KIO 3799/23 KIO 3805/23 WYROK Warszawa, dnia 9 stycznia 2024 r.

Sygn. akt: 

KIO 3799/23 

KIO 3805/23 

WYROK  

Warszawa, dnia 9 stycznia 2024 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodnicząca: 

Katarzyna Paprocka 

Aleksandra Patyk 

Michał Pawłowski  

 
Protokolant: 

Mikołaj Kraska 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 

stycznia 2024 r. odwołań wniesionych do Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej: 

A. 

w  dniu  18  grudnia  2023  r.  przez  wykonawcę  M.  B.  prowadzącą  działalność 

gospodarczą pod firmą P.H.U. „BM” M. B., 

B. 

w  dniu  18  grudnia  2023  r.  przez  wykonawcę  Z.  B.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą pod firmą P.H.U. „KUMBUD” Z. B., 

w postępowaniu prowadzonym przez Zarząd Lokali Miejskich w Łodzi  

orzeka: 

KIO 3799/23   

uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Zamawiającemu  Zarządowi  Lokali  Miejskich  w 

Łodzi, w zakresie dotyczącym postępowania w części 1: 

unieważnienie czynności unieważnienia postępowania, 

unieważnienie  czynności  odrzucenia  oferty  wykonawcy  M.  B.  prowadzącej 

działalność gospodarczą pod firmą P.H.U. „BM” M. B., 

unieważnienie  czynności  wykluczenia  z  postępowania  wykonawcy  M.  B. 

prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą P.H.U. „BM”  

dokonanie ponownego badania i oceny oferty wykonawcy  M. B. 

prowadzącej 

działalność gospodarczą pod firmą P.H.U. „BM” M. B.; 

2.  kosztami 

postępowania obciąża Zamawiającego Zarząd Lokali Miejskich w Łodzi i: 

zalicza w  poczet kosztów  postępowania odwoławczego kwotę  7.500 zł 00  gr 

(słownie:  siedem  tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

wykonawcę  M.  B.  prowadzącą  działalność  gospodarczą  pod  firmą  P.H.U. 

„BM”  M.  B.  tytułem  wpisu  od  odwołania  oraz  kwotę  3.600  zł  00  gr  (słownie: 

trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną przez tego wykonawcę 

tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, 

zasądza  od  Zamawiającego  Zarząd  Lokali  Miejskich  w  Łodzi  na  rzecz 

wykonawcy  M.  B. 

prowadzącej  działalność  gospodarczą  pod  firmą  P.H.U. 

„BM” M. B. kwotę 11.100 zł 00 gr (słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero 

groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego  poniesione  przez 

tego wykonawcę. 

KIO 3805/23   

uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu Zarządowi Lokali Miejskich w Łodzi 

w zakresie dotyczącym postępowania w części 2: 

unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej wykonawcy Adriana 

Ponikowskiego  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Usługi 

Budowlane Adrian Ponikowski,  

unieważnienie  czynności  odrzucenia  oferty  wykonawcy  Z.  B.  prowadzącego 

działalność gospodarczą pod firmą P.H.U. „KUMBUD” Z. B., 

unieważnienie  czynności  wykluczenia  z  postępowania  wykonawcy  Z.  B. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P.H.U. „KUMBUD” Z. B., 

dokonanie ponownego badania i oceny ofert z udziałem oferty wykonawcy Z. 

B. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P.H.U. „KUMBUD” Z. B.. 

kosztami postępowania obciąża Zamawiającego Zarząd Lokali Miejskich w Łodzi i: 

zalicza w  poczet kosztów  postępowania odwoławczego kwotę  7.500 zł 00  gr 

(słownie:  siedem  tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

wykonawcę  Z.  B.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  P.H.U. 

„KUMBUD”  Z.  B.  tytułem  wpisu  od  odwołania  oraz  kwotę  3.600  zł  00  gr 

(słownie:  trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy)  poniesioną  przez  tego 

wykonawcę tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, 

zasądza  od  Zamawiającego  Zarząd  Lokali  Miejskich  w  Łodzi  na  rzecz 

wykonawcy  Z.  B. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  P.H.U. 

„KUMBUD”  Z.  B.  kwotę  11.100  zł  00  gr  (słownie:  jedenaście  tysięcy  sto 

złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego 

poniesione przez tego wykonawcę. 

Na  orzeczenie  - 

w  terminie  14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za 

pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  - 

sądu zamówień publicznych. 

Przewodnicząca: 

…………................. 

…............................ 

…............................ 

KIO 3799/23 

KIO 3805/23 

Uzasadnienie 

Zamawiający  Zarząd  Lokali  Miejskich  w  Łodzi  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  na:  „opracowanie  kosztorysów  inwestorskich  na  remonty  lokali 

stanowiących  zasób  mieszkaniowy  Gminy  Łódź,  administrowanych  przez  Zarząd  Lokali 

Miejskich  w 

Łodzi  w  2024  r.”,  numer  referencyjny:  DZP.26.169.2023.  Ogłoszenie  o 

zamówieniu  zostało  umieszczone  w  Biuletynie  Zamówień  Publicznych  w  dniu  22  listopada 

2023  r.,  pod  nr:  2023/BZP  00502448/01.  W

artość  szacunkowa  zamówienia  nie  przekracza 

progów unijnych. 

KIO 3799/23 

W  dniu  18  grudnia  2023  r.  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  wpłynęło  odwołanie 

wykonawcy  M.  B. 

prowadzącej  działalność  gospodarczą  pod  firmą  P.H.U.  „BM”  M.  B.  od 

czynności  wykluczenia  Odwołującej  z  postępowania  na  podstawie  art.  108  ust.  1  pkt  5 

ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., 

poz.  1605  ze  zm.,  dalej  „PZP”)  oraz  od  czynności  odrzucenia  oferty  Odwołującej  na 

podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a) PZP. 

W związku z powyższym, Odwołująca zarzuciła Zamawiającemu następujące naruszenia: 

art. 108 ust. 1 pkt 5 PZP poprzez błędne przyjęcie, że Odwołująca składająca ofertę 

na  część  1  postępowania  oraz  jej  małżonek  składający  ofertę  na  część  nr  2 

postępowania należą do tej samej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z dnia 16 

lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów; 

art.  108  ust.  1  pkt  5  PZP  poprzez  błędne  założenie,  że  między  wykonawcami,  tj. 

Odwołującą  składającą  ofertę  na  część  1  postępowania  oraz  jej  małżonkiem 

składającym  ofertę  na  część  nr  2  postępowania  zostało  zawarte  niedozwolone 

porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji; 

3)  art.  226  ust.  1  pkt  2  lit.  a)  PZP  po

przez  odrzucenie  przez  Zamawiającego  oferty 

Odwołującej,  ponieważ  Odwołująca  nie  podlega  wykluczeniu  z  postępowania  na 

podstawie art. 108 ust. 1 pkt 5 PZP. 

Odwołująca  domaga  się  uwzględnienia  odwołania  i  w  konsekwencji  nakazania 

Zamawiającemu, by: 

unieważnił czynność wykluczenia Odwołującej z postępowania na podstawie art. 108 

ust. 1 pkt 5 PZP; 

unieważnił czynność odrzucenia oferty Odwołującej na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2 

lit. a PZP 

dokonał ponownie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej. 

Jak uzasadniła Odwołująca, w dniu 4 grudnia 2023 r. na wezwanie Zamawiającego złożyła 

informację,  że  nie  należy  do  tej  samej  grupy  kapitałowej  w  rozumieniu  ustawy  z  dnia  16 

lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, o której mowa w art. 108 ust. 1 pkt 5 

PZP  z  innymi  wykonawcami,  którzy  złożyli  odrębną  ofertę  w  postępowaniu.  Zamawiający 

zaś,  wyłącznie  na  podstawie  okoliczności,  iż  dwaj  przedsiębiorcy,  którzy  złożyli  oferty  w 

postępowaniu  (na  dwie  różne  części  postępowania),  tj.  Odwołująca  oraz  Z.  B.  P.H.U. 

„KUMBUD”  są  małżonkami  i  posiadają  wspólny  adres  zamieszkania  zupełnie  błędnie 

stwierdził, iż pozostają we wspólnej grupie kapitałowej. W ocenie Odwołującej, nie znajduje 

to  podstawy,  gdyż  zgodnie  z  art.  4  pkt  14  ustawy  z  dnia  16  lutego  2007  r.  o  ochronie 

konkurencji  i  konsumentów  poprzez  grupę  kapitałową  rozumie  się  wszystkich 

przedsiębiorców,  którzy są kontrolowani  w  sposób  bezpośredni  lub pośredni  przez jednego 

przedsiębiorcę,  w  tym  również  tego  przedsiębiorcę,  a  tym  samym  pomiędzy 

przedsiębiorcami  powinna  występować  zależność  wynikająca  ze  sprawowania  kontroli 

jednego  przedsiębiorcy  nad  drugim.  Zamawiający  nie  wykazał  zaś  takiego  powiązania 

między  Odwołującą  a  jej  mężem,  które  pozwalałoby  stwierdzić  ten  rodzaj  zależności,  w 

którym można przypisać rolę przedsiębiorcy dominującego oraz zależnego, ani nie przypisał 

żadnemu z małżonków roli przedsiębiorcy dominującego i zależnego. Nie wykazał również, 

nad  jakimi  składnikami  majątkowymi  miałby  przejąć  kontrolę  małżonek.  Co  więcej, 

Odwołująca zarzuca, że Zamawiający nie sprecyzował co miał na myśli i na podstawie jakich 

dokumentów  stwierdził  w  uzasadnieniu  faktycznym  podstawy  wykluczenia,  że  „w 

przedmiotowym  postępowaniu  na  podstawie  złożonych  dokumentów  M.  B.  jest  całkowicie 

zależna od Z. B., gdyż bez jego wiedzy, wsparcia i doświadczenia nie mogła by zrealizować 

samodzielnie  zamówienia”.  Przy  czym,  ww.  ustawa  nie  definiuje  pojęcia  „całkowitej 

zależności”. Odwołująca potwierdziła, że prowadzi działalność gospodarczą samodzielnie, w 

tym  dysponuje  pełną  samodzielnością w  prowadzeniu polityki  handlowej,  zaś małżonek  nie 

ma  żadnego  wpływu  na  podejmowane  przez  nią  decyzje  biznesowe.  „Samodzielnie 

wykonuję  wszystkie  czynności  wynikające  z  prowadzonej  działalności  gospodarczej 

wynikające  z  zobowiązań  wobec  Urzędu  Skarbowego,  Zakładu  Ubezpieczeń  Społecznych, 

Głównego Urzędu Statystycznego oraz zobowiązań wynikających z prowadzonej działalności 

gospodarczej.” Co więcej, Odwołująca wskazała, iż aktualnie wykonuje usługę polegającą na 

wykonywaniu  kosztorysów  inwestorskich  na  podstawie  umowy  nr  236/1/2022  zawartej  z 

Zamawiającym  z  dnia  17  stycznia  2023  r.,  w  ramach  której  do  dnia  29  listopada  2023  r. 

Odwołująca  wykonała  408  kosztorysów  inwestorskich,  w  terminach  umownych  i  bez  uwag 

oraz  wystawiła  22  faktury  na  łączną  kwotę  126.480,00  zł.  Faktury  zostały  zapłacone  w 

całości.  Według  Odwołującej,  fakt,  że  małżonek  zobowiązał  się  do  udostępnienia  jej  w 

ramach  postępowania  doświadczenia  i  będzie  uczestniczył  w  nim  jako  podwykonawca  (w 

zakresie  wsparcia  w  organizacji,  pomiarach  lokali,  realizacji  i  monitoringu  wykonywanego 

zadania,  konsultowania,  opiniowania  i  sprawdzania  wykonywanych  kosztorysów 

inwestorskich)  jest  zgodne  z  warunkami  rozdziału  VII  pkt  6  SWZ  i  zgodne  z  prawem. 

Odwołująca  zarzuciła  Zamawiającemu  również  zupełnie  bezpodstawne  przyjęcie,  że 

pomiędzy Odwołującą a jej mężem zawarte zostało niedozwolone porozumienie mające na 

celu  zakłócenie  konkurencji.  Według  Odwołującej,  relacje  rodzinne  nie  przesądzają  o 

zawarciu  między  wykonawcami  porozumienia  naruszającego  konkurencję.  Owszem, 

Odwołująca  zawarła  z  mężem  porozumienie,  ale  wyłącznie  co  do  wspólnego  składania 

oferty,  które  nie  stanowi  jednocześnie  porozumienia,  którego  celem  jest  zakłócenie 

konkurencji. Brak ku temu wiarygodnych przesłanek, Zamawiający nie przedstawił żadnego 

dowodu ani nawet nie uprawdopodobnił, że wykonawcy zawarli niedozwolone porozumienie, 

nie  udowodnił  też  negatywnych  skutków  co  do  unicestwienia  konkurencyjności 

postępowania.  Według  Odwołującej,  która  powołała  się  przy  tym  na  orzecznictwo  Krajowej 

Izby Odwoławczej, w tym wyrok z 14 listopada 2019 r., KIO 2189/19, wykonawcy ubiegający 

o udzielenie zamówienia w różnych częściach w żaden sposób ze sobą nie konkurują i nie 

mają  jakiejkolwiek  możliwości  manipulowania  wynikami,  np.  poprzez  wycofywanie  ofert. 

Odwołująca  podniosła  również,  że  Zamawiający  nie  może  podejmować  czynności 

wykluczenia  na  przedmiotowej  podstawie  w  oderwaniu  od  realiów  rynkowych  –  ilość  firm 

wykonujących  usługi  kosztorysowe  jest  bardzo  duża,  jest  to  rynek  bardzo  konkurencyjny. 

„Usługi  kosztorysowe  wykonują  nie  tylko  firmy  specjalizujące  się  w  wykonywaniu 

kosztorysów  (jak  Odwołujący)  ale  też  co  najmniej  kilkanaście  tysięcy  firm  w  Polsce 

świadczących  usługi  projektowania  architektonicznego,  konstrukcyjno-budowlanego  i 

różnego  rodzaju  instalacji  budowlanych  oraz  różnego  rodzaju  sieci.  Kosztorysy  budowlane 

mogą  też  wykonywać  firmy  typowe  budowlano-wykonawcze,  których  w  Polsce  jest  też  co 

najmniej  kilkanaście  tysięcy.”  Zamawiający,  m.in.  z  faktu  oświadczenia  przez  męża 

Odwołującej,  ze  jest  mikroprzedsiębiorcą  i  podlega  zwolnieniu  z  VAT,  miał  świadomość,  że 

łączne przychody Odwołującej i jej męża stanowiły wręcz nieznaczący udział w stosunku do 

przychodów z tytułu wykonywania kosztorysów wszystkich firm w Polsce i mogących złożyć 

oferty  w  w/w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego.  Odwołująca  policzyła,  że 

przychody  wszystkich  firm  w  Polsce  z  tytułu  wykonywania  kosztorysów  wyniosły  w  2021  r. 

około  85  mln,  natomiast  domniemane  przez  Zamawiającego  porozumienie  dwóch 

wykonawców  stanowi  nie  więcej  niż  0,25%  udziału  w  rynku  i  jako  takie  stanowić  mogłoby 

porozumienie bagatelne (mało odczuwalne – zasada de minimis).  

W  odpowiedzi  z  dnia  27  grudnia  2023  r.  na  odwołanie,  Zamawiający  wniósł  o  oddalenie 

odwołania  w  całości,  jako  niezasadnego.  Wskazał  na  okoliczności  przemawiające  za 

istnieniem porozumienia mającego na celu zakłócenie konkurencji, takie jak fakt, że: M. B. i 

Z.  B. 

są  małżeństwem,  nie  posiadającym  rozdzielności  majątkowej.  „Sytuacja  majątkowa 

jednego  z  małżonków  wpływa  zatem  bezpośrednio  na  sytuację  majątkową  drugiego 

małżonka.  Wykonawcy  prowadzą  działalność  pod  tym  samym  adresem,  co  implikuje 

bezpośrednie  kontaktowanie  się  obu  Wykonawców  w  sprawach  zawodowych,  w  tym  w 

zakresie  warunków  i  cen  realizacji  usług,  wymianę  wiedzy  oraz  informacji  poufnych  w 

zakresie zawodowej  działalności.  Ceny  które zaproponowała  M.  B.  i  Z. B.  są identyczne tj. 

171 000,00 zł, na pierwszą i drugą część zamówienia i to pomimo faktu, że warunki realizacji 

usługi  przez  obu  wykonawców  są  różne  –  Z.  B.  deklaruje  realizację  usługi  wyłącznie  w 

oparciu  o  swój  własny  potencjał.  W  ofercie  złożonej  w  dniu  29.11.2023  r.  dla  spełnienia 

warunku udziału w  postępowaniu  M.  B.  powołuje się na  zasoby  Z.  B.  w  zakresie zdolności 

technicznej  i  zawodowej  tj.  doświadczenia,  a  wraz  z  ofertą  M.  B.  złożono  oświadczenie  i 

zobowiązanie podpisane przez Z. B. w zakresie udostępnienia wiedzy i doświadczenia oraz 

że  będzie  uczestniczył  w  części  1  w  wykonaniu  zamówienia  wraz  z  M.  B.  na  podstawie 

umowy cywilno-prawnej.

” 

KIO 3805/23 

W tym samym dniu, tj. 18 grudnia 2023 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło 

również  odwołanie  wykonawcy  Z.  B.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą 

P.H.U.  „KUMBUD”  Z.  B.  od  czynności  wykluczenia  Odwołującego  z  postępowania  na 

podstawie art.  108  ust. 1 pkt  5  PZP  oraz  od  czynności  odrzucenia  oferty Odwołującego  na 

podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a) PZP. 

Według  Odwołującego,  przez  ww.  czynności  Zamawiający  dopuścił  się  następujących 

naruszeń: 

art. 108 ust. 1 pkt 5 PZP poprzez błędne przyjęcie, że Odwołujący składający ofertę 

na  część  2  postępowania  oraz  jego  żona  składająca  ofertę  na  część  nr  1 

postępowania należą do tej samej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z dnia 16 

lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów; 

art.  108  ust.  1  pkt  5  PZP  poprzez  błędne  założenie,  że  między  wykonawcami,  tj. 

Odwołującym  składającym  ofertę  na  część  2  postępowania  oraz  jego  żoną 

składającą  ofertę  na  część  nr  1  postępowania  zostało  zawarte  niedozwolone 

porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji; 

3)  art.  226  ust.  1  pkt  2  lit.  a)  PZP  po

przez  odrzucenie  przez  Zamawiającego  oferty 

Odwołującego,  ponieważ  Odwołujący  nie  podlega  wykluczeniu  z  postępowania  na 

podstawie art. 108 ust. 1 pkt 5 PZP. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienia odwołanie i nakazanie Zamawiającemu, aby: 

unieważnił  czynność  wykluczenia  Odwołującego  z  postępowania  na  podstawie  art. 

108 ust. 1 pkt 5 PZP; 

unieważnił czynność odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 

2 lit. a PZP, 

dokonał ponownie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej. 

Uzasadnienie odwołania Z. B. jest niemal identyczne w treści, jak uzasadnienie odwołania M. 

B.

,  opisane  powyżej,  toteż  Izba  uznała  za  zbyteczne  przytaczanie  jego  treści,  z 

zastrzeżeniem, że Odwołujący Z. B. wskazał dodatkowo w swoim odwołaniu, że nie posiada 

kontroli  w  rozumieniu  ustawy 

o  ochronie  konkurencji  i  konsumentów  nad  działalnością 

gospodarczą  żony  oraz,  że  w  roku  podatkowym  2023  osiągnął  przychody  z  działalności 

gospodarczej znacznie niższe niż jego żona – o około 100 tys. zł.   

Odwołujący podniósł ponadto, że okoliczność, iż w przypadku postępowań Zamawiającego o 

analogicznym  przedmiocie  na  przestrzeni  lat  wpływa  coraz  mniej  ofert  jest  skutkiem 

zaostrzania  warunków  zamówienia  przez  Zamawiającego,  a  nie  efektem  zmowy 

przetargowej. 

W  odpowiedzi  z  dnia  27  grudnia  2023  r.  na  odwołanie,  Zamawiający  wniósł  o  oddalenie 

odwołania  w  całości,  jako  niezasadnego,  z  uzasadnieniem  jak  przy  okazji  odwołania  KIO 

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje. 

W  pierwszej  kolejności  Krajowa Izba  Odwoławcza  ustaliła,  że  oba  odwołania  nie  zawierają 

braków formalnych, zostały wniesione w terminie oraz terminowo zostały uiszczone od nich 

wpisy  w  wymaganej  wysokości.  Nie  została  również  wypełniona  żadna  z  przesłanek 

skutkujących odrzuceniem żadnego z odwołań na podstawie art. 528 PZP. 

W  ocenie  Izby,  wypełnione  zostały  przesłanki  dla  skutecznego  wniesienia  obu  odwołań, 

określone w art. 505 ust. 1 PZP, tj. posiadanie przez Odwołującą i Odwołującego interesu w 

uzyskaniu  zamówienia  oraz  poniesienie  lub  możliwość  poniesienia  szkody  w  wyniku 

naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów  ustawy.  Odwołujący  jest  wykonawcą,  który 

złożył ofertę w postępowaniu na część 2. W postępowaniu, kryterium oceny ofert była cena, 

przy  czym  Odwołujący  złożył  ofertę  z  najniższą  ceną.  Jak  słusznie  podniósł  Odwołujący, 

„Gdyby  Zamawiający  postąpił  zgodnie  z  przepisami  ustawy  Pzp,  to  nie  dokonałby 

wskazanych (…) czynności niezgodnych z przepisami ustawy Pzp. W konsekwencji, zgodnie 

z określonymi w SWZ kryteriami oceny ofert, oferta Odwołującego mogłaby zostać wybrana 

jako  najkorzystniejsza  (…).”  Z  kolei,  Odwołująca  złożyła  w  postępowaniu  jedyną  ofertę  na 

część  1.  Gdyby  jej  oferta  nie  została  odrzucona  miałaby  szansę  na  jej  wybór  jako  oferty 

najkorzystniejszej. 

P

rzedmiotem zamówienia jest opracowanie kosztorysów inwestorskich wraz z przedmiarami 

robót  na  remonty  lokali  stanowiących  zasób  mieszkaniowy  Gminy  Łódź,  administrowanych 

przez  Zarząd  Lokali  Miejskich  w  Łodzi  w  podziale  na  2  części,  zgodnie  ze  szczegółowym 

opisem  przedmiotu  zamówienia  –  załącznik  nr  6  do  SWZ  i  na  warunkach  określonych  w 

projekcie  umowy 

–  załącznik  nr  5  do  SWZ.  Część  1  obejmuje  wykonanie  przedmiotu 

zamówienia na terenie RON Północ, RON Zachód oraz częściowo z obszaru RON Centrum 

w  przewidywanej  ilości  ogółem:  600  szt.  Część  2  obejmuje  wykonanie  przedmiotu 

zamówienia  na  terenie  RON  Południe,  RON  Wschód  oraz  częściowo  RON  Centrum  w 

przewidywanej ilości ogółem: 600 szt. Zamawiający dopuścił składanie ofert częściowych, z 

tym że wykonawca może złożyć ofertę tylko na jedną dowolnie wybraną część zamówienia 

(rozdział III ust. 6 Specyfikacji Warunków Zamówienia, dalej „SWZ”). Zamawiający zastrzegł, 

że  wykonawca  może  w  celu  potwierdzenia  spełniania  warunków  udziału  w  postępowaniu, 

polegać  na  zdolnościach  technicznych  lub  zawodowych  lub  sytuacji  finansowej  lub 

ekonomicznej  podmiotów  udostępniających  zasoby,  niezależnie  od  charakteru  prawnego 

łączących go z nimi stosunków prawnych, z tym że w odniesieniu do warunków dotyczących 

wykształcenia,  kwalifikacji  zawodowych  lub  doświadczenia  wykonawcy  mogą  polegać  na 

zdolnościach  podmiotów  udostępniających  zasoby,  jeśli  podmioty  te  wykonają  roboty 

budowlane  lub  usługi,  do  realizacji  których  te  zdolności  są  wymagane  (rozdział  VII  ust.  3 

SWZ). Zamawiający nie zastrzegł obowiązku osobistego wykonania zamówienia (rozdział VII 

ust.  6  SWZ).  W  postępowaniu,  Zamawiający  nie  żądał  złożenia  podmiotowych  środków 

dowodowych  na  potwierdzenie  braku  podstaw  wykluczenia  (rozdział  VIII  ust.  1  SWZ).  Do 

oferty  wykonawca  zobowiązany  był  dołączyć  oświadczenie  o  niepodleganiu  wykluczeniu 

oraz  spełnianiu  warunków  udziału  w  zakresie  wskazanym  przez  Zamawiającego  na 

formularzu zawartym w załączniku nr 2 do SWZ (rozdział VIII ust. 2 SWZ). 

W  postępowaniu,  na  część  1  zamówienia  ofertę  złożył  tylko  jeden  wykonawca  –  M.  B. 

prowadząca  działalność  pod  firmą  P.H.U.  „BM”  M.  B.  z  ceną  brutto  171.000,00  zł,  zaś  na 

część  2  ofertę  złożyli  wykonawcy:  1.  Z.  B.  prowadzący  działalność  pod  firmą  P.H.U. 

„KUMBUD” Z. B. z ceną brutto 171.000,00 zł, 2. Adrian Ponikowski prowadzący działalność 

gospodarczą  pod  firmę  Usługi  Budowlane  Adrian  Ponikowski  z  ceną  brutto  208.854,00  zł 

oraz  3. A.  B. 

prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Bijokowe A.  B.  z  ceną  brutto 

398.520,00 zł. 

Dnia  13  grudnia  2023  r.  Zamawiający  poinformował  o  wynikach  postępowania,  w  tym  o 

odrzuceniu ofert Odwołujących oraz o wykluczeniu tych wykonawców na podstawie art. 108 

ust.  1  pkt  5  PZP,  uzasadniając,  że:  „Po  przeanalizowaniu  ofert  i  dokumentów  w 

postępowaniu złożonych przez ww. Wykonawców zamawiający stwierdził, że: 1. Ceny które 

zaproponowała  M.  B.  i  Z.  B.  są  identyczne  tj.  171  000,00  zł,  na  pierwszą  i  drugą  część 

zamówienia  2.  Adresy  prowadzenia  działalności  gospodarczej  są  identyczne  tj. 

Siemianowice Śląskie 41-103, ul. Wyzwolenia 8c/9 3. W ofercie złożonej w dniu 29.11.2023 r. 

dla  spełnienia  warunku  udziału  w  postępowaniu  M.  B.  powołuje  się  na  zasoby  Z.  B.  w 

zakresie zdolności technicznej i zawodowej tj. doświadczenia. 4. Wraz z ofertą M. B. złożyła 

oświadczenie  i  zobowiązanie  podpisane  przez  Z.  B.  w  zakresie  udostępnienia  wiedzy  i 

doświadczenia oraz że będzie uczestniczył w części 1 w wykonaniu zamówienia wraz z  M. 

B.  na  podstawie  umowy  cywilno-prawnej.  Cena  100  %  (max.  100  pkt.).  5.  Wadium 

zabezpieczające  ofertę  Z.  B.,  zostało  wpłacone  z  konta  M.  B.,  przez  M.  B..”  W  efekcie 

Zamawiający,  na  podstawie  ww.  okoliczności  i  dokumentów,  uznał,  że  M.  B.  korzysta  z 

potencjału  Z.  B.,  co  oznacza,  iż  musiała  działać  w  porozumieniu  w  celu  przygotowania  i 

złożenia  oferty.  W  ocenie  Zamawiającego  między  wykonawcami  zostało  zawarte 

niedozwolone  porozumienie  w  sprawie  warunków  udziału  w  postępowaniu  oraz  cen 

złożonych  ofert  mające  na  celu  zakłócenie  konkurencji  i  naruszające  interes  pozostałych 

przedsiębiorców,  którzy  postępowali  zgodnie  z  warunkami  zamówienia.  Niedozwolone 

porozumienie  miedzy  wykonawcami  doprowadziło  do  tego,  że  Z.  B.  uczestniczyłby  w 

realizacji  zamówienia  w  dwóch  częściach  i  w  ten  sposób  wykonawcy  obeszli  zapisy  SWZ, 

gdzie  zamawiający  wyraźnie  zastrzegł,  że  wykonawcy  mogą  składać  ofertę  tylko  na  jedną 

część zamówienia. Dzięki powoływaniu się na doświadczenie przez jednego z wykonawców 

oraz  ustaleniu  cen  między  wykonawcami  podzielili  między  siebie  całe  zamówienie  wbrew 

SWZ.  Wykonawcy  ci  należą,  według  Zamawiającego,  do  grupy  kapitałowej  w  rozumieniu 

ustawy  z  dnia  16  lutego  2007  r.  o  ochronie  konkurencji  i  konsumentów.  Zarząd  Lokali 

Miejskich ocenił, że wykonawcy w swoich wyjaśnieniach nie uprawdopodobnili, że obie oferty 

nie zostały sporządzone niezależnie od siebie. Zamawiający, analizując złożone wyjaśnienia 

wraz ze złożonymi z ofertą dokumentami, uznał, że pomiędzy ww. wykonawcami doszło do 

zawarcia  nieuprawnionego  porozumienia  mającego  na  celu  zakłócenie  konkurencji  w 

p

ostępowaniu.  Zakłócenie  konkurencji  w  postępowaniu,  według  Zarządu  Lokali  Miejskich, 

mogło  doprowadzić  do  uzyskania  przez  podmioty  zawierające  niedozwolone  porozumienie 

oraz  należące  do  jednej  grupy  kapitałowej  zamówienia  w  zakresie  więcej  niż  jednej  części 

wbrew  ograniczeniu  wprowadzonemu  przez  Zamawiającego.  Oznacza  to  wg 

Zamawiającego, że M. B. i Z. B. wspólnie mieli większe szanse na uzyskanie zamówienia w 

stosunku do swoich konkurentów i w ten sposób zyskali istotną przewagę konkurencyjną nad 

innymi  przedsiębiorcami  ubiegającymi  się  o  zamówienia  częściowe  udzielane  w  ramach 

jednego postępowania. 

Przyjmując  za  podstawę  art.  255  ust.  2  PZP,  Zamawiający  unieważnił  postępowanie  o 

udzielenie zamówienia publicznego  w  części  1, bowiem  wszystkie  złożone  oferty  podlegały 

odrzuceniu.  

W części 2, Zamawiający wybrał jako najkorzystniejszą ofertę wykonawcy Usługi Budowlane 

Adrian Ponikowski. 

Izba 

zaliczyła w poczet materiału dowodowego: 

dokumentację przekazaną w postaci elektronicznej, zapisaną na płycie DVD, przesłaną 

do akt sprawy przez Z

amawiającego w dniu 2 stycznia 2024 r., w tym w szczególności: 

−  ogłoszenie o zamówieniu,  
−  Specyfikację Warunków Zamówienia wraz z załącznikami; 
−  Wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  skierowane  do  Odwołujących  z  dnia  30  listopada 

2023 r.; 

−  Wyjaśnienia złożone przez Odwołujących dnia 4 grudnia 2023 r., 
−  oferty Odwołujących; 
−  Informację z otwarcia ofert z dnia 29 listopada 2023 r., 
−  Informację o wynikach postępowania z dnia 13 grudnia 2023 r. 

złożone przez pełnomocnika Odwołującego na rozprawie: 

−  opracowanie  własne  wraz  z  dokumentacją  z  poprzednich  postępowań 

Zamawiającego. 

KIO 3799/23 

Odwołująca złożyła w przedmiotowym postępowaniu ofertę na część 1: teren RON Północ, 

RON Zachód i częściowo obszar RON Centrum, za cenę 171.000 zł brutto, będąc zwolnioną, 

jak wskazała w ofercie, z podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o podatku 

od  towarów  i  usług.  W  celu  potwierdzenia  spełnienia  warunku  udziału  w  postępowaniu, 

Odwołująca  powołała  się  na  zasoby  P.H.U.  „KUMBUD”  Z.  B.  w  zakresie  zdolności 

technicznej  lub  zawodowej  (warunki  dotyczące  doświadczenia)  pkt  VII  1.4  SIWZ  i 

oświadczyła,  że  powierzy  wykonanie  części  zamówienia  temu  podwykonawcy  w  zakresie: 

„Udostępnienie  i  przekazanie  wiedzy  i  doświadczenia  w  zakresie  wykonywania  usług 

kosztorysowych 

(związanych 

z 

remontem 

lokali, 

lub 

remontem/przebudową 

budynku/budynków mieszkalnych, użytkowych lub użyteczności publicznej obejmujące swym 

zakresem  min.  roboty  ogólnobudowlane)  o  łącznej  wartości  minimum  200 000,00  zł  brutto. 

Wsparcie  w  organizacji,  pomiarach  lokali,  realizacji  i  monitoring  wykonywanego  zadania. 

Każdorazowe  konsultowanie,  opiniowanie  i  sprawdzanie  wykonywanych  kosztorysów 

inwestorskich.” 

Dnia  30  listopada  2023  r.  Zamawiający  wezwał  Odwołującą  do  złożenia  wyjaśnień  na 

podstawie art. 128 ust. 4 PZP, dotyczących treści oświadczenia, o którym mowa w art. 125 

ust.  1  w  zakresie  niepodlegania  wykluczeniu  w  postępowaniu  na  podstawie  art.  108  ust.  1 

pkt  5  PZP,  w  zakresie  wyjaśnienia  okoliczności  złożenia  ofert,  celem  potwierdzenia,  że  nie 

doszło  do  zawarcia  porozumienia  mającego  na  celu  zakłócenie  konkurencji,  a  w 

szczególności czy wykonawcy należą do tej samej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z 

dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów i przedłożenia dowodów, które 

w  jego  ocenie  uzasadniają,  że  składając  oferty  nie  pozostawali  w  tej  samej  grupie 

kapitałowej.  Zamawiający  wskazał,  iż:  „Wykonawcy  posiadają  ten  sam  adres  prowadzonej 

działalności  gospodarczej,  a  ponadto  pozostają  we  wspólnym  związku  małżeńskim. 

Powyższe  zdaniem  Krajowej  Izby  Odwoławczej  (orzeczenie  z  4  czerwca  2019  r.  sygn.  akt: 

KIO 885/19) powoduje sytuację, że małżonkowie tworzą więź która oddziałuje na ich majątek 

i wzajemne relacje. Tym samym fakt pozostawania w związku małżeńskim tworzy sytuację, 

która  w  sposób  oczywisty  może  oddziaływać  na  podstawową  zasadę  prawa  zamówień 

publicznych tj. zasadę uczciwej konkurencji. Izba uznaje, że błędne jest utożsamianie faktu 

przynależności  do  grupy  kapitałowej  tylko  z  faktu  powiazania  kapitałowego  wykonawców 

(spółek kapitałowych). (…). Niewątpliwie taką sytuacją jest fakt pozostawania wykonawców, 

którzy  złożyli  oferty  w  danym  postępowaniu  w  związku  małżeńskim.  Zdaniem  Izby 

małżonkowie  składający  oferty  w  tym  samym  postępowaniu  winni  złożyć  informację  o 

pozostawaniu  w  grupie  kapitałowej  i  równocześnie  mogą  wykazać,  że  istniejąca  między 

małżonkami więź nie prowadzi do zachwiania uczciwej konkurencji pomiędzy wykonawcami 

w postępowaniu o udzielenie zamówienia, co podlega ocenie zamawiającego.”  

W  odpowiedzi  na  wezwanie,  która  wpłynęła  do  Zamawiającego  4  grudnia  2023  r., 

Odwołująca  wskazała,  że  Zamawiający  ograniczył  możliwość  składania  ofert  przez 

Wykonawcę  tylko  na  jedną  część  zamówienia,  traktowaną  jako  odrębne  postępowanie  o 

udzielenie  zamówienia.  Podkreśliła,  że  swoją  ofertę  przygotowała  niezależnie  od  innych 

wykonawców  biorących  udział  w  postępowaniu,  działała  zgodnie  z  zasadami  określonymi 

przez Zamawiającego w SWZ oraz w żaden sposób nie wpływała na ilość ofert składanych 

przez innych wykonawców w postępowaniu. Relacje rodzinne Odwołującej czy też udział w 

mieniu  wspólnym  nie  miały  wpływu  na  podejmowane  decyzje  biznesowe.  „Prowadzona 

przeze 

mnie działalność gospodarcza dysponuje pełną samodzielnością w prowadzeniu swej 

polityki handlowej i działalności gospodarczej a tym samym działa w sposób konkurencyjny. 

Nasze powiązania rodzinne nie mają przełożenie np. poprzez próbę wpływu na pozycję ofert, 

czy  też  ograniczanie  dostępu  do  zamówienia  innym  podmiotom  gospodarczym.  Składając 

ofertę  w  postępowaniu  na  część  1  nie  zakłóciłem  konkurencji  w/w  postępowaniu.”  Do 

wyjaśnień,  Odwołująca  załączyła  oświadczenie  o  braku  przynależności  do  tej  samej  grupy 

kapitałowej z innymi wykonawcami biorącymi udział w postępowaniu.  

KIO 3805/23 

Odwołujący złożył ofertę na część 2: teren RON Południe, RON Wschód i częściowo obszar 

RON  Centrum,  za  cenę  171.000  zł  brutto,  wskazując  na  zwolnienie  z  podatku  VAT  na 

podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług. 

Dnia  30  listopada  2023  r.  Zamawiający  wezwał  Odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  na 

podstawie art. 128 ust. 4 PZP, dotyczących treści oświadczenia, o którym mowa w art. 125 

ust.  1  w  zakresie  niepodlegania  wykluczeniu  w  postępowaniu  na  podstawie  art.  108  ust.  1 

pkt  5  PZP,  w  zakresie  wyjaśnienia  okoliczności  złożenia  ofert,  celem  potwierdzenia,  że  nie 

doszło  do  zawarcia  porozumienia  mającego  na  celu  zakłócenie  konkurencji,  a  w 

szczególności czy wykonawcy należą do tej samej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z 

dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów i przedłożenia dowodów, które 

w  jego  ocenie  uzasadniają,  że  składając  oferty  nie  pozostawali  w  tej  samej  grupie 

kapitałowej, przedstawiając analogiczne jak w sprawie KIO 3799/23 uzasadnienie. 

W  odpowiedzi  na  wezwanie  z  4  grudnia  2023  r.,  Odwołujący  wskazał,  że  Zamawiający 

ograniczył  możliwość  składania  ofert  przez  Wykonawcę  tylko  na  jedną  część  zamówienia, 

traktowaną jako odrębne postępowanie o udzielenie zamówienia. Podkreślił, że swoją ofertę 

przygotował  niezależnie  od  innych  wykonawców  biorących  udział  w  postępowaniu,  w  tym 

żony,  działał  zgodnie z zasadami  określonymi  przez Zamawiającego  w SWZ  oraz  w żaden 

sposób  nie  wpływał  na  ilość  ofert  składanych  przez  innych  wykonawców  w  postępowaniu. 

Relacje  rodzinne  Odwołującego,  czy  też  udział  w  mieniu  wspólnym  nie  miały  wpływu  na 

podejmowane  decyzje  biznesowe.  „Prowadzona  przez  mnie  działalność  gospodarcza 

dysponuje  pełną  samodzielnością  w  prowadzeniu  swej  polityki  handlowej  i  działalności 

gospodarczej a tym samym działa w sposób konkurencyjny. Nasze powiązania rodzinne nie 

mają przełożenie np. poprzez próbę wpływu na pozycję ofert, czy też ograniczanie dostępu 

do zamówienia innym podmiotom gospodarczym. Składając ofertę w postępowaniu na część 

nie  zakłóciłem  konkurencji  w/w  postępowaniu.”  Do  wyjaśnień,  Odwołujący  załączył 

oświadczenie o braku przynależności do tej samej grupy kapitałowej z innymi wykonawcami 

biorącymi udział w postępowaniu. 

KIO 3799/23 i KIO 3805/23 

W  ocenie  Krajowej  Izby Odwoławczej,  w  niniejszym  postępowaniu  nie  zaistniały  przesłanki 

do  wykluczenia  Odwołujących  z  postępowania  na  podstawie  art.  108  ust.  1  pkt  5  PZP. 

Zgodnie  z  tym  przepisem,  z  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  wyklucza  się 

wykonawcę, jeżeli zamawiający może stwierdzić, na podstawie wiarygodnych przesłanek, że 

wykonawca  zawarł  z  innymi  wykonawcami  porozumienie  mające  na  celu  zakłócenie 

konkurencji,  w  szczególności  jeżeli  należąc  do  tej  samej  grupy  kapitałowej  w  rozumieniu 

ustawy z dn

ia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, złożyli odrębne oferty, 

oferty częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, chyba że wykażą, 

że  przygotowali  te  oferty  lub  wnioski  niezależnie  od  siebie.  Przy  interpretacji  tego  przepisu 

należy  mieć  na  względzie,  iż  stanowi  on  implementację  art.  57  ust.  4  lit.  d)  dyrektywy 

Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. (Dz.Urz. UE L z 2014 

r.  Nr  94,  str.  65),  w  świetle  którego:  „Instytucje  zamawiające  mogą  wykluczyć  lub  zostać 

zobowiązane  przez  państwa  członkowskie  do  wykluczenia  z  udziału  w  postępowaniu  o 

udzielenie zamówienia każdego wykonawcę: jeżeli instytucja zamawiająca może stwierdzić, 

na  podstawie  wiarygodnych  przesłanek,  że  wykonawca  zawarł  z  innymi  wykonawcami 

porozumienia  mające  na  celu  zakłócenie  konkurencji.”  Biorąc  to  pod  uwagę,  należy 

pamiętać, iż na gruncie prawa zamówień publicznych istotna jest regulacja ustawy z dnia 16 

lutego  2007  r.  o  ochronie  konkurencji  i  konsumentów,  w  zakresie  dotyczącym  zakazu 

zawierania  porozumień,  których  celem  lub  skutkiem  jest  wyeliminowanie,  ograniczenie  lub 

naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym. W szczególności zakazane jest 

porozumienie, 

polegające  na  zmowie  przetargowej,  tj.  uzgadnianiu  przez  przedsiębiorców 

przystępujących  do  przetargu  lub  przez  tych  przedsiębiorców  i  przedsiębiorcę  będącego 

organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny 

(art. 6 ust. 1 pkt 7 tej ustawy). 

W wyroku z 30 września 2020 r. (sygn. KIO 1865/20), Krajowa 

Izba  Odwoławcza  wyjaśniła  –  które  to  wyjaśnienia  Izba  na  gruncie  niniejszej  sprawy 

przyjmuje  również jako  swoje,  iż:  „Przejawem  takiego  niedozwolonego  porozumienia mogą 

być przykładowo: 

porozumienia  dotyczące  ograniczenia  składania  ofert  polegające  na  rezygnacji  ze 

złożenia oferty w przetargu, aby zwiększyć szanse wygrania innego przedsiębiorcy; 

składanie  tzw.  ofert  rotacyjnych,  które  polega  na  tym,  że  co  najmniej  dwóch 

wykonawców  startuje  w  kolejnych  postępowaniach  ustalając  jednocześnie,  który  z 

nich  składa  ofertę  najkorzystniejszą  w  danym  przetargu,  podczas  gdy  pozostałe 

oferty mają stwarzać wrażenie istnienia konkurencyjności; 

ustalanie  warunków  składanych  ofert  (np.  cen,  okresu  gwarancji,  sposobu 

postępowania w aukcji, itp.); 

porozumienia 

dotyczące 

sposobu 

postępowania 

w 

toku 

postępowania 

przetargowego,  które  ma  wpłynąć  na  wynik  postępowania  w  sposób  inny  niż 

wynikający z ustalenia warunków ofert (np. spowodowanie odrzucenia oferty wskutek 

nieuzupełnienia dokumentów, wadium itp.); 

składanie ofert wyłącznie w celu wypełnienia formalnego wymogu odpowiedniej liczby 

ofert niezbędnej do uznania przetargu za ważny, 

składanie tzw. ofert kurtuazyjnych; 

podział  rynku  opierający  się  na  różnego  rodzaju  kryteriach  np.:  kryterium 

geograficznym,  przedmiotowym,  podmiotowym  (co  do  klienta),  w  takim  wypadku 

najczęściej  jeden  lub  więcej  oferentów  powstrzymuje  się  od  składania  ofert  w 

określonej części rynku, albo składa ofertę nieważną czy też tak niekorzystną, że nie 

ma szans na wybór (por. W. Dzierżanowski, Ochrona konkurencji w prawie zamówień 

publicznych;  k.k.  w:  k.k.  i  M.S.  Ustawa  o  ochronie  konkurencji  I  konsumentów. 

Komentarz,  Warszawa  2014,  s.  286;  D.M.  Reg

uła  rozsądku  w  prawie 

antymonopolowym,  Kraków  2004;  E.M.W.,  Ustawa  o  ochronie  konkurencji  KIO 

.” 

W  niniejszej  sprawie,  Izba  uznała,  że  Odwołujący,  jakkolwiek  zawarli  porozumienie  co  do 

uczestnictwa w 

postępowaniu (co też sami przyznali w odwołaniu), to jednak jego celem nie 

było  zakłócenie  konkurencji.  Uzasadnienie  podjętych  w  postępowaniu  czynności, 

przedstawione  przez  Zamawiającego  jest  niewystarczające  dla  stwierdzenia,  że  mamy  do 

czynienia  z  antykonkurencyjnym  porozumieniem. 

Jakkolwiek  rację  ma  Zamawiający 

podnosząc, iż nie jest w tym wypadku wymagane dysponowanie bezpośrednim dowodem w 

postaci  pisemnego  porozumienia  określającego  bezprawny  cel,  lecz  mimo  to  w 

przedmiotowej  sprawie  Zamawiający  w  Informacji  o  wynikach  nie  wykazał,  by  zaistniały 

przesłanki do przyjęcia, że Odwołujący zawarli takie antykonkurencyjne porozumienie. 

Przede wszystkim uznać należy, iż małżonkowie B. nie konkurowali ze sobą – złożyli oferty 

na  dwie  różne,  odrębne  części  zamówienia.  Izba  nie  widzi  w  samej  czynności  wniesienia 

przez  osoby  powiązane  osobowo  ofert  na  dwie  różne  części  postępowania  działania 

mogącego  zakłócić  konkurencję,  w  tym  mogącego  ograniczyć  możliwość  konkurowania  w 

tym postępowaniu przez innych wykonawców lub w inny sposób wpłynąć na proces badania 

i  oceny  ofert,  a  co  za  tym  idzie  na  wybór  konkretnej  oferty.  W  tym  kontekście  zupełnie 

nieprzekonujący jest argument Zamawiającego, że: „Zakłócenie konkurencji w postępowaniu 

mogło  doprowadzić  do  uzyskania  przez  podmioty  zawierające  niedozwolone  porozumienie 

oraz  należące  do  jednej  grupy  kapitałowej  zamówienia  w  zakresie  więcej  niż  jednej  części 

wbrew  ograniczeniu  wprowadzonemu  przez  Zamawiającego.  Oznacza  to,  że  M.  B.  i  Z.  B. 

wspólnie mieli większe szanse na uzyskanie zamówienia w stosunku do swoich konkurentów 

i  w  ten  sposób  zyskali  istotną  przewagę  konkurencyjną  nad  innymi  przedsiębiorcami 

ubiegającymi  się  o  zamówienie  częściowe  udzielane  w  ramach  jednego  postępowania.” 

Informacja  o  wynikach  postępowania  z  dnia  13  grudnia  2023  r.).  W  istocie,  z  tak 

sformułowanego  uzasadnienia  decyzji  Zamawiającego  nadal  nie  wynika,  na  czym  owe 

zakłócenie konkurencji miałoby polegać i  w jaki sposób Zamawiający uznał, że Odwołujący 

małżonkowie  wspólnie  mieli  większe  szanse  na  uzyskanie  zamówienia  w  stosunku  do 

swoich konkurentów. Nie można a priori uznać, że Pan B. pozornie tylko udostępnił zasoby 

małżonce,  a  tak  naprawdę  sam  będzie  wykonywał  nie  tylko  zamówienie  w  części  2,  ale 

również  zamówienie  w  części  1,  skoro  brak  ku  takiemu  wnioskowaniu  stosownych 

przesłanek,  dowodów.  W  istocie,  jak  wynika  z  Zobowiązania  z  dnia  29  listopada  2023  r. 

dotyczącego  udostępnienia  zasobów,  Pan  B.  zobowiązał  się  udostępnić  Pani  B.  zasoby  w 

zakresie:  Udostępnienie  wiedzy  i  doświadczenia  w  zakresie  wykonywania  usług 

kosztorysowych 

(związanych 

z 

remontem 

lokali, 

lub 

remontem/przebudową 

budynku/budynków mieszkalnych, użytkowych lub użyteczności publicznej obejmujące swym 

zakresem  min.  roboty  ogólnobudowlane)  o  łącznej  wartości  minimum  200 000,00  brutto.” 

poprzez:  „Przekazanie  wiedzy  i  doświadczenia  w  celu  sporządzenia  kosztorysów 

inwestorskich.  Wsparcie  wykonawcy,  tj.:  P.H.U.  „BM”  M.  B.  na  każdym  etapie  wykonania 

zadania.  Wsparcie  w  organizacji,  pomiarach  lokali,  realizacji  i  monitoring  wykonywanego 

zadania.  Każdorazowe  konsultowanie,  opiniowanie  i  sprawdzanie  wykonywanych 

kosztorysów  inwestorskich.”  W  zakresie  leżącym  po  stronie  Pana  B.a  nie  leżało  ani 

wykonywanie przedmiarów robót ani opracowywanie kosztorysów inwestorskich, lecz jedynie 

wsparcie w czynnościach związanych z realizacją przedmiotu zamówienia oraz konsultacja, 

opiniowanie  i  sprawdzanie  kosztorysów.  Co  więcej,  nie  można  uznać,  jak  to  wskazał 

Zamawiający  w  Informacji  o  wynikach,  jakoby:  „Niedozwolone  porozumienie  miedzy 

wykonawcami  doprowadziło  do  tego,  że  Z.  B.  uczestniczyłby  w  realizacji  zamówienia  w 

dwóch  częściach  i  w  ten  sposób  wykonawcy  obeszli  zapisy  SWZ,  gdzie  zamawiający 

wyraźnie zastrzegł, że wykonawcy mogą składać ofertę tylko na jedną część zamówienia.” – 

wykonawcy nie naruszyli bowiem wskazanego postanowienia SWZ (

rozdział III pkt 6 SWZ), 

żadne z nich nie złożyło oferty na więcej niż jedną część zamówienia, zaś Pan B. udzielając 

Pani B. 

zasobów i będąc podwykonawcą w ograniczonym zakresie – nie stał się tym samym 

wykonawcą,  który  w  rzeczywistości  wykona  oba  zamówienia,  a  bynajmniej  Zamawiający  w 

żaden sposób takiej okoliczności nie wykazał. Zakres udostępnienia zasobów i uczestnictwa 

Pana  B.a 

w  wykonywaniu  zamówienia  w  części  1  –  nie  wyczerpuje  zakresu  zamówienia 

zgodnie z opisem przedmiotu Zamówienia (rozdział III SWZ, załącznik nr 6 do SWZ  – Opis 

przedmiotu zamówienia).  Nie ulega wątpliwości, iż  zarówno  korzystanie z  zasobów,  jak  też 

podwykonawstwo, 

było dopuszczalne. 

Izba nie podziela również poglądu, iż Zamawiający miał podstawy, by uznać, że odwołujący 

małżonkowie  należą  do  tej  samej  grupy  kapitałowej  w  rozumieniu  ustawy  z  dnia  16  lutego 

2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Zgodnie z zawartym w art. 4 pkt 14 tej ustawy 

słowniczkiem  obejmującym  definicję  legalną  „grupy  kapitałowej”,  rozumie  się  przez  to 

wszystkich  przedsiębiorców,  którzy  są  kontrolowani  w  sposób  bezpośredni  lub  pośredni 

przez jednego przedsiębiorcę, w tym również tego przedsiębiorcę. O kontroli może być zaś 

mowa,  gdy 

mamy  do  czynienia  z  jakąkolwiek  formą  bezpośredniego  lub  pośredniego 

posiadania 

przez  przedsiębiorcę  uprawnień,  które  osobno  albo  łącznie,  przy  uwzględnieniu 

wszystkich  okoliczności  prawnych  lub  faktycznych,  umożliwiają  wywieranie  decydującego 

wpływu na innego przedsiębiorcę lub przedsiębiorców (art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 

2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów). Uprawnienia takie tworzą w szczególności: 

a) 

dysponowanie  bezpośrednio  lub  pośrednio  większością  głosów  na  zgromadzeniu 

wspólników  albo  na  walnym  zgromadzeniu,  także  jako  zastawnik  albo  użytkownik, 

bądź  w  zarządzie  innego  przedsiębiorcy  (przedsiębiorcy  zależnego),  także  na 

podstawie porozumień z innymi osobami, 

b) 

uprawnienie  do  powoływania  lub  odwoływania  większości  członków  zarządu  lub  rady 

nadzorczej  innego  przedsiębiorcy  (przedsiębiorcy  zależnego),  także  na  podstawie 

porozumień z innymi osobami, 

c) 

członkowie  jego  zarządu  lub  rady  nadzorczej  stanowią  więcej  niż  połowę  członków 

zarządu innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), 

d) 

dysponowanie  bezpośrednio  lub  pośrednio  większością  głosów  w  spółce  osobowej 

zależnej  albo  na  walnym  zgromadzeniu  spółdzielni  zależnej,  także  na  podstawie 

porozumień z innymi osobami, 

e) 

prawo  do  całego  albo  do  części  mienia  innego  przedsiębiorcy  (przedsiębiorcy 

zależnego), 

f) 

umowa przewidująca zarządzanie innym przedsiębiorcą (przedsiębiorcą zależnym) lub 

przekazywanie zysku przez takiego przedsiębiorcę. 

Zamawiający nie wykazał zaś, by którykolwiek z Odwołujących miał kontrolę – w rozumieniu 

ww.  przepisów  nad  drugim,  a  tym  samym  nie  wykazał,  by  małżonkowie  B.  tworzyli  grupę 

kapitałową  w  rozumieniu  ustawy  z  dnia  16  lutego  2007  r.  o  ochronie  konkurencji  i 

konsumentów. 

Fakt, że Odwołujący prowadzą działalność gospodarczą pod tym samym adresem, że Pani 

B. 

w swojej ofercie powołała się na zasoby Pana B., czy też nawet, że wadium co do oferty 

Z.  B. 

zostało zapłacone z  konta M.  B.  –  nie świadczy  o tym, by którykolwiek  z  małżonków 

miał  kontrolę  nad  drugim.  Zauważyć  należy,  iż  w  momencie  składania  ofert  pomiędzy 

małżonkami istniał ustrój majątkowej wspólności ustawowej, co oznacza, że mieli oni równe 

udzia

ły i prawa w całym małżeńskim majątku. Zgodnie z art. 36 § 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i 

opiekuńczego,  oboje  małżonkowie  są  obowiązani  współdziałać  w  zarządzie  majątkiem 

wspólnym  oraz  każdy  z  małżonków  może  samodzielnie  zarządzać  majątkiem  wspólnym. 

Zamawiający  nie  ustalił  zaś,  by  którykolwiek  małżonek miał  decydujący  wpływ  na  drugiego 

małżonka  lub  kontrolę  nad  majątkiem  drugiego.  Okoliczności  posiadania  większej  wiedzy  i 

doświadczenia  przez  Pana  B.a  –  nie  przekłada  się  na  stosunek  dominacji  nad  drugim 

przedsiębiorcą – Panią B.. Pani M. B. nie jest zależna od Pana B.a w tym znaczeniu, że Pan 

B. 

może wydawać jej  obiektywnie wiążące polecenia,  w  szczególności co do  wykonywania 

zamówienia. A już na pewno stosunek zależności nie tworzy się – jak uznał Zamawiający – 

przez to, że Pan B. ma większe doświadczenie i będzie wspierał Panią B.. Co więcej, gdyby 

dać  się  przekonać  Zamawiającemu,  że  wskazane  poszlaki,  a  w  istocie  sam  już  fakt  więzi 

osobowych 

– tutaj małżeńskich – wystarczy do uznania, że małżonkowie B. nie powinni byli 

składać  dwóch  ofert  w  tym  postępowaniu,  oznaczałoby  to  dopuszczenie  do  znacznego 

ograniczenia konkurencji na gruncie krajowym, a nawet unijnym. Według bowiem utartego w 

tym  względzie  stanowiska  Trybunału  Sprawiedliwości,  w  kontekście  jednolitego  rynku 

wewnętrznego i skutecznej konkurencji w interesie Unii Europejskiej pozostaje zapewnienie, 

by  w  przetargu  uczestniczyła  jak  największa  liczba  oferentów.  Co  za tym  idzie,  istotne  jest 

zachowanie  zasady  proporcjonalności  w  przypadku  decydowania  o  wykluczeniu 

wykonawców  z  postępowania  z  uwagi  na  domniemane  zawarcie  porozumienia 

zakłócającego  konkurencję.  W  wyroku  z  dnia  19  maja  2009  r.  (sygn.  C-538/07,  Assitur), 

Trybunał  Sprawiedliwości  wskazał,  iż  uregulowania  krajowe,  w  zakresie w  jakim  rozciągają 

zakaz  udziału  w  tej  samej  procedurze  udzielania  zamówień  publicznych  na  sytuacje,  w 

których łączący zainteresowane przedsiębiorstwa stosunek dominacji nie ma wpływu na ich 

zachowania w ramach takich procedur, wykracza poza to, co jest niezbędne dla osiągnięcia 

celu  w 

postaci  zapewnienia  stosowania  zasad  równego  traktowania  i  przejrzystości. 

Powyższe  należy  tym  bardziej  odnieść  do  sytuacji,  w  której  brak  możliwości  wskazania  na 

stosunek  dominacji  i  zależności,  a  wykonawców  wiąże  jedynie  więź  osobowa,  jak  w 

przypadku  małżonków  B..  Jak  podkreślił  Trybunał:  „Takie  uregulowanie,  oparte  na 

niewzruszalnym  domniemaniu,  że  poszczególne,  powiązane  ze  sobą  przedsiębiorstwa, 

przedstawiając  swe  oferty  w  tym  samym  przetargu,  bezwzględnie  na  siebie  wpływały, 

narusza zasadę proporcjonalności, ponieważ nie pozostawia tym przedsiębiorstwom żadnej 

możliwości wykazania, że w ich przypadku nie istnieje realne ryzyko występowania praktyk 

mogących  zagrażać  przejrzystości  lub  zakłócać  konkurencję  między  oferentami  (zob. 

podobnie  wyrok  z  dnia  3  marca  2005  r.  w  sprawach  połączonych C-21/03  i  C-

34/03 Fabricom,  Zb.Orz.  s.  I-1559,  pkt  33,  35;  ww. wyrok w  sprawie  Michaniki,  pkt  62). 

Natomiast  samo  stwierdzenie,  że  zainteresowane  przedsiębiorstwa  pozostają  względem 

siebie w stosunku dominacji z uwagi na stosunek własności lub ilość głosów na zwyczajnym 

zgromadzeniu  wspólników,  nie  wystarczy  do  tego,  by  instytucja  zamawiająca  mogła 

wykluczyć  automatycznie  te  przedsiębiorstwa  z  procedury  udzielenia  zamówienia 

publicznego  bez  dokonania  weryfikacji,  czy  taki  stosunek  miał  wpływ  na  zachowanie 

każdego  z  tych  przedsiębiorstw  w  ramach  danego  postępowania.”  W  ocenie  Izby, 

Zamawiający  tak  właśnie  postąpił  w  niniejszym  postępowaniu  –  przyjął  niewzruszalne 

domniemanie,  że  więź  małżeństwa,  wspólny  adres  itd.  stanowią  niezbicie  o  zawarciu 

porozumienia  mającego  na  celu  zakłócenie  konkurencji.  Na  gruncie  niniejszego 

postępowania,  Izba  podziela  pogląd  wyrażony  przez  Izbę  orzekającą  w  innym  składzie  w 

wyroku  z  dnia  4  czerwca  2021  r.  (

sygn.  KIO  1083/21),  iż:  „Same  relacje  rodzinne  nie  są 

wystarczające do stwierdzenia, iż jeden z przedsiębiorców ma pozycję dominującą poprzez 

sprawowanie  kontroli  nad  przedsiębiorcą  zależnym.  Aby  taka  kontrola  miała  miejsce, 

konieczne  jest  wskazanie  formy  wpływu,  jaki  podmiot  dominujący  miał  mieć  na  drugiego 

przedsiębiorcę  w  sferze  biznesowej.  Przy  dwóch  równych  podmiotach  nie  można  ustalić 

wyłącznie  na  podstawie  relacji  rodzinnych,  iż  istnieje  zależność  wynikająca,  np.  z 

większościowego  udziału  głosu,  czy  też  udziału  w  mieniu  wspólnym  lub  innej  formy 

pozwalającej  na  wywieranie  wpływu  na  podejmowane  decyzje  biznesowe.  Decyzja  o 

złożeniu  oferty  w  tym  samym  postępowaniu  nie  jest  wystarczająca  dla  ustalenia,  iż  była 

podyktowana  wspólnym  celem  gospodarczym,  tym  bardziej,  iż  złożenie  dwóch  ofert  na  te 

same części zamówienia nie powoduje zwiększenia szansy uzyskania zamówienia, a jedynie 

wskazuje  na  konkurowanie o to samo  zamówienie.” Tym  bardziej  zaś  złożenie dwóch  ofert 

na  dwie  różne  części  samo  przez  się  nie  powoduje  zwiększenia  szansy  uzyskania 

zamówienia.  W  nieco  podobnym  stanie  faktycznym,  z  tą  różnicą,  że  wykonawcami 

podejrzewanymi  o  zawarcie  porozumienia  nie  byli  małżonkowie,  lecz  powiązane  spółki, 

orzekała  Izba  w  wyroku  z  15  lipca  2019  r.  (sygn.  KIO  1247/19)  uznając,  że:  „Powyższe 

porozumienie 

– w okolicznościach danej sprawy – nie świadczyło jednak o tym, że cel tego 

porozumienia  miał  na  celu  ograniczenie  konkurencji  między  wykonawcami.  Podkreślenia 

wymagał  kluczowy fakt, że odwołujący  (…)  polegając  wzajemnie na  swym  doświadczeniu i 

osobach, złożyli oferty w odrębnych częściach postępowania. Podział zamówienia na części 

oznaczał,  że  w  każdej  z  tych  części  funkcjonował  odrębny  opis  przedmiotu  zamówienia, 

warunki,  kryteria  oceny  ofert  itp.  Tego  rodzaju  postępowanie  toczy  się  celem  udzielenia 

odrębnych  i  niezależnych  od  siebie  zamówień  w  każdej  z  części.  Powyższe  oznaczało,  że 

obaj  odwołujący  żadną  miarą  nie  konkurowali  ze  sobą  w  analizowanym  postępowaniu. 

Zamawiający  przyznał  zresztą  w  trakcie  rozprawy  dwukrotnie,  że  odwołujący  (…)  między 

sobą  nie  konkurowali.  Podział  zamówienia  i  złożenie  ofert  na  różne  części  oznaczał,  że 

odwołujący  nie  mieli  jakiejkolwiek  możliwości  manipulowania  wynikami  postępowania  w 

części 1 ani 2, np. wycofywania ofert na korzyść drugiego, uzgadniania działań wobec innych 

wykonawców itp.” Rację mają zatem Odwołujący, iż zmowa mogłaby być realna w przypadku 

złożenia  oferty  w  ramach  jednej  części  zamówienia  oraz,  że  Zamawiający  nie  wskazał  na 

czym  miałoby  polegać  porozumienie  antykonkurencyjne  małżonków,  w  szczególności  w 

kontekście  art.  6  ust.  1  ustawy  z  dnia  16  lutego  2007  r.  o  ochronie  konkurencji  i 

konsumentów. Nadto, również Pan B. w toku rozprawy oświadczył, iż nie konkurował z żoną 

w tym postępowaniu.  

Izba  podziela 

również  stanowisko  Odwołujących,  iż  fakt,  że  w  przypadku  postępowań 

Zamawiającego  o  analogicznym  przedmiocie  na  przestrzeni  lat  wpływa  coraz  mniej  ofert 

może  być  wyłącznie  skutkiem  zaostrzania  warunków  zamówienia  przez  Zamawiającego,  a 

nie efektem zmowy przetargowej 

Odwołujących, do której wszak nie doszło. 

Mając  to  na  uwadze,  nieprawidłowe  było  wykluczenie  z  postępowania  Odwołujących,  gdyż 

nie  zaistniały  przesłanki,  o  których  mowa  w  art.  108  ust.  1  pkt  5  PZP.  Co  za  tym  idzie, 

całkowicie  pozbawione  podstaw  prawnych  było  odrzucenie  ofert  tych  wykonawców,  a  w 

zakresie  dotyczącym  części  1  zamówienia,  również  unieważnienie  postępowania.  Biorąc 

powyższe pod  uwagę,  na podstawie art.  554 ust.  1  pkt  2  i  ust.  3  pkt  1  zw.  z  art.  556  PZP, 

orzeczono  jak  w  sentencji. 

O  kosztach  postępowania  orzeczono  stosownie  do  wyniku 

po

stępowania - na podstawie 557 PZP oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b) w zw. 

z 

§  7  ust.  1 pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w 

szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz 

wysokości i sposobu pobieraniu wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437 ze zm.). 

Przewodnicząca: 

…………................. 

…............................ 

…...........................