KIO 2617/18 WYROK dnia 21 stycznia 2019 r.

Sygn. akt: KIO 2617/18 

WYROK 

z dnia 21 stycznia 2019 r.  

Krajowa  Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Małgorzata Matecka 

Protokolant:  

Klaudia Ceyrowska 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 stycznia 2019 r. w Warszawie 

odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  21  grudnia  2018  r.  przez  Odwołującego: 

Inwencja  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  spółka  komandytowa  z siedzibą  w 

Gorzowie  Wielkopolskim  w 

postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego:  Miasto 

Gorzów Wielkopolski 

przy  udziale  wykonawcy:  K.A.  i  M.A.

,  przedsiębiorcy  prowadzący  działalność  gospodarczą 

jako  wspólnicy  spółki  cywilnej  ECO  Spółka  Cywilna,  zgłaszający  przystąpienie  do 

postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego 

orzeka: 

oddala odwołanie, 

k

osztami postępowania obciąża Odwołującego, i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Odwołującego 

tytułem wpisu od odwołania; 

zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: 

trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania 

odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.  

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo 

zamówień publicznych 

(Dz.  U.  z  2018  r.  poz.  1986,  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  7  dni  od  dnia  jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za pośrednictwem  Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim.  

Przewodniczący:         ….…………………………… 

Sygn. akt: KIO 2617/18 

U z a s a d n i e n i e  

 
Zamawiający  -  Miasto  Gorzów  Wielkopolski  („Zamawiający”)  prowadzi  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Zimowe utrzymanie 

dróg  osiedlowych  oraz  zimowe  utrzymanie  chodników  w  Gorzowie  Wlkp.”  (dalej  jako 

„Postępowanie”).  Wartość  ww.  zamówienia  przekracza  kwoty  określone  w  przepisach 

wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. 

– Prawo zamówień 

publicznych  (Dz.  U.  z  2018  r.  poz.  1986,  ze  zm.),  dalej  jako  „ustawa  Pzp”.  Ogłoszenie 

o 

zamówieniu zostało opublikowane w dniu 19 września 2018 r. w Dzienniku Urzędowym Unii 

Europejskiej pod nr 2018/S 180-408190.  

I. W dniu 21 grudnia 2018 r. Odwołujący – Inwencja spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 

spółka komandytowa („Odwołujący”) wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie 

wobec  zaniechania  przez  Zamawiającego  odrzucenia  oferty  wykonawcy:  K.A.  i  M.A., 

przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą jako wspólnicy spółki cywilnej ECO 

Spółka Cywilna (dalej jako „Wykonawca ECO”). 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 i art. 90 ust. 

3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy ECO na zadania 4,5,6, jako 

zawierającej  rażąco  niską  cenę  i  stanowiącej  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w rozumieniu 

przepisów  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  (Dz.U. 

z 2018 r. poz. 419). 

W  związku  z  podniesionymi  zarzutami  Odwołujący  wniósł  o  nakazanie  Zamawiającemu 

unieważnienia czynności wyboru oferty Wykonawcy ECO na zadania 4,5,6 i odrzucenia oferty 

Wykonawcy  Eco  na  zadania  4,5,6,  jako  zawierającej  rażąco  niską  cenę  oraz  nakazanie 

Zamawiającemu dokonania ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej. 

Uzasadniając podniesione zarzuty Odwołujący wskazał w szczególności, co następuje: 

W  Postępowaniu  Wykonawca  ECO  złożył  oferty  na  wszystkie  8  zamówień  częściowych, 

składających się na przedmiotowe zamówienie. Złożone ceny ofertowe wynosiły od 49,99% 

do 80,18% szacunkowej wartości zamówienia. Przy czym szacunkowa wartość zamówienia 

określona  została  na  podstawie  cen  ustalonych  w  ramach  zamówień  publicznych  w  latach 

poprzednich.  Pismem  z  dnia  09.11.2018  r.  Zamawiający  wezwał  Wykonawcę  ECO  do 

udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny w celu zbadania, 

czy  cena  oferty  nie  jest  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Wezwanie 

dotyczyło  zamówień  częściowych  nr:  2,  4,  5,  6  i  8,  na  realizację których Wykonawca  ECO 

złożył oferty stanowiące odpowiednio procent szacunkowej wartości zamówienia: zamówienie 

częściowe nr 2 - 79,01 %, zamówienie częściowe nr 4 - 73,01 %, zamówienie częściowe nr 5

%, zamówienie częściowe nr 6 - 61,48 %, zamówienie częściowe nr 8 - 49,99 

%. W dniu 15.11.2018 r. Wykonawca ECO złożył wyjaśnienia oświadczając, że w przypadku 

zadań  częściowych  nr  2  i  8  błędnie  skalkulował  ceny  ofert  oraz  przedstawił  kalkulacje 

uzasadniające ceny ofert zadań częściowych nr 4, 5, i 6. Jako błędnie obliczoną wskazano 

ofertę na zadanie nr 2, która była skalkulowana na poziomie 79,01 % wartości zamówienia, 

natomiast  nie  uznano  za  błędnie  obliczone  oferty  na  zadania  nr  4,5,  i  6,  skalkulowane  na 

niższych  poziomach.  Już  to  wskazuje,  że  kalkulacja  ceny  oferty  Wykonawcy  ECO  jest 

nierzetelna, a dalsze wyjaśnienia i kalkulacje niewiarygodne. 

Analiza  dalszych  wyjaśnień  i  kalkulacji  do  poszczególnych  zadań,  przedstawiona  przez 

Wykonawcę ECO, prowadzi do wniosku, że wykonawca ten nie wykazał zastosowania metody 

wykonania,  bądź  szczególnego  rozwiązania  techniczno-organizacyjnego  lub  zaistnienia 

w

yjątkowo sprzyjających warunków  wykonywania zamówienia,  kosztów  pracy  i możliwej  do 

uzyskania  pomocy  publicznej,  co  wskazuje,  że  oferowana  cena  realizacji  zamówienia 

częściowego  nr  4,5  i  6  jest  rażąco  niska.  W  pierwszej  kolejności  wskazać  należy,  że 

Wykona

wca ECO zakłada, że wszyscy operatorzy sprzętu i kierowcy ciągników rolniczych (3 

osoby  na  każde  zamówienie  częściowe,  łącznie  9  osób)  zatrudnieni  będą  do  realizacji 

przedmiotowych  zamówień  częściowych  z  wynagrodzeniem  minimalnym  obowiązującym  w 

roku 2018 

tj. 2100,00 zł brutto oraz mają orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności 

ze  schorzeniem  specjalnym.  Wykonawca  ECO  otrzyma  na  każdego  z nich  dotację  w 

wysokości 1725,00 zł miesięcznie ze środków PFRON. Na tej podstawie Wykonawca ECO 

oświadcza,  że dysponuje na  potrzeby  realizacji przedmiotowych zamówień  częściowych co 

najmniej 9 pracownikami, których miesięczny koszt zatrudnienia będzie w okresie najbliższych 

3 lat wynosił 790,17 zł od osoby. Na potwierdzenie powyższych wyliczeń Wykonawca ECO 

dołącza dowody w postaci wniosku o wypłatę miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń 

pracowników niepełnosprawnych Wn-D wypełnionego 04.10.2018 oraz miesięczną informację 

o  wynagrodzeniach,  zatrudnieniu,  stopniach  i  rodzaju  niepełnosprawności  pracowników 

niepełnosprawnych INF - D-P za okres 09/2018. Załączone dokumenty jednak nie dowodzą, 

a nawet nie uprawdopodobniają zatrudnienia 9 osób z orzeczonym umiarkowanym stopniem 

niepełnosprawności  ze  schorzeniem  specjalnym,  jako  operatorów  sprzętu  i  kierowców 

ciągników  na  potrzeby  realizacji  przedmiotowych  zamówień  częściowych.  Wniosek  Wn-D 

zawiera  jedynie  informację,  że  w miesiącu  wrześniu  zostały  zatrudnione  nowe  osoby 

niepełnosprawne na 2,5 etatu. Wiąże się to z realizacją innego zamówienia Miasta Gorzów 

Wlkp.  WAD-VI.2

71.18.2018.BD  zadanie  częściowe  nr  1  „Utrzymanie  czystości  oraz 

utrzymanie  i  konserwacja  zieleni  miejskiej  na  obszarze  centrum  Miasta  Gorzowa Wlkp.”,  w 

którym to postępowaniu Wykonawca ECO złożył ofertę w wysokości 58% szacunkowej kwoty 

zamówienia (załącznik nr 1 Informacja z otwarcia ofert z dn. 6.04.2018 r.). W przypadku tego 

postępowania Wykonawca ECO również uzasadnił niską cenę ofertową zatrudnieniem wielu 

osób niepełnosprawnych i wysokim dofinansowaniem ze środków PFRON. Ponieważ zadanie 

częściowe nr 1 zamówienia WAD-VI.271.18.2018.BD ECO s.c. będzie realizować co najmniej 

do 30.04.2019 roku i obejmuje ono swoim zakresem również usuwanie skutków zimy, nie ma 

żadnej  możliwości  wykorzystania  tych  pracowników  na  potrzeby  realizacji  zamówienia 

objętego  Postępowaniem  (zamówienia  częściowe  nr  4,  5,  i  6).  Drugi  załączony  dowód  w 

postaci INF-D-

P za okres 09/2018 dotyczy osoby, która jest zatrudniona przez Wykonawcę 

ECO od 15.02.2016, ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności ze schorzeniem 

specjalnym 

i Wykonawca ECO faktycznie otrzymuje ze środków PFRON dotację w wysokości 

1725,00 zł miesięcznie, jednakże w żadnym zakresie nie potwierdza to zatrudnienia innych 

osób niepełnosprawnych ze schorzeniem specjalnym, którzy mają kwalifikacje obsługi sprzętu 

do 

odśnieżania i kierowania ciągnikami. Ponadto należy zwrócić uwagę na następujące fakty: 



Aktualna  sytuacja  na  rynku  pracy  nie  pozwala  na  założenie,  że  operator  sprzętu  do 

odśnieżania  lub  kierowca  ciągnika  rolniczego  będą  pracować  za  minimalne 

wynagrodzenie. 



Przyjęte w kalkulacji minimalne wynagrodzenie w wysokości 2100 zł brutto dotyczy roku 

2018, w roku 2019 będzie wynosić 2250 zł i ponad wszelką wątpliwość w latach przyszłych 

będzie wzrastać o co najmniej 5% rocznie. Biorąc pod uwagę zapowiedzi rządu odnośnie 

zbliżania płac do poziomu w rozwiniętych krajach Europy, można spodziewać się nawet 

wyższego niż 5% rocznie wzrostu minimalnego wynagrodzenia, jednocześnie wysokość 

dofinansowania ze środków PFRON nie ulegnie zwiększeniu. 



Uzyskani

e  dopłaty  w  wysokości  1725  zł  miesięcznie  warunkowane  jest  zatrudnieniem 

osoby ze schorzeniem specjalnym (uprawniającym do podwyższonego dofinansowania 

SODiR), lista schorzeń specjalnych ogranicza się do nw. pozycji: 



01 U - 

upośledzenie umysłowe, 



02 P - choroby psychiczne, 



04 O - 

choroby narządu wzroku (tylko stopień umiarkowany i znaczny - BON-I-5232-

13-PM/11), 



06 E 

– epilepsja, 



12 C - 

całościowe zaburzenia rozwojowe np. autyzm. 

Osoby, które mają orzeczone ww. schorzenia nie mogą być zatrudnione na stanowisku 

operatora  sprzętu  do  odśnieżania  lub  kierowcy  ciągnika  rolniczego.  W  tym  zakresie 

wyjaśnienia  Wykonawcy  ECO  należy  uznać  za  nieprawdziwe  i  nie  uzasadniające 

obniżenia ceny oferty na zadania 4,5 i 6. 

Również pozostałe składowe ceny ofertowej, opisane w kosztorysach szczegółowych, budzą 

poważne wątpliwości co do ich rzetelnej kalkulacji odzwierciedlającej realizację zamówienia 

publicznego zgodnie ze siwz i projektem umowy: 



Skalkulowano, w ramach każdego zamówienia częściowego, całkowity koszt nadgodzin 

w 

wysokości  2500,00  zł  brutto  w  każdym  sezonie  zimowym.  W  przypadku  osób 

niepełnosprawnych oznacza to, że przyjęto do kalkulacji 83 nadgodziny przepracowane 

przez 3 operatorów w 5. miesięcznym okresie zimowym. Jest to znacznie zaniżona ilość 

nadgodzin opiera

jąca się na założeniu, że praktycznie wszystkie akcje usuwania skutków 

zimy  będą  prowadzone  w  dni  robocze,  w  podstawowych  godzinach  pracy  operatorów 

sprzętu  (w  przypadku  osób  niepełnosprawnych  z  umiarkowanym  stopniem 

niepełnosprawności jest to 7 godzin dziennie). 



Zaniżono w kalkulacji koszt paliwa do sprzętu zimowego oraz zamiatarki. Np. w przypadku 

zamówienia  częściowego  nr  4  skalkulowany  koszt  paliwa  do  zamiatarki  zapewni  jej 

jedynie 100 mth pracy przez założony okres 4 miesięcy czyli 50 minut dziennie. Jest to 

czas  wystarczający  na  dojazd  i  powrót,  bez  wykonywania  jakichkolwiek  czynności 

porządkowych. Zaniżono także znacznie koszt paliwa do sprzętu zimowego. Wykonawca 

ECO w załącznikach Wykaz wyposażenia wykazał odpowiednio: 

 

Zamówienie częściowe nr 4 ciągnik rolniczy TYM 353 1 szt., Stiga Park 4WD 2 szt. 

 

Zamówienie częściowe nr 5 ciągnik rolniczy Dong Feng DF304 1 szt., Stiga Park 4WD 

2 szt. 

 

Zamówienie częściowe nr 6 ciągnik rolniczy TYM 353 1 szt., Stiga Park 4WD 2 szt. 

Żaden  z  wykazanych  sprzętów  nie  jest  w  stanie  uzyskać  wymaganego  przez 

Zamawiającego minimalnego pasma odśnieżania i usuwania śliskości o szerokości 1,5m 

za  jednym  przejazdem.  Wynika  to  z  osprzętu,  który  może  być  zastosowany  do  ww. 

środków  technicznych  oraz  mocy  silników.  Konieczne  jest  wykonanie  2  przejazdów 

w 

czasie każdej prowadzonej akcji zimowej. Oznacza to konieczność pokonania w każdej 

akcji zimowej odpowiednio: 

Zamówienie częściowe nr4   2xl8918m = 37,8 km 

Zamówienie częściowe nr 5   2 x 28719 m = 57,4 km 

Zamówienie częściowe nr 6   2 x 32711 m = 65,4 km 

Zakładane na każdą akcję usuwania skutków zimy ilości paliwa (odpowiednio 18, 23 i 26 

dm³)  są  około  3  krotnie  zaniżone  w  stosunku  do  rzeczywistego  zużycia  paliwa  przez 

deklarowany sprzęt (mikrociągniki Stiga Park 4WD napędzane są benzyną, a nie olejem 

napędowym, jak w kalkulacji podał Wykonawca ECO). 



Podobnie nierzetelnie skalkulowano koszt określonej w § 2 ust. 3 projektu umowy usługi 

polegającej na usunięciu, z przekazanych do utrzymania chodników, wszelkich odpadów 

i  zanieczyszc

zeń,  w  tym  zalegającego  piasku,  ziemi,  traw,  mchu,  chwastów  i  innej 

roślinności  oraz  zamiecenia  tych  chodników,  w  sposób  ciągły,  na  całej  szerokości 

chodnika, tj. od krawężnika do krawężnika. Usługa ta polega na oczyszczeniu chodników, 

które poza okresem zimowym nie podlegają utrzymaniu w czystości. Po okresie letnim tj. 

od 1.04 do 31.10 chodniki porastają chwastami, trawą, mchem, zalega na nich warstwa 

ziemi i piasku. Wymagają ręcznego odcinania darni i chwastów za pomocą szpadli i motyk, 

lub mechanicznego 

za pomocą kosiarek żyłkowych wyposażonych w szczotki stalowe. W 

celu zapewnienia bezpieczeństwa w trakcie wykonywanych mechanicznie prac konieczne 

jest  stałe  używanie  ekranów  zabezpieczających.  W  sezonie  letnim  2018  pierwszy  raz 

stałemu utrzymaniu w czystości podlegały ścieżki rowerowe, które stanowią odpowiednio 

dla całego zakresu zamówień częściowych: nr 4 - 25%, nr 5 - 35% i nr 6 - 31% długości 

chodników.  Zamawiający  nie  określił,  czy  w  latach  następnych  również  będzie  zlecał 

utrzymanie  czystości  na  objętych  zakresem  zamówień  częściowych  terenach. 

Skalkulowany przez Wykonawcę ECO koszt odpowiednio: 2000 zł, 2000 zł i 3000 zł za 

jednorazowe oczyszczenie w przeliczeniu wynosi od 2,3 gr/m2 do 3,5 gr/m2. Jest to kwota 

ponad 30 krotnie niższa od cen rynkowych za podobne usługi. Celem urealnienia kosztu 

wykonania  tego  zakresu  zamówienia  częściowego  Odwołujący  przygotował  kalkulację 

opracowaną  na  podstawie  Katalogu  Norm  Pracy  w  programie  do  kosztorysowania 

WINBUD (załącznik nr 5). Do obliczeń przyjęto poz. 1-13 1307-0101-040 „oczyszczanie 

krawężników dróg parkowych z piasku” - jako analogia do oczyszczania pozimowego oraz 

poz.  1-13  1307-0201-

040  „oczyszczanie  krawężników  dróg  parkowych  z  darni”  -  jako 

analogię  oczyszczania  przed  sezonem  zimowym.  Nawet  ograniczając  obliczenia  do 

jednostronnego oczyszczenia krawężnika bez powierzchni chodnika (przeciętnie ok. 3 m 

szerokości) rzeczywisty koszt usługi jest 4-6 razy wyższy. 



Nierzetelnie  skalkulowano  również  koszt  usuwania  środków  uszorstniających.  Przyjęte 

odpowiednio 

kwoty 1626 zł, 1626 zł oraz 2439 zł netto odpowiadają kosztowi utylizacji od 

około  8  do  12  t  odpadów,  zgodnie  z  §  3  ust.  24  projektu  umowy,  na  wysypisku 

w 

Regionalnym Zakładzie Utylizacji Odpadów w Chróściku. Tymczasem ilość zebranych 

środków  uszorstniających  stanowi  co  najmniej  50%  użytych  przez  firmę  do  usuwania 

śliskości. 



W  ramach  zamówienia  częściowego  nr  4  Wykonawca  ECO  nie  ujął  w  kalkulacji 

konieczności  zatrudnienia  pracowników  do  wykonywania  odśnieżania  ręcznego.  Na 

terenie objętym zamówieniem częściowym nr 4 występują schody, przejścia przez pasy 

międzyjezdniowe  (załącznik  nr  1  do  umowy  -  Rejon  nr  1  poz.  68)  oraz  zwężenia 

chodników. Odśnieżanie tych miejsc nie jest możliwe za pomocą sprzętu mechanicznego 

wykazanego przez Wykonawcę ECO do realizacja zadania. 



W  kalkulacji  zamówienia  częściowego  nr  4  pominięto  koszt  zatrudnienia  operatora 

zamiatarki, chociaż założono koszt paliwa do zamiatarki w wysokości 3200 zł na sezon, 

ujęto również zamiatarkę z operatorem w pozycji „koszt miesięczny odchwaszczania”. 



Wątpliwości budzi pozycja w kosztorysach szczegółowych dla zamówień częściowych 5 i 

6  „rozszerzenie  etatów  dla  6  pracowników  gospodarczych  do  zamiatania 

ręcznego/odśnieżania  ręcznego/sypania  środków  uszorstniających”.  Wykonawca  ECO 

nie  wykazał,  że  w  okolicy  objętej  zamówieniami  częściowymi  5  i  6  dysponuje 

pracownikami zatrudnionymi w niepełnym wymiarze czasu pracy przy realizacji innych niż 

utrzymanie  zimowe  zadań,  którym  „rozszerzono  by  etaty”.  Ponadto  w  części  opisowej 

wykonawca podaje, że oprócz 6 osób, którym „rozszerza etat” zatrudnia na 2 h dziennie 

6 osób z orzeczeniem niepełnosprawności, co ma dawać wynagrodzenie 2085,30 zł za 

rozszerzenie  etatów  i  2085,30  zł  za  zatrudnienie  osób  z niepełnosprawnością  na  2  h 

dziennie,  razem  4170,  60  zł,  podczas  gdy  w  tabeli  zawierającej  zestawienie  pozycji 

kalkulacyjnych uwzględniono jedynie kwotę 2085,30 zł, co potwierdza błędy w kalkulacji. 

Ponadto Odwołujący wskazał, iż oprócz powyższych nieprawidłowości w obliczeniu ceny, ze 

złożonych  przez  Wykonawcę  ECO  wyjaśnień  wynika,  że  w  kalkulacji  ceny  wykonania 

zamówienia nie zostały uwzględnione: 



koszty dyżurów pracowniczych (SIWZ Rozdział 18 Opis sposobu obliczania ceny); 



koszty prac zastępczych zgodnie z § 2 ust. 15-17 projektu umowy, stanowiących do 75% 

iloczynu  stawki 

dziennej  i  ilości  dni  ograniczenia  obowiązków,  a  polegających  na 

wykonywaniu prac porządkowych na terenie miasta, także poza terenem rejonu; 



transport  środków  do  usuwania  śliskości  na  miejsce  prowadzenia  akcji  -  pojemność 

rozsiewaczy wynosi maksymalnie 40

0 kg dla ciągników Tym 353 i Dong Feng DF304 oraz 

50  kg  dla  Stiga  Park  4WD,  co  wymaga  wielokrotnego  ich  uzupełniania  w  trakcie 

posypywania 

(dane 

na 

podst. 

danych 

producenta 

i 

importera: 

https 

://www.stiga.pl/sklep/koszenie-trawnika/agregaty-tnace/akcesoria-do-park-

villa/piaskarka-park,  http://www.iagro.pl/ciagnik-dong-feng-df-304-g2-nie-zetor-  ursus-

farmer-tym,at-156215.html, 

https://tym-tractors.com/tractors/t353-t353-hst- 

compact-

utility-tractor/) 



koszty eksploatacji zamiatarek tj. szczotki robocze, listwy gumowe ssaw, olej hydrauliczny 

i silnikowy, filtry; 



amortyzacja sprzętu wykorzystywanego do realizacji zamówienia przez okres 3 sezonów 

zimowych o szacunkowej wartości 120 tys. zł na każde zamówienie częściowe. 

Odwołujący wskazał, iż przyjmując sposób i metodę kalkulacji szczegółowych sporządzonych 

przez Wykonawcę  ECO  dla  zamówień  częściowych  4,  5  i  6,  przeprowadził  ich  urealnienie. 

Wyniki obliczeń przedstawione zostały w załącznikach nr 2,3 i 4. 

Podsumowując  Odwołujący  stwierdził,  iż  Zamawiający  nie  dokonał  rzetelnej,  merytorycznej 

oceny wyjaśnień złożonych przez wykonawcę, przedstawione kalkulacje zostały przyjęte przez 

Zamawiającego  całkowicie  bezkrytycznie,  pomimo,  że  już  nawet  pobieżna  weryfikacja 

kosztorysów szczegółowych świadczy o nierealności i niewiarygodności przyjętych założeń. 

Zaniechanie Zamawiającego stanowi naruszenie prawa tj. art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 i art. 90 ust. 

3 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Dodatkowe stanowisko w sprawie Odwołujący przedstawił w piśmie z dnia 14 stycznia 2019 r. 

II.  Pismem  wniesionym  do  Prezesa  Izby  w  dniu  9  stycznia  2019  r. 

Zamawiający  udzielił 

odpowiedzi na odwołanie wnosząc o jego oddalenie w całości. 

Dodatkowe stanowisko w sprawie Zamawiający przedstawił w piśmie z dnia 14 stycznia 2019 

r. 

III. Pismem wniesionym do Prezesa Izby w dniu 21 grudnia 2018 r. 

Wykonawca ECO zgłosił 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego. 

Dodatkowe stanowisko w sprawie Wykonawca EC

O przedstawił w pismach z dnia 9 oraz 15 

stycznia 2019 r. 

Po 

przeprowadzeniu  rozprawy  z  udziałem  stron  i  uczestnika  postępowania,  na 

podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz oświadczeń i stanowisk 

stron  oraz  uczestnika postępowania,  Krajowa Izba Odwoławcza  ustaliła i  zważyła,  co 

następuje. 

Izba ustali

ła, co następuje: 

Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art. 189 ust. 2 

ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania. 

Izba stwierdziła, że Odwołujący jest legitymowany, zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 ustawy 

P

zp, do wniesienia odwołania. Zgodnie z tym przepisem wykonawcy przysługuje legitymacja 

do  wniesienia  odwołania,  jeżeli  ma  (lub  miał)  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  może 

ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp. W ocenie 

Izby Odwołujący wykazał spełnienie powyższych przesłanek, co nie było też sporne. 

Izba stwierdziła skuteczność przystąpienia Wykonawcy ECO do postępowania odwoławczego 

po stronie Zamawiającego.   

Izba  zaliczyła  w  poczet  materiału  dowodowego  dokumentację  Postępowania  oraz  dowody 

złożone przez strony i uczestnika postępowania, tj. dokumenty załączone przez Odwołującego 

do 

odwołania  oraz  do  pisma  z  dnia  14  stycznia  2019  r.,  dokumenty  załączone  przez 

Zamawiającego  do  pisma  z  dnia  14  stycznia  2019  r.  oraz  dokumenty  załączone  przez 

Wykonawcę  ECO  do  pisma  z  dnia  9  stycznia  2019  r.  i  złożone  na  rozprawie,  w  tym  jako 

załączniki do pisma z dnia 15 stycznia 2019 r.  

Na podstawie dokumentacji Postępowania Izba ustaliła w szczególności, co następuje: 

W ramach zadania 

częściowego nr 4, 5 i 6 jako najkorzystniejsza oferta została wybrana oferta 

Wykonawcy ECO.  

W ramach przeprowadzenia czynności badania i oceny ofert, pismem z dnia 9 listopada 2018 

r., 

Wykonawca  ECO  został  przez  Zamawiającego  wezwany  do  udzielenia  wyjaśnień 

dotyczących wyliczenia ceny  (zamówienia częściowe nr  2,  4, 5,  6  i  8). Odpowiedzi  na  ww. 

wezwanie Wykonawca ECO udzielił pismem z dnia 15 listopada 2018 r. (w zakresie zamówień 

częściowych nr 4, 5 i 6). 

Zgodnie z postanowieniami SIWZ: 

Przedmiotem 

zamówienia w ramach zadań częściowych 4, 5 i 6 (pkt 4 SIWZ) jest: 



Zadanie nr 4 

– Utrzymanie zimowe chodników w rejonie nr 1 w Gorzowie Wlkp.; 



Zadanie nr 5 

– Utrzymanie zimowe chodników w rejonie nr 2 w Gorzowie Wlkp.; 



Zadanie nr 6 

– Utrzymanie zimowe chodników w rejonie nr 3 w Gorzowie Wlkp.. 

Termin  wykonania  (pkt  6  SIWZ):  od  dnia  podpisania  umowy  do  dnia  31  marca  2021  r. 

z 

podziałem na 3 sezony zimowe: 1) 1 listopad 2018 r. do 31 marca 2019 r., 2) 1 listopad 2019 

r.  do  31  marca  2020  r.,  1)  1  listopad  2020 

r.  do  31  marca  2021  r.  Zamawiający  zamierza 

zawrzeć umowy od dnia 1 listopada 2018 r. 

Opis  sposobu  obliczenia  ceny  (pkt  18  SIWZ):  Podstawę  wyliczenia  ceny  oferty  dla  danego 

zadania w całym okresie trwania umowy tj. w okresie od 01 listopada 2018 r. do 31 marca 

2021 r., stanowi oczekiwane przez Wykonawcę: wynagrodzenie miesięczne brutto dla danego 

zadania, które winno uwzględniać: koszty netto, tj.: 



koszty dyżurów pracowniczych, 



koszty utrzymywania sprzętu w pełnej gotowości akcyjnej, w tym koszty jego konserwacji, 

napraw, remontów i wymiany zużytych części, w tym szczotek, pługów itp., 



koszty  bezpośredniego  zwalczania  śliskości  i  usuwania  śniegu,  mechanicznego 

i 

ręcznego na wskazanych chodnikach i placach, 



koszty utrzymywania chodników i placów w czystości w okresach bezśnieżnych, 



koszty prac zastępczych, 



koszty współpracy ze służbami meteorologicznymi, 



koszty załadunku, transportu i składowania odpadów, 



wszelkie inne koszty, których poniesienie jest konieczne w związku ze świadczeniem ww. 

usługi  w  ciągu  miesiąca  kalendarzowego  (okresu  rozliczeniowego),  na  zasadach 

określonych umową, 



podatek VAT. 

Zgodnie  z  Opisem  przedmiotu  zamówienia  (Część  II  SIWZ):  przedmiotem  zamówienia  jest 

gotowość  świadczenia  (tzw.  akcja  bierna)  oraz  wykonywanie  (tzw.  akcja  czynna)  usługi 

utrzymania  zimowego  chodników  i  placów,  położonych  na  terenie  miasta  Gorzowa  Wlkp., 

a 

także  utrzymywanie  ich  w  czystości,  włącznie  z  końcowym  oczyszczeniem  całej  ich 

powierzchni z pozostałości pozimowych (środki uszorstniające użyte do usuwania śliskości, 

inne nieczystości, odpady, chwasty itd.), zgodnie z zakresem określonym w projektach umów 

do  zadań.  Akcja  czynna  polega  na  pełnym,  zimowym  utrzymaniu  obsługiwanego  terenu 

poprzez  usuwanie  śniegu,  lodu,  błota  pośniegowego  i/lub  uszorstnianie  nawierzchni 

chodników  w  celu  usunięcia  na  niej  śliskości  –  (w  paśmie  o  szerokości  określonej 

w 

załącznikach, co najmniej 1,5 m), w wyniku wystąpienia czynników pogodowych takich jak: 

opady  atmosferyczne  (śnieg,  śnieg  z  deszczem,  szadź,  mżawka itp.),  ujemna  temperatura, 

wiatr  (zawieje)  i  inne.  Akcja  bierna  polega  na:  utrzy

mywaniu  gotowości  personalnej 

i 

sprzętowej do prowadzenia akcji czynnej. Obejmuje okres, kiedy nie są prowadzone żadne 

działania związane bezpośrednio z usuwaniem skutków zimy.  

Izba zważyła, co następuje: 

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Rozpoznając zarzuty odnoszące się do przesłanki odrzucenia oferty z powodu rażąco niskiej 

Izba bierze pod uwagę przede wszystkim treść wyjaśnień złożonych przez wykonawcę, przy 

uwzględnieniu  treści  wezwania  wystosowanego do  tego  wykonawcy  przez  zamawiającego. 

Wyjaśnienia powinny zawierać konkretne i kompletne wyliczenia, co jednak nie oznacza, iż 

absolutnie każda (nawet bardzo drobna) czynność, jaka ma zostać zrealizowana w ramach 

świadczenia  przedmiotu  zamówienia,  winna  znaleźć  odzwierciedlenie  w  treści  wyjaśnień. 

Niezbędna  treść  wyjaśnień  jest  zatem  określana  między  innymi  treścią  wezwania 

zamawiającego.  

W  niniejszej  sprawie  Zamawiający  wezwał  Wykonawcę  ECO  do  złożenia  szczegółowego 

wyliczenia wraz z kalkulacją kosztów, sporządzonego na podstawie wymagań Zamawiającego 

co do zakresu i sposobu realizacji zamówienia, w szczególności kosztów odnoszących się do 

ilości pojazdów (serwis, koszty paliwa, etc.) oraz osób ich obsługujących (kierowców i innych), 

kosztów  zatrudnienia  z  uwzględnieniem  czasu  pracy,  pracy  zmianowej,  dyżurów,  itp. 

koniecznych  do  realizacji  usługi.  Ponadto  w  treści  wezwania  Zamawiający  przytoczył  treść 

przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. W odpowiedzi na ww. wezwanie Wykonawca ECO 

złożył 

wyjaśnienia  zawierające  kalkulacje  przedstawione  odrębnie  dla  zadania  nr  4,  5  i  6,  a  do 

wyjaśnień zostały załączone trzy dowody. W sporządzonych kalkulacjach Wykonawca ECO 

uwzględnił  poszczególne  kategorie  cenotwórcze,  które  w ocenie  składu  orzekającego  Izby 

generalnie  odpowiadały  żądaniu  Zamawiającego,  uwzględniając  koszty  przedstawione  w 

treści żądania. W ocenie Izby złożone wyjaśnienia nie stanowiłyby podstawy do odrzucenia 

oferty  Wykonawcy  ECO

,  lecz  co  najwyżej  skutkowałyby  wezwaniem  go  do  złożenia 

uzupełniających wyjaśnień.

W orzecznictwie Krajowej I

zby Odwoławczej przyjmuje się, iż w 

sytuacji  w  której  wyjaśnienia  są  konkretne  i  co  do  zasady  odpowiadają  na  wezwanie 

Zamawiającego,  a  jedynie  wymagają  uzupełnienia,  a w szczególności  doprecyzowania  w 

pewnym  zakresie,  dopuszczalne

,  a  wręcz  konieczne  jest  wystosowanie  do  wykonawcy 

ponownego  wezwania. 

Takie  wezwanie  byłoby  konieczne  w  odniesieniu  do  dowodów 

potwierdzających zatrudnianie osób niepełnosprawnych lub gotowość ich zatrudnienia, które 

powi

nny  zostać  przez  Wykonawcę  ECO  przedstawione  w większym  zakresie  niż  miało  to 

miejsce w ramach wyjaśnień. Wymaga w tym miejscu zauważenia, iż niewątpliwie wyjaśnienia 

w  zakresie  wyliczenia  ceny  oferty  wraz  z  dowodami  co  do  zasady  winny  być  składane  w 

postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, a nie w postępowaniu odwoławczym. Z 

uwagi  jednak  na  fakt,  iż  dokumenty  te  zostały  przedstawione  na  etapie  postępowania 

odwoławczego,  nakazywanie  Zamawiającemu  dokonania  kolejnego  wezwania  okazało  się 

zbędne i z tego powodu stanowiłoby nieuzasadnioną zwłokę w prowadzeniu Postępowania. 

Należy  przy  tym  zauważyć,  iż  Zamawiający  zapoznał  się  z  dodatkowymi  wyjaśnieniami  i 

dowodami złożonymi przez Wykonawcę ECO jeszcze na etapie posiedzenia przed Izbą, przed 

otwarciem  rozprawy,  po  czym  nie  zmienił  swojego  stanowiska  w  sprawie  i  podtrzymywał 

wniosek o 

oddalenie odwołania. 

Przechodząc do poszczególnych zarzutów odwołania należy na wstępie podkreślić, iż zgodnie 

przepisem 

z  art.  190  ust.  1  ustawy  Pzp  postępowanie  odwoławcze  jest  postępowaniem 

kontradyktoryjnym  - 

strony  i  uczestnicy  postępowania  odwoławczego  obowiązani  są 

wskazywać  dowody  dla  stwierdzenia  faktów,  z  których  wywodzą  skutki  prawne.  Ciężar 

dowodu, zgodnie z art. 6 Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 14 ustawy Pzp spoczywa na osobie, 

która z danego faktu wywodzi skutki prawne. Ciężar dowodu rozumieć należy z jednej strony 

jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu (w tym przypadku Krajowej 

Izby Odwoławczej), na podstawie wskazanych dowodów, o słuszności swoich twierdzeń, a z 

drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności, zaś 

tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik postępowania. Z przepisu art. 

ust. 1a ustawy Pzp wynika, że w postępowaniu odwoławczym ciężar dowodu, że oferta 

nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  spoczywa  na  wykonawcy,  który  złożył  ofertę  lub  na 

zamawiającym,  jeżeli  wykonawca  nie  jest  uczestnikiem  postępowania  odwoławczego. 

Ustal

ony  w  ten  sposób  ciężar  dowodu  nie  zwalnia  jednak  odwołującego,  który  podnosi 

okoliczności rażąco niskiej ceny, od obowiązku wykazania i udowodnienia okoliczności, które 

czyni podstawą zarzutu rażąco niskiej ceny, zgodnie z art. 190 ust. 1 ustawy Pzp, zwłaszcza 

w sytuacji, gdy zamawiający nie miał wątpliwości co do realności ceny oferty (wyrok z dnia 13 

kwietnia  2016  r.  sygn.  akt  KIO  447/16).  Przepis  art.  190  ust.  1a  ustawy  Pzp  nie  może  być 

rozumiany  w  ten  sposób,  że  odwołujący  może  poprzestać  na  samych  twierdzeniach  i 

przerzucić na uczestnika postępowania / zamawiającego ciężar dowodowy (wyrok z dnia 29 

lutego 2016 r. sygn. akt KIO 198/16, podobnie w wyrokach: z dnia 15 kwietnia 2016 r. sygn. 

akt 474/16, z dnia 18 lipca 2016 r. sygn. akt KIO 1170/16, KIO 1172/16, KIO 1173/16). 

Odnosząc się odrębnie do poszczególnych kwestii zawartych w odwołaniu należy wskazać, 

co następuje: 



Zatrudnienie osób niepełnosprawnych do realizacji zamówienia: 

Odnosząc się do twierdzeń Odwołującego przedstawionych w ramach ww. zarzutu należy na 

wstępie  wskazać  na  dwa  zagadnienia,  tj.  po  pierwsze,  konieczność  wykazania  przez 

Wykonawcę  ECO  okoliczności  zatrudniania  przez  niego  osób  niepełnosprawnych  oraz  po 

drugie

, możliwość zatrudnienia do realizacji zamówienia osób z tzw. schorzeniem specjalnym. 

Do pierwszego z 

ww. zagadnień Izba odniosła się już we wcześniejszej części uzasadnienia. 

W  tym  miejscu  należy  dodać,  iż  w  świetle  postanowień  SIWZ  Wykonawca  ECO  nie  był 

obowiązany do przedstawienia dowodów odnoszących się do konkretnych osób, które będą 

realizować  przedmiotowe  zamówienie.  Za  wystarczające  należało  uznać  wykazanie 

odpowiedniego poziomu zatrudniania osób niepełnosprawnych lub gotowości ich zatrudnienia 

do r

ealizacji zamówienia. Z wyjaśnień oraz dokumentów przedstawionych przez Wykonawcę 

ECO wynika, iż w ramach prowadzenia działalności gospodarczej zatrudnia on znaczącą ilość 

osób niepełnosprawnych (w piśmie z dnia 9 stycznia 2019 r. zostały podane konkretne dane 

dotyczące  ogólnej  ilości  pracowników  oraz  ilości  pracowników  niepełnosprawnych  – 

informacje  zastrzeżone  jako  stanowiące  tajemnicę  przedsiębiorstwa).  W  odniesieniu  do 

drugiego  z  ww.  zagadnień  za  oczywiste  należy  uznać,  iż  niepełnosprawność  nie  stanowi 

automatycznie  przyczyny  uniemożliwiającej  uzyskanie  prawa  jazdy  czy  też  wykonywania 

pracy  związanej  z  obsługą  pojazdów.  Możliwość  zatrudnienia  osób  o  znacznym 

i umiarkowanym stopniu 

niepełnosprawności wynika między innymi z przepisów art. 4 ust. 1, 

2  oraz  5  ustawy  z  dnia  27  sierpnia  1997  r.  o  rehabilitacji  zawodowej  i 

społecznej  oraz 

zatrudnianiu  osób  niepełnosprawnych  (Dz.  U.  z  2018  r.  poz.  511,  ze  zm.).  Znajduje  to 

potwierdzenie 

w  dowodach  złożonych  przez Wykonawcę  Eco  (zanonimizowane  orzeczenia 

o stopniu 

niepełnosprawności). Z kolei zgodnie z przepisem art. 3 ust. 3 ustawy o kierujących 

pojazdami (Dz.U. z 2017 r. poz. 978, ze zm.)

o

soba niepełnosprawna pod względem fizycznym 

może  być  kierującym,  jeżeli  uzyskała  orzeczenie  lekarskie  o  braku  przeciwwskazań 

zdrowotnych  do  kierowania  pojazdem. 

Możliwość  uzyskania  prawa  jazdy  przez  ww.  osobę 

zależy  zatem  od  orzeczenia  lekarskiego.  W  odniesieniu  do  braku  możliwości  pracy  w 

charakterze operatora sprzętu do odśnieżania lub kierowcy ciągnika osoby niepełnosprawnej 

ze  schorzeniem  specjalnym 

Odwołujący,  na  poparcie  swojego  stanowiska,  złożył  dowód  w 

postaci poradnika pt. Przystosowanie stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej” wydanego 

w  2010  r.  w  ramach  kampanii  informacyjnej  „Przełam  lody  obojętności”  dofinansowanej  ze 

środków PFRON. W ocenie Izby publikacja ta nie może stanowić przesądzającego dowodu w 

niniejszej sprawie, między innymi z tego powodu, iż jak wynika z fragmentu zatytułowanego 

„Wprowadzenie”  jej  celem  jest  przekazanie  informacji  dotyczących  nie  tyle  możliwości 

zatrudniania  osób  niepełnosprawnych,  co  informacji  w zakresie  przystosowania  stanowiska 

pracy  do  wymogów  osoby  niepełnosprawnej.  Jednocześnie  wskazuje  się,  iż:  „Tymczasem 

niepełnosprawność  osób  niepełnosprawnych  ma  charakter  bardzo  indywidualny.  Rozmaita 

różnorodność  schorzeń,  generuje mnogość  wymogów,  jakie powinien spełniać pracodawca 

zatrudniający  osobę  z  określonym  schorzeniem.  Również  indywidualizm  cech  ludzkich 

spraw

ia, że każdy, pomimo tożsamego schorzenia, ma inne ograniczenia. (…) To wszystko 

sprawi

a, że niezwykle trudne, jeśli w ogóle możliwe, jest opracowanie jednolitej instrukcji, jak 

powinno  wyglądać  stanowisko  pracy  przystosowane  do  wymagań  wynikających  z 

niepełnosprawności.  To  opracowanie  jest  próbą  odpowiedzenia  na  tak  postawione  pytanie. 

Biorąc jednak pod uwagę, cel praktyczny, czyli pomoc dla pracodawców, którzy zatrudniają 

lub zamierzają zatrudniać osoby niepełnosprawne, ma ono postać uproszczoną.” W rozdziale 

dotyczącym  chorób  wzroku  wprawdzie  pojawia  się  informacja  o  braku  możliwości 

w

ykonywania zawodów związanych z prowadzeniem pojazdów i innych urządzeń, jednakże 

nie  wskazano  do  jakich  stopni  niepełnosprawności  odnosi  się  ta  uwaga.  Z kolei  brak  takiej 

uwagi w odniesieniu 

do osób niepełnosprawnych z powodu chorób psychicznych. W ocenie 

składu  orzekającego  Izby  ww.  publikacja  stanowi  poradnik  przedstawiający  w  sposób 

uogólniony i uproszczony informacje dotyczące przede wszystkim przystosowania stanowiska 

pracy do 

wymogów osoby niepełnosprawnej i w związku z tym nie mogła zostać uznana jako 

przesądzający  dowód  w niniejszej  sprawie.  Z  kolei  Wykonawca  ECO  na  poparcie  swojego 

stanowiska  przedstawił  dowody  w  postaci  dokumentów  dotyczących  pracownika 

posiadającego orzeczenie o stopniu umiarkowanym specjalnym, z chorobą wzroku, prawem 

jazdy oraz 

orzeczeniem lekarskim dotyczącym zgody na pracę (w tym kierowanie pojazdami 

kat. B). W odniesieniu do analizowanej 

kwestii należy również wskazać na przepisy dotyczące 

wydawania kart parkingowych. Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 3a pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 

ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym

(Dz.U. z 2018 r. poz. 1990, ze 

zm.)  kartę  parkingową,  umożliwiającą  niestosowanie  się  do  niektórych  znaków  drogowych 

do

tyczących  zakazu  ruchu  lub  postoju,  wydaje  się  między  innymi  osobie  niepełnosprawnej 

zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie 

ograniczone możliwości  samodzielnego  poruszania się.  Zgodnie z  art.  8  ust.  4 ww.  ustawy 

k

artę parkingową osobie, o której mowa w ust. 3a pkt 1 i 2, wydaje, za opłatą i po uiszczeniu 

opłaty  ewidencyjnej,  przewodniczący  powiatowego  zespołu  do  spraw  orzekania 

o 

niepełnosprawności, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej 

i 

społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, na podstawie wydanego przez zespół 

do  spraw 

orzekania  o  niepełnosprawności:  1)    orzeczenia  o  niepełnosprawności,  2)  

orzeczeni

a o stopniu niepełnosprawności, 3)  orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień - 

wraz ze wskazaniem, o którym mowa w art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy o rehabilitacji zawodowej 

i 

społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Z kolei zgodnie z art. 6b ust. 3 pkt 9 

ustawy  o  rehabilitacji  zawodowej  i  społecznej  oraz  zatrudnianiu  osób  niepełnosprawnych 

w 

orzeczeniu  powiatowego  zespołu  ustala  się  niepełnosprawność  albo  stopień 

niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole przyczyn niepełnosprawności oraz wskazania 

dotyczące  w  szczególności:  9)  spełniania  przez  osobę  niepełnosprawną  przesłanek 

określonych  w  art.  8  ust.  3a  pkt  1  i  2  ustawy  z  dnia  20  czerwca  1997  r.  -  Prawo  o ruchu 

drogowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1260 i 1926 oraz z 2018 r. poz. 79, 106 i 138), przy czym w 

przypadku 

osób 

niepełnosprawnych 

zaliczonych 

do 

umiarkowanego 

stopnia 

niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku 

ustalenia  przyczyny  niepełnosprawności  oznaczonej  symbolem  04-O  (choroby  narządu 

wzroku),  05-

R  (upośledzenie  narządu  ruchu)  lub  10-N  (choroba  neurologiczna).  Z ww. 

przepisów  wynika  uprawnienie  osób  niepełnosprawnych  zaliczonych  do  umiarkowanego 

stopnia  niepełnosprawności  oznaczonego  symbolem  04-O  (choroby  narządu  wzroku)  do 

otrzymania karty parkingowej, co pośrednio potwierdzenia możliwość uzyskania prawa jazdy 

przez ww. osoby.  

Mając na uwadze powyższe, Izba uznała, iż w świetle stanowisk i dowodów przedstawionych 

przez Odwołującego oraz Wykonawcę ECO, brak jest podstaw do zakwestionowania kalkulacji 

Wykonawcy  ECO  w  odniesieniu  do  wskazanej  przez  niego 

okoliczności  zatrudnienia  do 

realizacji zamówienia osób niepełnosprawnych z tzw. schorzeniem specjalnym. 



Przyjęcie  do  kalkulacji  ceny  ofertowej  minimalnego  wynagrodzenia  obowiązującego 

w 2018 r.: 

Zgodnie z postanowieniem § 12 ust. 3 projektu umowy Zamawiający przewiduje możliwość 

zmiany postanowień umowy w zakresie wynagrodzenia należnego Wykonawcy na podstawie 

art.  142  ust.  5  Prawo  zamówień  publicznych  w  przypadku  zmiany:  (…)  2)  Wysokości 

minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 23 ust. 3 – 5 ustawy z dnia 

10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2017 r. poz. 847 ze 

zm.)  (…)  Jeżeli  Wykonawca wykaże,  że  zmiany  te będą  miały wpływ  na koszty  wykonania 

zamówienia  przez  wykonawcę.  Ww.  postanowienie  zawiera  odwołanie  do  art.  142  ust.  5 

ustawy  Pzp.  Z  przepisu  tego  wynika,  iż  postanowienia  o  zasadach  wprowadzania 

odpowiednich  zmian  wysokości  wynagrodzenia  należnego  wykonawcy  w  przypadku 

wystąpienia  zmian  wskazanych  w  tej  regulacji  winna  zawierać  umowa  zawarta  na  okres 

dłuższy niż 12 miesięcy. Ww. przepis został wprowadzony do ustawy Pzp ustawą z dnia 29 

sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy 

– Prawo zamówień publicznych. W uzasadnieniu do projektu 

ustawy (druk nr 1653) wskazano: 

„W dzisiejszej praktyce zamawiających właściwie nieobecne 

jest  włączanie  do  wzorów  umów  tzw.  klauzul  waloryzacyjnych.  Przygotowana  przez 

zamawiających  treść  wzorów  (projektów)  umów,  nie  pozwala  na  uwzględnienie 

w 

ostatecznych  rozliczeniach  nawet  znacznych,  niezależnych  od  wykonawców,  zmian 

kosztów  wykonania  zamówienia,  zwłaszcza  dotyczących  zmian  wysokości  obciążeń 

publicznoprawnych.  W  efekcie,  przy  niewysokich  marżach,  pozornie  niewielka  zmiana  np. 

podatku  od  towarów  i  usług  (VAT)  powoduje  utratę  marży,  a  w  konsekwencji  prowadzi  do 

pogorszenia  sytuacji  finansowej  przedsiębiorcy.  Powyższe  prowadzi  do  znacznego 

ograniczania  przez  przedsiębiorców  kosztów  wykonania  zamówienia.  Wyżej  wskazane 

sytuacje  odnoszą  się  przede  wszystkim  do  umów  wieloletnich,  w  trakcie  trwania  których 

wykonawcy są zaskakiwani zmianami ciężarów publicznoprawnych oraz kosztami określanymi 

przez  przepisy  prawa.”  Odnosząc  się  do  okoliczności  rozpoznawanej  sprawy,  należy  na 

wstępie  podkreślić,  iż  Izba  nie  wyraża  stanowiska  co  do  tego,  czy  wykonawcy  będzie 

przysługiwało uprawnienie do zwiększenia kwoty wynagrodzenia na podstawie ww. klauzuli 

waloryzacyjnej, a zatem czy w przypadku wystąpienia z takim wnioskiem przez wykonawcę, z 

którym  zostanie  zawarta  umowa  w  sprawie  zamówienia  publicznego,  Zamawiający 

ob

owiązany będzie na ww. wniosek odpowiedzieć pozytywnie czy negatywnie. Są to kwestie 

odnoszące się do indywidualnych decyzji stron podejmowanych na etapie realizacji umowy, 

co  nie  jest  objęte  zakresem  kompetencji  Krajowej  Izby  Odwoławczej.  W związku  z  tym, 

zaprezentowane  poniżej  stanowisko  Izby  odnosić  się  będzie  jedynie  do  oceny  ww. 

okoliczności  w  kontekście  analizy  ceny  zaoferowanej  przez  Wykonawcę  ECO.  Mając  na 

uwadze  wskazany  cel  wprowadzenia  ww.  regulacji,  w  ocenie  składu  orzekającego  Izby,  w 

stanie  fa

ktycznym  niniejszym  sprawy  Wykonawca  ECO  dokonując  kalkulacji  ceny  oferty,  z 

wyjątkiem  dwóch  pierwszych  miesięcy  realizacji  umowy  w  2018  r.  (listopad,  grudzień), 

powinien  był  uwzględnić  wysokość  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  obowiązującą  w 

roku  2019  r.,  skoro 

na  dzień  sporządzenia  oferty  była  ona  znana  (19  września  2018  r.  – 

opublikowanie  Rozporządzenia  Rady  Ministrów  w  sprawie  wysokości  minimalnego 

wynagrodzenia  za  pracę  oraz  wysokości  minimalnej  stawki  godzinowej  w  2019  r.;  25 

października  2018  r.  –  dzień  sporządzenia  oferty  przez  Wykonawcę  ECO).  Jak  bowiem 

wskazano w ww. uzasadnieniu do projektu ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy 

–  Prawo  zamówień  publicznych  regulację  art.  142  ust.  5  ustawy  Pzp  należy  odnosić  do 

sytuacji,  w  których  wykonawcy  w  trakcie  realizacji  umów  długoletnich  zaskakiwani  są 

zmianami  ciężarów  publicznoprawnych  oraz  kosztami  określanymi  przez  przepisy  prawa. 

Natomiast w 

przypadku pozostałych lat (2020,2021), za uprawnione, na gruncie dokonywania 

oceny kalkulacji ceny, 

należy uznać oczekiwanie wykonawcy co do możliwości zwiększenia 

kwoty  wynagrodzenia  w  przypadku  dalszych  (w  stosunku  do  2019  r.) 

zmian  wysokości 

minimalnego wynagrodzenia. 

Odwołujący nie przedstawił w ww. zakresie żadnych obliczeń, 

odnoszących  się  odrębnie  do  tego  zarzutu  (nieuwzględnienia  wysokości  minimalnego 

wynagrodzenia 

obowiązującego  w  2019  r.).  Mając  jednak  na  uwadze  poziom  zysku 

zakładanego  przez  Wykonawcę  ECO  w  ocenie  składu  orzekającego  Izby  ww. 

niedoszacowanie nie skutkuje uznaniem ceny o

ferty Wykonawcy ECO za cenę rażąco niską. 



Zaniżenie ilość nadgodzin: 

Odwołujący  w żaden sposób nie wykazał, dlaczego przyjęta przez Wykonawcę ECO liczba 

nad

godzin jest zaniżona. Nie jest wiadome, na jakich wyliczeniach Odwołujący opiera swoje 

stanowisko co 

do zaniżonej ilości nadgodzin, a także jakie założenia zostały przyjęte przy ich 

dokonaniu.  W 

związku  z  tym  twierdzenia  Odwołującego  w  tym  zakresie  należało  uznać  za 

gołosłowne.  



Zaniżenie kosztów paliwa do sprzętu zimowego oraz zamiatarki: 

W  odniesieniu  do  zaniżenia  kosztu  paliwa  do  zamiatarki  w  kalkulacji  dla  zadania  nr  4 

Odwołujący  nie  przedstawił  wyliczeń  dotyczących  przełożenia  zaplanowanego  przez 

Wykonawcę  ECO  budżetu  na  ustaloną  przez  Odwołującego  ilość  motogodzin.  Ponadto,  za 

niejasne należy uznać wyliczenia Odwołującego dotyczące 50 minut dziennie pracy zamiarki 

przy ustalonej ilości 100 mth, w kontekście założenia wskazanego przy obliczeniach zawartych 

w załączniku nr 2 do odwołania (Urealniony koszt realizacji zamówienia częściowego nr 4), 

gdzie 

przyjęto, że zamiatanie będzie mieć miejsce 2 razy w tygodniu. W związku z powyższym 

brak  było  podstaw  do  uwzględnienia  stanowiska  Odwołującego  przedstawionego  w  ww. 

zakresie.  Z  kolei 

możliwość  uzyskania  przez  ciągniki  stosowane  przez  Wykonawcę  ECO 

szerokości odśnieżania co najmniej 150 cm została potwierdzona treścią dowodów złożonych 

przez Wykonawcę ECO, tj. oświadczeń autoryzowanych dealerów ww. ciągników. 



Nierzetelne  skalkulowanie  kosztu  określonej  w  §  2  ust.  3  projektu  umowy  usługi 

polegającej na usunięciu, z przekazanych do utrzymania chodników, wszelkich odpadów 

i  zanieczyszczeń,  w  tym  zalegającego  piasku,  ziemi,  traw,  mchu,  chwastów  i  innej 

roślinności  oraz  zamiecenia  tych  chodników,  w  sposób  ciągły,  na  całej  szerokości 

chodnika, tj. od krawężnika do krawężnika: 

Izba podziela w tym zakresie stanowisko Wykonawcy ECO, iż z uwagi na występujące różnice 

pomiędzy branżą robót budowlanych a branżą usług oczyszczania kalkulacje opracowane w 

programie  dla  kosztorysowania  dla  bra

nży  budowlanej  nie  mogą  stanowić  potwierdzenia 

nierzetelności  kalkulacji  sporządzonej  przez  Wykonawcę  ECO  dotyczącej  odmiennego 

przedmiotu zamówienia. Ponadto, jak stwierdził Odwołujący w treści pisma z dnia 14 stycznia 

2019 r. uzasadniając odwołanie się do kwestii zastosowania programu Winbud: „Konieczne 

bowiem było odwołanie się do obiektywnych norm nakładów pracy na poszczególne czynności 

niezbędne do realizacji zamówienia (…).” Trzeba jednak zauważyć, iż kalkulując cenę oferty 

jak  i  dokonując  jej  oceny  należy  uwzględnić  również  indywidualne  okoliczności  dotyczące 

danego wykonawcy, mające wpływ zarówno na obniżenie jak i podwyższenie ceny oferty. W 

przypadku  kalkulacji  kosztów  ww.  prac  przez  Wykonawcę  ECO  istotne  znaczenie  ma 

okoliczność 

obniżenia 

kosztów 

osobowych 

w związku 

z zatrudnianiem 

osób 

niepełnosprawnych,  która  to  okoliczność  nie  została  uwzględniona  przez  Odwołującego  w 

ramach dokonywania przez niego tzw. „urealnienia kosztów”. Niezależnie od powyższego, za 

słuszne należy uznać twierdzenia Wykonawcy ECO (pośrednio potwierdzone również przez 

Zamawiającego w ramach stanowiska przedstawionego na rozprawie), iż realizacja ww. prac 

– w zakresie dotyczącym usuwania z chodników roślinności - odbywać się będzie „punktowo, 

w ramach oczyszczenia miejsc 

zarośniętych, a nie każdego metra chodnika”. 



Nierzetelne skalkulowanie kosz

tu usuwania środków uszorstniających: 

Kierując się zasadami doświadczenia życiowego za przekonujące należy uznać wyjaśnienia 

W

ykonawcy ECO, iż „wysypanie 100 ton piasku w trakcie sezonu nie przekłada się na zebranie 

takiej samej ilości piasku po sezonie zimowym. Użyty do sypania chodników piach podlega 

działaniom  w  okresie  5  miesięcy  różnych  zjawisk  atmosferycznych,  zostaje  wymyty  przez 

padające deszcze, wywiany przez wiejące wiatry, a także wydeptany przez osoby poruszające 

się  po  chodnikach.”  Zarzuty  Odwołującego  co  do  uwzględnienia  usuwania  50%  piasku 

uprzednio wysypanego należało zatem uznać za niezasadne. 



Nieuwzględnienie konieczności zatrudnienia pracowników do wykonywania odśnieżania 

ręcznego (dotyczy zamówienia częściowego nr 4): 

Zarzut  niezasadny,  gdy  z  treści  SIWZ  nie  wynika  obowiązek  zatrudnienia  dodatkowych 

pracowników do wykonywania odśnieżania ręcznego. Nie ma przeciwskazań, aby czynności 

te 

– zgodnie z założeniami Wykonawcy ECO - zostały wykonane przez któregoś z operatorów 

maszyn do odśnieżania.  



Nieuwzględnienie  kosztu  zatrudnienia  operatora  zamiatarki  (dotyczy  zamówienia 
częściowego nr 4): 

Z  wyjaśnień  Wykonawcy  ECO  wynika,  że  w  okresie  bezśnieżnym  zamiatarka  będzie 

obsługiwana  przez  jednego  z  operatorów  jednostek  odśnieżających,  zatrudnionych  na  cały 

okres zimowy. 

Powyższe wyjaśnienia są spójne z informacjami podanymi w ramach pozycji 

„Koszt  miesięczny  odchwaszczania…”,  gdzie  zawarto  adnotację,  iż  chodzi  o  osoby  już 

zatrudnione. Nale

żało zatem uznać, iż zarzut Odwołującego nie potwierdził się. 



Wątpliwości dotyczące pozycji w kosztorysach szczegółowych dla zamówień częściowych 

5  i  6  „rozszerzenie  etatów  dla  6  pracowników  gospodarczych  do  zamiatania 

ręcznego/odśnieżania  ręcznego/sypania  środków  uszorstniających”;  błędy  w  kalkulacji 

w 

stosunku do części opisowej: 

Wątpliwości  podniesione  przez  Odwołującego  wynikają  z  niezrozumienia  wyjaśnień 

udzielonych przez Wykonawcę ECO. Tymczasem z treści wyjaśnień Wykonawcy ECO wynika, 

że  koszt  rozszerzenia  etatów  dotyczy  6,  a  nie  12  osób.  Ponadto,  dane  zawarte  w tabeli 

korespondują z informacjami przedstawionymi w części opisowej. Ww. pozycja została ujęta 

w  treści  wyjaśnień  –  wykonawca  nie  był  obowiązany  odrębnie  wykazać  dysponowania 

pracownikami zatrudnionymi w niepełnym wymiarze czasu pracy. 



Nieuwzględnienie  kosztów  dyżurów  pracowniczych  (SIWZ  Rozdział  18  Opis  sposobu 

obliczania ceny): 

Zgodnie  z  przepisem  art.  151[5]  §  3  Kodeksu  pracy  za  czas  dyżuru,  z  wyjątkiem  dyżuru 

pełnionego  w  domu,  pracownikowi  przysługuje  czas  wolny  od  pracy  w  wymiarze 

odpowiadającym  długości  dyżuru,  a  w  razie  braku  możliwości  udzielenia  czasu  wolnego  - 

wynagrodzenie  wynikające  z  jego  osobistego  zaszeregowania,  określonego  stawką 

godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy 

określaniu  warunków  wynagradzania  -  60%  wynagrodzenia.  Z  ww.  uregulowania  wynika 

zatem, iż w pełnienie przez pracownika dyżuru w domu nie generuje dodatkowych kosztów po 

stronie pracodawcy. 



Nieuwzględnienie kosztów prac zastępczych zgodnie z § 2 ust. 15-17 projektu umowy, 

stanowiących  do  75%  iloczynu  stawki  dziennej  i  ilości  dni  ograniczenia  obowiązków, 

a 

polegających  na  wykonywaniu  prac  porządkowych  na  terenie  miasta,  także  poza 

terenem rejonu: 

Z zapisów  § 2 ust.  15  –  18  projektu  umowy  wynika,  iż  prace  zastępcze będą  wykonywane 

w 

miejsce  innych  prac  porządkowych,  objętych  przedmiotem  umowy,  których  realizacja 

zostanie  „czasowo  ograniczona”.  Dodatkowo,  z  postanowienia  zawartego  w  §  2  ust.  17 

projektu  umowy 

wynika,  że  łączna  wartość  prac  porządkowych  zastępczych  nie  będzie 

przekracza

ć 75% kwoty ustalonej jako iloczyn uśrednionej stawki dziennej, o której mowa w § 

4 ust. 2 umowy, i liczby dni wykonywania tych prac (tzw. czas

owego ograniczenia obowiązków 

Wykonawcy”). 

Zgodnie  z  ww.  postanowieniami  wykonawca  będzie  wprawdzie  obowiązany  wykonać  inne 

prace  porządkowe,  ale  w  tym  czasie  nie  będzie  wykonywał  prac  porządkowych  objętych 

podstawowym zakresem umowy i w tym zakresie nie będzie ponosił kosztów. Z postanowień 

tych n

ie wynika, iż wykonanie zastępczych prac porządkowych będzie generować po stronie 

wykonawcy dodatkowe koszty. Założenie jest wręcz przeciwne (§ 2 ust. 17  projektu umowy), 

co  potwierdził  Zamawiający  na  rozprawie.  Powyższe  potwierdza  również  stanowisko 

Odwo

łującego, który nie przedstawił w tym zakresie żadnych wyliczeń, a nawet założeń co do 

tego,  w  jaki  sposób  te  prace  zastępcze  powinny  zostać  wyliczone  (ponadto,  takim 

ewentualnym  wyliczeniom  powinny  towarzyszyć  wyliczenia  obniżenia  kosztów  w  związku 

z ogra

niczeniem realizacji podstawowych prac porządkowych). 



Nieuwzględnienie transportu środków do usuwania śliskości na miejsce prowadzenia akcji 

pojemność rozsiewaczy wynosi maksymalnie 400 kg dla ciągników Tym 353 i Dong Feng 

DF304  oraz  50  kg  dla  Stiga  Park 

4WD,  co  wymaga  wielokrotnego  ich  uzupełniania  w 

trakcie 

posypywania 

(dane 

na 

podst. 

danych 

producenta 

i 

importera: 

https://www.stiga.pl/sklep/koszenie-trawnika/agregaty-tnace/akcesoria-do-park-

villa/piaskarka-park,  http://www.iagro.pl/ciagnik-dong-feng-df-304-g2-nie-zetor-  ursus-

farmer-tym,at-156215.html, 

https://tym-tractors.com/tractors/t353-t353-hst- 

compact-

utility-tractor/) 

Wyjaśnienia  Wykonawcy  Eco  w  ww.  zakresie  (pismo  z  dnia  9  stycznia  2019  r.)  zostały 

zastrzeżone jako zawierające tajemnicę przedsiębiorstwa. Ogólnie rzecz ujmując odnoszą się 

one do sposobu organizacji pracy przyjętego u tego wykonawcy. Z wyjaśnień tych wynika, że 

transport środków do usuwania śliskości na miejsce prowadzenia akcji był uwzględniany przez 

Wykonawcę ECO przy sporządzaniu oferty, jednakże nie było potrzeby ujmowania ww. pozycji 

w ramach oddzielnej pozycji kalkulacji ceny. 



Nieuwzględnienie  kosztów  eksploatacji  zamiatarek  tj.  szczotki  robocze,  listwy  gumowe 

ssaw, olej hydrauliczny i silnikowy, filtry; 

J

ak  wynika  z  wyjaśnień  Wykonawcy  ECO  zawartych  w  piśmie  z  dnia  9  stycznia  2019  r. 

wskazane  powyżej  koszty  zostały  uwzględnione  w  pozycji:  „Przegląd,  naprawy  sprzętów, 

samochodów”. Ww. zarzut okazał się zatem niezasadny.  



Nieuwzględnienie amortyzacji sprzętu wykorzystywanego do realizacji zamówienia przez 

okres  3  sezonów  zimowych  o  szacunkowej  wartości  120  tys.  zł  na  każde  zamówienie 

częściowe:  

W  odniesieniu  do  ww.  kosztów  Wykonawca  ECO  wyjaśnił,  iż  środki  trwałe  podlegały 

jednorazowej  amortyzacji  w  ramach  pomocy  de  minimis,  a  zatem  amortyzacja  środków 

trwałych  stanowiła  koszt  w  latach  ubiegłych.  Ponadto,  ww.  zarzut  nie  został  wystarczająco 

sprec

yzowany na etapie odwołania – dopiero w piśmie z dnia 14 stycznia 2019 r. Odwołujący 

wskazał w jakim znaczeniu posłużył się pojęciem „amortyzacja”. 

Biorąc  pod  uwagę  powyższy  stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania,  Izba  orzekła,  jak 

w sentencji.  

O koszt

ach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Pzp oraz § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów  z dnia 15 

marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów 

kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972), 

stosownie do wyniku postępowania. 

Przewodniczący:    …..……………………………