Sygn. akt: KIO 1238/18
WYROK
z dnia 6 lipca 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Daniel Konicz
Protokolant:
Zuzanna Idźkowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 lipca 2018
r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 czerwca 2018 r. przez Odwołującego –
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia – Comarch Polska S.A.
z
siedzibą w Krakowie, Comarch S.A. z siedzibą w Krakowie, w postępowaniu prowadzonym
przez Zamawiającego – Skarb Państwa – Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii,
przy udziale
wykonawcy
INFINITE
sp.
z
o.o.
z
sie
dzibą
w
Lublinie,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego,
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000,00 zł
(słownie: piętnaście tysięcy złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego tytułem
wpisu od odwołania,
zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3.600,00 zł
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych 00/100) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione przez Zamawiającego z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (Dz.U.2017.1579 j.t. ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………………….
Sygn. akt: KIO 1238/18
Uzasadnienie
Skarb Państwa – Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii (dalej: „Zamawiający”)
prowadzi w trybie dialogu konkurencyjnego
, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U.2017.1579 j.t. ze zm.), zwanej dalej „Pzp”,
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego z podziałem na części na świadczenie
usług brokera PeF, zwane dalej: „Postępowaniem”.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wykonawczych
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym
Unii Europejskiej z 11 kwietnia 2017 r., pod nr 2017/S 071-134816.
11 czerwca 2018 r. Zamawiający poinformował wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia – Comarch Polska S.A. z siedzibą w Krakowie, Comarch S.A.
z
siedzibą w Krakowie o odrzuceniu złożonej przez nich oferty na podstawie przepisu art. 89
ust. 1 pkt 2 Pzp.
21 c
zerwca br. ww. wykonawcy (dalej „Odwołujący”) wnieśli do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej (dalej „Izba” lub „KIO”) odwołanie od wyboru oferty najkorzystniejszej
i
odrzucenia złożonej przez nich oferty, zarzucając Zamawiającemu naruszenie art. 89 ust.1
pkt 2 oraz art. 87 ust. 1 Pzp przez
bezpodstawne odrzucenie oferty Odwołującego,
podczas
gdy oferta ta jest zgodna ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia
(dalej
„SIWZ”) i winna być przez Zamawiającego wybrana jako najkorzystniejsza oraz,
z
ostrożności, przez zaniechanie wyjaśnienia wszystkich okoliczności, które miały wpływ na
ustalenie, że oferta Odwołującego jest zgodna z SIWZ.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności oceny ofert, odrzucenia oferty Odwołującego i wyboru
najkorzystniejszej oferty;
2. dokonania ponownej oceny
ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego;
3. dokonania ponownego wyboru najkorzystniejszej oferty.
Odwołujący podał, że ma interes w uzyskaniu zamówienia, ponieważ jest podmiotem
zdolnym do jego wykonania, posiadającym w tym zakresie odpowiednie kompetencje
i
doświadczenie, który złożył w postępowaniu ważną ofertę, która powinna być przez
Zamawiającego uznana za najkorzystniejszą w świetle przyjętych kryteriów oceny ofert.
Przez
naruszenie przepisów Pzp Odwołujący może być pozbawiony możliwości uzyskania
zamówienia, tym samym w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy
Odwołujący może ponieść szkodę polegającą na braku uzyskania przedmiotowego
zamówienia.
Uzasadniając zarzuty odwołania Odwołujący podał, że zgodnie z treścią pkt 2
Załącznika nr 1 do SIWZ – Opisu przedmiotu zamówienia (dalej „OPZ”), przedmiotem
zamówienia jest zakup usług brokera Platformy Elektronicznego Fakturowania („PeF”),
dostarczającej funkcjonalności tworzące rozwiązanie teleinformatyczne. Platforma PeF służyć
będzie do obsługi i dokumentowania procesu realizacji przez zamawiających i wykonawców
dostaw publicznych w fazie po udzieleniu zamówienia. Celem uruchomienia Platformy PeF
jest, aby dostawcy dostaw i usług dla podmiotów publicznych mogli wystawiać i przesyłać za
jej
pośrednictwem faktury elektroniczne (bez przesyłania wersji papierowej).
Poza
elektronicznymi fakturami użytkownicy Platformy PeF będą mogli również wymieniać się
elektronicznymi
zamówieniami,
awizami
wysyłki,
potwierdzeniami
dostawy,
fakturami
korygującymi czy notami księgowymi. Platforma PeF ma umożliwić zastąpienie
papierowych dokumentów ich elektronicznym odpowiednikami.
Zgodnie z art. 36b ust. 1 P
zp, Zamawiający żądał wskazania w ofercie części
zamówienia, których wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom, i podania przez
wykonawcę nazw podwykonawców.
Odwołujący wskazał w ofercie, że powierzy podwykonawcy – ukraińskiej spółce z grupy
kapitałowej Comarch – część zamówienia, polegającą na świadczeniu usług helpdesk.
Pismem z dnia 23 maja 2018 r. Zamawiający zwrócił się do Odwołującego
o
„wyjaśnienie, w jaki sposób Wykonawca na etapie realizacji zamówienia, po powierzeniu
podwykonawcy z siedzibą poza Unią Europejską realizację świadczenia Usługi service desk
(helpdesk):
spełni wymagania opisane w pkt 7 Opisu przedmiotu zamówienia, w szczególności
„Usługi PeF mogą być świadczone wyłącznie na terenie Unii Europejskiej”,
„Wszystkie serwery muszą być fizycznie zlokalizowane na terenie
Unii
Europejskiej”, „Dane muszą być przechowywane na terenie Unii Europejskiej”,
„(…) ważne jednak; by w każdej chwili wszystkie dane i serwery znajdowały się na
terenie Unii Europejskiej
”
spełni wymagania OPZ w zakresie ochrony danych osobowych i przepisów RODO
(OPZ pkt. 5.8.1) powierzając wskazaną część zamówienia podwykonawcy spoza
Unii Europejskiej?
ureguluje,
w
kontekście
wymagań
określonych
w
Rozporządzeniu
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r.
w
sprawie
ochrony
osób
fizycznych
w
związku
z
przetwarzaniem
danych
osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (RODO)
kwestie powierzenia przetwarzania danych
osobowych do państwa trzeciego?”.
W odpowiedzi na te pytania, Odwołujący – pismem z dnia 25 maja 2018 r. –
wyjaśnił, że:
„(…) pisząc o Usługach helpdesk Wykonawca nie miał na myśli usług service desk
wskazanych i opisanych w SIWZ (min. w pkt 8 OPZ)
– dlatego też nie użył pojęcia service
desk
przy określaniu zakresu prac zamierzonego do powierzenia podwykonawcy. Zakres prac,
które Wykonawca zamierza powierzyć podwykonawcy, obejmuje prace przygotowawcze na
etapie uruchomienia
Usługi wsparcia oraz w trakcie trwania projektu (czyli prace również po
odebraniu przez Zamawiającego Etapu IV – patrz OPZ Efekt Etapu V) świadczone przez
wewnętrzny helpdesk Wykonawcy dla posiadanego zespołu utrzymania i rozwoju w projekcie.
Prace przygotowawcze są rozumiane jako stworzenie określonych materiałów
pomocniczych, które docelowo mają być zatwierdzone i przetworzone przez polski zespół
Wykonawcy, które później docelowo mają być udostępnione użytkownikom Platformy PeF.
Materiały oznaczają tutaj założenia do instrukcji obsługi dla Użytkownika (dokumenty tekstowe
i graficzne), czyli np. założenia do instrukcji dotyczącej korzystania z aplikacji webowej czy
artykułów przeznaczonych do zasilenia budowanej bazy wiedzy dla Użytkowników PeF.
Wskazane prace będą bazować na wersjach demonstracyjnych Systemu (bez danych
osobowych oraz danych Systemu PeF), np. screeny z wersji demo aplikacji webowej, oraz na
wytycznych przekazanych
przez zespół projektowy w Polsce (bez danych osobowych oraz
danych Systemu PeF
). (...) wyjaśniamy, że prace przygotowawcze niezbędne do
prawidłowego uruchomienia i świadczenia Usługi wsparci Użytkowników PeF przez
konsultantów service desk zgodnie z OPZ (m.in. pkt 8 OPZ) nie wiążą się z jakimkolwiek
udostępnianiem i przetwarzaniem danych przez Brokera PeF poza Unią Europejską, w tym na
terenie Ukrainy. W konsekwencji Usługa wsparcia service desk dla Użytkowników
Platformy
będzie realizowana jedynie przez zespół zlokalizowany w Polsce i żadne dane
przetwarzane przez Brokera PeF
, w tym w formie elektronicznej, nie będą udostępniane poza
Polskę/Unię Europejską, a podwykonawca nie będzie mieć do niż żadnego dostępu.
Wszystkie serwery, które będą wykorzystane do świadczenia Usługi Brokera PeF będą
fizycznie zlokalizowane na terenie Unii Europejskiej, jak również dane będą przechowywane
na terenie Unii Europejskiej.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami kwestie powierzenia przetwarzania danych
osobowych do państwa trzeciego nie wystąpią.
Podsumowując, wskazany w ofercie wykonawcy podwykonawca nie będzie miał
dostępu do jakichkolwiek danych osobowych w rozumieniu RODO, wszystkie dane będą
przechowywane na terenie Unii Europejskiej, serwery
będą umieszone na terenie
Unii
Europejskiej, podwykonawca nie będzie świadczył Usługi PeF, czy Usługi service desk
w rozumieniu OPZ
– będzie wykonywał wyłącznie określone elementy czynności
przygotowawczych, które następnie, po przetworzeniu przez wykonawcę, będą wykorzystane
do świadczenia Usługi PeF”.
W złożonych wyjaśnieniach Odwołujący potwierdził zatem, że żadne dane (w tym dane
osobowe] przetwarzane przez brokera PeF
, w tym w formie elektronicznej, nie będą
udostępniane poza Polskę/Unię Europejską, i żadna część Usługi PeF nie będzie świadczona
poza granicami Unii Europejskiej.
11 czerwca 2018 r. Zamawiający przekazał Odwołującemu informację o wynikach
Postępowania. Zgodnie z treścią powołanej informacji, Zamawiający odrzucił ofertę
Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, ponieważ, w ocenie Zamawiającego,
z
wyjaśnień Odwołującego wynika, że Usługi PeF świadczone będą poza granicami Unii
Europejskiej, podczas gdy z dokumentacji przetargowej wynika obowiązek świadczenia Usług
PeF na terytorium UE.
Ze stanowiskiem Zamawia
jącego w żadnym zakresie nie można się zgodzić.
Zamawiający błędnie utożsamił Usługi helpdesk wskazane w ofercie Odwołującego jako
elementy, które mogą być realizowane przez spółkę ukraińską, z Usługami PeF, a konkretnie
Usługą service desk, opisaną w pkt 7 i 8 OPZ. Odwołujący w wyjaśnieniach z dnia 25 maja
2018 r. wyjaśnił, że Usługi helpdesk w rozumieniu jego oferty nie są tożsame z Usługami
service desk w rozumieniu OPZ. Nie m
ożna zgodzić się z twierdzeniem zawartym w informacji
o odrzuce
niu oferty Odwołującego, jakoby Usługa helpdesk była Usługą PeF.
Zamawiający opiera swoje twierdzenie na założeniu, że Usługa helpdesk będzie Usługą PeF,
ponieważ będzie świadczona przy wykorzystaniu Systemu PeF. Nie jest to jednak prawdą.
Po pierwsze, prz
ez świadczenie Usługi PeF należy rozumieć wykonywanie
określonych czynności przez dostawcę tej usługi na rzecz jej odbiorcy. Usługi PeF mają
zapewniać osiągnięcie określonego skutku, tj. zapewnienia możliwości korzystania przez
Zamawiającego i Użytkowników z Platformy PeF. Tym samym odbiorcą Usługi PeF jest
Zamawiający i Użytkownicy Platformy PeF. Zgodnie z treścią pkt. 5.1.1 OPZ: „Broker PeF
będzie świadczyć Usługi PeF Użytkownikom Systemu PeF na wydzielonej pod względem
logicznym, instancji platformy w st
osunku do instancji wykorzystywanej do świadczenia usług
innym podmiotom i użytkownikom, którzy są obsługiwani w innych relacjach gospodarczych
np. B2B”. Określone w OPZ wymaganie, aby świadczenie Usług PeF odbywało się na
terytorium Unii Europejskiej, ozn
acza zatem, aby przepływ wszystkich danych, które będą się
odbywać w ramach korzystania z Platformy PeF, odbywał się na terytorium Unii Europejskiej,
włączając w to umiejscowienie całej infrastruktury na terenie UE. Odwołujący potwierdził
w
wyjaśnieniach z 25 maja 2018 r., że te wymagania zostaną spełnione. Wszystkie dane,
infrastruktura
– całość elementów składających się na System PeF – umiejscowiona będzie
na terytorium Unii Europejskiej. Natomiast nie oznacza to w żadnym przypadku wymagania,
aby cały cykl produkcyjny przygotowania oprogramowania standardowego, dokumentacji tego
oprogramowania oraz sprzętu i jego dokumentacji, przeznaczonych do świadczenia
Usług PeF, odbywał się na terenie Unii Europejskiej. Jest to bowiem praktycznie
niewykonalne, nie tylko dla Odwołującego, ale dla każdego wykonawcy, ubiegającego się
o
przedmiotowe zamówienie, albo potencjalnie mogącego się o nie ubiegać. Cykl produkcyjny
(d
otyczy to różnych produktów – towarów i usług) obejmuje różne etapy, od wstępnych,
w
ramach których powstają preprodukty, do końcowych, w których powstaje produkt
ostateczny, będący przedmiotem dostawy/Usługi. W uzasadnieniu odrzucenia oferty
Zamawiający zdaje się wymagać, aby całość cyklu produkcyjnego w odniesieniu do
świadczonej Usługi zlokalizowana była na terytorium Unii Europejskiej. Tego wymagania
Zamawiający nie postawił jednak w SIWZ, co zresztą jest logiczne i uzasadnione, jako że
wymaganie takie spotkałoby się z uzasadnioną krytyką wykonawców na etapie odwołania
wobec treści SIWZ. Każdy z wykonawców musi zastosować i zastosuje w ramach realizacji
tego
zamówienia elementy wytworzone poza granicami Unii Europejskiej (przykładem tu mogą
być serwery, macierze, oprogramowanie standardowe, czy urządzenia HSM w większości
projektowane i produkowane poza granicami Unii Europejskiej}. Czym innym jednak jest
zastosowanie takich elementów w ramach realizacji zamówienia, a czym innym świadczenie
Usługi PeF na terytorium Unii Europejskiej.
Odwołujący podkreślił, że to Zamawiający jest odpowiedzialny za precyzyjne
określenie przedmiotu zamówienia i wymagania z nim związane. Jeśli Zamawiający zamierzał
uzyskać efekt w postaci zamknięcia całego cyklu produkcyjnego Systemu PeF na terytorium
Unii Europejskiej, winien to jednoznacznie wyrazić w SIWZ. Tymczasem w SIWZ mowa
wyłącznie o świadczeniu Usług PeF na terytorium Unii Europejskiej, i pojęcie to nie może być
w tym momencie interpretowane roz
szerzająco, tym bardziej w sposób rozstrzygający
wątpliwości na niekorzyść wykonawcy. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem KIO,
wszelkie
nieścisłości w SIWZ nie mogą obciążać negatywnymi konsekwencjami wykonawcy
ubiegającego się o zamówienie. To Zamawiający zobowiązany jest do zachowania należytej
dbałości o precyzję w opisie przedmiotu zamówienia.
W omawianym przypadku Odwołujący ma pełne prawo twierdzić, że wymaganiem
Zamawiającego jest takie skonstruowanie zasad świadczenia usług w ramach umowy,
aby
całość przepływu danych w ramach udostępniania Platformy odbywała się na terytorium
Unii Europejskiej i aby cała infrastruktura i organizacja w tym celu zapewniana, znajdowała się
na terytorium UE,
gdyż wymaganie to znajduje logiczne uzasadnienie w kontekście
b
ezpieczeństwa interesu publicznego i przede wszystkim tak właśnie sformułowane jest
literalnie wymaganie OPZ. Rozszerzanie wskazanego wymagania na takie, aby całość
procesu produkcyjnego odbywała się na terytorium UE, jest już jednak pozbawione logicznego
uzasadnienia, i bez jednoznacznego wyrażenia tej woli przez Zamawiającego w SIWZ nie
sposób tego domniemywać z treści OPZ. To, że instrukcja użytkownika do oprogramowania
standardowego, na bazie którego udostępniany jest System PeF, albo serwer lub instrukcja
do niego, powstaje na Ukrainie czy w innym kraju poza UE, nie wpływa na zabezpieczenie
żadnego uzasadnionego interesu. Zamawiający nie chroni żadnego interesu w tym zakresie,
ponieważ w innych postanowieniach SIWZ zezwala na wykorzystanie w celu świadczenia
Usług PeF oprogramowania pochodzącego od osób trzecich, w tym rozwijanego poza
granicami UE. Aby zbudować System PeF i udostępnić Usługę PeF konieczne jest
wykorzystanie szer
egu innych gotowych produktów, takich jak Systemy operacyjne,
bazy danych, silniki procesowe. W
obec tych elementów Zamawiający nie wymaga, aby były
wytwarzane na terenie U
E. Przykładowo, zgodnie z treścią pkt 5.8 OPZ: „Broker PeF przy
przetwarzaniu danych osobowych będzie spełniał wymagania wynikające z unijnego
rozporządzenia o ochronie danych osobowych – EU Data Protection Regulation (GDPR) –
Regulation (EU
) 2016/679. Zadanie zarządzania bezpieczeństwem informacji projektu będzie
realizowane zgodnie z wymaganiami wymienionymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia
12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności oraz zgodnie z normą
PN-ISO/IEC 27001:2014-
12 „Technika informatyczna – techniki bezpieczeństwa –
System
zarządzania bezpieczeństwem informacji – wymagania” lub równoważne,
tzn.
zgodne z wymaganiami tej normy. Zaleca się aby Broker PeF w zarządzaniu
bezpieczeństwem i procesem ciągłego doskonalenia Systemu bezpieczeństwa wykorzystywał
praktyki opisane w dokumencie PN-EN ISO/IEC 27002:2017-
06 „Technika informatyczna –
Praktyczne zasady zarządzania bezpieczeństwem informacji” (wersja angielska) lub
równoważne, tzn. zgodne z wymaganiami tej normy”.
Zgodnie z pkt
12.6.1 g) powołanej w OPZ normy ISO 27002: „Instalacja poprawek jest
jedną z metod zalecaną w procesie zarządzania podatnościami technicznymi”.
Norma wymienia instalowanie poprawek na pierwszym miejscu, dopiero w przypadku,
gdy
żadna poprawka nie jest dostępna, stosuje się: wyłączenie usług lub funkcji związanych
z
podatnością,
zaadaptowanie
lub
dodanie
zabezpieczeń
kontroli
dostępu,
wzmocnienie
monitorowania,
podnoszenie
świadomości
w
zakresie
podatności.
Zapewniając do obsługi Systemu PeF infrastrukturę techniczną, w tym oprogramowanie
pochodzące od osób trzecich (np. Systemy operacyjne), wykonawca zobowiązany będzie
zatem do wgrywania poprawek dostarczanych w toku świadczenia Usługi PeF przez
producentów tego oprogramowania. Jednocześnie nie ma żadnej gwarancji, że poprawki tego
rodzaju wykonywane są na terytorium Unii Europejskiej, jest nawet więcej niż prawdopodobne,
że będą one wykonywane poza tym terytorium, przynajmniej w odniesieniu do najbardziej
powszechnie stosowanych system
ów, jak produkty Microsoft, który jest podmiotem
amerykańskim i przede wszystkim to na terytorium USA (albo innych krajów na całym świecie)
rozwija swój produkt. Skoro zgodnie z OPZ wykonawcy mogą z takiego oprogramowania
korzystać, a niewątpliwie jest ono częścią Systemu PeF, to niezrozumiałe jest dla
Odwołującego, dlaczego Zamawiający interpretuje w chwili obecnej wymagania SIWZ jako
wyłączenie możliwości takiego samego postępowania w odniesieniu do standardowej
dokumentacji, która następnie będzie przetwarzana przez wykonawcę w celu wytworzenia
dokumentacji Usługi PeF.
Odwołujący wyjaśnił, że czynności, które wykonywane będą na Ukrainie, nie mogą być
utożsamiane ze świadczeniem Usługi PeF, ponieważ są to czynności standardowo
wykonywane przez zależną od Odwołującego spółkę ukraińską na rzecz Odwołującego,
na
podstawie ogólnej, ramowej umowy o świadczenie usług. Różnych usług, których efekty,
po przetworzeniu w Polsce
przez pracowników Comarch, stają się elementami usług
i
produktów przekazywanych na zewnątrz. Czynności te nie mają charakteru wykonywania
produktu dedykowanego dla danego zamówienia. Spółce ukraińskiej zlecane są na podstawie
umowy ramowej różne prace dotyczące wstępnych prac nad dokumentacją Systemu, na bazie
którego udostępniany będzie System PeF i wykorzystywane przez Comarch do tworzenia
dokumentacji oprogramowania wykorzystywanego do różnych projektów, nie tylko dla
Zamawiającego w tej sprawie. Nie sposób uznać, aby tak podstawowa praca na głębokim,
wstępnym etapie, podlegająca następnie przetworzeniu przez pracowników Comarch, mogła
być utożsamiana ze świadczeniem Usługi PeF dla Użytkowników Systemu PeF.
W konsekwencji d
ecyzja Zamawiającego i jej uzasadnienie świadczą albo o próbie
zmiany wymagań wobec przedmiotu zamówienia po terminie składania ofert, co jest
oczywiście niedozwolone, albo o niedostatecznym zrozumieniu przez Zamawiającego treści
oferty Odwołującego i zakresu czynności, których wykonanie ma być powierzone podmiotowi
trzeciemu. Podkreślenia wymaga, że Zamawiający uprawniony jest do odrzucenia oferty ze
względu na niezgodność oferty z treścią SIWZ dopiero w sytuacji, w której nie ma żadnych
wątpliwości, że faktycznie oferta wykonawcy jest niezgodna z treścią SIWZ. Takiej pewności
Zamawiający nie może mieć, skoro oczywistym jest, że nie ma pomiędzy stronami zgodności
co do rozumienia pojęcia „helpdesk”, czyli rozumienia zakresu prac, który ma być wykonywany
prz
ez podmiot trzeci. Zamawiający błędnie utożsamia pojęcie Usługi service desk
(zdefiniowanej w OPZ) z U
sługą helpdesk (niezdefiniowaną w OPZ i użytą autonomicznie
przez Odwołującego w ofercie). Pojęcie helpdesk pojawia się w OPZ tylko raz, raczej
przypadkow
o, bez zdefiniowania, i nie jako element Usługi service desk. W całym OPZ
Zamawiający posługuje się pojęciem Usługi service desk, która nie jest tożsama
z
Usługami helpdesk w rozumieniu oferty Odwołującego. Zamawiający w uzasadnieniu
odrzucenia oferty prz
yjął jednak, niezgodnie z treścią jednoznacznych wyjaśnień
Odwołującego, że Usługi PeF będą przez Odwołującego świadczone poza terytorium
Unii
Europejskiej, co samo w sobie świadczy o niezasadności decyzji o odrzuceniu oferty
Odwołującego, ponieważ niezgodność ta nie wynika ani z treści oferty Odwołującego, ani ze
złożonych przez Odwołującego wyjaśnień. Zamawiający zaniechał ponadto próby wyjaśnienia
różnicy w rozumieniu Usługi helpdesk pomiędzy Zamawiającym a Odwołującym, co jest
kluczowe dla potwierdzenia
, że Usługa PeF będzie świadczona przez Odwołującego na
terytorium Polski. Zaniechaniem tym n
aruszył przepis art. 87 ust. 1 Pzp, odrzucił bowiem ofertę
w sytuacji, w której wykonawca jednoznacznie potwierdził zgodność oferty z SIWZ i dla
wyjaśnienia sposobu realizacji zamówienia posłużył się własną terminologią,
niezdefiniowaną przez Zamawiającego w SIWZ, a więc wymagającą zrozumienia przez
Zamawiającego.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w oparciu
o poniższą argumentację.
Na wstępie Zamawiający podkreślił, że nie utożsamia Usługi helpdesk (wskazanej w
ofercie Odwołującego) z Usługami service desk wskazanymi w OPZ. Takim twierdzeniom
przeczy treść uzasadnienia odrzucenia oferty odwołującego, gdzie Zamawiający nigdzie nie
podważa zakresu świadczeń Usługi helpdesk wskazanego przez Odwołującego w jego
w
yjaśnieniach treści oferty z dnia 25 maja 2018 r. Zamawiający przyjął w pełni wyjaśnienia
Odwołującego co do pojęcia usług helpdesk, które Odwołujący zamierza powierzyć do
wykonania podwykonawcy jako część zamówienia.
Zamawiający nie zgodził się z argumentacją Odwołującego, że Zamawiający błędnie
zakłada zawieranie się Usługi helpdesk w usłudze PeF. Odwołujący w pkt 2.2 odwołania
dokon
ał dowolnej interpretacji definicji Usługi PeF, zawartej w OPZ. Zamawiający w OPZ
(Rozdział 2 OPZ pkt 1) określił przedmiot jako zakup usług brokera Platformy Elektronicznego
Fakturowania (PeF
). Następnie, w Rozdziale 7 OPZ, Zamawiający wskazał, że Usługi PeF
mogą być świadczone wyłącznie na terenie Unii Europejskiej. Zgodnie ze „Słownikiem pojęć”
(Rozdział 1 OPZ) przez Usługę PeF należy rozumieć „Usługi świadczone przez Brokera PeF
przy wykorzystaniu Systemu PeF
”. Natomiast System PeF został zdefiniowany jako
„narzędzia, infrastruktura techniczna i organizacyjna, konieczne do świadczenia Usługi PeF
przez Brokera PeF
”. Zamawiający wprowadził pojęcie „Usługa PeF” do określenia usług
świadczonych przez Brokera PeF przy wykorzystaniu Systemu PeF, bez wykluczania
jakiejkolwiek z tych usług. Oznacza to, że „Usługa helpdesk”, abstrahując od jej zakresu,
również stanowi Usługę PeF. Usługa ta do jej świadczenia będzie wykorzystywała
System PeF
, między innymi wymaganą infrastrukturę techniczną i organizacyjną.
Powoływanie się natomiast przez Odwołującego na pkt 5.1.1 OPZ na dowód, że Usługa PeF
polega tylko na przesyłaniu danych jest chybiony, gdyż punkt ten dotyczy wymagań
architektury rozwiązania, a nie definicji Usługi PeF.
Biorąc pod uwagę literalne brzmienie definicji zawartych w OPZ a zwłaszcza definicji
Usługi PeF, Odwołujący mylnie w pkt 2.2 odwołania powołuje się, że świadczenie Usługi PeF
dotyczy tylko i wyłącznie czynności przepływu danych na Platformie PeF pomiędzy jej
użytkownikami. Usługa PeF, zgodnie z Rozdziałem 1 OPZ, to „Usługi świadczone przez
Brokera
PeF
przy
wykorzystaniu
Systemu
PeF”,
tj.
przy
pomocy
„narzędzi, infrastruktury technicznej i organizacyjnej” (Systemu PeF). Oznacza to,
że przedmiotem zamówienia nie jest tylko samo przesyłanie danych pomiędzy użytkownikami
Systemu PeF
, gdyż zakres usług mających być świadczonych przez wykonawcę jest o wiele
szerszy. W tym pojęciu mieści się świadczenie Usługi helpdesk, wskazanej przez
Odwołującego w jego ofercie. Zgodnie bowiem z wyjaśnieniami Odwołującego: „Zakres prac,
które Wykonawca zamierza powierzyć podwykonawcy (Usługi helpdesk – przyp. autora),
obejmuje prace przygotowawcze na etapie uruchomienia
Usługi wsparcia oraz w trakcie
trwania projektu (czyli prace również po odebraniu przez Zamawiającego Etapu IV —
patrz
OPZ Efekt Etapu V) świadczone przez wewnętrzny helpdesk Wykonawcy dla
posiadanego zespołu utrzymania i rozwoju w projekcie. Prace przygotowawcze są rozumiane
jako stworzenie określonych materiałów pomocniczych, które docelowo mają być
zatwierdzone i przetworzone przez polski zespół Wykonawcy, które później docelowo będą
udostępnione użytkownikom Platformy PeF. Materiały oznaczają tutaj założenia do instrukcji
obsługi dla Użytkownika (dokumenty tekstowe i graficzne), czyli np. założenia do: instrukcji
dotyczącej korzystania z aplikacji webowej czy artykułów przeznaczonych do zasilenia
budowanej bazy wiedzy dla
Użytkowników PeF)”. Zgodnie natomiast z Rozdziałem 7.2 OPZ
dla
każdego z etapów realizacji przedmiotu zamówienia, przypisane zostały efekty, które
wykonawca zgodnie z z
ałącznikiem nr 3 do SIWZ – Wzorem Umowy (§ 9 ust. 3) zobowiązany
jest wykonać oraz dostarczyć Zamawiającemu. Efekty te to m. in. instrukcje użytkownika.
Skoro zatem, przedmiotem
Usługi helpdesk jest przygotowanie dokumentacji użytkownika,
która stanowi efekt realizacji przedmiotu zamówienia i jednocześnie będzie stanowiła
w
przyszłości System PeF (tj. narzędzie konieczne do świadczenia Usługi PeF), czyli innymi
słowy będzie wykorzystywana przez wykonawcę do świadczenia Usługi PeF, to trudno mówić,
że prace wykonywane w ramach Usługi helpdesk nie są częścią Usługi PeF.
Natomiast Usługa PeF, jak wskazywano powyżej, musi być w całości świadczona na terenie
Unii Europejskiej. Wskazanie zatem jako podwykon
awcy spółki mającej siedzibę na Ukrainie
i jednocześnie określenie w ofercie oraz w wyjaśnieniach treści oferty, że spółka ta będzie
świadczyła usługę helpdesk, w ramach której będzie wykonywać dokumentację użytkownika,
stanowiącą efekt realizacji przedmiotu zamówienia, stanowi złożenie oferty niezgodnej w swej
treści z wymaganiami określonymi w SIWZ.
Następnie Zamawiający wskazał, że Odwołujący w pkt 2.3 odwołania
w
nieuzasadniony sposób zrównuje świadczenie usług helpdesk z zakupem standardowego
oprogram
owania, sprzętu oraz dokumentacji. Trudno bowiem przyjąć, że dokumentacja,
która ma być wytworzona w ramach zleconych usług helpdesk jest standardowa i nabywana
przez wykonawcę w celu świadczenia Usługi PeF tak jak np. serwery i macierze. Trudno
twierdzić, że instrukcja użytkownika Systemu PeF, który ma dopiero powstać jest
standardowym dokumentem istniejącego już Systemu teleinformatycznego, na co zresztą
wskazuje sam Odwołujący w Wyjaśnieniach treści oferty, gdzie pisze „Prace przygotowawcze
są rozumiane jako stworzenie określonych materiałów pomocniczych, które docelowo mają
być zatwierdzone i przetworzone przez polski zespół Wykonawcy, które później docelowo
będą udostępnione użytkownikom Platformy PeF”. Oznacza to zatem, że dokumentacja
użytkownika, która ma być Efektem realizacji przedmiotu zamówienia ma dopiero powstać,
tym samym jest istotną częścią przedmiotu zamówienia.
Zamawiający odwołał się do orzecznictwa KIO w zakresie podwykonawstwa
wskazując, że umowa o podwykonawstwo obejmuje tylko takie umowy, które dotyczą
świadczeń możliwych do wyodrębnienia w treści opisu przedmiotu zamówienia, bądź też
świadczeń służących wykonaniu przedmiotu zamówienia. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 9b Pzp
umowa o podwykonawstwo to umowa
zawierana w formie pisemnej o charakterze odpłatnym,
której przedmiotem są Usługi, dostawy lub roboty budowlane stanowiące część zamówienia
publicznego, zawarta między wybranym przez zamawiającego wykonawcą a innym
podmiotem (podwykonawcą). Na tle tego przepisu można wyróżnić trzy charakterystyczne
cechy umowy podwykonawstwa: pisemność, odpłatność i jej przedmiot – czyli świadczenie
wykonania
określonej
części
zamówienia
publicznego.
Przedmiotem
umowy
o
podwykonawstwo są Usługi, dostawy lub roboty budowlane będące częścią zamówienia
publicznego. Na gruncie orzecznictwa
KIO „część zamówienia” to wyodrębniony fragment
z
całości przedmiotu zamówienia. Za część zamówienia nie można uznać umów, wyłącznie
powiązanych z przedmiotem zamówienia publicznego. Zatem umowa o podwykonawstwo
obejmuje tylko takie umowy, które dotyczą świadczeń możliwych do wyodrębnienia w treści
opisu
przedmiotu
zamówienia,
bądź
też
świadczeń
służących
wykonaniu
przedmiotu
zamówienia.
Biorąc pod uwagę jakie elementy zawiera Usługa PeF i wykazanie, że w jej zakresie
mieści się świadczenie Usługi helpdesk (w rozumieniu określonym przez Odwołującego
w
wyjaśnieniach treści oferty) oraz wykładnię umowy o podwykonawstwo wskazanej
w orzecznictwie KIO
, nie można, zdaniem Zamawiającego, uznać argumentu Odwołującego,
że nabywa on standardowe Usługi niemieszczące się w definicji Usługi PeF. Tym bardziej,
że Odwołujący sam w swojej ofercie wskazał Usługi helpdesk jako część przedmiotowego
zamówienia. Przyjęcie ponadto poglądu Odwołującego, że dokumentacja jest standardowa
oznaczać będzie, że Odwołujący w swojej ofercie złożył błędne oświadczenie o zamiarze
powierzenia realizacji części zamówienia podwykonawcy.
Na marginesie należy wskazać, że tak jak stwierdził Odwołujący w Odwołaniu,
Zamawiaj
ący nie ograniczył możliwości nabywania usług i towarów, które nie są częścią
przedmiotu zamówienia, ale służą realizacji przedmiotu zamówienia. Zamawiający zastrzegł
jedynie w OPZ, że Usługi PeF mają być świadczone na terenie Unii Europejskiej.
Usługa helpdesk, jako część Usług PeF nie jest natomiast standardową usługą pomocniczą
nabywaną w celu realizacji zamówienia, ale jest częścią zamówienia.
Zamawiający stwierdził następnie, że zarzut Odwołującego opisany w pkt 2.3
o
dwołania co do braku precyzyjności określenia w SIWZ, że cały cykl produkcyjny
Systemu PeF
ma odbyć się na terenie Unii Europejskiej, również jest chybiony, z tych samych
powodów co wskazano powyżej. Odwołujący dokonuje dowolnej interpretacji pojęć
„Usługa PeF” oraz „System PeF” oraz wskazuje, że Usługi helpdesk mają charakter
pomocniczy i standardowy. Tymczasem, jak stwierdzono
już wcześniej, skoro Usługa PeF to
u
sługi świadczone za pomocą Systemu PeF, tj. m.in. narzędzi organizacyjnych, to usługi
helpdesk
opisane przez Odwołującego w jego wyjaśnieniach treści oferty mieszczą się
w
pojęciu Usługi PeF. Zamawiający zarówno na etapie oceny ofert, odrzucenia oferty
Odwołującego oraz w niniejszym piśmie nie dokonywał rozszerzającej interpretacji Usługi PeF,
a jego decyzja o odrzuceniu oferty nast
ąpiła po analizie zapisów SIWZ oraz oferty
Odwołującego.
Odwołujący w pkt 2.4 odwołania ponownie przytacza te same argumenty co we
wcześniejszych fragmentach Odwołania, wskazując, że Usługa hekp desk nie jest istotną
częścią Usługi PeF ale jedynie usługą pomocniczą w celu wyprodukowania Systemu PeF.
Podkreślił także, że instrukcja użytkownika wytworzona przez podmiot na Ukrainie dotyczy
standardowego oprogramowania. Takie wyjaśnienia Odwołującego są nielogiczne i niespójne.
Odwołujący, zgodnie z ofertą, nie podzleca wytworzenia dokumentacji użytkownika do
standardowego oprogramowania,
gdyż dostarczenie standardowego oprogramowania wraz
z
instrukcją nie jest przedmiotem zamówienia, a podzleca wytworzenie instrukcji użytkownika
do świadczonych przez siebie Usług PeF, których szczegółowy sposób realizacji zostanie
wypracowany wspólnie z Zamawiającym dopiero na etapie wykonania umowy.
Zgodnie
bowiem z pkt 7.2 OPZ wykonawca zobowiązany jest do wykonania m. in. prototypów
(makiet) interfejsów dla e-Usług, będących przedmiotem zamówienia a także do stworzenia
dla tych e-
Usług dokumentacji użytkownika. Następnie, zgodnie z Załącznikiem nr 3 do SIWZ
– Wzorem Umowy (§17 ust. 2), wykonawca, z chwilą podpisania przez Zamawiającego
protokołu odbioru Etapu zobowiązany będzie do przeniesienia na Zamawiającego całości
autorskich praw majątkowych do Efektów wytworzonych w ramach Umowy.
Zamawiający ponownie podkreślił, że w przypadku wytworzenia instrukcji użytkownika,
makiet, prototypów nie mamy do czynienia z zakupem usług czy też dzieł pomocniczych,
ale
z zakupem istotnych elementów przedmiotu zamówienia, skoro stanowią one Efekt, który
jest kryterium odbioru danego Etapu realizacji umowy oraz do którego następnie autorskie
prawa majątkowe uzyskuje Zamawiający. Odwołujący wydaje się upraszczać pojęcie Usługi
PeF oraz Systemu PeF
tylko i wyłącznie do przesyłania danych pomiędzy użytkownikami
końcowymi, zapominając, że przedmiotem zamówienia jest świadczenie Usługi PeF przy
pomocy Systemu PeF
, który jest wytwarzany w ramach realizacji umowy przy współpracy
z
Zamawiającym. Odwołujący wskazał, że będzie korzystał z podwykonawcy na wszystkich
Etapach realizacji zamówienia. Tak więc nie można mówić jedynie o pomocniczym
charakterze świadczonych usług helpdesk.
Odnośnie podnoszonej przez Odwołującego zasadności zastrzeżenia, że Usługi PeF
mają być świadczone wyłącznie na terenie Unii Europejskiej (pkt 2.4 Odwołania),
należy wskazać, że ewentualne wątpliwości na tym tle powinny być zgłaszane przez
Odwołującego na etapie dialogu konkurencyjnego, bądź w ramach wniosku o wyjaśnienie
treści SIWZ, albo w ostateczności za pomocą odwołania na treść SIWZ do KIO.
Zarówno Odwołujący, jak i inni wykonawcy, nie skorzystali z tych możliwości. W tym samym
pkt 2.4 o
dwołania oraz pkt 2.5 Odwołujący ponownie wskazuje, że w ramach podwykonawstwa
będzie nabywał wytworzenie instrukcji standardowej do standardowego oprogramowania,
gdy
tymczasem w wyjaśnieniach treści oferty Odwołujący wskazał, że będzie nabywał
materiały, które oznaczają założenia do instrukcji obsługi dla Użytkownika
(dokumenty tekstowe i grafic
zne), czyli np. założenia do: instrukcji dotyczącej korzystania
z aplikacji webowej,
czy artykułów przeznaczonych do zasilenia budowanej bazy wiedzy dla
Użytkowników PeF. Odwołujący nabędzie zatem materiały dedykowane dla Projektu PeF.
Gdyby był to zakup standardowych materiałów, Odwołujący zapewne nie wskazałby tego
zakresu jako podwykonawstwo w swojej ofercie.
Zarzuty Odwołującego, że Zamawiający dąży do zmiany treści SIWZ po terminie
składania ofert, także nie mogą się ostać wobec wyjaśnień i argumentacji wskazanych już
powyżej. Zamawiający nie dokonał innej interpretacji postanowień SIWZ, a jedynie dokonał
oceny oferty oraz wyjaśnień treści oferty Odwołującego pod kątem jasnych i precyzyjnych
definicji Usługi PeF oraz Systemu PeF zawartych w OPZ.
Jednocześnie Zamawiający podkreślił, że nie naruszył art. 87 ust. 1 Pzp. Po pierwsze
Zamawiający wezwał Odwołującego do wyjaśnień treści jego oferty, odnośnie powierzenia
podw
ykonawcy usług helpdesk (service desk). Odwołujący wyjaśnił, że rozróżnia pojęcia
u
sługi helpdesk oraz service desk. Zamawiający przyjął te wyjaśnienia, a podstawą odrzucenia
oferty nie było powierzenie usług service desk spółce ukraińskiej, ale powierzenie usług
helpdesk
w rozumieniu wskazanym przez Odwołującego spółce spoza Unii Europejskiej.
Zamawiający nie negował i nie neguje definicji usługi helpdesk przyjętej przez Odwołującego.
Zamawiający nie negował także faktu wyodrębnienia przez Odwołującego części zamówienia,
polegającej na stworzeniu m.in. instrukcji użytkownika, gdyż podział zamówienia w celu
zlecenia realizacji jego części podwykonawcom leży tylko i wyłącznie w gestii wykonawcy.
Odwołujący podważa jednak możliwość powierzenia usług helpdesk podmiotowi spoza Unii,
skoro stanowią one część Usługi PeF, a ta zgodnie z OPZ musi być świadczona w granicach
Unii.
Rozróżnienie pojęcia service desk oraz helpdesk nie było oraz nie jest osią sporu
pomiędzy Odwołującym oraz Zamawiającym. Zamawiający w pełni przyjął wyjaśnienia treści
oferty Odwołującego, uznał terminologię zastosowaną w wyjaśnieniach i zrozumiał jej
znaczenie.
Zamawiający ponownie podkreślił, że zarówno cała Usługa PeF, jak i jej poszczególne
części, nie mają standardowego charakteru. W dokumentacji Postępowania Zamawiający
nigdzie nie opisuje,
że nabywa standardowe usługi, co więcej nabywa usługi, które oparte są
na opisanym w OPZ standardzie, jednak wzbogacone o dodatkowe wymagania
Zamawiającego i które to Usługi nie są świadczone jeszcze na rynku polskim. Oczywiście różni
wykonawcy świadczą na rynku podobne usługi do tych będących przedmiotem niniejszego
zamówienia, jednak nie spełniają one wszystkich warunków stawianych przez Zamawiającego
w SIWZ. Stąd, pomimo usługowego charakteru przedmiotu zamówienia, pierwsze cztery
z
pięciu etapów realizacji umowy mają charakter produkcyjny, tj. pozwalający na ustalenie przy
współpracy wykonawców z zamawiającym ostatecznego kształtu usług oraz wytworzeniu
dokumentacji opisującej działanie tych usług. Dokumentacja ta w całości stanie się własnością
Zamawiającego i będzie stanowiła podstawę do stworzenia każdorazowo opisu przedmiotu
zamówienia w przyszłych postępowaniach na świadczenie usług PeF.
Do postępowania odwoławczego, po stronie Zamawiającego, przystąpienie zgłosił
wykonawca INFINITE sp. z o.o., wnosząc o oddalenie odwołania. Izba, wobec spełniania przez
zgłoszone przystąpienie wymogów z art. 185 ust. 2 Pzp, postanowiła o dopuszczeniu ww.
wykonawcy (dalej „Wykonawca I” lub „Przystępujący”) w charakterze uczestnika postępowania
odwoławczego.
Na rozprawie strony i Przystępujący podtrzymali przedstawioną powyżej argumentację.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z treści:
korespondencji poczty elektronicznej pomiędzy pracownikiem Odwołującego
a przedstawicielem The Apache Software Foundation z 28 czerwca i 1 lipca br.
z
tłumaczeniem na język polski – dowód O1;
korespondencji poczty elektronicznej pomiędzy pracownikiem Odwołującego
a przedstawicielem Microsoft sp. z o.o. z 3 lipca br.
– dowód O2;
studium wykonalności projektu pt.: „Platforma Pośrednicząca elektronicznego
fakturowania dla strefy finansów publicznych”, wersja 110.0 z erratą z marca 2016 r.
wraz
z
pismem
dyrektora
Departamentu
Gospodarki
Elektronicznej
Ministerstwa Rozwoju do Sekretarza
Komitetu Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji
z 24 maja 2016 r. i załącznikiem w postaci dokumentu pn.:
„Podsumowanie najważniejszych informacji o projekcie” – dowody O3;
oświadczenia przedstawiciela Inprogress sp. z o.o. z 3 lipca 2018 r. – dowód O4;
oświadczenia przedstawiciela Conlea sp. z o.o. z 2 lipca 2018 r. – dowód O5.
Zamawiający wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z treści wydruku
schematu graficznego funkcjonowania Usługi PeF (dowód Z1).
Przystępujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z treści wydruku
materiału prasowego pn.: „HelpDesk czy Service desk?” opublikowanego 14 kwietnia 2014 r.
w czasopiśmie Computerworld (dowód P1).
Po przeprowadzeniu rozprawy Izba, uwzględniając zgromadzony materiał
dowodowy omówiony w dalszej części uzasadnienia, jak również biorąc pod uwagę
oświadczenia i stanowiska stron i Przystępującego I zawarte w odwołaniu i odpowiedzi
na odwołanie, a także wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole,
ustaliła i zważyła, co następuje.
Skład orzekający stwierdził, że Odwołujący jest legitymowany, zgodnie z przepisem
art.
179 ust. 1 Pzp, do wniesienia odwołania.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z treści: protokołu Postępowania, SIWZ,
oferty
Odwołującego, wezwania Odwołującego do wyjaśnienia treści oferty z 23 maja 2018 r.,
wyjaśnień Odwołującego z 25 maja 2018 r., zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty
z 11 czerwca 2018 r. oraz
dokumentów złożonych na rozprawie. Skład orzekający stwierdził
na ich podstawie, że stan faktyczny sprawy nie jest sporny i nie wymaga dodatkowego
omówienia, czy uzupełnienia.
Izba stwierdziła, że odwołanie podlegało oddaleniu.
Na wstępie, w kwestii interpretacji przepisu art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp,
przypomnieć należy, że mianem niezgodności treści oferty z SIWZ określa się sytuacje,
w
których świadczenie wykonawcy wynikające z oferty nie odpowiada wymaganiom
zamawiającego opisanym w SIWZ. Ad casum Zamawiający dopatrzył się wspomnianej
niezgodności w zaoferowaniu realizacji części zamówienia poza obszarem Unii Europejskiej,
co uchybia wymogowi zawartemu w pkt 7 na str. 50 OPZ i Izba zdanie to podziela.
Skład orzekający uwzględnił w pierwszej kolejności okoliczność, że treść oferty
Odwołującego przewidywała podwykonawstwo w zakresie świadczenia Usługi helpdesk.
Pozostawiając w tym miejscu na marginesie rozważań definicję tego zakresu
podwykonawstwa należy zauważyć, że z samej jego istoty wynika realizacja części
zamówienia publicznego, o czym przesądził ustawodawca w legalnej definicji umowy
o podwykonawstwo, zawartej w art. 2 pkt 9b Pzp. W konsekwencji, skoro w tej sprawie
przedmiotem zamówienia jest świadczenie przez brokera (wykonawcę, z którym zawarta
zostani
e umowa w sprawie zamówienia publicznego) usług PeF, to wskazanie przez
Odwołującego, jako podwykonawcy tego zamówienia, podmiotu z siedzibą spoza obszaru
Unii
Europejskiej oznacza, że w pewnym (określonym przez samego Odwołującego) zakresie
podmiot ów będzie partycypował w realizacji zamówienia, a tym samym – że usługi PeF będą
w tym zakresie świadczone w sposób niezgodny z przywołanym powyżej postanowieniem
OPZ. Przeciwne temu stanowisko Odwołującego zmierzało w istocie do wykazania,
że pomimo wskazania w ofercie podwykonawcy nie będzie on realizował części
przedmiotu
zamówienia, co jest sprzeczne z istotą podwykonawstwa.
Odnosząc się kolejno do kwestii znaczenia użytego przez Odwołującego pojęcia
helpdesk
i prawidłowości jego interpretacji przez Zamawiającego Izba nie dostrzegła w tym
zakresie sporu między stronami. Zamawiający – zgodnie z otrzymanymi wyjaśnieniami treści
oferty
– przyjął znaczenie Usługi helpdesk nadane mu przez Odwołującego i stwierdził,
że wpisuje się ono w pojęcie Usługi PeF, stanowiąc jedno ze świadczeń składających się na
przedmiot zamówienia. Stanowisko Zamawiającego wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej
odwołaniem czynności nie pozwala na stwierdzenie, że Zamawiający utożsamił zdefiniowaną
w OPZ U
sługę service desk ze zdefiniowaną przez Odwołującego Usługą helpdesk.
Zamawiający uznał Usługę helpdesk za „wyodrębniony fragment Usługi PeF”. Z tego powodu
Izba nie uwzględniła w dalszych rozważaniach stanowiska Przystępującego i złożonego przez
niego dowodu P1, bowiem by
ły one sprzeczne ze stanowiskiem Zamawiającego, co objęte
jest zakazem wynikającym z art. 185 ust. 5 Pzp. W konsekwencji pominięte zostały również
dowody O4 i O5, jako odnoszące się do nieuwzględnionych twierdzeń Wykonawcy I.
Zdaniem Izby stanowisko Odwołującego zmierzało w istocie do ograniczenia pojęcia
Usługi PeF wyłącznie do świadczenia usług wymiany danych przy użyciu narzędzi
informatycznych
(określanych dalej przez Izbę mianem usługi sensu stricto). Pomija to
złożoność przedmiotu zamówienia, na który – obok wskazanego powyżej zakresu –
składają się m.in. również elementy umowy o dzieło, jako że obowiązkiem wykonawcy będzie
również wykonanie dokumentacji opisującej Usługę PeF, stanowiącym jeden z rezultatów
(czy, posługując się nomenklaturą z OPZ, efektów) realizacji zamówienia (zob. przykładowo
pkt 7.2 OPZ, Etap II, efekt nr 1, czy Etap IV, efekt nr 2).
W ocenie składu orzekającego
wspomnianą złożoność trafnie oddaje harmonogram realizacji zamówienia (pkt 7.2 OPZ),
z
którego wynika, że przedmiot zamówienia (Usługa PeF), składa się także z szeregu
czynności
poprzedzających
rozpoczęcie
świadczenie
usługi
sensu
stricto,
przewidziane dopiero w Etapie V.
W
powyższym kontekście należy zwrócić uwagę na zakres Usługi helpdesk wynikający
z wyjaśnień Odwołującego, który wskazuje, że przygotowanie dokumentacji zostanie
częściowo zlecone podwykonawcy. Przy czym, przyjmując nawet zasadność rozróżnienia
usługi sensu stricto od przygotowania do jej świadczenia, to należy zauważyć,
że zadeklarowane przez Odwołującego podwykonawstwo „[…] obejmuje prace
przygotowawcze na etapie uruchomienia usługi wsparcia oraz w trakcie trwania projektu (czyli
prace również po odebraniu przez Zamawiającego Etapu IV – patrz OPZ Efekt Etapu V) […]”.
Etap
IV kończy przygotowanie do rozpoczęcia świadczenia usługi sensu stricto, które objęte
jest Etapem V, a
zgodnie z zacytowanym fragmentem wyjaśnień podwykonawstwo będzie
miało miejsce również w tej fazie realizacji zamówienia.
Nie przekonał Izby argument Odwołującego, jakoby objęte podwykonawstwem
czynności miały standardowy charakter. Należy bowiem zwrócić uwagę, że w wyjaśnieniach
Odwołujący wskazał na rodzaje materiałów, które będą przygotowywane przez ukraińskiego
podwykonawcę i ze wskazania tego wynika, że będą one dedykowane na potrzeby
Usługi PeF. Standardowemu charakterowi tych materiałów przeczy również umiejscowienie
ich wykonania w czasie, tj. w dwóch ostatnich etapach realizacji zamówienia, w szczególności
w Etapie V stanowiącym świadczenie usługi sensu stricto. Biorąc powyższe pod uwagę Izba
nie dała wiary twierdzeniom Odwołującego i przedstawionym na ich poparcie dowodom O3,
mającym potwierdzać typowy charakter zamówienia. W przekonaniu składu orzekającego
przeczy temu już sam fakt wskazania przez Zamawiającego, jako przesłanki wyboru trybu
dialogu konkurencyjnego, przepisu art. 55 ust. 1 pkt 6 Pzp, tj.
powołanie się na okoliczność,
że rozwiązania dostępne na rynku nie mogą zaspokoić, bez ich dostosowania,
potrzeb
zamawiającego.
Nie przemawiało za stanowiskiem Odwołującego twierdzenie, że Zamawiający
przewidział w OPZ możliwość wykorzystania do realizacji przedmiotu zamówienia
oprogramowania, które nie jest w całości wytwarzane (rozwijane, wspierane, aktualizowane,
itp.)
na
obszarze
Unii
Europejskiej
(np.
oprogramowania
Microsoft,
czy Apache Software Foundation), poparte dowodami O1 i
O2. Należy bowiem zauważyć,
że Odwołujący nie wskazał wspomnianych podmiotów jako podwykonawców, zatem musi
zdawać sobie sprawę z tego, że wykorzystanie oprogramowania wzmiankowanych podmiotów
do realizacji przedmiotu
zamówienia nie wchodzi w jego zakres. W konsekwencji nie jest to
objęte spornym wymogiem OPZ.
Izba nie dopatrzyła się również naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 87 ust.
1 Pzp, którego zastosowanie warunkowane jest istnieniem wątpliwości co do wykładni treści
oferty. W tej sprawie O
dwołujący upatrywał konieczności zastosowania wezwania
w
rzekomym odmiennym rozumieniu przez zamawiającego pojęcia Usługi helpdesk’”.
Niemniej jednak
– jak wspomniano – okoliczności takiej nie sposób wywieść z treści
uzasadnienia odrzucenia oferty Odwołującego.
Mając powyższe na uwadze Izba orzekła, jak w pkt 1 sentencji wyroku.
O kosztach postępowania odwoławczego (pkt 2 sentencji wyroku) orzeczono
stosownie do jego wyniku, na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5
ust. 3 pkt 1 w
zw. z § 3 pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U.2018.972).
Przewodniczący: ……………………………………….