KIO 2278/16 WYROK dnia 16 grudnia 2016 r.

Sygn. akt: KIO 2278/16 

WYROK 

z dnia 16 grudnia 2016 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:     Izabela Kuciak 

Członkowie:             Piotr Kozłowski 

                                  Sylwester Kuchnio 

Protokolant:             Aleksandra Zielonka 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 grudnia 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  2  grudnia  2016  r.  przez 

wykonawców 

wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia:  1)  Agencja  Ochrony  Mienia 

„Matpol” sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, 2) Ekspert Security sp. z o.o. z siedzibą w 

Warszawie,  3)  Art  -  Security  sp.  z  o.o.  sp.k.  z  siedzibą  w  Warszawie,  4)  R.  S. 

prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Agencja  Ochrony  Osób  i  Mienia 

ROMA  R.  S.  w  Warszawie,  5)  O.  Agencja  Ochrony  Huzar  s.j.  z  siedzibą  w  Sierpcu, 

adres  do  korespondencji:  ul.  Dominikańska  33,  02-738  Warszawa  w  postępowaniu 

prowadzonym  przez

  zamawiającego:  Izba  Skarbowa  w  Warszawie,  ul.  Alojzego 

Felińskiego 2B, 01-513 Warszawa 

przy  udziale 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia:  1)  RR 

Security Grupa sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, 2)  Agencja Ochrony Osób i Mienia 

„Reflex” sp. z o.o. z siedzibą w Radomiu, adres do korespondencji: ul. Warecka 9/55, 

00-032  Warszawa  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

zamawiającego 

orzeka: 

1.  uwzględnia  odwołanie  w  całości  i  nakazuje  zamawiającemu:  Izba  Skarbowa  w 

Warszawie  w  zakresie  części  1,  2,  3,  4,  5  zamówienia  na  usługi  ochrony  osób  i 

mienia  Izby  Skarbowej  w  Warszawie  i  urzędów  skarbowych  województwa 

mazowieckiego:  unieważnienie  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  i 

czynności  wykluczenia  z  postępowania wykonawców wspólnie  ubiegających  się  o 

udzielenie zamówienia: 1) Agencja Ochrony Mienia „Matpol” sp. z o.o. z siedzibą w 

Warszawie, 2) Ekspert Security sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, 3) Art - Security 

sp.  z  o.o.  sp.k.  z  siedzibą  w  Warszawie,  4)  R.  S.  prowadzący  działalność 

gospodarczą pod firmą  Agencja Ochrony Osób i Mienia ROMA R. S. w Warszawie, 

5) O. Agencja Ochrony Huzar s.j. z siedzibą w Sierpcu oraz powtórzenie czynności 

badania i oceny ofert w zakresie ww. części zamówienia.  

2.  kosztami  postępowania  obciąża  zamawiającego:

  Izba  Skarbowa  w  Warszawie,  ul. 

Alojzego Felińskiego 2B, 01-513 Warszawa, i: 

2.1.   zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę 

15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

wykonawców 

wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia:  1)  Agencja  Ochrony 

Mienia  „Matpol”  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie,  2)  Ekspert  Security  sp.  z 

o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie,  3)  Art  -  Security  sp.  z  o.o.  sp.k.  z  siedzibą  w 

Warszawie,  4)  R.  S.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Agencja 

Ochrony  Osób  i  Mienia  ROMA  R.  S.  w  Warszawie,  5)  O.  Agencja  Ochrony 

Huzar s.j. z siedzibą w Sierpcu, tytułem wpisu od odwołania; 

2.2.  zasądza  od  zamawiającego:

  Izba  Skarbowa  w  Warszawie,  ul.  Alojzego 

Felińskiego  2B,  01-513  Warszawa  na  rzecz  wykonawców  wspólnie 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia:  1)  Agencja  Ochrony  Mienia 

„Matpol”  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie,  2)  Ekspert  Security  sp.  z  o.o.  z 

siedzibą w Warszawie, 3) Art - Security sp. z o.o. sp.k. z siedzibą w Warszawie, 

4)  R.  S.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Agencja  Ochrony 

Osób  i  Mienia  ROMA  R.  S.  w  Warszawie,  5)  O.  Agencja  Ochrony  Huzar  s.j.  z 

siedzibą w Sierpcu, kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset 

złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z 

tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.  

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego 

w Warszawie.  

Przewodniczący: ……………………… 

                                                                      Członkowie:         ................................ 

Sygn. akt: KIO 2278/16 

Uzasadnienie 

Zamawiający  prowadzi,  w  trybie  przetargu  nieograniczonego,  postępowanie  o 

udzielenie  zamówienia  publicznego,  którego  przedmiotem są  „usługi  ochrony  osób  i  mienia 

Izby  Skarbowej  w  Warszawie  i  urzędów  skarbowych  województwa  mazowieckiego”. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w 

dniu 10 września 2016 r. pod numerem 2016/S 175-315267. 

W  przedmiotowym  postępowaniu  wniósł  odwołanie  wobec  czynności  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej i wykluczenia Odwołującego z postępowania w zakresie wszystkich pięciu 

części przedmiotowego zamówienia, zarzucając Zamawiającemu naruszenie następujących 

przepisów prawa: 

1)  art.  24  ust.  1  pkt  15  ustawy  Pzp  ze  względu  na  wykluczenie  Odwołującego  ze 

wszystkich  pięciu  części  postępowania  z  uwagi  na  złożenie  w  dniu  28  października 

2016 r. oświadczenia o braku wydania ostatecznej decyzji o zaleganiu z uiszczaniem 

podatków,  która  to  informacja,  zdaniem  Zamawiającego,  jest  nieprawdziwa  i  przy 

jednoczesnym braku uiszczenia zobowiązania podatkowego wynikającego z decyzji; 

2)   art.  24  ust.  1  pkt  16  ustawy  Pzp  ze  względu  na  uznanie  we  wszystkich  pięciu 

częściach postępowania, iż złożenie w dniu 28 października 2016 r. oświadczenie o 

braku  wydania  ostatecznej  decyzji  o  zaleganiu  z  uiszczaniem  podatków  stanowiło 

zatajenie  informacji  lub  wprowadziło  Zamawiającego  w  błąd  przy  przedstawieniu 

informacji, że nie podlega wykluczeniu z postępowania; 

3)  art. 24 ust. 4 ustawy Pzp ze względu na uznanie oferty Odwołującego za odrzuconą 

we  wszystkich  pięciu  częściach  postępowania  w  sytuacji,  gdy  wykluczenie 

Odwołującego było bezzasadne; 

4)  art. 91 w zw. z art. 2 pkt 5 ustawy Pzp, polegające na wyborze we wszystkich pięciu 

częściach  postępowania  oferty  niezgodnie  z  kryteriami  opisanymi  w  SIWZ. 

Zamawiający  wybrał oferty, które nie są najkorzystniejsze spośród niepodlegających 

odrzuceniu; 

5)  art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. poprzez nierówne traktowanie wykonawców z uwagi na fakt, 

iż Odwołujący nie podlega wykluczeniu z żadnej z pięciu części postępowania, a jego 

oferta  powinna  zostać  uwzględniona  w  ramach  oceny  ofert  i  wybrana  jako 

najkorzystniejsza we wszystkich pięciu częściach postępowania; 

6)  oraz innych przepisów wskazanych w treści niniejszego odwołania. 

  Wskazując  na  powyższe  Odwołujący  wniósł  o  nakazanie  Zamawiającemu  we 

wszystkich pięciu częściach postępowania: 

• 

unieważnienia  czynności  oceny  ofert,  wykluczenia  Odwołującego,  uznania  jego 

oferty za odrzuconą oraz wyboru oferty najkorzystniejszej z dnia 22 listopada 2016 r.; 

• 

uznania,  iż  Odwołujący  nie  podlega  wykluczeniu  z  postępowania  ze  względu  na 

okoliczności wskazane w uzasadnieniu wykluczenia; 

• 

powtórnej oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego; 

• 

wyboru jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego. 

W uzasadnieniu swojego stanowiska Odwołujący podał, iż w dniu 22 listopada 2016 r. 

Zamawiający przekazał informację o wyborze we wszystkich pięciu częściach postępowania 

jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez Przystępującego. Dalej Odwołujący wskazał, że 

z  treści  tego  pisma  wynika,  iż  Zamawiający  wykluczył  Odwołującego  ze  wszystkich  pięciu 

części  postępowania  na  podstawie  przesłanek  określonych  w  art.  24  ust.  1  pkt  15  i  16 

ustawy  Pzp.  W  konsekwencji  Zamawiający  uznał  ofertę  Odwołującego  za  odrzuconą  we 

wszystkich pięciu częściach postępowania. 

W  odniesieniu  do  zarzutu  dotyczącego  złożenia  w  dniu  28  października  2016  r. 

oświadczenia  o  braku  wydania  ostatecznej  decyzji  administracyjnej  o  zaleganiu  z 

uiszczaniem  podatków  i  braku  uiszczenia  zobowiązania  podatkowego  wynikającego  z 

decyzji  z  dnia  9  listopada  2015  r.,  zdaniem  Odwołującego,  należy  uznać,  iż  jest  on 

nieuzasadniony, a wykluczenie Odwołującego w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp 

bezpodstawne. 

W pierwszej  kolejności, w  ocenie  Odwołującego,  trzeba  zauważyć,  że  zastosowanie 

przesłanki  wykluczenia  określonej  w  art.  24  ust.  1  pkt  15  ustawy  Pzp  wymaga  łącznego 

zajścia następujących okoliczności: 

1.  wobec  wykonawcy  wydano  prawomocny  wyrok  sądu  lub  ostateczną  decyzję 

administracyjną  o  zaleganiu  z  uiszczeniem  podatków,  opłat  lub  składek  na 

ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne; 

2.  wykonawca  nie  dokonał  płatności  należnych  podatków,  opłat  lub  składek  na 

ubezpieczenia  społeczne  lub  zdrowotne  wraz  z  odsetkami  lub  grzywnami  i  nie  zawarł 

wiążącego porozumienia w sprawie spłaty tych należności. 

Odwołujący  wyjaśnił,  że  w  omawianej  sprawie  została  wydana  (wskutek  odwołania 

wniesionego  od  decyzji  Naczelnika  Urzędu  Skarbowego  Warszawa  -  Wola  z  dnia  28  lipca 

2015  r.  nr  1400/PP-1/411-126/12/SPP-1/4116-150083/2015/AJ)  w  dniu  9  listopada  2015  r. 

decyzja  ostateczna  o  odpowiedzialności  podatkowej  płatnika  R.  S.  (dalej:  „Wykonawca”)  z 

tytułu  niepobranego  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych  i  określająca  wysokość 

należności  z  tytułu  niepobranego  podatku  dochodowego  na  kwotę  ponad  114.000,00  zł 

(dalej: „decyzja”). 

Odwołujący  podkreślił,  iż  zarówno  z  uzasadnienia  decyzji,  jak  i  wykluczenia 

Odwołującego  z  postępowania  wynika,  że  przedmiotem  decyzji  było  ustalenie 

odpowiedzialności podatkowej podatnika, przy czym organ podatkowy powołuje się, m.in. na 

art.  30  §  4  Ordynacji  podatkowej  (Dz.  U.  2015  r.,  poz.  613  ze  zm.,  dalej:  „Ordynacja 

podatkowa”),  który  stanowi,  że  jeżeli  w  postępowaniu  podatkowym  organ  podatkowy 

stwierdzi  okoliczność,  o  której  mowa  w  §  1  lub  2,  organ  ten  wydaje  decyzję  o 

odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, w której określa wysokość należności 

z tytułu niepobranego lub pobranego, a nie w płaconego podatku. 

Jednocześnie,  jak  podał  Odwołujący,  zgodnie  z  art.  21  §  1  pkt  2  Ordynacji 

podatkowej  zobowiązanie  podatkowe  powstaje  z  dniem  doręczenia  decyzji  organu 

podatkowego,  ustalającej  wysokość  tego  zobowiązania,  zaś  z  art.  68  §  1  Ordynacji 

podatkowej  wynika,  że  zobowiązanie  podatkowe,  o  którym  mowa  w  art.  21  §  1  pkt  2,  nie 

powstaje,  jeżeli  decyzja  ustalająca  to  zobowiązanie  została  doręczona  po  upływie  3  lat, 

licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.  

Odwołujący podniósł, że obowiązek podatkowy dotyczy 2010 r., a więc trzyletni okres 

na  dostarczenie  ostatecznej  decyzji  upłynął  z  końcem  2013  r.  Tym  samym,  zdaniem 

Odwołującego,  z  mocy  ww.  przepisów  Ordynacji  podatkowej,  względem  R.  S.  nigdy  nie 

powstało  zobowiązanie  podatkowe  z  tytułu  niepobranego  podatku  dochodowego,  a  więc 

nigdy nie miał obowiązku uiszczać podatku i nie miał z tego tytułu zaległości.  

Powyższe  okoliczności,  w  ocenie  Odwołującego  potwierdza  fakt,  iż  R.  St.  w  lutym, 

marcu,  czerwcu  oraz  dwukrotnie  we  wrześniu  2016  r.  uzyskiwał  zaświadczenia  z  urzędu 

skarbowego  o  braku  zalegania  z  opłatami  podatków.  Jest  to  dokument  urzędowy,  który 

korzysta  z  domniemania  prawdziwości.  Wydany  został  przez  organ,  który  wcześniej  wydał 

wspomnianą decyzję.  

Wydanie  tego  dokumentu  potwierdza,  w  ocenie  Odwołującego,  że  zdaniem  organu 

nie istnieją, mimo wydania tej decyzji, żadne należności podatkowe od Pana R. S. na rzecz 

organów podatkowych.  

Odwołujący  podkreślił,  że  wszelkie  dalsze  oświadczenia  R.  S.  zostały  oparte  na 

uzyskanym  od  organu  dokumencie.  Stąd,  zarówno  pominięcie  przez  Zamawiającego 

dokumentu  urzędowego,  jak  i  twierdzenia  Zamawiającego  o  złożeniu  nieprawdziwych 

oświadczeń przez R. S. są, zdaniem Odwołującego, bezpodstawne.  

Odwołujący  wskazał  również,  że  działanie  R.  S.  opiera  się  na  ocenach  dokonanych 

przez  organ  właściwy  w  sprawie  i  nie  można  formułować  wobec  niego  zarzutu  zamiaru 

podania  nieprawdziwych  oświadczeń  lub  zamiaru  wprowadzenia  w  błąd  ze  względu  na 

niedbalstwo. 

Na  dowód  powyższych  twierdzeń  Odwołujący  przedłożył  zaświadczenia  z  US 

dotyczące braku zaległości w opłatach podatku. 

Dalej Odwołujący wyjaśnił, że R. S., pomimo braku obowiązku, dobrowolnie spłacał w 

2015  r.,  po  wydaniu  decyzji,  kolejne raty  podatku  na  łączną  kwotę  ponad  60  tysięcy  zł.  Na 

dowód powyższego Odwołujący przedłożył potwierdzenia przelewów do US. 

Odwołujący podał również, że dopiero po uzyskaniu na początku 2016 r. informacji od 

pracownika  US  o  przedawnieniu  zaległości  i  braku  obowiązku  dalszego  uiszczania  rat 

podatku,  R.  S.  zaprzestał  spłat.  Później,  co  Odwołujący  ponownie  podkreślił,  R.  S. 

kilkukrotnie  otrzymywał  w  2016  r.  zaświadczenia  o  niezaleganiu  w  opłatach  podatków 

potwierdzających, że żadne należności podatkowe nie muszą być spłacane. 

Zdaniem Odwołującego, z powyższego wynika, że w odniesieniu do R. S. nie ziściła 

się  druga  z  przesłanek  określonych  w  art.  24  ust.  1  pkt  15  ustawy  Pzp,  ponieważ  wobec 

Wykonawcy nie powstał obowiązek podatkowy (nie miał należnych podatków do zapłacenia), 

a więc nie ciążył na nim obowiązek zapłacenia tych podatków.  

Brak  obowiązku  zapłaty  należnych  podatków  wynika,  w  ocenie  Odwołującego,  co 

ponownie  podkreślił,  z  faktu,  iż  decyzja  ustalająca  zobowiązanie  została  doręczona  po 

upływie  3  lat  od  końca  2010  r.,  w  którym  powstał  obowiązek  podatkowy.  Tym  samym 

wykluczenie Odwołującego, w jego opinii, było bezpodstawne. 

Odwołujący  podkreślił,  iż  zgodnie  z  zasadą  zaufania  obywatela  do  państwa 

niedopuszczalne jest informowanie podatnika przez pracownika urzędu skarbowego o braku 

obowiązku  uiszczania  podatku  (wskutek  czego  podatnik  zaprzestaje  uiszczania  podatku) 

oraz  wydanie  szeregu  zaświadczeń  potwierdzających  brak  zaległości  w  opłatach 

podatkowych,  a  następnie  przekazywanie  Zamawiającemu  informacji  o  istnieniu  takich 

zaległości  podatkowych,  w  wyniku  czego  Zamawiający  podejmuje  decyzję  o  wykluczeniu 

Odwołującego z postępowania.  

Odwołujący  wskazała,  że  w  wyroku  NSA  w  Warszawie  z  dnia  24  stycznia  1994  r. 

(sygn.  akt:  V  SA  1276/93  )  Sąd  stwierdził,  że  „nie  da  się  z  zasadą  zaufania  obywatela  do 

państwa  pogodzić  takiego  działania  organów  administracji,  które  najpierw  udzielają 

wyjaśnień o treści decyzji mającej zapaść, następnie zaś zmieniają ją i ostatecznie dochodzi 

do  wydania  decyzji  odmiennej.  Jest  to  istotne  naruszenie  tym  bardziej,  jeśli  obywatel  na 

mocy takiej informacji podejmie działania, na które w innym przypadku nie zdecydowałby się, 

ponosząc straty majątkowe.”  

Zdaniem  Odwołującego,  w  omawianym  przypadku  mamy  do  czynienia  z  analogią, 

polegającą  na  podaniu  informacji  w  zaświadczeniu  z  lutego  2016  r.  (oraz  kolejnych 

miesiącach)  o  braku  zalegania  z  podatkami,  a  następnie  przekazaniu  Zamawiającemu 

informacji  o  istnieniu  takich  zaległości.  Odwołujący  podkreślił,  że  wskutek  zaniechania 

dalszych  opłat  R.  S.  może  obecnie  ponieść  szkodę  majątkową  polegającą  na  nieuzyskaniu 

zamówienia. 

Odwołujący  ponadto  zwrócił  uwagę,  że  działanie  Zamawiającego,  polegające  na 

weryfikacji  informacji  zawartych  w  zaświadczeniu  z  US,  dołączonym  do  oferty,  wykracza 

poza uprawnienia określone w ustawie Pzp czy rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 27 

lipca  2016  r.  w  sprawie  rodzajów  dokumentów,  jakich  może  żądać  zamawiający  od 

wykonawcy  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  (Dz.  U.  2016  poz.  1126  -  dalej: 

„rozporządzenie”),  bowiem  w  odniesieniu  do  dokumentów,  potwierdzających  brak  podstaw 

do  wykluczenia,  w  ogóle  nie  ma  możliwości  weryfikacji  informacji  w  nich  zawartych  u 

„wystawcy” dokumentu, 

W  ocenie  Odwołującego,  obowiązkiem  Zamawiającego  jest  znajomość  dokumentów 

wydawanych na terytorium RP, a dokumenty te cieszą się rękojmią wiary publicznej. Jedynie 

w  odniesieniu  do  dokumentów  wydawanych  w  innych  państwach,  zdaniem  Odwołującego, 

istnieje  możliwość  zwrócenie  się  do  odpowiedniego  organu  w  celu  udzielenia  niezbędnych 

informacji  dotyczących  tego  dokumentu  (§  7  i  §  8  rozporządzenia).  Chodzi  tu  jednak  o 

wyjaśnienie  sposobu  odczytywania  informacji  podanych  w  dokumencie,  nie  zaś  o 

sprawdzanie  prawdziwości  zawartych  w  nim  informacji.  W  sytuacji  wątpliwości  co  do 

prawdziwości  dokumentu,  Zamawiający  może  żądać  okazania  oryginału  lub  notarialnie 

poświadczonej  kopii,  zgodnie  z  §15  rozporządzenia.  To  uprawnienie  umożliwia  porównanie 

dokumentu  złożonego  u  Zamawiającego  i  oryginału,  w  celu  wykluczenia  przeróbek  lub 

podrobienia,  nie  zaś  dodatkową  weryfikację  informacji,  zawartych  w  oryginale  lub  kopii. 

Rozporządzenie  daje  również  prawo  Zamawiającemu  do  badania  informacji  związanych  z 

wykonanymi zamówieniami na rzecz odbiorców tych zamówień (§ 2 ust. 6 Rozporządzenia). 

Uprawnienie  dotyczy  zatem  wykazów  lub  innych  dokumentów  potwierdzających  zdolności 

zawodowe wykonawcy. Nie dotyczy zaś jego zobowiązań względem urzędu skarbowego.  

Należy  zatem  uznać,  zdaniem  Odwołującego,  iż  zwrócenie  się  Zamawiającego  w 

niniejszym  postępowaniu  do  urzędu  skarbowego  w  celu  weryfikacji  informacji  zawartych  w 

oficjalnym  dokumencie,  wydanym  przez  ten  urząd,  stanowi  przekroczenie  uprawnień  przez 

Zamawiającego,  a  zatem  nie  może  skutkować  negatywną  decyzją  dla  Odwołującego  i  nie 

powinno być w ogóle brane pod uwagę przy ocenie podstaw wykluczenia Odwołującego. 

Podkreślenia  wymaga,  w  ocenie  Odwołującego,  iż  dokumentami  potwierdzającymi 

brak  podstaw  do  wykluczenia  w  świetle  art.  24  ust.  1  pkt  15  ustawy  Pzp,  w  zakresie 

zobowiązań podatkowych, jest zaświadczenie z urzędu skarbowego, które potwierdziło brak 

zaległości i nie było podważane przez Zamawiającego oraz alternatywnie (zgodnie z § 5 pkt 

5 rozporządzenia): oświadczenie wykonawcy o braku wydania prawomocnego wyroku sądu 

lub  ostatecznej  decyzji  administracyjnej  o  zaleganiu  z  uiszczaniem  podatków,  które 

wykonawca również złożył albo dokumenty potwierdzające dokonanie płatności należności. 

Odwołujący podniósł, że w opisanej sytuacji, gdy na wykonawcy nie ciążył obowiązek 

spłaty  należności  podatkowych  (obowiązek  ten  nigdy  nie  powstał  w  świetle  art.  68  §  1 

Ordynacji podatkowej), pomimo wydania ostatecznej decyzji, wykonawca nie musiał składać 

dokumentów  potwierdzających  spłatę  należności  (gdyż  zobowiązanie  nie  powstało),  w 

związku z czym złożenie oświadczenia o braku wydania ostatecznej decyzji administracyjnej 

nie  ma  znaczenia  dla  oceny  braku  podstaw  do  wykluczenia  Odwołującego.  Zdaniem 

Odwołującego,  jest  to  spójne  z  brzmieniem  cytowanej  już  przesłanki  wykluczenia  z  art.  24 

ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp, która uzależnia  wykluczenie od tego, czy podatki są należne czy 

nie,  a  nie  od  tego,  czy  organ  podatkowy  wydał  ostateczną  decyzję  administracyjną.  W 

omawianym  przypadku,  w  opinii  Odwołującego,  żadne  należności  nie  występowały,  co 

dodatkowo potwierdzało zaświadczenie US. 

Odnośnie  zarzutu,  dotyczącego  oświadczenia  Wykonawcy  z  dnia  28  października 

2016  r.  o  braku  wydania  ostatecznej  decyzji  o  zaleganiu  z  uiszczaniem  podatków,  które 

zdaniem  Zamawiającego,  stanowiło  zatajenie  informacji  i  próbę  wprowadzenia 

Zamawiającego  w  błąd  przy  przedstawieniu  informacji,  że  nie  podlega  wykluczeniu  z 

postępowania, co skutkowało wykluczeniem na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 16 ustawy Pzp, 

Odwołujący podniósł, że w świetle ww. argumentów zarzut ten nie może się ostać. 

W pierwszej kolejności Odwołujący podkreślił, iż złożył oświadczenie o braku wydania 

ostatecznej decyzji w sytuacji, gdy obowiązek podatkowy, o którym mowa w tej decyzji, nie 

powstał z uwagi na zbyt późne doręczenie decyzji. Ze względu na treść wezwania z dnia 19 

października  2016  r.  (pkt  3.2.4.  lit.  a),  które  stanowi  odzwierciedlenie  brzmienia  §  5  pkt  5 

rozporządzenia,  Odwołujący,  jak  wskazał,  miał  możliwość  złożenia  oświadczenia  o  braku 

wydania  decyzji  lub  dokumentów  potwierdzających  spłatę  należności.  Dostarczenie  tych 

ostatnich  było  niemożliwe  (i  niepotrzebne),  wobec  czego  alternatywnie  Odwołujący,  jak 

wyjaśnił,  musiał  złożyć  oświadczenie  o  braku  wydania  ostatecznej  decyzji,  co  jak  wyżej 

wskazał, nie ma wpływu na ziszczenie się przesłanki wykluczenia. 

Zamawiający dokonał zatem, w ocenie Odwołującego, jego wykluczenia w oparciu o 

wybiórcze  odczytanie  przesłanki  art.  24  ust.  1  pkt  16  ustawy  Pzp.  Nie  ulega  bowiem 

wątpliwości, zdaniem Odwołującego, iż w omawianym przypadku nie zachodzą następujące 

jej elementy: 

1.  rażące niedbalstwo lub zamierzone działanie. 

Wykonawca,  jak  podał,  miał  świadomość  braku  zalegania  w  opłatach  podatków  (a 

więc braku podstaw do wykluczenia), wynikającą z otrzymania zaświadczenia pochodzącego 

z urzędu skarbowego, złożonego z ofertą oraz informację pozyskaną od pracownika urzędu 

skarbowego. W  sytuacji  otrzymania  alternatywnego  wezwania  z  dnia  19  października  2016 

r.,  które  umożliwiało  potwierdzenie  braku  podstaw  do  wykluczenia  tylko  w  przypadku 

złożenia  oświadczenia  o  braku  wydania  ostatecznej  decyzji  administracyjnej,  Wykonawca 

wybrał to rozwiązanie. 

2.  wprowadzenie w błąd Zamawiającego, że nie podlega wykluczeniu. 

Na Wykonawcy, ze  względu na wykazane podanej wyżej okoliczności nie ciążyły,  w 

ocenie  Odwołującego,  należności  podatkowe,  a  więc  nie  podlegał  wykluczeniu  z 

postępowania. W takiej sytuacji, zdaniem Odwołującego, nie można mówić o wprowadzeniu 

Zamawiającego w błąd. 

Zamawiający  złożył  odpowiedź  na  odwołanie,  wnosząc  o  jego  oddalenie  (pismo  z 

dnia 14 grudnia 2016 r.). 

Przystępujący zaprezentował swoje stanowisko w piśmie z dnia 14 grudnia 2016 r. i 

wniósł o oddalenie odwołania. 

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje: 

W  części  III  Standardowego  Jednolitego  Europejskiego  Dokumentu  Zamówienia, 

dotyczącej  podstaw  wykluczenia,  w  zakresie  podstaw  związanych  z  płatnością  podatków 

Odwołujący  odpowiadając  na  pytanie:  „Czy  wykonawca  wywiązał  się  ze  wszystkich 

obowiązków  dotyczących  płatności  podatków  lub  składek  na  ubezpieczenie  społeczne, 

zarówno  w  państwie,  w  którym  ma  siedzibę,  jak  i  w  państwie  członkowskim  instytucji 

zamawiającej  lub  podmiotu  zamawiającego,  jeżeli  jest  ono  inne  niż  państwo  siedziby”, 

udzielił odpowiedzi twierdzącej (pkt 1 lit. B ww. dokumentu, str. 182). 

Jednocześnie Odwołujący przedłożył wraz z ofertą m.in. oświadczenie R. S. „o braku 

wydania  wobec  Wykonawcy  prawomocnego  wyroku  sądu  lub  ostatecznej  decyzji 

administracyjnej  o  zaleganiu  z  uiszczaniem  podatków,  opłat  lub  składek  na  ubezpieczenie 

społeczne  lub  zdrowotne  albo  –  w  przypadku  wydania  takiego  wyroku  lub  decyzji  – 

przedłożenia  dokumentów  potwierdzających  dokonanie  płatności  tych  należności  wraz  z 

ewentualnymi  odsetkami  lub  grzywnami  lub  zawarcie  wiążącego  porozumienia  w  sprawie 

opłat tych należności” (oświadczenie z dnia 7 października 2016 r., str. 291 oferty). 

Zamawiający  pismem  z  dnia  19  października  2016  r.  wezwał  Odwołującego  do 

złożenia  w  szczególności  dokumentów,  o  których  mowa  w  pkt  3.2.4  SIWZ,  tj.  aktualnego 

oświadczenia wykonawcy „o braku wydania wobec Wykonawcy prawomocnego wyroku sądu 

lub  ostatecznej  decyzji  administracyjnej  o  zaleganiu  z  uiszczaniem  podatków,  opłat  lub 

składek  na  ubezpieczenie  społeczne  lub  zdrowotne  albo  –  w  przypadku  wydania  takiego 

wyroku  lub  decyzji  –  przedłożenia  dokumentów  potwierdzających  dokonanie  płatności  tych 

należności  wraz  z  ewentualnymi  odsetkami  lub  grzywnami  lub  zawarcie  wiążącego 

porozumienia  w  sprawie  opłat  tych  należności”,  w  celu  potwierdzenia,  że  Wykonawca  nie 

podlega wykluczeniu z przedmiotowego postępowania. 

W  odpowiedzi  na  powyższe  Odwołujący  przedłożył  m.in.  oświadczenie  R.  S.  z  dnia 

28  października  2016  r. „o  braku  wydania  wobec  Wykonawcy  prawomocnego  wyroku  sądu 

lub  ostatecznej  decyzji  administracyjnej  o  zaleganiu  z  uiszczaniem  podatków,  opłat  lub 

składek  na  ubezpieczenie  społeczne  lub  zdrowotne  albo  –  w  przypadku  wydania  takiego 

wyroku  lub  decyzji  –  przedłożenia  dokumentów  potwierdzających  dokonanie  płatności  tych 

należności  wraz  z  ewentualnymi  odsetkami  lub  grzywnami  lub  zawarcie  wiążącego 

porozumienia w sprawie opłat tych należności”. 

Pismem  z  dnia  22  listopada  2016  r.  Zamawiający  poinformował  wykonawców  o 

wyborze  oferty  najkorzystniejszej  i  wykluczeniu  Odwołującego  z  przedmiotowego 

postępowania  na  podstawie  art.  24  ust.  1  pkt  15  ustawy  oraz  art.  24  ust.  1  pkt  16  ustawy 

Pzp.  

W uzasadnieniu przedmiotowej decyzji Zamawiający wskazał, że „po zapoznaniu się 

z  treścią  oferty  nr  5  i  załączników  do  oferty  wezwał  pismem  (....)  z  dnia  19.10.2016  r., 

wykonawcę (...), do złożenia dokumentów, o których mowa w Części VI pkt 3.2, ppkt 3.2.3 i 

ppkt  3.2.4  SIWZ,  tj.:,  w  celu  potwierdzenia  nie  podlegania  wykluczeniu  z  udziału  w 

postępowaniu na podstawie art. 24 pkt 12 – 23 i ust. 5 pkt 1, 5 i 6 Ustawy. 

W niniejszym postępowaniu wykonawca  złożył  oświadczenie partnera Konsorcjum – 

Agencja  ochrony  Osób  i  Mienia  ROMA  R.  S.,  datowane  na  28.10.2016  r.,  iż  nie  była  w 

stosunku  do  niego  wydana  ostateczna  decyzja  o  zaleganiu  z  uiszczaniem  podatków. 

Wskazana  informacja  dotycząca  okoliczności  mogących  skutkować  wykluczeniem,  okazała 

się  być  nieprawdziwa.  Weryfikacja  tej  informacji  dokonana  w  ramach  kompetencji 

ustawowych zamawiającego (organu podatkowego), pozwoliła na ustalenie, iż w stosunku do 

tego  wykonawcy  (partnera  Konsorcjum)  została  wydana  w  dniu  09.11.2015  r.  przez 

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie decyzja o odpowiedzialności płatnika za niepobrany 

podatek  dochodowy  od  osób  fizycznych  i  określająca  wysokość  należności  z  tytułu 

niepobranego  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych.  Podatnik  nie  uiścił  dobrowolnie 

całości  zobowiązania  podatkowego  wynikającego  z  decyzji  (w  części  zobowiązanie 

podatkowe  uległo  przedawnieniu,  zaś  w  części  na  skutek  braku  zapłaty  wierzyciel  podjął 

czynności celem przymusowego wykonania zobowiązania, poprzez wystawienie upomnienia 

do zapłaty należności). W świetle powyższego przepis art. 24 ust. 1 pkt 15 Ustawy stanowi 

zasadniczą podstawę wykluczenia.  

Ponadto  nastąpiło  również  naruszenie  art.  24  ust.  1  pkt  16,  którego  przesłanki 

stosowania  odnoszą  się  m.in.  do  przesłanek  określonych  w  pkt  15,  jako  podstawa 

wykluczenia.  Stosownie  do  przepisu  art.  24  ust.  1  pkt  16  Ustawy,  z  postępowania  o 

udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawcę, który w wyniku zamierzonego działania lub 

rażącego niedbalstwa wprowadził  zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że 

nie  podlega  wykluczeniu,  spełnia  warunki  udziału  w  postępowaniu  lub  obiektywne  i 

niedyskryminacyjne  kryteria,  zwane  dalej  „kryteriami  selekcji”,  lub  który  zataił  te  informacje 

lub nie jest w stanie przedstawić wymaganych dokumentów. 

Bezspornym  jest,  że  uczestnik  postępowania  (partner  Konsorcjum)  zataił  istotną 

informację wymaganą przez ustawodawcę w wyżej powołanym przepisie. Przepis ten został 

wprowadzony  przez  ustawodawcę  jako  istotna  przesłanka  formalna  dopuszczenia, 

decydująca o udziale w prowadzonym postępowaniu”.  

Jednocześnie  Zamawiający  w  przedmiotowej  decyzji  podał,  że  zgodnie  z  przepisem 

art. 24 ust. 4 ustawy Pzp ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą.  

Bezspornym w przedmiotowej sprawie jest, że wobec R. S. została wydania w dniu 9 

listopada  2015  r.  decyzja  Dyrektora  Izby  Skarbowej  w  Warszawie,  w  której  orzeczono  o 

odpowiedzialności  podatkowej  płatnika  R.  S.  za  niepobrany  podatek  dochodowy  od  osób 

fizycznych,  określająca  wysokość  należności  z  tytułu  niepobranego  podatku  dochodowego 

od  osób  fizycznych  za  rok  2010  w  kwocie  128.954,00  zł.  W  dniu  30  listopada  2015  r.  ww. 

decyzja uprawomocniła się, co między stronami nie jest sporne. 

W terminie do dnia 31 grudnia 2015 r. R. S. uregulował należność główną w kwocie 

38.446,00 zł oraz odsetki za zwłokę w kwocie 10.516,00 zł (wpłaty: w dniu 26 listopada 2015 

r. – 28.962,00 zł, w dniu 27 listopada – 10.000,00 zł, w dniu 1 grudnia 2015 r. – 10.000,00 

zł).  Powyższe  ustalono  na  podstawie  pisma  Naczelnika  Urzędu  Skarbowego  Warszawa  – 

Wola z dnia 21 grudnia 2016 r. oraz potwierdzeń dokonania ww. przelewów, przedłożonych 

wraz z odwołaniem. W dniu 27 stycznia 2016 r. R. S. dokonał kolejnej płatności z ww. tytułu 

w kwocie 15.067,60 zł (potwierdzenie przelewu przedłożone wraz z odwołaniem).  

Jednocześnie  w  ww.  piśmie  Naczelnika  Urzędu  Skarbowego  Warszawa  –  Wola 

potwierdzono, że wobec R. S. z ww. tytułu „z dniem 31 grudnia 2015 r. przedawnieniu uległy 

zobowiązania za okres 4-11/2010 r. w kwocie 80.860,00 zł”.  

Izba  ustaliła  ponadto,  że  R.  S.  legitymuje  się  zaświadczeniami,  wydanymi  przez 

naczelnika właściwego urzędu skarbowego, potwierdzającymi, że ww. nie posiada zaległości 

podatkowych.  Powyższy  fakt  wspominany  Urząd  potwierdzał  kilkukrotnie  w  roku  2016  r. 

(zaświadczenia  o  niezaleganiu  w  podatkach  z  dnia:  1  lutego  2016  r.,  23  marca  2016  r.,  22 

czerwca 2016 r., 7 września 2016 r., 19 września 2016 r.). 

Izba  odmówiła  przeprowadzenia  dowodu  z  pisma  z  dnia  13  grudnia  2016  r. 

Naczelnika  Urzędu  Skarbowego  w  Legionowie  uznając,  że  nie  służy  ustaleniu  okoliczności 

istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Okoliczność, że  wedle oceny organów skarbowych  R. 

S.  popełnił  oszustwo  podatkowe  i  złożył  fałszywe  zeznania  oraz,  że  naczelnik  właściwego 

urzędu  skarbowego  złożył  w  tej  sprawie  zawiadomienie  o  podejrzeniu  popełnienia 

przestępstwa,  a  także,  iż  w  opinii  jednego  z  prokuratorów,  mamy  do  czynienia  z 

podejrzeniem  popełnienia  czyny  zabronionego  z  art.  286  k.k.  oraz  z  art.  233  k.k.,  nie  ma 

znaczenia  w  świetle  przepisu  art.  24  ust.  1  pkt  15  i  16  ustawy  Pzp,  bowiem  podstaw 

wykluczenia z postępowania nie należy poszukiwać w ocenach organów skarbowych, ale w 

prawomocnych  wyrokach  czy  też  ostatecznych  decyzjach,  stwierdzających  zaległość 

podatkową. 

Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje: 

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.  

Zgodnie  z  przepisem  art.  24  ust.  1  pkt  15  ustawy  Pzp  z  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  wyklucza  się  wykonawcę,  wobec  którego  wydano  prawomocny 

wyrok  sądu  lub  ostateczną  decyzję  administracyjną  o  zaleganiu  z  uiszczeniem  podatków, 

opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, chyba że wykonawca dokonał 

płatności należnych podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne 

wraz  z  odsetkami  lub  grzywnami  lub  zawarł  wiążące  porozumienie  w  sprawie  spłaty  tych 

należności. 

Wskazany  przepis  kreuje  dla  zamawiającego  obowiązek  wykluczenia  wykonawcy  z 

postępowania,  w  szczególności,  gdy  zalega  z  uiszczeniem  podatków,  który  to  fakt  został 

stwierdzony ostateczną decyzją administracyjną lub prawomocnym wyrokiem sądu. Zdaniem 

Izby, wskazany przepis należy rozumieć w ten sposób, iż istnienie zaległości podatkowej, co 

do  zasady,  stanowi  przeszkodę  w  udziale  wykonawcy  w  postępowaniu  o  udzielenie 

zamówienia publicznego.  

Niemniej  jednak  na  tym  tle  dostrzec  należy,  że  fakt  istnienia  zaległości  podatkowej 

musi  być  aktualny  na  moment  składania  ofert.  Za  powyższym  przemawia  fakt,  że  w  celu 

potwierdzenia  braku  podstaw  wykluczenia  wykonawcy  z  udziału  w  postępowaniu 

zamawiający  może  żądać,  w  szczególności  zaświadczenia  właściwego  naczelnika  urzędu 

skarbowego  potwierdzającego,  że  wykonawca  nie  zalega  z  opłacaniem  podatków, 

wystawionego  nie  wcześniej  niż  3  miesiące  przed  upływem  terminu  składania  ofert  albo 

wniosków.  

Uprawnienie  do  żądania  wspominanego  zaświadczenia  i  możliwość  przedłożenia 

przedmiotowego  zaświadczenia  wskazuje,  że  ustawodawcy  nie  chodziło  o  stwierdzenie  w 

toku postępowania  wystąpienia, w ujęciu historycznym, jakiejkolwiek zaległości podatkowej, 

ale  aktualnej,  wymagalnej.  Zatem,  w  ocenie  Izby,  jeśli  zamawiający  stwierdzi  na  moment 

składania ofert, że wykonawca jest dłużnikiem podatkowym i nie uwolnił się od tej zaległości 

ani  nie  zawarł  porozumienia  w  sprawie  jej  spłaty,  wtenczas  winien  być  wykluczony  z 

postępowania. 

Rozstrzygające  znaczenie  będzie  miało  zatem,  dla  wykluczenia  wykonawcy,  w 

oparciu  o  podaną  przesłankę,  czy  na  moment  składania  ofert,  występuje  u  wykonawcy 

zaległość podatkowa.  

Zaległością  podatkową  jest  podatek  niezapłacony  w  terminie  płatności,  ale  także 

niezapłacona w terminie płatności zaliczka na podatek, w tym zaliczka, o której mowa w art. 

23a Ordynacji podatkowej lub rata podatku (art. 51 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej). Należności 

przypadające od płatników i inkasentów są traktowane jako zaległości podatkowe (art. 51 § 3 

Ordynacji podatkowej).  

Powstanie zaległości podatkowej pociąga za sobą następujące skutki: 

− 

naliczanie, od dnia następnego po upływie terminu płatności, odsetek za zwłokę (art. 

53 z zastrzeżeniem art. 54 Ordynacji podatkowej), 

− 

zagrożenie odpowiedzialnością karną skarbową, gdyż zgodnie z art. 57 § 1 ustawy z 

dnia  10  września  1999  r.  –  Kodeks  karny  skarbowy  podatnik,  który  uporczywie  nie 

wpłaca w terminie podatku, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe, 

− 

możliwość  prowadzenia  egzekucji  zobowiązania  podatkowego  zarówno  powstałego 

w  wyniku  doręczenia  decyzji  ustalającej  jego  wysokość,  jak  i  powstałego  z  mocy 

prawa na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym 

w administracji, 

− 

w  przypadku  zobowiązań  powstających  z  mocy  prawa  możliwość  wydania  przez 

organ podatkowy decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego (por. art. 

21 § 1 pkt 1 i art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej), 

− 

możliwość  wydania  przez  organ  podatkowy  decyzji  o  odpowiedzialności  podatkowej 

płatnika  lub  inkasenta,  w  której  określa  się  wysokość  należności  z  tytułu 

niepobranego  lub  pobranego  a  niewpłaconego  podatku  (art.  30  §  4  Ordynacji 

podatkowej), 

− 

możliwość wydania przez organ decyzji o odpowiedzialności osób trzecich (art. 108 i 

n. Ordynacji podatkowej), 

− 

możliwość  złożenia  w  trybie  art.  67a  Ordynacji  podatkowej  (w  przypadkach 

uzasadnionych  ważnym  interesem  podatnika  lub  interesem  publicznym)  wniosku  o 

odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za 

zwłokę czy wniosku o umorzenie zaległości podatkowej w całości lub w części, 

− 

możliwość złożenia na podstawie art. 76, 76a lub 76b Ordynacji podatkowej wniosku 

o zaliczenie nadpłaty podatku czy zwrotu podatku na poczet zaległości podatkowych. 

− 

Możliwość  wydania  przez  organ  podatkowy  decyzji  o  odpowiedzialności  podatkowej 

płatnika  lub  inkasenta,  w  której  określa  się  wysokość  należności  z  tytułu  niepobranego  lub 

pobranego a niewpłaconego podatku (art. 30 § 4 Ordynacji podatkowej) wynika z faktu, iż na 

płatniku  ciąży  obowiązek  obliczenia,  pobrania  i  wpłacenia  podatku  na  rachunek  organu 

podatkowego  (art.  30  §  1  Ordynacji  podatkowej).  Generalnie  rzecz  ujmując,  można 

stwierdzić,  że  płatnik  ponosi  odpowiedzialność  za  wszystkie  działania,  których  efektem  jest 

niewpłacenie w prawidłowej wysokości podatku na rzecz właściwego organu podatkowego. 

Jednocześnie nie można pomijać, że zaległość podatkowa nie stanowi  samoistnego 

bytu podatkowego, lecz jest pochodną zobowiązania podatkowego. Oznacza to, że zaległość 

podatkowa  dzieli  los  prawny  zobowiązania  podatkowego,  z  którego  wynika.  Istnieje 

wówczas,  gdy  istnieje  zobowiązanie  podatkowe.  Wygaśnięcie  zobowiązania  podatkowego 

oznacza,  że  przestaje  istnieć  wynikająca  z  niego  zaległość  podatkowa.  Wynika  to  z 

akcesoryjnego  charakteru  zaległości  podatkowej  względem  zobowiązania  podatkowego,  z 

którego  zaległość  ta  wynika.  Powyższe  znajduje  potwierdzenie  w  orzecznictwie,  wystarczy 

wskazać na wyrok WSA w Łodzi z dnia 28 kwietnia 2016 r., sygn. akt: I SA/Łd 254/16.  

Natomiast zobowiązanie podatkowe wygasa wskutek, m.in. przedawnienia (art. 59 § 

1 Ordynacji podatkowej). Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego na skutek przedawnienia 

oznacza,  że  po  upływie  terminu  przedawnienia  wierzyciel  podatkowy  nie  może  skutecznie 

się  domagać  od  dłużnika  podatkowego  zachowania  wynikającego  z  treści  tego 

zobowiązania.  Innymi  słowy,  mimo  niezaspokojenia  wierzyciela  podatkowego  stosunek 

zobowiązaniowy  przestaje  istnieć  z  mocy  prawa.  Co  więcej,  w  doktrynie  podkreśla  się,  że 

dobrowolne  spełnienie  przedawnionego  zobowiązania  przez  podatnika  prowadzi  do 

powstania  nadpłaty,  która  podlega  zwrotowi  (C.  Kosikowski,  Leonard  Etel  i  in.:  „Ordynacja 

podatkowa. Komentarz”, LEX, 2013 r.). 

Zaś, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku 

kalendarzowego,  w  którym  upłynął  termin  płatności  podatku  (art.  70  §  1  Ordynacji 

podatkowej).  Jednocześnie  w  orzecznictwie  zostało  przesądzone  (wyrok  NSA  z  dnia  6 

listopada 2014 r., sygn. akt: I GSK 297/13), że art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej ma charakter 

materialnoprawny,  bowiem  instytucja  przedawnienia  ma  na  celu  ochronę  pewności  i 

stabilności porządku prawnego oraz  wykluczenie roszczeń, które wobec  upływu  znacznego 

okresu czasu od daty ich powstania w momencie spełnienia byłyby oderwane od faktycznej 

sytuacji  zobowiązanego.  Przedawnienie  uregulowane  w  art.  70  Ordynacji  podatkowej 

dotyczy zobowiązań powstałych z mocy prawa, jak też ustalonych w drodze konstytutywnej 

decyzji wymiarowej, o której mowa w art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej.  

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że przepis art. 70 Ordynacji podatkowej reguluje 

zagadnienia  związane  z  przedawnieniem  w  wąskim  tego  słowa  znaczeniu,  a  zatem  z 

przedawnieniem, którego upływ powoduje wygaśnięcie zobowiązania na podstawie art. 59 § 

1 pkt 9 Ordynacji podatkowej. Jest to więc sytuacja diametralnie odmienna od przedawnienia 

przewidzianego  w  art.  68  Ordynacji  podatkowej,  powodującego  niemożność  powstania 

zobowiązania  podatkowego.  Zobowiązanie,  które  nie  powstało,  nie  może  oczywiście 

wygasnąć. 

Odnosząc  powyższe  do  niniejszego  stanu  faktycznego  stwierdzić  należy,  że  skoro 

zaległość  podatkowa  dzieli  los  zobowiązania  podatkowego,  to  wygaśnięcie  zobowiązania 

podatkowego na skutek przedawnienia powoduje, że zaległość podatkowa przestaje istnieć.  

Skoro zaś zobowiązanie podatkowe podatnika uległo przedawnieniu, oznacza to, że 

na  płatniku  nie  ciąży  już  obowiązek  zapłaty  podatku,  bowiem  zobowiązanie  podatkowe 

wygasło. W konsekwencji, z upływem 31 grudnia 2015 r. R. S. nie posiadał już należności z 

tytułu  niezapłaconego  podatku,  gdyż  zobowiązanie  podatkowe  uległo  przedawnieniu  i 

wygasło,  co  potwierdził  właściwy  urząd  skarbowy  w  piśmie  z  21  grudnia  2016  r.  i  co 

stwierdzano w kolejnych zaświadczeniach o niezaleganiu w podatkach, wydawanych ww.  

W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że brak zaległości podatkowej R. S. nie wynika 

z  faktu,  jak  błędnie  wskazywał  Odwołujący,  iż  zobowiązanie  podatkowe  nie  powstało. 

Zwrócić  bowiem  należy  uwagę,  że  z  mocy  przepisu  art.  68  §  1  Ordynacji  podatkowej 

zobowiązanie  podatkowe,  o  którym  mowa  w  art.  21  §  1  pkt  2  Ordynacji  podatkowej,  nie 

powstaje,  jeżeli  decyzja  ustalająca  to  zobowiązanie  została  doręczona  po  upływie  3  lat, 

licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.  

Przedawnienie  prawa  do  wydania  decyzji  jest  możliwe  jedynie  w  odniesieniu  do 

zobowiązań,  które  nie  powstają  z  mocy  prawa,  lecz  do  których  powstania  niezbędne  jest 

doręczenie  podatnikowi  decyzji  organu  podatkowego  ustalającej  wysokość  tego 

zobowiązania (art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej). Przykładem tego typu zobowiązań są 

zobowiązania osób fizycznych z tytułu podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku 

leśnego,  a  także  wszystkie  zobowiązania  z  tytułu  podatku  od  spadków  i  darowizn  (tylko  w 

przypadku, gdy zobowiązania tego nie ustala i nie pobiera płatnik). 

Oznacza  to,  że  przepis  art.  68  Ordynacji  podatkowej  nie  dotyczy  zobowiązań,  które 

powstają z mocy prawa, np. podatek dochodowy od osób fizycznych, ale zobowiązań, które 

powstają  z  dniem  doręczenia  decyzji  organu  podatkowego,  ustalającej  wysokość  tego 

zobowiązania,  np.  podatek  rolny  (art.  21  §  Ordynacji  podatkowej).  W  konsekwencji,  w 

odniesieniu  do  analizowanego  zobowiązania  podatkowego  w  ogóle  nie  możemy  stosować 

wskazanej  przez  Odwołującego  instytucji  prawa.  W  przypadku  podatku  dochodowego  od 

osób  fizycznych  zobowiązanie  podatkowe  zawsze  powstawać  będzie  z  mocy  prawa,  co 

oznacza, że wszelkie decyzje w tym przedmiocie będą miały charakter deklaratoryjny, a nie, 

jak błędnie wskazywał Odwołujący, konstytutywny. 

Reasumując, zdaniem Izby, przepis art. 24 ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp dotyczy jedynie 

sytuacji, w której na moment składania wniosków czy też ofert można przypisać wykonawcy 

zaległość  podatkową  i  została  ona  stwierdzona  prawomocnym  wyrokiem  sądu  lub 

ostateczną  decyzją  administracyjną.  Wystąpienie  w  przeszłości  u  wykonawcy  zaległości 

podatkowej  nie  jest  wystarczające  do  jego  wykluczenia  z  postępowania,  podobnie  jak 

istnienie  decyzji  ostatecznej,  określającej  wysokość  należności  z  tytułu  podatku,  jeśli  na 

moment  składania  ofert  rzeczona  zaległość  już  nie  istnieje.  Przy  czym,  zdaniem  Izby, 

rozstrzygające  znaczenie  ma  fakt  braku  istnienia  zaległości,  a  nie  okoliczność,  która 

spowodowała wygaśnięcie zobowiązania, a w konsekwencji unicestwienie bytu zaległości.  

Przyjęcie  wykładni  zaproponowanej  przez  Zamawiającego,  a  mianowicie,  że 

podstawą  wykluczenia  jest  okoliczność,  iż  została  wydana  wobec  płatnika  ostateczna 

decyzja  administracyjna  o  odpowiedzialności  płatnika,  określająca  wysokość  należności  z 

tytułu  niepobranego  podatku,  a  płatnik  nie  dokonał  całkowitej  zapłaty  tego  podatku  przed 

wygaśnięciem  zobowiązania  podatkowego  oznaczałoby,  że  płatnik  będzie  ponosił  z  tego 

tytułu  dolegliwość  już  zawsze  i  nie  może  się  od  powyższego  uwolnić,  co  nie  znajduje 

uzasadnienia,  tym  bardziej  biorąc  pod  uwagę,  że  zapłata  podatku  z  tytułu  zobowiązania, 

które wygasło stanowi nadpłatę, podlegającą zwrotowi. 

Oznaczałoby to bowiem, że owa dolegliwość po pierwsze, jest większa niż w prawie 

karnym,  w  którym  występują  instytucje  przedawnienia  i  zatarcia  skazania,  przewidziane 

również  wobec  najcięższych  przestępstw.  Powyższe  wskazuje,  zdaniem  Izby,  że 

zaproponowany przez Zamawiającego kierunek wykładni wydaje się nietrafny. 

Po  drugie  zaś,  przyjęcie  stanowiska  Zamawiającego  oznaczałoby,  że  przedmiotowa 

dolegliwość jest stosowana, choć sam ustawodawca, na gruncie prawa podatkowego uznał, 

iż  na  skutek  upływu  określonego  terminu,  zobowiązanie  podatkowe  wygasa  i  w  związku  z 

tym przestaje istnieć zaległość podatkowa. Skoro zaś sam ustawodawca zdecydował, że po 

upływie określonego czasu, zobowiązanie podatkowe, choć niezapłacone, wygasa łącznie z 

odsetkami  za  zwłokę,  to  na  gruncie  Prawa  zamówień  publicznych  nie  sposób  uznać  za 

uzasadnioną  wykładnię  z  pominięciem  instytucji  wynikających  z  prawa  podatkowego  i 

bardziej restrykcyjną.  

Wykładnia  restrykcyjna  nie  wpisuje  się  również,  w  ocenie  Izby,  w  ducha  nowelizacji 

przepisów ustawy Pzp i bardziej liberalny stosunek względem wykonawcy, biorąc chociażby 

pod  uwagę  instytucję  self-cleaning  i  ustanowienie  przesłanek  fakultatywnych  wykluczenia  z 

postępowania. 

Zdaniem Izby, referowanie powołanego przepisu do prawomocnego wyroku Izby czy też 

ostatecznej  decyzji  administracyjnej  ma  to  znaczenie,  że  wykluczenie  wykonawcy  z 

postępowania może nastąpić w oparciu o niewzruszalną w toku kontroli instancyjnej decyzję 

czy też orzeczenie. 

Bez  znaczenia  dla  rozstrzygnięcia  niniejszej  sprawy  pozostaje  stanowisko 

Zamawiającego,  iż  przedmiotowa  decyzja  o  odpowiedzialności  podatkowej  płatnika  nie 

została  zaskarżona  w  celu  weryfikacji  kwestii  przedawnienia  odpowiedzialności  płatnika, 

skoro  stosunek  zobowiązaniowy  przestaje  istnieć  po  upływie  okresu  przedawnienia  z  mocy 

prawa, bez konieczności wydawania jakichkolwiek decyzji (wyrok NSA z dnia 5 lipca 2001 r., 

sygn. akt: I SA/Łd 750/99). Skoro zaś odpowiedzialność płatnika oparta jest właśnie na tym 

stosunku  zobowiązaniowym,  to  wobec  nieistnienia  stosunku  zobowiązaniowego  (na  skutek 

wygaśnięcia zobowiązania) i ta odpowiedzialność już nie istnieje. 

Za  irrelewantną  w  niniejszej  sprawie  należy  uznać  okoliczność,  czy  podatnik,  a  w 

niniejszej  sprawie  płatnik,  doprowadził  do  przedawnienia  zobowiązania  podatkowego, 

bowiem  w  świetle  przepisu  art.  24  ust.  1  pkt  15  ustawy  Pzp  rozstrzygające  znaczenie  ma 

istnienie zaległości podatkowej.  

Reasumując  stwierdzić  należy,  że  za  nieuprawnioną  należy  uznać  taką  wykładnię 

przepisu art. 24 ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp, która pozwala na wykluczenie podatnika (płatnika) 

z  postępowania  w  sytuacji,  w  której  co  prawda  nie  zapłacił  podatku  w  przeszłości,  ale  na 

moment  składania  ofert  zaległość  podatkowa  nie  występuje,  bowiem  z  woli  ustawodawcy 

zobowiązanie  podatkowe  wygasło  na  skutek  upływu  określonego  czasu,  a  w  konsekwencji 

zaległość podatkowa nie istnieje. Tym samym zarzut naruszenia przepisu art. 24 ust. 1 pkt 

15 ustawy Pzp należało uznać za słuszny. 

Na  marginesie  wskazać  należy,  że  działania  R.  S.,  na  które  wskazał  Zamawiający, 

winny,  zdaniem  Izby,  spotkać  się  ze  zdecydowanym  sprzeciwem.  Niemniej  jednak 

instrumenty,  z  których  skorzystał  Zamawiający  należy  uznać  za  niewłaściwe.  To  nie  na 

gruncie  Prawa  zamówień  publicznych,  w  opisywanych  okolicznościach  faktycznych, 

Zamawiający winien szukać ochrony przed tym działaniami.  

Po  pierwsze,  zauważyć  należy,  że  Zamawiający  miał  do  dyspozycji  środki 

przewidziane w art. 70 Ordynacji podatkowej, skutkujące przerwaniem czy też zawieszeniem 

biegu terminu przedawnienia. Podjęcie tych środków nie doprowadziłoby do sytuacji, w której 

wierzyciel  podatkowy  nie  zostałby  zaspokojony,  nie  doszłoby  bowiem  do  przedawnienia 

zobowiązania i w konsekwencji istniałaby dalej zaległość podatkowa, stwierdzona ostateczną 

decyzją  administracyjną,  co  miałby  swoje  konsekwencje  również  na  gruncie  Prawa 

zamówień  publicznych.  Zachowanie  Zamawiającego  tym  większe  budzi  zdziwienie,  że 

Zamawiający miał świadomość, że do upływu okresu przedawnienia licząc od dnia, w którym 

decyzja stała się ostateczna pozostawało jedynie 31 dni. Okoliczność, że płatnik dobrowolnie 

zaczął  spłacać  należności,  zdaniem  Izby,  nie  stała  na  przeszkodzie  zabezpieczeniu 

interesów Skarbu Państwa. Po drugie, Zamawiający nie skorzystał również ze środków, jakie 

przewiduje k.k.s. (delikt karnoskarbowy z art. 57, 78 k.k.s.) czy też k.k. (art. 286 k.k.), a na 

gruncie  tych  przepisów  w  pierwszej  kolejności  należało  poszukiwać  odpowiedzialności 

płatnika, bo tą one służą piętnowaniu zachowań, na które wskazał Zamawiający.  

Jeśli  idzie  o  stanowisko  Odwołującego,  że  Zamawiający  nie  ma  możliwości 

weryfikacji  informacji,  zawartych  w  zaświadczeniu  właściwego  naczelnika  urzędu 

skarbowego,  to  podkreślić  należy,  że  w  niniejszej  sprawie  z  taką  sytuacją  nie  mamy  do 

czynienia,  bowiem  Zamawiający  takiego  zaświadczenia  nie  weryfikował,  natomiast 

zakwestionował prawdziwość oświadczenia R. S. z dnia 28 października 2016 r.  

Niezależnie od tego, na marginesie należy zauważyć, że dokument urzędowy, jakim 

jest  rzeczone  zaświadczenie,  choć korzysta  z  domniemania  zgodności  z  prawdą,  to jednak 

jest to domniemanie wzruszalne.  

Izba podziela zaś stanowisko Odwołującego, iż w rozporządzeniu Ministra Rozwoju z 

dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od 

wykonawcy  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  (Dz.  U.  z  2016  r.,  poz. 

1126)  na  próżno  poszukiwać  regulacji,  które  statuowałyby  dla  Zamawiającego  uprawnienie 

do  weryfikacji  spornych  zaświadczeń  czy  też  oświadczeń.  Jednakowoż,  nie  oznacza  to,  w 

ocenie  Izby,  iż  zamawiający,  jeśli  poweźmie  wątpliwości  (informacje),  co  do  prawdziwości 

oświadczeń  tam  zawartych,  winien  powyższe  pominąć.  Wręcz  przeciwnie,  w  takich 

okolicznościach  zamawiający  zobowiązany  jest  do  wyjaśnienia  powstałych  wątpliwości  i 

wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, w oparciu o przepis art. 26 ust. 3 lub 4 ustawy 

Pzp.  

Nie  jest  więc  tak,  jak  twierdzi  Odwołujący,  że  Zamawiający  zobowiązany  był  do 

bezkrytycznego  przyjęcia  złożonego  przez  Odwołującego  oświadczenia  w  spornym 

przedmiocie,  jeśli  dysponował  wiedzą  o  odmiennym  stanie  faktycznym.  Na  marginesie 

należy  jedynie  zauważyć,  bowiem  Odwołujący  nie  czynił  w  tym  zakresie  Zamawiającemu 

zarzutu,  że  wyjaśnienia  tej  sytuacji  Zamawiający  winien  poszukiwać  również  u 

Odwołującego. 

Skoro,  jak  stwierdzono,  Odwołujący  nie  podlega  wykluczeniu  z  postępowania, 

bowiem  aktualnie  nie  zalega  z  opłacaniem  podatków,  choć  istnieje  ostateczna  decyzja 

administracyjna  o  odpowiedzialności  podatkowej  płatnika  R.  S.  za  niepobrany  podatek 

dochodowy  od  osób  fizycznych,  określająca  wysokość  należności  z  tytułu  niepobranego 

podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2010, to zobowiązanie podatkowe wygasło 

i  w  konsekwencji  zaległość  podatkowa  przestała  istnieć,  to  tym  samym  nie  ziściły  się 

przesłanki do wykluczenia Odwołującego z postępowania na podstawie przepisu art. 24 ust. 

1  pkt  15  ustawy  Pzp,  a  w  konsekwencji  w  tej  sytuacji,  nie  mogły  zaistnieć  okoliczności,  o 

których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 16 ustawy Pzp. Wykonawca, który nie podlega wykluczeniu 

nie  mógł  bowiem  w  wyniku  zamierzonego  działania  lub  rażącego  niedbalstwa  wprowadzić 

Zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że nie podlega wykluczeniu lub zataić 

informacji,  że  podlega  wykluczeniu  z  postępowania.  W  konsekwencji  zarzut  naruszenia 

przepisu art. 24 ust. 1 pkt 16 ustawy Pzp okazał się trafny. 

Brak  potwierdzenia  podstaw  do  wykluczenia  Odwołującego  z  postępowania 

przesądza  o  słuszności  stanowiska  Odwołującego  w  przedmiocie  naruszenia  przez 

Zamawiającego przepisu art. 24 ust. 4 ustawy Pzp. 

Izba nie dostrzegła przekroczenia przez Zamawiającego przepisu art. 91 ustawy Pzp 

w  zw.  z  art.  2  pkt  5  ustawy  Pzp  stwierdzając,  że  Zamawiający  dokonał  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej  w  oparciu  o  kryteria  oceny  ofert  ustalone  w  SIWZ. Wybór  ten  okazał  się 

zaś  wadliwy,  bowiem  z  postępowania  bezpodstawnie  wykluczono  Odwołującego,  co  miało 

wpływ  na  wynik  tego  postępowania  i  co  w  konsekwencji  skutkowało  naruszeniem  przepisu 

art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.   

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art. 

192 ust. 9 i 10 w zw. z § 3 pkt 1 lit. a oraz pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów 

z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz 

rodzajów  kosztów  w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  Nr  41, 

poz.  238),  zaliczając  do  kosztów  postępowania  odwoławczego  wpis  od  odwołania  w 

wysokości  15.000,00  zł  oraz  koszty  wynagrodzenia  pełnomocnika  Odwołującego  w  kwocie 

3.600,00 zł. 

Przewodniczący: ……………………… 

                                                                      Członkowie:         ................................