KIO 63/19 WYROK dnia 25 stycznia 2019 r.

Sygn. akt KIO 63/19 

WYROK 

z dnia 25 stycznia 2019 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   –   w składzie: 

Przewodniczący:     Anna Packo 
 

Protokolant:             Dominik Haczykowski 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 stycznia 2019 

r., w Warszawie, odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 stycznia 2019 r. przez wykonawcę  

Plus Invest P. Ż. Spółkę jawną z siedzibą w Żernikach Wrocławskich 

w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego 

Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta we Wrocławiu z siedzibą we Wrocławiu   

przy  udziale  wykonawcy  ROBOT  1  B.  O.  i  Z.  G. 

Spółki  jawnej  z  siedzibą we Wrocławiu 

zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego  

orzeka: 

1.  oddala 

odwołanie, 

kosztami  postępowania  obciąża  Plus  Invest  P.  Ż.  Spółkę  jawną  i  zalicza  

w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  7  500  zł  00  gr  (słownie: 

siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez Plus Invest P. Ż. Spółkę 

jawną tytułem wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r. 

–  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok 

– w terminie 7 dni od 

dnia  jego 

doręczenia  –  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu. 

Przewodniczący:      ……………………..… 

Sygn. akt: KIO 63/19 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający  –  Zarząd  Dróg  i  Utrzymania  Miasta  we  Wrocławiu

prowadzi  postępowanie  

o udzielenie zamówienia publicznego na „utrzymanie eksploatacyjne przejścia podziemnego i 

konstrukcji zadaszenia peronów na Rondzie Ronalda Reagana we Wrocławiu” na podstawie 

ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 

z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  zamieszczone  w  Biuletynie  Zamówień  Publicznych  

3  grudnia  2018  r.  pod  numerem  655200.  Wartość  zamówienia  jest  mniejsza  niż  kwoty 

określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

I Zarzuty i żądania odwołania 

Odwołujący – Plus Invest P. Ż. Spółka jawna wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu 

naruszenie art. 90 ust. 3 w zw. z art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez 

dokonanie  czynności  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  bez  uprzedniego  odrzucenia  oferty 

wykonawcy Robot 1 B. O. i Z. G. 

Spółki jawnej, zwanego dalej „Robot 1”, pomimo że złożone 

przez Robot 1 pismo z 2 stycznia 2019 r

. nie może być uznane za wyjaśnienia w ww. zakresie 

z uwagi na ich zbyt ogólny i lakoniczny charakter, a nawet gdyby uznać, że pismo to spełnia 

kryt

eria  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  art.  90  ust.  3  w  zw.  z  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych,  to  ocena  tych  wyjaśnień  powinna  prowadzić  do  uznania,  że  oferta 

Robot 1 zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Odwołujący  wniósł  o  nakazanie  Zamawiającemu  unieważnienia  czynności  wyboru 

najkorzystniejszej oferty i dokonania 

wyboru oferty najkorzystniejszej spośród prawidłowych 

ofert złożonych w postępowaniu, po dokonaniu uprzedniego odrzucenia oferty Robot 1 oraz o 

orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego według norm przepisanych. 

W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że w przedmiotowym postępowaniu wpłynęły 

2 oferty 

– oferta Robot 1 oraz oferta Odwołującego. Robot 1 zaoferował wykonanie przedmiotu 

zamówienia  za  cenę  brutto  398.587,04  zł,  a  Odwołujący  za  cenę  brutto  439.753,91  zł. 

Zamawiający  wskazał  kwotę,  jaką  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  w 

wysokości 781.262,79 zł brutto. 

Wobec obowiązku wynikającego z art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, 

w związku z okolicznością, że ceny całkowite ofert obu wykonawców były niższe o ponad 30% 

od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, Zamawiający 

zwrócił  się  do  wykonawców  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów  dotyczących 

elementów 

oferty 

mających 

wpływ 

na 

wysokość 

ceny, 

w 

szczególności  

w zakresie 

oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny 

nie  mo

że  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  pod

stawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2003  r.  o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W odpowiedzi na ww. pismo wykonawcy biorący udział 

w postępowaniu złożyli wyjaśnienia.  

W swoich wyjaśnieniach  Robot  1 wskazał,  że wobec wymagań  Zamawiającego w  zakresie 

zadania  opisanego  w  punkcie  4.1.1  opisu  przedmiotu  zamówienia  cena  ryczałtowa  netto 

9.500,00 zł miesięcznie w zakresie punktu 1. kosztorysu ofertowego nie jest ceną rażąco niską 

z  uwagi  na  okoliczność,  że  wobec  zapotrzebowania  na  480  godzin  dyżuru  pracowników  w 

miesiącu  uzasadnione  jest  zatrudnienie  3  osób  na  pełen  etat,  co  przekłada  się  na  cenę 

ryczałtową netto za cały okres wykonywania zamówienia (12 miesięcy) w kwocie 114.000,00 

zł.  Tymczasem  wskazane  przez  Robot  1  wyjaśnienia  jedynie  potwierdziły,  że  zaoferowana 

przez  Robot  1  w  ww.  zakresie  cena  jest  ceną  rażąco  niską  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  

W punkcie 4.1.1 opisu przedmiotu zamówienia Zamawiający  wskazał bowiem, że w zakres 

prac  zryczałtowanych  w  zakresie  utrzymania  przejścia  podziemnego  wchodzi:  

a) utrzymanie w stałym porządku koszy na śmieci poprzez opróżnianie ze śmieci na bieżąco i 

ich mycie na  zewnętrz  i  wewnątrz  minimum raz w  miesiącu;  b)  utrzymanie stałej  drożności  

i  czystości  kratek  ściekowych  poprzez  usuwanie  na  bieżąco  zanieczyszczeń  (dotyczy 

odwodnienia  przejścia  i  terenu  wokół  balustrad);  c)  usuwanie  na  bieżąco  zanieczyszczeń  

w  postaci  graffiti,  napisów,  reklam,  nalepek  i  plakatów  ze  wszystkich  powierzchni;  

d)  konserwacja  instalacji  elektrycznej  z  szafkami  bezpiecznikowymi,  pomiary  instalacji, 

wymiana spalonych bezpieczników, przeglądy instalacji, diagnostyka uszkodzeń czy awarii na 

bieżąco;  e)  konserwacja  i  utrzymanie  urządzeń  wodnokanalizacyjnych,  przepompowni, 

czyszczenie pompy, wymiana uszczelek, wykonywanie pomiarów, przeglądy według zaleceń 

producenta  i  obowiązujących  przepisów,  diagnostyka  uszkodzeń  na  bieżąco,  utrzymanie 

czystości w pomieszczeniach technicznych; f) wywożenie nieczystości min. raz na dobę wraz 

z  ich  utylizacją;  g)  dyżur  osoby  sprzątającej  na  bieżąco  zanieczyszczenia  z  przejścia 

podziemnego  i  peronów  w  rejonie  zejść  do  podziemia  w  godzinach  od  6  do  22;  

h) usuwanie śniegu i zlodowacenia na schodach i ich okolicy – 3 m od zejścia do podziemia. 

Prawidłowe  wykonywanie  ww.  prac  (nie  biorąc  pod  uwagę  na  potrzeby  niniejszego  punktu 

uzasadnienia  odwołania  pozostałych  prac  utrzymaniowych,  realizowanych  na  odrębne 

zlecenie  Zamawiającego),  uwzględniając  w  szczególności  dyżur  osoby  sprzątającej  na 

bieżąco zanieczyszczenia z przejścia podziemnego i peronów w rejonie zejść do podziemia w 

godzinach od 6 do 22 wymaga zatrudnienia przez wykonawcę, nie – jak wskazał Robot 1 – 

trzech,  a  co najmniej  czterech  osób w  pełnym  wymiarze czasu  pracy.  Poziom  zatrudnienia 

powinien  uwzględniać  bowiem  takie  okoliczności  jak:  a)  konieczność  zapewnienia  dyżuru 

pracownika  przez  16  godzin  dziennie  7  dni  w  tygodniu;  b)  przysługujący  każdemu 

pracownikowi roczny urlop wypoczynkowy w wymiarze 20-

26 dni w zależności od stażu pracy; 

c) konieczność zapewnienia dyżuru pracownika również w niedziele oraz święta, co wiąże się 

ze zwiększonymi kosztami zatrudnienia; d) konieczność uwzględniania ewentualnej choroby 

pracownika, którego będzie musiał zastąpić inny pracownik. 

Zgodnie  tymczasem  z  treścią  przepisu  art.  90  ust.  1  pkt  1  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych,  jeśli  zaproponowana cena lub koszt  są  rażąco  niskie,  to  wykonawca powinien 

udzielić  wyjaśnień,  w  tym  złożyć  dowody  dotyczące  wyliczenia  ceny  lub  kosztu  

w  szczególności  w  zakresie kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie 

może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, 

ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  

o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Zgodnie natomiast z treścią § 1 rozporządzenia Rady 

Ministrów  w  sprawie  wysokości  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  oraz  wysokości 

minimalnej stawki godzinowej w 2019 r. z dnia 11 września 2018 r. minimalne wynagrodzenie 

od 1 stycznia 2019 r. zostało ustalone w kwocie 2.250,00 zł, co oznacza dla pracodawcy koszt 

w  wysokości  2.706,31  zł  miesięcznie  za  jednego  pracownika  w  przypadku  pracowników 

powyżej 55 roku życia i 2.648,93 zł w przypadku pracowników poniżej 55 roku życia. Koszt 

zatrudnienia 

pracowników 

wynosi 

zatem 

odpowiednio: 

a) 

zł  

w przypadku pracowników powyżej 55 roku życia; b) 10.595,72 zł w przypadku pracowników 

poniżej 55 roku życia. 

Koszt  zatrudnienia  samych  pracowników  przewyższa  zatem  już  kwotę  ryczałtu 

zaproponowaną  przez  Robot  1.  Robot  1,  wskazując,  że  w  celu  prawidłowego  wykonania 

zadania w ww. zakresie konieczne jest zatrudnienie trzech pracowników założył natomiast, że 

zatrudnieni 

pracownicy 

w 

czasie 

wykonywania 

przedmiotowego 

zam

ówienia  

(12  miesięcy)  w  szczególności  nie  będą  korzystać  z  przysługującego  im  urlopu 

wypoczynkowego  ani  nie  będą  chorować.  Robot  1  wskazał  bowiem,  że  zapotrzebowanie 

Zamawiającego  w  zakresie  dyżuru  wynosi  480  godzin  miesięcznie.  Zakładając  dla 

uproszczeni

a,  że  każdy  pracownik  pracuje  8  godzin  dziennie  przez  5  dni  w  tygodniu,  

a miesiąc ma 4 tygodnie, daje to rzeczywiście 480 godzin. Nawet w oderwaniu od powyższego 

ww.  założenie  przestaje  natomiast  funkcjonować  w  momencie,  gdy  miesiąc,  zamiast 

zakładanych  w  uproszczeniu  28  dni  (4  tygodnie)  ma  31  dni.  31  dni  przy  konieczności 

zapewnienia dyżuru 16 godzin dziennie daje bowiem 496 godzin.  

Robot 1 

nie wziął pod uwagę również kosztów związanych z wywożeniem i utylizacją śmieci. 

Prawidłowe wykonanie ww. zadania wymaga poniesienia przez wykonawcę kosztów utylizacji 

nieczystości oraz kosztów ich transportu do miejsca utylizacji – co najmniej jednego pojemnika 

nieczystości o objętości 1.100 litrów tygodniowo, co daje 4 pojemniki miesięcznie. 

Przy kalkulacji ceny rycz

ałtowej na wykonanie ww. zadania należało również wziąć pod uwagę 

również  następujące  okoliczności:  a)  prawidłowe  wykonanie  poz.  nr  4.1.1.a-c  i  e  opisu 

przedmiotu  zamówienia  (utrzymanie  w  czystości,  usuwanie  zanieczyszczeń,  konserwacja 

urządzeń)  wymaga  użycia  specjalistycznego  sprzętu,  użycia  odpowiednich  środków 

chemicznych 

oraz 

zakupu 

materiałów 

eksploatacyjnych 

do 

urządzeń;  

b) prawidłowe wykonanie poz. nr 4.1.1.d opisu przedmiotu zamówienia wymaga zatrudnienia 

wykwalifikowanego  elektryka;  c)  prawidłowe  wykonanie  poz.  nr  4.1.1.e  opisu  przedmiotu 

zamówienia  wymaga  zatrudnienia  specjalisty  w  zakresie  utrzymania  wskazanych  tam 

urządzeń;  d)  prawidłowe  wykonanie  poz.  nr  4.1.1.f  opisu  przedmiotu  zamówienia  wymaga 

zatrudnienia kierowcy  oraz  pokrycia kosztów  transportu  nieczystości  minimum  raz  na  dobę 

oraz  kosztów  ich  utylizacji,  które  to  okoliczności  dodatkowo  zwiększają  koszt  wykonania 

zadania związanego z utrzymaniem przejścia podziemnego (ryczałt). Robot 1 nie jest zatem 

w stanie zrealizować ww. zadania w zaproponowanej cenie 9.500,00 zł netto miesięcznie, co 

powinno  implikować  odrzucenie  oferty  Robot  1  na  podstawie  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo 

zamówień publicznych. 

W treści składanych wyjaśnień Robot 1 skoncentrował się jedynie na ww. kwestii. W kwestii 

pozosta

łych  cen  zaoferowanych  w  treści  zestawienia  kosztów  zadania  wskazał  jedynie,  że  

w ramach pozostałych prac będzie kierował osoby już zatrudnione, posiadające odpowiednie 

kwalifikacje  do  obsługi  sprzętu,  jak  również,  że  przy  zakupie  wielu  materiałów  u  stałych 

dostawców może liczyć na rabaty. Tymczasem istotne jest, aby składane wyjaśnienia nie miały 

charakteru 

ogólnego. 

Celem 

składanych 

wyjaśnień 

jest 

bowiem 

stworzenie  

u  zamawiającego  podstaw  do  stwierdzenia,  że  podejrzenie  dotyczące  rażąco  niskiej  oferty 

b

yło nieuzasadnione.  Na konieczność  przedstawienia szczegółowych  wyjaśnień  dodatkowo 

wskazuje  fakt,  iż  wykonawca  zobowiązany  jest  nie  tylko  do  sformułowania  twierdzeń 

dotyczących ceny lub kosztu oferty, ale również do przedstawienia dowodów na ich poparcie, 

tak,  aby  na  ich  podstawie  zamawiający  mógł  zweryfikować  złożone  wyjaśnienia.  Prawo 

zamówień  publicznych  nie  określa  katalogu  dowodów,  które  wykonawca  zobowiązany  jest 

złożyć  zamawiającemu  w  celu  uzasadnienia  racjonalności  i  rynkowej  wyceny  swojej  oferty. 

Oznacza  to  więc,  że  każdy  dowód,  który  w  ocenie  wykonawcy  potwierdza  twierdzenia 

wskazane  w  wyjaśnieniach,  może  okazać  się  przydatny  i  pomocny  zamawiającemu  przy 

dokonywanej  ocenie.  W  niektórych  sytuacjach  dowody  mogą  okazać  się  niezbędne.  

W szczególności, jeżeli mamy do czynienia z przedmiotem zamówienia, którego zasadnicza 

część musi  być  zakupiona  od  innych podmiotów  (np.  zakup  materiałów,  produktów  czy  też 

wykonanie  określonych  usług  przez  podmioty  zewnętrzne,  podwykonawców).  W  takich 

przypadkach, gdy w

ykonawca dokonuje wskazanych zakupów po zaniżonych, bardzo niskich 

cenach,  powinien  przedstawić  zamawiającemu  wraz  z  udzielanymi  wyjaśnieniami  dowody 

pochodzące  od  podmiotów,  od  których  dokonuje  wskazanego  zakupu,  pozwalających  mu 

obiektywnie na dokonanie 

takiego zakupu. W niektórych jednak sytuacjach, jeżeli przedmiot 

zamówienia nie wymaga szczególnych zakupów, czy też wykonywania określonych prac przez 

podwykonawców, dowodzenie twierdzeń zawartych w wyjaśnieniach może sprowadzać się do 

przedstawienia prze

z wykonawcę własnych i szczegółowych kalkulacji kosztów, związanych z 

wykonaniem określonego przedmiotu zamówienia. Obowiązkiem wykonawcy, wezwanego do 

złożenia  wyjaśnień  jest  przedstawienie  przekonywujących  wyjaśnień  i  dowodów  na 

potwierdzenie  tego,  że  cena  oferty  została  skalkulowana  w  sposób  rzetelny  i  gwarantuje 

realizację całego zakresu objętego zamówieniem. Wyjaśnienia elementów mających wpływ na 

wysokość  ceny  muszą  być  konkretne,  wyczerpujące  i  nie  mogą  pozostawiać  jakichkolwiek 

wątpliwości co do rzetelności kalkulacji ceny oferty (wyrok sygn. akt KIO 681/17).  

W  przedmiotowym  przypadku  istniała  konieczność  przedstawienia  takich  dowodów,  gdyż 

Zamawiający wymagał od wykonawców dokonania zakupu wielu elementów m.in. w zakresie 

następujących pozycji opisu przedmiotu zamówienia: a) zakup i wymiana istniejących opraw 

na  ledowe;  b)  zakup  i  wymiana  uszkodzonych  elementów  przykryć  kanałów  odwodnienia;  

c) wymiana płyt granitowych o grubości 5 cm (demontaż i utylizacja uszkodzonej płyty, zakup 

docięcie  do  wymiarów  istniejących  i  montaż  nowej);  d)  wymiana  szklanych  elementów 

balustrad  ze  szkła  hartowanego  bezpiecznego  podwójnego  2  x  6  mm  (demontaż 

uszkodzonych elementów wraz z utylizacją, zakup materiału, docięcie, fazowanie, nawiercenie 

otworów, transport na budowę i montaż); e) wymiana uszkodzonych opraw oświetleniowych w 

przejściu;  f)  wymiana  spalonych  świetlówek  w  lampach  podwieszonych  pod  konstrukcję 

zadaszenia peronów; g) wymiana uszkodzonych drzwi antywłamaniowych do pomieszczenia 

technicznego;  h)  wymiana  u

szkodzonych  (zdewastowanych)  koszy  na  śmieci  (demontaż 

uszkodzonych, utylizacja materiału z rozbiórek, zakup i montaż nowych elementów. 

Ponadto  złożenie  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych nie odnosi się jedynie do przedstawienia zamawiającemu pisma zatytułowanego 

„Wyjaśnienia”, ale do przedstawienia merytorycznych informacji w przedmiotowym zakresie, 

które pozwolą na dokonanie przez zamawiającego oceny poziomu i realności zaoferowanej 

ceny  globalnej,  w  tym  poprzez  w

eryfikację  cen  jednostkowych  i  kosztów  wykonania 

zamówienia występujących po  stronie  wykonawcy.  Nie każde jednak  wyjaśnienia, które  nie 

satysfakcjonują  zamawiającego  i  które  uznaje  on  za  niewystarczające,  można  uznać  za 

niezłożenie  wyjaśnień.  Nie  jest  też  wystarczające  powołanie  się  na  opinie  wyrażone  

w danych orzeczeniach, dotyczące konkretnego, badanego tam stanu faktycznego, lecz każdy 

stan  faktyczny  należy  wnikliwie  analizować  i  oceniać  indywidualnie  (wyrok  sygn.  akt  KIO 

Pisma Robot 1 z 2 sty

cznia 2019 r. nie można zatem, w szczególności w zakresie argumentacji 

dotyczącej  zakresu  zadań  wskazanego  w  punkcie  4.1.2  oraz  4.1.3  opisu  przedmiotu 

zamówienia, uznać za wyjaśnienia spełniające kryteria, wynikające z art. 90 ust. 3 w zw. z art. 

90  ust.  1 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Zamawiający  tymczasem,  nie  podejmując 

refleksji  nad  treścią  złożonych  przez  Robot  1  wyjaśnień,  dokonał  czynności  wyboru  oferty 

Robot 1 jako oferty najkorzystniejszej. 

Nawet gdyby uznać  wyjaśnienia złożone przez  Robot 1 za spełniające ww. kryteria, należy 

wskazać,  że  Robot  1  w  zakresie  prac  utrzymaniowych  realizowanych  na  odrębne  zlecenie 

Zamawiającego  (pkt  4.1.2  i  4.1.3  opisu  przedmiotu  zamówienia)  wskazał  również  ceny 

cząstkowe,  które  są  cenami  rażąco  niskimi,  nie  dającymi  się  wyjaśnić  okolicznościami 

wskazanymi w art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. W szczególności bowiem: 

a) pkt 2. zestawienia kosztów zadania – niemożliwe jest wykonanie czynności polegającej na 

czyszczeniu i myciu powierzchni kamiennych 

posadzek w przejściu raz w tygodniu w cenie 

0,80 zł/m

. Ww. posadzka jest bowiem wykonana z granitu i musi być myta mechanicznie, co 

wymaga  nie  tylko  zatrudnienia  odpowiednio  wykwalifikowanego  pracownika,  ale  również 

pokrycia kosztów specjalistycznie zakupionej do tego celu maszyny czyszczącej, której koszt 

również  powinien  być  uwzględniony  w  cenie.  Nie  da  wykonać  się  ww.  czynności  w  cenie 

poniżej 1,00 zł/m

b) pkt 15. zestawienia kosztów zadania – wymiana płyt granitowych o grubości 3 cm (demontaż 

i  utyli

zacja uszkodzonej płyty,  zakup,  docięcie do wymiarów  istniejących  i  montaż  nowej)  – 

cena zaproponowana przez Robot 1 

– 250,00 zł. Koszt samego zakupu 1 m

płyty granitowej 

wynosi co najmniej 290,00 zł netto. Płyta natomiast musi zostać odpowiednio zaimpregnowana 

oraz specjalistycznie wklejona; 

c)  pkt  22.  zestawienia  kosztów  zadania  –  wymiana  spalonych  świetlówek  w  lampach 

podwieszonych pod konstrukcję zadaszenia peronów – cena zaproponowana przez Robot 1 

to 80,00 zł/szt. Koszt zakupu samej żarówki wynosi co najmniej 50,00 zł netto. Prace w ww. 

zakresie  mogą  być  wykonane  wyłącznie  z  rusztowania  lub  podnośnika  koszowego,  

w związku z czym w ww. cenie należało uwzględnić koszt demontażu, montażu rusztowania, 

jego  wynajęcia,  jak  również  koszty  robocizny.  Dodatkowo  praca  na  wysokości  pow.  3  m 

wymaga  uprawnień  wysokościowych,  jak  również  prace  te  muszą  zostać  wykonane  przez 

wykwalifikowanego  elektryka.  Tymczasem  czas  pracy  w  zakresie  rozmontowania  oraz 

złożenia  lamp  trwa  ok.  3,5  godziny,  które  to  okoliczności  podwyższają  minimalną  cenę 

wykonania ww. czynności, której nie da się wykonać za cenę zaproponowaną przez Robot 1; 

d) pkt 23. zestawienia kosztów zadania – wymiana uszkodzonych drzwi antywłamaniowych do 

pomieszczenia  technicznego 

–  cena  zaproponowana  przez  Robot  1  to  5.000,00  zł.  Koszt 

samego zakupu przeciwogniowych, dźwiękoszczelnych oraz antywłamaniowych drzwi marki 

Mercor (tożsamych z tymi, jakie są obecnie zamontowane) wynosi co najmniej 7.450 zł netto, 

do  czego  należy  dodać  koszt  samozamykacza  (co  najmniej  950  zł  netto),  koszt  zakupu 

ozdobnych blach nawiązujących do wykończenia przejścia podziemnego (ok. 500 zł netto), jak 

również  koszt  wymiany  oraz  obróbki  ościeżnicy.  Koszt  zakupu  drzwi,  nie  wliczając  kosztu 

robocizny  i  zysku,  wynosi  zatem  łącznie  co  najmniej  ok.  8.900  zł  netto.  Nie  da  się  zatem 

zrealizować ww. czynności w cenie zaproponowanej przez Robot 1; 

e)  pkt  24.  zestawienia  kosztów  zadania  –  wykonanie  nowych  powłok  malarskich  

w pomieszczeniach technicznych 

– przepompowni, rozdzielni – cena zaproponowana przez 

Robot 1 to 1.600,00 zł. Ww. czynność wymaga pomalowania oraz przygotowania ok. 160 m

powierzchni, a cena zaproponowana przez Robot 1 jest w stanie pokryć jedynie koszt samej 

robocizny  (w  minimalnej  wysokości),  bez  uwzględnienia  kosztu  materiału,  farby,  gruntu, 

przygotowania  podłoża  oraz  oklejenia.  Dodatkowo  czynność  ta  wymaga  wykonania 

skomplikowanych  prac  przy  rozdzielniach,  gdzie  mała  ilość  miejsca  zwiększa  czas  pracy 

pracownika. 

Zgodnie z treścią przepisu art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych Zamawiający 

odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień 

wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  

w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Zamawiający  dokonał  wyboru  najkorzystniejszej 

oferty, nie odrzucając uprzednio oferty Robot 1 na ww. podstawie, pomimo że złożone pismo 

nie zawierało prawidłowych wyjaśnień w rozumieniu art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień 

publicznych, a złożone oświadczenie jedynie potwierdziło, że zaproponowana cena ofertowa, 

jak  również  jej  istotne  części  składowe,  jest  ceną  rażąco  niską  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia. 

II Stanowisko Zamawiającego  

W odpowiedzi 

na odwołanie Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania. 

W swoim stanowisku wyrażonym podczas rozprawy podkreślił, że obie oferty różniły się tylko 

o  40  tysięcy  złotych.  Zamawiający  oszacował  wartość  zamówienia  wyżej,  tj.  z  zapasem  

w  stosunku  do  szacunku  z 

roku  2017  ze  względu  na  to,  że  Odwołujący  oszacował  usługi  

w zakresie punktu 1. opisu przedmiotu zamówienia w zamówieniu uzupełniającym na kwotę 

15  tysięcy  złotych,  zatem  Zamawiający  postanowił  zarezerwować  środki  w  budżecie  

w kwocie pozwalającej mu na sfinansowanie zamówienia nawet przy wyższej cenie. Stwierdził, 

iż  w  roku  2017  Odwołujący  wycenił  pozycję  1.  na  poziomie  7.500  zł,  w  2018  r.  

w zamówieniu uzupełniającym na 15 tysięcy złotych, a w obecnej ofercie na 12 tysięcy złotych. 

Jego  zdaniem  koszt  wy

nagrodzenia  pracowników  w  tym  czasie  aż  tak  się  nie  zmienił,  by 

usprawiedliwić taką różnicę cen.  

Zamawiający  nie  zamierzał  wzywać  wykonawców  do  wyjaśnień  pomimo  różnicy  

w odniesieniu do szacunkowej wartości zamówienia, gdyż oferty były na podobnym poziomie, 

a  jego  szacunek  zbyt  wysoki 

–  zrobił  to  z  daleko  posuniętej  ostrożności.  Po  otrzymaniu 

wyjaśnień  nie  miał  podstaw  do  przyjęcia,  że  cena  jest  rażąco  niska.  Obie  firmy  mają 

doświadczenie  i  już  realizowały  usługi  w  tym  obiekcie,  więc  zakłada,  że  potrafią  wycenić 

wartość usług.  Poza tym  Przystępujący  posiada więcej  niż  trzech  pracowników,  więc może 

oddelegować  innego  w  przypadku  choroby  wyznaczonego  pracownika,  a  Zamawiający 

urlopów  i  zwolnień  nie  zakładał  jako  kosztów,  które  należy  uwzględnić  w  wycenie  

i 

wprowadzić w tym zakresie jako dodatkowy etat.  

Zamawiający nie narzucał konkretnych producentów drzwi, żarówek itp. materiałów, obie firmy 

mogą  więc  poszukać  innego  producenta  pod  warunkiem,  że  produkty  będą  spełniały  jego 

wymagania.  Na  postawie  okazanych 

przez  Przystępującego  ofert  trudno  mu  ocenić,  czy 

oferowane drzwi spełniałyby jego wymogi, natomiast uważa, że przy zmianie grubości blachy 

czy dodatkowym zawiasie ich cena nie wzrośnie dwukrotnie.  

Przedstawione przez Odwołującego pismo Związku Międzygminnego Ślęza-Oława dotyczące 

kosztów  odbioru  odpadów  nie  ma  znaczenia  w  niniejszej  sprawie,  ponieważ  koszty  takie 

ponoszą właściciele nieruchomości i nie dotyczą one Wrocławia. 

Zamawiający  podkreślił,  iż  badanie  rażąco  niskiej  ceny  nie  jest  konfrontowaniem  dwóch 

oferentów  i  porównaniem  ich  sposobu  obliczenia  ceny.  Zamawiający  z  urzędu  wie,  że 

Przystępujący zrealizuje inne przetargi w tym miejscu, zatem wziął to pod uwagę. Nie jest też 

tak,  że  pracownik  w  ramach  dyżuru  nie  może  zejść  z  góry  na  dół  (z  peronu  autobusowo- 

tramwajowego do przejścia podziemnego).  

Obaj wykonawcy są rzetelnymi firmami i, biorąc pod uwagę wyjaśnienia, nie widzi podstaw do 

odrzucenia którejkolwiek z ofert.  

III Stanowisko Przystępującego  

Przystąpienie po stronie zamawiającego zgłosił wykonawca ROBOT 1 B. O. i Z. G.  Spółka 

jawna. Poparł stanowisko Zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania. 

Przystępujący  wskazał,  iż  uzyskał  na  ten  sam  okres  realizacji  również  zamówienie  na 

utrzymanie  peronów  autobusowo-tramwajowych  ponad  przedmiotowym  przejściem 

podziemnym oraz wind w tym przejściu, obsługuje również okoliczne podwórka, co pozwala 

mu na oszczędności ze względu na dzielenie kosztów pomiędzy te realizacje. Pracownik, który 

będzie utrzymywał czystość wokół wind, będzie tym samym pracownikiem w obu usługach, 

nie ma więc możliwości, by sprzątając teren wokół wind, nie zauważył np. pożaru w koszu na 

śmieci. Tym samym przewiduje zatrudnienie tylko dwóch dodatkowych pracowników.  

Zwrócił uwagę, iż punkty 2-5 zastawienia kosztów zadania zawierają określenie częstotliwości 

czynności, założył więc, że pracownicy na dyżurze będą wykonywać wszystkie te prace, które 

nie  wymagają  specjalistycznych  uprawnień  (pkt  1-5  zestawienia  kosztów  zadania).  Przy 

poprzedniej  realizacji  tego  zam

ówienia  na  takich  samych  warunkach  trzech  pracowników 

wystarczyło  do  utrzymania  obiektu,  przy  16-godzinnym  dyżurze  przez  7  dni  

w tygodniu 

– musiałby przyjąć system dwuzmianowy po 8 godzin, przy co trzecim dniu wolnym, 

co  daje  160 godzin  na  etat,  a  nie  168

, jak jest to standardowo. Przy zwolnieniu któregoś z 

pracowników może przesunąć pracownika obsługującego peron.  

Odwołujący jest niekonsekwentny, ponieważ sam w roku 2017 i 2018 wykonywał usługę za 

7.500 zł w zakresie pozycji 1., gdy płaca minimalna wynosiła 2000 zł i 2100 zł, a twierdzi, że 

jest nierealna przy 9.500 zł, przy płacy minimalnej 2250 zł.  

Koszty eksploatacyjne maszyn są znikome. Należy wykorzystywać maszyny akumulatorowe, 

w  których  zużywa  się  głównie  akumulator  i  gumy  ssące.  Koszt  amortyzacji  takiego 

akumulatora na jedno mycie to 2,22 zł, natomiast środki czystości to koszt 8 zł na jedno mycie. 

Koszt mycia bez kosztów pracy pracownika (koszt ten jest wyceniony w pozycji ryczałtowej – 

poz.  1.) to dwadzieścia kilka złotych,  a  wraz  z  pracą tego  pracownika  to  52  zł.  Przedstawił 

założenia przyjęte  do  skalkulowania kosztów  dla pozycji  1.  Posiada  również  zezwolenie na 

transport odpadów (przedstawił kopię decyzji w tym zakresie), co pozwala mu samodzielnie 

transportować  odpady  do  RIPOK,  gdzie  płaci  za  tonę  471  zł,  podczas  gdy  

z przejścia miesięcznie zbierane jest ok. 0,5 tony. Sam zaś transport odpadów realizowany 

jest przy okazji transportu odpadów z innych miejsc. Koszt transportu tych odpadów do RIPOK 

jest znikomy, ponieważ samochód zatrzymuje się po drodze i odbiera odpady.  

Wymiana drzwi, płyty granitowej czy świetlówek może w ogóle nie nastąpić w trakcie realizacji 

usługi. Podkreślił, że za to znacznie wyżej niż Odwołujący wycenił prace, które nastąpią, tj. 

odśnieżanie – na kwotę 600 zł, podczas gdy Odwołujący na 100 zł oraz impregnację kamienia 

– na kwotę 4,5 zł, podczas gdy Odwołujący na 1,5 zł, gdzie 1,5 zł kosztuje sam preparat do 

impregnacji.  

Podkreślił, że ofertę należy traktować całościowo, a nie odnosić się jedynie do kilku pozycji. 

Stwier

dził  również,  iż  posiada  zapas  kamienia  granitowego,  ponieważ  obsługuje  również 

cmentarze, zatem nie musi kupować go ad hoc po wyższej cenie, lecz może zakupić większą 

ilość po cenie korzystniejszej.  

Wskazał,  że  opis  przedmiotu  zamówienia  w  niniejszym  postępowaniu  oraz  na  utrzymanie 

urządzeń dźwigowych częściowo się pokrywają, na dowód czego przedstawił opis przedmiotu 

zamówienia postępowania na utrzymanie i konserwację urządzeń dźwigowych, którego część 

3. dotyczy wind w przejściu podziemnym im. Ronalda Reagana. Składając ofertę w kalkulacji 

brał pod uwagę, że uzyskał już zamówienie na ww. urządzenia dźwigowe oraz czyszczenie 

miasta 

m.in. 

w 

zakresie 

peronu 

nad 

przejściem 

(pierwszą 

usługę  

z  terminem  realizacji  od  początku  do  końca  2019  r.,  przy  czym  wykonuje  ją  od  2018  r.,  

a drugą usługę od kwietnia 2019 r. do końca marca 2020 r.)  

W warunkach tego zamówienia zatrudnienie pracowników  za najniższe wynagrodzenie jest 

realne.  

Przedstawił  wydruki  czterech  ofert  na  drzwi  stalowe  o  parametrach  jak  drzwi  obecnie 

zamontowane: na kwotę 1485 zł netto, 2040 zł netto, 2577 zł netto, 2347 zł netto; kopię faktury 

na świetlówki z ceną 48 zł netto za sztukę, a także trzy cenniki na płyty granitowe oraz kopię 

faktury  na  zakup  płyt  granitowych  –  8  m

płyty  granitowej  z  wartością  2.055  zł.  Sam  koszt 

wymiany drzwi metalowych (robocizny), ich wywozu, utylizacji itd. to ok. 500 zł. 

IV Ustalenia Izby  

Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem 

odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący 

ma interes we wniesieniu odwołania  w  rozumieniu art.  179 ust.  1 ustawy  Prawo zamówień 

publicznych. 

Izba  ustaliła  także,  iż  stan  faktyczny  postępowania  (w  szczególności  treść  specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia/opisu przedmiotu zamówienia, złożonych ofert i wyjaśnień) 

nie jest sporny między Stronami. Został on prawidłowo opisany w punktach poprzedzających, 

zatem nie będzie powtarzany. 

Po  zapoznaniu  się  z  przedmiotem  sporu  oraz  argumentacją  obu  Stron,  w  oparciu  o  stan 

faktyczny ustalony na podstawie dokumentów postępowania przetargowego przedstawionych 

przez  Zamawiającego  oraz  oświadczeń  i  dokumentów  złożonych  podczas  rozprawy  Izba 

ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 90 ust. 3 w zw. z art. 90 ust. 1 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  wykonawcy  Robot  1, 

pomimo  że  złożone  przez  Robot  1  pismo  z  2  stycznia  2019  r.  nie  może  być  uznane  za 

prawidłowe  wyjaśnienia  poziomu  ceny  z  uwagi  na  ich  zbyt  ogólny  i  lakoniczny  charakter, 

ewentualnie ocena tych wyjaśnień powinna prowadzić do uznania, że oferta Robot 1 zawiera 

rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, jeżeli  zaoferowana cena lub 

koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  

z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie 

dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  w  szczególności  w  zakresie:  

oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny 

nie  mo

że  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  

o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2017 r. poz. 847 oraz z 2018 r. poz. 650);  

2)  pomocy  publicznej  udzielonej  na  podstawie  odrębnych  przepisów;  3)  wynikającym  

z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym,  obowiązujących  

w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 4) wynikającym z przepisów prawa ochrony 

środowiska; 5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Z  tym,  że  w  przypadku,  gdy  cena  całkowita  oferty  jest  niższa  o  co  najmniej  30%  od:  

1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed 

wszczęciem  postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa 

w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia;  2)  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. (art. 90 ust. 1a). 

Obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na 

wykonawcy (art. 90 ust. 2). 

Z  dyspozycji  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  wynika,  że  zamawiający 

odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień 

wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  

w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Odnosząc  się  do  pierwszego  zarzutu,  tj.  nieprawidłowego  udzielenia  wyjaśnień  przez 

wykonawcę Robot  1,  należy  zauważyć  przede  wszystkim,  że treść  wyjaśnień  każdorazowo 

uzależniona jest od treści wezwania zamawiającego.   

Zamawiający  w  ofercie  otrzymał  formularz  „Zestawienie  kosztów  zadania”  obejmujący  27 

pozycji  cenowych  dotyczących  poszczególnych  rodzajów  czynności  składających  się  na 

przedmiot  zamówienia.  W  każdej  z  tych  pozycji  wykonawca  podał  zakres  czynności,  cenę 

jednostkową oraz wartość pozycji. Owo zestawienie cen powinno posłużyć do wstępnej oceny 

realności  wskazanej  ceny  ofertowej  i  do  tej  wyceny  Zamawiający  powinien  się  odnieść 

wskazując, jakie wątpliwości owa wycena wzbudziła, że „wydaje się rażąco niska w stosunku 

do  przedmiotu  zamówienia  i  budzi  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia zgodnie z wymaganiami”.  

Tymczasem  w  swoim  wezwaniu  Zamawiający  w  ogóle  nie  odniósł  się  do  wyceny 

przedstawionej przez wykonawcę Robot 1, lecz jedynie częściowo skopiował treść art. 90 ust. 

1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Notabene  tak  samo  postąpił  w  stosunku  do 

Odwołującego.  Jest  to  w  tych  okolicznościach  (posiadania  wyceny  w  ofercie)  wezwanie  

z  gruntu  wadliwe 

–  jakie  konkretnie  okoliczności  ma  bowiem  wykonawca  wyjaśniać  

i udowadniać?  

Jak  już  bowiem  Izba  wskazywała  we  wcześniejszych  wyrokach  –  wykonawca  nie  jest  

w  stanie  wyjaśnić  i  udowodnić  nieokreślonego  „wszystkiego”,  lecz  zakres  jego  wyjaśnień 

powinien  być  nakierowany  na  konkretne  okoliczności  wezwaniem  zamawiającego.  

W  sytuacji,  gdy  wykonawca  otr

zyma  ogólne  wezwanie,  nie  odnoszące  się  do  konkretnych 

elementów wyceny budzących wątpliwości zamawiającego, jego wezwanie będzie dotyczyć 

kwestii, które sam uzna za istotne czy możliwe do wyjaśnienia.  

W  tym  miejscu  należy  przypomnieć,  że  punkty  wymienione  w  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  –  jak  wynika  z  orzecznictwa  Trybunału  Sprawiedliwości  Unii 

Europejskiej i z treści art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych – są obowiązkowymi 

elementami  wyjaśnień,  lecz  w  swoim  wezwaniu  zamawiający  powinien  odnosić  się  do 

konkretnego stanu faktycznego, który istnieje w danym postępowaniu. 

Jeśli  Zamawiający,  jak  stwierdził,  nie  miał  wątpliwości,  że  ceny  obu  wykonawców  są 

prawidłowe  i  realne,  a  wezwał  tylko  z  powodu  swojej  wyceny  szacunkowej  wartości 

zamówienia, która w jego ocenie była zawyżona, to albo nie powinien wykonawców wzywać 

w  ogóle  (na  co  art.  90  ust.  1a  zezwala),  albo  powinien  to  zrobić  poprawnie,  tj.  wskazując 

elementy, które należy wyjaśnić i udowodnić. 

W związku z powyższym, wobec treści wezwania z 28 grudnia 2018 r., wyjaśnienia wykonawcy 

z 2 stycznia 2019 r. należy uznać za prawidłowe, tj. odpowiadające treści wezwania. Odniósł 

się bowiem do wskazania kosztów pracy pracowników, które są tu podstawowym kosztem, w 

tym do oszczędności metody wykonania zamówienia i sprzyjających warunków wykonywania 

zamówienia  ze  względu  na  realizację  kilku  zamówień  w  tym  samym  rejonie,  co  pozwoli 

zoptymalizować zatrudnienie.  

Wskazanie podstawy obliczenia kosztów rzeczywiście dotyczy głównie kosztów pracy, lecz, 

jak  wskazano  powyżej,  wobec  braku  odniesienia  się  Zamawiającego  do  wyceny 

poszczególnych  pozycji  „Zestawienia  kosztów  zadania”,  trudno  czynić  wykonawcy  zarzut  

z tego, że nie odniósł się do jakichś innych konkretnych pozycji czy ich elementów. A spoza 

podanych w  wezwaniu elementów  jedynie koszty  pracy  i  sprzyjające  warunki  wykonywania 

zamówienia były adekwatne do stanu faktycznego. 

Poza  tym,  jeśli  Zamawiający  stwierdziłby,  że  dane  elementy  wymagają  doprecyzowania, 

powinien wykonawcę wezwać, wskazując te elementy i wątpliwości, jakie u niego budzą. 

Oceniając  zaś kwestię  wystąpienia  w  ofercie  wykonawcy  Robot  1  rażąco  niskiej  ceny  Izba 

uznała, że nie ma podstaw do stwierdzenia, iż cena jest rażąco niska. 

Oferta wykonawcy Robot 1 opiewa na kwotę 398.587,04 złotych brutto, a Odwołującego na 

439.753,91 złotych brutto. Różnica pomiędzy nimi wynosi więc 41.166,87 złotych, czyli niecałe 

10% i w większości wynika z różnicy w wartości pozycji 1. (30.000 złotych) obejmującej głównie 

koszty  pracy  pracowników.  Z  tym,  że  u  Przystępującego  niższa  wartość  jest  uzasadniona 

podziałem 

kosztów 

pracy 

pomiędzy 

realizację 

dwóch 

lub 

trzech 

zadań  

w  ramach  odrębnych  umów  wykonywanych  w  tym  samym  okresie  (utrzymanie  przejścia 

podz

iemnego, utrzymanie wind w przejściu podziemnym i utrzymanie peronów autobusowo-

tramwajowych nad tym przejściem), co obniża koszty zatrudnienia pracowników. 

Przy  czym,  o  ile 

–  dla  zachowania  uczciwej  konkurencji  –  niedozwolone  jest  przerzucanie 

kosztów  realizacji  danego  zamówienia  na  inne  zadania,  to  możliwy  jest  podział  kosztów 

pomiędzy  prowadzone  zadania  i  ich  optymalizacja,  jeśli  są  uzasadnione  ekonomicznie.  

W tym przypadku podział czasu pracy pracownika pomiędzy ww. zadania jest możliwy (jeśli 

chodzi o 

czas wykonywania i zakres tych zadań) oraz uzasadniony ekonomicznie. 

Podana  w  poz.  1.  kwota  9.500  złotych  wystarcza  na  pokrycie  3,5  etatu  według  najwyższej 

podanej przez Odwołującego stawki 2.706,31 złotych. Przy założeniu niższej stawki 2.651,18 

złotych,  czy  też  dofinansowania  z  PFRON  w  wysokości  1.725  złotych,  na  które  wskazał 

Przystępujący  –  kwota  9.500  złotych  jest  wystarczająca  na  pokrycie  kosztów  zatrudnienia 

pracowników  w  liczbie  przewidzianej  przez  Przystępującego,  a  nawet  większej,  czy  też 

ewentua

lne  pokrycie  innych  kosztów  niż  koszty  pracy,  a  także kosztów  urlopu  i  zwolnienia 

lekarskiego.  

Należy tu podkreślić, że wykonawca, mając w perspektywie kontrakt na co najmniej rok oraz 

zatrudnienie  pracownika  na  umowę  o  pracę,  w  kosztach  pracy  powinien  uwzględnić  koszt 

urlopu i innych nieobecności pracownika, tj. koszt zastępstwa, ponieważ są to realne koszty 

pracy,  które  ponosi.  O  ile  wymiar  urlopu  jest  z  góry  określony,  to  koszt  „chorobowy”  jest 

trudniejszy do wyliczenia (dlatego jest często pomijany), jednak pracodawca działający od lat 

na rynku i zatrudniający prawie 400 osób, powinien mieć opracowane chociaż w przybliżeniu 

statystyki „zachorowalności” swoich pracowników. 

Jednak,  jak  już  wskazano,  przewidziana  w  pozycji  1.  kwota,  przy  założeniach  co  do 

zatrudnienia wskazanych przez Przystępującego, powinna pokryć również te koszty. 

Przystępujący  w  swoim  wyliczeniu  dla  pozycji  1.  złożonym  podczas  rozprawy  wskazał,  że 

przewiduje  koszty  zatrudnienia  w  wysokości  5.302,36  złotych,  zatrudnienia  elektryka  400 

złotych  (jego  stała  obecność  nie  jest  wymagana),  transportu  i  zagospodarowania  odpadów 

241,63 zł + 200 zł, materiałów eksploatacyjnych 300 zł, materiałów uszarstniających 100 zł.  

Wyliczenia te nie zostały przez Odwołującego skutecznie podważone. 

Przystępujący wskazał również, że koszt jednego czyszczenia i mycia posadzek (pozycja 2.), 

to „dwadzieścia kilka” złotych. Przedstawił również koszty zakupu drzwi od 1485 zł netto do 

2347 zł netto oraz zakupu płyt granitowych.  

Również te koszty nie zostały przez Odwołującego podważone. Odwołujący w swojej wycenie 

dla pozycji 23. przewidział drzwi marki obecnie zamontowanej, jednak nie jest to wymogiem 

Zamawiającego i wykonawca może również znaleźć korzystniejsze rozwiązanie.  

W tym miejscu Izba zauważa, że co prawda, zgodnie z art. 190 ust. 1a pkt 1 ustawy Prawo 

zamówień publicznych, ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa 

na  wykonawcy,  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo  uczestnikiem  postępowania 

odwoławczego,  czyli  na Przystępującym, jednak nie zmienia to faktu,  że postępowanie jest 

postępowaniem  kontradyktoryjnym  i  również  Odwołujący  ma  obowiązek  dowodzić  faktów,  

z  których  wywodzi  skutki  prawne  –  zgodnie  z  art.  190  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych, a więc ustosunkować się do dowodów przedkładanych przez Przystępującego. 

Należy też zauważyć, że Odwołujący, spośród 27 pozycji wyceny neguje jedynie sześć pozycji 

(nr 1, 2, 15, 22, 23, 24), przy czym jedynie pozycja 1. i 2. są znaczące cenowo – odpowiednio 

114.000 i 44.160 zł. Pozostałe pozycje to kolejno koszt 2.500 zł, 1.440 zł, 5.000 zł, 1.600 zł. U 

Odwołującego te pozycje to: 144.000 zł, 55.200 zł, 4.000 zł, 2.880 zł, 10.000 zł, 4.700 zł. Przy 

czym z owych 27 pozycji 9 pozycji Przystępujący wycenił wyżej niż Odwołujący, a 10 na tym 

samym poziomie. Oczywiste jest, że dwaj wykonawcy nie wszystkie prace wycenią identycznie 

i  gdzie  indziej  mogą  upatrywać  swoich  kosztów  i  zysków.  Słusznie  tu  więc  podkreślił 

Zamawiający, że ofertę należy traktować całościowo, a nie odnosić się jedynie do kilku pozycji. 

W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji oddalając odwołanie. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1, 

§  3  i  §  5  ust.  3  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  

w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów 

w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (t.j.  Dz.  U.  z  2018  r.,  poz.  972), 

uwzględniając wpis w wysokości 7.500 złotych. 

Przewodniczący:      ……………………..…