego zgłosili: wykonawca Naprzód Hospital Sp.
z
o.o. z siedzibą w Łodzi (po stronie odwołującego) oraz wykonawcy wspólnie ubiegający się
o
udzielenie zamówienia: Ever Medical Care Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, Ever Cleaning
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, Everteam Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (po stronie
zamawiającego), dalej jako „Konsorcjum Ever”.
W dniu 1 października 2024 r. do akt sprawy wpłynęło pismo Konsorcjum Ever. Konsorcjum
Ever wniosło o odrzucenie odwołania w zakresie zarzutu nr 1 i 2, a
w przypadku
nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie odwołania w zakresie tych zarzutów, oraz
o
oddalenie odwołania w pozostałym zakresie.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Zarzut nr 1 i 2
Izba podzieliła stanowisko Zamawiającego i Konsorcjum Ever, że zarzuty te należy uznać za
spóźnione. Należy zauważyć, że postanowienia SWZ od początku nie dopuszczały zmiany
personelu wskazanego w ramach kryterium oceny ofert (przy zachowaniu przyznanej
punktacji). Jest to zgodne z przepisami ustawy Pzp oraz utrwalonymi poglądami
prezentowanymi w orzecznictwie oraz nauce prawa. Izba podziela argumentację prawną, jaką
w tym zakresie przedstawiło Konsorcjum Ever w piśmie procesowym z 1 października 2024 r.
Zmiana personelu dopuszczalna jest natomiast w ramach warunków udziału w postępowaniu.
Zamawiający uwzględnił odwołanie jednego z wykonawców i wprowadził do SWZ
postanowienia dopuszczające zmianę personelu w ramach warunków udziału w postępowaniu.
Przy tej okazji, zmianami dokonanymi 4 września 2024 r., Zamawiający sprecyzował
postanowienia SWZ w zakresie kryteriów oceny ofert, tak aby odmienność rozwiązań
w
zakresie warunków udziału w postępowaniu oraz kryteriów oceny ofert jasno wynikała z treści
SWZ. Nie oznacza to jednak, że wykonawcom na nowo „otworzył się termin” do wnoszenia
odwołań na postanowienia dotyczące kryteriów oceny ofert. W tej sytuacji należało uznać, że
zarzuty nr 1 i 2
zostały podniesione po upływie terminu określonego w ustawie, co oznacza
wystąpienie przesłanki (częściowego) odrzucenia odwołania, o której mowa w art. 528 pkt 3
ustawy Pzp.
Dodatkowo
należy zauważyć, że fragment motywu 94 dyrektywy 2014/24/UE, na który powołał
się Odwołujący, dotyczy postanowień umownych („Instytucje zamawiające korzystające z tej
możliwości powinny – za pomocą odpowiednich postanowień umownych – zapewnić, aby
personel wyznaczony do wykonania zamówienia faktycznie spełniał określone standardy
jakości i by zastąpienie tego personelu było możliwe wyłącznie za zgodą instytucji
zamawiającej, która sprawdza, czy personel zastępczy zapewni równoważny poziom jakości.”).
Biorąc pod uwagę powyższe, Izba postanowiła, jak w punkcie pierwszym sentencji, na
podstawie art. 528 pkt 3 ustawy Pzp.
Zarzut nr 3
Izba nie
widzi żadnej argumentacji przemawiającej za przyznaniem racji Odwołującemu, że
żądanie przez Zamawiającego, zarówno przedstawienia zaświadczenia potwierdzającego
posiadane doświadczenie wystawionego przez podmiot niezależny od Wykonawcy, jak
i
obowiązku podania w Wykazie osób stanowiącym załącznik nr 12 do SWZ danych do osoby
ze strony podmiotu leczniczego
, która potwierdzi posiadane doświadczenie, należy uznać za
wymagania
nadmierne i nieproporcjonalne do potrzeb Zamawiającego. Wręcz przeciwnie,
wymaganie
te zdecydowanie nie są nadmierne, a ponadto korespondują z potrzebami
Zamawiającego. Służą weryfikacji wykonawcy, a nie - jak wskazuje Odwołujący - mają
wyłącznie utrudniać dostęp do postępowania.
Ponadto, wymagania te służą innym celom – tj. ocenie ofert w ramach kryteriów oceny ofert
oraz
badaniu oferty pod kątem spełniania warunku udziału postępowaniu. Należy przy tym
pamiętać, że podmiotowe środki dowodowe wymagane są wyłącznie od wykonawcy, którego
oferta została najwyżej oceniona.
Biorąc pod uwagę powyższe, Izba orzekła, jak w punkcie drugim sentencji, na podstawie art.
553 oraz art. 554 ust. 1 pkt 1 a contrario ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 557, 574 i 575 ustawy
Pzp oraz § 8 ust. 1 zd. pierwsze oraz ust. 2 zd. pierwsze rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U.
z 2020 r. poz. 2437).
Przewodnicząca: