Jak odrzucić ofertę wykonawcy, który pochodzi z państwa trzeciego, które nie zawarło umowy z UE?

Stan prawny na dzień: 24.04.2025
  Jak odrzucić ofertę wykonawcy, który pochodzi z państwa trzeciego, które nie zawarło umowy z UE?

Na jakiej podstawie zamawiający sektorowy odrzuca wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu (bądź ofertę) złożone przez wykonawcę pochodzącego z tzw. państwa trzeciego, które nie zawarło z UE umowy o równym i wzajemnym dostępie do rynku zamówień publicznych? Zamawiający wskazał w dokumentach zamówienia, że nie dopuszcza do udziału w postępowaniu takich podmiotów.  

Przepisy ustawy Pzp nie zawierają aktualnie przepisów odnoszących się do możliwości udziału w postępowaniu wykonawców z tzw. państw trzecich. Prace legislacyjne w tym zakresie zostały wszczęte po wydaniu przez TSUE wyroku z  22 października 2024 r. w sprawie C-652/22 Kolin Inşaat Turizm Sanayi ve Ticaret AȘ przeciwko Državna komisija za kontrolu postupaka javne nabave, ECLI:EU:C:2024:910/

Sprawdź omówienie projektu zmian ustawy Pzp na Portalu ZP: Projekt zmian Pzp 2025 – zmiany w waloryzacji umów i dostępie do przetargów unijnych

Konsekwencje tego wyroku dla postępowań o udzielenie zamówienia omówił także Urząd Zamówień Publicznych. UZP odniósł się do sytuacji nieprzyjęcia przez Unię aktów o charakterze generalnym dotyczących dostępu do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego w Unii dla wykonawców z państwa trzeciego, które nie zawarło z Unią umowy międzynarodowej gwarantującej równy i wzajemny dostęp do zamówień publicznych. Wskazał, że wówczas to do zamawiającego należy ocena, czy dopuścić do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wykonawców z takiego państwa trzeciego i na jakich warunkach. Zatem możliwość niedopuszczenia do udziału wykonawcy z państwa trzeciego zależy od decyzji zamawiającego. 

UZP odwołując się do zasady przejrzystości, podkreślił, że wszelkie decyzje zamawiającego dotyczące udziału w postępowaniu wykonawców pochodzących z państw trzecich, powinny zostać w odpowiedni sposób ujawnione w dokumentach zamówienia:

„Jeśli zamawiający zdecyduje się na ograniczenie dostępu, o którym mowa wyżej, powinien określić w dokumentach zamówienia wymagania, które będą odzwierciedlały różnice między sytuacją prawną tych wykonawców a sytuacją prawną wykonawców z Unii i z państw trzecich, które zawarły z Unią umowę międzynarodową gwarantującą na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych (tzn. w dokumentach zamówienia powinny być informacje, że zamawiający ogranicza dostęp i w jaki sposób)”.

UZP w swoim stanowisku rekomenduje – w sytuacji spełnienia  wymagań opisanych powyżej – zastosowanie w stosunku do wniosków i ofert wykonawców z państw trzecich podstawę odrzucenia oferty z art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp (niezgodność z warunkami zamówienia).

Moim zdaniem, w sytuacji spełnienia przez zamawiającego w sposób przejrzysty wymagań dotyczących zakresu informacji, które zgodnie z wyrokiem w sprawie Kolin powinny zostać zamieszczone w dokumentacji postępowania, podstawą do odrzucenia wniosku wykonawcy z państwa trzeciego może być również art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy Pzp. Przepis ten znajduje zastosowanie w postępowaniu o udzielenie zamówienia sektorowego w trybie negocjacji z ogłoszeniem i nakazuje odrzucenie wniosku wykonawcy, który nie spełnia warunków udziału w postępowaniu.

Przesądzające znaczenie będą miały jednak konkretne postanowienia zawarte w ogłoszeniu o zamówieniu.

Autor:

Magdalena Grabarczyk

Magdalena Grabarczyk

Magdalena Grabarczyk

Radca prawny, przez 14 lat członek Krajowej Izby Odwoławczej, wiceprezes i rzecznik prasowy Krajowej Izby Odwoławczej. Od 2023 roku prowadzi indywidualną praktykę radcowską zorientowaną przede...