KIO 2020/16 WYROK dnia 2 listopada 2016 r.

Sygn. akt: KIO 2020/16 

WYROK 

z dnia 2 listopada 2016 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Agnieszka Trojanowska 

Protokolant:   

Paweł Puchalski 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  Warszawie  w  dniu  2  listopada  2016  r.  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  24  października  2016r.  przez 

wykonawcę  PGF  URTICA  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  we 

Wrocławiu,  ul.  Krzemieniecka  120  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego 

Mazowieckie  Specjalistyczne  Centrum  Zdrowia  im.  Prof.  Jana  Mazurkiewicza  z 

siedzibą w Pruszkowie, ul. Partyzantów 2/4 

orzeka: 

1.  Oddala odwołanie, 

2.  Kosztami  postępowania  obciąża 

wykonawcę  PGF  URTICA  spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, ul. Krzemieniecka 120 i  

2.1 Zalicza  na  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000zł.  00  gr. 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

wykonawcę 

PGF  URTICA  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  we 

Wrocławiu, ul. Krzemieniecka 120 tytułem wpisu od odwołania,  

2.2 Zasądza 

od 

wykonawcy 

PGF 

URTICA 

spółka 

z 

ograniczoną 

odpowiedzialnością  z  siedzibą  we  Wrocławiu,  ul.  Krzemieniecka  120  na 

rzecz

  zamawiającego  Mazowieckie  Specjalistyczne  Centrum  Zdrowia  im. 

Prof.  Jana  Mazurkiewicza  z  siedzibą  w  Pruszkowie,  ul.  Partyzantów  2/4 

kwotę 3 600zł. 00 gr. (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) tytułem 

zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.  

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień  

publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm. z 2016r. poz. 831, 996, 1020, 1250, 1265, 

1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za 

pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w 

Warszawie. 

Przewodniczący:      …………… 

Sygn. akt KIO 2020/16 

Uzasadnienie 

Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na 

dostawę leków zostało wszczęte ogłoszeniem opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii 

Europejskiej w dniu 14 października 2016r. za numerem 2016/S 199-359360.  

W  dniu  24  października  2016r.  wobec  treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia 

(siwz) odwołanie wniósł wykonawca PGF Urtica spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z 

siedzibą  we  Wrocławiu.  Odwołanie  zostało  podpisane  przez  pełnomocnika  na  podstawie 

pełnomocnictwa  z  dnia  29  września  2016r.  udzielonego  przez  dwóch  członków  zarządu 

ujawnionych  w  KRS  i  upoważnionych  do  łącznej  reprezentacji,  zgodnie  z  odpisem  z  KRS 

załączonym  do  odwołania.  Kopia  odwołania  została  przekazana  zamawiającemu  w  dniu  24 

października 2016r.  

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:: 

I. 

art. 8a ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych 

(Dz.U. z 2013 r. poz. 403 ze zm., dalej: UoTZ), w zw. z art. 353(1) k.c., w zw. z art. 58 k.c., w 

zw. z art. 139 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. prawo zamówień publicznych (Dz.U. Nr 

(t.j.  Dz.  U.  z  2015  r.,  poz.  2164  ze  zm.  z  2016r.  poz.  831,  996,  1020,  1250,  1265,  1579  – 

dalej  ustawy)  wprowadzającego  zakaz  zawierania  w  umowach  stron  zapisów  dotyczących 

terminów  wystawiania  i  doręczania  faktur  VAT,  przez  zawarcie  w  §5  ust.  1  wzoru  umowy 

będącego  załącznikiem  nr  3  do  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  (dalej:  Wzór 

Umowy)  w  sposób  sprzeczny  z  zasadą  swobody  umów  zapisu,  zgodnie  z  którym  płatność 

wynagrodzenia  z  tytułu  realizacji  umowy  dokonywana  będzie  w  terminie  60  dni  od  dnia 

dostarczenia  faktury  VAT,  po  zakończeniu  miesiąca  rozliczeniowego,  w  wysokości 

stanowiącej  sumę  iloczynów  cen  jednostkowych  produktów  oraz  liczby  produktów 

dostarczonych  w  danym  miesiącu,  co  stanowi  niedozwolone  określenie  w  umowie  terminu 

wystawienia i doręczenia faktur VAT; 

II. 

art. 8 ust. 2 UoTZ, w zw. z art. 353(1) k.c., w zw. z art. 58 k.c., w zw. z art. 139 ust. 1 

ustawy  wprowadzającego  maksymalny  termin  zapłaty,  na  jaki  strony  mogą  umówić  się  w 

umowie,  który  dla  transakcji  handlowych,  w  których  dłużnikiem  jest  podmiot  publiczny 

będący podmiotem leczniczym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 204 ustawy z dnia 15 kwietnia 

2011r.  o  działalności  leczniczej  (Dz.U.  Nr  112,  poz.  654  ze  zm.,  dalej:  UDL)  nie  może 

przekraczać 60 dni, przez wprowadzenie w §5 ust. 1 Wzoru Umowy w sposób sprzeczny z 

zasadą  swobody  umów  zapisu  określającego  termin  wystawienia  i  doręczenia  faktur  VAT, 

który  prowadzi  do  niedozwolonego  wydłużenia  maksymalnego  terminu  zapłaty  ponad 

dopuszczalne 60 dni; 

III. 

art. 29 ust 1 PZP w zw. z art. 8 ust. 3 UoTZ przez brak wskazania i uzasadnienia w 

SIWZ  przesłanek  z  art.  8  ust  3  UoTZ  powodujących  wydłużenie  terminu  zapłaty  za 

dostarczone  zamawiającemu towary  powyżej  30  dni. W efekcie  niemożliwa  jest  weryfikacja 

tych przesłanek; 

IV. 

niezależnie od zarzutu z punktu III powyżej, naruszenie art. 8 ust. 3 UoTZ w zw. z art. 

353(1) k.c. w zw. z art. 58 k.c. w zw. z art. 139 ust. 1 ustawy przez wydłużenie w § 5 ust. 1 

Wzoru  Umowy,  terminu  zapłaty  za  otrzymane  towary  do  60  dni,  podczas  gdy  ustawa 

szczególna przewiduje jako zasadę termin 30 dni, natomiast wyjątkowo termin ten może ulec 

wydłużeniu  do  60  dni  o  ile  jest  to  uzasadnione  właściwością  lub  szczególnymi  elementami 

umowy  (art.  8  ust.  3  UoTZ).  Tymczasem  w  niniejszym  przypadku  przesłanki  te  nie  są 

spełnione,  co  stanowi  o  niezgodności  w/w  zapisu  z  przepisami  powszechnie 

obowiązującymi; 

V. 

art. 7 ust. 1 ustawy i 29 ust 2 ustawy w zw. z art. 9 ustawy o ochronie konkurencji i 

konsumentów („UOKiK") i art. 15 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji („ZNKU") oraz 

w  zw.  z  art.  353(1)  k.c.  w  zw.  z  art.  58  k.c.  w  zw.  z  art.  139  ust.  1  ustawy  przez 

sformułowanie  §  5  ust.  1  Wzoru  Umowy  w  sposób  stanowiący  nadużywanie  pozycji 

dominującej  w  szczególności  przez  narzucanie  warunków  sprzedaży,  uzależnianie  umowy 

od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego 

ani  zwyczajowego  związku  z  przedmiotem  umowy  oraz  poprzez  utrudnianie  dostępu  do 

rynku; 

VI. 

zasad współżycia społecznego, skutkujące naruszeniem art. 353(1) k.c., w zw. z art. 

58 k.c., w zw. z art. 139 ust. 1 ustawy, w szczególności z zasady uczciwości kupieckiej, którą 

zamawiający  narusza  wprowadzając  do  wzorca  umowy  nieważną  normę  umowną  - 

zamawiający realizuje bowiem swój prywatny (a nie publiczny) interes zapewniając sobie za 

pomocą pozornie uprawnionych narzędzi niedozwolone wydłużenie terminu na zapłatę faktur 

VAT. Następuje to kosztem drugiej strony, sprzecznie z zasadą rzetelności i lojalności wobec 

partnera umowy (vide m.in.: wyrok SA w Lublinie z dn. 29 lipca 2014r.. I ACa 353/14. LEX nr 

-  a  w  konsekwencji  w/w  postanowienia  Wzoru  Umowy  po  jej  zawarciu  -  dotknięte  będą 

sankcją nieważności. 

Wniósł o  

I. 

nakazanie zamawiającemu czynności, tj. zmiany postanowień SIWZ – Wzoru Umowy 

stanowiącego  Załącznik  nr  3  do  SIWZ  przez  usunięcie  części  zapisu  z  §5  ust  1  Wzoru 

Umowy dotkniętej nieważnością, to jest: 

„Płatność  wynagrodzenia  z  tytułu  realizacji  umowy  dokonywana  będzie  przelewem  na 

rachunek bankowy Wykonawcy wskazany na fakturze VAT. Wynagrodzenie będzie płatne w 

terminie  do  60  dni  od  dnia  dostarczenia  przez  Wykonawcę  prawidłowo  wystawionej  faktury 

VAT, na konto wskazane w fakturze, po zakończeniu miesiąca rozliczeniowego, w wysokości 

stanowiącej  sumę  iloczynów  cen  jednostkowych  określonych  w  Formularzu    sortymentowo-

cenowym  -  Załączniku  nr  2  do  umowy  oraz  liczby  Produktów  dostarczonych  na  rzecz 

zamawiającego w danym miesiącu." 

i  wskazanie,  że  na  podstawie  art.  56  k.c.  do  umowy  zastosowanie  będzie  miał  termin 

ustawowy, tj. 30 - dniowy. 

II. 

dopuszczenie  i  przeprowadzenie  dowodów  z  dokumentów  wymienionych  w 

uzasadnieniu na okoliczności wskazane w treści pisma; 

III. 

zasądzenie  od  zamawiającego  na  rzecz  odwołującego  kosztów  postępowania 

odwoławczego,  w  tym  kosztów  poniesionych  przez  stronę  odwołującą,  według 

przedłożonego zestawienia. 

Odwołujący  wskazał,  iż  ma  interes  prawny  w  złożeniu  odwołania,  bowiem  ubiega  się  o 

uzyskanie  zamówienia  publicznego  w  przedmiotowym  postępowaniu  (m.in.  zwrócił  się  do 

zamawiającego  o  wyjaśnienie  treści  SIWZ  w  zakresie  kwestionowanych  zapisów  SIWZ  i 

wzoru umowy - dowód w załączeniu), zaś zaskarżone niniejszym odwołaniem postanowienia 

SIWZ  utrudniają  złożenie  prawidłowej  i  zgodniej  z  wymogami  zamawiającego  oferty.  Tym 

samym odwołującemu grozi szkoda w postaci utraty zysku, na który mógłby liczyć uzyskując 

zamówienie publiczne do realizacji. Szkoda ta ma wymiar o tyle realny, że odwołujący jako 

jeden  z  wiodących  dostawców  produktów  leczniczych  na  rynku  szpitalnym  ma  rzeczywiste 

szanse  na  złożenie  najkorzystniejszej  oferty  w  ramach  tego  postępowania,  wygrywał  już 

przetargi  organizowane  przez  zamawiającego  i  jest  w  trakcie  realizowania  umów 

przetargowych  zawartych  z  zamawiającym.  Ponadto,  odwołujący  stale  występuje  w 

postępowaniach  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  co  jest  faktem  notoryjnym  i 

powszechnie znanym. W ramach tych postępowań notorycznie pojawiają się postanowienia 

SIWZ  oraz  wzorów  umów  obarczone  nieważnością,  co  również  stoi  u  podstaw  interesu  z 

wystąpieniem z niniejszym odwołaniem do Izby. 

W  uzasadnieniu  odwołujący  podniósł,  że  zamawiający  zamieścił  w  dniu  14  października 

2016r.  w  Dzienniku  Urzędowym  Wspólnot  Europejskich  ogłoszenie  o  postępowaniu  o 

udzielenie  zamówienia publicznego  w trybie przetargu nieograniczonego nr ZP/AM/14/2016 

na dostawę leków. Umowa zawarta w wyniku tego postępowania miałaby trwać 12 miesięcy 

oraz  polegałaby  na  realizowaniu  przez  wykonawcę  dostaw  leków  na  podstawie  zamówień 

sukcesywnie składanych przez zamawiającego, wg jego potrzeb (§ 3 ust. 1 Wzoru Umowy). 

Jako dowód powołał: 

Ogłoszenie o zamówieniu z dn. 14 października 2016r. 

Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia nr ZP/AM/14/2016; 

Załącznik nr 3 do SIWZ. 

W  treści  wzoru  umowy  będącego  załącznikiem  nr  3  do  SIWZ  zamawiający  wprowadził 

postanowienie  (w  §5  ust  1)  niezgodne  z  przepisami  bezwzględnie  obowiązującymi,  na  co 

odwołujący przedstawia następującą argumentację: 

Naruszenie przepisów UoTZ 

UoTZ  w  swych  założeniach  miała  rozwiązać  problemy  wierzycieli  wynikające  z  opóźnień  w 

zapłacie  oraz  z  wymuszania  przez  pewne  kategorie  dłużników  wprowadzania  do  umów 

nadmiernie odległych terminów zapłaty. Problemy te aktualizują się szczególnie jaskrawiw w 

odniesieniu do podmiotów publicznych będących podmiotami leczniczymi w rozumieniu art. 4 

ust.  1  pkt  2-4  Ustawy  o  działalności  leczniczej,  które  mają  szczególne  trudności  z 

terminowym  regulowaniem  wymagalnych  zobowiązań,  a  jednocześnie  wykorzystują  swoją 

pozycję  zamawiającego  w  postępowaniach  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 

prowadzonych w trybie przewidzianym przez ustawę. 

Powyższe  przejawia  się  m.in.  przez  wprowadzanie  przez  zamawiających  do  wzorów  umów 

przetargowych  postanowień  dotyczących  faktur  zbiorczych.  Konstrukcja  tego  rodzajów 

zapisów  polega  na  pozbawieniu  wykonawców  możliwości  dokumentowania  każdej  dostawy 

produktów  leczniczych  za  pomocą  faktury  VAT.  W  miejsce  bieżących  faktur  VAT, 

wykonawca  zobowiązany  jest  doręczyć  zamawiającemu  wraz  z  każdą  dostawą  dokument 

potwierdzający m.in. rodzaj, ilość towaru, cenę jednostkową oraz wartość towaru. Może być 

to  tzw.  dokument WZ,  protokół  zdawczo-  odbiorczy  lub  inny  dokument kwitujący  spełnienie 

ś

wiadczenia.  Fakturę  VAT  może  natomiast  wystawiać  nie  częściej  niż  raz  z  miesiącu, 

uwzględniając  w  niej  wszystkie  dostawy,  jakie  zostały  zrealizowane  w  tym  okresie  (tzw. 

„faktura zbiorcza"). 

W niniejszym przypadku zamawiający zamieścił we Wzorze Umowy (stanowiącym Załącznik 

nr 3 do SIWZ) w §5 ust 1 postanowienie opierające się na w/w konstrukcji „faktury zbiorczej", 

a mianowicie: 

„Płatność  wynagrodzenia  z  tytułu  realizacji  umowy  dokonywana  będzie  przelewem  na 

rachunek bankowy Wykonawcy wskazany na fakturze VAT. Wynagrodzenie będzie płatne w 

terminie  do  60  dni  od  dnia  dostarczenia  przez  Wykonawcę  prawidłowo  wystawionej  faktury 

VAT, na konto wskazane w fakturze, po zakończeniu miesiąca rozliczeniowego, w wysokości 

stanowiącej sumę iloczynów cen jednostkowych określonych w Formularzu asortymentowo-

cenowym  -  Załączniku  nr  2  do  umowy  oraz  liczby  Produktów  dostarczonych  na  rzecz 

Zamawiającego w danym miesiącu." 

Zatem  zgodnie  z  przytoczonym  postanowieniem,  wykonawca  nie  może  wystawiać  faktur 

VAT  na  potwierdzenie  poszczególnych  dostaw  (realizowanych  na  podstawie  zamówień 

sukcesywnie  składanych  przez  zamawiającego  -  vide:  §3  ust  1  Wzoru  Umowy),  lecz 

obowiązany  jest  wystawić  jedną  fakturę  zbierającą  dostawy  z  całego  miesiąca.  Termin 

zapłaty za te dostawy miałby zaś biec dopiero od doręczenia zamawiającemu wspomnianej 

„faktury zbiorczej" za cały miesiąc dostaw. 

Opisana  regulacja  umowna  stoi  w  sprzeczności  z  szeregiem  przepisów  bezwzględnie 

obowiązujących. 

Po  pierwsze,  zgodnie  z  art.  8a  UoTZ  „strony  transakcji  handlowej  nie  mogą  ustalać  daty 

doręczenia faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi." Z 

uwagi  na  funkcjonalne  powiązanie  faktu  doręczenia  faktur  z  rozpoczęciem  biegu  terminu 

zapłaty ustawodawca  w  nowelizacji UoTZ (Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o  zmianie 

ustawy  o  terminach  zapłaty  w  transakcjach  handlowych,  ustawy  -  Kodeks  cywilny  oraz 

niektórych  innych  ustawy  (Dz.U.  z  2015  r.  poz.  1830)),  która  weszła  w  życie  1  stycznia 

2016r.  dodał  art.  8a,  którego  celem  było  wyeliminowanie  możliwości  umawiania  się  przez 

strony  transakcji  handlowej  na  termin  doręczania  faktur  lub  rachunków.  Zgodnie  z  jego 

treścią  „strony  transakcji  handlowej  nie  mogą  ustalać  daty  doręczenia  faktury  lub  rachunku 

potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi". U podstaw jego wprowadzenia było 

„wyeliminowanie  możliwości  zawierania  porozumień,  które  prowadziłyby  do  nadmiernego 

odsuwania  w  czasie  doręczania  faktury,  co  w  efekcie  wpłynęłoby  na  odroczenie  powstania 

roszczenia  o  odsetki”  (Uzasadnienie  do  projektu  ustawy  o  zmianie  ustawy  o  terminach 

zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, 

https://legislacja.rcl.gov.  Dl/docs//2/12271803/12285995/12285996/dokumentl67020.Ddf.  s. 

4).  Konsekwencją  powyższego  uregulowania  jest  więc,  w  ocenie  odwołującego,  brak 

możliwości  zawierania  w  umowach  stron  zapisów  dotyczących  terminu  doręczenia  faktury 

lub rachunku. 

W  świetle  powyższego,  zdaniem  odwołującego,  nie  powinno  ulegać  wątpliwości,  że 

wprowadzenie  przez  zamawiającego  w  niniejszej  sprawie  zapisu  we  Wzorze  Umowy 

dotyczącego  wystawiania  faktur  nie  częściej  niż  raz  w  miesiącu,  ujmujących  zbiorczo 

transakcje  przeprowadzone  w  ciągu  tego  miesiąca,  stanowi  naruszenie  bezwzględnie 

obowiązującego  przepisu  art.  8a  UoTZ,  a  tym  samym  jest  czynnością  nieważną  z  punktu 

widzenia art. 58 k.c - „Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście 

ustawy  jest  nieważna,  chyba  że  właściwy  przepis  przewiduje  inny  skutek,  w  szczególności 

ten,  iż  na  miejsce  nieważnych  postanowień  czynności  prawnej  wchodzą  odpowiednie 

przepisy  ustawy".  Oczywistym  jest  dla  odwołującego  bowiem,  że  wykonawca  mógłby  i 

powinien  wystawiać  fakturę  VAT  na  potwierdzenie  każdorazowej  transakcji  dostawy,  zaś 

termin  wymagalności  powinien  rozpoczynać  bieg  od  dnia  doręczenia  właśnie  tejże  faktury 

VAT. Kwestionowany zapis we Wzorze Umowy (§ 5 ust 1) stanowi zaś przesunięcie terminu 

dostarczenia faktury na koniec miesiąca z nakazem ujęcia w tej fakturze zbiorczo wszystkich 

dostaw  z  tego  miesiąca.  Takie  działanie  zostało  uznane  przez  ustawodawcę  za 

niedozwolone. 

Po drugie, przepisy UoTZ przewidują maksymalne terminy zapłaty, na jakie strony mogą się 

umówić zawierając umowę. Zgodnie z art. 8 ust. 2 UoTZ „termin zapłaty określony w umowie 

nie może przekraczać 30 dni. liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku. 

potwierdzających  dostawę  towaru  lub  wykonanie  usługi,  a  w  transakcjach  handlowych,  w 

których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym w rozumieniu art. 4 

ust 1 pkt 2-4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, termin ten nie może 

przekraczać  60  dni".  Zapis  ten  -  oprócz  maksymalnych  terminów  na  zapłatę  -  wskazuje,  iż 

zdarzeniem  powodującym  rozpoczęcie  biegu  ustawowych  terminów  na  zapłatę  jest 

doręczenie  dłużnikowi  faktury  lub  rachunku.  Dla  obejścia  tych  przepisów  zamawiający 

wprowadził  do  Wzoru  Umowy  zapis  §  5  ust.  1  o  fakturach  zbiorczych,  które  miałyby  być 

wystawiane i doręczane nie częściej niż raz w miesiącu. 

Wprowadzanie  do  Wzoru  Umowy  przetargowej  wskazanego  postanowienia  powoduje 

faktyczne  wydłużenie  ustawowo  określonych  jako  maksymalne  terminów  zapłaty  o 

dodatkowy  czas  co  najmniej  30-tu  dni.  Bowiem  w  miejsce  ustawowego  maksymalnego 

terminu  60-dniowego  (który  to  termin  podmioty  publiczne  będące  podmiotami  leczniczymi 

mogą  stosować  wyjątkowo,  po  spełnieniu  ustawowych  przesłanek),  zamawiający  w  istocie 

zyskuje  aż  90-dniowy  termin  płatności  będący  w  ewidentnej  sprzeczności  z  przepisami 

UoTZ. Problem ten jest tym bardziej rażący, iż już samo wydłużenie terminu z 30 do 60 dni 

jest  zdaniem  odwołującego  w  tym  przypadku  nieuzasadnione  i  nieskuteczne.  Tym  bardziej, 

wydłużenie  terminu  aż  do  90  dni  stanowi  wypaczenie  celu  regulacji  UoTZ,  będącej 

implementacją unijnej Dyrektywy 2011/7/EU w sprawie zwalczania opóźnień w transakcjach 

handlowych (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/EU z dnia 16 lutego 2011 

r.  w  sprawie  zwalczania  opóźnień  w  transakcjach  handlowych  z  dnia  16  lutego  2011  r. 

(Dz.Urz.UE.L  Nr  48,  str.  1  -  dalej.  Dyrektywa).  Dyrektywa  wprost  wskazuje,  że  spełnienie 

ś

wiadczenia  przez  dłużników  powinno  być  skorelowane  z  otrzymaniem  płatności  w 

stosownym  terminie  -  „płatność  dłużnika  powinna  być  uważana  za  opóźnioną,  a  zatem 

uprawniającą  do  odsetek  za  opóźnienie  w  płatnościach,  w  przypadku  gdy  wierzyciel  nie 

dysponuje  należną  kwotą  w  stosownym  terminie,  pod  warunkiem  że  wypełnił  swoje 

zobowiązania  prawne  i  umowne  (...)  Faktury  równają  się  wezwaniom  do  zapłaty  i  są 

ważnymi dokumentami w łańcuchu transakcji dostawy towarów i świadczenia usług, między 

innymi  do  celów  ustalenia  terminów  płatności".  Skoro  więc  Dyrektywa  przewiduje 

maksymalne  terminy  na  zapłatę  zobowiązań  (analogicznie  jak  w  UoTZ  30  i  60  dni),  a 

jednocześnie  wskazuje,  że  termin  ten  nie  powinien  być  nadmierny  w  stosunku  do  terminu 

spełnienia  świadczenia,  a  także  że  powinien  być  on  skorelowany  z  faktem  wystawienia  i 

doręczenia faktury, to oczywistym jest, że umowne przedłużanie terminu doręczenia faktury 

prowadzi do naruszenia wspomnianych maksymalnych terminów płatności. 

Regulacja  zarówno  unijna,  jak  i  krajowa,  mają  więc  na  celu  skutecznie  przymuszanie 

dłużników  do  wykonywania  ciążących  na  nich  zobowiązań,  poprzez  stworzenie  takich 

warunków, że z punktu widzenia prowadzonej przez nich działalności gospodarczej przestaje 

być  opłacalne  pozostawanie  w  opóźnieniu  w  zapłacie  lub  wprowadzanie  do  umowy  bardzo 

odległych  terminów  płatności  (por.  M.  Chudzik,  „Komentarz  do  ustawy  z  dnia  12  czerwca 

2003r.  o  terminach  zapłaty  w  transakcjach  handlowych",  Legalis,  uwagi  do  art.  1).  Jak 

podnoszą  przedstawiciele  doktryny  „celem  regulacji  jest  zapewnienie  przedsiębiorcom 

płynności  finansowej  m.in.  poprzez  większe  zdyscyplinowanie  stron  transakcji  handlowych 

do  stosowania  krótszych  terminów  zapłaty"  (P.  Fik  i  P.  Staszczyk,  Wątpliwości  dotyczące 

możliwości  dochodzenia  rekompensaty  za  koszty  odzyskiwania  należności  na  podstawie 

ustawy  o  terminach  zapłaty  w  transakcjach  handlowych,  Przegląd  Sądowy  lipiec-sierpnień 

2015 s. 119). 

Wyżej  wspomniane  kwestie  zostały  omówione  i  pogłębione  w  Opinii  Prawnej  z  dn.  21 

czerwca  2016r.  sporządzonej  przez  dra  hab.  M.K..  z  Katedry  Prawa  Finansowego  na 

Wydziale Prawa. Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego (w załączeniu). 

Z  uwagi  na  wyżej  opisane  zarzuty,  postanowienie  zawarte  w  §5  ust  1  Wzoru  Umowy  jest 

niezgodne  z  podstawową  zasadą  swobody  umów  z  art.  353(1)  k.c.,  który  to  przepis  za 

pośrednictwem  art.  139  ust.  1  ustawy  ma  również  zastosowanie  w  niniejszym  przypadku. 

Wzór  umowy  zawiera  bowiem  wprowadzoną  przez  zamawiającego  normę  umowną 

pozostającą  w  sprzeczności  z  elementami  stanowiącymi  granice  swobody  kontraktowej  tj. 

przede  wszystkim  ustawą.  Z  tego  powodu  zapis  §5  ust  1  Wzoru  Umowy  dotknięty  jest 

częściowa nieważnością i jako taki nie może się ostać w treści SIWZ. Stąd wniosek zawarty 

w petitum odwołania o nakazanie zamawiającemu przez Izbę wykonania czynności w postaci 

częściowego usunięcia wspomnianego zapisu ze Wzoru Umowy. 

Ponadto,  odwołujący  kwestionuje  zapis  z  §5  ust  1  Wzoru  Umowy  również  z  powodu  innej 

sprzeczności z UoTZ. Mianowicie, zgodnie z art. 8 ust. 3 „Strony transakcji handlowej mogą 

ustalić  termin  zapłaty  dłuższy  niż  30  dni,  pod  warunkiem  że  ustalenie  to  jest  obiektywnie 

uzasadnione właściwością lub szczególnymi elementami umowy, a termin ten nie przekracza 

60 dni". 

Celem  powyższego  uregulowania  jest  zagwarantowanie  szybkiej  płatności  ze  strony 

organów  publicznych.  „Naruszanie  przez  organy  władzy  terminów  płatności  stanowi 

zdecydowanie  negatywny  przykład  dla  innych  podmiotów.  Ustawodawca  nie  może 

oczekiwać  od  przedsiębiorców  terminowych  wpłat  na  rzecz  ich  kontrahentów,  jeśli 

przedsiębiorcy  ci  nie  uzyskują  w  terminie  kwot  należnych  im  od  organów  władz  publicznej" 

(vide:  P.  Bieżuński,  Terminy  zapłaty  w  transakcjach  handlowych.  Komentarz,  Warszawa 

2013, komentarz do art. 8). 

Zamawiający, w ocenie odwołującego, nie wskazał w SIWZ na podstawie jakich przesłanek 

(mieszczących  się  w  ramach  ustawowej  dyspozycji)  wydłużył  termin  zapłaty  do  60  dni.  W 

efekcie,  brak  jest  możliwości  weryfikacji  zasadności  tychże  przesłanek.  Powoduje  to 

niezgodność opisu zamówienia z wytycznymi z art. 29 ust 1 ustawy - nie jest bowiem jasne 

dlaczego  na  podstawie  Wzoru  Umowy,  zamawiający  wymaga  zastosowania  w  niniejszym 

przypadku dłuższego terminu płatności. 

Odwołujący  podkreślił,  że  w  niniejszej  sprawie  zamawiający  w  sposób  nieuprawniony 

wydłużył termin zapłaty za otrzymane towary powyżej 60 dni - nie zostały bowiem spełnione 

przesłanki  wskazane  przez  ustawodawcę  w  art.  8  ust.  3  ustawy.  Przykładowo,  w 

uzasadnieniu  do  wprowadzonych  zmian  w  ustawie  o  terminach  zapłaty  w  transakcjach 

handlowych, podaje się  jako takie przesłanki: skomplikowanie, złożoność procedur, wielość 

podmiotów  zaangażowanych,  wieloetapowość.  Wskazywane  są  też  specyficzne  umowy, 

które  spełniają  ustawowe  przesłanki  np.  skomplikowane  umowy  o  roboty  budowlane 

wymagające  sukcesywnego  wykonywania  poszczególnych  etapów,  przy  zaangażowaniu 

często  kilku  podwykonawców.  W  niniejszym  przypadku,  stosunek  umowny  nie  będzie  w 

ocenie odwołującego wykazywał w/w cech. 

Ponadto, analiza poszczególnych elementów wzoru umowy prowadzi do wniosku, że termin 

zapłaty  wynosić  winien  30  dni,  bowiem  zamawiający  wymaga  bardzo  krótkich,  nawet 

kilkugodzinnych  terminów  dostawy.  Niedotrzymanie  terminu  jest  oczywiście  obwarowane 

karami  umownymi  (vide:  §  6  ust  lb  Wzoru  Umowy).  Przy  tak  określonych  obowiązkach 

umownych  nie  istnieje  uzasadnienie  dla  wydłużenia  terminu  zapłaty  powyżej  30  dni. 

Natomiast  szczególna  właściwość  umowy,  która  dotyczy  dostawy  leków  na  potrzeby 

udzielania  świadczeń  zdrowotnych,  może  co  najwyżej  uzasadniać  skrócenie  terminów 

dostawy  (czego  zamawiający  dokonał  we  wzorze  umowy),  natomiast  nie  uzasadnia 

wydłużenia terminów płatności. 

Z  wyżej  wskazanych  względów,  w  ocenie  odwołującego,  z  uwagi  na  nieuprawnione 

wydłużenie  terminu  zapłaty  do  60  dni  przez  zamawiającego,  bez  spełnienia  warunków,  o 

których  mowa  w  art.  8  ust  3  UoTZ,  w  niniejszym  przypadku  -  na  zasadach  art.  56  k.c.  - 

zastosowanie w umowie znajdzie termin 30-dniowy. 

W  zakresie  naruszenie  przepisów  UOKIK  i  ZNKU,  odwołujący  podniósł  również,  że  nawet 

gdyby  przyjąć,  iż  wyżej  przytaczany  zapis  umowny  z  §5  ust  1  Wzoru  Umowy  za 

dopuszczalny  -  należy  zwrócić  uwagę,  że  umowy  przetargowe  zawierane  są  w  trybie 

adhezyjnym.  W  niniejszym  przypadku  umowa  zostanie  zawarta  przez  przystąpienie 

wybranego wykonawcy  do analizowanego wzoru umowy. Narzucanie przez zamawiającego 

zapisu  z  §  5  ust  1 Wzoru  Umowy,  zawierającego  bardzo  kosztowny  i  uciążliwy  obowiązek, 

następuje  w  warunkach  występowania  przez  zamawiającego  z  pozycji  dominującej. 

Tymczasem, zgodnie z art. 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów: 

Art. 9. 1. Zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego 

lub kilku przedsiębiorców. 

2. Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na: 

1)  bezpośrednim  lub  pośrednim  narzucaniu  nieuczciwych  cen,  w  tym  cen  nadmiernie 

wygórowanych  albo  rażąco  niskich,  odległych  terminów  płatności  lub  innych  warunków 

zakupu a i bo sprzedaży towarów; (...) 

6)  narzucaniu  przez  przedsiębiorcę  uciążliwych  warunków  umów,  przynoszących  mu 

nieuzasadnione korzyści;(...) 

Czynności prawne będące przejawem nadużywania pozycji dominującej są w całości 

lub w odpowiedniej części nieważne. 

Odwołujący podkreślił, że zamawiający jest „przedsiębiorcą" w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt a 

UOKiK. Niewątpliwie zajmuje przy tym pozycję dominującą z uwagi na faktyczną rejonizację 

ś

wiadczeń  medycznych,  która  sprawia,  że  większe  jednostki  medyczne  (jak  zamawiający) 

dominują  na  danym  terenie  w  zakresie  świadczenia  tychże  usług.  Narzucając  tak 

niekorzystne  i  sprzeczne  z  naturą  dostawy  warunki  umowne,  jak  §  5  ust  1  wzoru  umowy, 

zamawiający mieści się w zakresie art. 9 UOKiK, co powoduje, że również ten zapis umowny 

jest obarczony sankcją nieważności. 

Niezależnie  od  powyższego,  w  ocenie  odwołującego,  narzucanie  takich  warunków  umów 

stanowi  utrudnianie  dostępu  do  rynku.  Niewielu  wykonawców  jest  bowiem  w  stanie  spełnić 

tak  wygórowane  kryterium  jak  wystawianie  „faktur  zbiorczych"  -  wymaga  to  bowiem 

wdrożenia  stosownych  narzędzi  technicznych  oraz  -  co  najistotniejsze  -  wymusza 

poszukiwanie  dodatkowych  środków  finansowania  celem  utrzymania  płynności  finansowej. 

Należy  bowiem  pamiętać,  że  wykonawca  będzie  musiał  oczekiwać  na  płatność  za 

dostarczone towary co najmniej 30 dni dłużej, niż termin ustawowy - co dla większości firm 

jest  niemożliwe.  Powoduje  to,  że  znaczna  część  potencjalnych  wykonawców  nie  będzie 

mogła  przystąpić  do  przetargu,  co  w  konsekwencji  ogranicza  szanse  zamawiającego  na 

uzyskanie  rzeczywiście  najkorzystniejszej  ceny.  Zatem  skutek  finalny  oznacza  stratę  dla 

Skarbu  Państwa,  a  więc  po  raz  kolejny  interes  prywatny  zamawiającego  przeważył  nad 

prawidłowo  rozumianym  interesem  publicznym.  Należy  przy  tym  pamiętać,  że  utrudnianie 

dostępu do rynku stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, stypizowany w art. 15 ZNKU. 

Postanowienie  z  §5  ust  1  Wzoru  Umowy  stoi  w  szczególności  w  sprzeczności  z  zasadami 

współżycia społecznego (o czym będzie mowa poniżej). Zamawiający wykorzystując bowiem 

swoją  uprzywilejowaną  pozycję,  narzuca  wobec  wykonawcy  postanowienie  umowne 

niezwiązane  w  ogóle  ze  stosunkiem  dostawy.  Jest  również  zdaniem  odwołującego 

przejawem  braku  rzetelności  i  lojalności  kupieckiej  po  stronie  zamawiającego.  Za 

sprzeczność  z  zasadami  współżycia  społecznego,  sankcję  nieważności  przewiduje  art.  58 

k.c.  

Odnośnie naruszenia zasad współżycia społecznego, odwołujący wskazał, że Wzór Umowy 

w kwestionowanej części kłóci się z zasadami współżycia społecznego. To również stanowi 

o wykroczeniu poza granice swobody umów (art. 353(1) k.c.) oraz jest jednym z elementów 

wymienianych bezpośrednio w art. 58 k.c., w paragrafie drugim tego przepisu. 

Wszystkie  powyżej  opisane  problemy,  do  których  prowadzi  istnienie  w  Umowie  nieważnej 

normy,  kwestionowanej  w  niniejszej  sprawie,  a  to  w  szczególności  -  realizacja 

indywidualnych  interesów  zamawiającego  (których  w  tym  wypadku  bynajmniej  nie  należy 

utożsamiać  z  interesem  publicznym)  oraz  próba  zapewnienia  sobie  za  pomocą  pozornie 

uprawnionych narzędzi niedozwolone wydłużenie terminu na zapłatę faktur VAT - świadczą o 

sprzeczności  tejże  normy  z  zasadami  kontraktowej  uczciwości  kupieckiej.  Tymczasem,  jak 

podkreśla  Sad  Apelacyjny  w  Lublinie,  uczciwość  i  rzetelność  kupiecka  to  kwestie  mające 

nadrzędne znaczenie w obrocie - w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami zasady współżycia 

społecznego  należy  rozumieć  jako  zasady  rzetelności  i  lojalności  w  stosunku  do  partnera 

umowy. Ewentualne nadużycie kontraktowe może podlegać weryfikacji na podstawie art. 58 

§  2  i  art.  353[1]  k.c.  W  płaszczyźnie  stosunków  kontraktowych  zasady  te  wyrażają  się 

istnieniem  powszechnie  akceptowanych  reguł  przyzwoitego  zachowania  się  wobec 

kontrahenta.  Szczególne  znaczenie  mają  reguły  uczciwości  i  rzetelności  tzw.  kupieckiej, 

których  należy  wymagać  od  przedsiębiorcy  -  profesjonalisty  na  rynku,  a  mianowicie 

przestrzegania  dobrych  obyczajów,  zasad  uczciwego  obrotu,  rzetelnego  postępowania  czy 

lojalności  i  zaufania.  Każda  ze  stron  umowy  powinna  zatem  powstrzymać  się  od  wszelkich 

zachowań, które świadczą o braku respektu dla interesów partnera lub wywołują uszczerbek 

w tych interesach (vide: wyrok SA w Lublinie z dn. 29 lipca 2014r., sygn. akt: I ACa 353/14, 

LEX nr 1498959) . 

Odwołujący podkreślił, że w przypadku ukształtowania postanowień umownych sprzecznie z 

przepisami  powszechnie  obowiązującymi,  naturą  stosunku  zobowiązaniowego  oraz 

zasadami współżycia społecznego, sankcją w oparciu o art. 58 k.c. jest nieważność. Zatem 

w niniejszym przypadku wzór umowy, na warunkach którego zamawiający wymaga zawarcia 

umowy  z  wybranym  wykonawcą,  zawiera  już  na  tym  etapie  nieważną  normę  umowną.  Po 

zawarciu  umowy  na  takim  wzorze,  będzie  ona  częściowo  obarczona  nieważnością  co 

spowoduje konieczność występowania wobec zamawiającego z roszczeniami. Będzie to zaś 

oznaczało stratę po stronie zamawiającego, reprezentującego interes publiczny. 

Izba ustaliła następujący stan faktyczny: 

Izba dopuściła dowody z dokumentacji postępowania tj. siwz wraz z załącznikami oraz pytań 

do treści siwz, opinii prywatnej sporządzonej na zlecenie odwołującego.   

Na podstawie powyższych dowodów Izba ustaliła, że w § 5 ust. 1 wzoru umowy – załącznik 

nr 3 do siwz zamawiający zawarł następujący warunek płatności: 

„Płatność  wynagrodzenia  z  tytułu  realizacji  umowy  dokonywana  będzie  przelewem  na 

rachunek bankowy Wykonawcy wskazany na fakturze VAT. Wynagrodzenie będzie płatne w 

terminie  do  60  dni  od  dnia  dostarczenia  przez  Wykonawcę  prawidłowo  wystawionej  faktury 

VAT, na konto wskazane w fakturze, po zakończeniu miesiąca rozliczeniowego, w wysokości 

stanowiącej  sumę  iloczynów  cen  jednostkowych  określonych  w  Formularzu    sortymentowo-

cenowym  -  Załączniku  nr  2  do  umowy  oraz  liczby  Produktów  dostarczonych  na  rzecz 

zamawiającego w danym miesiącu." 

Wobec  tego  postanowienia  umownego  na  dzień  rozpoznania  sprawy  do  zamawiającego 

wpłynęły następujące zapytania: 

„Dotyczy projektu umowy: czy zamawiający w § 5 ust. 1 wyraża zgodę na wykreślenie zwrotu 

„po zakończeniu miesiąca rozliczeniowego”? 

„Czy  zamawiający  wyrazi  zgodę  na  zmianę  §  5  ust.  1  projektu  umowy  dostawy  poprzez 

wykreślenie  zapisu  o  fakturach  wystawianych  po  zakończeniu  miesiąca  rozliczeniowego  i 

zastąpienie ich fakturami wystawianymi za każdą zrealizowaną dostawę towaru, z uwagi na 

uchylenie z dniem 1 stycznia 2014r. przepisów dopuszczających możliwość wystawiania tzw. 

faktur  zbiorczych,  a  także  z  uwagi  nieważność  zapisu  w  świetle  bezwzględnie 

obowiązujących  przepisów  prawa  tj.  obowiązującego  od  dnia  1  stycznia  2016r.  art.  8a 

ustawy  z  dnia  8  marca  2013r.  o  terminach  zapłaty  w  transakcjach  handlowych  (Dz.  U.  z 

2013r.  poz.  403  ze  zm.  dalej  UoTZ),  zakazującego  zawierania  w  umowach  stron  zapisów 

dotyczących terminów wystawiania i doręczania faktur? 

Możliwość  wystawiania  faktur  zbiorczych  wynikała  z  nieobowiązującego  już  §  9 

rozporządzenia  Ministra  Finansów  z  dnia  11  grudnia  2012r.  zmieniające  rozporządzenie  w 

sprawie  zwrotu  podatku  niektórym  podatnikom,  wystawiania  faktur,  sposobu  ich 

przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od 

podatku  od  towarów  i  usług  (Dz.  U.  z  2012r.  poz.  1428),  które  to  rozporządzenie  zostało 

uchylone  z  dniem  1  stycznia  2014r.  W  aktualnie  obowiązującym  rozporządzeniu  Ministra 

Finansów  z dnia 3 grudnia 2013r. w sprawie  wystawiania faktur (Dz. U. z 2013r. poz. 1485 

ze  zm.),  brak  jest  zapisów  dotyczących  faktur  zbiorczych.  Obecnie  nie  ma  więc  żadnej 

podstawy  prawnej,  z  której  wynikałaby  możliwość  posługiwania  się  konstrukcją  faktur 

zbiorczych. Niezależnie od powyższego, zgodnie z art. 8a UoTZ „strony transakcji handlowej 

nie  mogą  ustalać  daty  doręczenia  faktury  lub  rachunku,  potwierdzających  dostawę  towaru 

lub  wykonanie  usługi”.  Konsekwencją  powyższego  uregulowania  jest  brak  możliwości 

zawierania  w  umowach  stron  zapisów  dotyczących  terminu  doręczenia  (a  więc  i 

wystawienia)  faktury  lub  rachunku.  Stąd  zapis  §  5  ust.  1  projektu  umowy  dostawy  jest 

dotknięty nieważnością.” 

Opinia  prywatna  sporządzona  przez  dr  hab.  M.K.  stanowi  element  argumentacji  prawnej 

odwołującego.  Z  jej  treści  wynika,  że  nieuczciwą  i  sprzeczną  z  unormowaniami  UoTZ  jest 

praktyka  wprowadzania  przez  zamawiających  klauzul  umownych  mających  na  celu 

wydłużanie terminów zapłaty należności za spełnione świadczenia przez wprowadzenia tzw. 

„faktur  zbiorczych”.  Według  narzucanych  postanowień  umownych  fakturę  VAT  można 

wystawiać nie częściej niż raz w miesiącu uwzględniając wszystkie dostawy w tym okresie, a 

nie  zza  każdorazową  dostawę.  Zdaniem  opiniującego  praktyka  taka  prowadzi  do  obejścia 

art. 8 UoTZ i wydłużenia maksymalnego określonego tam terminu od około od 15 do 45 dni. 

Opinia  nie  dotyczy  postanowienia  §5  ust.  1  wzoru  umowy,  gdyż  została  wydana  przed 

wszczęciem postępowania o udzielenie niniejszego zamówienia publicznego.  

Izba ustaliła następujący stan prawny: 

Zgodnie  z  art.  2  pkt.  3  UoTZ  przepisy  tej  ustawy  stosuje  się  do  transakcji  handlowych, 

których wyłącznymi stronami są podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 

stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164). Zamawiający 

jest  samodzielnym  publicznym  zakładem  opieki  zdrowotnej  posiadającym  osobowość 

prawną i będącym jednostką sektora finansów publicznych (art. 9 pkt. 10 ustawy o finansach 

publicznych), a więc zamawiającym w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt. 1 ustawy.  

W  myśl  definicji  zawartej  w  pkt.  1  art.  4  UoTZ  transakcja  handlowa  to  umowa,  której 

przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o 

których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością; 

Na  podstawie  art.  5  UoTZ  jeżeli  strony  transakcji  handlowej,  z  wyłączeniem  podmiotu 

publicznego  będącego  podmiotem  leczniczym  w  rozumieniu  art.  4  ust.  1  pkt  2-4  ustawy  z 

dnia  15  kwietnia  2011  r.  o  działalności  leczniczej  (Dz.  U.  z  2015  r.  poz.  618,  z  późn.  zm.), 

przewidziały  w  umowie  termin  zapłaty  dłuższy  niż  30  dni,  wierzyciel  może  żądać  odsetek 

ustawowych  po  upływie  30  dni,  liczonych  od  dnia  spełnienia  swojego  świadczenia  i 

doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie 

usługi,  do  dnia  zapłaty,  ale  nie  dłużej  niż  do  dnia  wymagalności  świadczenia  pieniężnego. 

Jak  ustaliła  Izba,  zamawiający  jest  podmiotem  leczniczym,  zatem  ten  przepis  nie  ma  do 

niego zastosowania.  

Zgodnie z art. 8 ust.

 1 UoTZ w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot 

publiczny,  wierzycielowi,  bez  wezwania,  przysługują  odsetki  ustawowe  za  opóźnienie  w 

transakcjach handlowych, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia 

zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 

1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 

2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. 

W myśl ust. 2 tegoż przepisu termin zapłaty określony  w umowie nie może przekraczać 30 

dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę 

towaru  lub  wykonanie  usługi,  a  w  transakcjach  handlowych,  w  których  dłużnikiem  jest 

podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 2-4 ustawy z 

dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, termin ten nie może przekraczać 60 dni.  

W ocenie Izby z tego przepisu wynika, że podmioty lecznicze zawsze mogą określić termin 

zapłaty dłuższy niż 30 dni, ale nie dłuższy niż 60 dni od dnia doręczenia dłużnikowi faktury 

lub  rachunku  potwierdzających  dostawę  towaru.  Potwierdza  to  także  motyw  25  dyrektywy 

2011/7/WE „Szczególnie niepokojąca, jeśli chodzi o opóźnienia w płatnościach, jest sytuacja 

ochrony  zdrowia  w  wielu  państwach  członkowskich.  Systemy  opieki  zdrowotnej,  jako 

podstawowy  składnik  europejskiej  struktury  socjalnej,  często  muszą  godzić  indywidualne 

potrzeby  z  dostępnymi  środkami  finansowymi,  ponieważ  ludność  Europy  się  starzeje, 

ponieważ oczekiwania rosną i ponieważ medycyna idzie naprzód. Wszystkie systemy muszą 

stawić  czoła  wyzwaniom  polegającym  na  takim  określeniu  priorytetów  w  dziedzinie  opieki 

zdrowotnej,  aby  zapewniona  została  równowaga  między  potrzebami  indywidualnego 

pacjenta  a  dostępnymi  zasobami  finansowymi.  W  związku  z  tym  państwa  członkowskie 

powinny  móc  zezwalać  publicznym  jednostkom  udzielającym  świadczeń  zdrowotnych  na 

pewną elastyczność w realizacji ich zobowiązań. W tym celu państwa członkowskie powinny 

mieć  pod  pewnymi  warunkami  możliwość  wydłużania  ustawowego  terminu  płatności  do 

maksymalnie  60  dni  kalendarzowych.  Państwa  członkowskie  powinny  jednak  dołożyć 

wszelkich  starań,  aby  płatności  w  sektorze  opieki  zdrowotnej  były  dokonywane  zgodnie  z 

ustawowymi  terminami  płatności.”  Ten  motyw  zdaniem  Izby  wskazuje,  że  zamawiający  w 

niniejszej  sprawie  był  uprawniony  do  określenia  jako  maksymalnego  60  dniowego  terminu 

płatności,  nie  mając  jednocześnie  obowiązku  uzasadniania  swojej  decyzji,  gdyż  nie  ma  do 

niego zastosowania art. 8 ust. 3 UoTZ.  

Zgodnie z ust. 3 art. 8 UoTZ strony transakcji handlowej mogą ustalić termin zapłaty dłuższy 

niż  30  dni,  pod  warunkiem  że  ustalenie  to  jest  obiektywnie  uzasadnione  właściwością  lub 

szczególnymi elementami umowy, a termin ten nie przekracza 60 dni. W ocenie Izby przepis 

ten  ma  zastosowanie  do  wszystkich  podmiotów  będących  stronami  transakcji  handlowej  z 

wyłączeniem  podmiotów  leczniczych,  gdyż  zgodnie  z  ust.  2  tegoż  przepisu  dla  podmiotu 

leczniczego  ustanowiono  wyjątek  od  zasady  zakazu  wyznaczania  terminów  płatności 

dłuższych niż 30 dni.  

Zgodnie z ust. 4 art. 8 UoTZ konsekwencją ustalenia dłuższego terminu zapłaty jest prawo 

wierzyciela do domagania się odsetek.  

Ustęp 5 art. 8 UoTZ reguluje sytuację gdy nie jest możliwe ustalenie daty otrzymania faktury 

lub  rachunku  potwierdzającego  dostawę  towaru  lub  wykonanie  usługi  albo  gdy  faktura  lub 

rachunek zostały doręczone przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi, wówczas termin 

zapłaty, o którym mowa  w ust. 2 i 3, jest liczony od dnia otrzymania przez dłużnika towaru 

lub usługi. 

Zgodnie  z  przepisem  art. 8a  UoTZ  strony  transakcji  handlowej  nie  mogą  ustalać  daty 

doręczenia faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi. 

W  ocenie  Izby  przepis  ten  należy  zestawić  z  art.  106i  ustawy  z  dnia  11  marca  2004  r.  o 

podatku  od  towarów  i  usług  (Dz.  U.  z  2011  r.  Nr  177,  poz.  1054,  z  późn.  zm.),  zgodnie  z 

którym ustawodawca narzucił podatnikom terminy ustawowe wystawiania faktur. Przepis art. 

106i  statuuje  zasadę,  że  fakturę  wystawia  się  nie  później  niż  15.  dnia  miesiąca 

następującego  po  miesiącu,  w  którym  dokonano  dostawy  towaru  lub  wykonano  usługę,  z 

zastrzeżeniem ust. 2-8.  

Zgodnie  z  art.  13  UoTZ  postanowienia  umowy  wyłączające  lub  ograniczające  uprawnienia 

wierzyciela lub obowiązki dłużnika, o których mowa w art. 5, art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1 i 3, art. 

8 ust. 1 i 4, art. 10, art. 11 i art. 12, są nieważne, a zamiast nich stosuje się przepisy ustawy. 

W  myśl  art.  15  ust.  2  UoTZ  w  przypadku  transakcji  handlowych  zawieranych  w  wyniku 

przeprowadzenia  postępowań  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  na  podstawie 

przepisów  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień  publicznych,  wszczętych 

przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. 

W  ocenie  Izby  przepis  art.  15  ust.  2  ustawy  wskazuje,  że  ustawę  tę  stosuje  się  wprost  do 

postanowień umów o zamówienia publiczne, a skoro tak, to naruszenie przepisów tej ustawy 

stanowi również naruszenie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych i dlatego mieści 

się w granicach kognicji Krajowej Izby Odwoławczej wyznaczonych w art. 180 ust. 1 ustawy.  

Przeciwne  rozumienie  w  ocenie  Izby  prowadziłoby  do  wykładni  sprzecznej  z  celem 

dyrektywy  2011/7/WE,  a  w  szczególności  mogłoby  prowadzić  do  niemożliwości  osiągnięcia 

celu tej dyrektywy. Dyrektywa bowiem w motywie 9 wyraźnie wskazuje, że 

„Niniejsza dyrektywa powinna regulować wszystkie transakcje handlowe niezależnie od tego, 

czy  mają  one  miejsce  między  przedsiębiorstwami  prywatnymi  lub  publicznymi,  lub  między 

przedsiębiorstwami  a  organami  publicznymi,  uwzględniając  fakt,  że  organy  publiczne 

dokonują znacznych płatności na rzecz przedsiębiorstw. Niniejsza dyrektywa powinna zatem 

również  regulować  wszystkie  transakcje  handlowe  między  głównymi  wykonawcami  a  ich 

dostawcami  i  podwykonawcami”,  zaś  w  motywie  14  wskazuje,  że  „Z  myślą  o  zapewnieniu 

spójności  ustawodawstwa  unijnego,  do  celów  niniejszej  dyrektywy  powinna  mieć 

zastosowanie  definicja  „instytucji  zamawiających”  zawarta  w  dyrektywie  2004/17/WE 

Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  z  dnia  31  marca  2004  r.  koordynującej  procedury 

udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, 

transportu  i  usług  pocztowych  oraz  w  dyrektywie  2004/18/WE  Parlamentu  Europejskiego  i 

Rady  z  dnia  31  marca  2004  r.  w  sprawie  koordynacji  procedur  udzielania  zamówień 

publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi”. 

W  ocenie  Izby  podstawową  zasadą  wynikająca  z  art.  106i  ust.  1  ustawy  z  dnia  11  marca 

2004  r.  o  podatku  od  towarów  i  usług  -  dalej  u.p.t.u.  jest  obowiązek  wystawiania  faktur  nie 

później  niż  15.  dnia  miesiąca  następującego  po  miesiącu,  w  którym  dokonano  dostawy 

towaru.  Zamawiający  określił,  że  faktura  ma  być  wystawiona  po  zakończeniu  miesiąca 

rozliczeniowego,  jednak  nie  określił  w  tym  przypadku  konkretnego  terminu  wystawienia  tej 

faktury. W  ocenie  Izby  art.  8  a  UoTZ  nie  można  wykładać  inaczej  jak,  że  niedozwolone  są 

postanowienia  umowne  określające  moment,  w  którym  wykonawca  -  wierzyciel  wg  ustaleń 

stron powinien doręczyć zamawiającemu - dłużnikowi fakturę dokumentującą np. wykonanie 

usługi, a który sprzeczny jest z przepisami podatkowymi określającymi dla tego świadczenia 

odmienny moment powstania obowiązku podatkowego. W uzasadnieniu do ustawy z dnia 9 

października  2015r.  o  zmianie  ustawy  o  terminach  zapłaty  w  transakcjach  handlowych, 

ustawy  –  Kodeks  cywilny  oraz  niektórych  innych  ustaw  (Dz.  U.  z  2015r.  poz.  1830)  jako 

jedyny powód wprowadzenia art. 8a ustawy podano konieczność wdrożenia art. 4 ust. 3 lit. b 

dyrektywy  2011/7/WE.  Z  tego  względu  nie  można  ustalić,  w  jaki  sposób  ustawodawca 

krajowy  interpretuje  przepis  dyrektywy  implementowany  do  polskiego  systemu  prawnego. 

Natomiast  w  pkt.  18  preambuły  do  wskazanej  dyrektywy  ustawodawca  unijny  podał,  że 

„Faktury  równają  się  wezwaniom  do  zapłaty  i  są  ważnymi  dokumentami  w  łańcuchu 

transakcji dostawy towarów i świadczenia usług, między innymi do celów ustalenia terminów 

płatności.  Do  celów  niniejszej  dyrektywy  państwa  członkowskie  powinny  popierać  systemy 

dające  pewność  prawną  w  odniesieniu  do  dokładnej  daty  otrzymywania  faktur  przez 

dłużników,  w  tym  w  dziedzinie  fakturowania  elektronicznego,  gdzie  otrzymanie  faktur 

mogłoby  być  poparte  elektronicznym  dowodem;  system  ten  jest  częściowo  zarządzany  w 

oparciu o przepisy dotyczące fakturowania zawarte w dyrektywie Rady 2006/112/WE z dnia 

28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej”. W ocenie 

Izby właśnie ten motyw pozwala na przyjęcie, że wolą ustawodawcy unijnego było zakazanie 

stronom transakcji handlowej umawiania się na termin doręczenia faktury lub rachunku, który 

byłby  sprzeczny  z  przepisami  prawa  podatkowego.  W  ocenie  Izby  kwestionowane  przez 

odwołującego  projektowane  postanowienie  umowne  nie  stanowi  zatem  naruszenia  art.  8  a 

UoTZ,  gdyż  nie  zawiera  dokładnego  określenia  terminu  doręczenia  faktury,  a  nadto  nie 

określa  wskazania  najwcześniejszego  momentu  wystawienia  faktury  w  sposób  niezgodny  z 

art. 106i ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. 

Przy  ocenie  postanowienia  umownego  Izba  wzięła  także  pod  uwagę  treść  art.  7  ust.  1 

dyrektywy,  zgodnie  z  którym  Państwa  członkowskie  zapewniają,  aby  warunek  umowy  lub 

praktyka  dotyczące  daty  lub  terminu  płatności,  stopy  procentowej  odsetek  za  opóźnienia  w 

płatnościach  lub  rekompensaty  za  koszty  odzyskiwania  należności  uznawane  były  za 

niepodlegające wykonaniu albo stanowiły podstawę do roszczenia o odszkodowanie, jeśli są 

rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela. 

Przy rozpoznaniu, czy warunek umowy lub praktyka są rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela 

w  rozumieniu  akapitu  pierwszego,  bierze  się  pod  uwagę  wszystkie  okoliczności  sprawy,  w 

tym również: 

a) wszelkie rażące odstępstwa od dobrej praktyki handlowej, naruszające zasadę działania w 

dobrej wierze i rzetelność; 

b) charakter towaru lub usługi; oraz  

c)  czy  dłużnik  ma  jakikolwiek  obiektywny  powód  odstępstwa  od  ustawowych  odsetek  za 

opóźnienia w płatnościach, od terminów płatności, o których mowa w art. 3 ust. 5, art. 4 ust. 

3 lit. a), art. 4 ust. 4 oraz art. 4 ust. 6, lub od stałej kwoty, o której mowa w art. 6 ust. 1. 

Tym  samym  określenie  daty  doręczenia  faktury  samo  w  sobie  nie  jest  zabronione,  to 

państwo członkowskie ma ocenić czy wskazanie w postanowieniu umowny daty doręczenia 

faktury  jest  rażąco  nieuczciwe  wobec  wierzyciela.  Ustawodawca  krajowy  nie  wskazał  w 

UoTZ, jaki termin doręczenia faktury lub rachunku jest niedopuszczalny, natomiast z ustawy 

o podatku od towarów i usług wynika, że takim niedopuszczalnym terminem jest termin po 15 

dniu miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru. Zestawiając 

przyjęte przez ustawodawcę krajowego rozwiązania prawne, Izba doszła do przekonania, że 

zamawiający opracowując §5 ust. 1 wzoru umowy nie dokonał zakazanego określenia daty 

doręczenia  faktury,  pod  warunkiem,  że  nie  będzie  to  prowadzić  do  naruszenia  przepisów 

prawa podatkowego dotyczących terminów wystawiania faktur. 

Zakreślony w taki sposób termin wystawienia faktury oznacza, że możliwe jest sporządzenie 

jednej  faktury  (zbiorczej)  dokumentującej  wszystkie  dostawy  dokonane  na  rzecz  jednego 

nabywcy w minionym miesiącu.  

Zgodnie  zaś  z  art.  19a  ust.  1  ustawy  o  VAT  obowiązek  podatkowy  powstaje  z  chwilą 

dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 

6, art. 20 i art. 21 ust. 1. 

W  myśl  ust.  3  tegoż  przepisu  usługę,  dla  której  w  związku  z  jej  świadczeniem  ustalane  są 

następujące  po  sobie  terminy  płatności  lub  rozliczeń,  uznaje  się  za  wykonaną  z  upływem 

każdego  okresu,  do  którego  odnoszą  się  te  płatności  lub  rozliczenia,  do  momentu 

zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy 

niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności 

lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu 

zakończenia  świadczenia  tej  usługi,  przepis  ten  stosuje  się  odpowiednio  do  dostawy 

towarów.  

Przepis  ten  tym  bardziej  potwierdza,  że  zamawiający  przy  dostawie  leków,  które  są 

dostarczane  stale  miał  prawo  przyjąć  okresy  rozliczenia  przypadające  na  zakończenie 

miesiąca rozliczeniowego.  

Nie  znajduje  zatem  potwierdzenia  teza,  że  z  chwilą  uchylenia  §  9  rozporządzenia  Ministra 

Finansów  z  dnia  11  grudnia  2012r.  zmieniające  rozporządzenie  w  sprawie  zwrotu  podatku 

niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i 

usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 

2012r.  poz.  1428),  brak  jest  podstawy  prawnej  do  wystawienia  faktury  zbiorczej.  W  ocenie 

Izby taką podstawą prawną jest art. 19 a ust. 3 i 4 ustawy o VAT, co jest zgodne z art. 223 

dyrektywy  2006/112/WE  Rady  z  dnia  28  listopada  2006  r.  w  sprawie  wspólnego  systemu 

podatku  od  wartości  dodanej  (DZ.  U.UE.  L.2006.347.1  ze  zm.  ), który  stanowi,  że  państwa 

członkowskie  zezwalają  podatnikom  na  wystawienie  faktur  zbiorczych  zawierających  dane 

obejmujące  kilka  odrębnych  dostaw  towarów  lub  transakcji  świadczenia  usług,  pod 

warunkiem  że  VAT  od  dostaw  towarów  lub  transakcji  świadczenia  usług  wymienionych  na 

fakturze zbiorczej staje się wymagalny w ciągu tego samego miesiąca kalendarzowego. 

Bez  uszczerbku  dla  art.  222  państwa  członkowskie  mogą  zezwolić  na  to,  by  w  fakturach 

zbiorczych  uwzględniano  dostawy  towarów  lub  transakcje  świadczenia  usług,  za które  VAT 

stał się wymagalny w okresie dłuższym niż jeden miesiąc kalendarzowy. 

W przypadku czynności z umówionym okresem rozliczania, o których mowa w art. 19 a ust. 

3  i  4  ustawy  o  VAT,  przepisy  dotyczące  wystawiania  faktur  należałoby  rozumieć  w  ten 

sposób, że fakturę należy wystawić do 15. dnia od zakończenia miesiąca, w którym skończył 

się  okres  rozliczeniowy  dla  dostaw  towarów  lub  świadczonych  usług.  To  bowiem  właśnie 

moment  zakończenia  okresu  rozliczeniowego  należy  uznać  za  chwilę  wykonania 

(zakończenia) dostawy bądź  wykonania usługi. Taka interpretacja zgodna jest z przepisami 

unijnymi,  które  stanowią  o  tym,  że  państwa  członkowskie  umożliwiają  podatnikom 

wystawianie faktur zbiorczych. 

Nadto przepis art. 106e ust. ustawy o VAT określa, że faktura powinna zawierać: 

1)   datę wystawienia; 

2)   kolejny  numer  nadany  w  ramach  jednej  lub  więcej  serii,  który  w  sposób  jednoznaczny 

identyfikuje fakturę; 

3)   imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy; 

4)   numer,  za  pomocą  którego  podatnik  jest  zidentyfikowany  na  potrzeby  podatku,  z 

zastrzeżeniem pkt 24 lit. a; 

5)   numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby 

podatku  lub  podatku  od  wartości  dodanej,  pod  którym  otrzymał  on  towary  lub  usługi,  z 

zastrzeżeniem pkt 24 lit. b; 

6)   datę  dokonania  lub  zakończenia  dostawy  towarów  lub  wykonania  usługi  lub  datę 

otrzymania  zapłaty,  o  której  mowa  w  art.  106b  ust.  1  pkt  4,  o  ile  taka  data  jest  określona  i 

różni się od daty wystawienia faktury; 

7)   nazwę (rodzaj) towaru lub usługi; 

8)   miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług; 

9)   cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto); 

10)  kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej 

zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto; 

11)  wartość dostarczonych towarów lub  wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty 

podatku (wartość sprzedaży netto); 

12)  stawkę podatku; 

13)  sumę  wartości  sprzedaży  netto,  z  podziałem  na  sprzedaż  objętą  poszczególnymi 

stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku; 

14)  kwotę  podatku  od  sumy  wartości  sprzedaży  netto,  z  podziałem  na  kwoty  dotyczące 

poszczególnych stawek podatku; 

15)  kwotę należności ogółem; 

21)  w  przypadku  faktur  wystawianych  w  imieniu  i  na  rzecz  podatnika  przez  jego 

przedstawiciela  podatkowego  -  nazwę  lub  imię  i  nazwisko  przedstawiciela  podatkowego, 

jego adres oraz numer, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku; 

Zgodnie  z  rozporządzeniem  Ministra  Zdrowia  z  dnia  15  marca  2015r.  w  sprawie  wymagań 

Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej (Dz.U.2015.381 ze zm.) w pkt. 5.7. Kompletowanie dostaw - 

Przedsiębiorca  wprowadzi  środki  kontrolne  zapewniające  wydanie  właściwego  produktu 

leczniczego, który w momencie wydania ma odpowiednio długi okres ważności. W myśl pkt. 

5.8.  Dostawy  -  Do  dostawy  dołącza  się  dokument  zawierający  datę,  nazwę  i  postać 

farmaceutyczną produktu leczniczego, numer serii i datę ważności, dostarczaną ilość, nazwę 

i  adres  dostawcy,  nazwę  odbiorcy  i  jego  adres,  adres  dostawy  (adres,  pod  którym 

rzeczywiście  znajdują  się  pomieszczenia  magazynowe)  oraz  warunki  transportu  i 

przechowywania  danych  produktów  leczniczych,  a  dokumentację  prowadzi  się  w  taki 

sposób,  aby  móc  ustalić,  gdzie  w  danym  momencie  rzeczywiście  znajduje  się  produkt 

leczniczy.  Natomiast  pkt.  6.3.2.d  zwrócone  produkty  lecznicze  -  produkty  lecznicze,  które 

opuściły  pomieszczenia  przedsiębiorcy,  mogą  powrócić  do  zapasów  przeznaczonych  do 

sprzedaży lub zbycia tylko pod warunkiem potwierdzenia wymienionych poniżej okoliczności: 

-  dystrybutor  posiada  dokumentację  (np.  kopie  oryginalnych  specyfikacji  wysyłkowych  lub 

kopię faktur)  na  to,  że  produkt  leczniczy  został  dostarczony  odbiorcy  oraz  ma  pewność,  że 

produkt leczniczy nie został sfałszowany. 

Biorąc  powyższe  pod  uwagę  już  w  przedmiotowym  rozporządzeniu  ustawodawca  wskazał 

alternatywny  dla  faktury  dokument  dokumentujący  dostawę  leku  jaki  jest  specyfikacja 

wysyłkowa. W ocenie Izby skoro jest to dokument wprost w rozporządzeniu dopuszczony nie 

zostało  przez  odwołującego  wykazane,  że  organy  nadzoru  nie  zaakceptują  takiego 

dokumentu jako dowodu dokonania dostawy.  

Zgodnie z przepisem art.  56 kodeksu cywilnego czynność prawna wywołuje nie tylko skutki 

w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i 

z ustalonych zwyczajów. 

Izba zważyła, co następuje:  

Izba  nie  dopatrzyła  się  okoliczności  mogących  skutkować  odrzuceniem  odwołania  na 

podstawie art. 189 ust. 2 ustawy.  

Izba  stwierdziła,  że  odwołujący  wykazał  istnienie  interesu  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz 

możliwość poniesienia szkody w związku z ewentualnym naruszeniem przez zamawiającego 

przepisów ustawy, a zatem wykazał istnienie przesłanki materialnoprawnej określonej a art. 

179 ust. 1 ustawy.  

Zarzut  naruszenia  przez  zamawiającego  art.  8a ustawy  z  dnia  8  marca  2013r.  o  terminach 

zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 403 ze zm., dalej: UoTZ), w zw. z 

art. 353(1) k.c., w zw. z art. 58 k.c., w zw. z art. 139 ust. 1 ustawy wprowadzającego zakaz 

zawierania w umowach stron zapisów dotyczących terminów wystawiania i doręczania faktur 

VAT, przez zawarcie w §5 ust. 1 wzoru umowy będącego załącznikiem nr 3 do Specyfikacji 

Istotnych  Warunków  Zamówienia  (dalej:  Wzór  Umowy)  w  sposób  sprzeczny  z  zasadą 

swobody umów  zapisu, zgodnie z którym płatność wynagrodzenia  z tytułu realizacji umowy 

dokonywana  będzie  w  terminie  60  dni  od  dnia  dostarczenia  faktury  VAT,  po  zakończeniu 

miesiąca  rozliczeniowego,  w  wysokości  stanowiącej  sumę  iloczynów  cen  jednostkowych 

produktów  oraz  liczby  produktów  dostarczonych  w  danym  miesiącu,  co  stanowi 

niedozwolone określenie w umowie terminu wystawienia i doręczenia faktur VAT; 

Zarzut  nie  potwierdził  się.  Przepis  art.  8a  UoTZ  został  przywołany  w  materialnoprawnych 

podstawach  rozstrzygnięcia.  Przepis  art.  58  §1  kodeksu  cywilnego  stanowi,  że  czynność 

prawna  sprzeczna  z  ustawą  albo  mająca  na  celu  obejście  ustawy  jest  nieważna,  chyba  że 

właściwy  przepis  przewiduje  inny  skutek,  w  szczególności  ten,  iż  na  miejsce  nieważnych 

postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.  

W  myśl  § 2  tegoż  przepisu  nieważna  jest  czynność  prawna  sprzeczna  z  zasadami 

współżycia  społecznego,  a  zgodnie  z  §  3  art.  58  kc  jeżeli  nieważnością  jest  dotknięta  tylko 

część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z 

okoliczności  wynika,  iż  bez  postanowień  dotkniętych  nieważnością  czynność  nie  zostałaby 

dokonana.  Przepis  art.  139  ust.  1  ustawy  stanowi,  że  do  umów  w  sprawach  zamówień 

publicznych,  stosuje  się  przepisy  kodeksu  cywilnego,  jeżeli  przepisy  ustawy  nie  stanowią 

inaczej.  

W  ocenie  Izby  zarzut  został  oparty  o  błędną  wykładnię  art.  8  a  UoTZ,  to  jest  przyjęcie,  że 

stronom  transakcji  handlowej  nie  wolno  w  jakikolwiek  sposób  określać  terminu  doręczenia 

faktury.  W  ocenie  Izby,  jak  to  wskazano  w  ustaleniach  stanu  prawnego,  taka  interpretacja 

jest  nielogiczna, gdyż  prowadziłaby  do  zakazu  określania  terminów  doręczenia  faktur  także 

w  sposób  zgodny  z  prawem  i  korzystnych  dla  wierzyciela,  np.  uzgodnienia  (zgodnego  z 

oczekiwaniami odwołującego), że faktura będzie doręczana w dniu dostawy czy przed dniem 

dostawy.  Takie  uzgodnienie  byłoby  bowiem  przy  interpretacji  przyjętej  przez  odwołującego 

również niedopuszczalne, choć przyśpieszałoby realizację płatności na rzecz wierzyciela, w 

terminie  krótszym  niż  termin  maksymalny  wystawienia  faktury  wynikający  z  art.  106i  ust.  1 

ustawy  o  podatku  od  towarów  i  usług.  Interpretacja  odwołującego  zatem  nie  daje  się 

pogodzić z celem dyrektywy 2011/7/WE, która miała zwalczać opóźnienia w płatnościach w 

transakcjach  handlowych.  Izba  wzięła  pod  uwagę  również  to,  że  ustawodawca  tak  krajowy 

jak i unijny nie uzależnił terminu płatności od daty dostarczenia towaru,  czy  wyświadczenia 

usługi,  ale  od  terminu  doręczenia  faktury  (wystawionej  zgodnie  z  przepisami  prawa 

podatkowego,  w  tym  w  wynikającym  z  tej  ustawy  terminie)  czy  też  jak  stanowi  to 

ustawodawca unijny także od daty wezwania do zapłaty. Tym samym logiczną interpretacją 

art.  8a  UoTZ  jest  przyjęcie,  że  strony  transakcji  handlowej  nie  mogą  umówić  się  na  termin 

doręczenia  faktury,  który  naruszałby  przepisy  ustawy  o  podatku  od  towarów  i  usług 

dotyczące  terminów  wystawienia  faktury.  Jak  ustaliła  Izba  projektowany  przez 

zamawiającego § 5 ust. 1 wzoru umowy przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a w 

szczególności art. 106 i ust. 1 tej ustawy nie narusza i nie określa terminu doręczenia faktury 

w  sposób  przekraczający  maksymalny  ustawowy  termin  na  jej  wystawienia.  Tym  samym 

wskazanie  przez  zamawiającego,  że  płatność  faktury  nastąpi  w  terminie  60  dni  od  daty 

doręczenia  prawidłowo  wystawionej  faktury  po  zakończeniu  miesiąca  rozliczeniowego,  w 

ocenie  Izby  nie  jest  sprzeczne  z  prawem,  gdyż  podatnik  może  wystawić  fakturę  zbiorczą,  i 

nie zakreśla terminu niezgodnego z art. 106i ust. 1 ustawy o VAT, nie zmierza do obejścia 

prawa,  bo  wierzyciel  ma  zgodnie  z  tym  postanowieniem  prawo  wystawić  fakturę  przed  15 

dniem  miesiąca  następującego  po  miesiącu  w  którym  dostarczono  towary.  W  ocenie  Izby 

działaniu  zamawiającego  nie  da  się  także  przypisać  rażącej  nieuczciwości,  gdyż 

zamawiający  jako  dłużnik  wskazał  na  rozprawie  obiektywne  okoliczności  po  jego  stronie 

uzasadniające  taki  sposób  wystawiania  faktur  jak  wielość  dostaw  w  danym  miesiącu, 

zmniejszenie  ilości  otrzymywanych  faktur  i  zmniejszenie  kosztów  obsługi  płatności  tych 

faktur  przy  wystawianiu  faktur  zbiorczych.  Biorąc  powyższe  pod  uwagę  Izba  nie  dopatrzyła 

się w działaniu zamawiającego naruszenia zarzucanych mu przepisów.  

Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 8 ust. 2 UoTZ, w zw. z art. 353(1) k.c., w zw. z 

art. 58 k.c., w zw. z art. 139 ust. 1 ustawy wprowadzającego maksymalny termin zapłaty, na 

jaki  strony  mogą  umówić  się  w  umowie,  który  dla  transakcji  handlowych,  w  których 

dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym w rozumieniu art. 4 ust. 1 

pkt 204 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112, poz. 654 ze 

zm.,  dalej:  UDL)  nie  może  przekraczać  60  dni,  przez  wprowadzenie  w  §5  ust.  1  Wzoru 

Umowy  w  sposób  sprzeczny  z  zasadą  swobody  umów  zapisu  określającego  termin 

wystawienia  i  doręczenia  faktur  VAT,  który  prowadzi  do  niedozwolonego  wydłużenia 

maksymalnego terminu zapłaty ponad dopuszczalne 60 dni 

Zarzut  nie  zasługuje  na  uwzględnienie.  Przepis  art.  8  ust.  2  UoTZ  został  przywołany  w 

materialnoprawnej  podstawie  rozstrzygnięcia.  W  art.  353(1)  kc  została  wyrażona  zasada 

swobody kontraktowania, zgodnie z którą strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek 

prawny  według  swego  uznania,  byleby  jego  treść  lub  cel  nie  sprzeciwiały  się  właściwości 

(naturze)  stosunku,  ustawie  ani  zasadom  współżycia  społecznego.  Normy  art.  58  kc  i  139 

ustawy  zostały przytoczone w  zarzucie poprzedzającym. W ocenie Izby  z ustalonego stanu 

prawnego  wynika,  że  postanowienia  §5  ust.  1  wzoru  umowy  przewidują  maksymalny  60-

dniowy termin płatności faktury doręczonej przez wykonawcę, co w ocenie Izby jest zgodne z 

art. 8 ust. 2 UoTZ i nie stanowi naruszenia art. 58 kc, art. 353 (1) kc i art. 139 ustawy. Zarzut 

ten  jest  wynikiem  przyjęcia  przez  odwołującego,  że  niedopuszczalne  jest  określenie  przez 

zamawiającego,  że  oczekuje  faktury  zbiorczej  wystawionej  po  zakończeniu  miesiąca 

rozliczeniowego,  jednak  w  ocenie  Izby  jest  to  w  dalszym  ciągu  w  rzeczywistości  zarzut 

naruszenia art. 8a UoTZ, który Izba oddaliła w poprzedzającym rozstrzygnięciu.  

Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 29 ust 1 PZP w zw. z art. 8 ust. 3 UoTZ przez 

brak  wskazania  i  uzasadnienia  w  SIWZ  przesłanek  z  art.  8  ust  3  UoTZ  powodujących 

wydłużenie  terminu  zapłaty  za  dostarczone  zamawiającemu  towary  powyżej  30  dni.  W 

efekcie niemożliwa jest weryfikacja tych przesłanek 

Zarzut  nie  zasługuje  na  uwzględnienie.  Przepis  art.  8  ust.  3  UoTZ  został  przywołany  w 

materialnoprawnej  podstawie  rozstrzygnięcia.  W  29  ust.  1  ustawy  ustawodawca  zawarł 

następujące  postanowienia:  Przedmiot  zamówienia  opisuje  się  w  sposób  jednoznaczny  i 

wyczerpujący,  za  pomocą  dostatecznie  dokładnych  i  zrozumiałych  określeń,  uwzględniając 

wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty.  

Zarzut  został  oparty  o  błędną  interpretację  przez  odwołującego  art.  8  ust.  3  ustawy  i 

przyjęcie, że również podmiot leczniczy o którym mowa w art. 8 ust. 2 UoTZ ma obowiązek 

ustalenia,  że  dłuższy  niż  30  dniowy  termin  płatności  jest  obiektywnie  uzasadniony 

właściwością  lub  szczególnymi  elementami  umowy.  Natomiast  z  mocy  normy  art.  8  ust.  2 

ustawy podmioty lecznicze, którym jest zamawiający mogą, w ocenie Izby, bez konieczności 

ustalania tych przesłanek ustalać maksymalnie 60 dniowy termin płatności. Stąd oczekiwanie 

odwołującego,  że  otrzyma  informację  o  wynikach  ustalenia  przesłanek  dłuższego  terminu 

płatności  nie  znajduje  odzwierciedlenia  w  przepisach  ustawy  o  terminach  zapłaty  w 

transakcjach  handlowych.  Tym  samym  nie  podanie  takich  przesłanek  nie  może  stanowić 

naruszenia  art.  29  ust.  1  ustawy.  Na  marginesie  jedynie  Izba  zauważa,  że  odwołujący  w 

ż

aden  sposób  nie  próbował  wykazać,  że  brak  podania  tych  przesłanek  uniemożliwia  mu 

sporządzenie  oferty.  Odwołujący  jest  profesjonalistą  na  rynku  dostawy  leków,  a  zatem  wie 

jakie są właściwości stosunku dostawy tego towaru, znał także wzór umowy, a zatem znane 

były mu elementy umowy i mógł ocenić ich szczególność. Tym samym w ocenie Izby nawet 

gdyby  przyjąć  interpretację  art.  8  ust.  3  UoTZ  przyjętą  przez  odwołującego,  to  nie  zostało 

wykazane na czym polega trudność wykonawcy w przygotowaniu oferty.  

Zarzut  naruszenia  przez  zamawiającego  naruszenie  art.  8  ust.  3  UoTZ  w  zw.  z  art.  353(1) 

k.c. w zw. z art. 58 k.c. w zw. z art. 139 ust. 1 ustawy przez wydłużenie w § 5 ust. 1 Wzoru 

Umowy,  terminu  zapłaty  za  otrzymane  towary  do  60  dni,  podczas  gdy  ustawa  szczególna 

przewiduje jako zasadę termin 30 dni, natomiast wyjątkowo termin ten może ulec wydłużeniu 

do 60 dni o ile jest to uzasadnione właściwością lub szczególnymi elementami umowy (art. 8 

ust. 3 UoTZ). Tymczasem w niniejszym przypadku przesłanki te nie są spełnione, co stanowi 

o niezgodności w/w zapisu z przepisami powszechnie obowiązującymi 

Zarzut  nie  zasługuje  na  uwzględnienie.  Przepis  art.  8  ust.  3  UoTZ  został  przywołany  w 

materialnoprawnej  podstawie  rozstrzygnięcia.  Normy  art.  58  kc,  353(1)  kc  i  139  ustawy 

zostały  przytoczone  zarzutach  poprzedzających.  Izba  w  całości  podtrzymuje  stanowisko 

wyrażone  w  rozstrzygnięciu  zarzutu  poprzedzającego,  iż  do  zamawiającego  jako  podmiotu 

leczniczego ma zastosowanie art. 8 ust. 2, a nie art. 8 ust. 3 UoTZ.  

Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 7 ust. 1 ustawy i 29 ust 2 ustawy w zw. z art. 9 

ustawy  o  ochronie  konkurencji  i  konsumentów  („UOKiK")  i  art.  15  ustawy  o  zwalczaniu 

nieuczciwej konkurencji („ZNKU") oraz w zw. z art. 353(1) k.c. w zw. z art. 58 k.c. w zw. z art. 

139  ust.  1  ustawy  przez  sformułowanie  §  5  ust.  1  Wzoru  Umowy  w  sposób  stanowiący 

nadużywanie  pozycji  dominującej  w  szczególności  przez  narzucanie  warunków  sprzedaży, 

uzależnianie  umowy  od  przyjęcia  lub  spełnienia  przez  drugą  stronę  innego  świadczenia, 

niemającego  rzeczowego  ani  zwyczajowego  związku  z  przedmiotem  umowy  oraz  poprzez 

utrudnianie dostępu do rynku 

Zarzut  nie  zasługuje  na uwzględnienie.  Zasada uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania 

wykonawców  wyrażona  w  art.  7  ust.  1  ustawy  stanowi,  że  zamawiający  przygotowuje  i 

przeprowadza  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie 

uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie  wykonawców. Zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy 

przedmiotu  zamówienia  nie  można  opisywać  w  sposób,  który  mógłby  utrudniać  uczciwą 

konkurencję.  W  myśl  art.  9  ustawy  z  dnia  16  lutego  2007r.  o  ochronie  konkurencji  i 

konsumentów (Dz. U. t.j. z 2015r. poz. 184 ze zm.) stanowi, że zakazane jest nadużywanie 

pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców. 

Zgodnie  z  ust.  2  tegoż  przepisu  nadużywanie  pozycji  dominującej  polega  w  szczególności 

na: 

1)   bezpośrednim  lub  pośrednim  narzucaniu  nieuczciwych  cen,  w  tym  cen  nadmiernie 

wygórowanych  albo  rażąco  niskich,  odległych  terminów  płatności  lub  innych  warunków 

zakupu albo sprzedaży towarów; 

4)   uzależnianiu  zawarcia  umowy  od  przyjęcia  lub  spełnienia  przez  drugą  stronę  innego 

ś

wiadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy; 

6)   narzucaniu  przez  przedsiębiorcę  uciążliwych  warunków  umów,  przynoszących  mu 

nieuzasadnione korzyści; 

Norma  art.  9  ust.  3  UOKIK  stanowi,  że  czynności  prawne  będące  przejawem  nadużywania 

pozycji dominującej są w całości lub w odpowiedniej części nieważne. 

Zgodnie  z  art.  15  ust.  1  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej 

konkurencji  (Dz.U.2003.153.1503  j.t.  ze  zm.)  czynem  nieuczciwej  konkurencji  jest 

utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, w szczególności przez: 

  1)   sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich 

odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców; 

  2)   nakłanianie  osób  trzecich  do  odmowy  sprzedaży  innym  przedsiębiorcom  albo 

niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorców; 

  3)   rzeczowo nieuzasadnione, zróżnicowane traktowanie niektórych klientów; 

  4)   pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży; 

  5)   działanie  mające  na  celu  wymuszenie  na  klientach  wyboru  jako  kontrahenta 

określonego  przedsiębiorcy  lub  stwarzanie  warunków  umożliwiających  podmiotom  trzecim 

wymuszanie zakupu towaru lub usługi u określonego przedsiębiorcy. 

W  myśl  ust.  2  tegoż  artykułu  czyn,  o  którym  mowa  w  ust.  1  pkt  5,  może  polegać  w 

szczególności na: 

  1)   ograniczeniu  w  istotny  sposób  lub  wyłączeniu  możliwości  dokonywania  przez  klienta 

zakupu u innego przedsiębiorcy; 

  2)   stworzeniu  sytuacji  powodujących  pośrednio  lub  bezpośrednio  narzucenie  klientom 

przez  podmioty  trzecie  konieczności  dokonania  zakupu  u  danego  przedsiębiorcy  lub  u 

przedsiębiorcy, z którym dany przedsiębiorca pozostaje w związku gospodarczym; 

  3)   emisji,  oferowaniu  oraz  realizacji  znaków  legitymacyjnych  podlegających  wymianie  na 

towary  lub  usługi  oferowane  przez  jednego  przedsiębiorcę  lub  grupę  przedsiębiorców 

pozostających w związku gospodarczym, w okolicznościach wskazanych w pkt 1 lub 2. 

Zgodnie z art. 15 ust. 3 UZNK czynem nieuczciwej konkurencji jest także utrudnianie małym 

przedsiębiorcom,  w  rozumieniu  ustawy  z  dnia  19  listopada  1999  r.  -  Prawo  działalności 

gospodarczej  (Dz.  U.  Nr  101,  poz.  1178,  z  2000  r.  Nr  86,  poz.  958  i  Nr  114,  poz.  1193,  z 

2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679, Nr 102, poz. 1115 i Nr 147, poz. 1643, z 2002 r. Nr 

1, poz. 2, Nr 115, poz. 995 i Nr 130, poz. 1112 oraz z 2003 r. Nr 86, poz. 789 i Nr 128, poz. 

1176),  dostępu  do  rynku  przez  sprzedaż  towarów  lub  usług  w  obiektach  handlowych  o 

powierzchni  sprzedaży  powyżej  400  m

  po  cenie  nieuwzględniającej  marży  handlowej,  z 

zastrzeżeniem ust. 5. 

Normy art. 58 kc, 353 (1) kc i art. 139 ustawy zostały przywołane powyżej.  

W pierwszej kolejności Izba  wskazuje na treść art. 1 ust. 3 ustawy o ochronie konkurencji i 

konsumentów,  zgodnie  z  którą  to  ustawa  o  okik  określa  organy  właściwe  w  sprawach 

ochrony konkurencji i konsumentów, natomiast ani w ustawie Prawo zamówień publicznych, 

ani w uokik nie ma odesłania, które dawałyby Izbie kompetencję do rozstrzygania w zakresie 

zgodności  z  przepisami  uokik,  tym  samym  w  tym  zakresie  zarzut  jako  pozostający  poza 

kognicją Izby pozostawiony został bez rozpoznania. Co do zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 i 

art. 29 ust. 2 ustawy, to w ocenie Izby wywodzony jest on z norm art. 58 kc, 353(1) kc i art. 

139  ustawy  oraz  z  tym,  że  odwołujący  może  mieć  ograniczony  dostęp  do  przedmiotowego 

postępowania  z  uwagi  na  to,  że  jako  dokumentację  dostawy  ma  zatwierdzony  przez  organ 

nadzoru dokument w postaci faktury VAT. Okoliczność ta jednak została podana dopiero na 

rozprawie i nie była objęta zarzutem w odwołaniu, tym samym z mocy art. 192 ust. 7 ustawy 

nie może być przedmiotem rozpoznania przez Izbę. Na marginesie jedynie Izba zauważa, że 

odwołujący poprzestał jedynie na twierdzeniach, o tym jaki dokument ma zatwierdzony przez 

organ  nadzoru,  jaka  jest  praktyka  co  do  dokumentu  dostawy  u  innych  wykonawców 

potencjalnie  zainteresowanych  tym  postępowania,  a  także  jaka  jest  praktyka  koncernów 

farmaceutycznych, co do możliwości brania udziału w postępowania, w których zamawiający 

wymagają  wystawiania  faktur  zbiorczych.  W  ocenie  Izby  zatem  odwołujący  poprzestał  na 

gołosłownych  twierdzenia,  nie  wykazując,  ani  nawet  nieuprawdopodobniając,  że  §  5  ust.  1 

wzoru  umowy  prowadzi  do  ograniczenia  dostępu  do  rynku,  czy  zaburza  uczciwą 

konkurencję.  W  tym  stanie  rzeczy  Izba  nie  dopatrzyła  się  w  działaniu  zamawiającego 

naruszenia zarzucanych mu przepisów prawa.  

Zarzut  naruszenia  przez  zamawiającego  zasad  współżycia  społecznego,  skutkujące 

naruszeniem  art.  353(1)  k.c.,  w  zw.  z  art.  58  k.c.,  w  zw.  z  art.  139  ust.  1  ustawy,  w 

szczególności z zasady uczciwości kupieckiej, którą zamawiający narusza wprowadzając do 

wzorca umowy nieważną normę umowną - zamawiający realizuje bowiem swój prywatny (a 

nie  publiczny)  interes  zapewniając  sobie  za  pomocą  pozornie  uprawnionych  narzędzi 

niedozwolone  wydłużenie  terminu  na  zapłatę  faktur  VAT.  Następuje  to  kosztem  drugiej 

strony, sprzecznie z zasadą rzetelności i lojalności wobec partnera umowy (vide m.in.: wyrok 

SA w Lublinie z dn. 29 lipca 2014r.. I ACa 353/14. LEX nr 14989591: 

-  a  w  konsekwencji  w/w  postanowienia  Wzoru  Umowy  po  jej  zawarciu  -  dotknięte  będą 

sankcją nieważności. 

Zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. Normy art. 58 kc, 353 (1) kc i art. 139 ustawy zostały 

przywołane  powyżej.  Zarzut  oparty  jest  o  twierdzenie,  że  postanowienie  §  5  ust.  1  jest 

nieważne,  a  skoro  tak,  to  jego  wprowadzenie  jest  niezgodne  z  zasadami  uczciwości 

kupieckiej.  Tym  samym  zarzut  można  byłby  uznać  za  zasadny  jedynie  w  sytuacji,  gdyby 

odwołujący wykazał postanowienia § 5 ust. 1 wzoru umowy są nieważne. Rzeczywiście Izba 

podziela  pogląd  odwołującego,  że  zasady  uczciwości  kupieckiej  nie  da  się  pogodzić  z 

oferowaniem  zawarcia  kontraktów  opartych  i  nieważne  z  mocy  prawa  postanowienia 

umowne.  Tym  samym  odwołujący  konstruując  zarzut  oparty  o  art.  58  § 2  kc  zidentyfikował 

zasadę,  z  którą  czynność  prawna  polegająca  na  sporządzeniu  wzoru  umowy  może  być 

oceniana pod względem sprzeczności. Jednak przy tak postawionym zarzucie konieczne jest 

wykazanie, że postanowienie § 5 ust. 1 wzoru umowy jest nieważne. Jak Izba rozstrzygnęła 

wyżej, Izba nie dopatrzyła się w kwestionowanym postanowieniu umownym tak sprzeczności 

z  art.  8  ust.  3,  art.  8a  w  związku  z  art.  13  UoTZ,  ani  nie  stwierdziła  ich  obejścia,  stąd  w 

ocenie  Izby  nie  zostało  wykazane,  że  postanowienie  §5  ust.  1  jest  postanowieniem 

nieważnym,  którego  uczciwy  kupiec  nie  powinien  był  zawierać  we  wzorze  umowy.  W  tym 

stanie  rzeczy  Izba  nie  dopatrzyła  się  naruszenia  przez  zamawiającego  zarzucanych  mu 

przepisów ustawy.  

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 192 ust.1, 2 ustawy.  

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy stosownie do 

wyniku spraw oraz zgodnie z § 3 pkt. 1 i pkt. 2 lit.b i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa 

Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od 

odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania 

(Dz.  U.  Nr  41,  poz.  238)  obciążając  odwołującego  kosztami  postępowania  w  postaci 

uiszczonego  przez  odwołującego  wpisu  od  odwołania  oraz  nakazując  mu  zwrot  na  rzecz 

zamawiającego poniesionych przez zamawiającego kosztów zastępstwa prawnego, zgodnie 

ze złożoną fakturą VAT.  

Przewodniczący:      ……………