sygn. akt: KIO 887/24
WYROK
Warszawa, dnia 4 kwietnia 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Emil Kuriata
Protokolant:
Patryk Pazura
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu
18 marca 2024 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: J. O. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą „J. O. Orcon Pharma”, ul.
Żaglowa 4; 02-654 Warszawa, Neo-Vinci sp. z o.o., ul. Puławska 14,
512 Warszawa, w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Narodowy Instytut
Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher, ul. Spartańska
1; 02-637 Warszawa,
przy udziale
uczestnika po stronie zamawiającego – wykonawcy D. M. prowadząca działalność
gospodarczą pod firmą Soft Communication D. M., Solec 18/A44; 00-410 Warszawa,
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu zastosowanie się do Postanowienia
z dnia 21 grudnia 2023 r. Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt: KIO 3723/23),
unieważnienie wyboru oferty wykonawcy D. M. prowadząca działalność gospodarczą pod
firmą Soft Communication D. M., Solec 18/A44; 00-410 Warszawa dokonanego w dniu 8
marca
r.;
przeprowadzenie
ponownego
badania
i oceny ofert.
2. K
osztami postępowania obciąża zamawiającego Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii
i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher, ul. Spartańska 1; 02-637 Warszawa
i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: J. O. prowadzący działalność gospodarczą
pod firmą „J. O. Orcon Pharma”, ul. Żaglowa 4; 02-654 Warszawa, Neo-Vinci sp. z o.o.,
ul. Puławska 14, 02-512 Warszawa, tytułem wpisu od odwołania, kwotę 4 001 zł 45 gr
(słownie: cztery tysiące jeden złoty czterdzieści pięć groszy) poniesioną przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: J. O. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą „J. O. Orcon Pharma”, ul. Żaglowa 4; 02-654
Warszawa, Neo-
Vinci sp. z o.o., ul. Puławska 14, 02-512 Warszawa, tytułem
wynagrodzenia pełnomocnika oraz kosztem dojazdu na rozprawę oraz kwotę 3 600 zł 00
gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną przez zamawiającego
Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory
Reicher, ul. Spartańska 1; 02-637 Warszawa, tytułem wynagrodzenia pełnomocnika,
. zasądza od zamawiającego Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im.
prof. dr hab. med. Eleonory Reicher, ul. Spartańska 1; 02-637 Warszawa na rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: J. O. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą „J. O. Orcon Pharma”, ul. Żaglowa 4; 02-654
Warszawa, Neo-
Vinci sp. z o.o., ul. Puławska 14, 02-512 Warszawa, kwotę 19 001 zł 45
gr (słownie: dziewiętnaście tysięcy jeden złoty i czterdzieści pięć groszy) poniesioną przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: J. O. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą „J. O. Orcon Pharma”, ul. Żaglowa 4; 02-654
Warszawa, Neo-
Vinci sp. z o.o., ul. Puławska 14, 02-512 Warszawa, stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego.
Na orzeczenie - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodniczący: …………………………
sygn. akt: KIO 887/24
Uzasadnienie
Zamawiający – Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab.
med. Eleonory Reicher
z siedzibą w Warszawie - prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego, pn. „Kompleksowe monitorowanie, nadzór nad bezpieczeństwem
i danymi Badania Klinicznego SAPHO
”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dz.U.U.E. z 29 września 2023 roku, pod
nr 2023/S 188-587243.
18 marca 2024 roku, wykonawcy
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: J. O.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą „J. O. Orcon Pharma” oraz Neo-Vinci sp. z
o.o.
z siedzibą w Warszawie (dalej „Odwołujący”) wnieśli odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej odwołanie wobec następujących, niezgodnych z ustawą Pzp czynności (działań
i zaniechań) zamawiającego podjętych w postępowaniu tj.:
1. Niezastosowanie
się do postanowienia z dnia 21 grudnia 2023 r. Krajowej Izby
Odwoławczej (sygn. akt: KIO 3723/23), pomimo uwzględnienia w całości zarzutów odwołania
oraz niewniesienia
sprzeciwu przez przystępującego po stronie zamawiającego wykonawcy
D. M.
prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą „Soft Communication D. M.” (dalej:
„Soft Communication”), a w konsekwencji zaniechanie wykonania i powtórzenia przez
z
amawiającego czynności w postępowaniu, zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu
złożonym poprzednio przez odwołującego, tj. następujących czynności:
a)
uznanie wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez Soft Communication za
niewystarczające i nie potwierdzające, że zaoferowana przez Soft Communication cena jest
uzasadniona i nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia;
b)
odrzucenie oferty Soft Communication jako oferty zawierającej rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia;
c) odrzucenie oferty Soft Communication jako oferty w
ykonawcy, który nie spełnia
warunków udziału w postępowaniu;
d) wyboru oferty o
dwołującego jako oferty najkorzystniejszej w postępowaniu;
co w efekcie stanowiło naruszenie art. 522 ust. 2 ustawy Pzp.
2. Zaniechanie odrzucenia oferty Soft Communication
ze względu na to, że zawiera ona
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia - co w efekcie stanowiło naruszenie
art. 239 w związku z art. 226 ust.1 pkt 8) ustawy Pzp w związku z art. 224 ustawy Pzp
(w szczególności art. 224 ust. 6).
3. Dokonanie przez z
amawiającego błędnej oceny wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych
przez Soft Communication poprzez nieuzasadnione uznanie przez z
amawiającego,
iż wyjaśnienia te są wystarczające i uzasadniają cenę zaproponowaną w ofercie przez Soft
Communicationa a tym samym potwierdzają, że cena zaproponowana w ofercie przez Soft
Communication nie jest rażąco niska, co w konsekwencji doprowadziło do zaniechania
odrzucenia oferty Soft Communiaction przez z
amawiającego i dokonania przez
z
amawiającego wadliwego wyboru oferty - co w efekcie doprowadziło do naruszenia art. 239
w związku z art. 226 ust. 1 pkt 8) ustawy Pzp w związku z art. 224 ustawy Pzp (w szczególności
art. 224 ust. 6 ustawy Pzp).
4. Ponowne wezwanie Soft Communication do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny w sytuacji,
w której pierwsze wyjaśnienia były nierzetelne, ogólnikowe, nieprecyzyjne i niewiarygodne
oraz naruszenie w ten sposób zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
co w efekcie stanowiło naruszenie art. 224 ustawy Pzp (w szczególności art. 224 ust. 1
ustawy Pzp) oraz art. 16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp.
5. Zaniechanie odrzucenia oferty Soft Communication ze względu na to, że została złożona
przez w
ykonawcę, który nie spełnia warunków udziału w postępowaniu - co w efekcie
doprowadziło do naruszenia art. 239 w związku z art. 226 ust 1 pkt 2 lit b).
6. Zaniechanie odrzucenia oferty Soft Communication ze względu na to, że jej treść jest
niezgodna z warunkami zamówienia - co w efekcie doprowadziło do naruszenia art. 239
w związku z art. 226 ust 1 pkt 5) ustawy Pzp.
7. Niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności zamawiającego polegającej na wyborze
oferty złożonej przez Soft Communication, mimo że oferta ta nie jest najkorzystniejszą ofertą
złożoną w postępowaniu i podlegała odrzuceniu - co w efekcie stanowiło naruszenie art. 239
ustawy Pzp.
W związku z opisanymi powyżej naruszeniami oraz zgodnie z dyspozycją art. 516 ustawy
Pzp
odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie zamawiającemu:
zastosowanie się do Postanowienia z 21 grudnia 2023 r. Krajowej Izby Odwoławczej
(sygn. akt: KIO 3723/23), poprzez uwzględnienie w całości zarzutów odwołania z 11 grudnia
2023 r.;
unieważnienie wyboru najkorzystniejszej oferty Soft Communication dokonanego w dniu
8 marca 2024 r.;
3) przeprowadzenie ponownego badania i oceny ofert;
uznanie wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez Soft Communication za
niewystarczające i nie potwierdzające, że zaoferowana przez Soft Communication cena jest
uzasadniona i nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia;
odrzucenie oferty Soft Communication jako oferty zawierającej rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia;
6) odrzucenie oferty Soft Communication jako oferty w
ykonawcy, który nie spełnia
warunków udziału w postępowaniu;
odrzucenie oferty Soft Communication jako oferty niezgodnej z warunkami zamówienia;
8) wyboru oferty o
dwołującego jako oferty najkorzystniejszej w postępowaniu.
Odwołujący wniósł również o zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego
kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu.
Odwołujący wskazał, że jest uprawniony do wniesienia odwołania i wykazuje swój interes
prawny w uzyskaniu zamówienia, którego dotyczy postępowanie, a także interes w złożeniu
odwołania tym, że na skutek wadliwych czynności zamawiającego tj. wyboru jako
najkorzystniejszej oferty Soft Communication oraz zaniechanie odrzucenia oferty tego
wykonawcy, o
dwołujący utracił możliwość uzyskania zamówienia, mimo że jego oferta jest
zgodna z warunkami zamówienia i jest najkorzystniejsza w postępowaniu. Odwołujący
wskazuje, że w następstwie ww. wadliwych czynności zamawiającego może ponieść
rzeczywistą szkodę majątkową polegająca na braku możliwości wyboru jego oferty jako oferty
najkorzystniejszej, a w konsekwencji nieuzyskaniu zamówienia. Nieuzyskanie zamówienia
może spowodować szkodę w majątku odwołującego.
Odwołujący uzasadniając zarzuty odwołania wskazał, co następuje.
Przedmiotowe
odwołanie jest drugim odwołaniem składanym przez odwołującego
w p
ostępowaniu. 1 grudnia 2023 r. zamawiający wybrał jako najkorzystniejszą ofertę Soft
Communication. 11 grudnia 2023 r. o
dwołujący złożył odwołanie, które było przedmiotem
postępowania prowadzonego pod sygn. akt KIO 3723/23. W odwołaniu zostały podniesione
zarzuty:
1. Zaniechanie odrzucenia oferty Soft Communication
ze względu na to, że zawiera ona
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia - co w efekcie stanowiło naruszenie
art. 239 w związku z art. 226 ust.1 pkt 8) ustawy Pzp w związku z art. 224 ustawy Pzp
(w szczególności art. 224 ust. 6),
2. Dokonanie przez z
amawiającego błędnej oceny wyjaśnień rażąco niskiej ceny
złożonych przez Soft Communication poprzez nieuzasadnione uznanie przez zamawiającego,
iż wyjaśnienia te są wystarczające i uzasadniają cenę zaproponowaną w ofercie przez Soft
Communicationa a tym samym potwierdzają, że cena zaproponowana w ofercie przez Soft
Communication nie jest rażąco niska, co w konsekwencji doprowadziło do zaniechania
odrzucenia oferty Soft Communiaction przez z
amawiającego i dokonania przez
z
amawiającego wadliwego wyboru oferty - co w efekcie doprowadziło do naruszenia art. 239
w związku z art. 226 ust. 1 pkt 8) ustawy Pzp w związku z art. 224 ustawy Pzp (w szczególności
art. 224 ust. 6 ustawy Pzp),
Zaniechanie odrzucenia oferty Soft Communication ze względu na to, że została
złożona przez wykonawcę, który nie spełnia warunków udziału w postępowaniu - co w efekcie
doprowadziło do naruszenia art. 239 w związku z art. 226 ust 1 pkt 2 lit b),
Niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności zamawiającego polegającej na
wyborze oferty złożonej przez Soft Communication, mimo że oferta ta nie jest
najkorzystniejszą ofertą złożoną w postępowaniu i podlegała odrzuceniu - co w efekcie
stanowiło naruszenie art. 239 ustawy Pzp.
W związku z opisanymi powyżej naruszeniami odwołujący wniósł o uwzględnienie
odwołania w całości oraz nakazanie zamawiającemu: unieważnienie wyboru
najkorzystniejszej w p
ostępowaniu oferty Soft Communication dokonanego 1 grudnia 2023 r.;
przeprowadzenie ponownego badania i oceny ofert; uznanie wyjaśnień rażąco niskiej ceny
złożonych przez Soft Communication za niewystarczające i nie potwierdzające,
że zaoferowana przez Soft Communication cena jest uzasadniona i nie jest rażąco niska
w stosunku do przedmio
tu zamówienia; odrzucenie oferty Soft Communication jako oferty
zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia; odrzucenie oferty Soft
Communication jako oferty w
ykonawcy, który nie spełnia warunków udziału w postępowaniu;
wyboru oferty o
dwołującego jako oferty najkorzystniejszej w postępowaniu.
W postępowaniu odwoławczym zamawiający pismem z 20 grudnia 2023 r. w całości uznał
odwołanie, wskazując, że „W przypadku, gdy wykonawca Soft Communication D. M. nie
wniesie sprzeciwu co do uwzględnienia w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu
przez Zamawiającego, a Izba umorzy postępowanie, Zamawiający wykona, powtórzy lub
unieważni czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, zgodnie z żądaniem zawartym
w odwołaniu”.
Wykonawca Soft Communication nie złożył sprzeciwu, a postępowanie odwoławcze zostało
umorzone postanowieniem z 21 grudnia 2023 r.
Dowód:
wydruk odwołania wniesionego w sprawie pod sygn. KIO 3723/23
- pismo z
amawiającego z dnia 20 grudnia 2023 r., w sprawie pod sygn. KIO 3723/23
- postanowienie z dnia 21 grudnia 2023 r. w sprawie pod sygn. KIO 3723/23
16 stycznia 2024 r. z
amawiający podjął jedyną czynność zgodną z ww. zobowiązaniem,
tj. unieważnił wybór najkorzystniejszej oferty. Przez niemal dwa miesiące zamawiający nie
podejmował żadnych innych czynności, aż do 8 marca 2024 r., kiedy wbrew zobowiązaniu
ponownie dokonał wyboru Soft Communication.
Dowód:
- zawiadomienie z dnia 16 stycznia 2024 r.
- zawiadomienie z dnia 8 marca 2024 r.
Zgodnie z art. 522 ust. 2 ustawy Pzp jeżeli uczestnik postępowania odwoławczego, który
przystąpił do postępowania po stronie zamawiającego, nie wniesie sprzeciwu co do
uwzględnienia w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu przez zamawiającego, Izba
u
marza postępowanie, a zamawiający wykonuje, powtarza lub unieważnia czynności
w postępowaniu o udzielenie zamówienia, zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu.
W konsekwencji z
amawiający był zobowiązany do wykonania i powtórzenia czynności
zgodnie z żądaniem zawarty w poprzednim odwołaniu. Oczywiste jest, że oprócz
unieważnienia poprzedniego wyboru najkorzystniejszej oferty zamawiający nie wykonał tego
zobowiązania, czym zamawiający naruszył art. 522 ust. 2 ustawy Pzp.
Ponadto odwołujący w swoim odwołaniu merytorycznie uzasadnił pozostałe zarzuty
odwołania.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wskazał, co następuje.
Zamawiający uznaje zarzut niezastosowania się do postanowienia z 21 grudnia 2023 r.
Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt. KIO 3723/23) i naruszania art. 522 ust. 2 ustawy Pzp
za bezzasadny w związku ze stanem faktycznym postępowania i dążeniem zamawiającego
do prowadzenia postępowania zgodnie z przepisami ustawy Pzp. Zamawiający stoi na
stanowisku, że oferta Soft nie podlega odrzuceniu ze względu na to, że zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, ponieważ Soft wykazał, że zaoferowana cena
jest ceną realną i nie jest rażąco niska. Co za tym idzie, w opinii zamawiającego, nie doszło
do naruszenia art. 239 ustawy Pzp w związku z art. 226 ust. 1 pkt 8) ustawy Pzp w związku
z art. 224 ustawy Pzp
. Zamawiający stoi na stanowisku, że wyjaśnienia Soft, uwzględniając
wyjaśnienia złożone w odpowiedzi na wezwanie z 20 lutego 2024 r. (drugie wezwanie
dotyczące wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny), potwierdziły, że zaoferowana przez Soft
cena nie jest rażąco niska. Co za tym idzie, w opinii zamawiającego, nie doszło do naruszenia
art. 239 ustawy Pzp w związku z art. 226 ust. 1 pkt 8) ustawy Pzp w związku z art. 224 ustawy
Pzp. Zamawiający stoi na stanowisku, że był uprawniony do wystosowania drugiego wezwania
do wyjaśnienia zaoferowanej ceny przez Soft, ze względu na ogólnikowość, lakoniczność
i nieprecyzyjność pierwszego wezwania wystosowanego przez Instytut, które polegało
w głównej mierze na wskazaniu przepisu ustawy Pzp. Jednocześnie w pierwszym wezwaniu
z
amawiający nie wskazał w jasny i jednoznaczny sposób na konieczność złożenia
jakichkolwiek dowodów wraz z wyjaśnieniami. Ze względu na powyższe, w opinii
z
amawiającego, nie doszło do naruszenia art. 224 ustawy Pzp, w szczególności art. 224 ust.
1 ustawy Pzp oraz art. 16 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.
Zamawiający w wyniku wezwania do złożenia podmiotowych środków dowodowych –
wystosowanego zgodnie z art. 126 ust. 1 ustawy Pzp oraz wezwania do złożenia i uzupełnienia
podmiotowych środków dowodowych – wystosowanego zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy Pzp,
uz
yskał od wykonawcy dokumenty, które potwierdziły spełnienie przez Soft warunków udziału
w postępowaniu. Mając na uwadze powyższe, w opinii zamawiającego, nie doszło do
naruszenia art. 239 ustawy Pzp w związku z art. 226 ust. 1 pkt 2 lit b) ustawy Pzp.
Zamawiający uznał, że oferta Soft jest zgodna z warunkami zamówienia i bezzasadne
byłoby jej odrzucenie na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5) ustawy Pzp, co za tym idzie nie doszło
do naruszenia art. 239 ustawy Pzp ze względu na powyższe.
Zamawiający stoi na stanowisku, że nie doszło do naruszeń przepisów wskazanych przez
o
dwołującego, dlatego też nie jest uzasadnione twierdzenie, że Instytut dokonał wyboru oferty,
która nie jest najkorzystniejsza i która podlega odrzuceniu. Zatem w opinii zamawiającego, nie
doszło do naruszenia art. 239 ustawy Pzp.
Stanowisko z
amawiającego w odniesieniu do oczekiwań odwołującego przedstawionych
w odwołaniu złożonym 18 marca 2024 r. Zamawiający stoi na stanowisku, że:
zastosował się do postanowienia z 21 grudnia 2023 r. Krajowej Izby Odwoławczej (sygn.
akt. KIO 3723/23) w zakresie w jakim było to możliwe bez naruszania przepisów ustawy
Pzp;
nie ma podstaw do unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty dokonanego
8 marca 2024 r.;
nieuzasadnione są ponowne badanie i ocena ofert;
nie zachodzi żadna ze wskazanych przez odwołującego, przesłanka określona
w ustawie Pzp, która powinna skutkować odrzuceniem oferty Soft;
czynność wyboru najkorzystniejszej oferty została dokonana bez naruszenia przepisów
ustawy Pzp i nie ma podstaw do wyboru jako najkorzystniejszej oferty o
dwołującego.
Stanowisko z
amawiającego w odniesieniu do uzasadnienia odwołującego przedstawionego
w o
dwołaniu złożonym 18 marca 2024 r.
Nie sposób się zgodzić ze stanowiskiem, że zamawiający naruszył ustawę Pzp poprzez
zaniechanie wykonania i powtórzenia czynności w postępowaniu, zgodnie z żądaniem
zawartym w odwołaniu uprzednio złożonym przez odwołującego, którego zarzuty zostały
uznane przez Instytut. Zgodnie z pierwszym odwołaniem (sygn. akt. KIO 3723/23), Instytut
unieważnił czynność wyboru najkorzystniejszej oferty z 1 grudnia 2023 r. Następnie
z
amawiający, mając na uwadze zarzuty odwołującego, dokonał ponownego badania ofert,
które w rezultacie doprowadziło do innego skutku niż oczekiwał odwołujący tj. do wyboru oferty
Soft. Jednocześnie należy wskazać, że uznanie zarzutów nie może prowadzić do naruszenia
ustawy Pzp i bezrefleksyjnego wykonywania żądań odwołującego. Zgodnie z orzecznictwem
KIO, takie działanie zamawiającego jest uzasadnione i zgodne z przepisami ustawy Pzp.
Powyższe potwierdza bogate orzecznictwo:
1) sygn. akt. KIO 2003/22 z dnia 23 sierpnia 2022 r.:
„Niewątpliwie w świetle art. 522 ust.1
i 2 ustawy Pzp obowiązek wykonania żądań sformułowanych w odwołaniu musi być
postrzegany w odniesieniu do podniesionych w tym odwołaniu zarzutów. Ponadto powołany
przepis -
tak jak wskazuje się w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej - ma charakter
forma
lny i jest elementem procedury zarówno postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, jak i postępowania odwoławczego. Fakt niedokonania czynności zgodnie
z żądaniami skutkuje prawem do wniesienia kolejnego odwołania przez wykonawcę i jego
merytorycznego rozpatrzenia. Izba zgodziła się ze stanowiskiem Zamawiającego, że wybór
konkretnej oferty w postępowaniu nie staje się prawidłowy jedynie z racji działania
mechanizmu przewidzianego w art. 522 Pzp. Zamawiający może dokonując czynności
w postępowaniu wykraczać poza zakres okoliczności wskazanych w zarzutach, weryfikować
każdą okoliczność mogącą wpłynąć na wynik oceny oferty, nawet jeżeli ostatecznie wynik
czynności nie będzie w pełni odpowiadał żądaniom uwzględnionego odwołania. Ustawodawca
w takiej sytuacji przewidział - jak już wskazano - możliwość ponownego zakwestionowania
w drodze odwołania czynności w postępowaniu wykonanych niezgodnie z żądaniami
wcześniej uwzględnionego odwołania, co z jednej strony nie zamyka drogi zamawiającemu do
przeprowadzenia czynności wymaganych dla zapewnienia ich zgodności z przepisami Pzp
regul
ującymi podstawy materialne decyzji podejmowanych w postępowaniu, a z drugiej strony
pozwala wykonawcom na skorzystanie ze środków ochrony prawnej wobec czynności, które
nie zostały wykonane zgodnie z żądaniami odwołującego. Przepisy regulujące procedurę
odwoławczą nie mogą naruszać zasad przestrzegania przepisów szczególnych regulujących
proces udzielania zamówienia publicznego, według których zamawiający zobowiązany jest do
oceny ofert w postępowaniu oraz wyboru najkorzystniejszej oferty”;
2) sygn. akt. KIO 651/22 z dnia 24 marca 2022 r.:
„Na wstępie, chociaż okoliczność ta
odnosi się do zarzutu drugiego, Izba wskazuje, że fakt uwzględnienia przez Zamawiającego
zarzutów w pierwszym odwołaniu nie może prowadzić z automatu do stwierdzenia, iż ponowny
wybór oferty MSL dokonany miał zostać z naruszeniem przepisów Ustawy. Wybór oferty nie
staje się prawidłowy jedynie z racji działania mechanizmu ujętego w art. 522 ust. 1 Ustawy,
tj. skutku proceduralnego oświadczenia o uwzględnieniu w całości zarzutów odwołania
i obowiązku nałożonego na zamawiającego wykonania, powtórzenia lub unieważnienia
czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, zgodnie z żądaniem zawartym
w odwołaniu. Nie może budzić w tej materii wątpliwości, iż Zamawiający może dokonując
czynności w postępowaniu wykraczać poza zakres okoliczności wskazanych w zarzutach,
weryfikować każdą okoliczność mogącą wpłynąć na wynik oceny oferty, nawet jeżeli
ostat
ecznie wynik czynności nie będzie w pełni odpowiadał żądaniom uwzględnionego
od
wołania. Ustawodawca w takiej sytuacji przewidział możliwość ponownego
zakwestionowania w drodze odwołania czynności w postępowaniu wykonanych niezgodnie
z żądaniami wcześniej uwzględnionego odwołania, co z jednej strony nie zamyka drogi
zamawiającemu do przeprowadzenia czynności wymaganych dla zapewnienia ich zgodności
z przepisami Ustawy regulującymi podstawy materialne decyzji podejmowanych
w postępowaniu, a z drugiej strony pozwala wykonawcom na skorzystanie z środków ochrony
prawnej wobec czynności, które nie zostały wykonane zgodnie z żądaniami odwołującego.
Przepisy regulujące procedurę odwoławczą nie zmieniają zasad, według których zamawiający
zobowiązany jest do oceny ofert w postępowaniu. Inny jest ich cel, zatem wytyczna dla
zamawiającego zawarta w art. 522 Ustawy, co do sposobu, w jaki zamawiający powinien
dokonać czynności objętych zarzutami, nie zwalnia zamawiającego z obowiązku
przestrzegania przepisów szczególnych regulujących proces udzielenia zamówienia
publicznego
”;
3) sygn. akt KIO 1933/22 z dnia 19 sierpnia 2022 r.:
„W pierwszej kolejności należy
wskazać, że zgodnie z poglądem wypracowanym w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej
uwzględnienie zarzutów odwołania nie zobowiązuje zamawiającego do wykonania wszystkich
żądań zawartych w odwołaniu. Zamawiający prowadząc postępowanie po uwzględnieniu
zarzutów odwołania unieważnia, powtarza albo wykonuje kolejne czynności tak, aby
procedura odpowiadała ustawie, co nie zawsze jest tożsame z żądaniami odwołania.
Obowiązek wykonania przez zamawiającego żądania odwołania w następstwie uwzględnienia
odwołania obejmuje bowiem tylko takie żądania, które są zgodne z właściwymi przepisami
prawa materialnego regulującymi czynność lub zaniechanie objęte uwzględnionym
odwołaniem” – w wyroku przywołano również wyrok z 12.03.2018 r. sygn. KIO 353/18.
Zamawiający po unieważnieniu czynności wyboru najkorzystniejszej oferty z 1 grudnia 2023
r., w wyniku badania ofert oraz mając na uwadze wykonane wcześniej (przed pierwszym
odwołaniem) czynności stwierdził, że zaistniała konieczność wyjaśnienia stanowiska Soft
w zakresie dotyczącym zaoferowanej ceny. Instytut zweryfikował treść pierwotnego wezwania
z dnia 24 listopada 2023 r. do złożenia wyjaśnień treści oferty, dotyczących elementów
mających wpływ na wysokość ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia. W efekcie
z
amawiający stwierdził, że wspomniane wezwanie jest zbyt ogólne, aby wykonawca mógł
powziąć wystarczającą wiedzę, jakie obszary zamówienia interesują zamawiającego pod
względem dokonanej wyceny. Treść wspomnianego wezwania ograniczyła się do
przytoczenia treści przepisu art. 224 ust. 4 ustawy Pzp. Jedocześnie Instytut nie wskazał,
że w odpowiedzi na wezwanie muszą być złożone również dowody potwierdzające
wyjaśnienia. Zamawiający uznał, iż możliwe jest, że ogólnikowość wyjaśnień Soft nie jest
zawiniona i wynika z wadliwości czynności wezwania, które było zbyt ogólne. Z tego względu
z
amawiający stwierdził, że mając na uwadze konieczność prowadzenia postępowania
z poszanowaniem zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, nie
może „automatycznie” odrzucić oferty Soft, ze względu na niedostateczne wykazanie,
że zaoferowana przez wykonawcę cena nie jest rażąco niska. W dalszej części uzasadnienia
niniejszego pisma kwestia ponownego wezwania Soft do wyjaśnienia ceny została jeszcze
rozwinięta, ale należy w tym miejscu wskazać, że w okolicznościach niniejszej sprawy
ponowne wezwanie było dopuszczalne, a wręcz konieczne. Prawidłowość opisanego
postępowania Instytutu potwierdza orzecznictwo KIO: sygn. akt KIO 3027/23 z 30 października
2023 r., sygn. akt KIO 2690/23, KIO 2691/23
z 27 września 2023 r.
Zamawiający w ramach ponownego badania ofert stwierdził, że podmiotowe środki
dowodowe, złożone na podstawie wezwania z dnia 8 listopada 2023 r., wystosowanego
zgodnie z art. 126 ust. 1 ustawy Pzp, nie potwierdzają w pełni spełnienia warunków udziału
w postępowaniu, a co za tym idzie Instytut zobowiązany był do wezwania Soft do złożenia,
poprawienia lub uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych. Zamawiający uznał,
że nie może arbitralnie odrzucić oferty Soft ze względu na niespełnienie warunków udziału
w p
ostępowaniu. Zatem Instytut zobowiązany był do podjęcia innych czynności niż te
wynikające z żądania odwołującego.
Mając na uwadze powyższe zamawiający stoi na stanowisku, że nie był zobowiązany do
odrzucenia oferty Soft i realizacji kolejnych żądań odwołującego, gdyż w ten sposób
naruszyłby ustawę Pzp. Z tego wynika, że zarzut naruszenia art. 522 ustawy Pzp powinien
zostać oddalony (dotyczy punktów 1-7 uzasadnienia odwołania).
W pozostałej części odpowiedzi na odwołanie, zamawiający odniósł się do pozostałych
zarzutów odwołania.
Przystępujący do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego – wykonawca
Soft Communiaction
, podzielił stanowisko zamawiającego oraz w piśmie procesowym
przedstawił swoje stanowisko w sprawie.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 505 ust. 1 ustawy
Pzp,
co uprawniało go do złożenia odwołania.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron
oraz przystępującego, złożone w pismach procesowych, jak też podczas rozprawy
Izba stwierdziła, iż odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są zasadne. Krajowa Izba
Odwoławcza podzielając w całości stanowisko odwołującego (za wyrokiem SO w Warszawie
z 25.08.2015 r., sygn. akt: XXIII Ga 1072/15: „Izba ma prawo podzielić zarzuty i wartościową
argumentację jednego z uczestników, zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów”),
wskazuje, co następuje.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej istotna dla rozstrzygnięcia przedmiotowego
odwołania ma okoliczność związana z rozstrzygnięciem dokonanym przez Izbę
Postanowieniem z 21 grudnia 2023 roku w sprawie o sygn. akt KIO 3723/23.
Trzeba mieć bowiem na względzie, iż niedopuszczalnym jest przyjęcie stanowiska
zamawiającego za zasadne, który twierdzi, że czynności podejmowane przez zamawiającego
w ramach
ww. sprawy odwoławczej mają charakter stricte formalny i pozostają bez wpływu na
przedmiotowe rozstrzygniecie. Wskazać bowiem należy, że w ww. postępowaniu
odwoławczym zamawiający oświadczył, iż „uwzględnia w całości zarzuty przedstawione
w odwołaniu” i „w przypadku, gdy wykonawca Soft Communication D. M. nie wniesie sprzeciwu
co do uwzględnienia w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu przez zamawiającego,
a Izba umorzy postępowanie, zamawiający wykona, powtórzy lub unieważni czynności w
postępowaniu
o
udzielenie
zamówienia,
zgodnie
z
żądaniem
zawartym
w odwołaniu” (pismo zamawiającego z 20 grudnia 2023 roku).
W postępowaniu prowadzonym w sprawie o sygn. akt KIO 3723/23 wykonawca Soft
Communication D. M.
oświadczył, iż nie wnosi sprzeciwu wobec uwzględnienia przez
zamawiającego zarzutów odwołania. Tym samym Izba umorzyła przedmiotowe postępowanie
odwoławcze, wydając stosowne postanowienie w dniu 21 grudnia 2023 roku.
Krajowa Izba Odwoławcza zwraca uwagę na fakt, iż zgodnie z przepisem art. 522 ust. 2
ustawy Pzp,
jeżeli uczestnik postępowania odwoławczego, który przystąpił do postępowania
po stronie zamawiającego, nie wniesie sprzeciwu co do uwzględnienia w całości zarzutów
przedstawionych w odwołaniu przez zamawiającego, Izba umarza postępowanie,
a zamawiający wykonuje, powtarza lub unieważnia czynności w postępowaniu o udzielenie
zamówienia, zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu.
W konsekwencji z
amawiający był zobowiązany do wykonania i powtórzenia czynności
zgodnie z żądaniem zawarty w poprzednim odwołaniu. Oczywistym jest, że poza
unieważnieniem poprzedniego wyboru najkorzystniejszej oferty zamawiający nie wykonał tego
zobowiązania, czym naruszył przepis art. 522 ust. 2 ustawy Pzp.
Wyżej powołany przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący, a co za tym idzie
niedopuszczalna jest, na obecnym etapie post
ępowania, swobodna jego interpretacja
dokonywana przez zamawiającego.
Należy mieć bowiem na względzie, iż orzeczenia wydawane przez Izbę, czy to w formie
postanowienia czy też wyroku, mają tożsamą moc prawną, obligującą uczestników
postępowania odwoławczego do ich bezwzględnego wykonania (z wyłączeniem oczywiście
sytuacji wniesienia skargi na określone orzeczenie, z czym nie mamy do czynienia
w przedmiotowej sprawie).
Tym samym zamawiający, zobowiązując się do wykonania określonych czynności
w postępowaniu, wynikających po pierwsze z uwzględnionych zarzutów odwołania, po drugie
z uwzględnionych żądań odwołującego wykonawcy, przy braku szczegółowego
doprecyzowania (jak to próbuje podnosić zamawiający na obecnym etapie postępowania)
zakresu dokonanego uwzględnienia odwołania, wywołuje jednoznaczny skutek w postaci
obowiązku wykonania wszystkich żądań odwołującego przedstawionych w odwołaniu.
Podkreślić również należy, gdyż okoliczność ta pozostaje w związku ze sprawą,
że wykonawca przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, nie
wniósł sprzeciwu wobec uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów odwołania w całości.
Zachowanie zamawiającego ma niebagatelny wpływ na sytuację podmiotową wykonawcy
wnoszącego odwołanie, który wobec zachowania zamawiającego i przystępującego powinien
mieć pewność prawidłowego zachowania organu (jakim jest zamawiający) i pewność
czynności przez niego podejmowanych. W przedmiotowym postępowaniu zamawiający
naruszył przepis art. 16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp, przez niezachowanie zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz zasady przejrzystości.
Gdyby bowiem zamawiający, w oświadczeniu złożonym pismem z 20 grudnia 2023 roku,
wskazał jakie zarzuty i żądania zasługują na uwzględnienie, a jakie w ocenie zamawiającego
nie zasługują na uznanie oraz konkretnie jakie czynności w postępowaniu zamawiający
zamierza przedsięwziąć to odwołujący wykonawca otrzymując taką informację mógłby się do
nich odpowiednio odnieść.
Skoro jednak zamawiający oświadczył o całkowitym uwzględnieniu zarzutów odwołania,
przy jednoczesnym braku sprzeciwu przystępującego po jego stronie wykonawcy, to
zobowiązany był do wykonania żądania odwołującego zgodnie z Jego wnioskiem
postawionym w omawianym
postępowaniu odwoławczym w sprawie o sygn. akt KIO 3723/23,
tj. dokonania:
unieważnienia wyboru najkorzystniejszej w postępowaniu oferty wykonawcy Soft
Communication dokonanego 1 grudnia 2023 r.;
- przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert;
uznania wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez wykonawcę Soft Communication
za niewystarczające i niepotwierdzające, że zaoferowana przez wykonawcę Soft
Communication cena jest uzasadniona i nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia;
odrzucenia oferty wykonawcy Soft Communication jako oferty zawierającej rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia;
odrzucenia oferty wykonawcy Soft Communication jako oferty wykonawcy, który nie
spełnia warunków udziału w postępowaniu.
Z przepisu art. 555
ustawy Pzp, wynika, że Izba nie może orzekać co do zarzutów, które
nie były zawarte w odwołaniu. Z przepisu tego nie wynika, co potwierdzają liczne orzeczenia
Izby, Sądów Powszechnych oraz doktryny, że Izba związana jest żądaniami postawionymi
przez odwołującego się wykonawcę, gdyż przepis ten jest wprost skierowany do Krajowej Izby
Odwoławczej. Powyższego nie sposób rozszerzać na brzmienie przepisu art. 522 ust. 2
ustawy Pzp, który skierowany jest do zamawiającego i wprost nakazuje wykonanie czynności
przez zamawiającego zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu.
Tym samym Izba, pozostając w granicach zarzutów odwołania stwierdziła, że zamawiający
w wyniku wydania przedmiotowego wyroku powinien: unieważnić czynność wyboru oferty
najkorzystniejszej, uzna
ć wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny złożone przez
wykonawcę Soft Communication za niewystarczające i niepotwierdzające, że zaoferowana
przez wykonawcę Soft Communication cena jest uzasadniona i nie jest rażąco niska
w stosunku do przedmiotu zamówienia, odrzucić ofertę wykonawcy Soft Communication jako
ofert
ę zawierającą rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, odrzucić ofertę
wykonawcy Soft Communication jako ofert
ę wykonawcy, który nie spełnia warunków udziału
w postępowaniu, dokonać ponownego badania i oceny złożonych ofert.
Wyżej wskazane czynności obejmują bowiem zakres żądania odwołującego ze sprawy KIO
i nie mogą być przedmiotem oceny Izby w przedmiotowym postępowaniu
odwoławczym (tożsamość zarzutów), w związku z wcześniejszym stanowiskiem
zamawiającego oraz przystępującego, który de facto zgodził się z czynnością zamawiającego
z 20 grudnia 2023 roku.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575
ustawy Pzp oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U.
poz. 2437).
Przewodniczący:
………………………