Sygn. akt: KIO 2309/20
WYROK
z dnia 12
października 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Luiza Łamejko
Protokolant: Piotr Kur
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
12 października 2020 r. w Warszawie odwołania
wniesio
nego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 września
2020 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
BBF Sp. z o.o., ul. Dąbrowskiego 461, 60-451 Poznań i IDOM Inżynieria, Architektura
i Doradztwo Sp. z o.o., ul. Ślężna 104 lok. 1, 53-111 Wrocław w postępowaniu
prowadzonym przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa
przy udziale:
wykonawcy „Schuessler-Plan Inżynierzy Sp. z o.o.”, Al. Jerozolimskie 96,
00-807 Warszawa
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Fehlings
Krug Polska Sp. z o.o., ul. Szlak 65, 31-
153 Kraków i Infrares Sp. z o.o., ul.
Świętojerska 5/7, 00-236 Warszawa
zgłaszających przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. Oddala
odwołanie,
2. K
osztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: BBF Sp. z o.o., ul. Dąbrowskiego 461, 60-451 Poznań i IDOM Inżynieria,
Architektura i Doradztwo Sp. z o.o., ul. Ślężna 104 lok. 1, 53-111 Wrocław i:
z
alicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: BBF Sp. z o.o., ul.
Dąbrowskiego 461, 60-451 Poznań i IDOM Inżynieria, Architektura
i Doradztwo Sp. z o.o., ul. Ślężna 104 lok. 1, 53-111 Wrocław tytułem wpisu od
odwołania,
zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: BBF Sp. z o.o., ul. Dąbrowskiego 461, 60-451 Poznań i IDOM
Inżynieria, Architektura i Doradztwo Sp. z o.o., ul. Ślężna 104 lok. 1, 53-111
Wrocław na rzecz PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., ul. Targowa 74, 03-734
Warszawa
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) poniesioną tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie.
Przewodniczący : ………………………………
Sygn. akt: KIO 2309/20
U z a s a d n i e n i e
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
z siedzibą w Warszawie (dalej: „Zamawiający”)
prowadzi w trybie przetargu nie
ograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego
pod nazwą „Opracowanie dokumentacji projektowej na roboty budowlane dla
projektu pn.
„Modernizacja odcinka linii kolejowej nr 25 Tomaszów Mazowiecki - Opoczno
wraz z elektryfikacją” w ramach zadania „Opracowanie dokumentacji przedprojektowej lub
projektowej dla kolejowych programów infrastrukturalnych”. Postępowanie to prowadzone
jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r., poz. 1843)
, zwanej dalej: „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 10 lutego 2020 r. pod
pozycją 2020/S 028-065606.
W dniu
14 września 2020 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia: BBF Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu i IDOM Inżynieria, Architektura
i Doradztwo Sp. z o.o.
z siedzibą we Wrocławiu (dalej: „Odwołujący”) wnieśli do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec czynności Zamawiającego polegającej na
odrzuceniu
oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a i 7b ustawy Pzp ze
względu na to, że Odwołujący nie przedłużył terminu związania ofertą, jak również nie
przedłużył okresu ważności wadium, ani nie wniósł nowego wadium na przedłużony okres
związania ofertą.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 7a i 7b ustawy Pzp
w związku z art. 85 ust. 2 ustawy Pzp poprzez błędne uznanie, że zachodzi podstawa do
odrzucenia oferty Odwołującego.
Odwołujący wniósł o:
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego
i dokonania ponownej czynności oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego,
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania, w tym
kosztów reprezentacji wg przedstawionych na rozprawie rachunków.
Odwołujący wskazał, że pismem z dnia 21 maja 2020 r. Zamawiający zwrócił się do
wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty w postępowaniu, tj. również do Odwołującego,
z prośbą o wyrażenie zgody na przedłużenie okresu związania ofertą oraz wadium o 60 dni.
W odpowiedzi pismem z dnia 27 maja 2020 r.
Odwołujący wyraził stosowną zgodę,
przedkładając jednocześnie potwierdzenie przedłużenia ważności wniesionego wadium.
W kol
ejnym piśmie datowanym na 22 lipca 2020 r. Zamawiający poinformował wykonawców,
którzy złożyli oferty w postępowaniu, tj. również Odwołującego, o możliwości samodzielnego
przedłużenia terminu związania ofertą. W odpowiedzi na to pismo Odwołujący dokonał
samodzielnego przedłużenia terminu związania ofertą do dnia 29 sierpnia 2020 r. oraz
przedłużył ważność wadium. Odwołujący podał, że w związku ze zbliżającym się upływem
term
inu związania ofertą podjął działania zmierzające do jego dalszego przedłużenia,
w związku z czym przygotował kolejne oświadczenie o przedłużeniu terminu związania ofertą
d
atowane na dzień 27 sierpnia 2020 r. oraz aneks do gwarancji ubezpieczeniowej zapłaty
wadium z dnia 24 sierpnia
2020 r. Jednocześnie, Odwołujący podjął działania związane
z zamieszczeniem kompletu tych dokumentów na platformie zakupowej Zamawiającego
w dniu 28 sierpnia 2020 r.
W dniu 4 września 2020 r. Zamawiający poinformował
Odwołującego o odrzuceniu jego oferty. Odwołujący w odpowiedzi na tę informację zwrócił
się do Zamawiającego o ponowne przeanalizowanie sprawy i unieważnienie czynności
odrzucenia złożonej przez niego oferty. Działając z ostrożności (wraz z wnioskiem
o unieważnienie), Odwołujący przesłał Zamawiającemu ponownie oświadczenie z dnia 27
sierpnia 2020 r. wraz z aneksem do gwarancji ubezpieczeniowej za
płaty wadium datowanym
na 24 sierpnia 2020 r.
przedłużającym ważność wadium do dnia 29 września 2020 r.
Odwołujący zauważył, że do dnia wniesienia odwołania Zamawiający nie ustosunkował się
do prośby Odwołującego. W ocenie Odwołującego, decyzja Zamawiającego o odrzuceniu
złożonej przez niego oferty jest niezasadna, bowiem stanowiące podstawę odrzucenia
przepisy 89 ust. 1 pkt. 7a i 7b ustawy
Pzp nie mają zastosowania względem oferty
Odwołującego.
Uzasadniając zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy
Pzp
Odwołujący podniósł, że przepis art. 89 ust. 1 pkt. 7a ustawy Pzp jest podstawą
odrzucenia oferty tylko w przypadku braku wyrażenia przez wykonawcę zgody na
przedłużenie ważności oferty w sytuacji, gdy zamawiający - zgodnie z art. 85 ust. 2 ustawy
Pzp -
wezwał wykonawcę do wyrażenia zgody na przedłużenie terminu związania.
Odwołujący zaznaczył, że w przedmiotowym postępowaniu Zamawiający wystąpił z takim
wezwaniem do Odwo
łującego tylko raz w dniu 21 maja 2020 r. i otrzymał wszystkie
wymagane dokum
enty. Kolejnych wezwań w tej sprawie Zamawiający już nie mógł kierować,
a tym samym Odwołujący nawet nie miał obowiązku samodzielnego wydłużania terminu
związania ofertą.
Odwołujący stwierdził, że upływ terminu związania ofertą nie powoduje nieważności
sam
ej oferty ani niezgodności z przepisami prawa, zatem nie stanowi przeszkody w uznaniu
danej oferty za najkorzystniejszą w postępowaniu i w konsekwencji przeszkody w zawarciu
ważnej umowy. Upływ tego terminu przesądza jedynie o braku istnienia po stronie
wy
konawcy obowiązku zawarcia umowy na warunkach przedstawionych w ofercie.
Odwołujący przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 7 marca 2017 r., sygn. akt
KIO 324/17,
wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 lipca 2014 r., sygn. akt XXIII
Ga 924/14, oraz
wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 21 września 2012 r., sygn. akt XIII
Ga 379/12.
Odwołujący wywiódł, że skoro przepis art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp odnosi się
wyłącznie do sytuacji braku wyrażenia przez wykonawcę zgody na przedłużenie terminu
związania ofertą w związku z wezwaniem Zamawiającego, nie jest możliwe rozszerzenie
dyspozycji tego przepisu na zupełnie inne stany faktyczne, w których nie występuje ani
przesłanka wezwania Zamawiającego do przedłużenia terminu związania ofertą, ani brak
zgody ze strony wykonawcy na przedłużenie tego terminu. Odwołujący zaznaczył, że
w przedmiotowym
postępowaniu mamy do czynienia właśnie z takim innym stanem
faktycznym, nie odpowiadającym regulacji art. 89 ust. 1 pkt. 7a ustawy Pzp, który to przepis
zost
ał błędnie zastosowany przez Zamawiającego. Zdaniem Odwołującego, z uwagi na
powyższe, jak również na ważność oferty wykonawcy, co do której nie przedłużono
skutecznie terminu związania ofertą, Zamawiający powinien był dokonać oceny i badania
oferty Odwołującego, nie zaś jej odrzucenia. Odwołujący zwrócił uwagę na opinię Urzędu
Z
amówień Publicznych (informacja o wyniku kontroli doraźnej UZP/DKUE/KU/75/2010),
w której stwierdzono: „Biorąc pod uwagę fakt, że przepisy prawa nie przewidują zakazu
wyboru oferty
wykonawcy, który nie jest już związany swoją ofertą, nie ma podstaw, by
zamawiający nie dokonywał oceny takiej oferty”.
Odwołujący
zauważył,
że
Zamawiający
w
dokumentacji
przetargowej,
a w szczególności w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, nie przewidział bardziej
rygorystycznych obowiązków w zakresie przedłużania terminu związania ofertą niż jest to
uregulowane w art. 85 ust. 2 ustawy
Pzp, w tym nie przewidział kilkukrotnego obowiązku
wyrażania zgody na przedłużenie terminu przez wykonawców. W ocenie Odwołującego,
s
koro Odwołujący miał obowiązek wyłącznie jeden raz w trakcie postępowania,
w odpowiedzi na wniosek Zamawiającego, wyrazić zgodę pod rygorem odrzucenia jego
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a i 7b ustawy
Pzp i zgodę taką wyraził, to w dalszym
toku p
ostępowania Zamawiający nie miał podstawy prawnej ani by takiej zgody ponownie
żądać, ani by ofertę Odwołującego z uwagi na brak wyrażenia ponownej zgody odrzucić.
Odwołujący wskazał na postanowienie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
z dnia 13 lipca 2017 r. (sygn. akt C-35/17),
w którym TSUE stwierdził, że „(...) zasadę
równego traktowania i obowiązek przejrzystości należy interpretować w ten sposób, że stoją
one na przeszkodzie wykluczeniu wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego wskutek niespełnienia przez tego wykonawcę obowiązku, który nie wynika
wyraźnie z dokumentacji przetargowej." Odwołujący podał, że Trybunał zwrócił także uwagę,
że zasada równego traktowania i obowiązek przejrzystości tym bardziej stoją na
przeszkodzie wykluczeniu wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
gdy z powodu rozbieżnych stanowisk w orzecznictwie krajowym warunek, którego
przestrzeganie jest wymagane, nie wynika nawet z wykładni właściwych uregulowań,
dokonywanej przez odpowiednie sądu.
Odwołujący stwierdził, że ww. postanowienie TSUE wydaje się newralgiczne
w za
kresie oceny zasadności zarzutu objętego odwołaniem. Jak wskazał Odwołujący,
r
ozstrzygnięcie TSUE przyjęło się w aktualnej linii orzeczniczej Krajowej Izby Odwoławczej
i znajduje odzwierciedlenie w licznych wyrokach wydawanych przez Izbę. Przykładowo
Odwołujący przywołał:
- wyrok z dnia 27
września 2018 r. (sygn. akt KIO 1864/18) - „Wykładnia przepisów art. 89
ust. 1 pkt 7a oraz art. 85 ust.
2 p.z.p. w zakresie ich obopólnej relacji prowadzi do wniosku, iż
odrzucenie oferty wykonawcy może nastąpić jedynie w przypadku, gdy wykonawca nie
zgodził się na przedłużenie terminu związania ofertą, mimo że zamawiający uprzednio
zwrócił się do wykonawcy o wyrażenie takiej zgody. W świetle powyższego, kiedy
zamawiający nie wzywał wykonawcy do przedłużenia terminu związania ofertą, bo np.
wyczerpał już jednokrotność wezwania, a wykonawcy upłynął termin związania ofertą, brak
jest podstaw do odrzucenia ofert
y na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a p.z.p., gdyż w tej
sytuacji nie można twierdzić, iż wykonawca nie wyraził zgody”;
- wyrok z dnia 11 kwietnia 2018 r. (sygn. akt KIO 586/18) -
„Przesłanki odrzucenia ofert
wymienione w art. 89 ust. 1 p.z.p. nie zawierają dyspozycji prawnej odnośnie sytuacji braku
dokonania przez wykonawcę samodzielnego przedłużenia terminu związania ofertą. Próba
w
ywodzenia z treści art. 89 ust. 1 pkt 7a p.z.p. takiej dyspozycji jest niedopuszczalną
interpretacją rozszerzającą przez analogię, z pominięciem wynikającej z dobrych praktyk
legislacyjnych zasady, że takie same sformułowania zawarte w jednym akcie prawnym
(w tym przypadku art. 85 ust. 2 p.z.p. i art. 89 ust. 1 pkt 7a p.z.p.) nie mo
gą być odmiennie
interpretowane”.
Argumentując zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy
Pzp Odwołujący wyraził pogląd, że interpretacja celowościowa przepisów art. 89 ust. 1 pkt.
7a i 7b ustawy Pzp w związku z art. 85 ust. 2 i 4 ustawy Pzp nie pozostawiają wątpliwości, że
ins
tytucja wadium uregulowana przepisami Pzp jest ściśle związana z terminem związania
ofertą i służy zabezpieczeniu tego okresu w kontekście interesów Zamawiającego.
Odwołujący zwrócił uwagę na stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej wyrażone w wyroku
z dnia 25 kwietnia 2019 r. (sygn. akt KIO 630/19)
, zgodnie z którym: „Izba zgadza się ze
stanowiskiem, że dyspozycja art. 85 ust. 4 ZamPublU wskazuje na to, że wadium powinno
zabezpieczać pełen okres związania ofertą. Celem tej regulacji jest zabezpieczenie
intere
sów zamawiającego w ten sposób, aby złożona oferta była zabezpieczona wadium
przez cały termin, w jakim wykonawca jest związany jej treścią”. Zdaniem Odwołującego,
p
owyższe oznacza, że wykonawca nie jest zobowiązany do wnoszenia wadium w sytuacji,
kiedy ni
e jest zobligowany do przedłużenia terminu związania ofertą.
W ocenie Odwołującego, w przypadku, kiedy nie jest możliwe odrzucenie oferty
wykonawcy ze względu na brak skutecznego przedłużenia terminu związania ofertą, nie jest
również możliwe samoistne odrzucenie oferty tego wykonawcy ze względu na brak
przedłużenia ważności, czy też brak wniesienia nowego wadium w celu zabezpieczenia
przedłużonego terminu związania ofertą. Odwołujący stwierdził, że w opisanej sytuacji art. 89
ust 1 pkt. 7b ustawy Pzp ma
charakter wtórny, nie zaś samoistny względem przepisu art. 89
ust. 1 pkt. 7a ustawy Pzp.
Odwołujący przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28 grudnia 2016 r.
(sygn. akt
KIO 2370/16): „(...) Przepis art. 89 ust. 1 pkt 7b Prawa zamówień publicznych
kreuje dla zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty wykonawcy, który nie wniósł wadium
lub wniósł je w sposób nieprawidłowy. Oznacza to, że podstawą odrzucenia oferty może być
wyłącznie taka sytuacja, w której oferta nie pozostaje zabezpieczona wadium w czasie,
w którym wykonawca pozostaje związany ofertą lub też to zabezpieczenie jest niewłaściwe”.
Odwołujący stwierdził, że jeżeli upływa termin związania ofertą, a w świetle przepisów Pzp
nie jest możliwe w danych okolicznościach odrzucenie oferty wykonawcy ze względu na brak
przedłużenia tego terminu, nie jest również możliwe odrzucenie oferty ze względu na brak
jednoczesnego przedłużenia ważności wadium lub brak wniesienia nowego wadium.
W ocenie Odwołującego, brak wadium w takiej sytuacji skutkuje jedynie tym, że w przypadku
uchylenia się wybranego wykonawcy od podpisania umowy, Zamawiający nie dysponuje już
narzędziem sankcyjnym w postaci zatrzymania wadium.
Odwołujący zaznaczył, że nie pozostał bierny w prowadzonym przez Zamawiającego
postępowaniu w zakresie dotyczącym samodzielnego przedłużania terminu związania ofertą
i przedłużenia ważności wadium, pomimo braku takiego obowiązku. Odwołujący nie tylko
uczynił zadość wezwaniu Zamawiającego z dnia 21 maja 2020 r. w przedmiocie
przedłużenia terminu związania ofertą i wniesienia wadium, ale również we własnym
zakresie, bez stosow
nego wezwania ze strony Zamawiającego, dbał o zachowanie ciągłości
terminu związania ofertą i jednoczesnego przedłużenia ważności wadium, przedkładając
Zamawiającemu stosowne dokumenty. W dniu 28 sierpnia 2020 r. Odwołujący również
podjął działania mające na celu złożenie w postępowaniu kolejnego oświadczenia
o przedłużeniu terminu związania ofertą z dnia 27 sierpnia 2020 r. wraz z aneksem do
gwarancji wadialnej z dnia 24 sierpnia
2020 r., lecz na skutek problemów technicznych
niemożliwe okazało się zamieszczenie tych dokumentów na platformie zakupowej
Zamawiającego. Zamawiający otrzymał od Odwołującego komplet ww. dokumentów, które
zdaniem Odwołującego należało ocenić przez pryzmat art. 65 § 1 KC w kontekście oceny
oświadczenia woli Odwołującego co do dalszego ubiegania się o udzielenie zamówienia
i zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Zdaniem Odwołującego, dokumenty
te powinny były przekonać Zamawiającego, że wolą Odwołującego było skuteczne
przedłużenie terminu związania ofertą i przedłużenie ważności wadium (nawet jeśli nie było
takiego obowiązku po stronie Odwołującego), a odrzucenie jego oferty na podstawie 89 ust.
1 pkt. 7a i 7b ustawy Pzp było w tej sytuacji nieprawidłowe i niezgodne z przepisami ustawy
Pzp, zwłaszcza w świetle przytoczonego w treści odwołania orzecznictwa KIO, sądów
powszechnych oraz TSUE.
Odwołujący stwierdził, że w świetle opisanych okoliczności oraz wspomnianego
orzecznictwa Krajowej Izby O
dwoławczej uznać należy, że art. 89 ust. 1 pkt 7a i 7b ustawy
Pzp nie mogły w przedmiotowej sprawie stanowić podstawy odrzucenia oferty
Odwołującego. Odwołujący zwrócił uwagę na aktualność oświadczenia woli w zakresie
ubiegania się o udzielenie zamówienia i zawarcia z Zamawiającym umowy, czego wyrazem
ma być także wniesione odwołanie. Zaznaczył, że ważne pozostaje również zabezpieczenie
wadialne wniesione przez Odwołującego.
Do postępowania odwoławczego przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosili
wykonawca
„Schuessler-Plan Inżynierzy Sp. z o.o.” oraz wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia: Fehlings Krug Polska Sp. z o.o. i Infrares Sp. z o.o.
W dniu 9 października 2020 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o jego oddalenie w całości oraz o zasądzenie na rzecz Zamawiającego kosztów
postępowania.
Na rozprawie strony
podtrzymały dotychczas prezentowane stanowiska.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy wymieniony w treści uzasadnienia, jak
również stanowiska stron i uczestników postępowania zaprezentowane na piśmie i ustnie do
protokołu posiedzenia i rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Izba stwierdziła, że Odwołujący legitymuje się interesem we wniesieniu środka
ochrony prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zakres zarzutów, w sytuacji
ich potwierdzenia się, wskazuje na pozbawienie Odwołującego możliwości uzyskania
zamówienia i jego realizacji, narażając go tym samym na poniesienie w tym zakresie
wymiernej szkody.
Rozpoznając odwołanie w granicach podniesionych zarzutów Izba uznała, że
zaistniały podstawy do jego uwzględnienia.
W pierwszej kolejności zauważenia wymaga, że przedmiotowy spór nie obejmuje
prawidłowości działania platformy, na której prowadzone jest postępowanie. Odwołujący nie
podniósł zarzutów w tym zakresie. Odwołujący nie twierdzi także, że w dniu 28 sierpnia 2020
r. zamieścił na platformie oświadczenie o przedłużeniu terminu związania ofertą z dnia 27
sierpnia 2020 r. wraz z aneksem do gwarancji wadialnej z dnia 24 sierpnia 2020 r. Stan
faktyczny zaistniały w przedmiotowej sprawie jest bezsporny.
Izba stwierdziła, że oferta Odwołującego podlega odrzuceniu ze względu na
okoliczność, że Odwołujący nie wniósł wadium na przedłużony okres związania ofertą, tj. na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy Pzp.
Przepis ten nakłada na Zamawiającego
obowiązek odrzucenia oferty, jeżeli wadium nie zostało wniesione lub zostało wniesione
w sposób nieprawidłowy, jeżeli zamawiający żądał wniesienia wadium. W przedmiotowym
postępowaniu Zamawiający wymagał wniesienia wadium (pkt 11.1 Instrukcji dla
Wykonawców).
Izba miała na względzie, że wadium w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego
stanowi
finansowe
zabezpieczenie interesów zamawiającego przed
nierzetelnym wykonawcą, który poprzez określone działania lub zaniechania mógłby wpłynąć
na wynik postępowania. Zamawiający uprawniony jest do zatrzymania wadium w sytuacji,
gdy wykonawca uchyla się od podpisania umowy, tj. w przypadkach określonych w art. 46
ust. 5 ustawy Pzp,
jak również na skutek innych zaniechań wykonawcy określonych w art. 46
ust. 4a ustawy Pzp.
Izba miała na uwadze, że ustawodawca nie rozróżnia kwestii przedłużenia ważności
wadium w zależności od tego czy nastąpiło ono na wezwanie Zamawiającego czy
z inicjatywy wykonawcy. Oferta powinna być zabezpieczona wadium, co jest istotne z uwagi
na jego funkcję zabezpieczającą i kompensacyjną. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy
Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej – wówczas obowiązek wniesienia
nowego wadium lub jego przedłużenia dotyczy jedynie wykonawcy, którego oferta została
wybrana jako najkorzystniejsza (art. 46 ust. 1 ustawy Pzp).
Odwołujący, jako profesjonalista,
zobowiązany był do przedłużenia wadium, skutecznie, z należytą starannością (art. 355 § 2
k.c. w zw. z art. 14 ustawy Pzp).
W sytuacji, jaka zaistniała w przedmiotowym postępowaniu, wobec tego, że oferta
Odwołującego nie jest zabezpieczona wadium, ustawodawca zobowiązuje zamawiającego
do odrzucenia takiej oferty.
Z uwagi na powyższe, Izba stwierdziła, że czynność
Zamawiającego polegająca na odrzuceniu oferty złożonej przez Odwołującego na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy Pzp była prawidłowa.
W zakresie zarzutu narusze
nia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp
Izba przychyliła się do stanowiska znacząco przeważającego w orzecznictwie Krajowej Izby
Odwoławczej i sądów okręgowych, w myśl którego nie przedłużenie samodzielne przez
wykonawcę terminu związania ofertą nie może stanowić podstawy do odrzucenia oferty na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp. A
naliza treści art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp
prowadzi do wniosku, że obowiązek zamawiającego odrzucenia oferty wykonawcy
aktualizuje się w sytuacji, w której na jego wezwanie do przedłużenia terminu związania
ofertą, wykonawca takiej zgody nie wyrazi. Wniosek taki należy wywieść z użytego przez
ustawodawcę w komentowanym przepisie sformułowania „nie wyraził zgody, o której mowa
art. 85 ust. 2”, bowiem właśnie o wyrażeniu zgody w odpowiedzi na wezwanie
zamawiającego do przedłużenia terminu związania ofertą jest mowa w art. 85 ust. 2 ustawy
Pzp. Gdyby ustawodawca chciał zrównać sytuację, w której wykonawca nie przedłuża
terminu związania ofertą samodzielnie z sytuacją nie przedłużenia tego terminu na wezwanie
zamawiającego, powodem odrzucenia oferty uczyniłby brak związania ofertą. Ustawodawca
nie zdecydował się jednak na takie rozwiązanie, szczególne znaczenie, biorąc pod uwagę
sankcję, przypisując czynności dokonywanej na wezwanie zamawiającego w przedmiocie
przedłużenia terminu związania ofertą. Izba miała ponadto na uwadze konieczność ścisłej
wykładni przepisów o charakterze sankcyjnym, do których należy niewątpliwie art. 89 ust. 1
pkt 7a ustawy Pzp. Zasa
dność stanowiska zaprezentowanego przez Odwołującego
w przedmiotowym zakresie
dodatkowo wzmacnia orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej z dnia 13 lipca 2017 r. w sprawie C-35/17 (Saferoad Grawil sp. z o.o., Saferoad
Kabex sp. z o.o. przeci
wko Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w
Poznaniu),
w którym Trybunał podkreślił, iż zasadę równego traktowania i obowiązek
przejrzystości należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wykluczeniu
wykonawcy
z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wskutek niespełnienia
przez tego wykonawcę obowiązku, który nie wynika wyraźnie z dokumentacji przetargowej
ani
z przepisów obowiązującego prawa.
W takim stanie rzeczy, Izba stwierdziła naruszenie przez Zamawiającego art. 89 ust.
1 pkt 7a ustawy Pzp w zw. z art. 85 ust. 2 ustawy Pzp przez odrzucenie oferty
Odwołującego. Jednak, z uwagi na fakt, że potwierdziła się zasadność odrzucenia przez
Zamawiającego oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy Pzp,
naruszenie ww. przepisów pozostaje bez wpływu na wynik postępowania. Mając powyższe
na uwadze, na podstawie art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach
postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art.
192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz § 5 ust. 3 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 1 i 2 lit. b
r
ozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 972), zaliczając w poczet
kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania oraz zasądzając od Odwołującego na rzecz Zamawiającego
uzasadnione koszty po
niesione przez niego z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika
w wysokości 3 600 zł.
Przewodniczący : ………………………………