Sygn. akt: KIO 1062/17
WYROK
z dnia 12 czerwca 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Marzena Teresa Ordysińska
Protokolant:
Adam Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 czerwca 2017 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 29 maja br. przez wykonawcę IT Systems
and Solutions spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie w postępowaniu
prowadzonym przez Centralny Ośrodek Informatyki w Warszawie
przy udziale wykonawcy ESKOM IT spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża wykonawcę IT Systems and Solutions spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy pięćset złotych, zero
groszy), uiszczoną przez wykonawcę IT Systems and Solutions spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Warszawie, tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015, poz. 2164 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt KIO 1062/17
U z a s a d n i e n i e
I. Centralny Ośrodek Informatyki w Warszawie (zwany dalej Zamawiającym), prowadzi
postępowanie na wykonanie zamówienia publicznego pn. „Zakup infrastruktury pod Węzeł
Krajowy”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym WE z dnia
27 stycznia 2017 r., poz. 2017/S 036-065839. Zamawiający zamieścił specyfikację istotnych
warunków zamówienia (dalej: SIWZ) na swojej stronie internetowej. Postępowanie
prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015, poz. 2164 z poźn. zm.;
dalej: Prawo zamówień publicznych).
W dniu 29 maja 2017 r. wykonawca IT Systems and Solutions spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Warszawie (dalej: Odwołujący) wniósł odwołanie, w którym zarzucił
Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1. art. 89 ust. 1 pkt 1 Prawa zamówień publicznych, poprzez bezzasadne odrzucenie oferty
Odwołującego jako niezgodnej z ustawą podczas, gdy oferta Odwołującego była z ustawą
zgodna;
2. 18 ust 4 ustawy z 22 czerwca 2016 roku o zmianie ustawy prawo zamówień publicznych
oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016r. poz. 1020) (Ustawa zmieniająca) w zw. z art.
14 Prawa zamówień publicznych oraz art. 78 kodeksu cywilnego, poprzez jego błędną
interpretację przejawiającą się uznaniem przez Zamawiającego, że oferta Odwołującego nie
spełnia formy pisemnej podczas gdy treść odpowiednich przepisów oraz materiału
dowodowego wskazuje, że forma pisemna oferty została zachowana;
3. art. 9 Prawa zamówień publicznych poprzez jego błędną interpretację w zw. z art. 14
Prawa zamówień publicznych oraz art. 78 kodeksu cywilnego, poprzez jego błędną
interpretację przejawiającą się uznaniem przez Zamawiającego, że oferta Odwołującego nie
spełnia formy pisemnej podczas gdy treść odpowiednich przepisów oraz materiału
dowodowego wskazuje, że forma pisemna oferty została zachowana.
Odwołujący uzasadnił swoje zarzuty następująco:
Odwołujący kwestionował odrzucenie swojej oferty – Zamawiający uznał, że została ona
złożona bez zachowania formy pisemnej.
W opinii Odwołującego oferta w przedmiotowym postępowaniu została złożona zgodnie
z odpowiednimi wymogami, w tym w szczególności, została opatrzona własnoręcznymi
podpisami osób reprezentujących Odwołującego, zgodnie z zasadami reprezentacji
obowiązującymi u Odwołującego. Oferta oraz jej załączniki zostały złożone w wymaganej
prawem formie pisemnej i opatrzone własnoręcznymi podpisami członków zarządu - Pana G.
Ł. oraz Pana P. F., zgodnie z obowiązującymi u Odwołującego i uwidocznionymi w rejestrze
przedsiębiorców zasadami dwuosobowej reprezentacji przez członków zarządu. Oferta, oraz
jej załączniki zostały bezsprzecznie opatrzone na każdej stronie własnoręcznymi podpisami
członków zarządu Odwołującego. Dodatkowo na stronie 2 oferty odciśnięto pieczęć
Odwołującego oraz pieczątki imienne podpisujących ofertę i jej załączniki członków zarządu
Odwołującego, a ich pieczątki imienne odciśnięte zostały przy odpowiednim podpisie każdego
z członków zarządu. Na stronie 3 formularza ofertowego członkowie zarządu złożyli jedynie
podpisy. Podpis członka zarządu – P. F. jest podpisem identycznym z podpisem złożonym na
stronie 2 przy jego pieczątce imiennej, natomiast w odniesieniu do podpisu członka zarządu –
G. Ł., jest jego formą nieco skróconą, jednakże bezsprzecznie pochodzącą od tej samej
osoby, i przez tę osobę złożoną. Wszystkie podpisy w ofercie i jej załącznikach zostały
bezspornie złożone własnoręcznie przez osoby reprezentujące Odwołującego, w sposób
umożliwiający Zamawiającemu ich identyfikację i weryfikację poprawności reprezentacji
Odwołującego, jak również jego woli związania ofertą w złożonej Zamawiającemu całości
(całości zawartej na wszystkich stronach formularza oferty i złączników).
W związku z powyższym Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutów podniesionych w odwołaniu.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego przystąpił wykonawca ESKOM
IT spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie, którego oferta została uznana
przez Zamawiającego za najkorzystniejszą (dalej: Przystępujący).
II. Nie stwierdzono zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 189 ust. 2 Prawa zamówień
publicznych, wobec czego rozpoznano odwołanie na rozprawie.
Odwołującemu przysługuje prawo do wniesienia odwołania zgodnie z art. 179 ust. 1
Prawa zamówień publicznych, bowiem ma interes w uzyskaniu danego zamówienia i może
ponieść szkodę w wyniku ewentualnego naruszenia przez Zamawiającego Prawa zamówień
publicznych.
Po zapoznaniu się z dokumentacją postępowania i stanowiskami Stron, Krajowa Izba
Odwoławcza zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba ustaliła, co następuje:
Odwołujący złożył formularz ofertowy (odpis formularza i innych dokumentów przywołanych
w uzasadnieniu w aktach postępowania), podpisany przez dwóch członków zarządu.
Formularz ofertowy zawiera dane wykonawcy i ogólne oświadczenia (o braku zastrzeżeń do
SIWZ, zobowiązaniu do zawarcia umowy itd.). Do formularza załączono na osobnej karcie,
stronę, na której podano cenę oferty, nazwy oferowanego produktu (nazwa producenta,
model urządzenia itd.). Na każdej stronie, zarówno na formularzu ofertowym, jak i na karcie
wskazującej na oferowaną cenę i konkretyzującej przedmiot zamówienia, znajdują się
parafy. Przy czym nie można twierdzić, że na stronie z podaną ceną parafy zostały złożone
,,pod treścią dokumentu”, ponieważ parafy zostały złożone na każdej stronie w prawym
dolnym rogu; tymczasem strona z ceną oferty została załączona odmiennie, niż pozostałe -
w układzie poziomym (karta obrócona o 90 stopni w stosunku do pozostałych stron), na tej
stronie parafy zostały umiejscowione – w stosunku do treści dokumentu – w lewym dolnym
rogu, z brakiem odniesienia do treści tejże strony, odwrócone o 90 stopni.
Oceniając tak ustalony stan faktyczny, Izba stwierdziła, że oferta nie została
podpisana, a więc została złożona bez zachowania formy pisemnej, dlatego Zamawiający
postąpił prawidłowo, odrzucając ofertę jako niezgodną z ustawą na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 1 Prawa zamówień publicznych.
Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy konieczne było ustalenie, czy strona z ceną
oferty i zakresem oferowanego świadczenia (istotne elementy oświadczenia woli
składającego się na ofertę) została podpisana przez wykonawcę. Na tak postawione pytanie
odpowiedź jest przecząca.
Prawo zamówień publicznych nie definiuje samodzielnie rozumienia formy pisemnej,
dlatego należy w tym zakresie posiłkować się cywilistycznym rozumieniem terminu „forma
pisemna” jaki wynika z art. 78 Kodeksu Cywilnego. Przepis art. 78 KC reguluje podstawowe
zasady składania oświadczeń woli w zwykłej formie pisemnej: do zachowania formy
pisemnej wystarczy złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie, który obejmuje
określone sformułowane w nim oświadczenie woli. „Zachowanie formy pisemnej wymaga,
aby treść oświadczenia woli została wyrażona w języku pisanym” (Z. Radwański w: System
Prawa Pryw. T.2, str. 128).
Zgodnie z utrwaloną wykładnią art. 78 KC i orzecznictwem w tym zakresie „podpis
stanowi niepowtarzalny znak graficzny, charakterystyczny dla danej osoby, indywidualizujący
tę osobę w obrocie prawnym która go składa” i co do zasady „wywodzi się od imienia i
nazwiska osoby która go składa (tak wyr. SA w Szczecinie z 13.9.2012, I ACA 480/12,
Legalis post. SO w Gdańsku z 10.2.2010, III Ca 867/09, niepub; post SN z 17.6.2009, IVCSK
78/09 Legalis).
Zdaniem prof. Z. Radwańskiego „podpis to językowy znak graficzny, złożony własnoręcznie,
zawierający co najmniej nazwisko (niekoniecznie imię) składającego usytuowany pod
tekstem oświadczenia woli.” (Z. Radwański w:System PrPryw t.2, 2008 Nb 49 s.130).
Podpis ma określony cel. Jest potwierdzeniem złożonego oświadczenia i aby skutecznie
takie potwierdzenie stanowić, musi spełniać podstawowy wymóg - musi pozwalać na
identyfikację osoby, która bądź w imieniu własnym, bądź w imieniu reprezentowanego przez
siebie podmiotu określone oświadczenie woli złożyła. Szczególnie w tym drugim przypadku
tożsamości osoby podpisującej oświadczenie ma dodatkowe znaczenie ze względu na
konieczność weryfikacji zdolności osoby podpisującej do prawidłowej reprezentacji danego
podmiotu.
Od podpisu odróżnia się parafę – złożenie parafy nie jest równoznaczne ze złożeniem
podpisu. Zgodnie ze stanowiskiem Z. Radwańskiego, według którego „inicjałów (które mają
postać parafy) nie można uznać za podpis, ponieważ stanowią one zbyt wątłą podstawę do
dokonania identyfikacji osoby” (Z. Radwański, w: System PrPryw, t.2, 2008, Nb 51, s. 130);
podobnie Kodeks Cywilny. Komentarz 2016, wyd. 7 pod redakcją Gniewek/Strzebinczyk
powołując się na A.K. Bieliński „Charakter podpisu” (s. 12-18) czy J. Janowski „Podpis
elektroniczny” (s. 29- 31) J. Kaspryszyn „Podpis własnoręczny” , rozdział I1-V , czy W.
Robaczyński, „Podpis własnoręczny w prawie cywilnym.”
Wszyscy wymienieni wyżej autorzy uznają podpis za konstytutywny element
dokumentu mający zasadnicze pierwszorzędne znaczenie dla zachowania wymogu formy
pisemnej. Dodatkowo wszyscy oni wymieniają następujące cechy charakteryzujące, podpis
które muszą wystąpić jednocześnie:
powtarzalny znak graficzny;
znak postawiony własnoręcznie (chyba, że w ramach wyraźnie dozwolonych
odstępstw);
treść podpisu powinna obejmować co najmniej nazwisko składającego, także w
postaci skróconej niekoniecznie czytelnej lecz charakterystycznej dla podpisującego;
podpis powinien być w zasadzie usytuowany pod tekstem oświadczenia woli.
Natomiast parafowanie tekstu w przeważającej opinii teoretyków prawa cywilnego (por.
J. Barej, Kilka uwag o podpisie, Nowy Przegląd Notarialny 2007, Nr 2 s.9; A.K Bieliński,
Charakter podpisu, s.23-26; A. Jedliński, [w:] A.Kidyba (red.), KC Komentarz, 2009 s.493;
a przede wszystkim Z. Radwański, [w:] SystemPrPryw, t. 2, s. 130-132 wraz z przytoczonym
tam orzecznictwem oraz poglądami doktryny), jako niespełniające wymienionych powyżej
kryteriów prawidłowego podpisu pod oświadczeniem woli, ma z reguły charakter znaku
potwierdzającego sprawdzenie i potwierdzenie prawidłowości tekstu pod którym należy
złożyć pełny podpis (za sygn. akt KIO 888/17).
Z analizy strony zawierającej cenę oferty i zakres oferowanego świadczenia nie
wynika, że została ona podpisana, a jedynie – parafowana. Parafy złożono automatycznie,
w takim samym układzie, jak na pozostałych stronach oferty – podczas gdy strona z ceną
oferty nie znajduje się w układzie pionowym, a poziomym (odwrócona w stosunku do
pozostałych stron o 90 stopni). Wobec tych okoliczności (parafy odbiegają formą graficzną
od pełnych podpisów na formularzu ofertowym, na stronie z ceną oferty zostały złożone
bezrefleksyjnie, mechanicznie, nie pod treścią dokumentu), nie można uznać, że oferta
została podpisana. W konsekwencji Izba uznała, że Zamawiający prawidłowo odrzucił ofertę
Odwołującego, jak niezgodną z ustawą, dlatego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust.
9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
………………………………