KIO 750/16 WYROK dnia 20 maja 2016 roku

Sygn. akt: KIO  750/16 

WYROK 

z dnia 20 maja 2016 roku 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:     Justyna Tomkowska 

Protokolant:             Paulina Zielenkiewicz 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  20  maja  2016  roku

  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  5  maja  2016  roku  przez

wykonawcę 

Stocznię  Marynarki  Wojennej  S.A.  w  upadłości  likwidacyjnej  z  siedzibą  

w  Gdyni  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Skarb  Państwa  -  Inspektorat  Uzbrojenia  

z siedzibą w Warszawie,  

przy  udziale  wykonawcy  ubiegającego  się  o  udzielenie  zamówienia 

Stocznia  Remontowa 

NAUTA  S.A.  z  siedzibą  w  Gdyni  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania 

odwoławczego po stronie zamawiającego. 

orzeka: 

1.  oddala odwołanie 

2.  kosztami postępowania obciąża

 Odwołującego Stocznię Marynarki Wojennej S.A. 

w  upadłości  likwidacyjnej  z  siedzibą  w  Gdyni  i:  zalicza  w  poczet  kosztów 

postępowania  odwoławczego  kwotę 

15.000  zł  00  gr  (słownie:  piętnaście  tysięcy 

złotych,  zero  groszy)  uiszczoną  przez

  Stocznię  Marynarki  Wojennej  S.A.  

w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w Gdyni  tytułem wpisu od odwołania. 

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Gdańsku. 

Przewodniczący:        

Sygn. akt KIO 750/16 

UZASADNIENIE 

5  maja  2016  roku  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  Warszawie,  na 

podstawie art. 182 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 179 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo 

zamówień  publicznych  (tj.  Dz.  U.  z  2015,  Nr  2164)  zwaną  dalej  „ustawą  Pzp”,  odwołanie 

złożył  wykonawca  Stocznia  Marynarki  Wojennej  S.A.  w  upadłości  likwidacyjnej  z  siedzibą  

w Gdyni.  

Postępowanie 

o 

udzielenie 

zamówienia  publicznego 

w  trybie  przetargu 

ograniczonego na wykonanie „Naprawy głównej i dokowej MOR 421” prowadzi Zamawiający: 

Skarb  Państwa  -  Inspektorat  Uzbrojenia  w  Warszawie.  Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało 

opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2015/S 132-244217 

z dnia 11.07.2015 r. 

Zamawiającemu zarzucam naruszenie przepisów: 

art.  7  ust.  1  i  3  ustawy  Pzp,  poprzez  naruszenie  zasad  zachowania  uczciwej 

konkurencji oraz równego traktowania wykonawców,  

art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 w związku z art. 90 ust. 1-3 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie 

przez  Zamawiającego  wezwania  wybranego  Wykonawcy:  do  złożenia  wyjaśnień  rażąco 

niskiej  ceny  oraz  zaniechania  odrzucenia  ofert  złożonych  przez  Wykonawcę  Stocznię 

Remontową Nauta Spółka Akcyjna w Gdyni jako zawierających rażąco niską cenę do całości 

przedmiotu zamówienia, a ponadto stanowiących czyn nieuczciwej konkurencji; 

art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej. 

Interes  Odwołującego  w  uzyskaniu  zamówienia  został  naruszony  przez 

Zamawiającego  w  postępowaniu,  ponieważ  oferta  Odwołującego  powinna  być  uznana  za 

najkorzystniejszą.  W  konsekwencji,  istnieje  możliwość  poniesienia  szkody  przez 

Odwołującego, a co za tym idzie Odwołujący ma interes we wniesieniu odwołania. 

Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu: 

unieważnienie czynności wyboru Wykonawcy; 

odrzucenie oferty złożonej przez Stocznię Remontową „Nauta” S.A.; 

wybór oferty Stoczni Marynarki Wojennej S.A. w upadłości likwidacyjnej (SMW S.A.); 

obciążenie  kosztami  postępowania  odwoławczego  Zamawiającego,  w  tym 

zasądzenia  na  rzecz  odwołującego  kosztów  związanych  z  uczestnictwem  w  posiedzeniu 

przez Krajową Izbą Odwoławczą; 

dopuszczenie  dowodu  z  opinii  biegłego  kosztorysanta  połączonego  z  dowodem  

z  ksiąg  przedsiębiorstwa  w  celu  zbadania,  czy  cena  ryczałtowa  zawarta  w  ofercie,  

w  konsekwencji  zaoferowanie  wynagrodzenie  pozwoli  na  wykonanie  zlecenia  poniżej 

kosztów, czy też z zyskiem. 

Odwołujący  wiadomość  o  okolicznościach  stanowiących  podstawę  złożenia 

odwołania  powziął  w  dniu  25.04.2016  r.  Termin  na  wniesienie  odwołania,  o  którym  mowa  

w art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp  został dochowany. Kopia odwołania  została przekazana 

Zamawiającemu. Wpis od odwołania został uiszczony na rachunek bankowy UZP. 

W  uzasadnieniu  Odwołujący  podniósł,  że  nie  zgadza  się  z  wynikami  oceny  ofert  

i wskazał, co następuje: 

W  prowadzonym  postępowaniu  przetargowym  Stocznia  Remontowa  „Nauta”  S.A. 

złożyła  ofertę  na  przedmiot  zamówienia  w  wysokości  39  975  981,00  zł.  Zaoferowana  cena 

jest  ceną  dumpingową,  gdyż  nie  pozwala  na  pokrycie  kosztów  wykonania  zakresu  prac 

określonego  w  OPZ  stanowiącym  załącznik  nr  1  do  SIWZ.  Dla  przeprowadzenia 

przedmiotowej  naprawy  konieczne  jest  zaangażowanie  zagranicznych  podmiotów,  których 

udział - na podstawie  złożonych dla SMW S.A. ofert - wynosi 33 335 683,24 zł. Udział firm 

przedstawiał Odwołujący w tabeli.  

Zamawiający,  zgodnie  z  zapisami  Wykazu  Prac  Naprawczych,  wymaga  dodatkowej 

fuzji  zobrazowania  na  ekranach  konsoli  systemu  TACTICOS.  Do  oferty  w  przedmiotowym 

postępowaniu  SMW  S.A.  przyjęła  kwotę  zaoferowaną  przez  firmę  Thales  na  ORP  Piorun 

(422)  w  ofercie  z  dnia  16.06.2015  r.  Thales  określił  ww.  cenę  jako  ROM  price,  czyli 

stanowiącą 75% szacowanej wartości zamówienia. 

Kolejną  znaczącą  kosztowo  pozycją  jest  wykonanie  naprawy  armaty  AK-176M  (poz. 

24  Wykazu  Prac  Naprawczych).  Bazując  na  ofercie  firmy  Alfa  sp.  z  o.o.,  otrzymanej  

e- mailem 3 grudnia 2014 r., to koszt tych prac kształtuje się na poziomie 2 295 000 zł. 

Uwzględniając  powyższe  kwoty,  to  udział  podwykonawców  w  zakresie  kształtuje  się 

na  poziomie  35,6  min  zł,  tj.  stanowi  89  %  wartości  oferty  Stoczni  Remontowej  Nauta  S.A. 

Zważywszy  na  to,  że  przedmiotem  zamówienia  nie  są  wyłącznie  wskazane  powyżej  prace,  

a naprawa główna i dokowa okrętu obejmująca swym zakresem również kompleksowe prace 

z  działu  kadłubowego,  mechanicznego,  elektrycznego,  nawigacyjnego,  rakietowo-

artyleryjskiego,  łączności,  obserwacji  technicznej  i  ogólnookrętowego,  a  także  mając  na 

względzie koszt postoju jednostki w Stoczni przez okres 550 dni, stwierdzić można, że oferta 

Stoczni  Remontowej  „Nauta”  S.A.  nie  jest  wystarczająca  na  pokrycie  kosztów  wykonania 

naprawy. 

Ponadto  w  czasie  prób  może  okazać  się,  że  niesprawność  systemu  TACTICOS,  

z  którym  zintegrowana  jest  76,2  mm  uniwersalna  armata  morska  AK-176M  szt.  1  oraz  30 

mm  uniwersalna  armat  morska  AK-630M  szt.  1,  uniemożliwia  wykonanie  pełnego  zakresu 

sprawdzeń  wg  Wykazu  Prac  Naprawczych.  Wówczas  konieczne  będzie  zaangażowanie 

firmy  Thales  do  ewentualnych  napraw  i  regulacji.  W  takim  wypadku  zajdzie  konieczność 

poniesienia dodatkowych wydatków na poziomie 1135 000 Euro x 4,2533 zł = 4 827 495,50 

zł.  

Nadmienić należy, że umowa ma charakter ryczałtowy. 

W kontekście przedstawionych okoliczności wskazać należy, iż zawarte w odwołaniu 

argumenty  wskazują  na  zaistnienie  podstaw  do  powzięcia  wątpliwości  co  do  poprawności 

kalkulacji ceny, które  powinny  znaleźć  wyraz  w  wezwaniu  do  wyjaśnienia  elementów  oferty 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  Jedyną  legalną  wskazówką  przy  definiowaniu  tego 

pojęcia  są  zatem  stwierdzenia  zawarte  w  ust.  1  art.  90.  Pierwsze  z  nich  nakazuje  przy 

ustalaniu rażąco niskiej ceny brać pod uwagę cenę oferty. Na tej podstawie ukształtowało się 

jednolite  orzecznictwo,  które  wypracowało  stanowisko,  iż  punktem  wyjścia  do  rozważań  

o  rażąco  niskiej  cenie  może  być  tylko  cena  całkowita  oferty,  a  nie  poszczególne  ceny 

jednostkowe  czy  ceny  poszczególnych  elementów  składających  się  na  cały  przedmiot 

zamówienia  (zob.  np,  wyr.  KIO  z  12.8.2009r.,  KIO/UZP  963/09,  Legalis).  Zatem  nie  jest 

możliwe  odrzucenie  oferty  na  podstawie  rażąco  niskiej  ceny  w  sytuacji  zakwestionowania 

tylko  niektórych  elementów  wyceny,  czy  niektórych  pozycji  w  kosztorysie  ofertowym,  jeżeli 

cena  całkowita  oferty  nie  odbiega  znacząco  od  wartości  zamówienia,  cen  innych  ofert  

i  ogólnie  rzecz  ujmując  od  cen  rynkowych.  Tezę  tę  podtrzymuje  też  piśmiennictwo.  

S. Babiarz twierdzi, że „nawet gdy kalkulacja jednostkowych elementów lub określonej części 

oferty  odbiega  od  cen  rynkowych,  nie  świadczy  to  o  rażąco  niskiej  cenie  całej  oferty” 

(Babiarz,  Komentarz,  s.  427).  Z  kolei  W.  Dzierżanowski  wskazuje,  przywołując  przy  tym 

orzeczenia  zespołu  arbitrów,  KIO  i  SO,  że  nie  może  być  powodem  odrzucenia  oferty 

„zaoferowanie za jakiś element świadczenia ceny znacząco odbiegającej od cen rynkowych, 

a  nawet  ceny  nierealnej.  Jeśli  wielkość  taka  zostaje  następnie  skompensowana  cenami  za 

inne  elementy  świadczenia  i  w  całości  cena  nie  nabiera  charakteru  rażąco  niskiego, 

zamawiający  nie  powinien  ingerować  w  zasady  przeprowadzania  kalkulacji  wewnętrznej  

(w  obrębie  przedmiotu  zamówienia)  dokonanej  przez  wykonawcę”  (w:  Stachowiak, 

Komentarz, s. 403). 

Brak  do  niedawna  odpowiednich  przepisów  skłaniał  organy  orzekające  do 

posługiwania  się  różnymi  metodami  przy  określaniu  pojęcia  rażąco  niskiej  ceny. W  wyroku  

z  19.6.2006  r.  (UZP/ZO/0-1711/06,  Legalis)  zespół  arbitrów  stwierdził,  że  oferta  podlega 

odrzuceniu, o ile zawiera cenę wyraźnie i w oczywisty, bezsporny sposób zaniżoną. W innym 

wyroku  zespół  arbitrów  stwierdził,  iż  rozbieżności  pomiędzy  ceną  badaną  a  wartością 

szacunkową  zamówienia,  powiększoną  o  podatek  VAT,  wynoszące  od  20  do  40%, 

uzasadniają  zakwalifikowanie  ceny  jako  rażąco  niskiej  (wyrok  z  19.6.2007  r.,  

UZP/ZO/0-696/07).  Z  kolei  KIO  w  wyroku  z  28.10.2010r.  (KIO/UZP  2242/10)  podkreśliła,  iż 

cena,  której  poziom  został  określony  w  wysokości  50%  wartości  zamówienia,  stanowi 

niezaprzeczalną podstawę do stwierdzenia, że zachodzą uzasadnione podstawy do uznania 

tejże, za rażąco niską cenę.  

Dopiero  nowelizacją  z  29.8.2014  r.  ustawodawca  zdecydował  się  na  precyzyjne 

określenie  jednego  z  elementów,  który  powoduje  konieczność  przeprowadzenia 

postępowania  wyjaśniającego.  Element  ten  ma  decydujące  znaczenie,  a  jednocześnie  nie 

budzi  wątpliwości  ocennych,  gdyż  jest  wyliczany  matematycznie.  Oczywiście  jest  też 

możliwość  badania  rażąco  niskiej  ceny  bez  zaistnienia  30%  różnicy  w  cenie  oferty  

w  porównaniu  do  innych  wskaźników,  ale  wtedy  taka  decyzja  w  przeważającym  stopniu 

opiera się na czynnikach uznaniowych. 

Kolejna  kwestia  to  domniemanie  rażąco  niskiej  ceny.  Konstrukcja  przepisów 

zawartych w art. 90 pozwala na postawienie tezy, iż zwrócenie się do wykonawcy o złożenie 

wyjaśnień  należy  rozumieć  jako  przyjęcie  domniemania,  że  cena  oferty  jest  rażąco  niska. 

Ciężar  wykazania,  iż  tak  nie  jest,  spoczywa  na  wezwanym  do  złożenia  wyjaśnień 

wykonawcy,  co  obecnie  wynika  wprost  z  przepisu  art.  90  ust.  2.  Może  on  wykorzystać  to 

wezwanie  do  obalenia  domniemania  w  drodze  złożenia  odpowiednich  wyjaśnień.  Za  taką 

koncepcją  opowiadała  się  też  wielokrotnie  KIO.  I  tak,  w  wyroku  z  24.6.2010r.  (KIO/UZP 

1157/10,  niepubl.)  Izba  stwierdziła,  iż  "wystąpienie  do  wykonawcy  w  trybie  art.  90  ust.  1 

ustanawia  domniemanie  zaoferowania  ceny  rażąco  niskiej  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  W  związku  z  ustanowieniem  domniemania  wystąpienia  ceny  rażąco  niskiej, 

przy  udzielaniu  wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1,  dowód  braku  zaoferowania  ceny  rażąco 

niskiej  spoczywa  na  wykonawcy”.  Wcześniej  takie  stanowisko  Izba  zajmowała  w  wyroku  

z  17.10.2008  r.  (KIO/UZP  1068/08,  Legalis)  i  z  23.12.2008  r.  (KIO/UZP  1443/08,  Legalis), 

stwierdzając,  iż  wystąpienie  do  wykonawcy  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustanawia  domniemanie 

prawne  (preasumptio  iuris)  zaproponowania  w  ofercie  ceny  rażąco  niskiej  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia.  Wyjaśnienia  wykonawcy  mają  doprowadzić  do  obalenia  tego 

domniemania, a ciężar złożenia wyczerpujących wyjaśnień, iż oferta nie zawiera ceny rażąco 

niskiej,  obciąża  wykonawcę  (tak  SO  w  Częstochowie  w  wyr.  z  1.4.2005  r.,  VI  Ca  464/05, 

niepubl.).  Wykonawca  powinien  przedstawić  dowód  na  twierdzenie  przeciwne  i  powinien 

wykazać, że możliwe i realne jest rzetelne wykonanie zamówienia za zaproponowaną cenę 

(wyr. KIO z 26.1.2010 r., KIO/UZP 1701/09, niepubl.). 

Uznanie  żądania  wyjaśnień  za  domniemanie  prawne  oznacza  przerzucenie  ciężaru 

dowodu  w sprawie rażąco niskiej ceny oferty na  wykonawcę. Tak też uczynił ustawodawca  

w  art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp.  Dlatego  to  wykonawca  w  wyjaśnieniach  musi  wykazać,  iż 

zaproponowana cena nie jest rażąco niska. Ponieważ ich celem jest wzruszenie przyjętego 

domniemania,  muszą  one  być  konkretne,  wyczerpujące  i  rzeczywiście  uzasadniające 

podaną  w  ofercie  cenę.  Jak  stwierdził  SO  w  Warszawie  w  wyroku  z  5.1.2007  r.  

(V  Ca  2214/06,  niepubl.),  nie  jest  wystarczające  złożenie  jakichkolwiek  wyjaśnień,  lecz 

wyjaśnień  odpowiednio  umotywowanych,  przekonujących,  że  zaproponowana  oferta  nie 

zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Zdaniem  sądu,  „intencją  ustawodawcy  przy  wprowadzaniu 

instytucji wyjaśnień w trybie art. 90 PrZamPubl było danie oferentowi możliwości uchronienia 

się  przed  odrzuceniem  oferty  z  uwagi  na  podejrzenie  zamieszczenia  w  niej  rażąco  niskiej 

ceny”. Takie stanowisko wynika pośrednio z art. 90 ust. 3, a zupełnie jednoznacznie z ust. 4 

(tak  m.in.  Babiarz,  Komentarz,  s.  429;  Pieróg,  Komentarz,  s.  328).  Skutkiem  tego  jest 

obowiązek  odrzucenia  oferty,  jeżeli  wyjaśnienia  nie  zostaną  złożone,  albo  swoją 

lakonicznością  i  brakiem  wskazania  obiektywnych  czynników  potwierdzą,  iż  przyjęte 

domniemanie rażąco niskiej ceny jest zasadne. Podobne zdanie wyrażała wielokrotnie KIO, 

podnosząc  w  wyrokach,  iż  wykonawca  powinien  złożyć  wyczerpujące  wyjaśnienia  

i  udowodnić  realność  zaoferowanej  ceny  (np.  wyr,  z  23.12.2008  r.,  KIO/UZP  1443/08, 

Legalis) oraz udowodnić, że jego cena jest wiarygodna, tzn. że z tytułu realizacji zamówienia 

i  pozyskanego  za  nie  wynagrodzenia,  przy  zachowaniu  należytej  staranności,  wykonawca 

nie będzie ponosił strat (wyr. z 28.1.2010 r., KIO/UZP 1746/09, Legalis). Wskazano też, że 

„cena nawet znacząco odbiegająca od szacunkowej wartości zamówienia, czy nawet od cen 

innych  wykonawców,  nie  musi  być  ceną  rażąco  niską,  o  ile  wezwany  do  wyjaśnień 

wykonawca  jest  w  stanie  udowodnić  prawdziwość  podanych  w  ofercie  elementów 

cenotwórczych.  Wykonawca,  który  składa  wyjaśnienia  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny, 

powinien  bowiem  wskazać,  co  spowodowało  obniżenie  ceny,  jak  również  w  jakim  stopniu 

wskazany czynnik wpłynął na jej obniżenie. Udzielone wyjaśnienia mają bowiem potwierdzić, 

iż  złożona  oferta  jest  rzetelnie  przygotowana,  a  cena  prawidłowo  oszacowana”  

(wyr. z 19.1.2010 r., KIO/UZP 1902/09, Legalis). 

Za  słuszne  należy  uznać  stanowisko,  iż  przyjęcie  przez  zamawiającego  wyjaśnień, 

które są niepełne lub niejasne albo nie na temat, stanowi naruszenie art. 90 ust. 3 (Babiarz, 

Komentarz, s. 429). W konsekwencji tego inni uprawnieni wykonawcy mogą w postępowaniu 

odwoławczym żądać odrzucenia wybranej oferty jako zawierającej rażąco niską cenę.  

Odnośnie  treści  wyjaśnień  wskazać  należy,  iż  Ustawodawca,  nadając  wyjaśnieniom 

udzielonym przez wykonawcę znaczną doniosłość prawną, ustalił jednocześnie w art. 90 ust. 

1 ustawy Pzp elementy, które w zasadniczym stopniu wpływają na ocenę, czy oferta zawiera 

rażąco  niską  cenę.  Elementy  te  wymienione  zostały  przykładowo,  co  oznacza,  że 

wyjaśnienia mogą zawierać też inne elementy tłumaczące wysokość zaproponowanej ceny. 

Elementy wymienione w ustawie mają jednak charakter niemalże obligatoryjny i wykonawca 

w swoich wyjaśnieniach powinien odnieść się do wszystkich tych elementów. Zatem przepis 

art. 90 ust. 1 pkt 1 niejako podpowiada, co może być usprawiedliwieniem dla niskiej ceny. 

W  opisanych  powyżej  okolicznościach  faktycznych  i  prawnych  Odwołujący  zdołał 

wykazać  pomimo  obowiązku  wykonawcy  oferującego  najniższą  cenę,  iż  jej  wysokość  jest 

rażąco zaniżona, co uzasadnia zarzut naruszenia przepisów opisanych na wstępie. 

Mając  powyższe  na  uwadze  Odwołujący  wnosił  jak  w  treści  odwołania  oraz  we 

wstępie. 

Na  podstawie  zebranego  materiału  dowodowego,  tj.  treści  SIWZ,  ofert  złożonych  

w  postępowaniu,  dokumentów  złożonych  w  wyniku  wezwań  Zamawiającego, 

wyjaśnień  złożonych  przez  Wykonawców,  materiałów  złożonych  na  rozprawie  

i  włączonych  w  poczet  materiału  dowodowego,  stanowisk  i  oświadczeń  Stron  

i  Uczestnika  postępowania  zaprezentowanych  pisemnie  i  w  toku  rozprawy,  skład 

orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje: 

Ustalono,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek  skutkujących  odrzuceniem 

odwołania  w  trybie  art.  189  ust.  2  ustawy  Pzp  i  nie  stwierdziwszy  ich,  Izba  skierowała 

odwołanie na rozprawę.  

Ustalono  dalej,  że  wykonawca  wnoszący  odwołanie  posiada  interes  w  uzyskaniu 

przedmiotowego  zamówienia,  kwalifikowany  możliwością  poniesienia  szkody  w  wyniku 

naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów  ustawy,  o  których  mowa  w  art.  179  ust.  1 

ustawy Prawo zamówień publicznych. Nieprawidłowe dokonanie czynności badania i oceny, 

w  tym  dokonanie  wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty  Przystępującego,  potencjalne 

stwierdzenie  naruszenia  w  tym  zakresie  przepisów  ustawy  Pzp  pozbawia  Odwołującego 

możliwości  uzyskania  zamówienia  i  podpisania  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego 

oraz  wykonywania  zamówienia. Wypełnione  zostały  zatem  materialnoprawne  przesłanki  do 

rozpoznania odwołania, wynikające z treści art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.  

W  dniu  9  maja  2016  roku  odpowiadając  na  wezwanie  Zamawiającego  do 

postępowania  odwoławczego  przystąpienie  po  stronie  Zmawiającego  złożył  wykonawca 

Stocznia  Remontowa  Nauta  Spółka  Akcyjna  z  siedzibą  w  Gdyni.  Izba  uznała,  że 

przystąpienie  spełniało  wymogi  formalne  i  było  skuteczne.  Wykonawca  wnosił  o  oddalenie 

odwołania.  

W  dniu  17  maja  2016  roku  Zamawiający  złożył  odpowiedź  na  odwołanie,  w  której 

uwzględnił on zarzuty odwołania. Zamawiający wskazał, że dokonał ponownej analizy oferty 

przystępującego  i  przeanalizował  złożone  przez  Przystępującego  wyjaśnienia  z  dnia  12 

kwietnia  2016  roku  i  doszedł  do  przekonania,  iż  nie  może  ponad  wszelką  wątpliwość 

stwierdzić,  że  cena  zawarta  w  ofercie  Przystępującego  nie  jest  rażąco  niska.  Jedynie  na 

marginesie zauważył, że nieprawdziwy jest zarzut Odwołującego, iż Zamawiający nie wzywał 

Przystępującego do wykazania, że cena oferty pozwala na wykonanie zamówienia. Pismem 

z  dnia  11  kwietnia  2016  roku  Zamawiający  wezwał  Przystępującego  do  złożenia  wyjaśnień  

w zakresie rażąco niskiej ceny i podwykonawstwa. W odpowiedzi Przystępujący przedstawił 

wyjaśnienia, które w ocenie Zamawiającego nie są wystarczające do przyjęcia, iż cena oferty 

nie jest ceną rażąco niską. 

Przystępujący  w  dniu  19  maja  2016  roku  złożył  oświadczenie,  iż  zgłasza  sprzeciw 

wobec czynności Zamawiającego w przedmiocie uwzględnienia odwołania. Wraz z pismem 

procesowym  Przystępujący  przedstawił  obszerną  argumentację  merytoryczną  w  zakresie 

prawidłowości kalkulacji ceny oferty i złożył dowody na powyższe twierdzenie.  

Na podstawie dokumentacji postępowania Izba ustaliła, że: 

Jak  wynika  z  protokołu  z  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  (druk 

ZP-1)  Zamawiający  przeznaczył  na  realizację  zadania  49 620 749,  97  zł.  Cena  oferty 

Przystępującego  wynosiła  39 975 981,00  zł,  zaś  cena  oferty  Odwołującego  opiewała  na 

kwotę 89 790 506, 44 zł. 

Pismem  z  dnia  11  kwietnia  2016  roku  Zamawiający  na  podstawie  art.  90  ust.  1 

ustawy  Pzp  wezwał  Przystępującego  do  udzielenia  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów 

dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  ponieważ  kwota  

w  ofercie  Przystępującego  jest  niższa  o  ponad  30%  od  średniej  arytmetycznej  wszystkich 

cen ofertowych złożonych w postępowaniu. 

Przedstawione  wyjaśnienia  miały  odnosić  się  do  wszystkich  elementów  mających 

wpływ  na  cenę  oferty  i  innych  kalkulacji  cen  wynikających  ze  specyfiki  przedmiotu 

zamówienia i zakresu umowy. 

Zamawiający podkreślił, że podczas oceny wyjaśnień będzie brał pod uwagę: 

-  przedstawione  dowody  (np.  oferty  producentów,  kooperantów,  dostawców  urządzeń, 

zespołów, materiałów, które będą montowane na okręcie MOR 421); 

-  wyjaśnienia  dotyczące  oszczędności  metod  wykonania,  wybranych  rozwiązań 

technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków; 

-  wyjaśnienia  w  zakresie  przewidywanych  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do 

ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia; 

-  wyjaśnienia  dotyczące  wpływu  pomocy  publicznej  udzielonej  na  podstawie  odrębnych 

przepisów.  

Przystępujący  złożył  wyjaśnienia,  gdzie  wskazał,  że  cena  ofertowa  została 

skalkulowana  w oparciu  o realizowany przez Stocznię na rzecz komendy Portu Wojennego  

w  Gdyni  remont  bliźniaczej  jednostki  o  nr  burtowym  422  (umowa  nr  709/FIN/2015). 

Kalkulacja  cenowa  opierała  się  na  bieżących  kosztach  oraz  podpisanych  umowach  

z  podwykonawcami  w  tożsamych  punktach  WPN  dla  obu  jednostek.  W  celu  obniżenia 

kosztów  zastąpiono  w  realizacji  niektórych  punktów  WPN  podwykonawców  zagranicznych 

podmiotami z rynku rodzimego (np. Thales Nederlanden BV na Else Technical and Research 

Service Co. Ltd Sp. z o.o., czy Siltec Sp. z o.o.). Zwrócono uwagę, że w związku z realizacją 

umów  na  remonty  MOR  423,  MOR  422  wykonawca  ma  możliwość  dokładnego  określenia 

zagrożeń, problemów związanych z realizacją zakresu prac oraz oszacowania wynikających 

z tego kosztów w odniesieniu do remontu MOR 421. 

Zgodnie  z  ofertą  cena  roboczogodziny  wynosi  80  zł,  a  zakres  prac  dopuszcza 

weryfikację pozycji (np. pkt 46 WPN – system Link11), co prowadzi do obniżenia ceny.  

Końcowo  Przystępujący  podkreślił,  że  w  odniesieniu  do  budżetu  Zamawiającego,  cena 

złożonej oferty oszacowana jest rzetelnie na podstawie WPN oraz odpowiada poziomowi cen 

zaproponowanych  przez  innych  wykonawców  w  podobnym  zamówieni  (np.  remont  MOR 

421) dla Marynarki Wojennej w 2015 roku.  

Zamawiający  dokonał  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  za  którą  uznał  ofertę 

Przystępującego.  

Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje: 

Z uwag natury ogólnej zauważyć należy, iż zgodnie z art. 89 ust.1 pkt 4 ustawy Pzp 

Zamawiający  odrzuca  ofertę,  która  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  Możliwość  zastosowania  przywołanego  przepisu  poprzedzona  być  musi 

wyczerpaniem  przez  Zamawiającego  procedury  wyjaśniającej  cenę,  którą  reguluje  art.  90 

ust.  1  ustawy  Pzp.  Ze  stanowiska  doktryny  oraz  orzecznictwa  wynika,  że  procedura 

wyjaśniająca nie może być pominięta (tak wyrok ETS z 22 czerwca 1989 r., sygn. C-103/88). 

Jeżeli  wyjaśnienia  nie  zostaną  złożone  lub  z  ich  treści  wynika,  że  mamy  do  czynienia  

z rażąco niską ceną, ofertę należy odrzucić na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.  

Automatyczne  przyjmowanie,  wyłącznie  na  podstawie  kryterium  arytmetycznego,  że 

cena  poniżej  pewnego  poziomu  jest  ceną  rażąco  niską,  jest  niedopuszczalne.  Ocena,  czy 

zaoferowana  cena  jest  niewiarygodna,  dokonywana  jest  w  świetle  złożonych  przez 

wykonawcę  wyjaśnień,  gdy  w  okolicznościach  sprawy  zachodziły  podstawy  do  wszczęcia 

takiej procedury wyjaśniającej. 

Samo pojęcie rażąco niskiej ceny w ustawie Pzp nie jest zdefiniowane. Przyjmuje się 

za orzecznictwem europejskim, orzecznictwem sądów okręgowych, KIO oraz doktryną, iż za 

cenę rażąco niską uważana jest cena nierealistyczna, niewiarygodna w  porównaniu do cen 

rynkowych  podobnych  zamówień  i  innych  ofert  (tak  np.  wyrok  Sądu  Okręgowego  

w  Katowicach  z  dnia  28  kwietnia  2008  r.,  sygn.  akt  XIX  Ga  128/08).  W  wyroku  z  dnia  28 

marca 2013 roku KIO przyjęła, że o cenie rażąco niskiej można mówić, gdy oczywiste jest, 

ż

e przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę za podaną cenę 

byłoby nieopłacalne (sygn. akt KIO 592/13). O zjawisku rażąco niskiej ceny będziemy mówili, 

kiedy  cena  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  będzie  ceną  odbiegającą  od  jego 

wartości,  a  różnica  ta  nie  będzie  uzasadniona  obiektywnymi  względami  pozwalającymi 

wykonawcy  bez  strat  i  finansowania  wykonania  zamówienia  z  innych  źródeł  niż 

wynagrodzenie umowne, to zamówienie wykonać (tak KIO w wyroku z dnia 4 sierpnia 2011 

r., sygn. akt KIO 1562/11).  

Z kolei art. 90 ust. 1 ustawy Pzp regulujący instytucję wyjaśnień ma na celu ustalenie, 

czy  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę.  Zamawiający  korzystając  z  tej  regulacji,  w  sytuacji, 

kiedy  cena  oferty  wydaje  się  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzi 

wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  

z wymaganiami, w szczególności kiedy cena jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub 

ś

redniej arytmetycznej wszystkich cen złożonych w postępowaniu, zwraca się do wykonawcy 

o  udzielenie  w  określonym  terminie  wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty  mających 

wpływ  na  wysokość  ceny.  Zamawiający,  oceniając  wyjaśnienia,  bierze  pod  uwagę 

obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane 

rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonania zamówienia dostępne dla 

wykonawcy,  oryginalność  projektu  wykonawcy,  koszty  pracy,  których  wartość  przyjęta  do 

ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  oraz  wypływ 

pomocy  publicznej  udzielonej  na  podstawie  odrębnych  przepisów.  Zamawiający  odrzuca 

ofertę  wykonawcy,  który  nie  złożył  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  

z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do 

przedmiotu  zamówienia.  Zamawiający  powinien  pozyskać  jednoznaczne  wyjaśnienia  od 

wykonawcy  i  dopiero  w  wyniku  oceny  tych  wyjaśnień  podjąć  dalsze  decyzje,  w  tym  

o wyborze oferty (wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 8.04.2009 r., sygn. Akt XII Ca 

Wykonawca  wezwany  do  złożenia  wyjaśnień  ma  obowiązek  podać  Zamawiającemu 

okoliczności  uzasadniające  obniżenie  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  lub  też 

innych czynników, do których odnosi się wezwanie Zamawiającego. Niewątpliwie przy ocenie 

wyjaśnień 

uwzględnić 

należy 

treść 

samego 

wezwania 

wystosowanego 

przez 

Zamawiającego.  Zauważyć  jednak  należy,  iż  wezwanie  to  nie  musi  być  szczegółowo 

rozpisane.  Zamawiający  oceniając  czy  może  mieć  do  czynienia  z  rażąco  niską  ceną, 

niejednokrotnie,  formułując  wezwanie,  nie  jest  przecież  w  stanie  przewidzieć,  jakie 

okoliczności  lub  czynniki  mogą  wpływać  na  wysokość  ceny  oferty.  Fakt  wystosowania 

wezwania  o  charakterze  ogólnego,  jako  otwartego  pytania,  nie  zwalnia  wykonawcy  

z  obowiązku  szczegółowego  przedstawienia  składowych  ceny  i  opisania  czynników,  które  

o  wysokości  tej  ceny  zadecydowały.  W  przedmiotowej  sprawie,  w  ocenie  składu 

orzekającego  Izby  szczegółowość  wezwań  była  wystarczająca.  W  każdym  z  wezwań 

Zamawiający  określił  podstawę  prawną,  z  którą  związane  jest  wystosowanie  wezwania. 

Wykonawca  wiedział  więc  (a  przynajmniej  jako  profesjonalista,  powinien  był  wiedzieć),  że 

wątpliwości  Zamawiającego  związane  są  z  możliwości  wystąpienia  ceny  rażąco  niskiej. 

Pierwsze  z  wezwań  związane  było  z  obowiązkiem  złożenia  kosztorysu  szczegółowego  

i  w  ocenie  Izby  nie  mogło  być  bardziej  rozbudowane,  ponieważ  Zamawiający  nie  znał  

w danym momencie założeń wyceny oferty przez Wykonawcę. Drugie z wezwań było bardzo 

szczegółowe,  po  analizie  otrzymanego  kosztorysu  Zamawiający  precyzyjnie  określił  jakie 

składniki  wyceny  budzą  jego  wątpliwości  i  do  jakich  elementów  cenotwórczych  wykonawca 

winien się odnieść.  

Zamawiający, gdy otrzyma odpowiedź na swoje wezwanie kierowane do wykonawcy 

w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, powinien poddać ją bardzo wnikliwej analizie. Przede wszystkim  

w  pierwszej  kolejności  powinien  ustalić  czy  taką  odpowiedź  można  w  ogóle  uznać  za 

wyjaśniania składane przez wykonawcę w trybie art. 90 ust. 1 Pzp. Nie każde bowiem pismo 

składane w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego może być uznane za takie wyjaśnienia.  

Prawidłowo złożone wyjaśnienia muszą spełniać wymagania określone w art. 90 ust. 1 Pzp  

i pozwalać Zamawiającemu na dokonanie oceny w takim zakresie jak wynika to z art. 90 ust. 

2  Pzp.  Nie  jest  zatem  wystarczające  nazwanie  pisma  „wyjaśnieniami”  czy  powołanie  się  

w  jego treści  na  art.  90 ust.  1  Pzp.  Dla  uzasadnienia  takiego  twierdzenia  można  przywołać 

orzeczenie KIO z dnia 12 października 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 1415/09) oraz orzeczenie 

KIO z dnia 17 marca 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 262/09). 

W  konsekwencji  wyjaśnienia  wykonawcy  składane  w  trybie  art.  90  ust.  1  Pzp 

Zamawiający  powinien  badać  nie  tylko  poprzez  zsumowanie  podanych  w  nim  kwot  (o  ile 

takowe  w  ogóle  są  podane),  ale  i  poprzez  realność  poczynionych  założeń  co  do 

czasochłonności  pracy,  co  do  rzeczywistości  i  zgodności  z  prawem  stawek  wynagrodzenia 

oraz  do  realnego  kosztu  czynności  do  zrealizowania  celem  osiągnięcia  przedmiotu 

zamówienia. 

W  przedmiotowym  postępowaniu  stwierdzić  należy  pierwszej  kolejności,  że 

Zamawiający  zastosował  procedurę  wynikającą  z  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  i  wezwał 

Przystępującego do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny oferty. Oznacza to, że wskazywany 

w odwołaniu zarzut naruszenia tego przepisu nie mógł zostać uwzględniony, zwłaszcza, że 

Odwołujący  wskazywał  na  naruszenie  regulacji  przez  zaniechanie  jej  zastosowania. 

Zamawiający  wystosował  do  Przystępującego  wezwanie,  a  więc  uczynił  zadość  nałożonym 

na niego obowiązkom. 

Co do kwestii samego wezwania do złożenia wyjaśnień, to wezwanie miało charakter 

ogólny, nie wskazywało, które elementy oferty wzbudziły u Zamawiającego wątpliwości i co 

do  których  elementów  Zamawiający  oczekuje  wyjaśnień.  Powyższa  okoliczność  ma  o  tym 

istotne  znaczenie  dla  rozstrzygnięcia  sporu,  ponieważ  wykonawcy  biorący  udział  

w  postępowaniu  zobowiązani  byli  do  złożenia  wraz  z  ofertą  szczegółowo  wypełnionego 

Wykazu  Prac  Naprawczych  (WPN).  Wykaz  ten  zawierał  szczegółowy  opis  kolejnych 

czynności  do  wykonania,  określał  ilość  przyjętych  roboczogodzin  przez  wykonawcę  do 

wykonania  poszczególnych  napraw,  wskazywał  na  materiały,  stawkę  roboczogodziny, 

konieczne  uczestnictwo  podmiotów  trzecich.  Tymczasem  Zamawiający  w  wezwaniu 

ograniczył  się  jedynie  do  kwestii  różnicy  średniej  arytmetycznej  między  ofertami,  która 

przekroczyła  próg  30%,  co  zgodnie  z  przepisem  obligowało  Zamawiającego  do  wszczęcia 

procedury  wyjaśniającej.  Istotne  jest  również,  że  postępowanie  prowadzono  w  trybie 

dwustopniowym,  przy  uwzględnieniu  regulacji  związanych  z  dyrektywą  obronną,  a  więc 

Zamawiający  miał  możliwość  wymagania  od  wykonawców  większej  liczby  informacji 

istotnych  z  punktu  widzenia  postępowania,  na  przykład  w  zakresie  podwykonawców.  

Na  etapie  składania  z  ofertą  WPN  Zamawiającemu  znani  byli  wszyscy  podwykonawcy  

i  zakres  ich  prac,  które  będą  wykonywali.  Zamawiający  wiedział  więc  w  których  pozycjach 

WPN  przewidziane  powinno  być  wynagrodzenie  i  koszty  związane  z  podwykonawstwem, 

natomiast  wezwanie  do  wyjaśnień  nie  wskazywało  na  jakiekolwiek  wątpliwości 

Zamawiającego odnośnie tej części kalkulacji ceny oferty.  

W  ocenie  składu  orzekającego  Izby  Przystępujący  w  złożonych  wyjaśnieniach 

przedstawił  dość  szczegółowe  stwierdzenia,  odwoływał  się  bowiem  choćby  do  umów 

uprzednio  realizowanych  na  rzecz  prac  przedmiotowo  zbliżonych  do  przedmiotu  tego 

zamówienia. Zastrzec od razu należy, że do  wyjaśnień nie muszą być  złożone „materialne” 

dowody,  czy  też  jakiekolwiek  wyliczenia  ale  w  przypadku,  jeśli  wyjaśnienia  wykonawcy  nie 

wskazują  na  indywidualne,  dostępne  wyłącznie  tylko  temu  wykonawcy  uwarunkowania, 

uzasadniające  wysokość  zaoferowanej  ceny,  należy  uznać,  że  wyjaśniania  spełniające 

wymagania  przepisów  ustawy  Pzp,  w  ogóle  nie  zostały  złożone.

  Wykonawca  bowiem  

w  udzielanych  wyjaśnieniach  powinien  udowodnić  Zamawiającemu,  że  jego  cena  ofertowa 

jest  realna,  wiarygodna,  tzn.  że  z  tytułu  realizacji  zamówienia  i  pozyskanego  za  nie 

wynagrodzenia,  przy  zachowaniu  należytej  staranności  nie  będzie  ponosił  strat.  W  ocenie 

składu  orzekającego  Izby  takie  właśnie  okoliczności  w  swoich  wyjaśnieniach  wykonawca 

Przystępujący przedstawił. Niewątpliwie posiadanie wcześniejszych doświadczeń w realizacji 

prac  o  podobnym  charakterze  może  przełożyć  się  cenę  oferty  z  uwagi  na  znajomość 

specyfiki obiektów co daje możliwość rozplanowania i organizacji prac. 

Za prawidłowością złożonych wyjaśnień przemawiała również okoliczność, że dotyczą 

one  kosztów  tego  konkretnego  postępowania.  Wbrew  twierdzeniom  Odwołującego,  

w  złożonych  wyjaśnieniach  Przystępujący  podał  konkretne  stawki,  uwzględnił  niezbędne 

ryzyko przy realizacji przedmiotu zamówienia, uwzględnił także inne elementy cenotwórcze, 

do  których  nie  odnosiło  się  odwołanie.  Odwołujący  w  odwołaniu  i  na  rozprawie  w  żaden 

sposób nie odniósł się do stawek wynikających z oferty i wyjaśnień. Nie zanegował wartości 

przyjętych  roboczogodzin  do  naprawy  poszczególnych  elementów  obiektu.  Takich 

wątpliwości przy ocenie oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie miał 

również  Zamawiający,  który  uznał  złożone  wyjaśnienia  za  wystarczające  i  dokonał  wyboru 

oferty  Przystępującego.  Odwołujący  nie  odniósł  się  także  do  wynikającej  z  wyjaśnień,  

a przyjętej do kalkulacji ceny oferty okoliczności wykonywania prac o podobnym charakterze 

na podobnych obiektach przez Przystępującego.  

Nie  można  nie  zauważyć,  iż  o  wezwaniu  zdecydowała  zapewne  jedynie  przesłanka 

arytmetycznej różnicy, której nie można stosować bezkrytycznie. Zamawiający przy tak dużej 

różnicy  cenowej  między  ofertami  powinien  był  przeprowadzić  pogłębioną  analizę  dlaczego 

do  takiego  zjawiska  doszło  i  jakie  czynniki  mogły  mieć  na  to  wpływ  oraz  czy  czynnikiem 

takim  mogły  być  przyjęte  przez  którego  z  wykonawców  nieprawidłowe  założenia  do 

wykonania  części  prac,  także  z  udziałem  podwykonawców.  Zamawiający  zaniechał  jednak 

tych  czynności,  skupiając  się  jedynie  na  matematycznej  różnicy.  Oczywistym  jest,  że  

w  przypadku  małej  lub  dużej  liczby  ofert  w  postępowaniu,  niska  lub  zawyżona  cena  jednej  

z  tych  ofert  niewątpliwie  wpływa  na  średnią  cenę  wszystkich  ofert  i  staje  się  sztucznym 

odniesieniem do badania ceny rażąco niskiej.  

W ocenie Izby Przystępujący złożył takie wyjaśnienia, jakie otrzymał wezwanie. Choć 

to  wykonawca  jest  odpowiedzialny  za  formalny  i  materialny  sposób  przedstawienia 

wyjaśnień, to podstawą wyjścia do złożenia  wyjaśnień jest wezwanie Zamawiającego, który 

powinien  wyartykułować  jakie  elementy  oferty  jego  zdaniem  można  podać  w  wątpliwość,  a 

wykonawca  może  wskazać  wtedy  także  na  inne  elementy,  które  mogły  przełożyć  się  na 

cenę.  

Jedyną natomiast okolicznością, na której skoncentrował się Odwołujący w odwołaniu 

było założenie, że część prac może wykonać jedynie firma Thales i inne podmioty, które jako 

jedyne mogą wykonywać naprawy gwarancyjne, a z uwagi na ofertę cenową tych firm, cena 

oferty Przystępującego wydawać mogła się za niska.  

Dostrzeżenia wymaga, że ze złożonych wyjaśnień, a co więcej z WPN znajdującego 

się  w  ofercie,  wynikało,  że  Przystępujący  zadecydował  o  zastąpieniu  podwykonawców 

zagranicznych (w tym Thales) podmiotami z rynku krajowego. Możliwości takiej Zamawiający 

w  toku  badania  i  oceny  ofert  w  żaden  sposób  nie  zanegował,  czemu  dał  wyraz  

w  zawiadomieniu  o  wyborze  oferty  najkorzystniejszej,  bowiem  przyjęcie  takiego  sposobu 

wykonania  zamówienia  nie  stanowiło  podstawy  do  uznania  treści  oferty  za  niezgodną  

z  założeniami  SIWZ.  Co  więcej,  taką  postawę  Zamawiający  prezentował  również  na 

rozprawie. Takiego zarzutu nie podniósł również w odwołaniu Odwołujący. Izba uznała więc, 

ż

e przyjęty przez Przystępującego sposób wykonania  zamówienia był  wariantem możliwym  

i  prawdopodobnym  do  zastosowania.  To  zaś  niewątpliwie  przełożyło  się  na  niższą  cenę 

oferty.  

Odwołującemu  nie  udało  się  więc  skutecznie  zanegować  i  przedstawić  innych 

okoliczności,  które  mogły  przełożyć  się  na  uznanie,  że  cenę  oferty  Przystępującego  należy 

traktować jak rażąco niską. Myli się Odwołujący konstatując w odwołaniu i na rozprawie, że 

nie  jest  zobowiązany  do  przeprowadzania  dowodów  przeciwnych,  iż  wynikające  ze 

złożonych wyjaśnień i że ciężar udowodnienia, że w postępowaniu nie wystąpiła cena rażąco 

niska  spoczywa  jedynie  na  stronie  Zamawiającej  i  Przystępującym.  To  Odwołujący 

zanegował treść złożonych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wyjaśnień, 

wskazując,  że  przyjęte  tam  założenia  są  nierealne,  nieprawidłowe.  Wobec  powyższego,  

w  ocenie  składu  orzekającego  Izby  w  przedmiotowej  sprawie,  ową  nierealność  założeń 

Odwołujący  winien  wykazać.  Dostrzeżenia  wymaga,  że  w  przedmiotowym  postępowaniu 

odwoławczym  Odwołujący  nie  podjął  jakiejkolwiek  próby  dowodowej.  Przedstawił  jedynie  

w odwołaniu szereg twierdzeń, nie popartych żadnymi materialnymi dowodami.  

W  ocenie  Izby  złożone  wyjaśnienia  mają  charakter  kompleksowy  i  rzeczowy,  są 

odpowiedzią na ubogą treść wezwania do wyjaśnień poczynioną przez stronę Zamawiającą. 

Przystępujący udowodnił Zamawiającemu, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco 

niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Zdaniem  składu  orzekającego  Izby  złożone 

Zamawiającemu  wyjaśnienia  były  na  tyle  szczegółowe  i  wyczerpujące,  że  nie  zachodziła 

konieczność  dodatkowego  dowodzenia  przed  Izbą  w  postępowaniu  odwoławczym  

i  składania  dodatkowych  dokumentów,  a  w  tym  zakresie  wystarczające  okazało  się 

odwołanie  do  treści  złożonych  wyjaśnień.  Choć  Odwołujący  podkreślał,  że  momentem 

dowodzenia  prawidłowości  kalkulacji  powinien  być  moment  wyznaczony  przez 

Zamawiającego, to zauważyć należy, że wyjaśnienia złożone przy piśmie procesowym przez 

Przystępującego  w  zasadzie  nie  różnią  się  w  treści  od  wyjaśnień  przedstawionych 

Zamawiającemu. Przystępujący powołał się na tożsame okoliczności, które miały decydujący 

wpływ na cenę jego oferty. Pozostała zaś argumentacja jest polemiką z tezami odwołania.  

Zdaniem  składu  orzekającego  Przystępujący  pokazał  w  jakim  stopniu  wymienione 

przez  niego  w  wyjaśnieniach  czynniki  pozwoliły  mu  na  obniżenie  ceny.  Z  tych  powodów 

właśnie, w ocenie Izby, Zamawiający  w sposób prawidłowy ocenił złożone wyjaśnienia jako 

wystarczające.  Izba  stwierdza,  że  Zamawiający  należycie  dokonał  oceny  wyjaśnień 

przyjmując,  że  wezwany  Wykonawca  wykazał,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej 

ceny. 

Konkludując,  mając  na  uwadze  powyższe  ustalenia  i  stanowisko  składu 

orzekającego,  Izba  nie  dopatrzyła  się  naruszenia  przepisów  wymienionych  przez 

Odwołującego  w  petitum  odwołania  i  orzekła  jak  w  sentencji.  Krajowa  Izba  Odwoławcza 

uznała,  że  odwołanie  nie  zasługiwało  na  uwzględnienie,  a  czynności  lub  zaniechania 

Zamawiającego nie miały i nie mogły mieć wpływu na wynik postępowania. Zamawiający nie 

naruszył  zasad  prowadzenia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 

określonych  w  art.  7  ust.  1  ustawy  Pzp,  tj.  zasady  równego  traktowania  wykonawców  

i zachowania uczciwej konkurencji. 

Izba  oddaliła  wniosek  o  przeprowadzenie  dowodów  z  opinii  biegłego  z  zakresu 

kosztorysowania  prac  remontowych  jednostek  pływających  na  okoliczność  rynkowej 

roboczogodziny,  ilości  roboczogodzin  wystarczających  do  wykonania  przedmiotu 

zamówienia,  wartości  materiałów  niezbędnych  do  wykonania  zamówienia  i  kosztów 

podwykonawstwa  jako  zgłoszony  dla  zwłoki  i  nieprzydatny  do  rozstrzygnięcia  przedmiotu 

sporu. Zgodnie z art. 190 ust. 1 ustawy Pzp strony i uczestnicy postępowania odwoławczego 

mogą  zgłaszać  dowody  aż  do  zamknięcia  rozprawy.  Izba  odmawia  przeprowadzenia 

dowodu, jeżeli fakty będące ich przedmiotem zostały stwierdzone innymi dowodami lub gdy 

zostały  powołane  jedynie  dla  zwłoki.  Dostrzeżenia  wymaga,  że  Odwołujący  i  Zamawiający 

nie kwestionowali wysokości roboczogodziny, ilości przyjętych roboczogodzin, czy nakładów 

materiałowych. Przeprowadzenie zatem dowodu z opinii biegłego w przedmiotowym zakresie 

nie  było  pomocne  do  rozstrzygnięcia  przedmiotu  sporu,  a  zgłoszenie  tego  wniosku 

dowodowego służyć miało jedynie przedłużaniu postępowania odwoławczego. Za zgłoszony 

celem  przedłużania  postępowania  odwoławczego  należało  także  uznać  wniosek 

Odwołującego  o  przeprowadzenie  dowodu  z  opinii  biegłego  kosztorysanta  połączonego  

z  dowodem  z  ksiąg  przedsiębiorstwa  w  celu  zbadania,  czy  cena  ryczałtowa  zawarta  

w  ofercie,  w  konsekwencji  zaoferowanie  wynagrodzenie  pozwoli  na  wykonanie  zlecenia 

poniżej  kosztów,  czy  też  z  zyskiem.  Odwołujący  bowiem  nie  przedstawił  w  tym  zakresie 

jakiejkolwiek  argumentacji  merytorycznej  i  nie  podważył  założeń  przyjętych  do  kalkulacji 

ceny  oferty,  poza  odniesieniem  się  do  wynagrodzenia  dla  podwykonawców.  Zbadanie  zaś 

tego  zagadnienia  i  jego  ocena  nie  wymagała  wiadomości  specjalnych  i  mogła  zostać 

dokonana na podstawie innego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.  

Izba  oddaliła  także  wnioski  o  przeprowadzenie  dowodów  z  zeznań  świadków  na 

okoliczność metody, sposobu, czynników cenotwórczych, cen rynkowych z uwzględnieniem 

wcześniejszych  doświadczeń  Przystępującego  na  rynku  oraz  uzyskania  ofert  od 

podwykonawców  wymienionych  we  wniosku  Przystępującego  jako  zmierzające  do 

przedłużenia postępowania odwoławczego. Po pierwsze zauważyć należy, iż w przedmiocie 

sformułowanej tezy dowodowej Odwołujący nie postawił zarzutów (np. co do cen rynkowych, 

czy  doświadczenia  Przystępującego),  inne  zaś  fakty  potwierdzone  zostały  innymi  środkami 

dowodowymi (złożone przy piśmie procesowym dokumenty co do ofert podwykonawczych).  

Odnośnie  kosztów  należnych  Przystępującemu  w  przypadku  oddalenia  odwołania 

rozpoznawanego  z  wniesienia  sprzeciwu,  to  zgodnie  z  §  5  ust.  3  pkt  2  Izba  zasądza  od 

Odwołującego  na  rzecz  wnoszącego  sprzeciw  uzasadnione  koszty  w  wysokości  określonej 

na podstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy. Takich rachunków Przystępujący do 

zamknięcia rozprawy nie przedstawił. Wobec powyższego Izba orzekła obciążeniu kosztami 

postępowania  odwoławczego  strony  Odwołującej  ograniczając  koszty  do  wysokości 

uiszczonego wpisu.  

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  jego  wyniku, 

na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 pkt 2) oraz 

ust.  4  w  zw.  z  §  3  pkt  2)  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010 r.  

w  sprawie  wysokości  i sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).  

Przewodniczący: 

………………………………