KIO 2558/19 WYROK dnia 10 stycznia 2020 r.

Sygn. akt: KIO 2558/19 

WYROK 

z dnia 10 stycznia 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Ewa Kisiel 

Protokolant:   

Mikołaj Kraska 

 
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 stycznia 2020 r. w Warszawie odwołania wniesionego do 

Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  w  dniu  16 grudnia  2019 r.  przez  wykonawców  wspólnie 

ubiegających się o udzielenie zamówienia jako Konsorcjum firm: 1. WhyNot Travel Spółka z 

ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Kielnarowej przy ul. Kielnarowej 108A, 2. 

Przedsiębiorstwo  Wielobranżowe  Bokka  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z 

siedzibą w Kielcach przy ul. Planty 16 postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: 

Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie z siedzibą w Warszawie 

przy ul. Nowy Świat 72, 

przy  udziale  wykonawcy  Business  Travel  Club  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie  przy  

ul. Kopernika 30/213, zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po 

stronie zamawiającego 

orzeka: 

1.  Uwzg

lędnia odwołanie w zakresie zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 

1  pkt  4  Pzp  w  zw.  z  art.  90  ust.  3    Pzp  i  nakazuje  Z

amawiającemu  unieważnienie 

czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  oraz  ponowne  badanie  i  ocenę  ofert 

połączoną z odrzuceniem oferty wykonawcy Business Travel Club Sp. z o.o. z siedzibą 

w Warszawie przy ul. Kopernika 30/213.  

W pozostałym zakresie oddala odwołanie. 

Kosztami  postępowania  obciąża  zamawiającego:  Instytutu  Filozofii  i  Socjologii 

Polskiej Akademii Nauk w Warszawie z siedzibą w Warszawie przy ul. Nowy Świat 

72 i: 

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: 

siedem 

tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawców  wspólnie 

ubiegających się o udzielenie zamówienia jako Konsorcjum firm: 1. WhyNot Travel 

Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Kielnarowej  przy  ul. 

Kielnarowej  108A

,  2.  Przedsiębiorstwo  Wielobranżowe  Bokka  Spółka  z 

ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Kielcach przy ul. Planty 16 tytułem 

wpisu od odwołania, 

zasądza od zamawiającego Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk 

w Warszawie z siedzibą w Warszawie przy ul. Nowy Świat 72 na rzecz wykonawców 

wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia jako Konsorcjum firm: 1. WhyNot 

Tr

avel Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Kielnarowej przy 

ul.  Kielnarowej  108A

,  2.  Przedsiębiorstwo  Wielobranżowe  Bokka  Spółka  z 

ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Kielcach przy ul. Planty 16 kwotę 

zł 00 gr (słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero groszy), stanowiącą koszty 

postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu  od  odwołania  oraz 

wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień   

publicznych (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od  

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ……………..……….……… 

Sygn. akt: KIO 2558/19 

UZASADNIENIE 

Instytut  Filozofii  i  Socjologii  Polskiej  Akademii  Nauk  w  Warszawie  z  siedzibą  w 

Warszawie  przy  ul.  Nowy  Świat  72  (dalej:  „Zamawiający”  lub  „IFiS  PAN”),  prowadzi  w  trybie 

przetargu nieograniczonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo 

zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) – zwanej dalej "ustawą" lub "Pzp" – 

postępowanie o udzielenie zamówienia  publicznego  pn. „Zapewnienie świadczenia usług  dla 

potrzeb Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w zakresie sprzedaży biletów na 

krajowe i zagraniczne pasażerskie przewozy lotnicze oraz przewozy kolejowe”. 

Szacunkowa  wartość  przedmiotowego  zamówienia  jest  niższa  od  kwot  wskazanych  

w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w 

dniu 12 lipca 2019 r. pod numerem  594019-N-2019. 

W  dniu  11  grudnia  2019  r.  Zamawiający,  drogą  elektroniczną,  poinformował 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako  Konsorcjum  firm:  

1.  WhyNot  Travel  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Kielnarowej  przy  

ul.  Kielnarowej  108A,  2.  Przedsiębiorstwo  Wielobranżowe  Bokka  Spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Kielcach  przy  ul.  Planty  16    (dalej:  „Odwołujący”  lub 

„Konsorcjum”), iż w ramach prowadzonego postępowania  za ofertę najkorzystniejszą została 

uznana  oferta  wykonawcy  Business  Travel  Club  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie  przy  

ul. Kopernika 30/213 (dalej: „wykonawca BTC” lub „Przystępujący”). 

W dniu 16 grudnia 2019 r. Odwołujący wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

odwołanie  wobec  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  w  postępowaniu,  tj.  oferty 

wykonawcy  BTC,  w  tym  również  od  czynności  zawierających  się  w  czynności  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej, w szczególności: zaniechania odrzucenia oferty wykonawcy BTC. 

Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów prawa: 

art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w związku z art. 90 ust. 3 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia 

oferty  wykonawcy  BTC  i  w  konsekwencji  wybór  oferty  niezgodnie  z  przepisami,  w 

sytuacji, w której wykonawca BTC nie wykonał ciążącego na nim, na podstawie art. 90 

ust. 2 Pzp, obowiązku i nie wykazał, iż jego oferta nie jest obarczona wadą rażąco niskiej 

ceny, nie dochował staranności wymaganej od wykonawców w postępowaniu, nie złożył 

wyjaśnień  w  całym  zakreślonym  przez  Zamawiającego  zakresie,  a  wyjaśnienia  w 

zakresie, w którym zostały przedstawione potwierdzają że oferta zawiera rażąco niską 

cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp oraz art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w związku z art. 3 ust. 1 ustawy o 

zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  (dalej:  „uznk”)  poprzez  zaniechanie  odrzucenia 

oferty  wykonawcy  BTC  i  w  konsekwencji  wybór  oferty  niezgodnie  z  przepisami mimo 

zastosowania  przez  wykonawcę  BTC  finansowania  skrośnego,  które  było 

niedopuszczalne  zgodnie  z  zapisami  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia 

(dalej:  „SIWZ”  lub  „specyfikacja”),  a  także  jest  działaniem  niezgodnym  z  dobrymi 

obyczajami i przepisami prawa, poprzez próbę nieuzasadnionego uzyskania przewagi 

rynkowej. 

W związku z powyższym Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu: 

  unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej; 

  odrzucenia oferty wykonawcy BTC; 

  dokonania  ponownego  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  z  pominięciem  oferty 

wykonawcy BTC. 

W treści uzasadnienia Odwołujący wyjaśniał m. in., że: 

Zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w związku z art. 90 ust. 3 Pzp. 

Odwołujący podnosił, że oferta wykonawcy BTC zawiera rażąco niską cenę, ponieważ 

w Formularzu ofertowym Przystępujący wskazał opłaty transakcyjne, które są rażąco niskie i 

jako  takie  nie  umożliwiają  realizacji  zamówienia  z  należytą  starannością.  Odwołujący 

wskazywał, że w przypadku biletów kolejowych oraz usług pośrednictwa wizowego wykonawca 

BTC  nie  posiada  żadnych  umów  prowizyjnych,  które  pozwalałyby  mu  na  osiągnięcie 

jakiegokolwiek  zysku  z  realizacji  zamówienia.  W  tym  zakresie  musi  realizować  zamówienie 

wyłącznie za cenę opłaty transakcyjnej, a faktem notoryjnym jest, iż kwota 0,01 zł nie pozwoli 

na  pokrycie  jakichkolwiek  kosztów  wykonania  usług,  w  tym  kosztów  pracy  lub  kosztów 

przekazania wizy do i z konsulatu. Zaś w przypadku biletów lotniczych prowizje otrzymywane 

przez  wykonawcę  BTC  są  o  wiele  za  niskie,  aby  możliwe  było  pokrycie  kosztów  wykonania 

usługi  bez  obciążania  Zamawiającego  kosztami  opłaty  transakcyjnej.  Wykonawca  BTC 

prowadzi swoją działalność w najdroższym pod względem kosztów prowadzenia działalności 

gospodarczej regionie w Polsce, a Zamawiający wymagał skierowania do realizacji zamówienia 

kasjerów, którzy już posiadają doświadczenie w realizacji podobnych usług. Kolejno Odwołujący 

podnosił, że w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny w ogóle nie uwzględniono kosztu wykonania 

usług. 

Zdaniem Konsorcjum należy również zauważyć, iż w swoich wyjaśnieniach wykonawca 

BTC pomylił pojęcie zysku z pojęciem przychodu. Niemniej Odwołujący na podstawie wyjaśnień 

wykonawcy  BTC  wnioskował,  iż  przychód  wykonawcy  BTC  z  tytułu  opłat  transakcyjnych, 

prowizji otrzymywanych od linii lotniczych i operatorów systemów GDS pomniejszony o koszt 

upustu  zamknie  się  w  kwocie  6  432,00  zł.  Ta  kwota  zdaniem  Konsorcjum  nie  pozwala  na 

pokrycie kosztów pracy oraz innych kosztów związanych z realizacją niniejszego zamówienia. 

W  ocenie  Odwołującego  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  złożone  przez  BTC  odczytywane 

prawidłowo, tj. w stosunku do wymagań Zamawiającego, są wadliwe. Potwierdzają fakt istnienia 

rażąco  niskiej  ceny,  a  przynajmniej  nie  można  uznać,  iż  czynią  zadość  wymaganiu 

postawionego przed każdym wykonawcą na podstawie art. 90 ust. 2 Pzp. Tymczasem oferta 

wykonawcy  podlega  odrzuceniu  nie  tylko  gdy  zawiera  rażąco  niską  cenę  ale  również  gdy 

wykonawca  w  odpowiedzi  na  wezwanie  (i)  nie  złożył  wyjaśnień  lub  (ii)  złożone  wyjaśnienia 

potwierdzają,  że oferta zawiera  rażąco  niską cenę.  Przy  czym  zarówno  pierwszą jak  i  drugą 

przesłankę należy rozpatrywać w kontekście art. 90 ust. 2 Pzp. Odwołujący stwierdził, że co do 

zasady złożone wyjaśnienia oraz ofertę wykonawcy wezwanego do złożenia wyjaśnień rażąco 

niskiej  ceny  można  przyjąć  i  uznać  za  prawidłowe  jedynie  w  przypadku  gdy  obowiązek 

wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  został  przez  wykonawcę 

wypełniony. Ciężar dowodu co do braku rażąco niskiej ceny zarówno przed Zamawiającym, jak 

i przed Krajową Izbą Odwoławczą spoczywa na wykonawcy, którego oferta została zbadana w 

zakresie rażąco niskiej ceny. 

Następnie  Odwołujący  wskazywał,  że  kwestia  rażąco  niskiej  ceny  powinna  być 

analizowana w odniesieniu do cen rynkowych, cen w postępowaniu (w tym szacowania wartości 

zamówienia) ale przede wszystkim w stosunku do indywidualnych możliwości wykonawcy. W 

opinii  Konsorcjum  wykonawca  BTC  nie  przedstawił  żadnych  dowodów  dotyczących  cen 

rynkowych,  poza  odniesieniem  się  do  wartości  upustu  dotyczącego  biletów  kolejowych 

zaoferowanego przez jednego z  członków konsorcjum w 2017 r. W żaden sposób nie podjął 

natomiast próby wykazania rynkowości cen zaoferowanych przez siebie opłat transakcyjnych, 

w  szczególności  za  czynności  wizowe  lub  wystawianie  biletów  kolejowych.  Odwołujący 

wyjaśniał, że wykonawca BTC odniósł się do cen w postępowaniu w ten sposób, iż zsumował 

szacowany przychód z opłat transakcyjnych i porównał to ze wszystkimi swoimi przychodami. 

Zdaniem Odwołującego wykonawca BTC jedynie potwierdził w ten sposób, iż jego oferta jest 

obarczona  wadą  rażąco  niskiej  ceny.  Odwołujący  uznawał,  że  jego  możliwości  w  zakresie 

uzyskiwania prowizji są znacząco wyższe od możliwości wykonawcy BTC, co jasno wynika z 

dokumentacji  postępowania,  a  mimo  to  Odwołujący  nie  był  w  stanie  zaoferować  ceny  w 

wysokości  0,01  zł  w  odniesieniu  do  czynności  wizowych  lub  sprzedaży  biletów  kolejowych. 

Odwołujący podnosił, że wykonawca BTC nie odniósł się w odpowiedni sposób do własnego 

potencjału.  Wskazane  przez  wykonawcę  umowy  prowizyjne  oraz  otrzymane  przelewy 

pozwalają jedynie na oszacowanie przychodu. W złożonych wyjaśnieniach nie przedstawiono 

ani  nawet  nie  uwzględniono  umów,  które  mogą  stanowić  dowód  na  ponoszenie  kosztów  w 

odpowiedniej wysokości, takich jak np. umowy o pracę, czy najem pomieszczeń. Nie odniesiono 

się  także  do  zapisów  dokumentacji  postępowania  i  np.  dodatkowych  kosztów  związanych  z 

dostarczaniem  dokumentów  w  ramach  procedury  wizowej.  Wykonawca  BTC  w  swoich 

wyjaśnieniach  rażąco  niskiej  ceny  nie  odniósł  się  do  żadnego  z  wymaganych  przez 

Zamawiającego  kosztów.  W  tym  w  szczególności  nie  wskazał  na  koszty  pracy,  koszty 

dostarczenia przesyłek (usługi kurierskie), koszty prowadzenia biura. W ocenie Odwołującego 

nieudowodnienie  kosztów  wykonania  usługi  stanowi  błąd  zasadniczy,  który  nie  pozwala  na 

uznanie,  iż  wykonawca  BTC  sprostał  obowiązkowi  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco 

niskiej  ceny  lub  kosztu.  W  szczególności,  biorąc  pod  uwagę  treść  wezwania  do  wyjaśnień 

rażąco  niskiej  ceny,  w  którym  Zamawiający  wzywał  wykonawcę  BTC  do  uwzględnienia  w 

wyjaśnieniach:  kosztów  pracy,  faktu,  iż  świadczenie  usług  wymaga  specyficznej  wiedzy, 

rozwiązań  technicznych  oraz  wyspecjalizowanej  kadry  oraz  podania  wszystkich  czynników 

mających wpływ na wyliczenie ceny. 

Odwołujący  stał  na  stanowisku,  że  wykonawca  BTC  w  ogóle  nie  wziął  pod  uwagę 

specyfiki i kosztów wykonania usług. W zakresie opłat transakcyjnych za wystawienie jednego 

biletu  lotniczego  zagranicznego  lub  krajowego  wykonawca  BTC  przedstawił  wyjaśnienia 

wybrakowane,  nierzetelne,  nie  uwzględniające  kosztów  wykonania  usług.  Natomiast  w 

odniesieniu do pozostałych opłat transakcyjnych Odwołujący stwierdził, że wykonawca BTC w 

ogóle  nie  przedstawił  wyjaśnień  dotyczących  kalkulacji  ceny  opłat  transakcyjnych,  bo  za 

wyjaśnienia  nie  można  uznać  przemnożenia  szacowanej  przez  Zamawiającego  ilości  usług 

przez  kwotę  oferowanych  opłat  transakcyjnych.  W  opinii  Odwołującego  nie  można  również 

pominąć faktu, iż wyjaśnienia rażąco niskiej ceny złożone przez wykonawcę BTC są po prostu 

nierzetelne, wewnętrznie sprzeczne i wprowadzające w błąd. 

Odwołujący  twierdził,  że  wykonawca  BTC  sugeruje  jakoby  miał  jakąś  gwarantowaną 

kwotę prowizji, co jest nieprawdą bowiem kwota każdej pojedynczej prowizji otrzymywanej przez 

wykonawcę BTC jest zależna od ilość realizowanych przez wykonawcę BTC usług w ramach 

całego  przedsiębiorstwa.  Im  więcej  wykonanych  usług,  tym  wyższa  jednostkowa  wartość 

prowizji.  Kolejno  podnosił,  że  wykonawca  BTC  sugeruje,  jakoby  miał  wyjątkowo  sprzyjające 

warunki zamówienia, poprzez otrzymywanie prowizji od systemów GDS. Odwołujący wyjaśniał, 

że  każdy  agent  na  rynku  otrzymuje  prowizje  od  systemów  GDS,  przy  czym  te  otrzymywane 

przez wykonawcę BTC są o wiele niższe od prowizji otrzymywanych np. przez Odwołującego. 

Wykonawca  BTC  na  wstępie  do  swoich  wyjaśnień  wskazuje,  iż  każdy  agent  IATA  otrzymuje 

szereg  prowizji  za  sprzedaż  biletów  lotniczych.  Oznacza  to,  iż  wykonawca  BTC  przyznał,  iż 

sytuacja otrzymywania prowizji od sprzedaży biletów lotniczych jest całkowicie normalna i nie 

stanowi  okoliczności,  która  uzasadniałaby  obniżenie  ceny  innych  usług,  a  tym  bardziej 

udzielenie w tym zakresie upustu. Odwołujący stwierdził, że aby móc udzielić upustu od biletów 

kolejowych należy dysponować odpowiednią umową prowizyjną z operatorem kolejowym.  

Odwołujący podnosił, że wykonawca BTC wskazywał, iż otrzymuje prowizję w wysokości 

2,3 euro za segment, natomiast z przedłożonych do wyjaśnień dowodów wynika, iż stawka 2,3 

euro  za  segment  obowiązuje  w  przypadku  wykonawcy  BTC  dopiero  po  przekroczeniu  przez 

wykonawcę BTC 20.000 rezerwacji kwalifikowanych w systemie AMADEUS w danym roku, czyli 

dopiero w ostatnim kwartale danego roku. Pierwsze 5.000 rezerwacji kwalifikowanych wiąże się 

z  o  wiele  niższą  prowizją  w  wysokości  1,6  euro  za  segment.  W  wyjaśnieniach  przyjęto  4 

segmenty w przypadku podróży zagranicznych, sugerując, iż jest to ilość standardowa. Zdaniem 

Konsorcjum  ilość  segmentów  na  danym  rodzaju  podróży  jest  w  przypadku  finansowania 

wykonania  usługi  w  taki  sposób,  w  jaki  przyjął  to  wykonawca  BTC  kluczowa  i  wymaga 

wykazania.  Z przedstawionych do  oferty  przez  wykonawcę BTC kalkulacji  wynika,  iż  średnia 

ilość segmentów to jedynie 3,6. Biorąc jednak pod uwagę, iż aż 4 na 5 wycenianych przelotów 

odbywa  się  na  trasach  pozaeuropejskich  również  ta  wartość,  zdaniem  Odwołującego,  jest 

zawyżona w odniesieniu do zapisów dokumentacji postępowania. Wyceniony przez wykonawcę 

BTC  przelot  na  trasie  europejskiej  został  zarezerwowany  jedynie  „na  2  segmentach”. 

Tymczasem  zgodnie  z  szacunkami  Zamawiającego,  aż  180  na  300  biletów  zagranicznych 

będzie odbywało się na trasach europejskich. Stąd wartość zbliżona do 4 segmentów na przelot 

zagraniczny  jest  po  prostu  nierealna  i  przede  wszystkim  w  żaden  sposób 

nieuprawdopodobniona  przez  wykonawcę  BTC.  Podobnie  w  przypadku  lotów  krajowych 

wykonawca  BTC  przyjął  standardowo  2  segmenty.  W  opinii  Konsorcjum  jest  to  założenie 

nierealne  bowiem  większość  przelotów  na  trasach  krajowych  odbywa  się  bez  przesiadek, 

zarówno z uwagi na szybkość połączenia, jak i jego cenę. Tak więc 2 segmenty będą pojawiały 

się praktycznie wyłącznie przy połączeniach krajowych tam i z powrotem.  

Następnie Odwołujący podnosił, że wykonawca BTC sugeruje, iż z realizacji zamówienia 

osiągnie 6 432,00 zł zysku, przy czym w żaden sposób nie uwzględnia kosztów jego realizacji. 

Nie  da  się  wyliczyć  zysku  bez  wskazania  kosztów,  co  wynika  z  samej  jego  istoty.  W 

wyjaśnieniach przyjęto absurdalnie wysoki kurs 4,40 PLN za euro. 

Zdaniem  Odwołującego  wykonawca  BTC  nie  wypełnił  ciążącego  na  nim  obowiązku 

wynikającego z art. 90 ust. 2 ustawy i nie wykazał, iż jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. 

Przeciwnie,  jeżeli  szacowany  przychód,  który  trafi  do  wykonawcy  BTC  z  realizacji  całego 

zamówienia wynosi 6 432,00 zł to należy wskazać, iż oferta wykonawcy BTC jest obarczona 

wadą rażąco niskiej ceny, co wypełnia przesłankę do odrzucenia oferty wynikającą z art. 89 ust. 

1 pkt 4 Pzp w związku z art. 90 ust. 3 Pzp. Ponadto złożenie niepełnych, pozbawionych kalkulacji 

kosztów oraz nierzetelnych, obarczonych licznymi błędami wyjaśnień zdaniem Konsorcjum w 

ogóle  nie  stanowi  ich  złożenia  w  myśl  art.  90  ust.  3  Pzp,  co  również  powinno  skutkować 

odrzuceniem oferty wykonawcy BTC na podstawie norm wynikających z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp 

w związku z art. 90 ust. 3 Pzp. 

Naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp oraz art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w związku z art. 3 ust. 1 

uznk. 

Zdaniem Konsorcjum wykonawca miał obowiązek uwzględnienia w ofercie wszystkich 

kosztów  realizacji  zamówienia,  a  wykonawca  realizujący  zamówienie  nie  ma  gwarancji  jakie 

usługi  i  w  jakiej  ilości  będą  świadczone.  Wolumen  poszczególnych  usług  będzie  zależał  od 

bieżących potrzeb Zamawiającego. Wobec tego nie można zakładać oczekiwanego zysku czy 

pokrycia kosztów w ramach innych usług. Podobnie nie może pokrywać kosztów realizacji w 

ramach innych realizowanych przez siebie umów. Wykonawca powinien był również przewidzieć 

w ofercie ryzyko, że dane usługi, nie będą w ogóle świadczone, inne zaś będą w większym, niż 

można pierwotnie przypuszczać, wymiarze. Zdaniem Odwołującego zamiast uwzględnić ryzyko 

możliwej zmiany wolumenu poszczególnych usług, wykonawca BTC zaoferował niezgodnie z 

zapisami  SIWZ  i  dobrymi  obyczajami  kwotę  0,01  zł  w  przypadku  wszystkich  opłat 

transakcyjnych.  Należy  przy  tym  zaznaczyć,  iż  w  stosunku  do  3  na  5  wycenionych  usług 

wykonawca  BTC  nie  otrzymuje  żadnych  prowizji.  Oznacza  to,  iż  wbrew  dobrym  obyczajom, 

zapisom SWIZ oraz przepisom prawa wykonawca BTC zmierza do uzyskania nieuzasadnionej 

przewagi rynkowej przez próbę finansowania skrośnego usług dotyczących sprzedaży biletów 

kolejowych oraz świadczenia usług wizowych. 

Zamawiający w formie pisemnej odpowiedział na powyższe odwołanie. W treści pisma 

Zamawiający wnosił o oddalenie w całości odwołania oraz obciążenie Odwołującego kosztami 

postępowania odwoławczego przed Izbą. 

Odnosząc  się  do  podniesionych  zarzutów  Zamawiający  oświadczył,  że  żadna  z 

czynności  Zamawiającego  dokonanych  w  toku  postępowania  nie  naruszała  przepisów  Pzp. 

Jednocześnie w toku postępowania nie miało miejsca, żadne zaniechanie wykonania czynności, 

do której podjęcia był zobowiązany Zamawiający na podstawie przepisów prawa. W związku z 

tym  zdaniem  Zamawiającego  odwołanie  w  całości  jako  bezpodstawne  i  bezprzedmiotowe 

podlega oddaleniu. 

Zamawiający wskazał na m. in., że podczas badania i oceny ofert dokonał weryfikacji 

cen zawartych w złożonych ofertach mając na uwadze wytyczne zawarte w SIWZ, w ustawie 

Pzp  oraz  w  orzecznictwie  KIO.  Z  dostępnych  Zamawiającemu  informacji  wynikało,  że 

zaproponowane  przez  Przystępującego  ceny  mają  charakter  rynkowy.  Na  tą  okoliczność 

Zamawiający  zawarł  w  piśmie  szczegółowe  zestawienie  tabelaryczne  analizowanych 

postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. 

Kolejno  Zamawiający  wskazywał  m.  in.  na  bezpodstawność  zarzutu,  dotyczącego 

zaniechania odrzucenia oferty BTC na podstawie art. 90 ust. 3 Pzp. Jego zdaniem wykonawca 

BTC  pismem  z  dnia  29  października  2019  r.  udzielił  Zamawiającemu  wszechstronnych 

wyjaśnień i załączył dowody dotyczące sposobu wyliczenia ceny oferty. Zamawiający stwierdził, 

że bezzasadny jest zarzut nieodrzucenia oferty wykonawcy BTC na podstawie art. 90 ust. 3 Pzp 

bowiem na podstawie ww. przepisu możliwa jest wyłącznie sytuacja, gdy wykonawca, nie udzieli 

wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że 

oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia, podczas gdy 

zaoferowane przez wykonawców ceny brutto opłat transakcyjnych dotyczą wystawienia jednego 

biletu  lub  pośrednictwa  w  uzyskaniu  wizy,  nie  zaś  koszty  usług  świadczonych  przez 

wykonawców. 

Za  zupełnie  bezpodstawny  Zamawiający  uznawał  zarzut  zawarty  w  pkt  13  ppkt  2 

odwołania (str. 7 odwołania) zgodnie z którym Odwołujący stwierdził, że w przypadku biletów 

lotniczych prowizje otrzymywane przez wykonawcę BTC są o wiele za niskie aby możliwe było 

pokrycie  kosztów  wykonania  usług  i  bez  obciążania  Zamawiającego  kosztami  opłaty 

transakcyjnej,  ponieważ  wykonawca  BTC  prowadzi  swoją  działalność  w  najdroższym  pod 

względem kosztów prowadzenia działalności gospodarczej regionie w Polsce, a Zamawiający 

wymagał skierowania do realizacji zamówienia kasjerów, którzy już posiadają doświadczenie w 

realizacji  podobnych  usług.  Zdaniem  Zamawiającego  stwierdzić  należy,  że  wykonawca  BTC 

poniósł  już  koszty  zatrudnienia  osób  realizujących  między  innymi  zapewniając  osoby  w  celu 

wykonania Umowy Nr 2/B/2017 z dnia 25 lipca 2017 r. na rzecz Instytutu Filozofii i Socjologii 

Polskiej Akademii Nauk. Zgodnie z treścią Załącznika nr 3 do Umowy określono wymóg zgodnie 

z  którym  w  ust.  6  pkt  5.2.  ppkt  „k”  wskazano,  że:  „5.  Przy  zakupie  biletów  lotniczych  na 

zagraniczne i krajowe połączenia lotnicze oraz przy zakupie biletów kolejowych na zagraniczne 

i bajowe przewozy kolejowe, Zamawiający wymagać będzie od Wykonawcy 5.2. Zapewnienia 

wysokiej  jakości  usług,  w  tym:  (...)  k.  wyznaczenie  minimum  dwóch  osób  do  obsługi 

Zamawiającego  (nie  wyłącznej)  w  zakresie  rezerwacji  i  sprzedaży  biletów  lotniczych  oraz 

kolejowych, a także zapewnienia sprawnego, telefonicznego kontaktu z wyznaczonymi osobami 

(a w przypadku zajętej linii szybkie oddzwonienie lub przekierowanie do innej osoby). W celu 

telefonicznego  kontaktu  Zamawiającego  z  Wykonawcą,  Wykonawca  zapewni  co  najmniej  3 

numery telefoniczne (nie wyłączne) do użytku Zamawiającego”. 

Ponieważ  w  Załączniku  Nr  1  do  SIWZ  zatytułowanym  Szczegółowy  opis  przedmiotu 

zamówienia  w  ust.  12  (str.  29  SIWZ,  sporządzonym  do  aktualnie  prowadzonego  przetargu 

nieograniczonego w którym zostało złożono odwołanie) znalazły się postanowienia analogiczne. 

W opinii Zamawiającego wskazane okoliczności pozwalają Zamawiającemu na uznanie, 

że  w  przypadku  wykonawcy  BTC  zachodzą  wyjątkowo  sprzyjające  warunki  wykonywania 

zamówienia  dostępne  dla  tego  wykonawcy,  co  stanowi  wystarczające  wyjaśnienie 

zaproponowanych stawek opłaty transakcyjnej w wysokości 0,01 złotych brutto: za wystawienie 

jednego biletu lotniczego zagranicznego i krajowego, za wystawienie jednego biletu kolejowego 

zagranicznego i krajowego oraz za pośrednictwo w uzyskaniu wizy dla osoby wskazanej przez 

Zamawiającego. 

Zdaniem  Zamawiającego  z  otrzymanych  przez  IFiS  PAN  wyjaśnień  i  dowodów  od 

wykonawcy  BTC  wynika,  że  ceny  za  poszczególne  usługi  składające  się  na  przedmiot 

zamówienia nie są cenami rażąco niskimi. Z treści postanowień ust. 2-3 zawartych w Rozdziale 

XVI SIWZ wynika, że przedmiotem zamówienia jest cały „zakres usług i ich ilość” w tym ich ilość 

wskazana między innymi w Załączniku Nr 1 do SIWZ. Oznacza to, że ilości zamawianych usług 

wskazane w SIWZ, stanowią element opisu przedmiotu zamówienia, o którym mowa w art. 29 

ust. 1 Pzp. Wskazanie przez Zamawiającego przewidywanych ilości zamawianych usług miało 

stanowić podstawę dla wykonawców w tym dla wykonawcy BTC a także dla Odwołującego do 

całościowej wyceny usług składających się na przedmiot zamówienia z uwzględnieniem faktu, 

że  przedmiotem  zamówienia  jest  wykonanie  wszystkich  usług  do  kwoty  maksymalnego 

nominalnego wynagrodzenia w kocie 600.000,00 złotych. 

Zamawiający uznawał za bezzasadne zarzuty przywołane w pkt 27 zdanie 2 odwołania 

(str. 12 odwołania), bowiem wszystkie postanowienia SIWZ  - w tym jej załączniki - umożliwiały 

finansowanie poszczególnych stawek opłat transakcyjnych z przychodów uzyskiwanych z tytułu 

wszystkich  otrzymywanych  prowizji,  opłat  lub  wynagrodzenia.  Za  chybiony  Zamawiający 

uznawał również zarzut finansowania skrośnego z tego tytułu, że cena oferty w rozumieniu ust. 

12 Rozdziału XVI SIWZ stanowi ledwie promil wynagrodzenia wykonawcy z tytułu wykonania 

umowy.  

Zamawiający  opierając  się  postanowienia  SIWZ  wyjaśniał,  że  na  wysokość 

wynagrodzenia  składała  się  m.in.  „stawka  opłat  transakcyjnych”  lecz  stanowi  ona  bardzo 

niewielki, pod względem kwotowym, i procentowym składnik wynagrodzenia wykonawcy. Istotne 

w niniejszej sprawie jest to, że w przypadku zamówień dotyczących zapewniania świadczenia 

usług  w  zakresie sprzedaży  biletów  na  krajowe i  zagraniczne  pasażerskie przewozy  lotnicze 

oraz  przewozy  kolejowe  mamy  do  czynienia  z  sytuacją,  gdzie  co  do  zasady  nie  można 

sensownie odrzucić oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp ze względu na to, że oferta 

zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia, gdyż w większości 

prowadzonych przetargów na w/w przedmiot zamówienia żadna z cen ofert nie odnosi się do 

całego  przedmiotu  zamówienia  ani  też  głównego  przedmiotu  zamówienia  (biletu).  Przy 

zapewnieniu  usług  rezerwacji  i  sprzedaży  biletów  lotniczych  i  kolejowych  główny  przedmiot 

zamówienia czyli „sprzedaż” biletu lotniczego lub kolejowego nie podlega wycenie, ze względu 

na niemożliwość wskazania ilości, lokalizacji i terminów wylotów i przylotów liniami lotniczymi 

oraz  wyjazdów  i  przyjazdów  transportem  kolejowym.  Zaoferowana  przez  wykonawcę  stawka 

opłaty transakcyjnej za wystawienie biletu lotniczego lub kolejowego, stanowi więc wypadkową 

wykonywania  całej  umowy  w  tym  wolumenu  obrotu,  jaki  generuje  współpraca  wykonawcy  z 

Zamawiającym  a  nawet  z  innymi  zamawiającymi.  Korzyści  jakie  uzyskuje  wykonawca  mają 

charakter sumaryczny i ich źródłem są także relacje kontraktowe z innymi zamawiającymi. Takie 

podejście  jest  dopuszczalne  w  szeregu  postępowań,  gdzie  korzyści  ekonomiczne,  jakie 

otrzymuje wykonawca z tytułu wykonywania usług mają swoje źródło w stosunkach prawnych, 

które  nie  są  określone  przez  zamawiającego  w  SIWZ.  Zdaniem  Zamawiającego  z  podobną 

sytuacją  mamy  do  czynienia  np.  w  przypadku  świadczenia  usług  prowadzenia  rachunków 

bankowych, gdzie zasadnicze korzyści ekonomiczne jakie uzyskuje bank z tytułu prowadzenia 

rachunku  bankowego  Zamawiającego,  polegają  na  możliwości  dysponowaniu  i  obracaniu 

środkami  finansowymi  (pieniędzmi),  zamawiającego  a  nie  pobieraniem  opłat  z  tytułu 

dokonywania poszczególnych operacji bankowych.  

Zamawiający  podnosił,  że  rozpowszechnione  na  rynku  i  akceptowane  na  gruncie 

postępowań prowadzonych w oparciu o przepisy ustawy jest wykonywanie umów w sprawach 

zamówień publicznych za cenę 0,01 złotych brutto z tytułu opłaty transakcyjnej za wystawienie 

jednego biletu lotniczego zagranicznego i krajowego i za cenę 0,01 złotych brutto z tytułu opłaty 

transakcyjnej  za  wystawienie  jednego  biletu  kolejowego  zagranicznego  i  krajowego  oraz  za 

cenę  0,01  złotych  brutto  z  tytułu  opłaty  transakcyjnej  za  pośrednictwo  w  uzyskaniu  wizy  dla 

osoby wskazanej przez Zamawiającego. 

Również  Przystępujący  złożył  pismo  procesowe,  w  który  zawarł  zaprezentowane 

stanowisko,  w  którym  wnosił  o  oddalenie  odwołania  w  całości.  W  uzasadnieniu  pisma 

wykonawca  podnosił,  że  wykonał  w  pełni  ciążący  na  nim,  na  podstawie  art.  90  ust.  2  Pzp, 

obowiązek wykazania, że złożona oferta nie jest obarczona wadą rażąco niskiej ceny poprzez 

przekazanie  szczegółowych  wyjaśnień  i  materiałów  źródłowych  w  ramach  pisma  BTC-

36/10/2019 z dn. 28.10.2019 r. Zdaniem Przystępującego w żaden sposób nie jest uprawnione 

stwierdzenie  Odwołującego  o  niezgodnym  z  przepisami    wyborze  jego  oferty  jako 

najkorzystniejszej  w  niniejszym  postępowaniu,  pomimo  wskazania  przez  Odwołujący, 

niezgodnego z  przepisami finansowania skośnego.  Przystępujący  stwierdził,  że  wspomniane 

tzw.  finansowanie  skośne  Odwołujący  szeroko  stosuje  w  swoich  praktykach,  dlatego  też 

wszelkie zastrzeżenia w stosunku do innych podmiotów należy uznać jako nie mające żadnych 

podstaw, a wręcz niestosowne. 

Przystępujący  wyjaśniał,  że  w  ramach  pisma  BTC-36/10/2019  z  dn.  28.10.2019 

przekazał szczegółową informację cenową  wraz z kalkulacjami oraz materiałami źródłowymi 

w/z  umów,  otrzymywanych  prowizji  Tc.  W  opinii  Przystępującego  kierowane  przez 

Odwołującego  uwagi  i  zastrzeżenia  dotyczące  ogólności  składanych  wyjaśnień  i  barku 

konkretów są absolutnie nieuzasadnione. 

Następnie Przystępujący odnosił się treści odwołania, wskazując iż na str. 4 Odwołujący 

stwierdził: „ …(wyjaśnienia)… Bazują na ogólnikach dotyczących niezwykle korzystnej, lecz w 

rzeczywistości zwyczajnej sytuacji Wykonawcy BTC na rynku…”. Przystępujący stawiał pytanie, 

na jakiej podstawie Odwołujący formułuje tego typu tezy i neguje wyjątkowo korzystną sytuacje 

rynkową  jego  spółki,  skoro  w  odwołaniu  nie  przedstawił  jakichkolwiek  własnych  potwierdzeń 

posiadanych  umów,  otrzymanych  prowizji  etc.  Przystępujący  wskazywał,  że  być  może 

Odwołujący  żadnych takich umów  i  prowizji  nie posiada,  a  neguje korzystne  uwarunkowania 

gospodarcze innych podmiotów, które takie umowy posiadają i prowizje uzyskują. 

Następnie Przystępujący wskazywał, że Odwołujący na str. 7 odwołania stwierdził, że: 

„... ciężar dowodu co do braku rażąco niskiej ceny zarówno przed Zamawiającym jak i przed 

Krajową  Izbą  Odwoławczą  leży  na  Wykonawcy,  którego  oferta  została  zbadana  w  zakresie 

rażąco  niskiej  ceny  (odpowiednio  art.  90  ust.  2  pzp,  art.  190  ust.  1a  pkt.  1  pzp…”.  Zdaniem 

Przystępującego  taka  analiza  i  przeprowadzenie  dowodu  prawidłowości  treści  oferty  zostały 

przez  Spółkę  stosownie  przeprowadzona,  natomiast  Odwołujący,  poza  ogólnikowymi 

stwierdzeniami, ze według niego wyjaśnienie jest niepełne, nie przedstawił żadnych materiałów 

źródłowych zaprzeczających wyjątkowo korzystnej pozycję gospodarczą na rynku wykonawcy 

BTC, ani też w żaden sposób nie udokumentował (a zobowiązany był to zrobić w odwołaniu) 

stawianych tez w celu uznania ich za zasadne i rzetelne. 

Kolejno  Przystępujący  podnosił,  że  na  str.  6  odwołania  Odwołujący  stwierdził:  „W 

przypadku biletów kolejowych oraz usług pośrednictwa...kwota 0,01 zł nie pozwoli na pokrycie 

jakichkolwiek kosztów wykonania usług, w tym kosztów pracy, kosztów przekazania wizy do i z 

konsulatu…”.    Wykonawca  BTC  stwierdził,  że  Odwołujący  miał  i  ma  pełna  świadomość 

nieprawidłowości tego stwierdzenia, gdyż w przeszłości już występował wraz z Przystępującym 

w  rozprawie  odwoławczej  przed  Krajową  Izbą  Odwoławczą  (wyroku  KIO  /UZP/240/13). 

Przystępujący wskazywał, że przedmiotowy wyrok dotyczył rozważań właśnie nad pojęciem „ 

rażąco niskiej ceny” i obejmował zbliżony zakres realizowanych usług. W pełni potwierdzał on 

negowaną  przez  Odwołującego  zasadę  przenikania  uzyskiwanych  wpływów  i  zysków  w 

poszczególnych  segmentach  całego  pakietu  usług.  Zdaniem  Przystępującego  przytoczony 

dokument BTC-30/10/19 z dnia 28.10.2019 w sposób jasny, precyzyjny i szczegółowy wskazuje 

na  generowane  zyski  i  koszty  omawianych  transakcji  -  w  ostateczności  bilans  finansowy 

zamówienia jest absolutnie dodatni i pozwalający na bezproblemową realizację zamówienia. 

Zdaniem  Przystępującego  należało  również  podkreślić,  że  wskazane  przez  niego 

poziomy opłat transakcyjnych i upustów dotyczący biletów kolejowych oraz opłat transakcyjnych 

jest absolutnie rynkowy i szeroko stosowany przez podmioty realizujące analogiczne usługi, w 

tym przez Odwołującego. Dla przykładu wykonawca BTC załączył kopie Informacji z otwarcia 

ofert w kliku postępowaniach, w których jednym z uczestników był właśnie Odwołujący.  

Przystępujący argumentował, że słuszna jest teza, iż przenikanie się wpływów z różnych 

usług w zakresie tego samego zamówienia jest w pełni prawidłowe, szeroko stosowane na rynku 

polskim oraz potwierdzone przez orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej i praktykę handlową 

na  rynku.  Zdaniem  Przystępującego  z  powyższych  informacji  wynika  jednoznacznie,  że 

zaproponowany  w  niniejszym    postępowaniu  upust  cenowy  od  sprzedawanych  biletów 

kolejowych jest w pełni racjonalny, występujący na rynku polskim i nie budzący zastrzeżeń ani 

zaskoczenia. Przystępujący wyjaśniał, że SIWZ postępowania nie określał szczegółowych tras 

i dat podroży (a oczywistym jest, że m. in. te elementy są decydujące dla kształtowania ceny), 

dlatego też przyjęte przez niego parametry szacunkowe cen biletów są w pełni realistyczne, a 

nawet zdecydowanie wyższe od rzeczywistych). Analogicznie, w przypadku proponowanych na 

rynku  (w  tym  wielokrotnie  przez  Odwołującego)  wysokości  opłat  transakcyjnych  za  usługę 

wizowania,  które  proponowane  były  na  poziomie  analogicznym  jak  w  przypadku  niniejszego 

postępowania,  tj.  PLN  0,01.  Przystępujący  w  załączeniu  przekazał  dokumentację 

potwierdzającą  stawiane  powyżej  tezy  (wysokość  opłaty  za  przeprowadzenie  procedury 

uzyskania  wizy  PLN  0,01).  Biorąc  pod  uwagę  powyższe  Przystępujący  stwierdził,  że  należy 

przyjąć, iż ujęty przez niego w niniejszym postępowaniu upust dot. biletów kolejowych i usługi 

wizowania oraz powyżej przytoczone wyjaśnienia i kalkulacje cenowe jest w pełni racjonalny, 

prawidłowy i niepodlegające podważeniu. 

Odnosząc  się  do  zaproponowanych  wysokości  opłat  transakcyjnych  za  wystawiane 

bilety lotnicze (zarzut w zakresie „rażąco niskiej ceny” ujęty na str. 6 odwołania) Przystępujący 

podkreślał,  że  proponowana  kwota  PLN  0,01  jest  kwotą  absolutnie  rynkową,  powszechnie 

stosowaną  przez  uczestników  tego  rodzaju  postępowań  ,  w  tym  przez  Odwołującego. 

Przystępujący podnosił, że w przypadku innych postępowań, Odwołujący stosował wspomnianą 

wysokość opłaty transakcyjnej za wystawienie biletu lotniczego na poziomie PLN 0,01 i jeszcze 

dodatkowo  udzielał  Zamawiającym  opustu  od  ceny  tegoż  biletu.  Następnie  Przystępujący 

wskazywał,  że  powyższe  wysokości  opustów  są  stosunkowo  niewysokie  w  stosunku  do 

poziomów oferowanych przez  Odwołującego w innych tego typu postępowaniach. Wysokości 

proponowanych  przez  Odwołującego  opustów  wynosiły  odpowiednio:  5,10%  w  przypadku 

postępowania  uruchomionego  przez  Uniwersytet  Gdański  oraz  nawet  7,70%  w  przypadku 

postępowania w TVP, a pomimo tego, wg Odwołującego, przedmiotowe oferty były prawidłowe 

i rzetelne. 

Mając  na  uwadze  powyższe  Przystępujący  twierdził,  że  wszelkie  zgłaszane  przez 

Odwołującego  zarzuty  dotyczące  nieprawidłowo  wyliczonych  cen  wszelkiego  rodzaju  opłat 

transakcyjnych  są  bezpodstawne  a  wręcz  niestosowne,  biorąc  pod  uwagę  fakt,  że  sam 

Odwołujący w sposób nagminny takie (a nawet  daleko bardziej kosztochłonne) warunki cenowe 

proponuje.  Przystępujący  podnosił,  że  według  Odwołującego  wykonawca  BTC  pomimo 

przytoczenia w wyjaśnieniach szeregu kalkulacji i dokumentów źródłowych, nie ma możliwości 

realizacji  usługi  wystawiania  biletów  lotniczych  z  wynagrodzeniem  PLN  0,01,  natomiast 

Odwołujący taką możliwość ma, a przytoczone m.in. koszty pracy, koszty przesyłek kurierskich, 

koszty prowadzenia biura (str. 8 odwołania) w w/w kwocie się mieszczą pomimo tego, że tenże 

Odwołujący żadnej dokumentacji potwierdzającej przedmiotowe wywody nie przedstawił.  

Przystępujący  uznawał,  że  koszty  Odwołującego  są  zdecydowanie  wyższe  i  nie 

pozwalają na przedstawienie oferty korzystniejszej dla Zamawiającego (co potwierdziłoby tezę, 

że  jednak  warunki  funkcjonowania  Odwołującego  na  rynku  nie  są  aż  tak  korzystne,  jak  sam 

twierdzi), albo też oczekiwany poziom zysku z realizowanego zamówienia założony został na 

poziomie wyższym niż miało to miejsce w przypadku oferty Przystępującego. 

Wykonawca  BTC  wyjaśniał,  że  całkowite  wynagrodzenie  agenta  IATA  sprzedającego 

bilet lotniczy, w przypadku posiadania przez niego korzystnych warunków i umów prowizyjnych, 

składać  się  może  z  wielu  składników  cenowych,  takich  jak  m.in.:    zawarta  w  kwocie  taryfy 

prowizja w wysokości 0,01%. Opłata transakcyjna za wystawienie biletu lotniczego (dowolna, 

zaoferowana  przez  agenta  (IATA  i  uzgodniona z  Zamawiającym).  Dodatkowa  gwarantowana 

prowizja naliczana przez właściciela systemu rezerwacyjnego, za każdą dokonaną rezerwację 

(rosnąca wraz z ilością dokonanych rezerwacji i częściowo przekazywana na rzecz agentów „z 

góry”  -  jeszcze  przed  realizacją  wspomnianych  rezerwacji)  plus  premia  „lojalnościowa”  za 

podpisanie  Umowy  (kilkadziesiąt  tysięcy  euro).  Wszelkie  pozostałe  wynagrodzenia  od 

przewoźników (rosnące wraz z ilością dokonanych rezerwacji ) na bazie innych niż Umowa z 

IATA umów prowizyjnych. 

Przystępujący  podnosił,  że  w  piśmie  BTC-36/10/19  skierowanym  do  Zamawiającego 

wskazał na wszelkie elementy cenotwórcze i kalkulacje potwierdzające przytoczone tezy i fakty. 

Ponadto do pisma wykonawca BTC dołączył również stosowną dokumentację w/z stosowanych 

umów  z  podmiotami  trzecimi  oraz  uzyskiwane  z  tego  powodu  dodatkowe  wynagrodzenie. 

Wykonawca  BTC  wskazywał,  że  w  przypadku  Odwołującego  treść  odwołania  nie  zawiera 

żadnych  danych  źródłowych  ani  dokumentacji  potwierdzającej  otrzymywanie  jakichkolwiek 

dodatkowych prowizji, wynikających z umów z podmiotami trzecimi (są jedynie stwierdzenia i 

deklaracje,  nie  mogące  być  podstawą  do  żadnych  rzeczywistych  analiz)  -  jest  jedynie 

stwierdzenie,  że  Odwołujący  posiada  warunki  prowizyjne  znacznie  korzystniejsze  od 

Przystępującego.  Zdaniem  wykonawcy  BTC  w  ramach  obowiązków  stron  postępowania  jest 

przedstawienie  dokumentacji  potwierdzającej  przytaczane  tezy  przedmiotowe  odwołanie 

żadnych  tego  typu  dokumentów  nie  zawiera,  jest  więc  jedynie  dowolnym  rozważaniem  i 

bezpodstawnym zbiorem nieuprawnionych tez, rzekomo świadczących o tym, że Przystępujący 

przedstawił ofertę zawierającą  rażąco niską cenę. Następnie Przystępujący wskazał, że jest w 

posiadaniu  pełnego  wyjaśnienia  kalkulacyjnego  wraz  z  należną  dokumentacją,  które  to 

dokumenty dołączył do niniejszego przystąpienia jako materiały będące do wyłącznej wiedzy 

składu orzekającego KIO, ze względu na nieujawnioną wobec osób trzecich wartość handlową 

załączonych informacji. 

Kolejno Przystępujący podniósł, że na str. 10 (pkt 3) , a następnie na str. 11   (pkt 3 ) 

odwołania Odwołujący zarzucał Przystępującemu „zawyżenie kwot otrzymywanych prowizji od 

systemów GDS”, wspominając m.in. o różnym wynagrodzeniu w różnych kwartałach roku. Jako 

załącznik  do  pisma,  w  formie  dokumentu  przeznaczonego  do  wyłącznej  wiedzy  Składu 

Orzekającego KIO  Przystępujący załączył szczegółową kalkulację. 

Kolejno  Przystępujący  wskazał,  że  na  str.  9  odwołania  Odwołujący  w  sposób 

bezpośredni  zarzucił,  że  złożone  wyjaśnienia  są  nierzetelne,  wewnętrznie  sprzeczne  i 

wprowadzające  w  błąd.  Wykonawca  BTC  podtrzymał  tezę,  że  Spółka  posiada  Umowę  z 

właścicielem  systemu  rezerwacyjnego,  z  którego  wynika  gwarantowana  kwota  prowizji,  od 

pierwszego  zrealizowanej  rezerwacji.  Ponadto  podał,  że  jest  również  w  posiadaniu  umów  z 

przewoźnikami  lotniczymi,  na  podstawie  których  Spółka  uzyskuje  również  dodatkowe 

wynagrodzenie za realizowaną sprzedaż biletów lotniczych. Zaznaczał, iż wynagrodzenie to nie 

ma  charakteru  gwarantowanego  i  zależy  od  wzrostu  sprzedaży  R/R.  Przystępujący  nie 

potwierdzał  stawianej  przez  Odwołującego  tezy  jakoby  każdy  Agent  miał  zagwarantowana 

prowizję  dodatkową  od  właścicieli  systemów  GDS  oraz  od  przewoźników  lotniczych.  Ujęte 

sformułowania wskazywały, że Spółka, jako Agent IATA, ma takie możliwości. Fakt posiadania 

przez  Spółkę  bardzo  dobrych  warunków  prowizyjnych  oraz  uzyskiwanie  wymiernych, 

dodatkowych wpływów finansowych potwierdza fakt, że Spółka posiada wyjątkowo korzystne 

warunki funkcjonowania na rynku - nie są one , jak stwierdził Odwołujący całkowicie normalne, 

szczególnie, że Odwołujący nie wskazał jakichkolwiek dokumentów wskazujących na fakt , że 

sam posiada tego typu możliwości. 

Zdaniem  Przystępującego  na  str.  10  odwołania  Konsorcjum  w  sposób  zupełnie 

nieuprawniony  podważał  ujęte  do  kalkulacji  ilości  segmentów  rezerwacyjnych  (1  segment  to 

jeden odcinek rezerwacyjny, np. Warszawa-Frankfurt) stwierdzając: „… wartość zbliżona do 4 

segmentów na przelot zagraniczny jest po prostu nierealna i przede wszystkim w żaden sposób 

nieuprawdopodobniona  przez  Wykonawcę  BTC...".  Przystępujący  stwierdził,  że  poczynione 

przez niego założenie jest w pełni realistyczne i najczęściej spotykane, a wręcz zwierać może 

znaczne  niedoszacowanie. Wykonawca  BTC  stwierdził,  że  SIWZ  nie  określa  szczegółowych 

danych  dot.  tras  i  terminów  planowanych  podróży,  a  właśnie  te  elementy  plus  aktualna 

dostępność  miejsc  na  rejsach  (może  być  połączenie,  ale  brak  miejsc  na  rejsie)  determinują 

zastosowane rezerwacje przelotowe. Przystępujący wskazywał, że przygotowana przez niego 

kalkulacja dodatkowych wpływów z tytułu wynagradzania za zrealizowane rezerwacje mogłaby 

być  dokonana  we  wszystkich  przypadkach  również  przy  założeniu  6  segmentów 

rezerwacyjnych/ podróż, gdyż może zaistnieć sytuacja, że również wewnątrz Europy podróże 

będą bardziej skomplikowane np. Warszawa - Frankfurt - Lizbona - Porto - Lizbona - Frankfurt 

- Warszawa. 

Przystępujący  wskazywał,  że  w  dalszej  części  wywodów,  na  str.  10  odwołania 

Odwołujący sam sobie zaprzeczał stwierdzając z jednej strony, że w przypadku lotów krajowych 

przyjęcie 2 segmentów podróżnych jest założeniem nierealnym, a drugiej strony potwierdzając, 

że 2 segmenty pojawiały się będę przy połączeniach krajowych tam i z powrotem. Przystępujący 

stwierdził, że właśnie takie przypadki ujęte są  w jego kalkulacji i sam Odwołujący potwierdził, 

że kalkulacja dokonana jest w sposób prawidłowy.  

Wykonawca BTC analizując treść złożonej przez Konsorcjum oferty wskazał, że zysk na 

planowanych transakcjach (razem): PLN 5.603,40 minus oferowany opust w wysokości 0,17% 

od wartości biletów kolejowych, tj. PLN 19.200,00 x 0,17% PLN 32,64 co ostatecznie daje zysk 

na poziomie PLN 5.570,76 

Wykonawca  BTC  uznał,  że  pomimo  wyższych  kwot  proponowanych  opłat 

transakcyjnych oferta Odwołującego generować będzie końcowy zysk na poziomie niższym od 

tego,  który  Spółka  wykonawcy  BTC  uzyska  w  formie  kwot  gwarantowanych,  opisanych 

szczegółowo  w  załączonym  piśmie  BTC-36/10/19,  jak  również  w  dodatkowej  kalkulacji 

dołączonej do pisma. Zdaniem Przystępującego w żaden sposób nie może być uprawnionym 

stwierdzenie, że złożona przez wykonawcę BTC oferta zawiera cenę rażąco niską, skoro oferta 

Odwołującego  generuje  zysk  niższy,  a  ponoć  jest  w  pełni  zgodna  ze  wszelkimi  regułami 

rynkowymi. Przystępujący nie zgadzał się również z argumentacją Odwołującego odwołującą 

się przyjętego przez wykonawcę BTC kursu euro wyjaśniając, że w ostatnich dniach września 

2019 r. kurs ten wynosił np. EUR 1 PLN 4,3891 czyli był jedynie o 0,24% niższy od zakładanego 

przez  nas  przy  dokonywanej  kalkulacji  poziomu  (tabela  Kursów  NBP  184/A/NBP/2019  z 

23.09.2019). W kolejnych dniach kurs ten był praktycznie analogiczny ( w zał. stosowne wydruki 

tabel kursów). 

Ostatecznie  Przystępujący  stwierdził,  że  kalkulacja  wyceny  usług  obejmuje  wszelkie 

obiektywne  czynniki,  w  szczególności  założenia  przyjęte  w  zakresie  ilości  zamówień, 

oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybrane  rozwiązania  techniczne,  wyjątkowo 

sprzyjające warunki wykonania zamówienia dostępne dla wykonawcy. 

Uwzględniając  treść  dokumentacji  postępowania  o  udzielenie  zamówienia, 

dowody  oraz  stanowiska  i  oświadczenia  Stron  oraz  Przystępującego  wyrażone  w 

pismach procesowych i złożone na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  stwierdza,  że  Odwołujący  legitymuje  się  uprawnieniem  do 

korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi przepis art. 179 ust. 1 Pzp, według 

którego  środki  ochrony  prawnej  określone  w  ustawie  przysługują  wykonawcy,  uczestnikowi 

konkursu,  a  także  innemu  podmiotowi,  jeżeli  ma  lub  miał  interes  w  uzyskaniu  danego 

zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego 

przepisów niniejszej ustawy.  

Izba nie dopatrzyła się podstaw skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 

189 ust. 2 Pzp co skutkował merytorycznym rozpoznaniem zarzutów odwołania. 

Jako  pierwszy  Izba  rozpoznała  zarzut  dotyczący  naruszenia  przez  Zamawiającego 

przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp i stwierdziła, że zgłoszony zarzut należy 

uznać za uzasadniony. 

Izba  ustaliła,  że  w  ramach  prowadzonego  postępowania  złożono  trzy  oferty.  Oferta 

wykonawcy  Furnel  Travel  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie  została  odrzucona  przez 

Zamawiającego,  w  związku  z  tym  w  postępowaniu  pozostały  dwie  oferty:  Odwołującego  i 

wykonawcy BTC. 

Pismem z dnia 23 października 2019 r. stanowiącym „wezwanie do złożenia wyjaśnień 

rażąco  niskiej  ceny”  Zamawiający  zwrócił  się  do  wykonawcy  BTC  z  prośbą  o  udzielenie 

wyjaśnień  w  zakresie  ceny  oferty.  W  treści  wezwania  Zamawiający  podał  m.  in.,  że: 

„Przedstawiona w ofercie cena wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia 

i  budzi  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia 

zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  Zamawiającego  w  Specyfikacji      Istotnych 

Warunków Zamówienia (SIWZ) lub wynikającymi z odrębnych przepisów. Zaoferowane przez 

Państwa ceny za części składowe zamówienia w tym: 

cena brutto opłaty transakcyjnej za wystawienie jednego biletu lotniczego zagranicznego 

w kwocie 0,01 PLN, zgodnie z załączoną kalkulacją, 

cena brutto opłaty transakcyjnej za wystawienie jednego biletu lotniczego krajowego w 

kwocie 0,01 PLN, zgodnie z załączoną kalkulacją, 

cena  brutto  opłaty  transakcyjnej  za  wystawienie  jednego  biletu  kolejowego 

zagranicznego w kwocie 0,01 PLN, zgodnie z załączoną kalkulacją, 

cena brutto opłaty transakcyjnej za wystawienie jednego biletu kolejowego krajowego w 

kwocie 0,01 PLN, zgodnie z załączoną kalkulacją, 

cena  brutto  pośrednictwa  w  uzyskaniu  wiz  do  kraju  wylotu  lub  wyjazdu  dla  osób 

wskazanych przez Zamawiającego w kwocie 0,01 PLN, zgodnie z załączoną kalkulacją,  

-  wydają  się  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  mogą  budzić  wątpliwości  co  do 

możliwości  wykonania  zamówienia  zgodnie  z  wymagania  zamawiającego  za  wyżej 

wymienionym wynagrodzeniem. W związku z powyższym działając na podstawie art. 90 ust. 1 

PZP, Zamawiający zwraca się do Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, 

dotyczących wyliczenia ceny oferty Wykonawcy, w szczególności w zakresie: 

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  Wykonawcy, 

oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny 

nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177); 

2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 

3)  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Ponieważ  przedmiotem  zamówienia  jest  świadczenie  obejmujące  usługi  wymagające 

specjalistycznej wiedzy oraz wyspecjalizowanej kadry pracowniczej wyjaśnienia wymaga, jakie 

specyficzne  uwarunkowania  związane  z  realizacją  zamówienia  lub  specyficzne  sposoby 

wynagradzania  za  wykonane  usługi  lub  specyficzne  rozwiązania  techniczne  lub  wyjątkowo  

sprzyjające  warunki  wykonywania  zamówienia  dostępne  dla  Wykonawcy  lub  oryginalność 

przewidywanego przez Wykonawcy rozwiązania (projektu) lub koszty pracy spowodowały, że 

cena oferty jest na takim poziomie”. 

W uzasadnieniu ww. pisma Zamawiający podał m. in., że: „(…) Informujemy, że w trakcie 

badania ofert złożonych w ww. postępowaniu, powzięto  wątpliwości dotyczące przedstawionej 

w ofercie Wykonawcy ceny brutto opłaty  transakcyjnej za wystawienie jednego biletu lotniczego 

zagranicznego i krajowego oraz  ceny brutto opłaty transakcyjnej za wystawienie jednego biletu 

kolejowego  zagranicznego i krajowego oraz ceny brutto pośrednictwa w uzyskaniu wiz do kraju  

wylotu lub wyjazdu dla osób wskazanych przez Zamawiającego, co wzbudziło obawy czy  ceny 

części  składowych  oferty  nie  są  zbyt  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  czy 

zaoferowane  ceny  umożliwiają  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami 

określonymi przez Zamawiającego w SIWZ i wynikającymi z odrębnych przepisów. 

W związku z powyższym na podstawie art, 90 ust. 1 ustawy PZP, Zamawiający zwraca 

się do Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów 

oferty Wykonawcy mających wpływ na wyliczenie wysokości ceny, w szczególności (…) 

Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy PZP obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco 

niskiej ceny (..), spoczywa na wykonawcy. 

(…)  Jednocześnie  Zamawiający  zawiadamia,  że  w  myśl  art.  90  ust.  3  ustawy  PZP 

Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena 

wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub 

koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. (…)”. 

Wykonawca BTC w dniu 28 października 2019 r. przekazał Zamawiającemu wyjaśnienia 

dotyczące ceny złożonej oferty wraz dowodami w postaci umowy z Amades Polska Sp. z o.o., 

kopiami dodatkowych premii otrzymanych od Amades Polska Sp. z o.o. z okresu ostatnich 12 

miesięcy, kopiami dodatkowych premii otrzymanych od PLL LOT z okresu ostatnich 12 miesięcy. 

Ponadto Izba ustaliła również, że w specyfikacji w Rozdziale XVI Zamawiający ustalił, 

że: 

  ust. 2: Cena oferty będzie stanowiła sumę wynagrodzenia ryczałtowego za wykonanie 

wszystkich  usług  objętych  przedmiotem  zamówienia,  których  zakres  i  przewidywaną 

ilość określił Zamawiający w SIWZ. 

  ust. 3: Wykonawca ponosi wszystkie koszty realizacji zamówienia; 

  ust. 4: Wykonawca jest obowiązany uwzględnić w cenie oferty wszelkie upusty/rabaty, 

jakich zamierza udzielić zamawiającemu. 

  ust.11: Cena oferty winna obejmować wszystkie koszty związane z realizacją przedmiotu 

zamówienia, a w szczególności: rezerwacji, wystawienia i sprzedaży (dla potrzeb oceny  

ofert w kryterium „Cena” nie wlicza się kosztu biletu wynikającego z taryfy przewoźnika)  

przypominania  o  zbliżających  się  terminach  wykupu  biletów,  oferowania  wariantów,  

zorganizowania  i  zabezpieczenia  kompleksowej  realizacji  przedmiotu  zamówienia 

zgodnie  z  obowiązującymi  przepisami  lokalnymi  i  krajów  docelowych,  zgodnie  z    I 

wymaganiami określonymi w SIWZ. 

  ust. 12: Cenę oferty będą stanowić:  

a) 

cena  brutto  opłaty  transakcyjnej  za  wystawienie  jednego  biletu  lotniczego 

zagranicznego, 

b) 

cena brutto opłaty transakcyjnej za wystawienie jednego biletu lotniczego krajowego, 

c) 

cena  brutto  opłaty  transakcyjnej  za  wystawienie  jednego  biletu  kolejowego 

zagranicznego, 

d) 

cena brutto opłaty transakcyjnej za wystawienie jednego biletu kolejowego krajowego, 

e) 

cena brutto opłaty transakcyjnej za pośrednictwo w uzyskaniu wizy dla osoby wskazanej 

przez Zamawiającego, 

f) 

wysokość upustu określonego w % od ceny zagranicznego i krajowego biletu kolejowego 

przewoźnika, jakiego Wykonawca udzieli Zamawiającemu przy sprzedaży biletu.” 

  ust. 13: Cena brutto opłaty transakcyjnej musi być równa lub wyższa niż 0,01 zł i musi 

być podana w złotych polskich (PLN) cyfrowo i określona z dokładnością do 1 grosza (tj. 

do  dwóch    miejsc  po  przecinku).  Złożenie  oferty  zawierającej  cenę  brutto  opłaty 

transakcyjnej niższą  niż I grosz będzie stanowić podstawę odrzucenia oferty. 

W Szczegółowym opisie przedmiotu zamówienia, stanowiącym Załącznik nr 1 do SIWZ 

(dalej: „OPZ”) w ust. 9 pkt 9.9) podano: „Przy uzyskaniu wizy Wykonawca będzie zobowiązany 

do:  Dostarczenie i  złożenie kompletu  dokumentów  wizowych do  konsulatu/ambasady,  odbiór 

paszportu  z  wizą  z  konsulatu  /  ambasady  i  przekazanie  go  do  klienta  na  wskazany  adres”. 

Natomiast  w  ust.  12  OPZ  Zamawiający  ustalił,  że  wykonawca  będzie  zobowiązany  do 

zapewnienia Zamawiającemu obsługi m. in. w następującym zakresie: 

12.1) wyznaczenia minimum dwóch osób do obsługi Zamawiającego (nie wyłącznej) w zakresie 

rezerwacji  i  sprzedaży  biletów  lotniczych,  kolejowych  oraz  przy  uzyskiwaniu  wizy,  a  także 

zapewnienia  sprawnego,  telefonicznego  kontaktu  z  wyznaczonymi  osobami  (a  w  przypadku 

zajętej linii szybkie oddzwonienie lub przekierowanie do innej osoby); 

12.2) w celu telefonicznego kontaktu Zamawiającego z Wykonawcą, Wykonawca zapewni co 

najmniej 2 numery telefoniczne (nie wyłączne) do użytku Zamawiającego, (...)”. 

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 Pzp, przepisy stanowiące podstawę 

prawną  zapadłego  rozstrzygnięcia  wskazać  należy,  iż  zgodnie  z  art.  90  ust.  1  Pzp  jeżeli 

zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości 

wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego 

lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w 

tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny 

nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177); 

2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 

3)  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Według art.  90  ust.  2  Pzp obowiązek  wykazania,  że oferta  nie zawiera  rażąco  niskiej 

ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. 

Przepis art. 90 ust. 3 Pzp stanowi, że Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie 

udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami 

potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia. 

Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: 

zawiera rażąco 

niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.

Z ustaleń Izby przedstawionych powyżej wprost wynika, że Zamawiający zwracał się do 

Odwołującego  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Pzp  o  udzielenie  wyjaśnień  (wezwania  z  23 

października 2019 r.) w zakresie występowania w jego ofercie ceny rażąco niskiej. 

Izba wskazuje, że wystosowanie przez Zamawiającego wezwania w trybie art. 90 ust. 1 

Pzp  oznaczało  dla  wykonawcy  zgodnie  z  art.  90  ust.  2  Pzp  obowiązek  wykazania,  że 

zaproponowana przez niego cena nie ma charakteru rażąco niskiej. W kontekście powyższego 

obowiązkiem  wykonawcy  jest  więc  dostarczenie wyczerpujących  wyjaśnień  w  omawianym 

zakresie. W takim przypadku wykonawca powinien odnieść się kompleksowo do zaoferowanej 

ceny. Zgodnie bowiem z treścią powołanego przepisu, to wykonawca wszelkimi niezbędnymi 

środkami  dostępnymi  w  danej  sprawie  i  uzasadnionymi  w  konkretnym  stanie  faktycznym, 

powinien  wykazać  Zamawiającemu,  że  jego  cena  (lub  koszt)  nie  jest  rażąco  niska,  pomimo 

ziszczenia  się  określonych  ustawowych  przesłanek  podejrzenia  rażąco  niskiej  ceny  w  jego 

ofercie. 

Doniosłość wyjaśnień składanych przez wykonawcę opiera się przede wszystkim na tym, 

że  na  podstawie  ich  treści,  nie  zaś  na  podstawie  wiedzy  własnej  Zamawiający,  powinien 

dokonać  ocena,  czy  oferta  podlega  odrzuceniu.  Wobec  tego  niezwykle  istotnym  jest,  aby 

składane przez wykonawcę wyjaśnienia nie miały charakteru ogólnego bowiem ich celem jest 

przekonanie  Zamawiającego  że  podejrzenie  dotyczące  rażąco  niskiej  oferty  wykonawcy 

było nieuzasadnione.  

Podkreślenia  wymaga,  że  to  właśnie  na  wykonawcy  spoczywa  obowiązek  nie  tylko 

przedstawienia  szczegółowych,  wyczerpujących  wyjaśnień  ale  również  w  miarę  możliwości 

również przedstawienia dowodów na ich poparcie, co w oczywisty sposób wiąże się z tym, że 

to  właśnie  na  ich  podstawie  Zamawiający  dokonuje  weryfikacji  złożonych  wyjaśnień.  Izba 

prezentuje  pogląd,  że w  niektórych przypadkach dowody mogą okazać się wręcz  niezbędne. 

Podsumowując  powyższe  rozważania  stwierdzić  należy,  że  to  obowiązkiem  wykonawcy, 

wezwanego  do  złożenia  wyjaśnień  jest  przedstawienie  przekonywujących  wyjaśnień  oraz 

dowodów  na  potwierdzenie  tego,  że  cena  jego  oferty  została  ustalona  w  sposób  rzetelny  i 

gwarantuje realizację całego zakresu objętego zamówieniem. Kluczowym jest, że wyjaśnienia 

elementów mających wpływ na wysokość ceny muszą być konkretne, wyczerpujące i nie mogą 

pozostawiać jakichkolwiek wątpliwości co do rzetelności kalkulacji ceny oferty.  

Przekładając powyższe na stan faktyczny sprawy, po dokonaniu analizy wyjaśnień z dnia 

28.10.2019 r. złożonych przez Przystępującego Izba stanęła na stanowisku, że wykonawca nie 

sprostał obowiązkowi wykazania, że zaoferowana przez niego cena nie jest ceną rażąco niską. 

Izba uznała, że złożone przez wykonawcę BTC wyjaśnienia nie są wyczerpujące, szczegółowe 

i nie odnoszą się kompleksowo do zagadnień, które budziły wątpliwości Zamawiającego. Tym 

samym Izba doszła do przekonania, że wykonawca BTC nie zastosował się do wezwania i brak 

było  podstaw  do  uznania,  że  złożone  wyjaśnienia  rozwiewają  wszystkich  wątpliwości,  które 

zostały zrodziły się po stronie Zamawiającego i zostały jasno i szczegółowo opisane w treści 

wezwania  do  wyjaśnień  w  zakresie  występowania  w  ofercie  wykonawcy  BTC  rażąco  niskiej 

ceny. 

Zgodzić  się  należy  z  Odwołującym,  że  Przystępujący  w  złożonych  wyjaśnieniach  w 

zasadzie  skupił  się  jedynie  na  kwestii  przychodów  uzyskiwanych  w  wyniku  działalności 

związanej z rezerwacją biletów lotniczych pomijając w zasadzie pozostałe elementy, tj. kwestię 

biletów  kolejowych  oraz  pośrednictwa  w  uzyskiwaniu  wiz.  W  tym  miejscu  zwrócenia  uwagi 

wymaga,  że  Zamawiający  w  treści  wystosowanego  wezwania  jednoznacznie  i  wyraźnie 

wskazał,  że  jego  wątpliwości  budzi  nie  tylko  przedstawiona  w  ofercie  cena,  która  nawiasem 

mówiąc, również wydała się Zamawiającemu również rażąco niska w stosunku do przedmiotu 

zamówienia  i  budziła  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  Zamawiającego  w  specyfikacji  lub 

wynikającymi z odrębnych przepisów. Istotnym, z punktu widzenia zasadności rozpoznawanego 

zarzutu  jest  to,  iż  Zamawiający  w  treści  wezwania  wprost  wskazał  również  na  konkretne 

zaoferowane przez Przystępującego ceny za części składowe zamówienia, które także budziły 

jego wątpliwości. Podkreślenia wymaga, że nie była to tylko cena brutto opłaty transakcyjnej za 

wystawienie  jednego  biletu  lotniczego  zagranicznego  i  krajowego  ale  również  ceny  za  inne 

elementy  składowe  zamówienia  tj.  cena  brutto  opłaty  transakcyjnej  za  wystawienie  jednego 

biletu kolejowego zarówno zagranicznego jak i krajowego w kwocie 0,01 PLN oraz cena brutto 

pośrednictwa  w  uzyskaniu  wiz  do  kraju  wylotu  lub  wyjazdu  dla  osób  wskazanych  przez 

Zamawiającego w kwocie 0,01 PLN. Wszystkie te ceny wydawały się Zamawiającemu niskie w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budziły  jego  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania 

zamówienia zgodnie z postawionymi wymaganiami. 

Dostrzeżenia również  wymaga,  że w  treści  wezwania  wystosowanego do  wykonawcy 

BTC  poza  powieleniem  treści  art.  90  ust.  1  Pzp  Zamawiający  wskazał,  że  z  uwagi  na  to,  iż 

przedmiotem  zamówienia  jest  świadczenie  obejmujące  usługi  wymagające  specjalistycznej 

wiedzy oraz wyspecjalizowanej kadry pracowniczej to w ramach składanych wyjaśnień wymaga 

od  wykonawcy  BTC  podania  jakie  specyficzne  uwarunkowania  związane  z  realizacją 

zamówienia  lub  specyficzne  sposoby  wynagradzania  za  wykonane  usługi  lub  specyficzne 

rozwiązania techniczne lub wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne 

są wykonawcy lub oryginalność przewidywanego przez wykonawcę rozwiązania (projektu) lub 

koszty  pracy  spowodowały,  że cena oferty  Przystępującego została skonstruowana  na takim 

poziomie. 

Izba  stanęła  na  stanowisku,  że  przy  tak  ukształtowanej  treści  SIWZ  oraz  wezwania 

wykonawca  BTC  był  zobowiązany  kompleksowo  i  w  sposób  wyczerpujący  odnieść  się  do 

wszystkich  wskazanych  w  treści  wezwania  elementów  ceny.  W  złożonych  wyjaśnieniach 

wykonawca  powinien  podać  nie  tylko  posiadane  lub  przewidywane  źródła  przychodu  ale 

również informację na temat kosztów związanych z realizacją zamówienia. Natomiast analiza 

wyjaśnień złożonych przez Przystępującego doprowadziła Izbę do wniosku, że wykonawca BTC 

w  złożonych  wyjaśnianiach  do  kwestii  biletów  kolejowych  i  pośrednictwa  w  uzyskiwaniu  wiz 

odniósł się w sposób w zasadzie marginalny i nie przedstawił w tym zakresie żadnych dowodów. 

W  złożonych  wyjaśnieniach  kwestia  przewidywanych  kosztów  realizacji  zamówienia  została 

przez Przystępującego w zasadzie całkowicie pominięta, a także nie złożono w tym zakresie 

jakikolwiek dowodów.  

Izba stwierdziła, że rację ma Odwołujący, który twierdził, że brak tego rodzaju informacji 

ze strony Przystępującego przesądza o tym, że wykonawca ten nie zastosował się do wezwania 

Zamawiającego i nie podał wymaganych od niego informacji. Izba w pełni podziela stanowisko 

zasadzające  się na  tym,  iż  bez  podania szczegółowych informacji  w  zakresie kosztów, które 

obciążają wykonawcę składającego ofertę i wezwanego do złożenia wyjaśnień nie sposób jest 

miarodajnie ocenić składanych przez wykonawcę wyjaśnień w aspekcie występowania w jego 

ofercie ceny rażąco niskiej, w szczególności brak jest jakiejkolwiek pewności co do zakładanego 

przez wykonawcę poziom zysku, na który Przystępujący się powoływał, a który jest elementem 

istotnym w zakresie badania oferty w kontekście występowania w niej ceny rażąco niskiej. 

Kolejno  podnieść  należy,  ze  w  rozpoznawanej  sprawie  z  treści  specyfikacji 

jednoznacznie wynikało, że koszty realizacji zamówienia ponosi wykonawca (Rozdział XVI ust. 

3 SIWZ) oraz, że cena winna obejmować wszystkie koszty związane z realizacja zamówienia 

zgodnie w wymaganiami SIWZ (Rozdział XVI ust. 11 SIWZ). Niewątpliwie do tej grupy należały 

m. in. koszty pracy, koszty dostarczenia przesyłek (usługi kurierskie), koszty prowadzenia biura 

oraz dodatkowe koszty związanych z dostarczaniem dokumentów w ramach procedury wizowej. 

Obowiązek  uwzględnienia  tego  rodzaju  kosztów  a  następnie  ich  przestawienia  na  wezwanie 

Zamawiającego jednoznacznie wynika nie tylko z postanowień SIWZ ale również z wezwania 

Zamawiającego,  w  którym  Zamawiający  w  sposób  nie  budzący  wątpliwości  wskazał,  że 

przedmiotem  zamówienia  jest  świadczenie  obejmujące  usługi  wymagające  specjalistycznej 

wiedzy  oraz  wyspecjalizowanej  kadry  pracowniczej  dlatego  wymaga  przedstawienia  przez 

wykonawcę  BTC  wyjaśnień  w  zakresie  tego,  jakie  specyficzne  uwarunkowania  związane  z 

realizacją  zamówienia  lub  specyficzne  sposoby  wynagradzania  za  wykonane  usługi  lub 

specyficzne  rozwiązania  techniczne  lub  wyjątkowo    sprzyjające  warunki  wykonywania 

zamówienia dostępne są Przystępującemu lub oryginalność przewidywanego przez wykonawcy 

rozwiązania (projektu) lub koszty pracy spowodowały, że cena oferty jest na takim poziomie.  

W  tym  miejscu  należy  zwrócić  uwagę,  że  treścią  OPZ  Zamawiający  ukształtował 

obowiązek zapewnienia obsługi Zamawiającemu, w tym w szczególności: 

wyznaczenia  minimum  dwóch  osób  do  obsługi  Zamawiającego  (niewyłącznej)  w 

zakresie  rezerwacji  i  sprzedaży  biletów  lotniczych,  kolejowych  oraz  przy  uzyskiwaniu 

wizy,  a  także  zapewnienia  sprawnego,  telefonicznego  kontaktu  z  wyznaczonymi 

osobami (a w p

rzypadku zajętej linii szybkie oddzwonienie lub  przekierowanie do innej 

osoby); 

2.   w celu telefonic

znego kontaktu Zamawiającego z wykonawcą, wykonawca zapewni co 

najmniej 2 numery telefoniczne (nie 

wyłączne) do użytku Zamawiającego. 

Izba  dostrzega,  iż  powołana  powyżej  treść  SIWZ  zwalnia  wykonawcę  z  obowiązku 

zapewnienia  wyłącznie  na  potrzeby  Zamawiającego  minimum  2  osoby  do  obsługi 

Zamawiającego oraz 2 numerów telefonicznych do użytku Zamawiającego. Nie mniej jednak w 

sytuacji, gdy wykonawca zamierzałby skorzystać z osób, które już zatrudnia na potrzeby innego 

projektu, czy też dysponuje odpowiednią ilością numerów telefonicznych i nie będzie ponosił 

kosztów  w  tym  zakresie  to  powinien  to  wyraźnie  wskazać  w  złożonych  Zamawiającemu 

wyjaśnianiach  i  podać  kwotę  oszczędności  jaką  osiągnie  w  związku  z  zastosowanym 

rozwiązaniem.  W  wyjaśnieniach  złożonych  przez  Przystępującego  brak  jest  jakichkolwiek 

informacji  w  tym  zakresie.  Tym  samym  nie  sposób  stwierdzić,  czy  Przystępujący  będzie 

korzystał z obecnie zatrudnionych osób i posiadanych numerów telefonicznych czy też zamierza 

zatrudnić  nowe osoby  i  zakupić  nowe numery telefoniczne,  co w  oczywisty  sposób generuje 

koszty.  Wobec  tego,  w  tym  zakresie,  Izba  uznała  argumentację  Zamawiającego 

zaprezentowaną w odpowiedzi na odwołanie oraz w toku rozprawy za chybioną. 

Biorąc pod uwagę powyższe Izba stanęła na stanowisku, że wyjaśnienia złożone przez 

Przystępującego nie rozwiewają wątpliwości związanych z występowaniem w jego ofercie ceny 

rażąco  niskiej.  Tym  samym  konsekwencją  powyższego  powinno  być  uznanie  przez 

Zamawiającego, że wykonawca nie sprostał ciężarowi wykazania, że oferta nie zawiera rażąco 

niskiej ceny, który zgodnie z treścią art. 90 ust. 2 Pzp spoczywa na wykonawcy, który został 

wezwany do złożenia wyjaśnień. 

Izba uznała za nietrafną argumentacje Zamawiającego i Przystępującego budowana w 

oparciu o inne postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wskazywane w odpowiedzi 

na odwołanie oraz piśmie procesowym Przystępującego. Izba zwraca uwagę, że w niniejszej 

sprawie Zamawiający wystosował do Przystępującego wezwanie a oparciu art. 90 ust. 1 Pzp, w 

który  wskazał,  że  po  jego  stronie  wystąpiły  wątpliwości,  które  następie  szczegółowo 

wyspecyfikował  i  opisał.  Powyższe  stoi  w  sprzeczności  ze  stanowiskiem  Zamawiającego 

prezentowanym w toku w rozprawy, który stwierdził, że wezwanie wystosował z „ostrożności”. 

Izba uznała ww. argumentacje za niewiarygodną z uwagi na szczegółowo powołaną powyżej 

konkretną treść wezwania.  

W  tym  miejscu  zaznaczenia  wymaga,  że  badanie  zagadnienia  rażąco  niskiej  ceny 

wymaga  jego  osadzenia  w  poziomie  cen  rynkowych,  cen  w  postępowaniu,  w  tym  również 

szacowania  wartości  zamówienia  ale  przede  wszystkim  zakres  badania  powinien  się 

koncentrować na indywidualnych możliwościach i sytuacji wykonawcy, w stosunku do którego 

wystosowano  wezwanie  dotyczące  występowania  w  jego  ofercie  ceny  rażąco  niskiej. 

Doniosłość wyjaśnień składanych przez wezwanego wykonawcę opiera się przede wszystkim 

na tym, że na podstawie ich treści, nie zaś na podstawie wiedzy własnej Zamawiający, powinien 

dokonać  ocena,  czy  oferta  podlega  odrzuceniu.  Wobec  tego  niezwykle  istotnym  jest,  aby 

składane  przez  wykonawcę  wyjaśnienia były  w  pełne,  szczegółowe  i  konkretne  a  nie  miały 

charakteru  ogólnego  czy  też  wyrywkowego,  bowiem  ich  celem  jest  przekonanie 

Zamawiającego, 

że 

podejrzenie 

dotyczące 

rażąco 

niskiej 

oferty 

wykonawcy 

było nieuzasadnione.  

Odnosząc  się  zaś  do  argumentacji  Przystępującego,  opierającej  się  o  inne, 

wcześniejsze  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  w  których  brał  udział 

Odwołujący  i  oferował  wykonanie  zamówienia  na  identycznym,  czy  też  zbliżonym  poziomie 

cenowym  co Przystępujący  w  rozpoznawanym  obecnie postępowaniu to wskazać należy,  że 

powyższe  nie  może  mieć  tak  prostego  przełożenia  -  jakiego  wydaje  się,  że  oczekuje 

Przystępujący  -    na  zasadność  zarzutów  zgłoszonych  w  rozpoznawanym  postępowaniu 

odwoławczym,  bowiem  dotyczą  one  innych  postępowań,  a  nie  tego  konkretnego  stanu 

faktycznego  ustalonego  przez  Izbę  na  potrzeby  rozpoznania  zarzutów  zgłoszony  przez 

Konsorcjum w odwołaniu. Ponadto w tym zakresie należy również odwołać się do argumentacji 

Izby przedstawionej powyżej, wskazującej na konieczność  badania indywidualnym możliwości 

i sytuacji wykonawcy wezwanego do złożenia wyjaśnień w zakresie podejrzenia występowania 

w  jego ofercie  ceny  rażąco  niskiej. Tego  rodzaju badanie nie było prowadzone przez  Izbę  w 

odniesieniu do ceny zaoferowanej przez Konsorcjum z uwagi na brak zarzutów w tym zakresie. 

Wobec tego wszelkie dowody złożone w tym zakresie należy uznać za nieistotne i nieprzydatne 

dla rozpoznania zgłoszonych zarzutów. 

Jeśli zaś chodzi o wyjaśnienia czy też dowody złożone przez Przystępującego wraz z 

pismem procesowym to Izba uznaje je za spóźnione z uwagi na to, że Izba dokonywała badania 

prawidłowości  czynności  Zamawiającego,  polegającej  na  ocenie  wyjaśnień  złożonych  przez 

Przystępującego  w  aspekcie  występowania  w  jego  ofercie  ceny  rażąco  niskiej.  Tym  samym 

wykonawca  powinien  złożyć  wyczerpujące  wyjaśnienia,  zawierające  m.  in  odpowiednie 

kalkulacje oraz przedstawić odpowiednie dowody na etapie składania wyjaśnień a nie dopiero 

na etapie rozprawy.  

Biorąc pod uwagę powyższe Izba potwierdziła nietrafność decyzji Zamawiającego, który 

uznał, że wyjaśnienia Przystępującego są prawidłowe i wystarczające w aspekcie wykazania, 

że oferta BTC nie zawiera ceny rażąco niskiej. Izba uznała, że wykonawca nie zastosował się 

do  wezwania  Zamawiającego  i  nie  przedstawił  wyjaśnień  w  pełnym,  wymaganym  przez 

Zamawiającego  zakresie  wymaganym.  Z  rozważań  Izby  przedstawionych  powyżej  płynie 

wniosek, że wyjaśnienia  złożone przez Przystępującego nie są wyczerpujące, szczegółowe  i 

przekonujące  oraz  nie  rozwiewają  wszystkich  wątpliwości,  które  zrodziły  się  po  stronie 

Zamawiającego. Konsekwencją powyższego jest nieuzasadnione przekonanie Zamawiającego, 

że wykonawca BTC wykazał w sposób dostateczny, że zaoferowana przez niego cena nie jest 

ceną rażąco niską.  

Izba  stanęła  na  stanowisku,  że  w  rozpoznawanej  sprawie  Zamawiający  powinien  był 

ofertę Przystępującego odrzucić na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp, 

czego nie uczynił a tym samym naruszył ww. przepisy Pzp. W związku z tym Izba stwierdziła, 

że  wskazane  naruszenie  miało  wpływ  na  wynik    postępowania  co  skutkowało  tym,  że  Izba 

uwzględniła  odwołanie  i  nakazała  Zamawiającemu  unieważnienie  czynności  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej  oraz  ponowne  badanie  i  ocenę  ofert  połączoną  z  odrzuceniem  oferty 

wykonawcy BTC. 

Jeśli zaś chodzi o zarzut art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp oraz 89 ust. 1 pkt 3 Pzp to został przez 

Izbę oddalony z uwagi na sposób oraz konstrukcję postawienia zarzutów. Izba zwraca uwagę, 

że Odwołujący w treści odwołania nie wskazał konkretnie postanowienia siwz z którymi oferta 

Przystępującego byłaby niezgodna. Izba nie dopatrzyła się również naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 

3 Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 uznk. 

Konkludując,  Izba  uwzględnia  odwołanie  w  zakresie  zarzutu  naruszenia  przez 

Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 90 ust. 3  Pzp i nakazała Zamawiającemu 

unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz ponowne badanie i ocenę ofert 

połączoną z odrzuceniem oferty wykonawcy BTC. 

Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 Pzp orzeczono jak w sentencji. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9 

i 10 Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 a) i b), § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa 

Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od 

odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. 

Dz. U. z 2018 r. poz. 972).  

…………………………..