Sygn. akt: KIO 2088/19
WYROK
z dnia 30
października 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aleksandra Patyk
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po
rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 października 2019 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa K
rajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 października 2019 r. przez
wykonawcę E. S. w postępowaniu prowadzonym przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru
Budowlanego dla m. st. Warszawy,
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego – E. S. i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego – E. S. tytułem
wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 2088/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla m. st. Warszawy
[dalej „Zamawiający”] prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na
wykonanie robót budowlanych, polegających na dokonaniu
całkowitej rozbiórki części budynku usługowo-hotelowo-restauracyjnego przy ul. Okopowej 65
w Warszawie wraz z opróżnieniem z wyposażenia i złożeniem do depozytu w magazynie (znak
postępowania: PNB/ZP/62/2019).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu
11 października 2019 r. pod numerem 609145 – N - 2019.
W dniu 16
października 2019 r. E. S. [dalej „Odwołująca”] wniosła odwołanie od
postanowień ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia
stawiając następujące naruszenia:
Wobec wystąpienia szczególnej sytuacji, gdzie w obrocie prawnym funkcjonują dwie
prawomocne decyzje administracyjne, których przedmiotem jest ten sam budynek hotelowo –
gastronomiczny w Warszawie przy ul. Okopowej 65, z których 1) decyzja Prezydenta m. st.
Warszawy z dnia 8 grudnia 1998 r. nr 68
8/N/98 legalizuje samowolę budowlaną w postaci
cio piętrowego budynku hotelowo – gastronomicznego a 2) decyzja Powiatowego Inspektora
Nadzoru
Budowlanego
dla
m.
st.
Warszawy
z
lipca
r.
nr IIIOT/445/2015, znak PINB/IIIOT/JG/7353/7707/07 wydana j
est w związku z brakiem
legalizacji tej samej samowoli budowlanej i nakazuje rozebranie części budynku hotelowego
obejmującej piętra od III do VI, gdzie wykonanie obydwu decyzji jest niemożliwe ze względu
na ich sprzeczność, należy uznać, iż doszło do powstania zbiegu prawomocnych orzeczeń
podważającego porządek prawny, prowadzącego do narażenia interesu publicznego na
uszczerbek oraz podważającego zaufanie do organów Państwa. Wystąpienie wewnętrznej
sprzeczności decyzji nr IIIOT/445/2015 stanowi również przesłankę do dokonania jej wykładni
w sposób ograniczający zgodnie z art. 7a ust. 1 k.p.a.
Wobec powyższego na organie prowadzącym egzekucję spoczywa obowiązek
doprowadzenia do zgodności opisu przedmiotu przetargu z obowiązującymi, podlegającymi
wykonaniu,
decyzjami administracyjnymi, a w przypadku wystąpienia sprzeczności pomiędzy
decyzjami do jej usunięcia przed ogłoszeniem o zamówieniu w celu usunięcia naruszenia
art. 7 ustawy Pzp i art. 7 Konstytucji RP w zw. z art. 180 ustawy Pzp.
Odwołująca zaskarżyła również rygorystyczne wymogi stawiane wykonawcom, jakimi
jest wykonanie zamówienia w możliwie najkrótszym terminie po rozstrzygnięciu przetargu
(punkt II.8 ogłoszenia o zamówieniu wskazuje na 90 dni) i warunki oceny ofert, w których
nadmiernie wysoki
udział w ocenie oferty ma termin wykonania rozbiórki, pomimo że nie
istnieją jakiekolwiek przesłanki ustawowe nakazujące stosować tak wysoki udział czasu
wykonania zlecenia.
Odwołująca wskazała, że zaproponowane ograniczenia co do udziału
wykonawców w wykonaniu zamówienia (punkt III.1.3 Zdolność techniczna lub zawodowa)
i czasu wykonania zamówienia prowadzą do znacznego ograniczenia liczby podmiotów, które
mogą podjąć się wykonania takiego zlecenia. Dodatkowo wskazała, że taki wymóg prowadzi
do znacznego p
odniesienia ceny wykonania zamówienia co jak łatwo zauważyć, na podstawie
dwóch poprzednio unieważnionych przetargów, prowadzi do nawet kilkukrotnego
przekroczenia budżetu przeznaczonego przez wykonawcę na wykonanie zamówienia.
Wskazała, że nawet, jeżeli przyjąć, że czas w wykonaniu zamówienia ma istotne znaczenie to
za całkowicie niezrozumiałe należy uznać sztuczne przedłużanie czasu wykonania
zamówienia przez PINB poprzez wielokrotne ogłaszanie przetargu z wyśrubowanymi
warunkami wykonania umowy i
następnie jego unieważnienie co doprowadziło do co najmniej
6 miesięcy opóźnienia w wyborze wykonawcy.
Nadto Odwołująca wskazała, iż w przypadku wyboru firmy prowadzącej rozbiórkę za
niezasadny należy uznać warunek posiadania doświadczenia w wykonaniu co najmniej dwóch
rozbiórek o wartości 700 000 zł każda.
Wobec ww. zarzutów Odwołująca wniosła o nakazanie Zamawiającemu ustalenia
przedmiotu zamówienia opisanego w załącznikach SIWZ w sposób, który będzie zgodny
z obowiązującymi decyzjami administracyjnymi tzn. decyzją Prezydenta m. st. Warszawy
z dnia 8 grudnia 1998 r. nr 688/N/98 i decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego
dla m. st. Warszawy z 29 lipca 2015 r. nr IIIOT/445/2015, znak PINB/IIIOT/JG/7353/7707/07.
Odwołująca wniosła o zobowiązanie Zamawiającego do określenia przedmiotu
zamówienia (zakresu robót rozbiórkowych) w sposób zgodny z treścią prawomocnej
i obowiązującej decyzji Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 8 grudnia 1998 r. nr 688/N/98
lega
lizującej samowolę budowlaną w postaci 6-cio piętrowego budynku hotelowo –
gastronomicznego p
ołożonego przy ul. Okopowej 65 w Warszawie i sprzecznej z nią decyzji
Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla m. st. Warszawy z 29 lipca 2015 r.
nr
IIIOT/445/2015,
znak
PINB/IIIOT/JG/7353/7707/07,
nakazującą
E.
S.
i K. S.
w związku z „niepowodzeniem postępowania legalizacyjnego budynku” rozbiórkę pięter
III
–
IV
budynku
hotelowo
–
gastronomicznego
położonego
przy
ul. Okopowej 65 w Warszawie.
Jednocześnie Zamawiający winien dokonać wykładni treści decyzji w oparciu
o nadrzędne akty prawne a w szczególności o art. 2 Konstytucji RP zapewniający ochronę
praw słusznie nabytych oraz art. 64 Konstytucji RP zapewniającego ochronę własności oraz
w opa
rciu o art. 1 Protokołu 1 – Protokół nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka
i podstawowych wolności, sporządzony w Paryżu dnia 20 marca 1952 r. oraz Protokół nr 4 do
powyższej konwencji, sporządzony w Strasburgu dnia 16 września 1963 r. Odwołująca
ws
kazała również, że wykładania decyzji administracyjnych musi opierać się na przepisach
k.p.a. mających zastosowanie w postępowaniu administracyjnym związanym z wykonaniem
decyzji, a w szczególności winien być stosowany przepis art. 7a § 1 k.p.a. do czego winien
być zobowiązany Zamawiający.
Ponadto Zamawiający winien zmienić warunki wykonania zamówienia w sposób
pozwalający na rozszerzenie grona potencjalnych wykonawców i wydłużenie czasu wykonania
umowy, ze względu na zawinione przez PINB opóźnienie w wykonaniu zamówienia. W
szczególności warunki wykonania zamówienia powinny przewidywać możliwość rozpoczęcia
robót co najmniej 3 miesiące po zawarciu umowy w celu zapewnienia wystarczającego czasu
na mobilizację sił wykonawczych i prowadzenie robót przez co najmniej 6 miesięcy z
przerwami na okres poza sezonem budowlanym tzn. wyłączeniem prac w okresie od 1 grudnia
do 31 marca.
Wydłużenie okresu wykonania umowy pozwoli na lepsze zabezpieczenie w
trakcie rozbiórki części budynku, który nie podlega rozbiórce.
Odwo
łująca wskazała, że dalece ważniejszym warunkiem wykazania zdolności
technicznych, który wykonawca winien wykazać, winno być posiadanie doświadczenia
w wykonaniu częściowych rozbiórek z zachowaniem pierwotnej funkcjonalności części
budynku, która nie podlegała rozbiórce niekoniecznie za kwoty wskazane przez
Zamawiającego. Działanie takie może doprowadzić do powstanie znacznej szkody
u skarżącej poprzez sztuczne podniesienie kosztów wykonania prac, za które ostatecznie
skarżąca będzie musiała zapłacić.
W
uzasadnieniu odwołania Odwołująca wskazała, że uzyskała pozwolenie na budowę
budynku hotelowo-
gastronomicznego położonego w Warszawie przy ul. Okopowej 65 na
podstawie decyzji z dnia 28 lipca 1994 roku nr 57/94 wydanej przez Architekta Dzielnicy Wola,
Naczelnika Wydziału Architektury. Postanowieniem z dnia 5 maja 1997 roku nr 30/N/97
nakazano wstrzymanie robót budowlanych. Wobec wszczęcia procedury legalizacyjnej
samowoli budowlanej Prezydent m.st. Warszawy wydał w dniu 23 września 1997 roku decyzję
nr 587/N/97 zobowiązującą do wykonania inwentaryzacji budowlanej budynku hotelowo -
gastronomicznego przy ul. Okopowej 65 w Warszawie. Po przedłożeniu inwentaryzacji w dniu
1 grudnia 1998 roku dokonano oględzin na terenie nieruchomości przy ul. Okopowej 65 w
Warszawie i stwierdzono zgodność inwentaryzacji ze stanem faktycznym oraz że roboty
budowlane nie są prowadzone. Wobec czego Prezydent m.st. Warszawy na podstawie art. 51
ust. 1
a upb wydał decyzję z dnia 8 grudnia 1998 roku nr 688/N/98 udzielającą pozwolenia na
wznowienie wstrzymanych postanowieniem nr 30/N/97 robót budowlanych na terenie
nieruchomości przy ul. Okopowej 65 w Warszawie (w sentencji decyzji wystąpił oczywisty błąd
pisarski, gdyż podstawą do jej wydania był nie art. 51a upb jak wskazano w decyzji, gdyż
przepis taki nie istniał, lecz art. 51 ust. 1a wprowadzony do upb ustawą z dnia 22 sierpnia 1997
r.
o
zmianie
ustawy
Prawo
budowlane,
ustawy
o zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych ustaw Dz.U. 1997 Nr 111 poz. 726).
Zgodnie z zasadą tempus regit actum do analizy stanu prawnego, który decyzja
z 8 grudnia 1998 roku ustaliła należy zastosować przepisy prawa w brzmieniu na dzień
wydania decyzji. Wprowadzone ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. przepisy Prawa budowlanego
były przez ustawodawcę zmieniane sześciokrotnie przed wydaniem decyzji w dniu 8 grudnia
1998 roku (ostatnia zmiana ustawy -
ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw
określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową
państwa weszła w życie w dniu 1 stycznia 1999 roku, wobec czego nie miała wpływu na stan
prawny obowiązujący w dniu wydania decyzji). W okresie od uchwalenia prawa budowlanego
do dnia dzisiejszego ustawa była zmieniana 89 razy w tym Trybunał Konstytucyjny wydał 10
wyroków, których przedmiotem było upb. Bardzo dużym modyfikacjom w całym okresie
obowiązywania ustawy podlegała procedura legalizacji samowoli budowlanej poczynając od
stanu w sposób oczywisty naruszającego prawa podstawowe do ostatecznej konstrukcji
procesu legalizacji, którą ustawodawca uznaje za zbyt sformalizowaną i szkodliwą dla
właściwego funkcjonowania rynku nieruchomości i zamierza ją zmienić.
W grudniu 1998 roku wydanie decyzji udzielającej pozwolenia na wznowienie robót
budowlanych wstrzymanych postanowieniem nadzorczym wynikającym z naruszenia
istniejącego pozwolenia na budowę wiązało się z wszczęciem procedury legalizacyjnej, które
była w sposób uproszczony uregulowana przez art. 48 do art. 53 upb. W szczególności na
podstawie art. 50 ust. 1 pkt 3 upb zostało wydane przez właściwy organ postanowienie
z dnia 5 maja 1997 roku nr 30/N/97 o wstrzymaniu robót budowlanych wykonywanych
w sposób istotnie odbiegających od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę
bądź w przepisach. Następnie na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 upb właściwy organ wydał
decyzję z dnia 23 września 1997 roku nr 587/N/97 określającą czynności jakie należy wykonać
w celu doprowadzenia wykonywanych robót do stanu zgodnego z prawem
i
uzyskania pozwolenia na ich wznowienie oraz określającą termin w jakim czynności te należy
wykonać. Organ wydając decyzję na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 upb otworzył postępowanie
legalizacyjne w przeciwieństwie do sytuacji, w której decyzja oparta na art. 51 ust. 1 pkt 1 upb
nakazywałaby rozbiórkę całości lub części obiektu lub nakazywałaby zaniechanie w sposób
trwały dalszych robót budowlanych - postanowienie wydane na podstawie art. 50 ust. 1 pkt 3
upb było środkiem tymczasowym, gdyż traciło ważność po upływie 2 miesięcy od jego
doręczenia na podstawie art. 50 ust. 4 upb. W przypadku niewykonania obowiązków
nałożonych decyzją nr 587/N/97 właściwy organ nakazywał zaniechanie dalszych robót bądź
rozbiórkę obiektu lub jego części na podstawie art. 51 ust. 2 upb.
Wobec wykonania przez skarżącą obowiązków nałożonych na nią przez organ decyzją
z dnia 23 września 1997 roku nr 587/N/97 zostały spełnione warunki pozwalające na uzyskanie
pozwolenia na wznowienie robót. Prezydent m.st. Warszawy decyzją z dnia
8 grudnia 1998 roku nr 688/N/98 wy
daną na podstawie art. 51 ust. 1a upb wobec
doprowadzenia wykonywanych robót do stanu zgodnego z prawem wydał pozwolenia na ich
wznowienie. Wobec treści art. 28 upb (stan na dzień 8 grudnia 1998 roku) roboty budowlane
można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę
z zastrzeżeniem art. 29 i art. 30 upb. Wskazane w przepisie art. 29 i art. 30 upb określają listę
prac budowlanych wyłączonych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę
i procedur
ę zgłoszenia budowy do właściwego organu. Zatem zgodnie z regulacją art. 28 upb
a contrario decyzja Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 8 grudnia 1998 roku nr 688/N/98
stanowi pozwolenie na budowę, gdyż prowadzenie prac budowlanych jest możliwe jedynie po
uzy
skaniu pozwolenia na budowę a wykonanie projektu budowlanego stanowiącego załącznik
do tejże decyzji nie podlegało wyłączeniem z tego obowiązku na podstawie art. 29 i art. 30
upb. Ostatecznie, decyzja nr 688/N/98 stanowiła również decyzję legalizacyjną dla samowoli
budowlanej i doprowadziła do nabycia przez E. i K. S. praw z tej decyzji wynikających w tym
trwałości i ich niezmienności. W konsekwencji wobec prawomocności decyzji nr 688/N/98
jakakolwiek ingerencja w integralność budynku hotelowo - gastronomicznego przy ul.
Okopowej 65 w zakresie objętym tą decyzją będzie stanowiła rażące, oczywiste i
kwalifikowane naruszenie praw skarżącej i doprowadzi do powstania szkód wielkich rozmiarów
w rozumieniu art. 115 § 7a k.k., za które odpowiedzialność będzie ponosił Skarb Państwa.
Kolejnym istotnym aspektem niniejszego postępowania jest jego wymiar represyjny
w rozumieniu Konstytucji i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Postanowienie
o wykonaniu zastępczym jak i decyzja o rozbiórce są działaniami władczymi Państwa
mającymi charakter represyjny. Wykonanie decyzji i postanowień jako forma działania
represyjnego, rodzącego odpowiedzialność finansową ubezpieczonego wobec Skarbu
Państwa spełnia przesłanki stosowania przy jego wykładni art. 42 - 45 Konstytucji RP.
W szczególności pojęcie odpowiedzialności karnej w orzecznictwie TK nigdy nie zostało
zdefiniowane wprost. W licznych orzeczeniach TK wskazywał, że konstytucyjne gwarancje
dotyczącego tego rodzaju odpowiedzialności odnoszą się do wszystkich przepisów
o ch
arakterze represyjnym, czyli przepisów, których celem jest wymierzanie kar wobec
jednostki, poddanie jednostki jakiejś formie ukarania lub sankcji (wyroki TK z 8 lipca 2003 roku
P 10/02, 26 listopada 2003 roku SK 22/02, 21 lipca 2007 roku P 33/05, 19 marca 2007 roku K
47/05, 8 stycznia 2008 roku P 35/06, 2 września 2008 roku K 35/06, 12 kwietnia 2011 roku P
90/08, 6 listopada 2012 roku K 21/11, 20 maja 2014 roku K 17/13, 3 czerwca 2014 roku K
19/11, 21 kwietnia 2015 roku P 40/13). Trybunał podkreślał, że: przepisy art. 42 - 45, a także
art. 78 Konstytucji znajdują zastosowanie do oceny nie tylko regulacji o stricte karnym
charakterze, ale też odpowiednio do innych regulacji o represyjnym charakterze (wyrok TK z
19 marca 2007 roku K 47/05). Uzasadnieniem taki
ego zabiegu są względy aksjologiczne -
chodzi o stworzenie jednostce odpowiednich gwarancji i zabezpieczenie jej praw, w
postępowaniach które mają charakter represyjny (wyrok TK z 2 kwietnia 2015 roku
P 40/13). Można uznać, że rozszerzenie w orzecznictwie TK zakresu stosowania normy
konstytucyjnej nullum crimen, nulla poena sine lege stanowi odzwierciedlenie rozwoju doktryny
praw człowieka i zmiany minimalnych standardów gwarancyjnych szeroko rozumianego prawa
karnego (wykładnia i orzecznictwo za M. Safjan, L. Bosek rd. „Konstytucja RP Tom I
Komentarz Art. 1 -
86, Duże Komentarze Becka”, C.H. Beck, Warszawa 2016). Kolejną normą
konstytucyjną jest in dubio pro reo, której zastosowanie w niniejszym postępowaniu jest
obowiązkiem każdego organu władzy.
Wobec w
ystąpienia wątpliwości związanych z wykładnią decyzji Powiatowego
Inspektora Budowlanego dla m.st. Warszawy z 29 lipca 2015 roku nr IIIOT/445/2015
o częściowej rozbiórce budynku hotelowo-gastronomicznego ze względu na jej wewnętrzną
sprzeczność należy do jej wykładni stosować art. 7a ust. 1 k.p.a. łącznie z art. 42 - 45,
a także art. 78 Konstytucji RP. Zatem stanowisko wyrażone przez KIO w uzasadnieniu wyroku
z dnia 10 kwietnia 2019 roku sygn. akt KIO 549/19, iż wewnętrzna sprzeczność występująca
w decyzj
i rozbiórkowej winna być rozstrzygnięta na niekorzyść poddanego karze (tutaj
skarżącej) stanowi oczywiste i kwalifikowane naruszenie praw podstawowych. Tak samo
uchylenie się przez KIO od dokonania oceny prawnej skutków naruszenia ustaw przez PINB
w związku z postępowaniem w sprawie zamówienia poprzez uznanie, że nie podlegają one
kognicji KIO jest sprzeczne z art. 180 ust. 1 ustawy pzp w zw. z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, co
wynika z przedstawionej wcześniej wykładni tychże przepisów. KIO wydając orzeczenia nie
może też uchylać się od pełnej oceny podnoszonych przez strony zarzutów prawnych i
faktycznych nawet bez wskazania ich podstawy prawnej, gdyż w niniejszym postępowaniu
zakres związania Sądu żądaniem skargi lub odwołania wynika z przepisów k.p.c. i zgodnie z
uchwałą siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 roku III CZP 49/07 - sąd
odwoławczy nie jest związany zarzutami naruszenia prawa materialnego, jest związany
zarzutami naruszenia prawa procesowego i z urzędu bada nieważność postępowania.
Tak samo rozstrzygnięcie na niekorzyść skarżącej sprzeczności występującej
pomiędzy prawomocną decyzją legalizującą samowolę budowlaną z 1998 roku i decyzją
o rozbiórce z 2015 roku stanowiłoby oczywiste i kwalifikowane naruszenie praw podstawowych
st
rony postępowania. Wystąpienie sprzeczności pomiędzy prawomocnymi decyzjami
administracyjnymi jak i np. wydanie decyzji bez podstawy prawnej jest sytuacją,
w której sądy cywilne w tym KIO przestają być związane orzeczeniami administracyjnymi
i winny doko
nać samodzielnej oceny zagrożeń dla interesu publicznego, porządku prawnego
oraz zasad dokonywania wykładni powstających sprzeczności.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie z 30 października 2019 r. wniósł
o oddalenie odwołania w całości.
W uzas
adnieniu odpowiedzi na odwołanie Zamawiający wskazał, że Odwołująca się
jest osobą nie uprawnioną do wniesienia odwołania, w rozumieniu art. 179 ustawy Pzp, której
przysługują środki ochrony prawnej, gdyż nie jest Wykonawcą ani innym podmiotem, mającym
interes w uzyskaniu danego zamówienia, który poniósł lub może ponieść szkodę
w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów ustawy i nie ubiega się o udzielenie
zamówienia.
Definicję pojęcia wykonawcy wyraźnie reguluje art. 2 pkt 11 ustawy Pzp, stanowiący,
iż wykonawcą jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nie
posiadająca osobowości prawnej, ubiegająca się o udzielenie zamówienia publicznego, czyli
de facto
zamierzająca złożyć ofertę, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia
publicznego.
W tym przypadku żadna z powyższych przesłanek definicji wykonawcy nie ma
zasto
sowania, gdyż bezsprzecznym jest, iż Odwołująca nie jest Wykonawcą ubiegającym się
o
udzielenie zamówienia publicznego, nie zamierza złożyć oferty i zawrzeć z Zamawiającym
umowy. Odwołująca się jest właścicielem budynku, zobowiązanym Decyzją Powiatowego
Inspektora Nadzoru Budowlanego dla m.st. Warszawy Nr IIIOT/455/2015 z dnia 29 lipca 2015
r. do dokonania rozbiórki części budynku, stanowiącej przedmiot postępowania.
Konsekwencją nie wykonania obowiązku wynikającego z w/w Decyzji przez
Odwołującą jest prowadzenie przez PINB dla m.st. W-wy postępowania egzekucyjnego
w formie wykonania zastępczego za Zobowiązanego (Odwołującą), mającego na celu
doprowadzenie do wykonani
a obowiązku przedmiotowej rozbiórki, poprzez przeprowadzenie
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i zawarcie umowy z wybranym
wykonawcą.
Odnosząc się do zarzutu Odwołującej dotyczącego funkcjonowania w obrocie
prawnym i sprzeczności Decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla m.st.
Warszawy Nr 688/N/98 z dnia 08 grudnia
1998 roku z Decyzją Nr III0T/455/2015 z dnia 29
lipca 2015
r., wydaną przez w/w organ, oraz niezgodności treści w/w Decyzji z treścią opisu
przedmiotu zamówienia, podkreślić należy, iż to wyłącznie Zamawiający ustala przedmiot
zamówienia, który w przypadku prowadzenia postępowania na roboty budowlane określa się
za pomocą dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót
budowlanych. Dec
yzje administracyjne wydane przez tut. organ nie stanowią części opisu
przedmiotu zamówienia, ani żadnej innej dokumentacji w postępowaniu, nie są znane również
żadnemu z potencjalnych wykonawców. W takim przypadku nie można zatem podnosić ich
wzajemnej sp
rzeczności.
W świetle powyższego niezrozumiały jest zarzut podnoszący naruszenie art. 7 ustawy
Pzp.
W ocenie Zamawiającego powyższy art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w tym przypadku nie został
w żadnym zakresie naruszony.
Odnosząc się do kolejnego zarzutu Odwołującej dot. warunków udziału
w postępowaniu stawianych wykonawcom, zauważyć należy, iż to Zamawiający określa te
warunki tak, aby zapewnić w postępowaniu udział wykonawców, posiadających niezbędne
i adekwatne doświadczenie w wykonywaniu robót objętych przedmiotem zamówienia.
Zamawiający nie może dopuścić do sytuacji, gdy w wyniku określenia zbyt niskich
wymagań dot. doświadczenia wykonawców, umowa na rozbiórkę tak dużej części budynku
zostanie zawarta z wykonawcą nie mającym doświadczenia w pracach o takim zakresie, gdyż
mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu części budynku, nie podlegającej rozbiórce.
Niezrozumiały jest zatem zarzut Odwołującej, gdyż to właśnie Odwołującej, jako właścicielce
budynku przeznaczonego częściowo do rozbiórki, powinno zależeć na tym aby rozbiórki
dokonał Wykonawca posiadający jak największe doświadczenie.
Zamawiający zaznaczył, że z jednej strony Odwołująca skarży ograniczenie dostępu
wykonawców do zamówienia poprzez postawienie - w ocenie Odwołującej - zbyt wysokich
wymagań wykonawcom, a z drugiej strony - w dalszej części odwołania, podnosi, iż
wykonawca powinien posiadać doświadczenie w wykonywaniu częściowych rozbiórek - co
w tym właśnie przypadku ograniczyłoby dostęp wykonawców do zamówienia,
a Zamawiającego naraziłoby na uzasadnione - w jego ocenie odwołania potencjalnych
wykonawców.
Zamawiający nadmienił również, iż zarówno warunki udziału w postępowaniu oraz
kryteria oceny
ofert ustalane są właśnie przez Zamawiającego, i w tym przypadku, biorąc pod
uwagę wartość zamówienia oraz zakres prac, w żadnym zakresie nie naruszają przepisów
ustawy Pzp, a zarzut
podnoszony przez Odwołującą dotyczący ograniczenia kręgu
Wykonawców ze względu na warunki udziału i kryteria oceny ofert jest bezpodstawny.
W każdym z kolejno prowadzonych postępowań oferty składało co najmniej kilku
wykonawców, co w przypadku tego konkretnego zamówienia o dość skomplikowanym
charakterze (rozbiórka ręczna budynku) nie wskazuje na ograniczenie dostępu do udziału
w postępowaniu.
Odnosząc się do poniesienia przez Odwołującą ewentualnej szkody Zamawiający
nadmienił, iż w tym przypadku Odwołująca może hipotetycznie ponieść szkodę jako właściciel
budynku, którego rozbiórka jest przedmiotem postępowania. W sytuacji wystąpienia takiej
ewentualnej szkody, będącej rezultatem wykonania prawomocnej Decyzji administracyjnej,
Odwołująca może dochodzić swoich praw na drodze cywilnej. Zauważyć zatem należy, iż nie
ma tu mowy o szkodzie w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp
, gdyż Odwołująca uszczerbku
w swoim interesie upatru
je poza postępowaniem.
Uwzględniając powyższe, a przede wszystkim fakt, iż Odwołująca jest osobą
nieuprawnioną do wniesienia odwołania i nie posiada interesu w jego wniesieniu
w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp (nie jest
Wykonawcą ubiegającym się o udzielenie
zamówienia) Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w całości.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron postępowania odwoławczego,
na podstawie zebranego materiału w sprawie oraz oświadczeń i stanowisk Stron,
Krajowa Izb
a Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Zamawiający w dniu 17 października 2019 r. powiadomił wykonawców o wniesionym
odwołaniu.
Do postępowania odwoławczego w terminie, o którym mowa w art. 185 ust. 2 ustawy
Pzp, nie przystąpił żaden wykonawca.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy Izba uwzględniła dokumentację
p
ostępowania o udzielenie zamówienia przekazaną przez Zamawiającego, w szczególności,
ogłoszenie o zamówieniu oraz specyfikację istotnych warunków zamówienia.
Skład orzekający Izby wziął pod uwagę również stanowiska i oświadczenia Stron
postępowania odwoławczego złożone ustnie do protokołu posiedzenia i rozprawy w dniu
października 2019 r.
Na podstawie art. 190 ust. 6 ustawy Pzp Izba oddaliła wniosek Odwołującej
o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu technologii budownictwa oraz organizacji
i zarządzania budownictwa na okoliczność wpływu obecnych warunków zamówienia na
ograniczenie konkurencji, podniesienie kosztów wykonania prac, powstania zagrożeń
technicznych dla nierozbieranej części budynku i możliwości powstania szkody w wyniku
niewłaściwego sformułowania warunków zamówienia, uznając że ww. dowód został powołany
dla zwłoki. Ponadto zgodnie z art. 190 ust. 4 ustawy Pzp, Izba może powołać biegłego spośród
osób wpisanych na listę biegłych sądowych prowadzoną przez prezesa właściwego sądu
o
kręgowego, jeżeli ustalenie stanu faktycznego sprawy wymaga wiadomości specjalnych.
Izba wskazuje, iż ww. wniosek nie został przez Odwołującą w żaden sposób
uzasadniony tak w treści odwołania, jak i w toku rozprawy przed Izbą. Z kolei w ocenie składu
orzek
ającego Izby rozstrzygnięcie niniejszej sprawy możliwe było na podstawie dokumentacji
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w szczególności postanowień ogłoszenia
o zamówieniu oraz SIWZ i nie wymagało wiedzy specjalistycznej.
Izba ustaliła, co następuje:
Przedmiotem zamówienia jest wykonanie robót budowlanych, polegających na
dokonaniu całkowitej rozbiórki części budynku usługowo-hotelowo restauracyjnego przy ul.
Okopowej 65 w Warszawie wraz z opróżnieniem z wyposażenia i złożeniem do depozytu
w magazynie.
Zgodnie z sekcją III.1.3) ogłoszenia o zamówieniu, o udzielenie zamówienia mogli
ubiegać się wykonawcy, który wykazali, iż w okresie ostatnich 5 (pięciu) lat przed upływem
terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie
wykonał* co najmniej dwie roboty budowlane o wartości nie mniejszej niż 700.000,00 zł brutto
każda, które polegały na rozbiórce** obiektu kubaturowego o powierzchni min. 5.000 m3.
Uwaga: * za wykonaną robotę budowlaną Zamawiający rozumie taką, która została
zrealizowana w ramach danej umowy, tj. odebrana przez inwestora jako wykonana w sposób
należyty, zgodnie z zasadami prawa budowlanego i prawidłowo ukończona. Zamawiający
zastrzega sobie prawo do ewentualnego sprawdzenia prawdziwości przedstawionych danych,
które będą wyszczególnione w wykazie robót budowlanych złożonym przez Wykonawcę. **za
rozbiórkę należy rozumieć wykonanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana
parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, w tym
charakterystycznych parametrów takich jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość,
długość szerokość bądź też ilość kondygnacji.
Kryteriami oceny ofert w postępowaniu były: cena o wadze 60% oraz termin wykonania
zamówienia o wadze 40%. Termin realizacji zamówienia wyznaczony został na maksymalnie
90 dni od daty podpisania umowy.
W dniu 28 października 2019 r. upłynął termin składania ofert. Zamawiający nie
przedłużył terminu składania ofert w związku z odwołaniem wniesionym przez E. S..
W przedmiotowym postępowaniu oferty złożyło czterech wykonawców, tj. 4BAU
Sp. z o.o., R. K.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą EKO GRAND R. K., TREE
Capital Sp. z o.o. oraz K. T.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. REC-
TOM K. T.
Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba wskazuje, że zarzuty dotyczące kryterium oceny ofert oraz terminu
realizacji zamówienia nie mogły być przedmiotem rozpoznania Izby zważywszy na treść
art. 189 ust. 2 pkt 6 ustawy Pzp
, jako że dotyczyły one czynności, które nie mieszczą się
w katalogu
czynności wymienionych w art. 180 ust. 2 ustawy Pzp.
Następnie Izba stwierdziła, iż Odwołująca nie jest uprawniona do korzystania ze
środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, zatem już z tego względu
odwołanie nie mogło zostać uwzględnione.
Zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, środki ochrony prawnej określone w niniejszym
dziale przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma
lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę
w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Przesłanki określone
w ww. artykule
muszą być spełnione łącznie. Z kolei stosownie do treści art. 2
pkt 11 ustawy Pzp, pod pojęciem wykonawcy należy rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną
albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która ubiega się
o udzielenie zamówienia publicznego, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie
zamówienia publicznego.
Izba podziela stanowisko wyrażone w wyroku z 10 kwietnia 2019 r. sygn. akt: KIO
549/19 oraz wyroku z 18 września 2019 r. sygn. akt: KIO 1722/19 dotyczące wykładni
materialnoprawnych przesłanek zawartych w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Izba wskazuje, iż
legitymacja do wniesienia odwołania służy tylko takiemu podmiotowi, który wykaże, że posiada
obiektywną, tj. wynikającą z rzeczywistej utraty możliwości uzyskania zamówienia lub
ubiegania się o udzielenie zamówienia, potrzebę uzyskania określonego rozstrzygnięcia.
Ponadto norma prawna wskazuje na interes
w uzyskaniu danego zamówienia, zatem
w
noszący środek ochrony prawnej jest zobligowany wykazać, że obiektywnie ma potrzebę
uzyskania danego zamówienia. Fakt posiadania przez odwołującego interesu, uprawniającego
go do wniesienia odwołania, podlega badaniu w toku postępowania odwoławczego lub
skargowego. W przypadku st
wierdzenia braku tej przesłanki, odwołanie podlega oddaleniu.
Oprócz interesu w uzyskaniu danego zamówienia, wykonawca, którzy korzysta ze
środka ochrony prawnej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, obowiązany
jest wykazać, że poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy Pzp. A zatem wykonawca, który zamierza skorzystać ze środków ochrony
prawnej, musi wykazać, że chce lub chciał uzyskać dane zamówienie publiczne, a
zamawiający swoim działaniem lub zaniechaniem niezgodnym z przepisami ustawy Prawo
zamówień publicznych, albo pozbawił go możliwości uzyskania tego zamówienia, albo w
sposób istotny je utrudnił, w wyniku czego wykonawca poniósł lub może ponieść szkodę.
Szkoda wykonawcy najczęściej polegać będzie na utracie korzyści wynikających z realizacji
zamówienia.
W tym miejscu Izba wskazuje, że nie podziela stanowiska Odwołującej, która
argumentowała, że w świetle art. 180 ust. 1 ustawy Pzp, odwołanie przysługuje wykonawcy
w przypadku naruszenia przez zamawiającego przepisu rangi ustawowej w odniesieniu do
każdej ustawy, którą zamawiający ma obowiązek przestrzegać. Abstrahując od faktu, iż
w niniejszym postępowaniu zastosowanie znalazł art. 180 ust. 2 ustawy Pzp z uwagi na
okoliczność, iż wartość niniejszego zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, Izba wskazuje, że z treści art. 179 ust. 1
ustawy Pzp wprost wynika, że środki ochrony prawnej uregulowane w Dziale VI ustawy Pzp
przysługują określonym podmiotom w przypadku naruszenia przez zamawiającego przepisów
niniejszej ustawy, tj. ustawy Prawo zamówień publicznych. W art. 180 ust. 1 i 2 ustawy Pzp
ustawodawca zawarł natomiast dalsze ograniczenia w zakresie wnoszenia środków ochrony
prawnej. Powyższe nie zmienia jednak istoty rzeczy, tj. że przedmiotem oceny Izby nie mogą
być działania lub zaniechania zamawiającego w świetle przepisów innych, niż Prawo
zamówień publicznych, ustaw, w szczególności Konstytucji RP oraz k.p.a. Argumentacja
wykonawców referująca do przepisów innych ustaw, może pełnić funkcję uzupełniającą
względem zarzucanego przez wykonawcę naruszenia przepisów ustawy Pzp.
W
okolicznościach niniejszej sprawy Odwołująca wskazała, że pierwszy warunek, tj.
posiadanie interesu, został spełniony pośrednio, co wynika wprost z treści prawomocnej
decyzji PINB dla m. st. Warszawy z 29 lipca 2015 r. nakładającej obowiązek rozebrania pięter
III do VI budynku hotelowego, co wynika wprost z art. 52 ustawy Prawo budowlane. Tym
samym, w ocenie Odwołującej, do chwili, w której nie zostanie wydane postanowienie
o wykonawstwie zastępczym, E. S. obok K. S., jako właścicielki budynku są jedynymi
uprawnionymi i zobowiązanymi do wykonania tejże decyzji, czyli są z mocy decyzji
wykonawcami usług będących przedmiotem zamówienia. Natomiast od momentu wydania
postanowienia o wykonaniu zastępczym grono potencjalnych wykonawców ulega
rozszerzeniu.
Zdaniem Odwołującej, skoro PINB wydał w dniu 28 marca 2019 r. postanowienie
o zastosowaniu wykonania zastępczego zobowiązania ciążącego na Odwołującej, które jest
jednocześnie podstawą ogłoszenia o zamówieniu, to decyzja ta łącznie z przywołaną decyzją
z 29 lipca 2015 r. rozstrzygają w sposób wiążący dla KIO o posiadaniu interesu w uzyskaniu
zamówienia przez E. S.
Odnosząc się do przesłanki szkody, o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp,
Odwołująca wskazała, że w związku z naruszeniem prawa wynikającym z określenia
przedmiotu przetargu w sposób sprzeczny z prawomocną i obowiązującą decyzją Prezydenta
m. st. Warszawy z 8 grudnia 1998 r. nr
668/N/98, Odwołująca może ponieść szkodę majątkową
wielkich
rozmiarów
polegającą
na
wyburzeniu
budynku
hotelowego
o wartości ponad 30 000 000 zł powiększoną o koszty wyburzenia równe wartości zamówienia
publicznego będącego przedmiotem przetargu.
Odnosząc się do powyższego Izba stwierdza, że w przedmiotowej sprawie, lektura
treści odwołania prowadzi do wniosku, że na moment jego wniesienia, Odwołująca nie
zamierza
ła ubiegać się o niniejsze zamówienie publiczne, którego przedmiotem jest rozbiórka
części obiektu budowlanego, będącego własnością Odwołującej. Odwołująca nie wskazywała
w treści odwołania, iż postanowienia ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ, które
kwestionowała uniemożliwiały jej złożenie oferty, a nieuzyskanie zamówienia wiązałoby się
z utrat
ą korzyści wynikających z jego realizacji.
Izba nie podziela stanowiska Odwołującego, jakoby p. E. S. jako właścicielka budynku
przy ulicy Okopowej 65 w Warszawie zobowiązana do wykonania decyzji z 29 lipca 2015 r.
nakładającej obowiązek rozebrania pięter III do VI budynku hotelowego, była z mocy decyzji
administracyjnej
wykonawcą usług będących przedmiotem zamówienia. To, że Odwołująca
została zobowiązana na mocy decyzji administracyjnej do rozebrania części budynku przy
Okopowej 65 w Warszawie, w żaden sposób nie powoduje, iż automatycznie uzyskuje ona
status wykonawcy w rozumieniu art. 2 pkt 11 ustawy Pzp.
Ponadto
Izba wskazuje, iż stanowisko Odwołującej było niespójne w przedmiocie
przesłanek materialnoprawnych określonych w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, w szczególności w
kontekście zaprezentowanego na rozprawie stanowiska, iż decyzja z 29 lipca 2015 r.
nr IIIOT/445/2015 winna zostać uchylona, a Odwołująca zamierza wnosić o stwierdzenie
nieważności ww. decyzji (nakazującej rozbiórkę części budynku), co potwierdza, że nie była
ona zainteresowana
uzyskaniem niniejszego zamówienia, którego realizacja de facto godziła
w jej
interesy wykraczające poza niniejsze postępowanie o udzielenie zamówienia.
Odnosząc się do kwestii szkody wskazać należy, iż Odwołująca upatrywała szkody
w realizacji niniejszego zamówienia polegającego na wyburzeniu części budynku hotelowego
o znacznej wartości, którego jest właścicielką. Zgodzić się należy z Zamawiającym, iż
w przypadku wystąpienia ewentualnej szkody, będącej rezultatem wykonania prawomocnej
d
ecyzji administracyjnej, Odwołująca może dochodzić swoich praw na drodze cywilnej.
Zauważyć zatem należy, iż nie ma tu mowy o szkodzie w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp, gdyż Odwołująca uszczerbku w swoim interesie upatruje poza postępowaniem.
Ponadto Izba wskazuje, że pełnomocnik Odwołującej w toku rozprawy, odnosząc się
merytorycznie do poszczególnych zarzutów, wskazując na ich nadmierny charakter,
ograniczający w konsekwencji krąg potencjalnych wykonawców zamówienia, nie miał wiedzy,
że w dniu 28 października 2019 r., upłynął już termin składania ofert w niniejszym
postępowaniu oraz że w ww. terminie wpłynęły 4 oferty. Powyższe, w ocenie Izby, dodatkowo
potw
ierdza, że w istocie Odwołująca nie zamierzała złożyć oferty w niniejszym postępowaniu.
Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że Odwołująca nie wykazała, że jest
uprawniona do korzystania ze środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp.
Tym samym niniejsze odwołanie zasługiwało na oddalenie, bez merytorycznego
rozpoznania zarzutów podniesionych w odwołaniu, a to z uwagi na okoliczność, iż
hipotetycznie
, pozytywna ocena zasadności zarzutów odwołania, nie zmieniłaby sytuacji
prawnej
Odwołującej.
W świetle powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 972 ze zm.) do kosztów postępowania odwoławczego Izba zaliczyła
w c
ałości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia.
Przewodniczący: ……………………………..