KIO 2564/19 WYROK dnia 9 stycznia 2020 r.

WYROK 

z dnia 9 stycznia 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Daniel Konicz 

Protokolant:            

Rafał Komoń 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 stycznia 2020 

r. w Warszawie odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  16 grudnia  2019  r.  przez  Odwołującego  – 

wykonawcę  PBO  Śląsk  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w Sosnowcu,  w  postępowaniu  prowadzonym 

przez Zamawiającego – Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie, przy udziale wykonawców 

wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  –  M.  C.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą  pod firmą  Zakład  Remontowo-Budowlany  Expobud  M.  C.  w Wołominie,  M.  S. 

prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą M. S. Maro w Majdanie, R. S. prowadzącego 

działalność  gospodarczą  pod  nazwą  Firma  Energetyczno-Budowlana  „Elmor”  R.  A.  S.  w 

Warszawie

,  zgłaszających przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

zamawiającego, 

orzeka: 

Oddala odwołanie. 

Kosztami postępowania obciąża Odwołującego i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  20.000,00  zł 

(słownie: dwudziestu  tysięcy  złotych  00/100)  uiszczoną  przez  Odwołującego  tytułem 

wpisu od odwołania; 

zasądza  od  Odwołującego  na  rzecz  Zamawiającego  kwotę  3.600,00  zł  

(słownie: trzy tysiące sześćset złotych 00/100) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 

(Dz.U. z 2019 r., poz. 1843 j.t.) na niniejszy wyrok 

– w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia 

–  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ………………………………………. 

Uzasadnienie 

Wojskowy  Instytut  Medyczny  w  Warszawie  (dalej: 

„Zamawiający”)  prowadzi, 

na 

podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  29 stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych 

(Dz.U.  z  2018  r.,  poz.  1986  j.t.  ze  zm.),  zwanej  dalej  „Pzp”,  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn.: „Przebudowa pomieszczeń 

dla  potrzeb  Kliniki  Endokrynologii  i  Terapii 

Izotopowej  w  budynku  nr  18”,  zwane  dalej 

„Postępowaniem”. 

Wartość  zamówienia  przekracza  kwoty  określone  w  przepisach  wykonawczych 

wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym 

Unii Europejskiej 30 

września 2019 r. pod nr 2019/S188-456438. 

5  grudnia 

2019  r.  Zamawiający  poinformował  wykonawców  ubiegających  się 

o 

udzielenie  zamówienia  o  wyborze,  jako  najkorzystniejszej,  oferty  wykonawców  wspólnie 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  –  M.  C.  prowadzącego  działalność  gospodarczą 

pod  firmą  Zakład  Remontowo-Budowlany  Expobud  M.  C.  w Wołominie,  M.  S.  prowadzącej 

dzi

ałalność gospodarczą pod firmą M. S. Maro w Majdanie, R. S. prowadzącego działalność 

gospodarczą pod nazwą Firma Energetyczno-Budowlana „Elmor” R. A. S. w Warszawie (dalej 

„Konsorcjum”),  co  zostało  zaskarżone  odwołaniem  wniesionym  do  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej (dalej „Izba” lub „KIO”) 16 grudnia 2019 r. przez wykonawcę PBO Śląsk sp. z 

o.o. z siedzibą w Sosnowcu 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, że: 

zaniechał  odrzucenia  oferty  Konsorcjum,  pomimo  że  jego  oferta  zawiera  błąd 

w obliczeniu ceny w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp; 

2.  zaniecha

ł  odrzucenia  oferty  Konsorcjum,  pomimo  że  jej  złożenie  stanowi  czyn 

nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp; 

3.  ewentualnie,  zaniecha

ł  wezwania  Konsorcjum  do  złożenia  wyjaśnień  treści  oferty 

w zakresie sposobu obliczenia ceny oferty i zastosowanych stawek VAT 23% i 8%; 

wskazując na naruszenie: 

1.  art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp w zw. z art. 41 ust. 1 i 2 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy z dnia 

11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 j.t. ze 

zm. 

(dalej  „Ustawa  VAT”),  oraz  w  zw.  z  art.  7  ust.  1  Pzp  przez  zaniechanie 

odrzucenia oferty Konsorcjum pomimo zastosowania zarówno podstawowej stawki 

VAT,  jak  i  stawki  obniżonej  VAT  8%,  podczas  gdy  przedmiotem  zamówienia  jest 

świadczenie kompleksowe, które powinno zostać objęte jednolitą stawką VAT 23%, 

a 

Zamawiający  akceptując  ją  naruszył  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego 

traktowania wykonawców; 

2.  art.  89  ust.  1  pkt  3  w  zw.  z  art.  7  ust.  1  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

Konsorcjum  pomimo  zastosowania  zarówno  podstawowej  jak  i  obniżonej  stawki 

VAT,  podczas  gdy  wszyscy  pozostali  wyk

onawcy,  którzy  złożyli  oferty 

w 

Postępowaniu przyjęli jednolitą stawkę VAT 23%, co świadczy o tym, że złożenie 

oferty Konsorcjum EXPOBUD stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, a Zamawiający 

akceptując  ją  naruszył  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania 

wykonawców; 

ewentualnie: 

3.  art. 87 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp przez zaniechanie wezwania Konsorcjum do 

złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  sposobu  ustalenia  ostatecznej  ceny  oferty  oraz 

zastosowania zarówno podstawowej stawki VAT jak i stawki obniżonej, podczas gdy 

z  oferty  Konsorcjum  nie  wynika  w  odniesieniu  do  jakiego  elementu  przedmiotu 

zamówienia  wykonawca  przyjął  stawkę  obniżoną  VAT  8%,  zaś  Zamawiający  jest 

zobowiązany weryfikować prawidłowość przyjętej przez wykonawców stawki VAT. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej; 

odrzucenia oferty złożonej przez Konsorcjum; 

3.  ewentualnie 

–  wezwania  Konsorcjum  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  sposobu 

ustalenia  ostatecznej  ceny  oferty  oraz  z

astosowania  zarówno  podstawowej,  

jak i obniżonej stawki VAT; 

4.  dokonania ponownego badania i oceny 

ofert złożonych w Postępowaniu. 

Odwołujący podał, że ma interes we wniesieniu odwołania. 

Tytułem  uwag  natury  ogólnej  Odwołujący  podał,  że zgodnie z  rozdziałem  3 SIWZ – 

„Opis  przedmiotu  zamówienia”  („OPZ”)  obowiązkiem  wykonawcy  będzie  wykonanie 

kompleksow

ych  robót  i  usług,  a  nadto,  że  szczegółowy  opis  zamówienia  został  zawarty 

w dokumentacji projektowej 

– projekcie budowlano-wykonawczym (Załącznik nr 9 do SIWZ), 

specyfikacji  technicznej  wykonania  i  odbioru  robót  (Załącznik  nr  10  do  SIWZ)  oraz 

kosztorysach  przedmiarowych  dla  poszczególnych  branż  (Załącznik  nr  11  do  SIWZ). 

Wykonawca jest również obowiązany uzyskać w imieniu Zamawiającego wszystkie decyzje, 

zezwolenia  i  inne  dokumenty  wydane  przez  właściwe  jednostki  i  organy,  w  szczególności 

przez  Powiatowy  Inspektorat  Nadzoru  Budowlanego,  Wojskowy  Ośrodek  Medycyny 

Prewencyjnej 

w 

Modlinie, 

Delegaturą 

Wojskowej 

Ochrony 

Przeciwpożarowej, 

Państwową Agencję  Atomistyki  w  zakresie  wykonanych  prac,  niezbędne  do  uzyskania 

ostatecznej decyzji o pozw

olenie na użytkowanie budynku (Rozdział 3 pkt 6 SIWZ). 

w 

tym Odwołujący i Konsorcjum, oferując wykonanie przedmiotu zamówienia za następujące 

kwoty: 

1.  Konsorcjum 

–  18.182.799,86  +  VAT:  23%  od  kwoty  17.833.233,46  i  8%  od  kwoty 

349.566,40, co daje 22 312 408,87 

zł brutto; 

Odwołujący – 18.144.662,02 + VAT 23%, tj. 22 317 934,28 zł brutto; 

3.  TAMEX Obiekty Sportowe S.A. 

– 19.288.900,91 + VAT 23%, tj. 23.725.348,12 zł 

brutto; 

4.  FADBET S.A. 

– 19.487.804,88 zł + VAT 23%, tj. 23 970 000,00 zł brutto; 

5.  MAR-BUD sp. z o.o. sp. k. 

– 19.928.179,03 zł + VAT 23%, tj. 24.511.661,07 zł brutto. 

Jak  wynika  z  powyższego  zestawienia,  wszyscy  wykonawcy  biorący  udział 

w 

Postępowaniu,  za  wyjątkiem  Konsorcjum  zastosowali  jednolita  stawkę  VAT  w  wysokości 

Jednocześnie,  mimo  powyższych  rozbieżności,  wysokość  zastosowanych  stawek 

podatku  23%  i  8%  w  ofercie  Konsorcjum  nie  była  przedmiotem  pytań  Zamawiającego  ani 

wyjaśnień wykonawcy. 

Odwołujący podał, że stosownie do treści art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp zamawiający odrzuca 

ofertę,  jeżeli  zawiera  błędy  w  obliczeniu  ceny  lub  kosztu.  Zgodnie  z  ugruntowaną 

linią orzeczniczą  KIO  zastosowanie  nieprawidłowej  stawki  VAT  stanowi  błąd  w  obliczeniu 

ceny,  który  obliguje  zamawiającego  do  odrzucenia  oferty,  jeżeli  zamawiający  nie  określił 

w SI

WZ stawki właściwej dla przedmiotu zamówienia, zostawiając wykonawcom określenie jej 

wysokości. Taka sytuacja zachodzi w Postępowaniu, ponieważ Zamawiający nie wskazał jakie 

stawki  V

AT  winny  znaleźć  zastosowanie  do  obliczenia  ceny  brutto  oferty.  Co  istotne, 

obowiązek weryfikacji zastosowanej przez wykonawców stawki podatku w złożonych ofertach 

spoczywa  na  z

amawiającym,  który  obowiązany  jest  prowadzić  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  z  poszanowaniem  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego 

traktowania wykonawców oraz w sposób zapewniający porównywalność ofert. 

Odwołujący  zaznaczył,  że  dla  dokonania  oceny  czy  dochodzi  do  naruszenia  zasad 

uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców niezbędne jest stosowanie kryteriów 

zobiektywizowanych i nie jest możliwa każdorazowo ocena wpływu wadliwej stawki podatku 

na warunki konkurencji w postępowaniu o zamówienie publiczne. Ponadto, w przypadku braku 

określenia  przez  zamawiającego  stawki  VAT  w  SIWZ,  obowiązek  zamawiającego  musi 

ograniczyć  się  wyłącznie  do  oceny  prawidłowości  przyjętej  w  ofercie  wykonawcy  stawki 

podatku,  która  jako  element  cenotwórczy  ma  niewątpliwie  bezpośredni  wpływ  na 

ukształtowanie wysokości przedstawionej w ofercie ceny. W konsekwencji, jeżeli zamawiający 

nie „narzucił” w danym postępowaniu stawki VAT, która winna znaleźć zastosowanie, to winien 

każdorazowo  badać  czy  dany  wykonawca  zastosował  do  kalkulacji  ceny  stawkę  VAT 

w 

prawidłowej  wysokości.  Przyjęcie  w  ofercie  nieprawidłowej  stawki  podatku  jest  zatem 

równoznaczne  z  błędem  w  obliczeniu  zawartej  w  ofercie  ceny,  polegającym  na  wadliwym 

zaoferowanej  ceny.  Innymi  słowy,  posłużenie  się  przez  wykonawcę  choćby  tylko  jednym 

nieprawidłowo  określonym  elementem  kalkulacji  ceny  przekłada  się  na  wystąpienie  błędu 

w 

obliczeniu  ceny  i  to  bez  względu  na  skalę  czy  matematyczny  wymiar  stwierdzonego 

uchybienia.  

W  konsekwencji,  zastosowanie  przez  wyko

nawcę  obniżonej  stawki  VAT  8% 

w 

przypadku  gdy  zgodnie  z  obowiązującymi  przepisami  winien  on  zastosować  stawkę 

podstawową  23%  VAT  może  również  zostać  zakwalifikowane  jako  czyn  nieuczciwej 

konkurencji. W sytuacji gdy wysokość zastosowanej stawki wpływa na ustalenie ostatecznej 

ceny oferty (w tym przypadku 

obniżenie ceny brutto podlegającej ocenie w ramach kryteriów 

oceny ofert), niewątpliwie takie działanie wykonawcy, który zaniża cenę brutto nosi znamiona 

działania utrudniającego dostęp do rynku oraz możliwość zbytu towarów i usług pozostałym 

wykonawcom  zainteresowanym  pozyskaniem  zamówienia  w  rozumieniu  przepisów  ustawy 

z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2019 r., poz. 1010 j.t. 

ze zm

.), dalej „Znk”. 

W kwe

stii błędu w obliczeniu ceny Odwołujący podał, że art. 41 Ustawy VAT wskazuje 

wysokość podatku w odniesieniu do towarów i usług. Co do zasady, zgodnie z art. 41 ust. 1 

oraz art. 146aa ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, towary i usługi opodatkowane są stawką podstawową 

w  wysokości  23%.  Ustawa  VAT  w  określonych  przypadkach  przewiduje  możliwość 

zastosowania  stawki  obniżonej  VAT,  m.in.  w  wysokości  8%.  Art.  41  ust.  2  Ustawy  VAT 

(i 

powiązany  z  nim  art. 146aa ust.  1 pkt  2 Ustawy  VAT)  wskazują,  że „dla towarów  i  usług 

wymienionych  w  załączniku  nr  3  do  ustawy,  innych  niż  klasyfikowane  według  Polskiej 

Klasyfikacji  Wyrobów  i  Usług  w  grupowaniu  usługi  związane  z  wyżywieniem  (PKWiU  56), 

stawka podatku wynosi 7%, 

z zastrzeżeniem art. 114 ust 1”. Biorąc pod uwagę zakres prac 

st

anowiących  przedmiot  zamówienia  należy  zwrócić  uwagę  na  punkt  13  załącznika  nr  3 

Ustawy  VAT  („Załącznik”),  który  wskazuje,  że  stawką  8%  objęte  są,  bez  względu  na  kod 

CN, 

„wyroby medyczne w rozumieniu ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych 

(Dz. U. z 2019 r. poz. 175, 447 i 534)

”. 

Odwołujący  zauważył,  że  obliczenie  ceny  ofertowej  przez  Konsorcjum 

z 

zastosowaniem  stawki  podatku  VAT  23%  i  8%  można  ustalić  wyłącznie  na  podstawie 

formularza  oferty. 

Co  prawda,  wykonawca  byli  zobowiązani  załączyć  do  oferty  również 

szczegółowe  kosztorysy  ofertowe,  niemniej  jednak  kosztorysy  te  zawierają  wyłącznie  ceny 

jednostkowe w kwocie netto oraz sumę dla danego kosztorysu w kwocie netto bez określenia 

cen  brutto  oraz  stawek  VAT. 

Powyższy  sposób  ustalenia  ceny  wynikał  z  instrukcji 

Zamawiającego  wskazanych  w  rozdziale  13  SIWZ  Opis  sposób  obliczenia  ceny,  

zgodnie z którym: 

„[…] 

z zachowaniem następujących zasad: 

Wartość  netto  =  suma  kosztorysów  ofertowych  szczegółowych  tj.  suma  wszystkich 

branż występujących w zamówieniu, 

Wartość brutto = wartość netto powiększona o stawkę podatku VAT. 

Kosztorysy  ofertowe  należy  sporządzić  zgodnie  z  podstawą  wyceny,  zakresem, 

nakładami rzeczowymi  podanymi  w  kosztorysach  przedmiarowych  Zamawiającego. 

Ceny 

umieszczone  w  poszczególnych  pozycjach  kosztorysu  przedmiarowego  muszą 

obejmować wszystkie następujące po sobie czynności niezbędne dla zapewnienia ciągłości 

wykonania robót z dokumentacją projektową i wymaganiami, podanymi, w szczególności, 

w  specyfikacjach  technicznych  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych,  a  także  wiedzą 

techniczną, Polskimi Normami i sztuką budowlaną. 

Obliczaną  w  sposób  podany  w  pkt  1  wartość  oferty  należy  wpisać  do  formularza 

o

fertowego, stanowiącego załącznik nr 1 do SIWZ. 

[…]”. 

W związku z powyższym nie jest możliwe precyzyjne ustalenie, do których zakresów 

prac Konsorcjum zastosowało stawkę podstawową VAT 23%, a do których stawkę obniżoną 

VAT  8%.  Powyższe  rozróżnienie  byłoby  możliwe  dopiero  gdyby  Zamawiający  wezwał 

Konsorcjum do wyjaśnienia treści oferty w zakresie sposobu kalkulacji ceny i zastosowanych 

stawek 

VAT, 

niemniej 

jednak 

Zamawia

jący 

takiego 

wezwania 

zaniechał. 

Odwołujący stwierdził,  ze  może  się  tylko  domyślać,  że  stawka  obniżona  VAT  8%  została 

zastosowana  przez  Konsorcjum  do  obliczenia  ceny  brutto  zakresu  prac  obejmującego 

wykonanie instalacji wewnętrznej gazów medycznych. Niemniej jednak, powyższe jest tylko 

przypuszczeniem,  ponieważ  wskazana  w  kosztorysie  Konsorcjum  suma  wartości 

kosztorysowej robót dotyczących instalacji wewnętrznej gazów medycznych bez podatku VAT 

wynosi  360.555,

05  zł  netto,  podczas  gdy  wartość  netto,  dla  której  zgodnie  z  Formularzem 

oferty  Konsorcjum  zastosowano  stawkę  VAT  8%  to  349.566.40  zł  netto.  Kwota  ta  nie 

odpowiada  jednocześnie  żadnemu  innemu  kosztorysowi  złożonemu  przez  Konsorcjum. 

Niezależnie  jednak  od  powyższego,  nawet  jeżeli  przyjąć  że  część  zakresu  prac  obejmuje 

dostawę  lub  wykonanie  elementów  (instalacji  gazów  medycznych),  które  mogą  podlegać 

stawce VAT 8%, to w ocenie Odwołującego, z uwagi na to że przedmiot zamówienia obejmuje 

świadczenie  o  charakterze  kompleksowym,  do  całkowitej  ceny  oferty  Konsorcjum  było 

zobowiązane zastosować jednolitą stawkę podatku w wysokości 23%, podobnie jak pozostali 

wykonawcy. 

Następnie  Odwołujący  wskazał,  że  Ustawa  VAT  nie  definiuje  pojęcia  świadczenia 

kompleksowego. 

Rzecz 

ma 

się 

podobnie 

na 

gruncie 

prawa 

unijnego 

– 

Dyrektywa 

2006/112/WE  z  dnia  28  listopada  2006  r.  także  nie  zawiera  tego  pojęcia. 

Dopiero 

praktyka  orzecznicza  Trybunału  Sprawiedliwości  oraz  orzecznictwo  krajowe 

obiektywnie 

tworzących w aspekcie gospodarczym jedną całość, których rozdzielenie miałoby 

sztuczny  charakter

.  Jednocześnie  w  orzecznictwie  podkreśla  się,  że  oceny  czy  mamy  do 

czynienia  z  usługą  kompleksową  należy  dokonywać  w  konkretnym  przypadku,  mając  na 

uwadze  charakter  i  zakres  przedmiotu  zamówienia.  Jeśli  wyodrębnienie  usługi  zasadniczej 

jest możliwe, wówczas możliwym jest także zastosowanie do wszystkich usług wchodzących 

w skład świadczenia złożonego tych samych zasad opodatkowania, tj. zasad właściwych dla 

usługi  głównej.  Podobnie,  w  przypadku  gdy  nie  można  ustalić  usługi  wiodącej  (głównej), 

to 

wówczas do wszystkich świadczeń winna znaleźć zastosowanie podstawowa stawka VAT. 

Istota świadczenia kompleksowego polega zatem na tym, że jeśli kilka świadczeń pozostaje 

ze  sobą  w  takim  związku,  że  z  ekonomicznego  punktu  widzenia  tworzą  całość,  jedną 

czynność,  to  czynność  ta  nie  powinna  być  rozdzielana  w  sposób  sztuczny  dla  celów 

podatkowych.  Innymi  słowy,  jeśli  dwa  lub  większa  liczba  świadczeń  jest  ze  sobą  tak  silnie 

związana,  że  gospodarczo  tworzy  de  facto  jedną  całość,  to  taką  grupę  świadczeń  należy 

traktować jako jedną całość, a zatem opodatkowywać według jednej stawki (nawet jeśli takie 

świadczenia spełnianie oddzielnie opodatkowane byłyby  innymi  stawkami VAT).  Co więcej, 

w 

ramach  świadczenia  kompleksowego  wyróżnia  się  świadczenie  główne  (zasadnicze) 

i pomocnicze

,  które  nie  jest  „głównym  celem”  nabywcy,  a  pełni  jedynie  role  pomocniczą 

względem świadczenia głównego. W skład świadczenia kompleksowego nie mogą wchodzić 

świadczenia,  które  nie  służą  spełnieniu  świadczenia  głównego  i  mogą  mieć  samoistny, 

odrębny charakter.  

Dla celów opodatkowania VAT nie można również pomijać znaczenia gospodarczego 

danego świadczenia i oceniać tylko na podstawie kryteriów obiektywnych, należy brać również 

pod uwagę zgodny zamiar i wolę stron danej umowy oraz perspektywę nabywcy: Dla oceny 

kompleksowości  świadczenia  bardzo  Istotny  jest  „ekonomiczny  punkt  widzenia”  oraz  jego 

ocena z perspektywy nabywcy. Jeżeli z perspektywy nabywcy oraz z ekonomicznego punktu 

widzenia  wynika,  że  mamy  do  czynienia  z  jednym  świadczeniem,  wówczas  wszystkie 

c

zynności  wchodzące  w  zakres  tego  świadczenia,  nawet  gdyby  w  innych  okolicznościach 

mogły  być  samodzielnie  świadczone,  są  częścią  jednej,  niepodzielnej  transakcji.  W  takiej 

sytuacji  podział  takiej transakcji  na jej części  składowe i  opodatkowanie VAT każdej  z tych 

części składowych osobno, jest podziałem sztucznym, a więc niedozwolonym.  

W  oparciu  o  tez

y  wyrażane  w  orzecznictwie,  można  zatem  stwierdzić,  że  z  usługą 

kompleksową mamy do czynienia jeśli: 

istnieje  możliwość  wyodrębnienia  usługi  głównej  i  usług  pomocniczych,  a  usługi 

pomocnicze  nie  maja  odrębnego  (niezależnego)  i  samodzielnego  charakteru 

w 

stosunku do usługi głównej; 

usługi pomocnicze są niezbędnym elementem całości świadczenia, niezbędne do 

wykonania usługi kompleksowej i pozostają z nią w ścisłym, funkcjonalnym związku; 

jednego  celu  gospodarczego; 

innymi  słowy  oceniając  charakter  świadczenia 

z perspektywy  potrzeb  celu 

konsumenta  możliwe  jest  stwierdzenie,  że  nabywca 

konsument) nabywa świadczenie kompleksowe, a nie pojedyncze usługi; 

pomiędzy  poszczególnymi  usługami  istnieje  związek  oraz  występuje 

komplementarno

ści poszczególnych czynności, tj. czynności są ze sobą tak ściśle 

powiązane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. 

W  tym  miejscu  należy  wskazać,  że  zgodnie  z  dokumentacją  przetargową,  

w  tym  w 

szczególności  załącznikiem  nr  8  (wzór  umowy),  załącznikiem  nr  9  

(projekt  budowlano-

wykonawczy),  załącznikiem  nr  10  (Specyfikacji  Technicznej  Wykonania 

i Odbioru 

Robót) i załącznikiem nr 11 (przedmiary) przedmiotem zamówienia jest wykonanie 

robót  budowlanych  związanych  z  przebudową  pomieszczeń  w  budynku  nr  18  dla  potrzeb 

Kliniki  Endokrynologii  i  Terapii  Izotopowej. 

Wykonanie  przedmiotu  zamówienia  wymaga 

wykonania s

zeregu świadczeń oraz zakresów robót, w tym wykonania robót wielobranżowych 

(opisanych w  projekcie  budowlano-wykonawczym  oraz  w  STWiOR

),  w  tym  w  branży 

budowlanej (architektura i konstrukcja), branży elektrycznej, sanitarnej, gazowej, wykonania 

urządzeń  grzewczych,  wentylacyjnych  i  klimatyzacyjnych,  robót  wykończeniowych  oraz 

uzyskania  wszelkich  niezbędnych  uzgodnień  i  decyzji  zakończonych  uzyskaniem  przez 

wykonawcę,  w  imieniu Zamawiającego,  pozwolenia na  użytkowanie.  Co istotne,  wykonanie 

robót  w  poszczególnych  branżach  (wykonanie  poszczególnych  instalacji,  przyłączy, 

zagospodarowanie  terenu,  wykonanie  instalacji  gazowej)  nie  jest  celem  w  samym  w  sobie, 

ale 

służy wykonaniu przedmiotu zamówienia jako całości. Realną wartość  ekonomiczną dla 

Zamawiającego będzie zatem stanowić wyłącznie wykonanie całości zamówienia.  

Kolejno

,  zgodnie  z  projektem  §  2  ust.  3  wzoru  umowy  (Załącznik  nr  8  do  SIWZ) 

zamówienie winno zostać wykonane w III etapach, przy czym etap I w ciągu 21 miesięcy – 

jako  wyko

nanie  robót  budowlanych;  etap  lI  –  komisyjny  odbiór  całości  robót  budowlanych 

w 

terminie 1 miesiąca od zgłoszenia robót do odbioru; etap III – uzyskanie przez wykonawcę 

w imieniu Zamawiającego wszystkich niezbędnych do uzyskania pozwolenia na użytkowanie 

budynku 

zaświadczeń 

właściwych 

jednostek 

i 

organów 

w 

szczególności 

Powiatowego Inspektoratu  Nadzoru  Budowlanego,  Wojskowego 

Ośrodka  Medycyny 

Prewencyjnej 

w Modlinie, 

Delegatury 

Wojskowej 

Ochro

ny 

Przeciwpożarowej, 

Państwowej Agencji  Atomistyki  w  zakresie  wykonanych  prac  oraz  przekazanie  ostatecznej 

decyzji  o  pozwolenie  na  użytkowanie  budynku  w  terminie  do  2  miesięcy  od  komisyjnego 

odbioru  całości  robót  budowlanych,  jednak  nie  później  niż  do  24  miesięcy  licząc  od  daty 

protokolarnego  przekazania  terenu  budowy  wykonawcy.  Tym  samym,  b

iorąc  pod  uwagę 

charakter ekonomiczny omawianej transakcji, mamy do czynienia z jednolitym gospodarczo 

kompleksowym  świadczeniem  polegającym  na  wykonaniu  kompleksowych  robót 

Kliniki Endokrynologii i Terapii Izotopowej w budynku nr 18. 

W  świetle  powyższych  kryteriów,  w  zaistniałym  stanie  faktycznym,  brak  jest 

jakiegokolwiek  elementu  zamówienia,  który  powinien  zostać  wyodrębniony  na  gruncie 

podatkowym (w tym w szczególności, nie jest takim elementem wykonanie instalacji gazów 

medycznych). Wyodrębnienie takie nosiłoby bowiem cechy sztuczności i nie przedstawiałoby 

samo  w  sobie  wartości  dla  Zamawiającego.  Rozdzielenie  poszczególnych  elementów 

świadczenia  miałoby  również  charakter  sztuczny  w  szczególności  w  świetle  faktu, 

że Zamawiający  nie  jest  zainteresowany  nabyciem  poszczególnych  robót  (świadczeń), 

a 

kompleksowych  robót  budowlanych.  Ostatecznie  zaś  do  obowiązków  wykonawcy  należy 

również  uzyskanie  w  imieniu  Zamawiającego  wszystkich  decyzji  i  zezwoleń  i  innych 

dokumentów  wydanych  przez  właściwe  jednostki  i  organy,  w  zakresie  wykonanych  prac, 

niezbędne do uzyskania ostatecznej decyzji o pozwolenie na użytkowanie budynku (Rozdział 

3  pkt  6  SIWZ)

.  W  konsekwencji,  w  świetle  postanowień  dokumentacji  przetargowej, 

Zamawiający  jest  zainteresowany  uzyskaniem  kompleksowego  świadczenia,  a  w  efekcie 

gotowego do użytkowania obiektu. Powyższe jednoznacznie wskazuje na to, że tylko komplet 

świadczeń będzie realizował wymogi Zamawiającego, co przemawia za przyjęciem podejścia, 

że  mamy  do  czynienia  z  kompleksową  usługą,  dla  której  Ustawa  VAT  nie  przewiduje 

możliwości stosowania obniżonej stawki VAT. Na gruncie analizowanego stanu faktycznego 

w  praktyce  poszczególne  świadczenia  wchodzące  w  skład  zamówienia,  samodzielnie  nie 

stanowią  dla  Zamawiającego  wartości,  gdyż  nie  zaspokajają  w  pełni  jej  potrzeb,  czyli  nie 

spełniają celu,  dla którego Zamawiający  zdecydowała się na  nabycie usługi kompleksowej. 

Dowodem na to jest chociażby to, że Zamawiający nie dopuścił składania ofert częściowych 

(Rozdział 3 pkt. 2 SIWZ). Dopiero całościowe wykonanie zamówienia oraz uzyskanie przez 

wykonawcę  pozwolenia  na  użytkowanie  pozwala  na  osiągnięcie  efektu  ekonomicznego 

oczekiwanego  przez  Zamawiającego.  Innymi  słowy,  przedmiot  zamówienia,  dla  którego 

prowadzone 

jest  Postępowanie  stanowi  jedno  świadczenie  kompleksowe,  gdzie  instalacja 

gazów  medycznych  występuje  jako  element  poboczny  i  pomocniczy,  niebędący  dla 

Zamawiającego celem samym w sobie, lecz jedynie koniecznym środkiem do zrealizowania 

całości  zamówienia,  nie  mogąca  też  funkcjonować  samoistnie.  Wynika  stad  wprost, 

że wykonanie  robót  budowlanych  oraz  mająca  być  ich  elementem  instalacja  gazów 

medycznych są ze sobą nierozerwalnie związane w kontekście świadczeń na gruncie VAT, 

a 

tym  samym  stanowią  świadczenie  kompleksowe.  W  świetle  powyższego,  cały  przedmiot 

zamówienia  powinien  zatem  zostać  opodatkowany  stosownie  do  czynności  podstawowej, 

tj. 

według stawki VAT 23%. 

Z uwagi na powyższe, mając na względzie charakterystykę przedmiotu zamówienia, 

w ocenie  O

dwołującego,  realizowane  świadczenia  są  ze  sobą  ściśle  związane  i  tworzą 

obiektywnie  jedno  nierozerwalne  świadczenie  gospodarcze  z  perspektywy  przepisów 

jednolita stawka podstawowa podatku VAT 23%. W konsekwencji, oferta Konsorcjum powinna 

podlegać odrzuceniu w oparciu o treść art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp. 

Kolejno  Odwołujący  stwierdził,  że  stosowanie  stawki  podstawowej  23%  VAT  ma 

charakter  zasad

y  ogólnej.  Dlatego  też  wszelkie  wyjątki  od  tej  reguły  powinny  być 

i

nterpretowane  w  sposób  ścisły,  zgodnie  z  celami  realizowanym  przez  dane  odstępstwa, 

uwzględniając  brzmienie  danych  przepisów  wprowadzających  takie  odstępstwa  oraz 

z 

uwzględnieniem powszechności opodatkowania VAT oraz zasady neutralność tego podatku 

dla  przedsiębiorców.  Tym  samym,  ewentualne  uznanie,  że  część  świadczeń  w  ramach 

przedmiotu 

zamówienia 

powinna 

podlegać 

preferencyjnej 

stawce 

VAT, 

stanowiłoby niedopuszczalną 

wykładnię 

rozszerzającą 

przepisu 

wprowadzającego 

preferencję podatkową, która jest szczególnym odstępstwem od opodatkowania podstawową 

stawką  podatku.  Stosowanie  preferencyjnych  stawek  podatkowych  oraz  zwolnień 

z 

opodatkowania  jest  możliwe  tylko  w  okolicznościach  wskazanych  w  ustawie,  co  stanowi 

jedną z głównych zasad systemu VAT. Stawki podstawowej ma zatem charakter reguły ogólnej 

i  powszechnym  podejściem  jest,  że  w  sytuacji  gdy  charakter  świadczenia  nie  pozwala 

jednoznacznie  stwierdzić,  jaką  stawką  powinna  zostać  opodatkowana  dana  transakcja 

przyjmuje  się  obowiązek  stosowania  stawki  w  wymiarze  podstawowym,  a  więc  w  polskim 

systemie podatkowym 23% stawki VAT. 

W związku z charakterem stawki podstawowej jako zasady ogólnej, stawki obniżone 

(preferencyjne) i zwolnienia 

podatkowe mają charakter wyjątkowy i stanowią odstępstwo od 

generalnych  zasad  opodatkowania.  A  zatem  wszel

kie  okoliczności  uzasadniające  ich 

stosowanie winny być interpretowane w sposób ścisły. Tym samym mając na uwadze ogólnie 

przyjęte reguły wykładni przepisów prawa, w tym prawa podatkowego, niedopuszczalne jest 

stosowanie wykładni rozszerzającej w odniesieniu do wymienionych w ustawie wyjątków. 

W  kwestii  zarzucanego  Konsorcjum  czynu  nieuczciwej  konkurencji  Odwołujący 

wskazał na przepis art. 3 Znk i manipulację składnikiem oferty podlegającym ocenie w ramach 

kryteriów oceny ofert. Przywołany przepis jako czyn nieuczciwej konkurencji kwalifikuje każde 

działanie,  które  jest  sprzeczne  z  prawem  (a  więc  normami  stanowionymi)  oraz  z  dobrymi 

obyczajami,  pod  waru

nkiem,  iż  zagraża  ono  lub  narusza  interes  innego  przedsiębiorcy  lub 

klienta.  Przykładowe  wyliczenie  takich  czynów  zawiera  art.  3  ust.  2  oraz  art.  5-17  Znk, 

który stanowi katalog otwarty. 

Odwołujący  podał,  że  dobre  obyczaje  to  normy  postępowania  nie  będące  normami 

prawnymi,  które  jednak  są  niewątpliwie  normami  postępowania,  podobnie  jak 

„zasady współżycia społecznego” oraz „ustalone zwyczaje”. Powinny ich przestrzegać osoby 

fizyczne oraz inne podmioty prowadzące działalność gospodarczą, przy czym nie chodzi tutaj 

o przestrzeganie dobrych obyczajów,  jako  abstrakcyjnych norm  postępowania społecznego 

czy norm grzeczności, ale o zachowanie przedsiębiorców w działalności gospodarczej. 

gd

y  na  skutek  działania  konkurencyjnego  podjętego  przez  innego  przedsiębiorcę  nastąpi 

pogorszenie możliwości zakupu lub zbytu potrzebnych mu lub zbywanych przez niego dóbr 

lub  usługi.  Innymi  słowy,  owo  naruszenie  może  przejawić  się  tak  jak  w  zaistniałym  stanie 

faktycznym,  tj. 

w  utrudnieniu  pozyskania  zamówienia,  w  sytuacji  gdy  wszyscy  wykonawcy 

powinni zastosować do obliczenia ceny jednolita stawkę VAT w wysokości 23%. 

Podsumowując powyższe, za czyn nieuczciwej konkurencji może więc zostać uznane 

także działanie niestypizowane w Znk pod warunkiem, że spełnia przesłanki ogólnie określone 

w art. 3 Znk

. Za działanie wyczerpujące znamiona czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu 

art.  3  ust.  1  Znk 

będzie  uznane  również  działanie  przedsiębiorcy  sprzeczne  z  prawem  lub 

dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy.  

W odniesieniu do zarzutu ewentualnego zaniechania do złożenia wyjaśnień w zakresie 

zastosowanych  przez  Konsorcjum  stawek  VAT  Odwołujący  wskazał,  że  –  po  pierwsze  – 

w zaistni

ałym stanie faktycznym w czterech ofertach została wskazana jednolita stawka VAT 

w wyso

kości 23%, a wyłącznie w jednej zarówno stawka podstawowa jak i stawka obniżona. 

Już  sam  fakt  wystąpienia  rozbieżności  w  tym  zakresie  powinien  wzbudzić  wątpliwości 

Zamaw

iającego. 

Po drugie, nawet gdyby Zamawiający z jakichkolwiek wzglądów przeoczył wskazaną 

okoliczność,  należy  wskazać,  że  pismem  z  dnia  6  listopada  2019  roku  Odwołujący 

poinformował Zamawiającego o zastosowaniu przez Konsorcjum błędnej stawki podatku VAT. 

M

imo  jednak  upływu  blisko  miesiąca  pomiędzy  otrzymaniem  przez  Zamawiającego  pisma 

Odwołującego a wyborem oferty Konsorcjum jako najkorzystniejszej, Zamawiający nie zwrócił 

się do Konsorcjum o wyjaśnienia dotyczące tej kwestii (ani też do Odwołującego lub innych 

wykonawców z prośbą o wyjaśnienie przyjęcia jednolitej stawki VAT 23%). 

P

o trzecie, Zamawiający ma obowiązek każdorazowego weryfikowania zastosowanych 

przez  wykonawców  stawek  VAT.  Tymczasem,  nawet  mimo  rozbieżności  w  tym  zakresie, 

Zamawiający nie podjął żadnych czynności zmierzających do ustalenia ich źródła. 

Po czwarte, kwota wskazana przez Konsorcjum, dla której zastosowano stawkę VAT 

8% (349.566,40 zł netto) nie odpowiada żadnej z kwot wskazanych w kosztorysach złożonych 

przez  Konsorcjum  wraz  z  ofer

tą  (w  tym  w  szczególności  nie  odpowiada  kwocie  za  roboty 

dotyczące instalacji wewnętrznej gazów medycznych, tj. 360.555.05 zł netto). 

Po  piąte,  zweryfikowanie  zastosowania  prawidłowej  stawki  VAT  przez  wszystkich 

wykonawców  jest  w  zaistniałym  w  Postępowaniu  stanie  faktycznym  absolutnie  kluczowe. 

Różnica w cenie ofertowej Konsorcjum oraz Odwołującego jest bowiem znikoma, przy czym 

cena  oferty  Odwołującego  netto  jest  niższa  o  ponad  38.000  zł  od  ceny  ofertowej  netto 

Konsorcjum. 

Innymi słowy, wyłącznie różnica w przyjętej stawce VAT powoduje, że to oferta 

Konsorcjum a ni

e Odwołującego została wybrana jako najkorzystniejsza w Postępowaniu. 

zmaterializowały się przesłanki do odrzucenia oferty Konsorcjum (z czym Odwołujący się nie 

zgadza),  to  Zamawiający  powinien  wezwać  Konsorcjum  do  wyjaśnień  w  zakresie  sposobu 

ustalenia ostatecznej ceny oferty oraz zastosowania zarówno podstawowej stawki VAT 23% 

jak  i  stawki  obniżonej  VAT  8%.  Na  chwilę  obecną  nie  sposób  nawet  bowiem  stwierdzić 

w 

odniesieniu do jakich elementów zamówienia Konsorcjum przyjęło stawkę VAT 8%. 

Zamawiający  w  pisemnej  odpowiedzi  na  odwołanie  wniósł  o  jego  oddalenie 

w 

powołaniu na niżej wskazaną argumentację. 

Zamawiający stwierdził, że – jego zdaniem – osią sporu jest okoliczność prawidłowego 

zastosowania przez Konsorcjum obniżonej stawki VAT 8% na instalację gazów medycznych. 

Zamawiający  nie  podziela  opinii  Odwołującego,  na  której  oparł  on  zarzuty  odwołania, 

jakoby 

świadczenie  stanowiące  przedmiot  zamówienia  było  kompleksowe  i  nie  dało  się 

wyodrębnić  przedmiotu  objętego  stawką  obniżoną,  a  co  za  tym  idzie,  w  ocenie 

Zamawiającego, oferta Konsorcjum nie zawiera błędu w cenie, jest zgodna z Ustawą o VAT, 

a jej złożenie nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji. 

Zgodnie z dokumentacją Postępowania przedmiotem zamówienia jest wykonanie robót 

budowlanych  wielobranżowych  na  czynnym  obiekcie  szpitalnym,  wedle  opublikowanej 

dokumentacji  projektowo-wykonawczej  (

załącznik  nr  9  do  SIWZ)  oraz  STWiOR  

załącznik  nr  10  do  SIWZ),  w  tym  prace  architektoniczne,  elektryczne,  konstrukcyjne, 

sanitarne,  wentylacyjne,  ochrona  radiologiczna.  W  ramach  przebudowy  pomieszczeń  ma 

zostać  również  wykonana  instalacja  gazów  medycznych.  Opis  instalacji  gazów  został 

dokonany 

odrębną dokumentacją projektową i STWiOR, jak i szczegółowym, dedykowanym 

przedmiarem. 

W pkt 2.1. STWIOR dla branży instalacje gazów medycznych wskazano, że zgodnie 

z 

Dyrektywą 93/42/EWG z dnia 14.06.1993 r. o wyrobach medycznych oraz Rozporządzeniem 

Ministerstwa  Zdrowia  z  dnia 

5.11.2010  r.  w  sprawie  Klasyfikacji  Wyrobów  Medycznych  do 

różnego przeznaczenia, instalacja gazów medycznych jest wyrobem medycznym. W związku 

z powyższym podstawowe jej zespoły, takie jak punkty poboru, strefowe zespoły kontrolne, 

sygnalizatory  muszą  posiadać  deklarację  zgodności  wydaną  przez  producenta, 

być oznaczone  znakiem  CE  z  numerem  jednostki  notyfikowanej  oraz  zgłoszone  

w  Urzędzie  Rejestracji  Produktów  Leczniczych,  Wyrobów  Medycznych  i  Produktów 

B

iobójczych. 

W pkt 2.8. STWiOR 

– klasa wyrobów medycznych zawarto następujące wymaganie: 

„Ze  względu  na  fakt,  że  instalacje  zasilające  w  gazy  medyczne  oraz  instalacje  sygnalizacji 

gazów  medycznych  są  zakwalifikowane  do  klasy  Il  b  wyrobów  medycznych,  montowana 

armatura i wyposażenie powinny być zarejestrowane jako wyroby medyczne”. 

wykonawców,  nie  wynikała  ona  również  z  dokumentacji  Postępowania.  Nie  ulega  ponadto 

wątpliwości,  że  stosownie  do  wyrobów  medycznych,  do  których  należy  instalacja  gazów 

medycznych, 

znajdują  zastosowanie  przepisy  art.  41  ust.  2  i  art.  146aa  ust.  1  pkt  2 

Ustawy VAT

, zgodnie z którymi dla towarów i usług wymienionych w Załączniku obowiązuje 

stawka  obniżona  VAT  –  pkt  13  Załącznika.  Objęte  są  nią  wyroby  medyczne  w  rozumieniu 

ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych. Fakt, 

że instalacja gazów medycznych 

jest wyrobem medycznym nie był przez Odwołującego kwestionowany i wynika bezpośrednio 

z przytoczonych 

wyżej postanowień STWiOR. 

Zamawiający  w  toku  badania  i  oceny  ofert  dokonał  ustalenia  prawidłowej  stawki 

podatku 

uznając, że właściwą jest stawka obniżona 8% na instalację gazów medycznych oraz 

w  pozostałym  zakresie  stawka  podstawowa  23%  albo  stawka  23%  na  całość  zamówienia, 

jako stawka  podstawowa,  co  potwierdza  notatka  z  posiedzenia  komisji  przetargowej. 

W 

związku z tym, że zastosowanie stawki podstawowej jest każdorazowo dozwolone, pomimo 

że 

możliwe 

było 

zastosowanie 

przepisów 

względniejszych 

dla 

wykonawcy,  

Za

mawiający w toku badania i oceny ofert uznał, że w kwestii gazów medycznych zarówno 

wykonawca,  który  zastosował  stawkę  obniżoną,  jak  i  stosujący  stawkę  podstawową  złożyli 

ważne oferty, nie obarczone błędami w cenie. 

Zamawiający  stwierdził  następnie,  że  zawarte  w  odwołaniu  twierdzenie,  jakoby  na 

podstawie oferty Konsorcjum 

nie można było ustalić, który element zamówienia został objęty 

stawką obniżoną 8% jest  bez  znaczenia dla oceny  jej  ważności.  Co więcej,  oczywiste jest, 

w 

tym również jak się wydaje dla Odwołującego, że jedynie zakres związany z instalacją gazów 

medycznych  zgodnie  z  przepisami  podatkowymi  mógł  być  objęty  8%  stawką  VAT. 

Przedmiot 

zamówienia  nie  obejmuje  żadnych  innych  wyrobów  medycznych  czy  innych 

towarów lub usług objętych obniżoną stawką VAT. Konsorcjum składając ofertę zastosowało 

wszystkie  wytyczne  zawarte  w  SIWZ  co  do  sposobu  zaprezentowania  oferty. 

Zamawiający zaznaczył  przy  tym,  że  wymagał  podania  w  formularzu  oferty  sumarycznej 

wartości netto i brutto oraz wysokości VAT bez rozbijania tych kwot na poszczególne pozycje. 

Stąd wydaje się prawidłowe, że Konsorcjum wpisało te kwoty informując jedynie o wysokości 

podatku i odmiennych stawkach, 

bez wskazywania poszczególnych elementów wyceny. 

Ponadto, zgodnie z 

§ 19 ust. 1 wzoru umowy stanowiącego załącznik nr 7 do SIWZ 

wynagrodzenie  wykonawcy  zostało  określone  jako  kosztorysowe,  a  zgodnie  z  wymogiem 

zawartym w Rozdziale 12 pkt 

17 SIWZ do oferty należało załączyć w szczególności kosztorys 

wykonany zgodnie z przedmiarem stanowiącym załącznik nr 11 do SIWZ. Zamawiający nie 

wymagał  podania  w  kosztorysie  kwot  brutto  a  jedynie  netto,  do  czego  Konsorcjum  się 

zastosowało. Zamawiający dysponował w toku badania i oceny ofert kosztorysem złożonym 

przez  Konsorcjum

,  w  szczególności  dotyczącym  branży  instalacji  gazów  medycznych. 

W 

związku z tym, że wiadome jest powszechnie, że instalacja gazów medycznych jako wyrób 

z uwagi na fakt, 

że wykonawca w formularzu oferty wskazał kwotę, od której naliczył podatek 

objęty  obniżoną  stawką  Zamawiający  dokonał  oceny  oferty  bez  wątpliwości  uznając, 

że wskazana  kwota  dotyczy  właśnie  tego  zakresu  zamówienia.  Żaden  inny  element 

zamówienia  nie  stanowi  wyrobu  medycznego,  czy  nie  jest  objęty  inną  przesłanką 

zastosowania  obniżonej  stawki  VAT.  Nie  podlegało  więc  w  toku  badania  i  oceny  ofert 

wątpliwości,  że  to  właśnie  ten  element  zamówienia  został  skalkulowany  z  uwzględnieniem 

obniżonej  stawki  podatku.  Z  kosztorysu  w  części  instalacji  gazów  medycznych  wynika, 

że wartość objęta obniżoną stawką to większość z całej kwoty tej części kosztorysu. Wynika to 

z  faktu, 

że  przy  instalacji  gazów  medycznych  niezbędne  jest  wykonanie  również  robót 

budowlanych  takich  jak  wykucie,  zamurowanie  i  otynkowanie  bru

zd  w  ścianach  z  cegły, 

przebicia  w  ścianach,  wykonanie  tynków,  wykop  ręczny,  zasyp  ręczny,  nasypanie  warstwy 

piasku,  usunięcie  i  ułożenie  asfaltu.  Roboty  te  wynikały  z  ustanowionego  przez 

Zamawiającego  przedmiaru,  a  Konsorcjum  wyceniło  je  w  złożonym  kosztorysie. 

Roboty 

budowlane  towarzyszą  wykonaniu  instalacji  gazów  medycznych  i  są  objęte  stawką 

podstawową,  co  uzasadnia  różnicę  pomiędzy  kwotą  wskazaną  w  formularzu  oferty, 

objętą stawką obniżoną, a kwotą kosztorysu w zakresie instalacji gazów medycznych. 

Nas

tępnie Zamawiający kategorycznie twierdzeniu, jakoby przedmiot zamówienia miał 

charakter świadczenia kompleksowego. 

Osią  sporu  jest  to  czy  przedmiot  zamówienia  rozumiany  jako  przebudowa  oraz 

instalacja  gazów  medycznych  jest  świadczeniem  złożonym,  tj.  czy  składa  się  on  ze 

świadczenia  głównego  i  świadczeń  pomocniczych,  czy  też  wykonawca  realizować  będzie 

w 

ramach  zamówienia  kilka  odrębnych  pod  względem  ekonomicznym  świadczeń,  

a w konsekwencji czy cały przedmiot zamówienia podlega opodatkowaniu stawką właściwą 

dla  świadczenia  głównego  (23%),  czy  też  stawkę  VAT  należy  ustalić  odrębnie  dla 

poszczególnych  elementów  tego  zamówienia,  w  związku  z  czym  instalacja 

gazów medycznych podlega opodatkowaniu stawką 8%. 

Zamawiający przyznał, że znane jest mu stanowisko doktryny i orzecznictwa, w tym 

orzecznictwa 

TSUE 

dotyczące  rozumienia  pojęcia  świadczenia  kompleksowego. 

Każdorazowo podkreśla się, że jeśli poszczególne elementy stanowią jedną czynność, to nie 

powinna być ona rozdzielana w sposób sztuczny tylko dla celów podatkowych. Podkreśla się, 

że zasadą jest, że każde świadczenie dla celów opodatkowania VAT powinno być traktowane 

jako  odrębne  i  niezależne.  W  obrocie  gospodarczym  istnieją  jednak  przypadki  gdy  jedna 

usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, które traktowane są jako 

jedna całość. Przyjmuje się bowiem, że jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia dokonane 

przez podatnika są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym 

jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub 

(w tym stawki VAT). 

Z  punktu  widzenia  rozważań  na  temat  świadczenia  kompleksowego  pytanie  brzmi, 

czy przebudowa  budynku  ora

z  instalacja  gazów  medycznych  stanowią  tak  nierozerwalne 

czynności,  że  obiektywnie  nie  jest  możliwe  ich  rozdzielenie.  W  ocenie  Zamawiającego 

zarówno  z  punktu  widzenia  gospodarczego  jak  i  funkcjonalno-technologicznego  wykonanie 

instalacji gazów medycznych jest w tym konkretnym przypadku odrębnym świadczeniem od 

przebudowy pomieszczeń. 

Jednym z podstawowych elementów, kluczowych dla analizy charakteru świadczenia 

złożonego,  jak  podkreślają  organy  administracji  skarbowej,  jest  kryterium  ekonomiczne. 

Wynika  to 

z  faktu,  że  przedmiotem  VAT  są  określone  stany  i  zdarzenia,  które  należy 

postrzegać  raczej  jako  zjawiska  o  charakterze  ekonomicznym,  a  nie  czynności 

konwencjonalne.  Podkreśla  się,  że  VAT  nie  jest  podatkiem  od  umów,  tylko  podatkiem  od 

zdarzeń  ekonomicznych.  Przy  kwalifikacji  danego  zdarzenia  gospodarczego  należy  więc 

przeanalizować  przede  wszystkim  ekonomiczną  istotę  transakcji,  a  nie  wyłącznie  jej  ramy 

i charakter prawny. 

Zamawiający  stwierdził,  że  mógłby  zdecydować  się  na  wykonanie  oddzielnie  robót 

budowlanych związanych z przebudową pomieszczeń oraz oddzielnie podłączenia instalacji 

gazów  medycznych,  co  z  całą  pewnością  nie  zmieniłoby  charakteru  tych  czynności  i  nie 

miałoby  znaczącego  wpływu  na  wycenę  poszczególnych  elementów.  Gdyby  więc 

(co hipotet

ycznie  jest  możliwe,  choć  niezasadne  z  punktu  widzenia  organizacyjnego) 

Zamawiający wyodrębnił części zamówienia, z których jedna obejmowałaby zasadnicze roboty 

budowlane  a  druga  jedynie  instalacje  gazów  medycznych  wówczas  wykonawca 

składający ofertę  w  części  gazów  medycznych  miałby  obowiązek  zaoferowania  ceny  ze 

stawką 8%. 

Możliwość wyodrębnienia ekonomicznego gazów medycznych wynika ponadto w tym 

konkretnym przypadku z zastosowanej konstrukcji rozliczenia. Jak wynika z 

§ 19 ust. 4 wzoru 

umowy  stanowiącego  załącznik  nr  7  do  SIWZ  rozliczenie  będzie  odbywało  się  fakturami 

częściowymi wedle harmonogramu rzeczowo-finansowego, o którym mowa w § 1 ust. 1 pkt 4 

wzoru umowy. Nie jest więc tak, że wykonawca wystawi jedną fakturę za całe przedsięwzięcie 

budowlane,  le

cz  będzie  rozliczał  się  za  poszczególne  elementy,  a  więc  rozdzielenie 

świadczeń, którego niemożność zarzucał Odwołujący jest oczywiste i pożądane przez przyjętą 

w P

ostępowaniu konstrukcję rozliczenia. Jeśli więc jedna z czynności składających się na całe 

z

amówienie, możliwa do odrębnego wykonania jest objęta obniżoną stawką to nie ma mowy 

o sztucznym jej wydzielaniu. 

Ponadto,  o  kompleksowości  zamówienia  nie  można  mówić  również  z  uwagi  na 

uwarunkowania  technologiczne  i  funkcjonalne.  Instalacja  gazów  medycznych  może  być 

wykonywana jedynie jako czynność poprawiająca świadczenie zasadnicze. Instalacja gazów 

medycznych  z  uwagi  na  swą  specyfikę  nie  ma  charakteru  niezbędnego  dla  wykonania 

zasadniczego celu zamówienia jakim jest przebudowa pomieszczeń. Świadczenie w postaci 

instalacji gazów medycznych jest więc z punktu widzenia funkcjonalnego świadczeniem obok 

świadczenia głównego, nie ma natomiast charakteru pomocniczego. 

Instalacj

a gazów medycznych została zaprojektowana jako odrębna instalacja, na którą 

został  wykonany  odrębny  projekt  budowlano-wykonawczy,  STWiOR  oraz  kosztorys 

przedmiarowy.  Instalacja  taka 

może  być  dopuszczona  do  użytkowania  wyłącznie  po 

przeprowadzeniu certyfikacji i uzyskania statusu wyrobu medycznego zgodnie z pkt. 2.1 i 2.8 

STWiOR

,  dopiero  po  przeprowadzeniu  certyfikacji  instalacja  może  zostać  dopuszczona  do 

leczenia pacjentów. Proces certyfikacji, kluczowy z punktu widzenia bezpieczeństwa pacjenta 

wskazuje na 

funkcjonalną odrębność tego elementu zamówienia. 

Podsumowując należy wskazać, że Zamawiający kierował się w toku badania i oceny 

ofert  zasadą  wynikającą  z  przepisów  unijnych  i  orzecznictwa  TSUE,  że każde  świadczenie 

powi

nno  być  zwykle  uznawane  za  odrębne  i  niezależne.  Konstrukcja  tzw.  „świadczeń 

kom

pleksowych”  traktowana  jest  jako  wyjątek  od  tej  zasady.  Wyjątek  ten  zaś  znajduje 

zastosowanie  w  razie  wykazania,  że  istnieje  ścisły  nierozerwalny  związek  świadczeń 

pomocniczych  z  dominującym  świadczeniem  głównym.  Okoliczności,  od  których  zależy 

zakwalifikowanie  świadczeń  jako  odrębnych  lub  jako  pomocniczych  wobec  świadczenia 

głównego, są okolicznościami faktycznymi, które podlegają dowodzeniu, a których wykazanie, 

zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, obciąża Odwołującego. 

Odwołujący  w  odwołaniu  nie  wykazał  na  czym  miałaby  polegać  nierozerwalność 

świadczeń stanowiących przedmiot zamówienia, dywagując jedynie, że wykonanie instalacji 

gazów  medycznych  nie  jest  celem  samym  w  sobie,  ale  służy  wykonaniu  przedmiotu 

zamówienia  jako  całości.  Nietrafnie  podnosił  Odwołujący,  jakoby  całościowy  odbiór 

zamówienia, czy uzyskanie stosownych zezwoleń świadczyć maiłoby o tym, że jest to jednolite 

gospodarczo i kompleksowe świadczenie. Jak wskazano wyżej byłoby możliwe wyodrębnienie 

o

kreślonych  świadczeń  jako  dwa  zamówienia  lub  poszczególne  części,  co  przeczy  tezie 

o 

kompleksowości. 

Chybiony 

jest, 

zdaniem 

Zamawiającego, 

argument 

jakoby 

o 

kompleksowości  świadczył  fakt,  że  Zamawiający  nie  dokonał  podziału  zamówienia  na 

części.  Przyjęcie  określonej  konwencji  procedowania  nie  przesądza  bowiem  o  charakterze 

gospodarczym świadczenia dla oceny konsekwencji podatkowych. Nie sposób również przyjąć 

argumentu, 

zgodnie  z  którym  instalacja  gazów  medycznych  jest  jedynie  świadczeniem 

pobocznym,  stanow

iącym  środek  do  zrealizowania  całości  zamówienia.  Można  bowiem 

przeprowadzić  przebudowę  pomieszczeń  bez  instalacji  gazów  medycznych.  Co  więcej, 

instalacji gazów medycznych musi być zakończona procesem certyfikacji i uzyskać stosowne 

potwierdzenia jako wyrób medyczny co podkreśla odrębność tych czynności. 

stosowanie  stawki  podstawowej  VAT  23%

,  czemu przeczy  orzecznictwo,  z którego  wynika, 

że zasadą jest opodatkowanie stawką właściwą dla danego towaru czy usługi a wyjątkiem jest 

stosowanie stawki jednolitej dla świadczenia kompleksowego. Przede wszystkim orzecznictwo 

Trybunału  Sprawiedliwości  Unii  Europejskiej,  za  zasadę  przewodnią  przyjmuje,  że  każde 

świadczenie  powinno  być  uznawane  za  odrębne  i  niezależne,  zgodnie  z  Dyrektywą 

2006/112/WE, a wcześniej Szóstą Dyrektywą Rady z 17 maja 1977 f. w sprawie harmonizacji 

przepisów  państw  członkowskich  dotyczących  podatków  obrotowych  –  wspólny  system 

podatku  od  wartości  dodanej:  ujednolicona  podstawa  wymiaru  podatku  (Dz.  U.  UE.  L  145 

z 

późn. zm.).  

Odnosząc  się  do  zarzutu  jakoby  oferta  Konsorcjum  stanowiła  czyn  nieuczciwej 

konkurencji  należy  wskazać,  że  wobec  zaprezentowanych  interpretacji  podatkowych 

pozwalających  na  zastosowanie  wykonawcy  stawki  obniżonej  w  zakresie  instalacji  gazów 

medycznych trudno uznać, iż Przystępujący działał w celu utrudnienia pozyskania zamówienia 

innym  wy

konawcom.  Twierdzenia  Odwołującego  są  w  tym  zakresie  gołosłowne 

i nieudowodnione. 

Z  kolei  z

arzut,  zgodnie  z  którym  Zamawiający  zaniechał  rzekomo  wezwania 

wykonawcy  do  wy

jaśnienia  treści  oferty  należy  uznać  również  za  nieuzasadniony. 

Jak wskazano 

powyżej Zamawiający nie miał podstaw aby wątpić, że zastosowanie stawki 8% 

odnosi  się  do  instalacji  gazów  medycznych. Wynika to  po  pierwsze  z  faktu,  że  jedynie  ten 

zakres zamówienia stanowią wyroby medyczne opodatkowane stawką obniżoną, a ponadto, 

złożony  kosztorys  ofertowy  dla  gazów  medycznych  opiewa  na  kwotę  podobną  do  tej 

wskazanej w formularzu oferty jako objętej obniżoną stawką VAT. 

Zamawiający wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z treści załączonych 

do odpowiedzi 

na odwołanie dokumentów w postaci: 

notatki służbowej z 7 listopada 2019 r. - dowód Z1; 

wyjaśnień Konsorcjum z 6 listopada 2019 r. – dowód Z2. 

Do  postępowania  odwoławczego,  po  stronie  Zamawiającego,  przystąpienie  zgłosiło 

Konsorcjum,  wnosząc  o  oddalenie  odwołania.  Izba,  wobec  spełniania  przez  zgłoszone 

przystąpienie  wymogów  z  art.  185  ust.  2  Pzp,  postanowiła  o  dopuszczeniu  Konsorcjum 

(dalej 

również „Przystępujący”) do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego. 

W  piśmie  procesowym  z  3  stycznia  br.  Przystępujący  przedstawił  następującą 

argumentację uzasadniająca powyższy wniosek. 

Na  wstępie  Konsorcjum  podkreśliło  posiadanie  dużego  doświadczenia  w  realizacji 

podobnych zamówień w sektorze medycznym. Dodało, że po dokonaniu szczegółowej analizy 

przedmiotowego  zamówienia  z  pełną  świadomością  konieczności  prawidłowego  rozliczenia 

tego zamówienia pod względem podatkowym postanowiło, w zakresie usługi instalacji gazów 

medycznych, zasto

sować stawkę 8%. Co istotne, decyzja ta była związana z koniecznością 

prawidłowego  rozliczenia  przedmiotowej  usługi  wraz  z  pozostałym  robotami,  natomiast  nie 

była  ona  planowana  w  związku  z  ewentualną  możliwością  uzyskania  przewagi  na  innymi 

wykonawcami. 

Pr

zystępujący  zaznaczył,  że  występując  w  innych  postępowaniach  o  udzielenie 

zamówienia publicznego również składał oferty w analogiczny sposób (wyodrębniając 8% VAT 

w zakresi

e instalacji gazów medycznych). Wszystkie te realizacje były wykonane prawidłowo, 

rozliczone oraz skontrolowane. 

Konsorcjum  dodało,  że w  sytuacji  gdy  kryterium  oceny  ofert  była  cena całkowita  za 

wykonanie  zamówienia,  kwota  52.434,95  zł,  stanowiąca  różnicę  pomiędzy  zastosowaniem 

stawki 8% a stawki 23%, w trakcie rywalizacji o kontrakt 

wysokości ofert od 22.312.408,87 zł 

do  24.511.661,07  zł  co  do  zasady  nie  powinna  była  stanowić  kwoty  której  różnica  będzie 

decydować  o  wyniku  Postępowania.  To,  że  akurat  w  przedmiotowej  sprawie  oferta 

Odwołującego  była  tak  zbliżona  cenowo  do  oferty  Przystępującego,  że  różnica  ta  była 

mniejsza niż 52.434,95 zł było niespodziewane, natomiast nie jest to dowód na okoliczność, 

że racjonalnie działający wykonawca zamierzałby uzyskać w ten sposób zamówienie. 

Konsorcjum  zaprzeczyło  następnie,  jakoby  jego  oferta  zawierała  błąd  w  obliczeniu 

ceny, a zastosowanie preferencyjnej stawki VAT wynoszącej 8% dla jednego z kosztorysów 

szczególnych,  tj.  dla  jednej  z  branż  występujących  w  zamówieniu,  było  prawidłowe 

i 

uzasadnione okolicznościami. Świadczeniem tym była usługa instalacji gazów medycznych, 

która objęta jest stawką 8% VAT. Tym samym wniosek o odrzucenie oferty Przystępującego 

z tego powodu jest niezasadny. 

Przystępujący  zaznaczył,  że  Zamawiający  nie  wskazał  w  żadnym  z  dokumentów 

P

ostępowania  odpowiednich  stawek  podatku  od  towarów  i  usług  dla  żadnej  z  części 

przedmiotu  zamówienia  ani  dla  całości  zamówienia.  W  związku  z  tym  wykonawcy 

samodzielnie musieli zakwalifikować stawkę VAT, biorąc pod uwagę przedmiot zamówienia, 

a 

także  poszczególne  jego  elementy,  sposób  rozliczenia  i  systematykę  dokumentacji. 

Zawarta w  postanowieniach  SIWZ  i  formularzu  ofertowym  instrukcja  wyliczenia  ceny 

całościowej,  wbrew  twierdzeniom  Odwołującego,  nie  określa,  że  jedynym  prawidłowym 

sposobem  obliczenia  ceny  było  przyjęcie  jednej  stawki  podatkowej  VAT  dla  wszystkich 

elementów  składających  się  na  cenę  całkowitą.  Przy  tak  sformułowanych  postanowieniach 

SIWZ i 

formularza ofertowego, Przystępujący miał możliwość zakwalifikowania odpowiednich 

stawek VAT do każdego ze świadczeń składających się na zamówienie. 

określił  to  Zamawiający  w  SIWZ,  „branże  występujące  w  zamówieniu”.  Dla  każdej  z  branż 

został określony oddzielny kosztorys – załącznik nr 11 do SIWZ oraz specyfikacja techniczna 

– załącznik nr 10 do SIWZ. Wykonawcy w każdym z kosztorysów mieli obowiązek wskazać 

cenę za jaką zrealizują zadania określone w treści kosztorysu. Dla każdej z branż wykonawcy 

wyliczali cenę, którą następnie wskazywali w kosztorysach. Przy wyliczeniu ceny konieczne 

jest  zakwalifikowanie odpowiedniej  stawki  VAT do konkretnego świadczenia.  Przystępujący 

zastosował  się  do  tej  zasady  i  dokonał  kwalifikacji  stawki  podatkowej  dla  każdej  z  „branż” 

zamówienia. 

Instalacja  gazów  medycznych  w  przedmiotowej  sprawie  nie  jest  remontowana  ani 

modernizowana.  Jest  to  wyodrębnione  i  w  całości  wykonane  nowe  urządzenie  medyczne 

podlegające  złożonym  próbom  jakościowym,  odbiorowi  oraz  certyfikacji  medycznej 

dopuszczającej  instalację  gazów  medycznych  do  użytkowania  w  całości,  w  warunkach 

szpitalnych. 

Wymagania dla instalacji gazów medycznych zostały jasno określone w punkcie 

2  ppkt  2.1  STWiOR

.  Stwierdzono,  że  projektowana  instalacja  gazów  medycznych  jest 

urządzeniem medycznym oznaczonym znakiem CE z numerem jednostki notyfikowanej oraz 

musi zostać zgłoszona w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych , Wyrobów Medycznych 

i Produktów Biobójczych. Okoliczności powyższe sprawiają, że podatek dla tego wyrobu jest 

określony w ustawie o podatku od towarów i usług wynosi 8%, zgodnie poz. 105 Załącznika. 

Wyliczenie wartości instalacji gazów medycznych wyodrębniono w prosty sposób z kosztorysu 

ofertowego  na  wykonanie  całości  robót,  odejmując  od  wartości  roboty  budowlane  zawarte 

w 

działach 4 i 7 oraz w pozycjach 10.15 do 10.18 działu 10, objęte 23% stawką VAT. 

W ocenie Przystępującego wyliczenie w kosztorysie edytowalnym było jednoznaczne 

dla Zamawiającego. Wartość oferowanego certyfikowanego urządzenia medycznego została 

określona w dziale 1, 2, 3, 5, 6, 8, 9, 10 poz. 10.1 do  10.14 i wynosi 349.566,40 zł. Od tej 

wartości  oferent  naliczył  podatek  VAT  w  wysokości  8%  zgodnie  z  przepisami  zawartymi 

w Ustawie VAT. 

Odnosząc  się  do  twierdzenia  Odwołującego  o  kompleksowym  charakterze 

świadczenia  stanowiącego  przedmiot  zamówienia  Konsorcjum  wskazało,  że  TSUE 

wielokrotnie  podkreślał  konieczność  uznawania  każdego  świadczenia  za  co  do  zasady 

odrębne  i  niezależne.  Podkreślał  również,  że  niewystarczający  dla  uznania  danego 

świadczenia za kompleksowe jest jedynie związek poszczególnych usług wchodzących w jego 

skład ze sobą. Zgodnie z orzecznictwem TSUE, z odrębnymi usługami mamy do czynienia 

wtedy, gdy różne elementy danej usługi jedynie przyczyniają się do lepszego skorzystania ze 

świadczenia  głównego,  ale  nie  są  warunkiem  koniecznym  do  wykonania  usługi  wiodącej. 

W 

świetle  orzecznictwa  Trybunału  pojedyncza  usługa  traktowana  jest  jak  element 

usługi kompleksowej wówczas, gdy cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany 

usługi pomocniczej. 

W przedmiotowej sprawie,  żadna  z  przesłanek zakwalifikowania całości zamówienia 

jako usługi kompleksowej nie zaistniała. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że prace 

związane  z  instalacją  gazów  medycznych  mogą  być  przedmiotem  odrębnego  zamówienia. 

Prace te nie są nierozerwalnie związane ze świadczeniem głównym. Świadczenia te można 

rozdzielić tak, że nie zmieni to ich charakteru. Dodatkowo wykonanie świadczenia głównego 

nie jest uwarunkowane wykonaniem instalacji gazów medycznych  przebudowa mogłaby się 

odbyć  bez  wykonania  tych  prac,  a  Zamawiający  mógłby  w  tym  zakresie  przeprowadzić 

oddzielne  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia,  którego  przedmiotem  byłaby  instalacja 

gazów medycznych. 

Zdaniem  Przystępującego  świadczenie  kompleksowe  ma  miejsce  wówczas, 

gdy 

relacja poszczególnych czynności (świadczeń) wykonywanych na rzecz jednego nabywcy 

dzieli je na świadczenia podstawowe i świadczenia pomocnicze, tzn. takie które umożliwiają 

skorzystanie ze świadczenia podstawowego lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze 

świadczenia podstawowego. Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić, tak że nie zmieni 

to ich charakteru ani wart

ości z punktu widzenia nabywcy, wówczas świadczenia takie powinny 

być traktowane jako dwa lub więcej niezależnie opodatkowanych świadczeń. 

W  rozpatrywanej  sprawie  mamy  do  czynienia  z  różnymi  świadczeniami,  przy  czym 

usługa instalacji gazów medycznych, która jest certyfikowanym wyrobem medycznym, mogła 

i  powinna  być  traktowana  jako  świadczenie  niezależne,  które  można  oddzielić  od  innych 

świadczeń składających się na przedmiot zamówienia w tym konkretnym postępowaniu, co nie 

zmienia charakteru tego świadczenia ani jego wartości. 

Na odrębność świadczeń składających się na zamówienie wskazuje również przyjęty 

przez Zamawiającego sposób rozliczania płatności za realizację zamówienia. Podkreślają to 

postanowienia 

§  19  wzoru  umowy,  które  dopuszczają  fakturowanie  wykonanie  robót 

związanych  z  każdą  z  branż  zamówienia  oddzielnie.  Taki  sposób  fakturowania  może 

ws

kazywać na odrębny charakter świadczeń zamówienia.  

Działanie  Przystępującego  w  tym  zakresie  było  również  uzasadnione  wieloletnią 

praktyką realizowania podobnych robót, w tym robót, których częścią była instalacja gazów 

medycznych.  Kwalifikacja  preferencyj

nej  stawki  VAT  dla  instalacji  gazów  medycznych  jest 

częstą praktyką, zgodną z przepisami Ustawy VAT. Przystępujący skorzystał z uprawnienia 

zastosowania  stawki  preferencyjnej,  ponieważ  robił  to  również  w  innych  postępowaniach 

o podobnym  zakresie  prac  i  prz

edmiocie  zamówienia.  Dotyczy  to  również  zamówień 

udzielanych przez Zamawiającego we wcześniejszych latach. 

Zamawiający w 2014 r. prowadził postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego 

pn. „Przebudowa pomieszczeń dla potrzeb Kliniki Chorób Wewnętrznych i Reumatologii WIM, 

Przedmiot  zamówienia  obejmował  przebudowę  pomieszczeń  kliniki  w  tym  instalacje  gazów 

medycznych.  W  ofercie  tego  wykonawcy,  cena  została  wyliczona  w  taki  sam  sposób  jak 

w 

ofercie złożonej w Postępowaniu, tj. dla robót związanych z instalacją gazów medycznych 

zastosowano  stawkę  preferencyjną  VAT  wynoszącą  8%,  a  dla  pozostałych  prac  stawkę 

podstawową  23%.  Odwołanie  złożone  w  tym  postępowaniu  dotyczyło  dokładnie  tej  samej 

kwestii, odwołujący wnosił o odrzucenie oferty wykonawcy z powodu błędu w obliczeniu ceny. 

Odwołanie zostało w tej sprawie oddalone. 

Odnosząc  się  do  zarzutu,  że  oferta  Przystępującego  stanowi  czyn  nieuczciwej 

konkurencji,  należy  wskazać,  że  działania  Konsorcjum  nie  sposób  zakwalifikować  jako 

naruszającego  konkurencję.  Jednocześnie,  działaniem  Przystępującego  (które  było 

uprawnione)  nie  został  naruszony  interes  pozostałych  wykonawców  biorących  udział 

w 

postępowaniu.  Postępowanie  zostało  rozstrzygnięte  z  poszanowaniem  zasady 

konkurencyjności i równego traktowania wykonawców. 

Czynem nieuczciwej konkurencji, zgodnie z art. 3 ust. 1 Znk

, jest działanie sprzeczne 

z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy 

lub klienta. Zatem n

ie każde zatem zagrożenie lub naruszenie interesu innego przedsiębiorcy 

uzasadnia potraktowanie danego zachowania za czyn nieuczciwej konkurencji. Musi ono być 

sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami. 

Przede wszystkim należy wskazać, że Przystępujący przy wyliczaniu ceny skorzystał 

z 

uprawnienia  zastosowania  stawki  preferencyjnej  względem  jednego  ze  świadczeń 

zamówienia, jakie przewidziane jest w ustawie o podatku od towarów i usług, co było również 

związane (jak już wcześniej wskazano) z dotychczasową praktyką przystępującego i wiedzą 

jaką  dysponował  w  związku  z  innymi  postępowaniami.  Pozostali  wykonawcy  również  mogli 

wyliczyć  cenę  oferty  w  sposób  jaki  uczynił  to  Przystępujący.  Tym  samym  nie  można 

kwalifikować działania Przystępującego jako  niezgodnego  z  prawem,  co więcej  działanie to 

było zgodne zarówno z przepisami prawa podatkowego jak i prawa zamówień publicznych. 

Działanie  Przystępującego  nie  może  być  również  kwalifikowane  jako  sprzeczne 

z 

dobrymi  obyczajami,  gdyż  korzystał  on  jedynie  ze  swoich  uprawnień,  przewidzianych 

w przepisach Ustawy VAT

, na które wskazuje również orzecznictwo i interpretacje podatkowe 

wydane  w  analogicznych  sprawach.  Przystępujący  składając  ofertę  nie  miał  wiedzy  jakie 

stawki VAT zastosowali inni wykonawcy

, nie znał również zaoferowanych cen. Tym samym 

powoływanie  się  na  okoliczność  niewielkiej  różnicy  między  cenami  Odwołującego 

i 

Przystępującego,  jako  wskazującej  na  niezgodne  z  obyczajami  działanie  Przystępującego 

jest nadużyciem ze strony Odwołującego i nie znajduje żadnego uzasadnienia. 

Należy  również  wskazać,  że  ewentualna  różnica,  która  występowałaby  dzięki 

zastosowaniu stawki 8% a nie 23%, 

byłaby zbyt niska, aby spodziewać się uzyskania różnicy 

rynkową, a zastosowanie stawki preferencyjnej VAT dla jednego ze świadczeń zamówienia 

obniżyło  cenę  w  bardzo  niewielkim  zakresie  przy  znacznej  wartości  całego  zamówienia. 

W 

żadnym  stopniu  działanie  to  nie  wpłynęło  na  możliwość  uzyskania  zamówienia  przez 

pozostałych  wykonawców  (poza  Odwołującym).  Odwołujący  składając  przedmiotowe 

odwołanie  niejako  chce  naprawić  swój  błąd  czy  też  niedopatrzenie  związane 

z 

zakwalifikowaniem usługi instalacji gazów medycznych jako świadczenia objętego stawką 

VAT  23%,  mimo,  że  możliwe  było  zakwalifikowanie  tej  usługi  stawką  preferencyjną 

w 

wysokości 8%. 

Przystępujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z treści załączonych 

do pisma procesowego dokumentów, tj.: 

1.  faktur 

VAT  8%  dot.  zamówień  na:  wykonanie  instalacji  gazów  medycznych  pn. 

„Przebudowa i modernizacja budynku A Warszawskiego Szpitala dla Dzieci SPZOZ 

ul.  Kopernika  43”,  dostawę  i  montaż  wyrobu  medycznego  –  instalacji  gazów 

medycznych 

z 

sygnalizacją 

alarmową 

w 

ramach 

zadania 

„Przebudowa pomieszczeń Kliniki Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Dializoterapii 

– WIM Warszawa”, instalację gazów medycznych pn. „Przebudowa i modernizacja 

budynku A Warszawskiego Szpitala Dla Dzieci SPZOZ ul. Kopernika 43 

– II Etap”, 

dostawę i montaż wyrobu medycznego – instalacji sprężonych gazów medycznych 

z sygnalizacją alarmową w Klinice Otolaryngologii z Blokiem Operacyjnym w WIM 

– dowody P1; 

2.  referencji 

potwierdzających 

należyte 

wykonanie 

zamówień  

z  Warszawskiego  Szpitala  dla  Dzieci  (Kopernika  43) 

–  dot.  również  gazów 

medycznych  z  faktur  powyżej),  WIM  i  Szpitala  Specjalistycznego  św.  Zofii 

w Warszawie 

– dowody P2. 

Na  rozprawie  Strony  postępowania  odwoławczego  i  jego  uczestnik  podtrzymali 

przedstawione powyżej stanowiska w sprawie. 

Odwołujący  wniósł  o  dopuszczenie  i  przeprowadzenie  dowodu  z  treści  opinii  

prawno-podatkowej 

z  13  grudnia  2019  r.  w  sprawie  prawidłowości  zastosowania  stawek 

podatku od towarów i usług w ofertach składanych w Postępowaniu. 

Zamawiający wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z treści interpretacji 

indywidualnych  wydanych  przez  Dyrektora  Krajowej  Informacji  Podatkowej  i  Dyrektora  Izby 

Skarbowej w Katowicach. 

Po 

przeprowadzeniu 

rozprawy 

Izba

uwzględniając 

zgromadzony 

materiał dowodowy omówiony w dalszej części uzasadnienia, jak również biorąc pod uwagę 

oświadczenia  i  stanowiska  Stron  postępowania  odwoławczego  i  Przystępującego  zawarte 

rozprawie i odnotowane w protokole, 

ustaliła i zważyła, co następuje. 

Skład 

orzekający 

stwierdził, 

że 

Odwołujący 

jest 

legitymowany,  

zgodnie z przepisem art. 

179 ust. 1 Pzp, do wniesienia odwołania.  

Izba  dopuściła  i  przeprowadziła  dowody  z  treści  SIWZ,  oferty  Konsorcjum, 

zawiadomienia o wyborze oferty najkorzystniejszej, załączników do odpowiedzi na odwołanie 

i  pisma  procesowego  Przystępującego.  Z  kolei  przedstawione  przez  Strony  postępowania 

odwoławczego  na  rozprawie  dokumenty  w  postaci  opinii  prawnopodatkowej  i  interpretacji 

indywidualnych  skład  orzekający  potraktował  jako  element  stanowisk  stron,  jako  że  w  tej 

sprawie  nie  przeprowadzono  dowodu  z  opinii  biegłego,  podobnie  jak  i  Zamawiający  nie 

występował  o interpretację indywidualną  dotyczącą  właściwej  stawki  VAT  w  Postępowaniu. 

Ergo  w  pierwszym  przypadku  nie  mamy  do  czynienia  z  dowodem  dopuszczonym 

i 

przeprowadzonym w ramach postępowania odwoławczego, bowiem wniosek taki nie został 

złożony przez żadnego z jego uczestników, w drugim – żadna z interpretacji nie dotyczy stanu 

faktycznego w przedmiotowej sprawie. W konsekwencji, wnioski płynące z tych dokumentów 

podlegały rozważeniu w ramach przedstawionych w pismach i na rozprawie stanowisk stron. 

Przechodząc do meritum Izba uznała, że zarzuty odwołania nie potwierdziły się. 

Rozpocząć  należy  od  stwierdzenia,  że  w  przedmiotowej  sprawie  nie  zachodziły 

podstawy  do  nakazywania  Zamawiającemu  wezwania  Konsorcjum  do  wyjaśnienia  zakresu 

świadczenia  objętego  8-procentową  stawką  VAT.  Uszło  bowiem  uwadze  Odwołującego, 

że przedmiot zamówienia obejmował jeden tylko element, do którego stawka taka mogła mieć 

zastosowanie,  a  to  instalację  gazów  medycznych  będącą  wyrobem  medycznym,  która  to 

okoliczność nie była w tej sprawie sporna. Dodatkowo zauważyć należy, że kwestia ta była 

przedmiotem  analizy  Zamawiającego  i  wyjaśnień  Konsorcjum,  co  znajduje  potwierdzenie 

w 

treści  dowodów  Z1  i  Z2.  Zatem  niezależnie od  przyjętej  ad  casum konstrukcji formularza 

ofertowego,  w  przekonaniu  Izby,  możliwe  było  ustalenie  do  czego  należało  odnieść 

wspomnianą powyżej stawkę podatku. Tym samym zarzut naruszenia przez Zamawiającego 

art. 87 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp okazał się chybiony. 

Kolejno,  odnosząc  się  do  zasadniczego  zagadnienia,  jakim  był  zarzucany  ofercie 

Konsorcjum błąd w obliczeniu ceny wynikający z nieuprawnionego, zdaniem Odwołującego, 

zastosowania 8-

procentowej stawki podatku od towarów i usług w odniesieniu do wchodzącej 

w  zakres  przedmiotu  zamówienia  instalacji  gazów  medycznych,  punktem  wyjścia  do 

przesądzenia  tej  kwestii  Izba  uczyniła  zgodne  twierdzenie  Stron,  zgodnie  z  którym  co  do 

zasady  każde  świadczenie  dla  celów  opodatkowania  VAT  powinno  być  traktowane  jako 

odrębne  i  niezależne.  Pozwala  to  na  postrzeganie  wypracowanej  w  licznie  przywoływanym 

w tej  sprawie  orzecznictwie  TSUE 

i  krajowym  koncepcji  świadczenia  kompleksowego  jako 

wyjątku  od  wspomnianej  zasady,  który  to  –  jak  każdy  wyjątek  od  reguły  –  winien  być 

czynienia  li  tylko  w  przypadku  łącznego  spełnienia  przesłanek  uznania  kilku  świadczeń  za 

związane ze sobą tak ściśle, że ich rozdzielenie dla celów podatkowych byłoby sztuczne i nie 

znajdowało racjonalnego uzasadnienia. Sytuacja taka w rozpatrywanej sprawie, w ocenie Izby, 

nie zachodzi z prz

yczyn następujących. 

Po  pierwsze 

– w nawiązaniu do wspomnianej powyżej reguły odrębności świadczeń 

zauważenia wymagało, że przedmiot zamówienia obejmował zarówno wykonanie określonych 

robót  budowlanych,  jak  i  instalacji  gazów  medycznych,  która  bezspornie  (okoliczności  tej 

Odwołujący nie kwestionował, a jedynie konsekwentnie pomijał w prezentowanym stanowisku) 

stanowi wyrób medyczny korzystający z 8-procentowej stawki VAT (zob. poz. 13 Załącznika 

do  Ustawy  VAT). 

Co  więcej,  ten  element  świadczenia  został  na  gruncie  Postępowania 

wyraźnie  wyodrębniony,  o  czym  świadczą  zarówno  projekt  budowlano-wykonawczy 

(załącznik nr  9  do  SIWZ),  jak  i  STWiOR  (załącznik  nr  10  do  SIWZ),  dedykowane  instalacji 

gazów  medycznych.  Wobec  tego  uprawniony  jest  wniosek,  że  wykonanie  instalacji  gazów 

medycznych  mogło  być  również  zlecone  w  następstwie  przeprowadzenia  odrębnego 

postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Dodatkowo, kwalifikacja instalacji gazów 

medycznych  jako  wyrobu  medycznego  podkreślona  została  przez  Zamawiającego  we 

wspomnianej  STWiOR,  w  pkt  2.8

,  zgodnie  z  którym  „Ze  względu  na  fakt,  że  instalacje 

zasilające  w  gazy  medyczne  oraz  instalacje  sygnalizacji  gazów  medycznych  są 

zakwalifikowane  do  klasy  II  b  wyrobów  medycznych,  montowana  armatura  i  wyposażenie 

powinny  być  zarejestrowane  jako  wyroby  medyczne”.  W  konsekwencji,  w  opinii 

składu orzekającego, sam fakt zagregowania w ramach przedmiotu zamówienia kilku różnych 

rodzajowo świadczeń nie przemawia per se za kompleksowością świadczenia. 

Po drugie 

– nietrafne było wnioskowanie Odwołującego o kompleksowym charakterze 

świadczenia oparte na stwierdzeniu, że usługi głównej (określanej przez Odwołującego jako 

wykonanie robót budowlanych) nie można wykonać lub wykorzystać bez usługi pomocniczej, 

tj. wykonania instalacji gazów medycznych. Zdaniem Izby Zamawiający trafnie argumentował, 

że z uwagi na opisaną powyżej odrębność wyrobu medycznego wykonanie instalacji gazów 

medycznych nie jest niezbędne do realizacji robót budowlanych polegających na przebudowie 

pomieszczeń,  ani  też  nie  wpływa  na  możliwość  korzystania  z  przebudowywanych 

pomieszczeń.  Nie  jest  zatem  tak,  że  instalacja  gazów  medycznych  służy  w  tej  sprawie 

wyłącznie wykonaniu towarzyszących jej robót budowlanych i samodzielnie nie przedstawia 

żadnej wartości.  

Nie  mógł  odnieść  również  skutku  argument  dotyczący  przewidzenia  przez 

Zamawiającego jednego odbioru wszystkich świadczeń stanowiących przedmiot zamówienia. 

Wyroby  medyczne  nie  podlegają  bowiem  procedurom  odbiorowym  właściwym 

robotom 

budowlanym.  Korzystanie  z  nich  możliwe  jest  bowiem,  co  do  zasady, 

po wprowadzeniu do obrotu w rozumieniu przepisu art. 2 ust. 1 pkt 31 ustawy z 20 maja 2010 

warunkiem  sine  qua  non  zastosowania  8-

procentowej  stawki  podatku  od  towarów  i  usług 

(argument z poz. 13 załącznika nr 3 do Ustawy VAT). Procedurę tę opisują przepisy Rozdziału 

2 Ustawy 

– art. 6 i nast. (zob. w szczególności art. 11 Ustawy i wynikająca z niego procedurę 

certyfikacji wyrobu medycznego).  

Reasumując, zarzut naruszenia przez Zamawiającego przepisów art. 89 ust. 1 pkt 6 

Pzp w zw. z art. 41 ust. 1 i 2 w zw. z art. 146a pkt 1 Ustawy VAT i w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp nie 

potwierdził  się,  ponieważ  oferta  Konsorcjum  nie  zawiera  błędu  w  obliczeniu  ceny, 

polegającego  na  zastosowaniu  w  okolicznościach  przedmiotowej  sprawy  obniżonej  stawki 

podatku w odniesieniu do części świadczenia stanowiącego przedmiot zamówienia. 

Przesądzenie  wspomnianej  kwestii  zdeterminowało  rozstrzygnięcie  o  zarzucie 

naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, który również 

podl

egał oddaleniu. Skoro bowiem skład orzekający potwierdził prawidłowość zastosowania 

przez Przystępującego 8-procentowego VAT do instalacji gazów medycznych, to takie jego 

działanie nie mogło stanowić naruszenia art. 3 ust. 1 Znk. Sposobu postępowania Konsorcjum 

nie  znamionuje  sprzeczność  z  prawem  lub  dobrymi  obyczajami,  o  których  mowa 

w 

przywołanym przepisie Znk. Co więcej, przedstawione przez Przystępującego dowody P1 

i 

P2 potwierdzają, że stosowanie obniżonej stawki podatku od towarów i usług dla instalacji 

gazów medycznych jest jego stałą praktyką w ubieganiu się o zamówienia publiczne, która nie 

jest na rynku odosobniona, co potwierdzają chociażby przedstawione przez Zamawiającego 

interpretacje przepisów podatkowych. 

Mając na uwadze powyższe orzeczono, jak w pkt 1 sentencji wyroku. 

O kosztach postępowania (pkt  2 sentencji wyroku) rozstrzygnięto stosownie do jego 

wyniku, na 

podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp, oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 pkt 1 w zw. 

z  §  3  pkt  1  i  pkt  2  lit.  b  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z dnia  15 marca  2010  r. 

w 

sprawie  wysokości  i sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów 

w 

postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2018 r., poz. 972 j.t.).  

Przewodni

czący:      ……………………………………….