Sygn. akt: KIO 2592/19
WYROK
z dnia 8 stycznia 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza
w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 stycznia 2020
r. w Warszawie odwołania wniesionego
d
o Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 20 grudnia 2019 r. przez wykonawcę
Środowisko i Innowacje Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
w
postępowaniu prowadzonym przez Województwo Lubelskie,
przy udziale wykonawcy
Ekoland Polska S.A. z siedzibą w Kraśniku, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego,
orzeka:
Oddala odwołanie;
Kosztami postępowania obciąża wykonawcę Środowisko i Innowacje Sp. z o.o. i zalicza
w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od
odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Lublinie.
Przewodniczący: …………………
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający
Województwo Lubelskie prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Usuwanie
wyrobów oraz odpadów zawierających azbest z nieruchomości należących (użytkowanych)
do osób fizycznych na terenie województwa lubelskiego w latach 2020-2021 z podziałem na
3 części. Wartość zamówienia jest większa niż kwoty określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 10 grudnia 2019 r. pod numerem 2019/S 238-
W dniu 20
grudnia 2019 r. wykonawca Środowisko i Innowacje Sp. z o.o. wniósł
odwołanie wobec treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Odwołujący zarzucił
Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1) art. 29 ust. 1 w zw. z art. 7 ustaw
y Pzp, poprzez takie opisanie przedmiotu zamówienia,
które wprowadza w błąd co do możliwości wskazania wszystkich potencjalnych
składowisk, na obszarze których wykonawca przewiduje unieszkodliwienie odpadów,
z
uwagi na możliwą sankcję w postaci odrzucenia oferty w przypadku zadeklarowania
innych składowisk, niż składowiska uznawane przez Zamawiającego za właściwe,
w
sytuacji gdy zgodnie z zasadą bliskości wyrażoną w art. 20 ustawy z dnia 14 grudnia
2012 r. o odpadach katalog składowisk właściwych może się różnić w przypadku
poszczególnych wykonawców, co wynika z wykładni art. 20 ustawy o odpadach;
2) naruszenie art. 29 ust. 2 i 3 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 1 i art. 7 ustawy Pzp, poprzez takie
opisanie przedmiotu zamówienia, które nie daje dostatecznie precyzyjnych informacji
i
wprowadza w błąd co do możliwości realizacji części zamówienia polegającej na
unieszkodliwieniu odpadów w zgodzie z zasadą bliskości, w sytuacji gdy złożenie oferty
zgodnej z wymogami SIWZ, prowadzić może do odrzucenia oferty wykonawcy;
3) na
ruszenie 22 ust. 1a i 1b w zw. z art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, poprzez określenie
wymogów dotyczących kompetencji lub uprawnień do prowadzenia określonej
działalności zawodowej, w oderwaniu od wymogów dotyczących uprawnień w zakresie
unieszkodliwiania o
dpadów niebezpiecznych objętych przedmiotem zamówienia, czyniąc
oświadczenie o posiadaniu własnego składowiska lub o obowiązującej umowie ze
składowiskiem, dokumentem jakiego może żądać Zamawiający od wykonawców
(dokumenty te nie są przewidziane rozporządzeniem wydanym na podstawie art. 25 ust. 2
ustawy Pzp), w sytuacji gdy wykonawca mógłby samodzielnie wykonać część zamówienia
polegającą na unieszkodliwieniu odpadów zawierających azbest, w zgodzie z przepisami
prawa;
4) naruszenie art. 29 ust. 2 i 3 w zw. z art. 7 w zw. z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez takie
opisanie przedmiotu zamówienia, z którego wynika, że jego przedmiotem jest m.in.
odbiór, transport i unieszkodliwienie odpadów azbestowych, w sytuacji gdy
w
rzeczywistości unieszkodliwieniem odpadów zajmować się będzie inny podmiot, co
prowadzi do wniosku, że część polegająca na unieszkodliwieniu odpadów, mogłaby
zostać potraktowana jako odrębne zamówienie, co powinno przejawiać się w takim
skonstruowaniu formularza ofertowego, który będzie obejmował odrębne pozycje dla
wyceny poszczególnych części zamówienia, nie zaś zbiorcze ujęcie wszystkich kosztów,
na które składają się usunięcie, przygotowanie do transportu, transport, rozładunek
i unieszkodliwienie;
5) naruszenie art. 29 ust. 1 w zw. z art. 30 ust. 1
pkt 1 i art. 7 ustawy Pzp, poprzez błędny
opis przedmiotu zamówienia w zakresie zał. 1 do SIWZ pkt 1.2, z uwagi na objęcie
jednym postępowaniem etapu polegającego na demontażu wyrobów zawierających
azbest, czyniąc wykonawcę wytwórcą odpadów niebezpiecznych, z etapem
przygotowania do transportu istniejących już odpadów niebezpiecznych, zalegających na
terenie nieruchomości, powstałych w okresie poprzedzającym, czyniąc tym samym
niniejsze postępowanie nieadekwatnym i mogącym doprowadzić do nieporównywalności
cen;
naruszenie art. 29 ust. 1 w zw. z art. 7 ustawy Pzp poprzez wprowadzające w błąd
określenie wymogów co do unieszkodliwienia odpadów azbestowych, które pozostaje ze
sobą niespójne w dokumentacji postępowania, m.in. w treści SIWZ w miejscu
przeznaczony
m na opis sposobu przygotowania oferty, wprowadzając de facto ukryty
warunek udziału w postępowaniu, polegający na oczekiwaniu od wykonawcy wskazania
w
treści umowy wszystkich możliwych miejsc przetworzenia odpadów, w sytuacji gdy
wystarczającym byłyby zapisy odwołujące się do konieczności postępowania z odpadami,
w zgodzie z przepisami ustawy o odpadach,
7) naruszenie art. 30 ust. 1 i ust. 5 ustawy Pzp w zw. z art. 20 ust. 1 i 2 ustawy o odpadach,
poprzez zaniechanie opisania środków i zasad służących unieszkodliwianiu odpadów
objętych przedmiotem zamówienia, które dopuszczałoby kierowanie strumienia odpadów
na składowisko posiadające możliwości technologiczne i moce przerobowe;
8) naruszenie art. 56 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 139 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez takie
sformułowanie wzorów przyszłych umów, które wywołują skutki odmienne od tych, które
założył Zamawiający na podstawie błędnej wykładni przepisów, tj.:
art. 20 ustawy o odpadach poprzez przyjęcie, że jedynym kryterium „zasady
bliskości”, o której mowa w przytoczonym przepisie jest odległość składowiska
odpadów od miejsca wytworzenia odpadów, mierzona kilometrami;
art. 9 ust. 2 pkt 2-7 w zw. z art. 4 pkt 1 lit. a ustawy o ochronie konkurencji
i
konsumentów, poprzez takie ukształtowanie warunków przyszłej umowy
o
zamówienie publiczne, na mocy których samodzielne realizowanie pełnego zakresu
przedmiotu zamówienia publicznego w sposób zgodny z opisem przedmiotu
zamówienia, staje się niemożliwym, z uwagi na narzucenie podwykonawcy
w
zakresie części zamówienia polegającego na unieszkodliwieniu odpadów.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
modyfikacji rozdziału XII SIWZ, poprzez usunięcie pkt 2a, a w konsekwencji
zastąpienie pkt 3 w załączniku nr 7 do SIWZ treścią oświadczenia składanego przez
wykonawców: „Oświadczam, iż usługi polegające na usunięciu, przygotowaniu do
transportu, transporcie, unieszkodliwianiu odpadów w toku realizacji niniejszego
zamówienia, realizować będziemy w zgodzie z przepisami powszechnie
obowiązującymi, w tym w szczególności z przepisami ustawy o odpadach, również
w
zakresie zasady bliskości”;
modyfikacji Załącznik nr 7 do SIWZ, poprzez rozbicie w tabeli nr 1 „Cena oferty”, w pkt
1 i 2 składników cenotwórczych zamówienia, na poszczególne elementy:
dla pkt 1:
usunięcie odpadów azbestowych;
przygotowanie do transportu, załadunek, transport, rozładunek;
unieszkodliwienie na składowisku odpadów niebezpiecznych;
dla pkt 2:
przygotowanie do transportu, załadunek, transport, rozładunek;
unieszkodliwienie na składowisku odpadów niebezpiecznych.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z Opisem Przedmiotu Zamówienia, rozdział III ust.
3 SIWZ: „Na przedmiot zamówienia w zakresie części [...] składa się w szczególności
usługa polegającą na: usunięciu odpadów azbestowych (demontażu wyrobów azbestowych
z dachu oraz usunięciu odpadów azbestowych zalegających na terenie nieruchomości),
przygotowaniu do transportu, załadunku, transporcie, rozładunku oraz unieszkodliwieniu na
składowisku odpadów niebezpiecznych w ilości (…)”. Zgodnie zaś z załącznikiem nr 1 do
SIWZ, Szczegółowy OPZ, pkt 1-3: „Na przedmiot zamówienia w zakresie części [...], składa
się w szczególności usługa polegającą na: (1) usunięciu odpadów azbestowych (demontażu
wyrobów azbestowych z dachu oraz usunięciu odpadów azbestowych zalegających na
terenie nieruchomości). (2) przygotowaniu do transportu, załadunku, transporcie, rozładunku
oraz (3) unieszkodliwieniu na składowisku odpadów niebezpiecznych w ilości min. [...],
w tym:
usunięciu (demontażu), przygotowaniu do transportu (w tym zapakowaniu), załadunku,
transporcie oraz unieszkodliwieniu na składowisku odpadów niebezpiecznych wyrobów
zawierających azbest, poprzez likwidację pokryć dachowych zawierających azbest
w
ilości min. [...], z podziałem na lata: a) min. [...] w 2020 r. oraz b) pozostałej ilości w roku
przygotowaniu do transportu (w tym zapakowaniu), załadunku, transporcie oraz
unieszkodliwieniu odpadów zawierających azbest na składowisku odpadów
niebezpiecznych, zalegających na terenie nieruchomości w ilości min. [...], z podziałem na
lata: a) min. [...] w 2020 r. oraz b) pozostałej ilości w roku 2021.”
Ust. 4 pkt 5 OPZ: Wszystkie ilości zdemontowanych odpadów zawierających azbest ujętych
w
kartach przekazania odpadu od osób fizycznych przekazywane są do unieszkodliwienia na
właściwe
składowisko
odpadów.
Dokumentem
potwierdzającym
przekazanie
zdemontowanych odpadów zgodnie z obowiązującymi przepisami jest Karta przekazania
odpadu na składowisko (zbiorcza).
Ust. 5 pkt 9 OPZ: „Przekazanie odpadów azbestowych na składowisko przeznaczone do
unieszkodliwiania tego rodzaju odpadów. uporządkowanie oraz oczyszczenie z pyłu
azbestowego terenu prowadzonych prac wraz z zapleczem z zachowaniem właściwych
przepisów technicznych i sanitarnych.”
§ 6 wzorów umów:
Wykonawca, który nie jest właścicielem/zarządcą/administratorem składowiska
odpadów niebezpiecznych, oświadcza, że posiada własne składowisko odpadów
azbestowych lub obowiązującą umowę z zarządzającym/administratorem składowiska
odpadów niebezpiecznych, na którym dopuszczone jest składowanie odpadów
zawierających azbest.
Składowisko odpadów, o którym mowa w niniejszej umowie, powinno być położone
w
stosunku do miejsca wytworzenia odpadu, zgodnie z zasada bliskości określona w art. 20
ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach
(Dz. U. 2019poz. 701,z późn. zm.).
Wykonawca jest uprawniony do unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest na
składowisku, o ile odpowiada ono wymogom określonym w ustawie o odpadach oraz pod
warunkiem, że transport tych odpadów w celu ich unieszkodliwienia odbywa się w zgodzie
z
art. 24 ust. 2 ustawy o odpadach oraz zgodnie z przepisami ustawy o przewozie towarów
niebezpiecznych.”
Dalej Odwołujący wskazał, że warunki udziału w postępowaniu, dotyczące
kompetencji lub uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej określono
w
Rozdziale V ust. 1 SIWZ. Zgodnie z Rozdziałem XII ust. 2a SIWZ: „Wykonawca w ofercie
poda adresy oraz firmy wszystkich składowisk w których przewiduje dokonanie ostatecznego
unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych zawierających azbest z uwzględnieniem
wszystkich możliwych miejsc ich powstania dla danej części postępowania. Składowiska te
musza odpowiadać wymogom określonym w § 6 Załącznika nr 3 do SIWZ wzoru umowy.
Wskazane w ofercie składowiska muszą figurować w wykazie składowisk zamieszczonym
w
„Bazie
Azbestowej"
na
stronie
https://bazaazbestowa.gov.pl/pl/usuwanie-
azbestu/składowiska jako ogólnodostępne na dzień wysłania ogłoszenia o zamówieniu tj. 06-
12-2019 r. (Wykaz w
załączniku nr 8 do SIWZ). Zamawiający odrzuci ofertę na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy, jeżeli Wykonawca nie poda adresów oraz firm wszystkich
składowisk lub jeżeli zadeklarowane składowiska nie będą odpowiadały wymogom
określonym w 5 6 Załącznika nr 3 do SIWZ wzoru umowy. Jeżeli z przyczyn niezależnych od
Wykonawcy, wskazane składowisko nie będzie w stanie przyjąć odpadów azbestowych na
etapie realizacji umowy, zostaną one przekazane na składowisko zajmujące się
unies
zkodliwianiem odpadów azbestowych, znajdujące się najbliżej składowiska
wskazanego przez Wykonawcę."
Zdaniem Odwołującego analiza powyższego fragmentu SIWZ pozwala na
przypuszczenie, że Zamawiający wprowadza w ten sposób wymóg kierowania odpadów do
unieszk
odliwienia, na obszarze z góry określonego składowiska odpadów niebezpiecznych.
Odwołujący stwierdził, że postępowanie o analogicznym przedmiocie zamówienia
prowadzone było przez Zamawiającego w roku ubiegłym, wszczęte w dniu 17 kwietnia 2018
r. W dwóch na trzy części, postępowanie zakończyło się na korzyść Odwołującego, który
z
powodzeniem w dalszym ciągu realizuje zamówienie. W roku bieżącym nie jest to również
pierwsze postępowanie o analogicznym przedmiocie zamówienia organizowane przez
Zamawiającego. W dniu 15 lipca 2019 r., Zamawiający wszczął analogiczne postępowanie,
które – z uwagi na analogiczne postanowienia SIWZ – zakończyło się unieważnieniem
z
powodu braku ofert niepodlegających odrzuceniu. Powodem odrzucenia ofert w było
wówczas wskazanie niewłaściwego składowiska do unieszkodliwienia odpadów
w
rozumieniu zasady bliskości wyrażonej w art. 20 ustawy o odpadach albo wskazanie
jedynie części składowisk, z tych które należało wskazać w treści oferty. Tym samym
Zamawiający doprowadził do zaistnienia w treści SIWZ unieważnionego postępowania takich
postanowień, które nie są dostatecznie precyzyjne, wprowadzają wykonawców w błąd co do
możliwości realizacji zamówienia w zakresie części dotyczącej unieszkodliwienia odpadów
oraz utrudniają uczciwą konkurencję.
Odwołujący podał, że w dniu 15 lipca 2019 r., Zamawiający wszczął analogiczne
postępowanie. W toku postępowania, w wyniku wniosków wykonawców o wyjaśnienie treści
SIWZ, kilkukrotnie zmianie ulegała treść SIWZ. Postępowanie zostało unieważnione
w opar
ciu o art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, z uwagi na brak ofert niepodlegających
odrzuceniu. W
unieważnionym postępowaniu dla części 1-3 zamówienia złożone zostały trzy
oferty przez wykonawców. W przypadku oferty nr 2 i 3, powodem odrzucenia była
niezgodność treści oferty z SIWZ. Odrzucając ww. oferty Zamawiający podał, że rozumie
„zasadę bliskości" jako obowiązek dostarczenia odpadów na składowisko znajdujące się
najbliżej konkretnego miejsca powstania odpadów. Każde składowisko odpadów
azbestowych musi spełniać te same wymagania przewidziane przepisami prawa, a co za tym
idzie odpady winny być przetwarzane najbliżej miejsca ich powstania.
Odwołujący podniósł, że z powyższego wynika interpretacja zasady bliskości po
stronie Zamawiającego, którą rozumie ją jako obowiązek dostarczenia odpadów na
składowisko znajdujące się najbliżej konkretnego miejsca powstania odpadów. Dodatkowo
Zamawiający wskazał wprost, że składowisko zarządzane przez Odwołującego, w jego
ocenie nie odpowiada zasadzie bliskości. W tym miejscu należy przypomnieć, że Odwołujący
realizuje analogiczny przedmiot Zamówienia u tego samego Zamawiającego. Do tej pory
Zamawiający nie podważył sposobu postępowania Odwołującego z odpadami.
W ocenie Odwołującego Zamawiający błędnie interpretuje powyższą zasadę, która
znajduje zastosowanie do innych kategorii odpadów niebezpiecznych, w szczególności zaś
odpadów medycznych, o czym mowa w art. 20 ust. 3-6 ustawy o odpadach. Generalna
reguła stanowiąca o zasadzie bliskości, określona została w art. 20 ust. 1-2 ustawy
o
odpadach, które wskazują na konieczność przetwarzania odpadów w miejscu ich
wytworzenia, a w przypadku braku takiej możliwości – przekazuje się, uwzględniając
hierarchię sposobów postępowania z odpadami oraz najlepszą dostępną technikę, o której
mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. -
Prawo ochrony środowiska, lub
technologię, o której mowa w art. 143 tej ustawy, do najbliżej położonych miejsc, w których
mogą być przetworzone. Odwołujący zaznaczył, że przetwarzanie odpadów ma znacznie
s
zerszy charakter niż jego unieszkodliwienie, które może być jednym z elementów procesu
jakim jest przetwarzanie.
Odwołujący podniósł, że z tak określonej treści dokumentacji postępowania oraz
decyzji podejmowanych przez Zamawiającego w poprzednim postępowaniu wynika, że
wykonawca zobowiązany zostaje do kierowania odpadów celem ich unieszkodliwienia, do
konkretnego składowiska. Takie rozwiązanie powoduje naruszenie art. 29 ust. 2 i 3 w zw.
z
art. 7 ustawy Pzp, poprzez opisanie przedmiotu zamówienia, które swoim zakresem
obejmuje odbiór, transport i zagospodarowanie frakcji odpadów niebezpiecznych jakimi są
odpady azbestowe, przy jednoczesnym uzależnieniu odrzucenia lub wyboru oferty, od
przewidzenia, które składowiska odpadów Zamawiający uznał za spełniające wymogi zasady
bliskości. Tym samym zapis ogranicza konkurencję i pośrednio narzuca wykonawcy
konkretnego podwykonawcę w zakresie zagospodarowania odpadów azbestowych –
zagospodarowanie (unieszkodliwienie) odpadów stanowi część przedmiotu zamówienia
i wynik
a wprost z OPZ. Mimo braku wskazania nazw firm zarządzających właściwymi
w
ocenie Zamawiającego składowiskami w treści SIWZ, można dojść do wniosku, że
dyspozycja wyrażona w art. 29 ust. 3 ustawy Pzp także została w tym wypadku spełniona.
Odwołujący stwierdził, że w orzecznictwie Izby wskazuje się na szerokie rozumienie
zasady bliskości (sygn. akt KIO 1534/13, KIO 1378/13), prowadzące od wniosku, że zasada
bliskości nie może być rozumiana, jako fizyczna odległość (ilość kilometrów) instalacji od
miejsca wyt
warzania odpadów, co prowadziłoby do naruszenia konkurencyjności
w
postępowaniach o udzielenie zamówienia
Odwołujący powołał się na art. 16 ust. 1 i 3 Dyrektywy 2008/98/WE, który stanowi:
„Państwa członkowskie stosują właściwe środki, we współpracy z innymi państwami
członkowskimi, jeżeli jest to konieczne lub pożądane, aby ustanowić zintegrowana
wystarczająca sieć instalacji do unieszkodliwiania odpadów i instalacji do odzysku
zmieszanych odpadów komunalnych zebranych z gospodarstw domowych, uwzględniającą
przypadki, w których zbieranie takie obejmuje również takie odpady od innych wytwórców,
z
uwzględnieniem najlepszych dostępnych technik. (…) Sieć powinna umożliwiać
unieszkodliwiane odpadów lub odzysk odpadów, o których mowa w ust. 1, w jednej
z
najbliżej położonych odpowiednich instalacji, za pomocą najodpowiedniejszych metod
i technologii, w
celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony środowiska oraz zdrowia
publicznego”. Zdaniem Odwołującego powyższe przesądza o konieczności wykładania
„zasady bliskości” w sposób, który nakazuje uwzględnianie poza odległością także kwestie
dotyczące najodpowiedniejszych metod i technologii, zapewnienia wysokiego poziomu
ochrony środowiska i zdrowia publicznego. Ponadto z treści przepisu wynika, że
unieszkodliwianie powi
nno się odbywać w jednej z najbliżej położonych instalacji, nie zaś
wyłącznie najbliższej oraz uwzględniać pozostałe kryteria.
Odwołujący dodał, że zasada bliskości wyrażona w art. 20 ustawy o odpadach nie ma
charakteru bezwzględnego. Literalne brzmienie przepisu pozostawia nawet odpady
zawierające azbest, poza obszarem regulacji. Biorąc pod uwagę zakres zamówienia,
obejmujący ok. 40.000 ton odpadów, w połączeniu z mocami przerobowymi składowiska
w
Kraśniku i pozostałych, wskazanych w decyzji o odrzuceniu ofert w unieważnionym
postępowaniu (m.in. wskazano składowiska, które nie przyjmują już odpadów lub przyjmują
maksymalnie kilka ton dziennie, w sytuacji gdy jeden transport Odwołującego liczy nawet do
26 ton jednego dnia), dopuszczalność określenia kilku składowisk, np. na wypadek awarii,
przestoju czy innych zdarzeń losowych, w przypadku niniejszego postępowania, powinno
zostać uznane za korzystne.
Odwołujący podniósł, że bezwzględna zasada bliskości odnosiła się do kategorii
odpadów określonych w art. 20 ust. 7 i n., który stanowił, że zakazuje się przetwarzania:
zmieszanych odpadów komunalnych, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych oraz
pozostałości z procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych,
o
ile są przeznaczone do składowania, odpadów zielonych – poza obszarem regionu
gospodarki odpadami komunalnymi, na którym zostały wytworzone. W powyższym wykazie
brak jest odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. Oznacza to, że zasada bliskości
doznaje odstępstwa w przypadku niektórych kategorii odpadów. Jeśli wykonawcy postępują
w
zgodzie z art. 21 ustawy o odpadach oraz transportują odpady w sposób przewidziany
w
art. 24 ust. 2, transport i przetwarzanie takich odpadów poza granicami obszaru, na którym
zostały wytworzone, uznać należy za w pełni dopuszczalny.
Dodatkowo Odwołujący – w kontekście najlepszej dostępnej techniki, technologii,
składających się na zasadę bliskości – powołał się na, warto odnieść się do treści art. 160-
162 ustawy Prawo ochrony środowiska, w szczególności art. 162 ust. 9 tej ustawy, zgodnie
z
którym sposób postępowania z eliminowanymi substancjami stwarzającymi szczególne
zagrożenie dla środowiska, a także instalacjami i urządzeniami, w których są lub były one
wykorzystywane, określają przepisy ustawy o odpadach. Wskazał, że treść Działu VII ustawy
o odpadach, wskazuje na szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami
odpadów, jest w nim mowa głównie o kategoriach odpadów sprawiających szczególne
zagrożenie. Względem azbestu, podobnie jak w przypadku art. 20 ustawy Pzp, nie
przewidziano specjalnych wymogów.
Odwołujący przedstawił okoliczności, które jego zdaniem mogą przemawiać za
obowiązywaniem zasady bliskości w stosunku do jego składowiska, mieszczącego się
w
miejscowości Dobrów:
Godziny pracy składowiska – do ostatniego samochodu trwają prace rozładunkowe.
Składowisko jest przygotowane do świadczenia usług rozładunku zawsze w godzinach
dogodnych dla kierowców obsługujących usługę transportu.
Priorytet w rozładunku własnych dostaw. Pojazdy własne obsługiwane są w trybie
natychmiastowym celem zapewnienia lepszej rotacji i wydajności, optymalizacji kosztów.
Ładunek jest rozładowywany niezwłocznie po dotarciu na składowisko, co nie wpływa na
zużycie pojazdów, poprzez np. ich obciążanie ładunkiem w czasie postoju lub w czasie
noclegu na obcy parkingu.
4) Brak potrzeby zapewnienia noclegu dla kierowcy poza miejscem zamieszkania.
Możliwość serwisowania i drobnych napraw pojazdów podczas ich pobytów w Dobrowie,
gdzie jest również cała baza transportowa.
Dostęp do własnego paliwa - niższa cena, w stosunku do cen na stacja paliwowych.
Odwołujący korzystając z rozwiązań dostaw paliw dla swoich maszyn i floty, z racji skali,
korzysta ze znacznych rabatów w cenie paliw, co optymalizuje zarówno koszty
transportu i cz
as pracy kierowcy, unikającego postoi na stacjach paliw jak i doliczania
kilometrów do swojej trasy celem dojechania do takiej stacji.
Łatwość rotacji kierowców.
Elastyczne cykle rozliczeń za składowiskiem – dostosowane do harmonogramu projektu.
9) Ewentualne
oczekiwanie na rozładunek odbywa się na terenie zarządzanym przez
operatora składowiska w Dobrowie, poza zasięgiem osób postronnych, z dala od siedlisk
ludzkich i terenów rolnych.
Kierowcy posiadają dostęp do sanitariatów.
11) Drogi i place manewrowe zapewnia
ją prostą komunikację.
Odwołujący stwierdził, że według jego wiedzy składowisko w Kraśniku, mimo statusu
ogólnodostępnego, w sposób rażący ogranicza i utrudnia dostępność do swoich usług np.
poprzez brak możliwości rozładunku w godzinach popołudniowych lub w soboty. Pracownicy
składowiska nie oczyszczają powierzchni ładunkowej rozładowanego pojazdu, cedując ten
obowiązek na kierowcę, co w przypadku kierowców firm spedycyjnych może stanowić
wykroczenie, gdyż takowi w większości nie posiadają odpowiednich szkoleń i zabezpieczeń
osobistych jak np. maski i kombinezony. Wprost takie działanie ogranicza i eliminuję
znaczącą część firm transportowych mogących świadczyć usługi odpadu azbestowego.
Ponadto sam proces rozładunku jest powolny, a rozładunek odpadu spakowanego w worki
np. typu BigBag jest sporym utrudnieniem dla sprzętu rozładunkowego. Cały proces
deponowania odpadu, jego logistyka na składowisku, przebiega powolnie, generując
przestoje.
Odwołujący wskazał również, że według jego wiedzy składowisko odpadów, które
jako jedyne jest w stanie zrealizować przedmiot zamówienia i sprostać wymaganym przez
OPZ mocom przerobowym na obszarze Województwa Lubelskiego jest składowisko
znajdujące się w Kraśniku, zarządzane przez EKO-AZBEST sp. z o.o. Istotne dane wynikają
również ze stron internetowych bazy azbestowej. Zgodnie z informacjami zawartymi na
stronach, z terenu woj. Lubelskiego, w dalszym ciągu pozostaje do odbioru ponad 1 min ton
odpadów
azbestowych.
https://www.bazaazbestowa.qov.pl/pl/usuwanie-
azbestu/zestawienie-statvstvczne
https://www.bazaazbestowa.qov.pl/pl/usuwanie-
azbestu/wvkres-aktvwnosci-qmin
Zdaniem Odwołującego z powyższego wynika, że po
realizacji niniejszego zamówienia, składowisko w Kraśniku nie będzie w stanie przyjąć
żadnych dodatkowych odpadów zawierających azbest.
Odwołujący podniósł, że zaskarżone brzmienie SIWZ oznacza zawężenie konkurencji
w ramach Województwa Lubelskiego do jednego tylko podmiotu zdolnego zrealizować
niniejsze zamówienie, w zakresie w jakim dotyczy unieszkodliwienia odpadów zawierających
azbest. Spółka zarządzająca składowiskiem składając ofertę będzie miała jednocześnie
preferencyjne stawki, mogąc jednocześnie narzucać wyższe innym wykonawcom, co
w
praktyce uniemożliwi złożenie konkurencyjnej oferty. Nawet w przypadku nie złożenia
oferty w postępowaniu o zamówienie przez rzeczony podmiot, może się okazać, że na mocy
postanowień umownych, będzie on jedynym dostępnym podwykonawcom do realizacji
części zamówienia polegającego na unieszkodliwieniu odpadów. Odwołujący stwierdził, że
dopuszczenie także innych składowisk do unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest,
ułatwi możliwości przyjmowania przez składowisko w Kraśniku odpadów azbestowych, także
ze źródeł innych niż wynikające z niniejszego zamówienia. Przyjęcie bowiem odpadów
w
ilościach przewidzianych w niniejszym zamówieniu, doprowadzi do osiągnięcia górnego
limitu mocy przerobowych składowiska.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego zmniejszenia zakresu zamówienia
o
zagospodarowanie, przy jednoczesnym zachowaniu kosztów po stronie wykonawcy
Odwołujący wskazał, że z treści dokumentacji postępowania wynika, że przedmiotem
zamówienia dla wszystkich 3 części będzie: usunięcie (demontaż), przygotowanie do
transportu (w tym zapakowanie), załadunek, transport, unieszkodliwienie na składowisku
odpadów niebezpiecznych – wyrobów zawierających azbest.
Odwołujący podniósł, że mimo treści SIWZ i OPZ wydaje się, że postanowienia
wzorów umów, które narzucają kierowanie odpadów azbestowych do wskazanej instalacji,
w
praktyce powodują konieczność zawarcia umowy ze składowiskiem oraz skalkulowania
w ofercie kierowanej do Zamawi
ającego, stawek uzyskanych od składowiska, za
unieszkodliwienie 1 tony odpadów azbestowych. Zamawiający nie ma uprawnień, na mocy
których umożliwi realizację części zamówienia w zakresie zagospodarowania odpadów
niebezpiecznych, tylko jednemu wykonawcy. Po
dobne rozwiązanie można uznać za
dopuszczalne w sytuacji, gdy przedmiot zamówienia nie obejmowałby unieszkodliwienie na
składowisku odpadów niebezpiecznych. W takiej sytuacji, w wyniku zawężonego
zamówienia, Zamawiający mógłby wskazać, np. składowisko, którego jest właścicielem,
względnie przeprowadzić osobne postępowanie na składowanie odpadów niebezpiecznych.
W takim wypadku wykonawca nie musiałby kalkulować w ofercie również kosztów
zagospodarowania. Koszty te będą wynikiem umowy zawartej przez Wykonawcę
z
podmiotem, który równolegle może ubiegać się o udzielenie zamówienia.
Odwołujący dodał, że ustalenie zasad postępowania w powyższy sposób może
prowadzić do niegospodarnego wydatkowania środków publicznych przez Zamawiającego,
z
uwagi na całkowitą likwidację konkurencji na obszarze objętym zamówieniem, w zakresie
stanowiącym
część
przedmiotu
zamówienia
jakim
jest
zagospodarowanie
(unieszkodliwienie) odpadów zawierających azbest.
W zakresie zarzutu naruszenie art. 30 ust. 1 i 5 ustawy Pzp w zw. z art. 20 ust. 1 i 2
ustawy o odpadach Odwołujący wskazał, że Zamawiający określił możliwość stosowania
rozwiązań równoważnych. Rozwiązanie równoważne mogłoby polegać na możliwości
zaoferowania przedmiotu zamówienia o nie gorszych parametrach technicznych,
konfigura
cjach, wymaganiach normatywnych itp. Jednocześnie Zamawiający nie
doprecyzował na czym miałyby polegać rozwiązania równoważne w przypadku niniejszego
zamówienia. Zasadnym wydaje się więc wniosek, że zaoferowanie Zamawiającemu
zagospodarowania (unieszkodliw
iania) odpadów w ramach innego składowiska niż
wskazano w treści wzoru umowy, które jednocześnie w żaden sposób nie odbiegałoby
technologicznie czy technicznie, wydajnościowo (szybkość i moce przerobowe),
funkcjonalność (korzystne godziny otwarcia składowiska) oraz oferowałoby wyższy poziom
ochrony środowiska (brak konieczności zabezpieczenia przed wtórną emisją) powinno być
przez Zamawiającego pożądane. Zamawiający nie określił jednak specjalnych wymogów,
przykładowo poprzez wskazanie określonych wymogów środowiskowych czy też w zakresie
wydajności czy funkcjonalności. Niemniej jednak przewidział możliwość rozwiązań
równoważnych. Określenie wymagań przewidzianych w art. 30 ust. 1 pkt 1 w stosunku do
składowiska w połączeniu z przewidzianym przez Zamawiającego zapisem dotyczącym
rozwiązań równoważnych, umożliwiłyby zaoferowanie realizacji części Zamówienia
polegającej na zagospodarowaniu odpadów, w instalacji alternatywnej, odpowiadającej
swoimi rozwiązaniami instalacji określonej we wzorze umowy.
Na podstawie dokument
acji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod uwagę
stanowiska stron i dowody przedstawione na rozprawie, Izba
ustaliła i zważyła, co
następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody polegającej niemożliwości skutecznego ubiegania się
o
udzielenie zamówienia.
Odnosząc się do kwestionowania przez Zamawiającego legitymacji Przystępującego
do wniesienia odwołania Izba po pierwsze oddaliła wniosek o odrzucenie odwołania jako
złożonego przez podmiot nieuprawniony. Odnosząc się do tego wniosku podkreślić należy,
że zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie przesłanki
określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp mają charakter materialnoprawny, a ich ewentualne
niespełnienie nie skutkuje odrzuceniem odwołania, ale jego oddaleniem. Niezależnie od
po
wyższego Izba stwierdziła, że Odwołującemu nie sposób odmówić legitymacji do
wniesienia odwołania. Zauważenia wymaga, że w przypadku odwołań dotyczących
postanowień SIWZ szkoda wykonawcy ma ze swej natury charakter hipotetyczny, a interes
w uzyskaniu zamówienia można przypisać każdego wykonawcy deklarującemu
zainteresowanie udziałem w postępowaniu o udzielenie zamówienia, dla którego
postanowienia SIWZ mogą być potencjalnie niekorzystne.
W związku z powyższym Izba rozpoznała odwołanie merytorycznie i stwierdziła, że
nie zasługuje ono na uwzględnienie.
Izba ustaliła, że zgodnie z rozdziałem III SIWZ:
1. n
a przedmiot zamówienia w zakresie części 1 – Powiaty: łukowski, rycki, radzyński,
parczewski, lubartowski, bialski, Miasto Biała Podlaska, składa się w szczególności
usługa polegającą na: usunięciu odpadów azbestowych (demontażu wyrobów
azbestowych z dachu oraz usunięciu odpadów azbestowych zalegających na terenie
nieruchomości), przygotowaniu do transportu, załadunku, transporcie, rozładunku oraz
unieszkodliwie
niu na składowisku odpadów niebezpiecznych w ilości 11 333,330 Mg;
2. n
a przedmiot zamówienia w zakresie części 2 - Powiaty: puławski, opolski, lubelski,
Miasto Lublin, świdnicki, łęczyński, krasnostawski, włodawski, chełmski, Miasto Chełm,
składa się w szczególności usługa polegająca na: usunięciu odpadów azbestowych
(demontażu wyrobów azbestowych z dachu oraz usunięciu odpadów azbestowych
zalegających na terenie nieruchomości), przygotowaniu do transportu, załadunku,
transporcie,
rozładunku
oraz
unieszkodliwieniu
na
składowisku
odpadów
niebezpiecznych w ilości 11 333,330 Mg;
3. n
a przedmiot zamówienia w zakresie części 3 - Powiaty: kraśnicki, janowski, biłgorajski,
hrubieszowski, tomaszowski, zamojski i Miasto Zamość, składa się w szczególności
usługa polegającą na: usunięciu odpadów azbestowych (demontażu wyrobów
azbestowych z dachu oraz usunięciu odpadów azbestowych zalegających na terenie
nieruchomości), przygotowaniu do transportu, załadunku, transporcie, rozładunku oraz
unieszkodliwieniu na składowisku odpadów niebezpiecznych w ilości 11 333,340 Mg.
W rozdziale XII pkt 2a SIWZ
Zamawiający sformułował następujące postanowienie:
Wykonawca w ofercie poda adresy oraz firmy wszystkich składowisk w których przewiduje
dokonanie ostatecznego unieszkodliwienia
odpadów niebezpiecznych zawierających azbest
z uwzględnieniem wszystkich możliwych miejsc ich powstania dla danej części
postępowania. Składowiska te muszą odpowiadać wymogom określonym w § 6 Załącznika
nr 3 do SIWZ wzoru umowy. Wskazane w ofercie składowiska muszą figurować w wykazie
składowisk
zamieszczonym
w
„Bazie
Azbestowej”
na
stronie
https://bazaazbestowa.gov.pl/pl/usuwanie-
azbestu/skladowiska jako ogólnodostępne na
dzień wysłania ogłoszenia o zamówieniu tj. 06-12-2019 r. (Wykaz w załączniku nr 8 do
SIWZ). Zamawiający odrzuci ofertę na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy, jeżeli
Wykonawca nie poda adresów oraz firm wszystkich składowisk lub jeżeli zadeklarowane
składowiska nie będą odpowiadały wymogom określonym w § 6 Załącznika nr 3 do SIWZ
wzoru u
mowy. Jeżeli z przyczyn niezależnych od Wykonawcy, wskazane składowisko nie
będzie w stanie przyjąć odpadów azbestowych na etapie realizacji umowy, zostaną one
przekazane na składowisko zajmujące się unieszkodliwianiem odpadów azbestowych,
znajdujące się najbliżej składowiska wskazanego przez Wykonawcę.
Zgodnie z
§ 6 wzorów umów:
1. Wykonawca, który nie jest właścicielem/zarządcą/administratorem składowiska odpadów
niebezpiecznych, oświadcza, że posiada własne składowisko odpadów azbestowych lub
obowiązującą
umowę
z
zarządzającym/administratorem
składowiska
odpadów
niebezpiecznych, na którym dopuszczone jest składowanie odpadów zawierających azbest.
2. Składowisko odpadów, o którym mowa w niniejszej umowie, powinno być położone
w stosunku do miejsca wytwor
zenia odpadu, zgodnie z zasadą bliskości określoną w art. 20
ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2019 poz. 701, z późn. zm.).
3. Wykonawca jest uprawniony do unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest na
składowisku, o ile odpowiada ono wymogom określonym w ustawie o odpadach oraz pod
warunkiem, że transport tych odpadów w celu ich unieszkodliwienia odbywa się w zgodzie
z
art. 24 ust. 2 ustawy o odpadach oraz zgodnie z przepisami ustawy o przewozie towarów
niebezpiecznych.
W Formularzu ofertowym (załącznik nr 7 do SIWZ) Zamawiający wymagał podania
ceny w rozbiciu na następujące elementy:
usunięcie (demontaż), przygotowanie do transportu (w tym zapakowanie), załadunku,
transport oraz unieszkodliwienie na składowisku odpadów niebezpiecznych wyrobów
zawierających azbest, poprzez likwidację pokryć dachowych zawierających azbest,
przygotowanie do transportu (w tym zapakowanie), załadunku, transport oraz
unieszkodliwienie odpadów zawierających azbest na składowisku odpadów
niebezp
iecznych, zalegających na terenie nieruchomości
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów stanowiących, że:
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp: Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o
udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji
i
równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności
i
przejrzystości.
art. 29 ustawy Pzp: 1. Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny
i
wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie
oferty. 2. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać
uczciwą konkurencję. 3. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać przez wskazanie
znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, chyba że jest to uzasadnione specyfiką
przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za
pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy
"lub równoważny". 3. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać przez wskazanie
znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który
charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli
mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych
wykonawców lub produktów, chyba że jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu
zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą
dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy „lub
równoważny”.
art. 22 ustawy Pzp: ust. 1a. Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu oraz
wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności. Ust. 1b.
Warunki udziału w postępowaniu mogą dotyczyć: 1) kompetencji lub uprawnień do
prowadzenia określonej działalności zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów;
2) sytuacji ekonomicznej lub finansowej; 3) zdolności technicznej lub zawodowej.
art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp: W postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający
może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do
prze
prowadzenia postępowania. Oświadczenia lub dokumenty potwierdzające: 1)
spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji, (…) zamawiający
wskazuje w ogłoszeniu o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub
zaproszeniu do składania ofert.
art. 30 ust. 1 ustawy Pzp określający sposoby opisania przedmiotu zamówienia i art. 30
ust. 5 ustawy Pzp
zgodnie z którym jeżeli dane oznakowanie, które spełnia warunki
określone w ust. 1 pkt 2–5, zawiera również wymagania niezwiązane z przedmiotem
zamówienia, zamawiający nie może żądać tego oznakowania. W takim przypadku
zamawiający może opisać przedmiot zamówienia przez odesłanie do tych wymagań
oznakowania lub, w razie potrzeby, do tych jego części, które są związane
z
przedmiotem zamówienia i są odpowiednie dla określenia cech zamawianych robót
budowlanych, dostaw lub usług.
art. 56 Kc: Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te,
które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów.
art. 20 ustawy o odpadach: 1. Odpady, z uwzględnieniem hierarchii sposobów
postępowania z odpadami, w pierwszej kolejności poddaje się przetwarzaniu w miejscu
ich powstania.
2. Odpady, które nie mogą być przetworzone w miejscu ich powstania,
przekazuje si
ę, uwzględniając hierarchię sposobów postępowania z odpadami oraz
najlepszą dostępną technikę, o której mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska, lub technologię, o której mowa w art. 143 tej ustawy, do
najbliżej położonych miejsc, w których mogą być przetworzone. 3. Zakazuje się: 1)
stosowania komunalnych osadów ściekowych, 2) unieszkodliwiania zakaźnych odpadów
medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych – poza obszarem województwa, na
którym zostały wytworzone. 4. Zakazuje się przywozu na obszar województwa odpadów,
o których mowa w ust. 3, wytworzonych poza obszarem tego województwa, do celów,
o
których mowa w ust. 3. 5. Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane na
obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, jeżeli odległość od
miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na obszarze innego
województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania położonego na
obszarze tego samego województwa. 6. W przypadku unieszkodliwiania zakaźnych
odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych, przepis ust. 5 stosuje się
odpowiednio. Dopuszcza się unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych
i
zakaźnych odpadów weterynaryjnych na obszarze województwa innego niż to, na
którym zostały wytworzone, w najbliżej położonej instalacji, w przypadku braku instalacji
do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące
instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
art. 9 ust. 2 pkt 2-7 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów: 2. Nadużywanie
pozycji dominującej polega w szczególności na: 2) ograniczeniu produkcji, zbytu lub
postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów; 3) stosowaniu
w
podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków
umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji; 4) uzależnianiu
zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia,
niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy; 5)
przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju
konkurencji; 6) narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów,
przynoszących mu nieuzasadnione korzyści; 7) podziale rynku według kryteriów
terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych.
Mimo rozdrobnienia kwalifikacji prawnych zarzutów odwołania zauważyć należy, że
wszystkie te zarzuty dotyczą wymagań Zamawiającego dotyczących składowiska odpadów,
na których dokonywane będzie unieszkodliwianie odpadów azbestowych. Niektóre z tych
kwalif
ikacji prawnych są w ocenie Izby niezrozumiałe, jako że trudno je powiązać
z
okolicznościami faktycznymi stanowiącymi podstawę zarzutów. Dotyczy to w szczególności
22 ust. 1a i 1b w zw. z art. 25 ust. 1 pkt 1
, jak również art. 30 ust. 1 i 5 ustawy Pzp.
Nie
zależnie jednak od niezasadnego i zbędnego rozdrobnienia podstaw prawnych zarzutów,
wszystkie one sprowadzały się do kwestionowania wymagań dotyczących składowiska
odpadów, na których wykonawca będzie utylizował odpady azbestowe.
Zarzuty odwołania sprowadzają się do zakwestionowania wprowadzonego przez
Zamawiającego wymogu wskazania w ofercie składowisk w których nastąpi utylizacja
azbestu oraz uprawnienia Odwołującego do odrzucenia oferty w sytuacji, gdy składowiska te
nie będą odpowiadać wymogom określonym w przepisach prawa (jednym z takich wymogów
jest zasada bliskości). W ocenie Izby tak określony wymóg nie narusza żadnego
z
przywołanych w odwołaniu przepisów prawa. Natomiast stanowisko Odwołującego, na
którym bazuje całość zarzutów odwołania, opiera się na niezgodnej ze stanem faktycznym
tezie, jakoby Zamawiający dopuścił możliwość utylizacji odpadów azbestowych tylko na
z
góry określonych przez siebie składowiskach, do których nie należy składowisko, jakim
dysponuje Odwołujący. Twierdzenie takie nie ma żadnego oparcia w postanowieniach SIWZ.
W żadnym z tych postanowień nie wskazano bowiem (ani też nie można z nich wyprowadzić
takiego wniosku)
, że Zamawiający przesądził, które składowiska będzie uznawać za
właściwe. Teza ta jest niezgodna ze stanem faktycznym ustalonym przez Izbę. Wyraźnego
zaznaczenia wymaga, że Zamawiający wskazał w SIWZ jedynie, że wykonawca ma
obowiązek podać w ofercie adresy oraz firmy wszystkich składowisk w których przewiduje
dokonanie ostatecznego unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych zawierających azbest
oraz że składowiska te muszą odpowiadać wymogom określonym w ustawie o odpadach,
w
tym w zgodnie z narzuconą tymi przepisami zasadą bliskości. Dodatkowo Zamawiający
przewidział sankcję odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy, jeżeli
w
ykonawca nie poda adresów oraz firm wszystkich składowisk lub jeżeli zadeklarowane
składowiska nie będą odpowiadały wskazanym wymogom.
Odnosząc się do tak sformułowanego postanowienia wskazać należy, że
Zamawiający ma pełne prawo oczekiwać wskazania w ofercie, w jakich składowiskach
będzie przeprowadzana utylizacja odpadów azbestowych. Jest to istotny aspekt sposobu
wykonywania przedmiotu zamówienia i Zamawiający ma oczywiste prawo do
zweryfikowania, już na etapie badania oferty, czy będzie to odpowiadać obowiązującym
przepisom
, w tym zasadzie bliskości, której zastosowanie nie zależy od woli Zamawiającego,
lecz wynika z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa. Jednocześnie Zamawiający
nie przedstawił w SIWZ żadnej własnej interpretacji tej zasady. Co do sankcji w postaci
odrzucenia oferty, również należy ją uznać za oczywistą konsekwencję niespełnienia
wymagań w przedmiotowym zakresie. Tymczasem Odwołujący sformułował żądanie
zmierzające do tego, że Zamawiający nie mógłby powziąć z oferty wiedzy na temat tego,
gdzie będą przekazywane odpady azbestowe, co w rezultacie pozbawiałoby Zamawiającego
możliwości weryfikacji, czy nastąpi to w zgodzie z przepisami ustawy o odpadach.
Za nieuprawnione należy uznać stanowisko Odwołującego, który kwestionuje
postanowienia SIWZ powołując się na decyzje podjęte przez Zamawiającego w innych
postępowaniach przetargowych. Odnosząc się do tego stanowiska podkreślić należy, że
p
odstawą oceny zasadności zarzutów może być tylko i wyłącznie treść SIWZ obowiązująca
w postępowaniu, w którym wniesiono odwołanie, i jej zgodność z przepisami prawa. Nie
może natomiast świadczyć o zasadności zarzutów przewidywany przez Odwołującego
przebieg dalszych etapów postępowania przetargowego, w tym jego założenia co do
przewidywanego sposobu interpretacji zasady bliskości. Jeżeli obowiązujące w obecnym
postępowaniu postanowienia SIWZ nie zawierają zapisów niezgodnych z przepisami ustawy,
to nie można uwzględnić odwołania z powołaniem się na mniejsze czy większe
prawdop
odobieństwo, że Zamawiający dokona oceny ofert niezgodnie z tym przepisami,
przyjmując za podstawę zdarzenia z postępowań prowadzonych w przeszłości. W związku
z
tym nieprzydatne dla rozpoznania sprawy są złożone przez Odwołującego dowody
z dokumentacji z innych, prowadzonych
wcześniej przez Zamawiającego postępowań
przetargowych.
W związku z powyższym zaskarżone postanowienia nie mogą być uznane za
naruszające konkurencję przez dopuszczenie do udziału w postępowaniu tylko wykonawców
dysponujących konkretnym składowiskiem odpadów, niezasadne są również zarzuty będące
konsekwencją upatrywanego przez Odwołującego w tych postanowieniach naruszenia
konkurencji.
Jeszcze raz wyraźnego podkreślenia wymaga, że Zamawiający nie określił
w
tym zakresie żadnych wymagań dalej idących, niż te, które wynikają z przepisów
obowiązującego prawa, w szczególności nie dopuścił do możliwości utylizacji odpadów przez
tylko jednego wykonawcę. Nie ma również podstaw twierdzić, że utylizacja odpadów
azbestowych będzie musiała być dokonywana przez inny podmiot niż wykonawca
przedmiotowego zamówienia. Ponadto postanowień tych nie sposób też uznać za
nieprecyzyjne, stanowią one bowiem wprost odwołanie się do przepisów ustawy o odpadach.
Podobnie
z
arzut dotyczący rozwiązań równoważnych jest konsekwencją
bezpodstawnego twierdzenia, że Zamawiający dopuścił możliwość skorzystania
z konkretnego
składowiska odpadów azbestowych. Skoro takiego wskazania w treści SIWZ
nie ma, to twierdzenie o konieczności dopuszczenia możliwości zagospodarowania
unieszkodliwiania) odpadów w ramach innego składowiska niż wskazano w treści wzoru
umowy, jest bezprzedmiotowe. Treść umowy odwołuje się bowiem tylko do wymagań
wynikających z ustawy o odpadach.
Zarzuty odwołania, jak przyznał sam Odwołujący podczas rozprawy, zmierzały do
uzyskania przez Odwołującego pewności, czy składowisko, którym wykonawca ten
dysponuje, będzie uznane za prawidłowe. Odnosząc się do tego stanowiska podkreślić
należy, że środki ochrony prawnej składane na etapie przed składaniem ofert, nie mogą być
traktowane jako służące uprzedniemu przesądzeniu przez Izbę, jak zostanie zweryfikowana
oferta konkretnego wykonawcy. Skoro zaskarżone postanowienia w sposób precyzyjny
i
nienaruszający konkurencji odwołują się do określonych przepisów prawa, to zastosowanie
tych przepisów będzie zadaniem Zamawiającego na etapie badania ofert i wówczas,
w
przypadku dokonania niekorzystnej dla Odwołującego oceny, będzie mu przysługiwać
prawo do wniesienia odwołania na czynność odrzucenia oferty, co do której Zamawiający
będzie musiał przedstawić wyczerpującą argumentację, podlegającą ocenie w postępowaniu
odwoławczym. Nie jest natomiast rolą Izby, aby jeszcze przed złożeniem oferty
w
zastępstwie Zamawiającego dokonywać oceny jej potencjalnej treści i uprzednio
prz
esądzać o jej zgodności z wymaganiami Zamawiającego. W tym kontekście zarzuty
odwołania należy uznać za przedwczesne, a w konsekwencji za niezasadne.
Niezależnie od powyższego należy zwrócić dodatkową uwagę na niezasadność
żądania dotyczącego modyfikacji rozbicia cen w formularzu ofertowym, które nie zostało
w
żaden sposób uzasadnione. Wątpliwe jest powiązanie tego żądania z konkretnymi
zarzutami odwołania, ponadto nie wiadomo nawet, jakie konsekwencje faktyczne i prawne
miałaby mieć wnioskowana zmiana.
Pod
sumowując należy stwierdzić, że zaskarżone postanowienia nie zawierają
zapisów ograniczających możliwość skorzystania ze składowisk w sposób zgodny
z
przepisami prawa. Wręcz przeciwnie, postanowienia te wskazują, że jedynym wymogiem
Zamawiającego jest to, aby przekazywanie odpadów do utylizacji odbywało się zgodnie
z
przepisami prawa. Prezentowana przez Odwołującego interpretacja zasady bliskości, której
Odwołujący spodziewa się po Zamawiającym, nie ma oparcia w dokumentacji postępowania,
odwołanie stanowi polemikę z nieistniejącym w tym postępowaniu (niewyrażonym w SIWZ)
stanowiskiem Zamawiającego. Ocenianie konkretnych składowisk pod kątem spełniania
zasady bliskości na tym etapie postępowania należy uznać za przedwczesne.
Odnosząc się do pozostałych dowodów złożonych przez Odwołującego, dotyczących
w szczególności sposobu funkcjonowania i mocy przerobowych poszczególnych składowisk,
ponownie podkreślić należy, że wobec niewskazania w postanowieniach SIWZ składowisk,
które Zamawiający dopuszcza, ocenianie poszczególnych składowisk jest na obecnym
etapie postępowania całkowicie bezprzedmiotowe. W tej sytuacji na marginesie jedynie
zauważyć należy, że zgodnie z rozdziałem XII pkt 2a SIWZ, jeżeli z przyczyn niezależnych
od Wykonawcy, wskazane składowisko nie będzie w stanie przyjąć odpadów azbestowych
na etapie realizacji umowy, zostaną one przekazane na składowisko zajmujące się
unieszkodliwianiem odpadów azbestowych, znajdujące się najbliżej składowiska
wskazanego przez Wykonawcę.
Wobec niestwierdzenia narusz
enia przez Zamawiającego przepisów ustawy,
odwołanie podlegało oddaleniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018
r. poz. 972), stosownie do wyniku postępowania obciążając kosztami postępowania
Odwołującego.
Przewodniczący: …………………