Sygn. akt: KIO 826/16
WYROK
z dnia 30 maja 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Agnieszka Trojanowska
Protokolant:
Krzysztof Wasilewski
po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 30 maja 2016 r. odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 17 maja 2016r. przez
wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia BINSTAL spółka cywilna H.T. P.T.
z siedzibą w Tomaszowie Mazowieckim i B.T. prowadząca działalność gospodarczą
pod firmą BINSTAL B.T. z siedzibą w Tomaszowie Mazowieckim, w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego
Gminę Rząśnia w Rząśni
przy udziale
wykonawcy Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „ELTAR” spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Tarnowie, zgłaszającego swoje
przystąpienie w sprawie sygn. akt KIO 826/16 po stronie zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu:
a) unieważnić czynność wyboru najkorzystniejszej oferty,
b) unieważnić czynność odrzucenia oferty odwołującego – wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia BINSTAL spółka
cywilna H.T. P.T. z siedzibą w Tomaszowie Mazowieckim, Maja 38 i B.T.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą BINSTAL B.T. z siedzibą w
Tomaszowie Mazowieckim,
c) ponownie przeprowadzić czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem
oferty odwołującego;
d) poprawić oczywistą omyłkę pisarskiej w treści oferty odwołującego
e) dokonać wyboru oferty najkorzystniejszej spośród ofert niepodlegających
odrzuceniu
2. kosztami postępowania obciąża
Gminę Rząśnia w Rząśni i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia BINSTAL spółka cywilna
H.T., P.T. z siedzibą w Tomaszowie Mazowieckim, i B.T. prowadząca działalność
gospodarczą pod firmą BINSTAL B.T. z siedzibą w Tomaszowie Mazowieckim,
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od
Gminy Rząśnia w Rząśni, na rzecz wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia BINSTAL spółka cywilna H.T. P.T. z siedzibą
w Tomaszowie Mazowieckim i B.T. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą
BINSTAL B.T. z siedzibą w Tomaszowie Mazowieckim, kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie :
trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu i zastępstwa prawnego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w
Sieradzu.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt KIO 826/16
Uzasadnienie
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
wykonanie budowy kanalizacji sanitarnej z przykanalikami oraz przepompowniami wraz z
WLZ dla miejscowości Będków, Żary i części miejscowości Rząśnia zostało wszczęte
ogłoszeniem opublikowanym w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 23 marca 2016r. za
numerem 2016-65990.
W dniu 12 maja 2016r. zamawiający poinformował wykonawców o wynikach postępowania tj.
o wyborze oferty najkorzystniejszej wykonawcy Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „ELTAR”
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Tarnowie, oraz m.in. o odrzuceniu
oferty nr 20 złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Konsorcjum Firm BINSTAL s.c. z siedzibą w Tomaszowie Mazowieckim i BINSTAL – Partner
z siedzibą w Tomaszowie Mazowieckim na podstawie art 89 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 – dalej
ustawy) z powodu, iż jest niezgodna z ustawą oraz jej treść nie odpowiada treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. zamawiający podał, że oferta zawiera nie podpisany
formularz ofertowy w miejscu wskazanym przez zamawiającego na podpis i pieczęć.
Ponadto oferta zawiera 2 różne strony pierwsze formularza ofertowego o innej treści. Art. 89
ust. 1 pkt 1 ustawy określa obowiązek zamawiającego odrzucenia oferty, która jest
niezgodna z ustawą Zgodnie z art. 82 ust. 2 ustawy ofertę składa się, pod rygorem
nieważności, w formie pisemnej albo, za zgodą zamawiającego, w postaci elektronicznej,
opatrzoną bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego
kwalifikowanego certyfikatu. Złożenie oferty w innej formie niż wynika to z ustawy, stanowi
podstawę do jej odrzucenia. Art.78 § 1 k.c. stanowi, że do zachowania pisemnej formy
czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie
obejmującym treść oświadczenia woli. zamawiający podkreślił, że brak podpisu na
dokumencie obejmującym oświadczenie woli oznacza brak zachowania formy pisemnej.
Samo złożenie podpisu tylko na pierwszej stronie formularza ofertowego nie stanowi
podpisania całego formularza ofertowego. Oferta jest również w ocenie zamawiającego
niezgodna z ustawą ponieważ w myśl art. 82 ust. 1 ustawy może złożyć tylko 1 ofertę, a w
przedmiotowym postępowaniu złożono dwie pierwsze strony formularza ofertowego o
odmiennej treści. Bez znaczenia jest dla zamawiającego informacja złożona przez
odwołującego w trakcie postępowania, iż dołączył tę drugą stronę formularza oferty
przypadkowo przez omyłkę. Niezachowanie bezwzględnego wymogu zachowania formy
pisemnej powoduje bezwzględną nieważność czynności prawnej. Złożone zaś załączniki w
postaci podpisanych kosztorysów, jak również ponumerowane strony oferty, nie stanowią
podstawowej treści oferty, a mogą jedynie wskazywać na zamiar wywołania określonych
skutków prawnych. Jak to wyraźnie wskazała Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku sygn. akt:
KIO 2831/13 z dnia 3.01.2014 roku „Co więcej, należy podkreślić, że brak zachowania formy
pisemnej zastrzeżonej pod rygorem nieważności nie może być w żaden sposób
konwalidowany". Ustawa ani siwz nie przewiduje takiej możliwości. zamawiający odrzucił
ofertę również na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy z powodu, iż jej treść nie odpowiada
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zgodnie z rozdziałem 15 ust. 2 siwz
zamawiający wymagał aby „Oferta i oświadczenia muszą być podpisane przez osobę/osoby
upoważnione do reprezentowania wykonawcy w obrocie prawnym i zaciągania zobowiązań
w wysokości odpowiadającej cenie oferty zgodnie z danymi ujawnionymi w KRS - rejestrze
przedsiębiorców albo w ewidencji działalności gospodarczej. Formularz ofertowy nie został
podpisany przez osobę/osoby upoważnione do reprezentowania odwołującego w miejscu do
tego wyznaczonym. Strona formularza wyznaczona na podpis nie została podpisana ani
nawet parafowana w miejscu do tego wyznaczonym. Kolejnym powodem odrzucenia oferty
ze względu na jej niezgodność z treścią SIWZ jest fakt złożenia dwóch pierwszych stron
formularza ofertowego z odmiennym okresem gwarancji, który to stanowi jedno z kryteriów
oceny ofert. Zgodnie z rozdziałem 15 ust. 6 pkt 2 siwz zamawiający określił, że wykonawca
może złożyć tylko jedną ofertę przygotowaną według wymagań określonych w siwz.
zamawiający zgodził z argumentami odwołującego podniesionymi w piśmie z dnia 29
kwietnia 2016 roku skierowanym do zamawiającego, gdzie odwołujący argumentował, że
podanie odmiennych okresów gwarancji jest oczywistą omyłką pisarską a fakt, że
zamierzeniem odwołującego było udzielenie 120 miesięcznego okresu. gwarancji wynikał z
pozostałych dokumentów składających się na treść oferty, W ocenie zamawiającego
odmiennie niż kryterium cenowe, które można wywieść z pozostałych dokumentów
składających się na ofertę np. z kosztorysu ofertowego to okres gwarancji wynika tylko i
wyłącznie z formularza ofertowego. Przyjęcie argumentacji, iż zamawiający ma obowiązek
dokonania poprawy formularza ofertowego w zakresie długości okresu gwarancji zgodnie z
żą
daniem odwołującego doprowadziło by do absurdalnej sytuacji, w której to odwołujący
składa kilka formularzy ofertowych z różnymi okresami gwarancji, a następnie po otwarciu
ofert i poznaniu warunków zaproponowanych przez innych oferentów niejako dopasowując
się do istniejącej sytuacji informuje zamawiającego, który okres gwarancji jest prawidłowy
wzywając go do dokonania korekty oczywistej omyłki pisarskiej. Taka sytuacja spowodowała
by brak równego traktowania wykonawców i stanowiła by naruszenie uczciwej konkurencji.
zamawiający wyraźnie zapisami rozdziału 4 siwz określił, iż nie dopuszcza składania ofert
wariantowych. Złożenie dwóch formularzy ofertowych z odmiennymi danymi spowodowało
niejako fakt złożenia oferty wariantowej co jest niezgodne z siwz.
Zgodnie z rozdziałem 15 ust. 6 pkt 3 lit b siwz oferta musi być sporządzona w formie
pisemnej. Tych warunków określonych w siwz odwołujący również nie dochował.
W dniu 17 maja 2016r. odwołujący wniósł odwołanie. Odwołanie zostało podpisane przez
pełnomocnika działającego w oparciu o pełnomocnictwo z dnia 16 maja 2016r. udzielone
przez wszystkich wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie. Kopia odwołania
została przekazana zamawiającemu drogą elektroniczną w dniu 16 maja 2016r.
Odwołanie
zostało
wniesione
wobec
następujących
zaniechań
oraz
czynności
zamawiającego:
czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę ELTAR,
pomimo iż oferta ta nie była najkorzystniejszą ofertą w przedmiotowym postępowaniu;
czynności odrzucenia oferty złożonej przez odwołującego, pomimo iż treść złożonej
oferty była zgodna z ustawą oraz odpowiadała treści siwz dla przedmiotowego
postępowania;
zaniechania poprawienia w ofercie odwołującego oczywistej omyłki pisarskiej;
zaniechania wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez odwołującego.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie
art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dokonanie czynności odrzucenia oferty
odwołującego, pomimo iż złożona oferta jest zgodna z ustawą;
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy, przez dokonanie czynności odrzucenia oferty
odwołującego, pomimo iż treść złożonej oferty odpowiada treści siwz dla niniejszego
postępowania;
art 87 ust 2 pkt 2 ustawy przez zaniechania poprawienia oczywistej omyłki pisarskiej
w ofercie odwołującego;
art. 91 ust 1 ustawy przez wadliwy wybór oferty wykonawcy ELTAR, pomimo iż
przedmiotowa oferta nie była ofertą najkorzystniejszą na podstawie oceny ofert określonych
w siwz;
art. 7 ust 1 i 3 ustawy przez przeprowadzenie postępowania w sposób naruszający
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ubiegających się o
udzielenie zamówienia.
Odwołujący wniósł o:
nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty;
nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności odrzucenia oferty odwołującego;
nakazanie zamawiającemu ponownego przeprowadzenia czynności badania i oceny
ofert z uwzględnieniem oferty odwołującego;
nakazanie zamawiającemu poprawienia oczywistej omyłki pisarskiej w treści oferty
odwołującego
nakazanie zamawiającemu wyboru oferty najkorzystniejszej spośród ofert
niepodlegających odrzuceniu;
zasądzenie od zamawiającego zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w tym
zwrotu kosztów wynagrodzenia pełnomocnika oraz kosztów dojazdu (wg rachunków, które
zostaną przedłożone na posiedzeniu bądź rozprawie).
Odwołujący podniósł, że jego oferta została niesłusznie odrzucona z przedmiotowego
postępowania prowadzącego przez zamawiającego. Gdyby zamawiający postąpił zgodnie z
prawem i nie odrzucił oferty odwołującego, to jego oferta byłaby ofertą najkorzystniejszą w
przedmiotowym postępowaniu. A zatem, w przypadku uznania czynności zamawiającego
polegającej na odrzuceniu oferty odwołującego, za niezgodną z przepisami ustawy,
odwołujący uzyska dla siebie przedmiotowe zamówienie. Szkodą, jaką odwołujący może
ponieść wskutek naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, są utracone korzyści z
zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, pomimo że odwołujący spełnia warunki
udziału w postępowaniu oraz złożył ofertę, która nie powinna podlegać odrzuceniu.
Odwołujący nie zgadza się ze stwierdzeniem zamawiającego, iż nie podpisał formularza
ofertowego. Podniósł, że w reżimie zamówień publicznych istotne znaczenie ma sama
merytoryczna treść złożonej oferty, a nie jej forma. Zgodnie z art. 89 ust 1 pkt 2 ustawy,
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy. Należy w ocenie
odwołującego odróżnić formę oferty od treści oferty. Na gruncie ustawy oferta to
oświadczenie woli wykonawcy, w którym zobowiązuje się on do wykonania przedmiotu
zamówienia publicznego (oznaczonego świadczenia) na rzecz zamawiającego, jeżeli oferta
złożona przez wykonawcę wybrana została jako najkorzystniejsza i z wykonawcą tym
zostanie zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego (wyrok z dnia 29 sierpnia 2008
r., KIO/UZP 847/08, KIO/UZP 851/08). Treść oferty odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, jeżeli odpowiada wymogom merytorycznym określonym przez
zamawiającego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 30 września 2014 r., KIO 1897/14; KIO 1899/14).
Treść oferty nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jeżeli oferta
jest sporządzona odmiennie, niż określają to postanowienia specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Niezgodność treści oferty z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia
ma miejsce w sytuacji, gdy zaoferowany przedmiot dostawy, usługi lub roboty budowlanej nie
odpowiada opisanemu w specyfikacji przedmiotowi zamówienia, co do zakresu, ilości,
jakości, warunków realizacji i innych elementów istotnych dla wykonania przedmiotu
zamówienia (wyrok z dnia 14 sierpnia 2014 r.. sygn. akt KIO 1543/14).
Ponieważ artykuł 89 ust 1 pkt 2 ustawy dotyczy niezgodności treści oferty z treścią siwz, a
contrario zdaniem odwołującego należy przyjąć, że na podstawie tego przepisu nie można
odrzucić oferty w razie niezgodności jej formy z postanowieniami specyfikacji ( wyrok KIO z
dnia 27 lutego 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 173/09).
Podobne stanowisko do wyrażonego powyżej znajduje również odzwierciedlenie w
stanowiskach doktryny - W. Dzierżanowski, Prawo Zamówień publicznych. Komentarz wyd.
VI, LEX 2014). Podobne stanowisko zostało również wyrażone przez A. Bazan w: Prawo
zamówień publicznych. Komentarz LEX 2015, J. Pieróg, Prawo zamówień publicznych.
Komentarz 2015, wyd. 13, Legalis 2015.
Odwołujący podkreślił, iż wykonawcy nie mają obowiązku sporządzać formularzy ofertowych
na wzorze udostępnionym przez zamawiającego, stanowiącym załącznik do siwz. Istotne
jest by formularz oferty wykonawcy zawierał wszystkie niezbędne, merytoryczne dane
wymagane przez zamawiającego. Formularz ofertowy stanowi oświadczenie woli danego
wykonawcy, które należy tłumaczyć zgodnie z art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z
powołanym przepisem oświadczanie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze
względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz
ustalone zwyczaje.
Odwołujący rzeczywiście podpisał jedynie pierwszą stronę formularza ofertowego, jednakże
istotna jest treść tego formularza ofertowego, podpisana przez odwołującego. Pierwsza
strona formularza ofertowego zawierała informacje merytoryczne, wymagane w siwz przez
zamawiającego, była to więc merytoryczna treść oferty, mająca istotne znaczenia dla
zamawiającego, ponieważ zawierała takie informacje, jak cena oferty czy okres udzielanej
gwarancji. Ponadto, zawierała oświadczenie odwołującego, że zapoznał się z warunkami
podanymi przez zamawiającego w siwz, że uzyskał wszelkie niezbędne informacje do
przygotowania oferty i wykonania zamówienia, że akceptuje istotne postanowienia umowy
oraz termin realizacji przedmiotu zamówienia podany przez zamawiającego, jak i w końcu
zawierała informacje o wykonaniu przedmiotowego zamówienia przez odwołującego bez
udziału podwykonawców. Natomiast druga strona formularza ofertowego (niepodpisana
przez odwołującego) zawierała jedynie informacje techniczne, formalne, dot. adresów
korespondencyjnych, danych teleadresowych czy osoby wyznaczonej do kontaktu z
zamawiającym. Ponadto druga strona formularza ofertowego zawierała również wymienienie
załączników dołączanych do oferty, jednak powyższe można równie dobrze odczytać z
całości dokumentów składających się na ofertę odwołującego, zatem ich wymienienie jest
irrelewantne dla stwierdzenia, które dokumenty wchodzą w skład oferty odwołującego. Nie
można, zdaniem odwołującego, odrzucić oferty tylko z tego powodu, że nie spełnia wymagań
formalnych, wskazanych przez zamawiającego w siwz (a do takich należy zaliczyć
przygotowanie oferty na wzorze formularza ofertowego, udostępnionego przez
zamawiającego). Istotne jest, by oferta zawierała niezbędne dane merytoryczne wymagane
przez zamawiającego, co też oferta odwołującego zawierała.
Zatem wszelkie niezbędne elementy składające się na ofertę odwołującego, essentialia
negotii tejże oferty, były zawarte na pierwszej stronie oferty odwołującego. Mając zatem na
uwadze wskazany powyżej fakt, iż istotna jest treść złożonej oferty, to odwołujący zauważył,
iż z treści oferty złożonej przez odwołującego wynika, że spełnia ona wszelkie wymagania
merytoryczne wskazane przez zamawiającego w siwz. Zatem, nie można było odrzucić
oferty odwołującego tylko na podstawie niezgodności jej formy z założeniami wskazanymi w
SIWZ. Dla poparcia swojej argumentacji wskazał na wyrok z dnia 2 lipca 2012 r., o sygn. akt
KIO 1291/12, podniósł, że w niniejszym stanie faktycznym nie będzie miał zastosowania
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 14 listopada 2011 roku, o sygn. akt KIO 2368/11, w
tym stanie mamy do czynienia z podpisaniem pierwszej strony formularza ofertowego przez
odwołującego, która zawiera merytoryczne oświadczenie woli, a nie jedynie strony tytułowej.
Oferta nie jest pojęciem definiowanym przez prawo zamówień publicznych. Ustawodawca
przyjął, iż odesłanie w art. 14 ustawy do Kodeksu cywilnego sprawia, że należy je rozumieć
w pierwszej kolejności tak jak w art. 66 § 1 k.c., zgodnie z którym oświadczenie drugiej
stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżyli określa istotne postanowienia tej umowy.
Informacje podane przez odwołującego są wystarczające do zawarcia umowy w sprawie
zamówienia publicznego, bowiem zawierają istotne postanowienia przyszłej umowy, w tym
przede wszystkim wysokość wynagrodzenia i okres udzielanej gwarancji. Ponadto, wzór
umowy udostępniony przez zamawiającego nie zawiera nawet postanowień odnośnie
komunikacji stron, czy danych teleinformatycznych, tym bardziej więc dane te są dla
zamawiającego irrelewantne i nieistotne.
Oferta, aby spełnić warunek określony jako niezbędny w art. 66 § 1 k.c. (czyli warunek
określania istotnych postanowień umowy), musi w pełni odpowiadać wymaganiom zawartym
w specyfikacji. Odwołujący uważa, że potwierdził spełnianie warunków w postępowaniu
(czego z resztą zamawiający nigdy nie kwestionował), ponadto oferta, wbrew twierdzeniom
zamawiającego, spełnia również wszystkie wymagania określone przez zamawiającego w
siwz oraz w ustawie. Zamawiający w piśmie z dnia 12 maja 2016 roku powołał się przy tym
na treść art. 78 § 1 Kodeksu cywilnego, wskazując, że brak podpisu na dokumencie
obejmującym oświadczenie woli oznacza brak zachowania formy pisemnej. W
przedmiotowym przypadku odwołujący podpisał treść oświadczenia woli istotną
merytorycznie, uważa zatem, iż zachowana została forma pisemna, co do treści
merytorycznej złożonej oferty.
Sam fakt, że odwołujący nie złożył podpisu w miejscu do tego wyznaczonym przez
zamawiającego nie może przesądzać o ważności złożonego oświadczenia woli. Wskazał na
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 25 listopada 2014 roku o sygn. akt KIO 2350/14
oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2012 roku, o sygn. akt I CSK 373/11, LEX
nr 1129074, wyrok KIO z dnia 28 kwietnia 2015 roku o sygn. akt KIO 748/15. Odwołujący
złożył podpis na stronie formularza ofertowego zawierającej pełną treść oświadczenia woli,
stanowiącej merytoryczny odpowiednik siwz, zatem podstawowym oświadczeniem woli
odwołującego była pierwsza strona formularza ofertowego, która została przez niego
podpisana. zamawiający nie stawiał przy tym zarzutu do samej formy podpisu, czy jego
czytelności i z podpisu odwołującego niezbicie wynika, kto złożył oświadczenie woli o
wskazanej
w
formularzu
ofertowym
treści.
Zdaniem
odwołującego
wątpliwości
zamawiającego mogłaby raczej budzić hipotetyczna sytuacja, w której wykonawca złożyłby
podpis co prawda w miejscu wskazanym przez zamawiającego we wzorze Formularza
ofertowego, a nie złożyłby go na pierwszej stronie oferty. Odwołujący podkreślił, że ofertę
stanowi nie tylko formularz oferty lecz także stanowią ją dokumenty wymagane przez
zamawiającego w SIWZ, tzw. oferta sensu largo (np. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z
dnia 27 maja 2014 roku, o sygn. akt KIO 953/14, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21
października 2005 roku. o sygn. akt III CZP 74/051).
Odwołujący stoi na stanowisku, iż zachował formę pisemną złożonej oferty, nie naruszył
ustawy, ani też jego oferta nie jest sprzeczna ze siwz dla niniejszego postępowania, zatem
zamawiający niesłusznie dokonał odrzucenia jego oferty.
Odwołujący uważa, że zamawiający jest niekonsekwentny, gdyż z jednej strony wskazuje, iż
odrzuca ofertę odwołującego, bowiem jest ona bezwzględnie nieważna, z uwagi na brak
zachowania formy pisemnej (czemu odwołujący zaprzecza), z drugiej zaś strony wskazuje, iż
kolejnym powodem odrzucenia oferty jest złożenie dwóch pierwszych stron formularza
ofertowego (czemu również odwołujący zaprzecza), co oznaczałoby, iż oferta odwołującego
jest jednak ofertą ważną.
Odwołujący odnosząc się do kwestii dwóch pierwszych stron formularza ofertowego i
rozbieżności dotyczących terminu gwarancji podał, że wypełniając formularz oferty dla
niniejszego postępowania dokonał omyłki pisarskiej i przypadkowo wpisał, iż na wykonane
roboty budowlane udziela 60 miesięcy gwarancji (minimum 36 miesięcy) słownie sto
dwadzieścia miesięcy. Odwołujący wskazał, że popełnił ewidentny, niezamierzony błąd
wpisując liczbę 60 miesięcy, podczas gdy słownie wpisał poprawny okres gwarancji, tj. 120
miesięcy (słownie: sto dwadzieścia miesięcy). Chcąc poprawić przedmiotową pomyłkę,
odwołujący wypełnił drugi (poprawny) formularz ofertowy wskazując prawidłowo, iż udziela
gwarancji na okres 120 miesięcy, słownie sto dwadzieścia miesięcy. Niestety, omyłkowo,
kompletując ofertę odwołujący dołączył do niej również pierwszą stronę oferty, w której
nastąpiła oczywista omyłka pisarka i wskazanie cyfrą liczby 60 miesięcy, a słownie stu
dwudziestu miesięcy. Odwołujący w toku postępowania zwrócił zamawiającemu uwagę na
oczywistą omyłkę pisarską, widoczną w jego ofercie, zwracając się o jej poprawienie.
Pierwsza strona formularza ofertowego, załączona przez odwołującego zawiera oczywistą
omyłkę pisarską, która powinna, zdaniem odwołującego, zostać przez zamawiającego
poprawiona. Wskazał, że złożył jedną ofertę, która po poprawieniu oczywistej omyłki
pisarskiej jest ofertą spójną, tj. Konsorcjum BINSTAL oferowało wykonanie niniejszego
zamówienia za cenę całkowita 3.894.000.00 zł (słownie: trzy miliony osiemset
dziewięćdziesiąt cztery tysiące złotych 00/100). a na wykonane roboty budowlane udzieliła
120 miesięcy gwarancji (słownie: sto dwadzieścia miesięcy).
Zamawiający w siwz dla niniejszego zamówienia wskazał, iż poprawia w ofercie: 1)
oczywiste omyłki pisarskie, 2) oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem
konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek, 3) inne omyłki polegające na
niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, nie powodujące
istotnych zmian w treści oferty - niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego
oferta została poprawiona (zob. Rozdział 15 pkt. 11 siwz). Powyższe zgodne jest również z
art. 87 ust. 2 ustawy. Odwołujący wskazał, iż ustawa ustawy nie zawiera definicji oczywistej
omyłki pisarskiej. Pojęcie to było jednak wielokrotnie definiowane w orzecznictwie sądów
okręgowych i Krajowej Izby Odwoławczej. Za oczywistą omyłkę można zatem uznać
niezamierzoną niedokładność nasuwającą się każdemu, bez przeprowadzania dodatkowych
ustaleń. Może to być błąd literowy, widoczne niezamierzone opuszczenie wyrazu, czy inny
błąd, wynikający z przeoczenia lub innej wady procesu myślowo-redakcyjnego, a
niespowodowany uchybieniem merytorycznym (tak: wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z
dnia 27 czerwca 2008 roku, o sygn. akt XII Ga 206/08). Ponadto, oczywistą omyłką jest nie
tylko taka omyłka, która wynika z treści formularza ofertowego, ale również taka, którą
można zidentyfikować na podstawie porównania pozostałych dokumentów stanowiących
treść oferty (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 kwietnia 2008 roku, o sygn. akt
KIO/UZP 265/08).
W niniejszym postępowaniu, po analizie szeregu dokumentów składających się na ofertę
odwołującego jego zdaniem należy dojść wniosku, iż popełnił oczywistą omyłkę pisarską,
gdyż zamiast liczby 120, wpisał liczbę 60, jednakże słowne liczby się zgadzają.
Wskazał, iż zarówno w orzecznictwie, jak i w poglądach doktryny analizowana jest
rozbieżność w podaniu ceny ofertowej liczbowo i słownie. Posiłkując się zatem
podobieństwem tego błędu, do oczywistej omyłki pisarskiej poczynionej przez odwołującego,
w jego ocenie należy powołać się na Opinię Urzędu Zamówień Publicznych pn.: „Omyłki i
błędy w ofertach wykonawców — analiza na przykładnie orzecznictwa sądów okręgowych i
Krajowej Izby Odwoławczej'
W powoływanej powyżej opinii wskazane zostało, iż „Oczywistą omyłką pisarską może być
również podanie przez wykonawcę ceny w ofercie rozbieżnie liczbą i słownie. Zatem, jeśli za
oczywistą omyłkę pisarską należy rozumieć podanie przez wykonawcę ceny rozbieżnie
liczbą i słownie, to analogicznie należy tak rozumieć również inne omyłki popełniane przez
wykonawców na liczbach, które są podawane pisemnie i słownie.
Ponadto, odwołujący zauważył, iż w przypadku niezgodności między ceną wyrażoną cyfrowo
a ceną wyrażoną słownie, obowiązujące przepisy prawa nadają prymat cenie określonej
słownie. Tytułem przykładu wskazać można przepisy art. 6 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r.
- Prawo wekslowe i art. 9 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo czekowe, które
stanowią, że w sytuacji napisania sumy czekowej czy sumy wekslowej literami i liczbami, w
razie różnicy, ważna jest suma napisana literami.
Posiłkując się także obowiązującym do dnia 24 października 2008 roku art. 88 ustawy,
odwołujący wskazał, iż zgodnie z jego treścią jeżeli cena ryczałtowa podana liczbą nie
odpowiada cenie ryczałtowej podanej słownie, przyjmuje się za prawidłową cenę ryczałtową
podaną słownie. Wskazać zatem należy, iż ustawodawca w przypadku wątpliwości zawsze
prymat przyznaje wartościom podanym słownie.
Ponadto, ustawodawca uchylił wyżej powołany przepis nie z powodu jego sprzeczności z
obowiązującym prawem, ale dlatego by liberalizować poprawianie omyłek przez
zamawiającego. Podany powyżej, uchylony już przepis, zdaniem odwołującego może
stanowić swoisty drogowskaz dla zamawiających, w jakim kierunku rozstrzygać luki czy
błędy zawarte w ofertach wykonawców. Zamawiający zapewne z jakiegoś powodu wymagał
we wzorze formularza ofertowego, stanowiącego Załącznik nr 8 do siwz podania okresu
gwarancji zarówno liczbą, jak i słownie. Bowiem w przypadku zaistnienia rozbieżności,
powinna mieć zastosowanie wartość podana słowna, co jednocześnie obliguje
zamawiającego do poprawienia oczywistej omyłki pisarskiej.
Nie zgodził się ze stanowiskiem zamawiającego, wyrażonym w piśmie z dnia 12 maja 2016
roku, że poprawienie niniejszej oczywistej omyłki pisarskiej w ofercie odwołującego
spowodowałoby brak równego traktowania wykonawców i naruszyłoby uczciwą konkurencję.
W przedmiotowym przypadku nie doszło bowiem do sytuacji złożenia dwóch różnych
formularzy ofertowych, bowiem podana słownie długość okresu gwarancji była zgodna i nie
ma co do tego wątpliwości. Zaś omyłkowe wpisanie niepoprawnej liczby udzielanej gwarancji
uznać należy za oczywistą omyłkę pisarską, powyższe nie powinno budzić wątpliwości po
stronie zamawiającego. W przedmiotowej sprawie został złożony jeden formularz ofertowy, a
odmienne stanowisko zamawiającego jest niezgodne z ustawą ustawy i nie powinno mieć
miejsca. Ponadto, ustawodawca wskazując w art. 82 ust. 1, iż wykonawca może złożyć tylko
jedną ofertę miał na myśli raczej ofertę sensu stricto.
Na marginesie wskazał stanowisko doktryny - S.B., Prawo zamówień publicznych.
Komentarz LexisNexis 2013).
Odwołujący podniósł, że zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy zamawiający wybiera ofertę
najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w siwz. W przedmiotowym
postępowaniu zamawiający wybrał jako najkorzystniejszą ofertę wykonawcy ELTAR,
podczas gdy, oferta ta nie powinna zostać uznana przez zamawiającego za ofertę
najkorzystniejszą, z wszystkich ofert złożonych w przedmiotowym postępowaniu,
niepodlegających wykluczeniu.
Powyżej, odwołujący wykazał, iż jego oferta nie powinna podlegać odrzuceniu, a
przedmiotowa czynność zamawiającego powinna zostać uznana za niezgodną z ustawą
ustawy.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 3 ustawy zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o
udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe
traktowanie wykonawców, a zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu
zgodnie z przepisami ustawy. Fundamentalnymi zasadami udzielania zamówień są zasady
uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Z powyższego przepisu
wynika, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego zamawiający ma
obowiązek równego traktowania Wykonawców. Ponadto, zamawiający nie może dokonać
wyboru oferty jako najkorzystniejszej, jeżeli ta nie jest najkorzystniejszą ofertą złożoną w
postępowaniu. Tym samym nie można udzielić zamówienia publicznego wykonawcy, którego
oferta nie jest najkorzystniejsza na podstawie kryteriów oceny ofert określonych przez
zamawiającego w siwz (art. 91 ust 1 ustawy). Z przedstawionego stanu faktycznego w
ocenie odwołującego jednoznacznie wynika, że zamawiający nie traktował równo
wykonawców, którzy zgłosili oferty w postępowaniu. Przede wszystkim zamawiający dokonał
wyboru oferty, która nie powinna zostać uznana za najkorzystniejszą w przedmiotowym
postępowaniu. Wskazał na wyrok KIO z dnia 8 maja 2015 roku (sygn. akt KIO 873/15).
W dniu 17 maja 2016r. zamawiający poinformował wykonawców o wniesieniu odwołania
przekazując jego kopię i wezwał do wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym.
W dniu 19 maja 2016r. do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił
swój udział wykonawca Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „ELTAR” sp. z o.o. z siedzibą w
Tarnowie. Wskazał, że ma interes w rozstrzygnięciu na korzyść zamawiającego, gdyż jego
oferta została uznana za najkorzystniejszą, a ewentualne uwzględnienie odwołania może
doprowadzić do zmiany wyboru oferty najkorzystniejszej, a wykonawca może utracić korzyść
jakie zamierzał osiągnąć z zawarcia umowy o zamówienie publiczne. Zgłoszenie zostało
podpisane przez prezesa zarządu ujawnionego w KRS i upoważnionego do samodzielnej
reprezentacji, zgodnie z odpisem z KRS załączonym do zgłoszenia. Kopia zgłoszenia
została przekazana zamawiającemu i odwołującemu drogą elektroniczną w dniu 18 maja
2016r.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Izba dopuściła dowody z dokumentacji postępowania tj. siwz, oferty odwołującego, informacji
o oczywistej omyłce i informacji o wyniku postępowania, oględzin dowodu osobistego
Honoraty Tchórz.
W rozdziale 15 siwz zamawiający opisał sposób przygotowania oferty.
W pkt. 2 – Podpisy wskazał, że oferta i oświadczenia muszą być podpisane przez osobę
posiadającą pełnomocnictwo.
W pkt. 6 pkt. 2 zamawiający wskazał zgodnie z art. 82 ust.1 ustawy, ze wykonawca może
złożyć tylko jedną ofertę, w pkt. 4 określił, że formularz ofertowy musi zawierać wypełnione
wszystkie pola, które zamawiający przeznaczył wykonawcy do wypełnienia tj. cena ofertowa,
ceny składowe, okres gwarancji, wykaz załączników, dane wykonawcy, dane kontaktowe. W
pkt. 8 ppkt. 3 zamawiający zalecił, aby oferta została opracowana na wzorze lub wg wzoru
załączonego do siwz (wzór stanowi załącznik nr 8 do siwz) – niezastosowanie wzoru
podanego przez zamawiającego nie spowoduje odrzucenia oferty (jednak wykonawca musi
zawrzeć w swojej ofercie wszystkie dane wymagane przez zamawiającego).
W ofercie odwołującego na str. 1 znajduje się wypełniona 1 strona załącznika nr 8 do siwz,
gdzie w lewym górnym rogu znajduje się pieczęć wykonawcy BINSTAL s.c. i BINSTAL
Honorata Tchórz, wskazany jest zamawiający, nadano tytuł „oferta”, w dalszej kolejności
znajdują się następujące oświadczenia:
1. zaoferowanie wykonania całości przedmiotu zamówienia z określeniem jego nazwy
oraz trybu postępowania zgonie z wymogami siwz za cenę całkowitą 3 894 000,00zł.
(wartość podana cyfrowo i słownie taka sama),
2. udzielenie 60 miesięcy gwarancji (minimum 36 miesięcy) słownie 120 miesięcy,
3. oświadczenia:
a) o zapoznaniu się z siwz i niewnoszeniu zastrzeżeń,
b) uzyskaniu wszelkich niezbędnych informacji do przygotowania oferty i wykonania
zamówienia,
c) akceptowaniu istotnych postanowień umowy oraz terminu realizacji zamówienia
podanego przez zamawiającego,
d) związaniu ofertą przez 30 dni od dnia upływu terminu składania ofert,
4. wykonaniu zamówienia bez udziału podwykonawców,
5. zobowiązaniu do zawarcia umowy w miejscu i terminie wskazanym przez
zamawiającego.
Następnie znajduje się oświadczenie wiedzy o ilości stron całej oferty oraz pkt. dotyczący
wymienienia załączników do oferty. Pod tą treścią znajduje się podpis z pieczęcią imienną
Honoraty Tchórz oraz parafa. Izba ustaliła, że na tej stronie znajdują się oświadczenia woli
odwołującego wraz z oświadczeniami wiedzy, co do ilości stron i wskazania załączników
oraz podpis pełnomocnika odwołującego w rozumieniu art. 23 ust. 2 ustawy.
Na str. 2 oferty znajduje się wypełniona 1 strona załącznika nr 8 do siwz, różniąca się od
pierwszej strony oferty zobowiązaniem dotyczącym udzielenia gwarancji. W tym zakresie
oświadczenie dotyczy udzielenia gwarancji 120 miesięcy (minimum 36 miesięcy) słownie sto
dwadzieścia miesięcy. Ta strona również została podpisana i oparafowana przez H.T. Izba
ustaliła, że na tej stronie znajdują się oświadczenia woli odwołującego wraz z
oświadczeniami wiedzy, co do ilości stron i wskazania załączników oraz podpis
pełnomocnika odwołującego w rozumieniu art. 23 ust. 2 ustawy.
Na str. 3 oferty znajduje się niepodpisana strona zawierająca wymienienie załączników do
oferty oraz nazwy i adresu podmiotu składającego ofertę, podanie NIP i REGON, adresu do
korespondencji, numerów telefonu i faksu oraz adresu e-mail, a także wskazanie danych
osoby do kontaktów oraz miejsce i data sporządzenia dokumentu. Miejsce nazwane „Podpis
osób uprawnionych do składania świadczeń woli w imieniu Wykonawcy oraz
pieczątka/pieczątki” nie zostało wypełnione. Strona nie jest oparafowana. Izba ustaliła, że na
tej stronie nie zostały złożone oświadczenia woli.
Pozostałe strony tj. 3, 4, 5, 8, 9, 12, 16, 17, 18, 19, 20, 59-159 mają w miejscu na podpis
osoby uprawnionej skrócony podpis Honoraty Tchórz nadający się do zidentyfikowania za
pomocą pieczątki imiennej, oraz w dole strony parafę
Strony 6, 7 10, 11, 21, 22, w miejscu na podpis osoby uprawnionej zawierają podpis Bożeny
Tchórz lub P. T. oraz pieczęć imienną H. T. wraz z jej skróconym podpisem oraz parafę
Strony 13, 14, 15, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29,30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42,
43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 56, -58 zawierają poświadczenie za zgodność z oryginałem
opatrzone pieczęcią imienną H. T. i z jej skróconym podpisem oraz parafę.
W oryginale złożono str. 50 – 55, gdzie w miejscu na podpis H.T., figuruje jej podpis
skrócony i pieczęć imienna.
Na str. 50 i 55 znajduje się pełnomocnictwo upoważniające H.T. m. in. do złożenia i
podpisania oferty. Podpisane przez wszystkich członków konsorcjum.
Na str. 51 -54 znajduje się umowa konsorcjum, z której wynika fakt udzielenia
pełnomocnictwa (par. 5 umowy konsorcjum).
W dniu 29 kwietnia 2016r. odwołujący złożył do zamawiającego pismo zatytułowane
„Informacja o oczywistej omyłce pisarskiej”, w którym nie zgodził się z informacją
zamawiającego z otwarcia ofert o złożonych ofertach, gdzie w rubryce termin gwarancji
zamawiający wskazał „60/120 miesięcy Brak możliwości weryfikacji”. Odwołujący podniósł,
ż
e jest to stwierdzenie wadliwe, gdyż z oferty wynika, ze udzielił gwarancji na okres 120
miesięcy, a wątpliwości zamawiającego wynikają z oczywistej omyłki pisarskiej odwołującego
i podał okoliczności popełnienia omyłki, a także wskazał, że omyłka nadaje się do
poprawienia, o co wnosił przedstawiając argumentację następnie w całości podniesioną w
odwołaniu.
Z oględzin dowodu osobistego H.T.wynika, że w miejscu na podpis znajduje się podpis
składający się z imienia i nazwiska.
W ocenie Izby stan faktyczny nie jest sporny pomiędzy stronami, sporny jest natomiast stan
prawny tj. co i w jakim zakresie stanowi ofertę, kiedy należy przyjąć, że oferta ma formę
pisemną i jakie rodzaje pomyłek nadają się do poprawienia w rozumieniu ustawy.
Oceniając materiał dowodowy Izba stwierdziła, że :
W przedmiotowym postępowaniu występuje sytuacja, w której zamawiający żądał podania
terminu gwarancji cyfrowo i słownie. Odwołujący ten obowiązek wypełnił przy czym podał
wartości które na pierwszej stronie oferty są różne cyfrowo i słownie, a na drugiej stronie
takiej rozbieżności nie ma i co więcej podane na tej drugiej stronie wartości odpowiadają
wartości podanej na stronie pierwszej słownie. W tym stanie rzeczy Izba oceniła, że
zgromadzony materiał dowodowy daje podstawę do uznania wyjaśnień odwołującego w
piśmie z dnia 29 kwietnia 2016r. jak i w odwołaniu za wiarygodne tak co do tego, że doszło
do omyłki, że wolą odwołującego było zaoferowanie 120 miesięcy gwarancji, jak i przyczyn
załączenia dwóch pierwszych stron formularza ofertowego.
Izba zważyła co następuje:
Izba stwierdziła, że zgłoszone przystąpienie spełnia wymogi formalne określone w art. 185
ust. 2 ustawy.
Izba nie dopatrzyła się zaistnienia przesłanek określonych w art. 189 ust. 2 ustawy, które
skutkowałyby odrzuceniem odwołania.
Izba ustaliła, że odwołujący wykazał interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia oraz
możliwość poniesienia przez niego szkody spełniając przesłanki wynikające z art. 179 ust. 1
ustawy. W ocenie Izby odwołujący wykazał także możliwość poniesienia szkody, gdyż przy
uzasadnianiu interesu w uzyskaniu zamówienia wskazał, że jego oferta była ofertą z
najniższą ceną i gdyby nie naruszenie zamawiającego uzyskałby zamówienie, a z uwagi na
odrzucenie jego oferty tego zamówienia nie uzyska.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art 87 ust 2 pkt 2 ustawy przez zaniechania
poprawienia oczywistej omyłki pisarskiej w ofercie odwołującego
Zarzut zasługuje na uwzględnienie. Na podstawie art. 87 ust 2 pkt. 1 i 3 ustawy zamawiający
poprawia w ofercie:
- oczywiste omyłki pisarskie,
- inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty - niezwłocznie zawiadamiając o
tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona.
Przepis zaś art. 87 ust. 2 pkt 2 stanowi, że zamawiający poprawia w ofercie oczywiste omyłki
rachunkowe z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych omyłek.
Nowelizacją z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz
niektórych innych ustaw
(Dz. U. nr 171 poz. 1058) zrezygnowano z enumeratywnego
wyliczenia rodzajów oczywistych omyłek rachunkowych w obliczeniu ceny, które
zamawiający może poprawić. Obecne regulacje w zakresie poprawienia oczywistych omyłek
rachunkowych pozostawiają zamawiającemu znacznie szersze możliwości weryfikacji.
Celem tej zmiany, co wynika bezpośrednio z uzasadnienia do projektu tej ustawy, było
usprawnienie procedur udzielania zamówienia publicznego oraz zmniejszenie liczby
odrzuconych ofert i unieważnianych postępowań. Uchylony przepis art. 88 ustawy może być
dyrektywą w zakresie możliwych sposobów poprawiania omyłek rachunkowych.
Przepis ten stanowił, że
Art. 88 ust. 1 ustawy” Zamawiający poprawia omyłki rachunkowe w obliczeniu ceny w
następujący sposób:
1) w przypadku mnożenia cen jednostkowych i liczby jednostek miar:
a) jeżeli obliczona cena nie odpowiada iloczynowi ceny jednostkowej oraz liczby jednostek miar,
przyjmuje się, że prawidłowo podano liczbę jednostek miar oraz cenę jednostkową,
b) jeżeli cenę jednostkową podano rozbieżnie słownie i liczbą, przyjmuje się, że prawidłowo
podano liczbę jednostek miar i ten zapis ceny jednostkowej, który odpowiada dokonanemu
obliczeniu ceny;
2) w przypadku sumowania cen za poszczególne części zamówienia:
a) jeżeli obliczona cena nie odpowiada sumie cen za części zamówienia, przyjmuje się, że
prawidłowo podano ceny za części zamówienia,
b) jeżeli cenę za część zamówienia podano rozbieżnie słownie i liczbą, przyjmuje się, że
prawidłowo podano ten zapis, który odpowiada dokonanemu obliczeniu ceny,
c) jeżeli ani cena za część zamówienia podana liczbą, ani podana słownie nie odpowiadają
obliczonej cenie, przyjmuje się, że prawidłowo podano ceny za część zamówienia wyrażone
słownie;
3) w przypadku oferty z ceną określoną za cały przedmiot zamówienia albo jego część
(cena ryczałtowa):
a) przyjmuje się, że prawidłowo podano cenę ryczałtową bez względu na sposób jej obliczenia,
b) jeżeli cena ryczałtowa podana liczbą nie odpowiada cenie ryczałtowej podanej słownie,
przyjmuje się za prawidłową cenę ryczałtową podaną słownie,
c) jeżeli obliczona cena nie odpowiada sumie cen ryczałtowych, przyjmuje się, że prawidłowo
podano poszczególne ceny ryczałtowe.
2. Zamawiający poprawiając omyłki rachunkowe zgodnie z ust. 1 uwzględnia konsekwencje
rachunkowe dokonanych poprawek.
W przedmiotowym postępowaniu występuje sytuacja, w której zamawiający żądał podania
terminu gwarancji cyfrowo i słownie – nie jest to wprawdzie cena, ale w ocenie Izby omyłki w
terminie jako wartości liczbowej mogą być kwalifikowane do omyłek pisarskich. Izba
zauważa, że uchylony przepis po pierwsze kwalifikował zaistniałą w niniejszej sprawie
omyłkę do omyłek rachunkowych w cenie i zawężał możliwość poprawy omyłek przez
zamawiającego do ściśle zamkniętego katalogu, podczas gdy obecnie zamawiający ma
szersze pole poprawy. Tym samym zamawiający nie miał podstaw do odmowy
odwołującemu dokonania poprawy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z
dnia 27 czerwca 2008 r. XII Ga 206/08 przez oczywistą omyłkę powszechnie rozumie się
błąd zwykły wynikający z przeoczenia lub innej wady procesu myślowo-redakcyjnego, a
niespowodowany uchybieniem merytorycznym. W ocenie Izby rozbieżność w wartościach
podawanych cyfrą i słownie innych niż cena, a więc nie będących wynikiem dokonywanych
obliczeń może być kwalifikowana jako omyłka pisarska, jeśli jest to wada procesu myślowo-
redakcyjnego, co w ocenie Izby miało miejsce w niniejszej sprawie. Dla wykrycia omyłki nie
potrzeba było analizy szeregu dokumentów, a jedynie dwóch pierwszych stron formularza
ofertowego na podstawie, których oczywistym było, że prawidłowo podana na pierwszej
stronie pierwszego formularza ofertowego jest gwarancja słownie, gdyż wykonawca już
konsekwentnie na dalszej pierwszej stronie formularza ofertowego podał prawidłowo właśnie
120 miesięcy cyfrowo i słownie. W ocenie Izby w przedmiotowym stanie faktycznym właśnie
fakt załączenia dwóch pierwszych stron formularza oferty powtarzających trzykrotnie wartość
120 miesięcy i jedynie jednokrotnie wartość 60 miesięcy pozwalał zamawiającemu na
ustalenie rzeczywistej woli odwołującego. Mając to ustalenie zamawiający bez przeszkód
mógł zauważyć, że różnica bierze się błędnego podania gwarancji cyfrą. Nie jest zakazane
poprawianie omyłek dotyczących elementów oferty podlegających ocenie w ramach
kryteriów oceny ofert. Gdyby był taki zakaz ustawowy, to cena oferty jako kryterium
obligatoryjne nie mogłaby być poprawiana, a to nie wynika z przepisów ustawy. Nie mniej
jednak do poprawy omyłek dotyczących kryteriów oceny ofert zawsze należy podchodzić
ostrożnie, gdyż mogą prowadzić do naruszenia zasady równego traktowania wykonawców.
W przedmiotowej sprawie jednak Izba oceniła, że takiej obawy nie było. Zamawiający
analizując dwie pierwsze strony formularza ofertowego uzyskiwał wiedzę o tym, która
wartość jest preferowana przez odwołującego. Biorąc pod uwagę powyższe Izba uznała, ze
zamawiający błędnie ustalił stan faktyczny i błędnie przyjął, że odwołujący zaoferował dwa
terminy gwarancji – dwie oferty, a w konsekwencji błędnie zastosował art. 89 ust. 1 pkt 1
ustawy. Podczas, gdy prawidłowo ustalony stan faktyczny powinien był doprowadzić
zamawiającego do zastosowania art. 87 ust. 2 pkt. 1 ustawy i do poprawienia oferty
odwołującego.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dokonanie
czynności odrzucenia oferty odwołującego, pomimo iż złożona oferta jest zgodna z ustawą
ustawy
Zarzut zasługuje na uwzględnienie. W myśl art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy zamawiający odrzuca
ofertę, jeżeli jest niezgodna z ustawą. Zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy wykonawca może
złożyć jedną ofertę. Izba ustaliła, że zamawiający błędnie przyjął, że odwołujący złożył dwie
oferty z różnymi terminami gwarancji na przedmiot zamówienia. Tym samym nie doszło do
naruszenia zakazu ustawowego wynikającego z art. 82 ust. 1 ustawy, a w konsekwencji
oferta odwołującego nie była niezgodna z ustawą. Wobec powyższego nie było podstaw do
zastosowania art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy. Co do zarzutu naruszenia art. 82 ust. 2 ustawy,
który stanowi, że
o
fertę składa się, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej albo, za
zgodą zamawiającego, w postaci elektronicznej, opatrzoną bezpiecznym podpisem
elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, to Izba
podziela w tym zakresie stanowisko odwołującego. W ocenie Izby dla rozstrzygnięcia
powstałego w sprawie sporu prawnego kluczowe znaczenie mają odpowiednio stosowane
przez art. 14 ustawy przepisy kodeksu cywilnego:
- art. 66 § 1 kc, który stanowi, że oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi
ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy i
- art. 78 § 1 kc, w myśl, którego do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza
złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli.
Pierwszy ze wskazanych przepisów określa, co stanowi ofertę, a drugi wskazuje, co powinno
być podpisane, aby została zachowana forma pisemna.
W myśl zatem powołanego art. 66 § 1 kc na ofertę odwołującego składać się będą
oświadczenia dotyczące wyrażenia woli udziału w postępowaniu przetargowym obejmujące
zgodę na warunki siwz, zaoferowana cena i termin gwarancji, akceptacja postanowień wzoru
umowy, akceptacja terminu wykonania zamówienia, a także oświadczenie o terminie
związania ofertą. Te oświadczenia bowiem to oświadczenia wiedzy regulujące istotne
postanowienia przyszłej umowy. Natomiast w ocenie Izby dla zawarcia umowy nie są istotne
dane kontaktowe osoby upoważnionej do reprezentowania odwołującego w przetargu, które
zresztą wynikają również ze strony pierwszej formularza ofertowego, nie są istotne dane
teleadresowe czy informacja o NIP i REGON, a także wymienienie załączników oferty, gdyż
dane ta nie mają decydującego wpływu na stosunek prawny, który miałby być zawarty w
ramach przedmiotowego postępowania. Nie określają one ani praw, ani obowiązków stron
przyszłej umowy, nie określają charakteru stosunku zobowiązaniowego, ani nie wpływają na
zakres odpowiedzialności stron umowy. Tym samym nie stanowią oferty, o której mowa w
art. 66 kc. Z kolei art. 78 § 1 kc określa, że podpis własnoręczny powinien być złożony pod
oświadczeniem woli, czyli pod ofertą obejmującą wolę zawarcia umowy i określającą jej
istotne postanowienia. Tym samym w ocenie Izby podpis H.T., upoważnionej do
reprezentacji wszystkich wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
zgodnie z załączonym pełnomocnictwem i umową konsorcjum złożony na str. 1 formularza
ofertowego, w ocenie Izby obejmuje ofertę i powoduje, że została zachowana forma pisemna
oferty, o której mowa w art. 82 ust. 2 ustawy. Izba podziela w całości i uznaje za własne
zarówno uchwałę Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 grudnia 1993r. sygn. akt III
CZP 146/93 jak i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2009r. sygn. akt IV
CSK 78/09 i podnosi, że teza druga tego ostatniego orzeczenia stanowi istotną wytyczną w
niniejszej sprawie, gdyż wskazuje, że nawet skrót podpisu do podpisu nieczytelnego
składającego się z inicjałów może być podpisem, o ile umożliwia identyfikację autora. Zatem
w przedmiotowej sprawie występuje wyraźne rozróżnienie między podpisem Honoraty
Tchórz identyfikowanym przez jej pieczęć imienną, a parafą, która takiej identyfikacji nie
posiada.
W tym stanie rzeczy Izba oceniła, iż również w tym przypadku zamawiający błędnie ustalił,
co jest ofertą oraz co stanowi podpis pełnomocnika wykonawcy w przedmiotowym
postępowaniu, a w konsekwencji błędnie uznał, że złożona oferta nie została złożona w
formie pisemnej, a zatem z uchybieniem art. 82 ust. 2 ustawy, a w skutek tego błędnie
zastosował art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy. Wobec powyższego Izba uznała, że zamawiający
naruszył art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy przez jego zastosowanie i odrzucenie oferty
odwołującego.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy, przez dokonanie
czynności odrzucenia oferty odwołującego, pomimo iż treść złożonej oferty odpowiada treści
siwz dla niniejszego postępowania
Zarzut zasługuje na uwzględnienie. W myśl art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy zamawiający odrzuca
ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z
zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy. W ocenie Izby zamawiający nie wykazał z jaką
treścią siwz jest sprzeczna oferta odwołującego. Wymaganie przedstawienia długości
gwarancji cyfrowo i słownie zostało przez wykonawcę spełnione, gdyż choć z omyłką obie
wartości zostały podane. Co do zaś podpisu, to wymóg podpisania każdej strony oferty,
nawet jeśli nie zawiera ona oświadczeń woli, nie stanowi zmiany art. 78 § 1 kc co do
sposobu składania oświadczeń woli w formie pisemnej i jest to raczej wymóg o charakterze
formalnym, a nie wymóg co do treści oferty. W tym stanie rzeczy Izba uznała, że
zamawiający nieprawidłowo ustalił stan faktyczny, a w konsekwencji nieprawidłowo
zastosował art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy i wadliwie odrzucił ofertę odwołującego.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 91 ust 1 ustawy przez wadliwy wybór oferty
wykonawcy ELTAR, pomimo iż przedmiotowa oferta nie była ofertą najkorzystniejszą na
podstawie oceny ofert określonych w siwz oraz Zarzut naruszenia przez zamawiającego art.
7 ust 1 i 3 ustawy przez przeprowadzenie postępowania w sposób naruszający zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ubiegających się o udzielenie
zamówienia
Zarzut potwierdził się. Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że zamawiający przygotowuje i
przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców, zaś w myśl ust. 3 zamówienia
udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy. Zgodnie z art.
91 ust. 1 ustawy zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny
ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Przejawem uczciwej
konkurencji
i
równego
traktowania
wykonawców
jest
dążenie
do
utrzymania
konkurencyjności postępowania, przez podejmowanie działań zmierzających do usunięcia z
ofert niektórych niedokładności czy błędów, które w ocenie ustawodawcy nie mają istotnego
znaczenia dla wyboru oferty najkorzystniejszej. Ustawodawca określił takie dopuszczalne
zmiany w ofertach wykonawców tak przez wprowadzenie art. 26 ust. 3 i 4 ustawy jak i art. 87
ust. 1 i 2 ustawy. Wykonawcy zatem składając oferty w postępowaniu mają prawo
oczekiwać, że zamawiający będzie realizował swoje obowiązki ustawowe. Realizacja tych
obowiązków jest bowiem wyrazem przejrzystości postępowania, a więc przekłada się na
konkurencyjność postępowania. Tym samym jeśli zamawiający uchyla się od ciążącego na
nim obowiązku poprawy oferty z art. 87 ust.2 pkt. 2 ustawy, to w ocenie Izby narusza art. 7
ust. 1 ustawy. Konsekwencją tego naruszenia był także nieprawidłowy wybór oferty
najkorzystniejszej, co stanowiło naruszenie art. 7 ust. 3 ustawy w związku z art. 91 ust. 1
ustawy.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 192 ust.1, 2 i 3
ustawy.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy stosownie do
wyniku spraw oraz zgodnie z § 3 pkt. 1 i 2 lit. b i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238) obciążając odwołującego kosztami postępowania w postaci
uiszczonego przez odwołującego wpisu od odwołania oraz nakazując zamawiającemu
dokonanie zwrotu na rzecz odwołującego kosztów związanych z wniesionym wpisem oraz
kosztami zastępstwa prawnego, zgodnie ze złożoną fakturą VAT ograniczając wysokość
wynagrodzenia do maksymalnej kwoty dopuszczonej przez rozporządzenie.
Przewodniczący: ……………