KIO 359/24 WYROK Warszawa, dnia 20 lutego 2024 r.

Sygn. akt: KIO 359/24 
 

WYROK 

Warszawa, dnia 20 lutego 2024 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodnicząca: 

Izabela Niedziałek-Bujak 

Aneta Mlącka 

Andrzej Niwicki  

Protokolant:   

Mikołaj Kraska 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lutego 2024 r. w Warszawie 

odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  2  lutego  2024  r.  przez  Odwołującego  – 

Wykonawcę Zakład Automatyki „KOMBUD” Spółka Akcyjna, ul. Wrocławska 10, 26-600 

Radom 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego  –  PKP  Polskie  Linie 

Kolejowe 

Spółka Akcyjna, ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa 

przy  udziale  uczestnika 

Alstom  Polska  Spółka  Akcyjna,  ul.  Emilii  Plater  53,  00-113 

Warszawa po stronnie 

Odwołującego  

orzeka: 

Umarza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu nr 2 i 3 odwołania; 

Uwzględnia  odwołanie  w  zakresie  zarzutu  nr  1  i  nakazuje  Zamawiającemu 

dokonanie  zmiany  opisu  przedmiotu  zamówienia  w  sposób  odpowiadający 

wskazanym  w  żądaniu  alternatywnym  zapisom  zwalniającym  Wykonawcę  z 

odpowiedzialności za brak wykonania powiązania i integracji ERTMS/ETCS poziom 

z  urządzeniami  SRK  warstwy  podstawowej  zabudowanymi  przez  innego 

wykonawcę w zakresie prac, które muszą być wykonane przez podmiot trzeci.  

Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Zamawiającego i: 

3.1 zalicza 

w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  20.000  zł  00  gr. 

(słownie:  dwadzieścia  tysięcy  złotych,  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Odwołującego 

tytułem wpisu od odwołania, kwotę 3.600 zł 00 gr (trzy tysiące sześćset złotych zero 

groszy

) poniesioną przez Odwołującego tytułem wynagrodzenia pełnomocnika; 

zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 23.600 zł 00 gr. (słownie: 

dwadzieścia  trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy),  stanowiącą  koszty 

postępowania poniesione przez Odwołującego.  

Na  orzeczenie  - 

w  terminie  14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za 

pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  - 

S

ądu Zamówień Publicznych. 

Przewodnicząca: 

……………………………… 

……………………………… 

……………………………… 

Sygn. akt: KIO 359/24 
 

U z a s a d n i e n i e 

W postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – PKP PLK S.A z/s w Warszawie, w 

trybie  podstawowym  na 

zaprojektowanie i wykonanie robót dla zadania pn.: „Dostosowanie 

do wymaganych parametrów sieci TEN-T poprzez zabudowę systemu ERTMS/ETCS poziom 

2 na linii kolejowej nr 133 i linii kolejowej nr 134 na odc. Sosnowiec Jęzor - Kraków Główny" 

(nr  postępowania  9090/IRZR2/23278/00171/24/P),  ogłoszonym  w  Dzienniku  Urzędowym 

Unii  Europejskiej  w  dniu  23.01.2024  r.,  S/16  00046041-2024,  wobec 

czynności  polegającej 

na  opisie  przedmiotu  zamówienia,  wniesione  zostało  w  dniu  02.02.2024  r.  do  Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej  odwołanie  wykonawcy  Zakład  Automatyki  KOMBUD  S.A.  z/s  w 

Radomiu (sygn. akt KIO 359/24). 

Zamawiający opublikował treść specyfikacji warunków zamówienia w dniu 23.01.2024 r. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie 

1.  art. 99 ust. 1, 2 i ust. 4 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1-3 Pzp, art. 17 ust. 1-2 Pzp, art. 103 ust. 

3 Pzp oraz w zw. z art. 362 Pzp, poprzez sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia 

(„OPZ”) w zakresie wymagającym ingerencji w zabudowane urządzenia SRK2 warstwy 

podstawowej  innego  dostawcy/producenta  oraz  samodzielnego  nawiązania  z  nim 

współpracy w zakresie powiązania i integracji tych urządzeń - co wynika z obowiązków 

powiązania  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej  z  urządzeniami  systemu 

ERTMS/ETCS poziom 2, obowiązków dotyczących wykonania integracji urządzeń SRK 

warstwy  podstawowej,  obowiązku  pozyskania  dla  tych  urządzeń  wymaganych 

świadectw dopuszczenia do eksploatacji oraz opinii właściwej jednostki potwierdzającej 

brak  zmian  cech  typu  istniejących  systemów  SRK,  jak  również  obowiązku 

przeprowadzenia  dla  tych  urządzeń  odpowiedniej  wyceny  i  oceny  ryzyka  dla 

przeprowadzanej zmiany technicznej - 

w sposób: 

a)  n

aruszający wskazane wyżej przepisy prawa, 

b) 

niejednoznaczny  i  niewyczerpujący  oraz  nieuwzględniający  wszystkich  wymagań  i 

okoliczności,  które  mogą  mieć  wpływ  na  sporządzenie  oferty,  w  szczególności  na 

wysokość  ceny  stanowiącej  jedyne  kryterium  oceny  ofert,  prowadząc  do 

nieporównywalności ofert, 

c) 

ograniczający  uczciwą  konkurencję,  powodując  nieuzasadnione  uprzywilejowanie 

jednego  wykonawcy  (wykonawcy  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej),  co  może 

doprowadzić  do  wyeliminowania  innych  wykonawców  z  ubiegania  się  o  zamówienie 

oraz świadczy o niekonkurencyjności Postępowania, 

d) 

narzucający  wykonawcom  –  na  nieznanych  i  niepewnych  zasadach  – 

podwykonawstwo 

dostawcy 

urządzeń 

warstwy 

podstawowej, 

będącego 

bezpośrednim  konkurentem  w  obecnym  Postępowaniu  oraz  przenosząc  na  nich 

wszelkie ryzyka i odpowiedzialność z tym zawiązane - co narusza także art. 433 pkt 3 

Pzp oraz art. 3531 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 8 ust. 1 Pzp, 

e) 

naruszając  przez  to  także  zasady  uczciwej  konkurencji,  równego  traktowania 

wykonawców, proporcjonalności, efektywności i przejrzystości, a ponadto 

f) 

prowadząc  do  nieuzasadnionego,  bezprawnego  skumulowania  w  ramach  jednego 

postępowania zakresu obejmującego wykonanie ERTMS/ETCS poziom 2 z zakresem 

wymagającym  ingerencji  w  urządzenia  SRK  warstwy  podstawowej,  który  może  być 

wykonany wyłącznie przez jeden podmiot i stanowiącym monopol tego podmiotu – co 

narusza także art. 91 ust. 1 Pzp w zw. z art. 16 ust. 1 i 3 Pzp; 

2.  art. 99 ust. 1 i ust. 4 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1-3 Pzp i z art. 362 Pzp oraz w zw. z art. 455 

ust.  1  pkt  1,  3  Pzp,  poprzez  sporządzenie  opisu  przedmiotu  zamówienia  („OPZ”)  w 

zakresie  wymagającym  –  bez  przeprowadzenia  procedury  zmiany  umowy  -  wymiany 

urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej,  jeżeli  po  przeprowadzeniu  inwentaryzacji  okaże 

się konieczna celem ich dostosowania do współpracy z systemem ERTM/ETCS poziom 

2 zgodnie z wymaganiami 

Zamawiającego, w sposób: 

a) 

niejednoznaczny  i  niewyczerpujący  oraz  nieuwzględniający  wszystkich  wymagań  i 

okoliczności,  które  mogą  mieć  wpływ  na  sporządzenie  oferty,  w  tym  na  możliwość 

oszacowania  na  etapie  składania  ofert  zakresu  i  wartości  ewentualnej  wymiany 

urządzeń SRK warstwy podstawowej, 

b) 

ograniczający  uczciwą  konkurencję,  powodując  nieuzasadnione  uprzywilejowanie 

jednego 

wykonawcy  (dostawcy/producenta  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej), 

jako 

jedynego  mogącego  posiadać  wiedzę  co  do  zakresu  konieczności  ewentualnej 

wymiany 

urządzeń SRK warstwy podstawowej, 

c) 

naruszając  przez  to  także  zasady  uczciwej  konkurencji,  równego  traktowania 

wykonawców, proporcjonalności i przejrzystości; 

3.  art. 131 ust. 1 Pzp, art. 138 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1-3 Pzp, poprzez wyznaczenie przez 

Zamawiającego  zbyt  krótkiego  terminu  składania  ofert,  bez  uwzględnienia  złożoności  i 

specyfiki  przedmiotu  zamówienia  oraz  czasu  niezbędnego  na  ich  prawidłowe 

przygotowanie  i 

oszacowanie,  co  w  konsekwencji  oznacza  także  brak  respektowania 

zasady proporcjonalności, przejrzystości i uczciwej konkurencji. 

Mając  powyższe  na  względzie  Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie 

Zamawiającemu dokonania zmiany sw: 

W odniesieniu do zarzutu1: 

usunięcie  pkt  4.3.11  ppkt  1,  3  oraz  pkt  4.3.11  ppkt  5-10  PFU  w  zakresie 

wymagającym  od  wykonawcy  ingerencji  w  urządzenia  SRK  warstwy  podstawowej, 

ewentualnie ich doprecyzowanie 

poprzez wskazanie, że obowiązki w nich wskazane 

nie obejmują prac po stronie urządzeń SRK warstwy podstawowej; 

dodanie  lub  uzupełnienie  (doszczegółowienie)  w  pkt  4.3.1  ppkt  9  PFU,  iż 

Zamawiający  zapewni  (skoordynuje)  współpracę  pomiędzy  dostawcą  systemu 

ER

TMS/ETCS poziom 2 (Wykonawcą zadania objętego niniejszym Postępowaniem), 

a  dostawcą/  producentem  zabudowanych  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej,  w 

zakresie powiązania i integracji tych urządzeń; 

ewentualnie  także,  nakazanie  Zamawiającemu  wydzielenia  zakresu  przedmiotu 

zamówienia  wymagającego  ingerencji  w  urządzenia  warstwy  podstawowej  SRK  do 

osobnego zamówienia lub osobnej części; 

W odniesieniu do zarzutu 2: 

zmianę pkt  4.3.11  ppkt 11  PFU  poprzez  uzupełnienie i  dodatnie kolejnego  zdania o 

treści:  „W  takiej  sytuacji  Wykonawcy  przysługuje  uprawnienie  wynikające  z  §  12 

Warunków umowy (Procedura zgłaszania zmian i roszczeń).”, a także uwzględnienie 

treści (odesłanie do) pkt 4.3.11 ppkt 11 PFU w treści § 9 Warunków umowy „Prawo 

do zmiany Umowy”; 

W odniesieniu do zarzutu 3: 

zmianę  pkt  17.1  SWZ  oraz  pkt  5.1.12  ogłoszenia  o  zamówieniu  poprzez  wyznaczenie 

terminu 

składania ofert na  dzień  nie  krótszy  niż  15 kwietnia 2024  r.,  a w  konsekwencji 

zmiany  SWZ  i 

ogłoszenia  o  zamówieniu  w  zakresie  terminu  związania  ofertą  oraz 

terminu otwarcia ofert. 

W  uzasadnieniu  zarzut

ów  Odwołujący  kwestionuje zapisy  PFU  nakładające  na  wykonawcę 

obowiązek  powiązania  i  integracji  dostarczanych  i  zabudowywanych  przez  wykonawcę 

urządzeń  ERTMS/ETCS  poziom  2  z  istniejącymi  urządzeniami  warstwy  podstawowej  SRK, 

które  zostały  dostarczone  i  wykonane  w  ramach  odrębnej  inwestycji  i  są  to  urządzenia 

produkcji Thales (obecna nazwa Grounds Transportation Systems „GTS”). 

G

łówny  i  relewantny  zakres  zamówienia  objętego  niniejszym  postępowaniem  -  system 

ERTMS/ETCS  poziom  2  - 

polega  na  wykonaniu  swoistej  „nakładki”  na  urządzenia  SRK 

warstwy  podstawowej.  Przedmiotem  niniejszego  p

ostępowania  jest  zaprojektowanie  i 

zabudowa  systemu  ERTMS/ETCS  poziom  2  na  linii  kolejowej  nr  133  oraz  nr  134,  a  nie 

zabudowa urządzeń SRK warstwy podstawowej. 

Istotne dla prawidłowego funkcjonowania sygnalizacji kabinowej i bezpiecznej kontroli jazdy 

pociągu,  jest  zapewnienie  wzajemnej,  prawidłowej  komunikacji  między  urządzeniami 

warstwy  podstawowej  a  systemem  ERTMS/ETCS.  System  ERTMS/ETCS  poziom  2 

potrzebuje 

informacji  z  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej  i  dlatego  niezbędne  jest 

zdefiniowanie 

interfejsu pomiędzy tymi urządzeniami. Odwołujący nie kwestionuje obowiązku 

przygotowania 

takiego  interfejsu  po  stronie  urządzeń  ERTMS/ETCS  poziom  2  (przedmiot 

niniejszego  p

ostepowania),  czy  też  obowiązku  udziału  w  integracji  i  powiązania  urządzeń 

ERTMS/ETCS 

poziom 2 z urządzeniami SRK warstwy podstawowej. Wszelkie te czynności i 

obowiązki  ze  strony  dostarczanych  urządzeń  ERTMS/ETCS  poziom  2  powinny  być 

wykonane  przez 

wykonawcę  w  ramach  obecnego  zamówienia.  Odwołujący  kwestionuje 

jedynie  narzucanie  wykonawcy 

działań  i  obowiązków,  do  których  uprawniony  jest  tylko  i 

wyłącznie dostawca zabudowanych już  w  przeszłości  urządzeń  warstwy  podstawowej  SRK 

(tj.  spółka  GTS),  zwłaszcza  w  zakresie  ingerencji  w  te  urządzenia,  wykonywania  w  nich 

interfejsów  czy  przeprowadzania  w  odniesieniu  do  nich  jakichkolwiek  zmian  technicznych 

(także w odniesieniu do dokumentacji technicznej oraz uzyskiwania wymaganych świadectw 

dopus

zczenia  do  eksploatacji  czy  opinii  właściwej  jednostki  organizacyjnej).  Implementacja 

interfejsu  w  urządzeniach  warstwy  podstawowej  SRK  pociąga  za  sobą,  m.in.  zmiany  w 

sposobie  działania  istniejącego  urządzenia  oraz  konieczność  realizacji  dużego  zakresu 

sprawdzeń  poprawności  działania  urządzenia  po  wprowadzonych  zmianach.  To  może 

zrealizować  tylko  dostawca/producent  danego  urządzenia.  Dodatkowo,  poszczególne 

urządzenia  oraz  oprogramowanie  są  przedmiotem  ochrony  prawa  autorskiego  i  praw 

wyłącznych,  w  tym  w  odniesieniu  do  danych,  informacji,  kodów  źródłowych  czy  licencji  – 

jakiekolwiek zmiany techniczne przez podmiot trzeci (w tym w odniesieniu do dokumentacji) 

są  niedopuszczalne.  Nie  bez  znaczenia  pozostają  również  względy  utrzymania  gwarancji 

producenckiej, którą Zamawiający utraciłby w przypadku dokonania integracji przez podmiot 

trzeci.  Czynności  te  w  odniesieniu  do  zabudowanych  już  urządzeń  SRK  warstwy 

podstawowej,  z  przyczyn technicznych  oraz  prawnych,  objęte  są więc monopolem jednego 

p

odmiotu,  spółki  GTS,  która  uczestniczy  także  w  postępowaniach  w  przedmiocie 

ERTMS/ETCS,  a  więc  jest  bezpośrednim  konkurentem  innych  wykonawców  w  obecnym 

p

ostępowaniu. 

Ponadto,  opisywane  urządzenia  jako  zapewniające  bezpieczeństwo  ruchu  kolejowego, 

podlegają restrykcyjnym  wymogom  przepisów  ustawy  o transporcie kolejowym.  Urządzenia 

takie  mogą  być  eksploatowane  na  podstawie  świadectw  dopuszczenia  typu  wydawanych 

przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Każda nieautoryzowana modyfikacja w tego 

typu  urządzeniach  powoduje  utratę  takiego  świadectwa.  W  związku  z  powyższym 

jakiekolwiek 

modyfikacje w urządzeniach warstwy podstawowej mogą być realizowane tylko 

przez  dostawcę/producenta,  na  którego  zostało  wystawione  stosowne  świadectwo 

dopuszczenie typu przez Prezesa UTK.  

Zgodnie  z 

pkt  4.3.11  „Interfejsy”,  ppkt  11  PFU,  Wykonawca  jest  zobowiązany  do  wymiany 

istniejących  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej,  jeśli  po  przeprowadzeniu  ich 

inwentaryzacji 

okaże  się  konieczna,  celem  ich  dostosowania  do  współpracy  z  systemem 

ERTM/ETCS  poziom  2

.  Tym  samym  Zamawiający  wymaga,  aby  wykonawca,  z  którym 

zostanie  podpisana  umowa,  dokonał  inwentaryzacji  zabudowanych  w  przeszłości  urządzeń 

firmy GTS warstwy podstawowej w kontekście ich dostosowania do współpracy z systemem 

ERTMS/ETCS poziom 2, a w przypadku ich niedostosowania, dokonał koniecznej wymiany 

urządzeń.  Oznacza  to,  iż  Zamawiający  sam  nie  posiada  odpowiedniej  wiedzy  w  tym 

zakresie,  wobec  czego  nie  sposób  wymagać  od  wykonawców,  aby  na  etapie 

przygotowywania  ofert  przetargowych,  określili  zakres  oraz  koszty  niezbędnej  wymiany 

urządzeń  podmiotu  trzeciego.  W  tym  celu  będzie  prowadzona  inwentaryzacja,  mająca 

miejsce 

na  etapie  realizacji  umowy.  Por.  także  pkt  2.2.2.4  PFU,  zgodnie  z  którym 

obowiązkiem  wykonawcy,  przed  przystąpieniem  do  prac  projektowych,  jest  dokonanie 

inwentaryzacji 

urządzeń w terenie; a także pkt 3 PFU, zgodnie z którym w związku z tym, iż 

w  trakcie 

opracowywania  PFU  na  odcinku  linii  kolejowej  objętym  niniejszym  PFU 

prowadzone były  prace  inwestycyjne,  przedstawione dane  w  pkt  2.2.  PFU  dotyczące  stanu 

istniejącego urządzeń SRK nie są danymi wiążącymi i należy je ponownie zinwentaryzować 

w  celu  weryfikacji  przed 

rozpoczęciem  etapu  projektowania.  Tym  samym  ewentualna 

konieczność wymiany urządzeń warstwy podstawowej, której zakres i koszty można określić 

dopiero po inwentaryzacji, powinna być dokonywana w drodze procedury zgłaszania zmian i 

roszczeń,  jako  odpowiednia  klauzula  adaptacyjna,  względnie  odnosząca  się  do  prac 

dodatkowych, przewidzianej w § 9 Warunków umowy „Prawo do zmiany Umowy” oraz § 12 

Warunków umowy „Procedura zgłaszania zmian i roszczeń”. 

Do  postępowania  odwoławczego  skutecznie  przystąpił  po  stronie  Odwołującego  Alstom 

Polska S.A. z/s w Warszawie. 

Zamawiający  złożył  odpowiedź  na  odwołanie  wnosząc  o  jego  oddalenie  w  całości. 

Zamawiający  przekazał  również  opublikowane  zmiany  i  wyjaśnienia  do  treści  swz,  w  tym 

dotyczące  w  części  postanowień  stanowiących  przedmiot  zarzutów  niniejszego odwołania i 

dokonał przesunięcia terminu składania ofert na 08.03.2024 r. 

Zamawiający odniósł się do obowiązku dokonania przez wykonawcę powiązania i integracji 

urządzeń  systemu  ERTMS/ETCS  poziom  2  z  urządzeniami  sterowania  ruchem  kolejowym 

warstwy podstawowej, 

który to system stanowi „nakładkę” na urządzenia SRK.  Zabudowane 

na  odcinkach  linii  kolejowych  objętych  niniejszym  zamówieniem  urządzenia  SRK  spełniać 

mają  wymóg  pełnej  kompatybilności  z  systemem  ERTMS/ETCS  (Europejski  System 

Zarządzania  Ruchem  Kolejowym)  poziomu  II  i  umożliwić  docelowe  ich  włączenie  w  ten 

system.  

Zgodnie  z  wymaganiami  TSI  Sterowanie  2023/1695,  pkt.  6.3.4,  tabela  6.3  Wymagania 

dotyczące  oceny  zgodności  podsystemu  przytorowego,  jednym  z  aspektów  podlegających 

ocenie  zgodności  z  wymaganiami  zasadniczymi  interoperacyjności,  do  których  spełnienia 

zobowiązany  jest  dostawca  systemu  ETCS  poziom  2  jest:  Integracja  z  przytorowymi 

urządzeniami  sterowania  ruchem  kolejowym  (nie  dotyczy  części  poświęconej  systemowi 

detekcji pociągu), w ramach którego przedmiotem oceny są:  

• 

Sprawdzić,  czy  wszystkie  funkcje  wymagane  przez  dane  zastosowanie  zostały 

wdrożone zgodnie ze specyfikacjami przywołanymi w niniejszej TSI – parametr podstawowy 

• 

Sprawdzić prawidłowość konfiguracji parametrów (telegramy z eurobalis, komunikaty 

RBC, położenie tablic wskaźników itp.).,  

• 

Sprawdzić,  czy  interfejsy  zostały  prawidłowo  zainstalowane  i  czy  funkcjonują 

prawidłowo,  

• 

Sprawdzić,  czy  podsystem  „Sterowanie  –  urządzenia  przytorowe”  funkcjonuje 

prawidłowo zgodnie z informacjami na interfejsach z przytorowymi urządzeniami sterowania 

ruchem  kolejowym  (np.  poprawne  ge

nerowanie  telegramów  z  eurobalis  przez  LEU  lub 

komunikatów przez RBC).  

Zgodnie z  wyżej  przywołanymi  zapisami  po  stronie dostawcy  systemu  ETCS  poziom  2 jest 

obowiązek  zapewnienia  i  potwierdzenia  prawidłowej  integracji  systemu  ETCS  poziom  2  z 

przytorowymi urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej. 

W  odniesieniu  do  punktów  od  5  do  9  punktu  4.3.11  „Interfejsy”  PFU,  jako  wymagań,  które 

może  wykonać  tylko  dostawca  urządzeń  sterowania  ruchem  kolejowym  warstwy 

podstawowej Zamawiający uzasadniał potrzebą zapewnienia, iż implementacja powiązania i 

integracji  z  tymi  urządzeniami  nie  będzie  powodowała  zmian  cech  typu  urządzenia,  co  w 

konsekwencji  będzie  nadal  zapewniać  bezpieczne  prowadzenie  ruchu  kolejowego. 

Bezpodstawne  jest  twierdzenie,  że  tylko  dostawca/producent  urządzeń  SRK  warstwy 

podstawowej,  który  dokonał  zmiany  w  tych  urządzeniach,  poprzez  implementację 

interfejsu,  może  uzyskać  stosowne  dokumenty w  tym  zakresie.  Każdy  podmiot,  w  tym 

producent  urządzeń  warstwy  podstawowej  może  wskazać,  czy  też  stwierdzić  konieczność 

zatrudnienia jednostki oceniającej organizacyjnej. Bezpodstawne jest także stwierdzenie, że 

zatrudnienie  jednostki  organizacyjnej  jest  uprzywilejowaniem  producenta  urządzeń  SRK 

warstwy  podstawowej,  a  w  opinii  Zamawiającego  jest  wręcz  przeciwnie.  Deklarację 

zgodności z typem wystawić może producent bądź inny podmiot nie będącym producentem, 

chociażby  wykonawca  modernizacji.  Aby  taki  podmiot,  inny  niż  producent  mógł  wystawić 

deklarację  zgodności  z  typem,  zobowiązany  jest  wcześniej  zlecić  przeprowadzenie  przez 

jednostkę  organizacyjną  badań  technicznych  niezbędnych  do  stwierdzenia  zgodności  z 

typem,  które  potwierdzą,  że  budowla/urządzenie  mające  wpływ  na  bezpieczeństwo 

prowadzenia ruchu kolejowego jest wykonane prawidłowo i spełnia zasadnicze wymagania, 

co skutkuje wystawieniem certyfikatu zgodności z typem przez uprawnioną jednostkę. W tym 

przypadku,  jak  i  w  przypadku  wskazanym  w  punkcie  4.3.11,  ppkt  5  i  6  PFU  brak  jest 

konieczności  angażowania  producenta  danego  urządzenia.  Zamawiający  wymaga 

zatrudnienia  jednostki  organizacyjnej  również  w  przypadku,  jeżeli  podmiotem  realizującym 

zadanie  będzie  producent  obecnie  zainstalowanych  urządzeń  klasycznych,  w  celu 

zapewnienia  nienaruszalności  urządzeń,  z  którymi  będzie  wiązał  się  wykonawca  systemu 

ETCS. 

Wykonawca  warstwy  podstawowej 

–  urządzeń  SRK  ma  obowiązek  współpracować  z 

wykonawcą  warstwy  nadrzędnej  –  systemu  ERTMS/ETCS,  co  zostało  przewidziane  w 

warunkach przetargu na wykonanie warstwy podstawowej SRK (Przetarg nr 4).  

Zamawiający odniósł się do projektu pn. Zaprojektowanie i wykonanie robót dla zadania pn. 

„Dostosowanie  do  wymaganych  parametrów  sieci  TEN-T  poprzez  zabudowę  systemu 

ERTMS/ETCS  poziom  2  na  linii  kolejowej  nr  351  na  odc.  Poznań  Główny  –  Krzyż” 

realizowanego w  ramach Krajowego Planu Odbudowy  i  Zwiększania Odporności  (KPO),  nr 

ref.:  9090/IREZA5/21004/05556/23/P7

,  przywołanego  w  odwołaniu.  Zamawiający wskazał, 

iż  wyżej  wskazanie  postępowanie  prowadzone  było  z  zupełnie  innym  stanie 

faktycznym.  W  postępowaniu  na  zabudowę  urządzeń  sterowania  ruchem  kolejowym 

(czyli  w  postępowaniu  na  warstwę  podstawową)  Zamawiający  przewidział 

uruchomienie  w  ramach  prawa  opcji  zadania  polegającego  na  zapewnieniu 

współpracy  dostawcy  istniejących  urządzeń  sterowania  ruchem  kolejowym  (AŹD 

PRAHA  s.r.o.)  z  dostawcą  systemu  ETCS  poziom  2,  zgodnie  z  poniższym 

wymaganiem:  

7. Przewidywane zmiany w zakresie interfejsów  

Wykonawca  zobowiązany  jest  do  świadczenia  gotowości  i  realizację  współpracy  z  innymi 

wykonawcami realizującymi roboty budowlane lub dostawy na rzecz Zamawiającego, a które 

wymagają  powiązania  z  urządzeniami  zabudowanymi  w  ramach  niniejszego  zadania. 

Współpraca będzie odbywać się za pośrednictwem Zamawiającego i/lub Inżyniera.  

Wykonawca przewidzi, wyceni i uwzględni w ramach niniejszego zakresu zamówienia koszty 

związane  ze  współpracą  z  innymi  wykonawcami  w  zakresie  niezbędnym  i  koniecznym  do 

realizacji  skutecznego  powiązania  (bezpiecznego  i  niewprowadzającego  ograniczeń 

eksploatacyjnych) urządzeń zabudowywanych w ramach niniejszego zadania z urządzeniami 

przewidywanymi  do  zabudowy  i  wymagającymi  powiązania.  Wykonawca  dokona  w 

istniejących  urządzeniach  srk  niezbędnych  zmian  m.in.  w  oprogramowaniu,  oraz  weźmie 

udział w testach integracyjnych niezbędnych do zapewnienia powiązania z urządzeniami srk 

prze

widzianymi do zabudowy w ramach innych zadań wymienionych poniżej  

Współpraca urządzeń srk będzie odbywała się na zasadach zdefiniowanych w dokumentacji 

opracowanej przez Wykonawcę zgodnie z pkt. 3.6.2.1.15.  

W  związku  z  powyższym  oczywiste  było,  iż  Zamawiający  mógł  złożyć  deklarację,  iż  „od 

początku jego intencją było,  aby  wykonawca  wybrany  w  postępowaniu nie musiał zawierać 

umów  z  AŹD  PRAHA  s.r.o.  pod  kątem  współpracy  lub  podwykonawstwa.  Zamawiający 

zapewni  współpracę  pod  kątem  powiązania  urządzeń,  natomiast  integracja  i  zapewnienie 

funkcjonalności będzie obowiązkiem wykonawcy”.  

Pomimo  zapewnienia  współpracy  (w  ramach  prawa  opcji  dla  warstwy  podstawowej)  i 

niełączenia  w  jednym  postępowaniu  prac,  które  jest  w  stanie  wykonać  jedynie  producent 

warstwy podstawowej z zakresem prac przewidzianych dla wykonawcy ERTMS/ETCS (czyli 

de  facto  postulatów  Odwołującego),  to  i  tak  Odwołujący  nie  złożył  oferty  w  tamtym 

postępowaniu. 

Odnosząc  się  do  braku  podziału  zamówienia  na  części  Zamawiający  m.in.  wskazał,  iż: 

Wydzielenie  części  zamówienia,  w  taki  sposób  aby  zakres  zamówienia  związany  z 

wykonaniem  (implementacją)  interfejsu  do  urządzeń  srk  warstwy  podstawowej  Producenta 

oraz powiązania i integracji urządzeń srk warstwy podstawowej Producenta z urządzeniami 

ERTMS/ETCS poziom 2, w zakresie czynności, jakie w tym zakresie może po swojej stronie 

wykonać  wyłącznie  Producent,  został  udzielony  jako  odrębna  część  lub  odrębne 

zamówienie,  w  żaden sposób  nie  spowoduje  zwiększenia konkurencji, bowiem  zamówienie 

takie  będzie  mogło  być  udzielone  (przykładowo  w  trybie  z  wolnej  ręki)  tylko  Producentowi. 

Jak sam Odwołujący wskazuje na stronie 18 w pkt 22 Odwołania, okolicznością bezsporną 

między  uczestnikami  rynku  branżowego  i  Zamawiającym  (potwierdzaną  tak  przez 

Zamawiającego, jak i poszczególnych producentów urządzeń sterowania ruchem kolejowym 

np.  w  ramach  toczących  się  postępowań  odwoławczych  dotykających  materii  zabudowy 

systemu  ERTMS/ETCS  pozio

m  2  na  liniach  kolejowych  w  Polsce)  jest  natomiast,  iż 

ingerencji  takiej  może  dokonać  jedynie  wykonawca  będący  wykonawcą  urządzeń  i 

jednocześnie  autorem  ich  oprogramowania  (a  zatem  wykonawca  zabudowy  urządzeń 

warstwy  podstawowej),  a  każdy  inny  wykonawca,  który  zamierzałby  dokonać  takiego 

wdrożenia  zmuszony  jest  skorzystać  w  tym  zakresie  z  usług  wykonawcy  warstwy 

podstawowej.  

Na posiedzeniu przed otwarciem rozprawy Odwołujący cofnął zarzut nr 2 i 3, a w związku z 

niejednoznacznym  stanowiskiem  Zamawiającego  dotyczącym  zapewniania  współpracy  po 

stronie  dostawcy/producenta 

już  zabudowanych  urządzeń  SRK  z  wykonawcą  w  zakresie 

niezbędnych  do  wykonania  prac,  pozwalających  na  powiązanie  i  integrację  systemu 

ERTMS/ETCS z urządzeniami SRK warstwy podstawowej, podtrzymał zarzut nr 1. 

Odwołanie skierowane zostało do rozpoznania w zakresie zarzutu naruszenia art. 99 ust. 1, 

2 i ust. 4 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1-3 Pzp, art. 17 ust. 1-2 Pzp, art. 103 ust. 2-3 Pzp oraz w 

zw. z art. 362 Pzp, poprzez sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia („OPZ”) w zakresie 

wymagającym  ingerencji  w  zabudowane  urządzenia  SRK2  warstwy  podstawowej  innego 

dostawcy/producenta  oraz  samodzielnego  nawiązania  z  nim  współpracy  w  zakresie 

powiązania i integracji tych urządzeń - co wynika z obowiązków powiązania urządzeń SRK 

warstwy  podstawowej  z  urządzeniami  systemu  ERTMS/ETCS  poziom  2,  obowiązków 

dotyczących  wykonania  integracji  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej,  obowiązku 

pozyskania  dla  tych  urządzeń  wymaganych  świadectw  dopuszczenia  do  eksploatacji  oraz 

opinii właściwej jednostki potwierdzającej brak zmian cech typu istniejących systemów SRK, 

jak  również  obowiązku  przeprowadzenia  dla  tych  urządzeń  odpowiedniej  wyceny  i  oceny 

ryzyka dla przeprowadzanej zmiany technicznej - 

w sposób: 

a)  n

aruszający wskazane wyżej przepisy prawa, 

b) 

niejednoznaczny  i  niewyczerpujący  oraz  nieuwzględniający  wszystkich  wymagań  i 

okoliczności,  które  mogą  mieć  wpływ  na  sporządzenie  oferty,  w  szczególności  na 

wysokość  ceny  stanowiącej  jedyne  kryterium  oceny  ofert,  prowadząc  do 

nieporównywalności ofert, 

c) 

ograniczający  uczciwą  konkurencję,  powodując  nieuzasadnione  uprzywilejowanie 

jednego  wykonawcy  (wykonawcy  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej),  co  może 

doprowadzić  do  wyeliminowania  innych  wykonawców  z  ubiegania  się  o  zamówienie 

oraz świadczy o niekonkurencyjności Postępowania, 

d) 

narzucający  wykonawcom  –  na  nieznanych  i  niepewnych  zasadach  – 

podwykonawstwo 

dostawcy 

urządzeń 

warstwy 

podstawowej, 

będącego 

bezpośrednim  konkurentem  w  obecnym  Postępowaniu  oraz  przenosząc  na  nich 

wszelkie ryzyka i odpowiedzialność z tym zawiązane - co narusza także art. 433 pkt 3 

Pzp oraz art. 3531 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 8 ust. 1 Pzp, 

e) 

naruszając  przez  to  także  zasady  uczciwej  konkurencji,  równego  traktowania 

wykonawców, proporcjonalności, efektywności i przejrzystości, a ponadto 

f) 

prowadząc  do  nieuzasadnionego,  bezprawnego  skumulowania  w  ramach  jednego 

postępowania zakresu obejmującego wykonanie ERTMS/ETCS poziom 2 z zakresem 

wymagającym  ingerencji  w  urządzenia  SRK  warstwy  podstawowej,  który  może  być 

wykonany wyłącznie przez jeden podmiot i stanowiącym monopol tego podmiotu – co 

narusza także art. 91 ust. 1 Pzp w zw. z art. 16 ust. 1 i 3 Pzp; 

Stanowisko Izby 

Do  rozpoznania  odwołania  zastosowanie  znajdowały  przepisy  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (tekst 

jednolity Dz. U. z 2023 r., poz. 1605 ze zm.).    

Rozpoznając  odwołanie  Izba  miała  na  uwadze  stan  faktyczny  ustalony  w  oparciu  o 

dokumentację  postępowania  złożoną  do  akt  sprawy,  w  tym  swz,  a  także  dowody 

przeprowadzone na rozprawie, stanowiska stron i uczestnika postępowania odwoławczego.  

Izba  uwzględniła  dowody  powołane  przez  Odwołującego,  w  tym  korespondencję  i  ofertę 

Ground  Transportation  Systems  Polska  Sp.  z  o.o.  z  30.01.2024  r.  (tajemnica 

przedsiębiorstwa)  na  okoliczność  wykazania  zasad  współpracy,  które  narzuca  dostawca 

urządzeń SRK warstwy podstawowej, w tym wyceny tej współpracy, a także zgłoszone przez 

Odwołującego  w  piśmie  procesowym  z  15.02.2024  r.  dokumenty,  przedstawiające  skutki 

jakie  dla  postępowania  prowadzonego  w  trybie  otwartym  ma  wymóg  współpracy  z 

wykonawcą urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej.  Ponadto Izba  uwzględniła złożone  przez 

Zamawiającego  oświadczenie  Ground  Transportation  Systems  Polska  Sp.  z  o.o.  z 

15.02.2024  r. 

o  gotowości  współpracy  oraz  prezentowane  informacje  o  dotychczas 

przeprowadzonych  postępowaniach  w  przedmiocie  wykonania  systemu  ERTMS  na  innych 

odcinkach  linii  kolejowych.  Dowody  te  dostarczały  informacji,  które  pozwalały  na  ustalenie 

jakie  skutki  w  dotychczas  prowadzonych  postępowaniach  miał  sposób  określenia  przez 

Zamawiającego zasad współpracy dostawcy systemu ERTMS z wykonawcą urządzeń SRK 

warstwy  podstawowej  już  zabudowanych  na  odcinkach  linii  kolejowych,  co  w  sposób 

bezpośredni miało znaczenie dla oceny zgodności opisu przedmiotu zamówienia z Ustawą, 

w  tym  zapewnienia  możliwości  ubiegania  się  o  zamówienie  na  równych  zasadach  przez 

potencjalnych  wykonawców  i  możliwość  złożenia  konkurencyjnej  oferty  w  oparciu  o 

narzuconą  przez  Zamawiającego  koncepcję  realizacji  prac  we  współpracy  z 

dostawcą/producentem urządzeń SRK warstwy podstawowej. 

Izba ustaliła i zważyła. 

Ponieważ  strony  w  sposób  spójny  prezentowały  zapisy  PFU  determinujące  zakres 

nałożonych  na  wykonawcę  obowiązków  nie  było  konieczne  ich  przywoływanie  w  całości,  a 

istotnym  pozostawało  stwierdzenie,  że  w  obecnie  prowadzonym  postępowaniu  zamówienie 

wymagać będzie powierzenia wykonania części prac dostawcy/producentowi zabudowanych 

na  linii  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej.  Zamawiający  w  rozdziale  4.3.1  PFU  wskazał 

zakres  prac  przewidzianych  do  realizacji  związanych  z  zabudową  systemu  ERTMS/ETCS 

poziom  2.  Zgodnie  z  ppkt  9  wykonawc

a  odpowiedzialny  jest  za  powiązanie  i  integrację 

urządzeń  systemu  ERTMS/ETCS  poziom  2  z  urządzeniami  sterowania  ruchem  kolejowym 

warstwy  podstawowej  zgodnie  z  protokołem  Euroradio+/Subset098  oraz  specyfikacją 

warstwy  aplikacji  interfejsu  RBC 

–  nastawnica  (załącznik  nr  4)  na  którą  składają  się 

następujące dokumenty: 

a. 

„CBI-CBR Interface. Top Level Specification”, 

b. 

“EGO Protocol. Interface Specification”, 

c. 

“Interface Specification CBI-CBR Interface, Application layer”. 

Kole

jne  postanowienia  PFU  wskazują  na  czynności  realizowane  przez  wykonawcę,  które 

prowadzić  mają  do  powiązania  i  integracji  dostarczonych  i  zabudowywanych  urządzeń 

ERTMS/ETCS  poziom  2  z  istniejącymi  urządzeniami  warstwy  podstawowej  SRK,  które 

zostały  dostarczone i  wykonane w  ramach  odrębnej  inwestycji  producenta Thales (obecnie 

Ground Transportation Systems „GTS”).. 

Na  wstępie  należy  wskazać,  iż  w  sprawie  nie  budził  sporu  stwierdzenie,  iż  dla  właściwej 

realizacji  zamówienia  konieczne  jest  połączenie  i  integracja  systemu  ERTMS/ETCS 

(Europejski  System  Zarządzania  Ruchem  Kolejowym)  poziomu  II  z  urządzeniami  SRK 

warstwy  podstawowej,  co umożliwi  ich włączenie w ten  system.  Również nie budziło sporu 

ustalenie,  iż  istnie  możliwość  włączenia  w  system  urządzeń  SRK  różnych  producentów, 

jeżeli te mają możliwość takiej współpracy zgodnie z protokołem Euroradio+/Subset098, co 

Zamaw

iający  opisał  w  PFU  pkt  4.3.7  ppkt  9.  Nie  było  również  spornym  ustalenie,  że  po 

stronie wykonawcy w ramach prac związanych z połączeniem i integracją systemu ERTMS 

konieczne  będzie  przygotowanie  „nakładki”  i  jej  połączenie  z  urządzeniami  SRK,  które 

również  muszą  być  do  tego  przygotowane.  Istotnym  z  punktu  widzenia  opisu  przedmiotu 

zamówienia  było  natomiast  stwierdzenie,  iż  dla  wykonania  prac  w  części  związanej  z 

urządzeniami  SRK  warstwy  podstawowej  zachodzi  konieczność  zaangażowania  innego 

podmiotu,  tj.  pro

ducenta/dostawcy  urządzeń,  który  jako  jedyny  może  wykonać  zakres  prac 

bezpośrednio  dotyczący  tych  urządzeń.  Nie  było  przy  tym  konieczne  ustalanie  jaki  jest 

zakres  tych  prac,  a  jedynie  ustalenie,  że  inny  podmiot  nie  może  wykonać  prac,  które  są 

narzucone  w  opisie  przedmiotu  zamówienia  przez  wskazanie  na  konieczność  zapewnienia 

połączenia i integracji z urządzeniami SRK warstwy podstawowej, do czego należy również 

przygotować  same  urządzenia  już  zabudowane  na  linii  kolejowej.  W  pierwotnej  treści  swz 

Zamawiający  zamierzał  również  obarczyć  wykonawcę  obowiązkiem  wymiany  już 

zainstalowanych  urządzeń  SRK  w  sytuacji,  gdyby  okazało  się,  iż  nie  ma  możliwości  ich 

włączenia  w  dostarczony  system.  Ostatecznie  Zamawiający  zdecydował  o  usunięciu  tego 

obowiązku,  to  jednak  wskazuje,  iż  konieczność  wprowadzenia  zmian  w  urządzeniach  SRK 

warstwy podstawowej jest niesporna i będzie konieczna dla zapewnienia działania systemu 

ERTMS.  

Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  prezentując  przykład  dotyczący  zamówienia  na 

„Zaprojektowanie  i  wykonanie  robót  dla  zadania  pn.  Dostosowanie  do  wymaganych 

parametrów  sieci  TEN-T  poprzez  zabudowę  systemu  ERTMS/ETCS  poziom  2  na  linii 

kolejowej nr 351 na odc. Poznań Główny – Krzyż” przyznał, iż to w ramach opcji obejmującej 

wycenę kosztów współpracy w zakresie niezbędnym i koniecznym do realizacji skutecznego 

powiązania  urządzeń  SRK  zabudowanych,  zapewniona  została  współpraca  dostawcy 

urządzeń  z  przyszłym  dostawcą  systemu  ETCS  poziom  2.  Już  na  etapie  udzielenia 

zamówienia na zabudowę urządzeń sterowania ruchem kolejowym wykonawca zobowiązany 

został  w  ramach  zawartej  umowy  do  wykonania  w  urządzeniach  srk  niezbędnych  zmian, 

m.in.  w  oprogramowaniu,  a  także  do  udziału  w  testach  integracyjnych  niezbędnych  do 

zapewnienia powiązania z urządzeniami srk przewidzianymi do zabudowy w ramach innych 

zadań.  Tak  ustalone  zasady  pozwalały  Zamawiającemu  na  zapewnienie  współpracy  pod 

kątem powiązania urządzeń bez konieczności nakładania na kolejnego wykonawcę umowy o 

współpracy lub podwykonawstwie (str. 8 odpowiedzi na odwołanie). 

W  obecnym  postępowaniu  takiej  deklaracji  zapewnienia  współpracy  Zamawiający  nie mógł 

złożyć, a jedyną gwarancją możliwości nawiązania współpracy przez wybranego wykonawcę 

z dostawcą urządzeń Thales miało być zobowiązanie tego podmiotu na etapie postępowania 

na  zabudowę  urządzeń  SRK  (Przetarg  nr  4)  do  współpracy  bez  zakreślenia  jej  warunków 

(wyceny). 

Zgodnie z oświadczeniem Zamawiającego złożonym na rozprawie, zasady te nie 

zostały również opisane w zawartej umowie na zabudowę urządzeń SRK dla przedmiotowej 

linii  objętej  obecnym  zamówieniem.  Ponadto,  Zamawiający  przedstawił  ogólną  deklarację 

tego podmiotu do gotowości współpracy z każdym potencjalnym oferentem i przedstawienia 

oferty  na  zakres  prac,  który  może  być  wykonany  wyłącznie  prze  dostawcę  urządzeń  SRK 

warstwy podstawowej (oświadczenie z 15.02.2024 r.).  

Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  przywołał  na  str.  4  przykłady  postępowań,  w 

których  to  wykonawca  systemu  ETCS  poziom  2,  jako  „podłączający”  się  do  istniejących 

urządzeń  zobowiązany  był  do  właściwej  integracji  z  istniejącymi  urządzeniami  sterowania 

ruchem  kolejowym.  Z  przedstawionych  zestawień  wynika,  iż  nie  zawsze  realizującym  te 

zamówienia  miał  być  ten  sam  podmiot,  co  realizujący  zabudowę  urządzeń  SRK  warstwy 

podstawowej.  Informacja  ta  nie  była  precyzyjna,  a  Odwołujący  na  rozprawie  przedstawił 

dane  dotyczące  dwóch  zamówień,  tj.  dla  linii  kolejowej  E65/C-E  65  odcinek  Warszawa-

Gdynia  oraz  linii  kolejowej  nr  4  odcinek  Korytów-Zawiercie,  z  których  wynika,,  że  te  same 

podmioty  realizowały  prace  w  zakresie  zabudowy  urządzeniami  SRK  jak  i  zabudowy 

systemem  ERTMS/ETCS  poziom  2

,  tj.  konsorcja  w  składach  z  Bombardier  Transportation 

(ZWUS) Polska Sp. z o.o. i Thales Polska Sp. z o.o. 

Zamawiający udzielił konsorcjum w składzie Bombardier Transportation (ZWUS) Polska Sp. 

z o.o., Thales Polska Sp. z o.o. i Nokia Siemens Networks Sp. z o.o. na „zaprojektowanie i 

wykonanie  interfejsu  umożliwiającego  powiązanie  urządzeń  srk  produkcji  Thales  na  stacji 

Gdańsk  Wrzeszcz  z  blokadą  liniową  SHL-12  na  szlaku  Gdańsk-Wrzeszcz  –  Brętowo,  dla 

etapu  I  integracji  systemów  Pomorskiej  Kolei  Metropolitalnej  S.A.  do  ciągu  linii  E65 

koniecznego do zrealizowania projektu POIiŚ 5.1-1 „Modernizacja linii kolejowej E65/C-E65 

na  odcinku  Warszawa-Gdynia-

w zakresie warstwy nadrzędnej LCS, ERTMS/ETCS/GSM-R, 

DSAT  oraz  zasilania  układu  trakcyjnego  –  Faza  II”,  wskazując  w  uzasadnieniu  udzielenia 

zamówienia z  wolnej ręki  –  wyboru  procedury  negocjacyjnej  bez  uprzedniego ogłoszenia o 

zamówieniu  na  przyczyny  techniczne,  ochronę  praw  wyłącznych,  łącznie  z  prawem 

własności intelektualnej. Zamawiający wskazał, iż wykonanie interfejsu wymaga znajomości 

kodów  źródłowych systemu  EBI  Lock  950  firmy Bombardier  Transportation  (ZWUS)  Polska 

Sp.  z  o.o.  oraz  systemu  ESTW  L90  5  firmy  Thales  Polska  Sp.  z  o.o.,  a  więc  ścisłej 

współpracy  producentów  tych  urządzeń  (…)  Biorąc  pod  uwagę,  że  w  branży  kolejowej 

powszechną  praktyką  jest  zastrzeganie  przez  wykonawców  praw  autorskich  do  tworzonych 

przez  nich  rozwiązań  technicznych  i  związanych  z  nimi  opracowanych  rozwiązań 

informatycznych, należy przyjąć, że systemu są własnością firm, które je instalowały. Spółka 

PKP  Polskie  Linie  Kolejowe  S.A.  nie  dysponuje  autorskimi  prawami  majątkowymi  do 

rozwiązania  technicznego  i  związanego  z  nim  oprogramowania  i  jest  tylko  użytkownikiem 

systemów. Ten stan prawny nie pozwala na ingerencję w zabudowywane urządzenia innych 

dostawców,  gdyż  producent  zbudowanych  urządzeń  musiałby  udostępnić  potencjalnym 

wykonawcom  całe  „know-how”  które  jest  informacją  ściśle  chronioną  (ogłoszenie  z 

18.10.2016 r., OJ S 203/2016 20/10/2016).   

Odwołujący wystąpił do Zakładu Sterowania Ruchem i Teleinformatyki Instytutu Kolejnictwa 

o  wyrażenie  stanowiska  w  przedmiocie  dwóch  pytań,  tj.  Czy  w  świetle  istniejących 

uwarunkowań technicznych oraz prawnych wprowadzenie zmiany technicznej (implementacji 

interfejsu) w zabudowanych urządzeniach SRK warstwy podstawowej oraz uzyskanie dla tej 

zmiany opinii jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzenia badań koniecznych 

do  uzyskania  świadectw  dopuszczenia  do  eksploatacji  typu  urządzeń  przeznaczonych  do 

prowadzenia ruchu kolejowego 

wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie 

w zakresie oddziaływania przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia 

SRK warstwy podstawowej w związku z zabudową systemu ERTMS/ETCS poziom 2 można 

dokonać  bez  zaangażowania  producenta  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej  lub  jego 

upoważnionego przedstawiciela? oraz Czy w świetle istniejących uwarunkowań technicznych 

oraz prawnych dokonanie wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej w 

istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z implementacji interfejsu w 

urządzeniach SRK warstwy podstawowej można dokonać bez udziału producenta urządzeń 

SRK  warstwy  podstawowej  lub  jego  upoważnionego  przedstawiciela?.  Kierownik  Zakładu 

Sterowania  Ruchem  Kolejowym  i  Teleinformatyki  w  piśmie  z  15.09.2023  r.  udzielił 

odpowiedzi na oba pytania: 

W  dokumentacji  technicznej  dla  urządzenia  srk  muszą  zostać  zdefiniowane  wszystkie 

warunki  użytkowania  takiego  urządzenia  w  tym  również  te  związane  z  interfejsami  do 

urządzeń  z  nimi  współpracującymi.  Brak takiej  dokumentacji  oznacza,  że  urządzenia te  nie 

są  przystosowane  do  współpracy  z  określonymi  urządzeniami  i  konieczne  jest 

przeprowadzenie stosownych badań, których celem jest uzyskanie/rozszerzenie świadectwa 

dopuszczenia  do  eksploatacji  typu,  tak  aby  dany  interfejs  był  w  pełni  uwzględniony. 

Uzyskanie  takiego  świadectwa  jest  możliwe  tylko  przez  producenta  urządzenia,  które 

wcześniej nie było dostoswane do danego interfejsu. – pytanie nr 1. 

Dokumentacja  procesu zarządzania ryzykiem  jest  złożonym  kompletem  dokumentów,  który 

jest  opracowany  i  zarządzany  przez  producenta  danego  urządzenia.  Zmiany  w  tej 

dokumentacji  i  uzupełnienia  nie  są  możliwe  bez  zaangażowania  danego  producenta.  – 

pytanie nr 2. 

Do  odwołania  załączone  zostało  pismo  UNIFE  (Europejskie  Stowarzyszenie  Przemysłu  ds. 

Kolejowych

) z 18.12.2008 r. zawierające odpowiedź na pytania PKP PLK zadane w piśmie z 

5.12.2008  r.,  a  dotyczące  przyszłych  postępowań  na  wdrożenie  systemu  ERTMS  i  braku 

ujednolicenia  interfejsów  pomiędzy  nastawnicami,  a  RBC  różnych  dostawców.  W  piśmie 

UNIFE 

wskazano  na  właściwy  model  podejścia  mający  gwarantować  uczciwe  warunki  w 

przetargach,  wdrożony  pomyślnie  w  innych  krajach  i  polegający  na  tym,  iż  to  dostawca 

nastawnic 

musi  być  przygotowany  na  dostarczenie  „części  po  stronie  nastawnicy”  do 

interfejsu  z  RBC,  które  ze  względów  technicznych  dostawca  RBC  nie  może  wykonać 

samodzielnie  (pkt  1)

.  Powinno  to  być  zarządzane  przez  zarządcę  infrastruktury  we 

współpracy z dostawcą nastawnic. Dostawcy RBC i nastawnic muszą się wspólnie uzgodnić 

stosowny  protokół  kodowania  i  czasu  wymiany  danych  (pkt  2).  Odnośnie  do  pierwszego 

punktu  (część  interfejsu  po  stronie  nastawnicy),  jest  on  zwykle  rozwiązywany  na  mocy 

umowy pomiędzy zarządcą infrastruktury, a dostawcą nastawnic. Jak można przypuszczać, 

dostosowanie  to  jest  warunkiem  wstępnym  i  kluczowym  dla  zapewnienia  odpowiedniego 

poziomu uczciwej konkurencji pomiędzy dostawcami wyrażającymi chęć udziału w przetargu 

na ETCS.    

W świetle powyższego Izba uwzględniła odwołanie. 

Izba 

podzieliła  stanowisko  Odwołującego,  co  do  braku  precyzji  opisu  przedmiotu 

zamówienia, co ma wpływ na możliwość sporządzenia konkurencyjnej i opartej na rynkowej 

wycenie  prac  oferty  i  prowadzi  do  ograniczenia  konkurencji  w  postępowaniu,  w  którym 

uprzywilejowanym będzie producent urządzeń SRK warstwy podstawowej, który dostarczył i 

zabudowała  urządzenia  SRK,  dla  których  konieczne  będzie  opracowanie  i  wdrożenie 

interfejsu pozwalającego na ich włączenie w dostarczony system ERTMS/ETCS poziom 2.  

W  ocenie  składu  orzekającego  Zamawiający  nie  zapewnił  warunków  uczciwej  konkurencji 

przez  pozostawienie  niedoprecyzowanych  zasad  współpracy,  faktycznie  przerzucając  na 

wykonawców  zapewnienie  sobie  i  podjęcie  współpracy  z  podmiotem,  który  musi  wykonać 

część prac, jednocześnie będąc zainteresowanym realizacją całości zamówienia. W sprawie 

istotnym  dla  oceny  wystąpienia  naruszenia  w  zakresie  opisu  przedmiotu  zamówienia  było 

włączenie  do  zakresu  prac,  za  jakie  odpowiadać  miał  wykonawca,  tych  których  wykonanie 

wymagało  zaangażowania  konkurującego  na  rynku  podmiotu.  Oznaczało  to,  iż  złożenie 

oferty wymagałoby zawarcia umowy z konkretnym podmiotem i wyceny kosztów wykonania 

części  prac  przez  podmiot  zewnętrzny  dla  urządzeń,  które  nie  będą  dostarczane  i 

zabudowywane w ramach obecnego zamówienia. Tym samym prowadziłoby to do sytuacji, 

w  której  przypisanie  odpowiedzialności  za  zgodność  już  dostarczonych  urządzeń  z 

warunkiem 

możliwości  współpracy  z  systemem  ERTMS/ETCS  poziom  2,  zostałaby 

faktycznie  przerzucona  na  obecnego  wykonawcę  systemu,  a  co  najmniej  zachodziłaby 

niejasność  co  do  wskazania,  który  z  podmiotów  powinien  odpowiadać  za  warstwę 

podstawową. Uwzględniając niesporną okoliczność, iż to dostawca urządzeń SRK w ramach 

zrealizowanej  umowy  powinien  odpowiadać  za  możliwość  włączenia  tych  urządzeń  do 

systemu  ETCS

,  logika  i  doświadczenie  wynikające  z  realizowanych  na  innych  odcinkach 

zamówień  prowadzić  powinna  do  ustalenia  zasad  współpracy,  które  nie  powinny  zaburzać 

mechanizmów konkurencyjności. Zamawiający sam w odpowiedzi na odwołanie wskazał na 

inne  możliwe  rozwiązanie  pozwalające  uzyskać  ten  sam  efekt  finalny  –  włączenia  już 

zabudowanych urządzeń SRK w system ETCS poziom 2, np. w drodze zamówienia z wolnej 

ręki  udzielonego  na  wykonanie  część  dotyczącej  urządzeń  SRK  warstwy  podstawowej 

dostarczonych i zabudowanych w ramach wcześniejszych zamówień.  

Obowiązek  dokonania  precyzyjnego  opisu  przedmiotu  zamówienia  nie  jest  ograniczony 

wyłącznie  do  określenia  zakresu  świadczenia,  ale  jak  powinno  mieć  miejsce  w  niniejszej 

sprawie,  również  opisania  warunków  wykonania  tego  świadczenia  przez  potencjalnych 

wykonawców  na  uczciwych  i  przejrzystych  zasadach.  Jeżeli  zakresem  zamówienia  objęta 

zostaje  również  część  prac,  które  wymagają  ich  wykonania  przez  inny  podmiot,  z  którym 

Zamawiający miał zawartą umowę na dostawę i zabudowę urządzeń SRK, to należy uznać, 

iż  pozostawienie  niedoprecyzowanych  zasad  na  jakich  współpraca  tego  podmiotu  z 

wykonawcą  systemu  ETCS  miałaby  mieć  miejsce,  prowadzi  wprost  do  braku  możliwość 

dokonania wyceny kosztów prac, a tym samym złożenia konkurencyjnej oferty. Należy zatem 

traktować  tą  sytuację  w  drodze  analogii  do  innych  zamówień,  w  których  konieczne  jest 

ingerowanie  w  urządzenia  już  dostarczone,  do  czego  uprawnień  nie  mają  inne  podmioty 

działające  na  rynku  i  to  po  stronie  Zamawiającego  spoczywa  odpowiedzialność  za  brak 

możliwość  uzyskania  gwarancji  współpracy  na  warunkach  konkurencyjnych.  Zamawiający 

decydując  o  obecnej  formule  zamówienia,  w  którym  konieczne  jest  ingerowanie  w 

urządzenia  innych  producentów,  co  z  uwagi  na  ochronę  własności  intelektualnej  wymaga 

bezwzględnie  udziału  tego  podmiotu  w  części  prac,  nie  może  zakładać,  że  dla  innych 

podmiotów udział w zamówieniu jest otwarty i dostępny na warunkach uczciwej konkurencji. 

Przedstawiony na rozprawie dowód w postaci oferty, jaką uzyskał Odwołujący od podmiotu 

GTS  w  postępowaniu,  w  którym  również  konieczne  było  jego  zaangażowanie  (tajemnica 

przedsiębiorstwa  GTS)  prowadzi  do  wniosku,  iż  wykonawca  nie  ma  możliwości 

negocjacyjnych i pozostaje na słabszej pozycji, w zasadzie czyniącej nierealnym jego udział 

w  postępowaniu  na  równych  zasadach.  Przy  obecnej  formule  dyktującym  warunki  dla  tego 

zamówienia  pozostaje  w  zasadzie  jeden  podmiot,  który  może  dowolnie  przedstawić  ofertę 

współpracy, odbiegającą od realnych kosztów świadczenia, jakie miałby realizować na rzecz 

innego podmiotu.   

Przedstawione  na  rozprawie  oświadczenie  o  gotowości  współpracy  Ground  Transportation 

Systems Polska Sp. z o.o. z każdym potencjalnym oferentem nie zmienia stanu niepewności, 

gdyż nadal potencjalny wykonawca nie może na tej podstawie określić, czy możliwe będzie 

złożenie  konkurencyjnej  oferty.  Stworzenie  wyłącznie  pozoru  konkurencyjności  w 

postępowaniu  przetargowym,  w  sytuacji  gdy  to  wyłącznie  od  podmiotu  zainteresowanego 

również uzyskaniem zamówienia, zależy na jakich zasadach podejmie współpracę, prowadzi 

faktycznie  do  monopolizowania  zamówienia.  Przykładem  obrazującym  ten  wniosek  jest 

oferta  jaką  otrzymał  Odwołujący  od  Ground  Transportation  Systems  Polska  Sp.  z  o.o.  w 

innym  postępowaniu,  w  którym  konieczne  było  uzyskanie  oferty  podwykonawczej,  której 

wysokość  rażąco  odbiegała  od  wyceny  faktycznej,  jaką  ten  podmiot  sam  przedstawił  w 

swojej ofercie. Prezentuje to efekt jaki w zamówieniu stwarza przyjęty przez Zamawiającego 

sposób  organizacji  zamówienia,  w  którym  konieczne jest  uzyskanie świadczenia od  innego 

podmiotu,  na  co  wykonawca  nie  ma  żadnego  wpływu,  a  co  determinuje  treść  oferty,  jaką 

mógłby złożyć w postępowaniu przetargowym.  

Uwzględniając stanowisko organu, do którego sam Zamawiający wystąpił z pytaniem w 2008 

r.  o  możliwe  rozwiązanie  stosowane  w  innych  krajach  członkowskich  (UNIFE),  należy 

przyjąć, iż to po stronie zarządcy infrastruktury kolejowej spoczywa ciężar odpowiedzialności 

za  zapewnienie  realizacji  interfejsu  dla  urządzeń  już  dostarczonych  w  ramach 

wcześniejszych  zamówień. Obecne  zapisy  swz stanowią barierę  dla innych podmiotów,  niż 

dotychczas  realizujący  zamówienia  na  urządzenia  SRK  warstwy  podstawowej,  a  jej 

usunięcie  wymaga  dokonania  modyfikacji  postanowień  w  tym  kierunku,  aby  wyraźnie 

wskazać  na  brak  odpowiedzialności  wykonawcy  systemu  ERTMS/ETCS  poziom  2  za 

wykonanie  części  prac  koniecznych  do  włączenia  już  zabudowanych  urządzeń  w 

dostarczany system, a wymagających ingerencji w te urządzenia. 

W świetle powyższego orzeczono jak w sentencji. 

O 

kosztach  postępowania  orzeczono  stosownie  do  wyniku  na  podstawie  art.  575  Ustawy 

Prawa zamówień publicznych  oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 1 i 2 w zw. z § 7 ust. 1 pkt 1 

rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych 

rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz  wysokości  i  sposobu 

pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437). Izba zaliczyła do kosztów postępowania 

wpis 

w wysokości 20.000 zł oraz uzasadnione koszty Odwołującego wykazane rachunkiem 

złożonym przed zamknięciem rozprawy i obciążyła nimi w całości Zamawiającego. 

Przewodnicząca: 

……………………..…. 

………………………… 

…………………………