POSTANOWIENIE
z dnia 12 maja 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący: Piotr Kozłowski
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym z udziałem stron
12 maja 2016 r. w Warszawie
odwołania wniesionego 29 kwietnia 2016 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
D. D.i, U.a D.a –
wspólnicy spółki cywilnej Przedsiębiorstwo Usług Budowlanych i Agrotechnicznych
„GLOBAL” w Radomiu
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Utrzymanie czystości w pasach
drogowych miasta Radomia (nr postępowania NZ.816.50.2016)
prowadzonym przez zamawiającego:
Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji w Radomiu
orzeka:
1. Umarza postępowanie odwoławcze.
2. Nakazuje zwrot z rachunku bankowego Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz D.a
D.iego, U.i D.iej – wspólników spółki cywilnej Przedsiębiorstwo Usług
Budowlanych i Agrotechnicznych „GLOBAL” w Radomiu kwoty 15000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) – uiszczonej przez powyższego
odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Radomiu.
Przewodniczący:
………………………………
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji w Radomiu
– prowadzi
na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U.
z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) {dalej również: „ustawa pzp”, „pzp”} w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi pn. Utrzymanie czystości
w pasach drogowych miasta Radomia (nr postępowania NZ.816.50.2016). Ogłoszenie o tym
zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod
nr 2016/S_077-137584 20 kwietnia 2016 r. (15 kwietnia 2016 r. Zamawiający przekazał to
ogłoszenie Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej), w tym samym dniu Zamawiający zamieścił
ogłoszenie o zamówieniu w swojej siedzibie oraz na swojej stronie internetowej
{http://bip.mzdik.pl}, na której również od tego dnia udostępnił specyfikację istotnych
warunków zamówienia {dalej również: „specyfikacja”, „SIWZ” lub „s.i.w.z.”}. Wartość tego
zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8
ustawy pzp.
29 kwietnia 2016 r. Odwołujący – D. D.i, U.a D.a jako wspólnicy spółki cywilnej
Przedsiębiorstwo Usług Budowlanych i Agrotechnicznych „GLOBAL” w Radomiu
{dalej
również: „Global”}
– wniósł w formie pisemnej {pismem datowanym na 27 kwietnia 2016 r.}
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie (zachowując wymóg przekazania jego
kopii Zamawiającemu) od postanowień specyfikacji w poniżej sprecyzowanym zakresie.
Odwołujący, wskazując na naruszenie poniżej wskazanych przepisów ustawy pzp,
sprecyzował następujące zarzuty {lista zarzutów według systematyki odwołania}:
1. Art. 29 ust. 1 – przez zastrzeżenie w pkt 3.5 SIWZ możliwości ograniczenia zakresu
usług ustalonych w kosztorysie ofertowym, przy jednoczesnym wskazaniu,
ż
e wykonawcy w tych warunkach nie przysługuje prawo do żądania wynagrodzenia
za zaniechany zakres usług, co stoi w sprzeczności z obowiązkiem jednoznacznego
określenia przez Zamawiającego opisu przedmiotu zamówienia.
Odwołujący podniósł, że Zamawiający na etapie realizacji zamówienia zastrzegł sobie
możliwość swobodnego i nieograniczonego ograniczenia zakresu przedmiotu
ś
wiadczenia, a tym samym zmniejszenia wysokości wynagrodzenia za spełnienie
ś
wiadczenia. Zamawiający nie określił w żaden sposób zakresu tej zmiany ani
okoliczności, w których miałaby nastąpić. tak, aby ograniczyć ryzyko występujące w tym
przedmiocie po stronie wykonawcy na etapie wyceny swojej oferty. Wykonawca wycenia
swoją ofertę w oparciu o zakres przedmiotu zamówienia. W oparciu o powyższe
kalkuluje swoją ofertę. Zdaniem Odwołującego Zamawiający powinien albo zrezygnować
w ogóle z kwestionowanych zapisów SIWZ, albo określić je w taki sposób, aby ryzyko
wykonawcy związane ze zmniejszeniem zakresu przedmiotu zamówienia możliwe było
do wyceny. Powyższe możliwe jest poprzez określenie stopnia ograniczenia zakresu
usług (np. procentowo, wartościowo itp.). Wykonawca kalkulując cenę zamówienia musi
brać bowiem pod uwagę wszelkie okoliczności, w tym również czas przestoju
pracowników, niewykorzystania sprzętu itp. Aby prawidłowo wycenić usługę wykonawca
musi posiadać wiedzę, w jakim zakresie możliwe będzie ograniczenie zakresu jego
usług, tj. jaki stopień ograniczeń należy uwzględnić w kalkulacji.
2. Art. 38 ust. 4a, art. 12a ust. 2 oraz art. 7 ust. 1 – przez wprowadzenie do SIWZ zapisów
niezgodnych z treścią opublikowanego ogłoszenia o zamówieniu odnośnie liczby części
zamówienia, o które może ubiegać się wykonawca.
Zgodnie z pkt 11.1.8) ogłoszenia: Oferty można składać w odniesieniu do jednej lub
więcej części, natomiast według pkt 4 SIWZ: Wykonawca może złożyć oferty
w odniesieniu do maksymalnie dwóch części zamówienia. Zdaniem Odwołującego
ograniczenie do złożenia ofert obejmujących maksymalnie dwie części zamówienia nie
wynika z głoszenia o zamówieniu. Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia
nie mają jasności co do liczby części zamówienia, na które mogą złożyć ofertę, co może
to prowadzić do nieporównywalności ofert, a w konsekwencji naruszenia zasad uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców.
3. Art. 29 ust. 1 – przez zastrzeżenie w pkt 7.2.1 lit. a SIWZ oraz § 6 ust. 1 lit. a projektu
umowy
możliwości
ograniczenia
zakresu
przedmiotu
zamówienia,
co
stoi
w sprzeczności z obowiązkiem Zamawiającego w postaci jednoznacznego opisu
przedmiotu zamówienia.
Wobec postanowienia wskazującego na możliwość rezygnacji z części prac
w przypadku, gdy ilość jednostek obmiarowych podana w kosztorysie ofertowym okaże
się wyższa w stosunku do ilości koniecznej do wykonania, Odwołujący podtrzymał
argumentację, jak z pkt 1 listy zarzutów. Ponadto dodał, że do zadań Zamawiającego
należy zweryfikowanie ilości zamawianych prac, zapotrzebowania na określone
działania, usługi. Tym samym ilość jednostek obmiarowych podawanych w kosztorysie
powinna być skalkulowana w sposób, który nie będzie rodził na przyszłość ryzyk
przeszacowania ilości pracy koniecznej do wykonania. Odwołujący upatruje
w zaskarżonym postanowieniu swego rodzaju zabezpieczenie dla Zamawiającego,
realizowanego jednak kosztem wykonawcy. Jeżeli Zamawiający nie ma pewności, czy
w sposób prawidłowy wskazał wartości w kosztorysie, w najgorszym wypadku powinien
określić precyzyjnie możliwy stopień ograniczenia (rezygnacji z części prac). Odwołujący
wskazał, że inaczej kalkuluje się cenę dla usług powtarzalnych obejmujących duży
zakres, a inaczej gdy zakres ten jest niewielki).
4. Art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ust. 1 – przez sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia
w sposób ograniczający konkurencję, w szczególności z uwagi na zawarcie w ww. opisie
wymagań technicznych i kadrowych nieuzasadnionych potrzebami wynikającymi
z zakresu wykonywanych usług.
Po pierwsze – nieuzasadnionym żądaniu przez Zamawiającego, aby wykonawca
do opróżniania koszy posiadał 1 śmieciarkę na 1 rejon, a 2 śmieciarki na dwa rejony (pkt
12 SzOPZ). Według Odwołującego 1 śmieciarka jest w stanie obsłużyć 4 rejony z
dwukrotnym zapasem. Odwołujący zarzucił, że skarżone wymagania ogranicza krąg
wykonawców do tych, którzy świadczą usługę wywozu nieczystości i posiadają większą
flotę sprzętu o takim charakterze, lub zmusza innych do posiadania lub zakupu sprzętu,
który w rzeczywistości nie będzie wykorzystany. Ilość wymaganego sprzętu powinna być
adekwatna do wielkości zamówienia. Zawyżona ilość ogranicza natomiast dostęp
do zamówienia w sztuczny sposób, a tym samym utrudnia uczciwą konkurencję.
Po drugie – konieczności dysponowania odrębnym kierownikiem dla każdej części
zamówienia, w przypadku złożenia oferty na więcej niż jedną część. Według
Odwołującego jeden kierownik jest w stanie nadzorować wykonywanie usług
na obszarze wszystkich części zamówienia, a na pewno na obszarze dwóch części
zamówienia.
5. Art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ust. 1 – przez uchybienie obowiązkowi precyzyjnego i
jednoznacznego określenia przedmiotu zamówienia, a w konsekwencji naruszenie
zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, sprecyzowane jako:
a) Brak wskazania w pkt 9.3.1 SIWZ odpadów z oczyszczania ulic o kodzie 20 03 03,
jako kategorii odpadów co do których transportu wykonawca powinien posiadać
uprawnienie na mocy ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach.
Według Odwołującego jest to uprawnienie konieczne do właściwego wykonywania
przedmiotowego zamówienia.
b) Brak uwzględnienia w kosztorysie ofertowym pozycji dot. prac interwencyjnych
wynikających z pkt 3 SzOPZ (Zamawiający zastrzega sobie prawo do realizacji
umowy na obszarze niewskazanym w szczegółowym opisie przedmiotu zamówienia)
wraz z określeniem sposobu przyjęcia kryterium oceny.
Odwołujący zarzucił, że Zamawiający nie wskazuje sposobu oszacowania zakresu
tych prac dla potrzeb wyceny usługi. Odwołujący wskazał, że na koszt oczyszczenia
1 m
ciągu pieszego, jezdni czy zieleni pasa drogowego ma wpływ m.in. stan
nawierzchni, jakość krawężników i opasek chodnikowych (lub ich brak) oraz
położenie ulicy, chodnika, w tym sąsiedztwo marketów lub gastronomii. Nakłady
pracy na oczyszczenie ulicy czy chodnika rosną gwałtownie w przypadku, gdy
krzyżują się z nimi odcinki o nieutwardzonych nawierzchniach, co w przypadku
Radomia nie jest rzadkością. Odwołujący skonkludował, że ponieważ stan ulic
Radomia jest bardzo zróżnicowany, prawie każdy odcinek winien być wyceniany
indywidualnie, aby była to wycena rzetelna. W związku z powyższym niemożliwe jest
precyzyjne określenie kosztu oczyszczenia 1 km ulicy czy ciągu pieszego, które nie
są znane. Odwołujący stwierdził, że nie kwestionuje prawa Zamawiającego do
złożenia zamówienia na taką usługę, jednakże w takim przypadku w kosztorysie
ofertowym należy wprowadzić dodatkową pozycję dot. interwencyjnego oczyszczanie
ciągów pieszych bądź nawierzchni pasów drogowych na terenach dodatkowych,
określając przewidywaną powierzchnię objętą tego rodzaju interwencyjnym
oczyszczaniem, a najlepiej również wskazując wielkość procentową zanieczyszczeń
przypadającą na 1m
chodnika lub podając inne jednoznaczne kryteria oceny.
c) Brak sprecyzowania w pkt 4 SzOPZ kwestii dot. uzupełnienia brakujących koszy
i wymiany wkładów. W pkt tym wskazano, że prace związane z wywozem odpadów
komunalnych z koszy ulicznych obejmują m.in.
– uzupełnienie brakujących koszy z magazynu jeżeli Wykonawca dysponuje wolnymi
koszami lub nowo zakupionymi w przypadku braku na magazynie {lit. c},
– uzupełnienie brakujących lub wymianę zużytych wkładów metalowych do koszy z
magazynu jeżeli Wykonawca dysponuje wolnymi na magazynie, jak również
każdorazową wymianę worków na odpady w koszach jeśli Wykonawca nie dysponuje
już wolnymi wkładami do koszy {lit. d}
Odwołujący zarzucił, że w powyższych postanowieniach ani w załączniku nr 1
do SzOPZ (zawierającym szczegółowy wykaz koszy do miesięcznej obsługi) nie
określono, jaka jest ilość koszy, które nie posiadają wkładów, ani nie wskazano, czy
wszystkie kosze mają posiadać takie wkłady, czy jedynie ich część (i jaka). Dla
ustalenia prawidłowej ceny za usługę nazwaną Obsługa koszy ulicznych, obejmującą
każdorazową wymianę worków na odpady w koszach bez wkładów (pkt 4 lit. e
SzOPZ ), wykonawca winien posiadać miedzę dla ilu koszy musi skalkulować koszt
zakupu i codziennej wymiany worka.
Odwołujący zarzucił również, że brak jest precyzyjnej informacji, czy wykonawca ma
uzupełniać wkłady metalowe tak, aby ilość koszy z wkładami była stale taka sama,
jak na dzień podpisania umowy, czy może każdy kosz winien posiadać wkład,
ewentualnie, czy ilość wkładów może ulegać sukcesywnemu zmniejszeniu wraz
z upływem czasu.
Wreszcie Odwołujący zarzucił, że w SzOPZ nie zamarto informacji skąd mają
pochodzić wkłady tzn. czy Zamawiający dostarczy je wykonawcy, czy też wykonawca
na własny koszt będzie musiał je zakupić. W tym drugim przypadku niezbędna będzie
informacja o ilości brakujących na dzień podpisania umowy wkładów oraz dodatkowa
pozycja w kosztorysie ofertowym obejmująca, podobnie jak m przypadku koszy, koszt
zakupu i wymiany wkładu (dla pkt 4 lit. d SzOPZ).
d) Zawarcie w pkt 5 lit. a SzOPZ zapisu, który upoważnia do usunięcia substancji
niebezpiecznych przez podmiot do tego nieuprawniony, co stanowi jednocześnie
naruszenie przepisów ustawy o odpadach. Zakres prac wykonawcy obejmuje m.in.
oczyszczanie ciągów pieszych, ścieżek rowerowych oraz ciągów pieszo-rowerowych
w okresie letnim z zanieczyszczeń stałych, płynnych oraz z darni. Ciąg pieszy,
ś
cieżkę rowerową i ciąg pieszo-rowerowy uznaje się za zanieczyszczone, jeżeli na
ich powierzchni, łącznie z okrawężnikowaniem i obrzeżem znajduje się piach, liście,
przerosty tramy, papiery, gruz, kamienie, szkło i inne powszechnie uważane za
nieczystości stałe i płynne oraz nieczystości stwarzające zagrożenie dla ruchu tj.
plamy smaru, oleju. Obrzeża przy chodnikach muszą być odsłonięte tzn. z ich
powierzchni musi być zebrana ziemia i przerosty tramy oraz inne nieczystości stałe.
Odwołujący zarzucił, że usuwanie plam oleju nie wchodzi w zakres przedmiotu
przetargu, gdyż wymaga:
– stosowania środków chemicznych, specjalistycznego sprzętu, a czasami nawet
wymiany nawierzchni;
– koncesji na usuwanie i transport substancji niebezpiecznych, której Zamawiający
nie żąda od wykonawcy.
Odwołujący zarzucił, że tym samym Zamawiający dopuszcza, aby usuwanie
substancji niebezpiecznych jakimi są plamy oleju, dokonywał podmiot do tego
nieuprawniony, czym w rażący sposób narusza przepisy ustawy o odpadach.
e) Brak precyzyjnego ujęcia w pkt 5 SzOPZ momentu rozpoczęcia akcji zima.
Odwołujący ma wątpliwości, czy Zamawiający o rozpoczęciu akcji zima informuje
wykonawcę przed każdym wyjazdem (również w sytuacji kilku wyjazdów w danym
dniu), czy też jedynie w dniu wystąpienia pierwszych opadów śniegu bądź
oblodzenia, a może każdego dnia osobno. Wątpliwości mogą przełożyć się na
negatywną ocenę przez Zamawiającego wypełnienia przez wykonawcę jego
obowiązków, zwłaszcza przy okazji objazdu zgłoszonego rejonu.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu w pkt 5 SIWZ precyzyjnego
określenia momentu rozpoczęcia akcji zima, np. przez wskazanie, że wykonawca jest
powiadamiany przez Zamawiającego o każdorazowym wyjeździe do akcji zima.
f) Brak uwzględnienia w kosztorysie ofertowym pozycji dot. prac interwencyjnych
terenów nieobjętych stałym utrzymaniem, wynikających z pkt 5 oraz 7 SzOPZ
(Zamawiający może zlecać Wykonawcy prace interwencyjne terenów nie objętych
stałym utrzymaniem. (...) Zamawiający może też w opracowywanym przez siebie
harmonogramie wstawić obszar nieujęty w stałe utrzymanie celem uprzątnięcia go,
w miejsce terenu będącego w stałym utrzymaniu) wraz z określeniem sposobu
przyjęcia kryterium oceny.
Odwołujący podniósł argumentację, jak dla zarzutu z lit. b. Ponadto sprecyzował, że
o ile kosztorys ofertowy uwzględnia interwencyjne oczyszczanie jezdni, o tyle
zupełnie
pomija
kwestię
interwencyjnego
oczyszczania
nawierzchni
trawiastych/ciągów pieszych, ścieżek rowerowych i ciągów pieszo rowerowych.
g) Brak sprecyzowania w pkt 5 oraz 7 SzOPZ terminów „dzikie wysypisko śmieci”
i „duża ilość zalegających odpadów”.
W ww. pkt SzOPZ, odnoszących się do prac interwencyjnych wykonywanych
na terenach nieobjętych stałym utrzymaniem, Zamawiający wskazał, że: Wpisany
interwencyjnie teren do harmonogramu powinien powierzchniowo odpowiadać
terenowi na miejsce którego został wpisany. Nie może to być jednak teren
powszechnie uważany za dzikie wysypisko śmieci ze względu na duża ilość
zalegających odpadów. Odwołujący zarzucił, że na podstawie tak ogólnych
sformułowań wykonawca nie jest w stanie określić terenów, które nie mogą być
przedmiotem dodatkowych zleceń o charakterze interwencyjnym.
h) Wskazanie w pkt 6 kosztorysu dot. uprzątnięcia gruzu z pasa drogowego trudnej
do oszacowania jednostki miary gruzu. Zdaniem Odwołującego dla rzetelnej wyceny
konieczne jest określenie nie objętości, a wagi gruzu, gdyż od niej zależy cena
wywozu i składowania na wysypisku. 1 m
gruzu może różnić się wagowo dla
różnego rodzaju gryzu (betonowy, ceglany, kamienny, mieszany).
i) Brak określenia w pkt 11 lit. a SzOPZ powierzchni zatok parkingowych
i autobusowych, których oczyszczanie należy do obowiązków wykonawcy.
Według Odwołującego bez wiedzy o powierzchni zatok przy każdej ulicy wykonawca
nie jest w stanie dokonać wyceny ww. usługi.
j) Brak uwzględnienia w kosztorysie ofertowym pozycji dot. usługi usuwania przez
wykonawcę, na wezwanie Policji, Straży Miejskiej, Straży Pożarnej lub
przedstawiciela Zamawiającego, zanieczyszczeń z jezdni w swoim rejonie,
powodujących wystąpienie zagrożeń bezpieczeństwa ruchu, wynikającej z pkt 11 lit. c
SzOPZ.
Odwołujący zarzucił, że Zamawiający nie podał, ile wezwań w ciągu roku, czy też
w okresie trwania umowy, wykonawca winien uwzględnić przy kalkulacji ceny
jednostkowej, co uniemożliwia jej właściwe dokonanie. W rezultacie podanie
w ofercie, jak żąda Zamawiający, ceny, która będzie zawierała wszelkie koszty jakie
poniesie wykonawca, nie jest w tym momencie możliwe. Zdaniem Odwołującego
nieograniczona liczba wyjazdów interwencyjnych może prowadzić do tego, że
wykonawca:
– będzie świadczył płatną usługę w ograniczonym do np. 5 % zakresie i jednocześnie
bez
zapłaty
będzie
usuwał
codziennie
zanieczyszczenia
zagrażające
bezpieczeństwu;
– nawet bez zmniejszenia zakresu, będzie wzywany do codziennych interwencji np.
na odcinkach, które na podstawie umowy są obsługiwane raz na miesiąc.
k) Brak dodatkowej pozycji w kosztorysie ofertowym za tzw. akcję bierną dot. usługi
z pkt 11 lit. c SzOPZ.
Odwołujący zarzucił, że w sytuacji, gdy Zamawiający nie przewiduje dodatkowego
wynagrodzenia za taką usługę, żądanie jej świadczenia przez cały okres umowy,
a więc również w okresie zimowym, gdy usługa zamiatania nie jest świadczona,
stanowi jawne nadużycie. Wykonawca ma świadczyć usługę zamiatania jezdni przez
39 tygodni, a przez pozostałe 13 tygodni być w dyspozycyjności Zamawiającego bez
dodatkowej zapłaty. Taki zapis uniemożliwia wykonawcy świadczenie usługi
zamiatania dla innych podmiotów, które nie zawieszają zamiatania na czas zimy lub
ś
wiadczenia gdzie indziej usług np. zimowego utrzymania (po zdemontowaniu
zamiatarek i zamontowaniu pługów). W takiej sytuacji zasadne jest wprowadzenie
dodatkowej pozycji za czas bierny tj. dyspozycyjność sprzętu, którego wykonawca nie
może użyć do świadczenia innej usługi.
l) Nieprecyzyjne ujęcie kwestii czasu, w jakim wykonawca musi wykonać usługę,
o której mowa w pkt 11 lit. c SzOPZ, przy wskazaniu, że wykonawca w ciągu 30 min.
od momentu zgłoszenia usuwa zanieczyszczenia z jezdni.
Zapis ten budzi duże wątpliwości Odwołującego, który nie ma pewności, czy w ciągu
30 minut ma wyjechać w celu wykonania usługi, czy w tym przedziale czasowym
powinien już uprzątnąć zanieczyszczenia. Ponadto Odwołujący wskazał, że nie ma
możliwości dokładnego określenia czasu usunięcia zanieczyszczeń, bez wiedzy o ich
charakterze i wielkości. Odwołujący dodał, że dojazd do miększości miejsc na terenie
Radomia, szczególnie w zimie, może zająć więcej niż 30 minut, zaś uprzątnięcie
w tym czasie zanieczyszczeń jest de facto niewykonalne.
m) Brak precyzyjnego określenia sposobu wynagradzania za świadczenie usługi
pozimowego mechanicznego oczyszczania ulic, opisanej w pkt 11 SzOPZ, oraz brak
dodatkowej poz. w kosztorysie ofertowym dot. usługi pozimowego zamiatania ulic.
Zdaniem Odwołującego określenie, że rozliczenie będzie wynikało z ceny bieżącego
oczyszczania ulic może prowadzić do różnej interpretacji. Odwołujący nie ma wiedzy,
czy ww. usługa będzie rozliczana tak, jakby teren był zamiatany na bieżąco (tj. wg
harmonogramu tzw. letniego), czy na podstawie obliczeń – liczba km jezdni do
pozimowego oczyszczania x stawka za letnie oczyszczanie. W tej sytuacji
wprowadzenie dodatkowej pozycji do kosztorysu za usługę pozimowego
oczyszczania byłoby rozwiązaniem słusznym, ponieważ jest to zupełnie inna usługa
niż bieżące utrzymanie ulic. W przypadku braku pozycji za pozimowe oczyszczanie
jezdni w kosztorysie, zapis mógłby przyjąć brzmienie: Realizacja pozimowego
oczyszczania ulic będzie następowała poprzez pozimowe oczyszczenie każdej ulicy
z wykazu za stawkę jej letniego zamiatania.
n) Brak dodatkowej pozycji w kosztorysie ofertowym za tzw. akcję bierną dot.
interwencyjnego wykonania usług oczyszczania na dodatkowych ulicach, wynikającej
z pkt 13 SzOPZ.
Odwołujący zarzucił, że Zamawiający nie może żądać wskazania 1 osoby do
kontaktów, która będzie dyspozycyjna przez 24 godziny w ciągu 365 dni w roku, gdyż
jest to niemożliwe do zrealizowania. Według Odwołującego jest tu konieczny
całodobowy dyżur kilku dodatkowych osób, przez 365 dni w roku.
o) Zawarcie w pkt 13 SzOPZ nieprecyzyjnego zapisu, który realnie nie jest możliwy do
zrealizowania przez wykonawcę: wszelkie prace będące przedmiotem zamówienia
muszą być prowadzone w sposób bezpieczny i nieuciążliwy dla uczestników ruchu
drogowego.
Odwołujący podniósł, że zamiatanie jezdni jest zawsze w pewnym stopniu uciążliwe,
gdyż wiąże się ze zmniejszeniem przepustowości jezdni (ograniczeniem prędkości
innych uczestników). Odwołujący stwierdził, że wątpliwości nie budziłby zapis
wskazujący, iż wszelkie prace będące przedmiotem zamówienia muszą być
prowadzone w sposób bezpieczny i jak najmniej uciążliwy dla uczestników ruchu
drogowego.
p) Brak precyzyjnego określenia terminu na dokonanie kontroli wykonania usług,
na podstawie pkt.14 SzOPZ, jak również nieprecyzyjny zapis dot. odbiorów
wykonanych prac poprawkowych, na podstawie § 9 umowy.
Odwołujący podniósł, że Zamawiający nie sprecyzował w jakim czasie od wykonania
usługi w danym dniu będzie przeprowadzana kontrola. Zdaniem Odwołującego aby
można było ocenić jakość prac wykonawcy, kontrola winna być przeprowadzana
bezpośrednio po ich wykonaniu, nie później niż w ciągu 4 godzin, gdyż później efekty
mogą nie być możliwe do sprawdzenia. W przypadku tego rodzaju prac, które można
określić jako zanikowe, moment ich odbioru należy ustalać tuż po ich wykonaniu.
Dokonywanie odbiorów prac nawet kilka godzin później może spowodować, że na
oczyszczonych już obszarach zgromadzą się nowe zanieczyszczenia, a teren nie
będzie kwalifikowała się do odbioru. Odwołujący zwrócił uwagę w tym kontekście na
wysokie kary umowne, które zastrzegł Zamawiający w razie niewłaściwego
wykonywania prac.
q) Brak zamieszczenia w kosztorysie ofertowym, stanowiącym załącznik do SIWZ,
informacji do ilu miejsc po przecinku należy podać cenę netto „jednostki obmiarowej”
oraz „razem cenę” (kolumny 5. i 6. kosztorysu).
Według Odwołującego takie niedoprecyzowanie może stanowić przyczynę
rozbieżności między ofertami wykonawców, naruszając tym samym zasadę
konkurencyjności.
r) Ustalenie w § 9 umowy, stanowiącej załącznik do SIWZ, niewspółmiernie wysokich
kar umownych do zaistniałych nieprawidłowości.
Zdaniem Odwołującego nałożenie kary w wysokości kilkunastokrotnie wyższej
od kwoty wynagrodzenia (np. kara 20 zł za kosz, 200 zł za nienależyte oczyszczenie
chodnika, ponad 3000-krotna w stosunku do wynagrodzenia za oczyszczenie 1 m
chodnika) jest nieadekwatne do sytuacji, gdy nieprawidłowości zostaną stwierdzone
na odcinku np. 0,01 m
chodnika. Odwołujący nadmienił, że charakter prac objętych
przedmiotowym zamówieniem zawsze stwarza niebezpieczeństwo, że tuż po ich
wykonaniu, a przed odbiorem, mogą zaistnieć zdarzenia powodujące dodatkowe
zanieczyszczenie jezdni, np. ulewny deszcz spłukujący ziemię z trawników lub
zanieczyszczenia spływające z przyległego chodnika nie będącego w utrzymaniu.
W opinii Odwołującego kary powinny być określone jako wielokrotność ceny ofertowej
i być adekwatne do obszaru terenu na którym nienależycie zrealizowano zamówienie
w proporcji do całości odcinka.
s) Brak sprecyzowania w § 3 ust. 1 lit. e umowy terminu „wszelkie inne szkody”.
Zamawiający wskazał, iż wykonawca ponosi odpowiedzialność za wszelkie inne
szkody wynikłe w trakcie realizacji przedmiotu umowy. Dla Odwołującego jest to nie
do zaakceptowania, gdyż wykonawca ponosi odpowiedzialność za wszelkie powstałe
szkody, tj. np. szkody powstałe z winy Zamawiającego, osób trzecich bądź na skutek
zdarzeń losowych, co w sposób nieuzasadniony wykracza poza ogólną zasadę
odpowiedzialności określoną w Kodeksie cywilnym, tj. odpowiedzialność na zasadzie
winy. Według Odwołującego proponowane przez Zamawiającego rozszerzenie
odpowiedzialności wykonawcy jest bezpodstawne, w szczególności biorąc pod
uwagę charakter usług stanowiących przedmiot zamówienia. Jedynym możliwym do
przyjęcia rozwiązaniem jest przyjęcie, że chodzi o wszelkie inne szkody powstałe
z winy wykonawcy.
t) Zawarcie w § 3 ust. 2 umowy niezgodnego z prawem i zasadami współżycia
społecznego zapisu dot. naprawy przez wykonawcę na własny koszt zniszczeń
spowodowanych w wykonanych pracach na skutek zdarzeń losowych i innych,
powstałych przed odbiorem częściowym i końcowym usług.
Zdaniem Odwołującego jeżeli wystąpi siła wyższa jako zdarzenie losowe, którego
strony nie mogły przewidzieć i któremu nie mogły zapobiec, nie jest uzasadnione
domaganie się naprawy zniszczeń na koszt wykonawcy.
u) Zawarcie w umowie zapisu niedotyczącego usług oczyszczania miasta).
Po pierwsze – Odwołujący zarzucił, że § 4 umowy odnosi się do usług budowlanych,
a wykonawcy nie mają możliwości realizacji zawartych tam postanowień.
Po drugie – Odwołujący zarzucił, że analogicznie jest w przypadku § 8 ust. 1 i 2
umowy, według którego rozliczenie za wykonane usługi odbywać się będzie
miesięcznymi fakturami częściowymi po dokonaniu odbiorów częściowych i fakturą
końcową, po odbiorze końcowym, zaś ostateczne rozliczenie zadania dokonane
będzie w ciągu 21 dni od daty odbioru końcowego. W przypadku usług sprzątania ulic
wystawiane są jedynie faktury miesięczne.
v) Brak sprecyzowania w § 7 ust. 1 pkt 1.3 umowy terminu „metody kalkulacji
uproszczonej”.
Zamawiający wskazał, że: Ostateczne wynagrodzenie Wykonawcy za wykonanie
usług objętych niniejszą umową zostanie ustalone w wyliczeniu (wyliczeniach)
opracowanych metodą kalkulacji uproszczonej (jak kosztorys ofertowy) za faktycznie
wykonane ilości jednostek obmiarowych oraz ceny jednostkowe podane
w
kosztorysie ofertowym.
Odwołujący stwierdził, że nie wie jaką uproszczoną metodę kalkulacji Zamawiający
ma na myśli, gdyż w umowie ani innych załącznikach do SIWZ nie ma opisu sposobu
kalkulacji wg metody uproszczonej. W ocenie Odwołującego wynagrodzenie
wykonawcy powinno być ustalone na podstawie faktycznie wykonanych usług.
w) Brak sprecyzowania w § 9 ust. 2 umowy wyrażenia „w sposób istotnie odbiegający od
warunków umowy”.
Zamawiający wskazał, że „odstąpienie od umowy przez Wykonawcę z przyczyn
niezależnych od Zamawiającego oraz odstąpienie od umowy przez Zamawiającego
z powodu realizacji przez wykonawcę zamówienia w sposób istotnie odbiegający od
warunków umowy (m tym szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia) upoważnia
Zamawiającego do naliczenia Wykonawcy kary umownej w wysokości 20%
wynagrodzenia brutto, o którym mowa w § 7 ust. 1 pkt 1.1. niniejszej umowy.
Zdaniem Odwołującego ponieważ obowiązkiem Zamawiającego jest dokładne
określenie elementów umowy w taki sposób, aby każdy wykonawca był w stanie
zidentyfikować czego zamawiający oczekuje, Zamawiający powinien dołożyć
wszelkich starań w celu wyeliminowania elementu niepewności co do znaczenia
zapisów odnoszących się do określenia przedmiotu zamówienia.
x) Brak sprecyzowania sposobu liczenia powierzchni do utrzymania ciągów pieszych
i nawierzchni trawiastych w skali roku.
Zamawiający w Załączniku nr 4 do SzOPZ zakłada wykonywanie usługi oczyszczania
ciągów pieszych i nawierzchni trawiastych przez 38 tygodni, plus 47 dni zimy (38
tygodni *7+47= 313), plus 9 dni świąt (w pierwszym roku), co daje 322 dni. A więc
pozostają 43 dni, tj. ponad 6 tygodni, w których usługa ma nie być świadczona.
Odwołujący zarzucił, że Zamawiający nie wskazuje, że obsługa ciągów pieszych
obejmuje cały rok, nie określa również, które dni będą wyłączone ze świadczenia
usług. Według Odwołującego Zamawiający powinien zatem sprecyzować kiedy,
oprócz zimy, usługa będzie świadczona.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
dokonania następujących zmian SIWZ (w tym SzOPZ, projektu umowy wraz z załącznikami,
w szczególności kosztorysu ofertowego) {lista żądań według systematyki odwołania}:
1. Określenia w jakim stopniu (procentowym, wartościowym) Zamawiający będzie mógł
ograniczyć zakres usług ustalonych w kosztorysu ofertowego (pkt 3.5 SIWZ).
2. Ujednolicenia zapisów treści ogłoszenia o zamówieniu z SIWZ w kwestii maksymalnej
liczby części zamówienia, co do których wykonawca może złożyć oferty (pkt 4 SIWZ
i pkt. 11.1.8. ogłoszenia o zamówieniu).
3. Określenia w jakim stopniu (procentowym, wartościowym) Zamawiający będzie mógł
ograniczyć zakres przedmiotu zamówienia (pkt 7.2.1 SIWZ).
4. Zmniejszenia liczby wymaganych śmieciarek na dwa rejony do jednej sztuki śmieciarki
(pkt 12 SzOPZ).
5. Zniesienia wymogu dysponowania kierownikiem dla każdej części zamówienia,
w przypadku złożenia oferty na więcej niż jedną część (pkt 9.3.3 SIWZ).
6. Dodania odpadów z czyszczenia ulic, kod 20 03 03, jako kategorii odpadów co do
których transportu wykonawca powinien posiadać uprawnienie na mocy ustawy
o odpadach (pkt 9.3.1 SIWZ).
7. Zmiany zapisu pkt 11 lit. c SzOPZ przez wprowadzenie do kosztorysu ofertowego
dodatkowej
pozycji,
tj.
wyjazdów
interwencyjnych
do
usuwania
zagrożeń
bezpieczeństwa ruchu, wraz z określeniem ilości takich wyjazdów objętych
zamówieniem, ewentualnie wprowadzenia do kosztorysu ofertowego dodatkowej pozycji
za tzw. akcję bierną (dyspozycyjność sprzętu i pracownika w czasie zamieszenia
zamiatania jezdni).
8. Wprowadzenia do kosztorysu ofertowego dodatkowej pozycji, tj. oczyszczania
interwencyjnego chodników, oczyszczania interwencyjnego nawierzchni trawiastych
w pasach drogowych, i co za tym idzie wykreślenia z pkt 5, 7 SzOPZ zdań: Zamawiający
może m opracowywanym przez siebie harmonogramie wstawić obszar nie ujęty w stałe
utrzymanie celem uprzątnięcia go, w miejsce terenu będącego m stałym utrzymaniu,
zdań kolejnych z tym związanych oraz precyzyjne określenie (np. przez powierzchnię
w m
) zakresu możliwości zlecania prac interwencyjnych w oczyszczaniu ciągów
pieszych i nawierzchni trawiastych w pasach drogowych w taki sposób, aby wykonawca
mógł je wliczyć do kwoty całej usługi i tym samym właściwie skalkulować cenę
jednostkową (pkt 3, 5, 7, 11 lit. c SzOPZ).
9. Wykreślenia z pkt 5 słów: „płynne oraz nieczystości stwarzające zagrożenie dla ruchu tj.
plamy smaru, oleju” (pkt 5 lit. a SzOPZ).
10. Określenia z jaką dokładnością po przecinku w kosztorysie ofertowym należy wpisywać
ceny jednostkowe oraz cenę razem (kol. 5 i 6 kosztorysu).
11. Określenia ile koszy nie posiada wkładów metalowych oraz sprecyzowania,
czy wykonawca ma uzupełniać wkłady do ilości z dnia podpisania umowy, czy też tak,
aby wszystkie kosze były wyposażone we wkłady (pkt 4 SzOPZ).
12. Określenia skąd mają pochodzić wkłady do koszty, tj. czy Zamawiający dostarczy je
wykonawcy, czy też wykonawca na własny koszt ma je zakupić (pkt 4 SzOPZ).
13. Wprowadzenia do kosztorysu ofertowego dodatkowej pozycji: uzupełnienie wkładów
z ceną wkładu i bez ceny, w sytuacji gdy wykonawca ma uzupełnić wkłady, aby 100 %
koszy je posiadało.
14. Precyzyjnego określenia pojęcia „dzikie wysypisko śmieci” i „duża ilość zalegających
odpadom” (pkt 5 oraz 7 SzOPZ).
15. Zamiany jednostki wskazanej w pkt 6 kosztorysu dot. uprzątnięcia gruzu z pasa
drogowego z jednostki objętości (m
) na jednostkę wagi (t lub kg).
16. Określenia powierzchni zatok parkingowych i autobusowych, których oczyszczanie
należy do obowiązków wykonawcy (pkt 11 lit. a SzOPZ).
17. Precyzyjnego określenia momentu rozpoczęcia akcji zima, np. przez wskazanie,
iż wykonawca jest powiadamiany przez Zamawiającego o każdorazowym wyjeździe
do „akcji zima” (pkt 5 SzOPZ).
18. Wprowadzenia do kosztorysu ofertowego osobnej pozycji za pozimowe mechaniczne
oczyszczanie ulic lub precyzyjnego określenia sposobu wynagradzania za pozimowe
oczyszczanie ulic, np. za stawkę letniego oczyszczania lub stawkę będącą krotnością
stawki letniego zamiatania (pkt 11 SzOPZ).
19. Sprecyzowania kiedy, oprócz dni zimy, usługa oczyszczania ciągów pieszych
i nawierzchni trawiastych nie będzie świadczona.
20. Zastąpienia sformułowania „wszelkie prace będące przedmiotem zamówienia muszą
być prowadzone w sposób bezpieczny i nieuciążliwy dla uczestników ruchu drogowego”
wyrażeniem „wszelkie prace będące przedmiotem zamówienia muszą być prowadzone
w sposób bezpieczny i jak najmniej uciążliwy dla uczestników ruchu drogowego” (pkt 13
SzOPZ).
21. Umieszczenia w regulaminie kontroli zapisu, że odbiór prac będzie następował
bezpośrednio po ich wykonaniu nie później niż m ciągu 4 godzin od zgłoszenia
wykonania (pkt 14SzOPZ).
22. Uzupełnienia
regulaminu
kontroli
o
stwierdzenie,
ż
e
w
przypadku
braku
przeprowadzenia odbioru w ww. terminie uznaje się, że usługa została wykonana
należycie.
23. Zmniejszenia wysokości kar umownych w sposób adekwatny do otrzymywanego
wynagrodzenia (np. dwukrotność ceny jednostkowej danej usługi) oraz odniesienie ich
do obszaru terenu na którym nienależycie zrealizowano zamówienie w proporcji do
całego obszaru (§ 9 projektu umowy).
24. Zmiany zapisu § 3 ust. 1 lit. e projektu umowy przez zastąpienie słów: „wszelkie inne
szkody” słowami: „wszelkie inne szkody powstałe z winy Wykonawcy”.
25. Wykreślenia z § 3 ust. 2 projektu umowy zapisu dot. naprawy przez wykonawcę na
własny koszt zniszczeń spowodowanych w wykonanych pracach na skutek zdarzeń
losowych i innych, powstałych przed odbiorem częściowym i końcowym usług.
26. Usunięcia § 4 projektu umowy.
27. Dostosowania § 8 ust. 1 i 2 umowy do usług sprzątania ulic, m.in. przez zastąpienie
wyrażeń: „faktury częściowe i końcowe” określeniem „faktura miesięczna”, usunięcie
zapisów dot. odbiorów końcowych.
28. Zastąpienia sformułowania: „Ostateczne wynagrodzenie Wykonawcy za wykonanie
usług objętych niniejszą umową zostanie ustalone w wyliczeniu (wyliczeniach)
opracowanych metoda kalkulacji uproszczonej (jak kosztorys ofertowy) za faktycznie
wykonane ilości jednostek obmiarowych oraz ceny jednostkowe podane w kosztorysie
ofertowym” wyrażeniem: „Ostateczne wynagrodzenie Wykonawcy za wykonanie usług
objętych niniejszą umową zostanie ustalone na podstawie faktycznie wykonanych usług
przy uwzględnieniu cen jednostkowych podanych w kosztorysie ofertowym” (§ 7 ust. 1
pkt 1.3 umowy).
29. Precyzyjnego określenie pojęcia „w sposób istotnie odbiegający od warunków umowy”
(§ 9 ust. 2 umowy)
Pismem z 5 maja 2016 r. Zamawiający poinformował Izbę, że 29 kwietnia 2016 r.
zamieścił kopię odwołania na swojej stronie internetowej.
Izba ustaliła, że do Prezesa Izby nie wpłynęło żadne zgłoszenie przystąpienia w tej
sprawie.
11 maja 2016 r. o godz. 19:49 Zamawiający przesłał odpowiedź na odwołanie,
w której oświadczył, że działając na podstawie art. 186 ust. 2 pzp uwzględnia w całości
zarzuty przedstawione w odwołaniu i wnosi o umorzenie postępowania odwoławczego na
posiedzeniu niejawnym.
Zamawiający uzasadnił, że po przeanalizowaniu stanowiska Odwołującego uznał
słuszność argumentacji zawartej w odwołaniu.
Zamawiający dodał, że dokonał stosownych zmian w ogłoszeniu o zamówieniu oraz
specyfikacji, załączając zmianę ogłoszenia przesłaną do Urzędu Publikacji Unii Europejskiej
oraz potwierdzenie wprowadzenia zmian specyfikacji z 11 maja 2016 r.
12 maja 2016 r. na posiedzeniu z udziałem Stron Zamawiający potwierdził złożone
uprzednio oświadczenie, a ponadto przesłał potwierdzenie wprowadzenia zmian specyfikacji
z 12 maja 2016 r.
W tych okolicznościach Izba zważyła, co następuje:
Skuteczne skorzystanie przez którąkolwiek ze stron postępowania odwoławczego
z przysługującej jej tzw. czynności dyspozytywnej (czyli uwzględnienia w całości zarzutów
odwołania przez zamawiającego lub cofnięcia odwołania przez odwołującego) – powoduje
zakończenie postępowania odwoławczego bez merytorycznego rozpoznania zarzutów
odwołania.
Zgodnie z art. 186 ust. 2 ustawy pzp w przypadku uwzględnienia przez
zamawiającego w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu Izba może umorzyć
postępowanie na posiedzeniu niejawnym bez obecności stron oraz uczestników
postępowania odwoławczego, którzy przystąpili do postępowania odwoławczego po stronie
wykonawcy, pod warunkiem że w postępowaniu odwoławczym po stronie zamawiającego nie
przystąpił w terminie żaden wykonawca. W takim przypadku zamawiający wykonuje
powtarza lub unieważnia czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia zgodnie
z żądaniem zawartym w odwołaniu.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie w sposób niebudzący wątpliwości wyraził
wolę uwzględnienia w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu.
Izba zważyła, że dla wywarcia skutku w postaci umorzenia postępowania
odwoławczego w tej sprawie konieczne i wystarczające jest uwzględnienie przez
Zamawiającego w całości zarzutów zawartych w odwołaniu. Natomiast dalsze czynności,
które Zamawiający podejmie w celu uczynienia zadość żądaniom odwołania, pozostają poza
oceną Izby w ramach ustalenia zaistnienia przesłanki umorzenia postępowania
odwoławczego. Tym niemniej należy odnotować, że Zamawiający nie tylko zadeklarował,
ż
e zgodnie z dyspozycją przywołanego powyżej art. 186 ust. 2 pzp dokonana żądanych w
odwołaniu zmian postanowień s.i.w.z., ale 11 i 12 maja 2016 r. wprowadził zmiany
postanowień specyfikacji.
Wobec stwierdzenia, że Zamawiający uwzględnił w całości zarzuty przedstawione
w odwołaniu, a po jego stronie nie przystąpił żaden wykonawca, Izba – działając
na podstawie art. 186 ust. 2 w zw. z art. 192 ust. 1 zd. 2 ustawy pzp – umorzyła
postępowanie odwoławcze na posiedzeniu niejawnym z udziałem Stron tego postępowania.
Orzekając o kosztach postępowania odwoławczego Izba uwzględniła, że ponieważ
uwzględnienie w całości zarzutów odwołania nastąpiło przed otwarciem posiedzenia, z mocy
art. 186 ust. 6 pkt 1 ustawy pzp koszty te znoszą się wzajemnie, jednocześnie nakazując
dokonanie na rzecz Odwołującego zwrotu kwoty uiszczonej tytułem wpisu, zgodnie z § 5 ust.
1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
………………………………