KIO 2471/18 WYROK dnia 13 grudnia 2018 r.

Sygn. akt: KIO 2471/18 
 

WYROK 

z dnia 13 grudnia 2018 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Daniel Konicz 

Protokolant:            

Marta Słoma 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 grudnia 

2018 r. w Warszawie odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  30 listopada  2018  r.  przez  Odwołującego  – 

wykonawcę  Nova  Praxis  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w Krakowie,  w postępowaniu  prowadzonym 

przez  Zamawiającego  –  Wojewódzką  Bibliotekę  Publiczną  w  Krakowie,  przy  udziale 

wykonawcy  YBAH  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  we  Wrocławiu,  zgłaszającego  przystąpienie  do 

postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, 

orzeka: 

Oddala odwołanie. 

Kosztami postępowania obciąża Odwołującego i: 

2.1. zalicza  w 

poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  7.500,00  zł 

(słownie: siedem  tysięcy  pięćset  złotych  00/100)  uiszczoną  przez  Odwołującego 

tytułem wpisu od odwołania; 

zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 237,90 zł (słownie: dwieście 

trzydzieści  siedem  złotych  90/100),  stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego 

poniesione przez Zamawiającego tytułem dojazdu na posiedzenie i rozprawę. 

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 

(Dz.U.  z  2018  r.,  poz.  1986  j.t.  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok 

–  w  terminie 7 dni  od  dnia jego 

doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do 

Sądu Okręgowego w Krakowie. 

Przewodniczący:      ………………………………………. 

Sygn. akt KIO 2471/18 

Uzasadnienie 

Wojewódzka  Biblioteka  Publiczna  w  Krakowie  (dalej: „Zamawiający”)  prowadzi, 

na 

podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  29 stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych 

(Dz.U.  z  2017  r.,  poz.  1579  j.t.  ze  zm.),  zwanej  dalej  „Pzp”,  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  pn.:  „Usługa  wykonania 

Opisu 

przedmiotu  zamówienia Platformy  Małopolskiej  Biblioteki  Cyfrowej  oraz  późniejszego 

doradztwa merytorycznego na etapie wdrażania systemu, realizowanego w ramach projektu 

Małopolska Biblioteka Cyfrowa w horyzoncie 21. wieku – stworzenie innowacyjnej platformy 

udostępniania  regionalnych  zasobów  cyfrowych  w  Wojewódzkiej  Bibliotece  Publicznej 

w Krakowie

”, zwane dalej: „Postępowaniem”. 

Wartość  zamówienia  nie  przekracza  kwot  określonych  w  przepisach  wykonawczych 

wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych 

21 września 2018 r., pod nr 615106-N-2018. 

26  listopada  2018  r.  Zamawiający  poinformował  Odwołującego  –  wykonawcę 

Nova 

Praxis sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie o odrzuceniu jego oferty z uwagi na rażąco niską 

cenę i o wyborze oferty złożonej przez wykonawcę YBAH sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu 

(dalej „Wykonawca Y”). 

W  odwołaniu  wniesionym  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  (dalej:  „Izba”  lub 

„KIO”)  w  dniu  30  listopada  2018  r.  Odwołujący  zaskarżył  odrzucenie  jego  oferty  z  powodu 

rażąco niskiej ceny i zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy Y z tych samych względów, 

z

arzucając Zamawiającemu naruszenie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp. 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu  ,po 

pierwsze, 

unieważnienia czynności odrzucenia jego oferty z uwagi na rażąco niską cenę, a po 

drugie 

– odrzucenia, na tej podstawie, oferty Wykonawcy Y. 

Odwołujący  podkreślił,  że  posiada  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  poniósł 

szkodę  w  wyniku  naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów  Pzp  przez  bezpodstawne 

odrzucenie oferty Odwołującego z powodu rażąco niskiej ceny. 

Uzasadniając 

zarzuty 

odwołania 

Odwołujący 

wyjaśnił, 

że 

Zamawiający 

w z

awiadomieniu o odrzuceniu oferty wskazał, że oferta Odwołującego jest niższa od średniej 

arytmetycznej trzech ofert o ok 44%. Przy czym, co należy podkreślić, oferta  Odwołującego 

wynos

iła  319.800  zł  brutto,  a  szacunkowa  wartość  zamówienia  określona  przez 

Zamawiającego – 329.000 zł brutto. Oferta Odwołującego była zatem jedynie o ok 3% niższa 

od szacunkowej wartości zamówienia określonej przez Zamawiającego. 

Zamawiający, działając zgodnie z art. 90 ust 1a Pzp, dokonał badania rażąco niskiej 

ceny 

przez  średnią  arytmetyczną  wszystkich  złożonych  ofert,  choć  przepis  ten  daje 

Zamawiającemu  prawo  weryfikacji  względem  wartości  szacunkowej,  tj.  przez  porównanie, 

czy podana cena w ofercie jest o 3

0% niższa od wartości zamówienia (powiększonej o należny 

podatek od towarów i usług), ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 

1  i  2  Pzp. 

Przyjęty sposób analizy rażąco niskiej ceny spowodował, że drastycznie wysoka 

oferta  wykonawcy  Future  Processing  s

p.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Gliwicach  („Wykonawca  FP”) 

mocno zawyżyła średnią cenę wszystkich ofert, ustalając ją na poziomie 578.920,00 zł brutto 

(oferta  Wykonawcy  Y 

–  246.000  zł  brutto,  oferta  Wykonawcy  FP  –  1.170.960  zł  brutto, 

oferta 

Odwołującego  –  319.800  zł  brutto).  Jest  to  kwota  o  249.920  zł  większa  od  wartości 

zamówienia  (329.000  zł  brutto)  powiększonej  o  podatek  od  towarów  i  usług.  Dodatkowo, 

obliczona  średnia  jest  większa  od  najniższej  oferty  o  332.920  zł  brutto  (czyli  oferta 

Wykonawcy Y 

jest  niższa  o  57%  od  średniej  wszystkich  ofert).  Warto  zaznaczyć, 

że najdroższa  oferta  Wykonawcy  FP  jest  droższa  od  szacowanej  wartości  zamówienia 

o 841.960 

zł  brutto,  czyli  ponad  3,5-krotność  wartości  szacunkowej  oraz  ponad  2-krotność 

wartości średniej. 

Odwołujący  stwierdził,  że  nie  wydaje  się  możliwe,  aby  Zamawiający  popełnił  aż  tak 

duży błąd w szacowaniu wartości zamówienia, że konieczne było ustalanie rażąco niskiej ceny 

oferty 

Odwołującego w oparciu o średnią wszystkich ofert. Tym bardziej, że rozpiętość cenowa 

ofert była aż tak duża (najdroższa oferta jest ok. 4,75 razy większa niż najtańsza). Zatem nie 

było zasadne zwracanie się do Odwołującego o wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny, 

bowiem gdyby była brana pod uwagę cena całkowita oferty względem wartości zamówienia, 

powiększonej o należny podatek od towarów i usług, to analizie podlegała by jedynie oferta 

Wykonawcy Y

, gdyż oferta ta była niższa o 33% względem wartość zamówienia. 

Niemniej  jednak  Zamawiający  zwrócił  się  do  Odwołującego  z  wnioskiem  o  złożenie 

wyjaśnień następującej treści:  

„Zamawiający zwraca się o udzielenie w terminie do 30 października 2018r do godz. 13:00 

wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  oraz  elementów  oferty 

złożonej  przez  Państwa,  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  w  celu  ustalenia,  czy  oferta 

zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia”. 

Odwołujący, w odpowiedzi na wezwanie, uznał, że przy tak niewielkiej różnicy w cenie 

między jego ofertą a ujawnioną wartością zamówienia, należy dołożyć wszelkich starań aby 

wykazać,  że  przyjęta  stawka  godzinowa  przy  kalkulacji  całości  zamówienia  nie  odbiega  od 

stawek rynkowych. Przedstawiając wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny odniesiono się 

do sposobu kalkulacji całego projektu w oparciu średnią stawkę (wynoszącą 79,95 zł brutto, 

tj. 

65,00 zł netto) dla wszystkich stanowisk wymienionych w zapytaniu ofertowym: 



kierownik/koordynator zespołu; 



główny analityk; 



 analityk; 



 projektant GUI/UX; 



 specjalista ds. baz danych; 



 integrator; 



 grafika; 



 badacz GUI/UX; 



 ekspert ds. licencji 

oprogramowania i innych utworów; 



 specjalista 

ds. jakości oprogramowania. 

Podanie  średniej  stawki  dla  wszystkich  stanowisk  było  podyktowane  faktem,  

że w odpowiedzi na pytania oferentów Zamawiający wyraźnie wskazał, aby wszystkie osoby 

wskazane w ofercie pozostały w gotowości do realizacji zamówienia w trakcie trwania 2 fazy 

zamówienia,  nie  określając  przy  tym  jaki  może  być  oczekiwany  poziom  zaangażowania 

poszczególnych osób. 

Dodatkowo, 

Odwołujący wykazał w wyjaśnieniach, zgodnie z art. 90 ust. 1 lit. a Pzp, 

że oferowana cena całości oferty wynika z następujących czynników: 

a) 

oszczędność  wynikająca z metody wykonania zamówienia  – Odwołujący  posiada 

swoją  autorską  metodykę,  która  pozwala  na  bardzo  efektywne  opracowywanie 

dokumentacji do s

ystemów informatycznych, metodyka była stosowana z sukcesem 

w wielu projektach, np.: 



Opracowanie  dokumentacji  dla  systemu  „Workflow”  dla  Banku  Spółdzielczego 

w Brodnicy w 2018 r.; 



  Opracowanie  dokumentacji  dla  systemu  eSolver  dla  firmy  TeamSoft  sp.  z  o.o. 

w 2018 r.; 



Opracowanie  dokumentacji  dla  systemu  obsługi  faktur,  w  tym  całego  procesu 

digitalizacji tych faktur, w firmie PepsiCo Consulting Polska sp. z o.o. w 2016 r. 

b)  o

szczędność  wynikającą  z  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonania 

zamówienia dostępnych dla wykonawcy – siedziba Odwołującego znajduje się ok. 

m  od  siedziby  Zamawiającego,  co  pozwala  na  oszczędności  związane 

z 

kosztami podróży, tj.: 



  koszty dojazdu; 



  k

oszty utraconych godzin przez pracownika w trakcie podróży z/do Klienta; 



  koszty diet. 

c) 

oszczędność  wynikająca  z  kosztów  pracy  związana  z  umowami  – 

część pracowników, z którymi Odwołujący współpracuje, jest zatrudniana na umowy 

o  dzieło,  są  dedykowani  do  poszczególnych  projektów,  co  pozwala  zmniejszyć 

koszty pracy; 

d)  osz

czędność  wynikająca  z  kosztów  pracy  związana  z  administracją  – 

Odwołujący jest firmą z sektora MŚP, stąd w porównaniu do dużych korporacji ma 

znacząco  ograniczone koszty  administracyjne,  ponadto członkowie zarządu biorą 

realny  udział  w  realizacji  projektów  np.  w  przedmiotowym  projekcie, 

Wiceprezes 

Zarządu pełni funkcje Kierownika Zespołu, dlatego marża spółki może 

być mniejsza. 

Odwołujący  podkreślił,  że  Zamawiający  nie  zwrócił  się  do  niego  o  przestawienie 

dodatkowych  wyjaśnień,  a  w  szczególności  nie  przedstawił  prośby  o  przedstawienie 

szczegółowej kalkulacji ceny ofertowej. 

Zamawiający  odrzucił  ofertę  Odwołującego  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4  Pzp, 

wskazując na rażąco niską cenę, a równocześnie przyjął tańszą ofertę firmy Wykonawcy Y, 

o 

33%  niższą  od  wartości  zamówienia  i  57%  niższą  od  średniej  cen  złożonych  ofert. 

Jeżeli Zamawiający  miał  wątpliwości  co  do  rażąco  niskiej  ceny  Odwołującego,  to  przyjęcie 

jeszcze  niższej  oferty  innego  oferenta  naraża  Zamawiającego  na  niepowodzenie  całości 

projektu, zwłaszcza że średnia stawka rynkowa ze złożonych ofert była wyższa o 249.920 zł, 

więc  w  takie  sytuacji  bezpieczniej  było  unieważnić  przetarg  i  skorygować  postanowienia 

specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  („SIWZ”),  tak  aby  uniknąć  tak  dużych 

rozbieżności cenowych. 

Następnie Odwołujący stwierdził, że oferta Wykonawcy Y zawiera rażąco niską cenę 

w zakr

esie wyceny Fazy II zamówienia, która, zgodnie z SIWZ, str. 4, ma zostać zrealizowana 

w  puli  1.200  godzin  roboczych  odpowiednich  specjalistów  składających  się  na 

z

espół realizujący zamówienie po stronie wykonawcy i stanowić 30% zamówienia. 

Cena oferty Wykonawcy Y 

wynosiła 246 000 brutto, co stanowi kwotę 200.000 zł netto 

(spółka jest vatowcem, więc do dalszych kalkulacji przyjęto kwotę netto). Faza 2 stanowić ma 

30% całego zamówienia, a więc w przypadku tej oferty stanowi to kwotę ok. 60.000 zł netto. 

Aby  zrealizować  1.200  h  należałoby  pozyskać  specjalistów  w  Krakowie  za  kwotę  41,40  zł 

brutto  (w  przypadku  umowy  zlecenie  wraz  z  opłaconymi  składkami  ZUS)  lub  50  zł  netto 

w 

przypadku  osób  prowadzących  działalność  gospodarczą.  Zakłada  się  przy  tym, 

że Wykonawca Y stosuje zasady uczciwej konkurencji i nie przyjął, że Faza II jest realizowana 

na wewnętrznej stracie dla firmy (działając przy tym na szkodę spółki) lub też, że Zamawiający 

nie wykorzysta w pełni oczekiwanych 1.200 h wsparcia i nie założył, że czas niezbędny na 

dojazdy ekspertów do siedziby Zamawiającego jest wliczony w pule godzin do wykorzystania, 

co byłoby niezgodne z odpowiedzią na pytanie 7 do SIWZ. 

Zdaniem  Odwołującego,  aby  zrealizować  1.200  h  wsparcia  dla  Zamawiającego, 

zgodnie  z  wymaganiami  SIWZ,  w

ykonawca  zobowiązany  będzie  do  uczestniczenia 

w 

spotkaniach roboczych organizowanych przez Zamawiającego, na które będzie zapraszany 

wdrażający usługę MBC i na których będą omawiane poszczególne plany czy etapy pracy nad 

wdrożeniem platformy MBC (SIWZ definiuje łącznie 11 etapów: 7 dla Fazy I i 4 dla Fazy II), 

a wykonawca zgodnie z SIWZ jest zobligowany do uczestnictwa 

w średnio dwóch spotkaniach 

roboczych na każdy etap Fazy II oraz na spotkaniach merytorycznych w ramach etapów: 



„Udział  w  pracach  komisji  przetargowej”  („Wykonawca  zobowiązany  będzie  do 

uczestniczenia w pracach Komisji Przetargowej w roli ek

sperta”); 



„Współpraca z podmiotem wdrażającym usługę MBC” („Wykonawca zobowiązany 

będzie  do  uczestniczenia  w  spotkaniach  roboczych  organizowanych  przez 

Zamawiającego, na które będzie zapraszany Wdrażający usługę MBC i na których 

będą omawiane poszczególne plany czy etapy pracy nad wdrożeniem platformy M”). 

Odwołujący przedstawiał wartości kosztów dodatkowych, obejmujące: koszty podróży 

z siedziby Wykonawcy Y 

do siedziby Zamawiającego  oraz koszty niezutylizowanych godzin 

związanych z realizacją wsparcia dla Zamawiającego. 

Koszty podróży skalkulowano w następujący sposób: 

Wykonawca jest zobligowany do 8 spotkań roboczych z Zamawiającym dotyczących 

prac  danego  etapu  oraz  do  spotkań  merytorycznych  w  ramach  etapów:  „Udział  w  pracach 

komisji  przetargowej

”  oraz  „Współpraca  z  podmiotem  wdrażającym  usługę  MBC”. 

Oszacowano zatem, że jest potrzebne co najmniej 16 spotkań w siedzibie Zamawiającego, 

co 

wiążę się z następującymi kosztami: 

8 spotkań roboczych [2 x 286 km x 0,8358 zł (kilometrówka) +15 zł (dieta)] + 8 spotkań 

merytorycznych  [2  x  286  km  x  0,8358 

zł  (kilometrówka)  +  15  zł  (dieta)]  =  7.889,24  zł 

(nie 

wliczając kosztów przejazdu autostradą A4). 

Z uwagi na fakt, że czas przejazdu samochodem z Krakowa do Wrocławia wynosi ok. 

2 h 50 min. 

w jedną stronę jest mało prawdopodobne, aby podróż w dwie strony oraz spotkanie 

u  Zamawiającego  zamknęła  się  w  czasie  krótszym  niż  8  h,  stąd  została  policzona  dieta 

w 

wysokości 15 zł. 

Koszty niezutylizowanych godzin związanych z realizacją wsparcia dla Zamawiającego 

skalkulowano w następujący sposób: 

Z uwagi na wskazany powyżej czas przejazdu z Krakowa do Wrocławia Zamawiający, 

przy  każdym  przejeździe do  Zamawiającego w  przypadku spotkań  roboczych oraz  spotkań 

merytorycznych, 

będzie  ponosił  koszt  niezutylizowanych  godzin,  który  nie  będzie  mógł 

rozliczyć  w  ramach  puli  1.200  h,  gdyż  Zamawiający  tego  nie  przewiduje  w  SIWZ. 

Oszacowano 

zatem, że koszty niezutylizowanych godzin będą wynosić: 

8  spotkań  roboczych  (2  x  2  h  50  min.)  x  stawka  50  zł  (stawka  jaka  wynika  z  oferty 

Wykonawcy Y

)  +  8  spotkań  merytorycznych  (2  x  2  h  50  min.)  x  stawka  50  zł  (stawka  jaka 

wynika z oferty Wykonawcy Y) = 4.528 

zł netto. 

Uwzględniając  powyższe koszty  dodatkowe,  które  stanowić  będą  dla Wykonawcy  Y 

dodatkowy 

koszt,  średnia  stawka  godzinowa  dla  zapewnienia  minimalnego  wsparcia 

specjalistów  z  Wrocławia,  musiałaby  wynosić  nie  50  zł  a  39,65  zł  netto  w  przypadku  osób 

prowadzących  działalność  gospodarczą  lub  ok  32,87  zł  w  przypadku  zatrudnienia  osób 

w oparciu o umow

ę zlecenie ze stawkami ZUS (w obu przypadkach różnica między stawką 

wziętą  do  kalkulacji  wsparcia  1.200  h  a  stawką  uwzględniającą  koszty  dodatkowe  wynosi 

ok. 20%). Przy czym, 

z treści SIWZ jasno wynika, że Zamawiający może oczekiwać znacznie 

większego wsparcia na miejscu w ramach Fazy II, niż tylko 128 h (16 spotkań x 8 h) na 1.200 h 

oczekiwanego  wsparcia.  Zatem 

koszty  dodatkowe  mogą  okazać  się  jeszcze  większe  niż 

wykazano to powyżej, jeżeli spotkań będzie więcej i będą one krótsze niż 8 h, co spowoduje, 

ż  pojawia  się  istotne  ryzyko  z  bardzo  dużym  prawdopodobieństwem  wystąpienia  i  dużym 

wpływem na realizację projektu, gdyż Wykonawca Y będzie dążyć do jak najmniejszej liczby 

spotkań (bowiem każde  dodatkowe spotkania będą  generować  dla niej  dodatkowe koszty), 

a 

to z kolei jest sprzeczne z interesem Zamawiającego, który oczekuje należytego wsparcia 

przez cały okres trwania Fazy II. 

Uwzględniając  analizę  średnich  stawek  rynkowych  specjalistów  na  rynku  pracy 

wynikający z wyjaśnień Odwołującego nie jest możliwe zrealizowanie wymaganych 1.200 h 

w sumarycznej  kwocie  60.000 

zł  netto,  przy  skalkulowanych  powyżej  średnich  stawkach 

godzinowych oraz kosztach dodatkowych, zważywszy że w odpowiedzi na pytanie 1d):  

„Jaki jest podział godzin na poszczególne funkcje w ramach fazy drugiej, czy wszystkie osoby 

mają pozostawać w gotowości do realizacji zamówienia w trakcie całego trwania fazy?” 

Zamawiający  wskazał,  że  będzie  to  zależne  od  wyników  prac  prowadzonych  przez 

Wykonawcę  Platformy.  Zamawiający  wymaga,  aby  wszystkie  osoby  wskazane  w  ofercie 

pozostały  w  gotowości  do  realizacji  zamówienia  w  trakcie  trwania  2  fazy  zamówienia. 

Wykonawca Y powinien 

zatem wziąć pod uwagę nie kwotę 50 zł jaka wynika z kalkulacji fazy 

2, a średnią stawkę wszystkich specjalistów, których podał w ofercie i zamierza wykorzystać 

w  projekcie,  tak  aby  uwzględnić  wymaganie  Zamawiającego,  co do  gotowości  i  możliwości 

udziału w spotkaniach w ramach Fazy 2. 

Zamawiający  w  pisemnej  odpowiedzi  na  odwołanie  wniósł  o  jego  oddalenie 

z 

następującą argumentacją. 

Za

mawiający  podkreślił  na  wstępie,  że  dokonał  rzetelnej  analizy  i  oceny  zarzutów 

odwołania pod względem merytorycznym, uznając, że wyjaśnienie rażąco niskiej ceny złożone 

przez 

Wykonawcę  Y  pismem  z  dnia  28  października  2018  r.  jest  rzetelne,  wyczerpujące 

a p

rzyjęta przez tego wykonawcę kalkulacja kosztów nie wykazuje ryzyka zaistnienia rażąco 

niskiej ceny. W związku z powyższym, odrzucenie tej oferty na podstawie art 87 ust. 1 pkt 4 

Pzp nie byłoby uzasadnione. 

W  odniesieniu  do  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  złożonych  pismem  w  dniu 

października  2018  r.  przez  Odwołującego,  Zamawiający  wskazał  na  zbyt  duży  stopień 

ogólności  i  lakoniczność  wyjaśnień,  a  także  na  odmowę  ujawnienia  najważniejszych 

czynników  cenotwórczych  (stawek  godzinowych  ekspertów  wykonujących  zamówienie) 

pomimo  wyraźnego  wezwania  przez  Zamawiającego  do  złożenia  kalkulacji  ceny. 

W

yjaśnienia należy  uznać  za  niewystarczające,  ponieważ  nie  stanowią  one  wiarygodnego 

wyjaśnienia poziomu zaoferowanej ceny. W związku z powyższym, konieczne jest przyjęcie, 

że wykonawca nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny – cena oferty pozostaje więc rażąco 

niska, co uzasadnia jej odrzucenie na podstawie art 89 ust 1 pkt 4 w zw. z art 90 ust 3 Pzp. 

Odnosząc  się  do  zarzutu  nieuzasadnionego  wezwania  Odwołującego  do  złożenia 

wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny Zamawiający zauważył, że Odwołujący przywołuje 

kwotę  329.000  zł  brutto,  tj.  kwotę  jaką  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  realizację 

zamówienia, co pozostaje w sprzeczności z treścią art 90 ust 1a pkt 1 Pzp, który wskazuje 

wyraźnie na wartość ustaloną przed wszczęciem Postępowania na podstawie art 35 ust. 1 i 2 

Pzp, 

powiększoną o należny podatek od towarów i usług (tj. wartość szacunkową zamówienia) 

jako  na  wartość  wyjściową  od  której  zależy  zasadność  wszczęcia  procedury  wyjaśnienia 

rażąco  niskiej  ceny.  Wartość  szacunkowa  wynosiła  217.  000,00  zł  netto,  a  po  doliczeniu 

wymaganego  podatku 

–  266.910,00  zł  brutto.  Jednakże,  powyższe  ustalenia  nie  mają 

znaczenia  w  tej 

sprawie,  ponieważ  żadna  z  ofert  nie  wykazała  ceny,  która  byłaby 

(zgodnie z 

dyspozycją  art  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp)  niższa  o  co  najmniej  30%  od  wskazanej 

wartości, co wyklucza zastosowanie tego kryterium jako podstawy wszczęcia postępowania 

o 

wyjaśnienie rażąco niskiej ceny. 

Podkreślenia wymaga fakt, że art 90 ust. 1a pkt 1 Pzp nie pozostawia Zamawiającemu 

swobodnego  wyboru  w  zakresie  zast

osowania  przesłanki  warunkującej  wszczęcie 

postępowania  o  wyjaśnienie  rażąco  niskiej  ceny.  Zgodnie  z  literalnym  brzmieniem  ww. 

przepisu,  Zamawiający  ma  obowiązek  wezwania  do  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  jeśli 

zaistnieje którakolwiek z przesłanek wskazanych w jego treści, a więc również w przypadku, 

gdy  cena  oferty  jest  niższa  o  co  najmniej  30%  od  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych ofert, co miało miejsce w odniesieniu do oferty Odwołującego i Wykonawcy Y. 

Warto dodać, że zgodnie z przyjętym orzecznictwem i stanowiskiem Urzędu Zamówień 

Publicznych, dla obliczenia średniej arytmetycznej cen ofert na potrzeby badania zaistnienia 

przesłanki  podejrzenia  rażąco  niskiej  ceny  nie  ma  znaczenia  fakt,  że  cena  podana  przez 

jednego z 

wykonawców jest ceną znacznie odbiegającą od cen pozostałych ofert. Co więcej, 

nie ma przepisów, które zwalniałyby Zamawiającego z obowiązku uwzględnienia takiej ceny 

w średniej arytmetycznej, o której mowa w art 90 ust. 1a pkt 1 Pzp. Zamawiający musi tutaj 

dokonać  porównania  matematycznego  ceny  ofertowej  do  średniej  cen  złożonych 

w 

postępowaniu ofert, do której to obliczenia bierze się pod uwagę wszystkie złożone oferty, 

w tym także oferty podlegające odrzuceniu. 

Odnosząc  się  do  zarzutu  dotyczącego  nieuwzględnienia  przez  Zamawiającego 

wyjaśnień  Odwołującego  z  26  października  2018  r.,  złożonych  w  przedmiocie  podejrzenia 

rażąco  niskiej  ceny  oraz  bezzasadnego  odrzucenia  jego  oferty  Zamawiający  wskazał  na 

art. 90 ust. 2 Pzp oraz 

ukształtowane na jego gruncie orzecznictwo, zgodnie z którym ciężar 

dowodu w zakresie wyjaśnienia że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa 

na  wykonawcy.  W  związku  z  powyższym,  wykonawca  wezwany  do  złożenia  wyjaśnień 

w 

zakresie  rażąco  niskiej  ceny  ma  obowiązek  złożyć  wyjaśnienia  precyzyjne, 

należycie umotywowane  oraz  poparte  dowodami,  które  rozproszyłyby  wątpliwości 

zamawiającego.  W  przeciwnym  razie,  ponosi  ryzyko  niezachowania  wystarczającej 

staranności w udzieleniu odpowiedzi. 

Należy zauważyć, że wyjaśnienia Odwołującego w zakresie rażąco niskiej ceny były 

bardzo  ogólne,  lakoniczne,  a  przede  wszystkim  nie  zawierały  stosownej  analizy  czynników 

cenotwórczych  lub  okoliczności,  które  realnie  wpływałyby  na  poziom  zaoferowanej  ceny. 

Wbrew  twierdzeniom  Odwołującego.  został  on  wyraźnie  wezwany  do  przedstawienia 

szczegółowej kalkulacji ceny ofertowej uwzględniającej elementy cenotwórcze wpływające na 

wysokość podanej ceny wraz z dowodami, co wynika z treści pisma z dnia 24 października 

2018 r. 

Odwołujący  w  wyjaśnieniach  złożonych  26  października  2018  r.  nie  przedstawił 

żądanej  kalkulacji  ceny  ofertowej,  a  nawet  wprost  odmówił  przedstawienia  stawek 

godzinowych  specjalistów,  którzy  mieliby  wykonywać  przedmiot  zamówienia  bezzasadnie 

stwierdzając,  że  „nie  ma  takiego  obowiązku”.  Jako  wyjaśnienie  zaoferowanej  ceny  podał 

natomiast zestawienie przyjętych na rynku wynagrodzeń miesięcznych i stawek godzinowych 

poszczególnych specjalistów  wymaganych do realizacji zamówienia (zaczerpnięte z portalu 

internetowego  wynagrodzenia.pl)  przy 

wyraźnym wskazaniu, że „kalkulacja nie przedstawia 

rzeczywistych stawek stosowanych przez Nova Praxis Sp. z o.o. dla swoich pracowników”. 

Powyższe  dowodzi,  że  Odwołujący  zaniedbał  ciążący  na  nim  obowiązek  przedstawienia 

realnych  i  wyczerpujących  wyjaśnień  co  do  sposobu  kalkulacji  ceny.  Biorąc  bowiem  pod 

uwagę  przedmiot  zamówienia  na  cenę  ofertową  składają  się  tutaj  głównie  koszty  osobowe 

związane z wynagrodzeniem dla poszczególnych specjalistów, co oznacza że nie jest możliwe 

złożenie  realnych  i  wyczerpujących  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  bez  podania  stawek 

godzinowych  lub  wynagrodzeń  miesięcznych  dla  poszczególnych  specjalistów.  

I

nformacje  z  portalu  wynagrodzenia.pl  mogłyby  zostać  zaakceptowanie  jedynie  jako 

uzupełnienie do realnej kalkulacji kosztów poniesionych przez Odwołującego, nie mogą jednak 

zastąpić  rzeczowych  wyjaśnień  dotyczących  czynników  cenotwórczych,  o  jakie  prosił 

Zamawiający. Przedstawienie tylko i wyłącznie przykładowego zestawienia stawek rynkowych, 

typowo  stosowanych  dla  specjalistów  z  danej  branży  bez  jednoczesnego  podania  stawek 

rzeczywiście 

zastosowanych 

przez 

Odwołującego 

uniemożliwia 

Zamawiającemu 

przeprowadzenie jakiejkolwiek oceny co do zaistnienia lub braku rażąco niskiej ceny. 

Co  więcej,  złożone  wyjaśnienia  z  uwagi  na  brak  konkretnych  danych  dotyczących 

kosztów pracy związanych z realizacją zamówienia uniemożliwiają Zamawiającemu zbadanie, 

czy 

stawki  wynagrodzenia  miesięcznego  lub  stawki  godzinowe  przyjęte  dla  osób 

niezatrudnionych na podstawie umowy o dzieło zostały ustalone z zachowaniem przepisów 

o 

minimalnym wynagrodzeniu o pracę i minimalnej stawce godzinowej, zgodnie z przepisami 

ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r., 

poz. 2177 j.t.

), zwanej dalej „Ustawą”. 

Dodatkowego  wyj

aśnienia  wymaga  fakt,  że  przytoczona  przez  Odwołującego 

w 

wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny oraz w odwołaniu stawka 79,95 zł brutto, tj. 65,00 zł netto, 

jest  stawką  wykazaną  w  formularzu  ofertowym  Odwołującego  za  roboczogodzinę  usługi 

realizowanej  przez  wy

konawcę  w  Fazie  Il  zamówienia  (obejmującej  doradztwo  na  etapie 

dokonywania wyboru wykonawców, budowy platformy, dokonywania odbiorów), nie może być 

więc  utożsamiana  ze stawkami godzinowymi  pracy  poszczególnych  specjalistów  w  ramach 

całego  zamówienia.  Co  więcej,  Odwołujący  nie  wspomina  o  kosztach  pracy  specjalistów 

w Fazie 

I zamówienia obejmującej sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia, które stanowią 

istotny element cenotwórczy oferty. 

Podkreślenia  wymaga  również  fakt,  że  Odwołujący  nie  złożył  żadnych  wyjaśnień 

w 

zakresie zaistnienia lub braku zaistnienia okoliczności wskazanych przez Zamawiającego 

w lit.  b)-e)  wezwania,  tj. 

skorzystania  przez  wykonawcę  z  pomocy  publicznej  udzielonej  na 

podstawie  odrębnych  przepisów  prawa  i  do  rozmiaru  i  skali  przyznanej  pomocy  publicznej, 

uwzględnienia  przez  wykonawcę  oszczędności  wynikających  z  przepisów  prawa  pracy 

i 

przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane 

jest  zamówienie,  oszczędności  wynikających  z  przepisów  prawa  ochrony  środowiska, 

oszczędności 

wykonania 

części 

przedmiotu 

zamówienia 

przez 

podwykonawcę/podwykonawców. 

Odwołujący ustosunkował się jedynie do okoliczności wskazanych w lit. a) wezwania, 

tzn.  wskazał  na  zaistnienie  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia  (z  uwagi  na 

posiadanie  autorskiej  metodyki  realizacji  zamówienia),  oszczędności  wynikających 

z 

wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy 

(bliskość  położenia  siedziby  Odwołującego),  oszczędności  wynikających  z  kosztów  pracy 

zatrudnienie  części  osób  na  podstawie  umowy  o  dzieło,  brak  kosztów  związanych 

z 

rozbudowaną  administracją).  Należy  jednak  zauważyć,  że  w  wyjaśnieniach  dotyczących 

zastosowania  autorskiej  metodyki  realizacji  zamówienia  Odwołujący  posługuje  się  jedynie 

ogólnikami: nie wyjaśnia na czym polega wspomniana metodyka, ani nie podaje jej wpływu na 

obniżenie ceny, a co więcej nie tłumaczy w jaki sposób wspomniane sukcesy przy realizacji 

innych  opracowań  miałyby  przełożenie  na  obniżenie  kosztu  wykonania  wskazanego 

zam

ówienia. 

Powyższe wyjaśnienia, jak również całe stanowisko Odwołującego wyrażone pismem 

z  dnia  26 

października  2018  r.,  cechuje  wysoki  stopień  ogólności,  lakoniczność  oraz  brak 

jakichkolwiek dowodów wskazujących na brak zaistnienia rażąco niskiej ceny, co uzasadnia 

podjęcie przez Zamawiającego decyzji o odrzuceniu jego oferty.  

Odnosząc  się  do  zarzutu  dotyczącego  braku  wystosowania  wobec  Odwołującego 

ponownego  wezwania  w  zakresie  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  Zamawiający  zauważył,  

że  co  prawda  procedura  udzielania  zamówień  publicznych  pozwala  na  zastosowanie 

ponownego wezwania do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, jednakże takie 

powtórzone  wezwanie  może  mieć  miejsce  jedynie  w  sytuacji,  gdy  zachodzi  potrzeba 

uszczegółowienia  wyjaśnień  już  złożonych  przez  wykonawcę  w  odpowiedzi  na  pierwsze 

wezwanie.  W  świetle  dotychczasowego  orzecznictwa  takie  rozwiązanie  jest  jednak 

dopuszczalne  tylko  wobec  wykonawcy,  który  rzetelnie  złożył  pierwsze  wyjaśnienia,  a  nie 

w sytuacji  gdy  wyko

nawca,  uchylając  się  od  udzielenia  szczegółowych  informacji 

i 

przedstawienia dowodów, złożył wyjaśnienia w sposób ogólnikowy. Z uwagi na lakoniczny 

charakter  odpowiedzi  Odwołującego,  ponowne  wezwanie  go  do  złożenia  wyjaśnień 

stanowiłoby  naruszenie  zasady  równego traktowania wykonawców  wyrażonej  w  art.  7  Pzp, 

na 

co wskazał Zamawiający w zawiadomieniu o odrzuceniu oferty Odwołującego. 

W  ustosunkowaniu 

do  zarzutu  dotyczącego  zaniechania  przez  Zamawiającego 

odrzucenia  oferty  Wykonawcy  Y 

z  uwagi  na  rażąco  niską  cenę  Zamawiający  podkreślił, 

że dopełnił wszelkich obowiązków jakie były wymagane w związku z zaistnieniem w stosunku 

do  tej 

oferty  podejrzenia  rażąco  niskiej  ceny. Wykonawca  Y  został  wezwany  do  udzielenia 

wyjaśnień  pismem  identycznym  do  pisma  wystosowanego  wobec  Odwołującego, 

z 

wyznaczeniem tego samego terminu na udzielenie wyjaśnień. 

Wykonawca Y 

złożył wyjaśnienia w wymaganym terminie, jednakże w odróżnieniu od 

wyjaśnień 

Odwołującego, 

była 

to 

odpowiedź 

rzetelna 

i 

wyczerpująca, 

zawierające szczegółowe dane dotyczące wyliczenia kosztów realizacji zamówienia, stawek 

godzinowych  poszczególnych  specjalistów  w  rozbiciu  na  obydwie  Fazy  projektu. 

Wykonawca Y 

nie tylko dokładnie wskazał wszystkie czynniki cenotwórcze składające się na 

cenę  oferty  lecz  także  złożył  wyjaśnienia  w  zakresie  zaistnienia  lub  braku  zaistnienia 

okoliczności wskazanych przez Zamawiającego w pkt a)-e) wezwania z dnia 24 października 

2018  r.,  złożył  kalkulację  ceny  ofertowej  oraz  inne  dowody  na  poparcie  przedstawionych 

twierdzeń.  Poszczególne  kwoty  wynikające  z  kalkulacji  ceny  zostały  oszacowane  zgodnie 

z 

realiami  rynkowymi  oraz  generują  zysk  dla  Wykonawcy  Y,  nie  są  więc,  jak  twierdzi 

Odwołujący, cenami zaniżonymi. Co więcej, podane przez Wykonawcę Y stawki godzinowe 

specjalistów  czynią  zadość  przepisom  Ustawy,  a  przy  pomnożeniu  przez  podaną  ilość 

roboczogodzin wykazują ostatecznie kwotę podaną jako cena oferty, co świadczy o spójności 

i rzetelności złożonych wyjaśnień. 

Zamawiający  dodał,  że  Odwołujący  myli  płatność  za  daną  Fazę  z  faktycznymi 

wy

datkami jakie ma ponieść wykonawca przy realizacji za daną fazę. Zamawiający zastosował 

następujący rozkład płatności: za Fazę I – 70% wynagrodzenia całkowitego, za Fazę ll - 30% 

wynagrodzenia  całkowitego,  co  nie  jest  równoznaczne  z rozkładem  faktycznych  wydatków 

związanych z  realizacją tych Faz.  Powyższy  rozkład  płatności  wynika z rozkładu wydatków 

budżetowych  instytucji  i  planowanym  (na  etapie  sporządzania  dokumentacji  przetargowej) 

zamknięciem budżetu Fazy I do końca roku 2018 r. Dlatego też, analizy Odwołującego oparte 

na  kwocie  60.000,00  zł  netto  jako  wartości  mającej  pokryć  wszelkie  wydatki  wykonawcy 

poniesione  w  zakresie  Fazy  Il  są  bezzasadne.  Na  marginesie  należy  zauważyć,  że  często 

w 

przypadku  projektów  realizowanych  z  udziałem  środków  unijnych  podział  płatności 

wynagrodzenia  za  realizację  umowy  nie  pokrywa  się  z  podziałem  realnych  kosztów 

ponoszonych za poszczególne etapy/ fazy. 

Do  postępowania  odwoławczego,  po  stronie  Zamawiającego,  przystąpienie  zgłosił 

Wykonawca  Y,  wnosząc  o  oddalenie  odwołania.  Izba,  wobec  spełniania  przez  zgłoszone 

przystąpienie  przesłanek  z  art.  185  ust.  2  Pzp,  postanowiła  o  dopuszczeniu Wykonawcy  Y 

(dalej również „Przystępujący”) do udziału w postępowaniu odwoławczym. 

W piśmie z 10 grudnia br. Wykonawca Y uzasadnił swoje stanowisko w następujący 

sposób. 

Przystępujący  podał,  że  z  przepisu  art.  90  ust.  1apkt  1  Pzp  wynika  możliwość 

wszczęcia  procedury  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  także  w  przypadku,  gdy  co  najmniej  

procentowa różnica zachodzi pomiędzy ceną oferty a średnią arytmetyczną cen wszystkich 

ofert,  chyba  że  zachodzą  w  sprawie  oczywiste  okoliczności  niewymagające  wyjaśnienia. 

Nie 

zachodzą one w sytuacji, w której jedna z ofert wpływająca na tą różnicę jest znacznie 

wyższa od pozostałych. 

Następnie  Wykonawcy  Y  podał,  że  Zamawiający  zwrócił  się  zarówno  do 

Odwołującego,  jak  i  Przystępującego  o  złożenie  wyjaśnień.  Zamawiający  sporządził  pisma 

w 

takiej samej formie, w treści przekazując zarówno podstawę formalną wezwania, jak i jasno 

określone  żądania  w  zakresie  wyjaśnień.  Zamawiający  wezwał  do  przedstawienia 

szczegółowej kalkulacji cenowej uwzględniającej aspekty wynikające z wezwania oraz pouczył 

wykonawców,  że  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny, 

spoczywa na  wykonawcy. 

Twierdzenia  Odwołującego,  że  „Zamawiający  nie  przedstawił 

prośby  o  przedłożenie  szczegółowej  kalkulacji  cenowej”  są  więc  całkowicie  bezpodstawne. 

Odwołujący  oświadczył,  że  złożona  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  opierając  swoje 

wyjaśnienia na całkowicie błędnej przesłance, jakoby Zamawiający nie miał obowiązku zbadać 

rażąco niskiej ceny. W ocenie zarówno Zamawiającego, jak i Przystępującego treść wyjaśnień 

Odwołującego  nie  spełnia  warunków  uznania  tych  wyjaśnień  za  wystarczające. 

Odwołujący odmówił  bowiem  wskazania  rzeczywistych  stawek  personelu  zatrudnionego  do 

realizacji zamówienia, wskazując wprost, że „Kalkulacja nie przedstawia rzeczywistych stawek 

stosowanych przez Nova Praxis 

Sp. z o.o. dla swoich pracowników tylko informuje, że da się 

zatrudnić  wymienionych  specjalistów  w  niższej  cenie”.  Odwołujący  odmówił  wskazania 

realnych  stawek,  które  musiały  być  skalkulowane  w  koszcie  oferty.  Nie  wskazał  żadnych 

elementów kosztowych, jakich wymagał Zamawiający. Wyjaśnienia Odwołującego mogłyby co 

najwyżej stanowić potwierdzenie, że stawki stosowane przez niego są realne, ale stawek tych 

Odwołujący  z  premedytacją  nie  podał.  Wyjaśnienia  Odwołującego  nie  są  rzetelne,  pełne, 

wyczerpujące – są to wyjaśnienia nie poparte żadnymi dowodami.  

Odwołujący nie przedstawił dowodów pozwalających stwierdzić, że zaoferowana cena 

nie  jest  rażąco  niska,  wskazując  jedynie  kilka  czynników,  które  w  żadnym  stopniu  nie 

uzasadniają w jaki sposób i w jakim stopniu ich istnienie przekłada się na obniżenie kosztów 

wykonania zamówienia. 

Odwołujący  wskazał,  że  oferowana  cena  całości  oferty  jest  efektem  oszczędności 

wynikającej  z  metody  wykonania  zamówienia  –  Odwołujący  powołał  się  na  metodykę, 

jednak 

w żadnym miejscu nie odnosi się jednak w jaki sposób przyjęta metodyka pozwala na 

obniżenie  kosztów.  Odwołujący  nie  wskazał  czynników  obiektywnych,  które  odróżniają 

sytuację  badanego  wykonawcy  od  innych  i  mają  przełożenie  na  cenę.  Poza  ogólnikowymi 

stwierdzeniami  nie 

przedstawił  argumentów,  nie  wskazał  konkretnych  komponentów, 

które może  wdrożyć  w  ramach  zamówienia.  Wypracowany  system  pracy,  czy  posiadanie 

kadry nie wpływa na znaczącą przewagę konkurencyjną wykonawcy.  

Kolejnymi  czynnikami,  które  nie  odróżniają  Odwołującego  od  innych  podmiotów  jest 

oszczędność wynikająca z kosztów pracy związana z umowami, czy oszczędność wynikająca 

z tego, że Odwołujący jest podmiotem z sektora MŚP oraz fakt, że członkowie zarządu biorą 

realny udział w realizacji projektów, np. w przedmiotowym projekcie, Wiceprezes Zarządu pełni 

funkcję Kierownika zespołu, dlatego marża Odwołującego może być mniejsza. Odwołujący nie 

wskazuje w jaki sposób pozwala to na zmniejszenie kosztów. Możliwość łączenia ról w żaden 

sposób  nie  zmniejsza np.  wymaganej  pracochłonności  w  II  etapie. Odwołujący  nie wskazał 

żadnej  przewagi  konkurencyjnej.  Każdy  z  podmiotów  profesjonalnie  zajmujących  się 

tworzeniem  dokumentacji  ma  wdrożone  specjalne  metody  prowadzenia  projektów. 

Odwołujący  nie  przedstawił  żadnych  obiektywnych  czynników,  które  odnoszą  się  do  niego 

i 

powodują,  że  jego  cena  będzie  się  wyróżniać  w  takim  stopniu  spośród  ofert  innych 

Wykonawców pod względem kalkulacji ceny.  

Odwołujący podał również, że oszczędności generuje to, że jego siedziba znajduje się 

ok.  500 

m  od  siedziby  Zamawiającego,  co  pozwala  na  oszczędności  związane  z  kosztami 

podróży, tj. koszty dojazdu, koszty utraconych godzin czy koszty diet. Wyjaśnienia te jednak 

również nie są poparte jakimikolwiek danymi liczbowymi. Ponadto, siedziba Odwołującego nie 

ma  związku  z  tym  skąd  pochodzą  pracownicy,  Rozważania  te jednak  w  kontekście  całości 

wyjaśnień Odwołującego są całkowicie bezzasadne. 

Dodatkowo 

Wykonawca  Y  zaznaczył,  że  Zamawiający  nie  mógł  wezwać  do 

ponownego  złożenia  wyjaśnień,  wskazując  na  argumentację  tożsamą  ze  stanowiskiem 

Zamawiającego. 

Zdaniem  Przystępującego  zarzut  dotyczący  odrzucenia  jego  oferty  nie  znajduje 

uzasadnienia. Wykonawca Y

, w przeciwieństwie do Odwołującego, przedstawił szczegółowe 

stawki  popierając  je  zarówno  danymi  liczbowymi,  jak  i  stosownymi  dowodami. 

W

skazał również konkretne okoliczności wskazujące na oszczędność zamówienia.  

Odnosząc się do argumentacji Odwołującego, że „jeżeli zamawiający miał wątpliwości 

co do rażąco niskiej ceny Oferenta NPX, to przyjęcie jeszcze niższej oferty innego oferenta 

naraża  Zamawiającego  na  niepowodzenie  całości  projektu,  zwłaszcza,  że  średnia  stawka 

rynkowa ze złożonych ofert była wyższa o 249 920,00 zł, więc w takie sytuacji bezpieczniej 

było unieważnić przetarg i skorygować zapisy SIWZ, tak aby uniknąć tak dużych rozbieżności 

cenowych

”,  Przystępujący  stwierdził,  że  Odwołujący  nie  składając  żadnej  wyceny  czy 

dowodów  na  potwierdzenie  czy  jego  oferta  nie  jest  rażąco  niska  sam  wykluczył  się 

z P

ostępowania. Ocena ofert innych wykonawców jest wykonywana na bazie złożonych przez 

nich wyjaśnień. To, że Odwołujący nie jest w stanie wykonać danego zamówienia za niższą 

cenę, nie oznacza, że inni wykonawcy, którzy udowodnili, że cena jest rynkowa i za wskazaną 

cenę możliwe jest prawidłowe wykonanie przedmiotu umowy, również nie są w stanie wykonać 

takiego świadczenia. Zamawiający, działając również w trybie dyscypliny finansów publicznych 

nie może unieważniać postępowania z powodu samej rozbieżności cenowej. 

Chybione,  zdaniem  Wykonawcy  Y,  są  również  zarzuty  dotyczące  niedoszacowania 

kosztów realizacji Fazy II zamówienia. Zamawiający we wzorze umowy wymagał wskazania 

ceny  za  roboczogodzinę  wraz  ceną  za  wszystkie  godziny  w  ramach  Fazy  II  (1.200 

roboczogodzin).  P

rzystępujący  wskazał,  że  jedna  roboczogodzina  pracy  specjalisty  wynosi 

50,00 zł netto i taką stawkę przyjął przy wycenie. Stawka ta jest zgodna z wyjaśnieniami oraz 

wymaganą  przez  Zamawiającego  dokumentacją,  w  tym  odpowiedziami  na  pytanie  (np. 

odpowiedź na pytanie nr 7). Przyjęte przez Przystępującego stawki roboczogodzin obejmują 

wszelkie koszty związane z wykonaniem zamówienia oraz przewidywaną marżę. Wyjaśnienia 

zostały zawarte w piśmie stanowiącym tajemnicę przedsiębiorstwa. 

Odnosząc  się  do  poszczególnych  argumentów  Odwołującego  –  cały  swój  wywód 

Odwołujący odnosi do: 

a) 

stawek  za  roboczogodzinę,  które  przyjął  na  podstawie  mediany  wynagrodzeń  na 

stanowiskach  opisanych  na  portalu  wynagrodzenia.pl,  a  nie  nawet  stawek 

stosowanych  przez  samego  Odwołującego;  abstrahując  już  od  faktu,  że  średnia 

wskazanych  w  piśmie  wynagrodzeń  jest  dużo  niższa  niż  zaproponowana 

„rażąco niska”  stawka  wskazana  w  ofercie  Przystępującego,  a  więc  dodatkowo 

potwierdza możliwość wykonania zamówienia we wskazanych stawkach; 

b)  k

onieczności  doliczenia  „kosztów  dodatkowych”  obejmujących  „koszty  podróży 

z 

siedziby  YBAH  Sp.  z  o.o.  do  siedziby  Zamawiającego  oraz  koszty 

niezutylizowanych godzin związanych z realizacją wsparcia dla Zamawiającego” – 

wydaje  się,  że  jedyną  przewagą  Odwołującego  jest  siedziba  znajdująca  się 

w 

niedalekiej  odległości  od  Zamawiającego;  Przystępujący  zaznaczył,  że  koszty 

zatrudnienia  ekspertów  zostały  wskazane  wprost  w  tabeli  dotyczącej  Fazy  II 

w wy

jaśnieniach rażąco niskiej ceny; Przystępujący przy każdej osobie podał cenę 

„sprzedaży”  roboczogodziny,  a  więc  cenę  z  marżą  i  wszystkimi  innymi  daninami; 

z

atrudnieni  eksperci  to  osoby  posiadające  własną  działalność  gospodarczą  czy 

osoby  pracujące  na  umowach  cywilno-prawnych;  z  takiego  rozwiązania  korzysta 

również  Odwołujący  w  celu  obniżenia  kosztów;  Przystępujący  w  swoich 

wyliczeniach opiera się na błędnej przesłance konieczności przyjazdu z Wrocławia 

do Krakow

a w celu realizacji zamówienia; Odwołujący nie wziął pod uwagę w ogóle 

możliwości  dysponowania  lokalem  w  Krakowie  czy  możliwości  przyjazdu  z  innej 

części  kraju  przez  Przystępującego;  Odwołujący  liczy  koszty  diet,  które  nie  są 

obowiązkowym elementem np. w przypadku osób zatrudnionych na zasadach B2B 

(prowadz

ących 

działalność 

gospodarczą); 

Przystępujący 

obliczył 

1.200 roboczogod

zin  pracy  zgodnie  z  zaleceniami  Zamawiającego  i  pozwoli  na 

sprawną  realizację  zamówienia;  Wykonawca  Y  zaznaczył,  że  współpracuje 

z wieloma ekspertami i realizuje p

odobne projekty w całym kraju, a podane stawki 

poparte zostały danymi historycznymi czy oświadczeniami osób. 

Na rozprawie Strony i Przystępujący podtrzymali przedstawione powyżej stanowiska 

w sprawie. 

Odwołujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z treści szczegółowej 

kalkulacji ceny oferty, z uwzględnieniem przyjętych do jej  obliczenia stawek wynagrodzenia 

specjalistów, liczby godzin pracy i kosztów dodatkowych. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  Izba,  uwzględniając  zgromadzony  materiał 

dowodowy  omówiony  w  dalszej  części  uzasadnienia,  jak  również  biorąc  pod  uwagę 

oświadczenia  i  stanowiska  Stron  postępowania  odwoławczego  i  Przystępującego 

zawarte w 

przytoczonych powyżej pismach procesowych, a także wyrażone ustnie na 

rozprawie i odnotowane w 

protokole, ustaliła i zważyła, co następuje. 

Skład 

orzekający 

stwierdził, 

że 

Odwołujący 

jest 

legitymowany,  

zgodnie z przepisem art. 

179 ust. 1 Pzp, do wniesienia odwołania. 

Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z treści: 

1.  SIWZ; 

ofert Odwołującego i Przystępującego; 

wezwań Odwołującego i Przystępującego do wyjaśnień rażąco niskiej ceny – pism z 

października 2018 r.; 

wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  złożonych  przez  Przystępującego  –  

pisma  z  28  października  2018  r.  (część  wyjaśnień  objętych  została  tajemnicą 

przedsiębiorstwa); 

wyjaśnień 

rażąco 

niskiej 

ceny 

złożonych 

przez 

Odwołującego 

–  

pisma z 24 p

aździernika 2018 r.; 

zawiadomienia  o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego  –  pisma  z  26  października 

2018 r.; 

7.  zawiadomienia  o  wyborze  oferty  najkorzystniejszej 

–  pisma  z  26  października 

2018 r. 

Ustalono,  że  stan  faktyczny  nie  jest  sporny  i  został  przedstawiony  przez 

Strony 

postępowania  odwoławczego  i  Przystępującego  adekwatnie  do  treści  ww. 

dokumentów, w związku z czym nie wymaga uzupełnienia. 

W powyższych okolicznościach Izba uznała wniesione odwołanie za niezasadne. 

Na wstępie wyjaśnienia wymaga, że przedstawiona przez Odwołującego interpretacja 

przepisu art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp nie znajduje oparcia w jego treści. Zgodnie z przywołaną 

regulacją obowiązek badania rażąco niskiej ceny powstaje każdorazowo w razie zaistnienia 

co  najmniej  jeden  z  przesłanek  opisanych  w  tym  przepisie,  na  co  wskazuje  użyty  przez 

ustawodawcę spójnik „lub”. Błędny był zatem pogląd Odwołującego, że przepis ten przewiduje 

dwa „tryby” badania rażąco niskiej ceny, w istocie bowiem wskazano w nim na dwie przesłanki, 

z których zaistnienie co najmniej jednej, obliguje zamawiającego do wszczęcia postępowania 

wyjaśniającego. W tej  sprawie podstawą do  wszczęcia procedury  wyjaśniającej  była ponad 

procentowa różnica pomiędzy ceną oferty a średnią arytmetyczną cen wszystkich ofert. 

Kolejno należy zauważyć, że w przepisie art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp przewidziano wyjątek 

od  wspomnianego  powyżej  obowiązku,  uwarunkowany  stwierdzeniem,  że  ujawniona 

rozbieżność  jest  wynikiem  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają  wyjaśnienia. 

Odwołujący przywołał w tym zakresie cenę oferty złożonej przez Wykonawcę FP, którą określił 

mianem  „drastycznie  wysokiej”.  W  opinii  składu  orzekającego  samo  tylko  stwierdzenie, 

że cena  jednej  z  ofert  znacząco  odbiega  od  poziomu  cenowego  ustalonego  na  podstawie 

pozostałych ofert nie stanowi per se o zaistnieniu komentowanej przesłanki. Jej stwierdzenie 

w takich okolicznościach powinno być poparte argumentacją, że, przykładowo, wysoka cena 

oferty została skalkulowana w oderwaniu od realiów rynkowych, które wskazują na odmienny 

trend w 

kształtowaniu cen. W tej kwestii Odwołujący nie rozwinął prezentowanego w odwołaniu 

stanowiska.  Dodatkowo  należy  mieć  na  względzie,  że  przedmiotem  zamówienia  są  usługi 

polegające  na  wykorzystaniu  specjalistycznej  wiedzy  i  doświadczenia  osób,  które  będą  je 

świadczyć, w tym m.in. doradcze i konsultacyjne. Zdaniem Izby koszty takich usług ustalane 

są ze szczególnym uwzględnieniem subiektywnego przekonania wykonawcy o jego renomie, 

pozycji rynkowej, czy 

jakości świadczonych usług. Z tych względów Izba nie stwierdziła, aby w 

tej sprawie zachodziła przesłanka zwalniająca Zamawiającego z przeprowadzenia procedury 

wyjaśnień rażąco niskiej ceny w stosunku do oferty Odwołującego i Przystępującego. 

Odnosząc  się  do  zarzutu  nieuzasadnionego  odrzucenia  oferty  Odwołującego 

skład orzekający  uwzględnił  przede  wszystkim  okoliczność,  że  Odwołujący  – 

wbrew 

wyraźnemu oczekiwaniu przedstawienia szczegółowej kalkulacji ceny (zob. wezwanie 

odwołującego,  str.  2)  –  odmówił  jej  przedstawienia  (wyjaśnienia  Odwołującego,  str.  2). 

Be

zspornie,  ze względu na  przedmiot  zamówienia,  zasadniczym  elementem  cenotwórczym 

są  koszty 

wynagrodzenia 

specjalistów,  którzy 

będą  realizować 

zamówienie, 

zatem 

Zamawiający – badając rynkowy charakter zaoferowanych cen – miał prawo oczekiwać 

szczegółowych  wyliczeń  w  tym  zakresie,  a  obowiązkiem  Odwołującego  (zob.  art.  90  ust.  2 

Pzp) 

było  ich  przedstawienie.  Odwołujący  nie  sprostał  temu  oczekiwaniu,  stwierdzając,  że 

„nie ma obowiązku przedstawiania stawek godzinowych każdego pracownika” i ograniczając 

się  do  wskazania  przykładowych  wynagrodzeń  specjalistów.  Czym  innym  jest  jednak 

przedstawienie  kalkulacji  ceny  oferty  (tj.  konkretnych  k

wot  składających  się  na  nią), 

a 

przedstawienie 

założeń 

potwierdzających 

trafność 

sporządzonej 

kalkulacji. 

Wyjaśnienia Odwołującego  sprowadzają  się  wyłącznie  do  drugiego  z  tych  elementów, 

co 

wobec treści wezwania, nie było wystarczające. 

Rozstrzygając  o  omawianym  zarzucie  odwołania  Izba  nie  uwzględniła  wniosków 

płynących  ze złożonego przez  Odwołującego na  rozprawie dowodu,  stwierdzając że jest  to 

dowód  spóźniony.  Odwołujący  był  bowiem  wyraźnie  wzywany  do  przedstawienia  kalkulacji 

ceny 

i 

równie 

wyraźnie 

odmówił 

realizacji 

wezwania 

w 

tym 

zakresie. 

Uwzględnienie omawianego dowodu na etapie postępowania odwoławczego spowodowałoby 

nierówne  potraktowanie  wykonawców  (Odwołującego  i  Przystępującego),  do  których 

Zamawiający jednocześnie wystosował wezwanie identycznej treści, wyznaczając jednakowy 

termin na udzielenie odpowiedzi. Z okoliczności sprawy, w sposób niebudzący  wątpliwości, 

wynika, 

że  Wykonawca  Y  sprostał  wyrażonym  w  wezwaniu  oczekiwaniom  Zamawiającego 

(o 

czym poniżej), natomiast Odwołujący – nie. 

Odnosząc  się  kolejno  do  zarzutu  zaniechania  odrzucenia  oferty  Przystępującego 

z 

uwagi  na  rażąco  niską  cenę  Izba  ogólnie  (z  uwagi  na  niezakwestionowane  przez 

Odwołującego  objęcie  wyjaśnień  tajemnicą  przedsiębiorstwa)  wskazuje,  że  argumentację 

Wykonawcy  Y  dotyczącą  kalkulacji  ceny  oferty  cechuje  wyższy,  niż  w  przypadku 

O

dwołującego,  poziom  szczegółowości.  Przede  wszystkim  Przystępujący,  na  str.  2-3 

wyjaśnień,  przedstawił  szczegółowy  wykaz  czasowego  zaangażowania  specjalistów 

w 

rozbiciu na dwie fazy projektu. Następnie, na str. 4-7 wyjaśnień, przedstawił, w odniesieniu 

do  każdego  ze  specjalistów,  podstawy  określenia  wysokości  należnych  im  wynagrodzeń. 

Finalnie,  Wykonawca  Y  załączył  do  wyjaśnień  dowody  potwierdzające  prawidłowość 

przedstawionych kalkulacji (oświadczenia pracowników stanowiące załączniki do wyjaśnień).  

W  konsekwencji  pr

zytoczone  w  odwołaniu  argumenty  mające  świadczyć 

o niedoszacowaniu 

przez Przystępującego kosztów realizacji Fazy II projektu oderwane są od 

przyjętych  przez  Wykonawcę  Y  założeń,  popartych  stosownymi  wyliczeniami. 

W 

szczególności, Odwołujący, przedstawiając szacowane koszty wsparcia w Fazie II, nie wziął 

pod uwagę możliwości  zdalnej  realizacji  zamówienia, która nie została wyłączona  w  SIWZ. 

Zgodnie  bowiem  z  opisem  przedmiotu  zamówienia  (załącznik  nr  1  do  SIWZ,  str.  4) 

Zamawiający przewidział w tej fazie 8 spotkań z udziałem specjalistów. W pozostałym zakresie 

uprawnion

y jest wniosek, że czynności przewidziane w Fazie II będą mogły być realizowane 

zdalnie, bez uszczerbku dla należytego wykonania zamówienia. 

Mając na uwadze powyższe orzeczono, jak w pkt 1 sentencji wyroku. 

O 

kosztach postępowania (pkt 2 sentencji wyroku)  rozstrzygnięto stosownie do jego 

wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp, 

oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 pkt 1 w zw. 

z § 3 pkt 2 lit. a rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2018, poz. 972 j.t.).  

Przewodniczący:      ……………………………………….