KIO 1789/18 WYROK dnia 21 września 2018 r.

Sygn. akt: KIO 1789/18 

WYROK 

z dnia 

21 września 2018 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: Ernest Klauziński 

                                                                      Protokolant: 

Rafał Komoń 

 
po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu 

19  września  2018  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  7  września  2018  r.  

przez  O

dwołującego: ENGIE Services Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą 

w  Warszawie  w 

postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego:  Szpital  Bielański  

im.  ks.  Jerzego 

Popiełuszki  -  Samodzielny  Publiczny  Zakład  Opieki  Zdrowotnej  z  siedzibą  

w  Warszawie,  przy  udziale  wykonawcy 

STRABAG  Property  and  Facility  Services  Spółka  

z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Pruszkowie  zgłaszającego  przystąpienie  

do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, 

orzeka: 

oddala odwołanie, 

kosztami  postępowania  obciąża  Odwołującego:  ENGIE  Services  Spółka  

z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Warszawie  i  zalicza  w  poczet 
kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000,00 zł (słownie: piętnaście tysięcy 
złotych  00/100)  uiszczoną  przez  Odwołującego:  ENGIE  Services  Spółka  
z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Warszawie  tytułem  wpisu  

od 

odwołania. 

Sto

sownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2017 r.,  poz.  1579)  na niniejszy  wyrok 

– w terminie 7 dni od dnia 

jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 
do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:…………………………..…………… 

Sygn. akt KIO 1789/18 

U z a s a d n i e n i e 

Szpital  Bielański  im.  ks.  Jerzego  Popiełuszki  -  Samodzielny  Publiczny  Zakład  Opieki 

Zdrowotnej  z  siedzibą  w  Warszawie  (dalej: „Zamawiający”)  prowadzi  w  trybie 

przetargu 

nieograniczonego,  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  29 stycznia  2004  r. 

Prawo  zamówień  publicznych  (t.j.  Dz.U.  z  2017  r.  poz.  1579),  zwanej  dalej  Pzp, 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  pn.  „Kompleksowa  obsługa  techniczna  

i  eksploatacyjna  Szp

itala  Bielańskiego  w  Warszawie”  (numer  postępowania  ZP-49/2018), 

zwane  dalej: 

„Postępowaniem”.  Wartość  zamówienia  przekracza  kwoty  określone  

w  przepisach  wykonawczych  wydanych  na  podstawie  art.  11  ust.  8  Pzp.  Ogłoszenie  

o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  16 czerwca 

2018 roku pod nr 2018/S 114-259639. 

W  dniu 

7  września  2018  r.  wykonawca  ENGIE  Services  Spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie (dalej Odwołujący), wniósł odwołanie, w którym 

zaskarżył niezgodne z przepisami czynności Zamawiającego i zarzucił mu naruszenie: 

1.  art.  90  ust.  3  Pzp,  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  wykonawcy  STRABAG 

Property  and  Facility  Services  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  

w  Pruszkowie 

(dalej  Przystępujący  lub  Strabag),  mimo,  że  zaistniały  ku  temu 

przesłanki,  w  postaci  niezłożenia  przez  Strabag  należytych  wyjaśnień  dotyczących 

zaoferowanej  ceny  oraz  z  uwagi  na  fakt,  iż  oferta  tego  wykonawcy  zawiera  rażąco 

niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

2.  art. 90 ust. 2 Pzp, przez uznanie, 

że Strabag wykazał, że złożona oferta nie zawiera 

rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

3.  art. 91 w zw. z art. 2 pkt 5 Pzp

, polegające na wyborze oferty niezgodnie z kryteriami 

opisanymi w SIWZ - 

Zamawiający wybrał ofertę, która winna podlegać odrzuceniu. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty, a w ramach powtórzonych czynności 

-  odrzucenie  oferty 

Przystępującego,  z  uwagi  na  nie  złożenie  przez  Strabag 

należytych wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny oraz brak wykazania, że oferta 

nie 

zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia, 

powtórną ocenę ofert złożonych w postępowaniu, 

wybór, jako najkorzystniejszej, oferty Odwołującego, 

oraz 

obciążenie  Zamawiającego  kosztami  postępowania,  zaliczenie  w  poczet  kosztów 

postępowania  odwoławczego  kwoty  15  000  zł  uiszczonej  przez  Odwołującego, 

tytułem wpisu od odwołania, zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego 

kwoty 15 

000 zł, stanowiącej koszty postępowania odwoławczego, poniesione z tytułu 

wpisu od odwołania. 

W uzasadni

eniu odwołania Odwołujący wskazał m.in.: 

Odwołujący  od  8  lat  realizuje  umowy  o  zakresie  analogicznym  do  przedmiotu  zamówienia, 

więc  doskonale  zna  koszty  związane  z  realizacją  tego  typu  zadań.  Był  wobec  tego 

świadomy,  że  nie  jest  możliwym  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  za  kwotę  wskazaną 

przez firmę Strabag, dlatego też pismem wysłanym do Zamawiającego dnia 7 sierpnia 2018 

roku,  Odwołujący  wniósł  o  unieważnienie  czynności  wyboru  najkorzystniejszej  oferty. 

Zamawiający,  8  sierpnia  2018  roku  poinformował  uczestników  postępowania  o  anulowaniu 

powyższej  czynności  oraz  o  zamiarze  ponownego  badania  i  oceny  złożonych  ofert. 

Następnie,  w  trybie  art.  90  Pzp,  zwrócił  się  do  Przystępującego  o  udzielenie  wyjaśnień,  

w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny oferty. 

W  odpowiedzi  na  powyższe  Strabag,  pismem  z  14  sierpnia  2018  r.  zatytułowanym 

„Wyjaśnienie Wykonawcy dotyczące zaoferowanej ceny”, stwierdził, że: 

1.  N

a wysokość ceny miały wpływ następującego okoliczności: 

a. 

fakt posiadania zespołów mobilnych o niewykorzystanych zasobach osobowych, 

b. 

wykonanie prac siłami własnymi, 

c. 

obecność Strabag na polskim rynku usług technicznych od kilkunastu lat, 

d. 

realizacja wielu kontraktów, 

e. 

brak uwzględnienia pomocy publicznej przy obliczaniu ceny. 

2.  Stawka  godzinowa  opar

ta  została  o  koszt  wynagrodzenia  techników  na  podstawie 

um

ów  o  pracę,  a  przyjęte  koszty  pracy  nie  były  niższe  od  minimalnego 

wynagrodzenia. 

3.  Wykonanie 

umowy  za  wskazaną  cenę  zapewni  osiągnięcie  zakładanego  przez 

w

ykonawcę  zysku  i  będzie  opłacalne  przy  zachowaniu  obowiązujących  reguł 

rynkowych. 

W  załączeniu  do  pisma,  Przystępujący  przedstawił  tabelę  wskazującą  zakładane 

wynagrodzenie  20  osób  zatrudnionych  na  pełen  etat,  koszty  materiałów  (1  450  złotych), 

koszty środków łączności, abonamentów, komputer, drukarka, warsztat narzędziowy (3 450 

złotych), odzież robocza środki BHP (4 780 złotych), koszty letniego utrzymania w tym sprzęt 

mechaniczny  taki  jak  mikrociągnik  spalinowy,  kosa  spalinowa  (9  650  złotych),  rezerwa 

osobowo-techniczna  (28  917

,46  złotych),  zakładany  zysk  (6  879,14  złotych).  W  związku  

z  powyższymi  wyjaśnieniami,  29  sierpnia  2018  roku,  Zamawiający  ponownie,  jako 

najkorzystniejszą  wybrał  ofertę  Przystępującego.  W  odpowiedzi,  tego  samego  dnia 

Odwołujący  wskazał,  że  powyższe  wyjaśnienia  były  niewłaściwe  i  niewystarczające. 

Zamawiający  niezgodnie  z  przepisami  Pzp  nie  odrzucił  oferty  Przystępującego,  z  uwagi  

na brak złożenia (złożenie nienależyte) wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny. 

Skoro  Zamawiający,  w  trybie  art.  90  ust.  1  Pzp,  zwrócił  się  do  wykonawcy  o  udzielenie 

wyjaśnień w zakresie ceny oferty, powinien był udzielone wyjaśnienia przeanalizować. Wtedy 

stwierdziłby, że pismo Przystępującego, mimo tytułu, nie zawierało wyjaśnień – jedynie kilka 

lakonicznych 

twierdzeń, na podstawie których w żaden sposób nie można było ustalić, w jaki 

sposób  wyliczył  cenę  oferty  i  tym  samym,  czy  cena  ta  jest  stosowna  do  przedmiotu 

zamówienia.  Załączona  do  pisma  tabela  nie  stanowiła  natomiast  kalkulacji  ceny,  a  jedynie 

wypisanie części kosztów związanych z wykonaniem umowy - i to z błędami. 

Zaproponowany przez 

Przystępującego skład osobowy do wykonania przedmiotu umowy był 

zbyt mały. Założone w ofercie 20 osób nie byłoby w stanie wykonać przedmiotu zamówienia 

-  brak 

co  najmniej  8  pełnych  etatów.  Odwołujący  wykonując  porównywalne  umowy, 

zatrudniał  przy  ich  wykonaniu  30  osób  na  pełen  etat.  Dopiero  taki  skład  pozwalał  

na wykonanie przedmiotu umowy.  

Z wyjaśnień Przystępującego wynikało, że nie uwzględnił między innymi: 

osób  niezbędnych  do  wykonania  prac  budowlanych  -  dotychczasowe 

zapotrzebowanie  Szpitala  wskaz

ywało,  że  powinny  to  być  minimum  2  osoby,  które 

przez cały rok będą wykonywać prace codzienne związane z naprawami i remontami 

budo

wlanymi pomieszczeń szpitalnych, 

osób  niezbędnych  do  wywożenia  odpadów  medycznych  i  komunalnych  –  

ze  w

zględów  jak  wyżej  powinny  to być  minimum  4  osoby  -  nieregularne  wywożenie 

odpadów  medycznych  z  Oddziałów  szpitalnych  jest  nie  zgodne  z  instrukcjami  BHP 

obowiązującymi w Szpitalu Bielańskim oraz z przepisami prawa, 

osób  niezbędnych  do  codziennego  porządkowania  terenu  (zamiatanie,  opróżnianie 

koszy,  odśnieżanie,  koszenie,  wycinanie  drzew,  itp.).  Osoby  te  wykonują  także 

codzienne  prace  transportowe  związane  z  funkcjonowaniem  Szpitala  -  powinny  

to być minimum 2 osoby, 

osób  niezbędnych  do  wykonania  znacznej  ilości  prac  ślusarskich  związanych  

z naprawami wyposażenia Szpitala - powinny to być minimum 3 osoby.  

Ponadto  Przystępujący  nie  uwzględnił  szeregu  kosztów  niezbędnych  do  wykonania 

przedmiotu zamówienia, między innymi: 

1.  czyszczenia  wentylacji  zgodnie  z  wymoga

mi  SIWZ  i  obowiązującymi  przepisami  

000 złotych netto za jednorazowe czyszczenie - koszt roczny), 

pomiarów elektrycznych pięcioletnich, zgodnie z wymogami zawartymi w SIWZ, 

kosztu  zakupu  wózków  do  odpadów  medycznych  zgodnie  z  wymogami  zawartymi  

w SIWZ, 

4.  utrzymania zimowego, 

zakupu  narzędzi  indywidualnych,  wyposażenia  warsztatu,  wyposażenia  szatni 

p

racowniczej i wyposażenia biura, 

6.  prac alpinistycznych na dachach zgodnie z wymogami zawartymi w SIWZ, 

wynajmu „WUKO” w celu udrażniania kanalizacji szpitalnej, 

8.  wymaganych prawem specjalistyczny

ch badań lekarskich pracowników, 

wynajęcia pomieszczeń od Szpitala zgodnie z umową stanowiącą załącznik do SIWZ. 

W 

wyjaśnieniach  Strabag  pozycja  „koszt  materiałów”  określona  została  na  kwotę  1  450 

złotych  brutto  na  miesiąc.  Koszt  ten  być  może  uwzględniał  drobne  materiały  do  prac 

konserwacyjnych,  ale  z  całą  pewnością  nie  materiały  określone  w  pkt  10  ppkt  5  Opisu 

Przedmiotu  Zamówienia.  Zgodnie  z  kalkulacją  Odwołującego,  przy  uwzględnieniu  wyżej 

powołanego postanowienia OPZ, koszt ten powinien wzrosnąć o co najmniej 1  700 złotych 

brutto  miesięcznie.  Przedstawiona  kalkulacja  nie  zawierała  również  kosztów  prowadzenia 

działalności (koszty pośrednie). 

Kalkulacja  zawiera

ła  istotny  błąd  zaniżający  koszty  personelu:  w  kolumnie  „wynagrodzenia 

brutto  brutto  miesięcznie”  Strabag  nie  uwzględnił  kosztu  VAT  23%.  Mimo  to  traktował  

te koszty jakby VAT był wliczony - sumaryczną wartość kosztów „wynagrodzeń brutto brutto 

miesięcznie”  Przystępujący  zsumował  dalej  łącznie  z  innymi  składnikami  kosztów  w  ujęciu 

brutto. W efekcie otrzymał wartość brutto miesięcznego ryczałtu 171 978,60 zł, czyli wartość 

zgodną  z  wartością  brutto  z  oferty  przetargowej.  W  wyniku  tylko  tego  błędu  koszty  zostały 

zaniżone o 26 875,96 zł miesięcznie. 

Przystępujący  nie  przedstawił  jakiekolwiek  dowodu  dla  wykazania,  że  cena  jego  oferty  nie 

była rażąco niska w stosunku od przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający,  po  otrzymaniu  wyjaśnień  Przystępującego,  powinien  odrzucić  ofertę,  mimo,  

że  przysługiwało  mu  prawo  wezwania  wykonawcy  do  dodatkowych  wyjaśnień.  Jednak  

aby  zamawiający  mógł  „dopytać”  wykonawcę  najpierw  musi  otrzymać  wyjaśnienia  -  nie 

jakiekolwiek,  ale  konkretne, 

będące  odpowiedzią  na  wezwanie.  Dodatkowe  wezwanie  

do  wyjaśnień  ma  na  celu  tylko  doprecyzowanie  niejasności.  W  sytuacji  kiedy  złożone 

wyjaśnienia były tak ogólnikowe, że zawierały treści wymagającej doprecyzowania, nie było 

podstaw do dodatkowego wezwania. 

N

a  etapie  postępowania  przed  KIO,  kwestia  czy  cena  zaproponowana  przez  Strabag  ma 

charakter  ceny  rażąco  niskiej  nie  ma  już  znaczenia.  Przedmiotem  rozważań  Izby  powinna 

być  wyłącznie  czynność  Zamawiającego,  polegająca  na  ocenie  złożonych  wyjaśnień  

i zasadn

ość odrzucenia albo zaniechania odrzucenia oferty. 

W okresie wykonywania przez Odwołującego na rzecz Zamawiającego analogicznych usług 

jak  te  opisane  w  przedmiocie  zamówienia,  Odwołujący  otrzymywał  miesięczne 

wynagrodzenie w kwocie 149 793,86 zł netto (przy obowiązku utrzymywania załogi 30 osób 

oraz  z  uwzględnieniem  podwyżek  wynagrodzenia,  wynikających  ze  wskaźników  GUS). 

Kwota  ta  pokrywała  koszty  bezpośrednie,  koszty  pośrednie  oraz  minimalny  zysk. 

Argumentacja Strabag, 

że cena wskazana w ofercie była tak niska wynika z faktu, że umowę 

wykona siłami własnymi, jest obecny na polskim rynku usług technicznych od kilkunastu lat  

i  realizował  wiele kontraktów  jest  bez  znaczenia  wobec faktu,  że Odwołujący  też  odznacza 

się  tymi  właściwościami,  a  nie  byłby  w  stanie  wykonać  zamówienia  za  cenę  wskazaną  

w ofercie Strabag (przy uwzględnieniu choćby pokrycia kosztów tego zlecenia). 

W  myśl  art.  90  Pzp  jeżeli  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe, 

wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości 

zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia,  zgodnie  

z wymaga

niami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, 

zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia  ceny  lub  kosztu. 

Ustęp  2  przedmiotowego  przepisu  wskazuje,  że  obowiązek 

wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na  wykonawcy,  

a ustęp 3, że zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli 

dokonana  ocena  wyjaśnień,  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera 

rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W

obec zaistniałego stanu faktycznego, Zamawiający winien był uznać, że Przystępujący nie 

złożył należytych wyjaśnień, dotyczących zaoferowanej ceny i nie wykazał, że złożona oferta 

nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia, a tym samym jego 

oferta podleg

ała odrzuceniu. 

Uwzględniając  dokumentację  z  przedmiotowego  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego,  w  tym  treść  ogłoszenia  o  zamówieniu,  treść  SIWZ,  złożone 

ofe

rty,  jak  również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska  Stron  

i Przystępującego złożone podczas rozprawy, Izba zważyła, co następuje: 

Izba  ustaliła,  że  odwołującemu,  w  świetle  przepisu  art.  179  ust.  1  Pzp,  stanowiącego,  
że  „Środki  ochrony  prawnej  określone  w  niniejszym  dziale  przysługują  wykonawcy, 
uczestnikowi  konkursu, a także innemu  podmiotowi,  jeżeli  ma lub miał  interes  w  uzyskaniu 
danego  zamówienia  oraz  poniósł  lub  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  naruszenia  
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy”, przysługiwało uprawnienie do wniesienia 
odwołania. Izba nie uwzględniła stanowiska Przystępującego podnoszącego, że ze względu 
na  znacznie  wyższą  od  kwoty  przeznaczonej  na  realizację  przedmiotu  zamówienia  cenę 
oferty Odwołującego, niemożliwe jest uzyskanie przez niego zamówienia. Strabag wskazał, 
że  Zamawiający  do  tej  pory  nie  zwiększył  planowanego  budżetu  inwestycji,  
ani  nie  zadeklarował  chęci  takiego  działania  na  wypadek  wyboru  oferty  Odwołującego,  
więc w tej sytuacji odwołanie winno zostać oddalone. W ocenie Izby twierdzenie, że jedynym 
możliwym  scenariuszem  w  przypadku  odrzucenia  oferty  Strabag  jest  unieważnienie 
postępowania na tym etapie jest niezasadne. Zamawiający jest uprawniony do zwiększenia 

kwoty  przeznaczonej  na  realizac

ję  przedmiotu  zamówienia,  a  zatem  do  momentu 

ewentualnego  unieważnienia  postępowania  nie  można  wykluczyć  zaistnienia  takiego 
zdarzenia.  Co  za  tym  idzie  dopiero  w  chwili  prawomocnego  dokonania  czynności 
unieważnienia postępowania uzasadnione byłoby stwierdzenie, że określony wykonawca nie 
ma  interesu  do  wniesienia  odwołania  ze  względu  na  niemożność  uzyskania  zamówienia.  
Na obecnym etapie postępowania jego unieważnienie to zdarzenie o charakterze przyszłym 
i  niepewnym,  zatem  nie  może  być  podstawą  do  oddalenia  zarzutów  w  oparciu  o  uznanie,  
że Odwołujący nie ma interesu do wniesienia odwołania. 
 

Mając  na  uwadze  powyższe  Izba  merytorycznie  rozpoznała  złożone  odwołanie,  uznając,  

że nie zasługuje ono na uwzględnienie. 

Zarzuty  naruszenia  art.  90  ust.  3  Pzp,  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

Przystępującego,  mimo  niezłożenia  przez  niego  należytych  wyjaśnień  dotyczących 

zaoferowanej  ceny  oraz  z  uwagi  na  rażąco  niską  cenę  oferty  tego  wykonawcy  

w stosunku do przedmiotu zamówienia, nie potwierdziły się. 

W  pos

tępowaniu  wpłynęły  dwie  oferty  -  Przystępującego  (cena  oferty  -  8  254  972,80  zł 

brutto)  oraz  Odwołującego  (9  815  400,00  zł  brutto).  Wartość  szacunkowa  przedmiotu 

zamówienia ustalona została na 7 174 285,70 zł netto, kwota, jaką Zamawiający przeznaczył  

na 

realizację  przedmiotu  zamówienia  wynosiła  8  824  371,42  zł  brutto  (tj.  wartość 

szacunkowa 

powiększona o 23-procentową stawkę VAT). 

W dniu 3 sierpnia 2018 r. Zamawiający upublicznił ogłoszenie o wyborze najkorzystniejszej 

oferty  wskazując,  że  wybrana  została  oferta  Przystępującego.  Jedynym  kryterium  wyboru 

była najniższa cena. Ofercie Przystępującego przyznano 100 pkt, Odwołującego 84,1 pkt. 

W  dniu  7  sierpnia  2018  r.  Odwołujący  poinformował  Zamawiającego  o  możliwości 

wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny  w  ofercie  wybranej  jako  najkorzystniejsza.  Uzasadniając 

swoje  twierdzenie  Odwołujący  wskazał:  „W  związku  z  ogłoszonymi  wynikami  Przetargu  

i wskazaną przez firmę Strabag ceną w kwocie 8 254 972,80 złotych, wskazuję, iż w ocenie 

Spółki,  zaproponowana  cena  wydaje  się  rażąco  niska,  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  Spółka,  wykonując  od  8  lat  umowy,  obejmujące  swym  zakresem  przedmiot 

Przetargu,  doskonale  zna  koszty  związane  z  wykonaniem  obowiązków  wchodzących  

w  zakres  przedmiotu  zamówienia.  Mając  na  względzie  powyższe,  Spółka  wyraża  opinię,  

iż  nie  jest  możliwym  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  za  kwotę  wskazaną  przez  firmę 

Strabag. 

Spółka,  przedstawiając  swoją  ofertę,  skrupulatnie  wyliczyła  wszelkie  koszty 

związane  z  wykonaniem  zamówienia  i  stwierdza,  że  zaproponowana  przez  firmę  Strabag 

cena  nie  powinna  wystarczyć  nawet  na  poniesienie  kosztów  bezpośrednich,  związanych  

z  realizacją  Zamówienia,  a  tym  samym  uznać  ją  należy  za  rażąco  niską”.  Reakcją 

Zamawiającego  było  ogłoszenie  z  8  sierpnia  2018  r.  o  anulowaniu  czynności  wyboru 

najkorzystniejszej  oferty 

oraz  wezwanie  Przystępującego  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

uzasadnienia kalkulacji ceny oferty: „W związku z anulowaniem decyzji z dnia 03.08.2018 r. 

o  wyborze  oferty  Państwa  Firmy  jako  najkorzystniejszej  w  postępowaniu  o  zamówienie 

publiczne  na  kompleksową  obsługę  techniczną  i  eksploatacyjną  Szpitala  Bielańskiego  

w Warszawie (ZP-

49/2018) spowodowanym zgłoszonymi zastrzeżeniami co do poprawności 

wyliczenia ceny oferty oraz ponownym badaniem i oceną ofert, na podstawie art. 90 ust. 1 

ustawy  (..

.),  Zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów, 

dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  w  szczególności  w  zakresie  określonym  art.  90  

ust.  1  ustawy  Pzp. 

W  dniu  07.08.2018  r.  wpłynęło  do  Zamawiającego  zawiadomienie 

uczestnika postępowania dotyczące  zaoferowania przez  Państwa firmę rażąco  niskiej  ceny 

w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia. Wykonawca  w  swoim  piśmie  stwierdził,  że  nie  jest 

możliwe wykonanie zamówienia za cenę zaproponowaną przez Państwa Firmę”. 14 sierpnia 

2018 r. Przystępujący odpowiedział na wezwanie wskazując m. in.: 

„Wyjaśniając elementy oferty mające wpływ na wysokość ceny informujemy, że: 



Na  terenie  Warszawy  dysponujemy  12  zespołami  mobilnymi,  które  posiadają 

niewykorzystane  zasoby  osobow

e,  co  zapewnia  nam  przewagę konkurencyjną  przy 

realizacji przedmiotowej usługi; 



Wykonywanie  prac  siłami  własnymi  pozwala  na  uniknięcie  składnika  kosztowego 

marży podwykonawców; 



Obecność  STRABAG  PFS  Sp.  z  o.  o.  na  polskim  rynku  usług  technicznych  

od  kilkun

astu  lat  oraz  europejskie  umowy  ramowe  koncernu  STRABAG  pozwalają  

na  optymalizację  kosztów  związanych  z  zakupem  materiałów  eksploatacyjnych  

i urządzeń będących jednym ze składników kosztowych ceny; 



Koncern STRABAG realizuje wiele projektów co świadczy zarówno o doświadczeniu, 

zasobach, jak i zdolności realnej wyceny projektu; 



W  kalkulacji  niniejszej  oferty  nie  wykorzystywaliśmy  faktu  udzielenia  pomocy 

publicznej w jakiejkolwiek formie n

a podstawie odrębnych przepisów”. 

Do  wyjaśnień  załączona  została  kalkulacja  w  formie  tabelarycznej  zawierająca  zestawienie 

planowanych 

miesięcznych  kosztów  realizacji  przedmiotu  zamówienia,  uwzględniająca 

następujące elementy: 

10 elektryków, 

7 hydraulików, 

1 technika w specjalności gazów medycznych, 

4.  1 kierownika, 

1 zastępcy kierownika, 

materiały, 

środki łączności, abonamenty, komputer, drukarka, warsztat narzędziowy, 

odzież robocza, środki BHP, 

koszty letniego utrzymania w tym sprzęt mechaniczny taki jak mikrociągnik spalinowy, 

kosa spalinowa, 

10. rezerwa osobowo-techniczna, 

zakładany zysk. 

Zamawiający  29  sierpnia  2018  r.  upublicznił  ogłoszenie  o  ponownym  wyborze  jako 

najkorzystniejszej  w  postępowaniu  oferty  złożonej  przez  Przystępującego,  wskazując  

m.  in.:  „wykonawca  (…)  złożył  stosowne  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami.  Dokonana  ocena 

wyjaśnień,  potwierdza,  że  oferta  (…)  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  

do przedmiotu zamówieniu”. 

Dokonany  wybór  został  zaskarżony  przez  Odwołującego.  W  dniu  14  września  2018  r. 

Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  oświadczył  o  uwzględnieniu  w  całości  

jego  zarzutów.  Przystępujący  Strabag  na  podst.  art.  186  ust.  4  Pzp  wniósł  sprzeciw  

od czynności uwzględnienia odwołania. 

Biorąc  pod  uwagę  niewielką  różnicę  miedzy  ceną  oferty  Przystępującego,  a  kwotą 

przeznaczoną  na  realizację  przedmiotu  zamówienia  oraz  fakt,  że  żaden  z  uczestników 

postępowania  nie  kwestionował  prawidłowości  ustalenia  wartości  szacunkowej  przedmiotu 

zamówienia  Izba  uznała,  że  oferta  Przystępującego  nie  zawierała  rażąco  niskiej  ceny. 

Odwołujący próbował kwestionować wiarygodność oferty konkurenta, ale podnoszone przez 

niego  argumenty  mające  potwierdzać  twierdzenia  nie  były  poparte  żadnymi  dowodami,  

a jedynie odwołaniem do własnego, wieloletniego doświadczenia. Art. 90 ust. 2 Pzp stanowi, 

że  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  

na  wykonawcy.  Niedopuszczalne  jest  jednak

,  by  ogólnikowe,  nie  poparte  dowodami,  

ani  nawet  nie  uprawdopodobnione  zarzuty  miały  prowadzić  do  konieczności  wykazania 

realności  ceny  oferty  przez  wykonawcę.  Dla  zrealizowania  się  obowiązku  dowodowego 

wynikającego z art. 90 ust. 2 Pzp niezbędne jest wskazanie istnienia podstaw do podejrzenia 

wystąpienia rażąco niskiej ceny. Tymczasem Odwołujący nie wykazał powodów, dla których 

oferta  Przystępującego  była  jego  zdaniem  nierealna,  niemożliwa  do  realizacji  

za  zaproponowaną  cenę.  Odwołujący  wprawdzie  wskazał  jakich  elementów  nie  wycenił 

Przystępujący,  ale  zgodnie  z  treścią  SIWZ  nie  miał  obowiązku  ich  ująć.  Wszystkie  koszty 

żądane  przez  Zamawiającego  zostały  przez  Przystępującego  zawarte  w  kalkulacji 

stanowiącej  załącznik  do  wyjaśnień.  W  zakresie  koniecznego  do  realizacji  przedmiotu 

zamówienia personelu SIWZ (uwzględniając zmianę wprowadzoną 3 lipca 2018 r.) stanowił: 

„6.  Warunki udziału w postepowaniu. 

O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy: 

nie podlegają wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12-23 i ust. 5 

pkt 1, 2, 4 i 8 Pzp. 

spełniają warunki udziału w postępowaniu, dotyczące: 

1) zdolności zawodowej i technicznej, tj.: Wykonawca spełni warunek, jeżeli:(...) 

b) skieruje do wykonania zamówienia co najmniej następujące osoby: 

kierownika  zespołu  konserwatorów,  posiadającego  uprawnienia  elektryczne  Gl:  

o  napięciu  znamionowym  powyżej  1  kV  (do  20kV),  agregaty  prądotwórcze  powyżej 

50  kW  dozorowe  i  eksploatacyjne;  G2:  na  sieci  i  instalacje  cieplne  wraz  

z  urządzeniami  pomocniczymi  o  przesyle  ciepła  powyżej  50  kW  dozorowe  

i eksploatacyjne; 

2)  z-

ca Kierownika zespołu konserwatorów, posiadającego uprawnienia elektryczne Gl : 

o  napięciu  znamionowym  powyżej  1 kl./  (do  20kV),  agregaty  prądotwórcze  powyżej 

50  kW  dozorowe  i  eksploatacyjne;  G2:  na  sieci  i  instalacje  cieplne  wraz  

z  urządzeniami  pomocniczymi  o  przesyle  ciepła  powyżej  50  kW  dozorowe  

i eksploatacyjne; 

3)  co  najmniej  czterech (4) kons

erwatorów pełniących funkcję elektryka, posiadających 

uprawnienia  elektryczne  Gl  o  napięciu  znamionowym  powyżej  1  kV  (do  20kV), 

agregaty  prądotwórcze  powyżej  50  kW  dozorowe  i  eksploatacyjne  ;  G2  na  sieci  

i  instalacje  cieplne  wraz  z  urządzeniami  pomocniczymi  o  przesyle  ciepła  powyżej  

50 kW dozorowe i eksploatacyjne, każdy; 

co  najmniej  sześciu  (6)  konserwatorów  pełniących  funkcję  elektryka,  posiadających 

uprawnienia  elektryczne  Gl  o  napięciu  znamionowym  powyżej  1  kV  (do  20kV), 

agregaty  prądotwórcze  powyżej  50  kW  eksploatacyjne;  G2  na  sieci  i  instalacje 

cieplne  wraz  z  urządzeniami  pomocniczymi  o  przesyle  ciepła  powyżej  50  kW 

eksploatacyjne, każdy; 

co  najmniej  pięciu  (5)  konserwatorów  pełniących  funkcję  hydraulika,  posiadających 

uprawnienia  elektryczne  Gl  o  na

pięciu  nie  wyższym  niż  1  kV  eksploatacyjne;  

G2 na sieci i instalacje cieplne wraz z urządzeniami pomocniczymi o przesyle ciepła 

powyżej 50 kW eksploatacyjne, każdy; 

konserwator  pełniącego  funkcję  osoby  do  obsługi  instalacji  gazów  medycznych  

posiadającego  minimum  3  letnie  doświadczenie  w  obsłudze  instalacji  gazów 

medycznych (tlen, sprężone powietrze, próżnia, podtlenek azotu); 

co  najmniej  dwóch  (2)  konserwatorów  pełniących  funkcję  hydraulika,  posiadających 

zaświadczenie  o  szkoleniu  spawalniczego  lub  świadectwo  egzaminu  spawacza  

lub książkę spawacza, każdy. (...) 

Dopuszcza  się  sprawowanie  dwóch  lub  więcej  funkcji  przez  jedną  osobę,  z  wyłączeniem 

czynności do których osoba nie ma uprawnień”. 

W dniu 3 lipca 2018 r. na pytanie zadane przez jednego z wykonawców: „Czy Zamawiający 

wymaga określonej liczby osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę? Jaka dokładnie 

liczba osób ma być zatrudniona na umowę o pracę — 20, jak wynika z danych wskazanych 

w  SIWZ,  czy  30  jak  wynika  z 

§  6  ust.  8  wzoru  umowy?”  Zamawiający  odpowiedział 

informując, że ust. 8 i 9 wzoru umowy zostaje usunięty. 

W pozostałym zakresie określenie ilości niezbędnych pracowników Zamawiający pozostawił 

do wyboru wykonawcom. 

O ile należy się zgodzić z Odwołującym, że złożone wyjaśnienia miały ogólnikowy charakter, 

o  tyle  w  ocenie  Izby  korespondowały  one  z  równie  ogólnikowym  wezwaniem  do  złożenia 

wyjaśnień.  Wyjaśnienia  te  zawierały  jednak  informacje  o  sposobie  kalkulacji  ceny  

oraz o elementach jakie zostały uwzględnione przez Przystępującego.  

Dla  oceny 

złożonych  wyjaśnień  istotne  są  okoliczności,  które  doprowadziły  do  wezwania  

do  ich  złożenia.  Zamawiający  w  toku  rozprawy  potwierdził,  że  jedynym  powodem,  

dla którego skierował wezwanie do Przystępującego był fakt wpływu pisma od Odwołującego  

z  informac

ją  o  rażąco  niskiej  cenie  oferty  Strabag.  Otrzymanych  informacji  Zamawiający  

nie  poddał  krytycznej  analizie,  po  jego  stronie  nie  wystąpiły  żadne  wątpliwości  dotyczące 

realności  ceny  oferty  Przystępującego.  Zgodnie  z  art.  90  ust.  1  Pzp  stanowi:  „Jeżeli 

zao

ferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  

w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  

się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  

lub  kosztu 

(…)”.  Z  dyspozycji  przytoczonego  przepisu  wynika,  że  podstawą  wezwania  

są wątpliwości zamawiającego. Wykonawca, w granicach uczciwej konkurencji, uprawniony  

jest 

do  przekazywania  zamawiającemu  materiałów  i  informacji,  dotyczących  ofert 

pozostałych  uczestników  postępowania,  ale  to  zamawiający,  jako gospodarz  postępowania 

obowiązany  jest  do  należytej  analizy  otrzymanych  danych  i  na  ich  podstawie  

do  podejmowania 

–  bądź  nie  –  odpowiednich  czynności.  Biorąc  pod  uwagę  powyższe,  

w ocenie Izby wezwanie Przystępującego do złożenia wyjaśnień było bezpodstawne. 

Zauważyć  należy,  że  w  przypadku,  gdy  nie  istnieją  podstawy  do  postawienia  wykonawcy 

zarzutu  rażąco  niskiej  ceny,  przy  wynikającym  z  art.  90  ust.  2  Pzp  ciężarze  dowodu 

wykazanie 

jej  adekwatności  do  przedmiotu  zamówienia  jest  bardzo  trudne.  

Nie 

da  się  przedstawić  dowodów  na  np.  zastosowanie  metod  pozwalających  uzyskanie 

znacznych  oszczędności,  czy  też  sprzyjających  dla  wykonawcy  warunków  realizacji 

zamówienia,  jeżeli  cena  zawarta  w  ofercie  jest  zwykłą  ceną  rynkową  obliczoną  przy 

wykorzystaniu  standardowych  metod  bez  wykorzystania  jakichkolwiek  nadzwyczajnych 

okoliczności i technik. 

Biorąc  pod  uwagę,  że  Przystępujący  uwzględnił  w  kalkulacji  załączonej  do  wyjaśnień 

wszystkie  elementy  wymagane  przez 

SIWZ,  brak  dowodów  na  zasadność  podnoszonych 

przez  Odwołującego  zarzutów,  brak  podstaw  do  wezwania  Przystępującego  do  złożenia 

wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny  oraz  brak  podstaw  do  stwierdzenia  

jej  wystąpienia  Izba  uznała,  że  zarzut  naruszenia  art.  90  ust.  3  Pzp,  przez  zaniechanie 

odrzucenia oferty Przystępującego nie potwierdził się. 

W  konsekwencji,  Izba  uzn

ała  za  niezasadne  pozostałe  zarzuty  odwołania,  tj.:  art.  90  

ust. 2 Pzp, przez uznanie, że Strabag wykazał, że złożona oferta nie zawiera rażąco niskiej 

ceny w st

osunku do przedmiotu zamówienia oraz art. 91 w zw. z art. 2 pkt 5 Pzp, polegające  

na wyborze oferty, 

która winna podlegać odrzuceniu. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych,  stosownie  do  wyniku  postępowania,  z  uwzględnieniem 

przepisów  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 972). 

Przewodniczący:…………………………..……………