Sygn. akt: KIO 822/18
WYROK
z dnia 21 maja 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Renata Tubisz
Protokolant:
Piotr Cegłowski
po
rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 14 maja 2018 r odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 27 kwietnia 2018 r. przez odwołującego:
Skanska S.A., ul. Aleja „Solidarności” 173, 00-877 Warszawa, w postępowaniu
prowadzonym pr
zez zamawiającego: Miasto Stołeczne Warszawa - Zarząd Miejskich
Inwestycji Drogowych, ul. Sokratesa 15, 01-909 Warszawa
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje:
wykreślenie postanowienia punktu 2 Rozdziału XIV pn. Opis sposobu obliczenia
ceny SIWZ o treści „Cena ofertowa brutto za całość przedmiotu zamówienia
(100%) winna zostać wyliczona w taki sposób, aby wartość prac dla danego
zakresu tj. dla MPWiK wynosiła 22,67 % ceny całkowitej a dla prac ZMID 77,33%
ceny całkowitej brutto za wykonanie przedmiotu zamówienia. Niespełnienie w/w
warunku stosunku procentowego do cen określonych w formularzu oferty, z
zastrzeżeniem art.87 ust.2 ustawy, skutkować będzie odrzuceniem oferty ze
względu na art.89 ust.1 pkt 2 ustawy.” oraz wykreślenie w pozostałych
dokumentach SIWZ postanowień o podziale wynagrodzenia dla MPWiK 22,67 %
ceny całkowitej a dla prac ZMID 77,33% ceny całkowitej
modyfikację postanowienia punktu 1.5.2. pn. Dokumentacja projektowa
STWiORB poprzez wskazanie znanej zamawiającemu lub możliwej do
przewidzenia ilości/zakresu wykonania dodatkowej dokumentacji oraz
szacowanej jej wartości albo wykreślenie wyżej wymienionego punktu 1.5.2. o
treści „Jeżeli w trakcie wykonywania robót będzie konieczne wykonanie
dodatkowej dokumentacji lub dokumentacji zamiennej lub projektów usunięcia
kolizji (nie ujętych w projekcie wykonawczym), to Wykonawca wykona projekty,
uzyska niezbędne uzgodnienia i pozwolenia. Koszt opracowania w/w projektów
nie może przekroczyć 5% wartości robót dla których zostały one sporządzone”
oraz modyfikację albo wykreślenie w pozostałych dokumentach SIWZ
postanowień o treści jak w punkcie1.5.2. pn. Dokumentacja projektowa
STWiORB .
W pozostałym zakresie postępowanie umarza w związku z dokonaną przez
zamawiającego w dniu 11 maja 2018 roku modyfikacją pkt 1.5.2.1. (zdanie
drugie) STWiORB nadającą postanowieniu brzmienie: „Wykonawca dokona
uzgodnień z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi, w zakresie wszelkich
zdar
zeń, przełączeń i innych czynności, które wiążą się z zakresem
prowadzonych Robót oraz dokona aktualizacji uzgodnień, które utraciły ważność
w trakcie prowadzenia Robót lub utraciły ważność przed zawarciem Umowy,
jeżeli inne zapisy Kontraktu tak przewidują” w związku ze skreśleniem słów „w
terminie 7 dni od daty ich otrzymania.”
kosztami postępowania obciąża Miasto Stołeczne Warszawa - Zarząd Miejskich
Inwestycji Drogowych, ul. Sokratesa 15, 01-909 Warszawa i
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20.000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Skanska S.A.,
ul. Aleja „Solidarności” 173, 00-877 Warszawa tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Miasto Stołeczne Warszawa - Zarząd Miejskich Inwestycji
Drogowych, ul. Sokratesa 15, 01-
909 Warszawa kwotę 20.000 zł 00 gr (słownie:
dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) na rzecz Skanska S.A., ul. Aleja
„Solidarności” 173, 00-877 Warszawa stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (j.t. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm. ) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………..…………………………
Uzasadnienie
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzi Miasto Stołeczne Warszawa -
Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych; Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji
w m. st. Warszawie; PSG Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Warszawie w
imieniu i na rzecz których działa Miasto Stołeczne Warszawa Plac Bankowy 3/5 00-950
Warszawa ul. Sokratesa 15, 01-
909 Warszawa zwane dalej „zamawiającym”.
Postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego na: ,, Wykonanie robót
budowlanych rozbudowy ul. Wał Miedzeszyński na odcinku od ronda z ul. Trakt Lubelski do
połączenia z trasą ekspresową S2 w ramach zadania inwestycyjnego pn. Przebudowa ul.
Wał Miedzeszyński na odcinku od ronda z ul. Trakt Lubelski do węzła z planowaną trasą
ekspresową S2 oraz budowa magistrali wodociągowej DN 400 wraz z przewodami
rozbiorczymi DN 150 i kanalizacji sanitarnej DN 600-
160 w pasie drogowym ul. Wał
Miedzeszyński. ”
Ogłoszenie o przedmiotowym postępowaniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym
Unii Europejskiej pod numerem: Dz.U./S S75 168056-2018 PL w dniu 18.04.2018 roku
Odwołanie
Działając w imieniu odwołującego - Skanska S.A. w Warszawie zwany dalej „Odwołującym"
lub „Skanska" na podstawie i w trybie art. 180 ust. 1, art. 182 ust.2 pkt 1) w związku z art.
179 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2017
roku, poz. 1579 tekst jednolity), zwaną dalej „ustawą Pzp", wnoszę odwołanie wobec treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na realizację zadania pn.: „
Wykonanie robót budowlanych rozbudowy ul. Wał Miedzeszyński na odc. od ronda z ul.
Trakt Lubelski do połączenia z trasą ekspresową S2 w ramach zadania inwestycyjnego pn.
Przebudowa ul. Wał Miedzeszyński na odc. od ronda z ul. Trakt Lubelski do węzła z
planowaną trasą ekspresową S2 oraz budowa magistrali wodociągowej DN 400 wraz z
przewodami rozbiorczymi DN 150 i kanalizacji sanitarnej DN 600-160 w pasie drogowym ul.
Wał Miedzeszyński. ”
Termin na wniesienie odwołania
Stosownie do przepisu art. 182 ust. 2 pkt 1) ustawy Pzp odwołanie wobec treści specyfikacji
istotnych warunków wnosi się w terminie 10 dni od dnia publikacji ogłoszenia w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej lub zamieszczenia specyfikacji istotnych warunków
zamówienia na stronie internetowej - jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza
kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8.
W przedmi
otowym stanie faktycznym ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 18.04.2018 roku, zatem termin na wniesienie
odwołania zgodnie z wymogami ustawowymi został zachowany.
Interes we wniesieniu odwołania
Odwołujący ma interes we wniesieniu odwołania, ponieważ może ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego powyżej wskazanych przepisów ustawy Pzp. Odwołujący
wobec naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może stracić możliwość
pozyskania p
rzedmiotowego zamówienia, a ponadto jest narażony na szkodę polegającą na
pozbawieniu Odwołującego realnych korzyści finansowych wynikających z tytułu realizacji
niniejszego zamówienia, bowiem jeśli wskazane powyżej postanowienia specyfikacji zostaną
zacho
wane to Odwołujący nie weźmie udziału w niniejszym postępowaniu. Tym samym
straci szanse na uzyskanie zamówienia, a zatem Odwołujący może ponieść szkodę w
wyniku naruszenia przepisów ustawy wskazanych w niniejszym odwołaniu.
Wskazanie przepisów, które naruszył Zamawiający:
Odwołujący wskazuje, że Zamawiający naruszył następujące przepisy ustawy Prawo
zamówień publicznych:
Art. 7 ust. 1 i art. 29 ust. 1 ustawy Pzp w związku z art. 353
Kodeksu cywilnego
poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób nieprecyzyjny, niewyczerpujący,
naruszający uczciwą konkurencję, co uniemożliwia wykonawcy rzetelne sporządzenie i
kalkulację oferty oraz przerzuca ryzyko związane z niniejszym zamówieniem na wykonawcę,
w szczególności poprzez brak wskazania jaką dokumentację wykonawca ma wykonać oraz
narzucenie sztucznego progu 5% wartości robót, co uniemożliwia kalkulację, w sytuacji
braku informacji co do zakresu dokumentacji, a także naruszenie zasad współżycia
społecznego poprzez przerzucenie ryzyka na wykonawcę dotyczącego uzgodnienia
dokumentacji, w sytuacji uzależnienia od podmiotów zewnętrznych oraz wskazania bardzo
krótkiego niemożliwego do dotrzymania terminu.
Naruszenie art. 7 ust.1 ustawy Pzp, art. 29 ust. 2 ustawy Pzp w związku z art. 353
Kodeksu cywilnego pop
rzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia
uczciwą konkurencję, a także przeczy naturze stosunku prawnego, poprzez wprowadzenie
sztucznej, sztywnej proporcji rozliczenia ceny i wprowadzenia sztucznych wartości
rozliczenia prac, co powoduj
e, że przedmiot zamówienia, w tym sposób obliczenia ceny
został ukształtowany w sposób naruszający uczciwą konkurencję,
Wskazanie żądań Odwołującego:
Wobec naruszenia przez Zamawiającego powyżej wskazanych przepisów prawa Odwołujący
wnosi o uwzględnienie odwołania w całości i nakazanie Zamawiającemu
zmianę specyfikacji istotnych warunków przez:
Wykreślenie postanowienia dotyczącego sztucznego rozliczenia prac, to jest
postanowienia w rozdziale XIV pkt 2 siwz,
Ewentualnie, jeśli takie postanowienie musiało by się ostać z różnych nieznanych
wykonawcy powodów wprowadzenie wynagrodzenia ryczałtowego w niniejszym
postępowaniu, a zatem zmianę pkt 8.1 2) warunków realizacji kontraktu poprzez jego
wykreślenie i zastąpienie wynagrodzenia kosztorysowego wynagrodzeniem ryczałtowym.
Wykreślenie postanowienia w pkt 1.5.2.1 STWIORB : „ Wykonawca dokona wszelkich
uzgodnień z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi, w zakresie wszelkich zdarzeń,
przełączeń i innych czynności, które wiążą się z zakresem prowadzonych Robót oraz dokona
aktualizacji uzgodnień, które utraciły ważność w trakcie prowadzenia Robót lub utraciły
ważność przed zawarciem Umowy, jeżeli inne zapisy Kontraktu tak przewidują w terminie 7
dni od daty ich otrzymania. ”,
Ewentualnie wprowadzenie terminu 30 dni od daty otrzymania, przy czym dodania
postanowienia, iż „Wykonawca nie będzie odpowiedzialny za terminowość realizacji zadań
dotyczących uzgodnień z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi.”
Modyfikację postanowienia 1.5.2. STWiORB poprzez wskazanie znanej
zamawiającemu lub możliwej do przewidzenia ilości/ zakresu wykonania dodatkowej
dokumentacji oraz szacowanej jej wartości
Ewentualnie modyfikację postanowienia poprzez jego całkowite wykreślenie.
W uzasadnieniu przedstawił odwołujący następującą argumentację formalną i prawną.
W rozdziale XIV SIWZ „Opis sposobu obliczenia ceny” w pkt .2 zamawiający wskazał, iż
cena ofertowa brutto za całość przedmiotu zamówienia (100%) winna zostać wyliczona w
taki sposób, aby wartość prac dla danego zakresu tj. dla MPWiK wynosiła 22,67% ceny
całkowitej a dla prac ZMID 77,33% ceny całkowitej brutto za wykonanie przedmiotu
zamówienia.
Niespełnienie w/w warunku stosunku procentowego do cen określonych w formularzu oferty,
z zastrzeżeniem art. 87 ust 2 ustawy, skutkować będzie odrzuceniem oferty ze względu na
art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy. Ponadto należy wskazać, iż Zamawiający nie opisał, w jaki
sposób wykonawcy mają osiągnąć wymaganą zależność procentową.
W pkt 10 ppkt c) Warunków Realizacji Kontraktu Zamawiający wskazał, iż „wszelkie ilości
jakie mogą być ustalone w przedmiarze robót lub innym wykazie są ilościami szacunkowymi
W pkt 8.1 pkt 2) Warunków Realizacji Kontraktu Zamawiający wskazał, iż „Rozliczenie
przedmiotu umowy za roboty ujęte w kosztorysach złożonych wraz z Ofertą sporządzonych
na
podstawie
przedmiaru
Robót
nastąpi
wg
zasad
wynagrodzenia
kosztorysowego(obmiarowego), na podstawie kosztorysu powykonawczego.
Podkreślić należy, że Wykonawca nie ma możliwości ingerencji w przedmiar. Nie może
zmienić ilości przedmiarowych jak również nie może dodawać nowych pozycji, a to
powoduje, że przy sztucznym podziale wprowadzonym przez zamawiającego wykonawca
może jedynie manipulować ceną, a tym samym uniemożliwia mu to sporządzenie rzetelnej i
prawidłowej oferty.
Jed
nocześnie Zamawiający wymaga złożenia oferty zawierającej Cenę Oferty, wyliczonej na
podstawie Przedmiaru Robót załączonego do dokumentacji przetargowej. W opinii
Odwołującego jest to sztucznie przyjęty podział procentowy i pociąga za sobą wiele ryzyk,
prz
ede wszystkim jednak kreuje pewną sztuczną inżynierię cenową. Odwołujący do
niniejszego odwołania załącza tabelki, które mają zobrazować ową sztucznie stworzoną
inżynierię cenową, jednocześnie w niniejszym odwołaniu chciałby opisać przykłady
wskazane w tab
elkach. Przede wszystkim należ wskazać, że w postępowaniu mamy do
czynienia z różnymi przedmiarami, część przedmiarów jest dla zakresu MPWIK, część
przedmiarów jest dla zakresu ZMID. W przedmiarach tych są powtarzające się pozycje, a
także pozycje podobne. Dla przykładu można przyjąć pozycję „Wykopy”, dla MPWIK -
Przedmiar 01PP Wal Miedzieszynskikanalizacja.ath, (ilość wynosi - 5026,26 m2) dla ZMID -
Przedmiar budowa odwodnienia drogi (ilość wynosi- 373,80). Przy założeniu, że cena
jednostkowa za pozycje wy
kopy dla obu zamawiających będzie wynosiła 23 zł, otrzymujemy
następujące wartości:
Dla MPWIK-
115 603,98 zł, dla ZMID- 8597,40 zł, przy czym, co należy podkreślić z całą
stanowczością są to faktyczne wartości robót według cen przyjętych przez oferenta. Łączna
wartość tych robót będzie wynosiła 124 201,38 złotych. Dokonując podziału łącznej wartości
robót na wartość robót dla każdego z Zamawiających (dla przykładu MPWIK: 115 603,98 zł
/124 201,38 zł ) faktyczny udział każdego z zamawiających wynosi odpowiednio: MPIWK
93,08% , a ZMID - 6,92%.
Przenosząc faktyczną wartość danych robót, w naszym przypadku wykopów na sztucznie
stworzony procentowy udział zgodnie z wymogami siwz (77,33% do 6,92%) zmienia się
wartościowy udział zamawiających, w ten sposób, że wartość robót dla MPWIK wynosi 96
044, 93 zł (było 115 603,80 zł), a dla ZMID 28 156, 45 zł (było: 8597, 40 zł). Przedkładając
teraz te sztucznie stworzone wartości na ceny jednostkowe wychodzi, iż wartość pozycji
wykopy dla MPWIK wynosi 19,11 zł, a dla ZMID 75,32 zł. W tym miejscu należy dodać, że
wykonawca swoją cenę za pozycję wykopy założył na poziomie 23 złotych za jeden metr
sześcienny wykonania wykopu, przy czym cena ta jest podana jedynie na potrzeby
przeprowadzenia symulacji i należy ją traktować jedynie jako przykładową i
niezobowiązującą. Przenosząc teraz te sztucznie wytworzone ceny na grunt wynagrodzenia
obmiarowego, a które zostało przyjęte w niniejszym postępowaniu podkreślić należy, że
istotą tego wynagrodzenia jest jego zmienność w zależności od wykonanych ilości. I tak
posługując się dalej naszym przykładem , gdzie przyjęto ilość wykopów na poziomie 5026,
26 dla MPWIK załóżmy , że zwiększamy tą ilość do 20 000, a dla ZMID pozostawiamy ilość
pierwotną to jest 373, 80. Przy kalkulacji sztucznie stworzonych cen, a zatem dla MPWIK 19,
11 zł , a dla ZMID 75,32 zł (20 000 x 19,11, 373,08 x 75,32 zł) otrzymujemy wartość 382 172,
54 złote dla MPWIK oraz 28 156, 45 zł dla ZMID, co oznacza, że otrzymujemy różnice dla
ZMID na poziomie -
19 559, 05 złotych. Natomiast mnożąc te same wartości przez ceny
przyjęte przez wykonawcę ( 20 000 x 23, 373, 08 x 23) wychodzą wartości 460 000 zł oraz
8579, 40 złotych, co daje różnicę - 58 268, 41 złotych, co oznacza, że przy tak sztucznie
stworzonym podziale wykonawca traci 58 268, 41 złotych. Jednakże przy takiej symulacji
traci nie tylko wykonawca, ale
także drugi z zamawiających, który przy przyjęciu faktycznie
założonych cen za wartość tych robót zapłaciłby 8597, 40 złotych, natomiast przy przyjęciu
sztywnego procentowego podziału zapłaci 28 156, 45 złotych , co daje różnicę - 19 559, 05
złotych. Taka symulacja miała na celu pokazanie jednego z możliwych scenariuszy, a zatem
straty wykonawcy oraz jednego z zamawiających. Jednakże może być także inny
scenariusz, który został wskazany w kolejnej tabeli, a zatem zysk wykonawcy. Załóżmy
zatem tym razem, że zakres MPWIK wynosi 5206, 26 a zakres ZMID wynosi 700.
Uwzględniając sztucznie przyjęte ceny wartość MWPIK wynosi 5206,26 x 19,11 zł = 99 491,
63 złote, a wartość ZMID - 700 x 75,32 złote = 52,724 złote, natomiast przy założeniu cen
przyjętych przez wykonawcę (23 złote) wartość ta powinna wynosić 115603,98 złotych dla
MPWIK oraz 16 100 złotych dla ZMID. Całkowita wartość tych robót wynosi zatem 148 772,
37 złotych przy sztucznie przyjętym podziale, a przy cenach wskazanych przez wykonawcę
wynosi 131 703, 9
8 złotych, co oznacza, że przy takim ewentualnym zdarzeniu wykonawca
kolokwialnie rzecz ujmując zarabia 17 068, 39 złotych.
Biorąc pod uwagę powyższe tabelki należy wskazać, iż utrzymanie „na sztywno” takiej
proporcji kosztów będzie skutkowało znacznym zróżnicowaniem cen jednostkowych za taki
sam, lub podobny asortyment robót, oraz będzie prowadziło do sztucznego zaniżania i
zawyżania rzeczywistej wartości robót.
Nade wszystko powoduje to jednak znaczącą ingerencję w ceny jednostkowe oferowane
przez wykonaw
ców oraz dostosowywanie tych cen sztucznie, bowiem wykonawca zgodnie z
postanowieniami siwz ma możliwość ingerencji tylko i wyłącznie w dwie pozycje, a zatem w
wartość robót i cenę jednostkową. Takie postanowienia siwz skutkują narzucaniem cen
jednostkowyc
h w zależności od udziału procentowego ściśle narzuconego przez
zamawiających. Natomiast wykonawca ma świadomość jakie są ceny jednostkowe i
dokładnie wie ile będzie kosztowała dana robota, jednak poprzez sztuczne dopasowania cen
zgodnie z proporcją Zamawiającego wskazaną w siwz wprowadza „przekłamania” które nie
stanowią odzwierciedlania rynkowego.
Podkreślić należy także, iż postanowienia te są także niekorzystne dla Zamawiającego,
bowiem mogą spowodować znaczny wzrost kosztów dla Zamawiającego, w przypadku
wzrostu rzeczywistych ilości wykonanych robót, w stosunku do wskazanych w przedmiarze.
W opinii Odwołującego tak ukształtowane postanowienia siwz przeczą przede wszystkim
naturze zobowiązania, utrzymanie sztywnych relacji procentowych powoduje bowiem
zn
aczącą ingerencje Zamawiającego w ceny jednostkowe, która dokonuje się mimowolnie,
bowiem wynika ze wskazanych powyżej postanowień STWiORB. Ponadto wykonawca w
chwili obecnej nie jest nawet w stanie przewidzieć, czy zarobi, czy też ile może stracić na
tym
kontrakcie, bowiem czynniki te są zależne od tego, ile i jakie pozycje wykona, czy
zostaną one zwiększone, czy też zmniejszone, a następnie od sztucznej ingerencji
Zamawiającego w ceny jednostkowe. Należy podkreślić, iż to wykonawca jest podmiotem,
który zgodnie z naturą tego zobowiązania powinien kształtować swoje ceny jednostkowe, a
Zamawiający w żaden sposób, żadnymi mechanizmami, czy też działaniami arytmetycznymi
nie powinien ingerować w owe ceny jednostkowe. Jest to bowiem sprzeczne nie tylko z
naturą zobowiązania, ale także z zasadami współżycia społecznego.
W opinii Odwołującego zatem zamawiający winien usunąć postanowienia o niezmiennym
procentowym podziale wartości robót ZMID i MPWiK, lub rozważyć zmianę sposobu
wynagrodzenia na ryczałtowe, bo w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego wskazane
powyżej problemy dotyczące rozliczenia kontraktu nie będą występowały.
Odwołujący wskazuje także, iż zamawiający postanowieniami specyfikacji istotnych
warunków zamówienia narusza art. 29 ust. 1 ustawy Pzp, bowiem przedmiot zamówienia jest
opisany w sposób nieprecyzyjny i uniemożliwia rzetelne skalkulowanie oferty. Zgodnie ze
specyfikacją techniczną wykonania i odbioru robót budowlanych (pkt 1.5.2) - „jeśli w trakcie
wykonywania robót będzie konieczne wykonanie dodatkowej dokumentacji lub dokumentacji
zamiennej lub projektów usunięcia kolizji (nie ujętych w projekcie wykonawczym), to
wykonawca wykona projekty, uzyska niezbędne uzgodnienia i pozwolenia. Koszt
opracowania w/w projektów nie może przekroczyć 5% wartości robót dla których zostały one
sporządzone Należy podkreślić, że wykonawca nie jest w stanie przewidzieć jakiej
dokumentacji będzie brakowało na etapie wykonywania robót, zatem nie jest w stanie
prawidłowo oszacować kosztów tej oferty. Nawet gdyby przyjąć założenie 5% wartości robót,
to może okazać się, że wartość ta będzie znacznie wyższa, co oznacza, że oferta
wykonawcy będzie niedoszacowana z uwagi na sztuczne wskazanie przez Zamawiającego
progu 5%. Zatem, formułując takie postanowienie umowne Zamawiający narusza art. 29 ust.
1 ustawy Pzp poprzez niejednoznaczny i nieprecyzyjny opis przedmiotu zamówienia.
Powyższe naruszenie powoduje także naruszenie art. 7 ust.1 ustawy Pzp, a zatem
naruszenie uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Trudno bowiem
konkurować wykonawcom, poprzez cenę oferty, w sytuacji, kiedy zakres rzeczowy do
skalkulowania tej ceny ofertowej nie jest jasny. Natomiast, gdyby przyjąć, że każdy z
wykonawców winien w swojej ofercie założyć wskazane przez zamawiającego 5%, a
oka
załoby się, że wartość wykonania dokumentacji będzie wyższa to wykonawcy będą
zmuszeni do pokrycia kosztów realizacji inwestycji, która będzie wynikała z błędów
zamawiającego, a zatem z nieprecyzyjnego i nieprawidłowego opisu przedmiotu
zamówienia. Ponadto podkreślenia wymaga fakt, iż Zamawiający wskazał, że koszt takiej
dokumentacji to do 5% wartości robót. Jak wykonawca ma określić taką cenę jednostkową
już na etapie składania oferty, skoro nie wiem o jaką dokumentację może chodzić. Poza tym
każda dokumentacja jest różna, różny jest jej zakres, różny jest nakład pracy potrzebny do
jej wykonania, a co za tym idzie różna wartość. Nie jest możliwe zatem prawidłowe
wycenienie oferty, jeśli weźmiemy pod uwagę te postanowienia STWIORB-u. Po pierwsze
nie wiemy, j
aka dokumentacja, ile tych dokumentacji należy wykonać, a także nie wiemy jaka
jest wartość robót dotyczących tejże dokumentacji. To wszystko powoduje, że wykonawca
nie jest w stanie prawidłowo oszacować przedmiotu zamówienia. Ponadto w pkt 1.5.2.1.
STWiOR
B wskazane zostało, że „ na żądanie Inżyniera lub Zamawiającego wykonawca
wykona inną dokumentację nie wymienioną powyżej. A zatem, znowu zostaje narzucony
obowiązek wykonania bliżej nieokreślonej dokumentacji na żądanie Zamawiającego lub
Inżyniera, co powoduje, że nie jest możliwe prawidłowe skalkulowanie oferty, a zamawiający
narusza art. 29 ust. 1 ustawy Pzp. Ponadto w pkt 1.5.2.1 STWiORB Zamawiający wskazał, iż
cyt: „Wykonawca dokona wszelkich uzgodnień z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi, w
zakres
ie wszelkich zdarzeń, przełączeń i innych czynności, które wiążą się z zakresem
prowadzonych Robót oraz dokona aktualizacji uzgodnień, które utraciły ważność w trakcie
prowadzenia Robót lub utraciły ważność przed zawarciem Umowy, jeżeli inne zapisy
Kontrak
tu tak przewidują w terminie 7 dni od daty ich otrzymania W opinii Odwołującego
wskazane powyżej postanowienia przerzucają w sposób nieuzasadniony ryzyko kontraktowe
na wykonawcę. W pierwszej kolejności należy wskazać, iż termin 7 dniowy na aktualizację
uz
godnień to bardzo krótki termin, szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, iż
wykonawca wskazanym powyżej postanowieniem zostaje zobligowany do załatwiania
pewnych procedur administracyjnych. W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż może nie
być możliwe i przede wszystkim niezależne od wykonawcy uzyskanie pozwoleń, czy
uzgodnień w terminie 7 dni. Ponadto wykonawca jest zobowiązany do dokonania wszelkich
uzgodnień z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi w terminie 7 dni od daty ich otrzymania,
co powod
uje, iż na wykonawcę zostanie nałożony obowiązek na który może zupełnie nie
mieć wpływu, bowiem aby dokonać uzgodnień w takim terminie należy mieć także wolę
drugiego podmiotu. Jeśli drugi podmiot nie wyrazi takiej woli uzgodnienia w terminie 7 dni
aktuali
zacji, czy też uzgodnień to siłą rzeczy wykonawca nie będzie miał na to wpływu.
Powyższe postanowienie narusza art. 29 ust.1 ustawy Pzp bowiem przerzucenie ryzyka na
wykonawcę, w szczególności brak wskazania jakie to mają być uzgodnienia wskazuje na
niepre
cyzyjny opis przedmiotu zamówienia. Zresztą sama konstrukcja tego postanowienia
ewidentnie wskazuje na nieprawidłowy opis przedmiotu zamówienia, bowiem zamawiający w
tym postanowieniu używa sformułowania, iż Wykonawca ma dokonać „wszelkich uzgodnień”
w zak
resie „wszelkich zdarzeń”, co sugeruje, że Zamawiający nie zna swojego przedmiotu
zamówienia, nie wie ile tych uzgodnień może być, ale zabezpiecza swój nieprecyzyjny opis
przedmiotu zamówienia poprzez przerzucenie ryzyka na wykonawcę i obarczenie go
odpowi
edzialnością za wszelkie uzgodnienia, wszelkie zdarzenia i do tego z podmiotami
zewnętrznymi, na które wykonawca nie ma wpływu oraz dodatkowo w bardzo krótkim
terminie. Powyższe postanowienie godzi także w wyrażoną art. 353
Kodeksu cywilnego
zasadę swobody umów Zgodnie z powyżej przywołanym przepisem strony zawierające
umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie
sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia
społecznego. Wskazane powyżej postanowienie z całą pewnością sprzeciwia się zasadom
współżycia społecznego, bowiem jak wskazano powyżej niemożność precyzyjnego opisu
przedmiotu zamówienia Zamawiający „próbuje ukryć” przerzucając w tym zakresie ciężar na
wykonawców. Brak wskazania, jakie dokładnie uzgodnienia mają być przedmiotem umowy,
termin niemożliwy do dotrzymania w zakresie tych „wszelkich uzgodnień”, czy też
odpowiedzialność za podmioty zewnętrzne w zakresie tak krótkiego terminu powoduje
naruszenie zasad współżycia społecznego. Powyższy wniosek potwierdza tylko kolejne
postanowienie STWiORB, cyt: „ Uznaje się, że wszystkie koszty związane z wykonaniem
w/w prac nie podlegają odrębnej opłacie i są ujęte w cenie oferty ”, co biorąc pod uwagę fakt,
iż mamy do czynienia z wynagrodzeniem kosztorysowym jest nie tylko niekorzystne dla
wykonawców, ale także narusza zasady współżycia społecznego.
W świetle powyższego odwołanie, jako konieczne i zasadne, powinno zostać uwzględnione,
o co niniejszym Odwołujący wnosi.
Odpowiedź na odwołanie
W dniu 11 maja 2018 roku zamawiający udzielił odpowiedzi na odwołanie.
Miasto Stołeczne Warszawa - Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych, na podstawie art. 186
ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz.
1579 z późn. zm.) - dalej „ustawa Pzp” lub „Pzp", składa odpowiedź na odwołanie wniesione
przez Skanska S. A. z siedzibą w Warszawie, w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem jest
rozbudowa ul. Wał Miedzeszyński na odc. od ronda z ul. Trakt Lubelski do połączenia z trasą
ekspresową S2 w ramach zadania inwestycyjnego pn. Przebudowa ul. Wał Miedzeszyński
na odc. od ronda z ul. Trakt Lubelski do węzła z planowaną trasą ekspresową S2 oraz
budową magistrali wodociągowej DN 400 wraz z przewodami rozbiorczymi DN 150 i
kanalizacji sanitarnej DN 160-
600 w pasie drogowym ul. Wał Miedzeszyński.
Odwołujący w treści przedmiotowego odwołania zarzucił zamawiającemu:
1. naruszenie art. 7 ust.1
i art. 29 ust. 1 ustawy Pzp w związku z art. 353
kc poprzez
opisanie przedmiotu zamówienia w sposób nieprecyzyjny, niewyczerpujący,
naruszający uczciwą konkurencję, poprzez brak wskazania jaką dokumentację
wykonawca ma wykonać oraz narzucenie sztucznego progu 5% wartości robót, co
uniemożliwia kalkulację, w sytuacji braku informacji co do zakresu dokumentacji, a
także naruszenie zasad współżycia społecznego poprzez przerzucenie ryzyka na
wykonawcę dotyczącego uzgodnienia dokumentacji, w sytuacji uzależnienia od
podmiotów zewnętrznych oraz wskazania bardzo krótkiego niemożliwego do
dotrzymania terminu;
naruszenie art. 7 i art. 29 ust. 1 ustawy Pzp w związku z art. 353
kc poprzez
opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję
poprzez wprowadzenie sztucznej sztywnej propozycji rozliczenia ceny i
wprowadzenia sztucznych wartości rozliczenia prac, co powoduje, że przedmiot
zamówienia, w tym sposób obliczenia ceny został ukształtowany w sposób
naruszający uczciwą konkurencję.
W kons
ekwencji postawionych zarzutów Odwołujący wnosi o zmianę specyfikacji
istotnych warunków zamówienia poprzez:
1) wykreślenie postanowienia dotyczącego sztucznego rozliczenia prac, to jest
postanowienia w rozdziale XIV pkt 2 siwz, ewentualnie wprowadzenie
wynag
rodzenia ryczałtowego i zmianę pkt 8.1.2. Warunków Realizacji Kontraktu
poprzez jego wykreślenie i zastąpienie wynagrodzenia kosztorysowego
wynagrodzeniem ryczałtowym;
2) wykreślenie postanowienia w pkt 1.5.2.1 STWiORB, ewentualnie wprowadzenie
terminu 30 dni
od daty otrzymania oraz dodatnia postanowienia, iż „Wykonawca
nie będzie odpowiedzialny za terminowość realizacji zadań dotyczących
uzgodnień z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi.”;
3) modyfikację postanowienia 1.5.2 STWiORB poprzez wskazanie znanej
Zama
wiającemu lub możliwej do przewidzenia ilości/zakresu wykonania
dodatkowej dokumentacji oraz szacowanej jej wartości, ewentualnie modyfikację
postanowienia poprzez jego całkowite wykreślenie.
Zamawiający uwzględnia odwołanie w części dotyczącej żądania określonego w pkt 2
powyżej i w tym zakresie w dniu 11.05.2018 r. dokonał zmiany pkt 1.5.2.1. STWiORB,
który w żądanym zakresie (zdanie drugie) otrzymał brzmienie:
„Wykonawca dokona uzgodnień z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi, w zakresie
wszelkich zdar
zeń, przełączeń i innych czynności, które wiążą się z zakresem
prowadzonych Robót oraz dokona aktualizacji uzgodnień, które utraciły ważność w
trakcie prowadzenia Robót lub utraciły ważność przed zawarciem Umowy, jeżeli inne
zapisy Kontraktu tak przewidują.”.
W pozostałym zakresie Zamawiający nie uznaje odwołania i wnosi o jego oddalenie.
Zamawiający wnosząc o oddalenie odwołania przedstawił następującą argumentację
formalną i prawną.
Zasada wyczerpującego i jednoznacznego opisu przedmiotu zamówienia na roboty
budowlane wyraża się w treści dokumentacji projektowej i technicznej, zgodnie z art. 31 ust.
1 Pzp oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie
szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych
wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. z
2013 r., poz. 1129) -
dalej: „rozporządzenie". Przygotowana przez Zamawiającego
specyfikacja istotnych warunków zamówienia oraz dołączona do niej dokumentacja
p
rojektowa służąca do opisu przedmiotu zamówienia, która została udostępniona
wykonawcom na stronie internetowej, jest zgodna z ustawą Pzp oraz rozporządzeniem.
W udostępnionych materiałach Zamawiający opisuje przedmiot zamówienia na roboty
budowlane za po
mocą dokumentacji projektowej opracowanej przez:
- Mosty Katowice Sp. z o.o., ul. Rolna 12, 40-555 Katowice (roboty budowlane ZMID i PSG
Sp. z o.o. ),
Przedsiębiorstwo Usługowo-Projektowe SOMEX Spółka jawna — J., Z., ul. Zgrupowania
Żmija 1/54, 01-875 Warszawa (roboty budowlane MPWiK)
oraz sporządzonych na podstawie tej dokumentacji projektowej dokumentów wymaganych
przez rozporządzenie, tj.: przedmiarów robót w zakresie, o którym mowa w § 6
rozporządzenia oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych,
spełniającej wymagania rozdziału 3 rozporządzenia.
Na podstawie otrzymanych materiałów: m.in. specyfikacji technicznych, przedmiarów oraz
projektów wykonawczych Wykonawcy są w stanie prawidłowo oszacować oraz sporządzić
ofertę.
Zamawia
jący wskazuje, że w pkt 1.5.2.1. STWiORB DM.OO.OO.OO. zawarł znany mu
zakres dokumentacji projektowej, którą Wykonawca ma wykonać w ramach umowy. Prócz
tego w pkt 1.5.2. znajduje się zapis mówiący o dokumentacji, projektach, uzgodnieniach czy
pozwoleniach
niezbędnych do prawidłowego wykonania robót budowlanych. Fakt istnienia
obowiązku sporządzenia projektów przez Wykonawcę w trakcie robót budowlanych jest
powszechną praktyką, która doświadczonej firmie budującej drogi, w tym Odwołującemu, jest
znana i nie
powinna być nowością. Zamawiający oczekiwał, iż wyłoniony w niniejszym
postępowaniu Wykonawca jest profesjonalistą, w odniesieniu do którego obowiązuje
podwyższony próg należytej staranności. Zgodnie bowiem z art. 355 § 2 kc, który ma
zastosowanie na mocy
odesłania zawartego w art. 14 Pzp, należytą staranność dłużnika w
zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się bowiem przy
uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Zgodnie z orzecznictwem, należyta
staranność dłużnika określana przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej
przez niego działalności gospodarczej uzasadnia zwiększone oczekiwania co do
umiejętności, wiedzy, skrupulatności i rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania
(wyrok SA z dnia 8.03.2006, sygn. I ACa 1018/05).
W odniesieniu zatem
do zarzutu dotyczącego narzucenia progu 5% wartości robót przy
opracowywaniu dokumentacji projektowej Zamawiający wskazuje, że kwestionowane w
odwołaniu zastrzeżenie zawarte w STVVIORB, iż koszt opracowania projektów nie może
przekroczyć 5% wartości robót, dla których zostały one sporządzone, znajduje oparcie w
przepisach prawa. Metoda obliczenia oraz wskaźnik procentowy kosztów dokumentacji
projektowej określony został w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r.
w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania
planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w programie funkcjonalnoużytkowym (Dz. U. z 2004 r., poz. 1389). Zgodnie z §
10 ust. 1 powyższego rozporządzenia:
Planowane koszty prac projektowych oblicza się jako iloczyn wskaźnika procentowego i
planowanych kosztów robót budowlanych, według wzoru:
W
PP
=W%xW
RB
gdzie:
W
pp
- planowane koszty prac projektowych; VV
RB
planowane koszty robót budowlanych; W
wskaźnik procentowy”.
Wskaźniki procentowe kosztów dokumentacji projektowej w kosztach robót budowlano-
montażowych dla inwestycji liniowych zostały określone w Tabeli 2 załącznika do w/w
rozporządzenia i kształtują się one następująco:
B.
Wskaźniki dla budownictwa drogowego
Lp.
Inwestycje drogowe
Wskaźnik procentowy W%
Autostrady, drogi ekspresowe
Drogi klasy GP
Drogi klasy G i niższych klas 2,5-4,0%
Ulice 2,5-5,0%
Droga, której dotyczy zamówienie jest klasy GP, zatem wskaźnik procentowy, jaki winien być
zastosowany, zgodnie z powyższym rozporządzeniem Ministra Infrastruktury kształtuje się
na poziomie 2,5
—4,5%. Ulica Wał Miedzeszyński, poza tym, że jest drogą klasy GP, jest
również ulicą (drogą na terenie zabudowy), dlatego z uwagi na poziom złożoności
zamówienia Zamawiający zastosował próg maksymalny, tj. 5 %.
Środowiskowe Zasady Wycen Prac Projektowych (dalej „ŚZWPP"), które uzyskały
akceptacj
ę Ministerstwa Infrastruktury, jako materiał informacyjny i pomocniczy przy
określaniu cen za prace projektowe, są także stosowanym przez Zamawiających sposobem
wyceny prac projektowych. ŚZWPP są także uznawaną przez sądy podstawą wyceny przy
przeprowadzan
iu postępowania dowodowego w sprawach spornych pomiędzy uczestnikami
procesu inwestycyjnego. Jedną z metod opisanych w tym wydawnictwie jest właśnie metoda
wskaźnikowa, bazująca na wskaźnikach procentowych kosztów dokumentacji projektowej w
stosunku do kos
ztów robót budowlano-montażowych. W wydaniu ŚZWPP z 2016 roku w
podrozdziale 1.9.4.2, Tabela D, znajdują się takie same wartości procentowe wskaźników dla
budownictwa drogowego jak w Tabeli rozporządzenia Ministra Infrastruktury przywołanego
powyżej. Jest to dowód na to, że założony przez Zamawiającego wskaźnik 5% jest
działaniem prawidłowym.
Wobec powyższego zastosowana przez Zamawiającego metoda obliczania kosztów
dokumentacji projektowej w odniesieniu do wartości robót której dotyczą oraz poziom
procent
owy wskaźnika nie jest, jak zarzuca Odwołujący, ani sztucznym progiem, ani
naruszeniem jakichkolwiek przepisów czy zasad, lecz powszechnie stosowaną praktyką
zgodną z prawem, dlatego Zamawiający nie uznaje odwołania w powyższym zakresie.
W odniesieniu do
postawionego zarzutu dotyczącego wprowadzenia przez Zamawiającego
propozycji rozliczenia ceny i rozliczenia prac wskazać należy, że postanowienia Rozdziału
XIV ust. 2 SIWZ wynikają z porozumienia zawartego przez Zamawiających: ZMID i MPWiK.
Określono w nim, m. in. zasady współpracy i rozliczenia robót pomiędzy w/w Zamawiającymi,
którzy, ze względu na aspekty natury technicznej, ekonomicznej i organizacyjnej, w oparciu o
art. 16 ustawy Pzp, uzgodnili wspólnie przeprowadzenie postępowania i udzielenie
zamówienia publicznego.
Wskazane w SIWZ proporcje na poziomie 77,33% - ZMID i 22,67% -
MPWiK zostały
ustalone w oparciu o wartości robót określonych w kosztorysie inwestorskim poszczególnych
Zamawiających. Celem powyższego działania jest zachowanie równowagi kosztów
ponoszonych przez MPWiK i ZMID w stosunku do poszczególnych zakresów prowadzonej
wspólnie inwestycji. Wymienione wyżej proporcje mają zastosowanie również w zapisach
dotyczących zabezpieczenia należytego wykonania umowy czy kar umownych, gdzie limity
w
ysokości kwoty, do których MPWiK i ZMID mogą dochodzić roszczeń z tytułu np.
niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.
Z uwagi na to, że zapisy SIWZ są obowiązujące dla wszystkich potencjalnych Wykonawców,
Zamawiający uznał, że ma prawo dostosować swoje wymagania do własnych potrzeb. Jeśli
wymagania nie naruszają zasady uczciwej konkurencji, to Zamawiający jest uprawniony do
opisana ich według swojego uznania. Zamawiający ma prawo tak uregulować treść umowy,
aby możliwe było zrealizowanie zamówienia w zgodzie z jego oczekiwaniami oraz z
przyjętymi przez niego założeniami. Artykuł 353
Kodeksu cywilnego konstytuuje zasadę
swobody zawierania umów, która sprowadza się do wolności w kształtowaniu treści stosunku
prawnego i wyborze kontrahenta, czy formy zawarcia umowy (wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z 26 września 2017 r., sygn. akt KIO 1862/17).
Zasada swobody zawierania umów doznaje ograniczeń wyłącznie w takim zakresie, jak
wynika to przepisów prawa. Takie ograniczenia zawiera ustawa Pzp, a dotyczą one, m.in.:
1) zakresu swobodnego wyboru kontrahenta,
2) co do zasady, zakazu dokonywania zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do
treści oferty,
3) wprowadzenia ograniczeń co do terminu obowiązywania umowy,
4) braku możliwości wyboru formy zawieranej umowy.
Zgodnie ze stanowiskiem Krajowej Izby Odwoławczej: „Umowy zawierane w wyniku
przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego mogą być więc
uznane za sui generis umowy adhezyjne. Wynika to jednak, co do zasady, nie z przewagi
ekonomi
cznej jednej ze stron umowy, co jest regułą w przypadku umów adhezyjnych, a z
faktu, iż zamawiający działa w interesie publicznym. Podobnie jak w przypadku umów
adhezyjnych zamawiający określa istotne warunki przyszłej umowy w sprawie zamówienia
publiczneg
o” (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 16 czerwca 2009 r., sygn. akt KIO/UZP
Zamawiający jest podmiotem działającym w interesie publicznym, którego obciąża ryzyko
nieosiągnięcia celu danego postępowania i ryzyko to przewyższa normalne ryzyko związane
z prowadzeniem działalności gospodarczej, które występuje, gdy umowę zawierają dwaj
przedsiębiorcy. Zamawiający może więc tym dodatkowym ryzykiem za należyte wykonanie
zamówienia obciążyć wykonawców, jednak tylko wtedy, gdy nie uchybi zasadzie swobody
u
mów (art. 353
kc). Wykonawca może bowiem z uwagi na treść siwz i projektu umowy nie
ubiegać się o dane zamówienie, a tym samym nie składać oferty na warunkach ustalonych
przez zamawiającego, jak również może złożyć ofertę o cenie wyższej z uwagi np. na
z
większoną odpowiedzialność. Ponieważ wykonawca podejmuje decyzję o złożeniu oferty,
winien, uwzględniając ciężar narzucanych zobowiązań i wynikające z nich ryzyko,
odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy, kalkulując cenę ofertową. Błędem jest
utożsamianie podziału ryzyka z naruszeniem zasady równości stron stosunku
zobowiązaniowego (wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 14 kwietnia 2008 r., X Ga
Wobec powyższych argumentów zapisy ust. 2 Rozdziału XIV SIWZ pozostają w
niezmienionej treści.
W odniesien
iu do zarzutu odwołania dotyczącego określenia przez Zamawiającego w pkt
1.5.2.1. (zdanie drugie) STWiORB 7 dniowego terminu uzyskania aktualizacji uzgodnień,
które utraciły ważność w trakcie prowadzenia Robót lub utraciły ważność przed zawarciem
umowy, Za
mawiający uznał, że termin ten może być zbyt krótki i dlatego dokonał zmiany pkt
1.5.2.1. STWiORB (zdanie drugie), który otrzymał brzmienie:
„Wykonawca dokona uzgodnień z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi, w zakresie
wszelkich zdarzeń, przełączeń i innych czynności, które wiążą się z zakresem
prowadzonych Robót oraz dokona aktualizacji uzgodnień, które utraciły ważność w trakcie
prowadzenia Robót lub utraciły ważność przed zawarciem Umowy, jeżeli inne zapisy
Kontraktu tak przewidują".
W załączeniu: przywołany fragment
ŚZWPP - wydanie z 2016 roku podrozdział 1.9.4.2, Tabela D,
dowód potwierdzający dokonanie zmiany SIWZ, zgodnie z odpowiedzią na odwołanie
- pismo z dnia 11.05.2018 r. znak ZMID-ZP.26.5.2018.MFE (15)
Strony po przeprowadzonej rozp
rawie przedstawiły stanowiska końcowe jak poniżej.
Stanowiska końcowe stron.
ZAŁĄCZNIK DO PROTOKOŁU Z ROZPRAWY Z DNIA 14 MAJA 2018 ROKU dotyczy
postępowania KIO 822/18 – Odwołujący
Niniejszym pismem Odwołujący chciałby ustosunkować się do argumentów, które padły na
rozprawie w dniu 14 maja 2018 roku o sygnaturze wskazanej powyżej.
W swoim odwołaniu Odwołujący bowiem zarzucał Zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 i
art. 29 ust.2 ustawy Pzp poprzez wprowadzenie procentowego podziału pomiędzy dwóch
zamawiających, co powoduje ingerencję Zamawiającego w ceny jednostkowe, a tym samym
narusza istotę stosunku zobowiązaniowego.
W odniesieniu do argumentów Zamawiającego i przedstawionych na rozprawie dowodów w
pierwszej kolejności Odwołujący wskazuje, iż żaden z przedstawionych dowodów tj..
Porozumienie nr 2/2017/P/MST i Porozumienie nr 3/2016/P/MST nie zawierają w swej treści
informacji o procentowym sztywnym podziale, ale tylko i wyłącznie o finansowaniu budowy
przez strony Porozumienia. Podkreślić należy, iż § 5 obu Porozumień, na który powoływał
się Zamawiający podczas rozprawy nie wskazuje w żaden sposób na konieczność
sztywnego podziału procentowego. Zatem, w opinii Odwołującego dowód ten winien zostać
oddalony, bowiem nie potwierdza w żaden sposób argumentacji Zamawiającego i bynajmniej
nie wskazuje na obowiązek sztywnego podziału procentowego. Abstrahując jednak zupełnie
od treści samego Porozumienia to wskazać należy, że nawet jeśli Porozumienie zawierałoby
postanowienie o sztywnym procentowym podziale
— należałoby zadać pytanie na ile takie
postanowienie jako dokument wewnętrzny jest wiążące w sytuacji, gdy narusza przepisy
ustawy Pzp? Zdaniem Odwołującego bowiem Porozumienie takie nie ma pierwszeństwa
przez przepisami ustawy Pzp i jako dokument wewnętrzny winno być zgodne z aktem
wyższej rangi, a zatem ustawą. Co do kolejnych argumentów Zamawiającego
przedstawionych na rozprawie to wskazujemy:
1. Zarzut dotyczący wprowadzenie sztucznej sztywnej propozycji ceny i wprowadzenia
sztucznych wartości rozliczenia prac.
1. W odniesieniu do argumentu dotyczącego przewagi wynagrodzenia obmiarowego nad
ryczałtowym, zaleceń Komisji Europejskiej w tym zakresie oraz faktu, iż co do zasady ZMID
nie stosuje dla kontraktów Buduj rozliczenia w trybie ryczałtowym:
Odwołujący nie neguje co do zasady, ani w swoim odwołaniu, ani w odniesieniu do
argumentacji wskazanej na rozprawie rozliczenia o charakterze obmiarowym. Nie wskazuje
też, że żąda od Zamawiającego rozliczenia o charakterze ryczałtowym na niniejszym
kontrakcie. Odwołujący neguje tylko i wyłącznie połączenie zastosowane w niniejszym
postępowaniu o udzielenie zamówienia, a zatem połączenie kosztorysu obmiarowego ze
sztucznym narzuceniem podziału procentowego,(dalej także „procenty”). Rozwiązaniem
wydaje się w tej sytuacji, albo połączenie wynagrodzenia ryczałtowego z procentami, albo
wykreślenie samego postanowienia o procentach. Podział procentowy zmusza bowiem
wykonawcę do kreowania nierzeczywistych cen jednostkowych i to jest główny zarzut
Odwołującego, samo połączenie tego jest niefortunne, nie zaś kwestia tego, jakie
wynagrodzenie stosować. Jeśli Zamawiający musiałby z jakiegoś powodu stosować te
procenty to tylko wtedy Wykonawca wskazuje, że rozwiązaniem byłoby połączenie
procentów z wynagrodzeniem ryczałtowym.
Wykonaw
ca na rozprawie wskazywał jako argument fakt o jednym realizowanym kontrakcie
w formule D&B realizowanym ryczałtowo. Wskazywał, że tam też była narzucona sztywna
kwota podziału na poszczególnych zamawiających, jednak z uwagi na fakt rozliczenia
ryczałtowego narzucony podział procentowy nie miał bezpośredniego przełożenia na ceny
jednostkowe. W odniesieniu zaś do argumentu dotyczącego kontraktu przy ulicy
Marynarskiej realizowanego w trybie ryczałtowym wskazujemy, że inni zarządcy dróg jak np.
MZDW, GDDKiA r
ealizują kontrakty drogowe w wynagrodzeniu ryczałtowym, ale rozbicie na
dwóch Zamawiających ustalają jako procent od kwoty ryczałtowej.
2 . W odniesieniu do argumentu dotyczącego wykonania dwóch kosztorysów inwestorskich:
Odwołujący wskazuje, że nie zgadza się ze stanowiskiem ZMID, iż wyliczony podział
procentowy z dokładnością aż do dwóch miejsc po przecinku, na podstawie kosztorysów
inwestorskich jest dobrym założeniem i że najważniejszy jest spójny termin wykonania tych
kosztorysów. W opinii Odwołującego istotny jest bowiem fakt, co potwierdził Zamawiający w
swojej odpowiedzi na odwołanie, iż kosztorysy zostały sporządzone przez dwie różne
jednostki projektowe (strona 2 odpowiedzi), a zatem Mosty Katowice i Przedsiębiorstwo
Usługowo — Projektowe SOMEX. Zatem, kosztorysy projektowe wykonywane przez dwie
różne jednostki projektowe mogą być różne w założeniach i mogą być wzajemnie
nieporównywalne, bowiem mają inne podstawy wyceny, nakłady i ceny jednostkowe RMS,
czy też wartości czynników co ma istotny wpływ na ustalenia podziału procentowego.
Domniemamy także, iż kosztorysy inwestorskie nie były wzajemnie weryfikowane, a
bynajmniej obowiązek taki nie wynika z postanowień Porozumienia między stronami, co
może spowodować rozbieżności w założeniach i ustalenia cen jednostkowych czy podstawy
wyceny.
Jednakże, na słuszność naszej argumentacji wskazuje stanowisko pełnomocnika
Zamawiającego na rozprawie. Pełnomocnik bowiem wskazał na fakt różnych pozycji w
przedmiarach, argumentując, że roboty dla obu Zamawiających są przecież różne i ceny też
powinny się różnić. Wskazywał, że poszczególne pozycje dla Zamawiających są różne, bo
dotyczą różnych prac, mimo, iż noszą podobną nazwę. Jak zatem można różne pozycje w
rożnych kosztorysach zliczyć razem, a następnie potem zastosować do tego sztywny
procent podziałowy. Już na tym etapie widać przede wszystkim błąd w założeniach
Zamawiającego, błąd logiczny polegający na sumowaniu różnych nieporównywalnych
pozycji z kosztorysów sporządzonych przez różne biura projektowe.
3. W od
niesieniu do argumentacji dotyczącej „Tabeli symulacyjnej” przedstawionej w
odwołaniu Skanska S.A.:
Odwołujący wskazuje, iż tytuł załącznika to tabela symulacyjna, a zatem założeniem
Odwołującego było pokazanie pewnego mechanizmu, jak owo sztuczne procentowe
rozdzielenie wpływa na ceny. Na stronie 6 odwołania Odwołujący wskazuje przecież cyt: „ W
tym miejscu należy dodać, że wykonawca swoją cenę za pozycję wykopy założył na
poziomie 23 złotych za jeden metr sześcienny wykopania wykopu, przy czym cena ta jest
podana jedynie na potrzeby przeprowadzenia symulacji i należy ją traktować jako
przykładową i niezobowiązującą. ”. Owszem, jest to cena faktyczna i realna, ale przyjęta na
podstawie pewnych założeń, a wykonawca na potrzeby tylko i wyłącznie symulacji nie
dokonał szczegółowego obliczenia cen jednostkowych, chciał tylko zobrazować pewien
mechanizm, a cena jednostkowa jaką przyjął miała być po prostu zbliżona do realiów
rynkowych, bez szczegółowej jej analizy. Ponadto, wbrew przedstawionemu zarzutowi ze
stro
ny Zamawiającego, co do błędnego porównania różnych pozycji przedmiarowych
wskazanych w odwołaniu, odwołujący informuje, że w swojej symulacji omówił pozycję
przedmiarową która co do zakresu i technologii wykonania robót jest tożsama. W symulacji
porównano wykopy realizowane dla ZMID wskazane przedmiarze ZMID dla wykonania
kanalizacji sanitarnej i wykopy realizowane dla MPWIK wskazane w przedmiarze MPWIK
również dla wykonania kanalizacji sanitarnej. Biorąc powyższe pod uwagę zarzut ZMID w
tym zakresie jest
nie trafiony. Tożsame roboty powinny mieć co do zasady porównywalną
cenę jednostkową co zostało powyżej omówione.
Podobnie, rzecz się ma z zarzutem dotyczącym znacznego zwiększenia ilości w symulacji na
pozycji wykopy. Należy jeszcze raz wyraźnie podkreślić, iż tabela nosi nazwę „Tabela
symulacyjna” i miała na celu pokazanie pewnego schematu. Zwiększenie ilości
kwestionowane przez Pełnomocnika Zamawiającego wynika wyłącznie z potrzeby
wyraźnego uwidocznienia problemu związanego z wpływem ceny jednostkowej na koszty
wykonywanych robót. Odwołujący chciał uwypuklić w tym zakresie swoją sytuację pokazując
jaki mają wprowadzone przez Zamawiającego procenty na cenę jednostkową.
W odniesieniu do argumentu, że podział procentowy stanowiący warunki kontraktu należy
s
tosować tylko dla sporządzenia formularza cenowego: Odwołujący wskazuje, że trudno
zgodzić się z tym argumentem, biorąc pod uwagę postanowienia dotyczącego niniejszego
kontraktu. Biorąc pod uwagę bowiem Rozdział XIV siwz Wykonawca nie może ingerować w
prze
dmiar, a zatem tym samym nie może zmieniać ilości i dodawać nowych pozycji.
Wyraźnie należy podkreślić wbrew temu, co wskazuje Zamawiający, iż w świetle jego
własnych postanowień siwz — odwołujący jako Wykonawca może jedynie wstawić ceny
jednostkowe i wyli
czyć wartość dla każdej pozycji i kosztorysu. Podkreślamy, iż
argumentacja Zamawiającego dotycząca tego, iż dostosowanie procentowe dotyczy tylko
ceny ryczałtowej w formularzu cenowym oraz pozostawienie rzeczywistych cen
jednostkowych będzie powodowała niezgodność sumy pozycji z przedmiaru kosztorysowego
z sumą pozycji z formularza oferty co jest nie dopuszczalne. Wobec powyższego, nie ma
możliwości dopasowania ceny ofertowej uwzględniającej podział procentowy bez zmian cen
jednostkowych. Argumentacja Zamaw
iającego jest skrajnie niespójna, z jednej strony
bowiem w zamówieniu mamy postępowanie kosztorysowe, a z drugiej strony mamy nagle
zaoferować cenę ryczałtową i w odniesieniu do niej wyliczyć owe sztuczne procenty, a
Zamawiający wskazuje, iż nie ma to w ogóle wpływu na ceny jednostkowe. Nie sposób się z
tym zgodzić bowiem przecież cena ofertowa w niniejszym postępowaniu ma być wyliczona
na podstawie przedmiarów, wynagrodzenie ma być kosztorysowe, a samo ujęcie ich w
formularzu cenowym nie powoduje tego, iż mamy do czynienia z ceną ryczałtową. To jest
ciągle ta sama cena, ale ujęta w formularzu cenowym inaczej jednakże wynika ona z łącznej
wartości cen jednostkowych. Nie ma zatem możliwości, by cena w formularzu cenowym do
której należy zastosować procenty nie oddziaływała poprzez zastosowanie tych procentów
na ceny jednostkowe. Nie można nagle udawać , że w wynagrodzeniu kosztorysowym ceny
jednostkowe nie mają znaczenia, tylko dlatego, że trzeba je wpisać jako łączne z
poszczególnymi rozbiciami na ceny ryczałtowe.
Odwołujący jeszcze raz podkreśla, to co wskazywał na rozprawie, iż takie rozbicie
procentowe ma niebagatelny wpływ nie tylko na etap ofertowania, ale także na etap realizacji
projektu-
Odwołujący bowiem tych cen jednostkowych na późniejszym etapie nie będzie
mógł zmienić i będzie musiał rozliczać się tymi cenami, chociażby przy ewentualnych
późniejszych robotach uzupełniających czy dodatkowych. Ponadto w sytuacji sztucznego
dostosowania cen jednostkowych Odwołujący nie będzie mógł bronić się w przypadku
zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny, nie będzie też możliwości porównania ofert,
bowiem Zamawiający będzie miał różne ceny jednostkowe na poszczególne pozycje, które
wykonawcy będą sztucznie dostosowywać do procentów w różny sobie tylko wiadomy
spos
ób. Podkreślić należy także, iż może to spowodować problemy z rozliczeniem
podwykonawców, bowiem w sytuacji sztucznego dopasowania cen może okazać się, że przy
podliczeniu zakresu podwykonawcy będzie on miał wyższą cenę za dany zakres niż
wykonawca. Wykona
wca bowiem nie będzie oferował cen realnych rzeczywistych, a
sztucznie zmienione, a podwykonawca zaoferuje ceny rzeczywiste. To może spowodować
problem z zaakceptowaniem podwykonawcy, w szczególności w kontekście uprawnień
Inwestora wskazanych w przepisie
art. 647 § 3 Kodeksu cywilnego.
Inne postępowania o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone przez tych
samych Zamawiających:
Odwołujący wskazuje ponad to, że w lutym 2017 r. ten sam zamawiający ZMID i MPWIK
wyznaczył termin otwarcia ofert na budowę ul. Czerniakowskiej bis. W siwz wyznaczył
proporcje: budżet dla MPWiK wynosiła 11,67% ceny całkowitej, a dla prac ZMID 88,33%
ceny całkowitej brutto. Na otwarciu ofert podał następujące kwoty budżetu Zamawiającego:
Całość 82 201 394,77 zł tj. 100,00 % w tym: MPWiK 13 600 OOO,OO zł tj. 16,54 0/0, ZMiD
68 601 394,77 zł, tj 83,46 0/0. A zatem na otwarciu ofert nawet sam Zamawiający nie
zachował proporcji jakie zastrzegł sobie w siwz. Podobna sytuacja miała miejsce w lipcu
2017 r. ten sam zamawiający ZMID i MPWIK wyznaczył termin otwarcia ofert na budowę ul.
Głębockiej. W siwz wyznaczył proporcje: budżet dla MPWiK wynosił 5,51% ceny całkowitej a
dla prac ZMID 94,49% ceny całkowitej brutto. Na otwarciu ofert podał kwoty budżetu
Zamawiającego: Całość 35 050 227,93 zł tj. 100,00 % w tym: MPWiK 3 750 227,93 zł tj.
10,70 0/0, ZMiD 31 300 OOO,OO zł, tj 89,30 %.
Podkreślić należy, iż w obu tych przetargach Skanska tak jak i każdy z uczestniczących
wykonawców musiała przeprowadzić inżynierię ceny zaniżając zakresy MPWiK i zawyżając
zakresy ZMID tylko i wyłącznie w celu zachowania proporcjonalności kwot wyznaczonych
postanowieniami siwz. I to pomimo tego, że zamawiający nie zachował tej proporcjonalności
podczas odczytywania własnego budżetu na realizację tych zadań. Odwołujący wskazuje, że
również w tym postępowaniu spodziewa się takiej samej sytuacji ze strony Zamawiających.
Na zakończenie niniejszego pisma Odwołujący wskazuje, iż przygotowując ofertę cenową
opiera się o globalną wycenę projektu, a w konsekwencji o własne "'negocjowane ceny z
dostawcami i podwykonawcami oraz o własne RMS i wskaźniki cenotwórcze — dla całości
zadania. Wykonawca przygotowując ofertę ma prawo opierać się na analogicznej wycenie
robót dla identycznego lub bardzo zbliżonego asortymentu robót, bez rozróżniania, czy to
jest zakres ZMID czy MPWiK. Dlatego będąc zmuszonym do zachowania wymaganych
przez siwz proporcji musi sztucznie korygować globalnie na poszczególnych zakresach
ZMID i MPWIK ceny jednostkowe. Tym samym pozbawiając się na niektórych zakresach,
kosztorysach lub pozycjach potencjalnego zysku.
Konkludując powyższe pismo, a także wniesione przez nas odwołanie oraz argumentację
stron zawartą w odwołaniu wskazujemy, że w naszej opinii Zamawiający nie udowodnił,
dlaczego sztywny rozdział procentowy jest dla niego istotny, nie wynika to także z
przedstawionych dowodów (Porozumień). Odwołujący zaś nie kwestionuje, że obydwaj
Zamawiający mają różne budżety, różne zakresy prac i powinni rozliczać się osobno co do
swoich zakresów, natomiast kwestionuje fakt, co w jego opinii zostało udowodnione, iż
rozliczenia pomiędzy Zamawiającymi mają odzwierciedlenie i wpływają na kalkulację cen
jednostkowych dokonywanych przez wykonawcę poprzez zmuszenie wykonawcy do
sztucznego podziału procentowego.
Jeszcze
raz Wykonawca podkreśla, iż w odpowiedzi na odwołanie Zamawiający bardzo
ogólnie powołał się tylko na przepis dotyczący zasady swobody umów argumentując, iż jest
gospodarzem postępowania, umowy w sprawie zamówień publicznych są umowami
adhezyjnymi i wolno
mu dostosować wymagania do swoich potrzeb.
Odwołujący nie zgadza się z takim stanowiskiem, iż wskazuje, że przepis art. 353
Kodeksu
cywilnego stanowi, iż Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według
swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku,
ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Z powyższego przepisu ewidentnie wynika, iż
zasada swobody umów doznaje ograniczenia, a ograniczeniem tym jest:
właściwość i natura stosunku,
- ustawa,
zasady współżycia społecznego.
Kwestionowanymi postanowieniami siwz zamawiający naruszył przede wszystkim
właściwość i naturę stosunku zobowiązaniowego, jakim jest złożenie oferty, a następnie
zawarcie umowy, bowiem Zamawiający w sposób sztuczny ingeruje w ceny jednostkowe
wykonawcy. Zamawiający naruszył także przepisy ustawy Pzp, bowiem kwestionowane
postanowienia do
tyczące podziału procentowego naruszają uczciwą konkurencję i równe
traktowanie wykonawców, to jest art.7 ust. 1 i art. 29 ust.2 ustawy Pzp, nie sposób bowiem
złożyć oferty konkurując z innymi wykonawcami, jeśli nie można zaoferować „swoich”
faktycznych ce
n oraz każdy z wykonawców może innym sposobem próbować osiągnąć
dostosowanie do sztucznych wymogów procentowych. W opinii Odwołującego zostały także
naruszone zasady współżycia społecznego, bowiem wykonawca jest zmuszony do
podawania nieprawdziwych informa
cji, do pewnego „przekłamywania cen” i do Inżynierii
cenowej, ale w negatywnym tego słowa znaczeniu, bo sztucznej, kreowanej tylko na
potrzeby sztucznej rzeczywistości, którą należy uzyskać poprzez zastosowanie procentów.
W odniesieniu zaś do pisma Zamawiającego, a przekazanego Wykonawcy w dniu
dzisiejszym to jest 17- go maja 2018 roku na mail: m..l. @skanska.pl o wynikach kontroli
prowadzonej przez CUPT-
informujemy, iż w odpowiedzi na to pismo Pełnomocnik Skanska
w dniu 17.05.2018 roku zadzw
onił do CUPT-u z pytaniem o niniejszą kontrolę. Podczas
rozmowy z Panem M. K.
, (który tą kontrolę przeprowadzał) o godzinie 11 : 30-11:32 pod
numerem telefonu 22 26 20 510 uzyskał informację, iż kontroler nie miał wiedzy o złożonym
odwołaniu, a zatem nie miał jak zweryfikować wskazanych przez wykonawcę zarzutów.
Podkreślić należy jednakże, że zarzuty zawarte w odwołaniu są zarzutami, które mogą być
dość trudne do zauważenia dla Kontrolującego. Natomiast dla pracowników wykonawcy —
praktyków, którzy codziennie wyliczają i składają oferty jest to wiedza dość powszechna i
wynikającą przede wszystkim z praktyki, stąd w ocenie Odwołującego złożone pismo nie ma
większego znaczenia dowodowego, bowiem nie potwierdza, iż Zamawiający nie naruszył
przepisów ustawy Pzp. Powyższy wniosek o nie naruszeniu ustawy Pzp w kontekście
przedstawionego przez Zamawiającego pisma byłby możliwy, gdyby Kontrolujący
dysponował odwołaniem złożonym przez Skanska S.A.
Il. Zarzut dotyczący braku wskazania przez zamawiającego, jaką dokumentację wykonawca
ma wykonać oraz narzucenia sztucznego progu 5 % wartości robót.
W odniesieniu do powyższego zarzutu Odwołujący wskazuje, iż jego zarzutem było cyt: „
narzucenie sztucznego progu 5% wartości robót, co uniemożliwia kalkulację, w sytuacji
brak
u informacji, co do zakresu dokumentacji. ". Wbrew temu, co twierdzi Zamawiający nie
polemizujemy z samym faktem progu 5%, jako kosztem opracowania projektów w stosunku
do wartości robót. Zarzutem Odwołującego jest fakt, iż brak informacji, co do zakresu jaką
dokumentację należy sporządzić (zakresowo) oraz ilościowo powoduje nieprzewidywalność
wyceny. Zastosowanie do tej niemożliwej do przewidzenia dokumentacji progu 5% powoduje
fakt, iż oferty będą nieporównywalne, Nie można bowiem wycenić czegoś ( dokumentacji
projektowej), co do której nie mamy żadnej wiedzy. Wycena taka będzie bowiem
„strzelaniem w ciemno”, a próg wartości 5% nie spowoduje, iż wykonawca będzie mógł
dokonać prawidłowej wyceny. Aby próg 5% wartości spowodował porównywalność ofert
każdy z wykonawców musiałby mieć taką samą wiedzę, co do tego jaką dokumentację
należałoby sporządzić w niniejszym postępowaniu. Wobec braku tej informacji każdy z
wykonawców przyjmie inny zakres, inną ilość potrzebnej do wykonania dokumentacji i
obliczy jej wartość jako 5% wartości robót, ale wobec braku jasnych założeń co do wyliczenia
tych 5% spowoduje to nieporównywalność ofert.
Na rozprawie pełnomocnik Zamawiającego wskazał, iż profesjonalny wykonawca powinien
poradzić sobie z wykonaniem dodatkowych projektów. Wobec takiej argumentacji
Odwołujący wskazuje, iż z uwagi na fakt że Odwołujący jest profesjonalnym wykonawcą nie
może zgodzić się na postanowienia kontraktowe, w których to Zamawiający nie dookreślił
przedmiotu zamówienia. Nie wskazał również o jakie stadium projektów chodzi i jakie
projekty i z jakiej branży mogą być konieczne do wykonania. Zamawiający wskazał jedynie,
że kwota tych projektów nie może przekroczyć 5% co do rzetelnego stworzenia oferty jest
niewystarczające.
Warto jeszcze dodać że formuła kontraktu to BUDUJ, co do zasady opiera się na projektach
dostarczonych przez Zamawiającego. Jeżeli na etapie realizacji inwestycji będzie
konieczność wykonania dodatkowych opracowań projektowych to wg. opinii odwołującego
ciężar przygotowania i uzgodnienia projektów powinien ciążyć na zamawiającym.
Natomiast, jeżeli Zamawiający już na etapie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego ma wiedzę, że będzie konieczność przygotowania dodatkowych projektów, to
powinien w kontrakcie żądać od oferentów zabezpieczenia sztywnej pozycji procentowej na
opracowania projektowe, którą powinni uwzględnić wszyscy "wykonawcy w celu
umożliwienia porównania ofert”.
Wobec powyższego Odwołujący wnosi o uwzględnienie odwołania.
Stanowisko zamawiającego.
Załącznik do protokołu z rozprawy z dnia 14 maja 2018 r.
złożony przez pełnomocnika Zamawiającego
W uzupełnieniu stanowiska prezentowanego na rozprawie wskazuję, że niniejsze
postępowanie objęte było kontrolą ex-ante prowadzoną przez Centrum Unijnych Projektów
Transpor
towych. W dniu 11 maja br. do Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy Biura
Funduszy Europejskich i Polityki Rozwoju wpłynęło pismo z jednostki kontrolującej o
pozytywnym dla Zamawiającego wyniku kontroli. Pismo to wpłynęło do Zamawiającego po
rozpoczęciu rozprawy przed Krajową Izbą Odwoławczą, dlatego Zamawiający nie mógł go
okazać. Powyższe oznacza, że wbrew stanowisku Odwołującego, nie ma ryzyka związanego
z zasadnością wydatkowania środków publicznych, w tym środków pomocowych, w związku
z nieprawidłowościami (zdaniem Odwołującego) wskazanymi w odwołaniu. Przeciwnie - opis
przedmiotu zamówienia został sporządzony z zachowaniem przepisów prawa, dobrych
praktyk budowlanych, standardów unijnych w przedmiocie projektowania oraz zasad wiedzy
technicznej. Zamawiający dostarczył Wykonawcom dokumentację o zawartości
wystarczającej do rzetelnego sporządzenia oferty. Należy przy tym zauważyć, że
Wykonawcy, w tym Odwołujący nie ponieśli zarzutu dotyczącego braków w dokumentacji
projektowej lub błędów tej dokumentacji. Zamawiający w niniejszym postępowaniu, z uwagi
na zamówienie w formule „wybuduj” określił cenę kosztorysową, która jest właściwa dla tego
rodzaju kontraktów. Wykonawcy nie mogą narzucać Zamawiającemu sposobu określenia
ceny, bowiem to Zamawiający jest nie tylko dysponentem budżetu zaplanowanego na
realizację zamówienia, lecz odpowiada także za realizację zamówienia. Za przyjęciem
obmiarowego sposobu rozliczania przemawiają względy ekonomiczne, ponieważ gwarantują
zapłatę wyłącznie za faktycznie wykonane ilości przy zdefiniowanym zakresie robót. Należy
przypomnieć, że Komisja Europejska w stosunku do projektów realizowanych w Polsce w
ramach programów przedakcesyjnych (ISPA, Phare) zalecała stosowanie warunków
kontraktowych FIDIC, które dla formuły „wybuduj” przewidują obmiarowy sposób rozliczania
się inwestora z wykonawcą.
Wobec powyższego Zamawiający jest w pełni uprawniony do narzucenia sposobu określenia
ceny za realizację zamówienia i dla zamówienia zamówienie w formule „wybuduj” określenia
ceny kosztorysowej.
W zakresie wskazanych w SIWZ proporcji rozliczenia ceny na poziomie 77,33% - ZMID i
22,67% MPWiK, należy ponownie podkreślić, że jest to wynik porozumienia zawartego na
podstawie art. 16 ust. 1 Pzp pomiędzy Zamawiającymi prowadzącymi wspólnie
postępowanie, tj. ZMID oraz MPWiK, w szczególności postanowień § 5 ust. 1 pkt 3 wartości
wynikających z dokumentacji projektowej i kosztorysów inwestorskich poszczególnych
zamawiających oraz budżetów zaplanowanych w oparciu o dokumentacje projektowe. Celem
powyższego działania jest zachowanie równowagi kosztów ponoszonych przez MPWiK i
ZMID w stosunku do poszczególnych zakresów prowadzonej wspólnie inwestycji. Z uwagi na
obmiarowy sposób rozliczania Zamawiający przewidział możliwość zwiększenia
wynagrodzenia na etap
ie realizacji inwestycji, wskazując w pkt 5.2) Projektu Umowy
ZP/2/PN/2018 stanowiącego załącznik do SIWZ, że Wynagrodzenie Umowne nie przekroczy
120 % kwoty podanej ofercie.
Zamawiający wskazuje, że w pkt 1.5.2 STWiORB DM.OO.OO.OO. zawarł cały, znany mu
z
akres dokumentacji projektowej, którą Wykonawca ma wykonać w ramach umowy.
Wykonawca nie może oczekiwać od Zamawiającego opisania dokumentacji niemożliwej do
przewidzenia na etapie przygotowywania inwestycji, a dotyczącej robót, które są niezbędne
do wykonania w celu oddania obiektu.
Wobec powyższego Zamawiający podtrzymuje swoje stanowisko w sprawie i wnosi o
oddalenie odwołania. W załączeniu: pismo CUPT.DK.KK1.5201.47.2018.479.3.MW.MiK
Zastępca Dyrektora Biura Funduszy Europejskich i Polityki Rozwoju
Urz
ąd Miasta Stołecznego Warszawy Plac Defilad 1
00-901 Warszawa
Szanowna Pani Dyrektor,
w odpowiedzi na pismo o sygn. akt: FE-
WPl.042.103.2018.DMA (data wpływu do CUPT:
26.04.2018r.) dotyczące kontroli ex-ante postępowania na Przebudowę ul. Wał
Miedzeszyński na odcinku od ronda z ul. Trakt Lubelski do połączenia z trasą ekspresową
S2 oraz budowa magistrali wodociągowej DN 400 wraz z przewodami rozbiorczymi DN 150 i
kanalizacji sanitarnej DN 600-
160 w pasie drogowym ul. Wał Miedzeszyński w ramach
projektu P
OIiŚ.03.01.OO-OO-030/16 oraz w związku z uwzględnieniem zaleceń CUPT w
załączeniu przekazuję opinię o zmianie wyniku kontroli zawierającą ocenę bez zastrzeżeń.
Prawa i obowiązki beneficjenta określa pouczenie zawarte w załączonej opinii o wyniku
kontroli.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła co następuje
Izba ustaliła
Przedmiotem niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego są roboty
budowlane na zadaniu pod nazwą ,,Wykonanie robót budowlanych rozbudowy ul. Wał
Miedzeszyński na odcinku od ronda z ul. Trakt Lubelski do połączenia z trasą ekspresową
S2 w ramach zadania inwestycyjnego pn. Przebudowa ul. Wał Miedzeszyński na odcinku od
ronda z ul. Trakt Lubelski do węzła z planowaną trasą ekspresową S2 oraz budowa
magistrali wodociągowej DN 400 wraz z przewodami rozbiorczymi DN 150 i kanalizacji
sanitarnej DN 600-
160 w pasie drogowym ul. Wał Miedzeszyński. ”
Wartość szacunkowa tego zamówienia przekracza kwotę 5.548.000 euro.
Z opisu przedmiotu zamówienia wynika, że inwestycja jest zlokalizowana w m. st. Warszawa,
na terenie dzielnicy Wawer.
Z Opisu Przedmiotu Zamówienia ZMID (Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych) i MPWiK
(Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji) stanowiącego załącznik nr 7 do SIWZ
(specyfikacja istotnych warunków zamówienia) wynika, że osobno sporządzony jest opis na
roboty budowlane MPWiK i osobno na roboty budowlane ZMID.
W części opisu przedmiotu zamówienia na roboty budowlane dla MPWiK przewiduje się
dwa zadania: zadanie nr 1 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej DN 160-600 mm w pasie ul.
Wał Miedzeszyński na odcinku Trakt Lubelski – ul. Dzięcioła w Warszawie i zadanie nr 2
Budowa magistrali wodociągowej DN 400 oraz wodociągów DN 150-200 strona wschodnia i
zachodnia w pasie ul. Wał Miedzeszyński na odcinku Trakt lubelski – ul. Rosiczki (granica
POW) w Warszawie.
W części opisu przedmiotu zamówienia na roboty budowlane dla ZMID przewiduje jak
poniżej.
Zakres przedmiotu zamówienia obejmuje wykonanie następujących robót budowlanych:
roboty budowlane Zarządu Miejskiego Inwestycji Drogowych (ZMID) w skład których
wchodzą: roboty budowlane ZMID polegające na rozbudowie ul. Wał Miedzeszyński na
odcinku od ronda z ul. Trakt Lubelski do węzła z trasą ekspresową S2. Na zakres tych robót
budowlanych składają się następujące branże: roboty drogowe, stała organizacja ruchu,
zieleń drogowa, odwodnienie drogi, przebudowa sieci wodociągowej, przebudowa sieci
elektroenergetycznej, budowa oświetlenia, przebudowa sieci telekomunikacyjnej,
sygnalizacja świetlna, przebudowa urządzeń wodnych przebudowa sieci gazowej (zakres
ZMID i zakres PSG Sp. z o.o.) oraz wyżej już wymienione roboty budowlane Miejskiego
Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK) polegające na wykonaniu: budowie
magistrali wodociągowej DN 400 wraz z przewodami rozbiorczymi DN 150-200 oraz budowie
kanalizacji sanitarnej DN 160-
600 w pasie drogowym ul. Wał Miedzeszyński.
Dokładny zakres zamówienia określa dokumentacja projektowa robót budowlanych ZMID
opracowana przez firmę Mosty Katowice Sp. z o.o. z s. w Katowicach oraz dokumentacja
projektowa robót budowlanych MPWIK opracowana przez Przedsiębiorstwo Usługowo -
Projektowe SOMEX Spółka Jawna – J. , Z. z s. w Warszawie.
Na rozprawie pełnomocnik zamawiającego potwierdził, że inwestycja realizowana jest przez
Miasto Stołeczne Warszawa Plac Bankowy 3/5 ; 00-950 Warszawa w ramach którego działa
Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych z s. przy ul. Sokrates 15; 01- 909 Warszawa (ZMID)
wspólnie z Polską Spółką Gazownictwa sp. z o.o. z s. w Warszawie; 01-224 Warszawa ul.
Marcina Kasprzaka 25 (PSG) i Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji w
m.st. Warszawie; 02-015 Warszawa, Plac Starynkiewicza 5 (MPWiK) na podstawie art.16
ust.1 ustawy
pzp, którą to inwestycję prowadzi ZMID w imieniu i na rzecz Miasta
Stołecznego Warszawa, na rzecz również PSG (Porozumienie nr 2 /2017/P/MSŁ z
18.04.2017 roku) oraz MPWiK (Porozumienie nr 3 /2016/P/MSŁ z 30.12.2016 roku).
Wymienione powyżej Porozumienia pełnomocnik zamawiającego przekazał do akt sprawy
jako dowód w sprawie na okoliczność współpracy i wzajemnych zobowiązań stron w związku
z realizacją zamówienia przedmiotowej inwestycji a w szczególności na okoliczność
obowiązującej partycypacji poszczególnych uczestników inwestycji w jej kosztach.
Przedmiotem Porozumień jest określenie zasad regulujących współdziałanie stron podczas
realizacji inwestycji w zakresie opracowania dokumentacji projektowej i realizacji robót
budowlanych w pasie drogowym ul. Wa
ł Miedzeszyński zlokalizowanym w Warszawie w
Dzielnicy Wawer.
Strony tych porozumień upoważniły Dyrektora Zarządu Miejskich Inwestycji Drogowych do
przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
W zakresie finasowania s
trony postanowiły, że wykonanie dokumentacji projektowej oraz
budowy będzie finansowane wspólnie przez strony porozumienia. Przy czym każda ze stron
będzie finansowała zadanie w zakresie projektowania i budowy jej dotyczącej.
Co do podziału kosztów inwestycji strony umowy pomiędzy ZMID a PSG (Porozumienie nr 2
/2017/P/MSŁ z 18.04.2017 roku) przewidziały następujące rozwiązania formalne i prawne. W
postanowieniach wstępnych strony stwierdziły, że dla realizacji inwestycji dotyczącej
przebudowy ul. Wał Miedzeszyński na odc. od ronda z ul. Trakt Lubelski do węzła z
planowaną trasa ekspresową S2 niezbędne jest usuniecie kolizji z umiejscowionym w tym
obszarze gazociągiem. PSG stwierdziło, że usunięcie kolizji wiązać się będzie z
ulepszeniem parametrów urządzenia gazowego (§ 1 postanowienia wstępne). Jako
przedmiot Porozumienia strony ustaliły określenie zasad regulujących współdziałanie oraz
wzajemne rozliczenie stron podczas opracowania dokumentacji projektowej i realizacji robót
budowlanych (§ 2 przedmiot porozumienia). Ustalono, że do przygotowania i
przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego jest upoważniony Dyrektor ZMID (§ 4 postępowania o udzielenie
zamówienia na wykonanie robot budowlanych i zawarcie umowy). Wysokość kosztów
wykonania dokumentacji projektowej budowy PSG zostanie określona po wyłonieniu
Wykonawcy robót budowlanych na podstawie formularza ofertowego (§ 5 ust.4 ). Rozliczenie
kosztów realizacji Budowy PSG pomiędzy stronami będzie dokonywane w ramach kolejnych
należnych Wykonawcy robót budowlanych płatności, na podstawie wystawianych
każdorazowo przez ZMID faktur obciążających PSG (§ 5 ust.1 pkt 3,4,5 porozumienia).
ZMID zamieści w umowie na wykonanie robót budowlanych zastrzeżenie, że PSG będzie
realizować płatności do wysokości ceny (wynagrodzenia umownego) za wykonanie budowy
PSG, a ZMID do wysokości ceny (wynagrodzenia umownego) za wykonanie budowy ZMID
(§ 5 ust.8 porozumienia).
Z kolei w porozumieniu pomiędzy MPWIK a ZMID co do zasad współpracy przy realizacji
inwestycji oraz co do rozliczenia kosztów inwestycji strony postanowiły następująco.
Strony co do zasady zamierzają wspólnie wykonać roboty budowlane w pasie drogowym ul.
Wał Miedzeszyński zlokalizowanym w Warszawie w Dzielnicy Wawer na które składać się
będą roboty budowlane realizowane przez ZMID polegające na wykonaniu przebudowy ulicy
Wał Miedzeszyński na odc. od ronda z ul. Trakt Lubelski do węzła z planowaną trasą
ekspresową S2 zwane dalej „budową ZMID”. Z kolei roboty budowlane realizowane przez
MPWiK polegają na wybudowaniu magistrali wodociągowej DN 400-600 mm oraz budowa
kanałów ściekowych DN 0,60m Lca 960 m wraz z odcinkami sieci – od kanału głównego do
granic nieruchomości prywatnych, budowa przewodu wodociągowego DN 150 mm Lca 450
m (§ 1 ust.1 pkt 2 porozumienia). Aspekty natury technicznej, ekonomicznej i organizacyjnej
wskazują, że najefektywniejszym modelem wykonania budowy ZMID i Budowy MPWiK
będzie ich wykonanie równocześnie w ramach jednego procesu budowlanego (§ 1ust.2
porozumienia).
W zakresie finansowania to postanowiono, że wykonanie budowy będzie finansowane
wspólnie przez obie strony porozumienia. Przy czym każda ze stron zobowiązuje się pokryć
wydatki związane z wykonaniem umowy na jej rzecz to jest ZMID pokryje wydatki związane z
wykonaniem budowy ZMID a MPWIK zobowiązuje się pokryć wydatki związane z
wykonaniem budowy MPWiK. Strony przewidziały również, ze ustalenie podziału kosztów
budowy ZMID i Budowy MPWiK nastąpi po opracowaniu dokumentacji projektowej.
Przedmiotem porozumienia jest określenie zasad współpracy podczas realizacji Budowy w
zakresie między innymi: wspólne przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego w rozumieniu art.2 pkt 7a oraz art.16 ust.1 ustawy Pzp
zgromadzenia dokumentacji niezbędnej do rozpoczęcia Budowy, zawarcie umowy na
wykonanie Budowy(§ 2 umowy). Każda ze stron zobowiązała się do przygotowania
dokumentacji niezbędnej do rozpoczęcia budowy obejmującej: przedmiary robót, formularze
kos
ztorysu, kosztorysy inwestorskie, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, opis
przedmiotu zamówienia. Projekt budowlany, projekty wykonawcze oraz ostateczne decyzje
właściwych organów administracji architektoniczno –budowlanej zezwalające na wykonanie
Budowy MPWiK zostaną niezwłoczne przekazane po ich uzyskaniu do ZMID (§ 3
dokumentacja).
ZMID został zobowiązany do przygotowania projektu specyfikacji istotnych warunków
zamówienia (SIWZ) wraz z projektem umowy na jej wykonanie((§ 4 postępowanie o
udzielenie zamówienia i zawarcie umowy). Wśród założeń do jej wykonania znalazły się
między innymi postanowienia o tym, że SIWZ będzie określał procentowy podział wg
wartości robót (brutto) dla Budowy ZMID i Budowy MPWiK oraz będzie zawierał informację
d
la Wykonawców, iż ich ceny ofertowe brutto nie będą mogły przekroczyć ww. stosunku
procentowego ani też naruszyć proporcji cenowych określonych dla Budowy ZMID i Budowy
MPWiK (§ 4 ust.2 pkt 6).
W zakresie faktycznego rozliczania kosztów strony przewidziały w § 5 umowy, że
wykonawca będzie wystawiał faktury w ramach kolejnych należnych płatności. W tym celu
wykonawca będzie obciążać ZMID wystawiając faktury VAT za realizację budowy ZMID i
obciążać MPWiK wystawiając faktury VAT za realizacje budowy MPWiK. Również strony
postanowiły, że w umowie znajdzie się zastrzeżenie, iż MPWiK będzie realizować płatności
do wysokości ceny za wykonanie Budowy MPWiK, a ZMID do wysokości ceny za wykonanie
Budowy ZMID. W szczególności znalazł się również zapis, że „ procentowy udział stron w
kosztach realizacji Budowy zostanie określony po opracowaniu wszystkich dokumentacji
dotyczących Budowy, określonych w § 3 (dokumentacja – przedmiary robot, formularz
kosztorysu do oferty, kosztorysy inwestorskie, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru
robót, opis przedmiotu zamówienia, projekt budowlany, projekty wykonawcze).
Formularz oferty zawiera między innymi następujące postanowienia.
Wykonawca (pkt 2 formularza) podaje cenę łączną netto i brutto z podziałem w ppkt a) dla
rob
ót MPWiK (suma pozycji 15-17 Formularza cenowego) i ppkt b) dla robót ZMID (suma
pozycji 1-
14 formularza ofertowego). Przy czym w ppkt a zamieszczono adnotację o treści:
Cena brutto robót MPWiK stanowi 22,67% ceny całkowitej a w ppkt b zamieszczono
adnota
cję o treści: Cena brutto robót MPWiK stanowi 77,33 % ceny całkowitej. Załącznikiem
do SIWZ jest również Formularz Cenowy gdzie dla prac ZMID przewidziano 15 pozycji robót
a dla MPWiK przewidziano 3 pozycje robót. Dla każdej z wymienionych robót przewidziano
rubrykę w której należy podać cenę, dalej podsumowanie osobno dla robót drogowych i
wodociągowych.
Podział procentowy udziału kosztu robót drogowych i wodociągowych znalazł również
odzwierciedlenie w zabezpieczeniu należytego wykonania umowy co znalazło
odzwierciedlenie w pkt 9 umowy gdzie również przewidziano 77,33% i 22,6 %.
W punkcie 10: MPWiK odpowiada względem Wykonawcy za zobowiązania wynikające z
niniejszej umowy, w tym płatności na rzecz Wykonawcy w części dotyczącej zakresu
MPWiK, a ZMID odpow
iada względem Wykonawcy za zobowiązania wynikające z niniejszej
umowy, w tym płatności na rzecz Wykonawcy w części dotyczącej zakresu ZMID.
Rozliczenie kosztów realizacji zakresu PSG nastąpi na podstawie wystawionych
każdorazowo przez ZMID faktur obciążających PSG Sp. z o.o. Oddział w Warszawie. PSG
będzie realizować płatności do wysokości Wynagrodzenia umownego za wykonanie zakresu
PSG.
W samym SIWZ w rozdziale XIX Opis sposobu obliczenia ceny w pkt 1 Cena oferty powinna
zostać wyliczona przez Wykonawcę w oparciu o zakres prac i robót przedstawiony w Opisie
Przedmiotu Zamówienia, Dokumentacji Projektowej oraz w formularzu kosztorysu do oferty
stanowiących załączniki do niniejszej SIWZ. Wszystkie wartości , w tym ceny jednostkowe
powinny być wyliczone z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. W punkcie 2 Cena
ofertowa brutto za całość przedmiotu zamówienia (100%) winna zostać wyliczona w taki
sposób , aby wartości prac dla danego zakresu tj. dla MPWiK wynosiła 22,67 % ceny
całkowitej a dla prac ZMID 77,33 % ceny całkowitej brutto za wykonanie przedmiotu
zamówienia. Niespełnienie w/w warunku stosunku procentowego do cen określonych w
formularzu ofert, z zastrzeżeniem art.87 ust.2 ustawy, skutkować będzie odrzuceniem oferty
ze względu na 89 ust.1 pkt 2 ustawy.
Warunki Realizacji Kontraktu ZMID w pkt 1.5.2. Dokumentacja projektowa przewiduje:
Dokumentacja projektowa składa się z:
Dokumentacji Projektowej Zmawiającego,
Dokumentacji Projektowej sporządzonej przez Wykonawcę.
Dokumentacja Projektowa
Zamawiającego zawiera:
1. Projekt Budowlany,
2. Projekt Wykonawczy,
Projekt stałej organizacji ruchu,
4. Specyfikacja Techniczna Wykonania i Odbioru Robot Budowlanych,
Przedmiar robót
Wersje elektroniczną Projektu Budowlanego Wykonawczego
Dokumentację Geologiczną- Inżynierską
8. Projekt zagospodarowania terenu.
Jeśli w trakcie wykonywania robót będzie konieczne wykonanie dodatkowej dokumentacji
lub dokumentacji zamiennej lub projektów usunięcia kolizji (nie ujętych w projekcie
wykonawczym), to Wykonawca wykona projekt
y, uzyska niezbędne uzgodnienia i
pozwolenia. Koszt opracowania w/w projektów nie może przekroczyć 5% wartości robót dla
których zostały one sporządzone.
Izba zważyła
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba po dokonaniu oceny stanu faktycznego i pr
awnego w sprawie złożonego odwołania, na
podstawie zgromadzonego materiału dowodowego opisanego powyżej w ustaleniach,
uwzględniła odwołanie.
Przedmiotem zawisłego sporu pomiędzy odwołującym i zamawiającym są postanowienia
SIWZ (specyfikacji istotnych war
unków zamówienia), które ustalają zasadę decydowania
przez zamawiającego podziału procentowego kosztu poszczególnych robót budowlanych
(drogowych, wodno-
kanalizacyjnych, gazowych) w łącznej cenie oferty o charakterze
wynagrodzenia kosztorysowego na pods
tawie obmiaru robót.
Powyższe warunki zamawiającego, ustalające już w postanowieniach siwz procentowy
udział w cenie całkowitej poszczególnych rodzajów robót budowlanych a co
charakterystyczne dotyczy to wynagrodzenia kosztorysowego, zostały zaskarżone w
rozpatrywanym odwołaniu.
W związku z powyższym rozważania Izby co do tak postawionych warunków SIWZ, od
których ustalenia zamawiający nie zamierza odstąpić (stanowisko zamawiającego w
odpowiedzi na odwołanie), odnoszą się do potencjalnego wynagrodzenia kosztorysowego
wykonawcy, przedstawionego w ofercie na podstawie dokumentacji zamawiającego.
Jak powyżej Izba opisała przedmiotowa inwestycja drogowa, w ramach której będą
realizowane nie tylko roboty bezpośrednio czy pośrednio związane z robotami drogowymi,
ma w swoim zakresie również roboty wodno-kanalizacyjne oraz gazowe w związku z
towarzyszącą czy też wręcz kolidującą infrastrukturą komunalną w pasie drogowym objętym
planem inwestycyjnym.
Podmioty zarządzające infrastrukturą drogową, wodno – kanalizacyjną oraz gazową na
terenie M.St. Warszawy postanowiły zrealizować inwestycje będące w ich zasięgu
kompetencyjnym razem, korzystając w tym celu z instytucji wspólnego prowadzenia
przedsięwzięcia inwestycyjnego przewidzianego w art.16 ust. Ustawy Pzp. Podmiotami tymi
są zamawiający (Miejski Zarząd Inwestycji Drogowych reprezentujący Miasto Stołeczne
Warszawa), Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. z s. w Warszawie
(MPWiK) oraz Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. z s. w Warszawie.
W tym
celu zainteresowane wyżej wymienione podmioty to jest MZID, MPWiK S.A. i PSG
Sp. z o.o. zawarły kolejno dwa porozumienia, przywołane powyżej w ustaleniach, które
określają zasady współpracy i kompetencji w związku z przygotowaniem, uruchomieniem i
realiza
cją oraz rozliczeniem inwestycji.
Tak jak celowość realizacji inwestycji w ramach porozumienia MZID, MPWiK S.A. i PSG Sp.
z o.o. nie może budzić żadnych zastrzeżeń ze względu na dbałość o koszty inwestycji tak
połączonych, ich ekonomię, organizację czy też logistykę prowadzenia inwestycji to
rozwiązanie objęte przedmiotem sporu budzi uzasadnione zastrzeżenia.
Faktycznie już z podpisanych porozumień wynika, że każda ze stron ponosić będzie koszty
robót budowlanych będących w jej zasięgu kompetencyjnym to jest ZMID koszty robót
drogowych ( rozbudowa drogi) , PSG Sp. z o.o. koszty robót gazowych (inwestycja sieci
gazowej), a MPWiK S.A. koszty robót wodno-kanalizacyjnych (magistrala i sieć
wodociągowa oraz kanalizacja sanitarna).
Zakres tak połączonych zamierzeń inwestycyjnych to przedmiot postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, którym jest „rozbudowa ul. Wał Miedzeszyński na odcinku od
ronda z ul. Trakt Lubelski do połączenia z trasą ekspresową S2 w ramach zadania
inwestycyjnego pn. Przebudowa ul.
Wał Miedzeszyński na odcinku od ronda z ul. Trakt
Lubelski do węzła z planowaną trasą ekspresową S2 oraz budowa magistrali wodociągowej
DN 400 wraz z przewodami rozbiorczymi DN 150 i kanalizacji sanitarnej DN 600-160 w pasie
drogowym ul. Wał Miedzeszyński”.
Każda ze stron porozumień zobowiązała się do przygotowania niezbędnej dokumentacji
technicznej do uruchomienia inwestycji. Przy czym w efekcie zaciągniętej współpracy zakres
robót dla zadań MPWiK został określony w załączonej do SIWZ dokumentacji projektowej
opracowanej przez firmę Przedsiębiorstwo usługowo-projektowe „SOMEX” oraz w decyzjach
administracyjnych uzyskanych staraniem inwestora tych robót czyli MPWiK. Natomiast
dokładny zakres robót budowlanych ZMID opracowano przez Mosty Katowice Sp. z o.o. z
siedzibą w Katowicach. W efekcie wykonanych prac sporządzona została dokumentacja
techniczna obejmująca kompletną dokumentację (projekt budowlany, wykonawczy,
dokumentacja przetargowa obejmująca siwz, kosztorys inwestorski – przedmiar robót,
specyfikację techniczną wykonania i odbioru robót wraz z decyzjami administracyjnymi
zezwalającymi na rozpoczęcie inwestycji).
Podsumowując skoro z dokonanych ustaleń wynika, że inwestycja będzie prowadzona w
systemie buduj na podstawie dokumentacji technicznej prze
kazanej przez zamawiającego to
zmawiający odpowiada za kompletność, zgodność z przepisami prawa tejże dokumentacji.
Akceptowalnym stanowiskiem zamawiającego jest, że w sytuacji udziału w inwestycji trzech
inwestorów odpowiedzialnych za poszczególne branże, każdy z nich ma ponosić koszty,
które dotyczą jego zadań. I tak MPWiK powinien zapłacić wykonawcy za roboty wodno -
kanalizacyjne, PSG za roboty gazownicze a ZMID za roboty drogowe. Kolejnym oczywistym
faktem jest, że to wykonawca składając ofertę ustala należne jemu wynagrodzenie za
poszczególne roboty budowlane (drogowe, gazownicze, wodno - kanalizacyjne) na
podstawie przedstawionego kosztorysu kalkulacyjnego.
W związku z powyższym narzucenie w SIWZ procentowego udziału poszczególnych robót
budowlan
ych w całkowitym wynagrodzeniu wykonawcy stanowi sztuczny i nierzeczywisty
udział poszczególnych robót w koszcie całkowitym tychże robót. Wykonawca sporządzając
kalkulację kosztów wylicza najpierw wartość poszczególnych robót budowlanych, których
wartości sumuje i otrzymuje końcowy łączny koszt całkowity wszystkich robót budowlanych
w oparciu o który sporządza cenę czyli jego wynagrodzenie. Natomiast zamawiający do
ustalonej kwoty wynagrodzenia przez wykonawcę narzuca odgórnie sposób podziału kwoty
wynagro
dzenia na poszczególne części dzieląc je na roboty drogowe i roboty wodno -
kanalizacyjne według ustalonego z góry podziału procentowego (77,33% - roboty MZID;
roboty MPWiK). Proponowany podział zamawiający wywodzi ze sporządzonych na
jego rzecz
kosztorysów inwestorskich i uzyskanych w tych kosztorysach procentowych
udziałów poszczególnych robót budowlanych.
W ocenie Izby takie rozwiązanie co do udziału procentowego w kosztach inwestycji mogłoby
obowiązywać gdyby wykonawcę również obowiązywał kosztorys inwestorski a nie kosztorys
wykonawcy.
W związku z powyższym brak jakiegokolwiek uzasadnienia do odebrania wykonawcy prawa
ustalenia proporcji poszczególnych kosztów inwestycji według podziału na poszczególne
rodzaje robót budowlanych, skoro to wykonawca odpowiada za sporządzenie kosztorysu
ofertowego. Oczekiwanie zamawiającego aby wykonawca uwzględnił udział procentowy
poszczególnych robót w całkowitym koszcie robót według kosztorysu inwestorskiego a nie
według kosztorysu wykonawczego jest więc zabiegiem nie tylko sztucznym ale również
nieuprawnionym. Bowiem ustalenie wysokości wynagrodzenia jest uprawnieniem
suwerennym wykonawcy.
W związku z powyższym Izba nakazała zamawiającemu wykreślenie postanowienia punktu 2
Rozdziału XIV pn. Opis sposobu obliczenia ceny SIWZ o treści „Cena ofertowa brutto za
całość przedmiotu zamówienia (100%) winna zostać wyliczona w taki sposób, aby wartość
prac dla danego zakresu tj. dla MPWiK wynosiła 22,67 % ceny całkowitej a dla prac ZMID
77,33% ceny całkowitej brutto za wykonanie przedmiotu zamówienia. Niespełnienie w/w
warunku stosunku procentowego do cen określonych w formularzu oferty, z zastrzeżeniem
art.87 ust.2 ustawy, skutkować będzie odrzuceniem oferty ze względu na art.89 ust.1 pkt 2
ustawy.” oraz wykreślenie w pozostałych dokumentach SIWZ postanowień o podziale
wynagrodzenia dla MPWiK 22,67 % ceny całkowitej a dla prac ZMID 77,33% ceny całkowitej
Co do oczekiwania zamawiającego ustalenia przez wykonawcę kosztów niezbędnej
dokumentacji w trakcie realizacji inwes
tycji (do 5 % wartości robót) to z racji, iż zamawiający
przyjął system realizacji inwestycji jako „buduj”, żądanie sporządzenia takiej dokumentacji na
etapie realizacji inwestycji przekształca niejako ten system w „zaprojektuj i wybuduj”.
Konsekwencją przyjęcia przez zamawiającego systemu zaprojektuj i wybuduj jest
sporządzenie dokumentacji kompletnej, wyczerpującej i zgodnej z prawem w tym również jej
ewentualne uzupełnienie w trakcie realizacji inwestycji zwłaszcza w przypadku interwencji
wykonawcy robót budowlanych. Zamawiający oczekując uzupełnienia dokumentacji w trakcie
realizacji inwestycji przez wykonawcę sformułował ten wymóg następująco: Jeśli w trakcie
wykonywania robót będzie konieczne wykonanie dodatkowej dokumentacji zamiennej lub
projektów usunięcia kolizji (nie ujętych w projekcie wykonawczym), to Wykonawca wykona
projekty, uzyska niezbędne uzgodnienia i pozwolenia . Koszt opracowania w/w projektów nie
może przekroczyć 5% wartości robót dla których zostały one sporządzone”. Przy czym
należy nadmienić, że odrębnie jest uregulowana kwestia dokumentacji, którą wykonawca
opracuje i wykona we własnym zakresie w ramach ceny oferty (pkt 1.5.2.1 ).
W ocenie Izby wykonawca odwołujący słusznie żądał wskazania znanej zamawiającemu lub
możliwej do przewidzenia ilości/zakresu wykonania dodatkowej dokumentacji oraz
szacowanej jej wartości. Żądanie to jest uprawnione w kontekście opracowania dokumentacji
projektowej w postaci dokumentacji budowlanej jak i wykonawczej wraz z uzyskaniem
decyzji administracyj
nych zezwalających na uruchomienie procesu inwestycji przez
inwestora czyli zamawiającego. Skoro zamawiający sporządza dokumentację to jedynie on
ma wiedzę co do braku lub zdezaktualizowania dokumentacji na etapie przystąpienia do
realizacji inwestycji. Żądanie takiej wiedzy od wykonawcy na etapie składania oferty nie jest
uprawnione, chociażby na czas jaki posiada wykonawca na przygotowanie oferty w stosunku
do czasu jaki zamawiający przeznaczył na przygotowanie inwestycji. W związku z
powyższym Izba nakazała modyfikację postanowienia punktu 1.5.2. pn. Dokumentacja
projektowa STWiORB poprzez wskazanie znanej zamawiającemu lub możliwej do
przewidzenia ilości/zakresu wykonania dodatkowej dokumentacji oraz szacowanej jej
wartości albo wykreślenie wyżej wymienionego punktu 1.5.2. o treści „Jeżeli w trakcie
wykonywania robót będzie konieczne wykonanie dodatkowej dokumentacji lub dokumentacji
zamiennej lub projektów usunięcia kolizji (nie ujętych w projekcie wykonawczym), to
Wykonawca wykona projekty, uzyska niez
będne uzgodnienia i pozwolenia. Koszt
opracowania w/w projektów nie może przekroczyć 5% wartości robót dla których zostały one
sporządzone” oraz modyfikację albo wykreślenie w pozostałych dokumentach SIWZ
postanowień o treści jak w punkcie1.5.2. pn. Dokumentacja projektowa STWiORB .
W pozostałym zakresie postępowanie odwoławcze Izba umorzyła w związku z dokonaną
przez zamawiającego w dniu 11 maja 2018 roku modyfikacją pkt 1.5.2.1. (zdanie drugie)
STWiORB nadającą postanowieniu brzmienie: „Wykonawca dokona uzgodnień z
podmiotami i instytucjami zewnętrznymi, w zakresie wszelkich zdarzeń, przełączeń i innych
czynności, które wiążą się z zakresem prowadzonych Robót oraz dokona aktualizacji
uzgodnień, które utraciły ważność w trakcie prowadzenia Robót lub utraciły ważność przed
zawarciem Umowy, jeżeli inne zapisy Kontraktu tak przewidują” w związku ze skreśleniem
słów „w terminie 7 dni od daty ich otrzymania.”
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy zgodnie z art. 192 ust.9 i 10 ustawy oraz §
3 pkt 1 w
związku z § 5 ust.2 pkt 1) Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. 2010r. nr 41 poz.238 zm.
Dz.U. 2017r.) zaliczając uiszczony wpis przez odwołującego w kwocie 20.000,00 zł. w koszty
postępowania odwoławczego i zasądzając od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę
20.000,00 złotych jako koszty obejmujące uiszczony wpis odwołującego i opłaty uiszczonej od
pełnomocnictwa. Przy czym pełnomocnik nie złożył kosztów zastępstwa procesowego.
Przewodniczący: …………………………….