Katarzyna Bełdowska

Pytanie: Czy poniższe zapisy umowy obciążające wykonawcę bez względu na przyczynę awarii mogą być zgodnie z prawem stosowane w umowie przetargowej? Wynika z nich, że jeśli dojdzie do jakichkolwiek problemów przy użyciu produktów wykonawcy, zamawiający obciąży odpowiedzialnością wykonawcę i zerwie z nim umowę. Oto, jak brzmią zapisy: „§ 1. W przypadku złożenia oferty równoważnej wykonawca oświadcza, że dostarczane towary dokładnie odpowiadają opisowi przedmiotu zamówienia. 2. Wykonawca przyjmuje na siebie odpowiedzialność za uszkodzenia sprzętu powstałe w wyniku używania zaoferowanego i dostarczonego sprzętu równoważnego. 3. W sytuacji, gdy dostarczone równoważne materiały spowodują awarie sprzętu i autoryzowany serwis producenta sprzętu wyda opinię, że przyczyną awarii jest dostarczony towar, koszty naprawy sprzętu obciążą Wykonawcę. Wykonawca jest zobowiązany do pokrycia kosztów naprawy sprzętu w ww. przypadku. 4. W przypadku dostarczenia towarów nieodpowiadających dokładnie opisowi przedmiotu zamówienia (niebędących równoważnymi), wykonawca ponosi pełną odpowiedzialność wobec zamawiającego w wysokości poniesionej szkody i utraconych korzyści oraz za roszczenia osób trzecich skierowane przeciwko zamawiającemu. 5. Niezależnie od powyższej odpowiedzialności, w przypadku określonym ust. 4, wykonawca zapłaci zamawiającemu karę umowną w wysokości 25% wartości zakwestionowanych towarów, nawet jeżeli zamawiający ani osoba trzecia nie ponieśli szkody lub nie udowodnili ani nie uprawdopodobnili jej poniesienia, na podstawie przesłanego przez zamawiającego protokołu niezgodności potwierdzonego przez specjalistę laboranta. 6. W przypadku określonym w ust. 4 zamawiający zastrzega sobie prawo odstąpienia od umowy bez wypowiedzenia. Wówczas niezależnie od roszczeń, o których mowa w ust. 3, 4 lub 5 wykonawca zwróci zamawiającemu wartość wszelkich świadczeń, uiszczonych przez zamawiającego na podstawie niniejszej umowy. 7. Jednocześnie wykonawca oświadcza, że jest świadomy odpowiedzialności karnej, wynikającej z art. 297 Kodeksu karnego, za przedkładanie fałszywych lub stwierdzających nieprawdę dokumentów albo nierzetelnych, pisemnych oświadczeń dotyczących okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania zamówienia publicznego”.

Osoby, które wykonują czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, ponoszą prawną odpowiedzialność za błędy, niedopatrzenia i zaniechania. Odpowiedzialność dotyczy także zamawiającego jako instytucji czy inaczej podmiotu. Poniżej ważne informacje związane z tym zagadnieniem. Szczegóły publikujemy w cyklu 3 artykułów.

Z dwóch poprzednich części artykułu dowiedziałeś się, jak odpowiada zamawiający jako podmiot oraz jak kształtuje się odpowiedzialność osób, które wykonują czynności w przetargu a jednocześnie podlegają regułom dyscypliny finansów publicznych. W poniższym opracowaniu – ostatniej już części artykułu dotyczącego odpowiedzialności za błędy w przetargach − publikujemy najważniejsze informacje dotyczące odpowiedzialności kierownika zamawiającego oraz osób, którym powierzył on wykonywanie swoich obowiązków w postępowaniu.

Pytanie: Formularz cenowy składa się z pozycji, w których podaje się cenę jednostkową za roboczogodzinę i liczbę roboczogodzin. W trakcie wykonywania zamówienia w zależności od rodzaju prac określa się wynagrodzenie przeliczane zgodnie z ogólnopolskim katalogiem pracochłonności lub normami zakładowymi. Przykładowo w zleceniu wskazuje się do wykonania 2 hektary porządkowania powierzchni, dla której katalog przewiduje np. 12 roboczogodzin na 1 ha. Zatem wynagrodzenie wynosi 2 x 12 x stawka z formularza cenowego. Nie wszystkie prace zakontraktowane przez zamawiającego są opisane w katalogu ogólnopolskim i w takim przypadku zamawiający przewidział zastosowanie norm zakładowych, których jednak nie wskazał w siwz, mimo, że określił, iż zarówno ogólnopolski katalog pracochłonności jak i normy zakładowe znajdują się w załączniku nr 2 do specyfikacji. Zamawiający tam jednak normy zakładowe, wskazując tylko krajowe. Zauważyłem to po otwarciu ofert. Nie wiadomo zatem, jak będzie wyliczane wynagrodzenie za prace „zakładowe”. Czy po poinformowaniu zamawiającego o zauważonych błędach, zajdą przesłanki do unieważnienia przetargu? Brak jest istotnych danych co do sposobu wyliczania przyszłych wynagrodzeń, opis przedmiotu zamówienia nie został więc sporządzony z należytą starannością. Na jakie przepisy ustawy Pzp należy się powołać?

Odpowiedzialności za uchybienie przepisom ustawy Pzp, które stanowi czyn kwalifikowany jako naruszenie dyscypliny finansów publicznych, podlegają osoby, które – działając w strukturze zamawiającego – są winne kwestionowanego działania lub zaniechania. Sankcja w takim przypadku może przybrać wymiar finansowy, ale nie tylko. Sprawdź, co grozi osobom, które popełniły błędy w postępowaniach stanowiące jednocześnie czyn naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Polecam Ci także pierwszą część artykułu na temat odpowiedzialności zamawiającego jako instytucji w przypadku naruszenia przepisów ustawy Pzp: Zobacz, jak zamawiający odpowiada za naruszenie przepisów ustawy Pzp (cz. I).

Pytanie: Czy za wyliczenie wartości szacunkowej zamówienia i opis przedmiotu zamówienia odpowiada kierownik zamawiającego czy osoby rzeczywiście wykonujące te czynności? Czy są określone konsekwencje dla osób, które źle dokonały powyższych czynności i stwierdzono naruszenie dyscypliny finansów publicznych, czy odpowiedzialność w tym zakresie ponosi tylko kierownik zamawiającego (np. dyrektor)?

Zamawiający jako gospodarz postępowania o udzielenie zamówienia publicznego ma prawo do ukształtowania sposobu oraz warunków jego przeprowadzenia, zgodnie z jego uzasadnionymi potrzebami. Uprawnienie to nie ma jednak charakteru absolutnego, a granicę wyznaczają przepisy ustawy Pzp. Prawidłowość każdej czynności podejmowanej przez zamawiającego (w tym również zaniechanie jej dokonania) oceniana jest w kontekście odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy Pzp. W poniższym artykule przeczytasz o odpowiedzialności zamawiającego jako instytucji. Z kolejnych części materiału dowiesz się natomiast, jak odpowiada kierownik zamawiającego i jego pracownicy oraz kiedy dochodzi do naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Sprawdź, jakie kary grożą za działania niezgodnie z przepisami Prawa zamówień publicznych.

Pytanie: Jak ma zachować się zamawiający, gdy w prowadzonym postępowaniu o wartości powyżej tzw. progów unijnych otrzyma niezaszyfrowaną ofertę (podpisaną kwalifikowanym podpisem elektronicznym) na adres swojej skrzynki mailowej (poczta elektroniczna)? Zamawiający zastrzegł w siwz, że oferta wykonawcy musi być zaszyfrowana oraz złożona (przy użyciu dedykowanego formularza) na elektroniczną skrzynkę podawczą zamawiającego, znajdującą się na platformie ePUAP. Czy w tej sytuacji zamawiający powinien odrzucić ofertę na podstawie art. 89 ust. 1 ustawy Pzp w związku z jej art. 86 ust. 1 (zgodnie z jego treścią z zawartością ofert nie można zapoznać się przed upływem terminu ich otwarcia)? Czy zamawiający może nie odrzucać oferty, pod warunkiem, że nie została ona otwarta (przez żadnego z pracowników zamawiającego) przed upływem terminu otwarcia ofert?

Pytanie: Czy w przypadku zamówień udzielanych w trybie z wolnej ręki, które mogą być realizowane tylko przez jednego wykonawcę zgodnie z art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. b lub art. 67 ust. 1 pkt 1a bądź art. 67 ust. 3 ustawy Pzp zamawiający może odstąpić od powołania komisji przetargowej, wykluczenia w trybie art. 24 ust. 1 pkt 14 ustawy Pzp oraz przekazania zaproszenia do negocjacji?

Pytanie: W ciągu tygodnia minie termin obowiązywania umowy przetargowej w procedurze krajowej na usługi sprzątania w obiektach zamawiającego. Nowe postępowanie zostało unieważnione, ponieważ oferta z najniższą ceną przewyższała kwotę, którą zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia i nie było możliwości jej zwiększenia. Obecny wykonawca zgodził się przedłużyć realizację usługi do maksymalnie 31 grudnia 2019 r. Czy tworząc aneks do umowy, powinniśmy powołać się na art. 144 ust. 1 pkt 6 (szacowana wartość usług za okres przedłużenia umowy spełnia przesłanki ustawowe) czy pkt 5 (kryterium oceny ofert stanowiła cena, umowę podpisano na 24 miesiące, więc zmiana terminu realizacji usługi nie będzie istotna)?