KIO 2574/18 WYROK dnia 28 grudnia 2018 r.

Sygn. akt: KIO 2574/18 
 

WYROK 

z dnia 28 grudnia 2018 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Izabela Niedziałek-Bujak 

Członkowie:   

Aneta Mlącka 

Katarzyna Odrzywolska 

Protokolant:   

Marta Słoma 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 grudnia 2018 r. w Warszawie 

odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  14  grudnia  2018  r.  przez  Wykonawcę  – 

Luxury Medical Care 

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z 

siedzibą w Warszawie przy ul. Słomińskiego 17, lok. 47 (00-195 Warszawa) w postępowaniu 

prowadzonym  przez 

Zamawiającego  –  Uniwersytecki  Szpital  Kliniczny  im.  Jana 

Mikulicza-

Radeckiego we Wrocławiu, ul. Borowska 213 (50-556 Wrocław) 

orzeka: 

Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu modyfikację zapisów załącznika 

nr  4  do  siwz,  tj.  wzoru  umowy  w  ten  sposób,  że  w  §  15  ust.  1  kara  umowna  za 

opóźnienie  w  realizacji  zleceń  określonych  w  §  2  naliczana  będzie  za  każde  20 

minut opóźnienia w wysokości 20% wartości transportu i nie przekroczy wartości 

danej 

usługi,  natomiast  kara  przewidziana  w  §  15  ust.  2  zostanie  odniesiona  do 

zdarzeń  opisanych  w  zamkniętym  katalogu  naruszeń  precyzujących  zachowania 

rodzące  odpowiedzialność  za  niewykonanie  lub  nienależyte  wykonanie  umowy  z 

przyczyn leżących po stronie Wykonawcy. 

Kosztami  postępowania  obciąża  Zamawiającego  –  Uniwersytecki  Szpital  Kliniczny  im. 

Jana Mikulicza-

Radeckiego we Wrocławiu i: 

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr. (słownie: 

piętnaście  tysięcy  złotych,  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Wykonawcę  Luxury  Medical 

Care Sp. z o

graniczoną odpowiedzialnością sp. k. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu 

od odwołania; 

str. 2 

zasądza od Zamawiającego – Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. Jana Mikulicza-

Radeckiego  we  Wrocławiu  na  rzecz  Wykonawcy  -  Luxury  Medical  Care  Sp.  z 

o

graniczoną  odpowiedzialnością  sp.  k.  z  siedzibą  w  Warszawie  kwotę  18.600  zł  00  gr 

(słownie:  osiemnaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy),  tytułem  zwrotu  kosztów 

strony 

poniesionych  w  związku  z  wpisem  od  odwołania  oraz  wynagrodzeniem 

pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do 

Sądu Okręgowego we Wrocławiu. 

Przewodniczący: 

……………………………… 

Członkowie:   

str. 3 

Sygn. akt: KIO 2574/18 
 
 

U z a s a d n i e n i e 

W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez Zamawiającego – 

Uniwersytecki  Szpital  Kliniczny  im.  Jana  Mikulicza-

Radeckiego  we  Wrocławiu  na 

świadczenie  usług  transportu  sanitarnego  rozumianego  jako  przewóz  pacjentów,  transport 

materiałów  biologicznych  oraz  zespołu  ds.  transplantacji  narządów,  leków  i  innych 

wynikających  z  działalności  Zamawiającego  przez  24h/7  dni  w  tygodniu  na  okres  12 

miesięcy  (nr  postępowania:  USK/DZP/PN-319/2018),  ogłoszonym  w  Dzienniku  Urzędowym 

Unii Europejskiej w dniu 5.12.2018 r., 2018/S 234-535030, wobec 

czynności polegającej na 

ustaleniu  treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  (siwz)  oraz  ogłoszenia  o 

zamówieniu, Wykonawca Luxury Meidcal Care Sp. z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. 

z/s  w  Warszawie 

(dalej  jako  Odwołujący),  wniósł  w  dniu  17  grudnia  2018  r.  odwołanie  do 

Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 2574/18).  

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów: 

1)  art. 353

kod

eksu cywilnego oraz art. 484 § 2, art. 5 kc w zw. z art. 7 ust. 1, art. 14 oraz 

art.  139  ustawy  Pzp  poprzez  wykorzystanie  pozycji  dominującej  Zamawiającego  i 

uprzywilejowanie pozycji Zamawiającego wobec wykonawcy, polegające na nałożeniu w 

siwz rażąco wygórowanych i nieadekwatnych kar umownych na wykonawcę; 

2)  art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp oraz art. 5 kc w zw. z art. 14 

ustawy  Pzp  oraz  art.  139  ustawy  Pzp  poprzez  opisanie  kar  umownych  w  sposób 

niejednoznaczny i niedookreślony. 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  w  całości  i  nakazanie  Zamawiającemu 

dokonania  zmian  w  dokumentacji  postępowania,  które  spowodują  usunięcie  wszystkich 

naruszeń  wskazanych  w  odwołaniu,  w  szczególności  przez  modyfikację  w  siwz  oraz 

ogłoszeniu kar umownych i wprowadzenie adekwatnych wysokości za konkretne, opisane w 

umowie naruszenie.  

Uzasadnienie faktyczne i prawne 

We  wzorze  umowy,  stanowiącym  załącznik  nr  4  do  siwz  Zamawiający  opisał  w  §  15  kary 

umowne 

wskazując,  iż  Wykonawca  zapłaci  Zamawiającemu  karę  umowną  za 

nieuzasadnione  niedotrzymanie  warunków  umowy,  co  do  terminów  realizacji  świadczeń  w 

następującej wysokości: 20% wartości poszczególnej usługi brutto, jednak nie mniej niż 300 

zł  za  każde  rozpoczęte  20  minut  spóźnienia  w  realizacji  zleceń  określonych  w  §  2  umowy 

(§15  ust.  1).  W  ocenie  Odwołującego  kara  ta  jest  rażąco  wygórowana,  gdyż  w  sytuacji 

opóźnienia wynoszącego jedną godzinę doprowadzi do sytuacji, w której będzie mogła być 

str. 4 

naliczona  kara  przekraczająca  nawet  20-krotność  wartości  transportu  wynoszącej  70  zł. 

Biorąc pod uwagę ilość transportów, jak i położenie siedziby Zamawiającego we Wrocławiu – 

piątym pod względem powierzchni miastem w Polsce, istnieje wysokie prawdopodobieństwo 

wystąpienia  w  12-miesięcznym  okresie  obowiązywania  umowy  losowych  i  nieplanowanych 

opóźnień w transportach.  

Ponadto,  Zamawiający  nie  przewidział  możliwości  miarkowania  kar  w  stosunku  do  stopnia 

zawinienia W

ykonawcy, czy też możliwości odniesienia wysokości kary umownej do wartości 

konkretnej usługi wykonywanej w ramach zamówienia. 

Rażąco wygórowaną jest również kara przewidziana w § 15 ust. 2  – w kwocie 1.000 zł. za 

każdy  stwierdzony  przypadek  niewykonania  usługi  oraz  za  niewykonanie  lub  nienależyte 

wykonanie umowy z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy. Wskazane w lit a-k przykłady 

naruszeń  zostały  opisane  w  sposób  ogólnikowy  i  bardzo  szeroki,  co  pozostawia 

Zamawiającemu  dowolność  w  ocenie  poszczególnych  zdarzeń.  Obecny  zapis  prowadzi  do 

dysproporcji pomiędzy orientacyjną ceną za wykonany transport w stosunku do potencjalnej 

kary  za  opóźnienie.  Przykładowo,  jednogodzinne  opóźnienie  w  przypadku  planowanego 

odwozu pacjenta (w stabilnym stanie, po wypisie do domu) jest zagrożone karą w wysokości 

900 zł, a cena takiej usługi wynosi ok 80 zł. (czyli ponad 1000% ceny usługi). Jednocześnie 

Zamawiający  zgłaszając  transport  robi  to  bez  uwzględnienia  jego  zastrzeżeń  (np.  zlecając 

wszystkie  transporty  na  jedną  godzinę),  co  w  konsekwencji  powoduje,  że  w  łatwy  sposób 

może  kreować  sytuację,  w  której  konieczne  stanie  się  naliczenie  kar  umownych  celem 

zmniejszenia  wysokości  należnych  faktur.  Odwołujący  obecnie  realizuje  usługę  na  rzecz 

Zamawiającego i opiera się na własnych doświadczeniach. 

Zamawiający  nie  przewidział  możliwości  usunięcia  uchybień,  czy  wad  jako  okoliczności 

wyłączającej  naliczenie  kary.  Nie  przewidziano  również  możliwości  miarkowania  kary 

umownej  do  wysokości  szkody  lub  co  najmniej  odniesienia  wysokości  kary  do  wartości 

konkretnej usługi wykonywanej w zamówieniu. 

Ponadto, poprzez stwierdzenie, iż „kara umowna należy się za każdy stwierdzony przypadek 

niewykonania  lub  nienależytego  wykonania  umowy”  bez  określenia  zamkniętego, 

doprecyzowanego  katalogu  tychże  naruszeń  doprowadził  do  sytuacji,  w  której  w  sposób 

dowolny  będzie  mógł  traktować  poszczególne  zdarzenia,  jako  uprawniające  do  naliczenia 

kary umownej. 

Zamawiający  nie  dookreślił:  czym  jest  wyposażenie  środków  transportu;  jak  określić 

„najkrótszą możliwą drogę” zgodnie z § 8 ust. 4; czym jest „nieuzasadnione niedotrzymanie 

warunków  umowy,  co  do  terminów  realizacji  świadczeń  w  tym  czasie,  który  upłynął  od 

zleconej przez Zamawiającego godziny odbioru pacjenta do momentu fizycznego odebrania 

str. 5 

pacjenta przez Wykonawcę z miejsca wskazanego w zleceniu”; czym jest „stwarzanie innych 

sytuacji  zagrażających  bezpieczeństwu  pacjenta  (w  tym  zbyt  długi  czas transportu)”.  Użyte 

sformułowania  odwołują  się  do  subiektywnych  odczuć  pacjenta  lub  osoby  nadzorującej 

(kontrolującej)  realizację  umowy  oraz  opisują  nie  koniecznie  zdarzenia,  a  stan  ciągły.  Brak 

obiektywnych  kryteriów  stwierdzenia  uchybienia  prowadzi  do  wniosku,  iż  kary  umowne  nie 

zostały w umowie zastrzeżone. Zamawiający powinien zastosować mechanizm opisany w § 

15  ust.  1  lit  a,  tj.  nałożenia  kary  po  wezwaniu  do  usunięcia  naruszenia  i  nie  „za  każdy 

przypadek”. 

Rażąco  wygórowaną  jest  także  kara  opisana  w  §  15  ust.  10  w  wysokości  0,5%  wartości 

umowy  brutto  za  każdy  przypadek  naruszenia  postanowień  umowy  oraz  zapisów  siwz, 

innych  niż  wskazane  w  §  15  ust.  1-2.  Jako  nieprecyzyjny  zapis  może  stanowić  podstawę 

istotnych  nadużyć  ze  strony  Zamawiającego.  Katalog  przewinień  powinien  być  zamknięty  i 

nie  pozostawiać  pola  do  dodatkowej  interpretacji.  Biorąc  pod  uwagę  wartość  zamówienia 

2.500.000  zł.,  wysokość  kary  umownej  wyniosłaby  12.500  zł  za  każdy  przypadek 

przewinienia, które nie zostało zdefiniowane. 

Odwołujący wniósł o zmianę umowy w ten sposób, że: 

a) 

zostanie  sporządzony  zamknięty  katalog  naruszeń,  za  których  dokonanie  możliwe 

będzie naliczenie kar umownych; 

b) 

w  przypadku  naruszeń  ciągłych  (n.  udzielania  świadczeń  niezgodnie  ze  zleceniem) 

Zamawiający  będzie  miał  obowiązek  wezwania  do  usunięcia  naruszenia  wraz  z 

wyznaczeniem dodatkowego terminu, przed naliczeniem kar umownych; 

c) 

suma kar umownych nie przekroczy 10% wartości zamówienia; 

d) 

wysokość poszczególnych naliczonych kar umownych nie może w żadnym przypadku 

przekraczać  jednostkowej  wartości  danej  usługi  wykonywanej  w  ramach  realizacji 

przedmiotu zamówienia; 

e) 

w  przypadku  opóźnienia  transportu  kara  umowna  nie  będzie  przekraczać  20% 

wartości danego transportu za każde 20 minut opóźnienia; 

f)  w 

przypadku stwierdzenia niewykonania usługi oraz niewykonania lub nienależytego 

wykonania umowy z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy kara umowna wynosić 

będzie 300 zł, zamiast 1.000 zł; 

g) 

zmniejszona  zostanie  wysokość  kary  umownej  za  każdy  przypadek  naruszenia 

postanowień umowy oraz zapisów siwz, innych niż wskazane w § 15 ust. 1-2 umowy, 

której wysokość Zamawiający ustalił na 0,5% wartości brutto umowy, a Zamawiający 

str. 6 

będzie  miał  obowiązek  wezwania  do  usunięcia  naruszenia  wraz  z  wyznaczeniem 

dodatkowego terminu, przed naliczeniem kary. 

Przed  otwarciem  rozprawy  Zamawiający  złożył  do  akt  sprawy  odpowiedź  na  odwołanie,  w 

której  wnosił  o  jego  oddalenie  w  całości.  Na  posiedzeniu  niejawnym  prowadzonym  z 

udziałem  stron  pełnomocnik  Zamawiającego  zmodyfikował  stanowisko  wyrażone  w  piśmie 

procesowym  uznając  w  części  podniesione  zarzuty,  tj.  w  zakresie  dotyczącym  kary  z  §  15 

ust.  10  wzoru  umowy.  Zamawiający  zmodyfikował  zapis  siwz  w  ten  sposób,  iż  wykreślił 

powyższe  postanowienie  i  jednocześnie  w  §  15  ust  2,  dodał  literę  l)  o  następującej  treści: 

„naruszenie postanowień niniejszej umowy oraz zapisu SIWZ innych, niż wymienione w § 15 

ust. 2 lit. od a-

k”. Tym samym wysokość kary umownej została powiązana z kwotą wskazaną 

w §15 ust. 2 tj. 1.000 złotych za każdy stwierdzony przypadek niewykonania usługi, a nie z 

ogólną wartością umowy brutto.  

W  pozostałym  zakresie  stanowisko  zawarte  w  odpowiedzi  na  odwołanie  zostało 

podtrzymane w niezmienionym kształcie, tj. Zamawiający nie uznał zarzutów. 

Odwołujący podtrzymał odwołanie w zakresie zarzutów, których Zamawiający nie uwzględnił. 

Na podstawie art. 186 ust. 4a ustawy Pzp 

odwołanie podlegało rozpoznaniu na rozprawie w 

zakresie zarzutów, których Zamawiający nie uwzględnił, a Odwołujący nie wycofał. 

Stanowisko Izby 

Do  rozpoznania 

odwołania  zastosowanie  znajdowały  przepisy  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych  obowiązujące  w  dacie  wszczęcia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  (Dz. 

U.  z  2018  r.,  poz.  1986),  w  brzmieniu  po  nowelizacji 

dokonanej  ustawą  z  dnia  22  czerwca 

2016  r.  o  zmianie  ustawy 

–  Prawo  zamówień  publicznych  oraz  niektórych  innych  ustaw 

(Dz.U.2016.1020), zwanej dalej „Ustawą”.  

Przystępując  do  rozpoznania  odwołania,  Izba  w  pierwszej  kolejności  zobowiązana  była  do 

weryfikacji  spełnienia  przesłanek  z  art.  179  ust.  1  Ustawy,  tj.  istnienia  po  stronie 

Odwołującego  interesu  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  możliwości  poniesienia  szkody  w 

wyniku  kwestionowanej  czynności  Zamawiającego.

Z  uwagi  na  znaczenie  zapisów  siwz 

kształtujących  zakres  odpowiedzialności  kontraktowej  przyszłego  wykonawcy  usługi, 

Odwołujący posiadał interes we wniesieniu odwołania, wyrażający się w dążeniu do zmiany 

wysokości  kar  umownych  i  zasad  ich  naliczania  na  obecnym  etapie  postępowania. 

Pozostawienie  skarżonych  klauzul  umownych  w  niezmienionym  kształcie  mogło  stanowić 

realną  przeszkodę  dla  obrony  interesów  Wykonawcy  realizującego  kontrakt.  Zgoda  na 

zawarcie  umowy  na  warunkach  ustalonych  w  siwz  ma  bowiem  istotne  znaczenie  z  punktu 

widzenia  dochodzenia  roszczeń  przed  sądem  w  sytuacji  powstania  sporu  dotyczącego 

str. 7 

zawa

rtej  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego.  W  świetle  powyższego  nie  budzi 

wątpliwości, iż odwołanie, które ma na celu doprowadzenie zapisów siwz do stanu zgodnego 

z  przepisami  prawa,  wyczerpuje  przesłanki  opisane  w  art.  179  ust.  1  Ustawy  i  podlega 

rozpoznaniu. 

Na  podstawie  dokumentacji  postępowania,  w  tym  treści  specyfikacji  istotnych 

warunków  zamówienia  (siwz),  stanowisk  stron  prezentowanych  na  rozprawie,  Izba 

dokonała  ustaleń  faktycznych  stanowiących  podstawę  do  wydania  rozstrzygnięcia w 

przedmiocie 

podniesionych zarzutów. 

Przedmiot  zamówienia  stanowi  usługa  transportu  sanitarnego  rozumianego,  jako  przewóz 

pacjentów  (transport  w  stanie  zagrożenia  życia,  transport  na  dializoterapię,  konsultacje  i 

badania diagnostyczne, przekazanie pacjenta do innego podmiotu leczniczego, transport do 

domu),  transport  materiałów  biologicznych  (krwi  i  materiałów  krwiopodobnych,  materiałów 

bio

logicznych  do  badań)  oraz  zespołu  ds.  transplantacji  narządów,  leków  i  innych 

wynikających  z  działalności  Zamawiającego  przez  całą  dobę  (24h)/7  dni  w  tygodniu/  przez 

okres  12  miesięcy.  Zamawiający  ustalił  pakiety  obejmujące  różne  kategorie  transportu 

reali

zowanego  karetkami  o  różnym  stopniu  wyposażenia  i  przeznaczenia  (karetki 

specjalistyczne  „S”,  podstawowe  „P”,  transportowe  „T”).  Zamawiający  opisał  czas,  w  jakim 

zespół  karetki  zobowiązany  jest  wykonać  przewóz  ,tj.  30  minut  od  otrzymania  zgłoszenia 

(zespół  „S”),  w  czasie  wskazanym  w  zleceniu,  a  gdy  w  zleceniu  nie  określono  godziny  w 

czasie nie dłuższym niż 60 minut od otrzymania zgłoszenia (zespół „P” i „T”). Dla zespołu „P i 

„T”  oznaczonych,  jako  pilnych  CITO  –  na  ratunek,  czas  dotarcia  do  miejsca  wezwania  nie 

powinien  być  dłuższy  niż  30  minut  od  zgłoszenia.  Zamawiający  przewidział  transport 

pacjentów  na  zabiegi  hemodializy  według  harmonogramu  oraz  na  podstawie  potrzeb 

Zamawiającego.  

Zamówienie  podzielone  zostało  na  części  (pakiety  od  1  do  5)  obejmujące  poszczególne 

rodzaje  przewozów  w  ilości  szacunkowej  wskazanej  przez  Zamawiającego,  wycenianych 

ryczałtem lub ceną za 1 km. 

We wzorze umowy stanowiącym załącznik nr 4 do siwz Zamawiający w § 15 przewidział kary 

umowne naliczane za: 

- nieuzasadnione niedotrzym

anie warunków umowy, co do terminów realizacji świadczeń, w 

tym  czas  który  upłynął  od  zleconej  przez  Zamawiającego  godziny  odbioru  pacjenta  do 

momentu  fizycznego  odebrania  pacjenta  przez  Wykonawcę  z  miejsca  wskazanego  w 

zleceniu.  W  przypadku  określonym  wykonawca  zapłaci  Zamawiającemu  karę  umowną  w 

str. 8 

następującej wysokości:  20% wartości  poszczególnej  usługi  brutto,  jednak nie mniej  300  zł 

za każde rozpoczęte 20 minut spóźnienia realizacji zleceń określonych w § 2 umowy (ust. 1); 

karę  umowną  w  wysokości  1.000,00  zł  za  każdy  stwierdzony  przypadek  niewykonania 

usługi  oraz  za  niewykonanie  lub  nienależyte  wykonanie  umowy  z  przyczyn  leżących  po 

stronie Wykonawcy, a w szczególności w przypadku: a) udzielania świadczeń niezgodnie ze 

zleceniem,  b)  udzielania  świadczeń  środkiem  transportu  nie  spełniającym  wymogów 

określonych w niniejszej umowie, c) braków w wyposażeniu środków transportu, d) używania 

aparatury  i  sprzętu  medycznego  bez  aktualnych  atestów  i  certyfikatów,  e)  udzielania 

świadczeń  przez  osoby  nie  posiadające  odpowiednich  kwalifikacji  i  uprawnień,  f)  realizacji 

przewozów  bez  wymaganej  obsady  personalnej,  g)  przewozu  osób  w  warunkach  nie 

odpowiadających  wymogom  sanitarno-epidemiologicznym,  h)  stwarzania  innych  sytuacji 

zagrażających  bezpieczeństwu  pacjenta  (w  tym  m.in.  zbyt  długi  czas  transportu),  i) 

pobierania opłat od pacjentów lub innych podmiotów za świadczenie realizowane w ramach 

niniejszej  umowy,  j)  niedotrzymania  warunków  umowy  zawartych  w  §  8  ust.  4,  k) 

niedotrzymania warunków umowy zawartych w § 8 ust. 16 (ust. 2). 

Ponadto, zgodnie z ust. 3 Zamawiający uprawniony będzie do dochodzenia odszkodowania 

przewyższającego karę umowną do wysokości szkody. 

Zamawiający  na  rozprawie  wskazał,  iż  aktualne  zapisy  wzoru  umowy  dotyczące  kar 

umownych mają na celu zdyscyplinowanie Wykonawcy, jak również uniknięcie kosztów jakie 

wiązać mają się z zakłóceniami w transporcie pacjentów (m.in. dłuższego pobytu w szpitalu), 

czy  też  ewentualnej  odpowiedzialności  kontraktowej  Zamawiającego,  jaka  wiąże  się  z 

umową o świadczenie usług medycznych zawartą z NFZ. Zgodnie bowiem z § 30 ust. 1 pkt 2 

lit.  a  rozporządzenia  Ministra  Zdrowia  z  dnia  8  września  2015  r.  w  sprawie  ogólnych 

warunków umów o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej: „1. W przypadku zastrzeżenia w 

umowie  kar  umownych,  w  razie  niewykonania  lub  wykonania  umowy  niezgodnie  z  jej 

postanowieniami,  z  przyczyn  leżących  po  stronie  świadczeniodawcy,  wysokość  kary 

umownej  wynosi  do  1%  kwoty  zobowiązania  określonej  w  umowie,  za  każde  stwierdzone 

naruszenie,  w  przypadku  nieudzielen

ia  świadczeń  w  czasie  lub  miejscu  ustalonym  w 

umowie”.  Zamawiający  wyjaśnił,  iż  NFZ  uprawniony  jest  do  przeprowadzenia  kontroli 

sposobu świadczenia przez Zamawiającego usług medycznych w okresie do 10 lat, co może 

doprowadzić do nałożenia kary, która w obecnej umowie została zastrzeżona do wysokości 

1% od wartości umowy za każde stwierdzone naruszenie (tj. od wartości 555.214.997,39 zł – 

działalność szpitalna umowa nr 03/8/01/3101109 oraz 11.290.471,56 zł – umowa na dializy 

nr  11/1/01/3101109/2018/02).  Mając  na  uwadze  takie  ryzyko,  jak  również  koszty  jakie 

generują po jego stronie zaburzenia w transporcie pacjentów zdecydował się na powiązanie 

wysokości kary przewidzianej w § 15 ust. 2 nie z wartością jednostkowej usługi transportu, 

str. 9 

ale z kwotą 1000 zł za każdy stwierdzony przypadek niewykonania usługi oraz niewykonania 

lub  nienależytego  wykonania  umowy  z  przyczyn  leżących  po  stronie  wykonawcy.  Ponadto, 

na podstawie oświadczenia Zamawiającego ustalono, że dotychczas nałożone przez płatnika 

na Zamawiającego kary nie były związane z usługą transportu pacjentów.    

W  oparciu  o  poczynione  ustalenia  Izba  uznała,  iż  odwołanie  zasługiwało  na 

uwzględnienie, jednak nie wszystkie żądania podniesione przez Odwołującego zostały 

uwzględnione mając na uwadze cel, jakiemu miało służyć odwołanie, tj. przywrócenie 

stanu postanowień umowy zgodnego z przepisami Ustawy.  

Zasadniczym 

przedmiotem  zarzutów  opisanych  w  pkt  1  i  2  odwołania  były  postanowienia 

wzoru umowy określające zasady naliczania kar umownych przewidzianych za nieterminowe 

wykonanie  transportu  pacjenta  (§  15  ust.  1)  oraz  niewykonanie  usługi  lub 

niewykonanie/nienależyte wykonanie umowy z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy (§ 

15 ust. 2).  

W  odniesieniu  do  kary  z  ust.  1  zarzut  dotyczy  sposobu  wyliczenia  kary  p

rowadzący  do  jej 

zbyt wygórowanej i nieadekwatnej do szkody, jaka z tytułu opóźnienia w transporcie pacjenta 

wystąpi po stronie Zamawiającego, wysokości, tj. nie mniej niż 300 zł za każde rozpoczęte 

20 minut opóźnienia. W odniesieniu do kary z ust. 2 to nie rodzaj uchybień wymienionych w 

lit od a do k 

budził zastrzeżenia, chociaż w odwołaniu wskazano na ich niejednoznaczność. 

Na rozprawie Odwołujący sprecyzował, iż zarzut związany jest z zapisem, który pozostawia 

niedookreślony  katalog  zachowań,  które  Zamawiający  mógłby  swobodnie  uznać,  za 

wyczerpujące znamiona niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, zagrożone karą 

1.000 zł.   

Mając  na  uwadze  taki  zakres  zarzutów  Izba  uznała,  iż  odwołanie  zasługiwało  na 

uwzględnienie. 

Odnosząc się do zapisu określającego wysokość kary za opóźnienie w wykonaniu zlecenia 

transportu pacjentów Izba uznała za zasadne stwierdzenie, że wysokość kary nie mniejsza 

niż 300 zł za każde rozpoczęte 20 minut spóźnienia prowadzić może do rażąco wygórowanej 

odpowiedzialności  kontraktowej  Wykonawcy.  Dokonując  takiej  oceny  Izba  uwzględniła 

uśrednioną jednostkową wartość usługi transportu pacjentów szpitala, ustaloną na podstawie 

oświadczenia  strony  aktualnej  umowy,  tj.  Odwołującego,  wynoszącą  poniżej  100  zł 

(Zamawiający  nie  zaprzeczył  oświadczeniu  Odwołującego).  Samo  zestawienie  kwot  za 

usługę oraz kary za 20 minutowe opóźnienie wskazuje, że Zamawiający nie tylko nie zapłaci 

Wykonawcy  za  wykonaną  usługę,  ale  uzyska  dodatkową  korzyść  przewyższającą  wartość 

zlecenia. W tej sytuacji kara zm

ienia swój charakter z odszkodowawczej i może doprowadzić 

str. 10 

do  wypaczenia  celu  odpłatnej  umowy.  Nie  można  w  ocenie  Izby  akceptować  takich 

mechanizmów,  które  pozbawią  wykonawcy  przychodu  z  tytułu  świadczonej  usługi.  Kara 

umowna  powinna  mieć  wysokość,  która  będzie  odczuwalna  w  stopniu  dyscyplinującym 

stronę  umowy,  ale  nie  w  stopniu  prowadzącym  do  rażącego  wzbogacenia  jednej  strony 

kosztem drugiej, 

a wręcz czyniącym niecelowym jej wykonywanie. W ocenie Izby brak było 

uzasadnienia  do  utrzymania  obecnego  mechanizm

u  wyliczenia  kary,  który  prowadził  do 

przekroczenia 

wartości  pojedynczego  zlecenia,  a  co  wynikała  z  nałożenia  sztywnej  kwoty 

300  zł  za  każde  20  minut  opóźnienia,  niezależnie  od  wartości  usługi.  Zamawiający 

wskazywał  w  sposób  generalny  na  utrudnienia,  jakie  opóźnienia  w  transporcie  pacjentów 

dializowanych powodują w pracy stacji dializ, bez odniesienia się do rzeczywistych kosztów, 

jakie z tego  tytułu ponosi. Tym  samym  Izba  nie miała podstaw  do  ustalenia,  czy  wysokość 

kary  przewidziana  pierwotnie  we  wzorze  u

mowy  pozostaje  we  właściwej  proporcji  i  jest 

uzasadniona potrzebą ochrony interesów Zamawiającego. Podobnie, Izba oceniła argument 

dotyczący  kosztów  dłuższego  pobytu  pacjentów,  którzy  zostaliby  odebrani  z  opóźnieniem 

wynoszącym  20  minut  lub  większym.  Po  pierwsze  doświadczenie  życiowe  wskazuje,  iż  po 

wypisaniu ze szpitala pacjenci oczekujący na transport nie są już na utrzymaniu szpitala. Po 

drugie,  koszty  utrzymania  pacjenta  idą  za  pacjentem,  a  zatem  Zamawiający  nie  ponosi 

ryzyka braku otrzymania zwrotu kos

ztów od płatnika, gdyby zaistniała potrzeba ponownego 

przyjęcia  pacjenta  na  oddział.  Podobnie  takiego  ryzyka  nie  ma  w  przypadku  transportu 

pacjentów  pomiędzy  placówkami  szpitalnymi,  kiedy  koszty  utrzymania  pacjenta  idą  za 

pacjentem.  Niewątpliwie,  opóźnienie  w  usłudze  transportu  dotyka  samego  pacjenta  i 

zrozumiałe  jest  wprowadzenie  przez  Zamawiającego  mechanizmu  dyscyplinującego 

Wykonawcę, co pozwoli podnieść jakość usługi sprzyjającą pacjentowi. Nie może on jednak 

prowadzić  do  wzbogacenia  Zamawiającego  kosztem  Wykonawcy,  co  następuje  w 

przypadku,  gdy  wysokość  kary  pozwala  Zamawiającemu  pokryć  koszty  usługi  i  dodatkowo 

uzyskać przychód. 

W odniesieniu do drugiej z podstaw zarzutu, tj. klauzuli odpowiedzialności za niewykonanie 

usługi  oraz  niewykonanie/nienależyte  wykonanie  umowy  z  przyczyn  leżących  po  stronie 

Wykonawcy, zagrożonej karą 1000 zł za każdy taki przypadek Izba uznała, iż zasadnym jest 

żądanie,  aby  zapisy  umowy  konkretyzujące  podstawę  do  dochodzenia  kary  były 

jednoznaczne.  W  ocenie  Izby  nie  każde  uchybienie,  do  jakiego  może  dojść  w  trakcie 

przedmiotowej 

umowy oceniane powinno być, jako nienależyte wykonanie umowy zagrożone 

karą  umowną.  Dynamika  sytuacji  zachodzących  na  drodze,  w  szczególności  przy  dużym 

natężeniu  ruchu  sprawia,  że  wysoce  prawdopodobne  staje  się,  iż  Wykonawca  może 

napotkać  przeszkody  w  realizacji  usługi/umowy.  Z  uwagi  na  potrzebę  zagwarantowania 

sprawnego transportu pacjentów/materiałów biologicznych/zespołów do spraw transplantacji, 

str. 11 

zespół  karetki  nie  powinien  skupiać  się  na  dokumentowaniu  każdej  przeszkody,  lecz 

skupiony  powinien  być  na  jak  najszybszym  i  bezpiecznym  wykonaniu  zlecenia.  Przy 

pozostawieniu  niedookreślonym  sytuacji,  w  jakich  Zamawiający  będzie  mógł  uznać,  iż 

zachowanie  Wykonawcy  wyczerpuje  znamiona  nienależytego  wykonania  umowy,  skutkiem 

niepożądanym  byłoby  odwracanie  uwagi  od  celu  umowy  i  zabezpieczenie  się  Wykonawcy 

przed  ewentualnymi  roszczeniami  ze  strony  Zamawiającego,  czemu  służyć  miałoby 

dokumentowanie  zaistniałej  sytuacji.  Uwzględniając  wysokość  kary,  tj.  1.000  zł, 

pozostawienie  niedookreślonego  katalogu  zachowań  stwarza  wysokie  ryzyko  po  stronie 

Wykonawcy,  którego  nie  da  się  zrekompensować  ceną  za  usługę.  Nie  jest  również  w 

interesie Zamawiającego, aby Wykonawca przerzucał na niego koszt takiego ryzyka w cenie 

ofer

ty, gdyż może to prowadzić do niezasadnego podniesienia kosztów usługi. Zamawiający 

powinien  zatem  uwzględnić  również  ten  argument  przy  konstruowaniu  zapisów  umowy. 

Kwota 1.000 zł, której Izba nie zdecydowała się obniżyć, zgodnie z żądaniem Odwołującego, 

s

tanowi  wysokość  potencjalnie  dyscyplinującą  Wykonawcę.  Jej  obniżenie  do  300  zł,  w 

szczególności przy uwzględnieniu kary za opóźnienie ujętej w ust.1, w ocenie Izby mogłoby 

prowadzić do sytuacji, w której bardziej opłacalnym dla Wykonawcy byłoby niezrealizowanie 

jednorazowego  transportu  generującego  wysoki  koszt.  Obniżenie  kary  nie  powinno 

pozostawiać pola do kalkulacji, czy bardziej opłacalnym dla Wykonawcy będzie zaniechanie 

wykonania zlecenia, które musiałby wykonać z opóźnieniem również zagrożonym karą.  

Również  z  tych  powodów  Izba  nie  przychyliła  się  do  żądania  wprowadzenia  ograniczenia 

wysokości kar umownych do 10 % wartości zamówienia. Odwołujący nie uzasadnił dlaczego 

brak  takiego  ograniczenia  miałby  czynić  zapisy  umowy  niezgodnymi  z  przepisami  ustaw. 

Odnośnie żądania wprowadzenia mechanizmu, przy którym Zamawiający zobowiązany byłby 

przed naliczeniem kary wezwać Wykonawcę do usunięcia naruszeń wyznaczając dodatkowy 

termin  Izba  uznała,  iż  przy  przedmiocie  usługi,  jakim  jest  wykonanie  transportu  czy  to  na 

podstawie  zlecenia,  czy  też  według  harmonogramu,  prowadzić  mogłoby  to  do  istotnego 

zakłócenia  w  realizacji  umowy,  w  której  pozostawiono  Wykonawcy  właściwą  organizację 

usługi.  Nałożenie  na  Zamawiającego  dodatkowego  obowiązku  dotyczącego  nadzoru  nie 

powin

no  prowadzić  do  uniknięcia  odpowiedzialności  za  uchybienia  leżące  po  stronie 

Wykonawcy, a taki właśnie skutek niósłby zapis, o jaki wnosił Odwołujący.     

W świetle powyższego odwołanie podlegało uwzględnieniu.  

str. 12 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz 

art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych  oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości 

i 

sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972). Izba zaliczyła do kosztów 

postępowania  wpis  wniesiony  przez  Odwołującego  w  kwocie  15.000,00  zł.  oraz  koszty 

wynagrodzenia  pełnomocnika  Odwołującego  w  wysokości  stwierdzonej  rachunkiem 

złożonym przed zamknięciem rozprawy, tj. 3600 zł. 

Przewodniczący: ………………………. 

Członkowie:         ………………………. 

………………………..