WYROK
z dnia 28 listopada 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Piotr Kozłowski
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie 23 listopada 2018 r. w Warsz
awie odwołania wniesionego
9 listopada 2018 r. do Prezesa Krajow
ej Izby Odwoławczej
przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Gama sp.
z o.o. z
siedzibą w Jaworznie, ECC PAX sp. z o.o. z siedzibą w Jaworznie
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Rekultywacja hałdy przy ul. T.
Boya-
Żeleńskiego 94 w Katowicach (nr postępowania KWK/07/18/19)
p
rowadzonym przez zamawiającego: Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. z siedzibą
w Bytomiu
przy udziale wykonawcy:
AWT Rekultivace A.S. z siedzibą w Suchej Średniej (Czechy) –
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu Spółce Restrukturyzacji Kopalń
S.A. z siedzibą w Bytomiu unieważnienie wyboru najkorzystniejszej oferty oraz
odrzucenia oferty złożonej wspólnie przez Gamę sp. z o.o. z siedzibą w Jaworznie,
ECC PAX sp. z o.o. z siedzibą w Jaworznie, a w ramach powtórzonych czynności –
uwzględnienie, że oferta ta zawiera prawidłowo ustaloną stawkę podatku
od
towarów i usług dla przedmiotu zamówienia.
2. Kos
ztami postępowania obciąża zamawiającego Spółkę Restrukturyzacji Kopalń
S.A. z siedzibą w Bytomiu i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
odwo
łujących Gamę sp. z o.o. z siedzibą w Jaworznie, ECC PAX sp. z o.o.
z
siedzibą w Jaworznie tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od zamawiającego Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. z siedzibą
w Bytomiu na rzecz
odwołujących Gamy sp. z o.o. z siedzibą w Jaworznie,
ECC PAX sp. z o.o. z siedzibą w Jaworznie kwotę 10000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) – stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu uiszczonego wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
………………………………
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. z siedzibą w Bytomiu prowadzi
na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U.
z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) {dalej
również: „ustawa pzp”, „pzp”} w trybie przetargu
nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na Rekultywacja
hałdy przy ul. T. Boya-Żeleńskiego 94 w Katowicach (nr postępowania KWK/07/18/19).
Ogłoszenie o tym zamówieniu 24 sierpnia 2018 r. zostało zamieszczone w Biuletynie
Zamówień Publicznych pod nr 608260-N-2018.
Wartość tego zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
7 listopada 2018
r. Zamawiający przesłał drogą elektroniczną Odwołującym Gamie
sp. z o.o. z
siedzibą w Jaworznie, ECC PAX sp. z o.o. z siedzibą w Jaworznie {dalej również:
„Konsorcjum Gama”} zawiadomienie o odrzuceniu złożonej przez nich wspólnie oferty,
a
także o wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez AWT Rekultivace A.S.
z
siedzibą w Suchej Średniej (Czechy) {dalej również: „AWT”}
9 listopada 2018 r.
Odwołujący wnieśli w formie elektronicznej do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej odwołanie (zachowując wymóg przekazania jego kopii Zamawiającemu)
od
powyższych czynności.
Odwołujący zarzucili Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp
{lista zarzutów}:
1. Art. 89 ust 1 pkt 6
– odrzuceniu oferty Odwołującego z uwagi na błędy w obliczeniu ceny.
2. Art 91 ust 1 w zw. z art 89 ust 1 pkt 6
– przez wybranie jako najkorzystniejszej oferty,
która powinna zostać odrzucona
W związku z powyższym Odwołujący wnieśli o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu:
Unieważnienia odrzucenia oferty Odwołującego z uwagi na błędy w obliczeniu ceny.
Powtórzenia badania i oceny ofert z uwzględnieniem zastosowanej w ofertach
wykonawców stawki podatku od towarów i usług i odrzucenia ofert z błędną stawką VAT,
tj
. odrzucenie ofert pozostałych wykonawców.
3. Dokonania
wyboru oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący w uzasadnieniu odwołania zrelacjonowali, że specyfikacja istotnych
warunków zamówienia {dalej w uzasadnieniu: „specyfikacja”, „SIWZ” lub „s.i.w.z.”} zawiera
następujący opis przedmiotu zamówienia:
1. Rob
oty przygotowawcze i kontrolne obejmować będą wykonanie pomiarów
geodezyjnych przed rozpoczęciem prac w trakcie ich prowadzenia (odbiory częściowe)
oraz po ich zakończeniu, wykonanie badań współczynnika zagęszczenia gruntu a także
przygotowa
nie zaplecza socjalnego załogi i oznakowanie terenu celem niedopuszczenia
osób niepożądanych.
Rekultywacja techniczna polegająca na wyrównaniu bruzd powstałych lokalnie
na
skarpach w skutek działania czynników atmosferycznych i następnie profilowanie
skarp / wykonanie mikroniwelacj
i / zagęszczenie dowiezionego już rozścielonego
na powierzchni
186 ha materiału o miąższości 0,5m. Zagęszczenie należy
przeprowadzić w warunkach zbliżonych do wilgotności optymalnej zagęszczonego
materiału przy konsystencji półzwartej do twardo plastycznej aż do uzyskania wskaźnika
zagęszczenia ls=0,95.
Rekultywacja biologiczna polegająca na zatrawieniu całej powierzchni hałdy. Przed
wykonaniem
obsiewu na teren hałdy należy dowieść i rozścielić warstwę gruntu
urodzajnego w ilości 1200m3 do obsiania proponuje się zastosowanie uniwersalnej lub
gazonowej mie
szanki traw w ilości 100 kg/ha (łącznie 240 kg) W ceru utrzymania
wzrostu roślinności projektuje się zastosowanie nawożenia mineralnego na poziomie
500 kh/ha (łącznie 1,2 Mg) oraz zabiegi pielęgnacyjne na wysiewach uzupełniających.
Odwołujący dodali, że Zamawiający nie wskazał w SIWZ ani w projekcie umowy
stanowiącej załącznik do SIWZ) sposobu kalkulacji ceny, stawki podatku VAT oraz
klasyfikacji statystycznej dla tych robót.
Odwołujący podali również, że przystępując do przetargu ustalili cenę, która
obejmowała podatek od towarów i usług wg stawki 8%.
Zdaniem Odwołujących Zamawiający błędnie uznał, że określony w SIWZ przedmiot
zamówienia jako całość świadczonej usługi (przedmiotu zamówienia) sklasyfikowany jest
pod symbolem PKWiU 43.12.12
– Roboty ziemne roboty związane z kopaniem rowów
i wyko
pów oraz przemieszczaniem ziemi i podlega opodatkowaniu stawką 23% podatku
od
towarów i usług.
Według Odwołujących prace opisane w SIWZ mieszczą się natomiast w grupowaniu
PKWiU 8.30.12.0
– Usługi związane zagospodarowaniem pozostałych terenów zieleni.
Odwołujący powołali się na pismo Urzędu Statystycznego w Łodzi z 11 września
r. {załączone do odwołania}, w którym wyjaśniono, że ze zgodnie z zasadami
metodycznymi PKWiU wprowadzonej Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września
2015 r. (Dz. U. poz. 1676 z
późń. zm. ) wyrównanie i zagęszczenie terenu przez rozścielenie
gruntu urodzajnego
, obsianie trawą i zastosowanie nawożenia mineralnego mieści się
w grupowaniu PKWiU 81.30.10.0
– Usługi związane z zagospodarowaniem pozostałych
terenów zieleni. Natomiast w oparciu o § 3 przywołanego rozporządzenia, zgodnie z którym
do celów podatkowych stosuje się do 31 grudnia 2018 r. Polską Klasyfikację Wyrobów
i
Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. (Dz.
U. Nr 207 poz. 1293 ze zm.) ww.
usługi mieszczą się grupowaniu PKWiU 81.30.10.0 – Usługi
związane z zagospodarowaniem terenów zieleni.
Na podstawie art. 41 ust.
2 ustawy o podatku od towarów i usług dla towarów i usług
wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy oraz zgodnie z treścią ar. 146a ppkt 2 ustawy
w okresie 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. stosu
je się stawkę podatku
w
wysokości 8%
W pozycji 176
wskazanego załącznika nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług
wymieniono usługi związane z zagospodarowaniem terenów zieleni – PKWiU 81.30.10.0
Ze stanowiska Urzędu Statystycznego do PKWiU wynika że grupowanie 81.30.10.0
obejmuje:
usługi dokonywania zasadzeń, pielęgnację i utrzymanie:
•
parków i ogrodów:
1) przy domach prywatnych i domach wielomieszkaniowych,
przy budynkach użyteczności publicznej i częściowo publicznej (szkoły szpitale,
budynki
administracyjne kościoły itp.),
3) na terenach miejskich (parki miejskie strefy zieleni cmentarze itp.),
przy budynkach przemysłowych i handlowych,
•
zieleni:
budynków (zieleń fasad, ogrody na dachach i wewnątrz budynków itp.),
2) autostrad, ulic,
dróg kolejowych, tramwajowych, brzegów dróg wodnych w portach
itp.,
terenów sportowych, terenów przeznaczonych do gier i zabaw na świeżym
powietrzu i innych terenów rekreacyjnych (np. trawniki przeznaczone
do
zażywania kąpieli słonecznych, pola golfowe),
wód stojących i płynących (zbiorniki wodne, bagna, stawy baseny kąpielowe fosy.
strumyki potoki, rzeki, systemy oczyszczania ścieków);
zagospodarowanie teren
ów zieleni i dokonywanie zasadzeń w celu ochrony przed
hałasem, wiatrem erozją, oślepianiem lub dla ułatwienia widoczności;
sadzenie i pielęgnację drzew i innych roślin, włączając przycinanie gałęzi i żywopłotów,
przesadzanie wieloletnich drzew, pozostałe usługi związane z zagospodarowaniem
terenów zieleni innych niż rolnicze i leśne, renaturalizacja, rekultywacja, melioracja
gruntów, tworzenie obszarów retencyjnych zbiorników burzowych itp.
usługi projektowe i budowlane w zakresie drobnych prac związanych
z
zagospodarowaniem terenów zieleni i kształtowana terenu budowy, ścian oporowych,
ścieżek spacerowych itp.)
Na podstawie art. 41 ust.
2 ustawy o podatku od tworów i usług dla towarów i usług
wymienionych w
załączniku nr 3 do ustawy oraz zgodnie z treścią art 146a ppkt 1 ustawy
w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2018 r.
stosuje się stawkę podatku
w
wysokości 8%
W pozycji 176 wskazanego załącznika nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług
wymieniono U
sługi związane z zagospodarowaniem terenów zieleni – PKWiU 81.80.10.0
Zdaniem Odwołującego zastosowanie stawki podatku od towarów i usług
w
wysokości 8% jest prawidłowe z uwagi na przedstawiony powyżej stan faktyczny i prawny,
a jego stanowisko poparte j
est również interpretacjami wydanymi przez:
•
Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 kwietnia 2018 r. sygn. 0115-KDiT1-
1.4012.68.2018.2.NK,
•
Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 stycznia 2018 r. sygnatura 0115-KDiT-
1.4012. 819.2017.4.JP,
•
Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 18 grudnia 2018 r. sygn.. ITTP1/4512-
433/16/BK
Ponadto
Odwołujący wskazał, że w celu uzyskania potwierdzenia własnego
stanowiska wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie
interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług
w
zakresie sposobu opodatkowania świadczonych usług w ramach przedmiotowego
zamówienia.
Równocześnie według Odwołującego oferty wykonawców, którzy dokonali kalkulacji
ceny zamówienia w oparciu o 23% stawkę VAT, winny zostać przez Zamawiającego
odrzucone na podstawie art 89 ust. 2 pkt 6 pzp jako zawi
erające błędy w obliczeniu ceny.
Zamawiający przesłał odpowiedź na odwołanie (pismo z 21 listopada 2018 r.),
wnosząc o jego oddalenie.
Zamawiający stwierdził, że stanowisko Odwołującego opiera się na uznaniu
rekultywacji biologicznej za
podstawowy element zamówienia, w oparciu o który należy
określić stawkę podatku VAT i w konsekwencji zastosować preferencyjną stawkę 8%.
Według Zamawiającego ze stanowiskiem tym nie sposób się zgodzić, gdyż główne
czynności w ramach zamówienia stanowią roboty budowalne związane z rekultywacją
techniczną, polegające na wykonaniu robót ziemnych sklasyfikowanych pod symbolem
PKWiU 43.12.12.0: w
drugim etapie należy wykonać roboty budowalne związane
z
profilowaniem skarp, zagęszczeniem dowiezionego i rozścielonego materiału o miąższości
0 5 m,
podczas gdy w etapie trzecim należy rozścielić jedynie 5 cm warstwę gruntu
urodzajnego i wysiać trawę. Stąd roboty podstawowe zlokalizowane są w drugim etapie,
a r
ekultywacja hałdy – traktowana jako jedna kompleksowa robota, która nie może być
dzielona
– winna być opodatkowana według stawki podstawowej w wysokości 23% (zgodnie
z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT),
właściwej dla przeważających dla tego zamówienia robót.
Odnosząc się do przywołanych interpretacji podatkowych Zamawiający podniósł,
że dotyczą one innych stanów faktycznych, gdzie rzeczywiście rekultywacja biologiczna
stanowiła podstawowy element zamówienia, co jednak nie ma miejsca w tej sprawie.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego skutecznie przystąpił
AWT Rekultivace A.S. z siedzibą w Suchej Średniej (Czechy), wnosząc o oddalenie
odwołania
W piśmie z 20 listopada 2018 r. Przystępujący w szczególności wskazał, że na usługę
złożoną składa się kombinacja różnych czynności dla wykonania świadczenia głównego, na
które składają się różne świadczenia pomocnicze prowadzące do realizacji określonego celu.
W tym postępowaniu cel ten został przez Zamawiającego wyraźnie określony jako
rekultywacja hałdy. Ponadto Zamawiający w ogłoszeniu wyraźnie wskazał, że przedmiotem
postępowania są roboty budowlane.
Natomiast usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego
w sobie, lecz j
est środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej.
Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli
cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie
można wykonać lub wykorzystać usługi głównej bez usługi pomocniczej.
Samo słowo rekultywacja oznacza przywracanie pierwotnej postaci lub racjonalne
zagospod
arowanie terenów zniszczonych (zdegradowanych) przez człowieka. Inaczej
mówiąc jest to zabieg przywracania zdewastowanym gruntom wartości użytkowych, które
mogą być wykorzystane m.in. dla celów rolniczych. Zdaniem Przystępującego interpretacja
celu przedmiotowego
zamówienia w takim ujęciu przesądza o tym, iż głównym celem jest
tutaj rekultywacja, która wiąże się z doprowadzeniem zniszczonego terenu do stanu użytku
dzięki wykonaniu robót budowlanych, natomiast wykonanie łąk parkowych czy rozścielenie
ziemi stanowi świadczenie pomocnicze, które jest efektem możliwym dopiero
po
przywróceniu gruntom wartości użytkowej, czyli wykonaniu świadczenia głównego.
Według Przystępującego wskazuje na to w szczególności treść opisu przedmiotu
zamówienia, który dzieli je wyraźnie na 3 etapy: roboty przygotowawcze i kontrolne,
rekultywację techniczną i rekultywację biologiczną, przy czym ta ostatnia obejmuje wyłącznie
dowiezienie i rozścielenie warstwy gruntu urodzajnego i wysianie trawy.
Przystępujący powołał się na to, że w sporządzonym przez niego kosztorysie
ofertowym wyraźnie widać, że większość prac dotyczy robot budowlanych tj. robot
pomiarowych przy powierzchniowych robotach ziemnych, zagęszczaniu nasypów walcami
samojezdnymi wibracyjnymi, zagęszczaniu nasypów zagęszczarkami, wywóz ziemi
samochodami samowyładowczymi, a jedynie niewielka część robót stanowi „usługi związane
z
zagospodarowaniem pozostałych terenów zieleni”, takich jak wykonanie łąk parkowych
siewem na gruncie czy rozścielenie ziemi, mieszczących się w grupowaniu PKWiU pod
numerem 81.30.12.0
– co stanowi podstawę przyjęcia przez Przystępującego podatku w
wysok
ości 23%.
Przez tereny zieleni,
zgodnie z definicją zawartą w art. 5 pkt 21 ustawy z dnia 16
kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 ze zm.), rozumie się tereny
wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nimi związanymi, pokryte
roślinnością znajdujące się w granicach wsi o zwartej zabudowie lub miast pełniące funkcje
estetyczne, rekreacyjne, zdrowotne lub osłonowe, a w szczególności parki, zieleńce,
promenady, ogrody botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe oraz cmentarze, a
także zieleń towarzysząca ulicom, placom, zabytkowym fortyfikacjom, budynkom,
składowiskom, lotniskom oraz obiektom kolejowym i przemysłowym.
Zdaniem Przystępującego w przypadku tego zamówienia nie sposób przyjąć, aby
dotyczyło „zagospodarowania terenów zieleni”, gdyż teren taki ma dopiero w wyniku jego
realizacji zostać utworzony.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, a wpis od niego został
uiszczony
– podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
W toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby
odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2
pzp. Nie zgłaszano w tym zakresie odmiennych wniosków.
Z uwagi na brak podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie, podczas której
Odwołujący podtrzymał dotychczasowe stanowisko, a Zamawiający i Przystępujący nie
stawili się, co również poczytano za podtrzymanie stanowisk wyrażonych uprzednio
pisemnie.
Po przeprowadzeniu rozprawy,
uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy, jak
również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie i piśmie Przystępującego, a także wyrażone ustnie przez
Odwołującego na rozprawie i odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła, co
następuje:
Z art. 179 ust. 1 pzp wynika, że odwołującemu przysługuje legitymacja do wniesienia
odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę
w wyniku naruszeni
a przez zamawiającego przepisów ustawy.
W ocenie Izby Odwołujący wykazał, że ma interes w uzyskaniu przedmiotowego
zamówienia, gdyż złożył ofertę w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego.
O
dwołujący może ponieść szkodę w związku z zarzucanymi Zamawiającemu naruszeniami
przepisów ustawy pzp, gdyż odrzucenie jego oferty uniemożliwia Odwołującemu uzyskanie
tego
zamówienia, na co mógłby w przeciwnym razie liczyć.
O
dwołanie jest zasadne.
Izba ustaliła, że Zamawiający odrzucenie oferty Odwołujących na odstawie art. 89
ust. 1 pkt 6 pzp uzasadnił zastosowaniem przez nich do wyliczenia ceny niewłaściwej stawki
podatku VAT w wysokości 8% zamiast 23%.
Zamawiający zrelacjonował, że Konsorcjum Gama wyjaśniło zastosowanie
preferencyjnej stawki VAT przyjęciem jako przedmiot zamówienia czynności związanych
z
wyrównaniem i zagęszczeniem terenu, polegające na rozścieleniu warstwy gruntu
urodzajnego, obsiania trawą i zastosowania nawożenia mineralnego, które mieszczą się
w grupowaniu PKWiU pod numerem 81.30.12.0
– Usługi związane z zagospodarowaniem
pozostałych terenów zieleni, dla których stawka podatku VAT w wysokości 8% jest właściwa.
Natomiast
Zamawiający jako przedmiot zamówienia w SIWZ wskazał następujące
c
zynności, które winien wykonać wykonawca {w tym miejscu podano opis przedmiotu
zamówienia jak powyżej zrelacjonowany za odwołaniem}.
Według Zamawiającego czynności te w oczywisty sposób wykraczają poza zakres
wskazany przez Konsorcjum Gama
Ponadto
Zamawiający powołał się na wskazanie w ogłoszeniu o zamówieniu,
że przedmiotem postępowania są roboty budowlane.
Zamawiający podsumował, że uznaje czynności wskazane w ramach opisu
przedmiotu zamówienia jako czynności złożone i kompleksowe, które składają się z różnych
świadczeń, a ich realizacja prowadzi do jednego celu, jakim jest rekultywacja hałdy. Opisane
czynności są ze sobą ścisłe powiązane i w sensie gospodarczym stanowią jedną całość,
której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter. Prace składające się na kompleksową robotę
nie powinny być dzielone dla celów podatkowych i powinny być potraktowane jako jedna
czynność opodatkowana. Ponieważ roboty podstawowe zostały sklasyfikowane pod
symbolem PKWiU 43.12.12
– Roboty ziemne: roboty związane z kopaniem rowów i wykopów
oraz przemieszczaniem ziemi
, roboty objęte rekultywacją biologiczną, które stanowią prace
pomocnicze,
nie mogą stanowić podstawy do zastosowania preferencyjnej stawki podatku
VAT dla całości zadania. Stąd całość świadczenia opisanego w SIWZ, sklasyfikowanego pod
powyżej wskazanym symbolem PKWiU, podlega opodatkowaniu według stawki 23%.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 6 pzp zamawiający odrzuca ofertę, która zawiera błąd
w
obliczeniu ceny, co przyjęło się również odnosić do sytuacji, w której wykonawca przy
kalkulacji ceny oferty przyjął stawkę podatku od towarów i usług w wysokości niewłaściwej
według obowiązujących przepisów podatkowych.
Izba zważyła, że koncepcję opodatkowania świadczeń kompleksowych wypracował
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej {dalej również: „TSUE” lub „Trybunał”}
w orzeczeniach wydanych
na podstawie pierwotnie obowiązującej Szóstej Dyrektywy Rady
(77/388/EWG)
oraz obecnie obowiązującej Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28
listopada 2006 r.
w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L nr
347, str. 1 ze zm.). W
szczególności w wyroku w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd.
Trybunał uznał, że każde świadczenie usług powinno być co do zasady traktowane jako
świadczenie odrębnie niezależne, jeżeli jednak dwa lub więcej niż dwa świadczenia
czynności) dokonane przez podatnika na rzecz: konsumenta są tak ściśle powiązane,
że obiektywnie tworzą w aspekcie gospodarczym jedna całość, to wszystkie te świadczenia
lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej.
Podobnie w wyroku z 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06 Ministero del
l’Economia e delle
Finanze vs. Part Service srl
Trybunał wskazał, że gdy kilka świadczeń wykonywanych przez
podatnika jes
t ze sobą ściśle powiązanych w ten sposób, że tworzą obiektywnie
z ekonomicznego i gospodarczego punktu widze
nia jedno świadczenie, nie należy
dokonywać sztucznego podziału tego świadczenia dla celów podatkowych.
Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz regulacji ww.
dyrektywy, uwzględniając europejskie i polskie orzecznictwo, można stwierdzić, że zgodnie
z
zasadą powszechności opodatkowania podatkiem VAT świadczenie obejmujące
z
ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia jedną czynność nie powinno być
sztucznie dzielone. W przypadku gdy wykony
wana czynność stanowi dla klienta całość,
nie
należy jej rozbijać na poszczególne elementy składowe, lecz traktować ją jako jedno
świadczenie, zgodnie z elementem, który nadaje całemu świadczeniu charakter dominujący.
Jeśli więc wykonywanych jest więcej czynności, a są one ze sobą ściśle powiązane oraz
stanowią całość pod względem ekonomicznym i gospodarczym, to wówczas dla potrzeb VAT
należy potraktować je jako jedną czynność opodatkowaną Skutkiem powyższego
świadczenie pomocnicze. co do zasady dzieli los prawny świadczenia głównego,
w
szczególności co do momentu powstania obowiązku podatkowego, miejsca świadczenia
oraz
stawki podatku od towarów i usług. Dzielenie takich czynności miałoby sztuczny
charakter.
Potwierdza to wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 października 2016 r.
(sygn. akt I FSK 344/15),
w którym wskazano, że ze świadczeniami złożonymi
(kompleksowymi) mamy do czynienia nie tylko w przypadku, gdy
jedno lub kilka świadczeń
należy uznać za świadczenie główne, natomiast pozostałe zaświadczenia dodatkowe,
traktowane z punktu widzenia podatkowego tak jak świadczenie główne, ale przede
wszystkim, gdy co najmn
iej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności dokonane przez
podatnika są ze sobą tak ścisłe związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne
świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny (wyroki TSUE z
27 października 2005 r. w sprawie C41-04, Levob Verzekeringen i OV Bank Bank i z 2
grudnia 2010 r. C-27/09 w sprawie Everyr
ything Everywhere). NSA zauważył również, że dla
oceny, czy mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym nie ma znaczenia czy urząd
statystyczny
dokonał odrębnej klasyfikacji poszczególnych czynności w odniesieniu do
zadań wykonywanych przez podmiot. Istotne jest bowiem, czy w odniesieniu do zadań
wykonywanych przez podmiot można mówić o świadczeniu (kompleksowym) w rozumieniu
wskazanym przez TSUE.
Ponadto NSA podkreślił, że w orzecznictwie TSUE nie budzi
wątpliwości stanowisko, że ocena w tym zakresie dokonana powinna być z punktu widzenia
nabywcy
takiego świadczenia (świadczeń). Co istotne sam fakt, że co do zasady niektóre
świadczenia objęte zadaniem mogłaby wykonać osoba trzecia nie ma większego znaczenia
dla oceny kompleksowości świadczeń.
Ponadto z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika
jednozn
acznie, że odrębna kalkulacja wynagrodzenia za poszczególne czynności składające
się na kompleksowa usługę nie uzasadnia podziału takiej usługi na potrzeby opodatkowania.
Reasumując, analiza dorobku orzecznictwa prowadzi do wniosku, że tzw.
świadczenie złożone bardzo wyraźnie wskazuje na pewną kompleksowość i współzależność
wielu czynności, które wykonywane w sposób skoordynowany i efektywny mają doprowadzić
do osiągnięcia zamierzonego celu. Stąd pojedyncza czynność lub świadczenie traktowane
jest jak
o element świadczenia kompleksowego, jeżeli cel świadczenia pomocniczego jest
zdeterminowany przez świadczenie głównego, które nie może być wykonane lub
wykorzystane bez świadczenia pomocniczego.
Niesporne było w tej sprawie, że wszystkie świadczenia objęte przedmiotowym
zamówieniem związane są z doprowadzeniem terenu hałdy do stanu użyteczności dzięki
rekultywacji, a
poszczególne czynności, które prowadzą do tego celu stanowią jedno
świadczenie kompleksowe, które powinno być opodatkowane na takich samych zasadach
według jednolitej stawki podatku od towarów i usług.
Jak wskazano w interpretacji nr IPTPP2/443-322/14-4/lR z 21.07.2014 r. rekultywacja
grunt
ów obejmuje obszary zdegradowane przez człowieka, między innymi wyrobiska
poeksploatac
yjne, składowiska odpadów, może również obejmować zamknięcie składowisk.
Głównym celem rekultywacji jest utworzenie warstwy glebowej (ochraniającej) przeznaczonej
m. in. do uprawy roślin.
W zakres prac objętych rekultywacją wchodzi:
•
przemieszcza
nie odpadów w obrębie kwatery celu właściwego rekultywacji;
•
przemieszczanie odpadów w obrębie kwatery w celu właściwego uformowania
rekultywowanego terenu;
•
pozyskanie i transport piasku, gliny. humusu na miejsce formowania warstwy
okrywającej w ramach rekultywacji; przemieszczanie mas ziemi i plantowanie gruntów
w
obrębie kwatery odpadów składowiska w ramach rekultywacji technicznej, wykonanie
warstwy izolacyjnej dla składowanych odpadów z tworzyw sztucznych lub wykonania
studni odgazowujących w celu uzyskania efektu ochrony środowiska;
•
przygotowanie gleby w ramach pr
ac agrotechnicznych: bronowanie, wysiew nawozów
mineralnych,
a następnie wprowadzenie roślinności poprzez siew lub nasadzenie trawy,
(np.
trawy, rośliny motylkowe, drzewa, krzewy); powyższe prace realizowane są
w ramach rekultywacji biologicznej,
Podstawą do przeprowadzenia rekultywacji jest decyzja o rekultywacji, zamknięciu
składowiska ustalająca kierunek rekultywacji. Decyzje takie wydaje właściwy organ (Starosta
lub Marszalek) na podstawie ustawy o odpadach lub ustawy o ochronie grunt
ów rolnych
i
leśnych. Podstawą do rekultywacji nie jest pozwolenie budowlane wydane przez właściwy
organ na podstawie Prawa b
udowlanego. Powyższe poszczególne czynności opisane
powyżej stanowią świadczenie kompleksowe Klasyfikacja usługi to 39.00.22 poz. 153
z
ałącznika nr 3 do ustawy o VAT.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r.
o podatku od towarów
i
usług (t.j. Dz. U z 2018 r. poz. 2184 ze zm.) podatnikami są osoby prawne, jednostki
organizacyjn
e niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie
działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2., bez względu na cel lub rezultat takiej
działalności.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej
ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług
je
st odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Towarami,
stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1
rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki
organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów
w rozumieniu art.7.
Zgodnie z art. 5a ww. ustawy
towary lub usługi będące przedmiotem czynności,
o
których mowa w art. 54 wymienione klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów
o
statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów
lub us
ług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na ich podstawie powołują
symbole statystyczne. W
myśl art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy dla podatku
od
towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy stawka podatku wynosi 8%.
W załączniku nr 3 do ustawy, zawierającym wykaz towarów i usług opodatkowanych
stawka podatku w wysokości 8%. pod poz. 153 tego załącznika wymieniono –
sklasyfikowane w PKWiU pod symbolem 39.00
– Pozostałe usługi związane z rekultywacją
oraz specjalistyczne usługi w zakresie kontroli zanieczyszczeń.
Zdaniem s
kładu orzekającego Izby również w odniesieniu do przedmiotu zamówienia
objętego tym zamówieniem znajduje zastosowanie powyższa kwalifikacja prawna. Celem
tego zamówienia jest rekultywacja hałdy, zarówno przez jej rekultywację techniczną, jak
i
biologiczną.
Ponieważ Odwołujący prawidłowo zastosował przy obliczaniu ceny 8% stawkę VAT,
nie ma znaczenia, że składając wyjaśnienia Zamawiającemu, a następnie w ramach
argumentacji odwołania powołał się na inne uzasadnienie dla zastosowania takiej stawki.
Mając powyższe na uwadze, Izba stwierdziła, że naruszenie przez Zamawiającego
art. 89 ust. 1 pkt 6 pzp
ustawy Prawo zamówień publicznych miało wpływ na wynik
prowadzonego przez niego postępowania o udzielenie zamówienia, wobec czego – działając
na podstawie art. 192 ust. 1, 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy pzp
– orzekła, jak w pkt 1 sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
oraz § 3 pkt 1 i 2 lit. b w zw. z § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w s
prawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U.
z 2018 r. poz. 972)
– obciążając Zamawiającego tymi kosztami, na które złożył się wpis
uiszczon
y przez Odwołującego.
Przewodniczący:
………………………………