Opinia Krajowej Izby Odwoławczej nie jest wiążąca dla składu orzekającego rozpoznającego odwołanie

Sąd Okręgowy (dalej: SO) w Warszawie w wyroku z 16 lipca 2014 r. (sygn. akt XXIII Ga 924/14) wypowiedział się w kwestii problematyki związania ofertą oraz wykładni oświadczeń woli wykonawcy składanych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, dotyczących związania złożoną przez niego ofertą. SO odniósł się również do kwestii wzajemnej zależności i powiązania dwóch postępowań prowadzonych przez Krajową Izbę Odwoławczą. Chodzi o postępowania w sprawie opinii wydawanej przez KIO na skutek wniesienia zastrzeżeń od wyniku kontroli uprzedniej prowadzonej przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych (art. 167 ustawy Pzp). Natomiast druga kwestia dotyczy postępowania w sprawie odwołania od czynności zamawiającego (art. 180 ustawy Pzp).

W zakresie kwestii związania ofertą SO wskazał między innymi, że upływ terminu związania ofertą nie powoduje automatycznie nieskuteczności oferty, a jedynie skutkuje brakiem istnienia po stronie wykonawcy obowiązku zawarcia umowy o zamówienie. Skład orzekający uznał, że z treści art. 85 ust. 2 ustawy Pzp wynika bezpośrednio, że ograniczenie „przed upływem terminu związania ofertą” odnosi się tylko do zamawiającego. Przy czym może on zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu, na co najmniej 3 dni przed upływem terminu związania ofertą. Taką czynność może wykonać tylko raz.

Co istotne, wskazane ograniczenie nie odnosi się do tych wykonawców, którzy mogą takie oświadczenie składać wielokrotnie bez względu na upływający termin związania ofertą. A zatem ustawa Pzp nie wyklucza możliwości zawarcia przez zamawiającego umowy z wykonawcą, jeżeli ten nie jest już związany złożoną w postępowaniu ofertą, natomiast wyraża wolę zawarcia takiego kontraktu. SO uznał jednocześnie, że kilkakrotne pisemne oświadczenie, jeżeli jest powiązane z faktycznym zabezpieczeniem oferty wadium, oznacza wolę wykonawcy zawarcia umowy.

Ponadto skład orzekający sądu okręgowego stwierdził, że obowiązujące na dzień rozstrzygania przedmiotowej sprawy przepisy prawa nie dają podstaw, aby przyjąć, że opinia Krajowej Izby Odwoławczej co do zastrzeżeń zamawiającego względem wyniku kontroli uprzedniej przeprowadzonej przez prezesa UZP, wyrażona w formie uchwały, jest wiążąca dla składu orzekającego KIO rozpoznającego odwołanie. Zdaniem SO wola ustawodawcy co do podmiotów związanych przedmiotową uchwałą została wyrażona bezpośrednio w przepisach ustawy Pzp i nie ma podstaw do przyjmowania związania taką uchwałą szerszego kręgu podmiotów. Chodzi przede wszystkim o prezesa Urzędu Zamówień Publicznych (art. 167 ust. 4 ustawy Pzp) oraz zamawiającego, który z mocy art. 171 ust. 2 i 5 ustawy Pzp jest związany zaleceniami pokontrolnymi wydanymi przez prezesa UZP, potwierdzonymi uchwałą KIO.

Sąd okręgowy wskazał ponadto, że w obecnym stanie prawnym środki ochrony prawnej przysługują również w sytuacji, gdy zamawiający zastosował się do zaleceń prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, których prawidłowość została potwierdzona następnie opinią Krajowej Izby Odwoławczej wydaną na podstawie art. 167 ustawy Pzp. Skład orzekający zwrócił także uwagę, że pewność i poszanowanie prawa wymaga, aby w postępowaniu toczącym się na skutek odwołania brane były pod uwagę okoliczności faktyczne i prawne objęte uchwałą KIO wydaną w trybie art. 167 ust. 3 ustawy Pzp.